-
دسترسی آزاد مقاله
1 - بررسی همکاریهای پژوهشی دستگاههای عضو کمیسیون صنایع، معادن و ارتباطات با دانشگاههای صنعتی منتخب کشور طی سالهای 89 و 90 (با تکیه بر تحلیل اطلاعات ثبت شده در سامانه مدیریت اطلاعات تحقیقاتی (سمات))
مینا نوری حمیدرضا طهوری پرستو جلیلیچکیده حرکت به سوی توسعه دانشبنیان از جمله اهداف کلان مورد تأکید در اسناد بالادستی کشور میباشد. با نگاهی به مسیر پیموده شده در کشور طی سالهای اخیر، مشاهده میگردد که گامهای بلندی توسط تصمیمگیرندگان، سیاستگذاران، و ارکان اجرایی کشور در این راستا برداشته شده است که از آ چکیده کاملچکیده حرکت به سوی توسعه دانشبنیان از جمله اهداف کلان مورد تأکید در اسناد بالادستی کشور میباشد. با نگاهی به مسیر پیموده شده در کشور طی سالهای اخیر، مشاهده میگردد که گامهای بلندی توسط تصمیمگیرندگان، سیاستگذاران، و ارکان اجرایی کشور در این راستا برداشته شده است که از آن جمله میتوان به تشکیل شورای عالی علوم، تحقیقات، و فناوری (عتف) و کمیسیونهای تخصصی این شورا در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری اشاره کرد. یکی از اهداف عمدهای که طی سالهای 89-91 در فعالیتها و اقدامات شورای عتف دنبال شده است، ایفای نقش تسهیلگری بخش دولتی در ایجاد، تسهیل و تعمیق ارتباط صنعت کشور با بخش دانشگاهی و تحقیقاتی است. ارتباطی که در ادبیات نوآوری و فناوری، یکی از اساسیترین ملزومات توسعه فناوری در هر کشوری شناخته میشود. در پژوهش انجام شده، کمیسیون تخصصی صنایع، معادن و ارتباطات شورای عالی عتف از طریق تحلیل اطلاعات تحقیقاتی ثبت شده توسط دستگاههای اجرایی و دانشگاههای کشور در سامانه ملی اطلاعات تحقیقاتی (سمات)، به بررسی و مقایسه میزان همکاری دستگاههای عضو این کمیسیون با دانشگاههای کشور طی سالهای 1389 و 1390پرداخته است. این بررسی در سال 1389، براساس تحلیل گزارش عملکرد دستگاهها و دانشگاهها در خصوص اجرای جزء دال بند 2 قانون بودجه سال 1389 کل کشور، و در سال 1390 بر اساس تحلیل عملکرد دستگاهها و دانشگاهها در اجرایی سازی جزء الف بند 108 قانون بودجه سال 1390 کل کشور و نیز جزء 1 بند م ماده 224 برنامه پنجم توسعه انجام شد. در این راستا، اطلاعات ثبت شده توسط دستگاههای عضو این کمیسیون شامل وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو، و وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، در دو بخش اطلاعات مربوط به طرحهای پژوهشی دستگاهها با مجریان دانشگاهی، و نیز اعتبارات تخصیص داده شده توسط دستگاهها به دانشگاهها جهت اجرای طرحهای پژوهشی، و نیز اطلاعات مربوط به عملکرد تحقیقاتی 5 دانشگاه مهم صنعتی کشور، برای دو سال متوالی 1389 و 1390 مورد تحلیل و مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل، در مقاله حاضر ارائه میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - طراحی و پیاده سازی مدلی در ارزیابی عملکرد واحدهای تحقیقاتی
ناهید شیخان فیروز بختیاری نژادامروزه همه کشورها در تلاشند تا بر حجم سرمایه گذاری های تحقیقاتی خود بیفزایند. در این میان کشورهای صنعتی و توسعه یافته برای حفظ موقعیت خود و یا افزایش برتری خویش در صحنه های رقابت بین المللی در تحقیقات سرمایه گذاری می کنند و کشورهای در حال توسعه نیز دریافته اند که برای ر چکیده کاملامروزه همه کشورها در تلاشند تا بر حجم سرمایه گذاری های تحقیقاتی خود بیفزایند. در این میان کشورهای صنعتی و توسعه یافته برای حفظ موقعیت خود و یا افزایش برتری خویش در صحنه های رقابت بین المللی در تحقیقات سرمایه گذاری می کنند و کشورهای در حال توسعه نیز دریافته اند که برای رفع اصولی مسائل و مشکلات اقتصادی و اجتماعی خود و رسیدن به رشد و توسعه واقعی راهی جز سرمایه گذاری در زمینه تحقیقات ندارند. در دهه اخیر توجه به تحقیقات در ایران نیز از گسترش قابل توجهی برخوردار گشته است. توسعه دوره های تحصیلات تکمیلی در سطح دانشگاههای کشور مخصوصاً در دوره های دکترای تخصصی منجر به افزایش سریع و چشمگیر تولید علم در زمینه های بنیادی و کاربردی شده است ولی توسعه فناوری که لازمه تبدیل علم به محصول است نتوانسته از طریق فعالیتهای پژوهشی در سطح تحصیلات تکمیلی در دانشگاهها به انجام برسد. واحدهای تحقیقاتی با هدف انجام پژوهشهای کاربردی و حرفهای در توسعه فناوری در داخل و خارج دانشگاهها تأسیس گردیدهاند. ارزیابی عملکرد مستمر این واحدهای تحقیقاتی با توجه به اهدافی که در تأسیس آنها در نظر گرفته شده است با تعیین و تدوین شاخص های مؤثر و مفید ضروری است. در این مقاله مدل جدیدی برای ارزیابی عملکرد واحدهای تحقیقاتی طراحی و نتایج اجرای آن برای برخی از واحدهای تحقیقاتی دانشگاه صنعتی امیرکبیر به عنوان نمونه ارائه شده است. یکی از نتایج حاصل از این ارزیابی می تواند مسیر فعالیت های واحد های تحقیقاتی را تعیین و جهت حمایت و پشتیبانی بیشتر از واحدهای تحقیقاتی فعالتر مورد استفاده دانشگاه قرار گیرد.نیز واحدهای تحقیقاتی که عملکرد آنها ضعیف میباشد، آسیب شناسی شده و جهت رفع مسائل عدم فعالیت آنها اقدامات جدی از طرف دانشگاه اتخاذ شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - اخلاق در فناوری اطلاعات و حق کپی رایت
کیوان قشقاییدر این تحقیق که با عنوان اخلاق در فناوری اطلاعات و حق کپی رایت انجام شده است، 3 فرضیه اصلی مورد بررسی قرار گرفته است که در آن رابطه بین متغیر های اخلاق، فناوری اطلاعات و حق کپی رایت مورد آزمون قرار گرفته است. داده های تحقیق توسط پرسشنامه ای 10 سئوالی در بین حجم نمونه ک چکیده کاملدر این تحقیق که با عنوان اخلاق در فناوری اطلاعات و حق کپی رایت انجام شده است، 3 فرضیه اصلی مورد بررسی قرار گرفته است که در آن رابطه بین متغیر های اخلاق، فناوری اطلاعات و حق کپی رایت مورد آزمون قرار گرفته است. داده های تحقیق توسط پرسشنامه ای 10 سئوالی در بین حجم نمونه که تعداد 50 نفر از جامعه آماری را به خود اختصاص داده است، توزیع شده و پس از وارد کردن داده ها در نرم افزار spss نتایج حاصل را به عنوان نتایج تحقیق بیان داشته ایم که در آن نشان داده شده است که فرضیه H0 رد می شود. فرضیات H1 و H2 اثبات می گردند و فرضیه H3 نیز که بیان می دارد که تا چه میزان اخلاق در بین کاربران ایرانی رعایت می شود نیز رد می گردد. و این یعنی بین اخلاق و فناوری اطلاعات رابطه معناداری وجود دارد و بین اخلاق و حق کپی رایت رابطه مستقیم وجود دارد و کاربران در کشورمان در حد خیلی پایینی اخلاق فناوری را رعایت می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مدیریت کلید در سیستمهای مدیریت حقوق دیجیتال در حالت برونخطی
نفیسه شفیعی مهدی شجریبا گسترش کاربرد محتواهای دیجیتال در دنیای فناوری اطلاعات، نظارت و کنترل بر روی این دادهها و همچنین ممانعت از کپیبرداری اسناد مورد توجه قرار گرفته است. در همین رابطه سیستمهای مدیریت حقوق دیجیتال مسئول توزیع امن محتوای دیجیتال هستند، و برای نیل به این مقصود از توابع مت چکیده کاملبا گسترش کاربرد محتواهای دیجیتال در دنیای فناوری اطلاعات، نظارت و کنترل بر روی این دادهها و همچنین ممانعت از کپیبرداری اسناد مورد توجه قرار گرفته است. در همین رابطه سیستمهای مدیریت حقوق دیجیتال مسئول توزیع امن محتوای دیجیتال هستند، و برای نیل به این مقصود از توابع متداول در زمینهی رمزنگاری و نهاننگاری بهره میگیرند. از سوی دیگر مدیریت کلید در سیستمهای مدیریت حقوق دیجیتال بسیار حائز اهمیت است، و روشهایی همانند نهاننگاری در جلوگیری از کپیبرداری فایلها و اسناد دیجیتالی کارآمد نخواهند بود. در این مقاله، ما مدلی برای بهبود عملکرد سیستمهای مدیریت حقوق دیجیتال پیشنهاد کردهایم. اساس کار این روش مبتنی بر رمزنگاری چند بخشی بوده و نه تنها بر انتشار و پخش اسناد نظارت و کنترل میکند، بلکه با بکارگیری دادههای متمایز و یکتا در تولید کلید از کپیبرداری نیز به طور جدی جلوگیری مینماید. وجه تمایز اصلی رویکرد پیشنهادی با سایر روشهای به کارگرفته شده در این حوزه، استفاده از تکنیک مبهمسازی به منظور محافظت از الگوریتم تولید کلید در برابر حملات مهندسی معکوس میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - بررسی تأثیر قابلیتهای نوآوری فناورانه بر عملکرد نوآوری در شرکت-های دانش بنیان (مورد مطالعه: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران)
مهدی دهقانی سلطانیهدف از پژوهش مطالعه و بررسی تاثیر قابلیتهای نوآوری فناورانه بر عملکرد نوآوری در شرکتهای دانش بنیان میباشد. جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارشناسان شرکتهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری داشگاه تهران بوده و حجم نمونه 126 نفر میباشد که برای به دست آوردن حجم ن چکیده کاملهدف از پژوهش مطالعه و بررسی تاثیر قابلیتهای نوآوری فناورانه بر عملکرد نوآوری در شرکتهای دانش بنیان میباشد. جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارشناسان شرکتهای دانش بنیان مستقر در پارک علم و فناوری داشگاه تهران بوده و حجم نمونه 126 نفر میباشد که برای به دست آوردن حجم نمونه از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای استفاده شده است. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد بوده که برای پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری دادهها، از نوع توصیفی- پیمایشی میباشد. از آزمون مدل سازی معادلات ساختاری برای بررسی تأثیر قابلیتهای نوآوری فناورانه بر عملکرد نوآوری بهره گرفته شد. یافتهها نشان میدهند که قابلیتهای برنامهریزی استراتژی، تحقیق و توسعه، تخصیص منابع، بازاریابی و یادگیری میتواند به طور قابل توجهی عملکرد نوآوری را بهبود میدهند. همچنین قابلیتهای تخصیص منابع و تحقیق و توسعه نیز به طور قابل توجهی میتوانند به بهبود معرفی محصول جدید منجر شوند. این در حالی است که قابلیت تولید و قابلیت سازماندهی تأثیر معناداری بر عملکرد نوآوری در شرکتهای دانش بنیان در پارک علم و فناوری دانشگاه تهران ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ارائه مدل کسبوکار مبتنی بر اینترنت اشیاء برای حوزه پزشکی ازراه دور بر اساس بکارگیری شبکههای عصبی مصنوعی و سیستم استنتاج فازی فالکن
معصومه امیدوارمهمترین هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل کسبوکار مبتنی بر اینترنت اشیاء در حوزه پزشکی از راه دور بر اساس بکارگیری شبکههای عصبی مصنوعی و سیستم استنتاج فازی فالکن در مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران در مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران، است. در واقع مسائل این پژ چکیده کاملمهمترین هدف پژوهش حاضر، ارائه مدل کسبوکار مبتنی بر اینترنت اشیاء در حوزه پزشکی از راه دور بر اساس بکارگیری شبکههای عصبی مصنوعی و سیستم استنتاج فازی فالکن در مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران در مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی ایران، است. در واقع مسائل این پژوهش را میتوان خستگی تصمیمگیران و پزشکان NIMAD بر اثر ترکیب روشهای مختلف طراحی مدل کسبوکار مبتنی بر اینترنت اشیاء در حوزه پزشکی از راه دور در حوزه تِله مِدیسین و نیز نیاز به استفاده از سیستم T-MEDICINE+IOT.F-ANFIS در افزایش اعتماد و اطمینان در تصمیمگیری، و همچنین مسئله نیاز به تخصص چندگانه از طریق بهکاربردن همزمان دانش چند نفر خبره حوزههای مختلف برای حل مسئله طراحی مدل کسبوکار مبتنی بر اینترنت اشیاء در حوزه پزشکی از راه دور در حوزه تِله مِدیسین، بیان نمود. در پژوهش حاضر، به منظور طراحی سیستم هوشمند مبتنی بر شبکههای عصبی-فازی فالکن از محیط برنامه نویسی Matlab R2017b استفاده شد. در نهایت، با استفاده از خروجیهای سیستم T-MEDICINE+IOT.F-ANFIS میتوان وضعیت "طراحی مدل کسبوکار مبتنی بر اینترنت اشیاء در حوزه پزشکی از راه دور در حوزه تِله مِدیسین" را بر اساس متغیرهایی چون استفاده از اینترنت اشیاء در تِله مِدیسین؛ قابلیت مدیریت دستگاهها و اشیاء؛ موقعیت شبکههای اینترنت اشیاء؛ امنیت اینترنت اشیاء؛ میزان آشنایی با تحلیل کاربردهای اینترنت اشیاء؛ مورد تحلیل قرار داد. در واقع، اختلاف نهایی بین تحلیل خروجیهای سیستم T-MEDICINE+IOT.F-ANFIS و میانگین نظرات پزشکان از راه دور و متخصصان مدل کسبوکار مبتنی بر IOT معنیدار نبوده و برابر با 065/0 است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - تدوین و ارزیابی استراتژی های دانشگاه با مدل تلفیقی A'WOT
سید علی بنیهاشمی مهدی ثقفیمدیریت استراتژیک عبارت است از فرآیند تضمین دست یابی سازمان به فواید ناشی از به کارگیری استراتژی های سازمانی مناسب. همچنین هنر و علم فرمول بندی، اجرا و ارزیابی تصمیمات چندبعدی با تأکید بر یکپارچه سازی عوامل مدیریت، بازاریابی، امور مالی، تولید و خدمات و غیره می باشد. امرو چکیده کاملمدیریت استراتژیک عبارت است از فرآیند تضمین دست یابی سازمان به فواید ناشی از به کارگیری استراتژی های سازمانی مناسب. همچنین هنر و علم فرمول بندی، اجرا و ارزیابی تصمیمات چندبعدی با تأکید بر یکپارچه سازی عوامل مدیریت، بازاریابی، امور مالی، تولید و خدمات و غیره می باشد. امروزه دانشگاه ها به عنوان سازمان هایی غیرانتفاعی همچون دیگر سازمان-ها، با محیطی پیچیده و متلاطم روبرو هستند. هدایت صحیح دانشگاه نیازمند درک محیط داخلی و خارجی و اتخاذ تصمیم-های راهبردی هوشمندانه می باشد. هدف از انجام این پژوهش، تدوین و ارزیابی استراتژی دانشگاه پیام نور استان خراسان جنوبی می باشد. از این رو، با استفاده از تحلیل محیط داخلی (نقاط قوت و ضعف) و محیط خارجی (فرصت ها و تهدیدها) در دانشگاه پیام نور استان، استراتژی های دانشگاه با استفاده از مدل SWOT شناسایی گردیدند. سپس با تکنیک فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، استراتژی های اخذ شده از نظر اهمیت اولویت بندی شدند. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه اعضای هیئت علمی و کارکنان دانشگاه پیام نور استان می باشد که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، نمونه آماری مورد نظر انتخاب گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد که استراتژی ارتباط با صنعت و جامعه در دانشگاه ها، شاهراه اصلی در موفقیت دانشگاه ها به حساب می آید، و دانشگاه ها برای موفقیت بیشتر، باید ارتباط مؤثرتری با صنعت برقرار نمایند. ارتباط با صنعت و جامعه در دانشگاه ها، زیربنای تحقق سایر استراتژی ها از جمله گسترش رشته های فنی و مهندسی، توسعه تحقیقات علمی دانشگاه ها و تبدیل شدن به قطب علمی در حوزه خاص می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - سياستگذاري براي واحدهاي متمركز و غير متمركز تحقيق و توسعه در صنعت نفت براساس فرآيند ايده تا بازار
سيد مهام الدين طباطبایي احمد موساييامروزه تحقيق و توسعه به يكي از مهمترين اركان سازمانها تبديل شده است و صنعت نفت نيز به عنوان بزرگترين صنعت كشور از اين قاعده مستثني نيست. اما در خصوص ساختار و جايگاه تحقيق و توسعه در سازمانهارويكردها و ساختارهاي متنوع و متفاوتي وجود دارد. در سازمانهاي بزرگ سه نوع ساخ چکیده کاملامروزه تحقيق و توسعه به يكي از مهمترين اركان سازمانها تبديل شده است و صنعت نفت نيز به عنوان بزرگترين صنعت كشور از اين قاعده مستثني نيست. اما در خصوص ساختار و جايگاه تحقيق و توسعه در سازمانهارويكردها و ساختارهاي متنوع و متفاوتي وجود دارد. در سازمانهاي بزرگ سه نوع ساختار تحقيق و توسعه بيشتر مورد استفاده قرار گرفتهاند كه عبارتند از: • ساختار متمركز فعاليتهاي تحقيق و توسعه • ساختار غير متمركز فعاليتهاي تحقيق و توسعه • ساختار هيبريدي فعاليتهاي تحقيق و توسعه در اين مقاله ابتدا اركان فرايند ايده تا بازار تشريح شده، سپس انواع ساختارهاي تحقيق و توسعه در سازمانهاي بزرگ تعريف و جايگاه آن در صنعت نفت بررسي ميشود. در ادامه براساس اركان فرآيند ايده تا بازار به تشريح وظايف و ماهيت فعاليتهاي بخشهاي متمركز و غير متمركز تحقيق و توسعه در ساختارهاي هيبريدي تحقيق و توسعه پرداخته ميشود و درنهايت سياستهايي براي بهبود وضعيت تحقيق و توسعه در صنعت نفت ارائه میشود پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - نقش مراکز تحقیق و توسعهی (R&D) در نظام نوآوری
محسن کشاورز محسن رحيمی مجيد سليمييکي از عوامل مهمي که منجر به ايجاد شکاف بين کشورها شده است، تفاوت در توانمندي آن ها در انجام نوآوري مستمر در تمامي ابعاد سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي مي باشد. با توجه به رشد سريع فنّاوري در دو دهه ی اخير و پيش بيني اين روند در آينده، بيشک اگر تمهيدات مناسبي انديشيد چکیده کامليکي از عوامل مهمي که منجر به ايجاد شکاف بين کشورها شده است، تفاوت در توانمندي آن ها در انجام نوآوري مستمر در تمامي ابعاد سياسي، اقتصادي، فرهنگي و اجتماعي مي باشد. با توجه به رشد سريع فنّاوري در دو دهه ی اخير و پيش بيني اين روند در آينده، بيشک اگر تمهيدات مناسبي انديشيده نشود، با گذشت زمان بر وسعت اين شکاف افزوده خواهد شد. يکي از راههاي مقابله با اين چالش، افزايش توانمندي نوآوري در كشور از طريق افزايش فعاليتهاي تحقيق و توسعهی در بخشهاي مختلف اقتصادي مي-باشد. تجارب جهاني نشان مي دهد، کشورهايي که در زمينه تحقيقات، بيشترين هزينه را متحمل شده اند، آنهايي هستند که صاحب فناوري و صنايع پيشرفته اند. از اين رو هدف مقاله ي حاضر، بررسي نقش مراکز در نوآوري و روش تحقیق به کار رفته برای آن، تحلیل استنادی می باشد. یافته های به دست آمده نشان می دهد که براي انجام نوآوري موفق، بايد تعامل مناسبي بين اجزاء اصلي «نظام ملي نوآوري» يعني دولت، صنعت، دانشگاه ها و مؤسسات پژوهشي از طريق گسترش فعاليتهاي تحقيق و توسعه و کاربردي کردن نتايج تحقيقات، وجود داشته باشد. بنابراین می توان این گونه نتیجه گیری کرد که بين تحقيقات و نوآوري و در نتيجه ميزان پيشرفت حقيقي در تمامی کشورهای دنیا و به ویژه در کشور ما رابطه مستقيم وجود دارد. در این راستا بايد با اتخاذ سياستهاي مناسب، موانع پيش روي پژوهش و نوآوري در کشور (که در این مقاله به برخی از آن ها اشاره شده است) برداشته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - نمونه های موفق تعامل دانشگاه و صنعت
هدايت الله جمالي پور مسعود شفیعیدر این مقاله نحوه تعاملات بين صنعت و دانشگاه در برخي از كشورهاي توسعه یافته جهان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته، پارامترهاي اساسي موثر در اين ارتباط با توجه به ويژگي هاي اين كشورها شناسايي شده است. در این راستا همچنين تلاش شده است نقاط ضعف و قوت هريك از اين پارامترها ك چکیده کاملدر این مقاله نحوه تعاملات بين صنعت و دانشگاه در برخي از كشورهاي توسعه یافته جهان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته، پارامترهاي اساسي موثر در اين ارتباط با توجه به ويژگي هاي اين كشورها شناسايي شده است. در این راستا همچنين تلاش شده است نقاط ضعف و قوت هريك از اين پارامترها كشف و بيان شود،تا در نهايت سياستگذاران و برنامه ريزان اين حوزه بتوانند الگويي مناسب براي ارتباط بخش صنعت و معدن با دانشگاه با توجه به محيط فرهنگي كشور طراحي، ارائه و بومي سازی نمايند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - دستاوردهاي پيادهسازي طرحهاي اينترنشيپ در صنعت برق خراسان
احد ضابط اميررضا تجدداينترنشيپ به معناي كارورزي يكي از مؤثرترين روشهاي تربيت منابع انساني كارامد است كه با جهتگيري انجام پژوهشهاي صنعت برق، علاوه بر حل برخی مشكلات این صنعت با هزينهي كم، در برقراري ارتباط ميان صنعت و دانشگاه نقش بسيار مؤثري داشته است. طرح اينترنشيپ در شرکت برق منطقهی خ چکیده کاملاينترنشيپ به معناي كارورزي يكي از مؤثرترين روشهاي تربيت منابع انساني كارامد است كه با جهتگيري انجام پژوهشهاي صنعت برق، علاوه بر حل برخی مشكلات این صنعت با هزينهي كم، در برقراري ارتباط ميان صنعت و دانشگاه نقش بسيار مؤثري داشته است. طرح اينترنشيپ در شرکت برق منطقهی خراسان با همکاري دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1382 با 25 پروژهی تحقيقاتي آغاز شد و از آن زمان تاکنـون تعداد 165 پروژهی کوچک تحقيـقاتـي به انجام رسیده است. اجراي طرح اينترنشيپ در شرکت برق منطقهی خراسان طي سالهاي 1382 تا 1387، علاوه بر نتایج مثبت و رضایتبخش پروژهها، گسترش ارتباط صنعت برق با دانشگاه، آشنایی و همکاری 72 استاد با صنعت برق، کارورزی و کسب تجربهی صنعتی، پژوهش و کار تیمی توسط 354 دانشجو، ارتباط تنگاتنگ 162 همکار صنعت برق با دانشگاه و تیمهای پژوهشی دانشگاهی، افزایش ارتباط و اعتماد مسئولین صنعت برق و دانشگاه در همکاریهای پژوهشی، افزایش علاقهمندی در واحدهای صنعت برق به سفارشهای پژوهشی و همکاری با دانشجویان و همچنین آماده شدن زمینههای گسترش فعالیتهای مشترک در پروژههای بزرگ مطالعاتی و پژوهشی را میتوان به عنوان دستاوردهای طرح اینترنشیپ ذکر کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - زمينههاي ارتباط صنعت و دانشگاه و تجارب وزارت نيرو
اسماعيل درويشي مريم مرندي مصطفي خطيبي زهرا اطاعتگرارتباط صنعت و دانشگاه موضوعي است كه از سالهاي گذشته در جامعه مطرح بوده و اقدامات زيادي در اين زمينه به صورت تئوري و عملي از قبيل مقاله، كتاب، برگزاري سمينار و انعقاد تفاهمنامهها و قراردادهاي همكاري انجام گرفته است. در مقالهی حاضر، ضمن بررسي فلسفهی ارتباط صنعت و دان چکیده کاملارتباط صنعت و دانشگاه موضوعي است كه از سالهاي گذشته در جامعه مطرح بوده و اقدامات زيادي در اين زمينه به صورت تئوري و عملي از قبيل مقاله، كتاب، برگزاري سمينار و انعقاد تفاهمنامهها و قراردادهاي همكاري انجام گرفته است. در مقالهی حاضر، ضمن بررسي فلسفهی ارتباط صنعت و دانشگاه، نظامها و انواع همكاريهاي صنعت و دانشگاه بررسي شده و اقدامات وزارت نيرو براي ايجاد و توسعهی ارتباط با دانشگاهها و مراكز پژوهشي از طريق روشهايي نظير همكاريهاي پژوهشي، ايجاد مراكز علمیـ تحقيقاتي مشترك، تجاريسازي نتايج پژوهشي و نظامنامهی ارتباطات علمیمورد بحث قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - درآمدی بر برنامهریزی توسعة علوم و فناوریها
غلامحسين خورشيديتوسعه فناوري، نيازمند زيرساختهاي اساسي است و يكي از مهمترين موانع رشد و توسعه تحقيقات در كشور ما، فقدان اين زيرساختها و نهادهاي پشتيباني كننده فناوري ميباشد. در يك ديد كلي اين نهادها را ميتوان در دو حوزه عرضه و تقاضا مورد مطالعه قرار داد. اين مطالعه ميتواند، چکیده کاملتوسعه فناوري، نيازمند زيرساختهاي اساسي است و يكي از مهمترين موانع رشد و توسعه تحقيقات در كشور ما، فقدان اين زيرساختها و نهادهاي پشتيباني كننده فناوري ميباشد. در يك ديد كلي اين نهادها را ميتوان در دو حوزه عرضه و تقاضا مورد مطالعه قرار داد. اين مطالعه ميتواند، به لزوم برنامهريزي و برنامهگزاري راهبردي در ارتباط با توسعه علوم و فناوريها در كشور رهنمون شود كه خود مستلزم شناخت مشكلات و تنگناهاي موجود در بخش پژوهشي جامعه است. در اين مقاله تلاش بر آن است تا چارچوبي كلي براي برنامه پايه توسعه علم، تحقيق و فناوري به همراه متني پيشنهادي براي قانون كلي علم، تحقيق، و فناوري ارائه گردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - جايگاه مديريت منابع انساني در تجاريسازي نتايج تحقيقات در دانشگاهها
طهمورث حسنقلی پور سید مهدی شریفیيكي از سياستهاي جدي دولت در غالب برنامههاي توسعه موضوع خودگرداني دانشگاهها از محل فروش تحقيقات به مراكز صنعتي و نوآوري است. در مقاله تهيه شده با هدف جلب توجه به اهميت تجاريسازي نتايج تحقيق، ابتدا مراحل تجاريسازي درون دانشگاه مورد بررسي قرار گرفته است و سپس جايگاه ك چکیده کامليكي از سياستهاي جدي دولت در غالب برنامههاي توسعه موضوع خودگرداني دانشگاهها از محل فروش تحقيقات به مراكز صنعتي و نوآوري است. در مقاله تهيه شده با هدف جلب توجه به اهميت تجاريسازي نتايج تحقيق، ابتدا مراحل تجاريسازي درون دانشگاه مورد بررسي قرار گرفته است و سپس جايگاه كليدي مديريت منابع انساني در اثربخشي فرايند تجاريسازي با مرور بر ادبيات رايج در اين حوزه تبيين شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - مدیریت کلید در سیستمهای مدیریت حقوق دیجیتال در حالت برونخطی
نفیسه شفیعی مهدی شجریبا توجه به گسترش کاربرد سیستم های مدیریت حقوق دیجیتال، بکارگیری روشهایی همانند رمزنگاری و نهاننگاری اگرچه دارای برتریهایی است، ولیکن تامین کننده ی نیازمندی های سیستمهای یاد شده به عنوان مسئول توزیع امن محتوای دیجیتال نمیباشند. در همین راستا نیاز به یک روش جایگزین و چکیده کاملبا توجه به گسترش کاربرد سیستم های مدیریت حقوق دیجیتال، بکارگیری روشهایی همانند رمزنگاری و نهاننگاری اگرچه دارای برتریهایی است، ولیکن تامین کننده ی نیازمندی های سیستمهای یاد شده به عنوان مسئول توزیع امن محتوای دیجیتال نمیباشند. در همین راستا نیاز به یک روش جایگزین و یا ترکیبی به منظور حفاظت از محتوای دیجیتالی از مرحله ی تولید تا انتقال و ذخیره ی دادهها در سیستمهای مدیریت حقوق دیجیتال امری انکارناپذیر است. در این مقاله، ما مدلی برای بهبود عملکرد سیستمهای مدیریت حقوق دیجیتال پیشنهاد کردهایم، که اساس کار آن مبتنی بر رمزنگاری چند بخشی بوده و نه تنها بر انتشار و پخش اسناد نظارت و کنترل میکند، بلکه با بکارگیری دادههای متمایز و یکتا در تولید کلید، از کپیبرداری نیز به طور موثر جلوگیری مینماید. وجه تمایز اصلی رویکرد پیشنهادی با سایر روشهای به کارگرفته شده در این حوزه، استفاده از تکنیک مبهمسازی به منظور محافظت از الگوریتم تولید کلید در برابر حملات مهندسی معکوس میباشد. سیستم پیشنهادی در مقایسه با سیستم های مطرح در زمینه ی مدیریت حقوق دیجیتال معیارهای امنیتی بیشتری را پوشش می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - ارائه مدل پذیرش فناوری اطلاعات در پروژههای تحقیقاتی دانشگاهی حوزه ICT بر اساس مدل پذیرش فناوری ITAIM
شهرام علی یاری مسعود موحدی سیروس کاظمیانامروزه ظهور و گسترش فناوری هایی که امکان ارتباط هر چه گستردهتر را فراهم کرده اند، تغییرات قابلملاحظهای را در هم زندگی خصوصی و هم زندگی حرفه ای افراد به وجود آورده است. اجرای صحیح فناوری اطلاعات منشأ توسعه اقتصادی و فرهنگی و ارتقای کیفیت زندگی از طریق تبادل اطلاعات و چکیده کاملامروزه ظهور و گسترش فناوری هایی که امکان ارتباط هر چه گستردهتر را فراهم کرده اند، تغییرات قابلملاحظهای را در هم زندگی خصوصی و هم زندگی حرفه ای افراد به وجود آورده است. اجرای صحیح فناوری اطلاعات منشأ توسعه اقتصادی و فرهنگی و ارتقای کیفیت زندگی از طریق تبادل اطلاعات و ارائه خدمات عمومی و خصوصی است. هدف از این پژوهش ارائه مدل پذیرش فناوری اطلاعات در پروژههای فناوری اطلاعات مراکز تحقیقاتی ICT دانشگاهی ایران میباشد. در این مقاله به بررسی عوامل و پارامترهای مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در پروژه های ICT مراکز تحقیقاتی دانشگاهی حوزه فناوری اطلاعات پرداختهشده است. برای جمعآوری دادهها و اطلاعات موردنیاز از پرسشنامه استاندارد مرتبط استفاده شده است. جامعه آماری مورد نظر خبرگان شاغل در پروژه حوزه ICT مرکز تحقیقاتی دانشگاه بوده است که به دلیل انتخاب پروژه خاص در حوزه مذکور، نمونه برداری غیراحتمالی در دسترس (30نفر) انجام شده است. تجزیه و تحلیل داده نیز با استفاده از نرمافزارهای Spss 22 و Smart pls3 انجام شد. باتوجه به محاسبات انجامشده، میتوان عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در مراکز تحقیقاتی دانشگاهی را به چهار دسته شامل عوامل مرتبط با فناوری اطلاعات، عوامل سازمانی، عوامل مرتبط با مدیر عالی اجرایی و عوامل فردی تقسیم نمود. نتایج تحقیق نشان می دهد، به ترتیب عوامل مدیریتی ( به میزان 497/0)، عوامل مرتبط با فناوری اطلاعات (به میزان 460/0 ) و عوامل فردی ( به میزان457/0) بر پذیرش فردی فناوری اطلاعات و عوامل سازمانی ( به میزان 469/0) و عوامل فردی ( به میزان 459/0) تاثیرگذاری قابل توجهی بر پذیرش سازمانی فناوری اطلاعات دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - آموزش عالی و توسعه در چین
یوسف حجتدر این مقاله تجربیات بیش از دو سال مسئولیت رایزنی علمی در چین با تکیه بر دانشگاه ها و ارتباط آن ها با صنعت ارائه شده است. در ابتدا تاریخچه و روند توسعه آموزش عالی و نیز دستاوردهای علمی دانشگاه ها ارائه وبر دستاوردهای دانشگاه ها، توانمندی ها و انتشارات علمی چین و تا حد چکیده کاملدر این مقاله تجربیات بیش از دو سال مسئولیت رایزنی علمی در چین با تکیه بر دانشگاه ها و ارتباط آن ها با صنعت ارائه شده است. در ابتدا تاریخچه و روند توسعه آموزش عالی و نیز دستاوردهای علمی دانشگاه ها ارائه وبر دستاوردهای دانشگاه ها، توانمندی ها و انتشارات علمی چین و تا حدودی مقایسه با دنیا بحث شده است. درمورد برخی از مراکز علمی که در ساخت امروز و فردای چین نقش موثری دارند، از جمله آکادمی علوم چین نیز توضیحات مختصری داده شده و در نهایت به فعالیت-های علمی مشترک بین صنعت و دانشگاه یعنی ثبت اختراع و مقالات مشترک پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - تحلیل روند تحقق¬پذیری شهر همیار کودک (CFC) مطالعه موردی: شهر شیراز
حمید شفیع زاده رحيم سرور عبدالرضا فرجي رادمفهوم شهر همیار کودک براساس سیستمی است که در آن به حقوق کودکان توجه می شود و سیاست ها و قوانین و برنامه ها و بودجه را براساس نیازهای کودکان در شهرهای امروزی منعکس می کند. طرح مراکز همیار کودک توسط صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) و برنامه اسکان انسانی سازمان ملل متحد (ه چکیده کاملمفهوم شهر همیار کودک براساس سیستمی است که در آن به حقوق کودکان توجه می شود و سیاست ها و قوانین و برنامه ها و بودجه را براساس نیازهای کودکان در شهرهای امروزی منعکس می کند. طرح مراکز همیار کودک توسط صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) و برنامه اسکان انسانی سازمان ملل متحد (هابیتت) در سال 1996 تاسیس شد. هدف این طرح، اجرای کنوانسیون حقوق کودک در سطحی بود که در آن بتوان بیشترین تاثیر را بر روی کودکان گذاشت. در همین راستا، تحقیق حاضر با هدف روند تحقق پذیری شهر همیار کودک در شهر شیراز انجام پذیرفته است. روش تحقیق این نوشتار، توصیفی ـ تحلیلی به صورت موازی، ﮔﺮدآوري اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎري آن را دو ﮔﺮوه ﻣﺪﻳﺮان ﺷﻬﺮي، ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ و ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺷﻬﺮي و والدین ساکن شهر شیرازﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ روش همبستگی پیرسون، شیراز در همه مولفه های تعریف شده نشان داد هیچ یک از گویه های مشارکت کودکان، چارچوب قانونی همیار کودک، استراتژی جامع حقوق کودکان در شهر، واحد حقوق کودکان یا مکانیسم های هماهنگ، ارزیابی و سنجش تأثیر قوانین بر کودکان، بودجه کودکان، گزارش از وضعیت کودکان شهری، شناخت حقوق کودکان و حمایت مستقل از کودکان دارای میانگین 3 و بالاتر نبوده و این امر نشان می دهد، به طورنسبی، شهر شیراز از لحاظ اصول شهر همیار کودک در وضعیت مطلوب قرار ندارد. همچنین تحلیل صورت گرفته براساس مدل رگرسیون چند متغیره، در شهر شیراز، شاخص شناخت حقوق کودکان به عنوان مهمترین و موثرترین متغیر پیش بینی کننده شهر همیار کودک با ضریب 0.426 در بالاترین رتبه قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - ارتقای اصول مرتبط با نظام کنترل ساختوساز بر مبنای رویکرد پایداری و حقوق شهروندی(نوع مقاله : پژوهشی)
سیداحمد انوری مصطفی بهزادفر اسماعيل شيعهسرعت رو به تزاید ساخت و ساز در دنیای مدرن و شتاب زدگی در دستیابی به محصول نهایی، فرصت تفکر و تأمل در لایه های این صنعت را از بین برده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی اصول و دستورالعمل هایی ساختوساز در ایران در ارتباط با سامانه های ساختوساز پایدار بین المللی موفق چکیده کاملسرعت رو به تزاید ساخت و ساز در دنیای مدرن و شتاب زدگی در دستیابی به محصول نهایی، فرصت تفکر و تأمل در لایه های این صنعت را از بین برده است. هدف پژوهش حاضر، بررسی و ارزیابی اصول و دستورالعمل هایی ساختوساز در ایران در ارتباط با سامانه های ساختوساز پایدار بین المللی موفق از جمله لیید و برییم و نیز تأکید بر حقوق شهروندی در قالب حقوق مجاورت و همسایگی می باشد. به منظور دستیابی به این هدف، روش به کار گرفته شده در پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی و انطباقی با رویکرد انتقادی بوده و از نظر نوع، جزء تحقیقات کاربردی میباشد. نتایج حاصل از پژوهش حاضر نشان دهنده این موضوع است که اصول ساختوساز موجود در ایران (فنی، بهداشتی، شهرسازی و ...) دارای نکات اساسی و پایه ای مناسبی می باشند اما این اصول نیازمند بازنگری جدی با توجه به تغییرات به وجود آمده در شرایط محیطی و شهری در ایران و نیز با توجه به پیشرفت های جدید علمی و اهمیت روزافزون مسائل مربوط به توسعه پایدار در سراسر جهان می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - ضرورت حمایت حقوقی از فعالیت های صنعت نساجی
علی مشهدی مائده پوربرخورداریدرسالیان اخیر صنعت نساجی کشور با چالش های حقوقی و قانونی متعددی مواجه بوده است. این صنعت به دلیل تقاضای دائمی برای انواع محصولاتش، با توجه به اینکه در میان نیازهای اساسی اقتصادی در درجه سوم اهمیت(پس از موادغذایی و مسکن) قرار دارد و همچنین سابقه آن در کشور، سهم آن در تأم چکیده کاملدرسالیان اخیر صنعت نساجی کشور با چالش های حقوقی و قانونی متعددی مواجه بوده است. این صنعت به دلیل تقاضای دائمی برای انواع محصولاتش، با توجه به اینکه در میان نیازهای اساسی اقتصادی در درجه سوم اهمیت(پس از موادغذایی و مسکن) قرار دارد و همچنین سابقه آن در کشور، سهم آن در تأمین نیازهای داخلی و صادرات به ویژه اشتغال زایی آن، از اهمیت بالایی برخوردار است. لیکن کاستی های قانونی و اجرایی در این زمینه باعث گردیده است که این صنعت با آسیب های جدی مواجه شود. در این مقاله سعی شده است برخی از مسائل و چالش های حقوقی این صنعت بررسی و ارزیابی گردد. براین اساس ابتدا به جایگاه و اهمیت صنعت نساجی پرداخته و آنگاه مسائل حقوقی صنعت نساجی و چالش های آن بررسی شده اند. فرض اساسی این مقاله بر این مبنا استوار است که ضروری است در بخش صنعت نساجی با تجزیه و تحلیل و مطالعه مزیت-های نسبی آن در جهت ایجاد نظام حقوقی خاص حاکم بر آن گام برداشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - بررسي و تحلیل زباني، ادبي و محتوايي نعت نبی اکرم در خمسة نظامي
زينب نوروزينعت پيامبر يكي از شگردهای ادبي است كه در دورههاي مختلف شعر فارسي به دليل اعتقاد و ايمان شعرا تا به امروز رواج يافته است. نظامي نيز در ابتداي منظومههاي عاشقانة خود در اين باره تمام احساسات زيبايي شناسانة خود را در توصيف پيامبر به كار ميگيرد. او با استناد به آيات و احا چکیده کاملنعت پيامبر يكي از شگردهای ادبي است كه در دورههاي مختلف شعر فارسي به دليل اعتقاد و ايمان شعرا تا به امروز رواج يافته است. نظامي نيز در ابتداي منظومههاي عاشقانة خود در اين باره تمام احساسات زيبايي شناسانة خود را در توصيف پيامبر به كار ميگيرد. او با استناد به آيات و احاديث و معرفي شخصيت والاي محمد و مقايسة او با ساير انبيا و توصيف منش و اخلاق نيكوي محمد، مدايح محمدي را سروده است و تمام مثنويهاي خود را با نام پيامبر زينت داده است. در این مقاله جنبههای محتوایی نعت در خمسة نظامی بررسی گردیده و از آن جا که اين مضمون در مدايح نظامي دست ماية آفرينش ادبي شده است، به ویژگیهای ادبی و هنری نعتها نیز پرداخته شده است. وی در اين مديحهها اسلوب خاص خود را دارد و همچنان از تركيبات بديع و عبارات سليس و تلميحات و تصاوير خيال براي مدح استفاده ميكند. البته اين مدايح فقط بستري براي آفرينش آرايهها و ايماژها نيست؛ بلكه انديشههاي كلامي و غيركلامي شاعر دربارة پيامبر را نيز نشان ميدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - وقت صوفي
افسانه ناظري«وقت» در نزد عرفاي مسلمان، معنا، مفهوم، تعابیر و ویژگیهاي خاصی دارد. ویژگیهايی که متناظر بر«فناي ناسوتي و ظهور لاهوتي» عارف است. در این وقت یا «لحظه حال» است كه واقعه های روحانی و شهود حقايق باطني بهوقوع مي پيوندد. حالی که مابین گذشته وآینده و در عین حال جامع هر دو چکیده کامل«وقت» در نزد عرفاي مسلمان، معنا، مفهوم، تعابیر و ویژگیهاي خاصی دارد. ویژگیهايی که متناظر بر«فناي ناسوتي و ظهور لاهوتي» عارف است. در این وقت یا «لحظه حال» است كه واقعه های روحانی و شهود حقايق باطني بهوقوع مي پيوندد. حالی که مابین گذشته وآینده و در عین حال جامع هر دو است. بر اين اساس «وقت» صوفي در «آن» و آناتي مي گذرد كه بُعد و امتداد زماني ندارد و لذا، در مكاني رخ مي دهد كه به آن اشاره نمي توان كرد؟ بدينسان، «وقتِ صوفي» به منزلة حضور و «بودن» در مكان و زماني ديگر است كه از قواعد زمان و مكان محسوس مبرّاست و ويژگي ها و مختصات وجودی خاص خود را دارد. هدف اصلی این مقاله در وهله نخست، جستجو و بررسی چیستیِ وجوه مفهومی، کیفی، ماهیت و هستی شناختی«وقت صوفی» و بهطور اخص چگونگی این وقت، ویژگیها و شاخصههاي زمانی– مکانی مطرح درآن است. ویژگیهايی که در نهایت زمان و مکان دیگری(لحظه حال- عالم ملکوت) را در عرصه اندیشه و خیال ميگستراند. بهطوری که جمع اضداد، «همزمانیِ» گذشته، حال وآینده و... از وجوه و شاخصههاي آن است که درکلیه ابعاد وجودی عارف تسری دارد. در این راستا با توجه به نوع مسئله، بررسی پیشینه تحقیق وخلاء در اطلاعات موجود، با استناد بر آراء، اندیشهها و توصیفهاي صوفیه و با هدف گشایشی به سوی معناهای نهفته در عرفان و فرهنگ غنی ایرانی- اسلامی، دربخش اول از روش توصیفی– تبیینی و سپس در بخش دوم از روش توصیفی- تحلیلی بهره گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - بررسي تقابلهاي دوگانه در ساختار حديقه سنايي
محمد امير عبيدينيا علي دلائي ميلانتقابلهاي دوگانه، يکي از مفاهيم اساسي در نقد ساختارگرايي، پساساختارگرايي و نظريات زبانشناسي و نشانهشناسي است که در باورهاي اساطيري و فرهنگي بشر ريشه دارد. در جاي جاي حديقه سنايي، ميتوان رد پاي تقابلهاي دوگانه را يافت. در سطح روساختي حديقه، تركيب واژگان، عنوان سر فصل چکیده کاملتقابلهاي دوگانه، يکي از مفاهيم اساسي در نقد ساختارگرايي، پساساختارگرايي و نظريات زبانشناسي و نشانهشناسي است که در باورهاي اساطيري و فرهنگي بشر ريشه دارد. در جاي جاي حديقه سنايي، ميتوان رد پاي تقابلهاي دوگانه را يافت. در سطح روساختي حديقه، تركيب واژگان، عنوان سر فصلها، تناسب ابيات و چينش مطالب، تقابل دوگانه دارند و در سطح ژرف ساختي اين كتاب هم، ميان مضامين متوالي بيان شده، چنين تقابلي وجود دارد. در سطح روساختي حكايتها، ميان شخصيتها، تقابلدوگانه حاكم است و ژرف ساخت حكايتها هم حول همين محور ميچرخد. در اين مقاله ابتدا مفهوم اصطلاحي تقابلهاي دوگانه در نظريات مختلف مورد بررسي و تحليل قرار گرفته، آنگاه ريشه تقابلهاي دوگانه در سطح روساختي و ژرفساختي، بخصوص در شخصيتپردازي حکايتهاي حديقه، مشخص و طبقه بندي شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - چهره پيامبر اعظم(ص) در مثنوي و مقايسه آن با ديدگاه ابن عربي
محمدحسين بياتمولانا از جمله شاعران فارسي زبان است كه در اثر ارزشمند خود، مثنوي، با نگاهي خاص، ابعاد وجودي پيامبر اعظم را به عنوان نمونهي عيني و راستين تربيتيافتهي تعاليم الهي تصوير كرده است. در اين مقاله سعي كردهايم نگاه خاص مولانا به پيامبر را بيان كرده و با ديدگاه ابن عربي مقا چکیده کاملمولانا از جمله شاعران فارسي زبان است كه در اثر ارزشمند خود، مثنوي، با نگاهي خاص، ابعاد وجودي پيامبر اعظم را به عنوان نمونهي عيني و راستين تربيتيافتهي تعاليم الهي تصوير كرده است. در اين مقاله سعي كردهايم نگاه خاص مولانا به پيامبر را بيان كرده و با ديدگاه ابن عربي مقايسه كنيم. يكي از نگاههاي مولوي در مثنوي مربوط به وصف حقيقت محمديه است. مولانا در اين خصوص، پيامبر والامقام را سرچشمهي همهي كمالات و عشق نسبت به آن وجود پاك و مقدس را منشأ همهي عشقها ميداند و مقام و كمالات ساير انبيا و اولياي الهي را شعاعي از نور و حقيقت محمدي ميخواند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - تحليل رويكرد تحقيقات نظاميشناسي در كتابهاي محققان ايراني از 1300 تا 1384 ش
خورشيد نوروزي غلامحسين غلامحسينزاده ابوالقاسم رادفردر مقاله حاضر تحقيقات نظامشناسي از جنبههای گوناگون و در حوزههای مختلف نقد و بررسی شده است. در یک نگاه، رویکرد تحقیقات نظامیشناسی، از تدوین شرح احوال و عقاید و کلی گویی با رویکرد سنتی، به دو حوزه نقد و تحلیل آثار نظامی به سبك نوين، و بازنویسی منظومههاي پنج گنج تغییر چکیده کاملدر مقاله حاضر تحقيقات نظامشناسي از جنبههای گوناگون و در حوزههای مختلف نقد و بررسی شده است. در یک نگاه، رویکرد تحقیقات نظامیشناسی، از تدوین شرح احوال و عقاید و کلی گویی با رویکرد سنتی، به دو حوزه نقد و تحلیل آثار نظامی به سبك نوين، و بازنویسی منظومههاي پنج گنج تغییر یافته است. در حوزه نقد و تحلیل، منظومه خسرو و شيرين به علت بهرهمندي فراوان از هنرهای بیانی و بلاغی، کاربرد عناصر داستانی به سبک نوین، انعکاس فرهنگ عامه و وجود تمثیلها و ضربالمثلهای دلنشین، دارای ظرفیت بیشتر نقد و تحلیل بوده و دیوان نظامی نیز به سبب در دسترس نبودن نسخه تصحيح شده قابل اعتماد، کمترین پژوهشها را به خود اختصاص داده است. در حوزه بازنویسی، منظومه ليلي و مجنون، به سبب طرح ساده داستان، دربر داشتن موضوع عشق آسمانی و شهرت بیشتر این داستان در میان عوام، بیش از سایر منظومهها، مورد توجه اقتباس كنندگان آثار نظامی بوده است و به مخزنالاسرار، به علت زبان پیچیده، مضامین عرفانی و وجود حکایتهای متعدد، کوتاه و مجزا، اقبال نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - بازتاب شخصيت پيامبر اعظم(ص) در ذهن و زبان سنايي
منوچهر اکبریبررسي زندگي رسول اكرم(ص) در ذهن و زبان سنايي بيترديد از موضوعهاي مهم و اثرگذار در مجموعه پژوهشهاي ادبيات فارسي ميتواند محسوب گردد؛ چرا كه سنايي شاعري بزرگ و مقتداي شاعران عارف فارسي زبان به شمار ميرود و او را بحق بنيانگذار و مروج اصلي آموزههاي عرفاني در شعر فارسي چکیده کاملبررسي زندگي رسول اكرم(ص) در ذهن و زبان سنايي بيترديد از موضوعهاي مهم و اثرگذار در مجموعه پژوهشهاي ادبيات فارسي ميتواند محسوب گردد؛ چرا كه سنايي شاعري بزرگ و مقتداي شاعران عارف فارسي زبان به شمار ميرود و او را بحق بنيانگذار و مروج اصلي آموزههاي عرفاني در شعر فارسي دانستهاند. اين پژوهش با تمركز كند و كاو در اثر ارزشمند حديقه و با روش توصيفي تحليلي صورت پذيرفته است. براي سنايي، شخصيت رسولالله و ابعاد وجودي و نكات برجستة زندگي و ويژگيهاي روحي و اخلاقي و شأن و جايگاه ايشان بهقدري مهم بوده است كه يكي از ابواب دهگانه حديقه را بدان اختصاص داده است. طرح شاعرانه داستان معراج و رجحان وجودي آن حضرت بر ساير انبياء و اولياء، حسن خلق، رحمت واسعة آن دُردانه آفرينش و واسطة خلقت، امّي بودن و فضل تقدم اشرافي ايشان بر آدم و ساير انبياء و نيز تموج تلميحات قرآني و بازتاب مهمترين فرازها در زندگي حضرت رسولاكرم از مهمترين عناويني است كه سنايي بدانان پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - کارکرد گفتمانیِ واژۀ زندیق: ادبیاتِ پهلوی و نوشتههای عربی و فارسی
علیرضا حیدری مجتبی منشیزاده فائزه فرازنده پوردر این مقاله، با بهرهگیری از رویکردهای مرتبط به تحلیلگفتمان انتقادی، کارکرد واژۀ «زندیق» در طول زمان مطالعه شده است. ظاهراً این واژه در ادبیات پهلویِ ساسانی، نخستینبار در کتیبههای موبد متعصب زرتشتی، کرتیر، به کار رفته است و به مانویانی اطلاق شد که این موبد، آنان ر چکیده کاملدر این مقاله، با بهرهگیری از رویکردهای مرتبط به تحلیلگفتمان انتقادی، کارکرد واژۀ «زندیق» در طول زمان مطالعه شده است. ظاهراً این واژه در ادبیات پهلویِ ساسانی، نخستینبار در کتیبههای موبد متعصب زرتشتی، کرتیر، به کار رفته است و به مانویانی اطلاق شد که این موبد، آنان را سرکوب و کشتار میکرد. واژۀ «زندیق» سپس در ادبیات پهلوی، عربی و فارسی، برای طرد و سرکوب مخالفان عقیدتی به کار برده شد. احتمالاً با تلاش موبدان ساسانی، ارتباط «زند» در واژۀ «زندیق» با ریشۀ اوستائیِzan- به معني «دانستن» پنهان شده بود، که تبیین این نظر تازه، در مقالۀ حاضر، مبتنی بر تقسیمبندی فوکو (1970) از روشهای طرد در گفتمان بوده است. در این تحقیق روشن میگردد که بنابرالگوی سهلایهایِ فرکلاف (1995) در تحلیلِ گفتمانی و «بینامتنیت»، با اتکا به متون یک دوره،کارکردِ گفتمانیِ واژهای چون «زندیق» درک نمیشود. همچنین معلوم خواهد شد که در گذرِ زمان، دامنۀ طرد با «زندقه»، در گفتمانها گستردهتر میگردد و رهبران هر گفتمان در کنار پیروان خود، برای کسبِ هژمونی در ایدئولوژی خود، غالباً مخالفانشان را با اتهام «زندقه» طرد میکردند. این مدعا بنابر نظریۀ گفتمان لاکلائو- موفه (1985) روشن میگردد و نیز مشخص میشود که با عناصر متفاوت، مفاهیمی برای «زندیق» از همان گفتمان فقهیِ عصرساسانی تا دورههای بعدی پدید آمد و معنی و کاربرد «زندیق» از مفسر اوستا به مبدِعِ عاملِ گمراهی، همارز با جادوگر در گناه و... دگرگون شد. بدین ترتیب، دلالتهای فقهاللغوی، بییاریِ تحلیلگفتمان انتقادی در فهم «زندیق» و کاربردش، کارساز نیستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - بازخوانی فلسفه سیاسی سقراط تاريخي/ افلاطوني
سيدمحمود نجاتي حسينيتمایز سقراط تاریخی و سقراط افلاطونی را میتوان مسئله و موضوعي در تاریخ فلسفه سیاسی دانست؛ که در عین ناباوری تنها در حاشیه این ادبیات به آن پرداخته شده است. اما در این مقاله این مسئله ـ موضوع به مرکز بحث آورده شده است. مسئله مقاله این است که فلسفه سیاسی سقراط و افلاطون د چکیده کاملتمایز سقراط تاریخی و سقراط افلاطونی را میتوان مسئله و موضوعي در تاریخ فلسفه سیاسی دانست؛ که در عین ناباوری تنها در حاشیه این ادبیات به آن پرداخته شده است. اما در این مقاله این مسئله ـ موضوع به مرکز بحث آورده شده است. مسئله مقاله این است که فلسفه سیاسی سقراط و افلاطون در یک نسبت سنجی ژرف، واگرایی (سقراط تاریخی و افلاطون حقیقی) و همگرایی (سقراط افلاطونی و افلاطون سقراطی) دارند. نقطه عزیمت این مسئله نیز این است که با بازخوانی و بازکاوی متنهای گفتاری و نوشتاری سقراط و افلاطون میتوان جا پای این واگرایی و همگرایی را در لوگو(ها) و دیالوگ(های) سقراط و افلاطون پیگیری کرد. بنابر این نشانه شناسی لوگو ـ دیالوگ سقراط تاریخی و افلاطونی و لوگو ـ دیالوگ افلاطون سقراطی و حقیقی دو فلسفه سیاسی کلاسیک بنیانی را كشف خواهد كرد. این مقاله تلاشی برای تثبیت این مدعیات و مفروضات با بهرهگیری از تحلیلهای هرمنوتیکی و نشانهشناختی (متن، زمینه و مؤلف محور) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - شكلگيري همكاري بينالمللي در مواجهه با تروريسم: فرصتها، چالشها و راهكارها
رضا سيمبردر اين نوشتار بر ايدة همكاري جهاني براي مواجهه با پديده تروريسم بينالمللي تأكيد و ناكامي در نيل به اجماع در تعريف تروريسم از موانع عمده براي تعامل با اين پديده در سطح بينالمللي محسوب ميشود. اين مقاله دربارة نقش موثرتر سازمان ملل متحد و حقوق بينالملل براي مواجهه با ت چکیده کاملدر اين نوشتار بر ايدة همكاري جهاني براي مواجهه با پديده تروريسم بينالمللي تأكيد و ناكامي در نيل به اجماع در تعريف تروريسم از موانع عمده براي تعامل با اين پديده در سطح بينالمللي محسوب ميشود. اين مقاله دربارة نقش موثرتر سازمان ملل متحد و حقوق بينالملل براي مواجهه با تروريسم بحث ميكند سازمان ملل متحد بايد با فقر، حاكميتهاي كارآمد وتوسعه نيافتگي به مبارزه بپردازد چه اين موضوعات با پديده تروريسم مرتبط يا نامرتبط باشند. هدف سازمان ملل در مقابله با تروريسم بايد اين باشد كه تا حد ممكن اقدام به ارتكاب اعمال تروريستي را براي افراد بيشتري نامطلوب جلوه دهد تا انگيزه هر چه كمتري براي ارتكاب چنين اعمالي وجود داشته باشد. به عبارت ديگر سؤال اصلي مقاله اين است كه راهكارهاي اصلي جامعه جهاني براي مقابله با تروريسم بينالملل چيست؟ ايده مقاله حاضر اين است كه دو راهكار حقوقي و سياسي ميتوانند تكميل كننده يكديگر باشند و راه را براي همكاريهاي بينالمللي هرچه بيشتري بگشايند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - عقل سرخ و حق سبز انسانشناسی اشراقی و حق انسانی
عباس منوچهریمقوله «حقوق بشر» در بر دارنده دو مفهوم محوری «انسان» و «حق» و رابطه بین آنها است. منتهی، این رابطه، متضمن تأملات فلسفی و تئوریک بسیار است. با نگاهی انتقادی به فهم غالب از این رابطه، و مشخصاً به «فردگرائی تملیکی»، این مقاله به فهم متفاوتی از این رابطه میپردازد، و با است چکیده کاملمقوله «حقوق بشر» در بر دارنده دو مفهوم محوری «انسان» و «حق» و رابطه بین آنها است. منتهی، این رابطه، متضمن تأملات فلسفی و تئوریک بسیار است. با نگاهی انتقادی به فهم غالب از این رابطه، و مشخصاً به «فردگرائی تملیکی»، این مقاله به فهم متفاوتی از این رابطه میپردازد، و با استفاده از دو استعاره «عقل سرخ» و «حق سبز»، مبانی یک نظریه «حداکثری» از حقوق بشر را مطرح میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - نظريه سازهانگاري متعارف و پژوهش در روابط بينالملل و استلزامات پژوهشی
حميرا مشیرزادهظهور و گسترش سازهانگاري(1) (constructivism) به عنوان يكي از چارچوبهاي مهم مفهومي و نظري در روابط بينالملل در دو دهه اخير با افزايش علاقه به تحقيقات تجربي در اين چارچوب همراه بوده است. پژوهش در چارچوب اين رويكرد استلزامات خاصي دارد كه متأسفانه در بسياري از تحقيقات و پ چکیده کاملظهور و گسترش سازهانگاري(1) (constructivism) به عنوان يكي از چارچوبهاي مهم مفهومي و نظري در روابط بينالملل در دو دهه اخير با افزايش علاقه به تحقيقات تجربي در اين چارچوب همراه بوده است. پژوهش در چارچوب اين رويكرد استلزامات خاصي دارد كه متأسفانه در بسياري از تحقيقات و پژوهشهاي جاري، بهويژه در پاياننامهها و رسالههاي دانشجويي، كمتر رعايت ميشود. به علاوه بسياري از دانشپژوهان جوان روابط بينالملل كه علاقه نظري به سازهانگاري دارند در اينكه چه دامنهاي از موضوعات را ميتوانند از اين منظر مورد تحقيق تجربي قرار دهند به ترديد دچار ميشوند. هدف اين مقاله آن است كه نشان دهد پژوهش سازهانگارانة متعارف چه استلزاماتي دارد و چه حوزههاي موضوعياي را ميتواند شامل شود. روش گردآوری دادهها در اين مقاله كتابخانهاي و با اتكا به متون نظري و فرا نظري و نيز تحقيقات تجربي پیشین بوده است و نشان ميدهد كه چگونه سازهانگاري ميتواند پايه نظري پژوهش تقريباً در همه حوزههاي موضوعي در روابط بينالملل باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - بررسی تطبیقی دیدگاههای جریان اصولگرا و اصلاحطلب نسبت به مشارکت سیاسی زنان در جمهوری اسلامی ایران (1376-1384)
محمد عابدی اردکانی پروین عظیمیاز پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاکنون دو جریان فکری و سیاسی مهم و مؤثّر به منصه ظهور رسیدهاند. جریان اولی را که میتوان به لحاظ فکری آن را «جریان اسلامگرای فقاهتی» و از حیث سیاسی «جریان اصولگرا» نامید، بار اول در دهة شصت و بار دیگر در دهة هشتاد به اوج قدرت خود رسید وک چکیده کاملاز پیروزی انقلاب اسلامی ایران تاکنون دو جریان فکری و سیاسی مهم و مؤثّر به منصه ظهور رسیدهاند. جریان اولی را که میتوان به لحاظ فکری آن را «جریان اسلامگرای فقاهتی» و از حیث سیاسی «جریان اصولگرا» نامید، بار اول در دهة شصت و بار دیگر در دهة هشتاد به اوج قدرت خود رسید وکماکان به آن ادامه میدهد. در مقابل، جریان دوم که میتوان از نظر فکری آن را «جریان نواندیش دینی» و از منظر سیاسی «جریان اصلاحطلب» خواند، در دهة هفتاد به اوج رشد خود رسید و از آن زمان، بهویژه پس از حوادث دهمین انتخابات ریاست جمهوری، به افولگراییده است. هدف اصلی این مقاله، بررسی تطبیقی دیدگاههای این دو جریان نسبت به مسئلة حقوق زنان، بهویژه مقولة مشارکت سیاسی آنهاست و فرضیة آن نیز عبارت است از اینکه: «مبانی فکری و دینی متفاوت این دو جریان، منجر به موضع ناهمگون آنها نسبت به مسئلة حقوق زنان، بهخصوص مقولة مشارکت سیاسی آنها، شده است». برای ارزیابی این فرضیه، سعی بر آن است تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، ضمن بررسی مبانی فکری و تلقی دینی دو جریان مذکور، مواضع آنها نسبت به مقوله حقوق زنان، بهویژه در زمینة مشارکت سیاسی و خانواده، مقایسه شود. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که از یکسو بین مواضع دو جریان مذکور نسبت به حقوق زنان تفاوتهای قابل توجهی وجود دارد و از سوی دیگر، این اختلافات اساساً ناشی از تفسیر متفاوت، ولی غیرمنعطف، آنها نسبت به دین است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - تفكر روشنفكران عصر قاجار و امکان گذار از نظریۀ حکومت به دولت
مهدی کاظمی زمهریردر عالم قدیم، با توجه به مفروض بودن ماهیت دینی اجتماع سیاسی و نظم مطلوب، حکومت در کانون نظریه پردازی قرار داشت. با ورود اندیشه های متجددانه به عالم ایرانی در عصر قاجار، شاهد فروپاشی بداهت این باورها و ضرورت بازاندیشی در آنها هستیم. روشن فکران در عصر قاجار متصدی چنین امر چکیده کاملدر عالم قدیم، با توجه به مفروض بودن ماهیت دینی اجتماع سیاسی و نظم مطلوب، حکومت در کانون نظریه پردازی قرار داشت. با ورود اندیشه های متجددانه به عالم ایرانی در عصر قاجار، شاهد فروپاشی بداهت این باورها و ضرورت بازاندیشی در آنها هستیم. روشن فکران در عصر قاجار متصدی چنین امری بودند. آنها چه میزان در بازاندیشی این باورها موفق شدند؟ روشن فکران برای بازاندیشی در باورهای به میراث رسیده از عالم قدیم، با موانع عملی مواجه بودند. از این رو آنها به جای پرداختن به بنیان های اجتماع سیاسی و دولت، استعمال درست اختیار سیاسی را - همانند متفکران عالم قدیم - موضوع اصلی نظریه پردازی خود قرار دادند. ولی بازاندیشی دربارۀ ترتیبات سیاسی و نحوۀ کاربست اختیار سیاسی توسط حکومت، بدون دریافتی از ماهیت اجتماع سیاسی ممکن نبود. از این رو روشن فکران با پذیرش نظریه ای ضمنی دربارۀ اجتماع سیاسی و با بهرهگیری از دو شاخص «خیر عمومی» و «حقوق عامه»، به بازاندیشی در نظریۀ سلطنت و رابطۀ شریعت و نظم سیاسی پرداخته، نظریه جدیدی دربارۀ حکومت عرضه کردند. اما نتیجه این رویکرد، خلق تنش تدریجی میان باورهای قدیم و جدید از نظم سیاسی و پدیدار شدن نظریههای سیاسی نوسازی شده فقهی بود. این نظریات با وجود تلاش برای مقاومت در برابر تصورات جدید از نظم سیاسی، برای اولین بار ناچار شدند که ماهیت اجتماع سیاسی و نه خصوصیات حکمران مطلوب را موضوع دقت نظر خود قرار دهند. در نتیجه، پدیدار شدن تفکر روشن فکری توانست پرسش از ماهیت دولت و اجتماع سیاسی را در کانون نظریهپردازی سیاسی متفکران ایرانی قرار دهد و راه را برای گذار تدریجی از «الگوی حکومت محور» به «الگوی دولت محور» نظریه-پردازی سیاسی بگشاید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - رابطۀ حقیقت و سیاست در اندیشۀ فردید
حاتم قادری مسعود غفاري محرم طاهرخانییکی از مهم ترین مفاهیم فلسفی و عرفانی که «احمد فردید»، نظریه پردازی درباره آن را با عنوان حکمت تاریخ یا «حکمت اُنسی» مطرح کرده است، مفهوم «حقیقت» است. اندیشۀ حقیقت برای فردید آنقدر مهم و اساسی است که کل فضای فکری و اندیشگی او را دربارۀ تمامی موضوعات از هستیشناسی تا مع چکیده کاملیکی از مهم ترین مفاهیم فلسفی و عرفانی که «احمد فردید»، نظریه پردازی درباره آن را با عنوان حکمت تاریخ یا «حکمت اُنسی» مطرح کرده است، مفهوم «حقیقت» است. اندیشۀ حقیقت برای فردید آنقدر مهم و اساسی است که کل فضای فکری و اندیشگی او را دربارۀ تمامی موضوعات از هستیشناسی تا معرفتشناسی و انسانشناسی در برمیگیرد. به بیان دیگر، محوریترین موضوع برای ورود در ساحت اندیشهورزی فلسفی، عرفانی و سیاسی در نزد فردید، دستیابی به حقیقت است. از طرف دیگر فردید هر چند به صورت مشخص فیلسوف سیاسی محسوب نمیشود، دیدگاه های او دربارۀ تاریخ میتواند نتایج سیاسی داشته باشد. از این رو مسائل مربوط به اجتماع و سیاست نیز تا آنجایی که بتوانند با حقیقت ارتباط پیدا کنند، ارزشمند و اخلاقی و در خور توجه میگردند و چنانچه فلسفۀ سیاسی یا اندیشه ورزی سیاسی نتواند به حقیقت موضوع مورد بررسی نزدیک شود، سزاوار نقد و انتقاد و در برخی موارد، رد و نفی قرار میگیرد. فردید در نظریه پردازی حکمت تاریخ، ارتباط پیچیده و ناگسستنی میان حقیقت و سیاست برقرار میکند و شناخت امر سیاسی را مشروط به درک حقیقت میکند. بدین ترتیب او معنای جدیدی از سیاست ارائه میکند که در علم سیاست و اندیشۀ سیاسی، کمتر مورد توجه و تحلیل قرار گرفته است. مهمترین تضمن سیاسی حقیقت محوری در نظریۀ حکمت انسی فردید، نادیده گرفتن و بی توجهی به مقولۀ کنش سیاسی است که باعث تغییر ماهیت و مفهوم امر سیاسی و دگرگونی و تبدیل کنش سیاسی به کنش عرفانی و سلوک نفسانی میشود. نوشتۀ حاضر ضمن توصیف و تحلیل اندیشۀ فردید در باب حقیقت، چگونگی ارتباط و تأثیرگذاری این مفهوم کلیدی را در نظریۀ حکمت انسی و تاریخ معنوی فردید بر امر سیاسی و کنش سیاسی بررسی و تحلیل می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - تأثیر جهانیشدن بر حقوق شهروندی در ایران
فیروز جعفریقانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، توجه خاصي به حقوق شهروندي می کند، به طوري که رنگ، نژاد و زبان را موجب تفاوت در برخورداري از اين حق نميداند و دولت را نیز موظف به رعايت حقوق همه شهروندان ميکند. از سوی دیگر، جهاني شدن، یا جهانی سازی، به صور مختلف بر وجوه گوناگون زندگی چکیده کاملقانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، توجه خاصي به حقوق شهروندي می کند، به طوري که رنگ، نژاد و زبان را موجب تفاوت در برخورداري از اين حق نميداند و دولت را نیز موظف به رعايت حقوق همه شهروندان ميکند. از سوی دیگر، جهاني شدن، یا جهانی سازی، به صور مختلف بر وجوه گوناگون زندگی ملت ها تأثیرگذار بوده است. یکی از قلمروهای تأثیرپذیری از جهانی-شدن، حقوق شهروندی است. استدلال مقاله حاضر این است که جهانی شدن با «حقوق مردمی - مشارکتی» در ایران نسبت تضعيف کننده داشته است، ولی با حقوق سیاسی و اجتماعی در عین حال نسبت تقویت کننده و تضعیف کننده داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - نسبت میان حقیقت و سیاست: خوانشی نئوپراگماتیستی
مسعود اخوان کاظمی محمد کریم محمدیحقيقت پراگماتيكي در انديشه «ريچارد رورتي»، بديلي است براي جست وجوي حقيقت به اسلوبي كه سنت فكري و فلسفي غرب تاكنون بدان پرداخته است. در بررسي مفهوم حقيقت، رويكرد عملگرایانه رورتي به تقابل با دو روايت مطرح در انديشه فلسفي غرب برمیخیزد: از یکسو با روايت افلاطوني - دکارتی چکیده کاملحقيقت پراگماتيكي در انديشه «ريچارد رورتي»، بديلي است براي جست وجوي حقيقت به اسلوبي كه سنت فكري و فلسفي غرب تاكنون بدان پرداخته است. در بررسي مفهوم حقيقت، رويكرد عملگرایانه رورتي به تقابل با دو روايت مطرح در انديشه فلسفي غرب برمیخیزد: از یکسو با روايت افلاطوني - دکارتی، كه در آن حقيقت به مثابه امري متافيزيكال تعبير میشود و از سوي ديگر با روايت فراتجدد كه معتقد به شالوده شكني حقيقت است و حكم به نسبي بودن آن میکند. نویسندگان در پاسخ به این پرسش که: نسبت برقرارشده میان حقیقت و سیاست، چه پیامدهایی در حوزۀ اندیشه سیاسی رورتی دارد، به صورتبندی این فرضیه پرداختهاند که «نسبت برقرارشده میان حقیقت و سیاست در اندیشه رورتی، منجر به ابداع سیاست متکی به امید اجتماعی بر مبنای تز اولویت دمکراسی بر فلسفه شده است». بر این اساس تلاش شده است با واکاوی الگوي حقيقت پراگماتیکیای كه رورتي پيش مینهد، نشان داده شود که این الگو، ادامه همان مفهوم حقيقت در سنت پراگماتيستي «ويليام جيمز» و «جان ديويي» در قالب چرخش زباني است. همچنين شاخصه آن تأکید بر همبستگي است در مقابل آنچه رورتي خواست عينيت مینامد. این روایت در عين حال كه قادر است بدون داشتن هرگونه ادعای عینیت از درافتادن در دام نسبیگرایی بپرهیزد، مفهومی را مدنظر دارد که به شیوهای عملی در راه برآورده ساختن مقاصد و حل معضلات سیاسی، مفید فایده واقع شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - معنای حاکمیت در اندیشة «هابز» بر اساس تفسیر او از کتاب مقدس
حسن قاسمی ابوالفضل شکوریمسئلة حاکمیت در دین، محل مناظرات طولانی بوده است که با پیگیری تفاسیر این مفهوم در متون مقدس، آرای مختلفی را می توان دید. «توماس هابز»، نظریهپرداز حاکمیت در اوایل دورة مدرن با تفسیر کتاب مقدس و بر اساس روششناسی علمی خود، نقش بسزایی در تدقیق رابطة دو حوزۀ حاکمیت و دین د چکیده کاملمسئلة حاکمیت در دین، محل مناظرات طولانی بوده است که با پیگیری تفاسیر این مفهوم در متون مقدس، آرای مختلفی را می توان دید. «توماس هابز»، نظریهپرداز حاکمیت در اوایل دورة مدرن با تفسیر کتاب مقدس و بر اساس روششناسی علمی خود، نقش بسزایی در تدقیق رابطة دو حوزۀ حاکمیت و دین داشته است. این مقاله، تحول در مفهوم حقوق طبیعی را همچون پل واسط میان حاکمیت و دین در نظریة هابز برجسته می کند و با تطبیق این مفهوم در تفسیری که هابز از کتاب مقدس دارد، مدعی است که هابز، مؤلفة اصلی نظریة خود یعنی قرارداد اجتماعی را در خوانش متن مقدس گنجانده و آن را به نفع مرجعیت یک حاکم مقتدر که در پی صلح و امنیت فرد و به طور کلی حفظ حقوق طبیعی فرد است، تفسیر می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - واکاوی تحول مفهومی فلسفه سیاسی بر اساس دو مؤلفه حقیقت و قدرت در اندیشه اشتراوس، آرنت و فوکو
محمدباقر خرمشاد محمد اسماعیل نوذریتاکنون تقریرهای گوناگونی در باب ماهیت فلسفه سیاسی عرضه شده است و پنداشت واحدی در باب سرشت فلسفه سیاسی در میان متفکران وجود ندارد. مقاله حاضر نیز درصدد پاسخ به این پرسش است که چگونه می توان وجود تعبیرها و پنداشت های متفاوت در باب چیستی و ماهیت فلسفه سیاسی را توضیح داد؟ چکیده کاملتاکنون تقریرهای گوناگونی در باب ماهیت فلسفه سیاسی عرضه شده است و پنداشت واحدی در باب سرشت فلسفه سیاسی در میان متفکران وجود ندارد. مقاله حاضر نیز درصدد پاسخ به این پرسش است که چگونه می توان وجود تعبیرها و پنداشت های متفاوت در باب چیستی و ماهیت فلسفه سیاسی را توضیح داد؟ فرضیه این مقاله آن است که دگرگونی و تحول معنایی مفاهیم بنیادین حقیقت و قدرت در چارچوب الگوهای متفاوت پارادایمی و نسبت متفاوتی که ذیل پارادایم های گوناگون میان دو مفهوم یادشده برقرار می شود، سبب شکل گیری تعبیرهای گوناگونی در باب ماهیت فلسفه سیاسی شده است. جستار حاضر کوشیده تا با اتخاذ رویکرد متن گرا و با سود جستن از تحلیل مقایسه ای، ماهیت فلسفه سیاسی را در پرتو دو مفهوم بنیادین حقیقت و قدرت از جنبه انضمامی در اندیشه اشتراوس، آرنت و فوکو تحلیل کند. با این هدف، نشان داده ایم که در اندیشه اشتراوس، وجود حقیقتی استعلایی مفروض دانسته شده است. در اینجا قدرت، ابژه فلسفه سیاسی تلقی می گردد و فلسفه سیاسی به مثابه دانشی عقلی در نقش گفتارهای حقیقت ظاهر می شود. اما «آرنت»، حقیقت را از حیطه امر استعلایی به درون حوزه عمومی و حیطه مفاهمه بین الاذهانی می کشاند. بنابراین قدرت با سیاست گفت وگویی پیوند می خورد و فلسفه سیاسی از حیطه فعالیت صرف ذهنی به حیطه کنش عملی کشانده می شود. در اندیشه «فوکو» اما قدرت به مثابه پدیده ای مویرگی در پس هر معرفت سیاسی نهفته است و فلسفه سیاسی در نقش ابزاری در خدمت توجیه مناسبات قدرتی عمل می کند که معطوف به برساختن یک رژیم حقیقت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - قدرت و امر مشترک: تقدم قدرت بر حق در فلسفۀ سیاسی اسپینوزا
رضا نجفزادهدر منظومۀ نظری اسپینوزایی، بر پایۀ نظریۀ طبیعت، گونه ای نظریۀ حق و قانون نیز تدوین می شود که مبنایی برای عقل باوری و انسان باوریِ خاص این فلسفۀ سیاسی جمهوری خواهانه تمهید می کند. این فلسفۀ حق و قانون بر متافیزیکِ قدرت تکیه دارد و ناظر به «انبوه خلق» و «امر مشترک» است. ا چکیده کاملدر منظومۀ نظری اسپینوزایی، بر پایۀ نظریۀ طبیعت، گونه ای نظریۀ حق و قانون نیز تدوین می شود که مبنایی برای عقل باوری و انسان باوریِ خاص این فلسفۀ سیاسی جمهوری خواهانه تمهید می کند. این فلسفۀ حق و قانون بر متافیزیکِ قدرت تکیه دارد و ناظر به «انبوه خلق» و «امر مشترک» است. این فلسفۀ حق و قانون، یکی از وجوه منحصربه فردِ فلسفۀ عملی او است. نظریۀ حق «اسپینوزا» که در رسالۀ سیاسی او به روشنی تقریر شده، چنین است: هرچه قدرت افزایش یابد، حق هم افزایش می یابد و از آنجا که اجتماع یا امر مشترک موجدِ قدرتِ بیشتر است، موجد حق بیشتر هم است. این وجه منحصربه فرد فلسفۀ عملیِ اسپینوزا البته از جهاتی بر برخی جنبه های نظریه های قدیم حق و قانون تکیه دارد. به عبارتی نظریۀ حق و قانون اسپینوزایی، یکی از پیوندگاه های اسپینوزا با سنتهای قُدمایی است. نظریۀ اسپینوزایی حق و قانون بر «قدرت» تکیه دارد و ناظر به «انبوه خلق» و «امر مشترک» است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - مفهوم شهروندی در دوران میانه اروپا: فردگرایی یا جمعگرایی؟
سید علیرضا حسینی بهشتیبا ورود اروپا به دوران میانه و نگرش اساساً آنجهانی مسیحیت همراه با خصلتهای ذاتی آن مانند فردگرایی و جهان شمولگرایی، نگاه به انسان و جایگاهش، چه در رابطه با جامعه و چه در رابطه با حکومت، متحول شد. این تحول در مفهوم شهروندی که فرهنگ سیاسی مغرب زمین از دوران باستان به ا چکیده کاملبا ورود اروپا به دوران میانه و نگرش اساساً آنجهانی مسیحیت همراه با خصلتهای ذاتی آن مانند فردگرایی و جهان شمولگرایی، نگاه به انسان و جایگاهش، چه در رابطه با جامعه و چه در رابطه با حکومت، متحول شد. این تحول در مفهوم شهروندی که فرهنگ سیاسی مغرب زمین از دوران باستان به ارث برده بود نیز اثر گذاشت. دیدگاه رایج بر تاریخ نگاری تحولات و تفکر اجتماعی، تصویری ارائه میکند که در آن گسترش فرهنگ مسیحیت به ذوب شدن فردیت انسانی در جامعه منتهی شده است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از روش تحلیلی- تاریخی، تکیه بر دستاوردهای پژوهشهای علمی و غیر جانب دارانه تاریخ نگاری متأخر دوران میانه نشان داده شود که برخلاف تصور رایجی که دوران میانه اروپا را مصادف با محو فردگرایی به نفع جمعگرایی حاصل آموزههای دینی مسیحیت میداند، منشأ همگنسازی فرهنگ سیاسی جوامع مغرب زمین، نه فرهنگ مسیحی دوران میانه، بلکه تفکر دوران نوزایی و سپس روشنگری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - نظریۀ مقاومت در اندیشۀ مشروطهخواهی جدید
محمدرضا تاجیک عارف مسعودينظریۀ نوآیین مقاومت که متضمن تبیین آن به مثابه یک «حق» است ، از اصول بنیادین نظام های حکومتی مشروطه جدید است. هر چند برخی کارکرد این مفهوم به عنوان «حق» را بیشتر هنجاری و نه بنیانی برای عمل سیاسی میدانستند، نقش آن حتی به مثابه اصلی هنجاری سبب یادآوری محدودیت-های قدرت س چکیده کاملنظریۀ نوآیین مقاومت که متضمن تبیین آن به مثابه یک «حق» است ، از اصول بنیادین نظام های حکومتی مشروطه جدید است. هر چند برخی کارکرد این مفهوم به عنوان «حق» را بیشتر هنجاری و نه بنیانی برای عمل سیاسی میدانستند، نقش آن حتی به مثابه اصلی هنجاری سبب یادآوری محدودیت-های قدرت سیاسی به حاکمان میشود و شهروندان را مجهز به ابزاری برای تأثیرگذاری بر تصمیم های آنها می کند. مبنای این نظریه به اندیشۀ مهم ترین فیلسوفان سیاسی مدرن مانند «توماس هابز» و «جان لاک» برمی گردد. در واقع هابز در نظریه خود، وجود «کانون و نقاطی از مقاومت» را در جهت «صیانت نفس» تشخیص داده، اما لاک، قدرت حکومت را مشروط به رعایت و اجرای قوانینی میکرد که در صورت سرپیچی از آنان، حق انقلاب یا مقاومت و انحلال به مردم داده شده بود. بر همین اساس مقاومت، حق طبیعی، اخلاقی و بنیادین شهروندان بود که تنها در شرایط نقض و اضمحلال اصول بنیادین و مورد اجماع همگان به آن مراجعه میشد. پژوهش حاضر نیز به ایضاح فرآیند تدوین نظریه مقاومت در اندیشه سیاسی جدید بر اساس «حق مقاومت» همه افراد حاضر در اجتماع میپردازد و اندیشه مشروطه خواهی نوین را نخستین محمل نظری آن در نظر می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - مفهوم حق و آزادی در اندیشۀ «طالبوف»
فردين مرادخانيمشروطیت ایران به عنوان حادثه مهم دوران جدید ایران باعث ورود بسیاری از مفاهیم جدید در اندیشه ایرانیان شد. مفهوم حق، یکی از مفاهیم مهمی بود که متفکران این عصر مطرح کردند. روشن فکران در طرح این مفاهیم، نقش عمدهای داشتند. آنها توانستند ایرانیان را با بسیاری از مفاهیم دوران چکیده کاملمشروطیت ایران به عنوان حادثه مهم دوران جدید ایران باعث ورود بسیاری از مفاهیم جدید در اندیشه ایرانیان شد. مفهوم حق، یکی از مفاهیم مهمی بود که متفکران این عصر مطرح کردند. روشن فکران در طرح این مفاهیم، نقش عمدهای داشتند. آنها توانستند ایرانیان را با بسیاری از مفاهیم دوران جدید همچون قانون، پارلمان، تحدید قدرت، آزادی، برابری، قانون اساسی و... جدید آشنا کنند. درباره مفهوم حق، سخنان یکی از روشن فکران یعنی «طالبوف تبریزی»، دقیق تر از دیگران است. او با مفهوم حق به معنای مدرن آشنا بود. از این رو طرح دقیقی از مفهوم حق طراحی میکند و در آن به مبنای حق، انواع حق، تجاوز به حق و تزاحم حقها میپردازد. طالبوف همچنین آزادی را به عنوان یکی از مصادیق حق مطرح کرده، کوشش میکند تا برای این خواسته مهم مشروطیت ایران، مبانی نظری بیابد. تعریف و ستایش او از آزادی، پیوند آن با حق، تعیین حدود آزادی و تأکید بر اجتناب از هرج ومرج از جمله تأکیدات اوست. این مقاله با تکیه بر آثار طالبوف و با روش توصیفی - تحلیلی به دنبال بررسی این پرسش است که حق در اندیشه طالبوف چه جایگاهی دارد و به چه معنایی است و چه نسبتی با آزادی دارد و کوشش شده است تا نظریه او در باب حق و آزادی به عنوان دو مفهوم کلیدی در مشروطیت ایران توضیح داده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - تحلیل شكلگيري و گسترش حق رأي در ايران در قرن بیستم
رضا زمانیدو هدف اصلی مقاله عبارتند از: تحلیل شکل گيري حق رأي در ايران و تحلیل گسترش حق رأي در ايران در قرن بیستم. در این مقاله، نظریههای شکلگیری و گسترش حق رأی در شش گروه (روشنگري، رقابت حزبي، خواست طبقۀ متوسط، بازتوزيعي، نظم اجتماعي و اقتصاد سياسي) طبقه بندی شده است. مبتنی بر چکیده کاملدو هدف اصلی مقاله عبارتند از: تحلیل شکل گيري حق رأي در ايران و تحلیل گسترش حق رأي در ايران در قرن بیستم. در این مقاله، نظریههای شکلگیری و گسترش حق رأی در شش گروه (روشنگري، رقابت حزبي، خواست طبقۀ متوسط، بازتوزيعي، نظم اجتماعي و اقتصاد سياسي) طبقه بندی شده است. مبتنی بر این نظریه ها، نشان داده شده است که در بازۀ زمانی اولیه شکلگیری انتخابات در ایران، انتخابات صنفي (1285)، کارکرد بازتوزيعی داشته است و در مقابل انتخابات يک درجه 1290 از کارکرد روشنگري برخوردار بوده است. در چارچوب نظریههای شش گانه یادشده، همچنین اصلاحات انجام شده در قوانين انتخاباتي کشور و گسترش حق رأی در کشور تحلیل و نشان داده است که گسترش حق رأی و سطح دسترسی سیاسی در کشور در قرن بیستم، روندی ثابت و خطی نداشته و در طول زمان این سطح دسترسی متغیر بوده است. همچنین نشان داده شده است که در دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی، گسترش حق رأی در ایران با رهیافتهای نظم اجتماعی و بازتوزیعی سازگار بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - حق توسعۀ انسان
عباس منوچهری محمد دشتیتردیدها و چالشهای فراروی «نظریۀ رشد» برای توسعه و مسیر پرفراز و نشیب آن در دهههای گذشته، موجب شد تا نظریه «توسعۀ انسان» با تضامین و مقوماتی همچون «اخلاق توسعه» و «حق بر توسعه»، برای تحقق توسعهای که متعلَق آن «انسان» و مردمان هستند، مورد توجه قرار گیرد. اما از آنجا که چکیده کاملتردیدها و چالشهای فراروی «نظریۀ رشد» برای توسعه و مسیر پرفراز و نشیب آن در دهههای گذشته، موجب شد تا نظریه «توسعۀ انسان» با تضامین و مقوماتی همچون «اخلاق توسعه» و «حق بر توسعه»، برای تحقق توسعهای که متعلَق آن «انسان» و مردمان هستند، مورد توجه قرار گیرد. اما از آنجا که مقومات مزبور در آرای آمارتیاسن در نهایت مستلزم فهم و تفسیری از کیستی «انسان» است و در نظریۀ «توسعه انسان»، این مهم از کفایت نظری لازم برخوردار نیست، در این مقاله سعی شده است تا با انسانشناسی زیستمانی و «حق زیستمانی انسان »، در نظریه توسعه انسان مساهمت فکری شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - حقوقیسازیِ نظریۀ سپهر عمومی و خصوصی با ارجاع ویژه به «هانا آرنت»
سمانه رحمتی فرتطبیقِ نظریهِ سیاسیِ سپهر عمومی و خصوصی با علم حقوق، مبنایی برایِ تحدید حقوق و دولت و تدقیق مرز حقوق عمومی و خصوصی می دهد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است؛ به این ترتیب که نخست، سپهر خصوصی و سپهر عمومی با لحاظِ آرایِ هانا آرنت، از طریق شناساییِ مؤلفه ها توصیف میشود و دوم، چکیده کاملتطبیقِ نظریهِ سیاسیِ سپهر عمومی و خصوصی با علم حقوق، مبنایی برایِ تحدید حقوق و دولت و تدقیق مرز حقوق عمومی و خصوصی می دهد. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی است؛ به این ترتیب که نخست، سپهر خصوصی و سپهر عمومی با لحاظِ آرایِ هانا آرنت، از طریق شناساییِ مؤلفه ها توصیف میشود و دوم، مؤلفه هایِ دو حوزه در انطباق با چارچوب حقوق و شاخه هایِ آن در حالت کلی، به ویژه حقوق عمومی و خصوصی تحلیل شده، در نهایت میزان به رسمیت شناخته شدنِ سپهر خصوصی و عمومی در حقوق ایران سنجیده می-شود. سپهر خصوصی، عرصه ای از زندگیِ انسان است که با اوصافی مانندِ مالکیتِ غیر منقول و ریاست خانواده گره خورده و تمایل بر پوشیدگی و تبعاً ناحقوقی سازیِ آن است. جامعه مدنی بخشی از سپهر خصوصی و عرصۀ فعالیت خودبنیادِ انسانی در قالب گروه هایِ مستقل از دولت است. سپهر عمومی، عرصه ساختنِ سیاست توسط شهروندان، از طریقِ گفت و گو و فعالیت است. در وضع موجود نظام حقوقی ایران، کلیتِ چارچوب سپهر خصوصی، مورد حمایت قانون-گذار است. جامعه مدنی تلویحاً به رسمیت شناخته شده است، ولی استقلال آن از دولت تضمین نشده است. سیاست را دولت می سازد و شهروندان در چارچوب آن با کسب مجوز از دولت فعالیت می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - همسنجی مؤلفههای دموکراسی با شاخصهای حکمرانی خوب در پرتو حقوق بینالملل
اکبر ساوری سمانه رحمتی فر شهرام زرنشانهدف از پژوهش حاضر، تبیین مؤلفه های حکمرانی خوب به عنوان شاخص های اصول دموکراسی به قصد پایان دادن به تشتت آرا در فهم دموکراسی از منظر رویۀ عملی حقوق بین الملل است. حکمرانی خوب، یکی از تجویزاتِ نهادهایِ بین المللی برایِ نظام هایِ ملی و دموکراسی، یکی از آمالِ دیرینِ اجتماع چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر، تبیین مؤلفه های حکمرانی خوب به عنوان شاخص های اصول دموکراسی به قصد پایان دادن به تشتت آرا در فهم دموکراسی از منظر رویۀ عملی حقوق بین الملل است. حکمرانی خوب، یکی از تجویزاتِ نهادهایِ بین المللی برایِ نظام هایِ ملی و دموکراسی، یکی از آمالِ دیرینِ اجتماعیِ ملتهاست. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی با رویکرد تبارشناسانه است؛ به این ترتیب که پس از توصیف دمکراسی و حکمرانی خوب، با لحاظ تاریخ این دو در حقوق بین الملل، از طریق روش مقایسۀ تطبیقی، مؤلفه های حکمرانی خوب به عنوان اصول دموکراسی سنجیده می شود. نتیجه پژوهش نشان می دهد که مؤلفه هایِ حکمرانی خوب، قابلیتِ تبدیل شدن به شاخص هایِ اصول دموکراسی را دارد و با عینیت بخشیدن به دموکراسی، سنجشِ میزانِ مشروعیتِ دموکراتیک دولت ها از منظر حقوق بین الملل را ممکن می سازد؛ به نحوی که از حیث حقوق بین الملل دولت مشروع، دولت دمکراتیک است و دموکراسی به معنای غلبه حکمرانی خوب بر تمام مناسبات شهروندان و دولت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - مقایسۀ دو مفهوم آیرونی و پارِسیا در اندیشۀ سیاسی «رورتی» و «فوکو»
محمدرضا صدقی رضوانی سید محمد علی تقویشاکله و عصارۀ تفکر پراگمتیستی «ریچارد رورتی» را میتوان در مفهوم آیرونی جست¬وجو کرد. آیرونیست چهرۀ ایدهآل رورتی و شخصیّت منحصر به¬فردی در جامعۀ لیبرال آمریکایی است که همواره در تمایز و تفاوت با جریان اصلی حاکم بر جامعه است. او خویشتن¬آفرین، خودآگاه بر اتفاقی بودن خوی چکیده کاملشاکله و عصارۀ تفکر پراگمتیستی «ریچارد رورتی» را میتوان در مفهوم آیرونی جست¬وجو کرد. آیرونیست چهرۀ ایدهآل رورتی و شخصیّت منحصر به¬فردی در جامعۀ لیبرال آمریکایی است که همواره در تمایز و تفاوت با جریان اصلی حاکم بر جامعه است. او خویشتن¬آفرین، خودآگاه بر اتفاقی بودن خویش، ضدبنیان¬گرا و همواره آمادۀ تغییر بنیانبرافکن در اندیشه و نگاهش به عالم و آدم است. اما از منظری متمایز و در سوی دیگر جهان اندیشه، مفهوم پارِسیا در گفتار و آثار «میشل فوکو»، متفکر شهیر فرانسوی متبلور میشود. پارِسیایِ فوکو و پارِسیاستِس، شخصیّتی در گسترۀ تاریخ اندیشه از آتن کلاسیک تا به امروز است که مفارقتها و مشابهتهایی با مفهوم آیرونی و آیرونیست دارد. اگر آیرونیست رندی را به هدف اجتناب از تحقیر دیگران، عمدتاً به حوزه خصوصی محدود نگه میدارد، درعوض پارِسیاستِس، مرز حوزۀ خصوصی را درمینورد و حلاّجوار، بیباکانه و بدون هراس، سخنش را فاش میگوید و از گفتۀ خود دلشاد است. در این بین سقراط در بستر تاریخ اندیشه سیاسی، مصداق هر دو مفهوم و شخصیّت محسوب شده است؛ به گونهای که برخی او را تبلور مفهوم آیرونی و در قامت یک آیرونیست تصویر کردهاند و کسان دیگر، او را در چارچوبه یک پارِسیاستِس تفسیر میکنند. بر این مبنا، این پژوهش درصدد پاسخ به این پرسشهای بنیادین است: آیرونی و پارِسیا، چه تمایزی و چه شباهتی با یکدیگر دارند؟ شخصیّت آیرونیست و پارِسیاستِس در اندیشه سیاسی این دو متفکر، چه مشابهتها و چه مفارقتهایی دارد؟ به نظر نحوه مخاطره و خطر کردن در بیان حقیقت، وجه تمایز کانونی و مرکزی دو مفهوم آیرونی و پارِسیاست؛ به نوعی که آیرونیست در بیان حقیقت از فن تجاهل و مطایبه بهره میگیرد و زیرکانه از خطر میگریزد، اما پارِسیاستِس با گفتن مستقیم حقیقت به قدرت، به هسته مرکزی سیاست حملهور میشود و ابایی از پیامدهای آن و مواجهه با مرگ ندارد. در این بین خودآیینی و خویشتنآفرینی را میتوان سویۀ مشترک هر دو شخصیت در نظر گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - پژوهشگاه صنعت نفت، شصت سال تجربه و دانش در مسیر اثربخشی به صنعت نفت
جعفر توفیقی احمد روزبهانی علی خان آقاپژوهشگاه صنعت نفت با بیش از 60 سال سابقه، قدیمیترین و بزرگترین موسسه پژوهش و فناوری کاربردی در ایران است. این پژوهشگاه یکی از چندین موسسه پژوهش و فناوری دولتی در ایران است که زیرمجموعه وزارت نفت قرار داشته و فعالیتهای آن بر صنعت نفت و گاز تمرکز دارد. این نوشتار مرور چکیده کاملپژوهشگاه صنعت نفت با بیش از 60 سال سابقه، قدیمیترین و بزرگترین موسسه پژوهش و فناوری کاربردی در ایران است. این پژوهشگاه یکی از چندین موسسه پژوهش و فناوری دولتی در ایران است که زیرمجموعه وزارت نفت قرار داشته و فعالیتهای آن بر صنعت نفت و گاز تمرکز دارد. این نوشتار مرور مختصریست بر دستاوردهای عمده و قابل توجه پژوهشگاه در 42 ماه اخیر که در پیشرفت صنعت نفت و گاز ایران تاثیرگذار بودهاند. پس از معرفی مختصر پژوهشگاه، برخی دستاوردهای عمده در 3 بخش "اکتشاف و تولید"، "صنایع پایین دستی" و "انرژی و محیط زیست" ارائه شده اند. سپس مقاله با تشریح سایر اقدامات پژوهشگاه مانند تجاریسازی نتایج تحقیق و توسعه و نیز مسئولیتهای اجتماعی ادامه مییابد. هدف نهایی این نوشتار نمایش اثرگذاری سرمایهگذاری از محل منابع عمومی برروی تحقیق و توسعه و تاثیر آن بر صنعت نفت و گاز کشور است؛ که منجر به خلق مقادیر قابل توجه ارزش افزوده و نیز خودکفایی کشور در برخی محصولات راهبردی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران و نقش حاکمیتی آن در ارتقای زیست بوم فناوری کشور
حسنعلی ازگلیسازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران به عنوان يكي از اولین نهادهاي علمی و فناوری برآمده از انقلاب اسلامی در سال 1359 تأسیس شد. وظایف و اهداف این سازمان بر محورهای ایجاد و توسعه فناوری و حمایت از نوآوران و فناوران استوار بوده كه دستاوردهاي آن الهام بخش ساير مراكز علمي و پ چکیده کاملسازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران به عنوان يكي از اولین نهادهاي علمی و فناوری برآمده از انقلاب اسلامی در سال 1359 تأسیس شد. وظایف و اهداف این سازمان بر محورهای ایجاد و توسعه فناوری و حمایت از نوآوران و فناوران استوار بوده كه دستاوردهاي آن الهام بخش ساير مراكز علمي و پژوهشي کشور بوده است. در مسير تحقیقات فناورانه، از مرحله خلق ايده تا توليد محصول یا توسعه فرآیند تجاري، مراحل مختلفی بايد طی شود که در خلال آنها پژوهشگر و يا فناور نيازمند انواع مختلفی از حمايتها است. حمايتهاي صورت گرفته از سوي سازمان پژوهشهاي علمي و صنعتي ايران در اين خصوص شامل تسهيل انجام فرآيندها از طريق ايجاد سامانه ها و بسترهاي مناسب و ارائه امكانات سخت افزاری و نرم افزاری مورد نياز می باشند. همچنین، در حال حاضر گسترده ترين برنامه حمايتي در پرديس علم و فناوري سازمان تبلور یافته است. این مجموعه از بدو تأسيس تاكنون پذيراي بيش از 300 واحد بوده و هم اکنون بیش از 140 شرکت فناور با ارائه بیش از 600 فناوري به صورت محصول یا خدمات، در این مجموعه مستقر می باشند. سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران با بیش از 40 سال تجربه موفق در عرصه علم و فناوری کشور، در گام دوم تکاملی خود درصدد است تا با گشودن افق هایی نو در راستاي رفع نيازهاي جامعه در عرصه علم و فناوری، نقشي اثرگذار در توسعه اقتصاد دانش بنیان کشور ايفاء نمايد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - مطالعه تطبیقی ماهیت سرقفلی و حق کسب و پیشه و تجارت با رویکردی بر مناطق آزاد تجاری و صنعتی
فرشاد اکبری بالنگا سیدعلیرضا میرحیدری لنگرودیسرقفلی از مباحث مهم مربوط به اجاره است که در دوره ی معاصر بوجود آمده و ابتدا در کشور فرانسه مطرح گردید. سپس از حقوق فرانسه وارد حقوق ایران شده است. درسال 1376 توسط قانونگذار به رسمیت شناخته شد.این حق پیش از اینکه وارد قوانین شود در عرف تجاری ایران وجود داشت.آنچه که در گ چکیده کاملسرقفلی از مباحث مهم مربوط به اجاره است که در دوره ی معاصر بوجود آمده و ابتدا در کشور فرانسه مطرح گردید. سپس از حقوق فرانسه وارد حقوق ایران شده است. درسال 1376 توسط قانونگذار به رسمیت شناخته شد.این حق پیش از اینکه وارد قوانین شود در عرف تجاری ایران وجود داشت.آنچه که در گذشته در قوانین ایران به رسمیت شناخته شده بود، حق کسب وپیشه و تجارت بود که اکثر فقها با آن به مخالفت برخاستن و آنرا غیر شرعی اعلام نمودند. در نتیجه ی این مخالفت، عرف موجود در تجارت که در قالب سرقفلی در نوشته های فقها انعکاس یافته بود تحت تأثیر نظریات فقهی آنها برای اولین بار در چارچوب قانون روابط مؤجر و مستأجر سال 1376 به تصویب رسید.هرچند قانون مزبور نتوانست همه ی مسائل مربوط به سرقفلی را سامان دهد.زیرا مفهوم سرقفلی و ماهیت آن مشخص نمی باشد و در عین حال شرایط تحقق سرقفلی و ضمانت اجرای عدم رعایت این شرایط و همچنین آثار این حق نسبت به اشخاص ثالث روشن نیست.همچنین چگونگی و شرایط تحقق سرقفلی و نحوه واگذاری و مطابقت آن در مناطق آزاد تجاری و صنعتی ایران دارای ابهاماتی است.از این رو ما در این مقاله در صدد روشن ساختن ابهامات مذکور و راهکارهای حل این موضوع هستیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - بررسی معاملهی نمایندهی قراردادی با خویش در نظام حقوقی ایران
فاطمه جامعی نادر خاوندگار هیراد مخیریاهميت انعقاد قراردادها اقتضا میکند كه رابطهی حقوقى به نام نمايندگى در روابط ميان افراد وجود داشته باشد تا شخص نماينده بتواند به نام و اصيل در قراردادها شركت نموده و بهحساب وى قرارداد منعقد نمايد. نمايندگى به اعتبار مبنا و سبب ايجاد به انواعى تقسيم میشود كه يكى از مه چکیده کاملاهميت انعقاد قراردادها اقتضا میکند كه رابطهی حقوقى به نام نمايندگى در روابط ميان افراد وجود داشته باشد تا شخص نماينده بتواند به نام و اصيل در قراردادها شركت نموده و بهحساب وى قرارداد منعقد نمايد. نمايندگى به اعتبار مبنا و سبب ايجاد به انواعى تقسيم میشود كه يكى از مهمترین آنها، نمايندگى قراردادی است. ازآنجاییکه در انعقاد هر عقدى وجود دو اراده ضروری است، نمایندهی قراردادى به نمايندگى از طرف اصيل ارادهی وى را اعلام مینماید و در مواردى ممكن به نمايندگى از طرف او و به اصالت از طرف خود در قرارداد شركت نموده و اقدام به معاملهی با خويش نمايد. لذا در پژوهش حاضر باهدف روشن نمودن ابعاد مختلف چنين معاملهای در پاسخ به اين سؤال كه در صورت معاملهی نمايندگان قراردادى اعم از وكيل، مديران شرکتهای تجارتى، حقالعمل كاران و دلالان با خويش، ماهيت و وضعيت حقوقى چنين معاملهای در نظام حقوقى ايران چگونه است بايد گفت كه چنين معاملهای بهعنوان عقد موردپذیرش قرارگرفته است و در مورد وكيل با رعايت مصلحت موكل صحيح و نافذ و در مورد مديران شرکتهای تجارتى و حقالعمل كاران با رعايت تشريفاتى صحيح و نافذ خواهد بود ليكن معاملهی دلال با خود صحيح نمیباشد و وى تنها میتواند در معاملات طرفين سهمى داشته باشد كه در اين مقاله بهتفصیل به بررسى آنها پرداختهشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - بررسی احکام تکلیفی و وضعی در نظام حقوقی ایران
آرمان یعقوبی مقدم اشکان نعیمیاحکام مبتنی بر یکی از تقسیمات مطرح در علم اصول به احکام وضعی و تکلیفی تقسیم میشوند. در ماهیت احکام تکلیفی بین اصولیین اختلافی نیست اما در ماهیت احکام وضعی اختلاف نظر وجود دارد. دو نظر بین اصولیین به دست آمده است. برخی اصولیین مانند شیخ انصاری حکم وضعی را منتزع از حکم ت چکیده کاملاحکام مبتنی بر یکی از تقسیمات مطرح در علم اصول به احکام وضعی و تکلیفی تقسیم میشوند. در ماهیت احکام تکلیفی بین اصولیین اختلافی نیست اما در ماهیت احکام وضعی اختلاف نظر وجود دارد. دو نظر بین اصولیین به دست آمده است. برخی اصولیین مانند شیخ انصاری حکم وضعی را منتزع از حکم تکلیفی میدانند، برخی دیگر مانند فاضل تونی ماهیت حکم وضعی را دارای اعتبار مستقل میدانند. در این تحقیق که از نظر شیوه گردآوری دادهها کتابخانه ای است تعریف جدیدی از احکام وضعی و تکلیفی ارائه نموده و معیارهای تفکیک این دو دسته ازاحکام را ارائه خواهیم نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - بررسی فقهی و حقوقی مفهوم حق و حکم
سید علیرضا فروغیحق در اصطلاح فقهی داراي دو معناست: نخست، حق در معناي عام كه شامل ملك، حكم و حق به معنای خاص ميباشد. شاهد اين مدعا مواردي نظير حقّ ابوت، حقّ ولايت براي حاكم، حقّ وصايت، حقّ حضانت و نظاير آن است كه گرچه در لسان اخبار و كلمات فقها از آن به حق تعبير شده لكن همه از مصاديق ح چکیده کاملحق در اصطلاح فقهی داراي دو معناست: نخست، حق در معناي عام كه شامل ملك، حكم و حق به معنای خاص ميباشد. شاهد اين مدعا مواردي نظير حقّ ابوت، حقّ ولايت براي حاكم، حقّ وصايت، حقّ حضانت و نظاير آن است كه گرچه در لسان اخبار و كلمات فقها از آن به حق تعبير شده لكن همه از مصاديق حكم است. دوم، حق به معناي خاص که در مقابل ملك و حكم است. لذا توجه داده شده فقهایی که حق را در مقابل ملک و حکم میدانند مقصودشان از حکم، حکم تکلیفی است و از آن با تعبیر حکم شرعی و خطاب شارع نیز یاد میکنند اما در صورتی که ما حکم را به معنای عام آن، اعم از تکلیفی و وضعی، بدانیم روشن است که حق (به مانند ملک) از اقسام حکم وضعی بوده و به این اعتبار حکم اعم از حق به معنای خاص- معنای دوم - میشود. بر این اساس، زمانی که حق با حکم مقایسه میشود معنای اخص این دو، مورد نظر بوده و لذا هرگاه در فقه سخن از آثار و ویژگیهای حق، نظیر قابلیت اسقاط، نقل و انتقال میرود مقصود آن است که حق به عنوان حکم وضعی و اعتبار عقلایی مستقل دارای این آثار است و در مقابل حکم تکلیفی فاقد این ویژگیهاست. در این مقاله دربارۀ رابطۀ حكم تكليفي و حكم وضعي و بیان نظرات اصولیان و نظر مختار نیز بحث و بررسی شده است. همچنین در مورد اینکه ملاك و ضابط تشخيص حق از حكم چیست و در آخر اینکه هرگاه در موردي شك شود كه از حقوق است يا احكام، مقتضاي قاعده و اصل چيست؟ در این صورت مقتضای قاعده و در صورت فقدان آن مقتضای اصل عملی چیست؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - تشکیلات قضایی اسلامی و پیشنهاد تنوع دادگاه
محمد جعفری هرندیجهان امروز نسبت به گذشته دچار دگرگونیها و تحولات فراوانی گشته است. بسیاری از امور مأنوس در نزد انسان دیروز، امروز با رویهای کاملاً متفاوت صورت میپذیرد. نحوهٔ قضا و داوری اسلامی، بخشی از احکام فقهی است که هنوز تحولی در آن صورت نگرفته است. پرسش ما در این مقاله این است چکیده کاملجهان امروز نسبت به گذشته دچار دگرگونیها و تحولات فراوانی گشته است. بسیاری از امور مأنوس در نزد انسان دیروز، امروز با رویهای کاملاً متفاوت صورت میپذیرد. نحوهٔ قضا و داوری اسلامی، بخشی از احکام فقهی است که هنوز تحولی در آن صورت نگرفته است. پرسش ما در این مقاله این است که آیا با عنایت به تحولات عصری، نیازی به تغییر در شیوهٔ امر قضا و تشکیلات قضایی اسلامی وجود دارد؟ در پاسخ به این سؤال نویسنده بر آن است تا با در نظر گرفتن مبانی دینی و بهخصوص مشروع بودن قاضی تحکیم فیالجمله و تفکیک داوری در حقالله و حقالناس در مسائل فقهی و با طرح این موضوع که حقوق اجتماعی امری سوای حقالله میباشد، اثبات نماید که میتوان دادگاههای متنوعی به اقتضای دعاوی مطروحهٔ مبتنی بر هر یک از: حقوق شخصی افراد، حقّ جامعه و حقالله، تعریف کرد که قاضیان رسیدگیکننده به دو نوع حقوق نخست را مردم بر میگزینند و برای رسیدگی به حقالله و آنچه در مرز آن قرار میگیرد از قاضی منصوب از سوی حاکم استفاده خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - گواهی عدم امکان سازش بر مبنای تراضی زوجین و اجرای آن در انطباق با فقه و حقوق موضوعه
لیلا سادات اسدیچکیده: از مجاری صدور گواهی عدم امکان سازش، طلاق به توافق زوجین است که به لحاظ تراضی، دادگاه از ورود به ماهیت اختلاف معاف میباشد. قانون حمایت خانواده مصوب 1391 ضمن تعیین مدت اعتبار برای گواهی عدم امکان سازش صادره بر مبنای توافق زوجین، آن را صرفاً به درخواست زوج قابل اجر چکیده کاملچکیده: از مجاری صدور گواهی عدم امکان سازش، طلاق به توافق زوجین است که به لحاظ تراضی، دادگاه از ورود به ماهیت اختلاف معاف میباشد. قانون حمایت خانواده مصوب 1391 ضمن تعیین مدت اعتبار برای گواهی عدم امکان سازش صادره بر مبنای توافق زوجین، آن را صرفاً به درخواست زوج قابل اجرا دانسته و در مقابل، اجرای یک طرفۀ گواهی از سوی زوجه را میسر نمیداند. چنین ترجیحی، تضییع حقوق مالی زوجه را در پی دارد و نتیجۀ آن، بیاثر شدن حاکمیت ارادۀ زوجه در طلاق توافقی است. همچنین ماهیت طلاق توافقی و نوع صیغۀ طلاق، از موارد ابهام است که این مقاله، در پی پاسخ به آن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - مطالعۀ¬ تطبیقی انعقاد عقد رهن و استقرار آن در نظام حقوقی ایران و امریکا
فریده شکریچکیده: در نظام حقوقی ایران به صرف وجود دین ثابت در ذمه، عین بودن رهینه و قبض آن، عقد رهن تحقق یافته و حق مرتهن بر رهینه استقرار می یابد؛ بدون آنکه میان دو مرحلۀ ایجاد و استقرار حق وثیقه، تفاوت باشد یا آنکه حداقل برای استقرار حق مرتهن بر رهینۀ غیرمنقول، ثبت عقد رهن الزا چکیده کاملچکیده: در نظام حقوقی ایران به صرف وجود دین ثابت در ذمه، عین بودن رهینه و قبض آن، عقد رهن تحقق یافته و حق مرتهن بر رهینه استقرار می یابد؛ بدون آنکه میان دو مرحلۀ ایجاد و استقرار حق وثیقه، تفاوت باشد یا آنکه حداقل برای استقرار حق مرتهن بر رهینۀ غیرمنقول، ثبت عقد رهن الزامی باشد. از سوی دیگر، در نظام حقوقی ایران، هر چند به نحو اجمال، قاعدۀ انتقالپذیری رهینه به رسمیت شناخته شده است؛ آن گونه که انعقاد عقد رهن و استقرار حق مرتهن، مانع از انتقال بعدی رهینه و یا حقوق ناشی از آن از سوی راهن نمی باشد، مشروط بر آنکه با حقوق مرتهن منافاتی نداشته باشد. حکومت این قاعده، بدون پیشبینی مقررۀ خاصی در خصوص استقرار حق عینی ناشی از این عقد مانند الزام به ثبت رهینه، گاه تبعاتی چون اختلاف در تشخیص دارندۀ حق تقدم، توسل به عقود صوری با قید تاریخ مقدم و به تبع آن تضییع حق مرتهن و همچنین درگیری محاکم در دعاوی حقوقی و احیاناً کیفری مرتبط با موضوع را در پی دارد. این در حالی است که در برخی نظام های حقوقی جهان و از جمله امریکا، با تفکیک میان دو مرحلۀ انعقاد عقد رهن و یا وثیقه و استقرار حق وثیقه برای هر یک از آنها مقررات خاصی پیش بینی شده است. در این نظام ها با تمییز میان رهینۀ منقول و غیرمنقول، استقرار حق مرتهن بر هر یک از این اموال مستلزم انجام تشریفات خاصی است والّا حق مرتهن، حقی ناقص بوده و رجحان دیگر مرتهنینی که این مراحل را طی نموده اند، در پی دارد. پرسشی که در این نوشتار مطرح میشود آن است که آیا با وجود آرای فقهی موجود و متون قانونی حاکم، میتوان در نظام حقوقی ایران میان این دو مرحله تفکیک قائل شد؟ با استقرا در این آرا و متون و بهویژه مداقه در نقش قبض رهینه در انعقاد عقد رهن و توجه به مفهوم عرفی قبض به فراخور مصادیق آن، میتوان قبض را موجبی برای استقرار حق مرتهن بر رهینه دانست و در این راستا با بهره-گیری از تجربیات تقنینی دیگر نظام های حقوقی و به جهت اجتناب از تبعات فوقالذکر، به اصلاح قوانین و مقررات حاکم همت گماشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - رهن مال مشاع از منظر فقه مذاهب خمسه و حقوق ایران
سعید فرسادچكيده: رهن مال مشاع از منظر فقه امامیه، مالکی، شافعی و حنبلی (به جز حنفی) از مصادیق قاعدۀ سلطنت بوده و جایز است، چون انشای عقد رهن با تصرف در مال شریک ملازمه ندارد. بدیهی است تسلیم و اقباض مال مشاع به مرتهن در مواردی که مستلزم تصرف در سهم مشاع شریکان دیگر باشد، نیازمند چکیده کاملچكيده: رهن مال مشاع از منظر فقه امامیه، مالکی، شافعی و حنبلی (به جز حنفی) از مصادیق قاعدۀ سلطنت بوده و جایز است، چون انشای عقد رهن با تصرف در مال شریک ملازمه ندارد. بدیهی است تسلیم و اقباض مال مشاع به مرتهن در مواردی که مستلزم تصرف در سهم مشاع شریکان دیگر باشد، نیازمند اذن آنان است و در صورتی که راهن بدون اذن شریک، مال مشاع را به مرتهن تسلیم نماید، ضامن است؛ ولی در جایی که تسلیم مال مشاع با تخلیه همراه باشد، تسلیم مال مستلزم تصرف در مال شریک یا شریکان دیگر نبوده و از نظر فقه مذاهب، اذن شریک یا شریکان در تخلیه لازم نیست. تحقیق حاضر به بررسی این مسائل در فقه مذاهب خمسه و حقوق ایران میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - بررسی فقهی و حقوقی مالیت و مالکیت دادههای دیجیتال در فضای سایبری
سید علیرضا فروغی اسماء حسین زاده سرشکیچکیده: در این نوشتار ضمن بررسی دقیق مالیت و مالکیت دادههای دیجیتال، این دادهها به سه دسته تقسیم شدهاند: (1) دادههای دیجیتالی که مصداق خارجی برای آنها وجود دارد. در واقع در این دسته فضای سایبری بستری برای اموال فکری مانند نرمافزارهای رایانهای است که در قالب دادهها چکیده کاملچکیده: در این نوشتار ضمن بررسی دقیق مالیت و مالکیت دادههای دیجیتال، این دادهها به سه دسته تقسیم شدهاند: (1) دادههای دیجیتالی که مصداق خارجی برای آنها وجود دارد. در واقع در این دسته فضای سایبری بستری برای اموال فکری مانند نرمافزارهای رایانهای است که در قالب دادههای دیجیتال موجودند. (2) دادههای حجیمی که ذاتاً قابل تحقق در خارج هستند اما به دلیل حجم زیاد و زمانبر بودن، تاکنون به دلیل مختصات فضای سایبری تنها در این فضا وجود پیدا کردهاند. (3) دادههایی مانند دامنه و میزبانی که لوازم فضای سایبری محسوب میشوند و معادل خارجی برای آنها وجود ندارد بلکه به فراخور فضای سایبری موجودیت پیدا کردهاند. مالیت دادههای دیجیتال از یکسو با دارا بودن ارزش اقتصادی و از سوی دیگر با رجوع به اقسام مال در فقه و حقوق شناخته میشوند. مالکیت نیز به معنای استیلاپذیری و تسلط برای دادههای دیجیتال به دلیل وجود امتیاز تصرف در آنها (مالیت) قابل پذیرش است. در این نوشتار با توجه به خصوصیات هر دسته از دادههای دیجیتال، و ویژگیهای اموال در فقه و حقوق، هرکدام ذیل یک نظام حقوقی قرار میگیرد: دستۀ اول و دوم دادهها بهعنوان حقوق معنوی، ذیل نظام اموال فکری و نحوۀ مالکیت آنها قرار میگیرند. لوازم فضای سایبری بهعنوان متعلقات زیرساخت آن شامل سختافزارها (عین) میشوند و منافع حاصل از آنها و همچنین مالکیت این دادهها ذیل نظام اموال مدنی مورد بررسی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - وضعیت حقوقی قراردادهای معارض با عقد معلق
محمد بهرامی خوشکار ﻋﺒﺎس ﻋﺴﮕﺮيچکیده: هر چند در عقد معلق، آثار عقد تنها بعد از حصول شرط تعلیقی ظاهر میگردد، اما این مطلب هرگز به این معنا نیست که عقد معلق قبل از حصول شرط تعلیقی فاقد اثر است، بلکه اثر عقد معلق قبل از حصول شرط در عقود تملیکی را میتوان ایجاد نوعی مالکیت تعلیقی برای خریدار دانست. شاید چکیده کاملچکیده: هر چند در عقد معلق، آثار عقد تنها بعد از حصول شرط تعلیقی ظاهر میگردد، اما این مطلب هرگز به این معنا نیست که عقد معلق قبل از حصول شرط تعلیقی فاقد اثر است، بلکه اثر عقد معلق قبل از حصول شرط در عقود تملیکی را میتوان ایجاد نوعی مالکیت تعلیقی برای خریدار دانست. شاید به دلیل وجود چنین حقی برای متعهدٌله در عقد معلق (قبل از حصول شرط) بتوان قرارداد معارض با آن را غیرنافذ یا باطل دانست، اما با بررسی ادلۀ هریک از سه قول بطلان، عدم نفوذ و صحت چنین قراردادهایی میتوان گفت قرارداد معارض با عقد معلق صحیح میباشد. این به معنای نادیده گرفتن حق متعهدٌله در عقد معلق نیست بلکه به موجب قرارداد معارض مورد معامله به همراه حق عینی خریدار در عقد معلق به متعهدٌله قرارداد معارض منتقل خواهد شد. البته برای تعیین سرنوشت نهایی قرارداد معارض باید منتظر وضعیت نهایی شرط تعلیقی ماند. در صورت عدم حصول آن حق عینی خریدار در عقد معلق بر روی مورد معامله از بین می رود و در صورت حصول آن باید دید آثار عقد معلق از چه زمانی بر آن بار میشود و میان ناقلیت و کاشفیت حصول معلق علیه تمایز قائل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - بررسی فرآیند تصفیۀ بانک¬های ورشکسته (مطالعۀ تطبیقی در حقوق امریکا و ایران)
محمد عیسائی تفرشی خدیجه شیروانیچکیده: توجه به ورشکستگی بانک ها و تأثیرات بسیار منفی آن در اقتصاد کشور، از بحران بزرگ اقتصادی که در سال 1929 در امریکا شروع شد و پس از آن به تمام دنیا سرایت کرد، آغاز شد و قانونگذاران به این نتیجه رسیدند که مقررات عام ورشکستگی شرکت های تجاری برای رسیدگی به ورشکستگی بان چکیده کاملچکیده: توجه به ورشکستگی بانک ها و تأثیرات بسیار منفی آن در اقتصاد کشور، از بحران بزرگ اقتصادی که در سال 1929 در امریکا شروع شد و پس از آن به تمام دنیا سرایت کرد، آغاز شد و قانونگذاران به این نتیجه رسیدند که مقررات عام ورشکستگی شرکت های تجاری برای رسیدگی به ورشکستگی بانک ها ــ که شرکت تجاری محسوب می شوندــ کفایت نمی کند. بر این اساس، در ایالات متحدۀ امریکا سعی شده است با توجه به نقش بانک ها در اقتصاد کشور و تفاوت هایی که با سایر شرکتهای تجاری دارند، مقررات خاصی برای ورشکستگی آنها در نظر بگیرند. در این کشور نظام حقوقی حاکم بر ورشکستگی بانک ها به «Resolution Regime» معروف است که به «گزیر یا حل و فصل» ترجمه شده است. مهم ترین اهداف این نظام عبارتند از پیشگیری از اختلال های زنجیرهای در نظام مالی کشور، ادامه یافتن خدمات کلیدی بانک ها و عدم تحمیل عواقب ورشکستگی این بنگاه ها بر دولت و مؤدیان مالیاتی. در حقوق ایران نظام ورشکستگی بانک ها به طور کامل از نظام ورشکستگی شرکت ها جدا نیست و در صورتی که بانکی ورشکست گردد، مقررات قانون تجارت در زمینۀ ورشکستگی مقررات عام، و سایر مقررات پولی و بانکی خاص محسوب می شوند. و در نتیجه، در صورت سکوت مقررات خاص، مقررات عام قانون تجارت در زمینۀ ورشکستگی اعمال می گردند. در حقوق امریکا تصفیه، آخرین روش برخورد با بانک ورشکسته است، در حالی که در حقوق فعلی ایران با توجه به اینکه روش جایگزینی برای تصفیه وجود ندارد، به محض صدور حکم ورشکستگی، بانک وارد فرآیند تصفیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - حقتقدم در پذیرهنویسی سهام جدید شرکتهای سهامی در حقوق ایران و امریکا
عبدالرضا اسدی آقبلاغیچکیده: حقتقدم در پذیرهنویسی سهام جدید شرکت همان حق اولویت سهامداران قبلی است که واجد ماهیت حقوقی خاص است. منبع حقتقدم در حقوق ایران، قانون و در حقوق امریکا، اساسنامه است. در حقوق این دو کشور حقتقدم، حق مالی قابل نقل وانتقال است. انتقال این حق در بورس یا خارج از آ چکیده کاملچکیده: حقتقدم در پذیرهنویسی سهام جدید شرکت همان حق اولویت سهامداران قبلی است که واجد ماهیت حقوقی خاص است. منبع حقتقدم در حقوق ایران، قانون و در حقوق امریکا، اساسنامه است. در حقوق این دو کشور حقتقدم، حق مالی قابل نقل وانتقال است. انتقال این حق در بورس یا خارج از آن صورت میگیرد و تابع محدودیتهای سهامداران در انتقال سهم خود است. حقتقدم مشابه اموال منقول نزد ثالث توقیف میگردد و بدون تشریفات توقیف و مزایده فوراً و با تصویب دادگاه به فروش میرسد. در حقوق ایران حقتقدم از قواعد آمره و از حقوق غیر قابل الغای شرکای سابق است و مطابق اساسنامه نمیتوان آنان را از این حق محروم کرد بلکه سلب حقتقدم تنها در اختیار و صلاحیت مجمع عمومی فوقالعاده میباشد که باید مستدل و موجه و از موارد حادث و غیرقابل پیشبینی از قبل باشد و در گزارش هیأت مدیره و بازرسان شرکت علل و جهات اتخاذ تصمیم منعکس شود. اما در حقوق امریکا، حقتقدم یک قاعده تکمیلی است و سهامداران درصورتی حقتقدم خواهند داشت که در اساسنامه لحاظ شده باشد. چنانچه در اساسنامه چنین حقی برای سهامداران در نظر گرفته نشده باشد آنها به موقع افزایش سرمایه و صدور سهام جدید حقتقدم نخواهند داشت مگر اینکه اساسنامه اصلاح شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - رایانش فوق سریع: الزامات، نیازمندیهای نسلهای آتی و محورهای تحقیقاتی
احسان آریانیان محمدمهدي اثني عشري فاطمه احسانی بشلی شقایق سادات حسینی بیان مسعود ده یادگاری بهنام صمدیحرکت فعلی جهان در جهت هرچه توانمندتر کردن سامانههای رایانش فوق سریع، نشاندهنده نیاز روزافزون به این تکنولوژی است. بدیهی است که هرچه این نیاز افزایش یابد، این سامانهها نیز لازم است که توانمندتر شوند تا بتوانند فعالیتهای بیشتر و سنگینتری را اجرا نمایند. در یک نگاه کل چکیده کاملحرکت فعلی جهان در جهت هرچه توانمندتر کردن سامانههای رایانش فوق سریع، نشاندهنده نیاز روزافزون به این تکنولوژی است. بدیهی است که هرچه این نیاز افزایش یابد، این سامانهها نیز لازم است که توانمندتر شوند تا بتوانند فعالیتهای بیشتر و سنگینتری را اجرا نمایند. در یک نگاه کلاننگر، نسلهای آتی رایانش فوق سریع در دو دسته کلی قرار میگیرند؛ نسلهای رایانشی مبتنی بر تکنولوژیهای نوظهور نظیر نورومورفیک و کوآنتوم و نسلهای رایانشی مرسوم که به سمت Exascale در حال حرکت هستند. با توجه به اینکه در آینده نزدیک، احتمال عملیاتی شدن کامل تکنولوژیهای نوظهور پایین است، در این مقاله، تمرکز بر نسلهای رایانشی مرسوم قرار گرفته و سعی شده است كه الزامات و نیازمندیهای آنها از جنبههای سختافزاری و نرمافزاری مورد بررسی قرار گیرند. همچنین، تکنولوژیهای هوش مصنوعی و رایانش ابری به عنوان موتورهای محرکه رایانش فوق سریع در جهان مورد بررسی قرار گرفتهاند تا تأثیر متقابل آنها بر رایانش فوق سریع مشخص گردد. در نهایت، موضوعات و محورهای تحقیقاتی در سطح جهان که مورد توجه هستند بررسی و دسته بندي آنها ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - بررسی میزان تحققپذیری اهداف طرح احیای میدان عتیق اصفهان (امام علی(ع))*
مهدی ابراهیمی بوزانی فهیمه فدائی جزیمحدوده طرح احیای میدان امام علی (ع) در دل بافت تاریخی اصفهان قرار گرفته است. این میدان در گذر زمان محو و توسط کاربری های دیگر اشغال شد تا اینکه در سال 1387 شهرداری اصفهان به موجب طرحی به احیای آن همت کرد. بر تهیه طرح و اجرای پروژه احیای میدان امام علی (ع) شهر اصفهان اع چکیده کاملمحدوده طرح احیای میدان امام علی (ع) در دل بافت تاریخی اصفهان قرار گرفته است. این میدان در گذر زمان محو و توسط کاربری های دیگر اشغال شد تا اینکه در سال 1387 شهرداری اصفهان به موجب طرحی به احیای آن همت کرد. بر تهیه طرح و اجرای پروژه احیای میدان امام علی (ع) شهر اصفهان اعتراضات و نقدهایی مطرح است که درستی و نادرستی این نقدها تاکنون به طور جدی مورد بررسی قرار نگرفته است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی میزان تحقق اهداف طرح احیای میدان امام علی (ع) است. نوع پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری این پژوهش، متخصصین و کارشناسان حوزه شهری هستند. روش نمونهگیری، گلولهبرفی است و دادهها با بهرهگیری از پرسشنامه پژوهشگرساخته در سال جاری گردآوری شده است. در تحلیل دادهها از آزمونهای کایاسکوئر، تحلیل عاملی تأییدی و تحلیل اثرات متقابل استفاده شده است. طبق بررسیهای انجام شده اهداف طرح میدان امام علی (ع) به طور نسبی با میانگین متوسطی تحقق یافته است. در این بین اهداف کالبدی-سکونتی با میانگین 42/3 بیشترین تحقق پذیری و اهداف زیستی با میانگین 28/3 ؛ اهداف اقتصادی با میانگین 24/3؛ اهداف اجتماعی-فرهنگی با میانگین 15/3 در ردههای بعدی بودهاند. نتایج همپوشانی مدلهای مورد استفاده نشان داد که هفت هدف کلیدی در طرح احیاء میدان امام علی (ع) شامل افزایش رضایت مندی سکنه و کسبه، افزایش رضایت مندی شهروندان غیرشاغل و ساکن، افزایش میزان حس تعلق مردم به محدوده اجرای طرح، ایجاد رونق و بهبودی در فعالیتهای گردشگری، افزایش سرزندگی و پیوستگی کانونهای تاریخی، کاهش تمایل به مهاجرت و افزایش هویت تاریخی و فرهنگی محدوده اجرای طرح در جریان طرح احیاء میدان امام علی(ع) تحقق یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - مبانی «اصل بیقید و شرط بودن تعهدات اسناد تجاری» در فقه و حقوق ایران
اکرم صفیری فرزانه کریمیرسالت اسناد تجاری در معاملات و روابط اقتصادی آن است که جایگزینی مناسب برای پول نقد در پرداختها بوده و همگام با گردش سهل، سریع و ایمن، حقوق دارندۀ خود را نیز تضمین نماید. تحقق این مهم، در صورتی امکانپذیر خواهد بود که تعهدات امضاکنندگان این اسناد به طور مطلق و منجز واقع چکیده کاملرسالت اسناد تجاری در معاملات و روابط اقتصادی آن است که جایگزینی مناسب برای پول نقد در پرداختها بوده و همگام با گردش سهل، سریع و ایمن، حقوق دارندۀ خود را نیز تضمین نماید. تحقق این مهم، در صورتی امکانپذیر خواهد بود که تعهدات امضاکنندگان این اسناد به طور مطلق و منجز واقع گردد و منوط به امری دیگر نباشد. ضرورتهایی که «بیقید و شرط بودن تعهدات موضوع اسناد تجاری» را ایجاب مینماید بهعنوان مبانی اصل مزبور لحاظ میگردد که در این مقاله، در دو بخش «ضرورت های حقوقی» (ضرورت جایگزینی اسناد تجاری به جای پول نقد، ضرورت تأمین سرعت، سهولت و امنیت در گردش اسناد تجاری و ضرورت حمایت از حقوق دارندۀ اسناد تجاری) و «ضرورت های فقهی» (مصلحت حفظ مال و منع اختلال در نظام اقتصادی) بررسی خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - مقایسۀ عقد رهن با معامله با حق استرداد با رویکرد رویۀ قضایی
غلامعلی صدقیچکیده: معامله با حق استرداد، هر عقد تملیکی و معوض است که در آن انتقال دهنده حق دارد با رد عوضی که دریافت کرده است ملک تملیک شده را استرداد کند. از منظر قانون ثبت، معاملات با حق استرداد ترکیبی از عقد قرض و رهن است. با وجود این، بین معاملات با حق استرداد با رهن تفاوتهایی چکیده کاملچکیده: معامله با حق استرداد، هر عقد تملیکی و معوض است که در آن انتقال دهنده حق دارد با رد عوضی که دریافت کرده است ملک تملیک شده را استرداد کند. از منظر قانون ثبت، معاملات با حق استرداد ترکیبی از عقد قرض و رهن است. با وجود این، بین معاملات با حق استرداد با رهن تفاوتهایی وجود دارد، از جمله اینکه منافع مورد معامله با حق استرداد به انتقال گیرنده اختصاص دارد، اما منافع عین مرهونه به راهن اختصاص مییابد. با عنایت به م. 34 ق.ث. و رویۀ قضایی منافع اختصاص به خریدار دارد، و این اثر با توجه به مقررات شرعی همان سود بدهی است. با وجود این، اگر منافع را متعلق به خریدار ندانیم، با توجه به تورم و کسر ارزش پول، عدالت معاوضی در مورد وی نادیده گرفته میشود. از اینرو، تعلق منافع به وی در قالب تهاتر و تحقق تعادل نسبی موجه مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - نفس ستیزی مولوی در مثنوی
رضا حیدری نوریانسان به عنوان شریفترین مخلوق عالم، و جانشین ذات باریتعالی، در قید و بند جهان مادی گرفتار شده است. او براساس فطرت حقجویی و خصلت کمال طلبی، در صدد اتصاف به صفات ذات اقدس الهی است، تا بتواند با حرکت در مسیر تزکیه و تهذیب نفس، به مقام قرب ربوبی و اتصال به محبوب حقیقی دست چکیده کاملانسان به عنوان شریفترین مخلوق عالم، و جانشین ذات باریتعالی، در قید و بند جهان مادی گرفتار شده است. او براساس فطرت حقجویی و خصلت کمال طلبی، در صدد اتصاف به صفات ذات اقدس الهی است، تا بتواند با حرکت در مسیر تزکیه و تهذیب نفس، به مقام قرب ربوبی و اتصال به محبوب حقیقی دست یابد. تحقق این هدف متعالی، نیازمند پرهیز از اشتغال به جهان مادی و دوری از پیروی خواهشهای نفسانی است. یکی از مکاتبی که انسان را در راستای چنین هدفی هدایت میکند، تا از مرحلة انقطاع از عالم تعینات تا مرتبة فناء فی الله نایل گردد، مکتب عرفان و تصوف است، و مولانا از جمله عارفانی است که در سراسر مثنوی به شرح و بسط آداب و شیوة سلوک الی الله پرداخته است. او مهمترین عامل و مانع دستیابی به کمال مطلق و حقیقت هستی را، نفس اماره میپندارد و مجاهدة با نفس را ـ که در این مقاله به بررسی کیفیت آن پرداخته شده ـ مایة تعالی روح و حیات جان آدمی محسوب میدارد. از منظر مولوی، ریاضت نفس و ممانعت از سرکشی آن، جهاد اکبر محسوب میگردد، و شرط ارتقاء سالک طریق حق، از عالم جماد تا مرحلة نفس مطمئنه، فنای عرفانی، یعنی کشتن نفس است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - اعاده حیثیت در حقوق، فقه و اخلاق اسلامي
محمد حسن جوادی سيدمهدي قریشی بهزاد بالازادهدر جوامع امروزي به جهت پيچيدگي جرايم وتنوع جرم اشتباهات دادگاهها در مراحل گوناگون زياد بوده وغير قابل انكار مي باشد و ابرو و حيثيت شهروندان در اين ماجرا زير سوال رفته و نياز به قانوني وجود دارد تا اين حيثيت برباد رفته به نوعي جبران گردد. اعاده حيثيت عبارت است از باز گرد چکیده کاملدر جوامع امروزي به جهت پيچيدگي جرايم وتنوع جرم اشتباهات دادگاهها در مراحل گوناگون زياد بوده وغير قابل انكار مي باشد و ابرو و حيثيت شهروندان در اين ماجرا زير سوال رفته و نياز به قانوني وجود دارد تا اين حيثيت برباد رفته به نوعي جبران گردد. اعاده حيثيت عبارت است از باز گردانيدن حيثيتي كه تحت تاثير عوامل مختلف از اشخاص سلب شده يا مورد هتاكي واقع گرديده است كه گاه ممكن است در مورد فرد بي گناهي كه در مظان ارتكاب جرم قرار گرفته يا به حيثيت او لطمه وارد شده است به كار رود كه در اين صورت با اعاده حيثيت كليه خسارات معنوي خود را جبران مي كند چرا كه بدون ترديد در جوامعي كه قانون حاكم است حرمت و حيثيت اشخاص كه جزو سرمايه هاي معنوي آنان است مورد توجه و احترام قانون گذار مي باشد تا آنجا كه اين امر مورد توجه متون قانون اساسي اكثر كشورها مورد تصريح و حمايت مقنن قرار گرفته است بنابراين هتك حرمت و حيثيت اشخاص به هر شكلي كه باشدممنوع بوده، حسب مورد مستوجب مجازات خواهد بود و گاهي امكان دارد اعاده حيثيت درمورد محكوم عليهي به كار رود كه از اين طريق بعض يا تمام حقوق محكوم عليه را به وي بازگرداند.ودر دين مبين اسلام آيات متعددهمچون سوره توبه،سوره يوسف، سوره نور و... و در روايات متعددازجمله رواياتي ازامام محمدباقردرباب لزوم جبران حق الناس وحضرت علي درباب تكريم شخصيت انسانها وتكيه برنكات مثبت افراد مجرم و...ودر قواعدفقهي لاضرروجب و...اعاده حيثيت مورد توجه قرارگرفته است. در مقاله حاضر ابتدا از تعريف اعاده حيثيت و انواع آن بحث خواهد رفت سپس نواقص مربوط به قانون مجازات اسلامي مصوب1392پرداخته خواهد شدو با ادله فقهي نيز درپي احياي نهاداعاده حيثيت بطوركامل درحقوق موضوعه يكي از اهداف اين مقاله ميباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - بررسی جایگاه زن در اخلاق اسلامی با تأکید بر حق حضانت و اشتغال زنان در حقوق اسلام و بشر
ایلناز علی نژاد سید مهدی صالحی رضا نیکخواه سرنقینهاد خانواده بیش از آن که در مقدمه کنوانسیون حقوق کودک برجسته شده باشد در اسلام مورد توجه قرار گرفته و به عنوان مهمترین بستر رشد کودک معرفی شده است. زمان جدایی والدین از یکدیگر مسألة حضانت و اولویت طرفین جهت سرپرستی کودک ظهور می یابد که این امر با شرایطی قرین است در صو چکیده کاملنهاد خانواده بیش از آن که در مقدمه کنوانسیون حقوق کودک برجسته شده باشد در اسلام مورد توجه قرار گرفته و به عنوان مهمترین بستر رشد کودک معرفی شده است. زمان جدایی والدین از یکدیگر مسألة حضانت و اولویت طرفین جهت سرپرستی کودک ظهور می یابد که این امر با شرایطی قرین است در صورت فقدان شرایط لازم این حضانت به طرف مقابل انتقال می یابد. در عین حال امروزه یکی از شاخصه های توسعه انسانی، میزان حضور زنان و نحوه ایفای نقش آنان در عرصه های گوناگون فعالیت است که تاثیری جدی بر دیگر اقدامات دارد. مساله حفظ حقوق زنان و عدم تبعیض بر اساس جنسیت در این میان نمود خاصی دارد.موفقیت در این امر نیازمند تأمین هزینه های است که برای رفع آنها اشتغال مطرح می شود. به همین دلیل حضانت و اشتغال دو مفهوم مرتبط با هم بوده به این ترتیب که نگهداری و تربیت کودک نیازمند وجود درآمد است که با هدف بهبود تربیت مستمر فرزندان بر اساس مشارکت فعال زنان در اشتغال مزایای ناشی از آن تحقق می یابد. تجلی و نمود بارز آن در حقوق اسلام نمایان تر است که تطبیق آن با حقوق بشر موضوع پژوهش حاضر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - ضمانت بر تقسیط مهریه، میانکشی فقهی، حقوقی و اخلاقی
محمود قیوم زاده طاهره پور نعمتی شمس آباددر طول تاریخ، جدای از مسائل و نهضت های سیاسی و دینی و گرایشات و تمایلات مختلفی که در جوامع در حال تغییر و پیشرفت و گاهی نیز رو به سوی فرو پاشی بوده است، خانواده به عنوان اصلی ترین نهاد هر جامعه، تحت تاثیر عوامل مختلف دچار تحولات گوناگونی شده و همواره در معرض خطرات مختلف چکیده کاملدر طول تاریخ، جدای از مسائل و نهضت های سیاسی و دینی و گرایشات و تمایلات مختلفی که در جوامع در حال تغییر و پیشرفت و گاهی نیز رو به سوی فرو پاشی بوده است، خانواده به عنوان اصلی ترین نهاد هر جامعه، تحت تاثیر عوامل مختلف دچار تحولات گوناگونی شده و همواره در معرض خطرات مختلفی من جمله فروپاشی و کاهش گرایشات اخلاقی قرار گرفته است، بر همین اساس حقوقدانان، فقها و معلمان اخلاق، برای جلوگیری از پاشیدگی این نهاد اصلی جامعه و به منظور مصونیت خانواده از تحولات منفی جوامع، دست به وضع یک سری حقوق و تکالیف در خانواده زده اند. چه اینکه در بین علوم مختلفی که به بررسی خانواده و نقش آن در تربیت فرزندان می پردازد علم اخلاق دارای مسولیت خطیرتری است، و چه بسا تمام علوم مرتبط با خانواده من جمله حقوق و علوم اجتماعی و روانشناسی بر پایه اخلاق پایه گذاری شده اند، و علم اخلاق خود برگرفته از تعالیم اسلامی و آیات وارده می باشد و با توجه به اینکه در اموزه های دینی شریعت اسلام آنچه بیش از همه مورد توجه بوده، حفظ و نگهداری کانون خانواده به عنوان امن ترین رکن جامعه، است، چه بسا می توان گفت که علم اخلاق، اساس و پایه نگارش حقوق خانواده می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - بررسی نظارت اخلاقی متقابل دولت و ملت در نظام حقوقی ایران و اسلام
رضا نیکخواه سرنقی محمدرضا یزدان یارهمواره بشریت بدنبال ایجاد یک جامعه انسانی مطلوب و منطبق بر آرمانها و خواسته های متعالی خود می باشد.در چنین جامعه ایی می بایست الزاماتی بر پایه اصول حقوقی ، روابط اجتماعی مبتنی بر قرارداد اجتماعی را مدنظر قرار دهد. از این منظر تمسُک جستن به حاکمیت قانون می تواند بعنوان پ چکیده کاملهمواره بشریت بدنبال ایجاد یک جامعه انسانی مطلوب و منطبق بر آرمانها و خواسته های متعالی خود می باشد.در چنین جامعه ایی می بایست الزاماتی بر پایه اصول حقوقی ، روابط اجتماعی مبتنی بر قرارداد اجتماعی را مدنظر قرار دهد. از این منظر تمسُک جستن به حاکمیت قانون می تواند بعنوان پیش نیاز چنین جامعه ای قلمداد گردد. در پرتو حاکمیت قانون ، همواره اراده های فردی در نظام تصمیم گیری وارد شده و به یک نیاز عمومی یا اراده جمعی تبدیل می گردد ، تمایلات متناقض با افکار عمومی ، نمادی مُخل و برهم زننده هویت جمعی شده و سرمایه های مادی و معنوی افراد اجتماع در خدمت کمالات افراد و اجتماع گذاشته می شود و ساختارهای سیاسی و اجتماعی برآمده از آحاد ملت ، این اراده ها و تمایلات مشترک را شاخص اصلی تعیین مسیر حرکت نظام سیاسی قرار می دهند و درآن جهت تعقیب می نمایند ، حاکمیت قانون، خود نه تنها هویت مشترک اعضای اجتماع را مورد شناسایی قرار می دهد ، بلکه بر مسئولیت متقابل حاکمیت و دولت نیز تاکید دارد، مسئولیتی که هر فرد در برابر سایر افراد اجتماع داشته و در پرتو آن است که حق جسنجوی رفاه ، سعادت ، آسایش و امنیت اجتماعی واجد مفهوم می گردد. هرنوع مجموعه ای خواه اجتماعی یا سیاسی نیاز به کنترل یا نظارت دارد که شیوه های این نظارت و کنترل بر آن حسب مقام نظارت کننده و شیوه کنترلهای پیش بینی شده است.لذا در این مقاله سعی شده که به انواع نظارتهای چهارگانه پیش بینی شده در اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بپردازد و تکالیف مخاطبین آن را در مقایل اینگونه نظارتها مورد کنکاش و نقد قرار دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - حق بر محيط زيست سالم در پرتو اصول فقهي و اخلاقي
محسن امامي قشلاق سيد محمد هاشمي محسن محبي ولي رستميامروزه گسترش علم و فناوري و به تبع آن صنعت، علي رغم اعطاي آسايش و رفاه بر انسانها، تخريب،آلودگي وآسيب و ايجاد بحران هاي محيط زيست را به همراه داشته است محيطي كه به مثابه بستر حيات اجتماعي،اقتصادي و سياسي ، لازمه تداوم حيات هر انسان است و به عنوان بستر زندگی بشر و ابزار چکیده کاملامروزه گسترش علم و فناوري و به تبع آن صنعت، علي رغم اعطاي آسايش و رفاه بر انسانها، تخريب،آلودگي وآسيب و ايجاد بحران هاي محيط زيست را به همراه داشته است محيطي كه به مثابه بستر حيات اجتماعي،اقتصادي و سياسي ، لازمه تداوم حيات هر انسان است و به عنوان بستر زندگی بشر و ابزار تکامل وی، در گفتمان فقهي و اخلاقی قابلیت معقولی جهت پژوهش در راستای صیانت از آن بعنوان حق انسان و تکلیف جامعه بشری دارد در اين راستا در جهت نيل به برخورداري از محيط زيست سالم و اهميت آن دو رويكرد وجود دارد در رويكرد اول براي طبيعت به عنوان وديعه اي الهي ارزش ذاتي قائل شده و خود طبيعت مورد بحث است ليكن در رويكرد دوم لزوم حفظ طبيعت بعنوان ابزاري جهت استفاده نوع بشر مطرح مي باشد كه در اين مقاله نگارندگان ضمن اعتقاد به رويكرد اول درصدد تبيين نظامنامه اخلاق محيط زيستي با تاكيد بر آموزه هاي فقهي و اخلاقي در راستاي صيانت از آن بعنوان حق بنيادين بشري مي باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - اخلاق و دادرسی عادلانه در پرتو قابلیت پیش بینی بودن قواعد دادرسی
جلیل قنواتی اسلام مندنیرابطه بین اخلاق و حقوق امری مسلم و مورد تأیید و تأکید فلاسفه و اندیشمندان اخلاقی و حقوقدانان است. از جمله مباحثی که به طور خاص می توان رابطه این دو را مورد کنکاش و بررسی قرار داد، اخلاق در فرایند دادرسی است.هرگاه بتوان معیارهایی عینی برای سنجش رعایت عدالت در یک دادرسی چکیده کاملرابطه بین اخلاق و حقوق امری مسلم و مورد تأیید و تأکید فلاسفه و اندیشمندان اخلاقی و حقوقدانان است. از جمله مباحثی که به طور خاص می توان رابطه این دو را مورد کنکاش و بررسی قرار داد، اخلاق در فرایند دادرسی است.هرگاه بتوان معیارهایی عینی برای سنجش رعایت عدالت در یک دادرسی ارائه نمود، میتوان راجع به اجرای عدالت در مرحله رسیدگی اظهارنظر دقیقتری کرد. در نتیجه باید استانداردهای دادرسی عادلانه تعریف و از آنها در سنجش عادلانه بودن استانداردها استفاده شود. اصل قابل پیش بیني از اصول دادرسي منصفانه مدني محسوب ميشود و منظور پیش بیني ادعاها، ادله و استدلالات طرف دعوا و همچنین مواعد، فرصت ها، چالش ها و محدوديت ها در ارايه دلايل و موضوعات خود و امکان پیش بیني عملکرد دادرس حقوقي در ارزيابي و به چالش كشیدن ادله طرفین و موضوعات رسیدگي حقوقي است. با دقت در مقررات قانون آيین دادرسي مدني ايران و ساير مقررات و مباحث قضايي فقه امامیه در رابطه با نقش قاضي و ادله اثبات دعوا مي توان اصل قابل پیش بیني بودن را در مقررات دادرسي مدني ايران به عنوان اصل دادرسي منصفانه مدني به رسمیت شناخت. موضوعی که اساساً می تواند امری اخلاقی محسوب شده و ازمنظر اخلاقی نیز آن را تحلیل نمود. ارتباط اصل قابل پیش بیني با اصل تناظر، اصل تسلیط طرفین بردعواي مدني، اصل منع تحصیل دلیل، اصل منع تلقین دلیل و اصل منع اطاله نارواي دادرسي مدني، اصل رعايت حق استماع طرف دعواي مدني در تعرض و تزاحم قرار ميگیرد. در اين محور بايستي محدوده دقیق و كم و كیف اجراي اين اصل در پرتو ساير اصول دادرسي منضفانه مدني به دقت و موشکافي تشريح وبررسي شود. ضمانت اجراي نقض اصل قابل پیش بیني بودن در آيین دادرسي مدني بياعتباري تصمیمات قضايي و امکان نقض پژوهشي يا فرجامي آراي ناقض اين اصل دادرسي منصفانه مدني مي باشد.ضمن اینکه از منظر اخلاقی نیز میتوان این موضوع را بازشناسی کرد و صرفنظر از قواعد حقوقی ، اصول اخلاقی را نیز موءثر درتحلیل های حقوقی صرف در نظر گرفت روش تحقیق توصیفی و تحلیلی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - در آمدی بر مفهوم عدالت انتقالی درحوزه حقوق بین الملل و نقش کرامت انسانی و اخلاقی در توسعه آن
نجم الدین قریشی عباسعلی کدخدایی مجتبی بابایی فاطمه سوهانیانمهم ترین مساله ای که بعد از تغییر دولت بروز می کند طی کردن مرحله گزار از بی نظمی به سمت ثبات و توسعه همه جانبه می باشد که یرخی اندشمندان حوزه حقوق بین الملل متاخر بر این باورند این امر از رهگذر اجرای مکانیسمهایی که برخواسته از کرامت انسانی و اخلاق می باشد و آن را پروسه چکیده کاملمهم ترین مساله ای که بعد از تغییر دولت بروز می کند طی کردن مرحله گزار از بی نظمی به سمت ثبات و توسعه همه جانبه می باشد که یرخی اندشمندان حوزه حقوق بین الملل متاخر بر این باورند این امر از رهگذر اجرای مکانیسمهایی که برخواسته از کرامت انسانی و اخلاق می باشد و آن را پروسه عدالت انتقالی نامیده اند ، صورت می گیرد که پیش شرط اساسی رسیدن به صلح پایدار ، تامین عدالت و کرامت انسانی در کشورهایی است که شاهد جنایت گسترده علیه بشریت بوده اند. اما در خصوص مفهوم عدالت انتقالی و شیوه های اجرای آن به جهت جدید بودن این مفهوم و تنوع و گاها تعارض مکانیسمها اتفاق نظر بین متخصصین این حوزه وجود ندارد تفاوت در دیدگاه در بسیاری از موارد موجب اجرای متفاوت پروسه عدالت انتقالی بوده است. در این مقاله نظریات مختلف این حوزه و اثرات آن بر اجرای عدالت انتقالی مورد بررسی قرار می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - مطالعه تطبیقی خسارت معنوی در حقوق ایران و مصر از منظر اخلاقی
حسن اژدری نجاد علی الماسی ایرج پور عرفانتا مدت ها خسارت معنوی قابل تقویم به پول نبود. از نظر اخلاقی نیز زننده بود که خسارت معنوی با پول جبران شود. به همین جهت غرامت نمیتوانست ضرر را از بین ببرد. البته هم اکنون نیز از لحاظ فنی تقویم غرامت امری فوق العاده دقیق و دشـوار است. اما با تکامل روزافزون مفهوم مسئو چکیده کاملتا مدت ها خسارت معنوی قابل تقویم به پول نبود. از نظر اخلاقی نیز زننده بود که خسارت معنوی با پول جبران شود. به همین جهت غرامت نمیتوانست ضرر را از بین ببرد. البته هم اکنون نیز از لحاظ فنی تقویم غرامت امری فوق العاده دقیق و دشـوار است. اما با تکامل روزافزون مفهوم مسئولیت مدنی این اصل پذیرفته شد که هدف از مسؤولیت مدنی این اسـت کـه حتی الامکان،معادل ضرر به دست بیابد و به این صورت جبران شود. و با اینکه جـبران ضـرر معنوی منحصر به پرداخت پول نیست اما در جبران مالی خسارت معنوی با این که ضرر از بین نمیرود اما تسکینی برای زیان دیده است. تقویت چنین دیدگاه های باعث شده خسارت معنوی در نظام حقوقی بسیاری از کشورها پذیرفته شود. در تحقیق حاضر سعی شده است جایگاه خسارت معنوی در ایران در مقایسه با قانون مدنی مصر به عنوان یکی از قوانین مهم در این زمینه تبیین و تحلیل شود. نتایج تحقیق حاکیست در نطام حقوقی ایران در مقایسه با نظام حقوقی مصر، علی رغم اینکه در قوانین مختلف به صورت پراکنده به خسارت معنوی اشاره شده اما نظام حقوقی مشخصی برای آن نمی توان قایل شد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - تحليل سياست جنايي امنيت مدار در پرتو اصول اخلاقی و موازین حقوق بشري
اسلام مندنی محمد آشوریماهیت سیاست جنایی به گونه ای است که با اخلاقیات و ارزش ها پیوند ناگسستنی دارد، این امر از واشکافی و تبیین اهداف، مبانی و روش های سیاست جنایی چه در مفهوم مضیق و چه در مفهوم موسع آن به خوبی آشکار میشود، به گونه ای که نمی توان بعدی از سیاست جنایی را بدون لحاظ لایه ها و رگ چکیده کاملماهیت سیاست جنایی به گونه ای است که با اخلاقیات و ارزش ها پیوند ناگسستنی دارد، این امر از واشکافی و تبیین اهداف، مبانی و روش های سیاست جنایی چه در مفهوم مضیق و چه در مفهوم موسع آن به خوبی آشکار میشود، به گونه ای که نمی توان بعدی از سیاست جنایی را بدون لحاظ لایه ها و رگه های اخلاقی و ارزشی آن مورد بررسی قرار داد. از طرفی امنیت گرایی، راهبردی است که نفوذ موفق و قابل قبول آن در عرصه سیاست جنایی حاکم بر جامعه مستلزم همپوشانی و انطباق با موازین حقوق بشری محدودکننده و رعایت حریم خصوصی و منزلت ذاتی انسانهاست. لذا چنانچه گفتمان امنیت گرایی بنا به هر دلیلی نتواند اصول اخلاقی و موازین حقوق بشری مورد تأکید حقوق بینالملل را تأمین و ضمانت کند، هرگز سیاستی موجه نبوده و در بلندمدت در مسیر مبارزه با معضل پدیده جنایی با شکست و ناکامی مواجه خواهد شد. توجه به شرایط زمانی و مکانی مختلف و رعایت مفاد اسناد و کنوانسیونهای بینالمللی، گزارهای است که شرط مثبت جلوه کردن کیفیت تعامل و برهمکنش سیاست جنایی امنیت گرا و موازین حقوق بشر و اصول اخلاقی بوده و میتواند به رفع بسیاری از موانع موجود فراروی چنین تعاملی کمک شایانی نماید. مقاله حاضر سعی دارد به این سؤال پاسخ دهد که وضعیت تعامل موازین حقوق بشری و اصول اخلاقی با نظام فکری سیاست جنایی امنیت مدار به چه نحوی است؟ و بهطورکلی محدودیتهای حقوق بشری و اخلاقی فراروی این الگو کدماند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - جلوه های الزامات اخلاقی شهروندان در حقوق کیفری ایران
عباس زراعت میثم نعمت الهیشهروندان به عنوان عضوی از اعضای جامعه دارای حقوقی می باشد که امروزه تحت عنوان حقوق شهروندی شناخته می شود ، این در حالی است که شهروندان به واسطه حضور در جامعه و نقش فعال در ساخت و اداره جامعه با الزامات و تکالیفی مواجهه هستند بگونه ای که در تمامی عرصه های حقوق عمومی ب چکیده کاملشهروندان به عنوان عضوی از اعضای جامعه دارای حقوقی می باشد که امروزه تحت عنوان حقوق شهروندی شناخته می شود ، این در حالی است که شهروندان به واسطه حضور در جامعه و نقش فعال در ساخت و اداره جامعه با الزامات و تکالیفی مواجهه هستند بگونه ای که در تمامی عرصه های حقوق عمومی برای شهروندان تکالیفی شناخته شده است الزامات شهروندان همانند حقوق شهروندان علاوه بر حقوق و تکالیف قانونی حقوق و تکالیف اخلاقی نیز در دارد،آنچه محل بحث و بررسی می باشد این مساله است که شهروندان درقلمرو کیفری با توجه به ماهیت حاکمیتی حقوق کیفری دارای الزاماتی می باشند که در صورت عدم اقدام شهروندان بتوان از سازو کارها و مکانیسم های موجود در حقوق کیفری بهره جست ،بدین منظور با روش توصیفی – تحلیلی و مداقه در قوانین موجود به بررسی مساله تحقیق خواهیم پرداخت. با بررسی مقررات کیفری میتوان به این مهم دست یافت که شهروندان در قلمروکیفری همانند سایر بخش های حقوق عمومی دارای تکالیف و الزاماتی می باشند که قبل از هر چیز به عنوان یک الزام اخلاقی شناخته می شود ،الزام به اعلام جرم و ادای شهادت از یک سو و تکلیف به حضور در محکمه و عضویت در هیات منصفه از جمله تکالیفی است که میتوان در کنار الزام علم به قوانین و مراقبت از سلامت شهروندان از آن ها یاد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - حفظ حقوق شهروند مجازی درراستای منشور حقوق شهروندی
نفیسه نیکویی مهر عاطفه حسینی فردشهروند مجازی یکی از مفاهیمی است که امروزه در موضوعات مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد. شهروند مجازی یا الکترونیک نیز دارای حقوق و تکالیفی است که برای برقراری نظم در جامعه ناگزیر از رعایت آن است. شاید برخی ماهیت نامعین و هویت مجهول برخی کاربران را دلیلی برای عدم رعایت حقو چکیده کاملشهروند مجازی یکی از مفاهیمی است که امروزه در موضوعات مختلف مورد ارزیابی قرار می گیرد. شهروند مجازی یا الکترونیک نیز دارای حقوق و تکالیفی است که برای برقراری نظم در جامعه ناگزیر از رعایت آن است. شاید برخی ماهیت نامعین و هویت مجهول برخی کاربران را دلیلی برای عدم رعایت حقوق شهروندی در فضای مجازی و مجاز به هرگونه تعدی، تعرض و تخلفی بدانند.باید یادآور شد که در دهه اخیر، هویت مجازی شاید به روشنی هویت حقیقی افراد نبوده است اما به واسطه رشد شبکههای اجتماعی و انتقال تعاملات فردی در شبکههای گروهی یا ابزارهای چندرسانهای برخط، موجب شد تا افراد به مرور به سمت بازنمایی حقیقی خود بر مبنای حدود در دنیای واقعی سوق یابند و خود را همانند دنیای واقعی با عناصر هویتی مشخص و همسو با خود واقعیشان تعریف کنند.دراین نوشتا ر,به بررسی حقوق شهروندی درفضای مجازی می پردازیم وسعی دربرطرف نمودن چالش های پیش روی دراین زمینه می نمائیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - استانداردهای اخلاقی و رفتاری: خوانش حقوقی و آثار اجتماعی آنها
محمدرضا ویژه آزاد رضائیاستانداردهای اخلاقی و رفتاری (استانداردهای حرفهای) مبتنی بر برخی اصول، ارزشها و معیارهای اخلاقی مرتبط با شغل هستند که در این میان استانداردهای اخلاقی همچون بیانیههای ارزشی و اخلاقی، فضایل اخلاقی را تعیین و استانداردهای رفتاری نیز در جهت راهنمایی اعضای حوزههای بخشی چکیده کاملاستانداردهای اخلاقی و رفتاری (استانداردهای حرفهای) مبتنی بر برخی اصول، ارزشها و معیارهای اخلاقی مرتبط با شغل هستند که در این میان استانداردهای اخلاقی همچون بیانیههای ارزشی و اخلاقی، فضایل اخلاقی را تعیین و استانداردهای رفتاری نیز در جهت راهنمایی اعضای حوزههای بخشی بدانها تعیّن میبخشند. از سویی نیز، به ویژه کشور ما با گروهی از معضلات از قبیل بحران آب، بحران محیط زیست، بحران اعتماد و سایر بحرانهای اجتماعی دست به گریبان است که در بسیاری از مواقع ممکن است، تمامیت کشور را با تهدید روبهرو کند. باور بر این است که وقوع چنین مسائلی ناشی از بیتوجهی به ارزشهای اخلاقی و مسائلی از قبیل ترجیح منافع شخصی و گروهی بر منافع عمومی و در مجموع فساد و ... است. پیش فرض ما این است که تصویب استانداردهای حرفهای در هر قسم آن و بهویژه خوانش و تلقی حقوقی نسبت بدانها، در بدو امر موجب حکومت ارزشهای اخلاقی در سطوح حرفه و شغل و سپس تعالی اخلاقی بخش عظیمی از جامعه خواهد شد. در این میان ضمن بررسی توصیفی-تحلیلی موضوع، دریافتیم که از این مجرا، تعالی اخلاقی، مبارزه با فساد و تقویت اعتماد ملی، صیانت از حقوق شهروندی، تقویت همبستگی حرفهای، حفظ شأن و تمامیت حوزههای بخشی و ...، به مثابه آثار مثبتی که خود میتواند رافع بسیاری از مشکلات فوقالذکر باشد، محقق میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - کاربست اخلاقی کیفری در ضمانت اجرای نقض اسرار تجاری از منظر فقه امامیه، حقوق ایران و آمریکا
علی بیگزاده جعفر کوشا سید باقر میر عباسیاسرار تجاری از شاخه های ارزشمند مالکیت فکری هستند که مانند اموال مادی نیازمند حمایت در برابر هرگونه تعرض و تجاوز اشخاص می باشند. بنابر این حفظ و صیانت از اسرار تجاری, غالب کشورهای پیشرفته و در حال توسعه را به تدوین قواعد حقوقی خاص ناظر به حمایت کیفری از این دارایی بسیار چکیده کاملاسرار تجاری از شاخه های ارزشمند مالکیت فکری هستند که مانند اموال مادی نیازمند حمایت در برابر هرگونه تعرض و تجاوز اشخاص می باشند. بنابر این حفظ و صیانت از اسرار تجاری, غالب کشورهای پیشرفته و در حال توسعه را به تدوین قواعد حقوقی خاص ناظر به حمایت کیفری از این دارایی بسیار ارزشمند سوق داده است. در این مقاله پس از بیان کلیاتی از مالکیت فکری,اسرار تجاری و مالیت آن, و برخی مفاهیم مرتبط با این موضوع پرداخته شده است و در نهایت ارزیابی حمایت کیفری از اسرار تجاری از منظر فقه امامیه, حقوق ایران و آمریکا مورد بررسی قرار گرفته است و هدف این مقاله مقایسه حمایت کیفری از دیدگاه فقهای امامیه, حقوق ایران و آمریکا است که نتایج آن حاکی از این است که مخالفت برخی از فقها با اصل حمایت از مالکیت فکری فاقد استدلال قانونی بوده و همچنین بطور صریح هم به حمایت کیفری توجه نداشته اند و موضع حقوق ایران در مقایسه با حقوق آمریکا نسبت به حمایت همه جانبه از اسرار تجاری ناکارآمد و ضعیف می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - حقوق اقتصادی کشورهای ساحلی در مناطق مختلف دریایی در سایه آموزههای اخلاقی
مریم شمعونی اهوازی منصور عطاشنه باسم موالی زادهحاکمیت، یکی از اساسی ترین مفاهیم مرتبط با شکل گیري و دوام دولت - کشور است، که به صلاحیت ها و اقتدار دولت آن کشور جنبه مشروع و عینی میبخشد. این مفهوم دامنه اعمال اقتدار نظام سیاسی و نهادهاي حاکم در درون کشور و در روابط خارجی را تعیین میکند. عرصه حاکمیت کشورها علاوه بر مر چکیده کاملحاکمیت، یکی از اساسی ترین مفاهیم مرتبط با شکل گیري و دوام دولت - کشور است، که به صلاحیت ها و اقتدار دولت آن کشور جنبه مشروع و عینی میبخشد. این مفهوم دامنه اعمال اقتدار نظام سیاسی و نهادهاي حاکم در درون کشور و در روابط خارجی را تعیین میکند. عرصه حاکمیت کشورها علاوه بر مرزهاي سیاسی خشکی در مرزهاي سیاسی آبی نیز راه یافته است. در محیط دریایی، کشورهاي ساحلی بعد از خطوط مبدأ بر مناطق دریایی با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی صلاحیت دارند.در این راستا یکی از ریشه های اختلافات از اینجا نشأت می گیرد که کشورهای توسعه یافته خواهان تسلط بر مناطق اقتصادی و محدودیت تسلط دولتهای ساحلی بر آبهای پیرامون خود بود و هستند. از سوی دیگر، کشورهای استعمارزده و در حال توسعه خواهان عرض دریایی بیشتری برای حراست اقتصادی از مناطق خشکی خود را می باشند.در این پژوهش با هدف بررسی حقوق اقتصادی کشورهای ساحلی در مناطق مختلف دریایی بر آن هستین این منطلب را مورد بررسی قرار دهیم و در این راستا با استفاده از روش کتابخانه ای و فیش برداری به جمع آوری اطلاعات اقدام کنیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - نگاهی اخلاقی به تحریمهای منشوری با لحاظ تاثیرات حقوقی آن برنسل دوم حقوق بشر
حسین اخوان سید باقر میرعباسی ابومحمد عسگرخانیاز زمان تأسیس سازمان ملل تا سال 2015 کشورهای زیادی براساس فصل هفت منشور تحت تحریم شورای امنیت قرار گرفته اند . افزایش اعمال تحریم از جانب شورای امنیت نگرانی فزایندهای را در ارتباط با خسارات وارده بر شهروندان کشورهای تحت تحریم موجب گردید. تحقیقاتی که درخصوص اثرات تحریم چکیده کاملاز زمان تأسیس سازمان ملل تا سال 2015 کشورهای زیادی براساس فصل هفت منشور تحت تحریم شورای امنیت قرار گرفته اند . افزایش اعمال تحریم از جانب شورای امنیت نگرانی فزایندهای را در ارتباط با خسارات وارده بر شهروندان کشورهای تحت تحریم موجب گردید. تحقیقاتی که درخصوص اثرات تحریم در کشورهایی مانند عراق ، هائیتی ، لیبی وایران انجام شده، حاکی از آن است که این تحریمها موجب افزایش شدید مرگ و میر کودکان، گسترش فقر، مهاجرت، کمبود مواد غذایی و دارو و سایر نابسامانیهای اجتماعی و اقتصادی گردید. در نتیجه، مباحث گستردهای در سطح سازمان ملل و خارج آن در خصوص انتقاد از تحریمهای شورای امنیت و همچنین مسئولیت آن شورا در قبال نقض حقوق بشر بهویژه نسل دوم حقوق بشر شهروندان مطرح است. در این نوشتار، ابعاد حقوق بشری تحریمهای منشوری برنسل دوم مورد بررسی قرار گرفته است. به عقیده نگارنده، تحریمهای شورای امنیت به دلیل تأثیرات منفی شدید آن برکشورهای هدف ، در انطباق با هنجارهای حقوق بشری به ویژه حقوق اقتصادی و اجتماعی و اعمال این تحریمها منجر به نقض فاحش حقوق بشر میگردد. در حالی که منشور سازمان ملل، آن سازمان را به " ارتقا و احترام به حقوق بشر" متعهد نموده است، اعمال تحریمهای اقتصادی توسط شورای امنیت نقض مفاد منشور بوده و مسئولیت نقض حقوق بشر را متوجه آن شورا مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - تقدم علم قاضی در مقام تعارض با سایر ادله اثبات دعوی با رویکردی بر مبانی فقهی و اخلاقی
مهدی بهره مند احمدرضا توکلی محمدهادی مهدویدر این مقاله به بررسی تعارض علم قاضی با سایر ادله اثبات دعوی با رویکردی بر مبانی فقهی و اخلاقی پرداخته شده است و در فرایند این پژوهش، مباحث و مفاهیم اخلاقی، اصولی و فقهی در راستای، تحقق مبانی تحقیق و موضوع، آورده شده و حسب اصول اخلاقی،استدلالات فقهی و قواعد اصولی حجیت چکیده کاملدر این مقاله به بررسی تعارض علم قاضی با سایر ادله اثبات دعوی با رویکردی بر مبانی فقهی و اخلاقی پرداخته شده است و در فرایند این پژوهش، مباحث و مفاهیم اخلاقی، اصولی و فقهی در راستای، تحقق مبانی تحقیق و موضوع، آورده شده و حسب اصول اخلاقی،استدلالات فقهی و قواعد اصولی حجیت علم قاضی را متعرض شده، با این بیان وقتی که دعاوی با ادله ظنی چون اقرار و بینه که کاشفیت ناقص از واقع دارند، قابل اثبات است، پس بطریق اولی علم قاضی که کاشفیت تام از واقع دارد حجت است. لذا در جریان دادرسی و صدور رای، لزوم و ضرورت تحقق اقناع وجدان قاضی برای کشف حقیقت امری اجتناب ناپذیر است، و این اقناع گذشته از موازین قضائی بر موازین اخلاقی چون صبر، تدین، عدالت، مساوات ، استشاره و ... استوار است چرا که فقدان این امور می تواند از موانع حصول علم قاضی در جهت اقناع وجدان وی باشد ، فی المثل قاضی که تشبث به عدالت اخلاقی و اجتماعی ندارد به طریق اولی عدالت قضائی در صدور حکم نخواهد داشت . تقدم علم بر ظن و اولویت علم قاضی نسبت به بینه و امارات، رحجان و تقدم علم قاضی را اثبات نموده است پس از اثبات تقدم علم قاضی بر اساس قواعد اصولی، فقهی و اخلاقی که زیر بنای قضاوت و شان قضاست می تواند به نوآوری و رهگشایی این پژوهش در مقام قضاوت و صدور رای در محاکم به ویژه آنجا که قانونگذار در مقام تعارض ادله سکوت اختیار کرده است پی برد تا قاضی پرونده بتواند با تقدم علم قاضی رای مقتضی را صادر نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - حقوق و تکالیف فقهی حقوقی راهن و مرتهن؛ میانکنشی اخلاقی انسانی
سهیل ذوالفقاری محمّد ابوعطا حمید مسجدسراییبهموجب عقد معیّن رهن که در اکثر کتب فقهی به تبیین احکام آن پرداخته شده و در مواد 771 تا 794 قانون مدنی نیز قواعد آن تقنین گردیده است، بدهکار مالی را به منظور استیثاق دَین خویش، به بستانکار می سپارد تا پس از ادای دَین در سررسید، فکّ رهن صورت گرفته و مجدداَ آن را بازستان چکیده کاملبهموجب عقد معیّن رهن که در اکثر کتب فقهی به تبیین احکام آن پرداخته شده و در مواد 771 تا 794 قانون مدنی نیز قواعد آن تقنین گردیده است، بدهکار مالی را به منظور استیثاق دَین خویش، به بستانکار می سپارد تا پس از ادای دَین در سررسید، فکّ رهن صورت گرفته و مجدداَ آن را بازستاند یا در صورت عدم تأدیه ی دَین در موعد مقرّر، مرتهن بتواند از محل فروش آن استیفای طلب نماید. در این رهگذر هر یک از طرفین عقد رهن، دارای حقوق و تکالیفی بوده که شارع بر آنها بار نموده است. شناخت این حقوق و تکالیف، میتواند سبب حلّ بسیاری از منازعات حقوقی گردد. از جمله حقوق راهن، حقّ انتفاع از مال مرهون است و پرداخت هزینهی نگهداری مرهونه و اقباض رهینه به مرتهن، از تکالیف وی میباشد. مرتهن، حقّ تقدّم بر سایر غرماء و حقّ اعراض و انصراف از مورد رهن را دارد و از سویی مکلّف به حفظ، اداره و ردّ مال مرهون است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - باز خوانی اخلاقی تقنینی تعهدات بین المللی ایران در مبارزه با تروریسم
علیرضا انصاری بهزاد رضوی فرد جواد طهماسبیعلیـرغم گستردگی و ویژگی هایی که پدیدۀ تروریسم پیدا کرده است، تنها چند دهه است که به یکی از مباحث بحث برانگیز بین المللی، منطقـه ای و داخلـی، تبـدیل شـده است. به رغم اینکه امروزه، همۀ کشورها یک صدا تروریسم را محکوم می کنند، متأسفانه بحث تروریسم بیشتر جنبۀ سیاسی به خود گ چکیده کاملعلیـرغم گستردگی و ویژگی هایی که پدیدۀ تروریسم پیدا کرده است، تنها چند دهه است که به یکی از مباحث بحث برانگیز بین المللی، منطقـه ای و داخلـی، تبـدیل شـده است. به رغم اینکه امروزه، همۀ کشورها یک صدا تروریسم را محکوم می کنند، متأسفانه بحث تروریسم بیشتر جنبۀ سیاسی به خود گرفته است تا جنبـۀ حقـوقی. بنابراین پديد تروريسم به يكي از مهمترين دغدغه هاي امنيتي ملت ها و دولت ها در سراسر جهان تبديل شده است. رواج پديده تروريسم منحصر به منطقه و يا دولت هاي خاصي نيست، بلكه از كشورهاي كوچك، كمتر توسعه يافته تا بزرگترين قدرت هاي دنيا به نحوي با اين معضل امنيتي مواجه هستند. به طور تقریبی می توان گفت از زمان شکل گیری جامعه بین الملل و درک لزوم مقابله با تروریسم، کشورها و جامعه بین الملل سه راهبرد را در روند مبارزه با تروریسم در پیش گرفته اند که هریک موفقیت هایی را در پیش داشته است، امّا هیچکدام قادر به مقابله ریشه ای با پدیده تروریسم نبوده است و در بلندمدت نتوانسته از دست زدن به اقدامات تروریستی جلوگیری کند. این مطالعه در پی آن است تا ابعاد راهبرد جمهوری اسلامی ایران در مقابله با تروریسم را در طی سه دهه اخیر تبیین نماید . با توجه به اینکه در حال حاضر، سیزده سند بین المللی در مورد مبارزه با تروریسم به تصویب رسیده است، ایران فقـط بـه شش سند از این اسناد ملحق شده اسـت پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - جایگاه حقوق شهروندی کرامت مدار در دکترین مسئولیت حمایت در پرتو حقوق بین الملل
حسین دعاگو سید محمد هاشمیحقوق بشر و حقوق شهروندی از حقوق ذاتی و طبیعی انسان نشأت گرفته و در طول تاریخ به آنها توجه خاصی شده است. اگر چه پس از گذشت بیش از نیم قرن از عمر سازمان ملل متحد، در عصري که آن را عصر تکنولوژي و ارتباطات مینامیم، هنوز انسانهاي بسیاري بر اثر جنگهاي داخلی و آشوبهاي قوم چکیده کاملحقوق بشر و حقوق شهروندی از حقوق ذاتی و طبیعی انسان نشأت گرفته و در طول تاریخ به آنها توجه خاصی شده است. اگر چه پس از گذشت بیش از نیم قرن از عمر سازمان ملل متحد، در عصري که آن را عصر تکنولوژي و ارتباطات مینامیم، هنوز انسانهاي بسیاري بر اثر جنگهاي داخلی و آشوبهاي قومی، فقر و گرسنگی، خشکسالی، نبود بهداشت یا حتی ابتداییترین امکانات زندگی جان خود را از دست میدهند. هنوز خلأ وجود سازوکاري مشخص که بتواند خط مشی یک واکنش منطقی و معقول و در عین حال قاطع و مؤثر را براي مقابله با بحرانهای بشري ترسیم کند، حس میشود. «مسئولیت حمایت» در واقع ارائه راهکاري جدید و در عین حال دقیق و برنامهریزي شده براي این است که جایگزینی مناسب براي مفهوم چالش برانگیز «مداخله بشردوستانه» باشد؛ البته «مسئولیت حمایت» مفهومی کاملاً متفاوت از مداخله بشردوستانه است. مجموعه اقداماتی که به موجب این دکترین باید صورت بگیرد، شامل سه بعد مسئولیت پیشگیري، مسئولیت واکنش و مسئولیت بازسازي است. این دکترین راهبردی کاملاً بشردوستانه برای حمایت و حفاظت هر چه بیشتر از حقوق بشر و شهروندی تلقی میگردد. این راهبرد راه حلی مفید و کارآمد برای حکومتهای در معرض بحران یا بحرانزده براساس حقوق شهروندی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - بررسی الگوهای اخلاق زیست محیطی از منظر آرا و رويه هاي قضايي در نظام بين الملل
سید حسین موسوی سید باقر میرعباسی محمود باقریامروزه، وخامت بحران هاي زيست محيطي تا حدي است که حيات انسان و ساير موجودات بر کره خاکي را به مخاطره انداخته است. به همين دليل، مباني نظري تعيين کننده تعامل انسان با طبيعت، از جمله اخلاق، مورد توجه علاقه مندان به محيط زيست مي باشد و تبيين نظريه اخلاق زيست محيطي از منظر آ چکیده کاملامروزه، وخامت بحران هاي زيست محيطي تا حدي است که حيات انسان و ساير موجودات بر کره خاکي را به مخاطره انداخته است. به همين دليل، مباني نظري تعيين کننده تعامل انسان با طبيعت، از جمله اخلاق، مورد توجه علاقه مندان به محيط زيست مي باشد و تبيين نظريه اخلاق زيست محيطي از منظر آرا و رویه های قضایی در نظام بین الملل ، از ضروريات حفاظت و بهره برداري از محيط زيست جهانی محسوب مي گردد. اخلاق زيست محيطي رايج، بر طيفي از مباني ارزش ذاتي قرار دارند که انسان محوري و زيست بوم محوري، دوسر آن را تشکيل ميدهند. در مقاله حاضر سعي شده است تا ديدگاه هاي اخلاق زيست محيطي با توجه به دو پرسش اساسي اخلاق درباره «محیط زیست جهانی» و «رویه های قضایی بین المللی» تشريح شوند و نشان داده شود که چرا تبيين اخلاق زيست محيطي مبتني بر ديدگاه نظام حقوقی بین المللی، ديدگاهي جامع تر براي حفاظت از محيط زيست مي باشد.از همين رو، در سالهاي اخير فاکتورهای اخلاقی در حقوق بينالملل محيط زيست به عنوان بخشي از نظم عمومي اجتماع بينالمللي مورد توجه قرار گرفته است و همچنين به نحو فزاينده و برجستهاي با عملكرد ديوان بينالمللي دادگستري ارتباط پيدا كرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - ضمانت اجرای قانونی نقض ارزشهای اخلاقی در دیوان محاسبات کشور
فتح اله رحیمی مهری حقیقیجامعه برای قوام و دوام خود نیازمند مولفه های گوناگونی از جمله احترام به ارزشهای والای انسانی و اخلاقی است. ازآنجاکه این ارزش ها از بستر جامعه رشد میکند؛ در همه جوامع اعم از سنتی و نوین جایگاه خود را خواهد داشت، برخی ارزش ها از جمله رعایت حقوق دیگران، احترام به نفس انس چکیده کاملجامعه برای قوام و دوام خود نیازمند مولفه های گوناگونی از جمله احترام به ارزشهای والای انسانی و اخلاقی است. ازآنجاکه این ارزش ها از بستر جامعه رشد میکند؛ در همه جوامع اعم از سنتی و نوین جایگاه خود را خواهد داشت، برخی ارزش ها از جمله رعایت حقوق دیگران، احترام به نفس انسان، ایثار و... همواره در دیدگاه همه جوامع ارزشمند محسوب و برخی دیگر به فراخور نگرش هرجامعه و فرهنگ آن ارزشمند تلقی می گردد و البته همه این ارزش ها از ضمانت اجرای یکسانی برخوردار نیست و باتوجه به میزان اهمیت این اصول، از ضمانت اجرای ضعیفی مثل نکوهش تا در مراتب بالاتر، مجازات قانونی برخوردار می شوند که این مقاله رعایت ارزش های ماندگار در دیوان محاسبات را مدنظر قرار داده و به بررسی این مطلب می پردازد که آیا در صورت عدم رعایت این اصول انسانی و ارزش های اخلاقی ضمانت اجرای قانونی درنظر گرفته شده یا خیر؟ بعبارت دیگر آیا کارکنان دیوان محاسبات درصورت نقض ارزشهای اخلاقی مواجه با ضمانت اجرای حقوقی هستند یا خیر؟ که با شیوه تحلیلی به این نتیجه دست یافتیم که نقض برخی ارزش های اخلاقی در قوانینی ازجمله قانون دیوان محاسبات، قانون محاسبات عمومی و قانون رسیدگی به تخلفات اداری و...ضمانت اجرای قانونی دارد و حتی مجازات شدیدی از جمله انفصال و اخراج درنظر گرفته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - مطالعه تطبيقي مسئوليت اخلاقی دولت ناشي از فعل اتباع در ايران و حقوق بينالملل
حسین دعاگو سید محمد هاشمی علي زارعدر پژوهش پیش رو با بررسي مطالعه تطبيقي مسئوليت دولت در مقابل فعل اتباع به بررسی موارد و اشکال افعالي كه باعث ايجاد مسئولیت منتسب به دولت مي شود در حقوق بين الملل و در حقوق داخلي پرداخته شده است و با اشاره به اين مسأله كه؛ دولت به عنوان تصميم گيرنده در تأمین منافع و ح چکیده کاملدر پژوهش پیش رو با بررسي مطالعه تطبيقي مسئوليت دولت در مقابل فعل اتباع به بررسی موارد و اشکال افعالي كه باعث ايجاد مسئولیت منتسب به دولت مي شود در حقوق بين الملل و در حقوق داخلي پرداخته شده است و با اشاره به اين مسأله كه؛ دولت به عنوان تصميم گيرنده در تأمین منافع و حفظ نظم عمومی در جامعه، ممكن است به حقوق و جان و مال و اعتبار اشخاص ضرر وارد نماید ، به فراخور خسارت ایجاد شده مسئول است، بر طبق اين اصل و در تمامی نظام های حقوقی دنیا، دولت در قبال آثار اعمال و فعالیت های خود در برابر اشخاص، مسئولیت دارد، در نظام حقوقی ایران بر همين اساس با توجه به قانون مسئولیت مدنی این قواعد وجود دارد و تابع اين نظام است، در اصل حاکمیت دولت، مانند گذشته نامحدود نبوده و به موجب اصول حاکمیت قانون و حقوق و آزادیهای شهروندان و حقوق عمومی، اصل مسئولیت و جبران خسارت تعریف شده و دولت در صورت ورود خسارت و تعدی و تفریط در اعمال حاکمیتی و تصدی گری در برابر اشخاص مسئولیت دارد. اما دولت در برابر اعمال و رفتار خسارت بار اتباع هم مسئولیت دارد و منسوب به دولت تلقی می شود، لذا باید گفت؛ به طور كلي اصل بر عدم مسئولیت دولت است و مسئولیت متوجه اشخاص است اما تحت شرایطی می تواند آن اعمال زمینه ساز مسئولیت برای دولت باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - تدابیر و راهکارهای شمول و افزایش ضمانت اجرای تعهدات حقوق بشری در نسل جدید معاهدات دوجانبه سرمایهگذاری
محسن عبدالهی نفیسه شاکریمعاهدات دوجانبه سرمایهگذاری به عنوان یکی از شایعترین ابزارهای انعقاد قردادهای سرمایهگذاری خارجی، خصوصا در سالهای اخیر نقش مهمی در گسترش سرمایهگذاری خارجی داشتهاند. با توجه به روند روبهگسترش اهمیت تعهدات حقوقبشری در سرمایهگذاری خارجی و فعالیتهای مربوط به آن به چکیده کاملمعاهدات دوجانبه سرمایهگذاری به عنوان یکی از شایعترین ابزارهای انعقاد قردادهای سرمایهگذاری خارجی، خصوصا در سالهای اخیر نقش مهمی در گسترش سرمایهگذاری خارجی داشتهاند. با توجه به روند روبهگسترش اهمیت تعهدات حقوقبشری در سرمایهگذاری خارجی و فعالیتهای مربوط به آن بهویژه پس از سال 2016 و با انعقاد برخی معاهدات دوجانبه سرمایهگذاری در این راستا و هویداشدن نقش معاهدات دوجانبه نسل جدید در تبیین و تحکیم تعهدات حقوقبشری، بررسی جنبههای مختلف این نقش و چگونگی توسعه آن ضروری بنظر میرسید که دراین نوشتار سعی در انجام آن شدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - ساختار اخلاقی در حدود ازادی اطلاعات و فیلترینگ در ایران
ولي ميرزائي امیر وطنی مهدي عباسي سرمديآزادی اطلاعات و آزادی بیان درجامعه اسلامی دو بعد الگوی رفتاری اخلاقی حکومتی هستند به طوری که از یک سو همه افراد جامعه باید حق بیان مطالب و ابراز دیدگاههای خود را داشته باشند و از طرف دیگر جامعه موظف است امکان دسترسی آزادانه اطلاعات اشخاص را برای یکدیگر فراهم کند. اصل م چکیده کاملآزادی اطلاعات و آزادی بیان درجامعه اسلامی دو بعد الگوی رفتاری اخلاقی حکومتی هستند به طوری که از یک سو همه افراد جامعه باید حق بیان مطالب و ابراز دیدگاههای خود را داشته باشند و از طرف دیگر جامعه موظف است امکان دسترسی آزادانه اطلاعات اشخاص را برای یکدیگر فراهم کند. اصل مسلم در این دو نوع از آزادی مانند اصل «اباحه» در فلسفه است به این معنا که هر زمان در مقام تردید یا شک موضوعی مشمول محدودیت یا ممنوعیت قرار بگیرد باید اصل را بر آزادی قرار داد و نه محدودیت این در حالی است که وضع محدودیتها برای آزادی نیز باید به موجب قانون و نه به صورت خودسرانه انجام شود. جدایی از این الگوی اخلاقی حکومتی بررسی معیارهای ماهوی فیلترینگ منطبق با نظام بین المللی حقوق بشر لازم و ضروری است به همین دلیل نیز افراد باید در کسب و نشر اطلاعات از آزادی کافی و لازم برخوردار باشند. اگر چه در حوزه اخلاق اسلامی و قانونی در کشور ما آزادی بیان، هیچ مقامی حق محدودیت آزادی بیان یا وضع ممنوعیت برای دسترسی آزاد به اطلاعات را ندارد اما قانون نیز تابع محدودیتهایی است که باید به آنها توجه شود به طوری که اعمال محدودیتهای احتمالی برای آزادی نیز باید جزء ضروریات یک جامعه مردم سالار باشد و به این ترتیب قانون گذار نمیتواند هر چیزی را به عنوان محدودیت برای آزادی بیان و آزادی اطلاعات قرار دهد. آنچه که در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد بررسی حدود آزادی اطلاعات و فیلترینگ است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - تحلیل اخلاقی موارد انحلال اجاره در حقوق ایران و فرانسه
بهروز نعمتی احمد شمس محمود عرفانیبطورکلی به هر شکلی که موجبات عدم اعتبار یک قرارداد فراهم شود و ادامه آثار حقوقی آن متوقف گردد، عقد منحل محسوب میگردد؛ اعم از اینکه عقد لازم باشد یا جایز، تملیکی باشد یا عهدی، معوض باشد یا غیرمعوض و مربوط به اشخاص حقیقی باشد و یا حقوقی. در این میان، قرارداد اجاره به عنو چکیده کاملبطورکلی به هر شکلی که موجبات عدم اعتبار یک قرارداد فراهم شود و ادامه آثار حقوقی آن متوقف گردد، عقد منحل محسوب میگردد؛ اعم از اینکه عقد لازم باشد یا جایز، تملیکی باشد یا عهدی، معوض باشد یا غیرمعوض و مربوط به اشخاص حقیقی باشد و یا حقوقی. در این میان، قرارداد اجاره به عنوان عقدی تملیکی و معوض، از جمله قراردادهایی به شمار میآید که آثار حقوقی انحلال بر آن بار میگردد. نوشتار حاضر با بهرهمندی از روش کیفی که مبتنی بر گردآوری اطلاعات از منابع کتابخانهای است، درصدد انجام مطالعهای تطبیقی به منظور آگاهی از رویکرد قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران و فرانسه درخصوص موارد انحلال قرارداد اجاره میباشد. یافتههای حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که از منظر این دو منبع حقوقی، از طریق اشکالی از انحلال شامل فسخ، بطلان و نیز پایان مدت اجاره، میتوان توافق فیمابین موجر و مستأجر را بیاعتبار تلقی نمود و حکم به انحلال آن داد. همچنین، در حقوق مدني ايران عقد اجاره، عقدي تمليكي است بنابراين در هنگام انعقاد عقد بايد مقدار منفعت تمليك شده معلوم و معين باشد؛ بر خلاف نظام حقوقي فرانسه كه عقد اجاره را عهدي مي دانند، تعيين مدت به ميزان نامعلوم، امكان پذير نيست، در اين صورت عقد اجاره باطل مي باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - امکان سنجی صیانت از حقوق بشر با ورود ثالث در دعاوی سرمایه گذاری بین المللی
محسن عبدالهی نفیسه شاکریحقوق سرمایه گذاری بین المللی و قواعد شکلی و ماهوی حل اختلافات ناشی از آن با استفاده از شیوه داوری در مسیر تجربه و تحول است و در این مسیر استدلالات نظری و رویه عملی نقش مهمی ایفا می کند. یکی از مواردی که در موضوعات مطرح در این حیطه از دانش حقوق مورد بررسی است امکان در نظ چکیده کاملحقوق سرمایه گذاری بین المللی و قواعد شکلی و ماهوی حل اختلافات ناشی از آن با استفاده از شیوه داوری در مسیر تجربه و تحول است و در این مسیر استدلالات نظری و رویه عملی نقش مهمی ایفا می کند. یکی از مواردی که در موضوعات مطرح در این حیطه از دانش حقوق مورد بررسی است امکان در نظر گرفتن حقوق بشر بین الملل بعنوان قسمتی از قانون حاکم، و به تبع آن در نظر گرفتن تعهدات حقوق بشری برای طرفین رابطه ی سرمایه گذاری است. با توجه به اینکه التزام به تعهدات حقوق بشری اغلب با منافع اقتصادی طرفین همسویی ندارد، احتمال عدم تمایل به جدی گرفتن و ایفا آنها وجود دارد. به همین جهت طرح بحث چگونگی نظارت بر رفتارهای حقوق بشری طرفین سرمایه گذاری بین المللی ضرورت دارد. یکی از طرقی که این نیاز را می توان برآورد توجه به نظارت هایی است که در خارج از رابطه قرارداد سرمایه گذاری و توسط طرف ثالث ذی نفع انجام می شود. در این پژوهش با توجه به توجیهات نظری و رویه ای، شرایط کنونی امکان ورود ثالث به دعوای سرمایه گذاری از موضع مدافع حقوق بشر، مورد بررسی قرار گرفته است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - سازکارهای اخلاقی در حمایت از «رنجدیدگان در سکوت» با رویکرد کاهش رقم سیاه جرائم علیه اطفال
مريم محمدي نوقيزاده نسرین مهرا محمد آشوري امير سماواتي پيروزهدف از نگارش این مقاله بررسی راهکارهایی در راستای کاهش رقم سیاه جرائم علیه اطفال و کشف و نمایانسازی این جرائم با لحاظ خصیصه آسیبپذیری آنان میباشد. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای صورت گرفته است. مطالعات انجام شده درباره موضوع، مبین چکیده کاملهدف از نگارش این مقاله بررسی راهکارهایی در راستای کاهش رقم سیاه جرائم علیه اطفال و کشف و نمایانسازی این جرائم با لحاظ خصیصه آسیبپذیری آنان میباشد. این پژوهش به روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای صورت گرفته است. مطالعات انجام شده درباره موضوع، مبین آن است که بنا به علل مختلفی اطفال بزهدیده، جرائم ارتکابی علیه خود را گزارش نمینمایند و از این رهگذر نه تنها مورد حمایتهای پیشبینی شده در قانون قرار نمیگیرند بلکه آسیبهای مضاعفی را در قالب بزهدیدگی ثانوی و تکرار بزهدیدگی متحمل میگردند. اطفال بزهدیده که از آنها تحت عنوان «قربانیان خاموش» و یا «رنجدیدگان در سکوت» یاد شده، برای بهرهمندیشان از حمایتهای کیفری و غیرکیفری، باید توان بازتاب وقایع رخ داده نسبت به آنان که منجر به نقض حقوقشان شده است را داشته باشند. لذا در این نوشتار تلاش گردیده تا ضرورت فرهنگسازي و حساسيتسازي عمومي در جهت شناخت حقوق بنيادين اطفال و گزارشدهي موارد نقض اين حقوق، همچنين حق بر بيان بزهديدگي و حق بر شنيده شدن آنها در جهت شكستن سكوتِ اطفال، و نيز جلب اعتماد اطفال بزهديده به سيستم عدالت كيفري با ايجاد تسهيلاتي در فرآيند رسيدگي به تصوير كشيده شود. نتيجه چنين اقداماتي، كشف و نمايانسازي بيشتر جرائم عليه اطفال ميباشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - تربیت عارفانه نزد محقّق اردبیلی بیدگلی (عالم و عارف و شاعر شیعی سدة 11)
محسن مؤمندر روزگار صفوی، حکومت و برخی متشرعان بانفوذ، متعصب و قشری موجب طرد و انکار بسیاری از فرقههای تصوف گردیدند و ناگزیر شکل خانقاهی تصوف با محدودیت و گاه ممنوعیت روبرو گشت و بهصورت گرایشهای ذوق مندانه عرفانی و سلوک زاهدانه فرصت بروز یافت. نوشته های صوفیانه نیز با توجه به چکیده کاملدر روزگار صفوی، حکومت و برخی متشرعان بانفوذ، متعصب و قشری موجب طرد و انکار بسیاری از فرقههای تصوف گردیدند و ناگزیر شکل خانقاهی تصوف با محدودیت و گاه ممنوعیت روبرو گشت و بهصورت گرایشهای ذوق مندانه عرفانی و سلوک زاهدانه فرصت بروز یافت. نوشته های صوفیانه نیز با توجه به چگونگی نشو و ارتقای تصوف و یا قوت و ضعف آن در زمانها و مکانهای مختلف و همچنین میزان توجه و اقبال عامه و خاصه به تصوف و متصوفه، در قوسهای صعودی و نزولی بر یک سامان نبود. میرزا محمد محقق اردبیلی بیدگلی از علما و عرفای سده یازدهم هجری قمری است. اطلاع ما درباره او بسیار اندک است. این مقاله در جهت معرفی مشرب دینی و افکار و آراء عرفانی میرزا محمد بن سلطان محمد اردبیلی ـ معروف و متخلص به محقّق اردبیلی بیدگلی ـ عالم، شاعر و عارف شیعی سدة یازدهم هجری است؛ در مجال کوشیدهایم تا اطلاعاتی نادر و البته نو را از خلال نوشتههای وی برکشیم و ـ هرچند مختصر ـ به بوته نقد نیز بگذاریم و چهره دینی و مذهبی وی را با چهره عارفانهاش بسنجیم. بنای ما در این پژوهش بر آثار خطی و چاپی موجود در کتابخانههای مدرسه سلطانی کاشان، آیتالله مرعشی و دانشگاه تهران است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - حق و تکلیف در نظام تامین اجتماعی وظیفه حقوقی و اخلاقی دولت
محمدرضا نجف ابادی پور ابوالفضل جعفرقلیخانی طیبه بلوردیحق برخورداری ازتامین اجتماعی به عنوان یک حق اساسی وبنیادین به منظور تامین منافع اشخاص درزندگی فردی واجتماعی مورد شناسایی واقع شده است درمقابل دولتها ،نیز وظیفه اجرای تحقق این حق رابه عهده دارند . نظام تامین اجتماعی جمهوری اسلامی ایران بر اساس قانون ساختارنظام جامع رفاه چکیده کاملحق برخورداری ازتامین اجتماعی به عنوان یک حق اساسی وبنیادین به منظور تامین منافع اشخاص درزندگی فردی واجتماعی مورد شناسایی واقع شده است درمقابل دولتها ،نیز وظیفه اجرای تحقق این حق رابه عهده دارند . نظام تامین اجتماعی جمهوری اسلامی ایران بر اساس قانون ساختارنظام جامع رفاه وتامین اجتماعی در سه حوزه بیمه ای ،حمایتی وامدادی درحال اجراست. در بخش بیمه ای ودرقالب نظام مشارکتی باپرداخت حق بیمه سهم کارفرمایان،کارگران و دولت در راستای اجرای اصل 29قانون اساسی سازمان تامین اجتماعی نقش اساسی دارد . قانون معافیت پرداخت حق بیمه سهم کارفرما به میزان 5نفر درسال 1362 ازمواردی است که به منظور حمایت ازکارگاههای تولیدی ،فنی وصنعتی به تصویب رسیده ودرحال اجراست.امابه لحاظ بار مالی ودلایل مختلف ازتعداد کارگاههای مشمول کاسته می شود. نوع نگاه قانون اساسی ،قوانین عادی وقانون ساختار متفاوت از کاهش معافیتها وحذف می باشد .در این نوشتارهدف ؛ تکلیف دولت در راستای رفع تبعیض و رعایت اصل برابری و مولفه اخلاق دریکسان سازی نرخ حق بیمه تمام کارگاههای صنفی می باشد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - توصیه اخلاقی و لزوم تقدم حق عمومی در حیازت مباحات و معادن عامه
سید هاشم بطحایی سید علی اکبر تقویاناخلاق مقولهای است که همیشه و در همه جا حضور داشته و سیلان آن شرط غیر مذکور در همه فعالیتهای بشری است؛ به همین نسبت در حوزه قراردادها و حق مالکیت و اعمال حقوق خصوصی هم اخلاق حضوری پر رنگ دارد و توصیههای جدی دارد. بنابراین در زمینه رفتارهای حقوقی که به حوزه عمومی، حقوق چکیده کاملاخلاق مقولهای است که همیشه و در همه جا حضور داشته و سیلان آن شرط غیر مذکور در همه فعالیتهای بشری است؛ به همین نسبت در حوزه قراردادها و حق مالکیت و اعمال حقوق خصوصی هم اخلاق حضوری پر رنگ دارد و توصیههای جدی دارد. بنابراین در زمینه رفتارهای حقوقی که به حوزه عمومی، حقوقی و حق حاکمیت و عموم افراد مرتبط است. طبیعتاً اخلاق حضور و توصیه دارد. در پژوهش پیش رو در زمینه بهره برداری افراد از مباحات و حیازت از آنها و نیز معادن عامه که طبیعتاً طلاقی زیادی با حقوق عمومی افراد دارد و توصیههای اخلاقی محدودیتهایی را ایجاد خواهد کرد، به بررسی پرداخته شده و توصیههای اخلاقی که محدودیتهایی برای حقوق خصوصی و حق مالکیت افراد در حوزهی خصوصی ایجاد میکند را با روش توصیفی تحلیل و شیوه و ابزاری کتابخانهای را به بحث گذاشته است و به نتایج بدیع و خوبی در این خصوص دست یازیده و به سوالات و ابهامات چندی در این زمینه پاسخگو بوده است و منتج به این حاصل گردیده که افراد در بهرهبرداری از حیازت مباحات و نیز معادن عامه مطلق العنان و آزاد نبوده بلکه محدودیتهای چندی از جمله در حوزه توصیههای اخلاقی را دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - بررسی جایگاه حقوق زنان در منشور حقوق شهروندی با تاکید بر اصول اخلاقی
آرزو حسينيه علي حاجي پور كندرودمنشور حقوق شهروندی نشان دهنده دغدغه دولت درآگاه سازی عمومی درباره حقوق شهروندی ونهادینه کردن احترام به حقوق بشراست .دراین راستا یکی از مهمترین محورهای منشور حقوق شهروندی مساله حقوق زنان است.براین اساس هدف از پژوهش حاضر ،بررسی وتحلیل میزان توجه به حقوق شهروندی زنان درقام چکیده کاملمنشور حقوق شهروندی نشان دهنده دغدغه دولت درآگاه سازی عمومی درباره حقوق شهروندی ونهادینه کردن احترام به حقوق بشراست .دراین راستا یکی از مهمترین محورهای منشور حقوق شهروندی مساله حقوق زنان است.براین اساس هدف از پژوهش حاضر ،بررسی وتحلیل میزان توجه به حقوق شهروندی زنان درقاموس منشور حقوق شهروندی می باشد.پژوهش فوق نشان دهنده این امر است که حقوق شهروندی زنان در منشور حقوق شهروندی درحد قابل قبولی مورد توجه قرار گرفته ولی با این حال نبود ضمانت اجرای مناسب از یک سو وبرخی چالش های عملی واجرایی از سوی دیگر تحقیق مطلوب وواقعی حقوق زنان رادرایران با موانع جدی مواجه نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - تحلیلی بر ماهیت اخلاقی و حقوقی قواعد آمره در داوری تجاری بین المللی
امین رستمی مسعود زمانی منوچهر توسلی نایینیدر کتب حقوق بین الملل در بحث داوری و در بخشی اجمالی و بصورت گذرا به ماهیت و چیستی قواعد آمره در داوری تجاری بین المللی پرداخته شده است و البته عمده کتب و مقالات در این خصوص در خارج از کشور تحریر و منتشر شده است. از آنجائیکه داوری، از مهمترین و رایج ترین روشهای حل و فصل چکیده کاملدر کتب حقوق بین الملل در بحث داوری و در بخشی اجمالی و بصورت گذرا به ماهیت و چیستی قواعد آمره در داوری تجاری بین المللی پرداخته شده است و البته عمده کتب و مقالات در این خصوص در خارج از کشور تحریر و منتشر شده است. از آنجائیکه داوری، از مهمترین و رایج ترین روشهای حل و فصل اختلافات در دعاوی تجاری بین المللی است، بانجام این تحقیق می تواند به شناخت ابعاد ماهوی آن کمک کرده و در نتیجه در پاسخ به ابهامات موجود موثر باشد. و در این پژوهش ماهیت قواعد آمره در داوری تجاری بین المللی از حیث اخلاقی و حقوقی مورد بررسی قرار گرفته. و محقق نتیجه می گیرد که قواعد آمره در داوری تجاری بین الملل هرچند دال بر مدول اخلاق می کند، لیکن بنا به اینکه اخلاق امری اعتباری و در نهایت انتزاعی است، نمی توان قواعد آمره در داوری تجاری بین المللی را از منظر اخلاقی به معنای قراردادی آن مورد بررسی قرار داد و به آن وجاهت بخشید زیرا نسبت میان اخلاق و منفعت در روابط بین الملل از جنس تعارض و تقابل است. و بایستی به این قواعد به عنوان ابزاری صرفا حقوقی نگریست که از قواعد نظم عمومی که اخلاق با رویکرد حقوقی آن یکی از عناصر تشکیل دهنده آن است، منبعث شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - نقض حقوق مولف در فضای سایبر و پیامدهایاخلاقی آن
محمد شکوری گرکانی نجاد علی الماسیدر عرفان اسلامی، یکی از مهم ترین حقوق افراد، امانت داری و حفظ حق و حقوق طرفین است. يكي از مهمترين حقوق مؤلفان، حقوق اخلاقي آنها محسوب ميشود. با وجود اين، انتشار آثار تحت حمایت قانون در سطح جهانی در فضای سایبری کاملاً فراگیر شده است. آثاری نظیر فیلم ها، ضبط و نمایش موسی چکیده کاملدر عرفان اسلامی، یکی از مهم ترین حقوق افراد، امانت داری و حفظ حق و حقوق طرفین است. يكي از مهمترين حقوق مؤلفان، حقوق اخلاقي آنها محسوب ميشود. با وجود اين، انتشار آثار تحت حمایت قانون در سطح جهانی در فضای سایبری کاملاً فراگیر شده است. آثاری نظیر فیلم ها، ضبط و نمایش موسیقی و متون علمی، قابل ارسال به همه جای جهان است و در دنیای امروز نیازمند بررسی عرفانی بیشتری در این زمینه نیاز میشود. تکثیر آثار در دیتابیس واقع در کشورهای خارجی و در دسترس عموم قرار دادن آثار فکری به وسیله ارائه دهندگان خدمات آنلاین یکی از بزرگترین چالش های موجود حقوقی به شمار می رود. اعمال ناقض حقوق اخلاقي مؤلف بدون در نظر گرفتن مراتب عرفانی آن می تواند به طور پیوسته در کشورهای مختلف انجام پذیرد. به دلیل اینکه دسترسی به شبکه دیجیتال در سراسر جهان امکان پذیر بوده و به گیرندگان و انتقال دهندگان غیرقانونی آثار فکری چنین امکانی را می دهد، تعیین محلی که آثار فکری و هنری در آنجا تولید، تکثیر یا نقض می شوند بسیار دشوار است. در اسناد بين المللي، تعیین دادگاه صالح موکول به تعیین محل وقوع نقض حقوق اخلاقي شده است. اما به نظر ميرسد با توجه به فرامكان بودن فضاي سايبر، اين معيار ناكارآمد است و همچنین نیاز به بررسی بیشتری در عرفان اسلامی دارد. لذا در این مقاله با به كارگيري روش پژوهش كتابخانهاي با توجه به محل فعاليت ارائه دهندگان خدمات اينترنتي، معيار جديدي براي تعيين دادگاه صالح و تبيين آن در عرفان اسلامی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - بررسی چالش های اخلاقی حق سکوت متهم در نظام حقوقی ایران
سید علیرضا موسوی مسعود قاسمی محمد جواد جعفرییکی از بارزترین حقوق متهم که در اسناد بین الملل ونظام های حقوقی وهمچنین در نظام حقوقی ایران مورد توجه قرار گرفته است ،حق سکوت متهم در مراحل مختلف دادرسی است.اما نظر وتوجه اندیشمندان وحقوقدانان به بعد اجرایی آن ورعایت این حق در دادرسی ها همواره مورد مناقشه بوده است برخی چکیده کاملیکی از بارزترین حقوق متهم که در اسناد بین الملل ونظام های حقوقی وهمچنین در نظام حقوقی ایران مورد توجه قرار گرفته است ،حق سکوت متهم در مراحل مختلف دادرسی است.اما نظر وتوجه اندیشمندان وحقوقدانان به بعد اجرایی آن ورعایت این حق در دادرسی ها همواره مورد مناقشه بوده است برخی رعایت حق سکوت را موجب اطاله دادرسی ،فرار متهمین ومجرمین حرفه ای از چنگال عدالت و...می دانند .برخی ازبعد اخلاقی و در راستای حفظ کرامت انسانی متهم ودر پرتوی اصل برائت از وجود حق سکوت متهم دفاع نموده اندو برای عدم رعایت حق سکوت متهم ضمانت اجرایی پیش بینی نموده اند.مساله این است از منظر اخلاق در اجرای رعایت حق سکوت متهم در مراحل مختلف دادرسی در نظام حقوق ایران موانع ومشکلاتی وجود دارد که به عنوان چالش آن را باید مورد بررسی قرار دهیم.تنها راه رسیدن به مقصود قانون واخلاق که همانا رعایت، حق سکوت متهم دردادرسی ها است عبور ازاین موانع وچالش هاست .دغدغه محقق این است که چالش های پیش رو را باید شناسایی ودر جهت رفع این گونه چالش ها باید به دنبال سازو کارهای اخلاقی، حقوقی ،قضایی واداری ،انتظامی باشیم تا ضمن حفظ کلیت نظام حقوقی ،به حقوق مسلم متهم نیز بی توجهی نشده باشد درتحقیق پیش رو از روش توصیفی وکتابخانه ای استفاده شده است ونتایجی که از این تحقیق به دست می آید پیش بینی سازو کارهایاخلاقی و تقنینی ،قضایی ،اداری وانتظامی برای تسهیل در اجرای رعایت حق سکوت در مراحل مختلف دادرسی است ،شناخت راهکارها جهت رفع چالش های موجود، موجب برداشتن گام بسیار مفید وموثری در راستای عادلانه نمودن سامانه دادگستری جنایی می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - تقویت مداخله وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی از منظر حقوق موضوعه و الزامات اخلاقی
امیر وطنی حسین آقایی جنت مکان محمد امین درویشدر فرایند رسیدگی کیفری، مرحله تحقیقات مقدماتی با توجه به اوصاف و ویژگی های این مرحله، از اهمیت ویژه ای در روند دادرسی های بعدی، بالاخص حقوق اتهامی متهم، و تأثیر گذاری قانونی وکیل در تضمین و صیانت از این حقوق دارد. حضور وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی از دو جهت الزامات قان چکیده کاملدر فرایند رسیدگی کیفری، مرحله تحقیقات مقدماتی با توجه به اوصاف و ویژگی های این مرحله، از اهمیت ویژه ای در روند دادرسی های بعدی، بالاخص حقوق اتهامی متهم، و تأثیر گذاری قانونی وکیل در تضمین و صیانت از این حقوق دارد. حضور وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی از دو جهت الزامات قانونی و الزامات اخلاقی، موجبات رعایت حقوق افراد و تساوی امکانات دفاعی و حق ترافعی آنهارا فراهم می نماید. قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، از نوآوری ها ی موثری در مورد حق برخورداری متهم از وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی برخوردار بوده، و حضور وکیل در مرحله تحت نظر، حضور بدون محدودیت، حق مطالعه و دسترسی به پرونده و الزام به تعیین وکیل تسخیری، از منظر حقوق موضوعه دارای ضمانت اجرا، و اخذ آخرین دفاع از وکیل، تذکر وکیل به بازپرس، حفظ کرامت و حیثیت افراد و تفکیک مقام تحقیق از تعقیب به جهت سهولت دخالت وکیل از منظر الزامات اخلاقی،از جمله بارزترین نشانه های تقویت مداخله وکیل محسوب می شود. در این نوشتار، در مورد حق برخورداری متهم از وکیل در مرحله تحقیقات مقدماتی با تاکید برنوآوریهای این قانون پرداخته، ضوابط و احکام خاص آن تحلیل و تشریح می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - بررسی و ارزیابی اخلاقی از تعدیل قرارداد در حقوق ایران و فقه امامیه
پوراندخت عزیزی نجاد علی الماسی طیب افشارنیابه رغم پذیرش اصل لزوم قراردادها در تمام نظامهای حقوقی و لزوم احترام به مفاد تراضی طرفین، تأثیر حوادث اجتماعی و اقتصادی در فاصله انعقاد تا اجرای قرارداد، انکارناپذیر است. در اصل آزادی قراردادها، در صورت بروز حوادث غيرقابل پيشبيني و تغيير بنيادي در اوضاع و احوال زمان ان چکیده کاملبه رغم پذیرش اصل لزوم قراردادها در تمام نظامهای حقوقی و لزوم احترام به مفاد تراضی طرفین، تأثیر حوادث اجتماعی و اقتصادی در فاصله انعقاد تا اجرای قرارداد، انکارناپذیر است. در اصل آزادی قراردادها، در صورت بروز حوادث غيرقابل پيشبيني و تغيير بنيادي در اوضاع و احوال زمان انعقاد عقد، امكان فسخ و يا تجديدنظر براي طرفي كه با دشواري و يا ضرر غيرمتعارف روبرو شده تحت عنوان تعدیل قرارداد فراهم گردیدهاست. با توجه به اینکه اصل آزادی قراردادها ریشه در مبانی اخلاقی دارد، بنابراین تبیین مبانی اخلاقی حقوق قراردادها هم در مذاکرات و انعقاد و اجرای آن و هم در ایجاد محدودیتها برای اصل آزادی اراده و حاکمیت اراده موثر خواهدبود. مطالعه نهادهایی مثل دارا شدن بلاجهت، منع سوء استفاده از حق، منع اضرار به غیر، غبن و سایر نهادهای مزبور به وضوح نشان میدهد که مبنای اصلی و عمده آنها مبانی و اصول اخلاقی است. از این رو در پژوهش حاضر پس از بسط فضای مفهومی موضوع تحقیق به بررسی تعدیل قرارداد و اصول حاکم بر آن خواهد پرداخت. روش تحقیق، توصیفی-تحلیلی و گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای می باشد. با توجه به یافته های پژوهش تعدیل قرارداد مفهومی است که هم در قوانین ملی و هم در فقه اسلامی پذیرفته شدهاست، زیرا اصل آزادی قراردادی، قراردادن هر شرط صحیحی را در قرارداد برای طرفین قرارداد مجاز میشمارد در فقه امامیه با تمسک به سه قاعده فقهی «نفي عسر و حرج»، «لاضرر» و «میسور» امکان تعدیل قرارداد وجود دارد اما در حقوق ایران بر اساس« نظریه غبن حادث» و « نظریه تغییر اوضاع و احوال» میتوان تعدیل قرارداد را پذیرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - بازخوانی وقف شخص حقوقی در جهت توسعۀ نهادهای اخلاقی
کیان فولادیبا مطالعه پیشینه وقف در کشورهای اسلامی از جمله ایران، این نکته به دست می آید که همواره وقف همنشینِ اخلاقیات و مبیّن نیت خیرخواهانه واقف بوده است اما آنچه در این میان مغفول مانده است؛ تحقق بخشیدن به مفهوم وقف در قالب «شخصیت حقوقی» در نظام حقوقی ایران می باشد و تحصیل این چکیده کاملبا مطالعه پیشینه وقف در کشورهای اسلامی از جمله ایران، این نکته به دست می آید که همواره وقف همنشینِ اخلاقیات و مبیّن نیت خیرخواهانه واقف بوده است اما آنچه در این میان مغفول مانده است؛ تحقق بخشیدن به مفهوم وقف در قالب «شخصیت حقوقی» در نظام حقوقی ایران می باشد و تحصیل این هدف موجبات توسعۀ قلمروی نهاد وقف به عنوان مهمترین نهاد اخلاقی ـ فقهی را فراهم خواهد آورد؛ در این فرض، واقف ابتدا یک شخص حقوقی را ایجاد و سپس نسبت به وقف آن اقدام نموده و النهایه شخص حقوقیِ مذکور در قالب مال موقوفه متجلی میگردد؛ نظر به اینکه دین اسلام همواره بر رعایت اصول و مبانی اخلاقی تأکید داشته و دارد در وقف شخص حقوقی، با تحقق این وقف هر مالی که در دارایی شخص حقوقی وجود دارد نیز داخل در وقف شده و موجب گسترش دامنه وقف و نیت واقف می گردد، مضاف برآن قیودی که دامنۀ موقوفات را محدود می نماید مانند عینیت بیآنکه به مبانی اصلی و قطعی عقد وقف لطمهای وارد نماید، حذف شده و در نتیجه، با گسترش قلمروی این نهاد فقهی ـ حقوقی، عرصههای وسیع تر و افراد بیشتری فرصت بهرهمندی از آثار وقف را به دست خواهند آورد؛ باتوجه به اهمیت این موضوع در این نوشتار مفهوم شخصیت حقوقی و مبانی فقهی ـ حقوقی وقف در نظام حقوقی ایران مورد واکاوی و تفحص قرار گرفته است تا از این طریق جلوهای از توسعه نهادهای اخلاقمدار در جامعه مورد تأکید بیشتر قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - تضمین قضایی و اخلاقی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران
صادق اسداللهی علی اکبر گرجی ازندریانی بیژن عباسی صابر نیاورانیاین مقاله در صدد است تا ضمن تبیین تعهدات سهگانه عام حقوق بشری دولت نحوه تضمین آنها را در نظام حقوقی ایران بیان نماید. در تعهد به حمایت ، قانونگذار از طریق ایجاد دادگاههای عمومی گام مطلوبی جهت تضمین این حقوق برداشته است. در تعهد به احترام نیز دیوان عدالت اداری توانسته چکیده کاملاین مقاله در صدد است تا ضمن تبیین تعهدات سهگانه عام حقوق بشری دولت نحوه تضمین آنها را در نظام حقوقی ایران بیان نماید. در تعهد به حمایت ، قانونگذار از طریق ایجاد دادگاههای عمومی گام مطلوبی جهت تضمین این حقوق برداشته است. در تعهد به احترام نیز دیوان عدالت اداری توانسته است تا حدودی حق دادخواهی شهروندان را تضمین نماید. در تعهد به ایفاء با عدم ورود دیوان به حیطه این تعهدات عملاً از خود نفی صلاحیت نموده و قانونگذار با عدم تعیین یک نهاد صالح قضایی از پیش بینی یک رژیم حقوقی مطلوب غفلت نموده است. لذا مسألهای که در این پژوهش به آن پرداخته شده است این است که نظام حقوقی ایران تا چه حد توانسته است در تضمین قضایی حقوق رفاهی موفق باشد و اینکه آیا قانونگذار توانسته است با پیشبینی اصل 173 حق دادخواهی موضوع اصل 34 را برآورده نماید یا خیر؟ علاوه بر بررسی تضمین قضایی مقاله سعی میکند تا چگونگی تضمین اخلاقی این حقوق را که ناشی از سوگند رئیسجمهور است در نظام حقوقی ما بررسی نماید و به این مسأله میپردازد که این سوگند تا چه حد توانسته است در جهت تحقق و تضمین این حقوق گام بردارد. این مقاله با روشی توصیفی- تحلیلی به دنبال پاسخ به مسائل مذکور است. حاصل آنکه با ساخت یک رژیم حقوقی محکم می توان به تضمین این حقوق و تحقق حق دادخواهی شهروندان قوت بخشید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - قبای نظام حقوقی شایستهسالاری بر قامت کرامت انسانی به عنوان مفهومی اخلاقی
سعید قبیدیان علی اکبر گرجی ازندریانی بیژن عباسییکی از موضوعات مهم در قلمرو حقوق، کرامت انسانی است. این موضوع از این جهت دارای اهمیت است که خود پایه بسیاری از حقوق، امتیازات و تکالیف انسانی شناخته می شود و امروزه کرامت انسانی نه تنها به عنوان یک حق غیرقابل سلب شناخته می شود، بلکه مبنای حقوق بشر است. از آنجایی که ادار چکیده کاملیکی از موضوعات مهم در قلمرو حقوق، کرامت انسانی است. این موضوع از این جهت دارای اهمیت است که خود پایه بسیاری از حقوق، امتیازات و تکالیف انسانی شناخته می شود و امروزه کرامت انسانی نه تنها به عنوان یک حق غیرقابل سلب شناخته می شود، بلکه مبنای حقوق بشر است. از آنجایی که اداره امور عمومی با تکیه بر نظام حقوقی، نقش ها، حقوق و تکالیف را در یک جامعه مشخص می کند، و به نیازهای جامعه پاسخ می دهد، بر سرنوشت جامعه و کرامت انسانی تاثیرگذار است. شایسته سالاری به عنوان مفهومی شاخص در مدیریت، به دلیل اینکه به توانمندی انسان ها و تبدیل آن به توانایی توجه کرده و نقش ها، حق ها و تکالیفی برای بهره مندی از توانایی های انسان ها در اجتماع، پیش بینی می کند، نقش بسزایی در بهبود نظام حقوقی دارد. پرسش پژوهش پیش رو این است که آیا شایسته سالاری در نظام حقوقی منتهی به کرامت انسانی می گردد؟ به نظر می رسد که شایسته سالاری به دلیل تاثیری که در ایجاد نظام حقوقی کارآمد از طریق پاسخگویی به نیازهای انسان و ایجاد اداره مطلوب امور عمومی دارد، منتهی به بهبود اخلاق عمومی و کرامت انسانی می شود. پژوهش پیش روی، با روش توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری کتابخانه ای ، بابررسی و نقداطلاعات، به توصیف و تفسیر آنچه که باید باشد، می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - کرامت ذاتی و پاسداشت شخصیت انسانی در بستر اساسی سازی حقوق مسئولیت مدنی
امیر نجفی قامت ابراهیم شعاریان حسن پاشازادهفرآيند اساسي سازی حقوق خصوصی، که حاصل تحولات تاريخی، سياسی و توسعه مفهوم حقوق بشر در نيمه دوم قرن بیستم می باشد، به معنای استناد به حقوق اساسی تضمينشده در روابط افقی افراد و تابعان حقوق خصوصی است. نفوذ حقوق بنيادين بشری بر حقوق مسئوليت مدنی ضمن مشروعيت بخشی ب چکیده کاملفرآيند اساسي سازی حقوق خصوصی، که حاصل تحولات تاريخی، سياسی و توسعه مفهوم حقوق بشر در نيمه دوم قرن بیستم می باشد، به معنای استناد به حقوق اساسی تضمينشده در روابط افقی افراد و تابعان حقوق خصوصی است. نفوذ حقوق بنيادين بشری بر حقوق مسئوليت مدنی ضمن مشروعيت بخشی به قواعد سنتی، زمينه را برای توسعه يا بازتعريف برخي مفاهيم و نهايتاً كارآمدي حقوق مسئوليت مدني فراهم میآورد. هدف اين تحقيق بررسی آثار و نتايج اساسی سازی در حوزه حقوق مسئوليت مدنی به روش توصيفی تحليلی است. به اجمال مي توان گفت به دليل وجود مصاديق مشترک بين مفاهيمی چون حقوق مربوط به شخصيت و حقوق بنيادين، مانند کرامت ذاتی بشر، حق بر سلامت، خود مختاری و استقلال فردی، حق برشهرت و اعتبار و ضرورت حفظ حريم خصوصی که ريشه در فرديت انسان دارند، اين رابطه دو سويه بوده و نسبت به رابطه ديگر شاخه های حقوق خصوصی با حقوق بنيادين، به مراتب عميقتر است ضمن اينکه يک نوع همپوشانی بين اين دو وجود دارد. وضع قوانين بر اساس كرامت ذاتي بشر و ارزش هاي هنجاري، تفسير قوانين موجود بر مبناي عدل و انصاف، حمايت از حقوق و منافع مشروع، بازتعريف مفهوم تقصير، جبران كامل خسارات و توسعه خسارات قابل مطالبه، از جملهآثار اساسيسازي در اين شاخه از حقوق خصوصي است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
107 - واکاوی تاثیر و نقش حسن و قبح عقلی در علم اخلاق
هرمز اسدی کوه بادتحسین و تقبیح عقلی، یکی از مباحث بنیادین اندیشه های بشری است که همواره از بدو شکل گیری تفکرات انسانی ، مدار گفتگو بوده است، نزاع میان سقراط و افلاطون با سوفسطائیان بر محور این امر بوده است که آیا اصول ثابت و مسلمی برای سنجش و معیار حقیقت وجود دارد یا خیر؟، در تفکر اسلام چکیده کاملتحسین و تقبیح عقلی، یکی از مباحث بنیادین اندیشه های بشری است که همواره از بدو شکل گیری تفکرات انسانی ، مدار گفتگو بوده است، نزاع میان سقراط و افلاطون با سوفسطائیان بر محور این امر بوده است که آیا اصول ثابت و مسلمی برای سنجش و معیار حقیقت وجود دارد یا خیر؟، در تفکر اسلامی نیز مبنای منازعه دو اندیشه اشعری و عدلیه،این امر بوده است. تا زمان ابن سینا همه ی اندیشمندان، قائل به ذاتی و عقلی بودن حسن و قبح بوده اند، ولی پس از آن برخی، رویکرد دیگری برگزیدند، گرچه خاستگاه این مباحث ،درعلم کلام در بحث از صفات حق تعالی بوده است و متکلمان هر دو نحله فکری در اثبات نظریه خوددراین باره استدلال می کردند، ولی نقش و تاثیر آن در علوم دیگری چون اخلاق، و فلسفه اخلاق، غیر قابل انکار است، اهمیت وضرورت این موضوع بدان جهت است که انکار حسن وقبح ذاتی افعال پایه های جاودان رابرای امور ارزشی واخلاقی منتفی نموده ونسبیت گرایی اخلاقی را در پی خواهد داشت؛ لذا این دوقضیه ام المسایل ومبدا المبادی همه ی احکام اخلاق انسانی است و علاوه براین، درپرتو این نظریه ،مسوولیت اخلاقی معنا پیدا می کند، از این رو این تحقیق به روش تحلیلی وتوصیفی این مهم را مورد بررسی قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
108 - اخلاق زیستی و رابطه آن با کرایونیک از منظر فقهی و حقوقی
فاطمه مهدویبشر همواره بدنیال جاودانگی است و علم پزشکی یکی از علومی است که به سلامت و جاودانگی بشر میاندیشد. یکی از مسائل نوظهور در علم پزشکی، انجماد و سرمازیستی است. این علم با انجماد بدن انسان، سعی در احیای دوباره انسان بعد از گذشت چندین سال دارد و نیز مراکزی هم در برخی از کشوره چکیده کاملبشر همواره بدنیال جاودانگی است و علم پزشکی یکی از علومی است که به سلامت و جاودانگی بشر میاندیشد. یکی از مسائل نوظهور در علم پزشکی، انجماد و سرمازیستی است. این علم با انجماد بدن انسان، سعی در احیای دوباره انسان بعد از گذشت چندین سال دارد و نیز مراکزی هم در برخی از کشورهای جهان وجود دارد که تعهد می کند که بدن فرد را منجمد کرده و بعد از گذشت سالها به زندگی برگردانند. يكي از مهمترين روشهاي ايجاد معيارهاي مشترك پزشكي زيستي وحدت اصول پزشكي زيستي در چارچوب حقوق بشر است. با فرض نقشي كه حقوق بشر در ايفاء ميكند، اين اخلاقيات جهاني جهان تكثرگرايي فرهنگي به عنوان استراتژي مناسب به نظر مي رسد. علاوه بر استانداردهاي كلي كه به تدريج ايجاد مي شوند، اجماعي گسترده در مورد وضعيت اضطراري پي شگيري از دو مسأله خاص وجود دارد: مداخله در زنجيره سلولي و شبيهسازي انساني. این مقاله به روش توصیفی - تحلیلی تنظیم شده و به موضوع جواز و عدم جواز این روش پرداخته و نیز در صورت جواز و یا عدم آن، به آثار و تبعات فقهی حقوقی آن میپردازد. نتیجه آنکه با فرض جواز و نیز فرض زنده دانستن شخص منجمد، آثار فوت، نکاح، اجرایی شدن وصیت، حال شدن دیون و عقود یا قراردادها قابل اجرا نیست، و در شرایط مشابه نظیر غایب مفقود الاثر از جمله تعیین امین و قیم عمل میشود. قائلین به عدم جواز به آیات «نهی از القای در مهلکه» «حرمت قتل نفس» در سنت به روایاتی در این زمینه و نیز به روایات عدم جواز اضرار به خود و همچنین به حکم عقل استدلال نموده اند. قائلین به جواز به آیه « َمنْ اَحْیاها فَكَاَنَّما اَحْیا النَّاسَ جَمِیعاً» در سنت به روایاتی مانند «لاضرر و لاضرار فی الاسلام» و نیز به حکم عقل متمسک شدهاند. ادله جواز کرایونیک با تحقق شرایط نسبت به ادله عدم جواز از قوت بیشتری برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
109 - بررسی جایگاه ارزشهای اخلاقی در الزام و اسقاط نفقه در حقوق ایران و مقارنه آن با حقوق آمریکا
فخر آفاق حمیدی سید احمد علی هاشمی حسین ناصری مقدمحق زوجه بر نفقه در اسلام و قانون مدنی به تبعیت از فقه امامیه، یکی از حقوق مسلم زوجه دائمی است که مرد ملزم به پرداخت آن می باشد. در مورد جایگاه ارزشهای اخلاقی در نفقه به این نتیجه رسیدیم که علت الزام مرد به پرداخت نفقه در حقوق اسلامی با توجه به خصوصیات متفاوت زن و مرد و چکیده کاملحق زوجه بر نفقه در اسلام و قانون مدنی به تبعیت از فقه امامیه، یکی از حقوق مسلم زوجه دائمی است که مرد ملزم به پرداخت آن می باشد. در مورد جایگاه ارزشهای اخلاقی در نفقه به این نتیجه رسیدیم که علت الزام مرد به پرداخت نفقه در حقوق اسلامی با توجه به خصوصیات متفاوت زن و مرد و توانمندی هر یک، این الزام در خصوص مردان است و نه زنان و نیز یک ارزش اخلاقی مبنای این حکم بوده است. در خصوص چگونگی وجوب حق نفقه، ضمن بررسی نظرات مشهور و غیر مشهور فقها، عدم تصریح قانونگذار و نیز رای وحدت رویه دیوان عالی کشور به این نتیجه دست یافتیم که به مجرد انعقاد عقد نکاح، زوجه مستحق نفقه بوده و نشوز مسقط این حق زوجه خواهد شد. در خصوص امکان اسقاط نفقه از سوی زوجه قبل از انعقاد نکاح و وجوب آن، اسقاط این حق از منظر حقوقی مصداق مالم یجب و بلا اثر خواهد بود؛ لکن به نظر می رسد اسقاط پس از انعقاد نکاح آن هم به نحو جزئی، توسط زوجه قابل پذیرش بوده و خللی به صحت عقد نکاح و مصالح مقنن وارد نمینماید. در حقوق آمریکا، اگرچه موضوع اسقاط حق، همانند آنچه در قوانین ماست، مطرح نیست، اما نفقه از وظایف متقابل زوجین بوده که نه تنها در طول زندگی مشترک ساقط نمی شود بلکه برای بعد از متارکه نیز به حکم دادگاه برای هریک از زوجین قابل استمرار است مگر در صورت توافق یا عدم مطالبه زوجین از یکدیگر که در چنین حالتی با توجه به حاکمیت اصل اراده و عدم ورود قانونگذار به روابط شخصی زوجین (به جز در موارد اختلاف) توافقات طرفین معتبر خواهد بود. با بررسی تطبیقی تفاوت های موجود در زمینه نفقه، در نظام حقوقی آمریکا موارد مثبتی یافت شد و پیشنهاداتی در جهت تعدیل قوانین ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
110 - بررسی مسئولیت اخلاقی و تکالیف دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده
محسن لزگی حسین صابری سید محسن جلالیتکالیف دولت در قبال مسئولیت های مدنی خارج از اراده از موضوعات مهم و اساسی است که چندان به آن پرداخته نشده است. این در حالی است که تکالیف دولت در این خصوص با توجه به اهمیت روزافزون حقوق شهروندان از مباحث مهم و ضروری و محل بحث و نظر است. سوال اساسی که در این زمینه در مقا چکیده کاملتکالیف دولت در قبال مسئولیت های مدنی خارج از اراده از موضوعات مهم و اساسی است که چندان به آن پرداخته نشده است. این در حالی است که تکالیف دولت در این خصوص با توجه به اهمیت روزافزون حقوق شهروندان از مباحث مهم و ضروری و محل بحث و نظر است. سوال اساسی که در این زمینه در مقاله حاضر مطرح و مورد بررسی قرار گرفته این است که دولت در قبال حوادث خارج از اراده اش از منظر اخلاقی و حقوقی چه مسئولیتی دارد؟ مبانی فقهی، مبانی اخلاقی و حقوقی، شرایط و تکالیف دولت در قبال مسئولیتهای خارج از اراده چیست؟ مقاله حاضر توصیفی تحلیلی بوده و با استفاده از روش کتابخانه ای به بررسی سوال های مورد اشاره پرداخته است. نتایج مقاله بیانگر این امر است که در حقوق ایران دولت در قبال مسئولیت های خارج از اراده متعهد می باشد. نظریه تساوی شهروندان، نظریه عدالت توزیعی، نظریه تضمین حق، رعایت قاعده انصاف و نظريهی دولت بيمهگر مبانی اخلاقی و حقوقی مسئولیت دولت در قبال حوادث خارج از اراده میباشد. عدم وجود عاقله یا ناتوانی وی در پرداخت دیه، اشتباه قاضی در امر قضاوت تکلیف دولت در قبال حوادث غیرمترقبه و تکلیف دولت در پرداخت دیه تصادفات رانندگی(صندوق تأمین خسارات بدنی). از مهمترین مصادیق مسئولیت دولت در قبال مسئولیتهای خارج از اراده می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
111 - سیر آفاقی در اندیشه عرفانی مولانا
رضا حیدری نوریمکتب عرفان و تصوّف، متشکّل از آداب و اصولی است که شیوۀ سلوک رهپویان طریقت را تا نیل به سر منزل حقیقت، تبیین و آشکار میسازد. سیر و سلوک صوفیانه که شامل سیر آفاقی و سیر أنفسی است، مُلهم از آیۀ شریفۀ "سَنُریهم آیاتِنا فی الآفاقِ و فی أنفسِهم حتّی یَتبیّنَ لهم أنُّه الحقُّ چکیده کاملمکتب عرفان و تصوّف، متشکّل از آداب و اصولی است که شیوۀ سلوک رهپویان طریقت را تا نیل به سر منزل حقیقت، تبیین و آشکار میسازد. سیر و سلوک صوفیانه که شامل سیر آفاقی و سیر أنفسی است، مُلهم از آیۀ شریفۀ "سَنُریهم آیاتِنا فی الآفاقِ و فی أنفسِهم حتّی یَتبیّنَ لهم أنُّه الحقُّ" (فُصّلت/53)، و سایر آیات و احادیثی است که جزو منابع مهمّ در مشرب عرفان اسلامی به شمار میآیند. مولانا که در ادبیات عرفانی فارسی از جایگاه و منزلتی بی بدیل برخوردار است، در آثار منظوم و منثور خود به سیر آفاقی (عالم کبیر)، و سیر أنفسی (عالم صغیر)، توجّه داشته، و سیر آفاقی را که مطالعۀ صورت تفصیلی عالم است، بر سیر أنفسی مقدّم میدارد.در این پژوهش به صورت تحلیلی و توصیفی بیان شدهاست که مولوی از جمله عارفانی است که جهت شناخت حقیقت، به مجاز نیز عنایت داشته، و مخلوقات عالم را تجلّی گاه جلوه و جمال حق میشمارد. از نظر وی ـ که به حرکت جوهری المام دارد ـ تمامی اجزای کاینات به طور مستمرّ، در حرکت و تغییر اند، وسیر آفاقی وی، از مرحلۀ جماد، تا مراتب روح و جان، و تا ورود به قلمرو ملکوت ادامه دارد. مولانا در سیر آفاقی، با نگاه عمیق و نافذ – که خود، آن را «سبب سوراخ کن» نامیده – از حجابهای ظاهری موجودات، عبور نموده، و از مشاهدۀ مصنوع به صانع، و از فعل به صفت، و از صفت، به دیدار ذات نایل گردیده است. او در سلوک صوفیانه و سیر آفاقی خود، در ورای چهرۀ ظاهری عناصر هستی، و در آیینۀ ممکنات و اجزای عالم، به مشاهدۀ چهرۀ محبوب ازلی و ابدی پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
112 - مقدمه و تحقیق رساله تعریف علم کلام محقق دوانی
حسین محمد خانیرساله تعریف علم کلام محقق دوانی شرحی است بر بحث تعریف علم کلام در شرح مواقف .میر سید شریف در شرح تعریف علم کلام ، پنج مطلب ارائه می دهد .دوانی علاوه بر شرح آنها ، به نقد نیز می پردازد . وی همچنین برخی اشکالات وارد شده را پاسخ می دهد که از جمله آنها اشکالات علاء الدین طو چکیده کاملرساله تعریف علم کلام محقق دوانی شرحی است بر بحث تعریف علم کلام در شرح مواقف .میر سید شریف در شرح تعریف علم کلام ، پنج مطلب ارائه می دهد .دوانی علاوه بر شرح آنها ، به نقد نیز می پردازد . وی همچنین برخی اشکالات وارد شده را پاسخ می دهد که از جمله آنها اشکالات علاء الدین طوسی است . به اعتقاد دوانی مقصود از قدرت تامه علم به عقایدی است که با آنها بتوان به ارائه دلایل و دفع شبهات پرداخت به عبارت دیگر متکلم کسی است که تصدیق به همه عقائد همراه با آمادگی برای استنباط بقیه وجوه استدلال و راههای دفع شبهات بر حسب حاجت برایش حاصل شده باشد. محقق دوانی در ادامه رساله، تعریف تفتازانی در المقاصد را می آورد و به نقد و بررسی آن می پردازد. رساله بر اساس نسخه های معتبر تصحیح شد و دو نسخه معاصر دوانی مورد توجه قرار گرفت که تاریخ کتابت یکی از آنها به زمان حیات ایشان باز می گردد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
113 - واکاوی میزان ونقش باورهای مذهبی در حمایت ازحقوق زنان با محوریت قانون حمایت از خانواده
نفیسه نکویی مهر عاطفه حسینی فرهر چند اسلام شدیداً مخالف تبعیض علیه زنان است اما از برابری مطلق آنان جانبداری نمی کند طبیعت زن و مرد را به صورت موجودات مکمل یکدیگر در زندگی و جامعه آفریده است به همین دلیل برخلاف تمدن غرب، اسلام به زنان و مردان حقوق طبیعی آنها را بخشیده نه حقوق مشابه، اسلام با تساوی ح چکیده کاملهر چند اسلام شدیداً مخالف تبعیض علیه زنان است اما از برابری مطلق آنان جانبداری نمی کند طبیعت زن و مرد را به صورت موجودات مکمل یکدیگر در زندگی و جامعه آفریده است به همین دلیل برخلاف تمدن غرب، اسلام به زنان و مردان حقوق طبیعی آنها را بخشیده نه حقوق مشابه، اسلام با تساوی حقوق زن و مرد مخالف نیست با تشابه حقوق آنها مخالف است.در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران منزلت والایی برای زن قائل شده است و در همین ارتباط دولت را موظف نموده است حقوق زنان را در تمام جهات با رعایت موازین اسلامی تضمین نماید و به تامین حقوق همه جانبه افراد اعم از زن و مرد و تساوی عموم در برابر قانون تاکید شده است.باتوجه به موازین اسلامی حاکم برکشوردراین مقاله قانون جدیدحمایت ازخانواده که درسال 1392 به تصویب رسیده را,ازجهت حمایت ازحقوق زنان موردبررسی قرارمی دهیم و سه ماده مهم که ارتباطی مستقیم با چالش های حقوق زنان دارد بررسی می شود.وهمچنین به سوال اصلی این نوشتار,که آیا این قانون نسبت به قوانین قبلی گامی موثرتردرجهت ثبات بنیان خانواده برداشته است یاخیر؟پاسخ داداه شده است وهمچنین به بررسی تطابق این قانون باباورهای مذهبی ایرانیان پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
114 - مقام ولايت و نسبت آن با نبوت و رسالت در عرفان
محمدابراهیم ضرابیهاحقيقت ولايت،كلمهاي طيبهي الهي است كهاصل آن ثابت و فرع آن در آسمان است"ولايت"داراي درجات و منازل و مقامات وفروعات و ظهورات است و برحسب مراتب وظهوراتش، احكام آن متكثر است. ولايت يكي از محوري ترين مسائل عرفان است كه درانسان كامل تحقق پيدا ميكند. اين جهان عين ظهورخداوند چکیده کاملحقيقت ولايت،كلمهاي طيبهي الهي است كهاصل آن ثابت و فرع آن در آسمان است"ولايت"داراي درجات و منازل و مقامات وفروعات و ظهورات است و برحسب مراتب وظهوراتش، احكام آن متكثر است. ولايت يكي از محوري ترين مسائل عرفان است كه درانسان كامل تحقق پيدا ميكند. اين جهان عين ظهورخداوند است وخداوند درمظهر خود حضور دارد.پس انسان نيزكه جزئي از اين جهان است مظهرحضرت حقميگردد ومفهوم ولايت دراينجا معنا پيدا ميكند. وليّ كامل كسي است كه جميع اسماء وصفات حق را دارا باشد،و اين فرد كسي نيست جز نبيّ حقيقي. نظام دنيا و اخرت وابسته به وجود حقيقت محمديه است.چنين حقيقتي به اعتبار باطن ولايت، ربّ جميع مظاهر است. حقيقت محمديه قطب الاقطاب عالم وجود است كه جميع انبياء و اولياي الهي از شئون اين اسم اعظم به حساب ميآيند.گسترة نبوّت او شامل تمام مراتب غيب وشهود است وهنگامي كه در شخص تحقق مييابد به ولايت خاصه و عامه تقسيم ميگردد. ولايت خاصه باطن نبوت است وچون يكي از اسماء الهي است، ابدي وازلي است،امّا نبوت ورسالت براساس زمان تاريخي پايان پذيرند.وليّ كامل به سبب اسماء الهي در عالم تصرف و آن را اداره ميكند.پس مقام ولايت،كتاب جامع الهي ونسخة عالم كبير است و اين مقال برآن است تا ارتباط و پيوستگي اين سه مفهوم ولايت، نبوت ورسالت را بررسي نمايد.وجانمايهي نبوت و رسالت را كه همان مقام ولايت است به تحليل بنشيند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
115 - الگوی مفهومی واقع نگری در اندیشه و رفتار سیاسی امام علی (ع)
عباسعلی رهبر محمود شریعتیرابطه دین و سیاست در اندیشه امام علی(ع) رکن وجودشناسانه و قوام بخش در مناسبات جامعه و حکومت بوده است. اما این چارچوب در تقارن با الگوی واقع نگری در دستگاه فکری امام، به عنوان مفهومی، اثربخش در ایجاد مشروعیت، مشارکت و پیش برندگی در نظام سیاسی قابل طرح، فهم و نشانه گذاری چکیده کاملرابطه دین و سیاست در اندیشه امام علی(ع) رکن وجودشناسانه و قوام بخش در مناسبات جامعه و حکومت بوده است. اما این چارچوب در تقارن با الگوی واقع نگری در دستگاه فکری امام، به عنوان مفهومی، اثربخش در ایجاد مشروعیت، مشارکت و پیش برندگی در نظام سیاسی قابل طرح، فهم و نشانه گذاری است. در پرتو این چارچوب، فرایند مفهوم سازی واقع نگری با تکیه بر عقلانیت در دو سطح اندیشه با تأکید بر مفاهیمی چون کرامت انسان، حق انتخاب آدمیان، اجرای عدالت و ضرورت حکومت؛ و در سطح رفتار با تأکید بر کنش سیاسی امام در تعیین خلیفه، پذیرش حکمیت و همزیستی با ادیان، صورتبندی خواهد شد. این نوشتار کوشش خواهد نمود با به کارگیری نظریه تفسیری اسکینر، به دو هدف مهم دست یابد: از سویی مفهوم واقع نگری در اندیشه و رفتار امام علی(ع) قابل فهم گردد و از سوی دیگر، اثربخشی واقع نگری در توازن بخشی و انسجام آفرینی نیروهای اجتماعی مورد سنجش قرار گیرد. بدیهی است دستیابی به این اهداف، مستلزم پیاده سازی گستره ای از مفاهیم و موضوعات خواهد بود. در نتیجه، برای فهمیدن چارچوب بحث طرح چند مسأله حائز اهمیت است. 1) پیوست واقع نگری به عقلانیت 2) نسبت سنجی واقع نگری با آرمانخواهی 3) مفهوم سازی واقع نگری 4) موقعیت سنجی شرایط محیطی و زمینه های اجتماعی جامعه هدف. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
116 - بررسی تطبیقی اهداف مجازاتها در باور و اعتقادات حقوق عرفی و آموزههای اسلامی
امیر وطنی امیرحسن نیازپور فرزاد عسکریبه طور کلی هدف از مجازات در حقوق کیفری ارعاب مجرم،سزا دادن،اصلاح،ناتوان سازی وی،عدالت ترمیمی و رضایت مجنی علیه می باشد.در این پژوهش با استناد به آیات قرآن کریم،روایات و احادیث اثبات نمودیم که هدف اسلام از کیفر مجرمین،چیزی جز اهداف فوق الذکر نمی باشد،با این تفاوت که اهدا چکیده کاملبه طور کلی هدف از مجازات در حقوق کیفری ارعاب مجرم،سزا دادن،اصلاح،ناتوان سازی وی،عدالت ترمیمی و رضایت مجنی علیه می باشد.در این پژوهش با استناد به آیات قرآن کریم،روایات و احادیث اثبات نمودیم که هدف اسلام از کیفر مجرمین،چیزی جز اهداف فوق الذکر نمی باشد،با این تفاوت که اهداف اسلام از مجازات عامتر و وسیع تر از اهداف حقوق عرفی است.اسلام علاوه بر اهداف دنیوی که منطبق با اهداف حقوق عرفی یا کیفری نوین می باشد،اهداف دیگر بعنوان اهداف اخروی نیز دارد که همان سعادت بشر در آخرت است.لذا باتوجه به اینکه خداوند در کلام خود مصلحت جامعه و مردم را درنظر دارد،در احکام وی نیز منفعت و مصلحت دنیوی و اخروی مردم مورد توجه قرار گرفته است. پس اگر زمانی در مجازاتی منفعتی وجود داشت ، ولی در زمان و مکان خاص آن منفعت به زیان تبدیل شود و اجرای آن به مصلحت نباشد،دیگر نمی تواند مقصود پروردگار باشد و این در حالی است که واقعاً اثبات شود مجازاتی،اهداف مورد نظر خداوند را از دست داده باشد.باتوجه به اینکه اهداف دنیوی از اجرای مجازات مجرمین از دیدگاه شرع و اسلام در اکثر موارد با اهداف عرفی و حقوق کیفری منطبق است،و در جهت سعادت دنیوی بشر به جز سعادت اخروی نیز می باشد،لذا تا زمانی آن مجازات قابل اجرا است که در آن منفعت وجود داشته باشد و اگر زمانی آن منفعت به مفسده تبدیل شود یا موجب وهن در دین اسلام گردد و اهداف فوق را در پی نداشته باشد،دیگر نمی تواند موردنظر خداوند باشد،در غیر این صورت با عدالت خداوند سازگاری ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
117 - زمینه های اعتقادی وحقوقی پاسداشت حقوق شهروندی بانگاهی به نظام اداری ایران
معین صباحی گراغانی ابوالفضل رنجبری غلامحسین مسعودنظام اداری با مشکلات زیادی مواجه است و در عمل، دچار آشفتگی هایی است. یکی از عمده دلایل فساد اداری در کشور وجود آنومیک ( ناهنجاری های ناشی ازتعارضات) در بخش های مختلف اداری است .ناهنجاری های نظام اداری فرصت ارتکاب جرم یا فساد در ادارات را فراهم می کند.یکی ازموثرین روش ها چکیده کاملنظام اداری با مشکلات زیادی مواجه است و در عمل، دچار آشفتگی هایی است. یکی از عمده دلایل فساد اداری در کشور وجود آنومیک ( ناهنجاری های ناشی ازتعارضات) در بخش های مختلف اداری است .ناهنجاری های نظام اداری فرصت ارتکاب جرم یا فساد در ادارات را فراهم می کند.یکی ازموثرین روش های سلامت اداری اجرایی شدن منشور حقوق شهروندی است که مانع ایجاد فرصت فساد برای افراد بویژه در ادارات می شود همچنین به رعایت حقوق ملت که مهمترین آن حقوق اداری و اقتصادی است، کمک شایانی خواهد کرد. .سؤال اصلی پژوهش حاضر اینست که زمینه های اعتقادی وحقوقی, اجرای حقوق شهروندی منتج از مؤلفهها و ارزشهای بنیادین نظام اداری چه میباشند؟ با تعمق و مداقه در کتب، مقالات و اسناد قانونی مرتبط در این پژوهش دریافته شد که اهم این حقوق شهروندی عبارتند از: حق برابری در حمایت قانون و برخورداری از فرصتها و تسهیلات، حق آزادی و تکریم ارباب رجوع، حق بر متناسببودن، عاقلانه، دقیق و سنجیده بودن اعمال دولتی، حق برخورداری بیوقفه و بهموقع از خدمات عمومی، حق بر دولت شفاف و آزادی اطلاعات، حق تضمین و احترام به حقوق مکتسبه و انتظارات مشروع، حق بر دولت پاسخگو، حق بر دولت سالم و منع سوءاستفاده از قدرت، حق بر دولت هوشمند و منطبق با فناوری و دانش روز، حق مشارکت، حق بر دولت کارآمد و اثربخش و حق بر مسؤولیتپذیری دولت و ایفای تکالیف قانونی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
118 - مبانی معرفت شناسی حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران
سید محمد علی آل محمد قدرت الله نوروزی منوچهر توسلی نائینیمیتوان مفهوم حاکمیت قانون را با حداقل مؤلفه تشکیل دهنده آن به معنای تبعیت تمام آحاد جامعه از قانون تعریف کرد. در بحث مبانی حاکمیت قانون سؤال اساسی این است که چه الزامی وجود دارد که انسان قانونی را معتبر بشمارد و از آن تبعیت کند؟در پاسخ به این سوال از دیدگاه معرفت شناسی چکیده کاملمیتوان مفهوم حاکمیت قانون را با حداقل مؤلفه تشکیل دهنده آن به معنای تبعیت تمام آحاد جامعه از قانون تعریف کرد. در بحث مبانی حاکمیت قانون سؤال اساسی این است که چه الزامی وجود دارد که انسان قانونی را معتبر بشمارد و از آن تبعیت کند؟در پاسخ به این سوال از دیدگاه معرفت شناسی بررسی نقش وحی، تجربه و عقل بشر در الزام به پیروی از قوانین حائز اهمیت است.مهمترین پرسشی که در این تحقیق مورد مداقه و توجه قرار گرفته است بررسی مبانی معرفت شناسی حاکمیت قانون در نظام حقوقی ایران است.بر اساس یافته های این تحقیق عقل و تجربه بشر در نظام حقوقی کنونی ایران تنها در صورت تایید شرع دارای ارزش و اعتبار است . اکثریت مردم ایران معتقدند قوانین الهی زمینه سعادت و کمالشان را فراهم می آورد و این امر مهمترین دلیل پیروی آنان از قوانین الهی یا قوانین تایید شده توسط شرع می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
119 - بررسی ماهیت اعتقادی وحقوقی مکاتب فردگرایی یااصالت فرد
سمیه صرامی نفیسه نکویی مهربا افزایش تکنولوژی های نوین ارتباطی و از جمله اینترنت ,فردگرایی افزایش یافته است و سبب شده است تا روابط جمعی و پیوندهای طبیعی و متعارف انسانی (به طور مثال روابط چهره به چهره و عاطفی) تضعیف شود.بر این اساس، چون نظر جمع و منافع جمعی تقدم و اولویت دارد، لذا هر نوع فردگرایی چکیده کاملبا افزایش تکنولوژی های نوین ارتباطی و از جمله اینترنت ,فردگرایی افزایش یافته است و سبب شده است تا روابط جمعی و پیوندهای طبیعی و متعارف انسانی (به طور مثال روابط چهره به چهره و عاطفی) تضعیف شود.بر این اساس، چون نظر جمع و منافع جمعی تقدم و اولویت دارد، لذا هر نوع فردگرایی و اسبابی که به تقویت روحیه و فرهنگ فردگرایی کمک می کند، مذموم و نکوهش می شود.فردگرایی یا اصالت فرد، رکن مهم تئوریک در نظام «لیبرال - سرمایه داری » است و به تعبیری در قلب این نظام و ایدئولوژی بازار آزاد جای دارد. در این مکتب فرد و حقوق او بر همه چیز مقدم است . اگر دولتی هم تشکیل شده است باید در خدمت خواسته ای افراد جامعه باشد . مفاهیم جمع گرایانه مثل « نفع جامعه » موهوم است . هر کس بهتر از دیگران نفع شخصی خود را تشخیص می دهد و اگر هم به دنبال خیر و نفع خود باشد در نهایت جامعه هم به خیر خواهد رسید . ما هیچ خیر مطلق و فضیلتی نداریم که بخواهیم بر اساس آن در زندگی فردی انسانها دخالت کنیم . دین و اخلاق و دولت و مُصلحان و متفکران حق ندارند برای افراد نسخه و دستور صادر کنند .دراین نوشتارضمن بررسی دیدگاه های مختلف درموردمکتب فردگرایی,به تناقصات وایراداتی که این مکتب بااسلام داردپرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
120 - بررسی تطبیقی خردورزی و خردستیزی در عرفان حقیقی و عرفانهای نوظهور
سيدحسين تقويتمدّن بشری منجر به بحرانهای کنونی شده است که یکی از آنها، بحران معنویت و نادیده گرفتن رابطۀ انسان با خداست و انسان مغرور از دستاوردهای علمی، تمام همّت خویش را صرف کار، سرمایه و رفاه کرده است. اینک پس از گذشت پنج قرن، دریافته که رفاه و آسایش مادّی نمی تواند به او آرامش چکیده کاملتمدّن بشری منجر به بحرانهای کنونی شده است که یکی از آنها، بحران معنویت و نادیده گرفتن رابطۀ انسان با خداست و انسان مغرور از دستاوردهای علمی، تمام همّت خویش را صرف کار، سرمایه و رفاه کرده است. اینک پس از گذشت پنج قرن، دریافته که رفاه و آسایش مادّی نمی تواند به او آرامش دهد و برای پُر کردن این خلاء، به عرفانهای کهن و نوظهور اعم از آنها که مدعی دین جدید یا بیدینی بوده به عرفانهای هندی، آمریکایی، سرخپوستی و... روی آوردهاند. این مقاله در پی آن است که با روش تحلیلی و توصیفی و تطبیقی، به بررسی خردورزی و خردستیزی در عرفان حقیقی و عرفانهای نو ظهور پرداخته، از این رو جنبههای متفاوت و متشابه آنها را بیان نموده است. در حوزۀ مشترکات عرفان، در پی التیام رنجهای روانی و زیبا دیدن جهان و قابل تحمل بودن همه چیز و صلح کل و عشق و شادی و آرامش است؛ ولی پاسخ به نیازهای اصلی انسان بجای نیازهای حیوانی، خردورزی بجای خرد ستیزی، معرفت توحید و موحد بجای انکار خدا و شریعت پذیری بجای شریعت ستیزی، از ممیّزات عرفان حقیقی در مقایسه با عرفانهای نو ظهور است و منظور از پایین بودن جایگاه عقل در سخن عارفان، عقل جزوی و دنیوی است نه عقل کلی و اینکه راه دل و عشق را بالاتر از عقل شمردهاند نه اینکه آن را تحقیر نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
121 - بازنمایی اندیشه دینی در مسئولیت مدنی ناشی از مزاحمت و مقارنه آن با حقوق انگلیس
فرزاد حیدری علیرضا شریفی محمد مولودیمسئولیت مدنی ناشی از مزاحمت در حقوق مالی یکی از حوزه های مهم مسولیت مدنی است. افراد از طریق تصرفاتی که در ملک خود انجام می دهند و یا در جریان اجرای حق خود، ممکن است باعث ایجاد مزاحمت و ورد ضرر به غیر گردند. این بحث محل تلاقی حقوق اموال و مسولیت مدنی است. ازسوی مالک حق ه چکیده کاملمسئولیت مدنی ناشی از مزاحمت در حقوق مالی یکی از حوزه های مهم مسولیت مدنی است. افراد از طریق تصرفاتی که در ملک خود انجام می دهند و یا در جریان اجرای حق خود، ممکن است باعث ایجاد مزاحمت و ورد ضرر به غیر گردند. این بحث محل تلاقی حقوق اموال و مسولیت مدنی است. ازسوی مالک حق هرگونه تصرف وانتفاع در ملک خود را دارد (ماده 30 ق.م) ازطرفی دیگر حق مالکیت، محدود به این حق طبیعی وقانونی است که به مالکیت دیگری خسارتی وارد نشود (ماده 132 ق. م و اصل 40 ق.ن ا) قانون مدنی راجع به مسئولیت مدنی مالک حکم صریحی ندارد؛ شرایط وارکان آن را نیز بیان ننموده است؛ لذا با بررسی تطبیقی موضوع به روش تحلیلی – توصیفی این نتیجه حاصل شد که تصرف زاید بر متعارف اگربا عث ایجاد مزاحمت درحقوق مالی و زیان همسایه گردد، خواه مورد نیاز متصرف باشد یا مورد نیاز وی نباشد، موجب مسئولیت مدنی متصرف است. ومطلق بودن حق، متعارف بودن فعل ورفع حاجت، رافع مسئولیت نیست. ودر هرحال قاعده لاضرر بر روابط ناشی از مجاورت وهمسایگی حاکم است و تصرفات متصرف تاحد عرفی ناشی از مجاورت قابل تحمل است. برای اینکه مصادیق خاص دستورهای اخلاقی را به دست آوریم به دین نیازمندیم و این وحی است که میتواند دستورهای مبتنی بر باور و اعتقاد را در مورد خاصی با حدود خاص و شرایط و لوازمش تبیین کند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
122 - ریاض العافین و منهاج السالکین (پژوهشی محتوایی در میراث فکری عرفان شیعی)
محسن مؤمنمعرفت شناسان بر آن بودند تا در خلال مصنفاتشان با ارشادات خویش، طرق ناشناخته، ناپیموده و رازآمیز را به مبتدیان و سالکان طریق واشناسند. تعداد قابلتوجهی ازایندست آثار، سِمت نشر یافته ولیکن هنوز نسخههای فراوانی در کُنج خمول، خاکِ غریبی میخورند و انتظار ذوق و همتی والا ر چکیده کاملمعرفت شناسان بر آن بودند تا در خلال مصنفاتشان با ارشادات خویش، طرق ناشناخته، ناپیموده و رازآمیز را به مبتدیان و سالکان طریق واشناسند. تعداد قابلتوجهی ازایندست آثار، سِمت نشر یافته ولیکن هنوز نسخههای فراوانی در کُنج خمول، خاکِ غریبی میخورند و انتظار ذوق و همتی والا را میکشند. این مقاله بر آن است تا ضمن معرفی کتاب «ریاض العارفین و منهاج السالکین» تصنیف میرزا محمد بن سلطان محمد اردبیلی ـ معروف و متخلص به محقّق ـ عالم و عارف شیعی سدة یازدهم هجری، به بیان احوال، افکار و آثار وی بپردازد. تعلیم صوفیانه او جمع بین طریقة اهل زهد و اهل کشف است؛ ولی در رویکرد شریعتمدارانه، حال و حضور را، در بالاترین درجه، در اثنای ادای مراسم عبادی همچون نماز میبیند. همچنین دقایق ادبی و زبانی وی نیز مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. متأسفانه از او اطلاعات بسیار ناچیزی به ما رسیده است ولیکن مباحث قابلطرح بسیار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
123 - هم آوایی حکمت متعالیه و قرآن در انگارۀ همسانی وجود و ادراک
علی محمد جعفری نژادتجلّی آموزه های قرآنی در رهیافت های فلسفی از یک سو، و تبیین معارف قرآنی از طریق تحلیل های فلسفی از دیگر سو، گویای پیوندی ژرف میان معارف وحیانی و اندیشه های فلسفی در حکمت صدرایی است. از جمله مسائلی که هم نوایی فلسفه صدرایی با آموزه های قرآنی را آشکار می سازد، دیدگاه ملاص چکیده کاملتجلّی آموزه های قرآنی در رهیافت های فلسفی از یک سو، و تبیین معارف قرآنی از طریق تحلیل های فلسفی از دیگر سو، گویای پیوندی ژرف میان معارف وحیانی و اندیشه های فلسفی در حکمت صدرایی است. از جمله مسائلی که هم نوایی فلسفه صدرایی با آموزه های قرآنی را آشکار می سازد، دیدگاه ملاصدرا در همسانی وجود و ادراک است. نگاهی به تحلیل های فلسفی ملاصدرا در این مسئله و نقد و بررسی سازگاری آن با آموزههای قرآنی موضوع مقاله حاضر را تشکیل می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
124 - بازپژوهشی مبانی مشروعیت تغییر جنسیت با رویکرد قرآنی – روایی و آثار آن در آموزه های حقوق کیفری
حسین خورشیدی محمد حسین شعبانیدر موضوع تغییر جنسیت با فقدان نص در قرآن کریم و روایات و همچنین سکوت قانونگذار مواجه هستیم ولی از بارزترین خصوصیات فقه امامیه، توانمندی و استعداد حضور در تمامی عرصه های علمی و مسائل جدید و مستحدثه است و فقهای معاصر با توجه به دو اصل پویایی و اعتماد قطعی بر متون و منابع چکیده کاملدر موضوع تغییر جنسیت با فقدان نص در قرآن کریم و روایات و همچنین سکوت قانونگذار مواجه هستیم ولی از بارزترین خصوصیات فقه امامیه، توانمندی و استعداد حضور در تمامی عرصه های علمی و مسائل جدید و مستحدثه است و فقهای معاصر با توجه به دو اصل پویایی و اعتماد قطعی بر متون و منابع دینی، چراغ فقاهت را روشن نگه داشته اند و همین امر موجب تولید و گسترش علم فقه شده است؛ از این رو در این مقاله با استناد به منابع معتبر اسلامی و اصول حاکم حقوق کیفری با روش تحلیلی و توصیفی به بازپژوهشی مبانی فقهی مشروعیت تغییر جنسیت پرداخته شده و همچنین و آثار مشروعیت تغییر جنسیت را بر بر نظم حقوق کیفری کنونی ایران مورد موشکافی قرار داده ایم. مبانی فقهی در مشروعیت موضوع تغییر جنسیت بر دو قسم است: دسته اول) مشروعیت مطلق؛ دسته دوم) مشروعیت مشروط؛ به نظر نگارندگان دیدگاه مشروعیت مشروط مطابق با موازین پزشکی و اصول حقوقی است و همچنین در امور کیفری با توجه به اصل تفسیر به نفع متهم و تفسیر مضیق قوانین کیفری، در هر موضوعی که شک در جنسیت متهم وجود داشته باشد، قوانین کیفری به کمک متهم می آیند و جنسیتی را اتخاذ می کنند که مسئولیت کیفری را متوجه وی نکند و همچنین با تغییر جنسیت از مرد به زن، زن فعلی داخل در احکام زنان خواهد بود و همین طور زن بعد از تغییر جنسیت به مرد؛ اصل بر این است که در صورت ارتکاب جرم، تابع آثار و احکام جنسیت جدید خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
125 - مقایسه اندیشه حکومت اسلامی در اندیشه های عبدالکریم سروش و محمد تقی مصباح یزدی
سید محسن احمدی عباس صالحی نجف آبادی قاسم ترابیآشنایی با تفکرات اندیشمندان زمینه را برای بسط وشناخت اندیشه های آنان در سطح جامعه چه در بین عوام و چه دربین خواص فراهم می نماید. هدف از این مقاله بررسی مقایسه ای آرا و اندیشه های عبدالکریم سروش و محمد تقی مصباح یزدی در باب حکومت اسلامی است.افکار این دو اندیشمند در رابطه چکیده کاملآشنایی با تفکرات اندیشمندان زمینه را برای بسط وشناخت اندیشه های آنان در سطح جامعه چه در بین عوام و چه دربین خواص فراهم می نماید. هدف از این مقاله بررسی مقایسه ای آرا و اندیشه های عبدالکریم سروش و محمد تقی مصباح یزدی در باب حکومت اسلامی است.افکار این دو اندیشمند در رابطه با حکومت اسلامی به طور کلی و نیز در رابطه با اختلافات فکری ان دو بازگو میشود. مهمترین مسأله این مقاله است که این دو اندیشمند اسلامی چه نظری دربارۀ چیستی و چرایی حکومت اسلامی دارند ، مهمترین نکتههای تفکراتشان موثق و سنجیده بیان می گردد. پژوهش حاضر بر اساس روش هرمنوتیک نوشته شده است و آثار سروش و مصباح یزدی در باب حکومت اسلامی به این روش مقایسه شده است. روش گردآوری منابع کتابخانه ای است و نتایج بررسی نشان میدهد که آرای این دو اندیشمند اسلامی از یک مبدا و منبع فکری بهره میبرد؛ اما به تدریج از هم فاصله گرفته و به طور کلی جدا شده است. از این مقاله می توان در تحلیل آثار و افکار سایر اندیشمندان اسلامی درباب حکومت اسلامی بهره برد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
126 - بازخوانی رویکرد صلح طلبانۀ تجویز جهاد در دین اسلام
حمید رضا حناناز جمله شبهات اعتقادی و نیازمند به بررسی کلامی، عبارت است از اتهام خشونتآمیز بودن که محور بسیاری از اشکالاتی که به دین اسلام وارد شده و می شود را تشکیل می دهد و از جمله مواضعی که خشونت آمیز معرفی گردید و هدف انگشت اتهامات متعدد قرار گرفته، موضعی است که در این دین نسبت چکیده کاملاز جمله شبهات اعتقادی و نیازمند به بررسی کلامی، عبارت است از اتهام خشونتآمیز بودن که محور بسیاری از اشکالاتی که به دین اسلام وارد شده و می شود را تشکیل می دهد و از جمله مواضعی که خشونت آمیز معرفی گردید و هدف انگشت اتهامات متعدد قرار گرفته، موضعی است که در این دین نسبت به تجویز و تشریع جهاد اتخاذ شده است؛ نگاهی به اصل صلح طلبی اسلام نسبت به موضع خلاف آن در حقوق بشر دوستانه که برای قدرتمندان اصل جنگ طلبی مورد پذیرش قرار گرفته و دقت در ابتناء در قانون گذاری دینی بر اساس دفاع، در مقابل تجویز آغازگری به جنگ در قوانین منازعات بشری و نیز ملاحظۀ پیام صلح و دوستی و توصیه به آن حتی نسبت به کسانی که مسلمان نیستند، در کنار نقش وحدت بخشی میان اقوام و قبایل، از جمله دلایلی است که بی اساسی اتهامات مزبور را به اثبات می رساند؛ مقاله حاضر با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از داده های کتابخانه ای اعم از فضای واقعی و سایبری، سعی دارد تا با برجسته کردن مواضع صلح آمیز اسلام، نشان دهد که جهاد در چارچوب عقلانی دفاع تشریع شده و در محدوده ای تجویز شده که بدون آن امکان حفظ و تداوم حیات بشری وجود ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
127 - تبیین و نقد مفهوم حق در اندیشه مدرن با تکیه بر آراء حکمت متعالیه
محمد مهدی گرجیان عربی رضا آذریانمفهوم حق یکی از پرکاربردترین واژههایی است که در دانشهای مختلفی همچون فلسفه، کلام، فقه، حقوق، سیاست، عرفان و اخلاق از آن استفاده میشود. این مفهوم را میتوان از دو منظر اصلی مورد بررسی قرار داد. جنبه نخست، بعد واقعی و توصیفی مفهوم حق است که در علوم حقیقی از آن بحث میش چکیده کاملمفهوم حق یکی از پرکاربردترین واژههایی است که در دانشهای مختلفی همچون فلسفه، کلام، فقه، حقوق، سیاست، عرفان و اخلاق از آن استفاده میشود. این مفهوم را میتوان از دو منظر اصلی مورد بررسی قرار داد. جنبه نخست، بعد واقعی و توصیفی مفهوم حق است که در علوم حقیقی از آن بحث میشود و جنبه دوم، بعد اعتباری و هنجاری آن است که در علوم انسانی و اجتماعی کاربرد ویژهای دارد. هرچند تفکیک میان «حق بودن» و «حق داشتن» و تمایز میان دو کاربرد وصفی و اسمی مفهوم حق، مرز میان حقیقت و اعتبار را میان دانشهای حقیقی و علوم اعتباری روشن میسازد، اما انحصار بحث حق در معنای مدرن آن(حق داشتن) در دانش فلسفه حق مدرن، به عنوان یکی از فلسفههای مضاف، موجب توجه انحصاری نگاه فلسفی مدرن و غفلت از اندیشه حکمت متعالیه و نگرش ناب اعتقادی اسلامی بر این بحث خواهد شد. ما ضمن بررسی فلسفه حق در معنای مدرن، نخست چیستی مفهوم حق در اندیشه حکمت متعالیه به مثابه نگرش عمیق اعتقادی، در دو عرصه حقیقی و اعتباری آن را واکاوی نموده، سپس به نقد مفهوم حق در اندیشه مدرن میپردازیم. ضمنا روش تحقیق در این پژوهش، تحلیلی و توصیفی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
128 - بررسی نقش همکاری های دانشگاه و صنعت در توسعه کشورها با نگاهی به سیاست ها و تجارت جهانی
مسعود شفیعی هاجر صفاهیهرشد و توسعه علمی، صنعتی، اقتصادی و اجتماعی همواره به عنوان مهمترین دغدغه سیاست گذاران در تمام جوامع محسوب شده و در عصر حاضر دستیابی به این توسعه از اهداف کلان هر کشوری می باشد. یکی از شناخته شده ترین عوامل موثر در جوامع در دستیابی به ارتقا و توسعه، همکاری دو جانبه بین چکیده کاملرشد و توسعه علمی، صنعتی، اقتصادی و اجتماعی همواره به عنوان مهمترین دغدغه سیاست گذاران در تمام جوامع محسوب شده و در عصر حاضر دستیابی به این توسعه از اهداف کلان هر کشوری می باشد. یکی از شناخته شده ترین عوامل موثر در جوامع در دستیابی به ارتقا و توسعه، همکاری دو جانبه بین دانشگاه ها و صنایع می باشد به گونه ای که بدون پیوند صحیح میان این نهادها، توسعه مطلوب یک جامعه به دور از تصور خواهد بود. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش این نوع از همکاری در توسعه کشورها و همچنین شناسایی و مقایسه سیاست ها، راهبردها و تجارب جهانی تعدادی از کشورهای پیشرو همچون آمریکا، انگلیس، ژاپن و همچنین کشور ترکیه در این خصوص می باشد. این پژوهش به روش کتابخانه ای و رویکرد تحلیل محتوا انجام گرفت و در پایان نیز راهکارهایی به منظور الگوهایی ثمربخش برای ارتقا همکاری دانشگاه و صنعت در کشور ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
129 - بررسي توان جذب فناوري در اقتصاد ايران
بهزاد سلمانی فیروز فلاحی پرویز محمدزاده اکبر انرجاني خسروشاهيامروزه اين طور بيان ميشود كه صرفاً تكيه بر سرمايه فيزيكي و نيروي كار به عنوان منابع اصلي رشد اقتصادي، باعث ميشود كشور در روند توسعه پايدار نسبت به ساير كشورها عقبتر حركت كند. بهبود بهرهوری از طریق پیشرفتهای فناوری تنها راهی است که تضمین تداوم رشد اقتصادی را به دنبا چکیده کاملامروزه اين طور بيان ميشود كه صرفاً تكيه بر سرمايه فيزيكي و نيروي كار به عنوان منابع اصلي رشد اقتصادي، باعث ميشود كشور در روند توسعه پايدار نسبت به ساير كشورها عقبتر حركت كند. بهبود بهرهوری از طریق پیشرفتهای فناوری تنها راهی است که تضمین تداوم رشد اقتصادی را به دنبال دارد. بنابراين، مطالعه بالقوه اقتصاد از نوآوريهاي فناورانه و ظرفيت جذب فناوري به منظور تخصيص منابع كمياب مؤثر و مهم است. در اين راستا هدف اصلی این مطالعه بررسی توانایی جذب فناوری خارجی در اقتصاد ایران میباشد. برای این منظور، فرضیه قدرت جذب فناوری تیکسیرا و فورتونا (2010) با دادههای آماری ایران در طی دوره 1347 تا 1390 آزمون شد. بر اساس این نظریه، وجود سرمایه انسانی مناسب باعث میشود تا فناوری ناشی از سرمایهگذاری مستقیم خارجی، واردات کالاهای سرمایهای و قراردادهای همکاری بین کشورها بیشتر و بهتر جذب اقتصاد شود. ضمناً هرچه بخش تحقیق و توسعه قویتر باشد، این جذب بیشتر خواهد بود. نتایج حاصل از تخمین مدل به روش همجمعی جوهانسن و جوسیلیوس حاکی از مثبت و معنیدار بودن امکان جذب فناوریهای خارجی به واسطه وجود سرمایه انسانی مناسب در ایران میباشد. در حالی که امکان جذب فناوری از کانال تحقیق و توسعه معنادار نبوده و تأثير معناداری بر سطح فناوری در ایران نمیتواند داشته باشد. در مجموع اقتصاد ایران به طور عمده توانایی جذب فناوری از طرف سه مؤلفه مهم جذب را دارا میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
130 - تحقيق و توسعه صنايع دارويي کشورهاي در حال توسعه؛ مورد مطالعه کشور هند
سیده صدیقه جلال پور فرانک نادیتحقيق و توسعه نقش کليدي در توليد دانش و فناوري ايفا ميکند بنابراين سرمايهگذاري و برنامهريزي در اين زمينه، براي حفظ و تداوم مزيت رقابتي حائز اهميت است. از آنجايي که کشورهاي در حال توسعه به طور معمول واردکننده فناوريهاي پيشرفته از کشورهاي توسعهيافته هستند و از طرفي چکیده کاملتحقيق و توسعه نقش کليدي در توليد دانش و فناوري ايفا ميکند بنابراين سرمايهگذاري و برنامهريزي در اين زمينه، براي حفظ و تداوم مزيت رقابتي حائز اهميت است. از آنجايي که کشورهاي در حال توسعه به طور معمول واردکننده فناوريهاي پيشرفته از کشورهاي توسعهيافته هستند و از طرفي در طول سالهاي اخير تأمين نيازهاي مراقبت بهداشتي با موانع جديدي از جمله هزينه بالاي داروها و الزامات جديد تجارت بينالمللي رو به رو شده است در نتيجه اين مسئله منجر به شکلگيري و توانمندسازي تحقيق و توسعه داخلي در اين صنعت شده است. اين مقاله ابتدا مروري بر تحقيق و توسعه در صنايع دارويي کشورهاي در حال توسعه داشته و سپس نظريات مرتبط با آن را مورد بررسي قرار داده است. با توجه به اينکه کشور هند به موفقيتهاي بسياري در صنعت دارويي از طريق اتخاذ و اجراي سياستهاي مناسب در زمينه تحقيق و توسعه دست يافته است، در همين راستا تجربيات کشور هند در صنعت داروسازي مورد مطالعه قرار گرفته و در نهايت مسيري که هند از سال 1947 تاکنون در اين صنعت طي نموده، در قالب چارچوب مناسبي شامل ابعاد، نوع تحقيق و توسعه، نوع نوآوري (محصول يا فرايند) و زمان به همراه ويژگيهاي هر دوره از آن ارائه شده است. اين چارچوب ميتواند به عنوان راهنمايي براي فعاليتهاي تحقيق و توسعه در صنايع داروسازي ساير کشورهاي در حال توسعه از جمله ايران مورد استفاده قرار گيرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
131 - بررسي شاخص بينالمللي حقوق مالکيت در ايران و کشورهاي منطقه منا
سعید کیان پورامروزه دستيابي به بخش خصوصي کارآمدتر و بهبودي فضاي کسب و کار در جهت فراهم نمودن بسترهاي لازم براي فعاليت فعالان اقتصادي به عنوان يک راهبرد اقتصادي در کشورهاي مختلف جهان مورد توجه قرار گرفته است. در مقاله حاضر به بررسي حقوق مالکيت در منطقه منا (خاورميانه و افريقاي شمالي چکیده کاملامروزه دستيابي به بخش خصوصي کارآمدتر و بهبودي فضاي کسب و کار در جهت فراهم نمودن بسترهاي لازم براي فعاليت فعالان اقتصادي به عنوان يک راهبرد اقتصادي در کشورهاي مختلف جهان مورد توجه قرار گرفته است. در مقاله حاضر به بررسي حقوق مالکيت در منطقه منا (خاورميانه و افريقاي شمالي) خواهيم پرداخت. اين شاخص نشان ميدهد در شاخص LP، امارات با امتياز 9/6 در شاخص LPR، رژيم اشغالگر قدس با امتياز 3/7 و در شاخص PPR بحرين با امتياز 1/8 رتبههاي اول را از آن خود کردهاند همچنين در شاخص کلي IPRI قطر با امتياز 3/7 رتبه اول را در اختيار دارد و ايران با امتياز 3/4 جزو کشورهاي آخر محسوب ميشود. دليل بدتر شدن وضعيت ايران و افت 1/0 درصدي به ثبات سياسي مربوط است. به طور کلي ايران بدترين عملکرد را در حوزههاي ثبات سياسي و حمايت از حقوق اختراع و چاپ و تکثير دارا ميباشد. حاکميت قانون و استقلال قضايي نسبت به سال گذشته تغييري نداشته، در حالي که کنترل فساد اندکي کاهش يافته است و حقوق مالکيت فيزيکي با امتياز 5/5 قويترين جزء شاخص براي ايران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
132 - نحوه تخصيص سهام شرکتهاي دانشگاهي بين مالکين آنها
بهمن فکورمؤسسات دانشگاهي و پژوهشي كشور در رويكرد به تجاريسازي نتايج تحقيقات، در ابتداي تجربه تشكيل شركتهاي دانشگاهي هستند. تصويب قانون "حمايت از شركتها و مؤسسات دانشبنيان و تجاريسازي نوآوريها و اختراعات" در سال 1389 در مجلس شوراي اسلامي و متعاقب آن تصويب آييننامههاي اجرا چکیده کاملمؤسسات دانشگاهي و پژوهشي كشور در رويكرد به تجاريسازي نتايج تحقيقات، در ابتداي تجربه تشكيل شركتهاي دانشگاهي هستند. تصويب قانون "حمايت از شركتها و مؤسسات دانشبنيان و تجاريسازي نوآوريها و اختراعات" در سال 1389 در مجلس شوراي اسلامي و متعاقب آن تصويب آييننامههاي اجرايي آن، فرصت مناسبي را براي تشكيل اين شركتها در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي كشور فراهم ساخته است. اما اين مؤسسات نيازمند تكميل ظرفيتهاي زيرساختي خود از جمله قوانين و مقررات مورد نياز براي تشكيل اين شركتها ميباشند. يكي از مهمترين اين مقررات، مقررات نحوه تخصيص سهام شركتهاي دانشگاهي بين مالكين اصلي آنها است که اين مالکين معمولاً مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي، اعضاي علمي اين مؤسسات، سرمايهگذاران و افراد بيروني هستند. تقسيم سهام بين اين شرکاء به نحوی كه مورد رضايت همة طرفها باشد، عملاً ميتواند به چالشي براي مسئولين مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي در مسير تشكيل شركتهاي دانشگاهي تبديل شود. اين مقاله ابتدا با تحليل بنيانگذاران و ساير شرکايي که به تدريج و در مسير رشد شركتهاي دانشگاهي به آنها اضافه ميشوند، سهامداران اين شرکتها را شناسايي و تعريف ميکند. سپس عوامل تأثيرگذار بر ميزان سهم هر يک از سهامداران را مورد شناسايي قرار ميدهد و در نهايت نحوه تخصيص سهام بين مالکين اين شرکتها را مورد بررسی قرار ميدهد. هدف نهايي مقاله به دست دادن چارچوبي از ملاحظات مرتبط با نحوه تخصيص سهام شركتهاي دانشگاهي ميباشد. براي دستيابی به اين هدف، 10 دانشگاه صاحب تجربه و پيشرو در تشكيل شركتهاي دانشگاهي در آمريكا و انگليس و مقررات ذيربط آنها مورد بررسی قرار گرفتهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
133 - ارائه چارچوب مفهومي براي اندازه گيري سرمايه ساختاري در دانشگاه
عليرضا قزل مجيد رمضان محمدرضا زاهديدر اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمانها براساس دانش زندگی میکنند و میميرند و موفقترين سازمانها، آنهايي هستند که از اين دارائی ناملموس به نحو بهتر و سريعتری استفاده میکنند. سازمانها آگاه هستند که دانش با ارزشترین و راهبرديترين منبع در محیط کسب و کار امروزی چکیده کاملدر اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمانها براساس دانش زندگی میکنند و میميرند و موفقترين سازمانها، آنهايي هستند که از اين دارائی ناملموس به نحو بهتر و سريعتری استفاده میکنند. سازمانها آگاه هستند که دانش با ارزشترین و راهبرديترين منبع در محیط کسب و کار امروزی است. همچنین امروزه، رویکرد مدیریت دانش و سرمایه فکری به عنوان معیاری برای دانشگاهها تبدیل شده که وظیفه و هدف اصلی آنها تولید و انتشار دانش میباشد. مدیران میدانند که اگر به دنبال دستیابی به مزیت رقابتی هستند، ناگزير به اداره فرایند یادگیری و اندازهگیری نتایج آن هستند. "سرمايه فكري" ديدگاه و مفهوم جديدي است كه ميتواند به مقابله با موانع و مشكلات نظام موجود آموزش عالي كشور بپردازد. سرمايه فكري، كليد موفقيت سازمانهاي دانايي محور ـ از جمله دانشگاهها ـ محسوب ميشود. رؤسا و مديران دانشگاهها براي تزريق روحيه نشاط و پويايي و ايجاد ارزشهاي علمي و اجتماعي در محيطهاي دانشگاهي بايد بتوانند سرمايههاي فكري زير مجموعه خود را به درستي شناسايي و ارزشگذاري كرده و آنها را در همه ابعاد اداره نمايند. با این حال، در چند سال اخیر، مسأله کمی کردن ارزش عناصر سرمایه فکری همواره مورد سؤال بوده است. به همین دلیل، در این مقاله با استفاده از روش مروری و بررسی چارچوبهای مختلف ارائه شده در این زمینه مؤلفهها و شاخصهای مناسب جهت اندازهگیری سرمایه ساختاری به عنوان یکی از ابعاد اصلی سرمایه فکری که کمتر مورد توجه قرار گرفته، بیان شده است که در نتیجه سه بعد سرمایه زیرساختاری، سرمایه تحقیق و نوآوری و سرمایه زیرساخت دانشی، هشت مؤلفه و 50 شاخص برای اندازهگیری این مؤلفهها به دست آمد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
134 - عوامل موثر بر توليد صنايع با فناوري برتر در اقتصاد دانش محور (رهيافت panel data به روش GLS)
روح اله شهنازیصنايع و خدمات با فناوري برتر به عنوان بخش محوري اقتصادهاي دانشمحور محسوب شده و يکي از اصليترين شاخصهاي سنجش درجه دانشمحور شدن يک اقتصاد ميباشند. در اين تحقيق سعي شده تا مباني و شاخصهاي صنايع با فناوري برتر معرفي شده و تأثير متغيرهاي پايهاي اقتصاد دانشمحور يعني ف چکیده کاملصنايع و خدمات با فناوري برتر به عنوان بخش محوري اقتصادهاي دانشمحور محسوب شده و يکي از اصليترين شاخصهاي سنجش درجه دانشمحور شدن يک اقتصاد ميباشند. در اين تحقيق سعي شده تا مباني و شاخصهاي صنايع با فناوري برتر معرفي شده و تأثير متغيرهاي پايهاي اقتصاد دانشمحور يعني فناوري اطلاعات و ارتباطات، هزينههاي تحقيق و توسعه و آموزش بر توليد صنايع با فناوري برتر بررسي و تحليل شود. جهت آزمون تأثير متغيرهاي پايهاي اقتصاد دانشمحور بر توسعه صنايع با فناوري برتر با توجه به چارچوب لايههاي اقتصاد دانشمحور يک مدل کاب داگلاس طراحي شده است. اين مدل براي 48 کشور جهان طي سالهاي 2007-2000 با استفاده از رهيافت Panel Data به روش GLS برآورد شده است. نتايج بخش تجزيه و تحليل مقاله بيانگر اثرات مثبت و معنادار فناوري اطلاعات و ارتباطات، هزينههاي تحقيق و توسعه بر صنايع با فناوري برتر و تأثير مثبت ولي در سطح اطمينان کمتر آموزش بر صنايع با فناوري برتر است. همچنين از آنجا كه مدل مورد بررسي به صورت لگاريتمي است، ضرايب هر يك از متغيرها بيانگر کشش توليد صنايع با فناوري بالا به متغيرهاي مستقل است که نتايج برآورد شده براي کششها نشان ميدهد افزايش يك درصد هزينههاي تحقيق و توسعه، هزينههاي فناوري اطلاعات و ارتباطات و آموزش به ترتيب موجب 48/0، 68/0 و 29/0 درصد افزايش در توليد صنايع با فناوري برتر ميشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
135 - تاثير سرريز فناوري ناشي از سرمايه گذاري مستقيم خارجي بر عملکرد بخش صنعت
ابولفضل شاه آبادی سیدآرش ولی نیا زهرا انصاریبر اساس نظر بسياري از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه مابين کشورهاي توسعهيافته و درحال توسعه ناشي از شکاف قابل توجه فناوري مابين آنان است. بر اساس نتايج مطالعات تجربي، کشورهاي در حال توسعه ميتوانند از کانال جريان ورودي سرمايهگذاري مستقيم خارجي اقدام به کاهش ش چکیده کاملبر اساس نظر بسياري از اقتصاددانان، شکاف قابل توجه درآمد سرانه مابين کشورهاي توسعهيافته و درحال توسعه ناشي از شکاف قابل توجه فناوري مابين آنان است. بر اساس نتايج مطالعات تجربي، کشورهاي در حال توسعه ميتوانند از کانال جريان ورودي سرمايهگذاري مستقيم خارجي اقدام به کاهش شکاف فناوري نمايند. زيرا بنگاههاي چند مليتي وارد شده به اقتصادهاي ميزبان، به طور نسبي از فناوري مدرنتري نسبت به بنگاههاي داخلي بهرهمند هستند. البته بايد خاطرنشان ساخت سرريز فناوري سرمايهگذاران خارجي تابع ظرفيت جذب سرريز فناوري در اقتصاد داخلي است. ظرفيت جذب فناوري در اقتصاد داخلي نيز تابعي از متغيرهاي متعددي است که در اين مطالعه، سرمايه انساني مدنظر قرار گرفته است. باتوجه به نقش تعيينکننده بخش صنعت در اقتصاد جهاني، هدف مطالعه حاضر بررسي اثرات سرريزي سرمايهگذاري خارجي از منظر فناوري بر عملکرد بخش صنعت اقتصاد ايران طي دوره 8831-4731 در قالب برنامههاي توسعه اقتصادي است. نتايج اين مطالعه حاکي از آن است که طي برنامه دوم توسعه ارتباط قوي ميان ارتقاي سرمايه انساني (معيار ظرفيت جذب)، جذب سرمايهگذاري خارجي، اثرات سرريزي و عملکرد صنعت وجود ندارد. در حالي که طي برنامه سوم توسعه رابطه فوق محسوس بوده که از دلايل آن ميتوان به الزامات سياستي اين برنامه، در خصوص ارتقاي نقش تحقيق و توسعه در سطح کلان اقتصادي و تصويب قانون جديد حمايت و گسترش سرمايهگذاري مستقيم خارجي در سال 1831 و اجراي سياست کاهش انحصارات و تصديگري دولت در اقتصاد اشاره کرد. شايان ذکر است، طي برنامه چهارم توسعه، اگر چه ارتباط مذکور نسبت به برنامه دوم توسعه بهتر و مناسبتر بوده است ولي نسبت به برنامه سوم عملکرد ضعيفي داشته است که از دلايل آن ميتوان به عدم تناسب بين اعتبارات پژوهشي و تعداد پژوهشگران و مصرف اعتبارات پژوهشي در امور جاري دستگاههاي اجرايي، نبود امنيت سرمايهگذاري و اتخاذ سياستهاي ناکارآمد در حمايت از صنايع داخلي اشاره کرد. در مجموع ميتوان بيان داشت ارتباط فوق در بخش صنعت طي دوره مذکور محسوس و قابل دفاع نبوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
136 - بررسي پار كها و مراكز رشد علم و فناوري ايران با نگاهي بر رويكرد جهاني
مجید سلیمانیتحقيقات علمي به عنوان يکي از اصليترين و مهمترين راههاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواستههاي انسان و جامعه محسوب ميشود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاهها و مراک چکیده کاملتحقيقات علمي به عنوان يکي از اصليترين و مهمترين راههاي رسيدن به حقايق پيدا و پنهان جهان هستي و کشف منابع و راهکارهاي جديد براي پاسخگويي به مسائل و مشكلات، نيازها و خواستههاي انسان و جامعه محسوب ميشود. لذا در راستاي دستيابي به اهداف توسعه كشور، نقش دانشگاهها و مراکز پژوهشي در ايجاد نهادهاي اجتماعي كه در تعامل با اينگونه مراكز هستند، بسيار اثرگذار ميباشد. بنابراين توسعه، گسترش و حمايت همه جانبة سياستگذاران و مسئولان در زمينه ايجاد پارکها و مراکز رشد علم و فناوري علاوه بر اتخاذ شيوههاي نوين مديريتي بايد تمام بسترها را نيز جهت دستيابي به اهداف مزبور فراهم نمايند. بديهي است، حذف شکافهاي موجود بين دانشگاهها و ساير بخشها مانند صنعت، كشاورزي، بهداشت و ... همچنين روند انتقال فناوري و دانش از طريق اينگونه مراكز تسهيل خواهد شد. يعني پارکهاي علم و فناوري تسريع کننده روند رشد و توسعه اقتصادي دانشمحور نيز هستند. پارکهای علم و فناوری به عنوان واحدهاي تحقيق و توسعه، ميتوانند خيلي از مشكلات موجود را از بين برده و به بهبود وضعيت و شرايط آن بپردازند. با نگاه اجمالي بر فعاليت برخي از اين واحدها، ميتوان پي برد كه به بهترين وجه از اين واحدها بهرهگيري نشده است. از جمله عوامل مهم ميتوان به عدم توزيع مناسب منابع و امكانات براساس اولويتها، عدم اتخاذ تدابير لازم از سوي سياستگذاران و برنامهريزان نوآوري و فناوري، مشكلات ارتباطي، قوانين و مقررات متعدد و ... اشاره کرد که موجب عدم بهرهگيري مناسب شده است. يكي از الگوهايي كه براي رفع اين مشكلات مطرح ميشود، استفاده از سازمانها و نهادهاي واسط در چرخه تحقيق تا بازار است كه از طريق ايجاد پاركهاي علم و فناوري محقق ميشود. پاركهاي علم و فناوري، نقش اساسي در ايجاد و توسعه مؤسسات فناوري و مراكز تحقيقات حرفهاي دارند. ضمن آنكه چنين واحدهاي تحقيق و توسعه در چنين محيطي امكان برقراري ارتباط و همكاري فني با مجموعههاي مكمل خود مانند شركتهاي خدمات مهندسي، مؤسسات طراحي و مهندسي و مراكز تحقيقات حرفهاي را آسان كرده و پيوند صحيح و مناسبي براي تأمين منابع و نيازهاي گروهي متناسب با فعاليتهاي تحقيق و توسعه فراهم ميشود. لذا در اين مقاله ضمن اشاره به چگونگي پيدايش و ويژگيهاي پارکهاي علم و فناوري ايران، به وضعيت كلي اينگونه مراكز برحسب موقعيت جغرافيايي و دستگاههاي مؤسس و نيز تعداد مراكز آن براساس نوع وابستگي و فعاليتهاي مختلف آنها با رويكرد سازمانهاي جهاني و بينالمللي مختلف پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
137 - بررسي تأثير حقوق مالكيت فكري بر صادرات
ابولفضل شاه آبادی فریماه رحیمیتفاوت سطح دانش و فناوري يکي از عوامل مؤثر بر شکاف توسعهيافتگي در بين کشورها است. فناوري در بخش سختافزاري، تجهيزات و ماشينآلات را در بر ميگيرد و بخش نرمافزاري آن ناشي از تراوشات فکري انسان است که حمايت از اين بخش را حقوق مالکيت فکري بر عهده دارد. حمايت از ابداعات و چکیده کاملتفاوت سطح دانش و فناوري يکي از عوامل مؤثر بر شکاف توسعهيافتگي در بين کشورها است. فناوري در بخش سختافزاري، تجهيزات و ماشينآلات را در بر ميگيرد و بخش نرمافزاري آن ناشي از تراوشات فکري انسان است که حمايت از اين بخش را حقوق مالکيت فکري بر عهده دارد. حمايت از ابداعات و اختراعات در چارچوب مالکيت فکري نقش تعيين کنندهاي در توسعه تجاري کشورها بر عهده دارد، زيرا ايدههاي جديدي که مالکيت آنها حفظ شده باشد، مزيتهاي رقابتي را ايجاد و يا تقويت مينمايند. در اين مقاله به بررسي اثر حمايت از حقوق مالکيت فکري بر صادرات کشورهاي عضو گروه 15 در دوره زماني 2007-1995 ميپردازيم. براي اين منظور از شاخص برنامههاي ثبت اختراع به عنوان معرف حمايت از حقوق مالکيت فکري استفاده شده است. تأثير حمايت از حقوق مالکيت بر صادرات هم به صورت مستقيم و هم از کانال ساير متغيرها از جمله توليد ناخالص داخلي، سرمايهگذاري مستقيم خارجي و مخارج تحقيق و توسعه بررسي شده است. نتايج مطالعه نشان ميدهد حمايت گستردهتر از حقوق مالکيت فکري در حوزههاي نيازمنديهاي متقابل اعضاي گروه 15، زمينه مناسبي براي افزايش سرمايهگذاري در فعاليتهاي تحقيق و توسعه و جذب سرمايهگذاري مستقيم خارجي، افزايش قدرت رقابتپذيري و در نتيجه افزايش صادرات به ويژه صادرات با فناوري بالا را فراهم خواهد نمود ولي حمايت بيشتر از حقوق مالکيت در صورتي مستقيماً و يا از کانال ساير متغيرها بر صادرات اثرگذار خواهد بود که شرايط مناسبي براي کاربردي شدن ثبت اختراعها فراهم شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
138 - آثار مورد حمايت در حقوق مالكيت صنعتي ايران با رويكردي بر كنوانسيون پاريس
حمید رضا صالحیامروزه نقش مهم حقوق مالکیت صنعتی در تجارت بینالملل، تجارت الکترونیک، سرمایهگذاری و روابط اقتصادی رو به رشد بر کسي پوشيده نیست. به طورکلی نظام حقوق مالکیت صنعتی به عنوان یکی از مسائل بنیادین سیاست نوین اقتصادی در سطح ملی و بستر و ابزاری مهم برای توسعه پایدار برای چکیده کاملامروزه نقش مهم حقوق مالکیت صنعتی در تجارت بینالملل، تجارت الکترونیک، سرمایهگذاری و روابط اقتصادی رو به رشد بر کسي پوشيده نیست. به طورکلی نظام حقوق مالکیت صنعتی به عنوان یکی از مسائل بنیادین سیاست نوین اقتصادی در سطح ملی و بستر و ابزاری مهم برای توسعه پایدار برای کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعهیافته معرفی شده است. به اضافه اینکه حمایت قوی و مؤثر از حقوق مالکیت صنعتی عامل بسیار مهم و تعیینکننده در تسهیل موجبات انتقال فناوري و نیز در جلب سرمایهگذاری مستقیم خارجی در بخشهای معین اقتصادی است که برای توسعه پایدار امری حیاتی تلقی میشود. در کشورهایی که روند آزادسازی سیاستهای اقتصادی و صنعتی را تجربه میکنند، وجود نظام مالکیت فکری قوی و نیرومند یکی از مهمترین عوامل ضروری برای تضمین روند آزادسازی است که یکی از نتایج مهم آن میتواند تجدید ساختار بخشهای صنعتی و تجاری و در نهایت تشویق و ترغیب سرمایهگذاری کوچک و متوسط برای استفاده از نظام مالکیت فکری به عنوان ابزاری برای توسعه اقتصادی و فناوري ملی باشد. با اين وجود در ایران اسلامی بر خلاف پتانسیلهای فراوان کمی و کیفی، رشد چندان محسوسی در حیطه آشنایی، تولید و نگهداري از مصادیق مورد حمایت در حیطه مالکیت صنعتی اتفاق نیفتاده است؛ بر همین مبنا در این رهگذر به تبیین اجمالی نظام حق اختراع، طرحهای صنعتی، علائم تجاری، مدارهای یکپارچه، اسرار تجاری و نشانههای مبداء جغرافیایی در نظام حقوق مالکیت صنعتی ایران و در صورت لزوم مطالعه تطبیقی آن با کنوانسیون پاریس و موافقتنامه تریپس پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
139 - بررسي روش های انتقال اثربخش فناوري
امیر حسین امیر خانی محمد جواد اسفندیاریامروزه انتقال فناوري جدید و برتر به عنوان یکی از روشهای حفظ مزیت رقابتی محسوب ميشود. کشور ما در زمرة کشورهاي در حال توسعه قرار دارد و انتقال فناوري به عنوان راه ميانبري براي دستيابي به فناوريهاي روز به اين کشورها توصيه ميشود؛ به شرط آنکه فناوري واقعاً انتقال پيدا کن چکیده کاملامروزه انتقال فناوري جدید و برتر به عنوان یکی از روشهای حفظ مزیت رقابتی محسوب ميشود. کشور ما در زمرة کشورهاي در حال توسعه قرار دارد و انتقال فناوري به عنوان راه ميانبري براي دستيابي به فناوريهاي روز به اين کشورها توصيه ميشود؛ به شرط آنکه فناوري واقعاً انتقال پيدا کند. با توجه به نرخ بالای شکست پروژههای انتقال فناوري در بسیاری از بنگاهها،توجه به شناسایی عوامل بازدارنده و تسریع کننده جذب و توسعه فناوري از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مقاله پس از تعريف مفاهيم چندوجهي فناوري، توضيح داده شد كه فناوري به دو روش درونزا و انتقال از ساير كشورها قابل كسب است. فرایند انتقال فناوري شامل سه بخش عمده است: - انتخاب و کسب فناوري - انطباق، کاربرد و جذب فناوري - توسعه و انتشار فناوري. تلاش شد در ضمن توضيحات در مورد فرايند انتقال فناوري، عوامل مؤثر و موانع انتقال فناوري، ضرورت انتقال فناوري و تأثیر آن در رشد و توسعه اقتصادي تبیین شود. عدم بوميسازي، يکي از دلايل اصلي ناموفق بودن فرايند انتقال فناوري است كه با بيان مهمترين دلايل عدم توفيق مؤسسات تحقيق و توسعه در بوميسازي فناوريهاي وارداتي به آن پرداخته شد. همچنین در راستای دستیابی به موفقیت در انتقال فناوري شرکتهای گیرنده فناوري لازم است اقدام به جلب دانش ضمنی آن نیز بنمایند. در پايان اهمیت دانش ضمنی و ضرورت بسترسازی برای انتقال دانش ضمنی بيان گرديده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
140 - رويكرد تحليلي مقايسهاي به تحقیق و توسعه در ايران و چند كشور پيشرفته
مرتضی جمالی پاقلعه احسان شفیع زادهاهميت سرمايهگذاري روي تحقيق و توسعه، در كشورهاي پيشرفته صنعتي به عنوان امري مسلم و بديهي فرض گرديده است و امروزه اين تحقيق و توسعه است كه چگونگي تخصيص بودجه و مسائل مالي را تعيين ميكند. در حال حاضر سرمايهگذاري در واحدهاي R&D به عنوان يك مزيت رقابتي به شمار ميآيد. ا چکیده کاملاهميت سرمايهگذاري روي تحقيق و توسعه، در كشورهاي پيشرفته صنعتي به عنوان امري مسلم و بديهي فرض گرديده است و امروزه اين تحقيق و توسعه است كه چگونگي تخصيص بودجه و مسائل مالي را تعيين ميكند. در حال حاضر سرمايهگذاري در واحدهاي R&D به عنوان يك مزيت رقابتي به شمار ميآيد. امروزه کشورهايي ميتوانند وارد عرصه رقابت در سطح بينالمللي شوند كه همواره در پي استفاده از فناوريهاي جديد برآمده و اين امر به جز با داشتن مراكز تحقيق و توسعه فعال و مطابق با معيارهاي نوين جهاني امكانپذير نخواهد بود. در اين مقاله پس از مرور ادبيات موضوع، به بررسي و تبيين عوامل موفقيت تحقيق و توسعه و جايگاه آن در ایران و کشورهاي پيشرفتهای چون ژاپن، آمریکا، و چین پرداخته شده است. سپس مقايسه تطبيقي بین آنها صورت پذيرفته و در پايان راهكارهايي براي بهبود وضعيت تحقيقات در ایران ارائه شده است. در مرحله اول دولت بايد با حمايت مالى و در اختيار نهادن تسهيلات و ايجاد فضاى تشويقآميز و اميد دهنده به محققان، و در مرحله دوم خود محققان با تقويت تعلقات ملى و آشنايى با جديدترين روشهاى علمى دنيا، به نوآورى و خدمت به كشورمان بپردازند. به خصوص دانشگاهها به عنوان نهادى متفكر و منبع عظيم علمى و فرهنگى جامعه بايد رويكرد علمىنگر را به عنوان تفكر غالب حاكم نمايند و در جهت كاربردى كردن تحقيقات در کشور بكوشند. اين امر با برقرارى ارتباط دائمى و مناسب بين نهادها با مراكز پژوهشى و دانشگاهى و فرهنگسازى در خصوص علم و تحقيق در ميان مردم حاصل مىشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
141 - نقش حقوق مالکیت فکری در نوآوری کشورهای در حال توسعه
ندا گرشاسبی نیا کمر الدین بدری ویجبحثهای زیادی در زمینه حقوق مالکیت فکری و نقش آن در توسعه اقتصادی کشورها در جریان است. در این مقاله از میان چهار متغیر مهم اقتصادی که از این حقوق تاثیر میپذیرند، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تجارت و نوآوری، همینطور زمینههای کلیدی مانند سلامت عمومی و دانش سنتی به بحث در چکیده کاملبحثهای زیادی در زمینه حقوق مالکیت فکری و نقش آن در توسعه اقتصادی کشورها در جریان است. در این مقاله از میان چهار متغیر مهم اقتصادی که از این حقوق تاثیر میپذیرند، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تجارت و نوآوری، همینطور زمینههای کلیدی مانند سلامت عمومی و دانش سنتی به بحث در ارتباط با نوآوری پرداختهشدهاست. نوآوری در این مقاله مفهوم کلی آن براساس تعریف OECD در نظر گرفته شده است. نوآوری ایجاد یک محصول جدید و یا ارتقاء یافته (محصول یا سرویس)، فرایند، روش بازاریابی جدید یا یک روش سازماندهی جدید در فعالیت های تجاری یا سازمان محل کار یا روابط خارج سازمانی است. به سبب هزینه بالای تحقیق و عدم اطمینان از بازگشت سرمایه کشورها برای تشویق نوآوری سیاستهای مختلفی را اجرا نمودهاند. تقویت حفاظت از حقوق مالکیت فکری از مهمترین این سیاستها است. در این مقاله یک مطالعه تجربی بر روی 118 کشور جهان اعم از توسعه یافته و در حال توسعه انجام شدهاست. نتیجهگیری شدهاست که این حقوق در نوآوری و توسعه کشورهای در حال توسعه تأثیر مستقیم و قدرتمندی ندارد. در حالیکه این تأثیر در کشورهای توسعه یافته مشهود است. نقش مثبت این حقوق در اقتصاد کشورهای در حال توسعه را نمیتوان نادیده گرفت و با توجه به فشار کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه برای الحاق به قراردادهای حقوق مالکیت فکری، این کشورها بایستی قوانین مربوطه را متناسب با شرایط اجتماعی و اقتصادی خود به منظور حداکثر نمودن بهرهوری از آنها تدوین نمایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
142 - بررسی وضعیت مدیریت دانش در شرکتهای دانشبنیان مستقر در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان
سید محمد میرکمالی زینب ایزدیان هادی مصدقدر اقتصاد معاصر، دانش، پایه و اساس رقابت سازمانی است از این رو شرکت های مختلف به ویژه شرکت های کوچک و متوسط برای حفظ بقا و موفقیت خود باید وضعیت روشنی از جریان دانش در سازمان خود داشته باشند تا بتوانند آن را به درستی مدیریت کنند. هدف از انجام این پژوهش ترسیم وضعیت روشن چکیده کاملدر اقتصاد معاصر، دانش، پایه و اساس رقابت سازمانی است از این رو شرکت های مختلف به ویژه شرکت های کوچک و متوسط برای حفظ بقا و موفقیت خود باید وضعیت روشنی از جریان دانش در سازمان خود داشته باشند تا بتوانند آن را به درستی مدیریت کنند. هدف از انجام این پژوهش ترسیم وضعیت روشنی از چگونگی به کارگیری استراتژی های مدیریت دانش شرکت های مستقر در شهرک علمی تحقیقاتی اصفهان است. بدین منظور 98 شرکت به روش نمونه گیری ساده انتخاب شد و پرسشنامه 47 سؤالی شامل 4 استراتژی کاربرد دانش، انتقال دانش، دانش سازمانی و تولید و توسعه، در بین مدیران آن ها توزیع گردید. این پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی است و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی (فراوانی،میانگین و انحراف استاندارد) استفاده گردید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که استراتژی غالب مدیریت دانش شرکت های شهرک در زمینه کاربرد دانش، استراتژی انسان محور، درزمینه انتقال دانش، استراتژی اجتماعی، در تولید و توسعه دانش، استراتژی کاربردی و در زمینه دانش سازمانی، استراتژی نوآوران می یاشد. این نتایج نشان می دهد که در شرکت های مورد مطالعه تأکید بیشتری بر دانش پنهان نسبت به دانش آشکار وجود دارد و دانش بیشتر ماهیت شخصی دارد که پیشنهاد می شود برای تعدیل وضعیت موجود بخشی از دانش تجربی افراد مستند و مکتوب گردد تا بتواند به راحتی در اختیار دیگران قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
143 - اثر حقوق مالکيت معنوي بر توزيع درآمد در کشورهاي منطقه منا
ابولفضل شاه آبادی سارا ساری گلمسأله توزيع درآمد و نابرابريهاي حاصل از آن از جمله موضوعات مورد بحث در بسياري از جوامع بوده است. از اينرو همواره سعي گرديده تا عواملي که باعث ايجاد انحراف در توزيع درآمد ميشوند مورد شناسايي قرار گيرند. زيرا در صورت شناسايي عوامل مؤثر بر توزيع درآمد مي توان در جهت چکیده کاملمسأله توزيع درآمد و نابرابريهاي حاصل از آن از جمله موضوعات مورد بحث در بسياري از جوامع بوده است. از اينرو همواره سعي گرديده تا عواملي که باعث ايجاد انحراف در توزيع درآمد ميشوند مورد شناسايي قرار گيرند. زيرا در صورت شناسايي عوامل مؤثر بر توزيع درآمد مي توان در جهت دستيابي به هدف تحقق عدالت اجتماعي و توسعه پايدار گام برداشت. از آنجايي که امروزه مفاهيمي چون انديشه نوآوري و خلاقيت بيش از گذشته ارزش مبادلاتي پيدا کرده است و بهعنوان سرمايه هاي ارزشمند مورد حمايت واقع شدهاند، از اينرو با توجه به اهميت حقوق مالکيت معنوي در ايجاد و پرورش انديشه نوآوري و خلاقيت به بررسي اثر حقوق مالکيت معنوي بر توزيع درآمد در کشورهاي منطقه منا به ويژه ايران طي دوره زماني 2007-1995مي پردازيم. نتايج مطالعه حاکي از آن است که وضعيت کشورهاي منطقه منا در شاخص جيني و حقوق مالکيت معنوي نامطلوب ميباشد. حقوق مالکيت معنوي داراي دو اثر متفاوت بر توزيع درآمد است: از يکسو با حمايت از خلاقيت و نوآوري بهمنظور ايجاد اشتغالهاي مولد و کارآفريني، افزايش بهره وري و توليد ثروت ازعلم و فناوري ميتواند موجب بهبود درتوزيع درآمد شود و از سويي ديگر ممکن است به دليل افزايش قيمت کالاها و خدمات و فناوريهاي ناشي از انحصار موجب بدترشدن توزيع درآمد شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
144 - شناسایی عوامل نهادی و محیطی مؤثر بر انتقال فناوری در حوزه زیست فناوری
جهانگیر یدالهی فارسی زهرا امینیانتقال فناوری مقولهاي مهم و اساسي در ارتقاي سطح فناوری يك كشور و در نهايت حركت به سمت توسعه پايدار است. انتقال فناوری تحقیقات دانشگاهی، به منصهظهورگذاشتن و استفاده عملی از نتیجه تحقیقات است. انتقال فناوری نیازمند مشارکت دو یا چند طرف است. در اینجا یک طرف دانشگاهیان و چکیده کاملانتقال فناوری مقولهاي مهم و اساسي در ارتقاي سطح فناوری يك كشور و در نهايت حركت به سمت توسعه پايدار است. انتقال فناوری تحقیقات دانشگاهی، به منصهظهورگذاشتن و استفاده عملی از نتیجه تحقیقات است. انتقال فناوری نیازمند مشارکت دو یا چند طرف است. در اینجا یک طرف دانشگاهیان و محققین با ایدههای جدید قرار دارند، و در سوی دیگر صنعت است که از این انتقال فناوری یا تجاریسازی منتفع میشود. با توجه به رشد سريع فناوريهاي نو و اهميت آنها از لحاظ رفاه عمومي و رشد اقتصادي، غفلت از آنها ممكن است ما را از قافله فناوری دور كند. استفاده از ایدههای دانشگاهیان و محققان و انتقال این ایدهها و تحقیقات دانشگاهی به صنعت و منتفعشدن صنعت از تحقیقات آکادمیک را انتقال فناوری گویند. صنعت بیوتکنولوژی (زيست فناوري) با گستره کاربردی وسیعی که دارد، حجم بزرگی از بازار تجارت جهانی را به خود اختصاص داده است. با توجه به رشد روزافزون و اهمیت صنعت زیست فناوری، این صنعت انتخاب شد. در این مطالعه به بررسی عوامل نهادی و محیطی مؤثر بر این فرآیند میپردازیم. عوامل نهادی، عواملی هستند که در اختیار بنگاه هستند و بنگاه بر آنها احاطه کامل دارد. ولی عوامل محیطی خارج از کنترل بنگاه بوده و بر آن محاط است، و سپس با استفاده از روش تحقیق آمیخته (تلفیقی از روشهای کمّی و کیفی) برخی عوامل شناسایی شده و به آزمون گذاشته شدند. در بخش کیفی و با استفاده از روش مصاحبه، چندین متغیر شناسایی شدند و سپس با توزیع پرسشنامه میان 60 محقق زیست فناور به آزمون گذاشته شد. در نتیجه عوامل محیطی و نهادی تعیین شدند و مشخص شد که عوامل نهادی اهمیت بیشتری از عوامل محیطی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
145 - فرآيند تشكيل شركتهاي انشعابي دانشگاهي در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي
بهمن فکورشركتهاي انشعابي دانشگاهي كه بر اساس نتايج تحقيقات مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي و با مشاركت اين مؤسسات و محققين ذيربط آنها تأسيس ميشود، يكي از مهمترين سازوكارهاي تجاريسازي نتايج تحقيقات محسوب ميشود كه بيشترين منافع مالي را عايد اين مؤسسات كرده و تأثير قابلتوجهي نيز در ر چکیده کاملشركتهاي انشعابي دانشگاهي كه بر اساس نتايج تحقيقات مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي و با مشاركت اين مؤسسات و محققين ذيربط آنها تأسيس ميشود، يكي از مهمترين سازوكارهاي تجاريسازي نتايج تحقيقات محسوب ميشود كه بيشترين منافع مالي را عايد اين مؤسسات كرده و تأثير قابلتوجهي نيز در رشد اقتصادي دارد. اين مقاله درصدد دستيابي به يك راهنماي عمل قابل استفاده براي فرآيند تشكيل شركتهاي انشعابي دانشگاهي در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي است تا دستاندركاران ذيربط در اين مؤسسات بتوانند با اعمال تغييرات و اصلاحات مورد نياز خود در آن، به چارچوب مورد نياز و قابل استفاده در مؤسسة خود برسند. در تهية اين راهنما علاوه بر استفاده از ديدگاههاي نظري ارائهشده در پژوهشهاي قبلي، روال عمل مورد استفاده در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي موفق در زمينه تجاريسازي تحقيقات و تشكيل شركتهاي انشعابي ساير كشورها مورد توجه و استفاده بوده است. مراحل مشخصشده براي فرآيند تشكيل شركتهاي انشعابي در مؤسسات دانشگاهي و پژوهشي به ترتيب عبارتند از: تصميم اوليه براي تشكيل شركت انشعابي (توليد ايدة تجاري و شناسايي فرصت براي آن)، ارزيابي اولية امكانپذيري تشكيل شركت انشعابي پيشنهادشده، دريافت موافقت اولية مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي براي تشكيل شركت انشعابي، جستجو و توافق با مدير يا مديران اجرايي واجد شرايط، جستجوي اوليه و مذاكره با شريكان و سرمايهگذاران، تهية طرح كسب و كار اصلي، ارزيابي طرح كسب و كار اصلي تهيهشده از طرف مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي، شريكان و سرمايهگذاران، دريافت موافقت نهايي مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي براي تشكيل شركت انشعابي، تعيين و تشكيل ساختار مديريتي شركت، تشكيل و ثبت آن، توافق نهايي با شريكان و سرمايهگذاران در مورد ميزان و نحوة مشاركت و سرمايهگذاري آنها و سهم آنها از شركت انشعابي، دريافت ليسانس فناوري مبناي تشكيل شركت از مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي، دريافت موافقت مؤسسه دانشگاهي يا پژوهشي براي شركت محققين مؤسس در شركت انشعابي بر اساس طرح مورد توافق طرفين، تهيه اسناد قانوني شركت، تعيين و تشكيل هيأتمديره براي ادارة شركت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
146 - ظهور و تکامل نظام حقوق مالکیت صنعتی ژاپن
پریسا ریاحیتأثیر حقوق مالکیت فکری بر نوآوری و عملکرد اقتصادی پیچیده است و دقت در طراحی نظام مالکیت فکری به نحوی که بتواند به عنوان ابزار سیاستی موثری در توسعه اقتصادی استفاده شود، ضروری است. در طراحی این نظامها، کشورهای مختلف بسته به شرایط داخلی و محیط جهانی مسیرهای متفاوتی را می چکیده کاملتأثیر حقوق مالکیت فکری بر نوآوری و عملکرد اقتصادی پیچیده است و دقت در طراحی نظام مالکیت فکری به نحوی که بتواند به عنوان ابزار سیاستی موثری در توسعه اقتصادی استفاده شود، ضروری است. در طراحی این نظامها، کشورهای مختلف بسته به شرایط داخلی و محیط جهانی مسیرهای متفاوتی را می پیمایند. از این رو، ارزیابی های مقایسه ای و محک زنی، در بیشتر پژوهش های سیاستی مورد استفاده سیاستگذاران قرار می گیرد. این مقاله به همین منظور به مطالعه موردی مراحل تکامل نظام مالکیت صنعتی در ژاپن پرداخته و در انتها شامل توصیه هایی جهت طراحی استراتژیک این نظام در ایران است. ژاپن در مراحل اولیه توسعه خود از نظام حقوقی مالکیت صنعتی سود فراوانی برده است. یادگیری فناورانه در ژاپن به پشتیبانی" نظام ضعیف مالکیت صنعتی" صورت گرفت. این نظام ضعیف، جذب نوآوری و دانش برون مرزی توسط بنگاههای داخلی را تسهیل کرد. ابتکاراتی نظیر ثبت "مدلهای سودمند" و "طرح های صنعتی" نه تنها فرهنگ ثبت اختراع را در این کشور توسعه داد بلکه مشوقی قوی برای نوآوری های تدریجی و بهبودهای حداقلی بر پایه اختراعات خارجی شد. زمانی که قابلیت های فناورانه بنگاههای داخلی افزایش یافت و بنگاهها خواستار رژیم حفاظتی قویتر برای اختراعات خود شدند، نظام حقوق مالکیت فکری ژاپن تقویت شد به طوری که در حال حاضر یکی از سخت ترین و کامل ترین نظام های IPR جهان به شمار می آید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
147 - کارآفريني شرکتي شيوهاي براي تجاريسازي دستاوردهاي فناورانه سازمانهاي پژوهش و فناوري مستقل
رضا بندريانسازمانهاي پژوهش و فناوري مسئوليت پيشبرد توسعه فناوري و اجراي فرايند پيچيده تجاريسازي را براي آنها بر عهده دارند. فرايند تجاريسازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه در سازمانهاي پژوهش و فناوري فرايندي بسيار پرهزينه و سرمايهبر است و اغلب سازمانهاي پژوهش و فناوري به تنهايي چکیده کاملسازمانهاي پژوهش و فناوري مسئوليت پيشبرد توسعه فناوري و اجراي فرايند پيچيده تجاريسازي را براي آنها بر عهده دارند. فرايند تجاريسازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه در سازمانهاي پژوهش و فناوري فرايندي بسيار پرهزينه و سرمايهبر است و اغلب سازمانهاي پژوهش و فناوري به تنهايي از عهده اجراي آن برنميآيند. از سوي ديگر صنايع به علت حضور در محيط رقابتي و براي بقا و رشد در اين فضا نيازمند محصولات و فناوريهاي نوين و برتر ميباشند كه ياريگر آنها در عرصه رقابت باشد. مزيت صنايع در فرايند تجاريسازي است، چرا كه آنها اغلب داراي منابع مالي و انساني فراواني ميباشند و اين داراييها امكان پذيرش ريسكهاي بزرگ را براي آنها فراهم ميكند. در اين ميان حلقه مفقوده، پيوند ميان سازمانهاي پژوهش و فناوري و صنايع بكارگيرنده فناوري است. يكي از راهكارهايي كه براي برطرفكردن اين مشكل و ايجاد حلقه مفقوده در برقراري پيوند سازمانهاي پژوهش و فناوري و صنايع وجود دارد بهرهگيري از كارآفريني شركتي ميباشد. كارآفريني شركتي يكي از انواع كارآفريني است كه در آن، در درون شركتهاي موجود كارآفريني صورت ميگيرد. كارآفريني شركتي به دنبال معرفي محصولات جديد و نظامهاي سازماني نوين در چارچوب شركت ميباشد. كارآفريني شركتي پنج شيوه مختلف و متفاوت دارد و هر يك از شيوههاي آن به گونهاي اين فرايند را اجرا ميكنند كه از ميان آنها كارآفريني تحصيلي و كارآفريني فرصتي بيشترين تناسب را براي تقويت رابطه همزيستي صنايع و سازمانهاي پژوهش و فناوري براي تجاريسازي دستاوردهاي پژوهشي فناورانه دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
148 - سياستگذاري براي مراكز تحقيق و توسعه براساس فرآيند ايده تا بازار؛ مطالعه موردي صنعت نفت ايران
سید مهام الدین طباطباییامروزه تحقيق و توسعه به يكي از مهمترين اركان شركتهاي بزرگ تبديل شده است. اما در خصوص ساختار و جايگاه تحقيق و توسعه در سازمان هاي بزرگ رويكردها و ساختارهاي متنوع و متفاوتي وجود دارد. اغلب شركت هاي بزرگ داراي سيستم تحقيق و توسعه درون سازماني ميباشند. بجز سيستم هاي تحقيق چکیده کاملامروزه تحقيق و توسعه به يكي از مهمترين اركان شركتهاي بزرگ تبديل شده است. اما در خصوص ساختار و جايگاه تحقيق و توسعه در سازمان هاي بزرگ رويكردها و ساختارهاي متنوع و متفاوتي وجود دارد. اغلب شركت هاي بزرگ داراي سيستم تحقيق و توسعه درون سازماني ميباشند. بجز سيستم هاي تحقيق و توسعه شركتي، در بسياري از كشورها سازمانهاي تحقيق و توسعه مستقل نيز براي ارتقاء توانمنديهاي علمي و تكنولوژيكي ايجاد مي گردد. هريك از اين دو نوع سازمان تحقيق و توسعه ماموريت خاصي دارند و سياست گذاري تحقيق و توسعه در آنها نيازمند فرآيندي خاص ميباشد. هدف اين مقاله سياستگذاري تحقيق و توسعه در سازمانهاي تحقيق و توسعه براساس فرآيند ايده تا بازار ميباشد. بدين منظور ابتدا اركان فرايند ايده تا بازار و پس از آن انواع سازمانهاي تحقيق و توسعه شامل شركتي و غير شركتي تشريح ميشود. سپس انواع ساختارهاي تحقيق و توسعه در تحقيق و توسعه شركتي (سازمانهاي بزرگ) تعريف و براساس اركان فرآيند ايده تا بازار به تعريف سياستهائي براي وظايف و ماهيت فعاليتهاي آنها و بخشهاي متمركز و غير متمركز تحقيق و توسعه شركتي (در ساختارهاي هيبريدي تحقيق و توسعه) پرداخته ميشود. سپس مباني مطرح شده براي صنعت نفت به عنوان بزرگترين صنعت كشور كه داراي بخشهاي متعدد تحقيق و توسعه است به عنوان مطالعه موردي به اجرا در آمده و درنهايت پيشنهاداتي براي بهبود وضعيت تحقيق و توسعه در صنعت نفت ارائه ميگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
149 - بررسي نقش تحقيق و توسعه بر بهرهوري بخش صنعت اقتصاد ايران
ابولفضل شاه آبادی امید رحمانیمطالعه به ارزيابي نظري و تحليلي نقش انباشت سرمايه تحقيق و توسعه داخلي، سرمايه انساني و همچنين نقش انباشت سرمايه تحقيق و توسعه خارجي (از طريق انتقال فناوري متبلور در واردات كالاهاي واسطه اي- سرمايه اي) بر رشد بهرهوري كل عوامل توليد بخش صنعت اقتصاد ايران پرداخته است. از چکیده کاملمطالعه به ارزيابي نظري و تحليلي نقش انباشت سرمايه تحقيق و توسعه داخلي، سرمايه انساني و همچنين نقش انباشت سرمايه تحقيق و توسعه خارجي (از طريق انتقال فناوري متبلور در واردات كالاهاي واسطه اي- سرمايه اي) بر رشد بهرهوري كل عوامل توليد بخش صنعت اقتصاد ايران پرداخته است. از آنجاكه، فعاليتهاي تحقيق و توسعه بخش صنعت اقتصاد ايران نسبت به كشورهاي توسعه يافته ناچيز ميباشد، بنابراين اقتصاد ایران مشابه سایر کشورهای درحال توسعه مي تواند به نقش انباشت تحقيق و توسعه خارجي و سرريزهاي آن بر رشد بهرهوري كل عوامل توليد اين بخش اميدوار بود. زيرا جذب سرريزهاي تحقيق و توسعه خارجي در کنار توسعه فعاليتهاي تحقيق و توسعه داخلي، زمينه مساعدتري را براي ارتقاء بهرهوري کل عوامل توليد فراهم مي آورد. بنابراين در اين مطالعه به بررسي و تجزیه و تحلیل اثر مستقيم انباشت سرمايه تحقيق و توسعه داخلي و خارجي (فناوري متبلور در واردات كالاهاي واسطه اي- سرمايه اي) و سرمايه انساني بر رشد بهرهوري كل عوامل توليد بخش صنعت ايران طي دوره 1385-1338 پرداخته شده است. نتايج تجزیه و تحليلها بيانگر آن است كه، سرمايه انساني و انباشت سرمايه تحقيق و توسعه خارجي، به ترتيب، داراي بيشترين تأثير مثبت بر رشد بهرهوري كل عوامل توليد بخش صنعت ميباشند. در حاليکه از لحاظ مباني نظري انباشت سرمايه تحقيق و توسعه داخلي نيز، نقش تعيين کنندهاي بر رشد بهرهوري كل عوامل توليد دارد. اما، به دليل سرمايهگذاري اندک و ناچيز بودجههاي تحقيقاتي داخلي و فقدان تقاضا محور بودن فعاليتهاي تحقيقاتي، تاثيرگذاري انباشت تحقيق و توسعه داخلي در مقايسه با انباشت تحقيق و توسعه خارجي، بر رشد بهرهوري كل عوامل توليد بخش صنعت ايران کم رنگتر ميباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
150 - اثر سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه بر صادرات در ایران
اصغر مبارکاگر چه امروزه تجارت نمي تواند به تنهايي به عنوان موتور رشد به حساب آيد ولي هنوز هم تجارت مي تواند کمک زيادي به کشورهاي در حال توسعه نمايد از طريق تجارت يک کشور در حال توسعه مي تواند از يک نقطه غير کارا به نقطه بهينه توليد برسد لذا رشد صادرات صنعت هر کشور به نرخ ارز، تحق چکیده کاملاگر چه امروزه تجارت نمي تواند به تنهايي به عنوان موتور رشد به حساب آيد ولي هنوز هم تجارت مي تواند کمک زيادي به کشورهاي در حال توسعه نمايد از طريق تجارت يک کشور در حال توسعه مي تواند از يک نقطه غير کارا به نقطه بهينه توليد برسد لذا رشد صادرات صنعت هر کشور به نرخ ارز، تحقيق و توسعه، بهره وري بستگي دارد. هدف اصلي اين پژوهش، بررسي نقش تحقیق و توسعه در صادرات فعاليت صنعتي کدهاي دو رقمي ISIC است. به اين منظور از يک پانل آماري ( 9 گروه صنعتی طی سالهای 1386-1374 ) و در چارچوب يک مدل اقتصاد سنجي لگاريتمي چند متغيره استفاده شده است. در کنار متغير مخارج تحقیق و توسعه تاثير متغيرهايي مانند نرخ ارز موثر واقعي،مقدار سودآوری هر صنعت ، مربع اندازه بنگاه و مقدار نیروی کار، سهم مواد اوليه خارجي بر روي حجم صادارت بررسي شده است. نتايج حاصل از اين مدل رگرسيون حاکي از آن است که در دوره مورد مطالعه نرخ ارز موثر واقعي با دووقفه، مقدار سود آوری هر صنعت ، نيروي کار و مربع اندازه بنگاه تاثير مثبت بر صادرات دارد و سهم مواد اوليه خارجي( برخلاف چرخه ورنون) تاثيري بر صادرات ندارد. و مخارج تحقیق و توسعه با سه وقفه در برخي کدها تاثير مثبت و در برخي ديگر بي معني است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
151 - طراحی الگویی به منظور بررسی توانمندی های واحد تحقیق و توسعه مطالعه موردی کارخانه شیمیایی مهد تابان(تاژ) بر مبنای مهندسی معکوس
ندا خادم گرایلی رضا رادفرامروزه تحقیق و توسعه و فعالیت های مرتبط با دستیابی به تکنولوژیهای جدید در سراسر دنیا یک فعالیت عمده صنعتی شده است . علی رغم اینکه تحقیق و توسعه صنعتی در کشورهای توسعه یافته در سی سال گذشته ، فعالیتی بوده که اهمیت آن پیوسته رو به افزایش بوده است ، در عین حال کشورهای چکیده کاملامروزه تحقیق و توسعه و فعالیت های مرتبط با دستیابی به تکنولوژیهای جدید در سراسر دنیا یک فعالیت عمده صنعتی شده است . علی رغم اینکه تحقیق و توسعه صنعتی در کشورهای توسعه یافته در سی سال گذشته ، فعالیتی بوده که اهمیت آن پیوسته رو به افزایش بوده است ، در عین حال کشورهای در حال توسعه به تازگی به اهمیت آن پی برده اند . تکنولوژی محصولی است که در کارخانه تحقیق و توسعه به وجود می آید و واحدهای تحقیق و توسعه ، رکن زیر بنای تکنولوژی دانسته شده و بزرگترین منبع یگانه نو آوری ، تحقیق و توسعه است. برای دستیابی به تکنولوژی روشهای گوناگونی وجود دارد و یکی از مهمترین روشهای دسترسی به تکنولوژی مخصوصا ً در بین کشورهای در حال توسعه ، مهندسی معکوس می باشد ، که روشی آگاهانه از روی تکنولوژی موجود می باشد . در این مقاله ضمن بررسی و مرور پیشینه تحقیق و توسعه ( R&D) و مهندسی معکوس ، مدل نرم افزاری شبیه سازی شده جهت دستیابی به موثرترین پارامتر ها و عوامل موثر R&D و روابط آنها و ارائه ی استراتژیهای بهینه در واحد تحقیق و توسعه و دستیابی به تکنولوژیهای نوین مورد بررسی قرار می گیرد . همچنین جامعه مورد مطالعه در واحد R&D کارخانه شیمیایی مهد تابان ( تا ژ) که یکی از کارخانجات صنعتی مهم در ایران است، می باشد. برخی از عوامل موثر کلیدی مورد بررسی در واحد تحقیق و توسعه کارخانه تا ژ عبارتند از: تعداد پروژه های انجام شده در واحد R&D ، ورودی های سیستم اعم از(مواد اولیه و نیاز جدید) ، نیروی انسانی متخصص و ماهر ، مدیریت متبحر واحد تحقیق و توسعه ، برنامه ریزی و کنترل پروژه واحد تحقیق و توسعه R&D)) پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
152 - بررسي تطبيقي رويكردها و چارچوبهاي سنجش نوآوري
سید نورالدین درونکلایی حسین رضا علیزاده ولوکلاییادبيات موجود در سنجش نوآوري را از دو طريق ميتوان بررسي كرد: 1) سنجش نوآوري در سطح شركت 2) سنجش نوآوري در سطح ملي. سنجش نوآوري در سطح شركت جهت تصميمگيري در مورد مقدار تخصيص منابع به فعاليتهاي نوآوري و براي انتخاب حوزههايي كه نوآوري نويد بخش بازده اقتصادي بالايي است، و هم چکیده کاملادبيات موجود در سنجش نوآوري را از دو طريق ميتوان بررسي كرد: 1) سنجش نوآوري در سطح شركت 2) سنجش نوآوري در سطح ملي. سنجش نوآوري در سطح شركت جهت تصميمگيري در مورد مقدار تخصيص منابع به فعاليتهاي نوآوري و براي انتخاب حوزههايي كه نوآوري نويد بخش بازده اقتصادي بالايي است، و همچنين مديريت راهبردهاي نوآوري درون بنگاهي، مورد نياز ميباشد. در سطح ملي نيز سياستگذاران براي شناخت وضعيت موجود، روند تحولات آينده، دريافت بازخورد از تأثيرات مثبت و منفي سياستهاي موجود و تدوين سياستهاي مناسب به اطلاعات حاصله از سنجش نوآوري نيازمند هستند. در مقاله حاضر سعي شده است تا مستند به مرور ادبيات موضوعي مربوط به عنوان تحقيق، با استفاده از بررسي تطبيقي برخي تحقيقات انجام شده در مورد سنجش نوآوري، به شباهتها و تفاوتهاي آنها اشاره شود. در بخش شباهتها به دو مورد فرايند نوآوري، سنجش تغييرات فناورانه و در بخش تفاوتها نيز به دو مورد: سطح تحليل و ارائه شاخصها براي سنجش هر سه حوزه فرايند سيستمي نوآوري اشاره شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
153 - توسعه تجاري سازي دستاوردهاي علمي از طريق تحقيقات توليد نيمه صنعتي
رضا مهدیاز ديدگاه نظام ملي نوآوري، تجاري سازي دستاوردهاي پژوهشي داراي اهميت و جايگاه ويژه در نظامهاي علمي، فني، اقتصادي و اجتماعي است. علي رغم اهميت و ارزش بالاي تجاري سازي دستاوردهاي پژوهشهاي علمي، همواره در فرايند تجاري سازي مسائل و مشكلات زيادي وجود دارد كه مانع از تحقق اهدا چکیده کاملاز ديدگاه نظام ملي نوآوري، تجاري سازي دستاوردهاي پژوهشي داراي اهميت و جايگاه ويژه در نظامهاي علمي، فني، اقتصادي و اجتماعي است. علي رغم اهميت و ارزش بالاي تجاري سازي دستاوردهاي پژوهشهاي علمي، همواره در فرايند تجاري سازي مسائل و مشكلات زيادي وجود دارد كه مانع از تحقق اهداف تجاري سازي ميشود. يکي از موانع عمده تجاري سازي، ناکارآمدي روشها و عدم بکارگيري روش علمي- تجربي معتبر براي تجاري سازي است. در اين مقاله، با استفاده از متدولوژي تركيبي مطالعه اسنادي و پژوهشهاي ميداني با توجه به مفاهيم و الگوهاي تجاري سازي دستاوردهاي پژوهشهاي علمي، انجام تحقيقات توليد نيمه صنعتي بعنوان يك راهكار اصولي براي امكان سنجي تخصصي فني- اقتصادي طرح و مديريت ريسك و اتصال دستاوردها و نتايج پژوهشهاي علمي به توليد صنعتي پيشنهاد و فرايند آن توسعه داده شده است. براساس الگو و راهكار پيشنهاد شده در اين مقاله، پس از دستيابي به نتيجه پژوهش علمي، تحقيقات توليد نيمه صنعتي بصورت نظام يافته انجام ميشود تا محصول نهايي با اطمينان بيشتر و ريسك و هزينه كمتر، با يك نقشه راه و طرح تجاري مشخص، آماده توليد صنعتي و عرضه به بازار مصرف شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
154 - بررسي اثر حقوق مالکيت معنوي روي سرمايه¬گذاري مستقيم خارجي در کشورهاي گروه D8
محمد حسن فطرس ابولفضل نجارزاده نوش آبادیحقوق مالکيت معنوي نقش مهمي در رشد اقتصادي بلند مدت جوامع دارد. ازاين روي، نهادهاي بين المللي همچون سازمان تجارت جهاني و سازمان مالکيت معنوي جهاني در سال هاي اخير، توصيه هايي به اعضاي خود مبني بر تامين و تقويت اين عامل تعيين کننده کرده اند. همچنين، شکاف در نظامهاي ما چکیده کاملحقوق مالکيت معنوي نقش مهمي در رشد اقتصادي بلند مدت جوامع دارد. ازاين روي، نهادهاي بين المللي همچون سازمان تجارت جهاني و سازمان مالکيت معنوي جهاني در سال هاي اخير، توصيه هايي به اعضاي خود مبني بر تامين و تقويت اين عامل تعيين کننده کرده اند. همچنين، شکاف در نظامهاي مالکيت معنوي در بين کشورهاي توسعه يافته و در حال توسعه، به عنوان يکي از علل تفاوت در سطح جريان سرمايه گذاريهاي مستقيم خارجي و جريان بين المللي سرمايه هاي خصوصي به شمار ميآيد. اين پژوهش از طريق تحليل شاخصي داده هاي دوره زماني 2005-1985، به بررسي و مقايسه نقش حقوق مالکيت معنوي بر سرمايه گذاري مستقيم خارجي در کشور هاي گروه D8 مي-پردازد. پرسش اين است که آيا حمايت از حقوق مالکيت معنوي اثر مثبتي روي سرمايه گذاريهاي مستقيم خارجي در کشورهاي گروه D8 دارد؟ نتايج بررسي نشان ميدهد، رابطه بين حقوق مالکيت معنوي وسرمايه گذاري هاي مستقيم خارجي با توجه به ظرفيتهاي زير بنايي و سطح توسعه يافتگي کشورها در بين کشورهاي گروه 8D متفاوت ميباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
155 - شناخت شرکتهای انشعابی دانشگاهی و انواع آنها
بهمن فکورتشكيل شركتهاي انشعابي دانشگاهي به عنوان يك فعاليت بارز كارآفريني دانشگاهي، يکي از سازوکارهاي رو به گسترش انتقال تکنولوژي از دانشگاهها و سازمانهاي تحقيقاتي است كه مي تواند بيشترين بازگشت مالي را براي دارندگان تكنولوژي به همراه داشته و نقش مهمي را در توسعة اقتصادي محلي چکیده کاملتشكيل شركتهاي انشعابي دانشگاهي به عنوان يك فعاليت بارز كارآفريني دانشگاهي، يکي از سازوکارهاي رو به گسترش انتقال تکنولوژي از دانشگاهها و سازمانهاي تحقيقاتي است كه مي تواند بيشترين بازگشت مالي را براي دارندگان تكنولوژي به همراه داشته و نقش مهمي را در توسعة اقتصادي محلي و ملي ايفاء نمايد. اين مقاله در صدد است با بررسي ادبيات كارآفريني دانشگاهي، تعريف دقيقتري از اين شركتها به دست داده و اهميت تاسيس اين شركتها را از جنبه هاي گوناگون روشن سازد. مسئولين دانشگاهي در جهت زمينه سازي و مديريت شكل گيري اين شركتها در بخش دانشگاهي نيازمند شناخت بيشتري از انواع مختلف اين شركتها مي باشند. از اينرو تلاش شده است دسته بندي نسبتاً جامعي از انواع اين شركتها در اين مقاله ارائه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
156 - مزايا و چالشهاي تجاري سازي نتايج تحقيقات مراكز پژوهشي در صنايع موجود
روح الله قابضیيافتهها و نتايج تحقيقاتي تا هنگامي كه در عرصه عمل استقرار نيابند و عوايد آنها نصيب جامعه نشود نميتوانند منشاء رفاه عمومي و ثروت انسانها باشند. اين موضوع با تجاري سازي تحقق مييابد كه يكي از پيچيده ترين مراحل فرايند نوآوري فناوريكي است و هيچ الگوي قطعي و بلامنازعي براي چکیده کامليافتهها و نتايج تحقيقاتي تا هنگامي كه در عرصه عمل استقرار نيابند و عوايد آنها نصيب جامعه نشود نميتوانند منشاء رفاه عمومي و ثروت انسانها باشند. اين موضوع با تجاري سازي تحقق مييابد كه يكي از پيچيده ترين مراحل فرايند نوآوري فناوريكي است و هيچ الگوي قطعي و بلامنازعي براي آن وجود ندارد. تجاري سازي موفق فناوري حداقل نياز به تقاضاي كافي، برتري بالقوه فناوري براي پاسخگوئي به آن تقاضا و يك فرد يا شركت كارآفرين با منابع و توانمنديهاي مديريتي و بازاريابي مناسب براي تحويل محصول نهائي به بازار ميباشد. يكي از راهكارهاي موجود براي تسهيل تجاري سازي بهرهگيري از صنايع موجود ميباشد. منظور از صنايع موجود صنايعي ميباشند كه تجهيزات مورد نياز براي بكارگيري نتايج تحقيقات را داشته و علاوه بر آن ظرفيت خالي نيز داشته باشند. در اين مقاله پس از تعريف فرايند تجاري سازي به تبيين مزاياي بهرهگيري از صنايع موجود براي تجاري سازي نتايج تحقيقات مراكز پژوهشي پرداخته ميشود و سپس برخي از موانع موجود كه در صنايع و مراكز تحقيقاتي مانع از تجاري سازي نتايج تحقيقات در صنايع موجود ميشود تشريح شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
157 - تجاري سازي تکنولوژي عامل موثر درتوسعه تکنولوژي و اقتصاد
رضا رادفر عباس خمسه حسام الدین مدنیامروزه تحقيقات را به خاطر نوآوري و نوآوري را به خاطر سود اقتصادي نگاه ميکنند. در دنياي کنوني تحقيقات خصلت فرهنگي به معناي مرسوم کلمه را از دست داده و به عاملي اقتصادي تبديل گرديده است. تجاري سازي بخش مهمي از فرآيند نوآوري است و هيچ تکنولوژي و محصولي بدون آن با موفقيت و چکیده کاملامروزه تحقيقات را به خاطر نوآوري و نوآوري را به خاطر سود اقتصادي نگاه ميکنند. در دنياي کنوني تحقيقات خصلت فرهنگي به معناي مرسوم کلمه را از دست داده و به عاملي اقتصادي تبديل گرديده است. تجاري سازي بخش مهمي از فرآيند نوآوري است و هيچ تکنولوژي و محصولي بدون آن با موفقيت وارد بازار نميشود. ايجاد بسترهايي براي عرضه دانش و تکنولوژي، علاوه بر فراهم آوردن ارزشهاي اقتصادي قابل توجه براي سازمانها، منجر به رشد اقتصادي و تکنولوژيک جامعه ميشود. در اين مقاله سعي داريم تا ضمن معرفي تجاري سازي تکنولوژي و فرآيند آن، به بررسي اهميت تجاري سازي تکنولوژي و نقش آن در توسعه تکنولوژيهاي جديد بپردازيم، همچنين در ادامه عوامل مهم تاثيرگذار درتجاري سازي تکنولوژي و موفقيت آن، و نيز طبقه بندي و ريسکهاي تجاري سازي تکنولوژي مورد بررسي قرار ميگيرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
158 - ویژگی و اهمیت مراکز توسعه و نوآوری و مدیریت آنها
عباس خمسه محیا علیمرادیانامروزه رقابت روزافزون جهانی، دیگر فرصت تحقیقات بنیادی و پایه ای را از بسیاری صنایع گرفته است، به همین دلیل بیشتر شرکتها مجبورند فقط به تحقیقات بحرانی و مورد نیاز دست بزنند. ارتباطات جهانی ، همگانی شدن بسیاری از علوم و دانش ها ، و امکان بیشتر و راحت تر خریدن دانش از صاحب چکیده کاملامروزه رقابت روزافزون جهانی، دیگر فرصت تحقیقات بنیادی و پایه ای را از بسیاری صنایع گرفته است، به همین دلیل بیشتر شرکتها مجبورند فقط به تحقیقات بحرانی و مورد نیاز دست بزنند. ارتباطات جهانی ، همگانی شدن بسیاری از علوم و دانش ها ، و امکان بیشتر و راحت تر خریدن دانش از صاحبان آن، لزوم دوباره کاری در تحقیقات و ایجاد دانش های جدید را از بین برده است. برای تولید دانش، پول هزینه می شود. در حالی که فرآیند توسعه و نوآوری ، از دانش تولید شده، پول و ثروت می آفریند و منجر به توسعه تکنولوژی و اقتصاد می شود. در اين مقاله سعی داریم تا ضمن معرفی توسعه و نوآوری، به بیان اهمیت آن در توسعه تکنولوژی و اقتصاد بپردازیم. همچنین تفاوت بین تحقيق، توسعه و نوآوری و مراکز آنها، و نیز ویژگی های منابع انسانی مورد نیاز این مراکز را مورد بررسی قرار داده و در ادامه به برخی نکات مهم که در مدیریت این واحدها موثر می باشد، خواهیم پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
159 - بهرهگيري از صنايع موجود، راه حلي براي تسهيل تجاري سازي
احمد موسائیيافته ها و نتايج تحقيقاتي تا هنگامي كه در عرصه عمل استقرار نيابند و عوايد آنها نصيب جامعه نشود نميتوانند منشاء رفاه عمومي و ثروت انسانها باشند. تجاري سازي و انتقال يافته هاي تحقيقاتي به عرصه صنعت و بازار بي اغراق يكي از پيچيده ترين مراحل فرايند نوآوري است. يكي از راهك چکیده کامليافته ها و نتايج تحقيقاتي تا هنگامي كه در عرصه عمل استقرار نيابند و عوايد آنها نصيب جامعه نشود نميتوانند منشاء رفاه عمومي و ثروت انسانها باشند. تجاري سازي و انتقال يافته هاي تحقيقاتي به عرصه صنعت و بازار بي اغراق يكي از پيچيده ترين مراحل فرايند نوآوري است. يكي از راهكارهاي موجود در اين زمينه بهرهگيري از صنايع موجود ميباشد. منظور از صنايع موجود صنايعي ميباشند كه تجهيزات مورد نياز براي توليد صنعتي طرح را داشته و علاوه بر آن ظرفيت خالي نيز داشته باشتد. در اين مقاله تلاش شده كه ابتدا مزاياي بهرهگيري از صنايع موجود براي تجاري سازي برخي از تكنولوژهاي جديد تشريح شود. سپس با استفاده از يك متدولوژي علمي كه از مباني طراحي ماجولار و طراحي منسجم بهره ميگيرد، به تشريح چگونگي و پيادهسازي يكي از تكنولوژيهاي پژوهشگاه صنعت نفت در يكي از صنايع موجود براساس اين روش ميپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
160 - ضرورت پرداختن به توسعه محصولات جدید و نقش نوآوری،R&D و تکنولوژی درآن
عباس خمسه رضا رادفر علی سرافراز داوود سرافرازدرجهان اقتصادی امروزه بیشتر سازمانها در جستجو برای یافتن عوامل ایجاد مزیت رقابتی هستند . فرآیند توسعه محصول جدید برای انواع مختلف سازمانهای تولیدی/خدماتی اکنون مزیت رقابتی محسوب می شود . توسعه محصولات جدید به سازمانها کمک خواهد کرد تا موقعیت رقابتی و انحصاری خود را در ب چکیده کاملدرجهان اقتصادی امروزه بیشتر سازمانها در جستجو برای یافتن عوامل ایجاد مزیت رقابتی هستند . فرآیند توسعه محصول جدید برای انواع مختلف سازمانهای تولیدی/خدماتی اکنون مزیت رقابتی محسوب می شود . توسعه محصولات جدید به سازمانها کمک خواهد کرد تا موقعیت رقابتی و انحصاری خود را در بازار رقابت حفظ نمایند. در این مقاله سعی داریم تا ضمن معرفی توسعه محصولات جدید، راهبردها ، الگوها و فرآیند آن به اهداف و دلایل اهمیت توسعه محصولات جدید بپردازیم. همچنین در ادامه به نقش نوآوری ، تحقیق و توسعه، تکنولوژی و مدیریت در فرآیند توسعه محصولات جدید پرداخته و عوامل حائز اهمیتی را که در شکست و موفقیت توسعه محصولات جدید نقش دارند را مورد بررسی قرار خواهیم داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
161 - تاثير جهاني شدن تحقيق و توسعه بر رشد و توسعه اقتصادي
لاله حقیقتبا گسترش تكنولوژي اطلاعات و شبکههاي اطلاع رساني، تحقيق و توسعه وضعيتي جهاني به خود گرفته است. همچنين پيشرفتهاي علمي و مهندسي نيزاين فرايند را عملي کرده که موجبات همکاريهاي صنعتي بين پژوهشگران، سازمانها و جوامع مختلف را در سطح جهان فراهم نموده است. از آنجا که دستيا چکیده کاملبا گسترش تكنولوژي اطلاعات و شبکههاي اطلاع رساني، تحقيق و توسعه وضعيتي جهاني به خود گرفته است. همچنين پيشرفتهاي علمي و مهندسي نيزاين فرايند را عملي کرده که موجبات همکاريهاي صنعتي بين پژوهشگران، سازمانها و جوامع مختلف را در سطح جهان فراهم نموده است. از آنجا که دستيابي به فناوري نوين و رشد اقتصادي در کشورهاي در حال توسعه متضمن سرمايهگذاري گسترده وايجاد توسعه و مهارت در امر تحقيق و توسعه ميباشد،اينگونه کشورها سعي مينمايند با اتکا به سرمايهگذاري خارجي به فناوريهاي برتر که داراي تحقيقات دانشي و توسعهاي ميباشد، دست يابند و باايجاد نوآوري به توسعه آن بپردازند. لذا جهاني شدن تحقيق و توسعه توسط شرکتهاي فرامليتي و عدم تمرکز واحدهاي تحقيق و توسعه باعث رشد اقتصادي ساير کشورها گرديده است. به نظر ميرسد جهاني شدن به صورت يک ر اه حل، قادر است بسياري از مشکلات اقتصادي را بر طرف کند. امروز اقتصاد جهاني بر اساس مديريت فرايندهاي اطلاعاتي و شبكهاي سازماندهي ميشود. به گونهاي که در نظريههاي گوناگون ميتوان شکل جديدي از اقتصاد بين الملل را ملاحظه کرد. بر همين اساس اقتصاد شبکهاي علمي است که بر اساس الگوي کنترل اطلاعات سازماندهي ميشود و بر اساس معيارها و شاخصهاي مختلفي مورد ارزيابي قرار ميگيرد.اين روش، مکانيسمهاي مديريت اقتصادي لازم و مؤثر را براي شکل جديدي از ساختار اقتصاد چند وجهي فراهم ميآورد. بهاين ترتيب فرايندهاي اقتصادي دگرگون شده و شکل جديدي از روابط اقتصادي حاصل ميگردد. همچنين استفاده از فناوري اطلاعات موجب توسعه تجارت، تسهيل ارتباطات عوامل اقتصادي و فراهم كردن امکان فعاليت براي سازمانها شده است. از سوي ديگر به نظر ميرسد، همبستگي شديدي بين کشورهايي که توسعه اقتصادي معناداري دارند و کشورهايي که سرمايه گذاري قابل توجهي در زمينه تحقيق و توسعه انجام دادهاند، وجود داشته باشد. به همين دليل ضرورت افزايش ظرفيتهاي تحقيق و توسعه براي کشورهاي در حال توسعه به شدت احساس ميگردد. اين مقاله در نظر دارد تأثير جهاني شدن تحقيق و توسعه را بر رشد اقتصادي کشورها مورد بررسي قرار داده و چالشها و فرصتهاي حاصل از آن مانند ارائه محصولات بهتر،ايجاد مشاغل جديد و افزايش درآمدزايي در كشورهاي در حال توسعه را تشريح نمايد. همچنين به فاكتورهاي مهمي كه ميتواند منجر به رشد اقتصاد شبكهاي و ارزش آفريني در آن گردد پرداخته ميشود . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
162 - مدل فرآيندي تجاري سازي دانش فني محصولات شيميايي
ساسان صدرایی احمد موسائیتجاري سازي تكنولوژي از جمله مراحل بسيار مشكل فرايند توسعه تكنولوژي است و بسياري از سازمانهاي تحقيقاتي در اجراي آن با دشواري مواجه مي باشند. پيچيدگي و ماهيت خاص و متفاوت هر يك از تكنولوژيها، طراحي فرآيند تجاري سازي تكنولوژي را با مشكلات متعددي مواجه ساخته است. فقدان يك چکیده کاملتجاري سازي تكنولوژي از جمله مراحل بسيار مشكل فرايند توسعه تكنولوژي است و بسياري از سازمانهاي تحقيقاتي در اجراي آن با دشواري مواجه مي باشند. پيچيدگي و ماهيت خاص و متفاوت هر يك از تكنولوژيها، طراحي فرآيند تجاري سازي تكنولوژي را با مشكلات متعددي مواجه ساخته است. فقدان يكپارچگي بين اجزاي فرآيند هاي تجاري سازي و عدم هماهنگي شيوه تجاري سازي با استراتژي هاي سازمانهاي تحقيقاتي، اين مساله را با دشواري هاي مضاعفي همراه ساخته است. در اين مقاله تلاش شده است تا با ارائه چارچوبي فرآيندي تجاري سازي تكنولوژي براي محصولات شيميايي با تاكيد بر يكپارچگي فرآيندي در پژوهشگاه صنعت نفت تشريح گردد اين مدل برگرفته شده از ادبيات و توسعه يافته براساس تجربيات و افزودن اركان لازم به منظور برطرف شدن مشكلات موجود ميباشد. پس از طراحي مدل به منظور اعتبار سنجي، مدل مذكور براي چندين مورد تكنولوژي در پژوهشگاه مورد استفاده قرار گرفت و نواقص مدل شناسايي و برطرف گرديد. در اين مقاله يك مورد مطالعه موردي براي تجاري سازي تكنولوژي يكي از محصولات شيميايي در پژوهشگاه صنعت نفت بر اساس چارچوب مذكور ارائه شده است و در نهايت نتايج حاصل از اجراي مدل تشريح شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
163 - بررسي تاثيرات جهاني شدن R&D بر توسعه تکنولوژي و نوآوري
رضا رادفر عباس خمسهافزايش رقابت و انگيزه بقاء بسياري از سازمانها را برآن داشته که فعاليتهاي خود را بر توليدات اساسي و توانمنديهاي محوري متمرکز کنند که اين امر مستلزم سرمايهگذاري در تحقيقات و ايجاد نوآوريهاي تکنولوژيک ميباشد. انجام تحقيقات در سازمانها با هدف حمايت از نوآوري صورت مي چکیده کاملافزايش رقابت و انگيزه بقاء بسياري از سازمانها را برآن داشته که فعاليتهاي خود را بر توليدات اساسي و توانمنديهاي محوري متمرکز کنند که اين امر مستلزم سرمايهگذاري در تحقيقات و ايجاد نوآوريهاي تکنولوژيک ميباشد. انجام تحقيقات در سازمانها با هدف حمايت از نوآوري صورت ميگيرد و فعاليتهاي R&D بايد فرصتهاي کسبوکار جديدي خلق کرده و يا کسبوکار فعلي سازمان را متحول نمايد. همچنين شدت يافتن رقابت موجب افزايش حمايت کشورها و سازمانها از فعاليتهاي R&D شده است. پيچيدگيهاي تحقيقات مبتني بر دانش، تکنولوژي و نوآوري و نيز پويايي کسبوکار و بازار، سازمانها را مجبور کرده تا در حجم، مقياس، موقعيت مکاني و جهتگيري فعاليتهايشان تجديدنظر کنند. امروزه R&D تاثير مستقيمي بر نوآوري، بهرهوري، کيفيت، سطح استاندارد زندگي، سهم بازار و نيز ديگر عواملي که در افزايش توان رقابتي سازمانها موثر هستند، دارد. با ظهور پديده جهاني شدن روشهاي کسب تکنولوژي نيز تغيير کرده و روشهاي جديدي خلق گرديده که به کشورها و سازمانها امکان دستيابي به تحقيقات در سطوح مختلف را ميدهد. در اين مقاله سعي شده تا ضمن ارائه تعريفي از جهاني شدن و R&D، به بررسي تاثيرات جهاني شدن بر R&D شامل ظهور روشهاي جديد کسب تکنولوژي که منجر به دسترسي به تحقيقات دانشي و توسعهاي ميگردد، بررسي شاخصهاي تاثيرپذير از R&D، لزوم مميزي R&D و نوآوري در سازمانها، معرفي برخي از فاکتورهاي مرتبط با R&D نظير هزينه، بازار، تکنولوژي، مزيت رقابتي و چالشها و فرصتهاي حاصل از فرآيند جهاني شدن بر فعاليتهاي R&D در کشورهاي در حال توسعه، پرداخته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
164 - نقش تحقیق و توسعه در توسعه اقتصادی کشورها
مهناز ربیعیهزينه تحقيق و توسعه و پيشرفت تكنولوژي باعث كاهش هزينه ها، افزايش بهره وري و رشد صادرات مي شود. تكنولوژيهاي جديد موجب تقويت جابجايي عوامل توليد و ايجاد تنوع بيشتر در توليدات مي باشد. علاه بر آن، تكنولوژي باعث تغيير هزينه نسبي توليد و نيز افزايش مزيت نسبی بنگاه ها و در ن چکیده کاملهزينه تحقيق و توسعه و پيشرفت تكنولوژي باعث كاهش هزينه ها، افزايش بهره وري و رشد صادرات مي شود. تكنولوژيهاي جديد موجب تقويت جابجايي عوامل توليد و ايجاد تنوع بيشتر در توليدات مي باشد. علاه بر آن، تكنولوژي باعث تغيير هزينه نسبي توليد و نيز افزايش مزيت نسبی بنگاه ها و در نهایت كشورها میشود. هزينه تحقيق و توسعه و نوآوري و تكنولوژي هاي جديد به بنگاههای اقتصادی اجازه ميدهد توان توليدي خود را ارتقاء بخشند كه اين امر نيز منجر به رشد ظرفيت، كاهش هزينه، افزايش كيفيت و افزايش سرعت در تحويل كالا مي شود ويژگي برجسته ايده ها و نوآوريها اين است كه رقابت پذير نيستند. براي مثال، با دستيابي به روش جديد، ديگران به راحتي ميتوانند آن را بكار گيرند. بدون اينكه اين مساله سبب منع استفاده كنندگان اوليه شده باشد بنابراين، اين قبيل مقولات تنها يك بار توليد شده و به راحتي قابل تكثيرند. همين ويژگي سبب ايجاد مزاياي خارجي مي گردد كه منعكس كننده شرايط بازده صعودي به مقياس و بازار غيررقابتي است. البته چنانچه توليدكنندگان بتوانند در استفاده از نوآوری و ایدههای جدید محدوديت ايجاد نمايند (مانند حق اختراع)، درجه و ميزان مزاياي خارجي آن كاهش مي يابد. در این مقاله اهمیت تحقیق وتوسعه (R&D) بر رشد ارزش افزوده از طریق مدلهای رشد درونزا توضیح داده میشود و ضمن بررسی مدل رشد درونزای رومر، یک مدل ریاضی برای رشد اقتصادی ایران ساخته و اثر تحقیق و توسعه، سرریزهای حاصل از تحقیق وتوسعه، نیروی کار، سرمایه فیزیکی و سرمایه انسانی بر اساس آزمون انجام شده به روش حداقل مربعات معمولی برآورد گردیده است. با توجه به تاثیر مدیریت نوآوری بر بهبود تحقیق وتوسعه سپس به بررسی اثر مدیریت نوآوری پرداخته شده است. هدف اين مقاله بررسي تاثير تحقیق وتوسعه(R&D) در سطح کلان کشور و مدیریت نوآوری در سطح سازمان جهت دستیابی به رشد اقتصادی است. با توجه به نتایج بدست آمده و تاثیر مثبت تحقیق و توسعه (R&D) بر رشد اقتصادی کشور، به نحوة مدیریت نوآورانه در یک نمودار شبکهای در سازمانها به منظور دستیابی به رشد اقتصادی میپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
165 - نقش تحقیق و توسعه در ارزش¬آفرینی شرکتها از دیدگاه خبرگان
محمد رضا صدری نیا محسن وروانیفنآوري موجب شده است تا سازمان ها بتوانند محصولات و خدمات خود را با كيفيت بالا و قيمت پائين در اختيار مشتريان خود قرار دهند. . اگر شرکتها بتوانند کالاها و خدمات مناسب را با قیمت مناسب، در زمان مناسب و به شیوه ای که مشتریان خواهانند ارائه نمایند می توانند رضایت و وفاداری چکیده کاملفنآوري موجب شده است تا سازمان ها بتوانند محصولات و خدمات خود را با كيفيت بالا و قيمت پائين در اختيار مشتريان خود قرار دهند. . اگر شرکتها بتوانند کالاها و خدمات مناسب را با قیمت مناسب، در زمان مناسب و به شیوه ای که مشتریان خواهانند ارائه نمایند می توانند رضایت و وفاداری مشتریان را به دست آورند. از اینرو شرکتها همیشه به دنبال راه های جدید برای ارائه محصولات جدید به شیوه های جدید هستند تا بدین ترتیب نیازهای مشتریان بالفعل را برآورده کرده و مشتریان بالقوه را نیز به صورت بالفعل درآورند. برای دستیابی به این اهداف تحقیق و توسعه نقش حیاتی ایفا می کند. در این پژوهش سعی شده است نقش تحقیق و توسعه در ارزش آفرینی بنگاه ها از دیدگاه خبرگان مورد بررسی قرار گیرد. این پژوهش توصیفی-پیمایشی می باشد و برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. در این پژوهش 5 فرضبه مورد آزمون قرار گرفتند که در نهایت تمام فرضبه ها مورد تایید قرار گرفتند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
166 - بررسی و تحلیل کاربردهای تحلیل پتنت در مراکز تحقیقاتی کشور
علی فرقانیامروزه اطلاعات پتنت ها به عنوان یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی فنی و تکنولوژیکی شناخته شده است. تحلیل اسناد پتنت ها؛ اطلاعات ارزشمندی را در ابعاد مختلف در اختیار محققان و مدیران مراکز تحقیقاتی قرار می دهد بطوریکه استفاده از تحلیل پتنت در بسياري از كشورهاي پيشرفته صنعتي چکیده کاملامروزه اطلاعات پتنت ها به عنوان یکی از مهمترین منابع اطلاعاتی فنی و تکنولوژیکی شناخته شده است. تحلیل اسناد پتنت ها؛ اطلاعات ارزشمندی را در ابعاد مختلف در اختیار محققان و مدیران مراکز تحقیقاتی قرار می دهد بطوریکه استفاده از تحلیل پتنت در بسياري از كشورهاي پيشرفته صنعتي به عنوان یک ابزار تحلیلی در محیط های تحقیقاتی بسیار رایج شده است. در این مقاله سعی می گردد ضمن بیان اجمالی ویژگی ها و ساختار اطلاعاتی پتنت ها؛ کاربردهای تحلیل پتنت مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد و ضرورت استفاده از ان در مراکز تحقیقاتی کشور تبیین شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
167 - نوآوري، راهبرد، توسعه
علیرضا آیت الهیتوسعه ملي بنا بر رشد فناوري است. رشد فناوري بنابرنوآوري است؛ و نوآوري بنابر اختراع فني است. تحقيق اساسي، مبدأ اختراع فني، و به عبارت ديگر محصول جديد يا روش فني جديد است. اختراعي پذيرفته است كه نقشي در رشد، توسعه و رفاه جامعه ايفاء كند. در واقع، اختراع فني با تجاري شدن چکیده کاملتوسعه ملي بنا بر رشد فناوري است. رشد فناوري بنابرنوآوري است؛ و نوآوري بنابر اختراع فني است. تحقيق اساسي، مبدأ اختراع فني، و به عبارت ديگر محصول جديد يا روش فني جديد است. اختراعي پذيرفته است كه نقشي در رشد، توسعه و رفاه جامعه ايفاء كند. در واقع، اختراع فني با تجاري شدن و كمك به زيربناي جامعه معني مييابد. ساير نوآوريها يا نوآوري مجازي است يا حتي فقط وسيله آوازهگري. نظريهها و قوانين نوآوري، قوانين اجتماعي را پديد ميآورند و به رشد و توسعه مبتني بر دانايي ختم ميشوند. نوآوري مبناي اصولي رشد و توسعه اقتصادي ـ اجتماعي ـ فرهنگي كشور است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
168 - تبیین تاثير شبکهسازی R&D بر افزایش ارزش در SMEs
عباس خمسه رضا رادفردر سالهاي اخير، اهميت و نقش شركتهاي کوچک و متوسط در کشـورهـاي صنعـتي و کشورهـاي در حـال تـوسعـه رو بــه افزايش بوده و بهدليل ظهور تکنولوژیهاي نوين در توليد و ارتباطات، تحولاتي در روشهاي توليد، توزيع و ساختار تشکيلاتي بنگاهها پديد آمده و در همين راستا اهميت واحدهاي چکیده کاملدر سالهاي اخير، اهميت و نقش شركتهاي کوچک و متوسط در کشـورهـاي صنعـتي و کشورهـاي در حـال تـوسعـه رو بــه افزايش بوده و بهدليل ظهور تکنولوژیهاي نوين در توليد و ارتباطات، تحولاتي در روشهاي توليد، توزيع و ساختار تشکيلاتي بنگاهها پديد آمده و در همين راستا اهميت واحدهاي کوچک و متوسط سير فزايندهاي پيدا نموده است. کشورهاي پيشرفته و تازه توسعه يافته بهمنظور تضمين رقابت در بازار آزاد و جلوگيري از انحصار شرکتهاي بزرگ، هميشه راهبردها و سياستهاي ويژهاي را براي ارتقاي صنايع کوچک و متوسط و تسهيل ورود شرکتهاي کارآفرين در عرصه اقتصادي اتخاذ نمودهاند. شبكه به گروهي از شركتها اطلاق ميشود كه در رابطه با پروژه خاصي با هم همكاري دارند و از تخصصهاي هم بهمنظور غلبه بر مشكلات معمول و روزمره و دستيابي به راندمان بهتر استفاده ميكنند. شبكهها بهعنوان بستر و موقعيت قوي در مبحث تجارت جهاني مطرح و از دهه 90 نيز در حوزه تجارت نوين و مساعدت در ايجاد نوآوريها در شركتهاي كوچك و متوسطٌ شديداً مورد توجه قرار گرفتند. از آنجا كه شركتهاي کوچک و متوسط قيود، مشکلات و فرصتهاي مشابه دارند، يك خط مشي شبکهاي مشابه، تسهيلات شبکهاي متناسب با ضرورتها و نيازهاي شركتهاي کوچک و متوسط فراهم ميکند، همچنين خوشهسازی و شبكهسازي شركتهاي کوچک و متوسط بهعنوان يك منبع مهم اطلاعاتي و ايدهسازي براي نوآوريهاي فرايند و توليد است. از سوي ديگر شركتهاي کوچک و متوسط مرتبط با هم، ميتوانند R&D منسجم داشته باشند که هزينه کلي آن از مجموع هزينههاي R&D هر شركتهاي کوچک و متوسط به تنهايي و جداگانه کمتر است. همچنين توسعه محصول، بهبود فرآيند، مشاورههاي مشترک و هماهنگي در بهبود فرآيندها در شركتهاي کوچک و متوسط قرار گرفته در نظام شبکهاي بسيار ثمربخشتر از فرآيند و مشاوره براي شركتهاي کوچک و متوسط مجزا از هم ميباشد. اخذ گواهينامههاي استاندارد و کدهاي مربوط براي تشکيلات شبکهاي سهلالوصولتر و کمهزينهتر است. همچنين شبکههاي آموزشي، امکان دسترسي به منابع آموزشي منسجم و مستمر را براي کليه شركتهاي کوچک و متوسط در شبکه فراهم ميآورد و بهطور كلي اينكه منافع ناشي از تشکيل شبکه شركتهاي کوچک و متوسط ميتواند رافع نيازهاي آنها در ارتباط با ورود به عرصه رقابت جهاني باشد. در اين مقاله سعي داريم تا ضمن بررسي نقش شبكهسازي R&D در ميان شركتهاي کوچک و متوسط، به چالشها و فرصتهاي حاصل از آن بپردازيم. همچنين به منافع و عوايدخوشهسازی و شبكهسازي ميان شركتهاي کوچک و متوسط پرداخته و خلق ارزشهاي حاصل از شبكهسازي R&D در موفقيت و پيشرفت شركتهاي کوچک و متوسط در بازار رقابت را مورد تحليل قرار خواهیم داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
169 - طراحي مدلي جهت تعيين فرصت ها و تجاري سازي آنها در مراكز تحقيق و توسعه
احمد موسائیامروزه، ضرورت پرداختن به مقوله تحقيق و توسعه در كشورمان ايران، بيش از پيش و فراتر از كشورهاي توسعه يافته احساس مي شود. تحقيقات مي تواند راهگشا باشد اگر هدفمندتر به آن پرداخته شود. تحقيق و توسعه تنها مزيت رقابتي شركت هاي امروزي است و تنها شركت هايي پايدارند كه تحقيق و تو چکیده کاملامروزه، ضرورت پرداختن به مقوله تحقيق و توسعه در كشورمان ايران، بيش از پيش و فراتر از كشورهاي توسعه يافته احساس مي شود. تحقيقات مي تواند راهگشا باشد اگر هدفمندتر به آن پرداخته شود. تحقيق و توسعه تنها مزيت رقابتي شركت هاي امروزي است و تنها شركت هايي پايدارند كه تحقيق و توسعه در آنها نهادينه شده باشد. لذا اين مقاله به توسعه مدلي جهت هدفمند نمودن فعاليت مراكز تحقيق و توسعه در كشور و افزايش كارايي و اثربخشي اين گونه مراكز مي پردازد. با اجراي گام به گام چنين مدلي، سازمان تحقيق و توسعه مي تواند اطمينان حاصل نمايد هر ايده اي كه خلق مي شود به شرط آنكه يك فرصت باشد در مسير مدون و برنامه ريزي شده اي براي رسيدن به بازار قرار مي گيرد و در نتيجه جايگاه طرح هاي پژوهشي در سازمان تحقيق و توسعه كاملا مشخص است. ضمن اينكه شاخصه مهم و بارز مدل مذكور، وجود برنامه هايي جهت بازاريابي، تحقيقات بازار و تجاري سازي ايده خلق شده است تا انباشتي از دانش در سازمان هاي تحقيق و توسعه اتفاق نيفتد كه از قبل هيچگونه تفكري در خصوص كاربردي و عملي نمودن آنها وجود نداشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
170 - نقش واحد R&D بر کارآفريني و ارزش افزوده بنگاه هاي کوچک و متوسط
بیتا فرامرزپور دارزینی نسرین خاندانتعريف ارائه شده از سازمان همکاري و توسعه اقتصادي از R&D شامل کار خلاقي است که بر پايه اي نظام يافته انجام مي شود، تا گنجينه دانش علمي و فني حاصل از آن، به منظور ابداع کاربردهاي جديد، مورد بهره برداري قرار بگيرد. قبل از جنگ جهاني دوم تنها معدودي از موسسات خصوصي و خدماتي، چکیده کاملتعريف ارائه شده از سازمان همکاري و توسعه اقتصادي از R&D شامل کار خلاقي است که بر پايه اي نظام يافته انجام مي شود، تا گنجينه دانش علمي و فني حاصل از آن، به منظور ابداع کاربردهاي جديد، مورد بهره برداري قرار بگيرد. قبل از جنگ جهاني دوم تنها معدودي از موسسات خصوصي و خدماتي، تحقيقاتي براي صنايع انجام مي دادند. اما فعاليت هاي R&D زمان جنگ به سرعت پيشرفت کرده و حجم پيچيدگي هاي واحدهاي R&D افزوده شدند که در نتيجه بهبود فزاينده محصولات جديد را همراه داشت. درجه اهميت به R&D و حمايت دولت ها و سهم R&D از GDP نشاندهنده درجه توسعه يافتگي کشورها مي باشد. براي بررسي بهتر جايگاه R&D در کشور ايران و درجه هم افزايي شبکه اي آن در اين گزارش ابتدا مطالعات کتابخانه اي صورت گرفته است و الگوهاي حمايتي چند کشور توسعه يافته مورد بررسي قرار گرفت که همه آنها حاکي از ايجاد شبکه و ارتباط بين واحدهاي R&Dدر بخش دولتي و خصوصي همراه با ارتباط صنعت و دانشگاه مي باشد و ايجاد ارتباط و هم افزايي شبکه اي در کشور ما مي تواند به بهترين نحو در قالب تقويت پارک هاي علم و فناوري عملي گردد. سپس وضعيت R&D در صنايع استان کرمان مورد بررسي قرار گرفت. براساس نظرات مديران درصد بالايي از آنها به R&D اهميت داده و به ايجاد آن اقدام و آن را موثر در سودآوري و خلق ارزش مي دانستند. اما نکته مهم در پايان همه مطالب نشاندهنده لزوم حمايت حساب شده دولت از R&D و عملياتي شدن نتايج و زمينه سازي جهت شبکه اي شدن فعاليت هاي R&D دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
171 - بررسی ضرورت توسعه فناوری نانو و چالش های مدیریتی آن در ایران
علی فرقانی رضا انصاريفناوري نانو را منشأ تحولات تكنولوژيك و انقلاب صنعتي آينده ميدانند و بسياري از كشورها اقدام به توانمندسازي خود در رويارويي با اين فناوري نمودهاند. اين فناوري در دهه 1980 ميلادي بطور تدريجي وارد صنعت شد و تا اين زمان حجم بالايي از بودجههاي تحقيقاتي را به خود اختصاص داد چکیده کاملفناوري نانو را منشأ تحولات تكنولوژيك و انقلاب صنعتي آينده ميدانند و بسياري از كشورها اقدام به توانمندسازي خود در رويارويي با اين فناوري نمودهاند. اين فناوري در دهه 1980 ميلادي بطور تدريجي وارد صنعت شد و تا اين زمان حجم بالايي از بودجههاي تحقيقاتي را به خود اختصاص داده است. اين فناوري در مراحل اوليه رشد خود است و انجام پيشبينيهاي دقيق درخصوص روند توسعه و ابعاد آن امكانپذير نيست ولي نميتوان نسبت به تحولات ناشي از آن در كشور بيتوجه بود. در اين مقاله تلاش گرديده است ضرورت توسعه فناوري نانو در كشور مورد بررسي قرار گيرد و در اين زمينه سه عامل تأثيرگذاري فرصتهاي اقتصادي، سياستهاي تجاريسازي و حقوق مالكيت فكري مورد شناسايي و بررسي قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
172 - تحقیق و توسعه در سازمانهای کارآفرین
جلیل صمد آقاییچکیده در دسترس نیستچکیده در دسترس نیست پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
173 - ارائه¬ چارچوبی برای تعیین اولویتهای برنامه¬ریزی در پارکهای علمی با استفاده از روش دیماتل فازی؛ مطالعه موردی پارک علم ¬و ¬فناوری شیخ ¬بهایی
محمد ابراهیم صادقی علی اصغر سعد آبادی سعید میرزا محمدی محمد مهدوی مزدهپارک های علمی از ابزارهای شناخته شده در زمینه رشد و توسعه شرکت های دانش بنیان هستند. از همین روی، این نهادها در سالهای اخیر مورد توجه سیاستگذاران علم و فناوری کشور قرار گرفته اند. مطالعه نحوه اثرگذاری این نهادها بر توسعه شرکت های دانش بنیان و شناسایی عوامل تأثیرگذار ب چکیده کاملپارک های علمی از ابزارهای شناخته شده در زمینه رشد و توسعه شرکت های دانش بنیان هستند. از همین روی، این نهادها در سالهای اخیر مورد توجه سیاستگذاران علم و فناوری کشور قرار گرفته اند. مطالعه نحوه اثرگذاری این نهادها بر توسعه شرکت های دانش بنیان و شناسایی عوامل تأثیرگذار بر کسب مزیت رقابتی توسط آنها موضوع این تحقیق بوده که پس از بررسی گسترده مطالعات موجود در این حوزه، عوامل کلیدی تأثیرگذار شناسایی شده و با استفاده از نظر خبرگان، متناسب با شرایط کشور اصلاح شده و در یک چارچوب مناسب قرار گرفته اند. این چارچوب شامل چهار بعد «منابع انسانی»، «تحقیق و توسعه و انتقال فناوری»، «تسهیلات» و «توسعه بازار» بوده و دارای دوازده زیرعامل میباشد. چارچوب پیشنهادی در پارک علم و فناوری شیخ بهایی اصفهان به کار گرفته شد و نتایج نشان داد که در این پارک باید توجه ویژهای به بعد تسهیلات صورت پذیرد. این بعد بالاترین اهمیت را در میان ابعاد 4 گانه دارا بود و به عنوان تنها بعد تأثیرگذار در پارک علم و فناوری شیخ بهایی اصفهان شناخته شد و سایر ابعاد مانند منابع انسانی، تحقیق و توسعه و انتقال فناوری و توسعه ی بازار تأثیرپذیر بودند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که توسعه ی شرکت های دانش بنیان مستقر در این پارک، بیش از نیروی انسانی، فعالیتهای دانشی و خدمات بازاریابی به تسهیلاتی همچون منابع مالی و زیرساخت های فیزیکی اولیه مورد نیاز وابسته است. استفاده از این چارچوب به منظور شناسایی ابعاد و عوامل تأثیرگذار در ایجاد مزیت رقابتی و تعیین اولویتهای عمل و برنامهریزی برای سایر پارکهای علمی کشور نیز پیشنهاد میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
174 - بررسي تأثير کيفيت زندگي کاري بر شکلگيري رفتار تسهيم دانش در يک مرکز مخابراتي در ايران
سید مهدی حسینی سرخوش پیمان اخوان محسن گرمابدریتسهيم دانش مؤلفهاي كليدي براي دستيابي به مزيت رقابتي پايدار در محيط متلاطم امروزي ميباشد. تسهيم دانش اثربخش ميان کارکنان ميتواند بهطور قابل ملاحظهاي بر عملکرد سازمانها تأثير بگذارد. بنابراين هدف از اين تحقيق بررسي تأثير کيفيت زندگي کاري بر شکلگيري رفتار تسهيم دان چکیده کاملتسهيم دانش مؤلفهاي كليدي براي دستيابي به مزيت رقابتي پايدار در محيط متلاطم امروزي ميباشد. تسهيم دانش اثربخش ميان کارکنان ميتواند بهطور قابل ملاحظهاي بر عملکرد سازمانها تأثير بگذارد. بنابراين هدف از اين تحقيق بررسي تأثير کيفيت زندگي کاري بر شکلگيري رفتار تسهيم دانش در يک مرکز تحقيقاتي در ايران ميباشد. اين تحقيق يک تحقيق توصيفي و به لحاظ هدف، از نوع تحقيقات كاربردي و به لحاظ گردآوري اطلاعات پيمايشي است. جهت آزمون فرضيههاي تحقيق از مدلسازي معادلات ساختاري (SEM) استفاده شد. به منظور جمعآوري دادههاي تحقيق، پرسشنامهاي جهت سنجش کيفيت زندگي کاري، نگرش، قصد و رفتار تسهيم دانش مبتني بر تحقيقات گذشته تدوين و در جامعه هدف توزيع گرديد. تجزيه و تحليل 317 پرسشنامه تکميل شده و معتبر نشان داد کيفيت زندگي کاري اثر مثبت و معناداري بر نگرش و رفتار تسهيم دانش کارکنان در سازمان مورد مطالعه دارد. همچنين نگرش به تسهيم دانش عاملي مؤثر در تقويت قصد تسهيم دانش بوده و قصد تسهيم دانش نيز به نوبه خود بر رفتار واقعي تسهيم دانش اثر ميگذارد. علاوه بر اين، نتايج تحقيق حاکي از آن بود که در ميان ابعاد کيفيت زندگي کاري، قانونگرايي مؤثرترين عامل در تسهيم دانش است. در نهايت با توجه به يافتههاي تحقيق توصيههاي کاربردي به مديران و دستاندرکاران حوزه مديريت دانش و پيشنهاداتي به محققان آتي جهت پوشش شکافهاي تحقيق حاضر ارائه شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
175 - عدم تطابق الگوي تحقيقات قراردادي با مأموريت سازمانهاي پژوهش و فناوري در توسعه فناوري
رضا بندريانبه علت عدم ارتباط سازمانهای پژوهش و فناوری (RTOs) با صنعت و تمايل بيشتر آنها براي انجام فعاليتهاي نزديكتر به دانشگاها، كه منجر به ناكارآمدي آنها در انجام مأموريت اصليشان شده بود، از سی سال پیش، دولتها در بسیاری از کشورها با کاهش بودجههای دولتی سازمانهای پژوهش و چکیده کاملبه علت عدم ارتباط سازمانهای پژوهش و فناوری (RTOs) با صنعت و تمايل بيشتر آنها براي انجام فعاليتهاي نزديكتر به دانشگاها، كه منجر به ناكارآمدي آنها در انجام مأموريت اصليشان شده بود، از سی سال پیش، دولتها در بسیاری از کشورها با کاهش بودجههای دولتی سازمانهای پژوهش و فناوری، آنها را برای تأمین مالی از طریق بودجههای تحقیقاتی صنعت هدايت نمودند و در برخی از موارد نیز از طریق قطع بودجههای دولتی سازمانهای پژوهش و فناوری به درآمدزائی (به منظور خودکفائی) مجبور شدند. براين اساس نوع ديگري از سازمانهاي پژوهشي با عنوان سازمانهاي تحقيق قراردادي (CRO) شكل گرفت. در اين مقاله به منظور پاسخ به اين سؤال كه آيا الگوي تحقيقات قراردادي با مأموريت سازمانهاي پژوهش و فناوري در توسعه فناوري تطابق دارد يا خير، ابتدا به مرور تاريخي موضوع پرداخته و سپس فرايند تحقيقات قراردادي و تحقيقات مستقل و ويژگيهاي آنها بررسي شده است و بر مبناي آن نتايج و پيشنهادات ارائه شده است. نتايج نشان ميدهد که انجام تحقیقات توسعه فناوري توسط سازمانهاي پژوهش و فناوري به شکل تحقيقات قراردادي میان بنگاه صنعت و سازمانهاي پژوهش و فناوري به علت مغایرت با الزامات و ماهيت توسعه فناوري و شرایط کار سازمانهاي پژوهش و فناوري گزینه مناسبی نمیباشد و رويكرد تحقيقات مستقل به عنوان روش مناسبتر پیشنهاد ميشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
176 - بررسی چالشهای قانونی وحقوقی مالکیت فکری در تجاریسازی محصولات زیستفناوری
سهراب آقازاده کاميار غفوريان عاطيه صفردوست مهدي اوجاني محمد نقی زادهفقدان قوانین و مقررات منسجم و یکپارچه درخصوص حقوق مالکیت فکری و چگونگی اعطای آن به ابتکارات و اختراعات و حق امتیاز در زمینه موجودات زنده شامل گیاهان، میکروارگانیسمها و بافتهای انسانی یکی از چالشهای کشورهای در حال توسعه میباشد و مشکلات و تردیدهای فراوانی را پیش روی آ چکیده کاملفقدان قوانین و مقررات منسجم و یکپارچه درخصوص حقوق مالکیت فکری و چگونگی اعطای آن به ابتکارات و اختراعات و حق امتیاز در زمینه موجودات زنده شامل گیاهان، میکروارگانیسمها و بافتهای انسانی یکی از چالشهای کشورهای در حال توسعه میباشد و مشکلات و تردیدهای فراوانی را پیش روی آنها در ارتباط با حوزه زیستفناوری قرار داده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی چالشهای قوانین و حقوق مالکیت فکری در تجاریسازی محصولات حوزه زیستفناوری در کشور میباشد. روش پژوهش ترکیبی برای انجام یافتن این مطالعه انتخاب گردید. در مرحله کیفی با جهت شناسایی چالشهای قانونی و حقوقی مالکیت فکری، استفاده از بررسی ادبیات موضوع و مصاحبه با 11 خبره فعال در حوزه تجاریسازی حوزههای زیستی، چالشهای اصلی شناسایی شد. در بخش کمی، پرسشنامه مربوط به چالشهای حقوق مالکیت فکری در بین 21 فعال در صنعت زیستفناوری که به قوانین و حقوق مالکیت فکری آشنایی داشتند، توزیع گردید و با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی، آزمون t تک نمونه و آزمون فریدمن به بررسی وضعیت چالشها و رتبهبندی آنها در حوزه زیستفناوری پرداخته شد. یافتههای بدست آمده حاکی از آن است که مهمترین چالشهای قوانین و حقوق مالکیت فکری شناسایی شده در حوزه زیستفناوری عبارتند از: موانع موجود در بخش مالکیت فکری طرحها، ناقص بودن برخی قوانین، استانداردها و سیاستهای موجود یا عدم اجرای آنها، وابستگی شدید شرکتها به محافظت از پتنت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
177 - شاخصهای توانمندی تحقيق و توسعه در كشورهاي BRICS (برزيل، روسيه، هند، چين و آفريقايجنوبي)
سينا لالهامروزه تحقيق و توسعه و فعاليتهاي مرتبط با دستيابي به فناوريهاي جديد در سراسر دنيا يک فعاليت عمده صنعتي محسوب میگردد. عليرغم اينکه تحقيق و توسعه صنعتي در کشورهاي توسعهيافته در سي سال گذشته، از اهميت فزایندهای برخوردار بوده است، در عين حال کشورهاي در حال توسعه به تا چکیده کاملامروزه تحقيق و توسعه و فعاليتهاي مرتبط با دستيابي به فناوريهاي جديد در سراسر دنيا يک فعاليت عمده صنعتي محسوب میگردد. عليرغم اينکه تحقيق و توسعه صنعتي در کشورهاي توسعهيافته در سي سال گذشته، از اهميت فزایندهای برخوردار بوده است، در عين حال کشورهاي در حال توسعه به تازگي به اهميت آن پي بردهاند. فناوري محصولي است که در کارخانه تحقيق و توسعه بهوجود ميآيد و واحدهاي تحقيق و توسعه، رکن زيربناي فناوري دانسته شده و بزرگترين منبع يگانه نوآوري، تحقيق و توسعه هستند. براي دستيابي به فناوري، روشهاي گوناگوني وجود دارد که يکي از مهمترين آنها (به ویژه در کشورهاي در حال توسعه)، مهندسي معکوس است. در اين مقاله ضمن مرور پيشينه "تحقيق و توسعه" و بررسی عوامل مؤثر بر توانمندیهای آن، اقدام به بررسی تجارب کشورهای پیشتاز در این عرصه شده است. در این بین مطالعه موردی حول محور کشورهای بریکس انجام شده، به نحوی که توانمندیها و مؤلفههای کلیدی که در این کشور ها لحاظ شده است اقتباس گردیده و براساس آنها نسبت به تدوین یک مدل مفهومی به منظور ارزیابی توانمندی تحقیق و توسعه، اقدام شده است. در نهایت نیز ضمن اشاره به مشکلات موجود در توسعه و رشد توانمندسازی تحقیق و توسعه در ایران، راهکارهایی به منظور کاهش این موانع و ارتقاء سطح کمی و کیفی توانمندی تحقیق و توسعه ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
178 - لباسهای هوشمند؛ از حل مسأله تا تولید دانش
مرتضي پورمحمدي اعظم نعمتيمحصولات فناوريمحور و پیچیده با حجم مجهولات بالا نوعی از «مسائل خبیث» محسوب شده که محققان برای حل آنها استفاده از «تفکرطراحی» را پیشنهاد دادهاند. هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی نقش تفکرطراحی اعمال شده در پروژههای طراحی، از حل مسأله تا تولید دانش است. در این مقاله ابتدا ت چکیده کاملمحصولات فناوريمحور و پیچیده با حجم مجهولات بالا نوعی از «مسائل خبیث» محسوب شده که محققان برای حل آنها استفاده از «تفکرطراحی» را پیشنهاد دادهاند. هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی نقش تفکرطراحی اعمال شده در پروژههای طراحی، از حل مسأله تا تولید دانش است. در این مقاله ابتدا تفکرطراحی بهعنوان یک پارادایم تبیین شده است. سپس فرصتها و چالشهای موجود در مرحله طراحی و توسعه لباسهای هوشمند- بهعنوان یک مسأله خبیث- با روش توصیفی- تحلیلی بررسی شده است. در ادامه با بررسی نمونه موردی یک لباس هوشمند طراحی شده توسط نگارنگان، ابعاد تفکرطراحی موجود در آن واکاوی شده است. نتایج نشان میدهد استفاده این چنینی از تفکر طراحی- ضمن مدیریت فرایند طراحی و توسعه- به مثابه رویکردی جدید به روشهای طراحانه کنونی است؛ بدین معنا که تفکرطراحی بهعنوان تفکری نظاممند، خلاق و انسانمحور؛ علاوه بر اینکه میتواند برای تحقیق و هسته مرکزیِ مدیریت یک فعالیت طراحی و توسعهای استفاده شود؛ میتواند بهعنوان ابزاری برای تولید دانش نیز محسوب شود. دانش تولید شده شامل در اینجا شامل بازتعریف و تشریح صورت مسأله، تعیین سطح ادغام تکنولوژی، مدل الزامات طراحی و نیازمندیهای کاربر و مدل جریان کار بود که علاوه بر تسهیل فرایند حل مسأله و کاهش خطاهای طراحی، میتواند یکی از مصداق حل مسأله تعمیمپذیر و تولید تصمیم و الگو واقع شود. این رویکرد (تحقیق از طریق طراحی) بیان میکند دانش کلی (صورت مسأله، روشها و فرايندها) برای طراحی در فعالیتهای میان رشتهای و پیچیده طراحی؛ نه تنها از قبل چندان مشخص نیست که ماهیت زاینده تفکر طراحی عهدهدار این وظیفه است. به بیانی دیگر؛ شناخت مسأله با حل آن همراه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
179 - بررسی و تحلیل وضعیت عوامل مؤثر بر مدیریت تحقیق و توسعه و رتبهبندی عوامل با تکنیک ANP در صنایع خودروسازی (مطالعه موردی: شرکت پارسخودرو)
عباس خمسه شهره قنبریها فریدون اوحدیاین پژوهش با مدل توسعهیافتهای در 8 عامل مدیریت تحقیق و توسعه به بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مدیریت تحقیق و توسعه شرکت پارسخودرو می بپردازد . و عملکرد شرکت را مشخص میکند. روش پژوهش توصیفی –پیمایشی بوده و ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه بوده است که روایی آن با قضاوت خ چکیده کاملاین پژوهش با مدل توسعهیافتهای در 8 عامل مدیریت تحقیق و توسعه به بررسی و تحلیل عوامل مؤثر بر مدیریت تحقیق و توسعه شرکت پارسخودرو می بپردازد . و عملکرد شرکت را مشخص میکند. روش پژوهش توصیفی –پیمایشی بوده و ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه بوده است که روایی آن با قضاوت خبرگان و پایایی آن با الفای کرونباخ و نرمافزار SPSS مورد تائید قرار گرفت .با توجه به محدود بودن جامعه آماری پژوهش ، از روش کل شماری استفادهشده است از سوی دیگر برای رتبهبندی عوامل مؤثر بر مدیریت تحقیق و توسعه در شرکت پارسخودرو از مقایسات زوجی با تکنیک ANP با استفاده از نرمافزار SUPER DECISIONS استفاده نموده است .نتایج حاصل از خروجی نرمافزار نشاندهنده آن است که عامل مالی رتبه اول و به ترتیب عامل مدیریتی، عامل یادگیری و نوآوری ، عامل تکنولوژیکی ، عامل تجاریسازی ، عامل فنی و مهندسی ، عامل سیستمی رتبههای بعدی را کسب نمودهاند . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
180 - عوامل مؤثر در ورود مناسب ایران به سازمان تجارت جهانی
حميد حنيفيپیوستن به سازمان تجارت جهانی یکی از ابعاد جهانیشدن است و باعث میشود که تجارت آزاد بهتر صورت گیرد. ولی برای اینکه از این تجارت آزاد سوء استفاده نشود، باید قوانین تکمیلی و موافقتنامههایی به قوانین سازمان تجارت جهانی متصل باشد، یکی از آنها، موافقتنامه تریپس است که درخ چکیده کاملپیوستن به سازمان تجارت جهانی یکی از ابعاد جهانیشدن است و باعث میشود که تجارت آزاد بهتر صورت گیرد. ولی برای اینکه از این تجارت آزاد سوء استفاده نشود، باید قوانین تکمیلی و موافقتنامههایی به قوانین سازمان تجارت جهانی متصل باشد، یکی از آنها، موافقتنامه تریپس است که درخصوص حقوق مالکیت فکری است. حقوق مالکیت فکری عبارت است از حقوق ناشی از خلاقیتهای فکری در زمینههای علمی، صنعتی، ادبی و هنری که از راه دانش، هنر یا ابتکار آفریننده آن پدید میآید. البته قوانین سازمان تجارت جهانی و حقوق مالکیت فکری، با وجود مزایایی که دارند، دارای نواقصی نیز میباشند. با توجه به اینکه ایران عضو ناظر سازمان تجارت جهانی است، در آینده زود یا دیر باید بهعنوان عضو قطعی محسوب شود، بنابراین در این دوران لازم است مقدمات حضور را فراهم نماید، لذا در این تحقیق، عواملی استخراج گردیدند که برای آمادگی حضور ایران در سازمان تجارت جهانی مؤثر میباشند. ضمنا برای انجام این تحقیق، ابتدا مقالات با موضوعات حقوق مالکیت فکری و سازمان تجارت جهانی استخراج و مقالات مرتبطتر با این دو عنوان جداسازی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند، و در مرحله بعد، با توجه به تجزیه و تحلیل صورت گرفته در مقالات منتخب مرور شده، و وجود ارتباطات در بعضی از متغیرها با یکدیگر، و ترکیب آنها با استفاده نظرات خبرگان، عوامل مهم این دو مقوله، دستهبندی گردیدند. و در نهایت با توجه به اینکه این موارد از عوامل مؤثر در سازمان تجارت جهانی و حقوق مالکیت فکری محسوب میشدند، پیشنهاداتی درخصوص آنها ارایه شد که باعث تقویت آنها میگردد و منجر به آمادگی ایران در دوران قبل از ورود به سازمان تجارت جهانی میشود. این عوامل در دو گروه دستهبندی شدند: ۱) عامل حقوق مالکیت فکری که عوامل فرعی آن عبارتند از: الف) عوامل انگیزشی، ب) عوامل ارتباطی، ج) قوانین مالکیت فکری، د) عوامل مرتبط با روشهای انتقال فناوری، هـ) عوامل بازاری، و) منافع عمومی، ر) عوامل مرتبط با تعامل حقوق بشر با حقوق مالکیت فکری. ۲) عامل سازمان تجارت جهانی که عوامل فرعی آن عبارتند از: الف) عوامل زیرساختی، ب) عوامل نظارتی، ج) عوامل مرتبط با چالشهای داخلی، د) عوامل تقلیدی، هـ) عوامل تشویقی، و) عوامل پیش اصلاحات، ر) عوامل حقوقی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
181 - شناسايي و اولويتبندي شايستگيهاي مديران واحدهاي تحقيق و توسعه فناوري
پیمان مهدیلو ترکمانی مصطفی صفدری رنجبر اصغر مشبکي اصفهانی امیرعباس شجاعیامروزه نقش فناوري بهعنوان کليديترين عامل در خلق ثروت و ايجاد مزيت رقابتي پايدار در سطوح مختلف به اثبات رسيده است. با توجه به نقش واحدهاي تحقيق و توسعه در ارتقاي قابليتهاي فناورانه بنگاهها، مديريت اين واحدها بهشدت اهميت پيدا کرده است. بنابراين ارائه الگويي براي انتخ چکیده کاملامروزه نقش فناوري بهعنوان کليديترين عامل در خلق ثروت و ايجاد مزيت رقابتي پايدار در سطوح مختلف به اثبات رسيده است. با توجه به نقش واحدهاي تحقيق و توسعه در ارتقاي قابليتهاي فناورانه بنگاهها، مديريت اين واحدها بهشدت اهميت پيدا کرده است. بنابراين ارائه الگويي براي انتخاب مديران جديد يا توسعه قابليتهاي مديران فعلي اين واحدها ضروري مينمايد. در اين پژوهش مفاهيم شايستگي مديران و برخي چارچوبهاي پيشين مورد مطالعه قرار گرفته و در ادامه با برگزاري پانلي با حضور 12 نفر از خبرگان دانشگاه و صنعت نسبت به تأييد شايستگيهاي شناساييشده و دستهبندي آنها اقدام شد. سپس 32 شايستگي شناساييشده در سه دسته شايستگيهاي فردي و شخصيتي، شايستگيهاي مديريتي و رهبري و شايستگيهاي فني و تخصصي قرار گرفتند. در ادامه با دعوت از 62 نفر از مديران شاغل در اين واحدها و برگزاري جلسهاي به منظور معرفي و تشريح شايستگيهاي شناسايي شده، پرسشنامه پژوهش به آنها ارائه شد. سپس از طريق تحليل پرسشنامههاي دريافت شده از طريق آزمون فريدمن نسبت به اولويتبندي هر يک از شايستگيها و اولويتبندي دستههاي شناساييشده اقدام شد. نتايج پژوهش نشان ميدهد 3 شايستگي 1. کار تيمي، برقراري ارتباط و تسهيم دانش؛ 2. سازماندهي و هدايت تيمهاي تحقيقاتي و 3. ايجاد انگيزش و توانمندسازي متخصصين و کارکنان دانشي از اولويت بالاتري نسبت به ساير شايستگيهاي شناساييشده برخوردارند. همچنين در شايستگيهاي دستهبنديشده نيز شايستگيهاي فردي و شخصيتي نسبت به ساير دستهها از اولويت بالاتري برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
182 - تحليل سياستهاي پارک تحقيقات و فناوري و مؤلفههاي مؤثر بر آن مطالعه موردي: پارک تحقیقات و فناوری هوایی نکسجن
علی حاجی غلام سریزدی منوچهر منطقی سید سعید هاشمیپارك تحقیقات و فناوری هوایی نکسجن در ایالت نیوجرسی آمریکا در پاسخ به نیازهای رو به افزایش صنعت هوایی در آمریکا و لزوم پیشرفت در این صنعت تأسیس گردیده است. پارک طی تفاهمنامهای با جامعه توسعه اقتصادی نیوجرسی جنوبی و با واگذاری5/23 هکتار زمین از داراییهای اداره هوایی ف چکیده کاملپارك تحقیقات و فناوری هوایی نکسجن در ایالت نیوجرسی آمریکا در پاسخ به نیازهای رو به افزایش صنعت هوایی در آمریکا و لزوم پیشرفت در این صنعت تأسیس گردیده است. پارک طی تفاهمنامهای با جامعه توسعه اقتصادی نیوجرسی جنوبی و با واگذاری5/23 هکتار زمین از داراییهای اداره هوایی فدرال در سال 2008 ساخته شده است. در این راستا، این مقاله به معرفی پارک تحقیقات و فناوری هوایی نکسجن پرداخته و سپس سیاستهای اتخاذ شده توسط پارک را مورد تحلیل و بررسی قرار میدهد. همچنین بر اساس این تحلیلها، نقاط و اهرمهای مثبت و اثربخشی را به سیاستگذاران و مدیران عالی متولی مدیریت پارک فناوری هوایی ارائه مینماید. در این مقاله تصویر غنی ذینفعان و مؤلفههای اصلی پارک هوایی ترسیم و تشریح شده است. سپس به بررسی اثر اداره هوایی فدرال و مرکز فنی هوگز و اعضا، اثر مرکز رشد و ایجاد مؤسسات دانش و فناور بنیان نوپا، اثر توسعه پارک بر توسعه منطقه نیوجرسی، کشور و صنعت هوایی، اثر دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی بر پارک پرداخته شده است. در نهایت با استفاده از این تحلیلها نکات مهم و اهرمی مؤثر بر پارک استخراج گردیده است که شامل مکان و محیط بیرونی پارک، همکاری، کمکهای دولتی، تأمین مالی و برنامهریزی و مطالعه دقیق میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
183 - شناسایی شاخصهاي مؤثر بر خلق دانش ملي، هوش ملي و توليد ناخالص داخلي (مرور ادبيات نظاممند)
قاسم آذري آراني جلال رضائي نورنقش دانش و مديريت دانش در شكوفايي اقتصاد كشورها غيرقابل انكار است و از آن بهعنوان عامل مهمی در افزایش بهرهوري و تولید ناخالص داخلی کشورها ميتوان نام برد. هوش نيز بهعنوان عنصری كه بر خلق دانش تأثیرگذار است، توجه بسیاری از محققان را به خود جلب كرده است. بر اين اساس ا چکیده کاملنقش دانش و مديريت دانش در شكوفايي اقتصاد كشورها غيرقابل انكار است و از آن بهعنوان عامل مهمی در افزایش بهرهوري و تولید ناخالص داخلی کشورها ميتوان نام برد. هوش نيز بهعنوان عنصری كه بر خلق دانش تأثیرگذار است، توجه بسیاری از محققان را به خود جلب كرده است. بر اين اساس اين مقاله به دنبال شناسايي شاخصهاي مؤثر در هر يك از ابعاد خلق دانش ملي، هوش ملي و توليد ناخالص داخلي است. اين مقاله از نوع تحقيق كيفي و بصورت مرور ادبيات نظاممند در حوزههای خلق دانش، تولید ناخالص داخلی و هوش ملی انجام شده است. در این راستا، جستجوي مقالات انگلیسی در پایگاههاي اطلاعات علمي نظير ساينس دايركت، امرالد، تيلور و فرانسيس، اسپرينگر و IEEE در بازه زمانی سالهاي 1992 تا 2017 و جستجوي مقالات فارسی در پرتال جامع علوم انساني و پايگاه مجلات تخصصي نور و پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي در بازه زمانی سالهاي 1384 تا 1395 صورت گرفته است. در مجموع، 186 مقاله براي شروع مورد بررسی قرار گرفتند كه پس از جستجو، غربالگري و ارزیابی اين تعداد به 114 مقاله تقليل يافت. اين مطالعه در مقالات مختلف با حجم نمونه و روشهای پژوهش متفاوت و نيز مدلهای گوناگون انجام شده است. در نهايت چهار شاخص با شش بعد در حوزه خلق دانش سازمانی، چهار شاخص با هفت بعد در حوزه تولید ناخالص داخلی و شش شاخص با بیست بعد در حوزه هوش ملی شناسایی شدند كه براي پژوهشهاي آتي و ارزيابي تأثير اين شاخصها بر يكديگر مفيد خواهند بود. نتایج نشان داد که چهار شاخص با شش بعد استخراج شده از مقالات بررسی شده در حوزه خلق دانش سازمانی بوده و قابل تعمیم به حوزه خلق دانش ملی نیستند و نیاز به بررسی عمیقتر ابعاد خلق دانش در سطح ملی با استفاده از روشهای کیفی و کمی در پژوهشهای آتی خواهیم بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
184 - تدوین مدل ردهبندی حقوق ثبت اختراع با استفاده از روش الکتر و فرایند تحلیل سلسله مراتبی
مهدی خجسته مریم اشرفیبا پیشرفت روزافزون دانش اقتصاد و رشد پرشتاب فناوری، داراییهای فکری بیشازپیش در کانون توجه مدیران سرمایهگذاری شرکتها و پژوهشگران شرکت قرار گرفتهاند. شاید بتوان حقوق ثبت اختراع را مهمترین دارایی فکری برشمرد و یکی از دلایل این امر تحقیقات فراوانی است که در حوزه ابعاد چکیده کاملبا پیشرفت روزافزون دانش اقتصاد و رشد پرشتاب فناوری، داراییهای فکری بیشازپیش در کانون توجه مدیران سرمایهگذاری شرکتها و پژوهشگران شرکت قرار گرفتهاند. شاید بتوان حقوق ثبت اختراع را مهمترین دارایی فکری برشمرد و یکی از دلایل این امر تحقیقات فراوانی است که در حوزه ابعاد گوناگون این حقوق صورت گرفته است. حق ثبت اختراع امکان استفاده از فناوری را بهصورت انحصاری در مدت محدود (اغلب به مدت بیست سال) برای دارنده آن فراهم میآورد. از آنجا که بسیاری از شرکتهای صنعتی و خدماتی برای حفظ مزیتهای رقابتی خود و نیز رشد پایدار کسبوکار نیازمند به کسب فناوریهای نوین از طریق خرید حقوق ثبت اختراع هستند، مسأله ارزیابی حقوق ثبت اختراع به چالش جدی در عرصه فناوری مبدل شده است. در این پژوهش مدلی برای ارزیابی و ردهبندی حق ثبت اختراع بر مبنای روشهای برنامهریزی چندمعیاره ارائه شده است و سپس مدل مذکور جهت تصمیمگیری درباره انتخاب فناوریهای مرتبط با تلفنهمراه اجرایی شده است. در پژوهش حاضر، انتخاب یک فناوری از میان چهار فناوری: (1) نمایشگر دوگانه، (2) ردیابی گوشی گمشده، (3) امنیت ارتباطات بیسیم و (4) بانکداری از راه دور صورت گرفته است. اجرای مدل با لحاظ چهار معیار اصلی: (1) جوهره فناوری، (2) هزینه فناوری، (3) بازار محصول و (4) بازار فناوری منجر به انتخاب فناوری امنیت بیسیم از میان این 4 فناوری شده است. همچنین صحت نتیجه بهدست آمده حاصل از اجرای مدل پژوهش به کمک روش الکتر (تسلط تقریبی) تأیید شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
185 - مطالعه تطبیقی جایگاه حقوق مالکیت فکری در پروژههای تحقیقاتی مشترک
الهه بذرافشان مهدی گودرزیامروزه استفاده از تحقیق و توسعه مشترک باعث تسهیل پیشرفت فناوری شده و این امر منجر به تولید محصولات، فرایندها و خدمات جدید برای بازار شده است. برای صیانت از این دستاوردها حقوق مالکیت فکری در همکاریهای فناورانه بینالمللی و همچنین پروژههای تحقیقاتی مشترک بین بخش خصوصی و چکیده کاملامروزه استفاده از تحقیق و توسعه مشترک باعث تسهیل پیشرفت فناوری شده و این امر منجر به تولید محصولات، فرایندها و خدمات جدید برای بازار شده است. برای صیانت از این دستاوردها حقوق مالکیت فکری در همکاریهای فناورانه بینالمللی و همچنین پروژههای تحقیقاتی مشترک بین بخش خصوصی و دولتی بهخصوص در زمینه ثبت اختراع اهمیت دوچندانی یافته است. بهطوریکه مالکیت فکری نقش اساسی در ترویج این نوع از همکاریها بین دانشگاه، صنعت و دولت داشته و نقش مکمل در توسعه فناوری را بازی میکنند؛ اما نگاهی به سیاستهای مالکیت فکری ایران در پروژههای تحقیقاتی مشترک و کنسرسیومها در گذشته نشان میدهد که چارچوب منسجم و کاملی در رابطه با داراییهای فکری منتج شده از این همکاریها وجود ندارد. بنابراین دو پرسش اصلی این تحقیق عبارت از حقوق مالکیت فکری در پروژههای تحقیقاتی مشترک شامل چه مفادی است و چه راهکارها و پیشنهادهایی برای بهبود حمایت از حقوق مالکیت فکری در پروژههای تحقیقاتی مشترک در ایران پیشنهاد میشود، هستند. این پژوهش یک پژوهش مقایسهای و تطبیقی میباشد و از روش کتابخانهای به مطالعه عمیق در ادبیات موجود و مقالات و کتابهای داخلی و خارجی در حوزه مالکیت فکری و پروژههای تحقیقاتی مشترک پرداخته و بهطور خاص بر روی موافقتنامههای پروژههای تحقیقاتی مشترک در کنسرسیوم اروپا و انگلستان متمرکز بوده است. در نهایت پیشنهاد شده در قراردادهایی که بین شرکا و ذینفعان مختلف نظیر دانشگاهها، وزارت عتف، شورای عالی عتف و بخش خصوصی در پروژههای تحقیقاتی مشترک منعقد میشود، بندهای برای تعیین تکلیف حقوق مالکیت فکری متنج از طرحهای کلان از جمله داراییهای فکری قبلی، دارایی فکری ایجاد شده در طول قرارداد اما خارج از شمول قرارداد فعلی، مالکیت مشترک در دارایی فکری بعدی، حقوق دسترسی، انتقال، محافظت، نحوه استفاده، انتشار و محرمانهبودن داراییهای فکری حاصله به قرارداد اضافه شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
186 - بررسی تأثیر سرریز فناوری و سرمایه انسانی بر رشد بهرهوری کل عوامل بخش نفت و گاز ایران
طیبه پورمندبخشایش بهزاد سلمانی محمدمهدی برقی اسکوییاقتصاد از چند بخش تشکیل شده است و عملکرد هر بخش نقش به خصوصی در پیشرفت اقتصاد دارد. بخش نفت و گاز اقتصاد بعنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در ایران به علت منبع درآمد اصلی دولت نقش مهم و غیرقابل انکار در برنامهریزی کشور دارد. بنابراین بررسی عملکرد این بخش میتواند چکیده کاملاقتصاد از چند بخش تشکیل شده است و عملکرد هر بخش نقش به خصوصی در پیشرفت اقتصاد دارد. بخش نفت و گاز اقتصاد بعنوان یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در ایران به علت منبع درآمد اصلی دولت نقش مهم و غیرقابل انکار در برنامهریزی کشور دارد. بنابراین بررسی عملکرد این بخش میتواند برای رشد و پیشرت اقتصادی کشور مهم باشد. بررسی بهرهوری کل عوامل یکی از راههای بررسی عملکرد بخشها هست که نشاندهنده رشد بهینه اقتصاد آن بخش است. از اینرو در این مقاله تأثیر عوامل مهم مؤثر بر رشد بهرهوری کل عوامل بخش نفت و گاز شامل سرمایهگاری مستقیم خارجی، واردات کالاهای سرمایهای و واسطهای، انباشت تحقیق و توسعه و سرمایه انسانی مورد بررسی قرار گرفته است. دوره زمانی مورد بررسی تحقیق، 1379-1394 است. نتایج یافتهها این مطالعه حاکی از آن است که سرمایهگذاری مستقیم خارجی و واردات کالاهای سرمایهای و واسطهای بهعنوان کانالهای مهم سرریز فناوری بر رشد بهرهوری کل عوامل بخش نفت و گاز تأثیر مثبت دارد. ولی انباشت تحقیق و توسعه بخش نفت و گاز نتوانسته تأثیر مثبت بر رشد بهره وری کل عوامل بخش نفت و گاز داشته باشد. سرمایه انسانی نیز بهعنوان فعالیت ظرفیتساز داخلی تأثیر مثبت بر رشد بهرهوری کل عوامل بخش نفت و گاز دارد باتوجه به نتایج حاصله افزایش هزینههای اختصاصی به تحقیق و توسعه و ایجاد ارتباط تجاری و جذب سرمایه خارجی جهت سرمایهگذاری در این بخش و بهبود بهرهوری عوامل تولید توصیه میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
187 - فناوری قراردادهای هوشمند، ابزاری در توسعه تجارت الکترونیکی: بایستهها و سیاستگذاریها
محسن صادقی مهدی ناصرابزارهای مبادلاتی نوین در عصر حاضر نقشی غیرقابل انکار در توسعه تجارت الکترونیکی بر عهده دارند. یکی از این ابزارها قراردادهای هوشمند هستند که در مقایسه با دیگر انواع قراردادهای الکترونیکی دارای خصوصیاتی از جمله سرعت و امنیت بالا هزینه کم در تشکیل قرارداد میباشند. پژوهش چکیده کاملابزارهای مبادلاتی نوین در عصر حاضر نقشی غیرقابل انکار در توسعه تجارت الکترونیکی بر عهده دارند. یکی از این ابزارها قراردادهای هوشمند هستند که در مقایسه با دیگر انواع قراردادهای الکترونیکی دارای خصوصیاتی از جمله سرعت و امنیت بالا هزینه کم در تشکیل قرارداد میباشند. پژوهش حاضر به روش اسنادی به دنبال پاسخگویی به این سؤال است که سیاستگذاری قواعد عمومی تشکیل قراردادها در مرحله انعقاد قراردادهای هوشمند با چه چالشهایی مواجه است؟ بهطور کلی مهمترین چالشهای موجود مطابقت قواعد حاکم بر این قراردادها با هنجارهای موجود در جامعه، تعارض قوانین داخلی کشورها با یکدیگر و مقررات بینالمللی، اعتبارسنجی این قراردادها و ابزارهای انعقاد آنها از جمله ارزهای مجازی، سازوکار عملکرد هوش مصنوعی و ماهیت متمرکز پایگاههای اطلاعاتی و هوش مصنوعی میباشد. رفع چالشهای مذکور نیازمند برخی سیاستگذاریهای تقنینی و اجرایی از جمله تصویب قوانین کارآمد در جهت اعتبارسنجی قراردادهای هوشمند و ارزهای مجازی، اصلاح قوانین متعارض موجود، پیشبینی تشریفات تخصیص مجوز تملک ارزهای مجازی و بهرهمندی از امضائات دیجیتالی، آگاهی بخشی به مردم و تعیین نهادهای ناظر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
188 - تأثیر مدیران داخلی، بحران و محدودیت مالی بر رابطه بین کساد مالی و شدت سرمایهگذاری در مخارج تحقیق و توسعه شرکتهای حوزه فناوری اطلاعات
محسن حسنی علی لعل بارهدف تحقیق، بررسی نقش مدیران داخلی؛ بحران مالی جهانی و محدودیت مالی بر روابط بین کساد مالی و شدت سرمایهگذاری در مخارج تحقیق و توسعه شرکتهای حوزه فناوری اطلاعات بوده است. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد، چنانچه طبقهبندی انواع تحقیقات براساس ماهیت و روش مد چکیده کاملهدف تحقیق، بررسی نقش مدیران داخلی؛ بحران مالی جهانی و محدودیت مالی بر روابط بین کساد مالی و شدت سرمایهگذاری در مخارج تحقیق و توسعه شرکتهای حوزه فناوری اطلاعات بوده است. تحقیق حاضر در زمره تحقیقات کاربردی قرار دارد، چنانچه طبقهبندی انواع تحقیقات براساس ماهیت و روش مدنظر قرار گیرد، روش تحقیق حاضر، توصیفی همبستگی محسوب میگردد. جامعه آماري پژوهش شامل شرکتهای حوزه فاوا پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهاي 1384 الی 1396 میباشد. براساس روش حذف نظاممند، تعداد 20 شرکت در حوزه فناوری اطلاعات بهعنوان نمونه آماری انتخاب گردید. بهمنظور تحلیل دادهها، ابتدا پیشآزمونهای Fلیمر، آزمون هاسمن و آزمون جارک ـ برا و سپس از رگرسیون چند متغیره برای آزمون فرضیههای تحقیق (نرمافزار Eviews) استفاده گردیده است. نتایج نشان داد بین کساد مالی و شدت سرمایهگذاری در مخارج تحقیق و توسعه شرکتهای حوزه فناوری اطلاعات رابطه مثبت وجود دارد، به علاوه مدیران داخلی؛ بحران مالی جهانی و محدودیت مالی بر روابط بین کساد مالی و شدت سرمایهگذاری در مخارج تحقیق و توسعه شرکتهای حوزه فناوری اطلاعات تأثیر گذارند؛ نتایج بهدست آمده، با مستندات اشارهشده در چارچوب نظری تحقیق و ادبیات مالی مطابقت دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
189 - جستاری در ماهیت شناسی داده های خصوصی در سازوکار عملکرد ابزارهای فناوری اینترنت اشیا
حسین صادقی مهدی ناصرابداع فناوری اینترنت اشیا و به کارگیری آن منجر به توسعه صنعت و تجارت کشورها شده است. ابزارهای دربردارنده فناوری اینترنت اشیا، ابزارهایی هستند که در آنها با تعبیه محرک ها و سنسورهای متعدد، امکان شبیه سازی عملکرد انسان توسط ابزار فراهم می گردد. اما سازوکار عملکرد این ابزا چکیده کاملابداع فناوری اینترنت اشیا و به کارگیری آن منجر به توسعه صنعت و تجارت کشورها شده است. ابزارهای دربردارنده فناوری اینترنت اشیا، ابزارهایی هستند که در آنها با تعبیه محرک ها و سنسورهای متعدد، امکان شبیه سازی عملکرد انسان توسط ابزار فراهم می گردد. اما سازوکار عملکرد این ابزارها واجد چالشهایی در زمینه حفظ امنیت اطلاعات خصوصی اشخاص می باشد. اولین مسئله در این زمینه ضرورت ماهیت شناسی و تفکیک داده های خصوصی از نوع غیر خصوصی است. در نظام حقوقی ایران تنها سند قانونی موجود در این زمینه ماده 58 قانون تجارت الکترونیکی می باشد که نص مبهم این ماده شناسایی این نوع داده ها را با چالش مواجه نموده است. در ماده مذکور به دلیلی نامشخص با تفکیک میان انواع داده های خصوصی، نه تنها ماهیت شناسی این داده ها خلل ایجاد نموده است بلکه تنها دسته خاصی از این داده ها را مشمول شرایط ماده برای پردازش نموده و در خصوص دیگر انواع داده ها حکمی مقرر ننموده است. این در حالی است که در اتحادیه اروپا مقررات نسبتا جامعی در این زمینه وجود دارد که در زمینه شناسایی ماهیت داده های خصوصی، چهار معیار شناسایی بر اساس ماهیت داده های مورد پردازش، اهداف استفاده از داده های مورد پردازش، مفهوم داده های نام مستعار و اطلاعات رمزنگاری شده مورد تبادل در بسترهای نامتمرکز(از جمله فناوری بلاک چین) به عنوان معیار تشخیص این نوع داده ها معین شده است. بکارگیری این معیارها توسط سیاستگذاران کشور ایران می تواند راهشگای بسیاری از چالش های پیش رو باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
190 - حمایت از روشهای نوین تجاری فناورانه در پرتو نظام حق اختراع
حسین صادقی مهدی ناصراحراز وجود شرایط سهگانه جدید، ابتکاری و کاربردیبودن بهعنوان شرایط اساسی برای ثبت یک اختراع ضروری است. تا قبل از دو دهه اخیر، همواره این دیدگاه حاکم بود که روشهای تجاری بهعنوان یک موضوع انتزاعی محض محسوب و از شمول اختراع خارج است. در قوانین بسیاری از کشورها، از جمله چکیده کاملاحراز وجود شرایط سهگانه جدید، ابتکاری و کاربردیبودن بهعنوان شرایط اساسی برای ثبت یک اختراع ضروری است. تا قبل از دو دهه اخیر، همواره این دیدگاه حاکم بود که روشهای تجاری بهعنوان یک موضوع انتزاعی محض محسوب و از شمول اختراع خارج است. در قوانین بسیاری از کشورها، از جمله ایران، روشهای تجاری بهعنوان یکی از موارد استثنا از شمول اختراعات ذکر شده است. موافقتنامه جنبههای تجاری مالکیت فکری (تریپس) کشورهای عضو را ملزم مینماید تا حمایت لازم در قالب ثبت اختراع را نسبت به هر نوع اختراعات صورتگرفته در همه زمینههای فناوری اعمال نمایند که بیانگر «اصل عدم تبعیض شناسائی حق ثبت اختراع برای اختراعات حوزه فناوری» است. در این مقاله با روش تحلیلی و توصیفی، براساس دادههای حاصل از مطالعه کتابخانهای، ضمن بررسی ظرفیتها و چالشهای موجود در نظام حقوقی ایران، وضعیت در برخی نظامهای حقوقی دیگر نظیر آمریکا و رویه اداره ثبت اختراعات اروپا مورد بررسی قرار گرفته است. براساس یافتهای این تحقیق، مشاهده میشود که همگام با تحولات فناوری و ابداع روشهای جدید تجاری مبتنی بر فناوریهای رایانهای و ابزارهای ارتباطی الکترونیکی و اپلیکیشنها و مدلهای تجارت الکترونیک، تحولات حقوقی و قضائی در کشورهائی نظیر آمریکا و نیز اتحادیه اروپا، دایره شمول استثناء فوق را محدود نموده و امکان ثبت روشهای تجاری که منتهی به ایجاد یک اثر فنی جدید و کاربردی میشود، فراهم گردیده است. این تغییر نگرش قضائی و رویه ادارات ثبت اختراعات، موجب افزایش چشمگیر اظهارنامههای ثبت اختراع روشهای تجاری و ثبت موارد متعدد جدید از اینگونه اختراعات در اداره ثبت اختراعات آمریکا و اداره ثبت اختراعات اتحادیه اروپا شده است و در نظام حقوقی ایران نیز میتوان علیرغم حکم قانون مبنی بر مستنثیبودن روشهای کسب و کار، در صورت احراز شرایط سهگانه ثبت اختراع، روشهای مزبور را بهعنوان اختراع ثبت نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
191 - جایگاه حقوق مالکیت فکری در حمایت و توسعه فنآوری نانو
احسان کلانتری میبدیمالکيت فکري حقوقي است که به صاحب آن اختيار انتفاع انحصاري از فعاليت و فکر و ابتکار انسان را مي دهد که خود به شاخه هاي گوناگون چون حقوق مالکيت ادبي و هنري و مالکيت صنعتي تقسيم مي شود. در مقايسه با ساير کالاها و محصولات، محصول هوش انساني داراي چهار خصيصه است: اول اينکه نت چکیده کاملمالکيت فکري حقوقي است که به صاحب آن اختيار انتفاع انحصاري از فعاليت و فکر و ابتکار انسان را مي دهد که خود به شاخه هاي گوناگون چون حقوق مالکيت ادبي و هنري و مالکيت صنعتي تقسيم مي شود. در مقايسه با ساير کالاها و محصولات، محصول هوش انساني داراي چهار خصيصه است: اول اينکه نتيجه مستقيم کار فکر انسان است؛ دوم آن که اين محصول در طبقه اطلاعات مي گنجد؛ سوم آن که اين محصول هوشمند در اثر مصرف از بين نمي رود؛ چهارم آن که به راحتي عرضه شده و قابليت تکثير دارد. ويژگي هاي مزبور باعث مي گردد که صاحب چنين محصولي نتواند استفاده از آن را تحت کنترل خود نگه داشته و به راحتي از دست مي رود. در واقع ارزش اقتصادي يک آفرينش فکري به دليل نادر بودن و کميابي آن است که در صورت عدم حمايت و دستيابي تعدادي افراد به آن و بهره برداري و استعمال آن، ارزش ياد شده از ميان رفته و يا حداقل کاهش خواهد يافت. در ايران قوانين متعددي راجع به حمايت از آثار فکري به تصويب رسيده که در مقايسه با قوانين جهاني بسيار ناقص و ابتدايي بوده و به اصلاح و تکميل نياز دارند. فناوري نانو مسائل قانوني جديدي را در زمينهحقوق و مالکيت فکري ايجاد نموده است. شايد بتوان برخي از اين مسائل را با قوانين موجود و يا با کنترل و تعديل قلمرو نانو حل و فصل نمود ولي ممکن است براي کنترل قلمرو نانو نياز به وضع قوانين جديدي داشته باشيم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
192 - تاثیر سلب حق بر کرامت ذاتی و شخصیت انسانی در حقوق مدنی
فرهاد پروین حسنیه رادپسندقانون مدنی در ماده959 به سلب حق به طورکلی ودر ماده 960 اختصاصا به سلب حقوق مربوط به شخصیت پرداخته است. منع سلب حریت ریشه در حیثیت وکرامت ذاتی انسان دارد. اما از طرفی، لازمه زندگی اجتماعی و نیز خانوادگی، محدود شدن شخص از برخی از حقوق و آزادی های ناظر بر شخصیت انسانی است چکیده کاملقانون مدنی در ماده959 به سلب حق به طورکلی ودر ماده 960 اختصاصا به سلب حقوق مربوط به شخصیت پرداخته است. منع سلب حریت ریشه در حیثیت وکرامت ذاتی انسان دارد. اما از طرفی، لازمه زندگی اجتماعی و نیز خانوادگی، محدود شدن شخص از برخی از حقوق و آزادی های ناظر بر شخصیت انسانی است. لیکن سلب حق به طور جزئی نیز تا جایی مجاز است که بر خلاف نظم عمومی واخلاق حسنه نبوده و احساست عمومی را جریحه دار نسازد. در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی این یافته ها حاصل شده است که، ضمانت اجرای سلب کلی حقوق مربوط به شخصیت و نیز سلب جزئی آن در مواردی که خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه است بطلان است . اما در مواردی که سلب حق جزئی و مشروع است عدم رعایت تعهدات توسط متعهد به سلب حق، موجب مسئولیت مدنی وی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
193 - تحلیل فقهی – اخلاقی "حق بر محیط زیست سالم " به عنوان یک حق انسانی
عسکر جلالیانحق بر محیط زیست سالم، از حقوق بنیادین بشر و مسئلهای حیاتی در دنیای کنونی است که حساسیت و توجه به آن، از رشد ارزشمندی برخوردار است. پیشرفت علم و فناوری، راه تسلط و بهرهکشی روزافزون از طبیعت را هموار کرده است. تا آنجا که حفاظت از آن و پیشگیری از آلودگی آن، یکی از مسائل چکیده کاملحق بر محیط زیست سالم، از حقوق بنیادین بشر و مسئلهای حیاتی در دنیای کنونی است که حساسیت و توجه به آن، از رشد ارزشمندی برخوردار است. پیشرفت علم و فناوری، راه تسلط و بهرهکشی روزافزون از طبیعت را هموار کرده است. تا آنجا که حفاظت از آن و پیشگیری از آلودگی آن، یکی از مسائل مهم اواخر قرن بیستم به شمار میآید. در این مقاله علمی – پژوهشی که از نوع توصیفی – تحلیلی میباشد با رویکرد فقهی – اخلاقی حق بر محیط زیست سالم به عنوان یک حق انسانی مورد کنکاش قرار گرفته است. پرسش اصلی مقاله این است که در فقه و مبانی اخلاقی چه تدابیری برای تحقق "حق بر محیط زیست سالم بعنوان یک حق بشری" اندیشه شده است؟ بر اساس یافتههای پژوهش، از دیدگاه اسلام، حفظ طبیعت و عدم تخریب آن یک وظیفه الهی، قلمداد شده، عدم توجه به آن از نظر اخلاقی مذموم و آسیب به آن موجب خسارت است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
194 - سلامت اجتماعی، افساد فی الارض و محاربه از منظر فقه وحقوق اسلامی
علی یزدانی حسین احمری مصطفی رجائی پورهدف تحقیق حاضر بررسی و مقایسه افساد فی الارض و محاربه در فقه و حقوق اسلامی است و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با گردآوری منابع از طریق روش کتابخانه ای، ضمن بررسی مفهوم و قلمروی محاربه، بغی و مفسد فی الارض در اصطلاح و فقه اسلامی، پیشینه و ارکان و مصادیق این جرایم در چکیده کاملهدف تحقیق حاضر بررسی و مقایسه افساد فی الارض و محاربه در فقه و حقوق اسلامی است و با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و با گردآوری منابع از طریق روش کتابخانه ای، ضمن بررسی مفهوم و قلمروی محاربه، بغی و مفسد فی الارض در اصطلاح و فقه اسلامی، پیشینه و ارکان و مصادیق این جرایم در قوانین پیشین و تحولات آنها در قانون جدید مجازات اسلامی را مورد بررسی قرار داده است. یکی از مصادیق بارز افساد فی الارض ،محاربه می باشد به طوری که ممکن است جرمی افساد فی الارض باشد ولی محاربه نباشد، ولی هر محاربهای افساد فی الارض است و از طرف دیگر محاربهای که در قرآن و فقه به آن اشاره شده است بیشتر به محاربه با خدا و رسول خدا (ص) می باشد ولی در قانون مجازات اسلامی محاربه یکی از جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
195 - اصول اخلاقی تحقیقات و حقوق کودکان
شیما طباطباییزمینه و هدف: علیرغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین ر چکیده کاملزمینه و هدف: علیرغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین رابطه رهنمودهای اخلاقی تحقیقات با حقوق كودكان است. روش: این مطالعه تحلیلی به منظور بررسی ملاحظات اخلاقی از دیدگاه حقوق بشر به ویژه حقوق کودک انجام شده است. یافتهها: این مطالعه تحلیلی نشان داد در دستورالعملهای اخلاقی تحقیقات اجتماعی تعریف «حقوق بشر» و به ویژه «حق کودکان» نادیده گرفته میشود. همچنین در اصول اخلاقی تحقیقات علوم اجتماعی، از جمله تحقیق در مورد کودکان، اغلب مراجعه مستقیم به اصول حقوق بشری مورد تأکید کنوانسیون حقوق کودک (UNCRC) صورت نپذیرفته است. بحث و نتیجهگیری: گنجاندن اصول حقوق بشر در رهنمودهای اخلاقی تحقیقات ضروری است. همچنین دستورالعملهای اخلاقی تحقیقاتی خاص کنوانسیون حقوق کودکان رویکرد مبتنی بر حقوق مشارکتی کودکان در تحقیقات مرتبط با آنان را ترویج و تشویق خواهد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
196 - رهیافتهای حقوقیِ حمایت از کودکان در برابر خشونت در محیطهای آموزشی
محمدمهدی مقدادیآموزش و پرورش به عنوان حقی اساسی از حقوق انسانی کودکان، نمایانگر توسعه جوامع انسانی و رشد و تعالی کودکان در جوامع امروزی میباشد. بیتردید محیطهای آموزشی در راستای تحقق چنین حقی باید از فضایی امن و مطلوبی جهت افزایش سلامت روانی کودکان در فراگیری دانش و تحقق تربیت و پرو چکیده کاملآموزش و پرورش به عنوان حقی اساسی از حقوق انسانی کودکان، نمایانگر توسعه جوامع انسانی و رشد و تعالی کودکان در جوامع امروزی میباشد. بیتردید محیطهای آموزشی در راستای تحقق چنین حقی باید از فضایی امن و مطلوبی جهت افزایش سلامت روانی کودکان در فراگیری دانش و تحقق تربیت و پرورش آنان برخوردار باشد. لیکن با وجود رویکردهای تربیتی و اصلاحمحور نسبت به رفتار کودکان و برقراری نظم و انضباط در فضای حاکم بر آموزش، پدیده خشونت در چنین محیطهایی به طور فزایندهای گسترش پیدا نموده است. از این رو در این پژوهش، با بررسی و تبیین خشونت علیه کودکان در محیطهای آموزشی بر اساس اسناد نظام بینالملل حقوق بشر و همچنین معیارهای نظام حقوقی ایران نسبت به حق کودکان و حمایت از آنان، راهکارهایی را در جهت مقابله و پیشگیری از بروز چنین پدیدهای در محیطهای آموزشی ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
197 - حقوق کودک در ایران: تحلیل وضعیت علمی و اجرایی کمیته حقوق کودک استان مرکزی
مریم شعبانپژوهش حاضر به دنبال مطالعه ساختارهای علمی و اجرای حقوق کودک در استان مرکزی بوده است. بنابراین سطح تحلیل، در سطح کلان و ساختاری است، به این شکل که، کلیه برنامهها، اقدامات و ساختارها در رابطه با حقوق کودک در استان مرکزی، شناسایی و سپس با استفاده از روش تحلیل اسنادی ـ کتا چکیده کاملپژوهش حاضر به دنبال مطالعه ساختارهای علمی و اجرای حقوق کودک در استان مرکزی بوده است. بنابراین سطح تحلیل، در سطح کلان و ساختاری است، به این شکل که، کلیه برنامهها، اقدامات و ساختارها در رابطه با حقوق کودک در استان مرکزی، شناسایی و سپس با استفاده از روش تحلیل اسنادی ـ کتابخانهای مورد تحلیل قرار گرفتهاند. هدف پژوهشگر، شناسایی نقاط قوت و ضعف علمی و اجرایی در رابطه با حقوق کودک در استان مرکزی بوده است و در نهایت به ارائه راهکار برای سیاستگذاران در جهت اصلاح وضعیت موجود پرداخته است. عدم وجود تعریف مشخص از «کودک» و «کودکی» در ایران و خردهفرهنگهای پراکنده در استانها مانند استان مرکزی و شکاف در بین تعاریف نهادهای مختلف از جمله نهاد دین، قانون و حقوق، علاوه بر عدم انطباق هرکدام با فرهنگ عامه، عدم وجود قدرت تجویز و سیاستگذاری برای کمیتههای حقوق کودک استانداریها از جمله استانداری مرکزی، سیستم انکار دستگاههای متولی برنامههای حمایت از کودکان، و در واگذاری مسؤولیت حقوق کودکان در استان به دفترهای امور بانوان و خانواده استانداریها منجر به در اولویت دوم قرارگرفتن برنامههای حقوق کودک در استانها مانند استان مرکزی شده است. در نتیجه همه این موارد منجر به ایجاد موانعی در بهبود وضعیت حقوق کودکان ایران در سطح کلان و استان مرکزی در سطح خردتر شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
198 - بررسی تطبیقی حق بر سلامت کودک پناهجو در سیستم مشترک پناهجویی اروپا و کنوانسیون حقوق کودک
رضا موسیزاده احمدرضا آذرپنداریکی از اساسیترین حقوقی که کودکان پناهجو از آن برخوردار هستند، حق بر سلامت است که به معنای بالاترین استاندارد فیزیکی و روانی تعبیر شده است. این حق را میتوان جمیع خدمات پزشکی، بهداشت عمومی، غذا و مسکن مناسب، آموزش مناسب بهداشتی و سلامتی و همچنین محیط زیست سالم دانست. د چکیده کاملیکی از اساسیترین حقوقی که کودکان پناهجو از آن برخوردار هستند، حق بر سلامت است که به معنای بالاترین استاندارد فیزیکی و روانی تعبیر شده است. این حق را میتوان جمیع خدمات پزشکی، بهداشت عمومی، غذا و مسکن مناسب، آموزش مناسب بهداشتی و سلامتی و همچنین محیط زیست سالم دانست. در این راستا دولتها طبق کنوانسیون حقوق کودک موظف شدهاند که تمامی تلاش خود را مصروف برآوردهشدن و تحقق این حقوق بنمایند. در حال حاضر و با توجه به اینکه روند پناهندگی از کشورهای آسیای غربی به سمت کشورهای اروپایی است، تعهد کشورهای اروپایی به تضمین حق بر سلامت کودکان پناهجو، نمود دوچندانی مییابد. با مقایسه کنوانسیون حقوق کودک و تفسیریههای آن با سیستم مشترک پناهجویی اروپا، به نظر میرسد با اینکه اتحادیه اروپا در زمینه قانونگذاری برای کودکان پناهجو موفقیتهایی را کسب کرده است، اما در برخی موارد، برآوردهکردن حقوق این افراد را منوط به شرایط داخلی کشورهای عضو اتحادیه میکند که برخلاف تعهدات ایشان میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
199 - ممنوعیت هرزهنگاری کودکان از منظر اسناد بینالمللی و داخلی
محمدحسین جعفری الهه پارسایکی از سوءاستفادههای بزرگ علیه حقوق قانونی کودک در جامعه، هرزهنگاری میباشد که کرامت انسانی را که در اسناد بینالمللی از آن یاد شده است، نقض میکند و امروزه به عنوان تهدید فزاینده جهانی تبدیل شده است. تولید یا مشارکت مستقیم کودک در تصاویر جنسی را هرزهنگاری کودکان می چکیده کاملیکی از سوءاستفادههای بزرگ علیه حقوق قانونی کودک در جامعه، هرزهنگاری میباشد که کرامت انسانی را که در اسناد بینالمللی از آن یاد شده است، نقض میکند و امروزه به عنوان تهدید فزاینده جهانی تبدیل شده است. تولید یا مشارکت مستقیم کودک در تصاویر جنسی را هرزهنگاری کودکان میگویند که از طریق انواع رسانه از جمله مجلات، عکس، کاریکاتور، نقاشی و انیمیشن صورت میگیرد. با توجه به آثار جبرانناپذیر این آسیب به کودکان، کشورها و دولتها باید به اقدامات قانونی مناسب بپردازند تا بتوان تا حدودی از اثرات مخرب این عمل شوم بر این قشر آسیبپذیر کاست. در اکثر کشورهای دنیای و در اسناد بینالمللی و معاهداتی که بین کشورها منعقد شده است، هرزهنگاری کودکان ممنوع اعلام و جرمانگاری شده است. در قوانین داخلی هم، اگرچه به طور صریح به هرزهنگاری اشاره نکرده است، اما با بیان مصادیق آن در قوانین متعدد این عمل شوم را غیر قانونی اعلام نموده است و برای متخلف آن مجازات در نظر گرفته است، اما باید دانست که تدوین قانون در این زمینه تنها راه حل برای از بینبردن این جرم و زدودن آثار آن نیست، بلکه باید دولت به آگاهسازی مردم و خانوادهها و کودکان بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
200 - اصول اخلاقی تحقیقات و حقوق کودکان
شیما طباطباییزمینه و هدف: علیرغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین ر چکیده کاملزمینه و هدف: علیرغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین رابطه رهنمودهای اخلاقی تحقیقات با حقوق كودكان است. روش: این مطالعه تحلیلی به منظور بررسی ملاحظات اخلاقی از دیدگاه حقوق بشر به ویژه حقوق کودک انجام شده است. یافتهها: این مطالعه تحلیلی نشان داد در دستورالعملهای اخلاقی تحقیقات اجتماعی تعریف «حقوق بشر» و به ویژه «حق کودکان» نادیده گرفته میشود. همچنین در اصول اخلاقی تحقیقات علوم اجتماعی، از جمله تحقیق در مورد کودکان، اغلب مراجعه مستقیم به اصول حقوق بشری مورد تأکید کنوانسیون حقوق کودک (UNCRC) صورت نپذیرفته است. بحث و نتیجهگیری: گنجاندن اصول حقوق بشر در رهنمودهای اخلاقی تحقیقات ضروری است. همچنین دستورالعملهای اخلاقی تحقیقاتی خاص کنوانسیون حقوق کودکان رویکرد مبتنی بر حقوق مشارکتی کودکان در تحقیقات مرتبط با آنان را ترویج و تشویق خواهد کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
201 - رهیافتهای حقوقیِ حمایت از کودکان در برابر خشونت در محیطهای آموزشی
محمدمهدی مقدادی محمدمهدی بادامیآموزش و پرورش به عنوان حقی اساسی از حقوق انسانی کودکان، نمایانگر توسعه جوامع انسانی و رشد و تعالی کودکان در جوامع امروزی میباشد. بیتردید محیطهای آموزشی در راستای تحقق چنین حقی باید از فضایی امن و مطلوبی جهت افزایش سلامت روانی کودکان در فراگیری دانش و تحقق تربیت و پرو چکیده کاملآموزش و پرورش به عنوان حقی اساسی از حقوق انسانی کودکان، نمایانگر توسعه جوامع انسانی و رشد و تعالی کودکان در جوامع امروزی میباشد. بیتردید محیطهای آموزشی در راستای تحقق چنین حقی باید از فضایی امن و مطلوبی جهت افزایش سلامت روانی کودکان در فراگیری دانش و تحقق تربیت و پرورش آنان برخوردار باشد. لیکن با وجود رویکردهای تربیتی و اصلاحمحور نسبت به رفتار کودکان و برقراری نظم و انضباط در فضای حاکم بر آموزش، پدیده خشونت در چنین محیطهایی به طور فزایندهای گسترش پیدا نموده است. از این رو در این پژوهش، با بررسی و تبیین خشونت علیه کودکان در محیطهای آموزشی بر اساس اسناد نظام بینالملل حقوق بشر و همچنین معیارهای نظام حقوقی ایران نسبت به حق کودکان و حمایت از آنان، راهکارهایی را در جهت مقابله و پیشگیری از بروز چنین پدیدهای در محیطهای آموزشی ارائه گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
202 - ابعاد مسؤولیت حقوقی در سزارین نابهنگام در پرتو حقوق بنیادین جنین
محمود عباسی میثم کلهرنیاگلکارزمینه و هدف: سزارین نابهنگام، دستبرد در روند زایمان با هدف تولد تقویمی در تاریخ دلخواه بدون معاذیر پزشکی است. این ناهنجاری رفتاری در سالهای اخیر بیش از هر زمان، گریبان اجتماع را گرفته و روند رو به رشدی میپیماید، به نحوی که اگر برای علاج آن فکری نشود، تبدیل به عرف جاری چکیده کاملزمینه و هدف: سزارین نابهنگام، دستبرد در روند زایمان با هدف تولد تقویمی در تاریخ دلخواه بدون معاذیر پزشکی است. این ناهنجاری رفتاری در سالهای اخیر بیش از هر زمان، گریبان اجتماع را گرفته و روند رو به رشدی میپیماید، به نحوی که اگر برای علاج آن فکری نشود، تبدیل به عرف جاری شده و مواجهه حقوقی با آن دشوارتر خواهد شد. روش: مطالعه حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی، مبانی و ابعاد مسؤولیت حقوقی ناشی از سزارین نابهنگام را مورد بررسی قرار میدهد. یافتهها: سزارین نابهنگام به لحاظ اختلال در روند طبیعی تولد کودک و قراردادن او در معرض عوارض و مخاطرات، نقض حقوق اساسی و بنیادین کودک از جمله حق بر حیات و حق بر سلامت و به طور خاص حق برخورداری از دوران کامل جنینی، محسوب میشود. متناظراً ملاحظات فقهی، اخلاقی و حقوقی این پدیده حاکی از امکان طرح مسؤولیت حرفهای، مدنی و کیفری حسب مورد برای پزشکان خاطی است، ضمن اینکه باید در نظر داشت والدین نیز در انجام این امر شریک تخلف پزشک خواهند بود. بحث و نتیجهگیری: به علت فقدان قدرت بزهدیده بر طرح دعوا و اتفاق والدین و پزشک نسبت به دستکاری در تاریخ زایمان، پیگیری حقوقی عمل سزارین نابهنگام با مانع مواجه است. بر این اساس، بایسته است در چارچوب سازواره نظام حقوق سلامت، با تأکید بر جنبه عمومی تخلف سزارین نابهنگام، ضمن استمداد از قوانین جاری و همچنین تدوین مقررات و آییننامههای اجرایی، در کنار برخورد با متخلفین، نسبت به ممانعت مراکز درمانی از این امر، اقدامات لازم صورت پذیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
203 - بررسی تحلیلی اهم عوامل فرهنگی بازدارنده افشای کودکآزاری جنسی
آرین پتفتامروزه یکی از بارزترین نوع خشونتها علیه کودکان در سراسر جهان، كودك آزاری جنسی است که نوعاً بازتابی از علل آسیبهای اجتماعی است. آداب و سنتهای موجود در جامعه بعضاً موجب پنهانساختن موارد خشونت جنسی علیه کودکان میشود. بسیاری از موارد سوءاستفاده جنسی، به سبب پنهانکاری چکیده کاملامروزه یکی از بارزترین نوع خشونتها علیه کودکان در سراسر جهان، كودك آزاری جنسی است که نوعاً بازتابی از علل آسیبهای اجتماعی است. آداب و سنتهای موجود در جامعه بعضاً موجب پنهانساختن موارد خشونت جنسی علیه کودکان میشود. بسیاری از موارد سوءاستفاده جنسی، به سبب پنهانکاری و ترس از برملاشدن، گزارش نشده و آثار مخرب آن بر کودکان به طور مستور باقی میمانند. از آنجا که یکی از خطرناکترین نوع خشونت علیه کودکان، آزار جنسی آنان است، بررسی عوامل هنجاری فرهنگی آن بسیار حائز اهمیت است و میتواند ما را در آسیبشناسی و ارائه راهکارهای مقتضی یاری برساند. از این رو مقاله حاضر درصدد پاسخ به این سؤال اصلی است که چه مسائل هنجاری فرهنگی میتواند موجب پنهانکاری موارد کودکآزاری جنسی شده و به تبع آن، خشونت جنسی علیه اطفال و نوجوانان را تسهیل ساخته و موجب افزایش اینگونه بزهکاریها شود. درک ارزشهایی که عموماً در بین مردمی با فرهنگی خاص وجود دارد، این امکان را به ما میدهد که موانع اجتماعی افشاگری آزار جنسی کودکان را از میان برداریم. به طور کلی در مقاله حاضر دریافته شد که اهم عوامل فرهنگی مذکور عبارتند از: آبرو و شرف خانوادگی، عفت و شرم، تبعیضات ناروای جنسیتی، هزینههای گزاف افشاگری، تفاوت فرهنگی و نژادپرستی، اعتقادات دینی انحرافی و عدم پایبندی مؤثر به ارزشهای معقول فرهنگی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
204 - تأملی بر نسبت آموزش و پرورش و حقوق کودک
آمنه عالیگستردگی مضامین حقوقی مطرحشده در پیماننامه بینالمللی حقوق کودک موجب ارتباط تنگاتنگ آن با نهادها و فعالیتهای مختلف اجتماعی مرتبط با کودک شده است، از جمله مهمترین نهاد یا فعالیت اجتماعی که اغلب کودکان تقریباً همه روزه با آن مواجهه متقابل دارند، آموزش و پرورش است که بر چکیده کاملگستردگی مضامین حقوقی مطرحشده در پیماننامه بینالمللی حقوق کودک موجب ارتباط تنگاتنگ آن با نهادها و فعالیتهای مختلف اجتماعی مرتبط با کودک شده است، از جمله مهمترین نهاد یا فعالیت اجتماعی که اغلب کودکان تقریباً همه روزه با آن مواجهه متقابل دارند، آموزش و پرورش است که بررسی ارتباط آن با حقوق کودک اهمیت دارد. بر این اساس در مقاله حاضر، با مروری تحلیلی بر متون نظری و گزارشهای پژوهشی موجود در ادبیات حوزه حقوق کودک، الگویی تفسیری از نسبت چندگانه بین نظام آموزش و پرورش و پیماننامه حقوق کودک ارائه و دلالتهایی برای ارزیابی عملکرد مدرسه از چشمانداز حقوق کودک استنباط شده است. طبق نتایج این بررسی، بین آموزش و پرورش و حقوق کودک ارتباطی سه وجهی برقرار است: آموزش و پرورش حق کودک است؛ آموزش مدرسهای ابزار تأمین حقوق کودک است؛ آموزش و پرورش موضوع پایش حقوق کودک است. سومین وجه این ارتباط، تأکیدی است بر لزوم ارزیابی عملکرد مدرسه از چشمانداز حقوق کودک. از بین 41 ماده مربوط به حقوق کودک در پیماننامه، حق مشارکت، عدم تبعیض، دفاع و دادرسی، حفاظت از خشونت، رعایت منافع عالیه، حریم خصوصی، آزادی بیان و امنیت، از جمله حقوق اساسی هستند که میتوانند معیار ارزیابی عملکرد آموزش و پرورش و به طور خاص، مدرسه در رعایت حقوق کودک و عمل به پیماننامه بینالمللی باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
205 - حمایت از حق حیات کودک در مخاصمات مسلحانه از دیدگاه اسلام و اسناد بینالمللی با نگاهی به کودکان یمن
مهدی رحمانی فاطمه پیری امیرحاجیلوحق حیات مهمترین حق طبیعی هر انسانی به ویژه کودك است. این حق پایه و اساس تمام حقوق بشری به شمار میرود و هرگونه تعرض به آن نقض صریح و آشکار حقوق بنیادین بشر محسوب میگردد. بر اساس آموزههای اسلام و تصریح بسیاری از اسناد بینالمللی، کودک به عنوان یک انسان حق دارد که حیات چکیده کاملحق حیات مهمترین حق طبیعی هر انسانی به ویژه کودك است. این حق پایه و اساس تمام حقوق بشری به شمار میرود و هرگونه تعرض به آن نقض صریح و آشکار حقوق بنیادین بشر محسوب میگردد. بر اساس آموزههای اسلام و تصریح بسیاری از اسناد بینالمللی، کودک به عنوان یک انسان حق دارد که حیات و زندگانی او تحت هر شرایطی به نحو شایستهای تأمین گردد. امروزه با درگیریهای مسلحانهای که استکبار جهانی برای دستیابی به منافع اقتصادی و سیاسی خود در برخی کشورها از جمله یمن به راه انداختهاند، حقوق مسلم کودکان از جمله حق حیات، حق بهداشت، حق تحصیل آنان، به طور آشکاری تهدید و نقض شده است و هر ساله هزاران کودک یمنی در اثر این درگیریها جان خود را از دست میدهند. در پژوهش حاضر که با روش توصیفی ـ تحلیلی و تطبیقی صورت گرفته، ضمن بررسی مبانی حق حیات کودک در اسلام و اسناد بینالمللی و آثار مخاصمات مسلحانه بر حیات کودکان، حق حیات کودکان یمن مورد بحث و بررسی قرار گرفته و بیان گردیده است که بر همه افراد جامعه انسانی، نهادهای ملی و بینالمللی و دولتها لازم است که در حد توان، ساز و کارهای تأمین این حق را فراهم کنند و از بروز خشونت علیه کودکان در مخاصمات مسلحانه جلوگیری کنند. علاوه بر این ضرورت دارد افرادی که حیات کودکان را در مخاصمات مسلحانه به خطر میاندازند، به اتهام جرائم جنگی، تعقیب، محاکمه و مجازات شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
206 - ارزیابی حق بر سلامت دهان و دندان کودک و تحقق آن در سطح بینالمللی
عقیل محمدی مهناز نیکنام عبدالصاحب نیکنامحق بر سلامت یکی از حقوق بنیادین انسانها محسوب میشود. حق بر سلامت دهان و دندان که یکی از ابعاد این حق و بخش جداییناپذیر از سلامت عمومی میباشد، به وضعیت بدون بیماری و درد مزمن در ناحیه دهان، صورت و گلو اطلاق میشود. از میان گروههای انسانی، کودکان آسیبپذیرترین افراد چکیده کاملحق بر سلامت یکی از حقوق بنیادین انسانها محسوب میشود. حق بر سلامت دهان و دندان که یکی از ابعاد این حق و بخش جداییناپذیر از سلامت عمومی میباشد، به وضعیت بدون بیماری و درد مزمن در ناحیه دهان، صورت و گلو اطلاق میشود. از میان گروههای انسانی، کودکان آسیبپذیرترین افراد هستند که عوامل مختلفی سلامت آنها را تهدید میکند. از این رو اسناد بینالمللی به ویژه «کنوانسیون حقوق کودک» (1989 م.) بر حق بر سلامت کودکان تأکید دارند. بیماریهای دهان و دندان از جمله عواملی هستند که به طور جدی این حق را تحت تأثیر قرار میدهند. این بیماریها تنها ایجاد درد نمیکنند، بلکه بر نحوه غذاخوردن، صحبتکردن، کیفیت زندگی، اعتماد به نفس درونی و اجتماعی کودک تأثیرگذار هستند. مقاله حاضر مبتنی بر یک روش توصیفی ـ تحلیلی و با بررسی رویکرد حقوق بینالملل به حق بر سلامت و حق بر سلامت دهان و دندان و تبیین حقوق کودک در این حوزه، به این سؤال پاسخ میدهد که در حال حاضر حق بر سلامت دهان و دندان کودکان در چه وضعیتی قرار دارد؟ این مقاله نتیجه میگیرد که علیرغم درک اهمیت ویژه سلامت دهان و دندان کودکان و حصول دستاوردهای مهم در این حوزه، همچنان بیماریهای دهان و دندان در میان کودکان، به طور گسترده شیوع دارد و تحقق حق مذکور به شکل مطلوب، با موانع و محدودیتهای فراوانی رو به رو است. ضروری است که علاوه بر نهادهای بینالمللی، کشورها نیز همسو با برنامههای جهانی سلامتی برای همه، به صورت هدفمند و سازماندهیشده به ویژه در زمینه پیشگیری از این بیماریها و بهبود دسترسی به مراقبتهای بهداشتی اولیه اقدام نمایند. همچنین دسترسی به اطلاعات سلامت در تمام دنیا، بهرهمندی از فناوریهای جدید، ارائه گزارشهای منظم و سالیانه توسط دولتها در زمینه سلامتی دهان و دندان کودکان میتواند به ارتقای حق بر سلامت دهان و دندان کودکان کمک فراوانی نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
207 - ضرورت شناسایی و حمایت از حق شادی کودکان در نظام حقوق داخلی و بینالملل
رضا فنازاد رامین پورسعیدافزایش تجربهها و پیشرفتهای بشر، تأثیر مستقیم در تحولات اجتماعی و حقوقی داشته است. به عنوان نمونه، دیگر امروزه حقهای سنتی مانند حق حیات و حق بر امنیت تن، در شمار بدیهیات شمرده میشوند و حقهای کمتر شناختهشدهای وارد گفتمان حقوق داخلی و بینالمللی شدهاند. حق شادی با چکیده کاملافزایش تجربهها و پیشرفتهای بشر، تأثیر مستقیم در تحولات اجتماعی و حقوقی داشته است. به عنوان نمونه، دیگر امروزه حقهای سنتی مانند حق حیات و حق بر امنیت تن، در شمار بدیهیات شمرده میشوند و حقهای کمتر شناختهشدهای وارد گفتمان حقوق داخلی و بینالمللی شدهاند. حق شادی با تأکید بر «حق شادی کودکان» به عنوان یکی از این حقهای نسبتاً نوظهور وارد ادبیات حقوق بینالملل و حقوق داخلی برخی کشورها شده است تا جایی که بعضاً به عنوان یکی از شاخصهای توسعهیافتگی کشورها قلمداد میشود. نویسندگان مقاله، با شیوه گردآوری اطلاعات به طریق کتابخانهای و بررسی دادهها به شیوه توصیفی ـ تحلیلی و تطبیقی با تبیین مفهوم شادی در فلسفه، عرفان، اخلاق، ادبیات و فقه در تلاش هستند تا «هستها» و «بایدها» در حوزه حق شادی کودکان را بررسی نمایند. آنچه محصل شده است اینکه نهادهای مردمنهاد (جامعه مدنی) و سازمانهای دولتی مانند وزارت آموزش و پرورش و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، هنوز با وجود ارجگذاری به برخی دستاوردهای مثبت آنها، به دلایلی از جمله کمتر شناختهبودن این حق، عدم اولویت این حق نزد سیاستمداران، فقدان هماهنگی میان سیاستها و مدیران و در نهایت، برخی مشکلات در ساختار فرهنگی و اقتصادی، از رسالت حقیقی خود فاصله دارند که ضمن شناسایی و معرفی برخی از مهمترین کاستیها و چالشها، به ارائه پیشنهادات متناسب با آنها مبادرت شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
208 - حق بر آموزش کودکان در اسناد بینالمللی حقوق بشر
مرضیه حججی نجفآبادی مسیمو پاپاحقوق کودک، به عنوان بخشی از مباحث حقوق بشر، بر حمایت و پشتیبانی از کودکان و دستیابی آنان به حقوق اساسی خویش اهتمام دارد. حقوق بشر، حقوق ذاتی همه انسانها میباشد. کودکان نیز به طور یکسان و بدون تبعیض صاحب این حقوق هستند. هدف اصلی این پژوهش بررسی حق بر آموزش کودكان و برر چکیده کاملحقوق کودک، به عنوان بخشی از مباحث حقوق بشر، بر حمایت و پشتیبانی از کودکان و دستیابی آنان به حقوق اساسی خویش اهتمام دارد. حقوق بشر، حقوق ذاتی همه انسانها میباشد. کودکان نیز به طور یکسان و بدون تبعیض صاحب این حقوق هستند. هدف اصلی این پژوهش بررسی حق بر آموزش کودكان و بررسی آن در اسناد بینالمللی است. برای دستیابی به این هدف از روش تحلیلی بهره گرفته شده است. مبنای اصلی این تحلیل، کنوانسیون حقوق کودك به عنوان مهمترین سند خاص در حوزه حقوق کودک، بندهای مرتبط این کنوانسیون در ارتباط با حق آموزش کودک، دیگر اسناد بینالمللی حقوق بشر، جایگاه آموزش در نظام حقوق بشر بینالملل، اعلامیه حقوق بشر و اعلامیه حقوق بشر اسلامی میباشد، لذا به رسمیتشناختن حق بر آموزش کودکان در نظام حقوق بشر، لزوم حمایت و تعهد دولتها در دسترسی کودکان به امکانات آموزشی مناسب را در پی خواهد داشت. اعلامیه حقوق کودک دربردارنده مفهوم گستردهای از کودک به عنوان صاحبان حق میباشد. چهار اصل اساسی کنوانسیون حقوق کودک را میتوان: 1ـ اصل عدم تبعیض و تضمین حقوق مندرج در كنوانسیون برای همه کودکان، بدون هر نوع تبعیض؛ 2ـ در اولویت قرارگرفتن منافع و علائق کودک در هر قانون و مقرراتی که بر کودک تأثیر میگذارد؛ 3ـ حق زندگی، بقا و رشد كودكان و نوجوانان؛ 4ـ حق ارائه نظر و عقیده کودکان در کلیه مراحل تصمیمگیری که به آنها مربوط میشود. این سند بینالمللی، ضمن مواد 28 و 29 حق آموزش را در کودکان به رسمیت میشناسد و این حق بر اساس فرصتهای برابر تبیین شده است. از دیگر اسناد بینالمللی حقوق بشر، اعلامیه حقوق بشر 1948 میباشد. ماده 26 آن، حق بر آموزش کودکان را به رسمیت میشناسد. همچنین آموزش را هدایت شخصیت انسانی با حسن تفاهم، گذشت و احترام به عقاید مختلف میداند. این تحلیل، از یکسو، معرف اعتقاد به کرامت ذاتی کودکان و قائلشدن «شخصیت انسانی»، بدون هرگونه تبعیض بر محوریت موضوعات؛ جنسیت، رنگ، عقیده، قومیت و مذهب و سایر ویژگیها میباشد؛ از سوی دیگر، تأکید بر اصل حمایت از کودکان و شناسایی حقوق بنیادین آنها میباشد. حق بر آموزش به عنوان یک اصل حقوق بشر، در حوزه کودکان شامل حقوقی، از جمله حق دسترسی به امکانات آموزشی، حق برخورداری از آموزش با کیفیت و استاندارد، احترام به شأن و منزلت انسانی کودک، آموزش بدون تبعیض در تمام مراحل دوران کودکی، در دسترسبودن امکانات آموزشی و برابری فرصتها در آموزش میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
209 - تبیین رضایت و موافقت در درمان کودکان از منظر فقه، قانون و اخلاق پزشکی
کورش دلپسند زهرا فیروزآبادی احمد مشکوری افسانه قنبری محمد نوریانزمینه و هدف: حرفهمندان سلامت، وظیفه اخلاقی و قانونی دستیابی به بالاترین سطح حفاظت از ایمنی و سلامتی کودکان در مداخلات درمانی را بر عهده دارند. کودکان برحسب سن، نوع بیماری و توانخواهی از ظرفیتهای ذهنی و جسمی متفاوتی برخوردارند، اما نکته مهم، بررسی سن کودک از دیدگاه فقه چکیده کاملزمینه و هدف: حرفهمندان سلامت، وظیفه اخلاقی و قانونی دستیابی به بالاترین سطح حفاظت از ایمنی و سلامتی کودکان در مداخلات درمانی را بر عهده دارند. کودکان برحسب سن، نوع بیماری و توانخواهی از ظرفیتهای ذهنی و جسمی متفاوتی برخوردارند، اما نکته مهم، بررسی سن کودک از دیدگاه فقه، قانون و اخلاق است. از این رو چگونگی چارچوب قوانین ایران در خصوص اخذ رضایت از کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و تهاجمی و تعیین معیارهای قانونی موافقت و رضایت از کودک و اولیای قانونی وی در این نوشتار مورد بررسی قرار میگیرند. روش: این تحقیق بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی و بر پایه اسناد و منابع معتبر کتابخانهای است. یافتهها: در شرایطی که ولی کودک مصالح وی را رعایت میکند، بهترین تصمیمگیرنده در خصوص فرآیندهای درمانی میباشد، ولی در مواردی که ولی قهری دارای رفتار پرخطر نسبت به طفل است و اجازه انجام اقدامات درمانی مورد نیاز کودک را نمیدهد، حرفهمندان سلامت برای کسب اذن و اجازه شروع مداخلات درمانی باید از طریق دادستانی کسب تکلیف کرده و درخواست مجوز نمایند. بحث و نتیجهگیری: رضایت و موافقت در کودکان، فرآیندی پیوسته و در موقعیتهای درمانی، وابسته به توان و درک کودک از موقعیت مزبور است. در بسیاری از امور درمانی، سهیمکردن کودکان در تصمیمگیری، سبب همکاری آنان در فرآیند درمان میگردد. نظامنامه پیشنهادی در اخذ رضایت درمان کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و غیر جراحی و مداخلات تهاجمی و جراحی ارائه میگردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
210 - بررسی حقوق اجتماعی و توانبخشی کودکان معلول در اسناد بینالمللی و قوانین ایران
منوچهر توسلی نائینی مینو طباطبایی راحله جاگیریتوجه جامعه بینالملل به مسأله کودکان معلولین و لزوم توانبخشی آنان برای بازیافت حداکثر توانایی ممکن، در اواسط قرن نوزدهم آغاز و این روند با فراز و نشیبهایی همچنان ادامه داشت تا اینکه در آغاز هزاره جدید میلادی با تصویب کنوانسیون حقوق معلولین در سال 2006 به اوج خود رسید چکیده کاملتوجه جامعه بینالملل به مسأله کودکان معلولین و لزوم توانبخشی آنان برای بازیافت حداکثر توانایی ممکن، در اواسط قرن نوزدهم آغاز و این روند با فراز و نشیبهایی همچنان ادامه داشت تا اینکه در آغاز هزاره جدید میلادی با تصویب کنوانسیون حقوق معلولین در سال 2006 به اوج خود رسید. در این میان، مسأله حقوق اجتماعی و توانبخشی کودکان معلول از اهمیت ویژهای برخوردار است. یکی از مسائل مهمیکه باعث میشود به حقوق اجتماعی و توانبخشی معلولین به طور خاص توجه شود، موقعیت متفاوتی است که معلولین در آن قرار گرفتهاند و در طول تاریخ این تفاوت سبب شده است که از حقوق خود محروم گردند. در قرن اخیر با وضع قوانین مختلف از سوی سازمانها و نهادهای بینالمللی در جهت حقوق معلولین گامهای مؤثری برداشته شده است و دولتها نیز با پیوستن به این قوانین که مهمترین آنها کنوانسیون حمایت از معلولین میباشد، حقوق معلولین را پذیرفتهاند، اما نکتهای که حائز اهمیت است، مبنای این قانونگذاریها و نیز چگونگی اجرای آنهاست، اینکه قوانین به درستی اجرا میشوند یا فقط روی کاغذ پذیرفته شدهاند. متأسفانه در فاصله تدوین و اجرای قوانین مذکور در کشورهای در حال توسعه، از جمله ایران شکاف بزرگی مشهود است و تا رسیدن به آنچه در اسناد بینالمللی پذیرفتهایم، فاصله وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
211 - اصول حاکم بر حق کودک بر سلامت در نظام بینالمللی حقوق بشر
زهرا ابراهیمی زهرا مشرفجوادیکودکان به عنوان مخاطبان حق سلامت و نسل آینده هر جامعهای، به حمایتهای دولت، والدین و سرپرستان قانونی خود نیاز دارند تا از دوره کودکی وارد بزرگسالی شوند. کنوانسیون حقوق کودک در مواد متعددی به موضوع سلامت کودکان اشاره کرده و کمیته حقوق کودک از دولتها میخواهد در ایفای ت چکیده کاملکودکان به عنوان مخاطبان حق سلامت و نسل آینده هر جامعهای، به حمایتهای دولت، والدین و سرپرستان قانونی خود نیاز دارند تا از دوره کودکی وارد بزرگسالی شوند. کنوانسیون حقوق کودک در مواد متعددی به موضوع سلامت کودکان اشاره کرده و کمیته حقوق کودک از دولتها میخواهد در ایفای تعهدات خود در خصوص کودکان، شرایط کودکی و ظرفیتهای در حال تحول کودکان را مد نظر قرار دهند. از همین رو در کنوانسیون حقوق کودک چهار اصل اساسی: حق بر بقا و رشد، عدم تبعیض، حق بر شنیدهشدن و در نظرگرفتن مصالح عالی کودک مانند چتر حمایتی بر تمام حقهای بشری کودکان سایه افکنده است. از آنجایی که حق کودک بر سلامت حقی فراگیر است و از زمان تولد و حتی پیش از تولد تا دوران نوجوانی با چالشهای مختلفی رو به رو است، علاوه بر اصول اساسی، اصول دیگری نیز ضمیمه میشود تا محتوای حق کودک بر سلامت کامل گردد. حق بر آموزش و دریافت اطلاعات، در امانماندن از سوءاستفاده و بدرفتاری، منع رویههای زیانبار و تهدیدات دنیای دیجیتال اصول خاص حاکم بر تعریف حق بر سلامت کودکان است. لازم است دولتها حق بر سلامت کودکان را در تمام زمینهها در نظر گرفته و کودک را به عنوان فرد دارنده حق شناسایی کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
212 - حمایت از کودکان در برابر بازیهای رایانهای نامناسب و زیانبار
محمدجواد عربیان سیدهپریسا میرابی علی زنداستفاده از بازیهای رایانهای در میان کودکان به سرعت در حال گسترش است و به یکی از ابعاد عادی زندگی روزمره تبدیل شده است. این بازیها با برخورداری از پتانسیلهای نوآورانه میتواند انگیزههای درمانی، تقویت مهارتهای کاربردی و تسهیل در تعالیم و مفاهیم درسی را فراهم آورد. ع چکیده کاملاستفاده از بازیهای رایانهای در میان کودکان به سرعت در حال گسترش است و به یکی از ابعاد عادی زندگی روزمره تبدیل شده است. این بازیها با برخورداری از پتانسیلهای نوآورانه میتواند انگیزههای درمانی، تقویت مهارتهای کاربردی و تسهیل در تعالیم و مفاهیم درسی را فراهم آورد. علاوه بر ابعاد مثبت این بازیها واجد آثار و عوارض منفی بوده و از سوی دیگر غرقشدن کورکوانه کودکان و نوجوانان در فضای بازیهای رایانهای برابر خواهد بود، با غوطهوری شرکتهای سازنده این بازیها در سودها و منافع سرشار. این پژوهش با هدف تضمین حق بازی، شادی و سرگرمی، به روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از قوانین و مقررات داخلی و میثاقهای بینالمللی و سایر منابع کتابخانهای، به حمایت از حقوق کودکان در برابر بازیهای زیانبار با توسل به نظریههای جامعهشناختی، قوانین داخلی و اسناد بینالمللی را مورد مداقه قرار داده است. این تحقیق بر آن است تا با بررسی فواید و مضرات بازیهای رایانهای به تشریح انواع حمایت و بیان الزامات و بایستههای قانونی حمایت و مصونسازی استفادهکنندگان از عوارض نامناسب زیانبار این بازیها بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
213 - استنادپذیری دادهها و سوابق الکترونیک در مقابل حقوق کودک در فضای مجازی
مصطفی ماندگار رضا زارعی مسعودرضا رنجبر صحرائی مهرزاد رزمیپس از ورود فناوریهای نوین اطلاعاتی و سایهافکندن بر زندگی مردم، کمکم آثار این ارمغان، بر جنبههای متعدد زندگی فردی و اجتماعی هویدا گردیده و قلمرو آن تا بدانجا گسترش یافت که برخی از ارکان حقوق خصوصی و عمومی افراد و ملل را تحتالشعاع قرار داد. مسأله حقوق کودک چنان از ا چکیده کاملپس از ورود فناوریهای نوین اطلاعاتی و سایهافکندن بر زندگی مردم، کمکم آثار این ارمغان، بر جنبههای متعدد زندگی فردی و اجتماعی هویدا گردیده و قلمرو آن تا بدانجا گسترش یافت که برخی از ارکان حقوق خصوصی و عمومی افراد و ملل را تحتالشعاع قرار داد. مسأله حقوق کودک چنان از اهمیتی برخوردار بوده که در بسیاری از اسناد بینالمللی به آن پرداخته شده است و حتی کنوانسیونی تحت عنوان کنوانسیون حقوق کودک بدینمنظور تدوین گردیده است که بر اساس آن، کودکان نیازمند به حراست بیشتری خواهند بود. همچنین هر آنچه که بتواند آینده فردی و حیثیتی کودک را با منشأ فضای مجازی تهدید نماید، لازم به بازبینی است، زیرا با انتشار مطالب در فضای مجازی، به نوعی سند و دلیلی از یک واقعه در یک فضای لایتناهی تولید میگردد که حذف آن تقریباً غیر ممکن است، لذا حفظ شأن و دفاع از حقوق کودک در فضای مجازی، مسأله اساسی است که نیازمند بررسی ویژهای است، لذا در این پژوهش که به شیوه تحلیلی ـ توصیفی به رشته تحریر درآمده، تمرکز بر موضوع حقوق کودک در فضای مجازی با تکیه بر مقررات قانون تجارت الکترونیک ایران، کنوانسیون حقوق کودک و میثاق بینالمللی حقوق مدنی و سیاسی با محوریت استنادپذیری دادهها و سوابق الکترونیکی ایجاد شده میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
214 - حق تغذیه از دیدگاه اسناد حقوق بینالملل با تأکید بر حق تغذیه کودکان
منوچهر توسلی نائینی غزاله بهزادفرحق تغذیه یکی از حقوق اساسی و بنیادین هر شخص است. انسان برای اینکه بتواند از سایر حقوق خود بهرهمند شود و آنها را محقق کند، ابتدا بایستی از لحاظ غذایی تأمین شود، زیرا بدون تأمین و رسیدگی به این حق و نیاز غریزی انسان زنده نخواهد ماند که بتواند از سایر حقوق بشری خود بهره چکیده کاملحق تغذیه یکی از حقوق اساسی و بنیادین هر شخص است. انسان برای اینکه بتواند از سایر حقوق خود بهرهمند شود و آنها را محقق کند، ابتدا بایستی از لحاظ غذایی تأمین شود، زیرا بدون تأمین و رسیدگی به این حق و نیاز غریزی انسان زنده نخواهد ماند که بتواند از سایر حقوق بشری خود بهرهمند شود. حق تغذیه در میان حقوق بشری عنوان مجزا و جداگانهای ندارد و یکی از حقوق زیر مجموعه حقوق اقتصادی و اجتماعی است که تحت عنوان حق بر استانداردهای مناسب زندگی از جمله «حق بر غذا» شناخته میشود. نتایج این تحقیق نشان میدهد که علاوه بر اهمیت همگانی حق تغدیه، کودکان به دلیل وضعیت سنی و جسمانی که دارند، تغذیه آنها از اهمیت بیشتر برخوردار است. تغذیه کودک با سایر حقوق او به ویژه حق آموزش ارتباط نزدیکی دارد. اینها از جمله مواردی هستند که حق تغذیه را به یکی از مهمترین حقوق انسانی تبدیل میکند که بایستی به آن توجه شود و نقض آن مورد پیگیری و رسیدگی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
215 - حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعارحافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...)
شهریار شادیگو فریبا پروانه مهری توتونچیاندر شرایط امروز جامعه مسأله هویت در دوران کودکی مسألهای اساسی است، زیرا در صورت عدم توجه به آن نسل فعلی و آینده را دچار عدم تعادل و سردرگمی خواهد کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعار حافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...) ا چکیده کاملدر شرایط امروز جامعه مسأله هویت در دوران کودکی مسألهای اساسی است، زیرا در صورت عدم توجه به آن نسل فعلی و آینده را دچار عدم تعادل و سردرگمی خواهد کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعار حافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...) انجام گرفته است. روش پژوهش از نوع تحلیل کیفی به صورت کتابخانهای و با استفاده از تکنیک فیشبرداری و استفاده از منابع نظری و تئوری درباره هویتیابی کودکان میباشد با توجه به نتایج به دست آمده میتوان گفت هویتیابی کودکان در بسترهایی چون خانواده، جامعه و نظام تعلیم و تربیت پا به عرصه وجود میگذارد، لذا گسترش آن در گرو توسعه این بسترهاست. بدینجهت هنگامی که پژوهشگران موضوع هویتیابی کودکان را میکاوند، ابتدا زمینه رشد و توسعه افراد و سپس توسعه جامعه را فراهم میآورند. توجه به حقوق کودکان در ابعاد مختلف نیز در کانون توجه جوامع و ادیان متفاوت در دنیا قرار دارد، به طوری که همواره قوانین متعدد در این زمینه از سوی سازمانها و نهادهای مختلف به تصویب رسیده است. شناخت حق بر هنر، ادبیات و هویت کودک، به عنوان حقوق اساسی او نقش مؤثری در فرایند شکلگیری هویت کودک دارد. والدین اولین و نزدیکترین مرجعی هستند که باید حقوق کودکان را در تمامی موارد اعم از آموزش و هویتیابی رعایت نموده و مسلماً در این زمینه یک پدر و مادر آگاه بیشترین و مفیدترین کمک را میتواند به فرزندش ارائه دهد. همچنین بررسی هنر در اشعار فارسی بیانگر تأثیر هنر بر پرورش شخصیت و هویتیابی کودکان و تکامل اخلاقی و توجه به بعد جسمانی انسان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
216 - سیاست تقنینی كيفری ایران در قبال تأمین امنیت کودکان در فضای مجازی
سیدعباس خلیل پور چالکیاسریپيشرفت خيره کننده فناوري اطلاعات در سال هاي آغازين سده بيست ويکم، دگرگوني هاي بيشماري را در زمينه هاي مختلف بوجود آورده و دروازه ديگري را به جهان نوين گشوده است؛ به گونه ای که تمام فعاليت هاي اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي و علمي بشر را به طور بنيادين دستخوش تغيير و تح چکیده کاملپيشرفت خيره کننده فناوري اطلاعات در سال هاي آغازين سده بيست ويکم، دگرگوني هاي بيشماري را در زمينه هاي مختلف بوجود آورده و دروازه ديگري را به جهان نوين گشوده است؛ به گونه ای که تمام فعاليت هاي اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي و علمي بشر را به طور بنيادين دستخوش تغيير و تحول قرار داده است. علم حقوق نيز به عنوان شاخه اي از علوم انسانی كه تنظيم روابط انسان ها را در چارچوب حيات جمعي به عهده داشته، با امعان نظر به دنیای مجازی و دسترسی آسان و ساده کودکان به اینترنت و وجود خطرات اجتناب ناپذیر در این پهنه گسترده، پرسش هایی را در خصوص اقدامات حقوقی در این عرصه پیش رو نهاده و برای جلوگیری از ورود غیرایمن کودکان در دنیای مجازی و اقدامات قانونی لازم برای حفاظت از آن ها، ابزارهایی را مطرح داشته است. اتخاذ رويكرد متمايز در حقوق كيفري ماهوي جرایم رایانه ای می تواند با اِعمال پیشگیری، آسیب ها نسبت به کودکان و نوجوانان را به حداقل ممکن کاهش دهد. در این میان، پرسش ها و تردیدهایی در زمینه حدود آزادی استفاده از اینترنت برای کودکان، حدود گردش آزاد اطلاعات در مقابل کاربران کودک، حفاظت از حریم خصوصی کودک در فضای مجازی و نهایتاً نقش مقررات حقوقی برای حفاظت و حمایت از این گروه آسیب پذیر که به سهولت می توانند در این دنیای بی حد و مرز در معرض سوء استفاده قرارگیرند، مطرح می شود. در اين پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و تحلیل عقلی مطالب، به بررسي سیاست تقنینی نظام حقوق کیفری در حیطه تامین امنیت کودکان در فضای مجازی ضمن مطالعه مقایسه ای نظام حقوقي ايران و اسناد بين المللي، با هدف ارزیابی چگونگی مقابله و پيشگيري نسبت به جرايم ارتکابی در این زمینه و بيان مسائل و مشکلات و نقاط قوت و ضعف قوانين مصوب و همچنین ارائه پيشنهادات و راهکارهایی جهت حل مشکلات کنونی پرداخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
217 - حقوق کودکان در حوزه حقوق شهری در پرتو کنوانسیون حقوق کودک
شهرام سلامی محمد مظهریبا رشد و توسعه شهرنشینی در جهان، دولت ها با چالش های مختلفی در حوزه حقوق گروه های خاص شهروندان از جمله کودکان مواجه می باشند، چرا که کودکان به علت شرایط خاص سنی و رشدی خود نیازمند توجه بیشتری نسبت به سایر شهروندان عادی هستند و از حقوق ویژه ای برخوردارند. اما شهرها نه تن چکیده کاملبا رشد و توسعه شهرنشینی در جهان، دولت ها با چالش های مختلفی در حوزه حقوق گروه های خاص شهروندان از جمله کودکان مواجه می باشند، چرا که کودکان به علت شرایط خاص سنی و رشدی خود نیازمند توجه بیشتری نسبت به سایر شهروندان عادی هستند و از حقوق ویژه ای برخوردارند. اما شهرها نه تنها برای کودکان طراحی نشده اند بلکه آنها را از کمترین حقوق ویژه خود نیز بهره مند نمی سازند. مسلما مهم ترین سند حقوقی کودکان، کنوانسیون حقوق کودک می باشد. کودکان از حقوق مختلفی برخوردارند که در کنواسیون حقوق کودک منعکس گردیده اند، اما آنچه که مد نظر تحقیق حاضر می باشد یافتن پاسخ این پرسش است که: حقوق کودکان در حوزه حقوق شهری چیست؟ ضرورت شناسایی حقوق کودکان در حوزه حقوق شهری از آن جهت واجد اهمیت است که آنها به عنوان یکی از مهم ترین ارکان جامعه در معرض بیشترین آسیب ها و تهدیدهای اجتماعی، اقتصادی، بهداشتی و آموزشی قرار دارند و با توجه به نوپایی شناسایی حقوق کودکان در شهرها در سطح جهانی و بخصوص در ایران و تلاش های سازمانهای بین المللی نظیر یونسف بر ارتقای بیش از پیش این حقوق، انتظار می رود مدیران و سیاستگذاران شهری اقدامات مقتضی را در این حوزه به انجام برسانند. بر همین مبنا تحقیق حاضر با مطالعه حوزه های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موثر بر حقوق کودکان در شهرها، با شیوه گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و بررسی داده ها به طریق توصیفی- تحلیلی، در صدد تبیین مهم ترین حقوق کودکان در شهرها از جمله: حق عدم تبعیض، حقوق کودکان معلول، حق شنیده شدن، برخورداری از امنیت اجتماعی، حق بر سلامت، حق بر تحصیل و حق بر بازی و تفریح می باشد. نتیجه اینکه: هر چند اقدمات نظری خوبی از سوی نهادهای شهری ایران در این حوزه صورت گرفته است، با این حال ناگفته پیداست که در عمل تا رسیدن به وضعیت مطلوب کودکان فاصله بسیاری وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
218 - تحلیل وضعیت حقوق کودک در جهان: استخراج دلالتهایی برای ایران
لیلا ناصری آمنه عالی محمود عباسیارتقاء بهزیستی کودکان در سراسر جهان و دفاع از حقوق آنها، هدف آرمانی پیماننامه بینالمللی حقوق کودک است و کشورهای متعهد به آن، تلاش گستردهای برای جامه عمل پوشاندن به این هدف انجام دادهاند. اما اطمینان از تحقق این امر مستلزم ارزیابی عملکرد است؛ اینکه دولتها چقدر در ع چکیده کاملارتقاء بهزیستی کودکان در سراسر جهان و دفاع از حقوق آنها، هدف آرمانی پیماننامه بینالمللی حقوق کودک است و کشورهای متعهد به آن، تلاش گستردهای برای جامه عمل پوشاندن به این هدف انجام دادهاند. اما اطمینان از تحقق این امر مستلزم ارزیابی عملکرد است؛ اینکه دولتها چقدر در عمل به تعهد خود پایبند هستند و چقدر در عملیاتی سازی مفاد آن موفقاند. در پژوهش حاضر، ارزیابی سالانه از وضعیت حقوق کودک بر اساس 20 شاخص کمی و کیفی در پنج حوزه بررسی می شود. توجه به یافتههای آن و کاربست بهینه نتایج این گزارش در هر کشور، اقدامی مؤثر در پیشبرد اهداف است. مروری تحلیلی بر گزارش ارزیابی 2019 و استخراج دلالتهایی برای بهبود عملکرد در زمینه رعایت حقوق کودک در ایران، هدف مقاله حاضر است. بر اساس تحلیل یافتهها و تفسیر نتایج این گزارش میتوان استنباط کرد، اکثر کشورها با یک الگوی مشابه طی این سالها عمل کردهاند اما یافتههای کلی حاکی از شکاف عمیق بین حوزه عمل و سیاستهای بینالمللی حقوق کودک در جهان است. رتبه ایران در بین 181 کشور 100 میباشد که وضعیت مطلوبی نیست. در حالی که در شاخصهای کمی رتبه ایران بالاتر از حد متوسط محاسبه شده اما در شاخصهای کیفی مربوط به حوزه بسترسازی برای تأمین حقوق کودک، نتایج بسیار ضعیف است. این یافته تأکیدی است بر لزوم توجه به قانونگذاری و اجرای صحیح قوانین در کشور، تعیین بهترین بودجه موجود برای حقوق کودک، توسعه همکاری دولت و جامعه مدنی، توجه به مشارکت کودکان و عدم تبعیض بین گروههای خاص. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
219 - جلوه های سیاست افتراقی کیفری در قبال کودکان بزه دیده با نگاهی به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399
بهرام جعفریبزه دیدگی کودکان، تهدیدی فرا روی حساس ترین و مهمترین سرمایه های جامعه به شمار می رود. بر این مبنا، در اسناد بین المللی و قوانین داخلی کشورها، سیاست های افتراقی برای پیشگیری از بزه دیدگی و تقلیل و رفع آثار آن و همچنین ممانعت از بزه دیدگی ثانویه کودکان اتخاذ گردیده است. د چکیده کاملبزه دیدگی کودکان، تهدیدی فرا روی حساس ترین و مهمترین سرمایه های جامعه به شمار می رود. بر این مبنا، در اسناد بین المللی و قوانین داخلی کشورها، سیاست های افتراقی برای پیشگیری از بزه دیدگی و تقلیل و رفع آثار آن و همچنین ممانعت از بزه دیدگی ثانویه کودکان اتخاذ گردیده است. در مقاله حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای-اسنادی و تحلیل توصیفی، تلاش شد تا جلوه های رویکرد سیاست افتراقی با هدف حمایت از کودکان بزه دیده در نظام حقوقی ایران با تأکید بر قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مورد بررسی قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد که تا پیش از این، مقررات پراکنده و ناکافی، در جنبه های مختلف ماهوی و شکلی حمایت هایی را برای کودکان مقرر می داشت لیکن با تصویب قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399، ضمن تعدد و توسعه دامنه مقررات حمایتی افتراقی، نگاه های پیشگیرانه و نظارت محور به ویژه از طریق مداخله قانونی در قبال اطفال و نوجوانانی که در وضعیت مخاطره آمیز و بزه دیدگی قرار دارند، افزایش یافته است. می توان گفت، این قانون، در هر دو جنبه ماهوی و شکلی، سیاست هایی افتراقی شامل تعیین جرایم مستقل و مجازات های اختصاصی با هدف حمایت از اطفال و نوجوانان و در نظر گرفتن تشکیلات نهادی، انتظامی و قضایی ویژه با هدف مدیریت، پیشگیری و مقابله با بزه دیدگی اطفال و کاستن از آثار آن را به وضوح مورد توجه قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
220 - حقوق کودک در مقیاس اوتیسم؛ (بسترها و برنامه ها)
محمود عباسی زهرا پورسینا میثم کلهرنیاگلکاراختلال طیف اوتیسم یا درخودماندگی، ناهنجاریِ روانشناختیِ شاخصِ معاصر است. مبتلایان در وجوهِ ارتباط، تعامل اجتماعی و رفتار، بسته به شدت بیماری، دچار نقصان عملکرد هستند و عموماً بیشینه ها و کمینه های رفتاری، روند عادی و متعادل زیست خانوادگی- اجتماعی را برای آنان با مشکلات چکیده کاملاختلال طیف اوتیسم یا درخودماندگی، ناهنجاریِ روانشناختیِ شاخصِ معاصر است. مبتلایان در وجوهِ ارتباط، تعامل اجتماعی و رفتار، بسته به شدت بیماری، دچار نقصان عملکرد هستند و عموماً بیشینه ها و کمینه های رفتاری، روند عادی و متعادل زیست خانوادگی- اجتماعی را برای آنان با مشکلات جدی مواجه می نماید. سیر صعودی و رشد محسوس آمار تشخیصی کودکان مبتلا در چند سال اخیر، زنگ هشدار لزوم تبیین برنامه ها و اقدامات هدفمند در حوزه مدیریت سلامتِ جامعه اوتیسم در عرصه نظام حقوق سلامت را به صدا درآورده است. از اهمّ وجوه نیازمند اهتمام، حمایت خاص از کودکان مبتلا به اوتیسم بر مبنای اصول کلی حقوق کودک و منطبق با وضعیت ویژه این کودکان است. در حال حاضر از حیث فقدان پوشش بیمه های درمانی، امکانات ناکافی تشخیص و توانبخشی، عدم توجه به حق آموزش و برخورداری از شرایط متناسب با وضعیت، لزوم استقرار سیستم هدایت و مشاوره والدین و حمایت از استانداردهای زیستیِ کودکان مبتلا در بستر خانواده و اجتماع، چالش های جدی فراروی مبتلایان به اوتیسم و خانواده های آنان، قرار داده است. بر این مبنا، تنقیح نظریِ اصول حقوق کودک با گزاره ی کودکان مبتلا به اوتیسم، جهت تمهید زیرساخت ها و ملزومات تأمین حقوق بنیادین این کودکان به ویژه در دو فاز سلامت و آموزش در نظام داخلی، امری ضروری به نظر می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
221 - ماهیت، آثار و شرایط فرزندخواندگی در حقوق ایران با نگاهی تطبیقی در مبانی اسلامی و حقوق انگلستان
مرجان ارسطوییفرزندخواندگی نهادی ضروری در جوامع کنونی به حساب می آید که علاوه بر تأمین منافع کودکان بی سرپرست و زوجین بدون فرزند، تأثیرات اجتماعی مثبتی به دنبال خواهد داشت و نیاز است که قواعد آن با مقتضیات اجتماعی انطباق یابد. در این مطالعه، ماهیت، شرایط و آثار فرزندخواندگی در حقوق ا چکیده کاملفرزندخواندگی نهادی ضروری در جوامع کنونی به حساب می آید که علاوه بر تأمین منافع کودکان بی سرپرست و زوجین بدون فرزند، تأثیرات اجتماعی مثبتی به دنبال خواهد داشت و نیاز است که قواعد آن با مقتضیات اجتماعی انطباق یابد. در این مطالعه، ماهیت، شرایط و آثار فرزندخواندگی در حقوق ایران با نگاهی تطبیقی در حقوق اسلام و همچنین حقوق انگلستان، بررسی شد. تحلیل داده ها حاکی از آن است که در حقوق ایران به تبعیت از حقوق اسلام، فرزندخواندگی به شکل ناقص آن وجود دارد و به رغم پیشرفت و توسعه تقنینی اخیر، آثار فرزندخواندگی در قانون به اندازه کافی و موثر پیش بینی نشده است؛ این در حالی است که مبانی و آموزه های اسلامی ظرفیت هایی را جهت تقویت نهاد فرزندخواندگی با ملاحظه شرایط و اقتضائات اجتماعی نشان می دهند. از طرفی، در حقوق انگلیس سیستم فرزندخواندگی کامل اعمال می شود که براساس آن رابطه ناشی از فرزندخواندگی کاملاً منطبق با رابطه قانونی اطفال و والدین زیستی خود می باشد. با وجود این در قوانین اخیر نوعی از فرزندخواندگی ناقص تحت عنوان قیمومت ویژه نیز در حقوق این کشور شناسایی شده است که این سیستم دوگانه زمینه را برای بهره گیری از رویکردهای گوناگون فرزندخواندگی فراهم آورده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
222 - سیاست جنایی تقنینی در نظام حقوقی ایران در قبال نقض حقوق کودک در بستر بازی های رایانه ای
محمد خورشیدی اطهرزمینه و هدف: تحولات بنیادین در پرتو پیشرفت فناوری ها و شتاب گسترش بازی های رایانه ای توأم با افزایش قدرت تاثیر آن بر اندیشه و رفتار انسان ها، حمایت کیفری از کودکان در برابر بازی های رایانه ای را اجتناب ناپذیر می نماید. از یک طرف، پذیرایی کودکان به سبب علاقه شدید آنان از چکیده کاملزمینه و هدف: تحولات بنیادین در پرتو پیشرفت فناوری ها و شتاب گسترش بازی های رایانه ای توأم با افزایش قدرت تاثیر آن بر اندیشه و رفتار انسان ها، حمایت کیفری از کودکان در برابر بازی های رایانه ای را اجتناب ناپذیر می نماید. از یک طرف، پذیرایی کودکان به سبب علاقه شدید آنان از بازی های رایانه ای و از طرفی دیگر، طیف وسیع این قبیل بازی ها با سرمایه گذاری های کلان به منظور تدوین بازی های رایانه ای در رده سنی کودکان در کنار عوارض ناسالم و آثار زیانبار آن بر این قشر آسیب پذیر، نگرانی های بسیاری را برای صاحبان اندیشه برانگیخته است. در این پژوهش، سیاست های جنایی نظام حقوقی ایران در خصوص نقض حقوق کودکان در بستر بازی های رایانه ای ضمن مقایسه با اسناد بین المللی از نگاه نقادانه به جهت ارزیابی آن، محل بررسی قرار گرفته و با پرداختن به نقاط قوت و ضعف قوانین مرتبط بر لزوم وضع مقررات جامع حمایتی از حقوق کودک در برابر آسیب های ناشی از بازی های رایانه ای با تدوین سیاست جنایی افتراقی کارآمد تاکید شده است. روش: روش بحث در تحقیق حاضر به صورت توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای است. یافتهها: در نظام حقوقی ایران بررسی قوانین مرتبط با تمیز سیاست جنایی فعلی در قبال نقض حقوق کودک در زمینه تدوین، نشر و عرضه بازی های رایانه ای، خلأها و نقص هایی را آشکار می نماید. نتیجهگیری: از طریق بررسی وضع کودک و حقوق ایشان در برابر بازی های رایانه ای و مطالعه آثار منفی و عوارض نامناسب این فناوری فراگیر و اثرگذار بر روی کودکان می توان به تدوین برنامه جامع حمایتی دربردارنده سیاست های جنایی متمایز در برابر بزه دیدگی کودکان بر اثر کاربری بازی های رایانه ای دست پیدا کرد. رویکرد افتراقی در حقوق کیفری ماهوی در حیطه تأمین امنیت کودکان در حوزه بازی های رایانه ای، نقشی است که مقنّن می تواند برای حفاظت از کودکان ایفاء نماید و مآلاً از سوء استفاده نسبت به حقوق این گروه در معرض آسیب جلوگیری به عمل آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
223 - گفتمان های حاکم بر کودکی و مطالعات کودکی: مروری بر جامعه ایرانی
مریم شعبانزمینه و هدف: پژوهش حاضر به دنبال شناسایی گفتمان های مختلف در عرصه کودکی و مطالعات کودکی و همچنین کشف گفتمان غالب بر عرصه کودکی در جامعه ایران است. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش تحلیل اسنادی انجام شده است. یافتهها: در این پژوهش، بعد از شناسایی گفتمان های مخت چکیده کاملزمینه و هدف: پژوهش حاضر به دنبال شناسایی گفتمان های مختلف در عرصه کودکی و مطالعات کودکی و همچنین کشف گفتمان غالب بر عرصه کودکی در جامعه ایران است. روش: این پژوهش با رویکرد کیفی و با روش تحلیل اسنادی انجام شده است. یافتهها: در این پژوهش، بعد از شناسایی گفتمان های مختلف در عرصه کودکی از منظر متفکران و متون مطرح در حوزه کودکی، به بررسی جامعه ایران پرداخته شده است؛ نتایج نشان می دهند که در جامعه ایران از بین سه گفتمان، نیازها، حقوق و کیفیت زندگی، در عرصه ی کودکی، گفتمان حقوقی مسلط است. بنابراین گفتمان غالب کودکی در جامعه ایران معاصر، گفتمان حقوقی است. نتیجهگیری: سلطه گفتمان حقوقی بر کودکی و مطالعات کودکی در ایران، منجر به ایجاد جبرهای ساختاری و مطالبات مردمی برای حمایت حقوقی بیشتر از کودکان شده است. مهمترین وضعیت ساختاری و کنشی در گفتمان حقوق کودک در ایران، شکل گیری ساختار مرجع ملی کنوانسیون حقوق کودک و گسترش انجمن های حمایت از کودکان و حقوق آن ها در ایران است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
224 - حقوق کودکان و نوجوانان بزهکار در ایران: تحلیل چهار حوزه تعیّن بخش
مریم شعبان سید محمد حسینیپژوهش حاضر، به دنبال مطالعه نحوه مواجهه چهار حوزه اصلی و مرجع در ایران و جهان با بزهکاری کودکان و نوجوانان است. در گام اول پژوهش، چهار حوزه اصلی و مرجع، شناسایی شدند که شامل قوانین و مقررات ایران، احکام دین اسلام، میثاق حقوق کودک در اسلام و کنوانسیون حقوق کودک، هستند و چکیده کاملپژوهش حاضر، به دنبال مطالعه نحوه مواجهه چهار حوزه اصلی و مرجع در ایران و جهان با بزهکاری کودکان و نوجوانان است. در گام اول پژوهش، چهار حوزه اصلی و مرجع، شناسایی شدند که شامل قوانین و مقررات ایران، احکام دین اسلام، میثاق حقوق کودک در اسلام و کنوانسیون حقوق کودک، هستند و سپس با رویکرد کیفی و روش تحلیل اسنادی مورد تحلیل و مداقه قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان می دهند که مواجهه با کودکان و نوجوانان بزهکار، در هر چهار حوزه تقریباً یکسان است. هر چند که سه حوزه مرتبط با ایران و جهان اسلام، با محوریت شریعت اسلام بخصوص تشیع مطرح شده اند و ریشه های آنها در دین اسلام نهفته است؛ و در برابر آنها کنوانسیون حقوق کودک به عنوان یک امر بین المللی بر اساس اعلامیه حقوق بشر و باور به اومانیسم تدوین شده است؛ اما در رابطه با چگونگی مواجهه با بزهکاری کودکان و نوجوانان، بسیار نزدیک عمل می کنند و نقاط اختلاف معناداری در بین رویه های آنها نیست. هر چهار حوزه، کودک را فاقد قدرت تصمیم گیری دقیق برای عمل دانسته و بزهکاری او را در قالب یک «خطا»ی معمول در جریان رشد او می پندارند. تا حد امکان کودک باید بخشیده شده و خطای او نادیده گرفته شود؛ انجام این عمل نیز جنبه اصلاحی و بازجامعه پذیری دارد که باید در درون خانواده کودک و توسط والدین و یا سرپرستان قانونی کودک صورت پذیرد. در صورتی که بزهکاری کودک محدود نباشد، مثل صدمه به غیر، که نقض حقوق دیگران را به دنبال داشته، هر سه حوزه، تلاش برای حداقل مجازات و تعیین مجازات در راستای اصلاح و بازجامعه پذیری را تأکید می کنند. تنها نقطه ایجاد تفاوت در تعریف کودک و بازه سنی آن است که مخاطبان اجرای قواعد مربوط به مواجهه با بزهکاری کودکان و نوجوانان را متفاوت می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
225 - نقش واسطه¬ای عملکرد خانواده در رابطه تاب¬آوری با احساس حقارت
ایوب سقزی محسن گل محمدیان ،حمیده یزدانی اسفیدواجانی ندا فضلعلیاحساس حقارت از مفاهیم مهم در سنجش سلامت همه جانبه است که می تواند همواره متأثر ازعوامل فردی و خانوادگی باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای عملکرد خانواده در رابطه تاب آوری با احساس حقارت انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف بنیادی و از نظر روش توصیفی از نوع مدل سازی چکیده کاملاحساس حقارت از مفاهیم مهم در سنجش سلامت همه جانبه است که می تواند همواره متأثر ازعوامل فردی و خانوادگی باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای عملکرد خانواده در رابطه تاب آوری با احساس حقارت انجام گرفت. این پژوهش از لحاظ هدف بنیادی و از نظر روش توصیفی از نوع مدل سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کلیه ی دانشجویان دانشگاه رازی کرمانشاه در سال تحصیلی 98-97 بود که به روش نمونه گیری دردسترس 200 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. به منظور جمع آوری دادهها از مقیاس کهتری(IS)، پرسشنامهی تابآوری کانر و دیویدسون(CD-RIS) و آزمون سنجش عملکرد خانواده(FAD-I)استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل دادهها علاوه بر شاخص های آمار توصیفی( فرآوانی، میانگین و انحراف معیار) از آزمونهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای SPSS-25 و AMOS-24 استفاده گردید. یافته ها نشان داد مسیرهای مستقیم تاب آوری به احساس حقارت، تاب آوری به عملکرد خانواده، عملکرد خانواده به احساس حقارت و مسیر غیر مستقیم تاب آوری به احساس حقارت با میانجیگری عملکرد خانواده معنی دار بودند(01/0>p).یافته های این پژوهش بر اهمیت نقش میانجیگری عملکرد خانواده در رابطه تاب آوری با احساس حقارت تأکید دارد. می توان امیدوار بود با ارائه آموزش های مبتنی بر تقویت عمکرد خانواده آسیب های ناشی از فقدان تاب آوری به احساس حقارت منجر شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
226 - رابطة بین بیش درگیری والدین و رفتار غیرمولد تحصیلی فرزندان
مینا مهبد محبوبه فولادچنگپژوهش حاضر با هدف شناخت رابطة ساختاری بیش درگیری والدین بر رفتار غیرمولد تحصیلی فرزندان با واسطه گری محق پنداری تحصیلی انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل 451 نفر از دانشجويان دانشگاه شيراز بودند که براساس روش نمونه برداری خوشه اي چندمرحله اي انتخاب شدند و مقیاس بیش درگیر چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف شناخت رابطة ساختاری بیش درگیری والدین بر رفتار غیرمولد تحصیلی فرزندان با واسطه گری محق پنداری تحصیلی انجام شد. شرکت کنندگان پژوهش شامل 451 نفر از دانشجويان دانشگاه شيراز بودند که براساس روش نمونه برداری خوشه اي چندمرحله اي انتخاب شدند و مقیاس بیش درگیری والدین لیمون و بوچانان (2011)، مقياس محق پنداری تحصیلی چونینگ و کمبل (2009) و مقیاس رفتار غیرمولد تحصیلی ریمکوس (2012) را تکميل کردند. نتایج تحلیل مسیر از نوع مدلیابی معادلات ساختاری نشان دادند مدل پیشنهادی با داده های این پژوهش برازش مناسبی دارد و اثر مستقیم بیش درگیری والدین بر محق پنداری تحصیلی تایید شد. همچنین محق پنداری تحصیلی بر رفتار غیرمولد تحصیلی تاثیر مستقیم داشت. مدل نشان داد بیش درگیری والدین به واسطة محق پنداری تحصیلی بر رفتار غیرمولد تحصیلی تأثیر دارد. نتایج بیانگر آن است که بیش درگیری والدین، سطح محق پنداری تحصیلی را پیشبینی و بروز سوءرفتارهای تحصیلی را تعیین میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
227 - بررسی زبانی مونس¬العشاق سهروردی و عربشاه یزدی از رهگذر بینامتنیت ژنت
خدابخش اسداللهی محمد شهبازیشهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق) از بزرگ ترین حکمای فلسفه و عارفان قرن ششم است که رسایل رمزی او تأثیر گسترده ای بر نویسندگان و شاعران بعد از خود، گذاشته است بطوری که عماد الدین عربشاه یزدی از شاعران قرن هشتم با تأثیر پذیری از رساله مونس العشاق (فی حقیقه العشق) سهروردی، من چکیده کاملشهاب الدین سهروردی (شیخ اشراق) از بزرگ ترین حکمای فلسفه و عارفان قرن ششم است که رسایل رمزی او تأثیر گسترده ای بر نویسندگان و شاعران بعد از خود، گذاشته است بطوری که عماد الدین عربشاه یزدی از شاعران قرن هشتم با تأثیر پذیری از رساله مونس العشاق (فی حقیقه العشق) سهروردی، منظومه ای با همین عنوان سروده است که در واژگان، ترکیبات، جمله، ساختار نحوی و آوایی مشترکات فراوانی دارند. هدف ما در اینجا بررسی زبانی مونس العشاق منظوم و منثور براساس بینامتنیت ژنت است که در بخش های جداگانه به هر یک از موارد یاد شده پرداخته و از هر کدام چند نمونه شاهد آورده ایم و مابقی نمونه ها را در جدول با مشخص کردن صفحات در هر دو مونس العشاق و بیت مورد نظر مشخص کرده ایم. به لحاظ وجود زیرشاخه های بینامتنیت ژرار ژنت در هر دو مونس العشاق سعی نمودیم تا بر اساس نظریه ژنت به بررسی بپردازیم. دستاور ما در این پژوهش اثبات تبعیت عربشاه یزدی از تفکر و واژگان ابتکاری سهروردی است که تنها از رهگذر بینامتنیت ژنت قابل بررسی است. این دو اثر با وجود اشتراک فراوان، چند وجه افتراق نیز دارند که در متن مقاله به آنها نیز اشاره نموده ایم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
228 - کلینیکهای حقوقی؛ سازوکار مطلوب حمایت و تحقق حقوق کودک
محمود عباسی لیلا میربدحقوق کودکان همواره در معرض نقض جدی می باشد و ارائه راهکارهای تحقق حقوق کودکان باید با رعایت مصالح عالیه آنان صورت گیرد. گذشته از سازوکارهای اسناد بین المللی و قوانین داخلی، جوامع مردم نهاد با توجه به نقش سازنده خود می توانند به تحقق همه جانبه این حقوق یاری رسانند. کلینی چکیده کاملحقوق کودکان همواره در معرض نقض جدی می باشد و ارائه راهکارهای تحقق حقوق کودکان باید با رعایت مصالح عالیه آنان صورت گیرد. گذشته از سازوکارهای اسناد بین المللی و قوانین داخلی، جوامع مردم نهاد با توجه به نقش سازنده خود می توانند به تحقق همه جانبه این حقوق یاری رسانند. کلینیک های حقوق کودک نیز در همین راستا ایجاد شده است تا بتواند به عنوان مرکزی برای آموزش و هماهنگی اقدامات و نیز مشاوره های تخصصی گام جدی بردارد. تحلیل ساختار، اهداف و عملکرد چنین مراکزی می تواند نقش هماهنگ کننده و روشنگرانه آنان را به عنوان یک ضرورت غیر قابل انکار، متجلی نماید. بررسی اهداف کلینیک ها نشان می دهد، آموزش، پژوهش، خدمات مشاوره ای و اقدامات اجرایی از اصلی ترین کارکردهای آنان است. البته این اقدامات با چالش های جدی نیز مواجه می باشد که مسائلی چون عدم تخصیص بودجه، رایگان بودن خدمات، عدم مشارکت کودکان در تصمیم گیری های مربوط به خود و... از آن جمله اند. با این حال، کلینیک های حقوق کودک می توانند از این موانع، فرصت هایی را جهت ارائه راهکارهای علمی و عملی، ایجاد نمایند. در راستای مسئله اصلی این پژوهش، یافته ها حاکی از آن است که آنچه می تواند ضامن اجرای موثر حقوق کودک باشد، همکاری واقعی نهادهای متولی با نهادهای مدنی است. مقاله حاضر به روش توصیفی– تحلیلی و با مطالعه موارد داخلی و بین المللی نگارش یافته است. نگاه چند بعدی به آسیب های حوزه کودک، ایجاد نگرش جدید وکلا و قضات به مسئله بزه دیدگی و بزهکاری کودکان و اعمال عدالت ترمیمی، آموزش و ترویج حقوق کودک به کودکان، والدین و مربیان، فرهنگ سازی ورود قوانین به بستر اجتماع و ایجاد نگرش اجتماعی نسبت به حقوق کودکان، باید در افق اقدامات کلینیک های حقوق کودک قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
229 - حمایت از کودکان در برابر خشونت در بافتار اسناد بین المللی
آرین پتفتاز آنجا که در سنین طفولیت و نوجوانی ابعاد مختلف جسمی و روانی کودک در حال شكل گیری و تكامل است، کودکی حساس ترین و تأثیرگذارترین دوره زندگی هر فردی است. از این رو حفظ و تضمین رشد و سلامت جسمی و روانی کودک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کودکان هرگز نباید خشونت خانگی و چکیده کاملاز آنجا که در سنین طفولیت و نوجوانی ابعاد مختلف جسمی و روانی کودک در حال شكل گیری و تكامل است، کودکی حساس ترین و تأثیرگذارترین دوره زندگی هر فردی است. از این رو حفظ و تضمین رشد و سلامت جسمی و روانی کودک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. کودکان هرگز نباید خشونت خانگی و اجتماعی را تجربه کنند و این مهم در بطن دستورات اسناد بین المللی قرار دارد. حقوق بین الملل کنونی، دولتها را مکلف ساخته که از همه کودکان در مقابل تمامی اشکال خشونت حمایت کنند. خشونت علیه کودکان حد و مرزی نمیشناسد و امروزه نژاد، طبقه، مذهب و فرهنگ را در نوردیده و در همه کشورهای جهان کودکانی وجود دارند که همواره در معرض ترس و تجربه خشونت هستند. به هر ترتیب، مقاله ی حاضر تلاشی است برای نیل به پاسخی جامع به این مسئله که اهم حمایت های حقوقی اسناد بین المللی به ویژه کنوانسیون و اعلامیه در برابر مصادیق خشونت علیه کودک کدامند. بدین سان، پژوهش حاضر گام به گام به شناسایی و تبیین مهم ترین حق های بنیادین کودکان در متن احکام بین المللی می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
230 - تأثیر کرونا و قرنطینه بر افزایش کودکآزاری و راهکارهای حقوقی مقابله با آن
محمدجواد عبداللهیپدیدة کودکآزاری در تمام کشورها معضلي اجتماعی شناخته ميشود که ميتواند ناشی از اقدامات نادرست والدین یا سایر افراد جامعه باشد. با شیوع ویروس کرونا و قرنطينة وسيع در جوامع مختلف، تمام ابعاد زندگی انسان تحت تأثیر قرار گرفت. یکی از آثار این همهگيري و محدودیتهایی که بهمراه چکیده کاملپدیدة کودکآزاری در تمام کشورها معضلي اجتماعی شناخته ميشود که ميتواند ناشی از اقدامات نادرست والدین یا سایر افراد جامعه باشد. با شیوع ویروس کرونا و قرنطينة وسيع در جوامع مختلف، تمام ابعاد زندگی انسان تحت تأثیر قرار گرفت. یکی از آثار این همهگيري و محدودیتهایی که بهمراه داشته، افزایش کودکآزاری و خشونت نسبت به کودکان است و قرنطینه شدن کودکان بمدت طولانی در خانه آنها را بیش از پیش در معرض خطر قرار داده است. در این نوشتار، سعی شده است با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانهيي، نخست به بررسی تأثیر ویروس کرونا بر افزایش آزار و اذیت کودکان پرداخته شود و پس از آن، با رویکرد فلسفی، ظرفیت قوانین و راهکارهایی كه در راستاي حمایت حقوق آنها وجود دارد، مورد بررسي قرار گيرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
231 - مطالعه عوامل مؤثر بر پيامدهاي فرهنگي آپارتماننشيني در ايران (با تأکيد بر کلانشهر تهران)
علي قلي جوکار مجيد کاشاني حسين فکرآزادپژوهش حاضر براي شناخت عوامل مؤثر بر پيامدهاي فرهنگي آپارماننشيني در کلانشهر تهران انجام گرفته است. در بخش مباني نظري، ديدگاههاي مهمترين صاحبنظران مکاتب مختلف مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته و از روش پيمايشي و ابزار پرسشنامه، که با استفاده از طيف ليکرت تدوين گرديد، است چکیده کاملپژوهش حاضر براي شناخت عوامل مؤثر بر پيامدهاي فرهنگي آپارماننشيني در کلانشهر تهران انجام گرفته است. در بخش مباني نظري، ديدگاههاي مهمترين صاحبنظران مکاتب مختلف مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته و از روش پيمايشي و ابزار پرسشنامه، که با استفاده از طيف ليکرت تدوين گرديد، استفاده شد. از تعداد430 پرسشنامه توزيع شده، 386 نفرپاسخنامه خود را عودت دادند. براي تحليل يافتهها از نرمافزار SPSS بهره گرفته شد. نتايج پژوهش نشان داد که متغيرهاي مستقلي همچون محدوديت فضا- مکان، نوع معماري بر «کاهش کارکردهاي نهاد خانواده آپارتماننشين»، اِشرافِ پنجره خانههاي آپارتماننشين بر خانههاي همسايه و مجاور بر «افزايش روابط اجتماعي خارج از عرف»، افزايش سابقه آپارتماننشيني بر 4تغيير و تحول «سبک و شيوه زندگي از سنتي به زندگي مدرن»، محدوديتهاي فضا (متراژ) و تنوع قوميتي و فرهنگي بر «کاهش روابط همسايگي»، تأخير در ازدواج، کاهش تعداد فرزندان، افزايش تحصيلات، مالکيت ملک، افزايش تراکم جمعيتي و خانواده، همگي بر «کاهش روح ديني در زندگي آپارتماننشيني»، و مالکيتِ ملک، تراکم جمعيت و افزايشِ تعدادِ بلوکهاي آپارتماني بر «کاهش روحيه مشارکتِ مدني و مذهبي»، داراي تأثير مستقيم و معنادار بودند. تأثير متغيرهاي مستقلي چون افزايش سوابق آپارتماننشيني و معماري مدرن نيز بر «رعايت حقوق شهروندي» مستقيم و معنادار بود و اکثر ساکنان بر رعايت حقوق شهروندي تأکيد داشتند. 89 درصد ساکنان آپارتماننشين نيز از «امنيت زندگي آپارتماننشيني احساس امنيت خاطر و رضايت» داشتند پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
232 - رویکرد حق محور به توسعه
مهدی فیروزیتوسعه با هدف تحول در باورهای فرهنگی و نهادهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ارتقاء سطح رفاه جامعه و ارضای مادی و معنوی انسان ها، به عنوان یک حق بشری و تحت عنوان «حق بر توسعه» مطرح گردیده است. رویکرد حق محور به توسعه، ریشه در دوران تاریخی استعمارزدایی و دهه 1960 میلادی دارد چکیده کاملتوسعه با هدف تحول در باورهای فرهنگی و نهادهای اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ارتقاء سطح رفاه جامعه و ارضای مادی و معنوی انسان ها، به عنوان یک حق بشری و تحت عنوان «حق بر توسعه» مطرح گردیده است. رویکرد حق محور به توسعه، ریشه در دوران تاریخی استعمارزدایی و دهه 1960 میلادی دارد اما با تصویب «اعلامیه حق بر توسعه» در 4 دسامبر 1986 در قالب قطعنامه 128/41 مجمع عمومی سازمان ملل متحد، شناسایی این حق وارد مرحله جدیدی شد. پس از آن نیز اسناد متعدد دیگری این حق را به رسمیت شناختهاند. با این حال اسنادی که این حق را مورد شناسایی قرار دادهاند، لازمالاجرا نبوده و از ضمانت اجرای کافی برخوردار نیستند؛ لذا این حق نتوانسته است از سطح حقوق نرم فراتر رود. این مقاله به دنبال یافتن پاسخ این سؤال است که در صورت شناسایی این حق در اسناد لازمالاجرای بینالمللی، چه آثاری بر این حق مترتب خواهد بود؟ مفروض مقاله بر آن است که شناسایی این حق می تواند زمینه ساز تحقق کلیه حقوق به رسمیت شناخته شده برای بشر اعم از حقوق مدنی و سیاسی، حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و همچنین سایر حقوق همبستگی باشد. برای ارزیابی این فرضیه، با تكیه به روش اسنادی و تجزیه و تحلیل مقررات بینالمللی، در ابتدا نگاهی به چگونگی ورود مفهوم توسعه به ادبیات حقوق بشری خواهیم کرد و سپس با استفاده از این بحث، آثاری که رویکرد حق محور به توسعه میتواند در اعتلای حقوق بشر و تحقق آن داشته باشد، مورد بحث و بررسی قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
233 - ناتماميت تفسير هايدگر از حقيقت افلاطوني (خوانشي انتقادي از آموزه افلاطون درباب حقيقت)
سعيد بيناي مطلق سيدمجيد کماليهايدگر در رساله آموزه افلاطون در باب حقيقت، با رجوع به «تمثيل غار» افلاطون بر آن ميشود که معناي حقيقت در انديشه افلاطون نسبت به آنچه يونانيان پيشاسقراطي از حقيقت مراد ميکردند، دستخوش دگرديسي ميگردد؛ تا آنجا که حقيقت بمثابه «نامستوري»، به حقيقت بعنوان «صدق» و «مطابقت» تق چکیده کاملهايدگر در رساله آموزه افلاطون در باب حقيقت، با رجوع به «تمثيل غار» افلاطون بر آن ميشود که معناي حقيقت در انديشه افلاطون نسبت به آنچه يونانيان پيشاسقراطي از حقيقت مراد ميکردند، دستخوش دگرديسي ميگردد؛ تا آنجا که حقيقت بمثابه «نامستوري»، به حقيقت بعنوان «صدق» و «مطابقت» تقليل مييابد. هدف نوشتار حاضر تبيين اين نکته است که تفسير هايدگر از حقيقت نزد افلاطون، تماميت انديشه افلاطون دربارة معناي حقيقت را شامل نميشود. ازاينرو، کوشش ميشود، با رجوع به برخي آراء افلاطون در باب مثال «خير»، مثال «زيبايي»، «وجود» و «حقيقت» (الثيا)، برخي موارد ناقض تفسير هايدگر از معناي حقيقت در نظام فکري افلاطون نشان داده شود. همچنين ميکوشيم، نشان دهيم كه مواجهه هايدگر با افلاطون، تقليلگراست و فروکاستن معناي حقيقت به صرف صدق و مطابقت، پيش از آنکه دربارة مستندات آراء افلاطون باشد، ناشي از اراده خود هايدگر براي نامگذاري تماميت تاريخ فکري غربي با عنوان متافيزيک غربي بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
234 - عينيت و واقع¬نمايي گزاره¬ها در فلسفه عملي کانت و ملاصدرا
حسين قاسميکانت فيلسوف مدرنيته بر اين باور است که ساماندهي زندگي اخلاقي انسان منوط بر آن است که نظام اخلاقي طراحي گردد که دستورات آن بر خرد عام و همگاني مبتني باشد تا از هرگونه شائبه غرايز و اميال شخصي که گريبانگير نظامهاي اخلاقي زمانه اوست، بدور باشد. تنها گزارهيي که از اين ويژگ چکیده کاملکانت فيلسوف مدرنيته بر اين باور است که ساماندهي زندگي اخلاقي انسان منوط بر آن است که نظام اخلاقي طراحي گردد که دستورات آن بر خرد عام و همگاني مبتني باشد تا از هرگونه شائبه غرايز و اميال شخصي که گريبانگير نظامهاي اخلاقي زمانه اوست، بدور باشد. تنها گزارهيي که از اين ويژگي برخوردار است، گزاره تنجيزي است. حال مسئله اين است که او عينيت و واقعنمايي اين گزاره را چگونه توجيه ميكند؟ در فلسفه اسلامي ملاصدرا چگونه به اين مسئله پاسخ داده شده است؟ کانت در نقد خرد عملي امر تنجيزي را برگرفته از قانون اخلاق ميداند و تلاش ميكند آن را با تکيه بر عقل عملي و فرضيه آزادي توجيه نمايد. گرچه مباحث کانت در فلسفه اخلاق بگونهيي پيش ميرود که نومنها و بخصوص آزادي اثبات ميگردد، اما او آنها را اصول موضوعه ميداند. اين بدانمعناست که واقعيت عقل عملي و آزادي فقط امکان عمليبودن تجربه اخلاقي و ديگر حوزه هاي عملي را توجيه ميكند. بعبارت ديگر، اذعان به واقعيت عقل و آزادي تنها براساس باور و ايمان است؛ در نتيجه گزاره هاي اخلاقي عقلاني هستند اما شناختني نيستند. در فلسفه متعاليه ملاصدرا گزاره هاي عملي در حوزه فردي و اجتماعي براساس عقل عملي و با توجه به ارتباط آن با عقل نظري شکل ميگيرند. بعلاوه، هر دو ساحت نظر و عمل از صُقع و باطن نفس نشئت يافته و با علم حضوري شناخته ميشوند. در نتيجه، تمام دريافتهاي نفساني و عقلاني با حقيقت خير و مراتب آن بعنوان امر وجودي مرتبطتند. بدين ترتيب عينيت و واقعيت اين گزاره ها نه براساس اصول موضوعه بلکه با تکيه به امکان شناخت حضوري از عالم نفس الامر توجيه ميگردند. در نوشتار حاضر تلاش ميگردد با روش تطبيقي و از طريق تحليل مباني فلسفي کانت و ملاصدرا واقعيت و عينيت گزاره ها در فلسفه عملي به بحث گذاشته شود تا از اين طريق، برجستگي مباني فلسفه متعاليه آشکار گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
235 - معناي حقيقت از منظر حکماي مسلمان با تأکيد بر آثار ابنعربي
محسن حبيبي محمدصادق رضاييحقيقت و معناي آن همواره در طول تاريخ، محل بحث و بررسي عرفا و فلاسفه بوده است. فلاسفه عمدتاً حقيقت را بمعناي منطقي آن لحاظ کردهاند؛ اگرچه توسط برخي فلاسفه همچون ملاصدرا در فلسفه اسلامي و هايدگر در فلسفه غرب، حقيقت بمعناي وجودي خود نيز مورد توجه قرار گرفته و بسيار به فهم چکیده کاملحقيقت و معناي آن همواره در طول تاريخ، محل بحث و بررسي عرفا و فلاسفه بوده است. فلاسفه عمدتاً حقيقت را بمعناي منطقي آن لحاظ کردهاند؛ اگرچه توسط برخي فلاسفه همچون ملاصدرا در فلسفه اسلامي و هايدگر در فلسفه غرب، حقيقت بمعناي وجودي خود نيز مورد توجه قرار گرفته و بسيار به فهم خاص عرفاي اسلامي از معناي حقيقت نزديک بوده است. معناي حقّ از نظر عرفا بشدت متأثّر از معناي آن در فرهنگ قرآني و روايي است. از جمله اسماء الهي يادشده در قرآن «حقّ» است و خداوند باريتعالي از خود با اين نام ياد كرده است. حکمايي چون ابنعربي براي تثبيت مذهب خويش استناد به آيات و روايات را سرلوحه كار خود قرار دادهاند. عرفاي مسلمان به اين واقعيت دست يافتهاند که تنها يک حقيقت در عالم وجود دارد و آن ذات باري است و غير از او هر چه لباس وجود پوشيده، اعتباري و ظهورات آن حقيقت بحت و بسيط است. به همين دليل است که عرفا مذهب فلاسفهيي را که قائل به وحدت تشکيکي وجود هستند، آميخته با شرک دانسته و خود قائل به وحدت شخصيه و حقيقيه وجود شدهاند. ازاينرو، تنها راه شناخت حقيقت را قرب و نزديکي به آن تلقي كرده و بدنبال يافتن راههايي براي نزديک شدن به آن حقيقت اصيل بودهاند. از سوي ديگر، عارف، نفس انسان را کاملترين مظهر الهي ميداند و به اين ترتيب اولين قدم در عرفان اسلامي براي دستيابي به معرفتالله، نيل به معرفتالنفس است. ابنعربي نيز براي شناخت آن حقيقت واحد سير و سلوک اليالله را حياتي ميداند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
236 - از حق بودن خدا تا اصالت وجود
محمود زراعتپيشه«اصالت وجود» بعنوان بحثي مقدماتي و بنيادين در حکمت متعاليه تلقي ميشود؛ بحثي که جانبداري از وجود در آن نسبت به ماهيت، زمينهساز تفلسفي وجودي شده است. در اين نوشتار برآنيم تا ريشه اين بحث را در فصلي نزد ابنسينا نشان دهيم که در آن، صفت «حق» براي خدا به اثبات ميرسد. مداقه چکیده کامل«اصالت وجود» بعنوان بحثي مقدماتي و بنيادين در حکمت متعاليه تلقي ميشود؛ بحثي که جانبداري از وجود در آن نسبت به ماهيت، زمينهساز تفلسفي وجودي شده است. در اين نوشتار برآنيم تا ريشه اين بحث را در فصلي نزد ابنسينا نشان دهيم که در آن، صفت «حق» براي خدا به اثبات ميرسد. مداقه در اين فصل و مقايسه آن با بحث اصالت وجود در حکمت متعاليه، تأثير و تأثر عميق اين دو فصل را نشان ميدهد. بيشک، گرايشات قرآني فلاسفه اسلامي در پيدايش بحث از حق بودن خدا در ابنسينا دخالت داشته و همين گرايشات نيز منجر به بسط اين فصل شده است تا جايي که به شکل بحثي مستقل تحت عنوان اصالت وجود در حکمت متعاليه جلوهگر شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
237 - فهم از حقيقت نزد پيشاسقراطيان
سعيد شاپوريتفکر پيشاسقراطي يونان باستان با فلاسفه ملطي و جستجوي آنها براي منشأ و آرخه عالم، آغاز ميشود. هراکليتوس با بيان اينکه طبيعت دوست دارد خود را پنهان کند، نخستين انديشمندي است که در پي دانستن حقيقت بود و پارمنيدس نيز يکي از مهمترين متفکراني است که بدنبال فهمِ حقيقت، با نشان چکیده کاملتفکر پيشاسقراطي يونان باستان با فلاسفه ملطي و جستجوي آنها براي منشأ و آرخه عالم، آغاز ميشود. هراکليتوس با بيان اينکه طبيعت دوست دارد خود را پنهان کند، نخستين انديشمندي است که در پي دانستن حقيقت بود و پارمنيدس نيز يکي از مهمترين متفکراني است که بدنبال فهمِ حقيقت، با نشان دادن راههاي گمان و حقيقت در شعر تعليميش، طريقِ رسيدن به حقيقت را بازگو نمود. در ادامه تفکر پيشاسقراطيان، آناکساگوراسِ مادي مسلک، چيزي بر اين فهم اضافه نكرد، اما اشاره ميکند که بر اثر ناتواني حواس، انسان قادر به تشخيص حقيقت نميباشد، اتميستها (اتميان) هم مطلبي بيش از اينکه حقيقت در گردابي پنهان است و از حقيقت چيزي نميدانيم، بر مطالب قبل نيفزودند. حاصل اين تفکرات درنهايت به يک نقطه مشترك ميرسد که فهم از حقيقت همواره با کلماتي مانند فوزيس، پوشيدگي و ناپوشيدگي، ارتباط تنگاتنگي داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
238 - الگوي علم شناسي ارسطويي
مهدي ناظمي اردکاني حامد مصطفويفردتمايز بر اساس موضوع، كهنترين شيوه تمايز علوم بوده، تا آنجا كه برخي آن را تنها شيوه دانستهاند؛ چنانكه تفتازاني و لاهيجي معتقدند كه متکلمان اتفاق دارند براينكه تمايز علوم، بحسب ذات به تمايز موضوعات است. از اينرو مشهور تمايز علوم را به تمايز موضوعات (ولو به حيثيات) ميدان چکیده کاملتمايز بر اساس موضوع، كهنترين شيوه تمايز علوم بوده، تا آنجا كه برخي آن را تنها شيوه دانستهاند؛ چنانكه تفتازاني و لاهيجي معتقدند كه متکلمان اتفاق دارند براينكه تمايز علوم، بحسب ذات به تمايز موضوعات است. از اينرو مشهور تمايز علوم را به تمايز موضوعات (ولو به حيثيات) ميدانند و غرض از اخذ حيثيات نيز، حيثيت استعداد موضوع براي ورود محمول بر آن است. البته حکما با بيان دقيقتري گفته اند: در علوم حقيقي و برهاني، آنچه وحدت يک علم را حفظ مينمايد، عبارت است از موضوع و علامه طباطبايي با صراحت اذعان ميكند كه معيار تمايز در علوم حقيقي و برهاني براساس موضوع و در علوم اعتباري براساس هدف و غايت است. در مقابل، بعقيدة منتقدان الگوي «تمايز موضوعي علوم»، سير و تتبع در علوم نشان ميدهد كه علوم عبارتند از: قضايايي اندك كه به مرور زمان تكميل شدهاند و ازاينرو موضوع در نزد مؤسس و مدون علم مشخص نبوده است تا چه رسد كه دربارة احوال آن بحث كند و حتي بر فرض پذيرش الگوي علم شناسي ارسطويي، بايد گفت كه بسياري از مشاجرات در باب تمايز علوم از باب خلط بين علوم حقيقي و اعتباري و سرايت احكام علوم حقيقي به علوم اعتباري است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
239 - عشق طريقي بسوي کمال انساني (مقايسهيي بين نگاه ابنسينا و ملاصدرا)
فاطمه سليمانيحکماي اسلامي از جمله ابنسينا، عشق انساني را به عشق حقيقي و مجازي تقسيم کردهاند. عشق حقيقي همان اشتياق و حب شديد به ذات و صفات الهي است و عشق مجازي، خود به عشق نفساني و عشق حيواني تقسيم ميشود. مبدأ عشق نفساني، سنخيت و مشالکت جوهري نفس عاشق و معشوق است، اما مبدأ عشق حيو چکیده کاملحکماي اسلامي از جمله ابنسينا، عشق انساني را به عشق حقيقي و مجازي تقسيم کردهاند. عشق حقيقي همان اشتياق و حب شديد به ذات و صفات الهي است و عشق مجازي، خود به عشق نفساني و عشق حيواني تقسيم ميشود. مبدأ عشق نفساني، سنخيت و مشالکت جوهري نفس عاشق و معشوق است، اما مبدأ عشق حيواني، شهوت جسماني و خواهش لذت حيواني است. ابنسينا، عشق مجازي را يکي از عوامل «تلطيف سر» ميداند و «تلطيف سر» از اهداف رياضت عارفانه و طريقي براي رسيدن به کمال است. ملاصدرا نيز معتقد است که در عشق مجازي نفساني، اتحاد نفس عاشق با معشوق از طريق استحسان و تمثل زيباييهاي ظاهري و باطني معشوق، منجر به لطافت روح و آمادگي در نفس عاشق ميگردد بطوري که او را آمادة پذيرش مقام فناء فيالله ميگرداند. برهمين اساس ميگويد: «المجاز قنطره الحقيقة»؛ عشق مجازي پلي است براي رسيدن به عشق حقيقي و در نهايت کمال انساني. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
240 - مطالعه تطبیقی دیدگاه ابنسینا و خواجه طوسی در مسئله علم الهی
عیناله خادمی محمود آهستهعلم الهی از مسائل مهم فلسفی است که اندیشمندان، همواره به بررسی ابعاد آن پرداختهاند. ابنسینا بدلیل احتراز از تغییر در ذات الهی، علم خداوند به جزئیات را بر وجه کلی و از طریق علم به علل و مسببات ممکن میداند و به علم اجمالی الهی به موجودات از طریق صور مرتسمه معتقد است. از چکیده کاملعلم الهی از مسائل مهم فلسفی است که اندیشمندان، همواره به بررسی ابعاد آن پرداختهاند. ابنسینا بدلیل احتراز از تغییر در ذات الهی، علم خداوند به جزئیات را بر وجه کلی و از طریق علم به علل و مسببات ممکن میداند و به علم اجمالی الهی به موجودات از طریق صور مرتسمه معتقد است. از سویی محقق طوسی، علم واجب را از مقوله اضافه شمرده و معتقد است در علم باری به امور متغیر جزئی، تغییر در اضافه پدید میآید و ذات همچنان ثابت است. ازاینرو، برخلاف ابنسینا، علم الهی به جزئیات علی وجه جزئی را میپذیرد. او اشکالاتی نیز به ارتسام صور متقرره در ذات واجب بر نظریه ابنسینا وارد میسازد. همچنین ابنسینا علم ذات الهی به ذات خود و علم ذات به صور مرتسمه که سبب پیدایش موجودات میشود را نیز حضوری و علم به موجودات دیگر بر سبیل تفصیل را حصولی میداند. در نوشتار حاضر ضمن بیان مبانی فلسفی این دو اندیشمند، به بررسی آن میپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
241 - گذار از برهان آنسلم و دکارت به تقريري ديگر از برهان مفهومي بر وجود خدا
امير ديوانيبرهان مفهومي که در فلسفة غرب «برهان وجودي» خوانده ميشود، برهاني است که از يک مفهوم در موطن اذهان به مصداق خارجي آن مفهوم گذر ميكند. اين برهان فقط دربارة مفهومي است که به خداوند اختصاص دارد. فلاسفه اتفاقنظر دارند که گذر از مفهوم (صرف) به مصداق مجاز نيست؛ در عين حال مفهو چکیده کاملبرهان مفهومي که در فلسفة غرب «برهان وجودي» خوانده ميشود، برهاني است که از يک مفهوم در موطن اذهان به مصداق خارجي آن مفهوم گذر ميكند. اين برهان فقط دربارة مفهومي است که به خداوند اختصاص دارد. فلاسفه اتفاقنظر دارند که گذر از مفهوم (صرف) به مصداق مجاز نيست؛ در عين حال مفهوم نشاندهندة خداوند، بمانند وجود خدا که با هر موجودي متفاوت است و نظير ندارد، با مفهومهاي ديگر در گذر مذکور متفاوت است و نظير ندارد. آنسلم به يک شکل و دکارت بشکلي ديگر، برهان مفهومي را تقرير کردهاند. صرفنظر از درستي يا نادرستي نقدهاي وارد شده بر اين دو برهان، نوشتار حاضر مفهوم ديگري را براي تقرير اين برهان مطرح كرده است که اگر شرايط لازم و کافي را داشته باشد، سريعتر و آسانتر به مقصد ميرسد. اين مفهوم ويژگيهايي دارد که در ميان آنها ويژگي کاشفيت و حکايت از واقع از اهميت بسزايي برخوردار است. مفهوم ياد شده عبارت است از مفهوم وجود؛ مفهوم معقولي که در طبيعت عقل قرار دارد و از هر مصاحبت با چيستي و نيستي فاصله دارد. پس از تقرير اين برهان، با جستجو در مکتوبات فيلسوفان مسلمان، از جمله ملاصدرا به اين نتيجه رسيديم که عباراتي از ايشان را ميتوان بر اين مقصود شاهد آورد. اگر اين برهان به ثمر نشسته باشد، توانايي عام عقل را در شناخت خداوند و نيز صفات خداوند از يک طرف و امکان تقرير جديدي براي پاره يي از مقاصد عالمان حکمت و عرفان، از طرف ديگر را نشان ميدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
242 - حقيقت انسان و انسان حقيقي در انديشه ابوالحسن عامري و صدرالدين شيرازي
حسن رهبربحث درباب وجود آدمي، حقيقت و مقام او در عالم تكوين، بعنوان يکي از مباحث مهم فلسفي همواره مورد نظر فيلسوفان بوده است. حكماي مسلمان نيز در مباحث خود به بحث دربارة انسان پرداختهاند. نکته مهم و اساسي در باب انسانشناسي، سخن از حقيقت انسان بعنوان موجودي متمايز و برگزيده در چکیده کاملبحث درباب وجود آدمي، حقيقت و مقام او در عالم تكوين، بعنوان يکي از مباحث مهم فلسفي همواره مورد نظر فيلسوفان بوده است. حكماي مسلمان نيز در مباحث خود به بحث دربارة انسان پرداختهاند. نکته مهم و اساسي در باب انسانشناسي، سخن از حقيقت انسان بعنوان موجودي متمايز و برگزيده در ميان ساير موجودات است. ابوالحسن عامري نيشابوري، فيلسوف ايراني مسلمان، از جمله کساني است که دربارة حقيقت انسان مباحثي را در فلسفهورزي خود مطرح كرده است که نويسندگان را برآن داشته، نظريات وي را با آراء صدرالمتألهين بعنوان فيلسوفي داراي نظريات نو در باب حقيقت انسان و بعنوان يک حكيم مرجع، به مقايسه و تحليل بگذارد و وجوه اختلاف و اشتراک آنها را نمايان سازد. در اين ميان، تلقي آن دو از انسان بعنوان مخلوق خداوند و مرکب از نفس و بدن و تلقي نفس بعنوان حقيقت انسان و درنتيجه، تقابل با ديدگاههاي مادهباورانه را ميتوان از نقاط اشتراک و تفاوت ديدگاه آنها پيرامون رابطه نفس و بدن و نحوة ارتباط آن دو را ميتوان از نقاط اختلاف آنها قلمداد کرد. ملاصدرا رابطه نفس و بدن را يک رابطه لزومي و وجودي ميداند و روح بخاري را واسطة ميان آن دو ميداند و با طرح نظرية جسمانية الحدوث، نظري جامعتر را ارئه ميدهد، درحالي که عامري رابطة نفس و بدن را رابطهيي عرضي قلمداد ميکند و تبيين روشني از توجيه اين رابطه ارئه نميدهد. همچنين آنها هردو عقل را از مراتب نفس و باعث تمايز انسان از ساير موجودات و ملاک در حقيقت انسانِ ميدانند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
243 - مقام فلاسفه در تأويل قرآن از ديدگاه ابنرشد
روح اله عليزادهابوالوليد محمد بن رشد، بزرگترين فيلسوف غرب جهان اسلام بمانند ديگر فلاسفه اسلامي در باب نسبت بين دين و فلسفه انديشيد و آثار مهمي در اينباره بر جاي گذاشت که از جمله آنها ميتوان به فصل المقال، الکشف عن مناهج الادله في عقائد المله و تهافت التهافت اشاره کرد. از نظر ابنرشد، چکیده کاملابوالوليد محمد بن رشد، بزرگترين فيلسوف غرب جهان اسلام بمانند ديگر فلاسفه اسلامي در باب نسبت بين دين و فلسفه انديشيد و آثار مهمي در اينباره بر جاي گذاشت که از جمله آنها ميتوان به فصل المقال، الکشف عن مناهج الادله في عقائد المله و تهافت التهافت اشاره کرد. از نظر ابنرشد، دين و فلسفه باهم هماهنگ بوده و تعارضي ندارند. استدلال او در اينمورد چنين است: «الحق لايضاد الحق بل يوافقه و يشهد له». او ميگويد: چون شريعت حق است و دعوت به تفکري (استدلال عقلاني) ميکند که مؤدّي به حق است، پس هر دو حقند و حق با حق متضاد نيست بلکه موافق با آن و گواه بر آن است. اما اينکه فلسفه با دين تعارض ندارد مربوط به باطن دين و آيات قرآني است، چراکه فلسفه و تفکر عقلي گاهي با ظواهر ديني و آيات در تعارض ميافتد. راه حل ابنرشد براي رفع تعارض اين ظواهر با فلسفه، دستيابي به باطن آيات از طريق تأويل است. البته ابنرشد مانند فارابي قائل به وحدت و جمع بين دين و فلسفه نيست و صرفاً به سازگاري و عدم تعارض بين آنها ميانديشد، چراکه فلسفه و دين بخاطر امنيت خود بايد مستقل و مجزا از هم باشد و نبايد بين مباحث آنها خلط کرد. ما در نوشتار حاضر بطور کلي به مسئله هماهنگي فلسفه و دين از نظر ابنرشد و بطور خاص به نظريه او در باب تأويل خواهيم پرداخت و در نهايت خواهيم گفت که يکي از مهمترين اهداف ابنرشد از طرح بحث عدم تعارض بين دين و فلسفه و تأويل، دفاع از فلسفه و اعطاي حق تأويل به اهل برهان که همان فلاسفه باشند، است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
244 - رويکردهاي کلامي، فلسفي و عرفاني به حديث عماء
مهدي زمانيدر حديث مشهوري از پيامبراكرم(ص) نقل شده که پروردگار پيش از آفرينش خلق در «عماء» بود. سند و محتواي اين حديث مورد اظهار نظرهاي گوناگون و متعارضي قرار گرفته است و متکلمان، عارفان، حکيمان و مفسران مسلمان براساس مباني خويش به آن توجه نموده و در نظام فکري خويش از آن بهره برده چکیده کاملدر حديث مشهوري از پيامبراكرم(ص) نقل شده که پروردگار پيش از آفرينش خلق در «عماء» بود. سند و محتواي اين حديث مورد اظهار نظرهاي گوناگون و متعارضي قرار گرفته است و متکلمان، عارفان، حکيمان و مفسران مسلمان براساس مباني خويش به آن توجه نموده و در نظام فکري خويش از آن بهره بردهاند. متکلمان براساس ديدگاههاي تنزيهي و تشبيهي خود به تأويل حديث پرداخته و آن را مورد پذيرش يا رد قراردادهاند. برخي از عارفان مسلمان «عماء» را اشاره به مرتبه احديت و ديگران آن را حاکي از مرتبه واحديت دانستهاند. آنان عماء را با «نَفَس رحماني»، «حق مخلوق به»، «خيال مطلق» و «جوهر عالم» تطبيق نموده و براي آن جايگاهي رفيع درنظر گرفتهاند. ملاصدرا در حکمت متعاليه خويش عماء را با «وجود منبسط»، «أحديهالجمع» و «حقيقةالحقايق» تطبيق نموده و با تأويل حديث به اخذ نتايجي در باب احاطه وجود الهي بر همه مکانها و زمانها ميپردازد و تلاش ميکند تا ميان تشبيه و تنزيه جمع کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
245 - ریشه¬ها و پیامدهای سیاسی ـ اجتماعی دیدگاه گاندی دربارة خدا و نسبت آن با حقیقت
علينقي باقرشاهيمقاله حاضر ریشه ها و پیامدهای سیاسی ـ اجتماعی دیدگاه گاندی در بارة خدا و نسبت آن با حقیقت را بررسی ميكند. تصورگاندی از خدا و حقیقت، ریشه در مکتب فلسفی ودانتا (Vedanta)، آیین دینی ویشنویی (Vaishnavism) و مطالعات او دربارة اسلام و مسیحیت دارد. بر اساس مکتب ودانتا، حقیقت د چکیده کاملمقاله حاضر ریشه ها و پیامدهای سیاسی ـ اجتماعی دیدگاه گاندی در بارة خدا و نسبت آن با حقیقت را بررسی ميكند. تصورگاندی از خدا و حقیقت، ریشه در مکتب فلسفی ودانتا (Vedanta)، آیین دینی ویشنویی (Vaishnavism) و مطالعات او دربارة اسلام و مسیحیت دارد. بر اساس مکتب ودانتا، حقیقت در دو مرتبه نیرگونا (nirguna/ حقیقت عاری از صفت یا مقام ذات) و ساگونا (saguna/ حقیقت مزین به صفات یا مقام اسماء و صفات) مطرح است. در آيین ویشنویی نیز از ویشنو که یکی از خدایان ودایی است، بعنوان خدای متشخص و اصل محافظتکنندة عالم یاد میشود. گاندی بدليل گرایش فلسفی به مکتب و دانتا و اعتقاد خانو ادگی به آيین ویشنویی، هم به خدای غیرمتشخص (ودانتایی) و هم به خدای متشخص (ویشنویی) باور داشت. او در ابتدای سیر فکریش بدلایل گوناگون، به این نتیجه میرسد که خدا عین حقیقت است، زیرا فقط از خدا میتوان بعنوان حقیقت یاد نمود. به نظر او حقیقت صفت خدا نیست بلکه عین خداست؛ در متون فلسفی هند نیز برای حقیقت از واژة ساتیا (satya) استفاده میشود که ریشه در سات (sat/ هست) دارد، یعنی خدا عین حقیقت و هستی است. گاندی سپس به این نتیجه رسيد که بجای اینکه بگوید «خدا حقیقت است»، بگوید «حقیقت خداست». از نظر او میان دو گزارة «خدا حقیقت است» و «حقیقت خداست» تمایز ظریفی وجود دارد. او تنها راه رسیدن به حقیقت را طریق آهیمسا (ahimsa) میداند و در تبيين مفهوم آهیمسا به مفهوم دیگری بنام ساتی آگراها (satyagraha) اشاره میکند كه بنظر او تکنیک بکار بردن آهیمسا است. دیدگاه گاندی دربارة خدا و حقیقت، تأثیر زیادی بر نحوة مبارزات سیاسی و اجتماعی او علیه استعمارگران انگلیسی داشت که در اين مقاله به آن پرداخته ميشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
246 - انسان کامل خسروانی بروایت سهروردی در مقایسه با آراء ملاصدرا
زهرا لطفي عبدالله صلواتينظام نورمحورِ شیخاشراق، سلوک معنوی را به شهودِ «نورالانوار» در قالب مراتب و ساحات نورانی تفسیر میکند. نورالانوار روشن کنندۀ عالم و صاحب مقام پادشاهی است که در اوستا از آن به «خورنه» و در زبان فارسی به «فرّ» تعبیر شده است؛ فرّ موهبتی الهی است که فرد برخوردار از این مقام چکیده کاملنظام نورمحورِ شیخاشراق، سلوک معنوی را به شهودِ «نورالانوار» در قالب مراتب و ساحات نورانی تفسیر میکند. نورالانوار روشن کنندۀ عالم و صاحب مقام پادشاهی است که در اوستا از آن به «خورنه» و در زبان فارسی به «فرّ» تعبیر شده است؛ فرّ موهبتی الهی است که فرد برخوردار از این مقام را شایستۀ خلافت و پادشاهی میکند. سهروردی تصریح میکند انسان کامل که از آن با نامهایی نظیر نور اسپهبدی، نورهای مینوی، کدخدای عنصریات، فرشتۀ اَوَرمان اسپهر، روانبخش و... یاد شده، صاحب مقام خرّه کیانی، شهریاری و فرهمندی است. سهروردی والاترین مقام را از آن خسروانی میبیند که در ساحت وجودی ایشان انوار جلال و جمال الهی جمع شده و در حقیقت اینان تجلی تام الهی بر زمینند. در مقابل، ملاصدرا با رویکردی وجودمحور بسراغ ویژگیهای انسان کامل میرود؛ او انسان کامل را آيینۀ تمامنمای حق و تجلی اسماء و صفات الهی میداند و معتقد است این جامعیت اسمائی او را شایستۀ خلیفهاللهی کرده است. دغدغۀ نوشتار حاضر پاسخ به این پرسش است که انسان کامل و مصداق آن، با توجه به مبانی متفاوت نور و وجود در این دو مکتب فلسفی چیست؟ ملاصدرا چون وجود را اصیل میداند و هستی و تمامی کون و مکان را با رهیافتی وجودی رصد میکند، مصداق انسان کامل را در رسیدن به مرتبۀ اعلای وجود و تجرد تام عقلی (مقام لایقفی) میداند؛ درحالی که سهروردی بر این باور است که مصداق انسان کامل شامل هر فردی است که به مقام خرّۀ کیانی و مرتبۀ شهود رسیده باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
247 - سخن سردبير
دکتر حسین کلباسی اشتریامروزه بیش از هفتاد سال از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر (1948) میگذرد. اینکه چرا و تحت چه شرایطی این اعلامیه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بتصویب رسید خود جای تأمل دارد، لیکن همینقدر روشن است که پس از شرایط بحرانی جنگ بینالمللي دوم، بشر و حقوق طبیعی و مدنی او که در معر چکیده کاملامروزه بیش از هفتاد سال از تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر (1948) میگذرد. اینکه چرا و تحت چه شرایطی این اعلامیه در مجمع عمومی سازمان ملل متحد بتصویب رسید خود جای تأمل دارد، لیکن همینقدر روشن است که پس از شرایط بحرانی جنگ بینالمللي دوم، بشر و حقوق طبیعی و مدنی او که در معرض تعدی و تجاوز قرار گرفته بود، بمثابه مهمترین دغدغة قرن بیستم، آشکار شد. اما با گذشت هفت دهه، بازخوانی این اعلامیه و در واقع مرور سرگذشت متنی که با مشارکت و دخالت افکار جمعی جهانیان تدوین گردید و سپس به میثاقی فراگیر میان ساکنان ربع مسکون تبدیل شد، حیرتانگیز و البته تکاندهنده است. وقوع دهها و بلکه صدها جنگ داخلی و منطقهیی و ریخته شدن خون هزاران انسان بیگناه در چهار گوشة همین کره خاکی، آنهم عمدتاً با دخالت قدرتهای بزرگ سیاسی و نظامی، واقعیتی تلخ و غمانگیز است و در مراتبی دیگر، حکایت از وجود کاستی و خللهای بزرگ در نظامهای لیبرالیستی و سرمایهداری مدرن دارد. راه دور نرویم. امروز در پهنة بزرگترین مرکز سرمایهداری دنیا، یعنی آمریکا، از یکسو براحتی بروی عدهیی رنگینپوست آتش میکشند و به شدیدترین اشکال ممکن آنها را ضرب و شتم کرده و در واقع قلع و قمع میکنند و البته در رسانههای وابسته به خود آنها را یاغی و شورشی میخوانند و از سوی دیگر با گستاخی تمام، دیگر دولتها را به بهانههای واهی متهم به عدم رعایت حقوق بشر و پایمال کردن آزادیهای مدنی شهروندان میکنند! این شیوه البته در رفتار سیاسی غرب با ملتهای خودشان و دیگر ملتها تازگی ندارد؛ هماکنون در قلب اروپا و در کشور فرانسه، ماهها میگذرد که اعتراضات کارگری سرکوب میشود و با خشونت تمام با خواستههای بحق شهروندان مقابله میگردد و دردناکتر اینکه در همان جایی که اعلامیه حقوق بشر و منشور ملل متحد بتصویب همگان رسید، هیچ صدا و ندایی در اعتراض و محکومیت این وقایع بگوش نمیرسد. باید پرسید ریشة این تعارض و دوگانگی در کجاست و دنیای مدرن در برابر رفتار خود در همین هفتاد سال اخیر، چه توجیه و پاسخی دارد؟ به این پرسش اضافه کنیم که در همین مدت، بخش بزرگی از وقایع تلخ عالم و بویژه در منطقه خاورمیانه، به وجود رژیم متجاوزی برمیگردد که مجوز تأسیس نامشروع آن از سوی همین سازمان صادر شد و از آن زمان به اینسو، مسئولیت قتل و کشتار و آوارگی هزاران انسان را بر عهده دارد و همچنان با حمایت قدرتهای بزرگ به حیات خود ادامه میدهد. آری! بازخوانی رویدادهای همین دهههای اخیر و تأمل در وضع کنونی عالم برای فهم سرشت نظم ادعایی عالم مدرن و البته رنگ و لعاب انساندوستانه آن کافی است. بشر امروز نهتنها از آرمانهای روشنفکری قرن هیجدهم دل بریده است، بلکه چشم به آیندهیی متفاوت دوخته که حق و کرامت طبیعی او را برسمیت بشناسد و افق جدیدی متفاوت از لیبرالیسم و آرمانهای خیالی آن بروی وی بگشاید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
248 - زینالدین کشی، نخستین چهرۀ اشراقی پس از سهروردی
علی اصغر جعفری ولنیدر تاریخ فلسفة اسلامی، شهرزوری نخستین و شاید مهمترین شارح حکمةالاشراق و مکتب سهروردی معرفی شده است. اما این ادعا زمانی میتواند درست باشد که در دورة زمانی میان سهروردی و شهرزوری حکیمی به فلسفة اشراق توجه خاص نکرده باشد؛ اگر بدانیم که شهرزوری خود از حکیمی دیگر بهره برده ا چکیده کاملدر تاریخ فلسفة اسلامی، شهرزوری نخستین و شاید مهمترین شارح حکمةالاشراق و مکتب سهروردی معرفی شده است. اما این ادعا زمانی میتواند درست باشد که در دورة زمانی میان سهروردی و شهرزوری حکیمی به فلسفة اشراق توجه خاص نکرده باشد؛ اگر بدانیم که شهرزوری خود از حکیمی دیگر بهره برده است، باید در این دیدگاه رایج تجدید نظر کنیم. این حکیم، زینالدین کشی، صاحب حدائق الحقایق است که پیش از شهرزوری چنین التفاتی به آموزههای فلسفة اشراق داشته است. تأثیرپذیری کشی از سهروردی، افزون بر ترتیب تدوین مواضع کتاب حدائق الحقایق، بطور ويژه در فصلي مستقل که به بحث نور و اقسام آن اختصاص یافته، خود را بخوبی نشان میدهد؛ این فصل درواقع چکیدهیی از همة مباحث کتاب حکمةالاشراق است. مقالۀ حاضر با بررسی سیر مباحث کتاب و مقایسه و تحلیل فقراتی از حدائق الحقایق نشان میدهد که پیش از شهرزوری، زینالدین کشی به اندیشۀ سهروردی توجه نشان داده و میتوان او را در این رویکرد مقدم بر شهرزوری و نخستین اندیشمند اشراقی بعد از سهروردی دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
249 - سخن سردبير
دکتر حسین کلباسی اشتریدرتاریخ اندیشۀ سیاسی جدید، دو کتاب شهریار ماکیاولی و لویاتان هابز از اهمیت ویژهیی برخوردارند. هر دو اثر، تقریباً همزمان در قرن هفدهم میلادی نوشته شدهاند، الا اینکه یکی در ایتالیا و دیگری در انگلستان. موضوع مشترک در اینها ماهیت دولت و نحو، فرمانروایی حاکمان بر رعایا و چکیده کاملدرتاریخ اندیشۀ سیاسی جدید، دو کتاب شهریار ماکیاولی و لویاتان هابز از اهمیت ویژهیی برخوردارند. هر دو اثر، تقریباً همزمان در قرن هفدهم میلادی نوشته شدهاند، الا اینکه یکی در ایتالیا و دیگری در انگلستان. موضوع مشترک در اینها ماهیت دولت و نحو، فرمانروایی حاکمان بر رعایا و مردمان و در یک کلام، چیستی دولت مطلوب است؛ حکومتی که به هیچ اصلی از اصول اخلاقی پایبند نیست و با انسانها همانند وحوش و بهائم باید رفتار کند. حدود یک قرن قبل از آن، هنری هشتم ـ پادشاه انگلستان ـ به قتل فیلسوف سیاسی مشهور و نویسنده اتوپیا، یعنی تامس مور فرمان داد و در 1535 سر از تن او جدا کردند. اما در سر آغاز عصر جدید، سیاست و تفکر سیاسی در چه شرایطی قرار داشته که زمینههای ظهور چنین پدیدههایی را فراهم ساخته است؟ در اینجا قصد تحلیل مفاد آثار و وقایعی چون قتل توماس مور را نداریم؛ قصد ما ریشهیابی و التفات به منشأ رفتار سیاسی قدرتهای امروز، یعنی آمریکا و اروپا است. از خود میپرسیم براستی کارنامۀ دموکراسی و لیبرالیسم جدید در چهارصد سالۀ اخیر چگونه است و آیا شعارهای آزادی و برابری و انسان دوستی و صلح و آبادانی و رعایت حقوق بشر، در برابر هزاران صحنۀ خشونت و جنگ و تجاوز و کشتار و ویرانی، که عمدتاً از ناحیۀ استعمار اروپاییها یا بپشتوانه قدرت نظامی و سیاسی و دسیسههای رنگارنگ اروپاییـامریکایی بر ملتهای ضعیف و مظلوم تحمیل شد، رنگ و نشانی دارد؟ مگر از زمان بردهداری و بردهفروشی غرب و رفتار کمپانی هند شرقی انگلستان و نسلکشی آمریکاییها در ویتنام و ژاپن و کره و کودتاهای خونین آنها در آمریکای جنوبی و وقوع دو جنگ بینالملل و کشتار هزاران تن در منطقه بالکان، یعنی قلب اروپا، چقدر گذشته است؟ آیا جز اینست که مرور و ملاحظۀ رویدادهای تلخ و غمانگیز همین دو دهۀ اخیر در هزارۀ سوم میلادی، نشان از منشئیت و دخالت آشکار و پنهان غرب در وقوع و گسترش چنین پدیدههای شومی دارد؟ و حتی پدیدههایی که ظاهراً رنگ و بوی شرقی به آنها دادهاند ـ مانند القاعده و تکفیری و وهابیت و اخیراً داعش ـ همگی در اصل از دامان ناپاک سیاست غرب متولد شده و بر سر سفره آنها تغذیه کرده و میکند؟ شهریار و لویاتان سندی است که تولد انسانی خاص و وقوع حوادثی بدست وی را در آینده خبر میدهد؛ گویی نویسنده در آیینۀ زمان چیزی را میدیده است که صورت بالفعل آن در زمانۀ ما آشکار شده، یعنی جدایی و استقلال سیاست از دین و حتی اخلاق و وجدان عمومی بشر. اگر تا چندی پیش صدای شعار مبارزه با تروریسم در محافل و رسانههای غربی گوش فلک را پر میکرد، امروز تروریسم دولتی به سرکردگی آمریکا و رژیم غاصب صهیونیستی، در خاک دیگر کشورها آدمکشی میکند و صدایی از مدعیان لیبرالیسم و دموکراسی در نمیآید! البته براستی چه دارند که بگویند؟ اگر روزگاری مردمان آسیا و افریقا و دیگر مناطق محروم جهان، چشم به آرمانشهر و اتوپیای غربی دوخته بودند، امروز در مقابل چشمان خود، ستم و نابرابری فراگیر برآمده از سیاست اخلاقستیز و دینزدایانه غرب را مشاهده میکنند و در سستی و پوچی سراب انسانیت مدرن تردید ندارند. نسل حاضر اگر فرصت یا حوصله کافی برای مطالعۀ تاریخ جهان را ندارد، حداقل بازخوانی تاریخ معاصر را جهان را تکلیف خود بداند. گذشت زمان و تاریخ غفلتآور است، ولی یادآوری گذشته همواره برای حاضرین عبرتانگیز و راهگشاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
250 - تقرير ابداعي حكيم صهبا از ديدگاه ابن عربي دربارة ختم ولايت
حسين کلباسی اشتریدر اين مسئلة مهم كه مراد ابن عربي از خاتم الاوليا چيست و شخص خاتم الاوليا چه كسي است، ميان شارحان آثار وي اختلاف نظر وجود داشته و تقريرهاي گوناگوني از آن عرضه شده است. اين گوناگوني بدين دليل است كه وي در آثار خويش، مصداقاً افراد مختلفي را بعنوان خاتم ولايت معرفي نموده ا چکیده کاملدر اين مسئلة مهم كه مراد ابن عربي از خاتم الاوليا چيست و شخص خاتم الاوليا چه كسي است، ميان شارحان آثار وي اختلاف نظر وجود داشته و تقريرهاي گوناگوني از آن عرضه شده است. اين گوناگوني بدين دليل است كه وي در آثار خويش، مصداقاً افراد مختلفي را بعنوان خاتم ولايت معرفي نموده است. در ميان شارحان ابن عربي، تنها، حكيم متأله آقا محمدرضا قمشهاي (مشهور به حكيم صهبا 1306-1234ق) توانسته است با طرح تقريري ابتكاري و بياني نوآورانه، ارائهدهندة نوعي خوانش از ديدگاه ابن عربي در موضوع ختم ولايت باشد كه در آن مراد ابن عربي از چيستي و كيستي خاتم ولايت بخوبي تبيين شده است. حكيم صهبا معتقد است شيخ اكبر براي خاتم ولايت اطلاقهاي گوناگوني را لحاظ نموده و هرجا كه شخص خاصي را بعنوان خاتم ولايت معرفي نموده، اطلاق خاصي را در نظر داشته است. از ديدگاه وي، ابن عربي براي خاتم ولايت دو اطلاق در نظر گرفته و هر كدام را نيز به دو قسم كه در مقابل يكديگر قرار دارند، تقسيم ميكند؛ به اين صورت كه در اطلاق اول ولايت به مطلقه و مقيده و در اطلاق دوم به عامه و خاصه تقسيم ميشود و براي هر يك از اين اقسام خاتمي معرفي شده است. مراد از مقيده، مقيد بودن به اسمي از اسما و حدي از حدود بوده و مقصود از مطلقه، مطلق بودن از حدود و بري بودن آن از قيود است، بگونهيي كه جامع تمام اسما و صفات و واجد تمام تجليات ذاتي باشد. ولايت عامه مخصوص تمامي مؤمنين بوده اما ولايت خاصه تنها مختص به وجود حضرت محمد (ص) بالاصاله و محمدين و ورثة او بتبع ايشان ميباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
251 - رابطة امر تكويني و امر تشريعي در عرفان نظري
رضا صفري كندسريدر عرفان نظري، بنا بر اصل وحدت وجود، فقط حق وجود دارد كه واحد است. از حق امر واحدي صادر ميشود كه صادر اول و حقيقت محمدي ناميده ميشود. از ديگر سوي، اسماء الهي (و مظاهر غيبي و عيني آنها) بدليل محدود بودنشان با هم تنازع دارند و اسم الله و مظهرش، حقيقت محمدي، بين اسماء و چکیده کاملدر عرفان نظري، بنا بر اصل وحدت وجود، فقط حق وجود دارد كه واحد است. از حق امر واحدي صادر ميشود كه صادر اول و حقيقت محمدي ناميده ميشود. از ديگر سوي، اسماء الهي (و مظاهر غيبي و عيني آنها) بدليل محدود بودنشان با هم تنازع دارند و اسم الله و مظهرش، حقيقت محمدي، بين اسماء و مظاهر آنان نظم و تعادل برقرار ميكند؛ نظم و تعادل بين تنازع مظاهر غيبي اسماء بواسطة عين ثابت حقيقت محمدي بصورت تكوين، و نظم و تعادل ميان تنازع مظاهر عيني بواسطة عين خارجي حقيقت محمدي بصورت تشريع برقرار ميگردد. تشريع بدين منظور است كه انسانها با پيروي از شريعت محمدي از تنازع و محدوديت رهايي يافته و به مقام بيحدي برسند و هرگاه به مقام بيحدي رسيدند با حقيقت محمدي كه مظهر اسم الله است، اتحاد پيدا ميكنند و بواسطة اين اتحاد ميتوانند به اذن حق به تصرف و تكوين در هستي بپردازند و واسطة حق و خلق ميگردند؛ آنگونه كه اسم الله و حقيقت محمدي واسطة حق و خلق در ابتداي تكون موجودات بودند. بنابرين تشريع به تكوين ختم ميشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
252 - بازخواني چيستي حيثيات و چگونگي دلالت آنها بر تركب موضوعِ متحيث (با محوريت آراء ميرداماد)
محمدهادي توكلياهميت «حيثيات» در فلسفه تا بدانجاست كه برخي مدعي شدهاند «لولا الاعتبارات لارتفعت الحكمة» و فلسفه را بر حيثيات استوار دانستهاند. يكي از مباحث فلسفي كه در پيوند با بحث از حيثيات قرار دارد، بحث از «تركيب» است؛ حيثيت، هر گونه كه باشد، بر نحوهيي از تكثر دلالت ميكند، زيرا چکیده کاملاهميت «حيثيات» در فلسفه تا بدانجاست كه برخي مدعي شدهاند «لولا الاعتبارات لارتفعت الحكمة» و فلسفه را بر حيثيات استوار دانستهاند. يكي از مباحث فلسفي كه در پيوند با بحث از حيثيات قرار دارد، بحث از «تركيب» است؛ حيثيت، هر گونه كه باشد، بر نحوهيي از تكثر دلالت ميكند، زيرا مناط اتصاف به يكي از حيثيات، عيناً مناط اتصاف به حيثيت ديگر نيست. بنابرين، حيثياتي كه از يك موضوع واحد (اعم از وحدت حقيقي يا اعتباري) انتزاع ميشوند بر وجود نحوهيي از تكثر در خود موضوع (در حيثيت تقييديه) يا امور خارج از موضوع (در حيثيت تعليليه) دلالت ميكنند؛ مركب بودن يكي از انحاء تكثر در موضوع است. اين نوشتار در صدد است به بازخواني مسئله» حيثيات و مباحث مقدم و مؤخر بر آن بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
253 - رابطة وجود با ماهيت در حكمت متعاليه
مقصود محمدينوع رابطة وجود با ماهيت در حكمت متعاليه در مباحث اصالت وجود و اعتباري بودن ماهيت مطرح شده است. ملاصدرا در اينباره با دو زبان يا با دو شيوه بيان مطلب كرده است. او از يكسو ميگويد وجود بالأصاله و بالذات تحقق دارد و ماهيت بالعرض و بواسطه وجود تحقق پيدا ميكند و با وجود متحد چکیده کاملنوع رابطة وجود با ماهيت در حكمت متعاليه در مباحث اصالت وجود و اعتباري بودن ماهيت مطرح شده است. ملاصدرا در اينباره با دو زبان يا با دو شيوه بيان مطلب كرده است. او از يكسو ميگويد وجود بالأصاله و بالذات تحقق دارد و ماهيت بالعرض و بواسطه وجود تحقق پيدا ميكند و با وجود متحد است، اما از سوي ديگر معتقد است تنها «وجود» تحقق عيني دارد و ماهيت هرگز پا به عرصه وجود نميگذارد و فقط يك امر اعتباري محض است كه عقل از وجود انتزاع ميكند. اين دو تعبير ـظاهراًـ متباين، موجب سر در گمي پژوهشگران گرديده است. از اينروي برخي او را به تناقضگويي متهم كرده و برخي ديگر كوشش نمودهاند تا اين تعارض را بگونهيي توجيه كنند. با مراجعه به مجموعه آثار ملاصدرا روشن ميگردد كه در اين دو تعبير هيچگونه تعارضي وجود ندارد؛ جايي كه ملاصدرا ميگويد وجود بالذات و ماهيت بالعرض تحقق دارند منظورش ماهيت موجود است و آنجا كه موجوديت و تحقق ماهيت را نفي ميكند مراد ماهيت جدا از وجود است. ما در اين مقاله كوشش كرده ايم با استناد به آثار خود ملاصدرا اين مطلب را مدلّل كنيم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
254 - نقدي بر «نقش روششناختي قاعدة الواحد»
مهدي عظيمي«نقش روششناختي قاعدة الواحد» عنوان مقالهيي است كه نويسندة آن معتقد است «تبيينگري قاعدة الواحد محدود به پارهيي از مسائل الهيات بالمعنيالاخص است» و در نتيجه، استناد به آن «در اثبات مسائل منطقي، طبيعي و پارهيي از مسائل الهيات بالمعنيالاعم» ناروا است. من در اين نوشتا چکیده کامل«نقش روششناختي قاعدة الواحد» عنوان مقالهيي است كه نويسندة آن معتقد است «تبيينگري قاعدة الواحد محدود به پارهيي از مسائل الهيات بالمعنيالاخص است» و در نتيجه، استناد به آن «در اثبات مسائل منطقي، طبيعي و پارهيي از مسائل الهيات بالمعنيالاعم» ناروا است. من در اين نوشتار و در پاسخ به مقالة مذكور نشان خواهم داد كه: 1ـ اين نگره را پيشتر ملاصدراي شيرازي درافكنده و حكيم سبزواري آن را برسنجيده و وازده است. آن مقاله اگرچه به ديدگاه ملاصدرا و سنجش و وازَنِش سبزواري اشاره كرده، هيچ پاسخي بدان نداده است؛ 2ـ خاستگاه اين نگره غفلت از قيد وحدت حيثيّت است؛ 3ـ در سراسر مقالة مذكور واحد حقيقي با واحد حق بهم درآميختهاند؛ 4ـ در آن مقاله، اصل و عكس قاعده به هم درآميخته و مدعاي ناظر به اصل قاعده دامنگير عكس آن گشته است؛ 5ـ نويسندة مقالة مذكور، «امتناع انتزاع مفهوم واحد از مصاديق كثير» را يكي از نمونههاي كاربرد نارواي قاعدة «الواحد» بشمار آورده است درحاليكه فيلسوفان در اين مسئله از قاعدة «الواحد» بهره نبردهاند. بنظر ميرسد خاستگاه اين خطا، عليتانگاري رابطة مفهوم و مصداق است كه حتي با فرض آن هم بهتر است گفته شود كه اين مسئله بر عكس قاعده استوار است، نه بر اصل آن؛ حال آنكه ادعاي مقاله ـ بفرض درستي ـ دربرگيرندة اصل قاعده است، نه عكس آن. فراتر از اين، مسئله» يادشده حتي بر عكس قاعده هم استوار نيست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
255 - ذهن و مراتب واقع نمايي ادراك در انديشة صدرالدين قونوي
مرتضي جعفريان محمدجواد رضاييرهمسئلة اعتبار و حدود شناخت و ادراك انسان و نسبت بين حقيقت و ذات اشياء با نمودهاي ذهني آنها، مستلزم تبيين نقش ذهن در ادراك و نسبتهاي آندو با يكديگر و همچنين رابطة آنها با متعلق ادراك است. گرچه صدرالدين قونوي مباحث علم و ادراك را با صبغة وجودشناختي مورد تحقيق و بررسي قرار چکیده کاملمسئلة اعتبار و حدود شناخت و ادراك انسان و نسبت بين حقيقت و ذات اشياء با نمودهاي ذهني آنها، مستلزم تبيين نقش ذهن در ادراك و نسبتهاي آندو با يكديگر و همچنين رابطة آنها با متعلق ادراك است. گرچه صدرالدين قونوي مباحث علم و ادراك را با صبغة وجودشناختي مورد تحقيق و بررسي قرار داده، ضمن طرح مسائل «علم» و ارتباط آن با «وجود» و مراتب آن، نقش فاعل شناسا در امر شناخت را نيز بطور ويژه بررسي كرده است. مباحث او در اينباره مشتمل بر نظريات بديعي است كه ميتواند برخي از وجوه مبهم مسائل ذهن و شناخت را روشنتر و سير ظهور انديشههاي فلسفي شناخت شناسي را در حوزة فلسفة اسلامي آشكارتر سازد. از ديدگاه وي علم حصولي انسان كه بطور عام شامل ادراك حسي، خيالي و عقلي است، دو ويژگي اساسي دارد: از يك طرف پديدار شيء في نفسه است و برخي از وجوه و مراتب و شئون حقيقت آن را مينماياند و از طرف ديگر هميشه در چارچوبها و قيود ذهني فاعل شناسا قوام مييابد و از نقش قابلي يا فاعلي ذهن تأثير ميپذيرد. بعبارت ديگر، شناخت محصول تعامل عين و ذهن است. اين نظريه كه مدتها قبل از نظرية مشهور كانت ابراز شده، گرچه مبدا عزيمت متفاوتي با نظر كانت دارد، از حيث گذر از رئاليسم خام كه نظرية شايع آن روزگار بوده حائز اهميت بسيار است. قونوي همچنين مسئلة مسانخت و مساوقت علم و ادراك با وجود را پيش از صدرالمتألهين طرح نموده و بسياري از لوازم و نتايج آن را تشريح و تبيين نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
256 - تبيين مباني وجودشناختي، جايگاه تكويني و آثار حقيقت محمّديه در حكمت متعاليه
مهدی گنجور ناصر مؤمنیمسئله صدور عقل اول بعنوان نخستين مخلوق بيواسطه حق تعالي، يكي از مسائل مهم حكمت اسلامي است. عقل يا صادر اول در حكمت متعاليه، ذات و روح متعالي نبي اكرم(ص) يا همان «حقيقت محمّديه است كه با شواهد نقلي و قواعد عقلي تأييد ميشود. اين جُستار با روش توصيفي ـ تحليلي، ضمن بيان مع چکیده کاملمسئله صدور عقل اول بعنوان نخستين مخلوق بيواسطه حق تعالي، يكي از مسائل مهم حكمت اسلامي است. عقل يا صادر اول در حكمت متعاليه، ذات و روح متعالي نبي اكرم(ص) يا همان «حقيقت محمّديه است كه با شواهد نقلي و قواعد عقلي تأييد ميشود. اين جُستار با روش توصيفي ـ تحليلي، ضمن بيان معنا و مصداق حقيقت محمديه در حكمت و عرفان اسلامي، به تبيين مباني وجودشناختي اين نظريه در حكمت متعاليه ميپردازد. برخي از اين مباني فلسفي كه فهم و تبيين حقيقت محمّدي(ص) مبتني بر آنهاست، عبارتند از: اصالت وجود، قاعده الواحد، قاعده امكان اشرف، بساطت وجود يا قاعده بسيط الحقيقه و اصل انبساط و سريان وجود. سرانجام با تكيه بر آثار ملاصدرا به تبيين جايگاه تكويني حقيقت محمديه در نظام هستي پرداختهايم و برخي از مهمترين آثار و بركات وجودي اين حقيقت متعالي ـ همچون وساطت در فيض و رحمت الهي، حفظ اساس و نظام عالم، هدايت به صراط مستقيم و وصول به سعادت، و وساطت در تقرّب و شفاعت ـ را بيان ميكنيم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
257 - تحليل كارآمدي نظرية وضع الفاظ براي ارواح معاني
عبدالله میراحمدی مونا امانی پوريكي از ديدگاههاي كارگشا در توسعهپذيري معنا در قرآن، نظرية «وضع الفاظ براي ارواح معاني» است. اين ديدگاه برگرفته از اصلي عرفاني است كه بر اساس آن، مراتب طولي معناي الفاظ، روح واحدي دارند كه براي تمام مصداقها بنحو حقيقي صادق است. طرفداران قاعدة روح معنا، با توسعهدادن مفا چکیده کامليكي از ديدگاههاي كارگشا در توسعهپذيري معنا در قرآن، نظرية «وضع الفاظ براي ارواح معاني» است. اين ديدگاه برگرفته از اصلي عرفاني است كه بر اساس آن، مراتب طولي معناي الفاظ، روح واحدي دارند كه براي تمام مصداقها بنحو حقيقي صادق است. طرفداران قاعدة روح معنا، با توسعهدادن مفاهيم محسوس و مادي به معاني فرا عرفي، معتقدند كه ويژگيهاي نشئت گرفته از مصاديقِ واژگان، در اصل معنا تأثيري ندارند زيرا موضوعله الفاظ عام است. بر اين اساس، حقيقت لفظ بر همة مراتب اعم از حقايق غيبي و مرتبة نازلِ در حد فهم عرف، قابل انطباق است. طرفداران اين نظريه، مفهوم توسعهيافته را مرتبهيي از معناي كلام ميدانند، بيآنكه مخالف با فهم عرفي و معناي لغوي واژگان باشد. در اين پژوهش، ضمن تحليل دقيق نظرية روح معنا و استخراج مباني آن در تقريرهاي گوناگون طرفدارانش، آسيبهاي وارد بر آن نيز بررسي شده است. مخالفت با حمل صفات خبري بر مجاز، تمركز بر امور عيني در معناشناسي الفاظ و بيتوجهي به ديدگاههاي جديد زبانشناسي از مهمترين آسيبهاي اين نظريه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
258 - حكمت؛ گمشدة انسان معاصر
طوبي كرماني حبيب كاركنگرچه واژههاي «فلسفۀ و «حكمت» در اصطلاح، معمولاً بصورت مترادف بكار ميروند ولي در اين مقاله اعتقاد بر اين است كه در سنت فلسفة اسلامي، حكمت، معنايي برتر از فلسفه دارد. با نظر به تعريف حكمت به اموري همچون معرفت الله، تشبّه به اله و استكمال نفس انساني، بدست ميآيد كه حكمت ب چکیده کاملگرچه واژههاي «فلسفۀ و «حكمت» در اصطلاح، معمولاً بصورت مترادف بكار ميروند ولي در اين مقاله اعتقاد بر اين است كه در سنت فلسفة اسلامي، حكمت، معنايي برتر از فلسفه دارد. با نظر به تعريف حكمت به اموري همچون معرفت الله، تشبّه به اله و استكمال نفس انساني، بدست ميآيد كه حكمت با اخلاق حكيم ارتباطي وثيق دارد و ملازم با ايمان و عمل اوست. حكيم برخلاف فيلسوف بمعناي رايج كلمهـ بر آن است تا جهاني عقلاني شود بنشسته در گوشهيي، و اين امري است كه زندگي حكماي مسلمان نيز گواه آن است. بديهي است كه در دنياي معاصر كه اغلب فلسفههاي آن بر شكاكيت و نسبيت گرايي تأكيد ميورزند، نميتوان از حكمت سخن راند ولي ميتوان از فلسفههاي گوناگون سخن بميان آورد. فلسفه هاي متأخر بيش از آنكه انسان را به يقين برسانند، او را از آن دور ساخته و در ميان انبوهي از ترديدها رها ميسازند. از اينرو، حكمت، گمشدة انساني است كه در جستجوي يقين است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
259 - پاسخ سيدحيدر آملي به تناقضنمايي عدم و ثبوت مظاهر در «حديث حقيقت»
محسن حبيبي علي يزداني«حديث حقيقت» كه كميل از امام علي (ع) نقل كرده، مضامين عاليهيي دارد و بزرگاني همچون سيدحيدر آملي بر آن شرح نوشته است. آملي در تفسير فقرة اول حديث، يعني «الحقيقة كشف سبحات الجلال من غير اشارة» به اين موضوع اشاره ميكند كه طبق اين حديث، حق تعالي در صور مظاهر ظهور دارد و در چکیده کامل«حديث حقيقت» كه كميل از امام علي (ع) نقل كرده، مضامين عاليهيي دارد و بزرگاني همچون سيدحيدر آملي بر آن شرح نوشته است. آملي در تفسير فقرة اول حديث، يعني «الحقيقة كشف سبحات الجلال من غير اشارة» به اين موضوع اشاره ميكند كه طبق اين حديث، حق تعالي در صور مظاهر ظهور دارد و در عينحال، اين مظاهر معدومند. اين جمله متناقضنما (پارادوكسيكال) است ولذا سيد حيدر در پي حل آن برآمده است. از نظر او مظاهر و ماهيات در عدم خود ثابتند و به اسم «نور الهي» كه همان وجود حق تعالي است، ظاهر ميشوند. آنها دائماً در عدمند و اين اسم ظاهر الهي است كه آن به آن، به آنها وجود ميدهد وگرنه اگر دائماً موجود باشند، وجود دادن به آنها تحصيل حاصل خواهد بود. او در پاسخ به اين امر تناقضنما، از تمثيل دريا و موج بهره برده است. دريا در قالب موج نمود پيدا ميكند، پس موج از جهتي هست و از جهتي نيست. با اين توضيح سيدحيدر سعي كرده تناقضنمايي در فقره» اول حديث را مرتفع سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
260 - مواجهة ابنسينا و سهروردي در مسئلة علم الهي و ظهور حكمتي برتر
یحیی کبیر حمید ملکیدر مسئلة علم الهي، عمدة بحث و نزاع در مورد علم واجب تعالي به ماسواست. نوشتار حاضر درصدد پاسخگويي به اين پرسش است كه چه الگويي در تبيين علم الهي ميتواند علاوه بر اثبات تمامي مراتب علم براي خداوند، با واجب الوجود بودن حق تعالي منافات نداشته باشد؟ در راستاي پاسخ به اين پرس چکیده کاملدر مسئلة علم الهي، عمدة بحث و نزاع در مورد علم واجب تعالي به ماسواست. نوشتار حاضر درصدد پاسخگويي به اين پرسش است كه چه الگويي در تبيين علم الهي ميتواند علاوه بر اثبات تمامي مراتب علم براي خداوند، با واجب الوجود بودن حق تعالي منافات نداشته باشد؟ در راستاي پاسخ به اين پرسش، بوعلي سينا به ارائة الگويي با محوريت صور مرتسمه ميپردازد كه نتيجة آن اثبات علم حصولي به ماسوا براي خداوند است. در تبيين نحوة فاعليت الهي، ابن سينا دوباره سراغ علم الهي ميرود و با طرح فاعليت بالعنايه، خلق موجودات را نتيجة علم فعلي خداوند نسبت به عالم و رضايت او به نظام احسن ميداند. اما در انديشة شيخ اشراق اين الگوي سينوي به چالش كشيده شد. شيخ شهيد عقيده داشت تبيين ابن سينا، علاوه بر نقض بساطت ذات حق تعالي، تنها قوهيي صرف را براي خداوند اثبات ميكند. صدرالمتألهين، در مقام قضاوت، اشكالاتي را به هر دو رأي وارد ميكند و بر اساس قاعدة بسيطالحقيقه، تبييني متعالي دربارة مسئله ارائه ميكند كه نه اشكال ذهني بودن صور مرتسمة سينوي را دارد و نه همچون تبيين اشراقي، قاصر در اثبات علم پيش از ايجاد، براي خداوند است. او اثبات ميكند كه تمامي وجودات و علوم در وجود خداوند و علم او به ذاتش مستهلكند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
261 - بررسي تطبيقي ادله تجرد نفس در اثبات تجرد خيالي از ديدگاه محقق طوسي و ملاصدرا
احمد عابدی ارانی محمدرضا کریمی والا محسن پیرهادیيكي از دلايل اصلي براي اثبات بقاي نفس، تجرد نفس است. اما در اين ميان، حل معضل بقاي همة نفوس انساني، منوط به تحليل نحوة تجرد نفس و اثبات تجرد خيالي است. محقق طوسي درصدد اثبات تجرد نفس برآمده و اساساً تجرد را بعنوان دليلي براي اثبات بقاي نفس مطرح كرده است. گرچه وي اشاره چکیده کامليكي از دلايل اصلي براي اثبات بقاي نفس، تجرد نفس است. اما در اين ميان، حل معضل بقاي همة نفوس انساني، منوط به تحليل نحوة تجرد نفس و اثبات تجرد خيالي است. محقق طوسي درصدد اثبات تجرد نفس برآمده و اساساً تجرد را بعنوان دليلي براي اثبات بقاي نفس مطرح كرده است. گرچه وي اشارهيي به اثبات تجرد خيالي ندارد اما برخي از ادلة ارائهشده، قابليت اثبات تجرد خيالي را دارند. از سوي ديگر وي معتقد است نفوسي كه به مرتبة تجرد عقلي نائل آيند، از تجرد خيالي نيز بهرهمندند. در مقابل، ملاصدرا نيز براي حل مسئلة بقاي تمام نفوس، تجرد عقلي و خيالي را اثبات كرده و اساساً تلاش وي در اثبات تجرد خيالي، معطوف به اثبات بقاي تمام نفوس بوده است. در اين ميان، برخي از ادلهيي كه ملاصدرا مطرح كرده، با محقق طوسي اشتراك دارد. ملاصدرا دلالت برخي از اين ادله را بر تجرد خيالي تام ميداند و علاوه بر آن چند دليل مستقل در اثبات تجرد عقلي و خيالي نيز مطرح كرده است. بنابرين، ملاصدرا با اثبات اينكه قوة خيال از مراتب نفس و خود، امري مجرد است، توانسته بقاي نفوسي را نيز مستدل كند كه از مرتبة تجرد خيالي ارتقا نيافتهاند. در نوشتار پيش رو، روشن شده است ادلهيي كه محقق طوسي بيان كرده، قابليت اثبات تجرد خيالي را دارند و بر اين اساس ـچنانكه ملاصدرا تبيين كرده استـ بقاي همة نفوس انساني با اثبات تجرد خيالي نفس امكانپذير است. اين امر بر اساس مباني صدرايي بروشني منقح است اما پيش از صدرالمتألهين و در تحقيقات محقق طوسي، تجرد خيالي را ميتوان تنها در نفوسي پيگيري كرد كه به مرتبة تجرد عقلي رسيدهاند كه اين امر، توان حل بقاي تمام نفوس انساني را ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
262 - بررسی دیدگاه ابنبرّجان دربارۀ «حقمخلوقبه»
حامد نظرپوريكي از اصطلاحات عرفاني كه در بحث تجليات خداوند مطرح ميشود، «حقمخلوقبه» است. ابنعربي منشأ اين اصطلاح را آثار ابنبرّجان ميداند ولي توضيحي دربارة ديدگاه او نميدهد. ابنبرّجان يكي از عارفان و مفسران اندلسي است كه ديدگاههاي خود در مورد «الحقالمخلوق به السماوات و الارض» چکیده کامليكي از اصطلاحات عرفاني كه در بحث تجليات خداوند مطرح ميشود، «حقمخلوقبه» است. ابنعربي منشأ اين اصطلاح را آثار ابنبرّجان ميداند ولي توضيحي دربارة ديدگاه او نميدهد. ابنبرّجان يكي از عارفان و مفسران اندلسي است كه ديدگاههاي خود در مورد «الحقالمخلوق به السماوات و الارض» را در شرح اسماءاللهالحسني، تنبيهالافهام و ايضاحالحكمه بيان كرده است. هدف نوشتار حاضر بررسي اصطلاح حقمخلوقبه از ديدگاه ابنبرّجان است و روش آن، اسنادي و توصيفي ـ تحليلي است. يافتهها نشان ميدهد كه منشأ الهام ابنبرّجان براي وضع اين اصطلاح، قرآن است. از ديدگاه وي هدف اصليِ دعوت قرآن به تفكر در مورد آيات الهي، رسيدن به حقمخلوقبه است. او ايمان به حقمخلوقبه را بر هر مؤمني واجب ميداند. از نظر ابنبرّجان، حقمخلوقبه تجلي و ظهور خداوند است. حقمخلوقبه، واحد، جامع همة تجليات خداوند در دنيا، آخرت، برزخ، وجود انسان و آيات قرآن و همچنين منشأ مخلوقات و عامل بقاي آنهاست. همة مخلوقات آيات و نشانههاي حقمخلوقبه هستند و حقمخلوقبه نيز آية خداوند است. بعقيدة ابنبرّجان حقمخلوقبه طريق رسيدن به خداوند است كه با علم و عمل طي ميشود و همان صراط مستقيم و دين قيّم است. او روش شناخت حقمخلوقبه را تفكر و تأمل در آيات الهي بهمراه ايمان و تقوا قلمداد ميكند. مهمترين نتايج معرفت حقمخلوقبه عبارتند از: شهود خداوند، شناخت موجودات بهشتي، حكمت و عمل به دستورات الهي. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
263 - بررسي نقادانة تقريرات حكيم سبزواري از برهان صديقين و برخي برداشتهاي متأخر از آنها
حسينعلي شيدانشيد محمدهادي توكليحكيم سبزواري در كوشش براي ارائة تقريرهايي از برهان صديقين كه از تقريرهاي پيشين مستحكمتر و در عينحال داراي مقدماتي كمتر باشد، سه تقرير عمده بدست داده كه از اين سه، دو تقرير را ميتوان از نوآوريهاي فلسفي وي بشمار آورد. اين تقريرها ـ كه مورد توجه و تدقيق محققان پس از وي قر چکیده کاملحكيم سبزواري در كوشش براي ارائة تقريرهايي از برهان صديقين كه از تقريرهاي پيشين مستحكمتر و در عينحال داراي مقدماتي كمتر باشد، سه تقرير عمده بدست داده كه از اين سه، دو تقرير را ميتوان از نوآوريهاي فلسفي وي بشمار آورد. اين تقريرها ـ كه مورد توجه و تدقيق محققان پس از وي قرار گرفته و الهامبخش كساني چون علامه طباطبايي در ارائة تقريراتي پيشرفتهتر گرديده ـ در گشودن افقهايي جديد فراروي اين بحث فلسفي پيشرو بودهاند و از اين نظر، از نقاط عطف در سير تكاملي برهان صديقين محسوب ميشوند. اين امر، بررسي نقادانة تقريرهاي يادشده و نيز برداشتهايي كه از آنها صورت گرفته را ضروري ميسازد. مقالة حاضر، در اين راستا، به گزارش و تحليل و نقد تقريرهاي سبزواري و تأمل در نكات و اشكالاتي كه در برداشتهاي معاصر از اين تقريرها مطرح شده، پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
264 - نفس انسان، مَثَل اعلای خدا در حکمت متعالیه
مجتبي افشارپور محمدمهدي گرجيان محسن قمیيكي از وجوهي كه در حكمت متعاليه براي شناخت خدا از طريق شناخت نفس مطرح شده، اينست كه نفس انسان مَثَل اعلاي خداوند است. بدين معنا كه خداوند نفس انسان را در ذات و صفات و افعال، مثال خويش خلق نموده تا معرفت نفس وسيلة صعود به معرفت خدا در اين ساحتهاي سهگانه باشد. البته بايد چکیده کامليكي از وجوهي كه در حكمت متعاليه براي شناخت خدا از طريق شناخت نفس مطرح شده، اينست كه نفس انسان مَثَل اعلاي خداوند است. بدين معنا كه خداوند نفس انسان را در ذات و صفات و افعال، مثال خويش خلق نموده تا معرفت نفس وسيلة صعود به معرفت خدا در اين ساحتهاي سهگانه باشد. البته بايد توجه داشت كه خداي متعال منزه از مِثل است، پس مراد از مَثَل چيزي غير از مِثل است. با دقت در آثار ملاصدرا، ميتوان گفت او بطور جدّ اين نظريه را دنبال كرده و در مسير برهاني كردن آن تلاشهاي مضاعف انجام داده است. اما وي اين نظريه را بصورت منسجم و مشخص در قالب يك كتاب يا يك فصل مطرح نكرده بلكه بمناسبتهايي در ابواب گوناگون و آثار مختلف، به ابعادي از اين نظريه پرداخته است، بهمين دليل ارائة اين نظريه و تقريرهاي آن بصورت منسجم ضروري است. اين نوشتار پس از توضيح اوليه نظرية مثل اعلاي صدرايي، بمنظور دستيابي به مهمترين وجوه مثاليت نفس انسان براي خداوند، مهمترين ابعاد مثاليت نفس و تحليلهاي آنها را مورد بررسي و تحليل قرارداده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
265 - سنجههاي تفكيكِ حقيقت از اعتبار بر مبناي آثار علامه طباطبايي
حسین فرزانهادراكات آدمي را ميتوان به دو دستة حقيقي و اعتباري تقسيم نمود كه هر يك، احكام و ويژگيهاي مختص بخود را دارد. تركيب ناصواب اين دو نوع ادراك، موجب لغزش برخي از انديشمندان شده و حتي گاهي منجر به تشكيك در اصول اولية تعقل نيز گشته است. ريشة اين خلطِ نادرست، فقدان سنجهيي شفاف چکیده کاملادراكات آدمي را ميتوان به دو دستة حقيقي و اعتباري تقسيم نمود كه هر يك، احكام و ويژگيهاي مختص بخود را دارد. تركيب ناصواب اين دو نوع ادراك، موجب لغزش برخي از انديشمندان شده و حتي گاهي منجر به تشكيك در اصول اولية تعقل نيز گشته است. ريشة اين خلطِ نادرست، فقدان سنجهيي شفاف در جداسازي اين دوگونه ادراك است. اين مقاله، در جستجوي شاخصههاي تفكيك حقيقت از اعتبار در آثار علامهطباطبايي، به ملاكهايي ششگانه دست يافته و سپس به تحليل و نقد آنها پرداخته است. در پايان، به اين نتيجه ميرسيم كه گرچه هيچكدام از شاخصهاي مذكور بتنهايي، نميتواند ملاكي جامع و مانع در تفكيك ادراكات حقيقي از اعتباري باشد، اما تجميعِ ظنونِ ناشي از استفادة تركيبي و همزمان اين ملاكها، ضريب اطمينان بالايي در اين جداسازيِ ضروري، ايجاد ميكند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
266 - نسبت شعر با اعتبار و حقيقت بر مبناي نظرية اعتباريات علامهطباطبايي
جمال احمدی سیدمهدی امامی جمعه محمد جواد صافیاناز ديدگاه علامهطباطبايي شعر و ادراكات اعتباري ارتباطي تنگاتنگ با هم دارند تا جايي كه وي در كتاب اصول فلسفه و روش رئالسيم، توصيف ادراكات اعتباري را بمدد تشبيه و تمثيل و استعاره در شعر آغاز ميكند. در تحقيق پيشرو با استناد به آثاري مختلف از علامه كه نظريه» اعتباريات در آ چکیده کاملاز ديدگاه علامهطباطبايي شعر و ادراكات اعتباري ارتباطي تنگاتنگ با هم دارند تا جايي كه وي در كتاب اصول فلسفه و روش رئالسيم، توصيف ادراكات اعتباري را بمدد تشبيه و تمثيل و استعاره در شعر آغاز ميكند. در تحقيق پيشرو با استناد به آثاري مختلف از علامه كه نظريه» اعتباريات در آنها آمده، نسبت شعر با ادراكات اعتباري مورد بررسي قرار گرفته است. اهميت اين نسبت از آن جهت است كه با تحليل ارتباط ميان شعر و اعتباريات در متنهاي مختلف فلسفي، عرفاني و تفسيري علامه، ميتوان به پرسش از نسبت شعر و اعتبار با حقيقت نفسالامري پرداخت. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان ميدهد كه ادراكات اعتباري نگاه شاعرانة انسان به جهان است و همانند چشمي است كه انسان همه چيز را با آن ميبيند. اين جهان شاعرانه در عين غيرمنطقي و غيراستدلاليبودن ميتواند به زبان اشارت خبر از حقيقت بدهد. از اينرو ميتوان گفت نظريه» ادراكات اعتباري در حكمت اسلامي، براي شناخت حقيقت بابي نو گشوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
267 - ارزیابی اولویت بندی عوامل موثر بر بهبود تدوین استراتژی شرکت های کوچک و متوسط دانش بنیان با استفاده از مدل ANP مورد مطالعه شرکت های مستقر در شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان
عبداله احمدی جشوقانی غلامرضا اسماعیلیاندر محیط پر تلاطم اقتصادی و شرایط تحریم های اقتصادی صورت گرفته بر علیه کشور، اقتصاد دانش بنیان یکی از راه حل های خروج کشور از رکود و رشد اقتصادی است. اقتصاد دانش بنیان، اقتصاد جدیدی است که در آن دانش منبع اصلی رشد و ایجاد ثروت می باشد. محرک اصلی اقتصاد دانش بنیان، شرکت چکیده کاملدر محیط پر تلاطم اقتصادی و شرایط تحریم های اقتصادی صورت گرفته بر علیه کشور، اقتصاد دانش بنیان یکی از راه حل های خروج کشور از رکود و رشد اقتصادی است. اقتصاد دانش بنیان، اقتصاد جدیدی است که در آن دانش منبع اصلی رشد و ایجاد ثروت می باشد. محرک اصلی اقتصاد دانش بنیان، شرکت های دانش بنیان هستند. شركتها و مؤسسات دانش بنيان، شركت يا مؤسسه خصوصي يا تعاوني است كه به منظور هم افزايي علم و ثروت، توسعه اقتصاد دانش محور، تحقق اهداف علمي و اقتصادي (شامل گسترش و كاربرد اختراع و نوآوري) و تجاري سازي نتايج تحقيق و توسعه (شامل طراحي و توليد كالا و خدمات) در حوزه فناوري هاي برتر و با ارزش افزوده فراوان به ويژه در توليد نرم افزارهاي مربوط تشكيل مي شود. اين شرکت ها براي ادامه حيات و موفقيت نيازمند برنامه ريزي دقيق و انتخاب استراتژي هاي مناسب هستند. لذا در تحقيق حاضر بر اساس مطالعات و تحقيقات پيشين، به بررسي و ارزيابي عوامل موثر بر انتخاب استراتژي هاي مناسب، جهت تدوين استراتژي شرکت هاي دانش بنيان مي پردازد. هدف از اين تحقيق کمک به تدوين و انتخاب استراتژيهاي مناسب جهت موفقيت هاي اين شرکتها مي باشد. با بررسي و مطالعه تحقيقات مشابه خارجي و داخلي به عواملي همچون عوامل مديريتي، بازاريابي و فروش، مالي، منابع انساني، تحقيق و توسعه دست يافته شد که با استفاده از تحليل شبکه ((ANP و به کمک نرم افزار Super Decisions به الويت بندي آنها پرداخته شد. که ازميان آنها بيشتر به عامل بازاريابي و فروش پرداخته شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
268 - مدلي مناسب براي مديريت دانش جهت بهبود واحد تحقيق و توسعه در يك واحد توليدي
مسعود لطيفيان رضا توکلی مقدم تقي ترابيدر اين مقاله، بحث مديريت دانش و تحقيق و توسعه در شركتهاي صنعتي و توليدي بسيار كم و محدود بيان می شود، بنابراين ضرورت مطالعه بيشتر در اين حوزه وجود دارد. در ايران اولين بار است كه تحقيقي بدين شكل صورت می گيرد. هدف از اين مقاله، ارائه مدلي است كه سبب بهبود واحد تحقيق و ت چکیده کاملدر اين مقاله، بحث مديريت دانش و تحقيق و توسعه در شركتهاي صنعتي و توليدي بسيار كم و محدود بيان می شود، بنابراين ضرورت مطالعه بيشتر در اين حوزه وجود دارد. در ايران اولين بار است كه تحقيقي بدين شكل صورت می گيرد. هدف از اين مقاله، ارائه مدلي است كه سبب بهبود واحد تحقيق و توسعه به وسيله مديريت دانش شود. در ابتدا به بررسي ادبيات موضوع پرداخته و پس از مشورت با كارشناسان، اساتيد دانشگاهي و بررسي ويژگيهاي شركت از ميان مدلهاي موجود دو مدل مناسب انتخاب می-شود. در ادامه دو پرسشنامه (عمومي و تخصصي) با نظر خبرگان و اساتيد دانشگاه طراحي می شود. در ابتدا فرضيههاي تحقيق مورد بررسي قرار گرفته و سپس برای اولويتبندي عوامل و تكنولوژيهاي واحد تحقيق و توسعه از روش فرآيند تحليلی سلسله مراتبی استفاده می شود. نتايج بدست آمده نشان ميدهد كه بيشترين تاثيرگذاري بر تكنولوژي آموزشي ميباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
269 - تعیین قابلیتهای کلیدی شبکه همکاران در پروژه های تحقیق و توسعه محصولات با سامانه های پیچیده (مطالعه موردی: یک سازمان صنعتی)
حسن ترابی حسین دهقانی پوده محسن چشم براه محمدحسین کریمی گوارشکی رضا حسنویبا توجه به اینکه پروژههای تحقیق و توسعه محصولات با سامانه های پیچیده(CoPS ) نیازمند به منابع خاصی هست که از عهده یک سازمان خارج است؛ همکاری در قالب شبکه، مهمترین رویکرد سازمانها در این زمینه به حساب میآید. طبیعی است که قابلیتهای شبکه همکاران نقش تعیینکنندهای در ا چکیده کاملبا توجه به اینکه پروژههای تحقیق و توسعه محصولات با سامانه های پیچیده(CoPS ) نیازمند به منابع خاصی هست که از عهده یک سازمان خارج است؛ همکاری در قالب شبکه، مهمترین رویکرد سازمانها در این زمینه به حساب میآید. طبیعی است که قابلیتهای شبکه همکاران نقش تعیینکنندهای در این همکاری دارد، بنابر این در این مقاله با احصاء شاخصهای اساسی این قابلیتها از طریق مطالعه ادبیات و نظرسنجی از خبرگان یک سازمان تولیدکننده محصولات با سامانههای پیچیده، شاخص های نهایی استخراج شدند و با نظرسنجی از خبرگان و استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزار LISREL، خوشه بندی در قالب مؤلفهها صورت گرفت. این مؤلفهها شامل شایستگی همکاران (مشتمل بر دانش و مهارت، بهروز بودن، داشتن استانداردها و توانایی مالی)، قابلیت انجام وظیفه (شامل کیفیت انجام پروژه، زمان انجام آن و مسئولیتپذیری در حین و پس از اتمام پروژه) و قابلیت تطبیق (شامل تطبیق ارزشها، انعطاف در خروجی ها و تطبیق در زمان) میشود. نتایج آزمون فرضها نشان داد که قابلیت شایستگی اثر مثبت و تعیین کنندهای بر قابلیت انجام وظیفه و قابلیت انجام وظیفه اثر مشابهی بر قابلیت تطبیق پذیری دارد، اما رابطه معناداری به صورت مستقیم، بین قابلیت شایستگی و تطبیق پذیری وجود ندارد، هر چند که به صورت غیر مستقیم در ارتباط هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
270 - ارائه مدل همکاری مبتنی بر سطح آمادگی فناوری در پروژه های تحقیق و توسعه (مطالعه موردی: یک سازمان صنعتی)
حسن ترابی حسین دهقانی پوده محسن چشم براه محمدحسین کریمی گوارشکی رضا حسنویبا توجه به اهمیت محصولات با سامانه های پیچیده در ارائه ی قابلیت فناورانه سازمان و تفاوتهای موجود بین این دسته از محصولات و محصولات عادی، تعیین مدلی برای همکاری در تحقیق و توسعه ی آنها ضروری است. پیچیدگی این محصولات، نیاز به استفاده از توانمندی های بیرونی و عدم توانایی چکیده کاملبا توجه به اهمیت محصولات با سامانه های پیچیده در ارائه ی قابلیت فناورانه سازمان و تفاوتهای موجود بین این دسته از محصولات و محصولات عادی، تعیین مدلی برای همکاری در تحقیق و توسعه ی آنها ضروری است. پیچیدگی این محصولات، نیاز به استفاده از توانمندی های بیرونی و عدم توانایی سازمان در تأمین منابع مالی، نیروی انسانی، تجهیزات و تخصص لازم، استفاده از قابلیتهای شبکه همکاران را به گزینه ای مطلوب بدل میسازد. در این مقاله با مروری بر ادبیات این محصولات و همکاری فناورانه شامل نوع و انگیزه همکاران، مدلی توسعه داده شد که از مصاحبه عمیق با 18 نفر از خبرگان سازمان بهره برده است. مدل مذکور با استفاده از نگاشت شناختی فازی و با رویکرد مبتنی بر سطح آمادگی فناوری (TRL ) ارائه شده است. با توجه به این مدل، مراحل انجام پروژه به سه دسته سبز (قابل واگذاری به شبکه همکاران)، زرد (قابل واگذاری با رعایت ملاحظات) و قرمز (غیر قابل واگذاری) تقسیم میشود. نقش هر یک از اعضای شبکه همکاران و راهبرد همکاری با آنها به این ترتیب تبیین شده است: شرکتهای مشاوره ای و دانشگاهها در قالب قرارداد تحقیق و توسعه، اعضای هیئت علمی در قالب اکتساب آموزشی، پروژه های تعریف شده برای کسر خدمت سربازی در قالب برونسپاری و شرکتهای دانش بنیان در قالب کمک هزینه تحقیقاتی و قرارداد تحقیق وتوسعه. از سویی هم جایگاه مراکز توسعه فناوری و مراکز طراحی با توجه به نظام نوآوری ملی به عنوان سندی بالادستی، مشخص شده است. قابل توجه است که روایی مدل ارائه شده، توسط فهرست ویژگی های نظریه خوب، مورد تأیید قرار گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
271 - تبیین نقش بیمه در توسعه نهادهای مالی و رشد اقتصادی کشورهای منتخب با استفاده از روش های رگرسیونی داده های تابلویی پویا و تخمین گشتاورهای تعمیم یافته(GMM)
محمد نصر اصفهانی تیمور محمدییکی از مهمترین اولویت های کلیدی برنامه ریزی کشورها در مسیر دستیابی به رشد اقتصادی بلند مدت و پایدار، بازارهای مالی مناسب مي باشد. طبق ادبیات اقتصادی، وجود بازارهای مالی کارا می تواند تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی یک کشور داشته باشد. همچنين ارزیابی متغیر بیمه که می تواند با چکیده کاملیکی از مهمترین اولویت های کلیدی برنامه ریزی کشورها در مسیر دستیابی به رشد اقتصادی بلند مدت و پایدار، بازارهای مالی مناسب مي باشد. طبق ادبیات اقتصادی، وجود بازارهای مالی کارا می تواند تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی یک کشور داشته باشد. همچنين ارزیابی متغیر بیمه که می تواند با وجود بازارهای مالی مناسب اثر مستقیم و غیر مستقیمی بررشد اقتصادی کشورها داشته باشد، از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی بیمه و ساختار نظام مالی چهل کشور منتخب با استفاده از داده های تابلویی برای دوره زمانی 2000 تا 2012 مي باشد. طبق نتایج بدست آمده در این تحقیق متغیرهای نشان دهنده ساختار نظام مالی در برخی موارد اثر معنادار و در برخی از گروه کشورها اثر بی معنی بر رشد اقتصادی دارند. به علاوه شاخص توسعه مالی اثر منفی بر رشد اقتصادی کشورهای پیشرفته دارد؛ اما این اثر ناچیز و غیر قابل ملاحظه می باشد. همچنین این متغیر در کشورهای منطقه منا نیز تاثیر منفی بر رشد اقتصادی دارد. همچنین اندازه ضریب اثرگذاری متغیرهای ساختار مالی در گروه های مختلف متفاوت است. علاوه بر آن، یافته های تحقیق نشان داد که متغیر نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی تنها برای گروه کشورهای پیشرفته دارای تاثیر مثبت و معنادار بر رشد اقتصادی می باشد. در صورتیکه همین متغیر برای گروه کشورهای امریکایی تاثیر منفی و معناداری بر رشد اقتصادی دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
272 - بررسی تطبیقی تفکر سیستمی/ تحقیق در عملیات نرم و معماری/معماریسازی سیستم
محمد رضا مهرگان محمد ابویی اردکان میترا فهیمیتفکر سیستمی/ تحقیق در عملیات و معماری/معماریسازی سیستم دو حوزه برای مدیریت پیچیدگی هستند که به شدت مورد توجه پژوهشگران گروه های علمی گوناگون قرار گرفته اند. هرچند معماری/معماری سازی نسبت به تفکر سیستمی/ تحقیق در عملیات برای مواجهه با مسائل پیچیده، رویکرد غالب محسوب می چکیده کاملتفکر سیستمی/ تحقیق در عملیات و معماری/معماریسازی سیستم دو حوزه برای مدیریت پیچیدگی هستند که به شدت مورد توجه پژوهشگران گروه های علمی گوناگون قرار گرفته اند. هرچند معماری/معماری سازی نسبت به تفکر سیستمی/ تحقیق در عملیات برای مواجهه با مسائل پیچیده، رویکرد غالب محسوب می شود اما تئوری و فرآیندی برای ایجاد معماری وجود ندارد. معماری سازی علم و هنر برنامه ریزی و ساخت ساختارها است. از طرف دیگر تفکر سیستمی نرم/تحقیق در عملیات نرم و روش های ساختاردهی به مسئله، با هدف یادگیری و تعریف مسئله به کمک ذینفعان، به دنبال دستیابی به جوابی رضایت بخش است. در این مطالعه می خواهیم با مقایسۀ بنیان های فلسفی هر دو حوزه در سطح روش شناختی، مفید بودن رویکرد تفکر سیستمی/تحقیق در عملیات نرم را به منظور ایجاد تئوری برای معماری/معماری سازی سیستم نشان دهیم. بنابراین در اولین گام، گزاره های حملی معماری/معماری سازی سیستم و تفکر سیستمی/تحقیق در عملیات نرم استخراج شد و سپس براساس منطق حملی با یکدیگر مقایسه شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
273 - مدل عمومی چرخهعمر پروژههای تحقیق و توسعه در سازمانهای تحقیقاتی با رویکرد مهندسی سیستمها
محمد فروزنده عباس طهماسبی سید طه حسین مرتجیتدوین مدل چرخهعمر پروژههای تحقیق و توسعه یکی از عوامل کلیدی موفقیت سازمانهای تحقیقاتی به شمار میرود. بطوریکه استفاده از یک مدل استاندارد، منجر به ایجاد زبان مشترک بین سازمان و فراهمکنندگان بیرونی محصولات، خدمات و فرایندهای سازمان میشود. هدف از این مقاله ارائه یک چکیده کاملتدوین مدل چرخهعمر پروژههای تحقیق و توسعه یکی از عوامل کلیدی موفقیت سازمانهای تحقیقاتی به شمار میرود. بطوریکه استفاده از یک مدل استاندارد، منجر به ایجاد زبان مشترک بین سازمان و فراهمکنندگان بیرونی محصولات، خدمات و فرایندهای سازمان میشود. هدف از این مقاله ارائه یک مدل چرخهعمر عمومی برای تحقیق و توسعه در سازمانهای تحقیقاتی است که مورد تائید مجریان، ناظران و ممیزان مختلف قرار بگیرد. مدل ارائه شده در این پژوهش مبنایی را برای ارزیابی فعالیتهای مجریان فراهم ساخته و ارزیابی و ممیزی فعالیتهای تحقیق و توسعه را تسهیل مینماید. مدل ارائه شده در این پژوهش دارای 4 بعد، 17 مولفه،3 نقطه کلیدی تصمیم و 156 شاخص است. ابعاد مدل شامل فرایندهای نیازسنجی، طراحی و ساخت نمونه، مهندسی ساخت و مدیریت تولید، و بهرهبرداری و پشتیبانی است. روایی پرسشنامه محققساخته توسط 9 نفر از خبرگان موضوع مورد بررسی قرار گرفته و 3 سؤال حذف گردیده است. همچنین در بررسی پایایی پرسشنامه، ضریب آلفای کرونباخ برابر با 0.982 به دست آمده است. این نتایج، کلیه فرضیههای تحقیق را مورد تأیید قرار داده و رتبه مولفهها در هر بعد نیز مشخص شده است. طبق نتایج به دست آمده، بعد نیازسنجی از اهمیت بیشتری در چرخهعمر تحقیق و توسعه سازمانهای تحقیقاتی برخوردار است. استفاده از مدل این تحقیق سازمانهای تحقیقاتی را قادر به پیادهسازی اثربخش فرایندهای مورد نیاز برای تحقیق و توسعه نموده و به مدیران و ذینفعان سازمان تحقیقاتی در تصمیم سازی و تصمیم گیری کمک میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
274 - بررسی رابطه بین خودشیفتگی مدیران و هزینه¬های نظارت
آمنه بذرافشان اشرف رضایی نسبهدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه خودشیفتگی اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و عضو مالی غیرموظف هیئت مدیره با هزینه های نظارت بر عملکرد آنها می باشد. به لحاظ نظری شرکت های دارای مدیران خودشیفته در مقایسه با سایر شرکت ها، ریسک ذاتی و ریسک کنترل بالاتری دارند. بنابراین حسابرسان بر چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه خودشیفتگی اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و عضو مالی غیرموظف هیئت مدیره با هزینه های نظارت بر عملکرد آنها می باشد. به لحاظ نظری شرکت های دارای مدیران خودشیفته در مقایسه با سایر شرکت ها، ریسک ذاتی و ریسک کنترل بالاتری دارند. بنابراین حسابرسان برای حفظ سطح قابل قبول ریسک حسابرسی هنگام مواجه شدن با چنین شرکت هایی، باید کار بیشتری انجام دهند، و درنهایت حق الزحمه بیشتری مطالبه نمایند. برای اندازه گیری خودشیفتگی از معیار اندازه ی امضاء مدیران استفاده می شود. در این راستا، تعداد 101 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 8 ساله طی سال های 1396-1388 بررسی می شود. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین خودشیفتگی اعضای هیئت مدیره با حق الزحمه حسابرسی رابطه معناداری وجود دارد. اما رابطه خودشیفتگی مدیرعامل و عضو مالی غیرموظف هیئت مدیره با حق الزحمه حسابرسی معنادار نمی باشد. این اولین پژوهشی است که رابطه بین خودشیفتگی مدیران و حق الزحمه حسابرسی را در یک بازار نوظهور به صورت تجربی آزمون می کند. همچنین این پژوهش برای اولین بار به بررسی پیامدهای خودشیفتگی اعضای هیئت مدیره و عضومالی غیرموظف هیئت مدیره در زمینه حق الزحمه حسابرسی می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
275 - مدلسازی معادلات ساختاری عوامل ارتقاء ربط عملی تحقیقات سازمانی در بخش دولتی ایران
حمید اروند محمدجواد حضوریمساله و هدف: هدف از تحقیق حاضر، ارائه مدلی بومی ارتقاء ربط عملی تحقیقات سازمانی در بخش دولتی ایران می باشد. روش: با توجه به اینکه تحقیق حاضر به دنبال ارائه مفهوم سازی و تکمیل نظری پدیده مورد مطالعه می باشد از حیث هدف بنیادین بوده و راهبرد تحقیق، آمیخته از نوع اکتش چکیده کاملمساله و هدف: هدف از تحقیق حاضر، ارائه مدلی بومی ارتقاء ربط عملی تحقیقات سازمانی در بخش دولتی ایران می باشد. روش: با توجه به اینکه تحقیق حاضر به دنبال ارائه مفهوم سازی و تکمیل نظری پدیده مورد مطالعه می باشد از حیث هدف بنیادین بوده و راهبرد تحقیق، آمیخته از نوع اکتشافی متوالی (کیفی – کمی) می باشد. در مرحله کیفی از روش نظریه داده بنیاد کلاسیک (رهیافت گلیزر) و در مرحله کمی از رهیافت پیمایشی استفاده شده است. برای گرداوری داده ها در مرحله کیفی از مصاحبه نیمه ساختارمند و در مرحله کمی از پرسشنامه استفاده گردیده است. روش تحلیل در مرحله کیفی کدگذاری داده ها و در مرحله کمی مدلسازی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار PLS می باشد. یافته ها: در مرحله کیفی « معنابخشی به محتوا » به عنوان مقوله اصلی شناسایی گردیده و مقوله های زیست بوم پژوهشی و خبرگی پژوهشگر به عنوان عوامل زمینه ای ، مقوله های مهارت مدیریت پژوهش، جایگاه پژوهش در تصمیم سازی کاربر و سلامت پژوهش به عنوان عوامل حاکمیتی و مقوله های اقناع بهینه کاربر و عملگرایی در طرح پژوهش به عنوان عوامل رفتاری محقق، مرتبط با مقوله اصلی استخراج گردیدند. در مرحله کمی نیز تحلیل های آماری حاکی از تایید مدل تحقیق و روابط فرضیه سازی شده میان متغیرها است. نتیجه گیری: چنین نتیجه گیری گردید که در اوج حساسیت های جامعه علمی و مدیریتی کشور نسبت به موضوع شتاب علمی، بکارگیری مدل تحقیق می تواند ربط عملی تحقیقات سازمانی و شتاب علمی بخش دولتی را ارتقا بخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
276 - فراترکيب روش شناسی تحقیق در عملیات نرم در مطالعات حکمراني
علیرضا علی احمدی مهدي غضنفری غلامرضا سلیمی حسین محمدی محمدباقر عالیانسان و نحوه حضور و ایفای نقش وی در عرصه های مختلف موضوع اصلی حکمرانی است . فلذا بررسی موضوعات مختلف حکمرانی بایستی با توجه به این عامل صورت گیرد . علوم اجتماعی و انسانی استفاده از دیدگاه سیستمی و انواع آن بخصوص روش شناسی نرم را در چند دهه گذشته از علوم مهندسی یاد گرف چکیده کاملانسان و نحوه حضور و ایفای نقش وی در عرصه های مختلف موضوع اصلی حکمرانی است . فلذا بررسی موضوعات مختلف حکمرانی بایستی با توجه به این عامل صورت گیرد . علوم اجتماعی و انسانی استفاده از دیدگاه سیستمی و انواع آن بخصوص روش شناسی نرم را در چند دهه گذشته از علوم مهندسی یاد گرفته است . هدف این مطالعه بررسی قابلیت های انواع روش های تحقیق در عملیات نرم در مطالعات حکمرانی طراحی شده و با توجه به سوالات پژوهش بر اساس روش متخذه ( رویکرد کیفی با استفاده از روش فراترکیب) در بازه زمانی 2000 تا 2021 مشخص شد که استفاده از روش های نرم رو به افزایش بوده و در این میان از «روش شناسی سیستم های نرم، برنامه ریزی مبتنی بر سناریو و مدل سیستم های زیینده » برای مطالعات حکمرانی ،حکمرانی شرکتی،حکمرانی امور عمومی و حکمرانی فن آوری اطلاعات استفاده شده است . بررسی های انجام شده منجر به استخراج الگویی برای انتخاب نوع روش تحقیق نرم برای مطالعات حکمرانی شد؛ بنابراین با توجه به اینکه این مطالعه با این ابعاد تاکنون در کشور انجام نشده و نیز منجر به طراحی الگو نشده است از تازگی برخوردار است . همچنین مشخص شد که از روش هایی چون روش شناسی برنامه ریزی با رویکرد عرش تا فرش ، آینده پژوهی، تحلیل و توسعه گزینه های استراتژیک و روش آشکارسازی و آزمون مفروضات استراتژیک در مطالعات حکمرانی کمتر استفاده شده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
277 - مهندسی همزمان سه بعدی تولید انبوه محصولات حاصل از پروژههای تحقیقاتی و توسعه صنعتی بارویکرد AHP فازی
محمد فروزندهیکی از موضوعات و مشکلات پیش روی چرخه تحقیقات دفاعی مساله یکپارچه سازی طراحی و تولید میباشد. نهادهای تحقیقات محصولی را طراحی میکنند که بدون همکاری نهاد مهندسی ساخت انجام میشود. نهاد ساخت در تولید محصول طراحی شده زبان مشترک نداشته و لذا تولیدی اتفاق نمی افتد. طراحی بدو چکیده کاملیکی از موضوعات و مشکلات پیش روی چرخه تحقیقات دفاعی مساله یکپارچه سازی طراحی و تولید میباشد. نهادهای تحقیقات محصولی را طراحی میکنند که بدون همکاری نهاد مهندسی ساخت انجام میشود. نهاد ساخت در تولید محصول طراحی شده زبان مشترک نداشته و لذا تولیدی اتفاق نمی افتد. طراحی بدون در نظر گرفتن ملاحظات تولید و تامین فقط برای طراح زیبا به نظر میرسد ولی سازمان تولید کننده در برخی موارد یا توانایی تولید آنرا ندارد یا در تامین برخی قطعات دچار مشکل میشود. این تحقیق به موضوع هماهنگی طراحی، تولید و تامین پرداخته که با بررسی ادبیات موضوع شاخصهای کلیدی آن در سطح پروژههای تحقیقاتی و توسعه صنعتی استخراج شده و در نهایت با مدلهای تصمیم گیری رتبه بندی شدند. این تحقیق برای اولین بار مهندسی همزمان سه بعدی در صنایع دفاعی را بررسی کرده و برای یکپارچگی طراحی، تولید وتامین مدلی ارائه میدهد. شاخصهای این موضوع در 4 معیار ساختار و معماری محصول، مدیریتی، کیفیت و همکاری سازمانی تفکیک شدهاند که معیار ساختار و معماری محصول بیشترین اهمیت را دارد. در این تحقیق از روش AHP فازی استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
278 - نقش واسطه اي عملکرد خانواده در رابطه تاب آوري با احساس حقارت
ایوب سقزی حمیده یزدانی اسفیدواجانی ندا فضلعلی محسن گل محمدیاناحساس حقارت از مفاهيم مهم در سنجش سلامت همه جانبه است که مي تواند همواره متأثر ازعوامل فردي و خانوادگي باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش واسطه اي عملکرد خانواده در رابطه تاب آوري با احساس حقارت انجام گرفت. اين پژوهش از لحاظ هدف بنيادي و از نظر روش توصيفي از نوع مدل سازي چکیده کاملاحساس حقارت از مفاهيم مهم در سنجش سلامت همه جانبه است که مي تواند همواره متأثر ازعوامل فردي و خانوادگي باشد. پژوهش حاضر با هدف بررسي نقش واسطه اي عملکرد خانواده در رابطه تاب آوري با احساس حقارت انجام گرفت. اين پژوهش از لحاظ هدف بنيادي و از نظر روش توصيفي از نوع مدل سازي معادلات ساختاري بود. جامعه آماري شامل کلية دانشجويان دانشگاه رازي کرمانشاه در سال تحصيلي 98-97 بود که به روش نمونه گيري دردسترس 200 نفر به عنوان نمونه آماري انتخاب گرديد. به منظور جمع آوري دادهها از مقياس کهتري (IS)، پرسشنامهي تابآوري کانر و ديويدسون (CD-RIS) و آزمون سنجش عملکرد خانواده (FAD-I) استفاده شد. جهت تجزيه و تحليل دادهها علاوه بر شاخصهاي آمار توصيفي (فرآواني، ميانگين و انحراف معيار) از آزمونهاي آماري ضريب همبستگي پيرسون و مدلسازي معادلات ساختاري با استفاده از نرم افزارهاي SPSS-25 و AMOS-24 استفاده گرديد. يافته ها نشان داد مسيرهاي مستقيم تاب آوري به احساس حقارت، تاب آوري به عملکرد خانواده، عملکرد خانواده به احساس حقارت و مسير غيرمستقيم تاب آوري به احساس حقارت با ميانجيگري عملکرد خانواده معني دار بودند (01/0>p). يافتههاي اين پژوهش بر اهميت نقش ميانجيگري عملکرد خانواده در رابطه تابآوري با احساس حقارت تأکيد دارد. مي توان اميدوار بود با ارائه آموزش هاي مبتني بر تقويت عمکرد خانواده، آسيبهاي ناشي از فقدان تاب آوري تعديل شده و به کاهش احساس حقارت منجر مي شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
279 - مدیریت احتمالی تراکم با در نظر گرفتن عدم قطعیتهای سيستم قدرت و استفاده از الگوریتم برنامهریزی مبتنی بر شانس
مهرداد حجت محمدحسین جاویدیتراكم در خطوط انتقال يكي از موانع اصلي براي شكلگيري رقابت سالم در بازار برق ميباشد و بنابراين تحقيقات متعددي بر روي روشهاي مديريت تراكم در بازار برق انجام شده است. از سوي ديگر، رفتار يك سيستم قدرت داراي ماهيت تصادفي است و بههمين دليل در بسياري از مباحث مطالعاتی مرتب چکیده کاملتراكم در خطوط انتقال يكي از موانع اصلي براي شكلگيري رقابت سالم در بازار برق ميباشد و بنابراين تحقيقات متعددي بر روي روشهاي مديريت تراكم در بازار برق انجام شده است. از سوي ديگر، رفتار يك سيستم قدرت داراي ماهيت تصادفي است و بههمين دليل در بسياري از مباحث مطالعاتی مرتبط با بهرهبرداری و برنامهریزی، سیستم بهصورت غير قطعي مدلسازي و بررسي ميگردد. عدم قطعيتهاي سيستم قدرت را بهطور كلي ميتوان در سه بخش مستقل بار، توليد و شبكه انتقال بررسي نمود. در اين مقاله، هدف ارائه روشي جديد براي تحليل تصادفي تراكم به كمك مدلسازي عدم قطعيتهاي ذاتي سيستم قدرت است. جهت تحليل مسئله مديريت تراكم بهصورت احتمالي بهجاي استفاده از روشهاي معمول، از برنامهريزي مبتني بر شانس كه روشي براي مدلسازي مسایل بهينهسازي تصادفي است، استفاده ميگردد. مدل پیشنهادی مدیریت احتمالی تراکم توسط يك روش عددي با تكيه بر الگوريتم ژنتيك كد حقيقي و تكنيك مونت كارلو تحليل ميشود. براي مطالعه كارايي روش پيشنهادي، مديريت تراكم بهصورت احتمالي بر روي شبكه 9باسه اصلاحشده IEEE پيادهسازي ميشود. در اين شبكه منتخب، روش پيشنهادي براي تحليل تصادفي تراكم با روش ميانگين مقايسه شده و عملكرد روش ارائهشده در اين مقاله ارزيابي ميگردد. مطالعه نتایج، نشاندهنده انعطافپذیری روش پیشنهادی در مدیریت تراکم شبکه انتقال است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
280 - بررسی تاثیر بهره وری دانش بر توانمندسازی کارکنان در شرکت بیمه
مرضیه دهقانی نیری یوسف محمدی مقدم نادر شیخ الاسلامیتحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر بهره وری دانش بر عوامل توانمندسازی نیروی انسانی کارکنان شرکت بیمه، به روش همبستگی،از نظر ماهیت داده ها کمی و کیفی و ماهیت روش توصیفی می باشد. جامعه آماری تحقیق را کارمندان بیمه (380 نفر) ، از فرمول کوکران تعداد 191 نفر، به روش نمونهگیری چکیده کاملتحقیق حاضر به منظور بررسی تأثیر بهره وری دانش بر عوامل توانمندسازی نیروی انسانی کارکنان شرکت بیمه، به روش همبستگی،از نظر ماهیت داده ها کمی و کیفی و ماهیت روش توصیفی می باشد. جامعه آماری تحقیق را کارمندان بیمه (380 نفر) ، از فرمول کوکران تعداد 191 نفر، به روش نمونهگیری تصادفی ساده، انتخاب شدند. جهت جمعآوری اطلاعات پرسشنامهای شامل سه بخش: اطلاعات جمعیتشناختی، پرسشنامه توانمندسازی اسپریتزر، پرسشنامه بهره وری دانش (سوالات کیفی - مصاحبه) می باشد.روائی پرسشنامهها توسط اساتید و پایائی نیز با اجرای اولیه در نمونهای 18 نفری تأیید شد. نتایج در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی با نرم افزار لیزرل، مورد بررسی قرار گرفتند. رابطه بین بهره وری دانش با احساس معناداری شغل (r=0.83)، بین بهره وری دانش و احساس شایستگی (0.86=r)،بین بهره وری دانش با احساس داشتن استقلال(0.92 =r)، بین بهره وری دانش با احساس مؤثر بودن در شغل (0.90= r)، بین بهره وری دانش و احساس اعتماد به همکاران (0.92 =r)، همچنین بین هر یک از مولفه های بهره وری دانش با توانمندسازی ارتباط قوی و مثبت وجود دارد. رابطه ی بین نوآوری تدریجی و توانمندسازی(0.66 =r) و بین نوآوری بنیادی و توانمندسازی (0.92=r)، به دست آمد. در نتیجه بهره وری دانش با تأثیرپذیری از نوآوری تدریجی و بنیادی با توانمند سازی کارکنان ارتباط مستقیم دارد ولی تأثیر بر توانمندسازی کارکنان ندارد . بنابراین این عوامل تسهیل کننده برای توانمندساز کردن کارکنان نمیباشد. با توجه به یافته های تحقیق پیشنهاداتی برای غنی تر ساختن توانمندسازی کارکنان و اهمیت دادن ، مواردی عنوان شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
281 - اعتباریابی مدل ارزشیابی آموزشی تحقق انتظارات (ROE)
دکتر علیرضا دهقانی بیژن عبدالهی حسین عباسیان محمدرضا بهرنگیاین مقاله در پی آن است تا در راستای سیر تحول ارزشیابی آموزشی، مدل ارزشیابی آموزشی تحقق انتظارات (ROE) را اعتباریابی کند. جامعه مورد مطالعه، ذینفعان برنامههای آموزشی سازمان صداوسیما بودند که تعداد 465 نفر از آنها با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای متناسب، انتخاب شدند. چکیده کاملاین مقاله در پی آن است تا در راستای سیر تحول ارزشیابی آموزشی، مدل ارزشیابی آموزشی تحقق انتظارات (ROE) را اعتباریابی کند. جامعه مورد مطالعه، ذینفعان برنامههای آموزشی سازمان صداوسیما بودند که تعداد 465 نفر از آنها با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای متناسب، انتخاب شدند. روایی محتوایی ابزار اندازهگیری مبتنی بر دیدگاه خبرگان و با فرمهای CVI و CVR و پایایی آن مبتنی بر ضریب آلفای کرونباخ به میزان 0.975 به دست آمد. دادههای گردآوری شده با استفاده از مدلیابی معادلات ساختاری و نرمافزار LIZREL تحلیل شدند. نتایج تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول نشان داد روابط بین همه نشانگرها با مؤلفههای مدل در سطح P<0.01 معنیدار هستند. نتایج تحلیل عاملی مرتبه دوم و تحلیل مسیر، ضمن برازش مدل، نشان داد 17 مورد از روابط فرض شده بین متغیرهای مختلف در سطح p<0.05 معنیدار بودند. مدل اعتباریابی شده ROE ضمن تطبیق با آخرین تحولات حوزه ارزشیابی آموزشی، نتیجهمدار و فرایندمدار است و تعریف جدیدی از مفهوم اثربخشی آموزشی را مبتنی بر انتظارات ذینفعان برنامههای آموزشی ارائه میدهد و میتواند اثربخشی برنامههای آموزشی سازمان صدا و سیما را بر مبنای انتظارات ذینفعان این سازمان ارزشیابی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
282 - نقد اشكالات فخررازي به ابنسينا دربارة حقيقت علم
سیده زهرا موسوی بایگی وحید خادم زادهفلاسفة مسلمان اگرچه بصورت خاص به مباحث معرفتشناسی نپرداختهاند اما در باب کلیات علم و معرفت، بتفصیل سخن گفتهاند. شیخالرئیس، در آثار متعدد خود، بمناسبتهای مختلف، تعابیر متفاوتی دربارة چیستی علم بیان كرده و گاهی علم را صرفاً کیف، گاهی کیف دارای اضافه و گاه صرفاً اضافه چکیده کاملفلاسفة مسلمان اگرچه بصورت خاص به مباحث معرفتشناسی نپرداختهاند اما در باب کلیات علم و معرفت، بتفصیل سخن گفتهاند. شیخالرئیس، در آثار متعدد خود، بمناسبتهای مختلف، تعابیر متفاوتی دربارة چیستی علم بیان كرده و گاهی علم را صرفاً کیف، گاهی کیف دارای اضافه و گاه صرفاً اضافه دانسته است. همچنین تعبیر علم به تجرد از ماده نیز در آثار او بچشم میخورد. این تعدد عبارات، برای افرادی همچون فخررازی، دستاويزي شده تا اندیشة شیخ را مورد نقد و جرح قرار دهند. فخررازی در مواضع متعدد از آثارش تأکید میکند كه ديدگاه ابنسینا در باب علم متشتت بوده و نتوانسته به دیدگاهي واحد دربارة حقیقت علم دست يابد. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی ـ توصیفی و با رویکرد نقادانه نوشته شده، میکوشد پس از نقل ادعای فخررازی، صحت آن را ارزیابی نماید، سپس بسراغ آثار او رفته تا تعاریف علم نزد وی را بررسی نمايد. نتیجة بدستآمده از بررسیها نشان میدهد كه اگرچه برخی مشکلات مبنایی در دیدگاه شیخالرئیس وجود دارد، اما سخنان ابنسینا بر اساس مبانی او، مستحکم و قابل تحویل به دیدگاهی واحد است این درحالیست که رازی خود در مسئلة مذکور دچار دوگانهگویی شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
283 - حق بر آموزش کودکان توان خواه ذهنی از منظر اسناد بین المللی حقوق بشر و حقوق ایران
هدی سادات پرن محمد علی پورمتقیحق بر آموزش، به عنوان یک حق بشری، از مهم رین حقوق مصرح در اسناد بین المللی و داخلی برای همه انسان ها می باشد و در اسناد بینالمللی هم چون اعلامیه جهانی حقوق بشر و قوانین داخلی ایران مانند قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته است. از حساس ترین طیف های برخوردار از حق بر آموز چکیده کاملحق بر آموزش، به عنوان یک حق بشری، از مهم رین حقوق مصرح در اسناد بین المللی و داخلی برای همه انسان ها می باشد و در اسناد بینالمللی هم چون اعلامیه جهانی حقوق بشر و قوانین داخلی ایران مانند قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته است. از حساس ترین طیف های برخوردار از حق بر آموزش، کودکان توان خواه ذهنی هستند که زمینه ها و دلایل مختلفی ممکن است آنان را در رسیدن به حق خود با موانعی مواجه نماید. مسلم است که کم توانی نباید مانع برخورداری کودکان از این حق مهم بشری گردد؛ اما متاسفانه در عمل ما شاهد چالش ها و مشکلاتی در حوزه بین المللی و داخلی در ایران که مانع تحصیل و آموزش به موقع و مناسب کودکان توان خواه ذهنی می باشند، هستیم. از مهمترین مشکلات در این رابطه، خلأ قانونی و به تبع آن کاستی ها و نواقص اجرایی در نظام داخلی برای حمایت و تأمین همه جانبه حق بر آموزش در مورد کودکان توان خواه ذهنی است. در این رابطه لازم است، قانون گذار با توجه به وضعیت خاص کودکان توان خواه ذهنی، به این موضوع توجه ویژه ای مبذول دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
284 - تأثیر کرونا بر مفهوم مصلحت (با تأکید بر حق ملاقات کودک)
محمد جواد عبداللهی زینب حاتمیمستفاد از ماده 45 قانون جدید حمایت از خانواده، رعایت غبطه و مصلحت کودکان و نوجوانان در تمامی تصمیمات دادگاه و مقامات اجرایی الزامی است. مصلحت در حقوق خانواده همان رعایت بهترین منافع است که بتعبیر دیگر به آن منافع عالیه ميگویند. اپیدمی کرونا که با ایجاد شرایط و اوضاع و ا چکیده کاملمستفاد از ماده 45 قانون جدید حمایت از خانواده، رعایت غبطه و مصلحت کودکان و نوجوانان در تمامی تصمیمات دادگاه و مقامات اجرایی الزامی است. مصلحت در حقوق خانواده همان رعایت بهترین منافع است که بتعبیر دیگر به آن منافع عالیه ميگویند. اپیدمی کرونا که با ایجاد شرایط و اوضاع و احوال خاص، تغییراتي اساسی در زندگی مردم ایجاد کرد، موضوع مصلحت و حق ملاقات طفل را تحتتأثیر قرار داده است. از یکسو، در صورت مبتلا بودن یا ناقل بودن هر کدام از والدین، سلامت طفل به خطر میافتد و از سوی دیگر، در صورت قطع ارتباط دیداری و ملاقات طفل، سلامت روحی و روانی او آسیب میبیند. بهمين دليل باید راهکارهای جدی برای ملاقات طفل با هرکدام از والدین در نظر گرفته شود. این پژوهش، با رویکرد فلسفی، سعی دارد از طریق بررسی روّیه قضایی و همچنین آراء اندیشمندان، به بررسی تأثیرات این بحران در تشخیص مصلحت طفل و نظارت خانواده و دادگاه بر حق ملاقات هرکدام از والدین بپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
285 - تبیین حقوق کودک در دوره بحران و قرنطینه
سینا ترکاشوندانسان برای زندگی اجتماعی خویش نیازمند امنیت جسمی، روحی، اقتصادی و... است. کودکان نیز که پایه و اساس رشد جسمی، عقلی و اجتماعی آنان، از همان سالهای نخست زندگی آغاز ميشود، با توجه به وضعیت خاصشان بلحاظ جسمی و روحی، نیاز به حمایتها و مراقبتهای ویژه دارند. این اقدامات باید چکیده کاملانسان برای زندگی اجتماعی خویش نیازمند امنیت جسمی، روحی، اقتصادی و... است. کودکان نیز که پایه و اساس رشد جسمی، عقلی و اجتماعی آنان، از همان سالهای نخست زندگی آغاز ميشود، با توجه به وضعیت خاصشان بلحاظ جسمی و روحی، نیاز به حمایتها و مراقبتهای ویژه دارند. این اقدامات باید مفهوم و قالبي متناسب یافته و با توجه به ناتوانی کودکان برای استیفای مستقیم حقوق خود، جنبههای حمایتی وسیعی پیدا کنند؛ بگونهيی که بزرگسالان، الزام ناشی از حمایت آنها را کاملاً احساس کنند. در همين راستا هدف پژوهش حاضر تبیین حقوق کودک در دورة بحران و قرنطینه میباشد. توجه به حقوق کودک، فقط بحث جوامع امروزی نیست بلکه دین مبین اسلام نيز به حقوق کودک توجه داشته است. احترام و تکریم کودک، پرهیز از خشونت و بدرفتاری با کودکان، رعایت عدالت و پرهیز از تبعیض از جمله آموزههای اسلام در این حوزه هستند. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است، بدین صورت که ابتدا به تبیین حقوق کودک بصورت عام پرداخته، سپس به تحلیل حقوق کودک در شرایط بحران و قرنطینه میپردازد. یافتههای پژوهش بیانگر آنست که در دورة بحران و قرنطینه، حق بازی کردن کودکان و جنب و جوش از آنها سلب میشود، همچنین کودکآزاری توسط بزرگسالان شیوع پیدا میکند و حقوق اخلاقی و تربیتی کودکان نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. نتایج پژوهش نشان داد که کودکان در شرایط بحران و قرنطینه توانایی کمتری نسبت به بزرگسالان برای دستیابی به حقوقشان دارند، زيرا حقوقشان اغلب توسط بزرگسالان پایمال میشود و در مراجعه مستقل به مراجع قانونی برای تظلم و دادخواهی نيز کاملاً وابسته به بزرگسالان هستند. تبیین حقوق کودک در شرایط بحران و قرنطینه مبیّن نیازمندیهای اساسی و بنیادین کودکان و نیز تکالیف خانواده، جامعه و دولت در رفع نیازهای آنان بوده و متضمن تدابیر اجرایی در حمایت از کودکان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
286 - بررسی نقش تعدیلی زنان در هیئت مدیره بر ارتباط بین گرایش¬های کارآفرینانه شرکت¬ها و عملکرد مالی در شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
سید داوود حسینی راد مصطفی قاسمی عبدالرضا محسنیدر کشورهای در حال توسعه، زنان برای ارتقای خانواده و رشد و توسعه کشورهای خود نقش مهمی ایفا می کنند. موفقیت زنان کارآفرین در جوامع، نهتنها باعث سودهای اقتصادی میشود؛ بلکه، منافع اجتماعی و فرهنگی هم ایجاد میکند. سه دلیل مهم کشورها برای توجه به مقوله کارآفرینی، «تولید چکیده کاملدر کشورهای در حال توسعه، زنان برای ارتقای خانواده و رشد و توسعه کشورهای خود نقش مهمی ایفا می کنند. موفقیت زنان کارآفرین در جوامع، نهتنها باعث سودهای اقتصادی میشود؛ بلکه، منافع اجتماعی و فرهنگی هم ایجاد میکند. سه دلیل مهم کشورها برای توجه به مقوله کارآفرینی، «تولید ثروت، توسعه تکنولوژی و اشتغال مولد» است. پژوهش حاضر به بررسی نقش زنان در هیات مدیره بر ارتباط بین گرایش های کارآفرینانه شرکت ها و عملکرد مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. براي اين منظور داده هاي مربوط به 140 شركت پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براي سال هاي 1391 الي 1397 جمع آوري و به روش معادلات ساختاری (PLS) مورد بررسي قرار گرفت. يافته هاي حاصل از پژوهش نشان می دهد که زنان نقش تعدیلی بین معیارهای گرایش کارآفرینانه و شاخص های عملکرد شرکت دارند. بدین معنا که نقش زنان در هیات مدیره باعث بهبود ارتباط بین گرایش کارآفرینانه و عملکرد مالی شرکت ها خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
287 - سیر تحولات دادرسی دادگاه اطفال در حقوق کیفری ایران
اسماعیل کشکولیان مسعود حیدریزمینه و هدف: دادرسی عادلانه یکی از مهمترین مباحثی است که در مورد اطفال بزهکار همواره مورد توجه قانونگذار بوده است، لذا در این راستا همواره دچار تحولات متعددی شده است که بررسی سیر این تحولات میتواند مقنن را در پیشبرد اهداف متعالی حقوق کودکان یاری رساند. هدف از ارائه ا چکیده کاملزمینه و هدف: دادرسی عادلانه یکی از مهمترین مباحثی است که در مورد اطفال بزهکار همواره مورد توجه قانونگذار بوده است، لذا در این راستا همواره دچار تحولات متعددی شده است که بررسی سیر این تحولات میتواند مقنن را در پیشبرد اهداف متعالی حقوق کودکان یاری رساند. هدف از ارائه این پژوهش شناخت و تبیین تحولات تقنینی و قضایی است که در طول سالهای متعدد در حوزه دادرسی اطفال صورت پذیرفته و آن را به یک دادرسی منصفانه نزدیک کرده است. روش: روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است. یافتهها: یافتهها حاکی از آن است که تحولات شگرفی در عرصه دادرسی اطفال رخ داده است که ایجاد پلیس ویژه اطفال، غیر علنیبودن دادرسی، تخصصیشدن محاکم اطفال، لزوم متخصصبودن قضات دادگاه اطفال، پایهگذاری دادسرای اطفال و قابل تجدید نظربودن همه آرای صادره محاکم مذکور، در این شمار است. نتیجهگیری: قانونگذار ایران در طول چندین دهه قانونگذاری در مورد اطفال، همواره سعی بر آن داشته است تا گامی مؤثر در حوزه دادرسی اطفال بردارد؛ به طوری که علاوه بر ابعاد حقوق کیفری، تحولاتی نیز به لحاظ جرمشناسی در حوزه مذکور ایجاد شده است و قانونگذار رویکرد خود را از جرممداری به مجرممداری تغییر داده تا رسیدگی به جرائم اطفال با عدالت و انصاف بیشتری همراه باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
288 - سلوک و شریعت
رضا رمضانی گیلانیسلوک مبتنی بر شریعت و شریعت مولدِ سلوک تا شهود دارای اهمیت خاص و ضرورت علمی و عملی ویژه ای است، زیرا یکی از مسائل بنیادین درعرفان عملی نسبت شناسی سلوک و شریعت در سه مرحله قبل، حین و بعد از وصول می باشد که مسئله ای چالشی بوده و معرکه آرای اصحاب معرفت و ارباب معنویت و عرف چکیده کاملسلوک مبتنی بر شریعت و شریعت مولدِ سلوک تا شهود دارای اهمیت خاص و ضرورت علمی و عملی ویژه ای است، زیرا یکی از مسائل بنیادین درعرفان عملی نسبت شناسی سلوک و شریعت در سه مرحله قبل، حین و بعد از وصول می باشد که مسئله ای چالشی بوده و معرکه آرای اصحاب معرفت و ارباب معنویت و عرفان پژوهان شد. درنوشتار حاضر مسئله محوری تبیین نسبت سلوک و شریعت در مراحل مختلف سلوکی و جریان شهود است تا جایگاه شریعت درهندسه سلوک و مراتب وجودی سالک الی الله تا مقام وصول درک و دریافت شود. روش بحث نیز نقلی – عقلی با جانمایه عرفانی است که پس از تبیین مفهومی هرکدام از سلوک و شهود،دستاورد مقاله دراثبات و ایضاح شریعت بعنوان منبع معرفت، میزان کشف و شهود، تآمین باید و نبایدهای سلوکیِ سالک در همه مراتب معنوی و فتوحات غیبی تا مقام فناء و بقای بالله ظهور یافته و دو دیدگاه سقوط تکلیف و تفکیک شریعت از طریقت و حقیقت را مورد نقادی قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
289 - بررسی تقابل کفر و ایمان و حق و باطل و پیامدهای آنان بر اساس تشبیهات تمثیلی آیات قرآن
عبدالرحیم زارعیان جهرمی صفدر شاکر ابراهیم زارعیفراز ابزارهای مهمی که می توان به وسیله آن، مفاهیم و مطالب را دقیق تر وسریع تر به أذهان مردم منتقل نمود، استفاده از ضرب المثل، تشبیه، تمثیل و غیره است. قرآن کریم در راستای بیان پیام های هدایتی در قالبی بلاغی و مفهومی، از ابزارهایی همچون استفاده از مثال و تشبیه تمثیلی بهره چکیده کاملاز ابزارهای مهمی که می توان به وسیله آن، مفاهیم و مطالب را دقیق تر وسریع تر به أذهان مردم منتقل نمود، استفاده از ضرب المثل، تشبیه، تمثیل و غیره است. قرآن کریم در راستای بیان پیام های هدایتی در قالبی بلاغی و مفهومی، از ابزارهایی همچون استفاده از مثال و تشبیه تمثیلی بهره برده است. در قرآن مجید حدود 500 آیه وجود داردکه دارای تشبیه، تمثیل، کنایه، مجاز و تشبیه تمثیلی می باشد. این مقاله درصدد است با اتخاذ روش توصیفی- تحلیلی، پس از تبیین مفهوم تشبیه تمثیلی و کارکرد قرآنی آن، تشبیهات تمثیلی قرآن کریم در مقوله منافقین و نفاق را مورد بررسی و واکاوی قرار دهد. آنچه مسلم است از ابتدا خلقت حضرت آدم (ع) مبارزه و نبرد حق و باطل برای اثبات توحید و یکتاپرستی و نفی شرک و بتپرستی وجود داشته و تا قیامت نیز وجود خواهد داشت؛ زیرا یکی از مبانی و اصول اوّلیة حق مبارزه با کفر و شرک و باطل است و آیات زیادی در قرآن در همین رابطه نازل شده است. خداوند به همین منظور از تشبیه تمثیلی در قرآن برای تداعی هر چه بیشتر این موضوع به اذهان انسان ها استفاده نموده است. ما نیز در این مطالعه آیاتی در این باب آورده ایم و همچنین در قرآن آیات زیادی درباره مذمت کافران و مشرکان و آنچه می پرستند بیان شده است و تمثیلاتی آورده است و حتی سوره ای کامل به نام سوره کافرون نازل شده است و قرآن برای آن ها تمثیل و تشبیهات زیادی آورده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
290 - دیالکتیک عدالت و نظم عمومی و سنتز حقوق شهروندی
حمید طالب زادهحقوق شهروندی به عنوان مجموعه حقوق تعریف شده فرد با عنوان شهروند به مفهوم رکن فرمانبردار و تاثیرگذار جامعه سیاسی در برابر دولت با لحاظ فاکتور ارتباط ایندو در قالب تابعیت و نهایتاً یکسان بودن تمام افراد جامعه در برابر قانون با عنایت به رابطه نامتقارن بین قدرت ناب سیاسی و چکیده کاملحقوق شهروندی به عنوان مجموعه حقوق تعریف شده فرد با عنوان شهروند به مفهوم رکن فرمانبردار و تاثیرگذار جامعه سیاسی در برابر دولت با لحاظ فاکتور ارتباط ایندو در قالب تابعیت و نهایتاً یکسان بودن تمام افراد جامعه در برابر قانون با عنایت به رابطه نامتقارن بین قدرت ناب سیاسی و فرد مشخصاً با مفاهیم عدالت و نظم عمومی اشتراک پیدا می کند که با تحلیل این مفاهیم به نظر میرسد حقوق شهروندی بعنوان نمودها و مصادیق مفهومی از عدالت که در مقام عمل تزاحم با نظامات اجتماعی مربوط به نظم عمومی پیدا می کند مطرح می گردد لحاظ مبانی ، غایات و کیفیت طرح این مسایل گفته های فوق را تایید می نماید. البته لحاظ نسبیت در تمامی مفاهیم سه گانه عدالت ، نظم عمومی و حقوق شهرندی همانند سایر مفاهیم علوم انسانی مانع از این امر است که به طور جزم فرض فوق را مورد تاکید قرار داد ولی لحاظ تعاریفی نسبتاً مقبول از این مفاهیم موید امر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
291 - پاسخ نظم حقوق داخلی به خشونت علیه کودکان
آرین پتفتزمینه و هدف: کودکی حساس ترین دوره حیات بشری است که ابعاد مختلف جسمی و روانی افراد در آن شكل گرفته و تكامل می یابد. از این رو حفظ و تضمین رشد و سلامت جسمی و روانی کودک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در مقاله حاضر تلاش بر این است که شمای کلی نظم هنجاری حقوقی داخلی در چکیده کاملزمینه و هدف: کودکی حساس ترین دوره حیات بشری است که ابعاد مختلف جسمی و روانی افراد در آن شكل گرفته و تكامل می یابد. از این رو حفظ و تضمین رشد و سلامت جسمی و روانی کودک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. در مقاله حاضر تلاش بر این است که شمای کلی نظم هنجاری حقوقی داخلی در پاسخ به خشونت علیه کودکان به تصویر کشیده شود. روش: این مطالعه بهصورت توصیفی-تحلیلی و با استفاده از بررسی منابع کتابخانهای و بهویژه قوانین انجام گرفته است. یافتهها: کودکان هرگز نباید در وضعیت های خشونت آمیز خانوادگی یا اجتماعی قرار گرفته و مصادیق کودک آزاری را تجربه کنند. از آنجا که کودکان امروز، در آینده مسئولیت جامعه را بر عهده خواهند داشت و پیشرفت و توسعه کشور در گرو تربیت و رشد صحیح آنان است، لذا مسئله خشونت علیه کودکان که به شدت موجب آسیب به این امر می شود، مورد توجه خاص قوانین کشورمان قرار گرفته است. نتیجهگیری: در نظم حقوقی کنونی، واکنش در قبال خشونت علیه کودکان حد و مرزی نمیشناسد و امروزه مصادیق مختلفی چون تنبیه خشونت آمیز فیزیکی و روانی، بی توجهی والدین، غفلت، بهره کشی، عدم سلامت فضای مجازی، ترک تحصیل، هرزهنگاری، فشارهای ناشی از فقر و مانند آن را در بر دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
292 - حق بر زندگی خانوادگی کودکان در پرتو نظام حقوق بشر
مهری توتونچیان مینا سرشارخانواده نقش بی بدیلی در تأمین سلامت فرد و جامعه دارد؛ از این رو کودکان باید تحت مراقبت والدین و در چارچوب خانواده رشد و نمو یابند. منظور از مراقبت والدین، حفظ ارتباط و تداوم تماس کودک با خانواده است. پژوهش حاضر با مروری بر اسناد بینالمللی به ضرورت حق زندگی خانوادگی کود چکیده کاملخانواده نقش بی بدیلی در تأمین سلامت فرد و جامعه دارد؛ از این رو کودکان باید تحت مراقبت والدین و در چارچوب خانواده رشد و نمو یابند. منظور از مراقبت والدین، حفظ ارتباط و تداوم تماس کودک با خانواده است. پژوهش حاضر با مروری بر اسناد بینالمللی به ضرورت حق زندگی خانوادگی کودکان در پرتو نظام حقوق بشر پرداخته است. خانواده به مثابه یگانه زیربنای استوار جامعه و نخستین نهاد اجتماعی، واحد طبیعی و بنیادی است که در طول تاریخ همواره در جایگاه حامی و تأمین کننده نیازهای اساسی اعضای خود عمل کرده است. عوامل متعدد و متنوع در چند قرن گذشته و به ویژه دهههای اخیر موجبات تغییرات چشمگیری در تعریف و ساختار و کارکرد خانواده و نقش دولت در این نهاد را فراهم آورده است. نظام بینالمللی حقوق بشر نیز با امعان نظر به متغیر بودن مفهوم خانواده و اینکه این مفهوم از یک مکان به مکان دیگر و از یک زمان به زمان دیگر و بسته به شرایط تاریخی، اجتماعی و فرهنگی متغیر است ضمن تصدیق وجود اشکال مختلفی از طبقات اجتماعی در سراسر دنیا، هیچ تعریف خاصی از خانواده و انواع آن ارائه نمیدهد. با وجود این، حق بر زندگی خانوادگی کودکان در نظام بینالمللی حقوق بشر به عنوان حق بنیادین به رسمیت شناخته شده است؛ و علاوه بر اقرار به حق بر زیستن در خانواده برای کودک، حق ازدواج و تشکیل خانواده و حمایت از نهاد خانواده مورد مداقه قرار گرفته است که این حقوق ریشه در شأن و کرامت و آزادی انسان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
293 - تحلیل و بررسی تاثیر ساختار حقوقی "نشانه¬های جغرافیایی" در توسعه صنایع-دستی و گردشگری روستایی
حمید حمیدیان عباس برزوئینواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد چکیده کاملنواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد و توسعه اقتصاد روستایی همواره مورد توجه بوده است.درآمدزایی و تجاری سازی این صنایع بعضا می تواند در اقتصاد بومی منطقه ای،ملی و حتی بین المللی موثر باشد. حمایت از این تولیدات دستی روستایی نه تنها می تواند به طور مستقیم در اقتصاد روستایی موثر باشد بلکه می تواند زمینه را برای جذب گردشگر نیز فراهم نماید.پیش شرط ارائه محصولات و صنایع دستی روستایی به بازار و کسب درآمد از آن،حمایت در برابر هرگونه تقلب و سواستفاده و جعل است."نشانه های جغرافیایی"به عنوان یکی از ابزار های نظام حقوق مالکیت فکری،در عرصه های ملی و بین المللی تضمیناتی برای حمایت از این صنایع فراهم نموده است. با این حال این تضمینات علی رغم فراهم-نمودن فرصت هایی برای رشد و توسعه صنایع روستایی،دارای چالشهای متعددی است که برای رفع آن در این پژوهش پیشنهاداتی ارائه شده است.نواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد و توسعه اقتصاد روستایی همواره مورد توجه بوده است.درآمدزایی و تجاری سازی این صنایع بعضا می تواند در اقتصاد بومی منطقه ای،ملی و حتی بین المللی موثر باشد. حمایت از این تولیدات دستی روستایی نه تنها می تواند به طور مستقیم در اقتصاد روستایی موثر باشد بلکه می تواند زمینه را برای جذب گردشگر نیز فراهم نماید.پیش شرط ارائه محصولات و صنایع دستی روستایی به بازار و کسب درآمد از آن،حمایت در برابر هرگونه تقلب و سواستفاده و جعل است."نشانه های جغرافیایی"به عنوان یکی از ابزار های نظام حقوق مالکیت فکری،در عرصه های ملی و بین المللی تضمیناتی برای حمایت از این صنایع فراهم نموده است. با این حال این تضمینات علی رغم فراهم-نمودن فرصت هایی برای رشد و توسعه صنایع روستایی،دارای چالشهای متعددی است که برای رفع آن در این پژوهش پیشنهاداتی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
294 - کاوشی در نظام تعریف سینوی؛ تحلیل مواجهۀ ابن¬سینا با ارسطو و فارابی
محمد حسین زادهرهیافت سینوی در نظریۀ تعریف، تبیین و توسعۀ نظریۀ تعریف ارسطویی است. او نظام تعریف ارسطو ـ يعني تعریف اشیاء بر اساس تحلیل ماهیت آنها به جنس و فصل ـ را پذیرفته و آن را بسط داده است. علاوه بر این، دیدگاههای نوآورانه يی را نیز به آنها افزوده که کمتر به آنها توجه شده و محق چکیده کاملرهیافت سینوی در نظریۀ تعریف، تبیین و توسعۀ نظریۀ تعریف ارسطویی است. او نظام تعریف ارسطو ـ يعني تعریف اشیاء بر اساس تحلیل ماهیت آنها به جنس و فصل ـ را پذیرفته و آن را بسط داده است. علاوه بر این، دیدگاههای نوآورانه يی را نیز به آنها افزوده که کمتر به آنها توجه شده و محققان و پژوهشگران بصورت منسجم و ساختارمند آنها را تنظیم و تبیین نکرده اند. این مقاله با روش توصیفی ـ تحلیلی نظریۀ تعریف سینوی را در ساختاری منجسم بيان کرده و نحوۀ مواجهۀ ابنسينا با دیدگاه ارسطو و فارابی را تحلیل کرده است. همچنین نوآوریهای ابن سینا در مسئلۀ تعریف را برشمرده و با تأکید بر جنبه های کمتر شناخته شدۀ آن، به این پرسشها پاسخ داده است: چگونه و با چه توضيحي ناشناختنی بودن فصل اشیاء با نظریۀ ابنسینا در تعریف و شناخت اشیاء سازگار است؟ آیا نظریۀ تعریف سینوی صرفاً معطوف به امور ماهوی است یا گسترۀ آن شامل امور غیرماهوی نیز میشود؟ ابن سینا چه سازوکاری برای تعریف امور غیرماهوی ارائه کرده است؟ پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
295 - بررسی رابطه بین حق الزحمه حسابرسی با کیفیت سود و کیفیت حسابرسی در بورس اوراق بهادار تهران
فاطمه محمدزادهحق الزحمه حسابرسی از موضوعات مهمی است که ذهن صاحبکار و حسابرس را به خود مشغول می کند و باید درباره آن به روشنی مذاکره کرد. عوامل مختلفی بر حق الزحمه حسابرسی مؤثر است از جمله این عوامل می توان به کیفیت حسابرسی اشاره کرد. سؤالات اصلی این تحقیق این است که آیا میان حق الزحم چکیده کاملحق الزحمه حسابرسی از موضوعات مهمی است که ذهن صاحبکار و حسابرس را به خود مشغول می کند و باید درباره آن به روشنی مذاکره کرد. عوامل مختلفی بر حق الزحمه حسابرسی مؤثر است از جمله این عوامل می توان به کیفیت حسابرسی اشاره کرد. سؤالات اصلی این تحقیق این است که آیا میان حق الزحمه حسابرسی و کیفیت حسابرسی در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟ و همینطور، آیا میان حق الزحمه حسابرسی و کیفیت سود در بورس اوراق بهادار تهران رابطه معناداری وجود دارد؟ برای این منظور، داده های موردنیاز این تحقیق از 52 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران، در دوره زمانی 1393 تا 1397 جمع آوری گردیده است. روش های مورد استفاده جهت آزمون فرضیه ها، رگرسیون چند متغیره می باشد. نتایج نشان می دهد که، رابطۀ معناداری میان حق الزحمه حسابرسی با کیفیت سود و نیز کیفیت حسابرسی شرکتهای عضو بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
296 - بررسی رابطه بین کارایی هیات مدیره و حق الزحمه حسابرسی در شرکت های سرمایه گذاری پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
خدیجه رئیسیان پروریهدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین کارایی هیئت مدیره شرکت و هزینه های حسابرسی شرکت میباشد. پژوهش حاضر از لحاظ روش پژوهش توصیفی پس رویدادی و از لحاظ هدف از نوع کاربردی است چراکه نتایج آن مورد استفاده بهره وران قرار خواهد گرفت. جامعه آماري اين پژوهش كليه شرکت های سرمایه گ چکیده کاملهدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه بین کارایی هیئت مدیره شرکت و هزینه های حسابرسی شرکت میباشد. پژوهش حاضر از لحاظ روش پژوهش توصیفی پس رویدادی و از لحاظ هدف از نوع کاربردی است چراکه نتایج آن مورد استفاده بهره وران قرار خواهد گرفت. جامعه آماري اين پژوهش كليه شرکت های سرمایه گذاری، مالی و بیمه فعال در بورس اوراق بهادار تهران به تعداد 40 شرکت هستند که با روش حذف سیستماتیک تعداد 33 شرکت حجم نمونه را تشکیل داده است. به منظور جمعآوری داده ها اطلاعات مالی موردنیاز، از طریق صورت های مالی طی بازه زمانی 5 ساله 1397-1393 به شیوه پنل دیتا استخراج شده که بوسیله نرمافزار SPSS و ایویوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برای تحلیل استنباطی متغیرها به منظور تجزیه و تحلیل آماری داده ها از آزمون های مختلف آماری شامل رگرسیون استفاده شده است. سه فرضیه بررسی شده است و نتایج نشان داد که بین اندازه هیأت مدیره، تعداد مدیران مستقل هیأت مدیره و کارایی کمیته حسابرسی و حق الزحمه حسابرسی رابطه مثبت و معنی داری وجود دارد. و فرضیه های پژوهش تأیید شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
297 - بررسی حقوقی استراتژی قیمتگذاری پویا در شرکتهای ارائهدهنده خدمات هوشمند حملونقل با تأکید بر اپلیکیشن اسنپ
منصور امینی صادق صیادیتجارت الکترونیکی به مفهوم بهرهگیری از ابزارهای الکترونیکی در فرایند انجام کسبوکارهای نوین میباشد. این نوع از تجارت بهعنوان محل پیوند فناوریها با بازار کسبوکار موجب ایجاد یک بازار پایدار برای اشتغال گروههای مختلف شده است. برای انجام برخی کسبوکارهای مدرن ابزارهای چکیده کاملتجارت الکترونیکی به مفهوم بهرهگیری از ابزارهای الکترونیکی در فرایند انجام کسبوکارهای نوین میباشد. این نوع از تجارت بهعنوان محل پیوند فناوریها با بازار کسبوکار موجب ایجاد یک بازار پایدار برای اشتغال گروههای مختلف شده است. برای انجام برخی کسبوکارهای مدرن ابزارهای الکترونیکی جدیدی ابداعشدهاند که آنها را با سایر مشاغل متفاوت میسازند. عاملهای هوشمند که بهعنوان ابزار برای شرکتهای فناوری محور عمل مینمایند وظیفهی قیمتگذاری پویای محصولات و خدمات این شرکتها را بر عهده دارند. در این مدل قیمتگذاری که اغلب کاملاً بدون مداخلهی اپراتور انسانی و بهصورت خودکار (هوشمند) انجام میگیرد، ابزارهای الکترونیکی با تجزیهوتحلیل عوامل مختلفی به قیمتگذاری میپردازند. هدف این پژوهش بررسی وضعیت و آثار حقوقی این مدل قیمتگذاری در شرکتهای ارائهدهنده خدمات هوشمند حملونقل میباشد. نوشتار حاضر به روش تحلیلی- توصیفی و کتابخانهای انجام شده است. مدل قیمتگذاری پویا در مقایسه با مدل سنتی، دارای مزایا و معایبی است؛ مزایا: 1- شفافیت در اعلام هزینهها 2- سبب تسهیل و تسریع در ارائه خدمات حملونقل میگردد 3- موجب کاهش هزینهها میشود. معایب: 1- اختیار مطلق شرکت در تعیین و پرداخت هزینهها نسبت به رانندگان 2- عدم امکان و پیشبینی نظارت بر طراحی و عملکرد اپلیکیشنهای شرکتهایی که از این مدل قیمتگذاری استفاده مینمایند 3- فقدان قوانین و مقررات متناسب و اختصاصی برای تخلفات احتمالی. براساس یافتههای این پژوهش، قوانین و مقررات موجود برای رفع چالشها و مقابله با تخلفات احتمالی در رابطه با مدل قیمتگذاری پویا کافی نبوده و بازنگری و اصلاح قوانین و مقررات و تدوین راهکارهای مناسب در این زمینه ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
298 - تعهدات زوجین سرپرست نسبت به فرزندخوانده و ضمانت اجرای آن در نظام حقوقی ایران با مطالعه تطبیقی در حقوق انگلستان
مرجان ارسطوییفرزندخواندگی، نهادی کارآمد از حیث ارتقای سطح زندگی اطفال بی سرپرست و بدسرپرست و زوجین یا افراد فاقد فرزند و بازتاب های مثبت اجتماعی است. در این رابطه، حمایت حداکثری از فرزندخوانده با تنظیم تعهدات سرپرستان و ضمانت اجرای تعهدات مزبور ضرورت خواهد یافت. تعهدات سرپرستان در ح چکیده کاملفرزندخواندگی، نهادی کارآمد از حیث ارتقای سطح زندگی اطفال بی سرپرست و بدسرپرست و زوجین یا افراد فاقد فرزند و بازتاب های مثبت اجتماعی است. در این رابطه، حمایت حداکثری از فرزندخوانده با تنظیم تعهدات سرپرستان و ضمانت اجرای تعهدات مزبور ضرورت خواهد یافت. تعهدات سرپرستان در حقوق ایران شامل انتقال بخشی از اموال، تأمین هزینه های طفل، بیمه عمر به نفع فرزندخوانده و حضانت و حسن رفتار و عدم ارتکاب اعمال منجر به سلب صلاحیت است که در صورت نقض هر یک با توجه به قواعد مربوطه ضمانت اجراهایی چون الزام به انجام تعهد، فسخ فرزندخواندگی، تغییر حکم سرپرستی و جبران خسارات وارده به فرزندخوانده را در پی خواهد داشت. از سوی دیگر، در حقوق انگلیس سیستم فرزندخواندگی کامل وجود دارد که بر اساس آن رابطه ناشی از فرزندخواندگی کاملاً منطبق با رابطه قانونی اطفال و والدین زیستی خود می باشد و این امر تمایز تعهدات و ضمانت های سرپرستان زیستی و غیرزیستی را کمرنگ می کند. البته در قوانین اخیر نوعی از فرزندخواندگی ناقص تحت عنوان قیمومت ویژه با تعهدات مشخص نیز در حقوق این کشور شناسایی شده است. در حقوق انگلیس با توجه به تعهدات سرپرست که شامل نفقه، مراقبت و تصمیمگیری در امور فرزندخوانده است، ضمانت اجراهایی چون الزام و هدایت سرپرست به انجام تکالیف قانونی و امکان تعقیب او در صورت سوء رفتار نسبت به طفل وجود دارد. همچنین، با توجه به رویه قضایی و تأکید قانون بر اصل رعایت رفاه مادی و معنوی طفل، برخلاف قاعده، در شرایط بسیار خاص و استثنایی، فرزندخواندگی رسمی، قابل فسخ است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
299 - روح حقوق کودک؛ نگاهی به اهداف حقوق کودک در رویکردی تطبیقی
سلمان کونانیپاسخدهی به این سوال که نظام حقوقیِ کودکان به چه منظوری وضع شده است قبل از هر چیز مستلزم آگاهی از مبنای حقوق کودک است. شناخت این مبانی هم در گرو شناسایی اهداف حقوق کودک در نظامات اجتماعی میباشد. از اینروست که میان مبنا و اهداف رژیم حقوقی کودکان یک پیوستگیِ قطعی وجود د چکیده کاملپاسخدهی به این سوال که نظام حقوقیِ کودکان به چه منظوری وضع شده است قبل از هر چیز مستلزم آگاهی از مبنای حقوق کودک است. شناخت این مبانی هم در گرو شناسایی اهداف حقوق کودک در نظامات اجتماعی میباشد. از اینروست که میان مبنا و اهداف رژیم حقوقی کودکان یک پیوستگیِ قطعی وجود دارد. آگاهی از این مبانی و اهداف به تحصیل درکی صحیحتر از فلسفه و کارکردهای حقوق کودک و قوانین و مقررات متناظر در جامعه کمک نموده و نظام قانونگذاری عمومی و سیاستگذاری جنایی را در تقنین قواعد و موازینِ حمایتی مطلوبتر در قبال خردسالان در جامعه یاری میدهد. راجع به اهداف حقوق کودک در سطوح ملی و جهانی نمیتوان از یک اتفاقنظر سراغ گرفت. برای این نظام حقوقی اهداف مختلفی برشمرده شده که لزوماً در مقام عمل در همۀ جهات همسو و همطریق هم نیستند. این مقاله با روشی توصیفی- تحلیلی سعی در شناسایی و تبیین اهداف حقوق کودک داشته است و در این مسیر نگاهی اجمالی هم به رویکرد اسناد و موازین بینالمللی و نیز نظام حقوقی ایران و خصوصاً قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399 افکنده است. یافتههای تحقیق نشان میدهد که صیانت از منافع عالیه کودکان، مهمترین مبنای حقوق کودک و ابدیتبخشیدن به حقِ حقداشتن برای کودکان، توانمندسازی خانوادهها و زمینهسازی برای رشد مادی و معنوی آنها از مهمترین اهدافِ خاص این نظام حقوقی میباشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
300 - بررسی عوامل مؤثر بر نوآوری و تولید دانش در کشورهای منتخب اروپا برای اصلاح ساختار سیاست¬گذاری در ایران
اسرین رحمانی سید محمدباقر نجفی محمد شریف کریمیدر الگوی تولید دانش بنیان، دانش و نوآوری مهم ترین عوامل تولید هستند لذا تولید دانش و نوآوری کلید اصلی رشد و توسعۀ اقتصادی به شمار می آید. فرایند تولید دانش و نوآوری نیازمند بسترسازی است؛ در این مقاله به بررسی میزان تأثیر سه عامل، مخارج حوزۀ تحقیق و توسعه، آموزش و همچنی چکیده کاملدر الگوی تولید دانش بنیان، دانش و نوآوری مهم ترین عوامل تولید هستند لذا تولید دانش و نوآوری کلید اصلی رشد و توسعۀ اقتصادی به شمار می آید. فرایند تولید دانش و نوآوری نیازمند بسترسازی است؛ در این مقاله به بررسی میزان تأثیر سه عامل، مخارج حوزۀ تحقیق و توسعه، آموزش و همچنین زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید دانش و نوآوری پرداخته می شود. هدف شناسایی عوامل موثر بر تحقق اقتصاد دانش بنیان به منظور سیاست گذاری برای تحقق آن در اقتصاد ایران است. میزان حق امتیازهای انحصاری به عنوان شاخصی برای تولید دانش و نوآوری در نظر گرفته شده است. کشورهای مورد مطالعه در این مقاله بیست و سه کشور منتخب عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی هستند. برای مدل سازی از روش پانل دیتا استفاده شده است. دست یابی به یک رابطۀ مثبت و معنادار میان سه متغیر مخارج حوزه تحقیق و توسعه، آموزش و زیرساخت فناوری با میزان حق امتیازهای انحصاری، از نتایج این پژوهش می باشد. نتایج برآوردها نشان می دهند که این سه عامل اهمیت بسزایی در فرایند تولید دانش و نوآوری دارند، به گونه ای که عدم توجه به آن ها عملا تولید دانش و نوآوری را با موانع جدی روبرو خواهد کرد. همچنین مقایسه میان نمودارهای توصیفی داده های مربوط به این سه متغیر برای ایران و کشورهای منتخب گویای عدم برقراری شرایط مطلوب در ایران می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
301 - بررسي حقوقي و فقهي وجوه اشتراك و افتراق عمل حقوقي تسليم و تسلم مبيع و تقارن زماني اين دو عمل حقوقي در عقد بيع
صالح یمرلی رضا شهیدی صادقیعقود معاوضي ازجمله عقود حائز اهميت و پركاربرد در نظامهاي حقوقي مختلف و نيز عرصه تعاملات اجتماعي كشورها ميباشد كه از ادوار گذشته تاكنون چه در عالم حقوق بهويژه در حوزه حقوق خصوصي و بهويژه حقوق قراردادها و چه در حوزه فقه اماميه مورد مقررات گذاري و توجه از سوي قانونگذارا چکیده کاملعقود معاوضي ازجمله عقود حائز اهميت و پركاربرد در نظامهاي حقوقي مختلف و نيز عرصه تعاملات اجتماعي كشورها ميباشد كه از ادوار گذشته تاكنون چه در عالم حقوق بهويژه در حوزه حقوق خصوصي و بهويژه حقوق قراردادها و چه در حوزه فقه اماميه مورد مقررات گذاري و توجه از سوي قانونگذاران و شارع مقدس بوده است. بهموجب تصريح قانونگذار قانون مدني ايجاب ميكند كه همواره شرايط اساسي صحت عقود ازجمله در عقود معاوضي مورد ملاحظه و رعايت از سوي طرفين عقد (بايع و مشتري) قرار گرفته تا عقد منعقده از حيث وضعيت حقوقي و فقهي صحيح، معتبر و نافذ تلقي شود. يكي از اين شرايط صحت عقود و بهطور اخص صحت عقد بيع، وجود داشتن موضوع عقد يعني همان مبيع و متعاقب آن، لزوم قابليت تسليم آن به طرف مقابل عقد (مشتري) و از طرف مقابل، تسلم (قبض) آن در راستاي ايفاي تعهدات قراردادي است. در اين مقاله كه بهصورت توصيفي تحليلي به نگارش در آمده است، نگارندگان تلاش نمودهاند تا شرايط و اوصاف نظري و عملي اعمال حقوقي تسليم و تسلم مبيع را تبيين نموده و اختلافات منعقده و بحثهاي تحليلي حادثه ميان حقوقدانان و فقهاي اماميه را در مانحن فيه مطرح گردانيده و ضمن بررسي وجوه اشتراك و افتراق ميان تسليم و تسلم مبيع در عقد بيع و نيز بحث تقارن زماني آنها، به يك جمعبندي و نقطهنظر واحد در خصوص موضوع مزبور نائل آيند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
302 - ارائه مدل مفهومی فعالیت های تحقیق و توسعه بومی در توسعه محصول جدید (مطالعه موردي: صنایع لبنی)
سید روح اله فرجی حسین ادب جلال حقیقت منفردعصر حاضر، عصر دانش و فناوری است. بنابراین شرکت هایی موفق هستند که با استفاده از فعالیت های تحقیق و توسعه در زمینه های فنی و اقتصادی و با شناخت شرایط بومی در صدد تدوین راهبرد توسعه محصولات جدید باشند. هدف این پژوهش، ارائه مدل مفهومی فعالیت های تحقیق و توسعه بومی در توسعه چکیده کاملعصر حاضر، عصر دانش و فناوری است. بنابراین شرکت هایی موفق هستند که با استفاده از فعالیت های تحقیق و توسعه در زمینه های فنی و اقتصادی و با شناخت شرایط بومی در صدد تدوین راهبرد توسعه محصولات جدید باشند. هدف این پژوهش، ارائه مدل مفهومی فعالیت های تحقیق و توسعه بومی در توسعه محصول جدید در صنایع لبنی می باشد. این پژوهش از نظر نتیجه، یک تحقیق کاربردی و از نظر هدف تحقیق اکتشافی می باشد. رویکرد بخش کیفی، مبتنی بر تئوری داده بنیاد می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه نیمه ساخت یافته با 18 نفر از مدیران و خبرگان حوزه تحقیق و توسعه صنایع لبنی می باشد. نمونه گیری با دو روش نمونه گیری هدفمند و قضاوتی انجام شد. نتایج در مورد شرایط علی، روندهای درون سازمانی و برون سازمانی می باشد. پدیده اصلی این پژوهش، بومی سازی فعالیت های تحقیق و توسعه می باشد. عوامل مداخله گر شامل قابلیت های سازمانی، عوامل قانونی، پتانسیل و نگرش مدیریت و تغییرات محیط عمومی می باشد. بستر پژوهش، ساختار ایده و محصول، ساختار بازار و صنعت، بینش و رویکرد مصرف کننده و پایگاه نهادی تحقیق و توسعه است. راهبرد ها شامل ایجاد دانش تحقیق و توسعه، مقابله با ضعف آموزش و منابع انسانی، منابع مالی، مکانیزم های مواجهه با ریسک، مکانیزم های رقابتی، مقابله با ضعف نهادی و مشتری محوری می باشد. در انتها پیامدها شامل بهبود شاخص مالی شرکت، ارائه محصول جدید به بازار، بهبود موقعیت و بهره وری، صادرات و ارتقا دانش بومی و مهارت ها می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
303 - بررسی حمایت های قانونی از کودکان زیر 8 سال در اینستاگرام
فاطمه عبدیزمینه و هدف: کودکان یکی از آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند و بهواسطه نقض حقوق شان در معرض انواع بزه دیدگیها قرار میگیرند. همچنین حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی نیز مسئلهای بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش ابتدا به رابطه انتشار تصاویر کودکان در اینستاگرام توسط وال چکیده کاملزمینه و هدف: کودکان یکی از آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند و بهواسطه نقض حقوق شان در معرض انواع بزه دیدگیها قرار میگیرند. همچنین حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی نیز مسئلهای بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش ابتدا به رابطه انتشار تصاویر کودکان در اینستاگرام توسط والدین و حریم خصوصی آنها و سپس به آسیبهای انتشار تصاویر کودکان بر شخصیت آنها پرداخته شده و در ادامه قلمرو حمایتهای قانونی از حریم خصوصی کودکان در اینستاگرام مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش پرداختن به ضرورت و لزوم وجود حمایتهای قانونی از حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی جهت حفظ سلامت و امنیت روانی آنها در آینده میباشد. روش: این پژوهش با استفاده از اسناد و منابع کتابخانهای و به روش توصیفی و تحلیلی نگارش یافته است. یافتهها: فضای مجازی آمیزهای از فرصتها و تهدیدهاست. امروزه شماری از والدین در شبکه اجتماعی اینستاگرام با نقض برخی حقوق کودکان خود مانند حق تصویر، باعث افزایش دنبال کنندگان صفحه اینستاگرام خود شده و بدینوسیله جذب تبلیغات و درآمدزایی میکنند. همچنین یافتهها حاکی از آن است که خلأهای قانونی قابلتوجهی در زمینه حمایت از حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی وجود دارد که این خلأها باعث آسیبهای جدی به ابعاد مختلف شخصیت این کودکان در آینده خواهد شد. نتیجهگیری: حمایت از کودکان به دلیل قرارگرفتن آنها در یک موقعیت نابرابر هنگام ایفای نقش در فضای مجازی، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. پیشرفت فناوری و قدم گذاشتن در عصر دیجیتال، نیازمند وضع قوانین حمایتی و سازوکارهای حقوقی اختصاصی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
304 - تحلیلی بر کارآمدی اقدامات ملی انجام شده در حوزه همکاری دانشگاه و صنعت؛ شناسایی، اولویت¬بندی و ارائه راهکارها جهت تعالی
سید مسعود قریشی مهدی مجیدپور بابک نگاهداری مرتضی موسی خانیدر اسناد بالادستی کشور، به موضوع پاسخگويي مراکز علمي و پژوهشي به تقاضاي صنایع و سازمان ها، تاکيد فراوان شده است؛ در دهه های اخیر، اقدامات ملی متعددی در راستای ارتباط دانشگاه و صنعت انجام شده که نیاز است این اقدامات مورد ارزیابی قرار گیرند. بر این اساس در مقاله جاری، دو چکیده کاملدر اسناد بالادستی کشور، به موضوع پاسخگويي مراکز علمي و پژوهشي به تقاضاي صنایع و سازمان ها، تاکيد فراوان شده است؛ در دهه های اخیر، اقدامات ملی متعددی در راستای ارتباط دانشگاه و صنعت انجام شده که نیاز است این اقدامات مورد ارزیابی قرار گیرند. بر این اساس در مقاله جاری، دو هدف عمده پیگیری می شود؛ یکی کشف میزان تحقق اهداف و کارکردهای پیش بینی شده برای اقداماتی که در زمینه ارتباط دانشگاه و صنعت صورت گرفته است و دیگری ارائه راهکارهایی اجرایی جهت اصلاح مسیر فعلی و در نتیجه حرکت به سمت تعالی در عملکرد ارتباط دانشگاه با صنعت. در این پژوهش، با استفاده از روش هایی چون مطالعات کتابخانه ای، مصاحبه با خبرگان و گروه متمرکز، ابتدا اقدامات صورت گرفته در زمینه ارتباط دانشگاه و صنعت و معیارهای کارآمدی این اقدامات احصاء شده و سپس با نظر سنجی از خبرگان، میزان کارآمدی هر اقدام از نظر هر معیار و نیز میزان تحقق هر معیار از نظر اقدامات انجام شده، احصا و با استفاده از روش میانگین آماری، تحلیل شدند. بر اساس نتایج حاصل شده، به طور کلی می¬توان گفت که هیچ یک از اقداماتی که تا به حال در زمینه ارتباط صنعت و دانشگاه صورت پذیرفته است، کارآمدی مطلوبی نداشته¬اند و همچنین معیارهای کارآمدی نیز در اکثریت اقدامات اجرایی به اندازه قابل قبولی محقق نشده¬اند. در پایان پیشنهاد شد اقداماتی که امتیاز کمتر از 2 را دارند جهت صرفه جویی متوقف شود و اقداماتی جدیدی همچون ایجاد رابطه بلند مدت و پایدار با صنعت و انتخاب شرکای استراتژی از صنعت، خصوصی سازی دفاتر ارتباط با صنعت در دانشگاه، معرفی توانمندی ها و فناوری های ایجاد شده در دانشگاه در قالب پلتفرم های اجتماعی و رسانه، بهره گیری از ظرفیت بروکرها و صندوق های مالی و خطرپذیر پیشنهاد شد پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
305 - بررسي ميزان تحققپذیری وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیشبینی اهداف طرح جامع
لیلا عابدی فردطرح جامع شهری، باهدف مشخص کردن جهتهای توسعه و تدوین برنامه برای شهر و همچنین تأمین نیازمندیهای آن بر مبنای پیشبینیها و اهداف توسعه شهری تهیه میشود. این طرحها با توجه به اینکه برگرفته از الگوها و تجربیات سایر کشورها میباشند و با هزینههای زیادی تهیه گردیدهاند دار چکیده کاملطرح جامع شهری، باهدف مشخص کردن جهتهای توسعه و تدوین برنامه برای شهر و همچنین تأمین نیازمندیهای آن بر مبنای پیشبینیها و اهداف توسعه شهری تهیه میشود. این طرحها با توجه به اینکه برگرفته از الگوها و تجربیات سایر کشورها میباشند و با هزینههای زیادی تهیه گردیدهاند دارای نتایج متفاوتی بودهاند اما به دلایل متعدد نتوانستهاند به اهداف خود برسند. هدف از این مقاله تحليل وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیشبینی طرح جامع در جهت تحقق و يا عدم تحقق اهداف آن است. روش پژوهش در این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی –تحلیلی است در اين پژوهش به تحلیل (نقاط قوت و ضعف) شهر و محیط بیرونی (فرصتها و تهدیدهای تأثیرگذار از بیرون) و بررسي ميزان تحققپذیری وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیشبینی اهداف طرح جامع پرداخته میشود. برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدات شهر جدید هشتگرد از منابع و اسناد کتابخانهای و نظرات کارشناسان و مسئولان شهر استفادهشده است. بدین ترتیب که هرکدام از عوامل چهارگانهی SWOT پس از شناسایی، تحلیلشده و در مرحلهی بعدی، ماتریس SWOT تشکیل میشود. با توجه به تحلیل بهعملآمده باوجود تعداد شهرهای موجود در منطقهی تهران، تنها 5 شهر جدید وجود دارد. این امر، نشاندهندهی این است که شهر جدید هشتگرد در جهت جذب جمعیت مادرشهر تهران موفق نبوده است؛ زیرا رشد سریع شهرهای بدون برنامهریزی در مقایسه با شهرهای جدید بیشتر میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
306 - ساختارمندی لهو و لعب از منظرمذاهب خمسه وحقوق موضوعه
معصومه پورشبانان نجف آبادی محمد علی حیدری مسعود راعی دهقیاعمال لهو و لعب از دیرباز تا کنون در زندگی انسان وجود داشته داشته است ، این اعمال امری هستند منفی و بر علم فقه مومن هرگز عمر خود را به بطالت نمیگذراند .درگذشته این اعمال به دلیل عدم پیشرف ت جوامع و تکنولوژیهای نوین ارتباطی توسط افراد به شکل قمار، مشروبات الکلی، رقص، چکیده کاملاعمال لهو و لعب از دیرباز تا کنون در زندگی انسان وجود داشته داشته است ، این اعمال امری هستند منفی و بر علم فقه مومن هرگز عمر خود را به بطالت نمیگذراند .درگذشته این اعمال به دلیل عدم پیشرف ت جوامع و تکنولوژیهای نوین ارتباطی توسط افراد به شکل قمار، مشروبات الکلی، رقص، مواد مخدر و... پیش آمد اما امروزه با گسترش اینترنت و دنیای مجازی به شکل دیگری نمو پیدا کرد. این مقاله در صدد است تا با روشی توصیفی تحلیلی به تبیین لهو و لعب و اقسام آن در فضای مجازی با بیان کیفر آن در حقوق ایران بپردازد و در مقام پاسخدهی به این سوال باشد که لهو و لعب از گذشته تا به امروز به چه میزان دستخوش تغییر گشتهاند و چالشهای پیش رو در این زمینه چیست ؟ یافتههای دراین مقاله نشان میدهد که همزمان با توسعهی تکنولوژی قسمهای لهو ولعب و تمرکز بیشتر افراد نسبت به گذشته به این اعمال افزایش یافته است ، علاوه بر اینها ، این مساله سبب اختلال در زمینهی تربیتی و تجمیع پروندههای قضایی گشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
307 - پاسداشت کرامت انسانی و رعایت حقوق غیر مسلمانان در فقه امامیه و حقوق موضوعه
تورج همتی فارسانی علیرضا سلیمی سید علیرضا حسینی محمد حسین ناظمی اشنینگاهی به منابع فقه امامیه نشان میدهد که عرض، مال و ناموس غیر مسلمانانی که در پناه جامعه اسلامی قرار دارند، مصون از تعرض انگاشته شده است؛ بدینترتیب، مسلمانان حق ندارند تا هجمهای علیه ایشان وارد آورند؛ چرا که در اینصورت مورد مؤاخذه قرار میگیرند. قانون اساسی جمهوری اس چکیده کاملنگاهی به منابع فقه امامیه نشان میدهد که عرض، مال و ناموس غیر مسلمانانی که در پناه جامعه اسلامی قرار دارند، مصون از تعرض انگاشته شده است؛ بدینترتیب، مسلمانان حق ندارند تا هجمهای علیه ایشان وارد آورند؛ چرا که در اینصورت مورد مؤاخذه قرار میگیرند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با شناسایی افراد کلیمی، مسیحی و زرتشتی به عنوان اقلیّتهای مذهبی، حقوقی را نیز برای آنها مورد شناسایی قرار داده است. مقنّن در قانون مجازات اسلامی در سال 1392 با تأسی از موازین فقهی در برخی از حدود از جمله زنای با مسلمان، لواط، تفخیذ، حکم اعدام را به عنوان تشدید مجازات مرتکب غیر مسلمان مورد احتساب قرار داد و در شرب خمر، به عنوان یک عامل تخفیفی تنها در صورت تظاهر، حد را متوجّه غیر مسلمان نمود. در خصوص دیات، با التفات به نظر رهبری، تساوی دیه اقلیّت غیر مسلمان و مسلمان ابقاء شد. در خصوص تعزیرات نیز به جز ربا، تفاوتی میان مسلمانان و غیر مسلمانان مدنظر قرار نگرفت. با این وجود، در حوزه قصاص، رویکرد نوینی دائر بر توسعه دامنه شمول مستأمنین مورد پیگیری قرار گرفت که آن نشانگر گامبرداشتن در جهت حمایت بیشتر از کفار غیر حربی ولو آنهایی که در زمره اقلیّتهای شناختهشده در قانون اساسی قرار نمیگیرند، میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
308 - درآمدی بر توانسنجی قوهی قضائیه در مشارکتپذیری شهروندان در پرتو احیای حقوق عامه
حسین عبدی ولی رستمیشهر»، بستر تحولات و چالشهای فعلی و آتی کشور است که در رابطه ی دولت با نهادهای بازار و جامعه، وجود داشته، روزبه روز بر ابعاد تعارض منافع و احتمال تضییع حقوق شهروندان در آنها افزوده میشود. تداوم چالشهای فعلی موجب تضعیف زمینه های مشارکت شهروندان شده و جلوگیری از چالشهای آ چکیده کاملشهر»، بستر تحولات و چالشهای فعلی و آتی کشور است که در رابطه ی دولت با نهادهای بازار و جامعه، وجود داشته، روزبه روز بر ابعاد تعارض منافع و احتمال تضییع حقوق شهروندان در آنها افزوده میشود. تداوم چالشهای فعلی موجب تضعیف زمینه های مشارکت شهروندان شده و جلوگیری از چالشهای آتی، نیازمند مشارکت شهروندان است. شرطِ زیست مطلوب در شهر، مشارکت شهروندان در اداره ی شهر بوده و غایت آن، تضمین حقوق شهروندان و تنظیم نقشآفرینی آنها در فضای شهر است. پژوهشها، مولفه ی مشارکت را اولویتی مهم برای اداره ی شهر می دانند. نهاد قضائی با حقوق شهروندان و مشارکت پذیری آنها در اداره ی شهرها مرتبط بوده، جزء الزامات حکمرانی خوب شهری به شمار می آید. این مقاله با یک موضوع فراحقوقی، بهصورت توصیفی- تحلیلی و فراتحلیلی، به واکاوی امکان تحقق ماموریت موضوع بند(2) اصل 156 قانون اساسی(احیای حقوق عامه) جهت تامین حقوق شهروندان به عنوان زمینه ساز اعتمادشان به نهاد قدرت و بسترساز مشارکت آنها در اداره ی شهرها بر پایه شاخص؛ نحوه ی تکوین و تطور قوه ی قضائیه در حقوق عمومی ایران معاصر پرداخته و نتیجه می گیرد تحقق این ماموریت بر پایه ی شاخص فوق و در پارادایم حکمرانی موجود، میل به امتناع داشته، برای ایجاد زمینه های امکان تحقق احیای حقوق عامه، نیاز به تجدیدگفتمان و «تغییر پاردايم» است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
309 - بررسی انتقادی مراحل تدرج مسئولیت کیفری اطفال و نوجوانان در جرایم تعزیری «با نگاهی بر نظام حقوقی فرانسه»:
محمد سعید شفیعیدر قلمرو حقوق کیفری، فرایند انتقال فرد از عدم مسئولیت کیفری تام به مسئولیت جزایی تام مستلزم تعیین مراحلی است که از آن به عنوان مسئولیت کیفری تدریجی یاد می شود. براساس مواد 88 و 89 قانون مجازات اسلامی 1392 با درجه بندی تدابیر غیرکیفری و کیفری بر پایه معیار سن درجرایم تعز چکیده کاملدر قلمرو حقوق کیفری، فرایند انتقال فرد از عدم مسئولیت کیفری تام به مسئولیت جزایی تام مستلزم تعیین مراحلی است که از آن به عنوان مسئولیت کیفری تدریجی یاد می شود. براساس مواد 88 و 89 قانون مجازات اسلامی 1392 با درجه بندی تدابیر غیرکیفری و کیفری بر پایه معیار سن درجرایم تعزیری اطفال و نوجوانان، مراحل تدریجی مسئولیت کیفری پیش بینی و با امتناع از تمسک به واکنش های کیفری سرکوبگر تا حدی اقدامات قضائی بر جامعه پذیری این افراد معطوف گردیده است.پذیرش نظام تدریجی درجرایم تعزیری علی رغم از میان برداشتن تفکیک جنسیتی و امکان اعمال واکنش های متناسب با سن و نوع جرم ارتکابی با نارسائی های چندی روبروست. عدم تسری تدابیر نظارتی و حمایتی به افراد زیر 9 سال به استناد مفهوم صدر ماده 88 قانون مجازات اسلامی درباب مسئولیت کیفری و محدودیت های استفاده از پاسخ های ترمیمی در رسیدگی به جرایم اطفال و نوجوانان، اختیار مقام قضائی در تعیین روش آزادی با مراقبت و عدم جامعیت تدابیر موضوع ماده 89 از حیث تعمیم نیافتن تدابیر موضوع ماده 88 قانون به جرائم سبک گروه سنی 15 تا 18 سال در زمینه پاسخ دهی به بزهکاری این افراد ازجمله مواردی هستند که موجبات عدم دست یابی مطلق به رویکرد افتراقی در قلمرو سیاست جنایی تقنینی ناظر به اطفال و نوجوانان را فراهم می نماید. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و نگرشی برنظام حقوقی فرانسه با ارائه مولفه هایی، ضرورت اتخاذ تدابیرغیرکیفری برافراد زیرحداقل سن مسئولیت کیفری، توسعه قلمرو پاسخ دهی ترمیمی و لزوم استفاده از روش آزادی با مراقبت در صورت سپردن به خانواده را همانند قانون 9 سپتامبر2002 فرانسه مورد توجه قرار داده و با بررسی انتقادی هریک از این ابهامات سعی در ارائه سیاست جنایی تقنینی کارآمد در قبال این افراد می نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
310 - مبانی مسئولیت مدنی دولت در قبال آلودگی های زیست محیطی
سید احمد عسگری ارجنکیامروزه با گسترش تعاملات و روابط در سطح بین المللی، مسئله ی حقوق محیط زیست در کانون توجه مجامع بین المللی قرار گرفته است و تمامی دول و اشخاص تلاش بر این دارند که تا شرایط زیست محیطی را در شرایط سالم نگه دارند. چه بسا بتوان یکی از مولفه های دولت خوب یا حکمرانی مطلوب را م چکیده کاملامروزه با گسترش تعاملات و روابط در سطح بین المللی، مسئله ی حقوق محیط زیست در کانون توجه مجامع بین المللی قرار گرفته است و تمامی دول و اشخاص تلاش بر این دارند که تا شرایط زیست محیطی را در شرایط سالم نگه دارند. چه بسا بتوان یکی از مولفه های دولت خوب یا حکمرانی مطلوب را مسئله محیط زیست و به صورت اخص هوای پاک برشمرد. در حقیقت یکی از مهم ترین معظلات در زمینه ی محیط زیست، مسئله ی آلودگی هواست که امروزه یافتن راه حل هایی برای مقابله و کاهش این پدیده امری اجتناب ناپذیر است.شایان ذکر است که حق بر محیط زیست سالم جز حقوق بشری و از جمله حقوق ذاتی انسان هاست. در این میان برای مقابله با این پدیده، بحث مسئولیت مدنی مطرح گردید که بر اساس آن، عامل زیان بایستی جبران خسارت نماید. از جمله مبانی مسئولیت مدنی، نظریه ی تقصیر است که این نظریه به دلیل عدم شناخت سبب واقعی خسارت، کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و برای حل این مشکل، نظریات مسئولیت بدون تقصیر و مسئولیت محض مورد قبول اکثریت کشورهای اروپایی است. راه های جبران خسارت در این زمینه نیز اعاده ی وضع به حالت سابق، از بین بردن منبع ضرر، جبران نقدی خسارت و تعهد به عدم آلودگی می باشد. در حوزه ی مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی ها، پیچیدگی هایی وجود دارد که از جمله این مشکلات می توان به تعدد اسباب، تدریجی بودن و پنهان بودن خسارات، دشواری ارزیابی خسارات ودشواری اثبات رابطه ی سببیت است.بنابراین لازم است که در این زمینه، ابتدا به ساکن اقدامات پیشگیرانه توسعه داده شود، و همچنین با تصویب قوانین و مقررات دقیق و جامع در این زمینه، می توان این مسائل را کاهش داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
311 - اثر قبض در عقود در ایران با تطبیق به فقه امامیه و حقوق کامن لا:
محمد رضا حبیبی مهر روح انگیز محمدی مقانلوقبض داراي آثار زيادي است و با توجه به نقش و اثر قبض در اعمال حقوقی و تعهدات و این که قانون گذار، آن را موضوعی برای احکام مختلف قرار داده است و چون قانونگذار با تبعیت از فقه به بیان قواعد کلی قبض پرداخته که علاه بر عقد بیع در سایر اعمال و پدیده های حقوقی که قبض مطرح باشد چکیده کاملقبض داراي آثار زيادي است و با توجه به نقش و اثر قبض در اعمال حقوقی و تعهدات و این که قانون گذار، آن را موضوعی برای احکام مختلف قرار داده است و چون قانونگذار با تبعیت از فقه به بیان قواعد کلی قبض پرداخته که علاه بر عقد بیع در سایر اعمال و پدیده های حقوقی که قبض مطرح باشد قابلیت اعمال دارد. در حقوق ایران قبض در برخی از عقود شرط تحقق و شرط صحت آن عقود می باشد، این در حالی است که در نظام حقوقی کامن لا ، قبض از آن اهمیتی که در حقوق ایران برخوردار می باشد نیست، در حقوق ایران قبض دارای اثر و اهمیتی است که باعث شده است که برخی از عقود به عنوان عقود عینی نام گیرند که در آن ها قبض موضوع عقد، شرط صحت می باشد ، که رهن دین و منفعت به دلیل عدم قبض باطل اعلام شده اند این در حالی است که در نظام حقوقی کامن لا این مسئله به راحتی پذیرفته شده و قبض رادر عقودی مثل رهن جزو شرایط صحت رهن ندانسته اند. بر این اساس با توجه به تنوع در نحوه شکل گیری عقود و اهمیت قبض در آنها و وجود قواعد کلی و قدیمی که بسیار هم مجمل و نارساست و قادر به حل مشکلات قراردادی نیست لذا برآن شدیم تا در این مقاله به بررسی زوایای مختلف قبض دربرخی از عقود در کشور ایران و نظام حقوقی کامن لا بپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
312 - بررسی رقابت غیر منصفانه در حقوق موضوعه ایران با تطبیق به فقه امامیه وکنوانسیون پاریس
محمد رضا حبیبی مهر حمید صمدی فردرقابت عناوین مختلفی دارد ولی رقابت از نوع منصفانه در بازارتجاری، منافع کل یک جامعه را تهیه و تامین می کند،ولی در برخی از موارد رقیبان با استفاده از روش های غیر قانونی و ناسالم به منافع تجاری رقیب خود صدمه جبران ناپذیری وارد می کنند. در چنین حالتی آن نوع از رقابتی که در چکیده کاملرقابت عناوین مختلفی دارد ولی رقابت از نوع منصفانه در بازارتجاری، منافع کل یک جامعه را تهیه و تامین می کند،ولی در برخی از موارد رقیبان با استفاده از روش های غیر قانونی و ناسالم به منافع تجاری رقیب خود صدمه جبران ناپذیری وارد می کنند. در چنین حالتی آن نوع از رقابتی که در آن رقیبان تجاری از وسایل بصورت غیر منصفانه استفاده می کنند، و رقابت عنوان غیر منصفانه به خود می گیرد.متاسفانه تعریفی دقیق و مشخصی از معنای رقابت غیر منصفانه بیان نشده است، ولی درکنار رقابت غیر منصفانه که در حقوق خصوصی بحث می شود، ولی شیوه معین در حقوق عمومی و حقوق اقتصادی دقیقا وجود ندارد، که ازآن برای حقوق رقابت عنوان می کنند. در حقوق مواردی مانند قیمتگذاری تهاجمی و تبعیضآمیز، انحصار، تشابه اسم و علائم تجاری، و نیز مواردی در حوزة حقوق مالکیت صنعتی را میتوان از موانع رقابت سالم و به عبارتی از مصادیق رقابت غیر مصفانه یاد کرد.در فقه امامیه با منابع غنی خود به منع رقابت غیر مصفانه میپردازد که از آن جمله علاوه بر آیات و روایات بسیار، میتوان به مواردی چون احتکار، تلقی رکبان اشاره کرد. با توجه به مبانی یاد شده این امر مسلم است که قانون از رقابت سالم و منصفانه دفاع نموده و در پی اصلاح روابط رقابتی بین اشخاص است که با فرض این مهم، میتوان اقتصادی عدالتمحور را شاهد بود.در این پژوهش برای روشن شدن ماهیت رقابت غیر منصفانه، مفهوم و مصادیق مختلف رقابت غیر منصفانه مورد بررسی قرار گرفته و برای شناخت بهتر حقوق رقابت غیر منصفانه به مقایسه آن با برخی نهادهای مرتبط در کنوانسیون پاریس و سایر کنوانسیون ها پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
313 - بررسی تطبیقی حق کپی رایت در نظام حقوقی ایران و فرانسه
سید احمد عسگری ارجنکیکپی رایت مجموعه ای از حقوق انحصاری است که به پدید آورنده یک اثر نوین و منحصر به فرد تعلق می گیرد و حقوقی مانند انتشار مجدد اثر، ایده برداری و کپی برداری را شامل می شود و برای مدت مقرری پس از مرگ صاحب اثر نیز این حقوق متوجه خانواده او می گردد. با فراگیر شدن قوانین مربوط چکیده کاملکپی رایت مجموعه ای از حقوق انحصاری است که به پدید آورنده یک اثر نوین و منحصر به فرد تعلق می گیرد و حقوقی مانند انتشار مجدد اثر، ایده برداری و کپی برداری را شامل می شود و برای مدت مقرری پس از مرگ صاحب اثر نیز این حقوق متوجه خانواده او می گردد. با فراگیر شدن قوانین مربوط به کپی رایت این دسته از قوانین به رژیم حقوقی ایران نیز راه یافتند حال آنکه کشوری مثل فرانسه بسیار پیش از ایران به این مفهوم مهم حقوقی پرداخته بود و نتیجتاً سیر تکاملی را بسیار سریع تر از ایران طی کرد. فرانسه پس از تدوین قوانین وسیع داخلی در قرن حاضر و قرن بیستم از پایه گذاران بسیاری از کنوانسیون های جهانی بود و هم اکنون در مهمترین میثاق های بین المللی در این رابطه نظیر کنوانسیون برن و میثاق تریپس حضوری فعال دارد. به گونه ای که جز در مواردی خاص از رجوع به قوانین داخلی بی نیاز است. از سوی دیگر ایران آخرین قانون مربوط به حقوق مؤلفین را در سال 1348 تصویب نمود و از پیوستن به مهمترین کنوانسیون ها و معاهده های بین المللی عرصه کپی رایت نیز سرباز زد که همین امر سبب ایجاد شکافی عمیق بین ایران و فرانسه در زمینه حقوق معنوی و سایر مباحث مرتبط شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
314 - قاعده پذیری تسبیب در متون فقهی و قوانین موضوعه ج.ا.ا
سید روح اله عقیق میثم نعمت الهی مجتبی فرهمندیکی از مصادیق مداخله اشخاص در ارتکاب جرایم و بزه های اجتماعی، موضوع تسبیب در جنایت می باشد، واژه تسبیب اگرچه مفهوم عامی داشته و در حقوق مدنی نیز کاربردهایی دارد ولکن وجهه غالب این مفهوم در قوانین کیفری می باشد که با متون فقهی تطبیق بیشتری دارد. این واژه که کاربر چکیده کاملیکی از مصادیق مداخله اشخاص در ارتکاب جرایم و بزه های اجتماعی، موضوع تسبیب در جنایت می باشد، واژه تسبیب اگرچه مفهوم عامی داشته و در حقوق مدنی نیز کاربردهایی دارد ولکن وجهه غالب این مفهوم در قوانین کیفری می باشد که با متون فقهی تطبیق بیشتری دارد. این واژه که کاربرد مؤثر و مهمی در حقوق دارد، یکی از مباحث چالش برانگیز بوده و بر سر اصل آن اختلاف نظرهای بسیاری وجود دارد، برخی بر این باورند که تسبیب همان علت (ناقصه) است و یک قاعده عقلی است که استقلال ماهوی داشته و فقه نیز با بهره گیری از آن، مصادیقی را به عنوان نمونه هایی از آن بیان داشته است. برخی نیز معتقدند که موارد ذکر شده (از باب تسبیب) در فقه منحصر به موارد مذکور بوده و تسبیب یک قاعده فقهی و عقلی مستقل نمی باشد و از این رو می بایست مصادیق تسبیب را محدود به موارد ذکر شده در متون فقهی دانست. تحقیق پیش با رویکرد کاربردی و به شکل تحلیلی و توصیفی با بهره گیری از مطالعات کتابخانه ای جمع آوری شده و یافته های آن بیانگر این است که تسبیب یک قاعده عقلی است و شارع نیز در تبعیت از این قاعده به صورت مصداقی برخی از موارد را بیان داشته و این مصادیق در واقع تنها نمونه هایی از این قاعده است، قانونگذار نیز به جای بیان مصادیق متعددی از آن، بهتر بود که ذیل مواد محدود به تبیین اصل موضوع پرداخته و از مطول گویی هایی که سبب ابهام زایی در فهم مخاطبین می شد پرهیز می نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
315 - حق بر سلامت در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
سمن اللهویسی علی اکبر گرجی ازندریانیحق بر سلامتی، جزئی از حقوق بنیادین شهروندان در هر جامعه سیاسی است. هر شهروندی به مثابه عضوی از جامعه صرف نظر از ملاحظات نژادی، دینی، سیاسی و فرهنگی صرفاً به واسطه وجود رابطه شهروندی، دارای حق و استحقاق لازم جهت بهره مندی از این حق می باشند. حق بر سلامت ت چکیده کاملحق بر سلامتی، جزئی از حقوق بنیادین شهروندان در هر جامعه سیاسی است. هر شهروندی به مثابه عضوی از جامعه صرف نظر از ملاحظات نژادی، دینی، سیاسی و فرهنگی صرفاً به واسطه وجود رابطه شهروندی، دارای حق و استحقاق لازم جهت بهره مندی از این حق می باشند. حق بر سلامت تمام خدمات پزشکی، غذای کافی، مسکن مناسب، محیط زیست پاک و ... را در بر می گیرد. عوامل متنوع و تأثیرگذار بر سلامتی موجب دشواری تعریف حق مذبور شده است و کشورها برای تأمین این امکانات ملزم به اتخاذ تصمیمات اساسی هستند که ایران نیز با تصویب قوانین و مقررات در زمینه ی سلامت در قانون اساسی این حق را به رسمیت شناخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
316 - مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی در آمریکا
ساسان احمديبا توجه به نقش فزاینده اشخاص حقوقی در دهههای اخیر، اتخاذ تدابیر و واکنشهای مناسب در قبال رفتار مجرمانهی احتمالی آنها برای رعایت نظم اجتماعی بیش از گذشته ضرورت یافته و دیگر اکتفا به مجازات مدیران بهتنهایی کارساز نیست؛ ازاینرو مقابله با منابع خطری که بهتدریج در ا چکیده کاملبا توجه به نقش فزاینده اشخاص حقوقی در دهههای اخیر، اتخاذ تدابیر و واکنشهای مناسب در قبال رفتار مجرمانهی احتمالی آنها برای رعایت نظم اجتماعی بیش از گذشته ضرورت یافته و دیگر اکتفا به مجازات مدیران بهتنهایی کارساز نیست؛ ازاینرو مقابله با منابع خطری که بهتدریج در اختیار این اشخاص بهعنوان قدرتهای مدرن جوامع قرار گرفت، مداخله حقوق کیفری و استفاده از ابزار مجازات را ناگزیر ساخت. اشخاص حقوقي در آمريکا بهعنوان يک موجود ممکن است ازنظر کيفري براي بزههای انجامیافته از سوي مديراني رؤسا و حتّي کارکنان رده پايين مورد دادرسي و محکوميت قرار گيرند. در نظام کیفری آمریکا با توسل به رهنمودهای کیفردهی سازمانیافته و دقیق و در پرتو پیشبینی سه دسته ضمانت اجراهای متنوع؛ جبرانی، تنبیهی و پیشگیرانه به بهترین شکل ممکن اهداف اصلی تحمیل کیفرها اعم از سزا دهندگی، بازدارندگی، بازسازگاری و حمایت از بزه دیده در خصوص اشخاص حقوقی امکانپذیر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
317 - بررسی اصول و مبانی حقوق رقابت براساس قوانین حقوقی جمهوری اسلامی ایران
محمد سعید شفیعی حمید صمدی فرد شیرین شفیعیحقوق رقابت با تبیین مجموعه ای از اصول و قواعد ناظر بر رفتار و ارتباط و توافق های میان بنگاه ها، از انحراف ساختار بازار به انحصار مانع شده و سبب بهبودی عملکرد آن می گردد و در واقع به عنوان مهمترین ابزار سیاست رقابتی، به منظور جبران نقضان شکلی و ماهوی مقرّرات حقوق خصوصی چکیده کاملحقوق رقابت با تبیین مجموعه ای از اصول و قواعد ناظر بر رفتار و ارتباط و توافق های میان بنگاه ها، از انحراف ساختار بازار به انحصار مانع شده و سبب بهبودی عملکرد آن می گردد و در واقع به عنوان مهمترین ابزار سیاست رقابتی، به منظور جبران نقضان شکلی و ماهوی مقرّرات حقوق خصوصی به عنوان عمومی ترین و منصفانه ترین ابزارهای نظارت بر اقتصاد، پا به این عرصه گذاشته تا سبب افزایش رفاه مصرف کنندگان از طریق افزایش کارآیی تخصیص منابع گردد. نتایج این بررسی نشان می دهد که مقررات حقوق رقابت، در زمینة کنترل و نظارت دولت بار اقتصاد، با هدف بهبود وضعیت اقتصادی جامعه، توزیع عادلانه ثروت و حفاظت از کیان اقتصاد و رفاه مصرف کننده مطرح می گردد؛ ولی تاکنون نتایج این اقدامات در سطح جامعه نمود عینی قابل توجهی نداشته است. فلذا موضوع حقوق رقابت به عنوان یکی از نهادهای حقوقی- اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است که در این مقاله به بررسی وارزیابی آن خواهیم پرداخت.اما باید این نکته را ذکرکرد که هدف از مطرح نمودن این موضوع در این مقاله، بررسی مفاهیم مرتبط با حقوق رقابت بوده و پس از آن به بررسی اصول، مبانی و اهداف حقوق رقابت پرداخته و قوانین مرتبط را بررسی نموده و هدف از ارائه آن در نظام جمهوری اسلامی را مورد بررسی قرار خواهیم داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
318 - مناسبت انسانشناختی نظریه بیلدونگ با ایده دانشگاه در اندیشه ویلهلم فون هومبُلت
احمد بنی اسدی سید مهدی سجادی خسرو باقری میثم سفید خوشنظریه های بیلدونگ از پردامنهترین نظریه ها در اندیشه آلمانی است. یک تقریر از این نظریه از آنِ ویلهلم فون هومبلت است که می توان بازتاب آن را در ایده پردازی فلسفی او از دانشگاه هم مشاهده کرد. به نظر میرسد این تقریر چارچوب انسان شناختی مشخصی دارد که در طراحی این ایده نقش چکیده کاملنظریه های بیلدونگ از پردامنهترین نظریه ها در اندیشه آلمانی است. یک تقریر از این نظریه از آنِ ویلهلم فون هومبلت است که می توان بازتاب آن را در ایده پردازی فلسفی او از دانشگاه هم مشاهده کرد. به نظر میرسد این تقریر چارچوب انسان شناختی مشخصی دارد که در طراحی این ایده نقش بسزایی ایفا می کند. هدف اصلی این پژوهش در مرحله نخست، تبیین و شناساندن مؤلفههای اساسی این چارچوب و پسازآن نشان دادن ارتباط این مؤلفهها با ارکان ایده دانشگاه هومبلتی است. نتایج نشان میدهد که در اندیشه هومبلت، انسان بهعنوان یک غایت از ابتدا برآورده شده نیست و این برآوردگی در گرو عملِ از روی اراده، هدفمند و بیپایان او خواهد بود. بایسته های این شدن، بیش از هر مورد دیگر، بسته به اصل آزادی، گسترش موقعیت ها، اوضاع و شرایط توانمندساز، در پرتو تعاملی فراگیر با جهان (= غیرانسان) است. همچنین دست یابی به شخصیتی متوازن و همگون غایتی است که این نظریه برای انسان تصویر میکند. افزون بر این موارد دستاورد بیلدونگ در زمینه اجتماعی عبارت است از بالا بردن فرهنگ عامه که ارمغان آن فرهیختگی برای همه جامعه خواهد بود. به همین نسبت نشان داده خواهد شد که ایده هومبلتی دانشگاه نیز دربرگیرنده چنین ویژگیهایی است. انتظار میرود دستاوردهای این پژوهش در افزایش بینش ما نسبت به بنیادهای نظری یکی از ایده های مشهور دانشگاه یعنی ایده هومبلتی که کمتر به آن توجه داشتهایم یاری رسان باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
319 - فرهنگ، تربیت و امکانهای تحقق نیافته
الهام زارع محمد حسن کریمیاین مقاله با نگاهی فراتر ازآنچه غالبا در خصوص اهمیت و ضرورت تعلیم و تربیت و فرهنگ در شکلدهی به انسان و اجتماع سخن میگوید، در پی تحلیل روی دیگر سکه فرهنگ و تعلیم وتربیت است که فارغ از نوع آن در دوران مختلف، با پدید آوردن نوعی جبر محیطی و شکل دهی به ذهنیتهای انسان، موجب پ چکیده کاملاین مقاله با نگاهی فراتر ازآنچه غالبا در خصوص اهمیت و ضرورت تعلیم و تربیت و فرهنگ در شکلدهی به انسان و اجتماع سخن میگوید، در پی تحلیل روی دیگر سکه فرهنگ و تعلیم وتربیت است که فارغ از نوع آن در دوران مختلف، با پدید آوردن نوعی جبر محیطی و شکل دهی به ذهنیتهای انسان، موجب پدید آمدن نوعی نگاه قالبی و عادی میشود و اجازه توجه و اندیشیدن به طرق دیگر زندگی را از انسان میگیرد و مانع خلاقیت وی میشود. مقاله با طرح مفهوم «امکانهای تحقق نیافته»، در پی تأکید بر طرق ممکنی است که فرهنگ و تعلیم وتربیت، مانع از وقوع آنها و توجه انسان به آن می شوند. امکانهایی چون آزادی، رشد همه جانبه و به طورکلی هر آنچه انسان میتواند بیندیشد، احساس کند، انجام دهد و باشد، اما شرایط فرهنگی و تربیتی، به وی فرصت اندیشیدن به آن و انتخاب و تحقق آن را نمیدهد. هدف اصلی مقاله، پاسخ دادن به این پرسشها است که فرهنگ و تعلیم وتربیت چگونه ذهن انسان را از خلاقیت بازمیدارند و منجر به شکل گیری امکانهای تحقق نیافته میشوند؟ چگونه می توان به امکان های تحقق نیافته، مجال تحقق داد؟ روش مقاله تحلیل انتقادی است و یافته ها حاکی از آن است که امکان های تحقق نیافته، باعث غفلت انسان از جنبههای مهمی از وجود خویش می گردد که می توان از طریق پرورش هوش فرهنگی، رشد دادن خلاقیت، گسترش دید فرافرهنگی، تأکید بر نقش مهم فعالیت شاگردان، اهمیت دادن به فردیت افراد و مسائلی ازایندست تا حدی به رفع این مسئله اهتمام ورزید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
320 - نظام حقوقی شایسته حاکم بر تعطیلات در جمهوری اسلامی ایران
سید احمد حبیب نژاد فرزانه عبدالمحمدیوضعیت فعلی تعطیلات به همراه چالشها و مشکلات آن، بر جوانب مختلفی همچون اقتصاد، گردشگری، مسافرت، استراحت کارمندان، بهرهوری، ساعات کار مفید و رضایت شغلی آنان اثراتی منفی بر جای می گذارد. لازمة حل مشکلات موجود، ایجاد تغییراتی در قوانین تعطیلات است که البته باید متغیرهای م چکیده کاملوضعیت فعلی تعطیلات به همراه چالشها و مشکلات آن، بر جوانب مختلفی همچون اقتصاد، گردشگری، مسافرت، استراحت کارمندان، بهرهوری، ساعات کار مفید و رضایت شغلی آنان اثراتی منفی بر جای می گذارد. لازمة حل مشکلات موجود، ایجاد تغییراتی در قوانین تعطیلات است که البته باید متغیرهای مؤثر بر تعطیلات لحاظ گردد تا نتایج مطلوبی در پی داشته باشد. اصول حقوقی همچون اصل تداوم و استمرار خدمات عمومی، اصل سازگاری و تطابق خدمات عمومی، اصل کرامت انسانی، اصل تناسب و اصل سرعت اصولی هستند که به یاری آنها میتوانیم امر ساماندهی تعطیلات در چارچوب نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران را بهتر و دقیقتر به مرحلة اجرا برسانیم. در این مقاله با دقت نظر در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و دیگر اسناد بالادستی و سایر قوانین، همچون قانون مدیریت خدمات کشوری، سعی بر استخراج مواد، اصول و مفاهیمی شده است که قانونگذار در مسیر تقنین تعطیلات، باید مد نظر قرار دهد و نظام حقوقی حاکم بر تعطیلات ترسیم شود تا در کنار آثار و نتایجی که دارد منتج به رونق بیشتر صنعت گردشگری، به عنوان یکی از منابع مهم، جایگزین نفت گردد و نزدیک شدن به تحقق سیاستهای کلی نظام در بخش اقتصاد را نیز فراهم آورد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
321 - مطالعه تطبیقی سلسله مراتب قوانین و مقررات گردشگری ایران با سایر کشورها
عذرا عزیزی علی اصغر شالبافیان ابوطالب قاسمینقش دولتها در سیاستگذاری توسعه گردشگری، ارزیابی، کنترل و تنظیم روابط بین ذی¬نفعان بخش گردشگری نیازمند ابزار اجرایی و نظارتی است که قوانین و مقررات یکی از مهمترین آنهاست. در این مقاله با استفاده از رویکرد متن¬محور از روش حقوق تطبیقی، ساختار و عناوین موضوعات در قوانین چکیده کاملنقش دولتها در سیاستگذاری توسعه گردشگری، ارزیابی، کنترل و تنظیم روابط بین ذی¬نفعان بخش گردشگری نیازمند ابزار اجرایی و نظارتی است که قوانین و مقررات یکی از مهمترین آنهاست. در این مقاله با استفاده از رویکرد متن¬محور از روش حقوق تطبیقی، ساختار و عناوین موضوعات در قوانین گردشگری کشورهای چین، فرانسه، مالزی و ترکیه مورد بررسی قرار گرفته تا با بررسی تطبیقی این موضوعات در قوانین و مقررات گردشگری ایران جایگاه محورهای کلیدی در نظام سلسله مراتب قوانین و مقررات مشخص گردد. بر اساس یافتههای تحقیق، بسیاری از موضوعاتی که در کشورهای مورد مطالعه جایگاه قانونی دارد، در کشور ایران در سطح پایینتر و به صورت آییننامه یا دستورالعمل اجرایی مورد ملاحظه قرار گرفته است. برخی از موضوعات نیز، در هیچ یک از سطوح پیشبینی نشده است؛ لذا میتوان بیان نمود که بخش گردشگری ایران دارای جایگاه قانونی مناسبی نسبت به کشورهای مورد مطالعه نیست؛ به طوری که بسیاری از موضوعات کلیدی این بخش که میتواند به تنظیم روابط بین ذی¬نفعان مختلف آن منجر شود و از بروز مداخلات بین دستگاهی و مسائل حقوقی بین عرضهکنندگان و گردشگران بکاهد یا به هماهنگی در دستیابی به اهداف توسعه کمک نماید، در قوانین و مقررات به درستی مشخص نشده است. بنابراین بخش گردشگری به قانونی متمرکز، شفاف و جامع نیاز دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
322 - نقد و بررسي عملكرد شوراهاي اسلامي شهر در ايران
امیر امین زاده جمشید آروسيكي از مهمترين نهادهاي ايران در زمينه تمركز زدايي و توسعه متوازن مبتني بر ويژگي هاي فضايي جغرافيايي، شوراهاي اسلامي شهر و روستا مي باشند. درجمهوري اسلامي ايران، شوراهاي اسلامي شهر از سال 1378تشكيل شده اند واز تاريخچه نسبتاً كوتاهي برخوردار هستند. با ارزيابي چهار دورهاي چکیده کامليكي از مهمترين نهادهاي ايران در زمينه تمركز زدايي و توسعه متوازن مبتني بر ويژگي هاي فضايي جغرافيايي، شوراهاي اسلامي شهر و روستا مي باشند. درجمهوري اسلامي ايران، شوراهاي اسلامي شهر از سال 1378تشكيل شده اند واز تاريخچه نسبتاً كوتاهي برخوردار هستند. با ارزيابي چهار دورهاي كه از تشكيل شوراهاي اسلامي شهر مي گذرد ميتوان به عملكرد نه چندان مطلوب آنها بر اساس اهداف تعيين شده در قوانين و اسناد بالادستي اشاره كرد. پژوهش حاضر بر آن است تا دلايل اين عدم موفقيت را در ابعاد گوناگون مورد بررسي و واكاوي قرار دهد. جامعه آماري تحقيق شامل اعضاي شوراهاي اسلامي شهر در سراسر كشور، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و كارشناسان حوزه هاي مرتبط با شوراهاي اسلامي شهر مي باشد. براي بررسي چگونگي عملكرد شوراها از آزمون تي تك نمونه اي و براي بيان روابط دو متغيره و همچنين اثبات معني دار بودن يا معني دار نبودن روابط ميان آنها و ميزان تأثيرگذاري هركدام از متغيرهاي مستقل بر متغير وابسته از آزمون رگرسيون خطي دو متغيره استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان ميدهد كه تمركزگرايي، رانتي بودن سيستم و مبهم بودن جايگاه حقوقي موجب عملكرد نامطلوب شوراها در ايران شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
323 - ریشهیابی بعد چهارم نزد متکلمان مسلمان (ابواسحاق نظّام، ابنراوندی، ابوسهل عبّاد و محقّق طوسي)
مهدی اسدیبُعد چهارم از مسائلی است که مرزهای فلسفه را درنوردیده و امروزه یکی از دغدغههای اصلی فیزیکدانهاست. با این حال، پیشینه و تاریخچة دقیق اين ديدگاه هنوز در هالهيی از ابهام است. در فلسفة غرب، بعد چهارم را با تکلّف در آراء برخی از اندیشمندان غربی سدههای میانه، مانند آنسلم چکیده کاملبُعد چهارم از مسائلی است که مرزهای فلسفه را درنوردیده و امروزه یکی از دغدغههای اصلی فیزیکدانهاست. با این حال، پیشینه و تاریخچة دقیق اين ديدگاه هنوز در هالهيی از ابهام است. در فلسفة غرب، بعد چهارم را با تکلّف در آراء برخی از اندیشمندان غربی سدههای میانه، مانند آنسلم، ریشهیابی کردهاند؛ با آنکه هیچ عبارت صریحی در اینباره در آثار آنها وجود ندارد. در جامعة فلسفی کشور ما نیز بعد چهارم تا ملاصدرا ریشهیابی شده است. هدف اين نوشتار آنست كه نشان دهد در جهان اسلام پیش از ملاصدرا، در آثار خواجه نصيرالدين طوسي عبارتهای کاملاً صریحی در اينباره وجود دارد. پیش از طوسی نیز گرچه عبارت آشكاري در منابع دست اوّل نیافتیم، ولي در منابع دست دوّم به برخی از متکلمان جهان اسلام، ازجمله نظّام، ابنراوندی و عبّاد، سخنانی نسبت داده شده است که محتوای آن چیزی جز چهاربعدگروی نیست. این مقاله بروش تاریخی، دیدگاههای اين اندیشمندان را گردآوری کرده و به تحلیل عقلی آنها خواهد پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
324 - (بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات میانرشتهای قرآن کریم (نمونه موردی: ارتباط معماری با قرآن کریم
هانیه اخوتیکی از اساسیترین مباحث مطالعات میانرشتهای دریافت روششناسی تحقیق و راهبردهای نحوه تطبیق دو رشته با یکدیگر است؛ این مسئله هنگامی اهمیت بیشتری پیدا میکند که درباره تطبیق یک رشته با مفاهیم قرآن کریم باشد. اخیراً بسیاری از معماران، علاقه مند به تحقیق و شناخت جایگاه معما چکیده کاملیکی از اساسیترین مباحث مطالعات میانرشتهای دریافت روششناسی تحقیق و راهبردهای نحوه تطبیق دو رشته با یکدیگر است؛ این مسئله هنگامی اهمیت بیشتری پیدا میکند که درباره تطبیق یک رشته با مفاهیم قرآن کریم باشد. اخیراً بسیاری از معماران، علاقه مند به تحقیق و شناخت جایگاه معماری و کلیدواژههای آن در قرآن کریم میباشند و لذا در اینجاست که آشنایی با روشهای تحقیق در این زمینه اجتنابناپذیر است. این مقاله با رویکرد بررسی روش و راهبردهای تحقیق در مطالعات بین رشته معماری و قرآن کریم شکل گرفته و برای این کار علاوه بر بررسی مطالعات سایر پژوهشگران در این زمینه به تحقیقاتی که به طور ویژه به معماری و قرآن کریم پرداختهاند و ارزیابی روششناسی آنها، توجه شده است؛ نتایج پژوهش نشان میدهد چنانچه در رشته معماری پژوهشی بینرشتهای با قرآن کریم انجام شود، روش تحقیق آن از نوع کیفی و توصیفی- تحلیلی است، به شکلی که متغیر قرآن ثابت است و دستکاری نمیشود و تنها محقق در آن به توصیف و تفسیر آیات میپردازد و کلیدواژههای موردنظر تحقیق را در آیات قرآن مییابد و جایگاه آنها را در قرآن مشخص و بر اساس ویژگیهای مشخصشده به نقش قرآنی کلیدواژهها را پی میبرد. به منظور سهولت و دقت کار، محقق از راهبردهای آیه محور و سیاق محور در پژوهش استفاده می کند که متناسب با موضوع، کلیدواژههای متناظر در قرآن انتخاب میشود و سپس تعدادی از آیات قرآن که در آنها کلیدواژههای محقق و مشتقات آن ذکر شده انتخاب و در آنها تدبر میگردد؛ در ضمن راهبردهای مذکور محدودیتها و مشکلاتی را در بردارند که در این مقاله به آن پرداخته میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
325 - رهیافتهایی قرآني درباره حقوق کودک
مهدي بيژنيحقوق كودكان از مسائلي است كه در دين مبين اسلام و فقه اماميه بدان توجّه خاصي شده و قرآن به عنوان نخستين منبع تشريع، از اين موضوع غفلت نكرده است. اين مقاله تلاشي است براي استخراج رهیافتهایی در خصوص حقوق كودك از قرآن كريم. در قرآن لفظ «طفل» صريحاً به کار برده شده است و رو چکیده کاملحقوق كودكان از مسائلي است كه در دين مبين اسلام و فقه اماميه بدان توجّه خاصي شده و قرآن به عنوان نخستين منبع تشريع، از اين موضوع غفلت نكرده است. اين مقاله تلاشي است براي استخراج رهیافتهایی در خصوص حقوق كودك از قرآن كريم. در قرآن لفظ «طفل» صريحاً به کار برده شده است و روند خلقت انسان را مورد تأمل و توجه قرار داده است. به نظر میرسد، از ديدگاه قرآن کريم آغاز کودکي زمان انعقاد نطفه میباشد و از همين زمان است که آثار حقوقي، مربوط به کودک، آغاز میشود. در اين مقاله در ابتدا سعي شده است که مفهوم کودک از منظر قرآن بازشناسي شود و سپس بررسي شود که از نظر قرآن کودک داراي چه حقوقي است. در اين مقاله حقوق كودك در دو مرحله پيش و پس از تولد مورد بررسي قرار گرفته است. حقوق كودك پيش از تولّد غالباً مربوط به مواردي است كه در آينده و سرنوشت كودك تأثيرگذار است. حقوق كودك پس از تولد نيز شامل مواردي همچون: تأمين امنيت و سلامت کودک، نامگذاری كودك، تغذيه کودک با شير مادر، تربيت ديني كودك و ... میشود كه در مقاله بدانها پرداخته خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
326 - زمینه های حقوق تجارت الکترونیک در قرآن و سنت
پرویز باقریبهرهبرداری از فناوریهای روز آمد در حوزه تجارت، بهویژه با استفاده از اینترنت سبب پیدایش نوع نوینی از داد و ستد تجاری گردیدهاست، که آنرا «تجارت الکترونیک»Electronic Commerce) مینامند. در این مقاله تلاش میشود تا قانونیسازی حقوق تجارت الکترونیک در اسلام، با استفاده چکیده کاملبهرهبرداری از فناوریهای روز آمد در حوزه تجارت، بهویژه با استفاده از اینترنت سبب پیدایش نوع نوینی از داد و ستد تجاری گردیدهاست، که آنرا «تجارت الکترونیک»Electronic Commerce) مینامند. در این مقاله تلاش میشود تا قانونیسازی حقوق تجارت الکترونیک در اسلام، با استفادهاز قرآن کریم و سنت، مورد مداقه قرار گیرد. اگر قانونمندی آن در حقوق اسلامی بهاثبات برسد مسلمانان میتوانند از این فناوری نوین و سودمند استفاده کنند. بسیاری از مسلمانان در این اندیشهاند که آیا قوانین این شیوهی جدید تجارت در حقوق تجارت اسلامی قابل اعمال است. کم و کیف این موضوع و برخی مسائل مترتب بر آن، موضوع مقاله حاضر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
327 - حمایت از حریم خصوصی اشخاص از منظر آیات و روایات
سجاد شهباز قهفرخیحقّ بر حریم خصوصی، یکی از محترمترین حقوق اشخاص در تمامی جوامع است که تعالیم اسلامی نیز بر آن تأکید دارد. حريم خصوصي، محدوده ای از اعمال و ویژگی های هر شخص است که برای عموم آشکار نبوده و یا وی تمایل به افشای آن ندارد. اشخاص هی چگونه ورود و نظارت دیگران بر این فضا را برنم چکیده کاملحقّ بر حریم خصوصی، یکی از محترمترین حقوق اشخاص در تمامی جوامع است که تعالیم اسلامی نیز بر آن تأکید دارد. حريم خصوصي، محدوده ای از اعمال و ویژگی های هر شخص است که برای عموم آشکار نبوده و یا وی تمایل به افشای آن ندارد. اشخاص هی چگونه ورود و نظارت دیگران بر این فضا را برنمی تابند و نسبت به ورود غیر، واکنش نشان می دهند. وجود تعالیمی در اسلام همچون لزوم رعایت کرامت ذاتی اشخاص، لزوم کتمان سر، حرمت و احترام عرض و آبروی اشخاص از یک سو، و تصریح آیات و روایات متعدد بر حرمت تجسس در زندگی خصوصی اشخاص از سوی دیگر، بیانگر ارزش حقّ بر حریم خصوصی در نظام حقوقی اسلام است. در این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی نگاشته شده، ضمن تبیین مفهوم حریم خصوصی، جایگاه این حق در آیات و روایات مورد بررسی قرار خواهد گرفت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
328 - بررسی تطبیقی جرایم علیه عدالت قضایی از دیدگاه قران و حقوق کیفری ایران
فتح الله نجارزادگانعدالت قضایی از شاخصههای مهم عدالت اجتماعی است که اجرای آن طبق آموزههای قرآن از مهمترین اهداف بعث انبیای الهی معرفی شده؛ و مراد از آن رعایت قانون و احقاق حق در مقام قضاوت و داوری است. بدیهی است هر عملی که به قصد اخلال در روند اجرای عدالت قضایی صورت گیرد که تحقق عدالت چکیده کاملعدالت قضایی از شاخصههای مهم عدالت اجتماعی است که اجرای آن طبق آموزههای قرآن از مهمترین اهداف بعث انبیای الهی معرفی شده؛ و مراد از آن رعایت قانون و احقاق حق در مقام قضاوت و داوری است. بدیهی است هر عملی که به قصد اخلال در روند اجرای عدالت قضایی صورت گیرد که تحقق عدالت قضایی را ناممکن سازد و یا موجب انحراف دادرسی گردد، جرم علیه عدالت قضایی محسوب میشود. در قران، ایات متعددی بر اجرای عدالت قضایی تاکید دارد؛ تا جایی که اقداماتی که باعث اخلال در روند اجرای عدالت میشوند، صراحتاً مورد نهی قرار گرفته است این در حالی است که قانون گذار ایران صرفا به پیش بینی کلی برخی از این جرایم، به طور پراکنده و بدون لحاظ سیاست جنایی واحد و یکپارچه اکتفاء کرده است. در این مقاله که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است؛ ضمن بررسی مفهوم جرایم علیه عدالت قضایی، مصادیق این جرایم از دیدگاه قرآن و حقوق کیفری ایران شناسایی شده و در پایان، عملکرد قانون گذار در برخورد با این دسته از جرایم مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
329 - قرآن کریم و کثرت گرایی دینی
ابوذر نوروزیجان هیک (1922 م) نماینده برجسته فرضیه کثرت گرایی دینی بر این باور است که حقیقت و رستگاری منحصر به دین خاصی نیست و پیروی از همه ادیان باعث رستگاری دینداران خواهد شد. فضای دینی، فکری و اجتماعی نقش چشمگیری در شکل گیری این فرضیه داشتهاند. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی د چکیده کاملجان هیک (1922 م) نماینده برجسته فرضیه کثرت گرایی دینی بر این باور است که حقیقت و رستگاری منحصر به دین خاصی نیست و پیروی از همه ادیان باعث رستگاری دینداران خواهد شد. فضای دینی، فکری و اجتماعی نقش چشمگیری در شکل گیری این فرضیه داشتهاند. این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی درصدد است پس از بیان و بررسی دیدگاه هیک در مورد ادیان دیگر، چشم انداز قرآن کریم را درباره ماهیت پدیده وحی و مساله سایر ادیان ترسیم کند. از نگاه این پژوهش کثرت گرایی دینی دارای زمینه های مخصوص به خود و مبانی آن محل مناقشه است. از منظر قران کریم وحی تشریعی نوع خاصی از معرفت است که به صورت علم حضوری مقرون به حفظ وصیانت الهی برای انسان های خاص و با شرایط ویژه حاصل میشود و رمز و راز آن برای دیگران پنهان است اما علائم و شواهد لازم برای اثبات آن وجود دارد از دیدگاه قران کریم کثریت گرایی دینی مردود و رویکرد قران کریم به مساله سایر ادیان ناظر به جنبه های گوناگون است از جنبه حقانیت، سایر ادیان منسوخ و آمیزه ای از حق و باطلاند و تنه اسلام حق مطلق است از جهت نجات کسانی که آگاهانه از اسلام پیروی نکنند عذاب خواهند شد و مسلمانان نسبت به پیروان سایر ادیان توحیدی و کفار غیر معارض با مدارا، احترام و سعه صدر رفتار خواهند کرد و رعایت حقوق آنها را وظیفه خود میدانند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
330 - نقد و بررسی رویکرد تحقیق موضوعی در قرآن کریم
مصطفی حسینی گلکار محسن هاشمیروش«تحقیق موضوعی» در قرآن کریم، رویکردی جدید برای تدبر در قرآن است که در طی بیش از سه دهه گذشته توسط حلقه مطالعات قرآنی با محوریت دکتر لسانی فشارکی شکل گرفته و تکامل یافته است و امروز با اقبال گسترده ای از سوی دانشجویان و محققان به ویژه در حوزه مطالعات تطبیقی و میان رشت چکیده کاملروش«تحقیق موضوعی» در قرآن کریم، رویکردی جدید برای تدبر در قرآن است که در طی بیش از سه دهه گذشته توسط حلقه مطالعات قرآنی با محوریت دکتر لسانی فشارکی شکل گرفته و تکامل یافته است و امروز با اقبال گسترده ای از سوی دانشجویان و محققان به ویژه در حوزه مطالعات تطبیقی و میان رشته ای مواجه شده است. با این وجود، این رویکرد چالش های فراوان روش شناختی؛ دیدگاهی و آینده نگارانه ای را پیش روی خود دارد. در درجه اوّل، روش هنوز نواقص متعددی دارد؛ بیش از اندازه بر تداعی آزاد مبتنی شده و به منظور ارائه در قالب روش مطالعات قرآنی نیازمند تکامل است. در درجه دوّم موجب بروز التقاطات فراوانی در اندیشه محققان جوانی که از این روش استفاده می نمایند خواهد شد و در درجه سوّم به نظر می رسد شیوع این رویکرد منجر به پروتستانتیزم اسلامی گردد. در این مقاله ضمن بررسی اجمالی «روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم» به طرح مهم ترین مزایا و نواقص آن پرداخته شده است. در نهایت نتیجه گرفته شده است که تدبر در قرآن کریم را باید امری تشکیکی بدانیم و دارای مراتب و سطوحی که به صورت مسلّم از این منظر، تفسیر و تحقیق موضوعی نه اموری مستقل بلکه مرتبط خواهند بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
331 - روش شناسی تحقیق موضوعی در قرآن کریم: طراحی الگویی کاربردی برای پژوهش های میان رشتهای
سعید مسعودی پور مهدی سپهرییکی از خلأهای موجود در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی را می توان فقدان روش های تحقیق کاربردی دانست که از مبانی صحیحی برخوردار باشند. با توجه به این که یکی از منابع مهم نقل پژوهی در حوزه مطالعات میان رشته ای، قرآن کریم می باشد لذا لازم است، روش پژوهش برای تحقیقات موضوعی د چکیده کاملیکی از خلأهای موجود در مسیر تولید علوم انسانی اسلامی را می توان فقدان روش های تحقیق کاربردی دانست که از مبانی صحیحی برخوردار باشند. با توجه به این که یکی از منابع مهم نقل پژوهی در حوزه مطالعات میان رشته ای، قرآن کریم می باشد لذا لازم است، روش پژوهش برای تحقیقات موضوعی در قرآن تبیین شود. بر این اساس در نوشتار حاضر تلاش شد تا روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم بر مبنای تفسیر قرآن به قرآن که به عنوان بهترین شیوه تفسیر قرآن کریم شناخته می شود برای این نیاز ارائه شود. در ابتدا به تبیین مبانی روش تحقیق پرداخته شد و بحث های مبنایی در خصوص تعریف دین، نسبت میان عقل و نقل به عنوان اجزای دین، نسبت میان کتاب و سنت به عنوان اجزای نقل، دامنه نقل، رابطه میان مسایل علوم انسانی اسلامی و علوم انسانی متعارف و... ارائه شد. یکی از غفلت-هایی که در حوزه نقل پژوهی وجود دارد عدم برقراری تناسب میان دامنه معارف نقلی و مسایل مورد پژوهش است. این امر باعث می شود تا موضوعی که خارج از دامنه نقل قرار دارد بی جهت بر آن عرضه شود. در نهایت با بیان برخی از این نکات مهم در مواجهه با نقل، الگویی کاربردی که از هشت گام تشکیل می شود برای پژوهش موضوعی در قرآن کریم ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
332 - منبعشناسی مطالعات میانرشتهای قرآن و حقوق
حمید مغربی سید مجید نبوی الهام سیفیبا توجه به افزایش سطح تحقیقات علمی، شناخت جامع از منابع علمی برای محققین بسیار دشوار است، تا کنون اطلاعات کاملی از منابع علمی ارائه نشده است و گاهی پژوهشگران حوزه قرآن و حقوق که در زمینهی قرآن و حقوق پژوهش میکنند، در تحقیقات خود در تنگنای شناخت منابع قرار میگیرند. ر چکیده کاملبا توجه به افزایش سطح تحقیقات علمی، شناخت جامع از منابع علمی برای محققین بسیار دشوار است، تا کنون اطلاعات کاملی از منابع علمی ارائه نشده است و گاهی پژوهشگران حوزه قرآن و حقوق که در زمینهی قرآن و حقوق پژوهش میکنند، در تحقیقات خود در تنگنای شناخت منابع قرار میگیرند. رویکرد این پژوهش کتابخانهای بوده و به معرفی منابع میانرشتهای قرآن و حقوق میپردازد. اهداف این پژوهش در مرحله اول، معرفی منابع چاپ شده در حوزه قرآن و حقوق است که به دنبال آن، موجب تدوین نگارشهای جدید و کامل در زمینه قرآن و حقوق از سوی پژوهشگران میشود. این امر سبب شناخت منابع و موضوعات کارشده و یافتن خلأهای پژوهشی میشود که زمینه ساز برنامهریزی برای جبران نقایص و رفع این خلأها است. همچنین یک پیشنهاد پژوهشی با عنوان کتابشناسی توصیفی قرآن و حقوق در پایان مقاله ارائه شدهاست که تحقق آن از دیگر اهداف این نگارش است. در مرحله دوم هدف و مسئله پژوهش این بود که چه تعداد نگارش دربارهی موضوع مورد نظر وجود دارد؟ در طی این نگارش 428 منبع (277 منبع فارسی و 151 منبع عربی) دربارهی قرآن و حقوق معرفی شد. بدون شک شناخت منابع سببِ پرهیز از انجام تحقیقهای تکراری و موازی و غنیتر شدن تحقیقها و تألیفهای آینده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
333 - بررسی رابطه باورهای دینی و استفاده از شبکههای اجتماعی بر التزام به حجاب اسلامی (مطالعه موردی: دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی)
علی احمدپور علی رضایی شریفپژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه باورهای دینی و وابستگی به استفاده از شبکههای اجتماعی با میزان رعایت و تعهد به حجاب اسلامی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی صورت پذيرفت. جامعه آماري اين پژوهش، دانشجویان کارشناسی در رشتههای مختلف دانشگاه محقق اردبیلی شهرستان اردبيل در سال تح چکیده کاملپژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه باورهای دینی و وابستگی به استفاده از شبکههای اجتماعی با میزان رعایت و تعهد به حجاب اسلامی دانشجویان دانشگاه محقق اردبیلی صورت پذيرفت. جامعه آماري اين پژوهش، دانشجویان کارشناسی در رشتههای مختلف دانشگاه محقق اردبیلی شهرستان اردبيل در سال تحصيل 1398 بودند. به اين منظور 430 دانشجو (307 دختر و 123 پسر) در رشتههای مختلف به صورت نمونهگيري خوشهاي طبقهاي و تصادفی انتخاب شدند و به پرسشنامه باورهای دینی گلارك و استارك، پرسشنامه میزان رعایت حجاب اسلامی و پرسشنامه وابستگی به استفاده از شبکههای اجتماعی محقق ساخته پاسخ دادند؛ در اين تحقيق براي تحليل دادهها از روش مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. يافتههای تحقیق بيانگر اين هستند که اثر مستقیم بُعد اعتقادی، بُعد عاطفی، بُعد پیامدی، بُعد مناسکی بر رعایت حجاب اسلامی دانشجویان معنیدار میباشد، همچنین اثر مستقیم وابستگی به استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی بر رعایت حجاب اسلامی دانشجویان تاثیر دارد. شایان ذکر است که ابعاد دینداری دانشجویان و وابستگی به استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی در تحلیل دادهها دارای همپوشانی هستند. به عبارت دیگر ابعاد دینداری و وابستگی به استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی در صورت در کنار هم بودن میتوانند تأثیر معنیداری بر رعایت حجاب اسلامی دانشجویان داشته باشند. البته تأثیر ابعاد دینداری بر وابستگی به استفاده از شبکههای اجتماعی مجازی منفی و معکوس می باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
334 - نقد حقوقی-اخلاقی نگرش مکتب استکهلم در درمان بیماری همه گیر کویید 19
ناصر قاسمی امیرعباس رکنیتأمین منابع نظری سیاستهای اضطراری دولتها در مواجهه با بحرانهای غیرمترقبه یکی از مهمترین وظایف جامعه علمی هر کشور است. مبارزه با بحران همهگیری بیماری کویید 19 بهعنوان یک تهدید همه جنبه علیه جامعه جهانی سبب گردیده است تا بسیاری از دولتها با غافلگیری در برابر شدت بی چکیده کاملتأمین منابع نظری سیاستهای اضطراری دولتها در مواجهه با بحرانهای غیرمترقبه یکی از مهمترین وظایف جامعه علمی هر کشور است. مبارزه با بحران همهگیری بیماری کویید 19 بهعنوان یک تهدید همه جنبه علیه جامعه جهانی سبب گردیده است تا بسیاری از دولتها با غافلگیری در برابر شدت بیماری، سیاستهای نظام بهداشت و درمان خود را متحول کنند. در همین زمینه، فیلسوفان مکتب اخلاق استکهلم با تدوین نظریهای حقوقی-اخلاقی سعی در کمک بهنظام بهداشت و درمان کشور سوئد برای کنترل و مدیریت همهگیری بیماری کرونا کردهاند. اساس این نظریه مبتنی بر دو رکن مهم اولویتبندی در درمان بیماران و جیرهبندی امکانات و منابع درمانی کشور است. نحوه تفسیر و تعیین سن بیولوژیکی بیماران با توجه به شرایط اضطراری همهگیری یکی از قابلتوجهترین قسمتهای این نظریه است. بر این اساس، با تعیین اختلاف سن واقعی از بیولوژیک هر بیمار میتوان احتمال زنده ماندن بعد از درمان و امید به زندگی او را تعیین نمود. فیلسوفان مکتب استکهلم بهنظام بهداشت و درمان دولت سوئد پیشنهاد میکنند که اگر مجبور باشند بین کمک به بیماران با احتمال یکسان برای زنده ماندن که امید به زندگی متفاوتی دارند، تصمیم بگیرند، اولویت کمکرسانی باید به بیماری باشد که سن بیولوژیکی کمتری دارد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی تحلیلی، به بررسی و نقد این نظریه حقوقی-اخلاقی پرداخته و عواقب و آثار ناشی از اتخاذ چنین سیاستهایی را بر نظام اجتماعی تشریح خواهد نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
335 - خرافه گرایی و بدعت در فرقه «مکتبیون» از اهل حق
مهدی ایمانی مقدمفرقه مکتبیون انشعابی ازاهل حق (یارسان) و از غالیان منتسب به تشیع است که علی رغم ادعای ایشان، هم در اصول اعتقادی و هم احکام و فروع دینی از شیعه و نیز از ضروریات اعتقادی و مناسکی اسلام منحرف گردیده است. هرچند از قرن دوم هجری گرایش به تصوف وجود داشته اما بنیانگذار فرقه چکیده کاملفرقه مکتبیون انشعابی ازاهل حق (یارسان) و از غالیان منتسب به تشیع است که علی رغم ادعای ایشان، هم در اصول اعتقادی و هم احکام و فروع دینی از شیعه و نیز از ضروریات اعتقادی و مناسکی اسلام منحرف گردیده است. هرچند از قرن دوم هجری گرایش به تصوف وجود داشته اما بنیانگذار فرقه اهل حق سلطان اسحاق برزنجه ای است که این آئین را به عنوان عصاره همه ادیان معرفی نمود و در نهایت فرقه را به هفت خاندانِ حقیقت تقسیم کرد و پس از وی چهار خاندان از جمله خاندان شاه حیاسی به آنها اضافه شد که در دوره معاصر قطب ایشان نورعلی الاهی(1357-1276 ش) بود گه با تغییراتی هم در مناسک و هم در روش و هم باورهای اهل حق، فرقه «مکتبیون» را بنا نهاد و بخاطر افشای عقاید«سرّ مگو» و نیز بدعت در ابداعات اهل حق مورد اعتراض برخی از اکابر اهل حق نیز قرار گرفت. تعارض های بسیارآموزه های مکتب با ادله و منابع عقلی و نقلی، بسیاری از تعالیم این فرقه را مصداق خرافه و بدعت و حتی ارتداد نموده است از جمله ادعای صریح به اتیان دین جدید و تفوق خود بر انبیاء و امامان(س)، اعتقاد به تحریف در قرآن، اعتقاد به دونادون ( قسمی ازتناسخ) و رجوع روح به ابدان سابقه، انکار تلویحی عصمت انبیاء و جانشین ساختن اقطاب برای اءمه(س) و حلول خدا در ایشان و در خود و ادعای علم غیب و اعجاز و تصریح به حقانیت همه ادیان موجود و به تبع آن اباحه گری در مناسک و درضروریات دینی ؛لذا نمی توان ایشان را در جرگه مسلمین قلمداد کرد. پژوهش حاضر با تتبع در آثار نورعلی الاهی و نقد عقلی و نقلی آن و بروش کتابخانه ای تالیف گردیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
336 - مفهوم شناسی حریم خصوصی انسان در قرآن و حدیث
حامد متوادیپژوهشگران علوم انسانی تعاریف مختلفی از «حریم خصوصی» ارائه کرده اند. در قرآن کریم و احادیث اهل بیت علیهم السّلام رعایت مناسبات فردی و اجتماعی بین انسان ها، سفارش شده که بخشی از آن با موضوع «حریم خصوصی» ارتباط دارد. تعریف ارائه شده از این مفهوم، جامعیت لغوی و دینی نداشته چکیده کاملپژوهشگران علوم انسانی تعاریف مختلفی از «حریم خصوصی» ارائه کرده اند. در قرآن کریم و احادیث اهل بیت علیهم السّلام رعایت مناسبات فردی و اجتماعی بین انسان ها، سفارش شده که بخشی از آن با موضوع «حریم خصوصی» ارتباط دارد. تعریف ارائه شده از این مفهوم، جامعیت لغوی و دینی نداشته و بیشتر به زاویۀ حقوقی موضوع، نگریسته است. مأموریت این نگاشته، شناخت لغوی «حریم خصوصی» و گردآوری مفاهیم مرتبط با آن از قرآن و حدیث است. هدف این کار، تقویت نگاه دینی در تعریف «حریم خصوصی» بوده و مصادیق این مفهوم را روشن می سازد. چنین شناختی به قانونگذار در تدوین مقرّرات مبتنی بر آموزههای دینی کمک می کند. مقالۀ حاضر ابتدا به واژه شناسی حریم خصوصی و کاربردهای آن در فقه، حقوق و پزشکی پرداخته و سپس با شناسایی مفاهیم مرتبط در قرآن و روایات به تعریفی دینی از این مفهوم دست می یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
337 - شعور موجودات در قرآن و روایات2
علی عظیمیشعورمندی انسان مورد اتفاق همه اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله ای اختلافی است. غالب فیلسوفان بر جانمندی و شعور موجودات مادون انسان تأکید دارند، اما اکثر متکلّمان وجود نوعی آگاهی و شعور به ویژه در نباتات و جمادات را رد می کنند. علمای چکیده کاملشعورمندی انسان مورد اتفاق همه اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله ای اختلافی است. غالب فیلسوفان بر جانمندی و شعور موجودات مادون انسان تأکید دارند، اما اکثر متکلّمان وجود نوعی آگاهی و شعور به ویژه در نباتات و جمادات را رد می کنند. علمای طبیعت نیز با مطالعه رفتار موجودات، به وجود مرتبه ای از آگاهی در آنها معتقدند. بررسی دیدگاه اندیشمندان و کاوش در حقیقت و مراتب شعور موجودات مادون انسان و تطبیق آن با قرآن و روایات به عنوان مهم ترین منابع آشنای با مخلوقات، بر عهدۀ این پژوهش است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
338 - امکانسنجی حقّ مخلوق بر خالق با تأکید بر عبارت «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» و تأثیر آن در اجابت دعا
مصطفی رحیمییکی از عبارتهایی که در دعاهای مأثور از اهل بیت^ تکرار شده، فراز «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» است. فراوانی این عبارت و مشابهات آن، دو پرسش را ایجاد می کند؛ نخست اینکه چگونه میتوان حقّ مخلوق بر خالق را تصوّر کرد؟ دوم اینکه بیان این فراز، چه تأثیری در اجابت دعا چکیده کاملیکی از عبارتهایی که در دعاهای مأثور از اهل بیت^ تکرار شده، فراز «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» است. فراوانی این عبارت و مشابهات آن، دو پرسش را ایجاد می کند؛ نخست اینکه چگونه میتوان حقّ مخلوق بر خالق را تصوّر کرد؟ دوم اینکه بیان این فراز، چه تأثیری در اجابت دعا دارد. از آنجا که خداجویان همواره دغدغۀ کشف راههای اجابت درخواست های خود از خداوند را دارند، پژوهشی علمی در این راستا شایسته است. هدف این تحقیق، تبیین معنای حقّ مخلوق بر خالق و چگونگی اثرگذاری عبارت «بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ» بر اجابت دعاست. تاکنون پژوهشی مستقل در این موضوع منتشر نشده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
339 - مقایسه دو تحقیق از کتاب «الدّروع الواقیة» با روش «مقابله چاپ»
مهدی مرادیمقابله نسخههای تحقیقشده چاپی، شناخت تحقیقات بهتر و محقّقان برتر را در پی دارد. با این کار، میتوان بهترین چاپ را از حیث علمی، تعیین و به مخاطب، معرّفی کرد. آثار سید ابن طاووس (م664ق) با موضوع دعا، همواره مورد توجّه عالمان و مردم بوده است. شخصیت سید و کاربردیبودن آثار چکیده کاملمقابله نسخههای تحقیقشده چاپی، شناخت تحقیقات بهتر و محقّقان برتر را در پی دارد. با این کار، میتوان بهترین چاپ را از حیث علمی، تعیین و به مخاطب، معرّفی کرد. آثار سید ابن طاووس (م664ق) با موضوع دعا، همواره مورد توجّه عالمان و مردم بوده است. شخصیت سید و کاربردیبودن آثار وی در این اقبال، مؤثّر مینماید. کتاب «الدّروع الواقیة» با موضوع اَعمال قابل تکرار در همه ماههای قمری، یکی از نگاشتههای اوست که دو تحقیق مشهور از آن به چاپ رسیده است. نگاشته حاضر، برای نخستین بار، این دو تحقیق را با روش مقابله، بررسی کرده و کار نیکوتر را معرّفی میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
340 - راههایی برای کشف معنای علائم اختصاری در نسخه های خطّی
رسول عطاییبازسازی و تصحیح نسخه های خطّی همواره از دغدغه های عالمان بوده است. یکی از امور مورد نیاز برای تصحیح این نُسخ، داشتن آگاهی درست از علائم اختصاریِ بهکاررفته در این دستنوشتهها است. آشنایی با معنای نشانه های بهکاررفته در نسخهها خوانش آنها را آسان کرده و دشواریهای تصحی چکیده کاملبازسازی و تصحیح نسخه های خطّی همواره از دغدغه های عالمان بوده است. یکی از امور مورد نیاز برای تصحیح این نُسخ، داشتن آگاهی درست از علائم اختصاریِ بهکاررفته در این دستنوشتهها است. آشنایی با معنای نشانه های بهکاررفته در نسخهها خوانش آنها را آسان کرده و دشواریهای تصحیح را کاهش میدهد. پیبردن به معنای این علائم، خود، نیازمند دنبالکردن راههایی است که نوشته کنونی با ارائه شیوه هایی جهت کشف معنای این علائم، تعدادی از علامتها را با تکیه بر کتاب «دلائل الاحکام» معرّفی میکند. پیشتر نگاشته دیگری از همین قلم در شماره نهم این مجلّه درباره موضوع کنونی منتشر شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
341 - گروه چهار، تلاش برای عضویت دائم در شورای امنیت؛ زمینهها و روندهای پیشرو
آرمین امینی شمس عظیمیطی دو دهه اخیر، کشورها و گروههای زیادی پیشنهاد اصلاح ساختار شورای امنیت را مطرح ساختهاند. برخی از این پیشنهادها ناظر بر افزایش اعضای جدید در کرسیهای دائم است. در این بین گروه چهار؛ متشکل از چهار قدرت آلمان، ژاپن، هند و برزیل از شانس بیشتری برخوردارند. نویسندگان این چکیده کاملطی دو دهه اخیر، کشورها و گروههای زیادی پیشنهاد اصلاح ساختار شورای امنیت را مطرح ساختهاند. برخی از این پیشنهادها ناظر بر افزایش اعضای جدید در کرسیهای دائم است. در این بین گروه چهار؛ متشکل از چهار قدرت آلمان، ژاپن، هند و برزیل از شانس بیشتری برخوردارند. نویسندگان این مقاله سعی دارند از همین منظر، ضمن بررسی فرصتهای ویژة این گروه در راستای عضویت دائم شورای امنیت، چالشهای موجود را نیز مورد توجه قرار دهند. هر چهار کشور از مزیت نسبی در منطقه خود برخوردارند که این شانس را به آنها میدهد تا در جهت کسب کرسی دائم شورای امنیت تلاش کنند. کشورهای گروه چهار در مقابل با دو نوع مانع روبهرو هستند؛ موانع منطقهای و موانع بینالمللی. این پژوهش بهدنبال پاسخ به این پرسش است که فرصتها و چالشهای موجود در جهت کسب کرسی دائم برای گروه چهار کدامند؟ در ابتدا با بررسی چرایی و ضرورت اصلاح ساختار شورای امنیت، موقعیت هر یک از کشورها بررسی شده و آینده ساختار شورا با توجه به وضعیت کنونی نظام بینالملل مورد تحلیل قرار میگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
342 - نقش سازمانهای بینالمللی در تحقق حق بر غذا
فرهاد طلایی علی رزمخواهحق بر غذا، حق بنیادین هر شخص، حق بر رهایی از گرسنگی و دسترسی پایدار به غذا با کیفیت و کمیتی است که پاسخگوی نیازهای غذایی و فرهنگی او باشد. اگرچه تعهد اصلی اجرای حقوق بشر، چه در عرصه داخلی و چه بینالمللی بر عهده دولتها قرار گرفته است، اما گسترش روز افزون دامنه فعالی چکیده کاملحق بر غذا، حق بنیادین هر شخص، حق بر رهایی از گرسنگی و دسترسی پایدار به غذا با کیفیت و کمیتی است که پاسخگوی نیازهای غذایی و فرهنگی او باشد. اگرچه تعهد اصلی اجرای حقوق بشر، چه در عرصه داخلی و چه بینالمللی بر عهده دولتها قرار گرفته است، اما گسترش روز افزون دامنه فعالیتهای سازمانهای بینالمللی در سطح بینالملل، بهویژه در زمینه حقوق بشر، این پرسش را بر میانگیزد که نقش سازمانهای بینالمللی در برآورده کردن حق بر غذای بشری چیست و سازمانهای بینالملل چگونه این نقش را ایفا مینمایند. این مقاله نشان میدهد که سازمانهای بینالمللی نقش مؤثر و بیبدیلی در زمینه تحقق حق بر غذا در سطح بینالمللی دارند. همچنین بیان میشود که این نهادها از جنبههای مختلفی به مسائل مرتبط با دستیابی به حق بر غذا میپردازند. در نهایت نتیجه گرفته میشود که هدف از این فعالیتها، دستیابی به حق بر غذای بشری، بهویژه برای مردمان تنگدستی است که بیشترین آسیب را از وضعیت نامناسب امنیت غذایی در سطح جهانی متحمل شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
343 - بررسی تطبیقی عملکرد شورای امنیت در قبال تحولات لیبی، یمن و بحرین(2012-2011) از دیدگاه حقوق بینالملل
رضا موسیزاده رضا رنجبرتحولات اخیر در کشورهای عرب با وقوع اعتراضهای مردمی در تونس علیه حکومت دیکتاتوری در این کشور، از دسامبر 2010 شروع شد و دامنه آن بهتدریج به دیگر کشورها ازجمله مصر، لیبی، یمن، بحرین، سوریه، اردن، مراکش و عربستان سرایت کرد و در کشورهای مصر، لیبی و یمن سبب سقوط دیکتاتورهای چکیده کاملتحولات اخیر در کشورهای عرب با وقوع اعتراضهای مردمی در تونس علیه حکومت دیکتاتوری در این کشور، از دسامبر 2010 شروع شد و دامنه آن بهتدریج به دیگر کشورها ازجمله مصر، لیبی، یمن، بحرین، سوریه، اردن، مراکش و عربستان سرایت کرد و در کشورهای مصر، لیبی و یمن سبب سقوط دیکتاتورهای موجود شد. در سایر کشورها مانند بحرین و سوریه (البته با ماهیتی متفاوتتر) این درگیریها همچنان ادامه دارد. این پدیدهها از جنبههای مختلف سیاسی، اجتماعی و حقوقی قابل بررسی است. هدف پژوهش حاضر بررسی اقدامات شورای امنیت در قبال تحولات سه کشور لیبی، یمن و بحرین از بعد حقوقی است. این پژوهش معتقد است که شورای امنیت در قبال تحولات اخیر در این کشورها، رویکردی دوگانه و در راستای منافع قدرتهای بزرگ داشته است که ضمن بررسی تطبیقی عملکرد این نهاد در قبال تحولات این کشورها، این امر بهتر روشن خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
344 - ضرورت تقسیم قدرت در شورای امنیت؛ ارائه الگویی کثرتگرایانه
عنایتالله یزدانی روح الله زمانیاندر سالهای اولیه بعد از جنگ جهانی دوم، تقسیم قدرت در شورای امنیت سازمانملل بهعنوان مسئول اولیه حفظ صلح و امنیت بینالملل، با توجه به قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی و جمعیتی میان پنج کشور عضو دائم و مساعی آنها در جهت شکلدادن به این نظم تا حد زیادی عادلانه بود. با گذشت چکیده کاملدر سالهای اولیه بعد از جنگ جهانی دوم، تقسیم قدرت در شورای امنیت سازمانملل بهعنوان مسئول اولیه حفظ صلح و امنیت بینالملل، با توجه به قدرت سیاسی، اقتصادی، نظامی و جمعیتی میان پنج کشور عضو دائم و مساعی آنها در جهت شکلدادن به این نظم تا حد زیادی عادلانه بود. با گذشت زمان و با توجه به تغییرات بنیادی که در شکل و ساختار نظام بینالملل صورت گرفت و با عنایت به افزایش قدرت بعضی کشورها و افول قدرت کشورهای دیگر از جمله اعضای دائم شورای امنیت، بهنظر میرسد نظم فعلی حاکم بر ساختار این شورا ناعادلانه و غیردموکراتیک است که این امر، لزوم اصلاح ساختار شورای امنیت از طریق مشارکتدادن قدرتهای جهانی و منطقهای تأثیرگذار بر ساختار نظام بینالملل را ضروری ساخته است. مقاله حاضر با هدف ارائه الگویی کثرتگرایانه در جهت اصلاح ساختار شورای امنیت با توجه و تأکید بر رشد قدرتهای منطقهای و جهانی نگاشته شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
345 - ایالاتمتحده آمریکا و ديوان كيفري بينالمللي در دوره باراک اوباما؛ نوسان ميان امتناع و امكان
رضا موسیزاده هادی گلریزروابط ایالاتمتحده آمریکا با دیوان کیفری بینالمللی آمیزهای از تقابل و تنش در ابعاد گوناگونی ازجمله ملاحظات حقوقی- سیاسی، دغدغههای ملی و امنیتی و منافع استراتژیک است. تنشهای موجود در روابط با دیوان کیفری بینالمللی در برههای از زمان فزونی یافته و در همین راستا ایالا چکیده کاملروابط ایالاتمتحده آمریکا با دیوان کیفری بینالمللی آمیزهای از تقابل و تنش در ابعاد گوناگونی ازجمله ملاحظات حقوقی- سیاسی، دغدغههای ملی و امنیتی و منافع استراتژیک است. تنشهای موجود در روابط با دیوان کیفری بینالمللی در برههای از زمان فزونی یافته و در همین راستا ایالاتمتحده فعالانه به رویارویی و تقابل با موجودیت دیوان پرداخته است. با اینحال، ایرادات مقامات اين كشور به ديوان كيفري بينالمللي ديري نپایيد و در پایان دوران ریاستجمهوری جورجبوش و با آگاهی از ظرفیتها و ارزشهای ذاتی موجود در تأسیس و لزوم تداوم دیوان کیفری بینالمللی، این تقابل و رويارويي بهنفع تعامل سازنده بهتدریج کنار گذاشته شده است. در سالهای اخیر- بهویژه در دولت باراک اوباما- رفتار و مواضع ایالاتمتحده آمریکا در قبال دیوان کیفری بینالمللی دستخوش تغییري بنیادین و همهجانبه شده و ایالاتمتحده درصدد است تا با جبران اقدامات گذشته، تعامل و همکاری خود را با دیوان کیفری بینالمللی افزایش داده و موجودیت و اهلیت دیوان را بهعنوان یکی از مؤثر ترین نهادهای قضایی بینالمللی برای تعقیب و رسیدگی به جنایات و جرائم خشونتبار بینالمللی مورد شناسایی قرار داده و روابط خود را با دیوان کیفری بینالمللی از سر بگیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
346 - تحلیل عملکرد شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد در سازوکار رویههای ویژه بر افزایش احترام به حقوق بشر
مهدی ذاکریان بهروز مختارییکی از فعالیتهای شورای حقوق بشر که با تأسیس آن از سال 2006 میلادی گسترشیافته است، استفاده از کارشناسان حقوق بشر برای بررسی، واکاوی و نظارت بر وضعیت حقوق بشر دولتهاست. رویههاي ويژه، نام كلي سازوکارهایی است كه كميسيون پيشين حقوق بشر، آن را تدوین و شورا انجام آنها را ت چکیده کاملیکی از فعالیتهای شورای حقوق بشر که با تأسیس آن از سال 2006 میلادی گسترشیافته است، استفاده از کارشناسان حقوق بشر برای بررسی، واکاوی و نظارت بر وضعیت حقوق بشر دولتهاست. رویههاي ويژه، نام كلي سازوکارهایی است كه كميسيون پيشين حقوق بشر، آن را تدوین و شورا انجام آنها را تقبل كرده تا بر وضعيت حقوق بشر در كشورها يا سرزمينهاي معين (مأموريتهاي كشوري) يا پديدههاي مهم نقض حقوق بشر در جهان (مأموريتهاي موضوعي) نظارت کند و درباره آنها توصيه، راهنمايي و گزارش علني ارائه دهد. بحث اصلی این است که شورای حقوق بشر با برداشتن گامهای مؤثر در سازوکار رویههای ویژه در راستای نظم مدون حقوق بشری، از تجارب گرانسنگی در نظارت بر حقوق بشر بهرهمند است. این نظارتها بیشتر بر دولتهایی اعمال میشود که مایل یا قادر به انجام تکالیف خود در قبال شهروندان نیستند. این گزارشگران با توجه به مهارتهای فنی و تجربی خود در تنظیم و ارائه گزارشها و با اعمال فشار بر دولتها در حوزههای تقنینی، قضایی و اجرایی کشورها، اثرگذاری مطلوبی بر افزایش احترام به حقوق بشر داشتهاند؛ اگرچه پارهای نیز بدون توجه به ارزشها و هنجارهای سنتی جوامع- اعم از قانونی و عرفی- مباحث نظری گسترده و گاه جنجالآفرین به راه انداختهاند. با برطرفشدن عیوب کمیسیون پیشین حقوق بشر و همچنین، روزامدی نهادها و سازوکارهای آن، بسیاری از جوامع مدنی، صاحبنظران و کارشناسان، سازوکار رویههای ویژه را ستوده و این ابزار را معیاری جهانشمول و غیرقابلنقض معرفی کرده و بر اهمیت آن اهتمام داشتهاند؛ با اینهمه، پارهای از دولتها اشعار داشتهاند که این سازوکار، هیچگونه تقدم ذاتی نسبت به ارزشها و هنجارهای دولتها ندارد. در مقاله پیشرو، نویسندگان مقاله ضمن تبیین دستاوردهای این سازوکار، عملکرد شورای حقوق بشر را در زمینه ایجاد مقام گزارشگری بررسی خواهند کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
347 - آیین دادخواهی فردی نزد دادگاه آفریقایی حقوقبشر
داریوش اشرافی امیرحسین نوربخش میثم باقری مقدم قهرمانلوحقوق بينالملل بهعنوان نظمي حقوقي، به علت فقدان قدرت اجرايي متمركز، از نظامهاي حقوق ملي و داخلي يا درونسازمانی متمايز ميشوند. متأسفانه در مورد حمايت بينالمللي از حقوق بشر نيز، ضعف اساسي محسوس است. آن بخش از قواعد حقوق بشر كه رعايت ميشوند با آن بخش از قواعدي كه در چکیده کاملحقوق بينالملل بهعنوان نظمي حقوقي، به علت فقدان قدرت اجرايي متمركز، از نظامهاي حقوق ملي و داخلي يا درونسازمانی متمايز ميشوند. متأسفانه در مورد حمايت بينالمللي از حقوق بشر نيز، ضعف اساسي محسوس است. آن بخش از قواعد حقوق بشر كه رعايت ميشوند با آن بخش از قواعدي كه در اين زمينه توسط جامعه بينالمللي بهعنوان قواعد لازمالاجرا پذیرفتهشده، فاصله زيادي دارد. در جهانی که حقوق بشر مدام و به شیوههای گوناگون نقض میشود، رسیدگی به این نقضها و تعقیب و مجازات ناقضان حقوق بشر بهويژه در قاره آفریقا که جولانگاه بسیاری از جنگهای داخلی و رفتارهای ناقض حقوق بشر است، به دغدغهای جهانی و مهم تبدیلشده است. آیين دادخواهي فردی يا همان حق شكايت، يكي از عوامل مؤثر در حمايت از حقوق اساسي بشر و تضميني براي رعايت آن از سوي جوامع ملي و بينالمللي ميباشد. در اين مقاله سعي ميشود چگونگي طرح شكايت فردي در دادگاه آفریقایی حقوق بشر بهعنوان یکی از دو سازوكار موجود در سطح قاره آفریقا با توجه به اساسنامه و اصول رسیدگی مندرج در اسناد معاهدهای آن مورد بررسی قرار گيرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
348 - وتوی پنهان و تأثیر آن بر روند تصمیمسازی در شورای امنیت سازمان ملل متحد
رضا موسیزاده ارسلان جمشیدیمقاله حاضر درک و اطلاعات جامعی از مفهوم حق وتو و انواع مختلف آن که عملاً در رویه شورای امنیت سازمان ملل متحد شکل گرفتهاند، به دست میدهد و با تمرکز بر مفهوم «وتوی پنهان» به بررسی نقش بنیادین آن در روند تصمیمسازی شورای امنیت میپردازد. در دوره پس از جنگ سرد، استفاده ا چکیده کاملمقاله حاضر درک و اطلاعات جامعی از مفهوم حق وتو و انواع مختلف آن که عملاً در رویه شورای امنیت سازمان ملل متحد شکل گرفتهاند، به دست میدهد و با تمرکز بر مفهوم «وتوی پنهان» به بررسی نقش بنیادین آن در روند تصمیمسازی شورای امنیت میپردازد. در دوره پس از جنگ سرد، استفاده از وتوی پنهان که عمدتاً در «مشورتهای غیررسمی» انجام میشود، توسط اعضای دائم شورای امنیت افزایش قابلملاحظهای داشته است. وتوی پنهان به دو روش، روند تصمیمسازی در شورای امنیت را متأثر ساخته است: نخست با «کنترل دستور کار» و جلوگیری شورای امنیت از در دست گرفتن موضوعاتی خاص یا بهعبارتدیگر «اِعمال سانسور پنج عضو دائم شورا»؛ و دوم با «مسدودکردن اقدام» در مواردی که موضوعی ناخواسته در دستور کار شورای امنیت قرار میگیرد و در اینجا است که پای مواردی چون «حذف ادبیات، ملایمکردن لحن و تضعیف جملهبندی قطعنامهها»، «تضعیفکردن تعاریف بحرانهای مشمول حقوق بینالملل»، «خودسانسوری و وتوی پنهان مضاعف» و «وتوی معکوس» به میان کشیده میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
349 - تحلیل رویکرد تقاضامحور و حقوق بشری سازمان ملل متحد در مقابله با مواد مخدر
اسماعیل بقایی هامانه علی قاسمی فردسازمان ملل متحد از دهه 1980 میلادی به بعد همزمان با ادامه رویکرد مقابله با عرضه مواد مخدر، رویکرد مقابله با تقاضا را نیز در پیش گرفت. اتخاذ چنین رویکردی نتیجه بروز برخی از نتایج نامطلوب حاصل از برخورد قهرآمیز با عرضه مواد مخدر بود. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل چکیده کاملسازمان ملل متحد از دهه 1980 میلادی به بعد همزمان با ادامه رویکرد مقابله با عرضه مواد مخدر، رویکرد مقابله با تقاضا را نیز در پیش گرفت. اتخاذ چنین رویکردی نتیجه بروز برخی از نتایج نامطلوب حاصل از برخورد قهرآمیز با عرضه مواد مخدر بود. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل کتابخانهای اسنادی و با بررسی رویکردها و جهتگیریهای سازمان ملل متحد درخصوص مواد مخدر، به بررسی دلایل عدم موفقیت رویکرد عرضهمحور پرداخته و سپس مؤلفههای اصلی رویکرد تقاضامحور سازمان ملل متحد را برشمرده و دلایل اتخاذ چنین رویکردی نیز بیان خواهد شد. نتایج رویکرد مقابله با عرضه مواد مخدر توسط سازمان ملل متحد، همواره مطلوب نبوده و در برخی مواقع کاملاً متضاد با هدف اصلی این سازمان بوده است. با اهمیتیافتن مباحث حقوق بشری در سازمان ملل متحد و در سطح جهان، حوزه مقابله با مواد مخدر نیز تحتالشعاع این ادبیات قرار گرفته و رویکرد سازمان ملل در نحوه مبارزه با مواد مخدر را تحت تأثیر قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
350 - تحول امنیت محیطزیست در حقوق بینالملل پس از جنگ سرد
سیدعبدالعلی قوام سیده معصومه مصطفویامروزه محیطزیست بهعنوان بستر بالندگی بشر، از مهمترین دغدغههای جامعه بینالمللی است و بهتدریج در مسائل امنیتی ارزش فزاینده یافته است. حقوق بينالملل محيطزيست يكي از شاخههاي نوظهور در نظام حقوق بينالملل است که بر پایه حقوق نرم بنا شده است؛ یعنی حقوقی که بر بیانیه چکیده کاملامروزه محیطزیست بهعنوان بستر بالندگی بشر، از مهمترین دغدغههای جامعه بینالمللی است و بهتدریج در مسائل امنیتی ارزش فزاینده یافته است. حقوق بينالملل محيطزيست يكي از شاخههاي نوظهور در نظام حقوق بينالملل است که بر پایه حقوق نرم بنا شده است؛ یعنی حقوقی که بر بیانیهها، اعلامیهها، اصول اجرایی و غيره مبتنی گردیده و ضمانت اجرای حقوقی محکمی ندارد. در این مقاله به بررسی تعهدات کشورهاي متعاهد و همچنین نظام چندجانبه دسترسی و تسهیم منافع و ارزیابی مطروحه در آن در پرتو تحولات نظام حقوقی بینالمللی کشاورزی و محیطزیست پرداخته شده است. در این راستا، مهمترین قراردادها و نشستهای مجامع بینالمللی در ارتباط با امنیت محیطزیست پس از جنگ سرد ازجمله کنوانسیون تنوع زیستی (ریو 1992)، پروتکل ایمنی زیستی (نایروبی 2000)، کنوانسیون سازمان ملل متحد در مورد تغییرات آبوهوا (نیویورک 1992) و کنوانسیون استکهلم درخصوص آلایندههای آلی و پایدار (استکهلم 2001) مورد مطالعه قرار گرفتهاند. نتایج حاصله نشان میدهد که باوجود توسعه چشمگیر حقوق بینالملل در زمینه حمایت و حفاظت از محیطزیست در دهههای اخیر، هنوز هم جبران خسارات محیطزیست از خلأهای عمده پیش روی حقوق بینالملل محیطزیست است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
351 - بررسی نهاد کمیسیون مقدماتی در حقوق بینالملل
فرهاد درهمیاز زمان انعقاد اساسنامه یک سازمان بینالمللی تا زمان لازمالاجراشدن آن و تأسیس سازمان جدید، اقدامات ضروری بسیاری در راستای مهیاساختن شرایط شروع سریع و مؤثر فعالیتهای سازمان بهمحض ایجاد آن، باید انجام گیرند. وظیفه تدارک این شرایط معمولاً بر عهده یک کمیسیون مقدماتی گذ چکیده کاملاز زمان انعقاد اساسنامه یک سازمان بینالمللی تا زمان لازمالاجراشدن آن و تأسیس سازمان جدید، اقدامات ضروری بسیاری در راستای مهیاساختن شرایط شروع سریع و مؤثر فعالیتهای سازمان بهمحض ایجاد آن، باید انجام گیرند. وظیفه تدارک این شرایط معمولاً بر عهده یک کمیسیون مقدماتی گذاشته میشود، اما به خاطر توجه اندک به جایگاه کمیسیونهای مقدماتی در حقوق بینالملل ممکن است پرسشهایی از قبیل اینکه گروههای مزبور چگونه ایجاد میشوند، وظایف محولشده به آنها چه هستند و از چه اختیاراتی برخوردار میباشند، آیا یک کمیسیون مقدماتی رکن فرعی سازمان جدید محسوب میشود یا اینکه دارای شخصیت حقوقی منحصر به خود است، مطرح شوند. هدف این مقاله بررسی مسائل بالا در پرتو رویه بینالمللی معاصر و با توجه به روند تأسیس چند سازمان برتر بینالمللی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
352 - نقش زبان استراتژیک در تفسیر اسناد و متون حقوقی بینالمللی
علی مشهدی سید محمدحسین میرزادهامروزه استفاده استراتژیک از زبان برای تفسیر متون و اسناد در حقوق بینالملل مورد مطالعه پژوهشگران و محققان مطالعات میانرشتهای قرار گرفته است. در این راستا میتوان کاربردیبودن فریمهای شناختی- پراگماتیکی را در مطالعه تولید و تفسیر متون در حقوق بینالملل دخیل دانست. در چکیده کاملامروزه استفاده استراتژیک از زبان برای تفسیر متون و اسناد در حقوق بینالملل مورد مطالعه پژوهشگران و محققان مطالعات میانرشتهای قرار گرفته است. در این راستا میتوان کاربردیبودن فریمهای شناختی- پراگماتیکی را در مطالعه تولید و تفسیر متون در حقوق بینالملل دخیل دانست. در مقوله فریمهای شناختی، پرسشی که مطرح میشود این است که آیا میتوان میان زبان استراتژیک و متن حقوقی بینالملل نسبتی یافت؟ پژوهش حاضر ضمن بررسی این پرسش، مدعی است که فریمهای ذهنی و زبان استراتژیک در فرایند تفسیر اسناد در حقوق بینالملل دخیل هستند؛ چنانکه وقتی از اصطلاح «دیوار حائل» بهجای «حصار امنیتی» استفاده میشود یا «آزادسازی» بهجای «مداخله نظامی» مورد بحث قرار میگیرد. موضوعی که نشان میدهد دولتها قادرند فریم مثبت یا منفی را به ذهن مخاطبان خود انتقال دهند و بهنوعی متن و سند حقوقی بینالمللی را از تصمیم خود متأثر کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
353 - تحول در ابزارهای فشار حقوق بشری اتحادیهی اروپا: مطالعه موردی مقررات نظام عمومی ترجیحات
وحید قربانینظام حقوق بشر جهانی نهتنها چهارچوب مشترک ارزشهای اساسی و مهم اجتماعی را تعریف میکند، بلکه بهعنوان نقطه مرجع برای کدها و اصولِ اخلاقی و استانداردهای رفتار مورد انتظار در تجارت و کسبوکارهای مختلف بینالمللی نیز محسوب میشود. رفتارهای اتحادیه اروپا بهعنوان یکی از باز چکیده کاملنظام حقوق بشر جهانی نهتنها چهارچوب مشترک ارزشهای اساسی و مهم اجتماعی را تعریف میکند، بلکه بهعنوان نقطه مرجع برای کدها و اصولِ اخلاقی و استانداردهای رفتار مورد انتظار در تجارت و کسبوکارهای مختلف بینالمللی نیز محسوب میشود. رفتارهای اتحادیه اروپا بهعنوان یکی از بازیگران اصلی سیاسی- اقتصادی سرمایهداری در احترام به حقوق بشر اهمیت بنیادین دارد. اعضای این اتحادیه سابقهی طولانی در استفاده از ابزارهای سیاسی و نظامی یا اقتصادی و فرهنگی برعلیه کشورها، در متقاعد کردن آنها به رعایت حقوق بشر دارند. مسئلهی اساسی پژوهش حاضر، بررسی تحول ابزارهای فشار حقوق بشری اتحادیهی اروپا و بازتاب آن بر مکانیسم نظام عمومی ترجیحات آن است. پرسش اصلی آن است که چه تحولی در ابزارهای فشار حقوق بشری اتحادیهی اروپا اتفاق افتاده است؟ فرضیهی پژوهش مبتنی برآناست که همزمان با دگرگونیها در نظام سرمایهداری جهانی، فشارهای حقوق بشری اتحادیهی اروپا، ماهیت اقتصاد- سیاسی گرفته؛ و این بلوک با دو ابزار زور و رضایت سعی در ترغیبِ کشورها به تبعیت از حقوق بشر جهانی دارند. در این راستا، اتحادیهی اروپا از مکانیسم نظام عمومی ترجیحات بهعنوان کانال رضایتآمیز نرم و هوشمندانه برای اعمال فشار به سایر کشورها برای پذیرش رهنمودهای نظام حقوق بشر جهانی استفاده میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
354 - تحلیل عملکرد شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد در سازوکار رویههای ویژه بر افزایش احترام به حقوق بشر
مهدی ذاکریان بهروز مختارییکی از فعالیتهای شورای حقوق بشر که با تأسیس آن از سال 2006 میلادی گسترشیافته است، استفاده از کارشناسان حقوق بشر برای بررسی، واکاوی و نظارت بر وضعیت حقوق بشر دولتهاست. رویههاي ويژه، نام كلي سازوکارهایی است كه كميسيون پيشين حقوق بشر، آن را تدوین و شورا انجام آنها را ت چکیده کاملیکی از فعالیتهای شورای حقوق بشر که با تأسیس آن از سال 2006 میلادی گسترشیافته است، استفاده از کارشناسان حقوق بشر برای بررسی، واکاوی و نظارت بر وضعیت حقوق بشر دولتهاست. رویههاي ويژه، نام كلي سازوکارهایی است كه كميسيون پيشين حقوق بشر، آن را تدوین و شورا انجام آنها را تقبل كرده تا بر وضعيت حقوق بشر در كشورها يا سرزمينهاي معين (مأموريتهاي كشوري) يا پديدههاي مهم نقض حقوق بشر در جهان (مأموريتهاي موضوعي) نظارت کند و درباره آنها توصيه، راهنمايي و گزارش علني ارائه دهد. بحث اصلی این است که شورای حقوق بشر با برداشتن گامهای مؤثر در سازوکار رویههای ویژه در راستای نظم مدون حقوق بشری، از تجارب گرانسنگی در نظارت بر حقوق بشر بهرهمند است. این نظارتها بیشتر بر دولتهایی اعمال میشود که مایل یا قادر به انجام تکالیف خود در قبال شهروندان نیستند. این گزارشگران با توجه به مهارتهای فنی و تجربی خود در تنظیم و ارائه گزارشها و با اعمال فشار بر دولتها در حوزههای تقنینی، قضایی و اجرایی کشورها، اثرگذاری مطلوبی بر افزایش احترام به حقوق بشر داشتهاند؛ اگرچه پارهای نیز بدون توجه به ارزشها و هنجارهای سنتی جوامع- اعم از قانونی و عرفی- مباحث نظری گسترده و گاه جنجالآفرین به راه انداختهاند. با برطرفشدن عیوب کمیسیون پیشین حقوق بشر و همچنین، روزامدی نهادها و سازوکارهای آن، بسیاری از جوامع مدنی، صاحبنظران و کارشناسان، سازوکار رویههای ویژه را ستوده و این ابزار را معیاری جهانشمول و غیرقابلنقض معرفی کرده و بر اهمیت آن اهتمام داشتهاند؛ با اینهمه، پارهای از دولتها اشعار داشتهاند که این سازوکار، هیچگونه تقدم ذاتی نسبت به ارزشها و هنجارهای دولتها ندارد. در مقاله پیشرو، نویسندگان مقاله ضمن تبیین دستاوردهای این سازوکار، عملکرد شورای حقوق بشر را در زمینه ایجاد مقام گزارشگری بررسی خواهند کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
355 - آیین دادخواهی فردی نزد دادگاه آفریقایی حقوقبشر
داریوش اشرافی امیرحسین نوربخش میثم باقری مقدم قهرمانلوحقوق بينالملل بهعنوان نظمي حقوقي، به علت فقدان قدرت اجرايي متمركز، از نظامهاي حقوق ملي و داخلي يا درونسازمانی متمايز ميشوند. متأسفانه در مورد حمايت بينالمللي از حقوق بشر نيز، ضعف اساسي محسوس است. آن بخش از قواعد حقوق بشر كه رعايت ميشوند با آن بخش از قواعدي كه در چکیده کاملحقوق بينالملل بهعنوان نظمي حقوقي، به علت فقدان قدرت اجرايي متمركز، از نظامهاي حقوق ملي و داخلي يا درونسازمانی متمايز ميشوند. متأسفانه در مورد حمايت بينالمللي از حقوق بشر نيز، ضعف اساسي محسوس است. آن بخش از قواعد حقوق بشر كه رعايت ميشوند با آن بخش از قواعدي كه در اين زمينه توسط جامعه بينالمللي بهعنوان قواعد لازمالاجرا پذیرفتهشده، فاصله زيادي دارد. در جهانی که حقوق بشر مدام و به شیوههای گوناگون نقض میشود، رسیدگی به این نقضها و تعقیب و مجازات ناقضان حقوق بشر بهويژه در قاره آفریقا که جولانگاه بسیاری از جنگهای داخلی و رفتارهای ناقض حقوق بشر است، به دغدغهای جهانی و مهم تبدیلشده است. آیين دادخواهي فردی يا همان حق شكايت، يكي از عوامل مؤثر در حمايت از حقوق اساسي بشر و تضميني براي رعايت آن از سوي جوامع ملي و بينالمللي ميباشد. در اين مقاله سعي ميشود چگونگي طرح شكايت فردي در دادگاه آفریقایی حقوق بشر بهعنوان یکی از دو سازوكار موجود در سطح قاره آفریقا با توجه به اساسنامه و اصول رسیدگی مندرج در اسناد معاهدهای آن مورد بررسی قرار گيرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
356 - استفادۀ آمریکا از هواپیماهای بدون سرنشین در جنگ با تروریسم از منظر حقوق بر جنگ و حقوق در جنگ
عقیل محمدیاستفادۀ گستردۀ آمریکا از هواپیماهای بدون سرنشین برای مبارزه با گروهکهای تروریستی القاعده و طالبان در کشورهایی همچون افغانستان، پاکستان و یمن بعد از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 بهسرعت چالش مشروعیت ارتکاب قتل هدفمند از طریق این هواپیماها را از منظر حقوق بینالملل مطر چکیده کاملاستفادۀ گستردۀ آمریکا از هواپیماهای بدون سرنشین برای مبارزه با گروهکهای تروریستی القاعده و طالبان در کشورهایی همچون افغانستان، پاکستان و یمن بعد از حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 بهسرعت چالش مشروعیت ارتکاب قتل هدفمند از طریق این هواپیماها را از منظر حقوق بینالملل مطرح کرد. نیروهای ارتش و سازمان «سیا»، استفاده از این جنگافزار را بهمنظور جنگ علیه تروریسم و در چهارچوب حقوق بینالملل بشردوستانه دانستهاند. مقالۀ پیشرو بر پایۀ روشی توصیفی _ تحلیلی به این پرسش پاسخ میدهد که «اقدام آمریکا در قتل هدفمند با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین تا چه میزان منطبق با قواعد حقوق بر جنگ و حقوق در جنگ میباشد؟». این مقاله به بررسی موضوعات مهمی همچون هویت و وضعیت افرادِ مورد هدف و حملۀ این هواپیماها و نیز قانونی بودن کشتار این افراد از منظر حقوق بر جنگ و حقوق در جنگ پرداخته است و نتیجه گرفته که استفاده از این جنگافزار در قالب دفاع مشروع قابل پذیرش نیست و این کشور اصول حقوق بینالملل بشردوستانه؛ نظیر تفکیک، تناسب، ضرورت نظامی، احتیاط در حمله و انسانیت را نقض نموده است. همچنین ارتکاب قتل هدفمند با این هواپیماها در مواردی که هیچ تهدید جدی و قریبالوقوعی وجود ندارد، منطبق با حقوق بینالملل بشر نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
357 - حقوق بشر و امنیت انسانی؛ تمایزات و حوزههای همپوشانی
ناصر خورشیدی صارم شیراوندهدف نوشتار حاضر، بررسی تمایزات و حوزههای همپوشانی میان «امنیت انسانی» و «حقوق بشر» بوده است. هر دوی این مفاهیم، حفظ و ارتقای «کرامت انسانی» را در دستور کار قرار دادهاند و از این جهت بسیاری از نواقص و کاستیهای یکدیگر را پوشش میدهند، ضمن اینکه میان این دو مفهوم تفاوتها چکیده کاملهدف نوشتار حاضر، بررسی تمایزات و حوزههای همپوشانی میان «امنیت انسانی» و «حقوق بشر» بوده است. هر دوی این مفاهیم، حفظ و ارتقای «کرامت انسانی» را در دستور کار قرار دادهاند و از این جهت بسیاری از نواقص و کاستیهای یکدیگر را پوشش میدهند، ضمن اینکه میان این دو مفهوم تفاوتهایی بهویژه در سطح تحلیل، جنبههای عملیاتی و دامنه شمول وجود دارد. بر این اساس پژوهش حاضر این پرسش را مطرح کرده است که «چگونه حقوق بشر و امنیت انسانی با وجود برخی تفاوتها و تمایزات، قادرند همدیگر را بهصورت متقابل تکمیل و تقویت کنند؟» حقوق بشر و امنیت انسانی به علت آنکه بر موضوعی واحد، یعنی «کرامت انسانی» و توسعه ابعاد مختلف زندگی بشری اعم از فردی، اجتماعی و بینالمللی متمرکز هستند، توانایی همپوشانی و تقویت یکدیگر را دارند. حقوق بشر بسترهای حقوقی و قانونی لازم برای تحقق استراتژیهای امنیت انسانی، یعنی «حمایت» و «توانمندسازی» را فراهم میکند و متقابلاً امنیت انسانی با تأکید بر جنبههای عملیاتی اسناد جهانی حقوق بشر، بهطور خاص حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و امنیتیسازی، برخی دغدغههای مشترک با حقوق بشر، از اهداف مصرح در اسناد جهانی حقوق بشر حمایتهای لازم را به عمل میآورد. یافتههای تحقیق نشان داده است که نوعی رابطه معنادار میان حقوق بشر و امنیت انسانی برقرار است و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و در مواردی نیز برای اثبات فرضیه از روش مقایسهای استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
358 - بررسی اثبات مالکیت در حقوق ایران و فرانسه
یاسر انصاری مسلم مرتضی پوردر بسیاری از مراجع قضائی دعوایی با عنوان «اثبات مالکیت» مطرح میشود و دادگاهها در مورد قابلیت استماع آن اختلاف دارند. برخی با توجه به اصل قابلیت استماع دعاوی، این دعوا و دعاوی مرتبط با آن، مانند تنفیذ قولنامه را میپذیرند. در مقابل، نظم حاکم بر طرح دعاوی، نفع در پذیرش چکیده کاملدر بسیاری از مراجع قضائی دعوایی با عنوان «اثبات مالکیت» مطرح میشود و دادگاهها در مورد قابلیت استماع آن اختلاف دارند. برخی با توجه به اصل قابلیت استماع دعاوی، این دعوا و دعاوی مرتبط با آن، مانند تنفیذ قولنامه را میپذیرند. در مقابل، نظم حاکم بر طرح دعاوی، نفع در پذیرش دعوا و واجد اثر بودن آن، اصل تأسیسی بودن احکام و ضرورت ایجاد نظم حقوقی تازه در روابط اشخاص، از جمله دلایلی است که پذیرش دعوای اثبات مالکیت را دشوار و با جمع شدن دلایل دیگر، غیرممکن میکند. به نظر ما و با توجه به تعدد روابط حقوقی و پیچیدگی آنها، نفی یا پذیرش مطلق این دعوا، صحیح نیست. هرچند باید اصل را بر غیر قابل پذیرش بودن آن دانست اما از قابلیت طرح دعوای اثبات مالکیت، به صورت استثناء و در برخی از وضعیتهای حقوقی خاص میتوان دفاع نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
359 - سنجش و ارزیابی میزان آگاهی شهروندان چابهار از حقوق و قوانین شهری
شه بخش رئیسی مریم کریمیان بستانی صفورا آبخشت سیما فیروزی راد افسانه پوریانبالا بردن ميزان آگاهي عمومي ساكنان يك شهر نسبت به حقوق و قوانين شهري ازجمله عوامل مهمي است كه براي رسيدن به يك شهر پايدار و مطلوب بايد به آن توجه كرد . آگاهي شهروندان موجب رسيدن ايشان به حقي است كه جامعه براي آنها در نظر میگیرد. قوانين و مقررات شهري را میتوان بهعنو چکیده کاملبالا بردن ميزان آگاهي عمومي ساكنان يك شهر نسبت به حقوق و قوانين شهري ازجمله عوامل مهمي است كه براي رسيدن به يك شهر پايدار و مطلوب بايد به آن توجه كرد . آگاهي شهروندان موجب رسيدن ايشان به حقي است كه جامعه براي آنها در نظر میگیرد. قوانين و مقررات شهري را میتوان بهعنوان يكي از مهمترین نقاط اتصال بين مديريت شهري و شهروندان قلمداد نمود . به تعبير بهتر بازيگران عناصر اصلي مديريت شهري در پرتو قوانين و مقررات شهري ضمن تعريف نقش براي خود و ساير اعضا میتوانند شهروندان را در ادارهی امور شركت دهند. در اين پژوهش هدف شناخت ميزان آگاهي ساكنان شهر چابهار نسبت به حقوق و قوانين شهري است كه با استناد به دادههای پژوهشي به توصيف ميزان اين آگاهي در بين ساكنان شهر موردنظر پرداخته شد. روش پژوهش بهصورت توصيفي- تحلیلی صورت گرفته است. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر برآورد گردید. از تعداد 382 پرسشنامه پخششده تعداد 82 پرسشنامه به علت مخدوش بودن اطلاعات کنار گذاشته شد و تحلیل بر روی 300 پرسشنامه انجام شد. ابزار گردآوری دادههای میدانی پرسشنامه محقق ساخته بود که در غالب 21 گویه طراحیشده بود . پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و محاسبه ضریب پایایی ترکیبی(cr) سنجیده شد همچنین با توجه به نتایج پژوهش ميزان آگاهي از حقوق و قوانين شهري در بين شهروندان چابهار از حقوق و قوانین شهری در سطح پایین قرار دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
360 - ارزیابی و تحلیل میزان تحققپذیری شاخصهای مؤثر هویت محلهای در محلات تاریخی،موردمطالعه محله نوغان شهر مشهد
فاطمه براربختی مهدی زنگنه یعقوب زنگنهشهرها، فضاهای شهری گذشته از استقلال دارای شخصیت هویت خاصی نیز میباشند. درحالیکه شهر جایی میباشد که تعاملات شهری در آن منجر میشود. مردم حس شهروندی نسبت به شهر خود نیز دارا میباشند به عبارتی آنچه منجر به ساختهشدن شهر میشود، مجموعهای از ساختمانهای عظیم و پارکها ن چکیده کاملشهرها، فضاهای شهری گذشته از استقلال دارای شخصیت هویت خاصی نیز میباشند. درحالیکه شهر جایی میباشد که تعاملات شهری در آن منجر میشود. مردم حس شهروندی نسبت به شهر خود نیز دارا میباشند به عبارتی آنچه منجر به ساختهشدن شهر میشود، مجموعهای از ساختمانهای عظیم و پارکها نمیباشند بلکه مردم خود میباشند که با سلایق ویژگیهای خاصشان سبب ساختهشدن هویت شهری، شهروندیشان نیز میشوند در مبحث هویت شهری، عناصر سازنده آن میتوان به موضوعاتی همچون (زمان، مکان، قومیت، اعتقادات، آدابورسوم، زبان مشترک، گویشها و پوششهای محلی) اشاره کرد(نوفل و همکاران، 1388: 57-69). یکی از عناصر اصلی و مهم در ارتقای معنی شهر، محلات شهر میباشد. طی سالهای متمادی محلات بخشی جدانشدنی از محیط شهری بودهاند. لذا بخش عظیمی از باز معنایی و هویتی شهر بر عهده محلههاست (445 : 2000،Eben Saleh). محلات میتوانند احساس هویت و تعلق به محیط را در بین ساکنان گسترش دهند. در این پژوهش روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی است بخشی از اطلاعات آن بهصورت کتابخانهای و بخشی دیگر از طریق مطالعه میدانی حاصل گردیده است همچنین برای تحلیل محله موردمطالعه از آمار، منابع و روشهای پیمایشی استفاده خواهد شد. در ادامه تکمیل پرسشنامههای فوق و با تحلیل دادههای بهدستآمده از برداشتهای میدانی و اسناد موجود در خصوص هویت شهری در محله بیانشده روش تحلیل دادههای آن به دو طریق نیز صورت میپذیرد. بهمنظور محاسبه پایایی و روایی آن، از روش آلفای کرونباخ استفاده میشود برای تجزیهوتحلیل دادهها از آزمونهای همبستگی بهرهگیری خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
361 - هرمنوتیک شروع به جرم در حقوق کیفری ایران
حسن محمدی نویسیبررسی نهاد شروع به جرم در حقوق کیفری ایران و تبیین روش شناسی قاعده مند این مفهوم، از ضرورت های اجتناب ناپذیر هرمنوتیک این تاسیس حقوق کیفری است.هرمنوتیک اگرچه در بسیاری از متون علوم انسانی و هنر آن هم در عصر پسا مدرن چندان قابل اعتنا به نظر نمی رسد ولی به طور خاص در علم چکیده کاملبررسی نهاد شروع به جرم در حقوق کیفری ایران و تبیین روش شناسی قاعده مند این مفهوم، از ضرورت های اجتناب ناپذیر هرمنوتیک این تاسیس حقوق کیفری است.هرمنوتیک اگرچه در بسیاری از متون علوم انسانی و هنر آن هم در عصر پسا مدرن چندان قابل اعتنا به نظر نمی رسد ولی به طور خاص در علم حقوق که با نظم اجتماعی گره خورده و به طور اخص در مقام قضاوت می تواند رهگشا باشد و مسیری هموار و بدون ابهام را پیش پای خوانندگان قرار داده و رویه ای واحد را در محاکم دادگستری ایجاد نموده و از تشتت آراء قضائی جلوگیری نماید.نگارنده در مقاله حاضر بدون توجه به تاریخ قانونگذاری و مباحث تئوریک مرتبط با موضوع شروع به جرم سعی نموده است تصویر واضحی از این نهاد حقوق کیفری به دست داده و به تبیین روش شناسی مبتنی بر قانون برای درک واحد از این مفهوم بپردازد. به بیان واضح تر نویسنده این مقاله در صورتی به هدف خود نایل شده است که خوانندگان مقاله در پایان مطالعه آن، همگی به تلقی واحدی از مفهوم شروع به جرم رسیده باشند.نتیجه هرمنوتیک شروع به جرم در حقوق کیفری مبین روش قاعده مند تفسیر این نهاد حقوق کیفری در یک ساختار حقوقی است به نحوی که برای مخاطبان خود معنای ثابت ومشخصی از مفهوم شروع به جرم در حقوق کیفری ایران ترسیم نماید. در مباحث حقوقی به ویژه حقوق کیفری و حقوق خصوصی، نظریات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه کمک شایان توجهی به استقرار هرمنوتیک حقوقی ایران نموده است و در کنار قوانین و همچنین دکترین حقوقی نقش بی بدیلی را ایفا می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
362 - تأثیر آموزش غیرحضوری از طریق نرم افزار شاد در وضعیت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی پسر مدرسه استثنایی شاهد استان البرز
احسان گلمهر مهدی کلهرنیا گلکار میثم کلهرنیاگلکار لیلا شیراوند منجانیزمینه و هدف: آموزش، از مهمترین ابعاد حقوق کودکان است و کیفیت اجرای آن نقش بسزایی در تأمین این حق دارد. این مسأله در مورد کودکان با نیازهای ویژه از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است. با شیوع پاندمی کرونا در جهان ضرورت آموزش های غیرحضوری اجتناب ناپذیر گردید. در ایران نیز آ چکیده کاملزمینه و هدف: آموزش، از مهمترین ابعاد حقوق کودکان است و کیفیت اجرای آن نقش بسزایی در تأمین این حق دارد. این مسأله در مورد کودکان با نیازهای ویژه از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است. با شیوع پاندمی کرونا در جهان ضرورت آموزش های غیرحضوری اجتناب ناپذیر گردید. در ایران نیز آموزش غیرحضوری از جمله در سطوح پایه با استفاده از نرم افزار شاد، شکل گرفت که کماکان در بسیاری از مدارس ابتدایی جریان دارد. این تحقیق با هدف تأثیر این نوع آموزش بر وضعیت پیشرفت تحصیلی کودکان با نیازهای ویژه انجام گردید. روش: در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر پرسشنامه پیشرفت تحصیلی مقتبس از پژوهش های فام و تیلور ۱۹۹۴، جامعه آماری، معلمان مدرسه استثنایی شاهد فردیس کرج انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از آزمون خی دو و آزمون فریدمن و با نرم افزار Spss نسخه 24، انجام گردید. یافتهها: یافته ها نشان داد تأثیر نرم افزار شاد در آموزش غیرحضوری، از جنبه کارایی نرم افزار و کارآمدی آن نسبت به سایر روش های آموزش غیرحضوری و همچنین به واسطه ایجاد برنامه مشخص برای آمادگی در ارزیابی ها، مثبت ارزیابی می شود؛ با این حال به جهت غیرحضوری بودن آموزش، برایند کلی نظرات، تأثیر منفی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در قیاس با شیوه حضوری در پایان سال بود. همچنین، این نوع آموزش به واسطه ایجاد کاهش عملکرد در زمان ارزیابی حضوری، کاهش مهارت های نوشتن و خواندن و پرت شدن حواس دانش آموز به دلیل حضور در منزل، می تواند تأثیر منفی بر پیشرفت تحصیلی داشته باشد. نتیجهگیری: آموزش غیرحضوری به ویژه با رفع نقایص سخت افزاری و نرم افزاری و همچنین جایابی فرهنگی و درک متقابل معلمین و والدیـن و دانش آموزان، از برخی جهات فرصتی برای افزایش پیشرفت تحصیلی است اما آموزش حضوری نیز به واسطه کارکردهای خود کماکان باید مورد توجه و تأکید نظام آموزشی باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
363 - دوگانۀ حق و خیر: از تقابل کهن تا ترکیب نو در نظریة عدالت رالز
افشین حبیب زاده رضا اکبری نوری سیدخدایار مرتضوی اصلتأسیس مفهوم و نظام عدالت از موضوعات مهم اندیشه و فلسفۀ سیاسی و اخلاقیات از عهد باستان تاکنون بوده است. در تاریخ اندیشه، اغلب باورها دربارة عدالت، بنیان خود را بر ایدهای عالی از خیر نهادهاند و گاه مقدماتی در باب خیر فراهم کردهاند که از آن میتوان نظامی از حق و عدالت ر چکیده کاملتأسیس مفهوم و نظام عدالت از موضوعات مهم اندیشه و فلسفۀ سیاسی و اخلاقیات از عهد باستان تاکنون بوده است. در تاریخ اندیشه، اغلب باورها دربارة عدالت، بنیان خود را بر ایدهای عالی از خیر نهادهاند و گاه مقدماتی در باب خیر فراهم کردهاند که از آن میتوان نظامی از حق و عدالت را استنباط کرد. با این حال تقابل میان حق و خیر به عنوان مفاهیمی که به دو نظام متفاوت از عدالت میانجامند، از مباحث مهم و طولانی اندیشه سیاسی بوده است. اهمیت بحث در آن است که تقدم مفهومی یکی بر دیگری میتواند تبعات گستردهای در زندگی اجتماعی- سیاسی یک جامعه داشته باشد. «جان رالز»، فیلسوف سیاسی پرنفوذ سدة بیستم، کوشیده تا ترکیبی از مفاهیم حق و خیر را در نظریة عدالت خود مطرح کند، به نحوی که حق از ایدههای خیر قابل استنباط شود و خیر تابع نظام عدالت به عنوان شعبهای از مفهوم حق باشد. در این مقاله، تبیین و تفسیری از تلاش پیچیدۀ رالز برای ترکیب دو مفهوم متقابل حق و خیر و نیز چگونگی تقدم منطقی حق بر خیر در نظریة عدالت ارائه میدهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
364 - اصل حسن نیت در دادرسی مدنی (در پرتو رویه قضایی)
آرمان یعقوبی مقدم کورش دلپسنددر ایران اصل حسن نیت چه در قوانین ماهوی و چه در قوانین شکلی به طور صریح مورد حکم قانونگذار قرار نگرفته است و دکترین نیز تنها در چهارچوب در ایران اصل حسن نیت چه در قوانین ماهوی و چه در قوانین شکلی به طور صریح مورد حکم قانونگذار قرار نگرفته است و دکترین نیز تنها در چهارچو چکیده کاملدر ایران اصل حسن نیت چه در قوانین ماهوی و چه در قوانین شکلی به طور صریح مورد حکم قانونگذار قرار نگرفته است و دکترین نیز تنها در چهارچوب در ایران اصل حسن نیت چه در قوانین ماهوی و چه در قوانین شکلی به طور صریح مورد حکم قانونگذار قرار نگرفته است و دکترین نیز تنها در چهارچوب حقوق مدنی آن را مورد بررسی قرار دادهاند بنابراین با توجه به کارکرد اصل مذکور و عدم بررسی آن در دادرسی، اهمیت بررسی اصل مذکو، در مرحله دادخواهی و آیین دادرسی را دو چندان میکند. و در این پژوهش به بررسی وضعیت حقوقی حسن نیت در دادرسی در چهرههای متفاوت اعم از حسن نیت اصحاب دعوا، قاضی رسیدگی کننده، شاهد و اشخاص ثالث مرتبط با دعوا و... خواهیم پرداخت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
365 - خسارت معنوی و روش های جبران آن در نظام حقوقی ایران ومصر
زیبا میرزاآقازاده اکبر ایمان پوریکی از اصولهای مهمی که حاکم بر روابط اجتماعی بشر است میتوان به اصل ضرورت جبران خسارتهای وارد شده بر اشخاص به وسیله دیگران یا همان قاعده مسئولیت مدنی اشاره نمود که شامل خسارتهای مادی و معنوی میباشد که در این راستا چه بسا ارزش و اهمیت حقوق معنوی از حقوق مادی بیشتر با چکیده کاملیکی از اصولهای مهمی که حاکم بر روابط اجتماعی بشر است میتوان به اصل ضرورت جبران خسارتهای وارد شده بر اشخاص به وسیله دیگران یا همان قاعده مسئولیت مدنی اشاره نمود که شامل خسارتهای مادی و معنوی میباشد که در این راستا چه بسا ارزش و اهمیت حقوق معنوی از حقوق مادی بیشتر باشد. در تحقیق حاضر سعی شده است جایگاه خسارت معنوی در ایران در مقایسه با قانون مدنی مصر به عنوان یکی از قوانین مهم در این زمینه تبیین و تحلیل شود نتایج تحقیق حاکیست در نظام حقوقی ایران در مقایسه با نظام حقوقی مصر، علی رغم اینکه در قوانین مختلف به صورت پراکنده به خسارت معنوی اشاره شده اما نظام حقوقی مشخصی برای آن نمیتوان قایل شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
366 - نگاهی انتقادی به مسئولیت مدنی قضات در فقه و حقوق ایران
شقایق شمسی عابدین مومنیبه موجب اصل 171 قانون اساسی هرگاه قاضی در اثر اشتباه و یا تقصیر در موضوع یا در حکم و یا در تطبیق حکم بر مورد خاص موجب وارد آمدن ضرر بر دیگری شود، در صورت تقصیر ضامن است و در غیر این صورت خسارت به وسیله ی دولت انجام می گردد، به نظر می رسد اصل مسئولیت دولت در برابر اشتبا چکیده کاملبه موجب اصل 171 قانون اساسی هرگاه قاضی در اثر اشتباه و یا تقصیر در موضوع یا در حکم و یا در تطبیق حکم بر مورد خاص موجب وارد آمدن ضرر بر دیگری شود، در صورت تقصیر ضامن است و در غیر این صورت خسارت به وسیله ی دولت انجام می گردد، به نظر می رسد اصل مسئولیت دولت در برابر اشتباه قاضی در کتب فقهی به علت لزوم شرط اجتهاد در قضات بوده است و فقها با استناد به این شرط حکم صادره از جانب قاضی را به مثابه ی فتوا می دانستند و معتقد بودند که قاضی به وسیله ی اجتهادش حکم می کند از این جهت مسئولیت جبران خسارت را برعهده ی بیت المال قرار دادند اما نکته حائز اهمیت این است که نباید برای وی مصونیت قضایی قائل شد زیرا هرکس در هرجایگاهی که باشد دارای مسئولیت است و باید نسبت به آن جایگاه و اشتباهاتش پاسخ گو باشد و قاضی نیز همچون سایر افراد جامعه مستخدم است و در برابر فعل قضا اجرت دریافت می کند و این سبب نمی شود که دولتی که رابطه ی خادم و مخدومی با قاضی ندارد جبران خسارات وارده از جانب ایشان را بپذیرد. لذا هدف از نگارش این مقاله نقد روند قضایی موجود در مسئولیت مدنی قضات و جبران خسارات وارده از جانب دولت است و روش تحقیق در پژوهش حاضر نیز به صورت تحلیلی _ توصیفی و شیوه گردآوری اطلاعات به روش کتابخانهای و اسنادی میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
367 - مقایسه کتاب «الأصول الستة عشر» چاپ دارالشبستری با چاپ دارالحدیث بر پایۀ مقابله
مجید فاطمی راشدمجموعهای از منابع کهن حدیثی شیعه با عنوان اصول اولیه در کتاب «الأصول الستة عشر» جمعآوری شده است. تاکنون دو چاپ از این کتاب منتشر شده که تفاوتهای قابلتوجهی بین آنها وجود دارد. دانستن تفاوتها و پیبردن به نقاط قوت و ضعف هر چاپ برای اهل تحقیق اهمیت ویژهای دارد؛ چراکه چکیده کاملمجموعهای از منابع کهن حدیثی شیعه با عنوان اصول اولیه در کتاب «الأصول الستة عشر» جمعآوری شده است. تاکنون دو چاپ از این کتاب منتشر شده که تفاوتهای قابلتوجهی بین آنها وجود دارد. دانستن تفاوتها و پیبردن به نقاط قوت و ضعف هر چاپ برای اهل تحقیق اهمیت ویژهای دارد؛ چراکه سطح توقعشان در بهرهبرداری از کتاب را سامان داده و حیطههای بهرهدهی هر چاپ را معیّن میکند. مقایسه دو نسخه یا چاپ یک کتاب با روش مقابله از دیرباز تاکنون برای محققان بهعنوان یکی از روشهای ترجیح و معرفی بهترین نسخه یا چاپ نسبت به سایر نسخهها یا چاپها مطرح بوده است. این نوشتار با مقایسه دو چاپ کتاب الأصول الستة عشر و بیان نقاط قوت و ضعف هر چاپ، بهدنبال معرفی بهترین چاپ است. بهعلاوه در ضمن کار، ارزش علمی و عملی فن «مقابله» نیز مشخص میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
368 - حقوق کودکان دارای معلولیت در ایران: تحلیل عرصههای تعیّنبخش
مریم شعبانزمینه و هدف: پژوهش حاضر به دنبال شناسایی، تفسیر و تحلیل حقوق کودکان دارای معلولیت در ایران است. در این راستا، عرصههای فقهی و حقوقی تعیینکننده در سطح داخلی و بینالمللی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفتهاند. روش: رویکرد پژوهش، کیفی و روش تحقیق نیز اکتشافی و تحلیل اسناد چکیده کاملزمینه و هدف: پژوهش حاضر به دنبال شناسایی، تفسیر و تحلیل حقوق کودکان دارای معلولیت در ایران است. در این راستا، عرصههای فقهی و حقوقی تعیینکننده در سطح داخلی و بینالمللی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفتهاند. روش: رویکرد پژوهش، کیفی و روش تحقیق نیز اکتشافی و تحلیل اسنادی میباشد. بعد از شناسایی اسناد مرتبط با موضوع و مسأله پژوهش، آنها را مورد مطالعه، تحلیل و بررسی اولیه قرار دادهایم. یافتهها: نتایج پژوهش نشان میدهد که در سطح بینالمللی و میثاق اسلامی حقوق کودک و در قوانین و مقررات داخلی جامعه ایران، جامعه و ساختار قدرت سیاسی مسئول تدوین و اجرای سیاستگذاریهای حمایتی برای کودکان دارای معلولیت هستند و سیاستگذاری-ها نیز، در جهت کاهش آسیب، توانبخشی و درمان معلولان سامان یافته اند. بنابراین نسبت به معلولان «استراتژی پسینی» محسوب میشوند. اما در دین اسلام، با محوریت تشیع به عنوان مذهب مسلط در ایران، پرداختن به کودک، به صورت بالقوه کودکبودن، نه بالفعلی آن است؛ به این معنی که کودکان نسلهای بعد در نسل حاضر مورد توجه و «آیندهنگری» هستند. گویی محدوده کودکی، تاریخ و نسلها را دربر گرفته و مسألهای «فراتاریخی» و «فرانسلی» است. اسلام، به «آینده و آیندگان» و رعایت حقوق بالقوه نسلهای بعدی تأکید داشته و دارای رویکردی «پیشگیرانه» است. نتیجهگیری: استراتژی حاکم بر آموزههای دین اسلام در رابطه با کودکان دارای معلولیت در قالب «استراتژی پیشینی و پسینی»، قابل استنباط است. برای تحقق برنامههای مربوط به استراتژیهای پیشینی و پسینی، برای کودکان دارای معلولیت، علاوه بر قدرت حاکمه، کنشگران جامعه مسئولیت دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
369 - بررسی لوازم اخلاقی و رعایت حقوق شهروندی متهم در مرحله دستگیری
عباس گوهری عباس تدین عبدالجبار زرگوشی نسبيكي از مهم ترين بخش ها و وظايف اخلاقي يك مسلمان، ارتباط اخلاقي او با جامعه و محيط پيرامونی است « اعم از محيط خانواده و جامعه ». به طور كلي اسلام براي تمامي ارتباطات آدمي ، برنامه اخلاقي ارائه كرده است و اين نمونه اي از جهان بيني اخلاقي است . دین مقدس اسلام ، حساب ویژه ا چکیده کامليكي از مهم ترين بخش ها و وظايف اخلاقي يك مسلمان، ارتباط اخلاقي او با جامعه و محيط پيرامونی است « اعم از محيط خانواده و جامعه ». به طور كلي اسلام براي تمامي ارتباطات آدمي ، برنامه اخلاقي ارائه كرده است و اين نمونه اي از جهان بيني اخلاقي است . دین مقدس اسلام ، حساب ویژه ای برای اخلاق گشوده است ؛ در اسلام اهميت خیلی زیادی به حقوق شهروندي داده شده به نحوی که در صدراسلام پیامبر اکرم حضرت محمد(ص) حقوق شهروندی را مثل عدم تفتیش عقاید ، محترم شمردن حقوق زنان ، تساوی همه افراد، حق مالکیت و امنیت اجتماعی پایهریزی کرده و با رفتار خویش سعی داشتند مردم را به رعایت این حقوق ، تشویق نمایند . بر این اساس نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران نیز به تاسی از سیره نبوی و با توجه به فرمان هشت ماده ای بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی توجه ویژه ای به حقوق شهروندی نموده است. و در همین راستا قانون احترام به آزادي هاي مشروع و حفظ حقوق شـهروندي را در سال 1383یه تصـویب رساتده و قانون آ.د.ك. مصوب 1392 ، در مادة 7 و بخـش كليـات ، صـراحتاً رعايـت حقـوق شهروندي مقرر در ماده واحده یاد شده را مورد تاکید قرار داده است . لذا در این مقاله ضمن بیان شمه ای از اخلاق ، اخلاق شهروندی ، روابط انسان براساس اخلاق ، مفهوم شهروند ، و حقوق شهروندی متهم در مرحله دستگیری مورد بررسی قرار گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
370 - بررسی تحلیلی حقوق نسل های آینده از منظر قرآن کریم
مصطفی کرمی پور عادل ساریخانییکی از مباحث عدالت بین نسلی، حقوق نسل های آینده است که به موجب آن مواهب الهی که از نسل قبل به نسل فعلی به ارث رسیده است، به نسل آینده منتقل گردد و هر نسلی حق استفاده از مواهب الهی را دارد بدین معنا که طبیعت و منابع موجود درآن متعلق به همه انسان ها و نسل ها است و برای ب چکیده کاملیکی از مباحث عدالت بین نسلی، حقوق نسل های آینده است که به موجب آن مواهب الهی که از نسل قبل به نسل فعلی به ارث رسیده است، به نسل آینده منتقل گردد و هر نسلی حق استفاده از مواهب الهی را دارد بدین معنا که طبیعت و منابع موجود درآن متعلق به همه انسان ها و نسل ها است و برای برطرف کردن نیازهای آنان آفریده شده است و هیچ دلیلی مبنی بر تعلق مواهب الهی بر نسل فعلی و برتری آنان به نسل های آینده وجود نداردآیات قرآن کریم مشتمل بر آموزه های مهمی در این زمینه است و خطابات عام قرآنی مبنی بر اینکه آنچه در آسمان و زمین است متعلق به همه انسان ها در هر نسلی می باشد و بدلیل اینکه آیات الهی به صورت قضایای حقیقی بیان شده، علاوه بر نسل کنونی(موجودین)، شامل نسل آینده(معدومین) نیز می شود و بر ضرورت حفاظت از حقوق نسل های آینده و مواهب الهی تاکید دارد و در کنار توجه به بعد معنوی، بشریت را به رعایت حقوق نسل های آینده تشویق نموده و اصول و ضوابطی را برای حفاظت از این امر مقرر نموده است . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
371 - تأثیر خودشناسی بر ایجاد کیفیت زیستی در معماری مکانهای مذهبی (نمونه موردی: مسجد جامع دزفول)
احمد صراف زاده مینو قرهبگلو محمدعلی کینژادیکی از جنبه های تعاملی انسان، ارتباط با خود است که دراین رابطه از یک طرف انسان به عنوان موجودی خودآگاه و در طرف دیگر، خود واقعی انسان قرار میگیرد. به نحوی که حواس مشترک، متأثر ازماهیت وجودی وی بوده و بر کیفیت زیستی تأثیر میگذارد. کیفیت زیستی در سطوح مختلف ایجاد شده چکیده کاملیکی از جنبه های تعاملی انسان، ارتباط با خود است که دراین رابطه از یک طرف انسان به عنوان موجودی خودآگاه و در طرف دیگر، خود واقعی انسان قرار میگیرد. به نحوی که حواس مشترک، متأثر ازماهیت وجودی وی بوده و بر کیفیت زیستی تأثیر میگذارد. کیفیت زیستی در سطوح مختلف ایجاد شده و در تعامل با انسان، محیط را شکل می دهد. همچنین هدف پژوهش ارزیابی جنبه های زیستی مؤثر بر روابط درونی خودشناسی میان انسان و کالبد معماری می باشد. تحقیق حاضر تلفیقی از روشهای کمی و کیفی است که در جنبه کیفی، با استفاده از توصیف، مشاهده و مطالعه کتابخانهای و در جنبه کمی از دادههای عددی و تحلیل به روش علمی کوداس استفاده می شود. یافتههای تحقیق گویای شکلگیری رابطه ای درونی است که بر کیفیت محیط تأثیر گذاشته و متأثر از جنبه های خودشناسی انسان؛ سطوح کیفی مختلفی را ایجادمی کند. همچنین نتیجهاین پژوهش نشان داد که طراحی هدفمند در جهت شکل دهی به کیفیت زیستی، به ترتیب متأثر از حواس مشترک ایمان، زمان، وحدت، حضور، مکان، امان و آگاهی می باشد. به طوری که در رابطه ای مستقیم میان مؤلفه های مستقل (کالبدی فضایی، جمعی رفتاری، ادراکی روانی) و مؤلفههای وابسطه (حواس مشترک) شکل گرفته و بستری برای دستیابی به زیستی مطلوب است. بنابراین می توان این موضوع را ناشی از رابطه درونی میان سه جنبه آگاهی بر خود، حواس مشترک و معماری در نظر گرفت که باتوجه به رابطه میان مؤلفه های مستقل و وابسطه در معماری شکل می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
372 - حق مرخصی زایمان بهمثابه یک حق بشری (رویکرد تطبیقی با تأکید بر کشورهای اسلامی): غنای اسلام
محمد ستایش پور ملیحه عابدی مقدماز مسائل مهم، رعایت حقوق زنان و مادران است. یکی از این حقوق، حق بر مرخصی زایمان برای مادران شاغل می باشد که در نظام بین-المللی حقوق بشر، قوانین و مقررات محدودی به آن اختصاص پیدا کرده است. راقمان سطور پیش رو بر آن شده اند تا با مطالعه تطبیقی، به حق بر مرخصی زایمان برای م چکیده کاملاز مسائل مهم، رعایت حقوق زنان و مادران است. یکی از این حقوق، حق بر مرخصی زایمان برای مادران شاغل می باشد که در نظام بین-المللی حقوق بشر، قوانین و مقررات محدودی به آن اختصاص پیدا کرده است. راقمان سطور پیش رو بر آن شده اند تا با مطالعه تطبیقی، به حق بر مرخصی زایمان برای مادران بپردازند. نتایج حاصل از تحقیق نشان از آن دارد که اگرچه جامعه بین المللی، دولت ها و نهادهای حقوق بشری همواره بر حقوق زنان تأکید دارند و آن را صرفنظر از هیچگونه تبعیضی برای زنان، مؤثر می خوانند، این نوع حق چه بهعنوان حق کودک و چه بهعنوان حق مادر آنچنانکه بایدوشاید در نظام بین المللی حقوق بشر قدرت الزام آوری ندارد. این در حالی است که دین مبین اسلام به ابعاد مختلف حق مادر پرداخته است و در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، به تبعیت از اسلام، به حق بر مرخصی زایمان برای مادران پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
373 - تحلیل و بررسی تاثیرساختار حقوقی«نشانه¬های جغرافیایی» در توسعه صنایع¬دستی و گردشگری روستایی
حمید حمیدیان عباس برزوئینواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد چکیده کاملنواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد و توسعه اقتصاد روستایی همواره مورد توجه بوده است.درآمدزایی و تجاری سازی این صنایع بعضا می تواند در اقتصاد بومی منطقه ای،ملی و حتی بین المللی موثر باشد. حمایت از این تولیدات دستی روستایی نه تنها می تواند به طور مستقیم در اقتصاد روستایی موثر باشد بلکه می تواند زمینه را برای جذب گردشگر نیز فراهم نماید.پیش شرط ارائه محصولات و صنایع دستی روستایی به بازار و کسب درآمد از آن،حمایت در برابر هرگونه تقلب و سواستفاده و جعل است."نشانه های جغرافیایی"به عنوان یکی از ابزار های نظام حقوق مالکیت فکری، در عرصه های ملی و بین المللی تضمیناتی برای حمایت از این صنایع فراهم نموده است. از این رو این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی نظری و بنیادی و براساس روش کتابخانهای، مبتنی بر آثار و کتب و تحقیقات موجود در این زمینه، استفاده از داده های اینترنتی و پایگاههای داده و فهم نگارنده از این آثار به بررسی تاثیر ساختار حقوقی نشانه های جغرافیایی در توسعه ی صنایع دستی و گردشگری روستایی پرداخته است. با این حال این تضمینات علی رغم فراهم نمودن فرصت هایی برای رشد و توسعه صنایع روستایی،دارای چالشهای متعددی است که برای رفع آن در این پژوهش پیشنهاداتی ارائه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
374 - اسلام و اعلامیه جهانی حقوق بشر غربی: ارتداد، آزادی فکر و عقیده
مهدی صالحی محمد جعفری هرندی محمد اسدی مهماندوستاعلامیه جهانی حقوق بشر محور تعیین مهمترین اصول حقوق و آزادی های بشر از جمله آزادی، برابری و مساوات و ... قرار گرفت، اما علی رغم جهانی بودن آن، چالشهای بسیاری را در میان ملل جهان و از جمله کشورهای مسلمان برانگیخته است این اعلامیه مبنای اصلی حقوق بشر در اسلام یعنی یگانگی چکیده کاملاعلامیه جهانی حقوق بشر محور تعیین مهمترین اصول حقوق و آزادی های بشر از جمله آزادی، برابری و مساوات و ... قرار گرفت، اما علی رغم جهانی بودن آن، چالشهای بسیاری را در میان ملل جهان و از جمله کشورهای مسلمان برانگیخته است این اعلامیه مبنای اصلی حقوق بشر در اسلام یعنی یگانگی و وحدانیت خداوند را که نادیده گرفته است و تنها به عقول بشری اکتفا نموده و نیز محور بودن انسان در تدوین این اعلامیه، از چالشهای اصلی است که دنیای جدید غرب برای جهان اسلام به وجود آورده است. پژوهش حاضر با بیانی انتقادی و مقایسه ای، به روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد کتابخانه ای نگاشته شده است. نتایج استدلال های تحلیلی نشان می هد حقوق بشر از منظر اسلام جزئی از مکتب اسلام، قوانین الهی و ایمان قلبی است که به حقوق بشر اعتبار می بخشد و آن را الزامآور میکند اما محور اعلامیه جهانی حقوق بشر بر عقل انسان و نفی هر گونه سلطه قومی یا مذهبی یا فرهنگی بر انسان استوار است. لذا در تفکر دینی، حقوق بشر، ژرف اندیشانه و ضمانت اجرای بیشتری دارد. میان منشور بین المللی حقوق بشر و اعلامیه حقوق بشر از منظر اسلام وجوه تشابه و تعارض زیادی وجود دارد اما به دلیل تفاوت در مبانی فلسفی و عقیدتی بسیاری از اصول اساسی این دو منشور، این مفاهیم نمیتواند به صورت مطلق و به همان شکلی که در اعلامیه جهانی حقوق بشر بیان شده است، مورد قبول اسلام باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
375 - نقش اخلاق درتعیین دارایی و حقوق مالی زوجین پس از طلاق در حقوق ایران و فرانسه
ابوالحسن پهلوانی صالح یمرلی علی اکبر اسمعیلیامروزه قلمرو امور مالی زوجین را می توان در ابعاد مختلف فقهی و اخلاقی و حقوقی مورد مطالعه قرار داد. از آنجا که اخلاق و حقوق دو موضوع مدخل در قانونگذاری های هر کشوری می باشند، می توان عنوان نمود که این دو حوزه، منشأ مهم سیاست تقنینی هر کشور در قانونگذاری است. از این رو حق چکیده کاملامروزه قلمرو امور مالی زوجین را می توان در ابعاد مختلف فقهی و اخلاقی و حقوقی مورد مطالعه قرار داد. از آنجا که اخلاق و حقوق دو موضوع مدخل در قانونگذاری های هر کشوری می باشند، می توان عنوان نمود که این دو حوزه، منشأ مهم سیاست تقنینی هر کشور در قانونگذاری است. از این رو حقوق مالی و دارایی زوجین در راستای اخلاق شکل گرفته است. حقوق مالی زوجین در ابعاد گسترده ی خود، در بر گیرنده ی حقوقی چون مهریه، تنصیف دارایی، نفقه، اجرت المثل و... است هر یک از مصداق ها در قوانینی همچون قانون مدنی و قانون حمایت خانواده با وضع مقرره ای خاص، از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در حقوق فرانسه نیز این نوع حقوق در ذیل مقررات و رویه ی قضایی مورد بررسی قرار گرفته است. در حقوق ایران، مطابق ماده 1102 قانون مدنی ودر حقوق فرانسه ، حقوقی همچون مطالبه نفقه در شرایط مختلف از سوی زوجه قابل مطالبه است و این موضوع در مواد 212، 270 و 301 قانون مدنی فرانسه مورد اشاره قرار گرفته است .بنابراین هدف از نگارش مقاله حاضر،نقش اخلاق درتعیین حقوق مالی و دارایی زوجین پس از طلاق در حقوق ایرن و فرانسه است که با توجه به روش کتابخانه ای به بررسی موضوع پرداخته شده است و در نتیجه می توان عنوان نمود که حقوق مالی و دارایی زوجین در برخی مصادیق در حقوق ایران و فرانسه مورد توجه بوده و اخلاق را به عنوان مبنای سیاست تقنینی این دعاوی در رویه قضایی مورد توجه قرار داده اند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
376 - انسان متعالی در نظر مولانا و روانشناسان کمال (با تأکید بر دفتر اول مثنوی)
جليل مسعوديفردمولانا در مثنوی از انسان متعالی و ویژگیهای او چنان سخن گفته است که مورد توجه روانشناسان کمال است. او با تأکید بر ارزشهای وجودی انسان و بیان ویژگیهای شخصیت سالم و توجه به انسانهای کمال یافته تلاش میکند که راههای تعالی و کمال انسان را به دیگران آموزش بدهد. کار، چکیده کاملمولانا در مثنوی از انسان متعالی و ویژگیهای او چنان سخن گفته است که مورد توجه روانشناسان کمال است. او با تأکید بر ارزشهای وجودی انسان و بیان ویژگیهای شخصیت سالم و توجه به انسانهای کمال یافته تلاش میکند که راههای تعالی و کمال انسان را به دیگران آموزش بدهد. کار، روش توصیفی_تحلیلی بر پایه ی مطالعات کتابخانه ای است. مولف در حین اجرای پژوهش تمام موارد اخلاقی را رعایت کرده است. مولف مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده است. نگارنده با تأکید بر آموزههای مولانا در دفتر اول مثنوی قصد دارد اهداف مولانا برای زندگی انسان را بیان کند و راهکارهای او را برای تکامل انسان بررسی کند. یافتهها: مولانا علاوه بر ذکر آرمانهای اخلاقی، گام به گام انسان را به سوی این آرمانها هدایت میکند. او با آگاهی از خود و آگاهی از جهان، خواستار تحقّق خود است. او به درستی میداند که کیست و از توانایی خود به خوبی آگاه است و شخصیت خود را گسترش داده است و با رفتار خویش به یاری دیگران میشتابد. راهحلهای روانشناسان کمال و مولانا با وجود کاربردی بودن، ثابت و منجمد نیست. مولانا تلاش میکند به انسان چگونگی انتخاب درست را بیاموزد تا در شرایط مختلف با عشق و امیدواری و صبوری راه درست زیستن را انتخاب کند و با آرامش راه سعادت و تعالی را طی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
377 - انگیزه بزهکاری، میانکنش اخلاق و حقوق کیفری
مجتبی ملک افضلی اردکانی محمدعلی مهدوی ثابت فیروز محمودیجانکیوجدان عمومی جامعه خواهان تساوی همگان در برابر قوانین کیفری است اما در عین حال، میان دو بزهکار که یکی با انگیزه های غیر اخلاقی مرتکب جرم شده و دیگری با انگیزههای اخلاقی و شرافتمندانه، قائل به تفاوت است؛ چنانکه در اخلاق نیز ارزش فعل به نیت فاعل وابسته است. نیت، همانند ان چکیده کاملوجدان عمومی جامعه خواهان تساوی همگان در برابر قوانین کیفری است اما در عین حال، میان دو بزهکار که یکی با انگیزه های غیر اخلاقی مرتکب جرم شده و دیگری با انگیزههای اخلاقی و شرافتمندانه، قائل به تفاوت است؛ چنانکه در اخلاق نیز ارزش فعل به نیت فاعل وابسته است. نیت، همانند انگیزه به فاعل نیرو می دهد و جهت رفتارش را برای وصول به هدف، مدیریت می کند. بدین ترتیب می توان انگیزه بزهکاری را یک میان کنش اخلاق و حقوق کیفری به حساب آورد. رویکرد قانونگذار به انگیزه اما بدون مناقشه و چالش نیز نبوده است؛ همواره مخالفان و موافقانی زیر لوای «پاسداشت اخلاق» به نقد این رویکرد پرداخته اند. امکان ارتکاب بزه با انگیزه-های اخلاقی از یک سو و نقد و بررسی دیدگاه مخالفان و موافقان توجه حقوق کیفری به انگیزه، موضوع این مقاله است. رهاورد پژوهش، ترجیح مشروط دیدگاه موافقان است؛ حقوق کیفری در تحقق جرم باید «فعل مدار» باشد و به جز در مقام ضرورت، برای انگیزه اخلاقی یا غیر اخلاقی مرتکب نقشی قائل نشود اما در تعیین مجازات های تعزیری – که به حاکم جامعه اسلامی سپرده شده است - «فاعل مدار» باشد تا با توجه به ابعاد مختلف شخصیت بزهکار و از جمله انگیزه او، مناسب ترین مجازات را در محدوده اختیاراتش برگزیند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
378 - نسبتِ میان تناهی و نظرِ محض در خوانش هیدگر از ارسطو
مهرداد احمدی محمدرضا اسدیاز دیدگاه ارسطو فعالیت نظری و تئوریک، فعالیتی بیمیل و بیجهان است که از هر امر منفی و مقاومی پیشی میگیرد و درنتیجه بسبب طرد شدن تناهی، خطا به آن راه پیدا نميكند. همین معنا خودآیینی ویژه يي را برای تئوری بهارمغان میآورد، یعنی ناظر در نظر محض درمی یابد که در میانة فعالی چکیده کاملاز دیدگاه ارسطو فعالیت نظری و تئوریک، فعالیتی بیمیل و بیجهان است که از هر امر منفی و مقاومی پیشی میگیرد و درنتیجه بسبب طرد شدن تناهی، خطا به آن راه پیدا نميكند. همین معنا خودآیینی ویژه يي را برای تئوری بهارمغان میآورد، یعنی ناظر در نظر محض درمی یابد که در میانة فعالیت تئوریک، نه تنها هیچ انفعالی بر او اثر نمیگذارد بلکه حتی هیچ امکان خطایی در فعالیت نظری محض وجود ندارد. اما نکتۀ اساسی تمام این نتایج اینست که از نظر هیدگر، ارسطو بدون تحول در فهم وجود و گذار به ساحت پوئزیس (هنرورزی/ شعر)، نميتوانست چنین جایگاهی را برای انسان در مقام تئوری، فراهم نماید. از دیدگاه هیدگر، افق جوهرشناختی (اوسیالوژیک) وجود ناشی از تحولی است که در فهم یونانیان از وجود رخ داده و بتبع این تحول، تناهی ساختاری ظهور وجود و موضعِ متناهی ناظر در میان موجودات، امکان برآیش معرفت مطلق را دستکم برای یک موجود، یعنی ثئوس یا موجود الوهی، فراهم کرده است. بهمين دليل مقاله حاضر میکوشد نشان دهد که چگونه بواسطة جوهرشناسی ارسطو، دانایی بمثابه نظر کردن، به میل شایستة هر انسانی بدل شده و امکانی برای گذار از تناهیِ ذاتی نظر ظهور ميكند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
379 - جایگاه قواعد حقوقی در حقوق بین الملل محیط زیست
مهناز فرج پوررشد فزاینده آلودگی و تخریب محیط زیست و شکل گیری بحران های متوالی زیست محیطی سبب شد دولت ها از تقریبا چهار دهه قبل به طور جدی به فکر راه چاره ای برآیند بر این اساس حقوق بین الملل محیط زیست به عنوان یکی از شاخه های حقوق بین الملل عمومی از طریق وضع و اجرای قواعد حقوقی الز چکیده کاملرشد فزاینده آلودگی و تخریب محیط زیست و شکل گیری بحران های متوالی زیست محیطی سبب شد دولت ها از تقریبا چهار دهه قبل به طور جدی به فکر راه چاره ای برآیند بر این اساس حقوق بین الملل محیط زیست به عنوان یکی از شاخه های حقوق بین الملل عمومی از طریق وضع و اجرای قواعد حقوقی الزام آور و غیر الزام آور توسط جامعه جهانی شکل گرفت و در چند دهه اخیر از نظر محتوایی، شکلی و ساختاری توسعه یافت با توجه به آنکه اهميت و نقش اساسي محيط زيست در زندگي و تكامل انسان انكار ناپذير استبراین اساس تصمیم راسخ جهانی برای حفاظت محیط زیست با تشکیل اولین کنفرانس جهانی سازمان ملل متحد درباره انسان و محیط زیست با نام «کنوانسیون استکهلم» در سال ۱۹۷۲در سوئد جنبه عینی پیدا کرد، به طوری که حق برخورداری انسان از محیط زیست سالم هم طراز با حقوق بشر شناخته شد. بر این اساس در پژوهش حاضر برآنیم با استفاده از روش توصیفی تحلیلی با کمک گرفتن از ابزار کتابخانه ای به این سوال اساسی پاسخ دهیم که قواعد حقوقی و علی الخصوص عرف چه جایگاهی در حقوق بین الملل محیط زیست دارد؟ فرضیه پژوهش بیان می کند که عرف تاثیر مهمی در شکل گیری قواعد و قراردادهای حاصل از حقوق بین الملل محیط زیست داشت. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
380 - بررسی عوامل مؤثر بر نوآوری و تولید دانش در کشورهای منتخب اروپا برای اصلاح ساختار سیاست¬گذاری در ایران
اسرین رحمانی سید محمدباقر نجفی محمد شریف کریمیدر الگوی تولید دانش بنیان، دانش و نوآوری مهم ترین عوامل تولید هستند لذا تولید دانش و نوآوری کلید اصلی رشد و توسعۀ اقتصادی به شمار می آید. فرایند تولید دانش و نوآوری نیازمند بسترسازی است؛ در این مقاله به بررسی میزان تأثیر سه عامل، مخارج حوزۀ تحقیق و توسعه، آموزش و همچنی چکیده کاملدر الگوی تولید دانش بنیان، دانش و نوآوری مهم ترین عوامل تولید هستند لذا تولید دانش و نوآوری کلید اصلی رشد و توسعۀ اقتصادی به شمار می آید. فرایند تولید دانش و نوآوری نیازمند بسترسازی است؛ در این مقاله به بررسی میزان تأثیر سه عامل، مخارج حوزۀ تحقیق و توسعه، آموزش و همچنین زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات بر تولید دانش و نوآوری پرداخته می شود. هدف شناسایی عوامل مؤثر بر تحقق اقتصاد دانش بنیان به منظور سیاست گذاری برای تحقق آن در اقتصاد ایران است. میزان حق امتیازهای انحصاری به عنوان شاخصی برای تولید دانش و نوآوری در نظر گرفته شده است. کشورهای مورد مطالعه در این مقاله بیست و سه کشور منتخب عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی هستند. برای مدل سازی از روش پانل دیتا استفاده شده است. دست یابی به یک رابطۀ مثبت و معنادار میان سه متغیر مخارج حوزه تحقیق و توسعه، آموزش و زیرساخت فناوری با میزان حق امتیازهای انحصاری، از نتایج این پژوهش می-باشد. نتایج برآوردها نشان می دهند که این سه عامل اهمیت بسزایی در فرایند تولید دانش و نوآوری دارند، به گونه ای که عدم توجه به آن ها عملا تولید دانش و نوآوری را با موانع جدی روبرو خواهد کرد. همچنین مقایسه میان نمودارهای توصیفی داده های مربوط به این سه متغیر برای ایران و کشورهای منتخب گویای عدم برقراری شرایط مطلوب در ایران می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
381 - ماهیت نور از دیدگاه امام خمینی(ره)
ملاحت جلیلی احمدآباد خسرو ظفرنوایی سید محمد بنی هاشمیشناخت ماهیت نور از مباحث مهمی است که عرفا با توجه به دریافتهای درونی و شهودی خود به بیان حقایق اقیانوس عمیق این مفهوم پرداختهاند. هدف از این مقاله بررسی دیدگاه امام خمینی ره عارف برجسته معاصر در خصوص ماهیت نور است که با روش توصیفی- تحلیلی در آثار و متون ایشان صورت گرف چکیده کاملشناخت ماهیت نور از مباحث مهمی است که عرفا با توجه به دریافتهای درونی و شهودی خود به بیان حقایق اقیانوس عمیق این مفهوم پرداختهاند. هدف از این مقاله بررسی دیدگاه امام خمینی ره عارف برجسته معاصر در خصوص ماهیت نور است که با روش توصیفی- تحلیلی در آثار و متون ایشان صورت گرفته است. بررسی ماهیت نور از منظر کسی که به مقام ولایت دست یافته جهت رشد معنوی تأثیرگذار است. امام خمینی (ره) نور را وجود میداند که مبدا وجود، نورالانوار و نور حقیقی است، و همه انوار دیگر را تجلی نور الهی و عرضی میخواند. ایشان علاوه بر اشاره به نور ظاهری و باطنی نور را به دو قسمت خاص و عام تقسیم کرده است. به نظر ایشان تمام مراتب هستی و درجات معرفت جزء تطورات نور است. در نهایت ایشان در تبیین ماهیت نور به احدیت جمعی و حقیقت محمدیه و اسم اعظم الله و انسان کامل و ولایت میپردازد و حقیقت نوریه را به زیبایی بیان میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
382 - تبیین کارکرد روش انتقال حق توسعه (TDR) در راستای تحقق عدالت اجتماعی اسلامی
رضا خالقی زهره داودپور رضا نصر اصفهانیتوسعه شهری با رویکرد عدالت اجتماعی یکی از موضوعاتی است که در بسیاری از طرح¬های توسعه شهری مورد بی توجهی قرار گرفته است. انتقال حق توسعه، یکی از شیوههای نو در امر نظارت بر توسعه اراضی محسوب میشود. انتقال حق توسعه به لحاظ جایگاه آن در کاهش نابرابری و تأمین عالانه حقوق ف چکیده کاملتوسعه شهری با رویکرد عدالت اجتماعی یکی از موضوعاتی است که در بسیاری از طرح¬های توسعه شهری مورد بی توجهی قرار گرفته است. انتقال حق توسعه، یکی از شیوههای نو در امر نظارت بر توسعه اراضی محسوب میشود. انتقال حق توسعه به لحاظ جایگاه آن در کاهش نابرابری و تأمین عالانه حقوق فردی مالکان، حائز اهمیت است. رویکرد انتقال حق توسعه در واقع برنامهای برای کاهش توسعه فیزیکی در مناطقی است که جامعه یا برنامهریزان خواهان حفاظت آن هستند. این پژوهش با هدف بررسی و تطبیق رویکرد حق انتقال توسعه و تبیین برخی از اصول قواعد مهم در دیدگاه اسلام، و ارتباط و تأثیرگذاری آن در توسعه شهری، پیشنهاداتی جهت تحقق عدالت اجتماعی با استفاده از این رویکرد ارائه میدهد. پژوهش حاضر یک پژوهش کاربردی بوده که با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تطبیقی به تحلیل و بررسی داده¬ها پرداخته میشود. برای توصیف و تحلیل دادهها از روش بررسی تطبیقی متون استفاده شده است. بر همین اساس ضمن گردآوری مباحث حوزه عدالت اجتماعی اسلامی و روش انتقال حق توسعه به تحلیل رابطه بین روش فوق الذکر با تحقق عدالت اجتماعی از طریق تکنیک دلفی با دریافت 5 دور نظرات 30 تن از کارشناسان پرداخته میشود. در نتیجه تحقیق حاضر بررسی اصول عدالت اجتماعی شامل هشت اصل؛ تساوی در حقوق عمومی، عدم موضوعیت جایگاه و مقام افراد در اجرای عدالت، عدم تساوی در حقوق اکتسابی فردی- اجتماعی، رعایت اقتضای زمان در دریافت تعرفهها، دسترسی برابر به خدمات عمومی، عدم اختصاصیسازی اموال و منافع عمومی، انتفاع همگانی در امور عمومی، عدم مصونیت حاکمان و مسئولان در برابر عدالت تبیین شد. همچنین در مقایسه با مبانی روش حق انتقال توسعه مشخص گردید بین اصول تساوی در حقوق عمومی، عدم موضوعیت جایگاه و مقام افراد در اجرای عدالت با روش حق انتقال توسعه کاملاً منطبق هستند. اصول عدم تساوی در حقوق اکتسابی فردی- اجتماعی، رعایت اقتضای زمان در دریافت تعرفهها، دسترسی برابر به خدمات عمومی، عدم اختصاصیسازی اموال و منافع عمومی، انتفاع همگانی در امور عمومی، عدم مصونیت حاکمان و مسئولان در برابر عدالت تا حدود زیادی منطبق میباشند یا میتوان در جهت نیل به اهداف مدنظر آن اصل از روش انتقال حق توسعه استفاده کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
383 - تبین منظر ارزشی اخلاقی مجازاتهای تکمیلی و تبعی
زكيه ابراهيم زاده عطاري احمد باقری اسمعیل رحیمی نژادارزش های اخلاقی ان دسته از رفتارهایی هستند که در راه شکوفایی فطرت پاک انسان، نقش دارند. روشن است که قانون اساسی اسلام که برگرفته از کلام وحیانی است، بهترین جایگاه را برای دستیابی به این مهم رادر نظر دارد. تطبیق میان ارزشهای اخلاقی با رفتارهای نامناسب انسانی؛ یعنی جرم و چکیده کاملارزش های اخلاقی ان دسته از رفتارهایی هستند که در راه شکوفایی فطرت پاک انسان، نقش دارند. روشن است که قانون اساسی اسلام که برگرفته از کلام وحیانی است، بهترین جایگاه را برای دستیابی به این مهم رادر نظر دارد. تطبیق میان ارزشهای اخلاقی با رفتارهای نامناسب انسانی؛ یعنی جرم و مجازات، موضوع این نوشتار است که سعی نگارنده بر آن بوده تا با بررسی اهداف مجازات و اصول حاکم بر مجازات، راهکارهای تحقق ارزش های اخلاقی در مجازات تبعی و تکمیلی را ارائه نماید. حاصل این نوشتار آن است که در اسلام، برخی از جرائم بنابر مصلحتهایی که در نظر دارد، علاوه بر مجازات اصلی، مجازات های تکمیلی و تبعی را برای تنبیه مجرم در نظر می گیرد که این مجازات ها، فرع بر مجازات های اصلی محسوب می شوند. تفاوت این دو دسته از مجازات در آن است که در مجازات تکمیلی ،قاضی در اعمال آنها مخیر است ، در حالیکه در مجازات تبعی اختیاری ندارد و مجازات در حکم دادگاه قید شده است. این مقاله با روش تحلیلی-اجتهادی و با استفاده از منابع کتابخانه ای در پی پاسخ به این پرسش است که مبنای ارزشهای اخلاقی در مجازاتهای تکمیلی و تبعی چیست؟ با در نظر گرفتن اهداف مجازات در اسلام و مستندات قرآنی، سنت، عموم ادله تعزیرات و اصول کلی حاکم بر مجازات می توان گفت که تحقق ارزش های اخلاقی در مجازاتهای تکمیلی و تبعی زمانی حاصل می شودکه این شروط کلی مانند"تناسب جرم و مجازات، بازدارندگی مجازات، جبران ضرر، اجرای عدالت و کرامت انسانی" در مجازاتهای تبعی و تکمیلی در نظر گرفته شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
384 - تأثیر حقوق اساسی دانشآموز در آموزشوپرورش
محمد نیک فکرحقوق دانشآموزی شامل کلیه حقوقی میباشد که یک فرد در حال تعلیم و یا به سبب تعلیم در نظام آموزشوپرورش کشور از آن بهرهمند میباشد. هدف اصلی پژوهش حاضر تأثیر حقوق اساسی دانشآموز در آموزشوپرورش است تا با اتکاي به آن، وظایف، تعهدات و مسئولیتهای معلمان، مسئولان چکیده کاملحقوق دانشآموزی شامل کلیه حقوقی میباشد که یک فرد در حال تعلیم و یا به سبب تعلیم در نظام آموزشوپرورش کشور از آن بهرهمند میباشد. هدف اصلی پژوهش حاضر تأثیر حقوق اساسی دانشآموز در آموزشوپرورش است تا با اتکاي به آن، وظایف، تعهدات و مسئولیتهای معلمان، مسئولان مدرسه و سایر افراد دستاندرکار تربیت دانشآموزان شناسایی و معرفی شوند. پژوهش حاضر مطالعهاي کیفی است که با بهرهگیري از روش تحلیل محتواي کیفی از نوع طبقهبندي استقرایی انجامشده است. مرور نظاممند و تحلیل منابع حقوقی به تدوین مجموعهاي از اصول تحت عنوان اصول حقوق در آموزشوپرورش منجر شده است. این اصول استخراجشده چهاردهگانه بر اساس میزان استناد در منابع قانونی موردمطالعه در سه دسته تصریحشده در قوانین رسمی (مشتمل بر دسترسی به آموزش رایگان، تسهیلات تربیتبدنی و برخورداري از آموزش عالی)، تأییدشده در قوانین رسمی (مشتمل بر تأمین اجتماعی، آزادي انتخاب نوع و شیوه آموزش، ارتقاي سطح دانش و آگاهی عمومی، آموزش به زبان مادري، امنیت تحصیلی، برخورداري از حقوق مساوي و آزادي فعالیتهای سیاسی و اجتماعی - فرهنگی) و تصریحشده در قوانین آموزشوپرورش (مشتمل بر پرورش خلاقیتهای هنري، ارتقاي امکانات و فرصتهای مناسب اوقات فراغت، هدایت و راهنمایی تحصیلی و تسهیل شرایط آموزش کودکان با نیازهاي ویژه) طبقهبندیشدهاند. پیشنهاد میشود در مطالعات آینده الگوي مفهومی استخراجشده از نگاه صاحبنظران و متخصصان حقوقی و تربیتی مورد واکاوي قرار بگیرد و با اعمال نظرات آنان تعدیل و اصلاح شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
385 - حقوق و آزادی های فردی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
محمد نیک فکرقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حقوق و آزادیهای فردی و جمعی را در فصلی ذیل عنوان «حقوق ملت» مورد توجه قرار داده است آزادی اجتماعات، از زمره حقوق و آزادیهای جمعی است که مستقیماٌ در اصل 27 قانون اساسی و به طور ضمنی در اصل 26 قانون اساسی، شناسایی و تضمین شده است. در این چکیده کاملقانون اساسی جمهوری اسلامی ایران حقوق و آزادیهای فردی و جمعی را در فصلی ذیل عنوان «حقوق ملت» مورد توجه قرار داده است آزادی اجتماعات، از زمره حقوق و آزادیهای جمعی است که مستقیماٌ در اصل 27 قانون اساسی و به طور ضمنی در اصل 26 قانون اساسی، شناسایی و تضمین شده است. در این نوشتار، تحلیل اهمیتی است که قانون اساسی در خصوص آزادی اجتماعات در اصل 27 قانون اساسی قائل شده است و همچنین تاکید بر این موضوع اساسی که اولاٌ آزادی اجتماعات و راهپیمایی ها مطلق نمیتواند باشد. بلکه اعمال این حق باید با توجه به شرایط و اوضاع و احوال جامعه دموکراتیک اسلامی لحاظ شده باشد. ثانیاٌ قانون اساسی ضمن رعایت معیارهای اعلامیه جهانی حقوق بشر و جامعه بین المللی، همچنین شرایط و اوضاع و احوال جامعه دموکراتیک اسلامی خود را در نظر گرفته است و هر دو توامان مدنظر قرار داده است. همچنین در این پژوهش تلاش شده است نخست به مفهوم حقوق و آزادی های عمومی به طور مفصل بپردازد. سپس ضمن بیان انواع حق ها و آزادی ها به طور خاص به بررسی حق اجتماع در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سایر قوانین و مقررات مربوطه پرداخته شده است. در این راستا ضمن بیان ضمانت اجرای این حق به ضرورت توجه و نظارت دولت بر چگونگی اجرای این پرداخته شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
386 - بررسی کارزارهای توییتری خشونت علیه زنان
شیما ناصرترک علی دلاور افسانه مظفری طهمورث شیریاز مهم¬ترین مطالبی که شبکههای اجتماعی -توئیتر- به آن توجه داشتهاند، خشونت علیه زنان در ایران بوده است. مهم¬ترین پشتوانههای نظری در پدید آمدن این کارزارها، انعکاس مطالب درباره خشونت علیه زنان است. از مهم¬ترین عاملها در پدید آمدن این موجها، فعالان مهم در عرصه این شب چکیده کاملاز مهم¬ترین مطالبی که شبکههای اجتماعی -توئیتر- به آن توجه داشتهاند، خشونت علیه زنان در ایران بوده است. مهم¬ترین پشتوانههای نظری در پدید آمدن این کارزارها، انعکاس مطالب درباره خشونت علیه زنان است. از مهم¬ترین عاملها در پدید آمدن این موجها، فعالان مهم در عرصه این شبکههای اجتماعی هستند که با استفاده از دنبال¬کنندگان خود این مطالب را انعکاس میدهند. مهم¬ترین آنها از نظر تعداد، توئیت و ریتوئیت، کمپین «دختران انقلاب» بوده است. هدف تحقیق، تحلیل چگونگی عملکرد توییتر در انعکاس مطالب خشونت علیه زنان در ایران بر اساس مهم¬ترین کارزارهای به وجود آمده طی دهه اخیر است. این موضوع بر اساس مبانی نظری درباره انواع خشونت و جنبشهای شبکهای¬شده تحلیل شد. روش تحقیق، تحلیل مضمون توئیتها و هشتگهای مرتبط با کمپینها از سال 1396 تا 1400 است. نتایج تحقیق نشان داد که مهم¬ترین مضامین درباره خشونت اجتماعی و سیاسی علیه زنان است. در این رابطه برخی از کمپینها و هشتگها، سبب بروز ناامنیها در اجتماع و تأثیر عینی در جامعه بودهاند که مهم¬ترین آنها از نظر تعداد توئیت و ریتوئیت کمپین دختران خیابان انقلاب بود. بنا به اهمیت امنیتی و تأثیر فضای مجازی نظیر توئیتر، تحلیل مضامین توئیتها نشان از خلأ اخبار، پست¬ها و توئیتهای افراد مرتبط با کمپینها و هشتگها بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
387 - متمایز کنندگی علامت تجاری و علایم متمایز کننده قوی و ضعیف
مهرداد غنی علیرضا محمدبیکیتمایز بخشی شرط حمایت از علامت تجاری است. با این همه تمامی نظام های حقوقی در احراز تمایز بخشی نحوه حمایت از علایم متمایز کننده و همچنین تاثیر توصیفی بودن حداقلی علامت، به شکلی که به تمایز بخشی علامت تجاری لطمه نزند، رویکرد مشترکی را اتخاذ نکرده اند، به نحوی که با کنکاش د چکیده کاملتمایز بخشی شرط حمایت از علامت تجاری است. با این همه تمامی نظام های حقوقی در احراز تمایز بخشی نحوه حمایت از علایم متمایز کننده و همچنین تاثیر توصیفی بودن حداقلی علامت، به شکلی که به تمایز بخشی علامت تجاری لطمه نزند، رویکرد مشترکی را اتخاذ نکرده اند، به نحوی که با کنکاش در رویه قضایی و دکترین کشور های مختلف، میتوان از تفکیک علایم به ضعیف و قوی بر حسب میزان تمایز بخشی آنان و به تبع آن حمایت حقوقی متفاوت از علایم تجاری، بسته به این که در کدام یک از دسته های فوق قرار بگیرد اشاره کرد. رای دادگاه فدرال سوییس در سال 2000 میلادی و دادگاه عدالت بنولوکس که بعد ها به کرات توسط محاکم، دکترین واداره هماهمنگ سازی بازار داخلی اتحاده اروپا لحاظ شده است بر رویه قضایی دادگاه های ایران نیز ولو به شکلی غیر مستقیم بلا اثر نبوده است و رد پای این تفکیک در آراء متاخر دادگاه های تجدید نظردر حوزه علایم تجاری مشهود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
388 - بررسی التزامات ناشی از قراردادهای الکترونیکی بر پایۀ قواعد عمومی قراردادها در نظام حقوقی ایران و فرانسـه
علی جمال زاده بهنام قنبر پورقراردادهای الکترونیکی سطح وسیعی از قراردادها را به خود اختصاص داده است که با پیشرفت روز افزون تکنولوژی این امر در حال افزایش است. با روند افزایش این نوع از قراردادها به طبع سؤالاتی پیرامون آن به وجود می آید؛ نظیر آنکه آیا این قراردادها در زمرۀ عواعد عمومی قرار دارند؟ ضم چکیده کاملقراردادهای الکترونیکی سطح وسیعی از قراردادها را به خود اختصاص داده است که با پیشرفت روز افزون تکنولوژی این امر در حال افزایش است. با روند افزایش این نوع از قراردادها به طبع سؤالاتی پیرامون آن به وجود می آید؛ نظیر آنکه آیا این قراردادها در زمرۀ عواعد عمومی قرار دارند؟ ضمانات اجراهای عقدی که طرفین حتی یکدیگر را نمی شناسند بر چه مبناست؟ قانون مدنی ایران و فرانسه چگونه قواعد اطراف این عقود را تعریف نموده اند؟ این نوع از عقود تحت شمول قواعد عمومی قراردادها می-باشند، که از قوانین مربوط به تجارت الکترونیکی و قانون مدنی پیروی می کنند. با این حال چگونگی تبعیت اینگونه قراردادها از قواعد عمومی در کشورهای مختف ممکن است تفاوت هایی داشته باشد. به خصوص در باب التزامات ناشی از قراردادهای الکترونیکی قواعد مختلفی وجود دارد، که ما تلاش نموده ایم در طول این مقاله به چگونگی ابعاد آن در حقوق ایران و فرانسه بپردازیم . روش ما نیز در این مقاله مبتنی بر شیوۀ مطالعۀ کتابخانه ای بوده و به صورت توصیفی- تحلیلی انجام گرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
389 - تحلیل اقتصادی حاکمیت اقتصادی دولت در حقوق بینالملل
آرش ملکی سیده مریم اسدی نژادحاکمیت عامل اقتدار حقوقی دولت در مناسبات بینالمللی است و یکی از اَشکال حاکمیت دولتها، حاکمیت اقتصادی است. حاکمیت اقتصادی دولت را اقتدار برتر دولت در اِعمال ارادة اقتصادی در عرصة بینالمللی تعریف نمودهاند. در میان منابع حقوق بینالملل موضوعه، پنج سند بینالمللی به تبی چکیده کاملحاکمیت عامل اقتدار حقوقی دولت در مناسبات بینالمللی است و یکی از اَشکال حاکمیت دولتها، حاکمیت اقتصادی است. حاکمیت اقتصادی دولت را اقتدار برتر دولت در اِعمال ارادة اقتصادی در عرصة بینالمللی تعریف نمودهاند. در میان منابع حقوق بینالملل موضوعه، پنج سند بینالمللی به تبیین جنبههای سلبی و ایجابی حاکمیت اقتصادی دولت در عرصة بینالمللی مبادرت ورزیدهاند. به منظور سنجش میزان بهرهوری الگوی حاکمیت اقتصادی، این مقاله به تحلیل اقتصادی حاکمیت اقتصادی دولت در عرصة بینالمللی مبادرت ورزیده و پنج نظریة اقتصادی شاخص را مبنای تحلیل اقتصادی حاکمیت اقتصادی دولت قرار داده است. مطابق تحلیلهای صورت گرفته، نظریة اقتصاد کینزی به دلیل واقع گرایی اقتصادی و رویکرد دستورگرا در اِعمال تصمیمات دولت، در انطباق با وضعیت حال حاضر جامعة بینالمللی بیش از سایر نظریهها بهرهوری اقتصادی دولت را تضمین مینماید. شایان ذکر است که ویژگی واقع گرایی به دلیل چشم پوشی از ملاحظات حقوق بشری نمیتواند به طور کامل الگویی مطلوب تلقی شود و دولتها در اِعمال حاکمیت اقتصادی موظفاند چنین ملاحظاتی را در نظر بگیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
390 - واکاویمبانیاخلاقیپاسخهای تأدیبی و تربیتی به بزهکاریاطفالاز منظر حقوقکیفریاسلام
روح الله ابراهیمی محمد علی حاجی ده آبادی سید علیرضا حسینیمبانی اخلاقی پاسخ های تأدیبی و تربیتی به بزهکاری اطفال بیانگر واقعیت ها و قواعدی است که صبغه اخلاقی داشته و در راستای حفظ و ارتقای ویژگی ها و خصائص اخلاقی در مقام پاسخگویی به جرایم و تخلفات کودکان و نوجوانان به کار بسته می شود و مشروعیت پاسخ ها در پرتو رعایت این مبانی م چکیده کاملمبانی اخلاقی پاسخ های تأدیبی و تربیتی به بزهکاری اطفال بیانگر واقعیت ها و قواعدی است که صبغه اخلاقی داشته و در راستای حفظ و ارتقای ویژگی ها و خصائص اخلاقی در مقام پاسخگویی به جرایم و تخلفات کودکان و نوجوانان به کار بسته می شود و مشروعیت پاسخ ها در پرتو رعایت این مبانی می باشد. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و براساس رجوع به منابع معتبر اسلامی، ماهیت این مبانی را مورد بررسی قرار داده است، یافته های تحقیق حاکی از این است که در حقوق اسلام، مبانی اخلاقی پاسخ های تأدیبی وتربیتی به بزهکاریهای نوجوانان افزون بر اتقان ، متنوع نیز می باشند. اهتمام به رشد کودک، اصلاح و بازپروری، ترویج و تعالی فضایل اخلاقی محبت مداری و عدالت محوری از جمله این مبانی می باشند که به منظور تغییر در نحوه تفکر و عقاید کودکان و نوجوانان و بازسازی یا ایجاد احساسات و فضایل اخلاقی و پایبندی به رفتارهای اخلاقی بر اساس تعالیم دینی و اسلامی به کار گرفته می شوند و از این منظر به اعاده نظم و امنیت عمومی کمک می کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
391 - جلوه های ظهور جرم انگاری امنیت مدار در جرائم علیه امنیت در حقوق کیفری ایران
حسین رضائی تودِشکی سیدمحمود مجیدی محمد جواد باقی زادهامنیت گرایی یکی از برساختهای ناروایی است که بر پیکره ی سیاست جنایی تحمیل میگردد و به معنای روند انحرافی در تشکیل یک فرایند پاسخدهی به پدیده ی مجرمانه است. امنیت گرایی سیاست جنایی میتواند معیاری برای تمیز یک سیاست جنایی کارآمد و مطلوب از یک سیاست جنایی ناکارآمد و نا چکیده کاملامنیت گرایی یکی از برساختهای ناروایی است که بر پیکره ی سیاست جنایی تحمیل میگردد و به معنای روند انحرافی در تشکیل یک فرایند پاسخدهی به پدیده ی مجرمانه است. امنیت گرایی سیاست جنایی میتواند معیاری برای تمیز یک سیاست جنایی کارآمد و مطلوب از یک سیاست جنایی ناکارآمد و نامطلوب باشد؛ در نتیجه سیاست جنایی هر جامعه می بایست برای جرمانگاری و خلاف قاعده دانستن اعمال و اقدامات افراد که تا پیش از این مباح تلقی میشدند، توجیه مناسب ارائه دهد. مقاله حاضر به روش توصیفی- تحلیلی تدوین شده است. در این مقاله سعی شده است به این پرسش مهمترين مختصات جرم انگاری امنيت مدار در حقوق کيفری ايران کدام است؟ پاسخ مناسب داده شود. بنظر می رسد مهمترين مختصات جرم انگاری امنيت مدار در حقوق کيفری ايران شامل جرم انگاری اندیشه مجرمانه ، جرمانگاری اعمال مقدماتی،ابهام سازی تقنینی و جرمانگاری های نوین نیز می باشند. هدف از مقاله حاضر تشريح جلوه های گرايش به جرم انگاری تهاجمی در حقوق کيفری ايران می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
392 - مسئولیت مدنی ناشی از بطلان عقد در حقوق ایران
غفار احسان بخشهدف این تحقیق مسئولیت مدنی ناشی از بطلان عقد در حقوق ایران و مقایسه ان با حقوق آلمان میباشد. تحول عقد از راهحلهای جلوگیری از بطلان عقد است. در تحول عقد به اصل آزادی اراده و مواردی که مانع از اعمال این اصل است، بطلان عقد و استیفاء ناروا، چگونگی تعیین عنوان عقد با توجه چکیده کاملهدف این تحقیق مسئولیت مدنی ناشی از بطلان عقد در حقوق ایران و مقایسه ان با حقوق آلمان میباشد. تحول عقد از راهحلهای جلوگیری از بطلان عقد است. در تحول عقد به اصل آزادی اراده و مواردی که مانع از اعمال این اصل است، بطلان عقد و استیفاء ناروا، چگونگی تعیین عنوان عقد با توجه به اصل صحت و نظر عرف، اقسام اراده و شیوههای تفسیر آن پرداخته میشود. اراده اشخاص در تنظیم و انعقاد یک قرارداد حاکمیت دارد و به همین جهت در هنگام اختلاف میان طرفین یک عقد در تفسیر قرارداد نقش اساسی را ایفاء مینماید. اصل آزادی اراده طرفین در انعقاد عقد در برخی موارد محدود میشود این موارد را موانع اصل حاکمیت اراده مینامند. در هنگام تعارض اراده واقعی طرفین با این موانع توافق ایشان محکوم به بطلان است. درنتیجه قرارداد ایشان باطل تلقی میگردد. بطلان عقود موجب اخلال در نظم اقتصادی جامعه گردیده و برخلاف اصل استحکام عقود است. در حقوق بیگانه درصورتیکه عقد باطل، ارکان عقد صحیح دیگری را داشته باشد به آن عقد صحيح متحول شده، که آن را تحول عقد مینامند. اما در خصوص وجود این نهاد در حقوق داخلی تردید وجود دارد. علت این تردید این است که نه در فقه و نه در حقوق موضوعه مبحث مستقلی در خصوص تحول عقد وجود نداشته اگرچه مصادیق آن یافته میشود. این مصادیق در فقه در مباحثی چون اراده مجازی و فساد عقد و ضمان بد مطرح و از آن به انقلاب عقد تعبیر شده است. در این تحقیق سعی درشده است مسائل مسئولیت مدنی ناشی از بطلان عقد در حقوق ایران در بوته مقایسه و بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
393 - تأثیر اشتباه در جنایت در فقه و حقوق کیفری
سیما قبادوند تازه قشلاقاز جمله مباحث مهم در حقوق کیفری و فقه و بهتبع آن مسؤولیت کیفری، بحث «اشتباه» است. اشتباه یا شبهه به معنای مانند، شبیه، نظیر و مترادف خطا و ناشی از نادانی و ناتوانی شناختی و دانش و تجارب فردی است. اشتباه به دو قسم «اشتباه موضوعی» و «اشتباه حکمی» تقسیم میشود. فعل مجر چکیده کاملاز جمله مباحث مهم در حقوق کیفری و فقه و بهتبع آن مسؤولیت کیفری، بحث «اشتباه» است. اشتباه یا شبهه به معنای مانند، شبیه، نظیر و مترادف خطا و ناشی از نادانی و ناتوانی شناختی و دانش و تجارب فردی است. اشتباه به دو قسم «اشتباه موضوعی» و «اشتباه حکمی» تقسیم میشود. فعل مجرمانه نتیجه و محصول اراده مجرم میباشد که با تحقق آن مجرم به هدف سوء خود نائل می آید و با طی مسیر مجرمانه آنچه را که مدنظر او بوده است، به دست میآورد، اما در موارد عدیدهای مجرم اگرچه مسیر مجرمانه را تا انتها می پیماید و عنصر مادی عمل مجرمانه را نیز مرتکب میشود اما به خاطر عللی، به هدفی که داشته نمیرسد و یکی از این علل اشتباه در هدف و هویت است. َقتل بهعنوان مهمترین جرم که دارای قباحت ذاتی در تمام زمانها و مکانها میباشد و نتیجه آن گرفتن جان آدمی است که از با اهمیتترین دارایی هر فرد محسوب میگردد. به همین دلیل بخش عمدهای از تحقیقات حول محور این جرم و موضوعاتی است که متعاقب ارتکاب این جرم مطرح میگردد که از آن جمله میتوان بهاشتباه در هدف، اشتباه در هویت در بحث قتل اشاره کرد.روش این پژوهش از نوع توصیفی –تحلیلی است وشیوه گرداوری مطالب به صورت کتابخانه ای است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
394 - تحلیلی پیرامون شرط فاسخ با استفاده از ادلۀ بیع شرط در حقوق ایران و فقه امامیه
علیرضا آبیندر تفسیری موسّع از شرط فاسخ، میتوان آن را شرطی دانست که تحقق آن، تعهد یا تعهدات موجود فیمابین متعهد و متعهدٌله را از بین برده، قرارداد یا سایر پدیدههای حقوقی مشابه آن را از ابتدا (با اثر قهقرایی) منفسخ میگرداند. در قوانین موجود داخلی، پیرامون حکم شرط فاسخ نص قانونی چکیده کاملدر تفسیری موسّع از شرط فاسخ، میتوان آن را شرطی دانست که تحقق آن، تعهد یا تعهدات موجود فیمابین متعهد و متعهدٌله را از بین برده، قرارداد یا سایر پدیدههای حقوقی مشابه آن را از ابتدا (با اثر قهقرایی) منفسخ میگرداند. در قوانین موجود داخلی، پیرامون حکم شرط فاسخ نص قانونی صریحی وجود ندارد و همین عامل موجب ارائۀ استدلالهای متفاوتی از سوی صاحبنظران حقوقی شده است. علاوه بر این، در عرصۀ فقهی رویکرد فقیهان امامیه نسبت به این تأسیس حقوقی یکسان نبوده، بهطوریکه برخی آن را بنا بر ادلّهای نظیر قاعدۀ منجزیت شروط، منافات شرط فاسخ با مقتضای ذات عقد و عدم مُشرّعیّت ادلّۀ شروط، مبتلا به اشکال دانستهاند. در مقابل، عدهای دیگر بنا بر قول به مُشرّعیّت ادلّۀ شروط، قائل به صحت نهاد شرط فاسخ شدهاند. در این نوشتار ضمن نقد و تحلیل دیدگاهها و استدلالهای متهافت صاحب نظران، در نهایت دیدگاه برگزیده خویش مبنی بر امکانسنجی صحت و استعمال چنین تأسیسی در حقوق ایران و فقه امامیه را ارائه کرده و صحت حقوقی کاربرد آن را از «انضمام مواد ۲۳۲ و ۲۳۳ قانون مدنی به مواد ۱۰ و ۹۷۵ همان قانون» به دست دادهایم. وانگهی، به نظر می رسد که عمومات ادله شروط حکایت از مُشرعیّتِ شروط در ایجاد یا اعدام آثار حقوقی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
395 - آرای قضایی امریکا در مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی
معصومه مظاهری مهسا جمشیدی شهمیریحقوق مسئولیت مدنی نقش مهمی در حمایت از حریم خصوصی اشخاص ایفا میکند. قوانین مسئولیت مدنی موجب جبران عادلانهتر خسارتهای وارد بر اشخاص و پیشگیری از پیدایش خطای مدنی در جامعه خواهد بود. در حقوق امریکا در کنار مسئولیت مدنی سنتی، مسئولیت مدنی مدرن، مبنا و ارکانِ اقسام مختل چکیده کاملحقوق مسئولیت مدنی نقش مهمی در حمایت از حریم خصوصی اشخاص ایفا میکند. قوانین مسئولیت مدنی موجب جبران عادلانهتر خسارتهای وارد بر اشخاص و پیشگیری از پیدایش خطای مدنی در جامعه خواهد بود. در حقوق امریکا در کنار مسئولیت مدنی سنتی، مسئولیت مدنی مدرن، مبنا و ارکانِ اقسام مختلف مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی را تبیین کرده است. در این مقاله که به روش توصیفی و تحلیلی تدوین شده، با مطالعۀ آرای قضایی امریکا، مبنا، ارکان و استثنائات اقسام مختلف مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی در حقوق این کشور بررسی شده است. با مطالعۀ این آرا بدین نتیجه میرسیم که در مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی، حقوق امریکا به درستی حق بر حریم خصوصی را به عنوان حقی مستقل شناسایی نموده و به همین دلیل رویۀ قضایی منسجمی مربوط به مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی را در حقوق این کشور ایجاد کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
396 - نگرشی فقهی حقوقی پیرامون ماهیت قرارداد پزشکی
کیوان رضایی سید محمد اسدی نژادقرارداد پزشکی بیانگر همکاری متقابل اراده بیمار با پزشک و یا گروه درمان میباشد و بهواسطه تلفیق دو حوزه حقوق و پزشکی، اهمیت ویژهای دارد. البته این توافق تنها سبب ایجاد رابطۀ حقوقی نیست. در فوریتهای پزشکی ممکن است به علّت فقدان ارادهای سالماز جانب بیمار، تحقق توافقی چکیده کاملقرارداد پزشکی بیانگر همکاری متقابل اراده بیمار با پزشک و یا گروه درمان میباشد و بهواسطه تلفیق دو حوزه حقوق و پزشکی، اهمیت ویژهای دارد. البته این توافق تنها سبب ایجاد رابطۀ حقوقی نیست. در فوریتهای پزشکی ممکن است به علّت فقدان ارادهای سالماز جانب بیمار، تحقق توافقی نافذ متصوّر نباشد. در این حالات اذن قانون جایگزین اذن بیمار میگردد و استثنائاً قانون سبب ایجاد این رابطه میشود. حدوث اختلاف میان پزشک و بیمار بسیار محتمل است لذا شناخت «ماهیت حقوقی» قرارداد و استفاده از قواعد عمومی و اختصاصی عقد برگزیده نهتنها در مباحث نظری ارزش ذاتی دارد بلکه باعث میگردد که بطور علمی از مرحلۀ نظریهپردازی وارد حوزۀ عمل شده و در نهایت این روش در حل و فصل مناقشات طرفین راهگشاست. در بررسی و تحلیل یک قرارداد شناخت «ماهیت حقوقی» در مقایسۀ با حقوق و تعهدات فرعی ناشی از آن قرارداد اهمیت ویژهای دارد. در تحلیل این قرارداد دو نظریه «عقد معین» و «عقد غیرمعین» مطرح است. بهنظر میرسد، در این قرارداد که به موجب آن پزشک موقعیت بسیار خطیر مأذونیت در تصرف بر روی جسم و جان بیمار را مییابد، تعهدات پزشک و بیمار در برابر یکدیگر، اثر «غیرمستقیم و فرعی» و مسبوق به وجود ماهیت حقوقی دیگر بهنام «نیابت» است و شناخت این مفهوم بدلیل ضروریاتی از جمله: رعایت مبانی و اصول فقهی و حقوقی، حفظ شأن بیمار و همچنین رعایت اصول اخلاقی پزشکی، زیبندۀ این قرارداد میباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
397 - جایگاه کرامت انسانی در فقه جزایی و مقارنه آن با حقوق کیفری ایران
علی امیرمحمدی محمود قیوم زاده نادر مختاری افراکتیانسان کرامت ذاتی دارد و شایسته کسب فضایل است و لازمه آن داشتن حق حیات و امنیت شخصی است؛ چراکه این فضایل تنها در صحنهە زندگی اجتماعی بروز و ظهور پیدا میکند. عمل نیک و اخلاق کریمه ای برای انسان فضیلت شمرده می شود که در شرایط آزاد از او ظهور و بروز پیدا کند و این حقوق؛ یع چکیده کاملانسان کرامت ذاتی دارد و شایسته کسب فضایل است و لازمه آن داشتن حق حیات و امنیت شخصی است؛ چراکه این فضایل تنها در صحنهە زندگی اجتماعی بروز و ظهور پیدا میکند. عمل نیک و اخلاق کریمه ای برای انسان فضیلت شمرده می شود که در شرایط آزاد از او ظهور و بروز پیدا کند و این حقوق؛ یعنی حق حیات، آزادی و امنیت شخصی که در ماده 3 اعلامیه حقوق بشر به رسمیت شناخته شده است، اساس همه حقوق سیاسی و آزادی های مدنی متعاقب آنها ازجمله رهایی از شکنجه و بازداشت خودسرانه، نیز حقوق مربوط به محاکمه منصفانه، آزادی بیان و آزادی مسافرت (هجرت) و عدم مداخله در زندگی خصوصی و اصل برائت، حق ازدواج و تشکیل خانواده و آزادی عقیده و نظایر آنها است که در بخش حقوق ملت و درواقع، حقوق شهروندی قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و مواد سوم تا بیست ویکم اعلامیه جهانی حقوق بشر مندرج است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی به مسئله پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
398 - حمل حقیقت و رقیقت از دیدگاه ملاصدرا و برخی از معاصران
هادی ایزانلو رامین گلمکانی رسول پاداشپوربحث حمل از مسائل مهم در فلسفه و منطق است. حمل بمعنای اتحاد میان موضوع و محمول است. از نظر ملاصدرا، ملاک اتحاد منحصر در وجود است؛ از همینرو، تلقی وی از دو حمل اولی ذاتی و شایع صناعی، با دیگران متفاوت است. ایندو حمل در نظام حکمی ملاصدرا، برای بیان برخی مباحث وجودشناسی کا چکیده کاملبحث حمل از مسائل مهم در فلسفه و منطق است. حمل بمعنای اتحاد میان موضوع و محمول است. از نظر ملاصدرا، ملاک اتحاد منحصر در وجود است؛ از همینرو، تلقی وی از دو حمل اولی ذاتی و شایع صناعی، با دیگران متفاوت است. ایندو حمل در نظام حکمی ملاصدرا، برای بیان برخی مباحث وجودشناسی کارساز نبود و در تبیین رابطۀ بسیط حقیقی با ممکنات، باید از حملی استفاده نمود که سازگاری تامّ با مبانی حکمت متعالیه داشته باشد. بنابرین، صدرالمتألهین نوع سومی از حمل، موسوم به حمل «حقیقت و رقیقت» را مطرح نمود. در این نوع حمل، «حقیقت»، اصل و منشأ پیدایش و ظهور همۀ اشیاء و مظاهر است و اشیاء، «رقیقه»های آن «حقیقت» بشمار میروند. در این مقاله به ویژگیهای حمل حقیقت و رقیقت که آن را از دیگر اقسام حمل متمایز میسازد، خواهیم پرداخت. در ضمن، درصدد پاسخگویی به برخی پرسشها هستیم: آیا میتوان حمل حقیقت و رقیقت را قسم سومی از حمل دانست یا خیر؟ چنانکه برخی آن را زیر مجموعۀ حمل شایع صناعی دانستهاند. آیا بنا بر وحدت شخصی وجود، این حمل در صفات فعلی خداوند جریان دارد یا خیر؟ چنانکه عدهیی این حمل را در صفات فعلی حق نامعتبر دانستهاند و به قسمی چهارم از حمل، با عنوان حمل ظاهر بر مظهر، قائل شدهاند. سرانجام، در این نوشتار با روش توصیفیـتحلیلی، با تبیین ویژگیهای حمل حقیقت و رقیقت، مشخص خواهیم کرد که این حمل، قسمی سوم از حمل است و در صفات فعلی حقتعالی نیز بنا بر وحدت شخصی وجود، جریان دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
399 - بررسی توسعه ابزار مفهومی برای آموزش تربیت دینی در دانش آموزان
سید سهراب فاطمی نسبتوانایی دانش آموزان برای یادگیری در تربیت دینی به توانایی آنها در درک منابعی مانند کتابهای درسی، متون مقدس، تصاویر و سایر اشکال گفتمان بستگی دارد؛ بنابراین معلمان تربیت دینی به ابزارهای عملی برای ادغام خواندن و یادگیری نیاز دارند. این مطالعه به بررسی این موضوع میپردا چکیده کاملتوانایی دانش آموزان برای یادگیری در تربیت دینی به توانایی آنها در درک منابعی مانند کتابهای درسی، متون مقدس، تصاویر و سایر اشکال گفتمان بستگی دارد؛ بنابراین معلمان تربیت دینی به ابزارهای عملی برای ادغام خواندن و یادگیری نیاز دارند. این مطالعه به بررسی این موضوع میپردازد که چگونه یک ابزار مفهومی طراحیشده برای معلمان تربیت دینی برای استفاده در فعالیتهای یادگیری مبتنی بر متن، میتواند آگاهی از موقعیتیابی دانشآموز را افزایش دهد و دانش محتوای موضوعی را در تربیت دینی افزایش دهد. چهار کلاس متوسطه اول نروژی و معلمان تربیت دینی آنها در یک پروژه متمرکز بر خواندن در تربیت دینی شرکت کردند. با استفاده از یک رویکرد مبتنی بر طراحی، توسعه و استفاده از یک ابزار مفهومی (آموزش دینی) طراحیشده برای افزایش آگاهی از موقعیتیابی در تربیت دینی را توصیف میکنیم. این ابزار بر رویکرد معلمان به متون تأثیر گذاشت. دانش آموزان افزایش ارتباط موضوع درک شده، افزایش دانش انضباطی و درک بالاتر از احترام و مدارا را گزارش کردند. این ابزار میتواند از معلمان در توسعه راهبردهایی برای تدریس فراگیر در تربیت دینی پشتیبانی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
400 - بررسی ارزش های اخلاقی متناظر بر رعایت حقوق بزه دیده و بزهکار در حقوق کیفری ایران
امیر فیضی قباد کاظمی مسعود قاسمیآیین دادرسی کیفری جلوه گاه رعایت حقوق بشر و ضامن آن به شمار می¬آید، مقررات دادرسی کیفری بیانگر جایگاه حقوق و حفظ شان و کرامت انسانی در آن جامعه است. قانون زمانی ارزش و اعتبار دارد و به جایگاه رفیع خود دست می یاید که حقوق و ارزش اخلاقی انسان¬ها اعم از بزه دیده و بزهکار چکیده کاملآیین دادرسی کیفری جلوه گاه رعایت حقوق بشر و ضامن آن به شمار می¬آید، مقررات دادرسی کیفری بیانگر جایگاه حقوق و حفظ شان و کرامت انسانی در آن جامعه است. قانون زمانی ارزش و اعتبار دارد و به جایگاه رفیع خود دست می یاید که حقوق و ارزش اخلاقی انسان¬ها اعم از بزه دیده و بزهکار رعایت شود. عدم پیش بینی تضمینات توازن بخشی میان حقوق بزه دیده و بزهکار موجب تضییع حقوق طرفین و از هم گسیختگی فرایند دادرسی و کمرنگ شده ارزش اخلاقی در جامعه می گردد .توازن میان میان حقوق بزه دیده و بزهکار به منزله آن نیست که همان حقوق و حمایت های پیش بینی شده برای هر یک از طرفین برای طرف مقابل نیز به کار گرفته شود چرا که به فراخور پرونده و مسیر دادرسی کیفری هر یک از بزه دیده یا بزهکار خدمات و حمایت های خاص خود را نیازمند است. راهبرد پیشنهادی این نوشتار برای برون رفت از این تعارضات وضع حقوق و تضمین های مشترک و اختصاصی به هریک از آنها به منظور شناسایی نیاز هریک از بزه دیده و بزهکار تا دغدغه آنان در زمینه برقراری عدالت و انصاف بر طرف گردد. این پژوهش نشان می دهد قانونگذار ایران اراده مصمم خود را به توازن بخشی میان حقوق و ارزش های اخلاقی بزه دیده و بزهکار را عینیت بخشیده است، لکن قانونگذار نتوانسته است انتظارات بزه دیده و بزهکار را توأمان برآورده سازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
401 - تبیین حقیقت صراط مستقیم از منظر عرفانی امام خمینی (ره)
پوران باقری افشار مریم بختیار علی یار حسینیصراط مستقیم یکی از مهمترین موضوعاتی است که قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام بدان اشاره کرده¬اند. امام خمینی (ره) نیز در بیانات وآثار قلمی خویش هم به زبان توده ی مردم و هم عارفانه از آن سخن گفته اند. ایشان، سعادت انسان را در قرار گرفتن در صراط مستقیم و حرکت و رشد در این چکیده کاملصراط مستقیم یکی از مهمترین موضوعاتی است که قرآن کریم و اهل بیت علیهم السلام بدان اشاره کرده¬اند. امام خمینی (ره) نیز در بیانات وآثار قلمی خویش هم به زبان توده ی مردم و هم عارفانه از آن سخن گفته اند. ایشان، سعادت انسان را در قرار گرفتن در صراط مستقیم و حرکت و رشد در این مسیر متعالی می دانند. در این پژوهش توصیفی - تحلیلی "حقیقت صراط مستقیم از منظر عرفانی امام خمینی (ره)" تبیین شده است. اهمیت معنای حقیقی و ملکوتی و سلوک عرفانی امام، تحقیق علمی پیرامون حقیقت صراط را لازم و ضروری نشان داد. چرا که تا آن حقیقت ملکوتی آشکار نشود نمی¬توان سراغ مصادیق آن رفت و همچنین عدم درک حقیقت صراط، تعدد صراط را در پی خواهد داشت. حقایق مانند بطون هستند که سخن از یک حقیقت، رد و نفی حقیقت دیگر نیست. اگر حقیقت صراط، توحید و ولایت است این دو امر از یکدیگر جدا نیستند و اگر صراط در دنیا کشیده شده است، در واقع همان مسیر صحیح توحید و پذیرش ولایت است. درکلام امام خمینی (ره) صراط مستقیم تشریعی که ادامه صراط تکوینی است از عالم دنیا ی محسوس آغاز می¬شود و تا لقا ءالله که مقصد نهایی است کشیده شده است و هنگامی که در جهان آخرت حجاب ها کنار برود این صراط به صورت پلی محسوس بر روی جهنم مشاهده خواهد شد. در حقیقت صراط اخروی تجسم صراط دنیوی است. در دیدگاه عرغانی امام خمینی انا لله و انا الیه راجعون و اسفار اربعه در حقیقت اشاره به صراط مستقیم است. در این سفر روحانی، انسان¬ها با سیر و سلوک و طی کردن آن، به کمک هادیان صراط مستقیم به حقیقت صراط می¬رسند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
402 - بررسی فقهی نظریه عرفانی شریعت، طریقت، حقیقت و سماع در مکتب عرفا و متصوفه
مریم سیاحی هرمز اسدی کوه باد مسعود پاکدلدر این پژوهش به بررسی فقهی شریعت، طریقت، حقیقت و سماع در مکتب متصوفه از منظر فقهای امامیه پرداخته است. در واقع این پژوهش در باب یکی از مسائل اساسی عرفان و تصوف اسلامی یعنی شریعت، طریقت، حقیقت و سماع است. شریعت را اوامر و نواهی فرستاده¬شده از سوی پروردگار برای راهنمایی ب چکیده کاملدر این پژوهش به بررسی فقهی شریعت، طریقت، حقیقت و سماع در مکتب متصوفه از منظر فقهای امامیه پرداخته است. در واقع این پژوهش در باب یکی از مسائل اساسی عرفان و تصوف اسلامی یعنی شریعت، طریقت، حقیقت و سماع است. شریعت را اوامر و نواهی فرستاده¬شده از سوی پروردگار برای راهنمایی بندگان می¬دانند. طریقت را هم راه و روش مخصوص سالکان که مشتمل بر احوال و مقامات است تعریف کرده¬اند و حقیقت را عرفا آخرین منزل سلوک می¬دانند که به سختی قابل توصیف است. اکثر عرفا این مرحله را توأم با حیرت می¬دانند. ما در این پژوهش در پی فهم ماهیت و ارتباط بررسی فقهی شریعت، طریقت، حقیقت و سماع در مکتب عرفا و متصوفه از منظر فقهای امامیه هستیم. واژه های شریعت، طریقت و حقیقت و سماع در عرفان و تصوف اسلامی یک سابقه طولانی دارد. اما نکته مهم اینجاست که عرفای مکاتب گوناگون نظرات متفاوتی در این خصوص مطرح کردند. برخی از آنها شریعت را فقط در مراحل ابتدایی سلوک لازم می دانند و عارفی که به حقیقت واصل شود را بی نیاز از رعایت مناسک شریعت میدانند، اما برخی معتقدند انجام امور ظاهری شریعت هیچگاه از گردن انسان ساقط نمی شود حتی اگر عارف به مرحله حقیقت رسیده باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
403 - كاربرد بازيابي هوشمند اطلاعات در جستجوي پتنت
حبیب الله اصغری آزاده شاکریدر ارزیابی درخواست ثبت اختراع، جستجو در فهرست اطلاعات قبلی نقشی بسیار مهم و حائز اهمیت دارد. عموما این جستجو توسط افراد خبره انجام می شود و فرآیندی بسیار زمان بر است. جستجو از طریق روشهای مختلف بازیابی هوشمند اطلاعات می تواند نقش موثری در فرآیند بازیابی اطلاعات همسان ای چکیده کاملدر ارزیابی درخواست ثبت اختراع، جستجو در فهرست اطلاعات قبلی نقشی بسیار مهم و حائز اهمیت دارد. عموما این جستجو توسط افراد خبره انجام می شود و فرآیندی بسیار زمان بر است. جستجو از طریق روشهای مختلف بازیابی هوشمند اطلاعات می تواند نقش موثری در فرآیند بازیابی اطلاعات همسان ایفا نماید. یکی از مهمترین مسائل مرتبط با بازیابی اسناد پتنت، ایجاد یک عبارت پرس و جوی کارآمد به منظور جستجو می باشد. از جمله شیوه های ساخت عبارت پرس و جو می توان به تولید خودکار پرس و جو از تقاضانامه ثبت پتنت اشاره نمود. همچنین در روشهای دیگر، از تمامی متن سند پتنت به عنوان پرس و جو جهت اجرای جستجو استفاده می شود. نکته حائز اهمیت آن است که غالبا به دلیل نحوه خاص نگارش اسناد پتنت و ایجاد ابهامات معنایی، گسترش عبارت پرس و جو از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله مجموعه تحقیقات انجام شده در خصوص بازیابی اسناد پتنت با کمک الگوریتمهای بازیابی هوشمند اطلاعات در هر دو زمینه بازیابی تک زبانی و بین زبانی مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین معیارهای ارزیابی کیفیت بازیابی و شیوه مرتب سازی اسناد بررسی می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
404 - بررسی قوانین آلودگی محیط زیست در حقوق ایران
رضا دهقانایران در منطقه ای خشک از آسیا و جهان قرار گرفته است که دو سوم آن را بیابان ها تشکیل می دهند و فقط در قسمت شمالی آن و بخشی از قسمت غربی و جنوبی جنگل وجود دارد که آن هم به شدت در حال تخریب است. اما آن چه در کنار این همه تخریب باعث توجه بیشتر به مسایل زیست محیطی شده است ، چکیده کاملایران در منطقه ای خشک از آسیا و جهان قرار گرفته است که دو سوم آن را بیابان ها تشکیل می دهند و فقط در قسمت شمالی آن و بخشی از قسمت غربی و جنوبی جنگل وجود دارد که آن هم به شدت در حال تخریب است. اما آن چه در کنار این همه تخریب باعث توجه بیشتر به مسایل زیست محیطی شده است ، موضوعات ناشی از آلودگی ها ، به ویژه آلودگی هوا است. گسترش بی رویه شهرها در کنار عدم کنترل ازدیاد جمعیت که در کشور ما بیشترین رشد را دارد و نیز متمرکز شدن بی رویه صنایع و به وجود آمدن بی قاعده کارخانه ها علت اصلی این آلودگی هاست.گاهی اوقات و در ساعتی از روز شدت آلودگی به سبب معلق بودن ذرات شیمیایی و گازهای سمی در هوا به قدری زیاد میشود که مسوولان به ناچار اقدام به اعلام وضعیت فوق العاده می کنند و مردم را از رفت و آمد در برخی مناطق شهری که خطر بیشتری دارد ، باز می دارند. موضوع حمایت از محیط زیست در جهت منافع بشري و از بین بردن آثار مخرب فعالیت هاي صنعتی تبدیل به مسأله اي جدي در جهان معاصر گردیده است و بشریت را مورد تهدید قرار داده است. براي مقابله با این تهدید نیاز به اقدامی قاطع از طریق اتخاذ تدابیر مناسب دارد. رویه عملی محاکم ایران براساس مسئولیت مبتنی بر تقصیر است و آنچنان که شایسته است پاسخگوي این همه آلودگی و تخریب و جبران خسارت وارد بر محیط زیست نمی باشد لذا با توجه به لزوم جبران خسارات وارده بر محیط زیست و مسئولیت مدنی ناشی از آن، که از جایگاه ویژه اي در علم حقوق برخوردار است. در این پژوهش تلاش بر این است که مبناي این بررسی تأثیر بازدارندگی مجازات تخریب محیطزیست بر مرتکبین آن در شهر یاسوج تبیین و تشریح و واکاوي قرار گرفته و مبناي مناسب براي این مسئولیت یافت گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
405 - اعتباریابی متقاطع الگوی صفات 9 گانه تاریک شخصیت: 9 گانههای شوم
رحیم یوسفی الهام فرزانه بهزاد شالچیالگوی صفات 9 گانه تاریک، مدل گسترش یافته صفات پنجگانه تاریک است که صفات خودخواهی، نفع شخصی، بیقیدی اخلاقی و استحقاق روانشناختی را به این مجموعه افزوده است. هدف پژوهش حاضر اعتباریابی متقاطع مدل صفات نه¬گانه تاریک شخصیت بود. نوع پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه پژوهش دا چکیده کاملالگوی صفات 9 گانه تاریک، مدل گسترش یافته صفات پنجگانه تاریک است که صفات خودخواهی، نفع شخصی، بیقیدی اخلاقی و استحقاق روانشناختی را به این مجموعه افزوده است. هدف پژوهش حاضر اعتباریابی متقاطع مدل صفات نه¬گانه تاریک شخصیت بود. نوع پژوهش توصیفی-همبستگی بود. جامعه پژوهش دانشجویان دانشگاه شهید مدنی آذربایجان (6761 نفر شامل 4141 زن و 2620 مرد) و تعداد نمونه 400 نفر (شامل 229 زن و 171 مرد) بود که به روش داوطلبانه انتخاب شدند. ابزارها شامل مقیاس صفات پنجگانه تاریک، مقیاس خودخواهی، پرسشنامه نفع شخصی، مقیاس بیقیدی اخلاقی و مقیاس استحقاق روانشناختی بود. دادهها به وسیله روش تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی با استفاده از spss22 و LISREL8 تحلیل شد. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، کینهتوزی، نفع شخصی، دیگرآزاری، خودشیفتگی، استحقاق روانشناختی، خودخواهی، بیقیدی اخلاقی، جامعهستیزی و ماکیاولیسم را آشکار کرد که 58 درصد واریانس را تبیین نمود. تحلیل عاملی تأییدی نشانگر تائید ساختار نه عاملی مدل بود؛ شاخصهای برازش بالاتر از 9/0 بودند. همسانی درونی از طریق آلفای کرونباخ برای مؤلفهها بین 68/0 تا 81/0 و کل مقیاس 88/0 و از طریق دونیمهسازی برای مؤلفهها بین 64/0 تا 79/0 و کل مقیاس 81/0 بود. مقیاس صفات 9 گانه تاریک شخصیت یک ابزار روا و معتبر برای موقعیتهای بالینی و پژوهشی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
406 - ارزیابی تحققپذیری شاخصههای شهر هوشمند (نمونه موردی شهر تبریز)
سحر جمشیدی نفیسه زارع اکبر عبدالله زاده طرف<p>هوشمند سازی شهرها، فقط به معنی رشد تکنولوژی و مکانیزه شدن شهرها نیست، بلکه زمانی شهری هوشمند است که در همه زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی و حکمروایی نیز هوشمند و بهینه باشد. استفاده از منابع انرژی کمتر و ایجاد بیشترین بازدهی از ضرورت‌ه چکیده کامل<p>هوشمند سازی شهرها، فقط به معنی رشد تکنولوژی و مکانیزه شدن شهرها نیست، بلکه زمانی شهری هوشمند است که در همه زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، زیست‌محیطی و حکمروایی نیز هوشمند و بهینه باشد. استفاده از منابع انرژی کمتر و ایجاد بیشترین بازدهی از ضرورت‌های هوشمندسازی شهرها می¬باشد. در سال¬های اخیر استفاده از تکنولوژی در جهت تسریع روند کارهای روزمره و ارتقاء کیفیت زندگی اهمیت یافته است؛ اما به‌صورت جامع و یکپارچه شکل نگرفته است. این پژوهش با هدف بررسی میزان تحقق‌پذیری شاخصه‌های شهر هوشمند در شهر تبریز شکل گرفته است. در مقاله پیش رو، تحقق‌پذیری ۶ مؤلفه اساسی شهر هوشمند در زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، زیست‌محیطی و... موردبررسی قرار گرفته است. روش پژوهش حاضر، کتابخانه‌ای و پرسشنامه‌ای می¬باشد. با توجه به تخصصی بودن بحث هوشمندی و الزامات تحقق‌پذیری آن، پرسشنامه مستخرج با همکاری اساتید و متخصصان این حوزه تکمیل شده است. نتایج حاصل از این پرسشنامه، در نرم‌افزار spss مورد تحلیل قرار گرفته است. بر اساس اعداد کرونباخ به‌دست‌آمده می‌توان گفت شهر تبریز ازلحاظ تحقق شاخصه‌های شهر هوشمند در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار داشته است اما به‌طورکلی نمی¬توان این شهر را هوشمند نامید.</p> پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
407 - بررسی تطبیقی مفهوم خانه از دیدگاه کودکان دو شهر (شیراز و نوجین)
فهیمه عباسی طاهره نصر کیوان محمدپور<p>مفهوم خانه؛ مکانی فیزیکی نیست، بلکه تصویری ذهنی است. خانه پوسته‌ای است برای زندگی کردن و مکانی برای رسیدن به آرامش و آسایش است. خانه دارای دو بعد معنا و مفهوم است که این دو بعد باهم متفاوت هستند. بُعد معنای خانه؛ امری عینی و مکانی که انسان در آن زندگی می¬کند چکیده کامل<p>مفهوم خانه؛ مکانی فیزیکی نیست، بلکه تصویری ذهنی است. خانه پوسته‌ای است برای زندگی کردن و مکانی برای رسیدن به آرامش و آسایش است. خانه دارای دو بعد معنا و مفهوم است که این دو بعد باهم متفاوت هستند. بُعد معنای خانه؛ امری عینی و مکانی که انسان در آن زندگی می¬کند اما بعد مفهوم خانه امری ذهنی (تصور ذهنی) است؛ برای دستیابی به مفهوم خانه باید ذهن هر فرد در ارتباط با خانه را مورد تحلیل و بررسی قرارداد. در دنیای امروزی که به‌سرعت در حال تغییر است، مفهوم خانه به‌طور فزاینده‌ای برای بزرگ‌سالان و هم برای کودکان پیچیده شده است. با ظهور جهانی‌شدن، شهرنشینی و پیشرفت‌های فنّاورانه، مفهوم سنتی خانه به‌عنوان مکانی ثابت و پایدار به چالش کشیده شده است. درنتیجه، نیاز روزافزونی به انجام تحقیقات در مورد مفهوم خانه برای کودکان برای درک بهتر اهمیت و تأثیر آن بر رشد آن‌ها وجود دارد. تحقیق در مورد مفهوم خانه برای کودکان می‌تواند عواملی را که به احساس خانه کمک می‌کنند و چگونگی تأثیر آن‌ها بر رفاه و رشد کودکان روشن کند. هدف نوشتار از این پژوهش؛ سنجش تطبیقی مفهوم خانه در میان کودکان 9_10 ساله دو شهر شیراز و نوجین است. روش تحقیق، به‌صورت تحلیل محتوا با استفاده از قیاس استدلالی ربایشی و گردآوری اطلاعات به‌صورت مطالعات کتابخانه¬ای و اسنادی و مقالات فارسی و لاتین و تحقیقات میدانی است؛ که با تحلیل و بررسی 30 نمونه از نقاشی¬های کودکان این دو شهر، می¬توان به شباهت‌ها و تفاوت‌های تصویر ذهنی آن‌ها از مفهوم خانه دست¬یافت؛ که درنتیجه؛ از این بررسی و تحلیل شباهت‌ها و تفاوت‌ها می¬توان به تعدادی کد مفهومی دست‌یافت. از جمع¬بندی این کدهای مفهومی، می¬توان به مفهوم خانه از نظر کودکان این دو شهر، به مواردی شامل آرامش، راحتی، آسایش، امنیت و رفاه در خانه دست¬یافت.</p> پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
408 - بایستهها و معیارهای انفاق بر پایه نصوص وحیانی
محسن شهیدیتوجّه به مفهوم انفاق از منظر قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام سبک صحیح و اسلامی هزینه کردن مال را برای انسان نمایان میسازد. نوشتار حاضر، پژوهشی نظری در حوزه فرهنگ قرآنی است که با روش بنیادی ـ توصیفی و با استفاده از اسناد و مدارک کتابخانهای و با هدف یافتن بایسته چکیده کاملتوجّه به مفهوم انفاق از منظر قرآن کریم و روایات معصومان علیهم السلام سبک صحیح و اسلامی هزینه کردن مال را برای انسان نمایان میسازد. نوشتار حاضر، پژوهشی نظری در حوزه فرهنگ قرآنی است که با روش بنیادی ـ توصیفی و با استفاده از اسناد و مدارک کتابخانهای و با هدف یافتن بایستهها و معیارهای انفاق از منظر نصوص وحیانی تدوین شده است. در این راستا موضوعات کلّی اخلاص، اعتدال، کیفیت و کمیّت انفاق، اولویت بندی مصرف و شرایط دیگر انفاق از آیات قرآنی استخراج گشته و سپس با توجّه به منابع تفسیری و روایات معصومان علیهم السلام بررسی شدهاند. شناخت و رعایت این معیارها، سبک انفاق و هزینهکرد اموال در معیشت دینی انسان را بر اساس آموزههای قرآنی و روایی، رشد داده و فرهنگ انفاق را در جامعه جاری میسازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
409 - جایگاه حق سرگرمی در منظومه حقوق اخلاقی انسان از نگاه اسلام
سیدعبدالله میرخندانبا پیشرفت فناوری و پدید آمدن سرگرمیهای جدید و اهمیت یافتن سرگرمی در سبک زندگی انسان امروزی، سرگرمی به عنوان یک حق برای بشر و نه صرفاً یک فعالیت اختیاری مطرح شده است. اینکه سرگرمی از منظر اسلامی یک حق برای انسان محسوب میشود یا خیر و اینکه در صورت وجود این حق، جایگاه آن چکیده کاملبا پیشرفت فناوری و پدید آمدن سرگرمیهای جدید و اهمیت یافتن سرگرمی در سبک زندگی انسان امروزی، سرگرمی به عنوان یک حق برای بشر و نه صرفاً یک فعالیت اختیاری مطرح شده است. اینکه سرگرمی از منظر اسلامی یک حق برای انسان محسوب میشود یا خیر و اینکه در صورت وجود این حق، جایگاه آن در منظومه حقوق اخلاقی انسان چیست، از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش حاضر، با روش توصیفی تحلیلی به دنبال روشن ساختن این جایگاه است. در این پژوهش، این نتایج حاصل شد که از منظر اسلامی، سرگرمی یک حق در منظومه حقوق اخلاقی انسان محسوب میشود و این حق، یک حق فطری و ازجمله حقوق طبیعی انسان است؛ بنابراین نیاز به سرگرمی یک نیاز توهمی و القایی نیست و ریشه در طبیعت انسان دارد و جایگاه آن تا جایی است که به مسئولیتهای اساسی انسان، ازجمله مسئولیتهای کاری، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی و در رأس آنها مسئولیتهای دینی آسیب نزند و موجب تجدیدقوا برای این مسئولیتها شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
410 - واکاوی نماد شناسی سیر تنزّلی قران کریم
رضوانه نجفی سوادرودباریقرآن کریم ازطرف خداوند نازل شده است که دراین تنزّل مراحلی را طی نموده تا به صورت فعلی درآمده است. مبداء این سیر نزولی با تعبیرات مختلفی درقرآن بیان شده است؛ مانند، لوح محفوظ، کتاب مبین، ام¬الکتاب وامام مبین که دراین مقاله با روش تحلیلی وبا استفاده ازقرآن ونظریات عالمان چکیده کاملقرآن کریم ازطرف خداوند نازل شده است که دراین تنزّل مراحلی را طی نموده تا به صورت فعلی درآمده است. مبداء این سیر نزولی با تعبیرات مختلفی درقرآن بیان شده است؛ مانند، لوح محفوظ، کتاب مبین، ام¬الکتاب وامام مبین که دراین مقاله با روش تحلیلی وبا استفاده ازقرآن ونظریات عالمان دینی مورد بررسی قرار می¬گیرد. همه¬ی این کلمات ازحقیقت واحده خبر می¬دهند واین حقیقت، اولین مخلوق خدا ومخزن علم خداوندی میباشد که صور وسرنوشت همه¬ی موجودات درآن محفوظ می¬باشد وهیچ چیزی از ذرات عالم از علم خداوندی خارج نمی¬باشد. نسبت قرآن کریم به این حقیقت نسبت بسیط به مرکب ومفصل به مجمل است. اصل قرآن درام¬الکتاب ولوح محفوظ به صورت بسیط، مندمج می¬باشد که درسیر تنزّلی به صورت تفصیل درآمده است. این تنزل به صورت تجافی نمی¬باشد بلکه به صورت تجلی است. حقیقت لوح محفوظ وام¬الکتاب قابل تنزّل به عالم طبیعت نمی¬باشد وپیامبر درقوس صعود آن حقیقت را شهود می¬نماید، آنچه که قابل تنزل است، وجود تفصیل یافته ورقیقه¬ی آن حقیقت است که درطول زمان به پیامبر اکرم نازل شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
411 - بررسی تسلیحات کشتار جمعی با محوریت توجه به ارزش های اخلاقی در اسلام و حقوق بین الملل
محسن رضا مصدق خواه مرتضی براتی حسن سلیمانیدر امتداد امواج خروشان رشد تکنولوژی نوین معاصر، شاهدپیدایش تسلیحات کشتارجمعی از قبیل سلاح های هسته ای، بیولوژیک و...،با شاخص ویژه قدرت تخریب بسیارزیادو تفکیک ناپذیری در اهداف است، فقهادربیان حکم اولیه به اتفاق به حرمت تولید واستفاده ازاین تسلیحات فتوا داده اند،ازجمله عن چکیده کاملدر امتداد امواج خروشان رشد تکنولوژی نوین معاصر، شاهدپیدایش تسلیحات کشتارجمعی از قبیل سلاح های هسته ای، بیولوژیک و...،با شاخص ویژه قدرت تخریب بسیارزیادو تفکیک ناپذیری در اهداف است، فقهادربیان حکم اولیه به اتفاق به حرمت تولید واستفاده ازاین تسلیحات فتوا داده اند،ازجمله عناوین ثانویه که تغییردهنده حکم خواهدبود، قاعده الضرورات تبیح المحذورات است که با پیدایش آن، تکلیف ازعهده مکلف برداشته می شود ونتیجه ی آن جواز ارتکاب فعل حرام است.از دیگر عناوین ثانویه قاعده ی مقابله به مثل دردفاع مشروع است. طبق دستاوردهای پژوهش، استفاده از تسلیحات کشتار جمعی ذیل عناوین ثانویه نیز مجازنیست. لکن درمنابع حقوق بین الملل مانند معاهده(NPT)، منشور ملل متحد ورای مشورتی دیوان بین الملل دادگستری درسال 1996 دلیلی صریح درمنع به کارگیری سلاح کشتار جمعی وجود نداشته واستفاده ازاین نوع سلاح برای دفاع مشروع از کشور مجاز شمرده شده است. بنابراین به استناد ادله اربعه وعمومات مفاد معاهدات حقوق بین المللی وبه منظور دفاع مشروع وخنثی سازی سلاحهای نوین جنگی، با تحقیق وتوسعه وکسب فن آوری مدرن درراستای بسترسازی مناسب جهت پیشگیری از درمان،حفظ وحراست ازحکومت اسلامی، تأمين امنيت ملی ،کرامت انساني، به مصداق «واعدولهم ماستطعتم بالقوه » اقدام نموده تا میهن اسلامی در شرايط خاص به ويژه به شکل دفاع مشروع و واجب به سلاح های نوین جنگی امروزی وپادزهرهای مربوطه ، مسلط و مجهز گردیده باشد . همچنین آنچه از اخلاق اسلامی می توان استنباط نمود این است که بر اساس تعالیم اسلام از کتاب آسمانی گرفته تا روایات مستنداتی در زمینه سلاح های کشتار جمعی یافت می شود که همگی بر منع کاربرد سلاح های کشتار جمعی تاکید دارند و کاربست چنین سلاح هایی در هر صورت غیر انسانی و غیر اخلاقی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
412 - مسئولیت مدنی ساخت و ساز بیمارستان ها با محوریت اشخاص حقوقی در حقوق ایران
محمد خوبی میخوشهدف این تحقیق بررسی مسئولیت مدنی ساخت و ساز بیمارستان ها با محوریت اشخاص حقوقی در حقوق ایران است .روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است وبا استفاده از منابع کتابخانه ای اطلاعات جمع آوری گردیده است نتایج بررسی ها نشان داده است در حقوق ایران مبنای مسئولیت مدنی ناشی از ساخت در قوا چکیده کاملهدف این تحقیق بررسی مسئولیت مدنی ساخت و ساز بیمارستان ها با محوریت اشخاص حقوقی در حقوق ایران است .روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است وبا استفاده از منابع کتابخانه ای اطلاعات جمع آوری گردیده است نتایج بررسی ها نشان داده است در حقوق ایران مبنای مسئولیت مدنی ناشی از ساخت در قوانین متعددی از جمله قانون مدنی ،مسئولیت مدنی، مجازات اسلامی و قوانین دیگربیان شده است؛ در قانون مدنی، قانون مسئولیت مدنی و قانون مجازات اسلامی علاوه بر قواعد عام مسئولیت مدنی، قواعد خاصی نیز در زمینه مسئولیت مدنی ساخت و سازها وجود دارد، درمجموع این مبنا اصولا تقصیر است. مبنای تقصیر در ساخت و سازها نامناسب است از جمله اثبات تقصیرتوسط زیان دیده نادرست به نظر می رسدمسئولیت اشخاص حقوقی در ساخت وساز بیمارستان همانند سایر ساخت وساز ها مسئولیت مدنی مبتنی بر تقصیر متصور است اگر چه دراین زمینه نیز مقررات فعلی با توجه به حساسیت ساخت بیمارستان ها این گونه مسئولیت از کارایی، کارآمدی، بازدارندگی و جبران کنندگی لازم برخوردار نیست و نتیجه آن عدم رعایت مقررات ساخت و ساز و در نتیجه ساخت ساختمان هایی با عمر کوتاه، خسارات جبران ناپذیر، عدم اعتماد به ساخت و سازها، نبودامنیت در ساختمان هاو نامتناسب بودن بودن ساختمان بیمارستان با نیازهای بیماران است در نتیجه مسئولیت مدنی اشخاص حقوقی در ساخت بیمارستان ها برمبنای اصل تقصیر قابل بررسی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
413 - حقوق مصرف کننده فرآورده های غذایی
مهوش ابوالقاسم کاشانیبعضی از تولیدکنندگان فرآورده های غذایی بر اثر رقابتی نبودن اقتصاد در کشورمان، با تولید محصولاتی غیر بهداشتی و معیوب، هم سرمایه ها را هدر داده و هم با ایجا اقتصاد ناسالم، آن را در تحولات سیاسی جهان، آسیب پذیرتر خواهند نمود؛ مهم تر از همه، به دلیل ورود خسارت به سلامتی جام چکیده کاملبعضی از تولیدکنندگان فرآورده های غذایی بر اثر رقابتی نبودن اقتصاد در کشورمان، با تولید محصولاتی غیر بهداشتی و معیوب، هم سرمایه ها را هدر داده و هم با ایجا اقتصاد ناسالم، آن را در تحولات سیاسی جهان، آسیب پذیرتر خواهند نمود؛ مهم تر از همه، به دلیل ورود خسارت به سلامتی جامعه، مخالف نظم عمومی عمل کرده و تعادل حقوق تولید و مصرف را بر هم خواهند زد. معرفی حقوق بنیادین مصرف کننده در سطح اروپا، جرقه ای برای تدوین قانون خاص حمایت از مصرف کننده در ایران گردید؛ هرچند، به دلیل ابهام در چگونگی جبران خسارت مورد ایراد است. بنابراین، در مقاله حاضر، با استناد به قاعده لاضرر، در جستجوی یافتن چتر حمایتی قانونی برای مصرف کنندگان و سالم سازی اقتصاد، با توجه به جوابگو نبودن قوانین مسؤولیت مدنی و حمایت از مصرف کننده در برابر پیچیدگی بازار تولید و مصرف، گامهایی طی گردیده است؛ از جمله: معرفی تولیدکنندة مواد غذایی به عنوان سبب متعارف و اولیه در ورود خسارت، و نقش تقصیر تولیدکننده، تنها در احراز رابطة سببیت؛ به کنار نهادن مسؤولیت مبتنی بر تقصیر در تولیدات فرآورده های غذایی و جایگزینی آن با تعهد به نتیجة تولیدکننده به همراه دست آوردهایی چون تضمین ایمنی و مسؤولیت محض، با توجه به استنادات قانونی و اصول فقهی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
414 - جايگاه اصل حسن نيت در حقوق ايران و اصول قراردادهاي تجاري بين المللي(در مراحل مذاکرات،انعقاد،اجرا وتفسیر قراردادی)
نازیلا تقویحسن نیت به عنوان یکی از اصول اخلاقی، در حقوق قراردادها جایگاهی بس شگرف یافته است در قانون ما جای یک ماده ی مستقلی برای رعایت حسن نیت خالی است. اما با جستجو در مواد قوانین مختلف به خصوص بیمه و استناد به آنها می توان، می توان قاعده ی کلی را از طریق استقرا در قوانین جهت رع چکیده کاملحسن نیت به عنوان یکی از اصول اخلاقی، در حقوق قراردادها جایگاهی بس شگرف یافته است در قانون ما جای یک ماده ی مستقلی برای رعایت حسن نیت خالی است. اما با جستجو در مواد قوانین مختلف به خصوص بیمه و استناد به آنها می توان، می توان قاعده ی کلی را از طریق استقرا در قوانین جهت رعایت حسن نیت وضع و اجرا کرد و طرفین قرارداد را ملزم به رعایت آن در تمام مراحل قرارداد اعم از مذاکرات قراردادی، انعقاد، اجرا و تفسیر نمود. در واقع مصادیق قانونی چون، خیارات، احکام بیان شده در زمینه ی اکراه و اضطرار، اصل غیر قابل استناد بودن ایرادات، معاملات تاجر ورشکسته بعد از تصدیق قبولی و ... را می توان نشان از پذیرش این اصل در حقوق ایران، قلمداد نمود. در مقابل ماده ی 1-7 اصول قراردادهای تجاری بین المللی مقرر داشته طرفین باید مطابق با حسن نیت و معامله ی منصفانه عمل نمایند. براین اساس ، اصل حسن نیت در کلیه مراحل قراردادی باید رعایت گردد.کارکرد این قاعده در جای جای این اصول مشاهده می شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
415 - بررسی میزان رضایتمندی مراجعه کنندگان به واحد اورژانس مرکز آموزشی درمانی پورسینا در سال 1402
کوروش دل پسند اَمیر فخرایی زهره کاظم پور کلشتری عنایت الله همایی راد درین آقاجانی شیرین معافی کلورزی محمد نوریان معصومه آزادگانرضایت بیماران یکی از شاخص های مهم اثر بخشی، کارایی و بهره وری کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی است. لذا این مطالعه با هدف بررسی میزان رضایتمندی مراجعه کنندگان به واحد ا ورژانس مرکز آموزشیدرمانی پورسینا در سال ۱۴۰۲ صورت گرفت. در این مطالعه ی مقطعیتوصیفی، اطلاعات 300 مراجعه چکیده کاملرضایت بیماران یکی از شاخص های مهم اثر بخشی، کارایی و بهره وری کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی است. لذا این مطالعه با هدف بررسی میزان رضایتمندی مراجعه کنندگان به واحد ا ورژانس مرکز آموزشیدرمانی پورسینا در سال ۱۴۰۲ صورت گرفت. در این مطالعه ی مقطعیتوصیفی، اطلاعات 300 مراجعه کننده به واحد اورژانس مرکز آموزشیدرمانی پورسینا در سال ۱۴۰۲ از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. ابتدا پرسشنامه دموگرافیک تکمیل شد. در مرحله بعد پرسشنامه رضایتمندی مقیاس کوتاه رضایت بیماران واحد اورژانس (BEPSS) توسط داوطلبین تکمیل شد. برای توصیف دادهها از آماره های توصیفی همچون فراوانی، میانگین و انحراف معیار استفاده شد و سطح معنی داری نیز برای مقادیر 05/0P< در نظر گرفته شد. یافته های این مطالعه نشان داد بیشترین نمره رضایت در حیطه (EDS) و کمترین نمره در حیطه ( EDE) بدست آمد. نمره کلی رضایت 51/10 ± 31/59 از 80 بود. ارتباط معناداری بین امتیازات کسب شده از سوالات حیطه (EDS)"، ( EDE)"، (GPS)" ،" (PFS)" ,(BEPSS)و (PCS)" بر حسب رده های سنی، سن مراجعین، وضعیت تاهل، محل سکونت، سطح تحصیلات و سابقه¬ی بستری مراجعین مورد تحقیق دیده نشد درحالیکه رضایت بیشتر بطور معناداری در زنان، افراد با مدت زمان بستری کمتر و وضعیت ترخیص بدون رضایت شخصی دیده شد. نتایج به دست آمده از این بررسی نشان داد که میزان رضایت مراجعین در حد قابل قبولی بوده اما با این وجود نیاز به برنامه جهت ارتقا خدمات ارائه شده وجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
416 - بررسی تحلیلی تفاوت های سرقفلی قانون سال ۵۶ وقانون سال ۷۶ ومزایای ومعایب
فاطمه فرد فلسفیحق سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت ، از مهمترین مباحث مربوط به اجاره اند که جایگاه بسیار مهمی در مباحث حقوقی و اقتصادی دارند . تغییر و تحول این نهاد حقوقی وتقنین در رابطه با آنها همیشه موجب حساسیت و بحث انگیز بوده است . در نهایت آنچه را که در این رساله نتیجه می گیریم م چکیده کاملحق سرقفلی و حق کسب یا پیشه یا تجارت ، از مهمترین مباحث مربوط به اجاره اند که جایگاه بسیار مهمی در مباحث حقوقی و اقتصادی دارند . تغییر و تحول این نهاد حقوقی وتقنین در رابطه با آنها همیشه موجب حساسیت و بحث انگیز بوده است . در نهایت آنچه را که در این رساله نتیجه می گیریم مختصرا به شرح ذیل ارایه می نمایم:آنچه مشخص است اکثر حقوق دانان در این امر اتفاق نظر دارند که حق کسب یا پیشه یا تجارت حقی است مالی متفاوت از سرقفلی که به تبع مالکیت منافع برای مستاجر محل کسب یا پیشه یا تجارت تحقق می یابد و وصول آن توسط مستاجر منوط به ذکر آن در قرارداد نمی باشد. لیکن تحقق آن منوط به عناصر مادی و غیر مادی سرمایه ی تاجر و یا پیشه ور و یا به عبارتی یکی از اجزای مایه ی تجارتی است . این حق مبتنی بر یک سری اصول و ضوابط مادی و معنوی است که بازرگان یا صنعتگر به منظور رفع نیازمندیهای مشتریان خود از آن بهره برداری می نمایند . در این پژوهش قصد داریم که به شکل کتابخانه ای به بررسی تفاوت های سرقفلی قانون سال ۵۶ وقانون سال ۷۶ ومزایای ومعایب آن بپردازیم پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
417 - بارداری : حق یا تکلیف
ندا اکبر زادهازدواج امر مقدسی است و آثار و پیامد های متفاوتی از آن نا شی می شود. یکی از اهداف افراد از ازدواج و تشکیل خانواده٬ داشتن فرزند است. فرزندی که پدر و مادر او را آینه تمام نمای خود می دانند. اما گاهی زوج با باردار شدن زوجه مخالفت می کند و دلیل قانع کننده ای هم برای این امر چکیده کاملازدواج امر مقدسی است و آثار و پیامد های متفاوتی از آن نا شی می شود. یکی از اهداف افراد از ازدواج و تشکیل خانواده٬ داشتن فرزند است. فرزندی که پدر و مادر او را آینه تمام نمای خود می دانند. اما گاهی زوج با باردار شدن زوجه مخالفت می کند و دلیل قانع کننده ای هم برای این امر ندارد. از طرفی مسئله این است که آیا فرزند آوری حق است و اگر اینگونه باشد حق هر دو طرف است یا صرفا حق یکی از زوجین؟ از فحوای کلام فقها استنباط می شود که فرزند آوری جزء حقوق هر دو طرف است نه صرفا حق مرد. به همان اندازه که مرد حق باردار کردن زن را دارد ٬ زن نیز حق بارور شدن دارد. اگر حق زن نادیده گرفته شود و زوج حاضر نباشد که فرزند دار شوند با توجه به قاعده لاضرر و اینکه مرد در روابط زناشویی دچار سوء معاشرت شده است می توان قائل بود که زوجه حق طلاق دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
418 - بهداشت و حقوق کودک در فضای مجازی
محمد طاعتی سرشکه سیده مریم اسدی نژادحق محوریترین مفهوم علم حقوق است،ابهام در تعریف و توصیف آن سبب ایجاد انتظارات نابجا و به تبع آن احساس بیعدالتی میگردد. با توجه به مفهوم انتزاعی حق، پژوهشگر برای رهایی از برداشت اشتباه باید به سراغ ابزارهای تحلیلی رود،استفاده از نظریه ی هوفلددر شناسایی و بسط انواع حقوق چکیده کاملحق محوریترین مفهوم علم حقوق است،ابهام در تعریف و توصیف آن سبب ایجاد انتظارات نابجا و به تبع آن احساس بیعدالتی میگردد. با توجه به مفهوم انتزاعی حق، پژوهشگر برای رهایی از برداشت اشتباه باید به سراغ ابزارهای تحلیلی رود،استفاده از نظریه ی هوفلددر شناسایی و بسط انواع حقوق به یاری پژوهشگر می آید. حق کودک نیز به واسطه ی جایگاه ویژه ایشان در پایه گذاری آینده اجتماع بشری از یک سو و از سوی دیگر آسیب پذیری ایشان به عنوان نخستین کسانی که در معرض هجوم مستقیم آسیب ها قرار میگیرند مورد حمایت خاص نهاد اجتماع قرار گرفته است،البته چگونگی نقض حقوق کودکان،در نقاط مختلف جهان متفاوت است.در کشورهای در حال توسعه، کودکان، بیشتر با فقر و پی آمدهای ناشی از آن مانند سوءتغذیه، کمبود امکانات بهداشتی، درمانی و آموزشی مواجهند و در کشورهای توسعه یافته،مشکلات اخلاقی و ضعف بنیاد خانواده گریبان گیر آنان است. در هر حال بازیگران اصلی این عرصه یعنی خانواده و بخش خصوصی و حاکمیت باید در تعاملی همه جانبه سعی در صیانت همه جانیه از این مفهوم نمایند.تنهایی،افسردگی،اضطراب،عزت نفس پایین و مشکلات جسمی همچون دیابت و خشکی چشم برخی از مشکلات احتمالی کودکان در استفاده بیش از حد و یا ورود زود هنگام به فضای مجازی است. اعتیاد به این فضا سبب کاهش انگیزه کودک برای تعامل با دیگران شده که خود اثرات منفی بر ارتباط شخصی و تعاملات اجتماعی او دارد. یکی از ساده ترین راه های جلوگیری از بروز این مشکل محدود کردن مدت زمان استفاده از اینترنت است.گسترش فضای مجازی و تاثیر فراوان این زمینه بر زندگی و هنجار لزوم صیانت از حقوق کوکان این عرصه را بدنبال می آورد، سعی نگارنده در این مقاله بر این است تا با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی در شناسایی حق و ساختار تحلیلی آن ، تعریف کودک و فضای مجازی و بهداشت و سلامت و همچنین شناسایی حقوق او در رابطه میان کودک با فضای مجازی در قوانین موضوعه ایران و سایر قوانین و اسناد بین المللی پرداخته و گوی به اعتدال زند. ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺣﺎﺿﺮ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻱ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪﺍﻱ ﺷﺎﻣﻞ ﺍﺻﺎﻟﺖ ﻣﺘﻮﻥ،ﺻﺪﺍﻗﺖ ﻭ ﺍﻣﺎﻧﺘﺪﺍﺭﻱ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
419 - آثار حقوقی ناشی از قرار داد انتقال سلول های جنسی (تخمک و اسپرم)
سیده مریم اسدی نژاددر حال حاضر در سراسر دنیا زوج های نابارور بسیاری با استفاده از روش های کمک باروری دارای فرزند شدهاند. ما در این پژوهش سعی در این داریم به بررسی فقهی و حقوقی تلقیح مصنوعی بپردازیم زیرا حقوق ما ریشه در فقه دارد و بدون پرداختن به مبانی فقهی امور وضع حقوق برای آنها مشکل می چکیده کاملدر حال حاضر در سراسر دنیا زوج های نابارور بسیاری با استفاده از روش های کمک باروری دارای فرزند شدهاند. ما در این پژوهش سعی در این داریم به بررسی فقهی و حقوقی تلقیح مصنوعی بپردازیم زیرا حقوق ما ریشه در فقه دارد و بدون پرداختن به مبانی فقهی امور وضع حقوق برای آنها مشکل میشود. در نتیجه در بررسی فقهی ابتدا به حکم تکلیفی یعنی جواز یا حرمت استفاده از این روشهای تلقیح مصنوعی میپردازیم و سپس به حکم وضعی این روشهای تلقیح که منجر به مشخص شدن نسب این کودکان میشود و در نهایت به بررسی حقوقی نسب فرزند حاصل ازتلقیح مصنوعی میپردازیم زیراکه با معلوم شدن نسب طفل وضعیتهای دیگر او نظیر حضانت وسرپرستی و غیره روشن خواهد شد. باروري جدید یا تلقیح مصنوعی نشان دهنده یک رویکرد درمانی است، که در اواخر قرن بیستم براي درمان ناباروري در زوجین شکل گرفت. این روش درمانی در سال 1765 آغاز و سرانجام به درمان ناباروري در انسان منتهی گردید و از جمله روش هاي مورد استفاده در این زمینه استفاده از رحم زن بیگانه یا رحم همسر دوم مرد براي قرار دادن جنین جهت رشد تا لحظه تولد طفل می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
420 - تاملی بر دو بعد حقوق بشری وحقوق گردشگری زائران فاجعه منا با تاکیدی بر نقش سازمان های ذیربط
سمیه اشکوریاننقض حقوق بشری هم به عنوان قاعده ای عرفی وهم به عنوان حقوق مندرج در اسناد حقوق بشری ،امری بدیهی در فاجعه منا بوده است وبیش از هروقت دیگری نیازمند مداخله سازمان ملل به عنوان سازمانی که حافظ صلح وحقوق بشری می باشد،بوده است تا با استفاده از ظرفیت های شورای امنیت وشورای حقو چکیده کاملنقض حقوق بشری هم به عنوان قاعده ای عرفی وهم به عنوان حقوق مندرج در اسناد حقوق بشری ،امری بدیهی در فاجعه منا بوده است وبیش از هروقت دیگری نیازمند مداخله سازمان ملل به عنوان سازمانی که حافظ صلح وحقوق بشری می باشد،بوده است تا با استفاده از ظرفیت های شورای امنیت وشورای حقوق بشر به یاری قربا نیان بشتابد.همچنین حل وفصل مسالمت آمیز این فاجعه نیازمندمداخله سازمان همکاری های اسلامی بوده است که با توجه با اهداف خود می بایست واردتنش ها شده وزمینه همکاری بین دو دولت را فراهم می ساخت. اما از بعدی دیگر این حجاج به عنوان توریسم مذهبی شناخته می شوند وگردشگری هم از حقوق فطری بشر بوده است وهر دولتی که این حق را به رسمیت بشناسد واجازه ورود به خاک خود را دهد، در مقابل موظف به رعایت حقوق گردشگران خواهد بود در حالی که این حقوق توسط دولت عربستان به عنوان دولت میزبان نقض شده است واین هم دلیلی بر مسئولیت دولت عربستان خواهد بود وشایسته بود که سازمان جهانی جهانگردی توجهی به این حقوق نقض شده می داشت .در نهایت باید گفت احقاق حق این قربانیان تاحد زیادی به نقش هیات دیپلماسی ایران در مذاکرات پیش رو برمی گردد تا با اصرار بر تشکیل کمیته حقیقت یاب وسایر طرق سیاسی این فاجعه را پی گیری کنند وبا پیشبینی تدابیری مانع وقوع فجایعی این چنینی شوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
421 - بررسی ماهیت و مقایسه اجاره به شرط تملیک با عقد معلق در حقوق ایران
دنیا حسینی مقدمهدف از مطالعه حاضر بررسی ماهیت ومقایسه اجاره به شرط تملیک با عقد معلق در حقوق ایران می باشد. قرارداد اجاره به شرط تملیک هرچند در نظام غربی تولد یافته و رشد کرده است، ولی با توجه به مزایای آن نسبت به نهادهای حقوقی مشابه، چون فروش اقساطی، بیع معلّق و عقد معلق میتواند در چکیده کاملهدف از مطالعه حاضر بررسی ماهیت ومقایسه اجاره به شرط تملیک با عقد معلق در حقوق ایران می باشد. قرارداد اجاره به شرط تملیک هرچند در نظام غربی تولد یافته و رشد کرده است، ولی با توجه به مزایای آن نسبت به نهادهای حقوقی مشابه، چون فروش اقساطی، بیع معلّق و عقد معلق میتواند در نظام حقوقی کشور ما نیز جانشین مناسبی برای نهادهای حقوقی یاد شده به حساب آید. در نگاه اول شاید بتوان گفت این عقد یک عقد اجاره است که در آن شرطی مبنی بر مالک شدن مستاجر در پایان عقد درج گردیده است ولی باید بگوییم که اجاره به شرط تملیک دارای نقاط اشتراک زیادی با عقودی از قبیل بیع اقساطی با شرط فاسخ، بیع معلق، عقد اجاره و رهن دارد ولی با وجود این اشتراکات تفاوت های بسیاری را نیز با این عقود دارا می باشد بنابراین نمی توان این عقد را در قالب یکی از این عقود گنجاند و باید پذیرفت که اجاره به شرط تملیک یک عقد مستقل است و اصرار بر گنجاندن این عقد در قالب سایر عقود سبب ایجاد مشکلاتی میگردد که سبب متضرر شدن هریک از طرفین شده و با خواست آنها مطابقت نمیکند. از جمله این تفاوت ها، تفاوت در ویژگی ها و ماهیت عقد معلق است. عقد معلق عقدی است که وقوع و تحقق آن منوط به وقوع امر دیگری باشد. در واقع عقد معلق، عقدی است که بعد از (ایجاب و قبول) دارای اثر حقوقی نمی شود به این معنا که توافق صورت می گیرد و عقد هم منعقد می شود اما اثر آن ایجاد نمی شود و منوط به یک حادثه می باشد. استفاده فراوان از این نوع قراردادها در سالهای اخیر، لزوم شناسایی ماهیت و احکام آنها را ضروری کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
422 - بررسی تفاوت ها و شباهت های افراز و تفکیک در حقوق ثبت
فاطمه فرد فلسفیتفکیک، افراز و تقسیم هر کدام تعریف مخصوص به خود را داشته و با هم متفاوت می باشند. بطور کلی می توان گفت افراز یعنی اختلاف بین چند شریک مشاعی است اما تفکیک به معنای جدا کردن ملک و یا زمین توسط مالک می باشد و به عبارتی جایی که شرکا، اتفاق نظر در نحوه تقسیم ملک مشاعی نداشته چکیده کاملتفکیک، افراز و تقسیم هر کدام تعریف مخصوص به خود را داشته و با هم متفاوت می باشند. بطور کلی می توان گفت افراز یعنی اختلاف بین چند شریک مشاعی است اما تفکیک به معنای جدا کردن ملک و یا زمین توسط مالک می باشد و به عبارتی جایی که شرکا، اتفاق نظر در نحوه تقسیم ملک مشاعی نداشته باشند، چاره کار درخواست افراز است اما در موضوع تفکیک اینطور نبوده شخص میتواند نسبت به تفکیک زمین و یا ملک خود نیز اقدام نماید. در این پژوهش قصد داریم که به مفهوم افراز و تفکیک و مقایسه آنها از منظر حقوق ثبت بپردازیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
423 - بررسی اصل حسن نیت در رویه قضایی چین با نگاهی به قانون مدنی جدید(مصوب2021)
فرشید خسروییکی از اصول حقوقی مهم در حقوق به ویژه در قلمرو قراردادها، اصل حسن نیت می باشد. در نظام حقوقی چین چه در قوانین سابق و چه در قانون مدنی جدید مصوب 2021، حسن نیت به رسمیت شناخته شده است. دادگاه های چین در استناد به اصل حسن نیت محدودیت خاصی ندارند و گاهاً مفهوم حسن نیت و ا چکیده کاملیکی از اصول حقوقی مهم در حقوق به ویژه در قلمرو قراردادها، اصل حسن نیت می باشد. در نظام حقوقی چین چه در قوانین سابق و چه در قانون مدنی جدید مصوب 2021، حسن نیت به رسمیت شناخته شده است. دادگاه های چین در استناد به اصل حسن نیت محدودیت خاصی ندارند و گاهاً مفهوم حسن نیت و انصاف را مترداف تلقی می نمایند. در نظام حقوقی چین وظیفه حسن نیت محدود به مرحله اجرای قرارداد نمی باشد، بلکه در کلیه مراحل یک رابطه قراردادی از مذاکرات پیش قراردادی تا مرحله انحلال قرارداد و رد عوضین، طرفین مکلف به رعایت حسن نیت می باشند. قانون مدنی جدید چین اولین قانون جامع و کامل در حوزه حقوق خصوصی کشور چین است که منبعث از قوانین خاص متعدد گذشته می باشد لیکن دارای نوآوری های بسیاری در حوزه قراردادها و موضوعات روز مانند حفاظت از محیط زیست ، قراردادهای هوشمندو... می باشد لذا می توان گفت از این حیث، قانونی پیشگام و همگام با آخرین تحولات جهانی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
424 - اصل عینیت و بی طرفی در اِعمال صلاحیت های اختیاری در آیینۀ یک رأیِ دیوان عدالت اداری
سید شهاب الدین موسوی زاده مرکیهصلاحیت اختیاری، قدرتی است که قانونگذار با هدف تأمین مصالح همگانی به مقامات عمومی اعطاء می¬کند. این اختیار در حوزه¬های مختلفی از جمله جذب داوطلبان استخدام در دستگاه¬های دولتی بروز و ظهور می¬یابد. بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر افراد در دستیابی به مشاغل عمومی کشور خود از چکیده کاملصلاحیت اختیاری، قدرتی است که قانونگذار با هدف تأمین مصالح همگانی به مقامات عمومی اعطاء می¬کند. این اختیار در حوزه¬های مختلفی از جمله جذب داوطلبان استخدام در دستگاه¬های دولتی بروز و ظهور می¬یابد. بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر افراد در دستیابی به مشاغل عمومی کشور خود از حق برابر برخوردارند. بر طبق قانون مدیریت خدمات کشوری نیز اصل شایسته سالاری بر ورود به دستگاه¬های اجرایی حاکم است. در این میان اما قرار دادن ضوابطی علاوه بر قبولی در مسابقۀ ورودی، مانند ضوابط عقیدتی، بر اساس قانون مدیریت خدمات کشوری مبنای حقوقی دارد. حال پرسش این است که چگونه می¬توان این دو امر مهم (شایسته سالاری و رعایت ضوابط گزینش) را محقق ساخت؟ این مقاله کوشید با یک مطالعه کتابخانه¬ای، با ابزار فیش برداری و با هدف توصیف و تحلیل، با تأکید بر رأی یک شعبه دیوان عدالت اداری، به این پرسش بپردازد. نتایج نشان داد رعایت اصل عینیت و بی طرفی از سوی دستگاه¬های اجرایی و نظارت دیوان عدالت اداری بر این امر، ابزار خوبی جهت تأمین شایسته هدف قانونگذار از اعطای صلاحیت¬های اختیاری به مقامات اداری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
425 - کارکردهای اصل کرامت در سیاست گذاری های جنایی در پرتو آموزههای شرعی
محمد میرزایی فاطمه عظیمیاز آنجا که کرامت انسانی، به منزله یک حق یا مجموعه¬ای از حقوق غیر قابل¬سلب و انتقال محسوب می¬شود که دارای ظرفیت¬ها و زمینه¬های تکوینی و تشریعی فراوان در قاعده¬سازی یا تدوین اصول اساسی در عرصه مدیریت و کنترل جرائم یا همان سیاست جنایی است، لذا به نظرقادر است در عرصه سیاستگ چکیده کاملاز آنجا که کرامت انسانی، به منزله یک حق یا مجموعه¬ای از حقوق غیر قابل¬سلب و انتقال محسوب می¬شود که دارای ظرفیت¬ها و زمینه¬های تکوینی و تشریعی فراوان در قاعده¬سازی یا تدوین اصول اساسی در عرصه مدیریت و کنترل جرائم یا همان سیاست جنایی است، لذا به نظرقادر است در عرصه سیاستگذاری¬های کلان و راهبردی جنایی به نحوی فراقانونی، نقشی سازنده و اثرگذار را ایفا نماید. در آموزه¬های دینی اسلام نیز کرامت انسانی، نه بر مبنای یک امر قراردادی و اعتباری، بلکه بر اساس امری هستی¬شناختی، اخلاقی و اصیل، که منشأ آن ذات خلقت بشری و موضوعی تکوینی است که بر مبنای احکام الهی و در بعد تشریعی توجیه می¬شود. حال سوال این است که با تمام این ظرفیتها چگونه می¬توان، در بستر سیاستگذاری¬های جنایی و در عرصه مدیریت و کنترل جرائم، در یک حکومت دینی به این موضوع جنبه کاربردی داد؟ به بیان دیگر جایگاه و کارکردهای کرامت¬مداری در سیاستگذاری های کلان جنایی و کیفری چیست؟ یافته¬های این مقاله که با روش توصیفی و تحلیلی تهیه شده بیان می¬دارد که حفظ کرامت انسانی که دارای منشاء اخلاقی از یک سو و همچنین موجد آثار اخلاقی فراوانی نیز هست، این قابلیت را دارد که به عنوان مهمترین رکن سیاستگذاری¬های جنایی در مفهوم عام و سیاستگذاری¬های -کیفری در مفهوم خاص شناخته شود. از آنجایی که این اصل عامل موجه و مبنای وجودی بسیاری از نهادها و سازوکارهای کیفری و اخلاقی موجود در نظام دادرسی کیفری مانند اصل تساوی، تناسب، عفو، برائت، تساوی سلاح¬ها، احتیاط، درأ و ..می¬باشد لذا با بازتعریف کارکرد قاعده کرامت، که این مقاله به بررسی آن پرداخته، می¬توان سیاستگذاری¬های کلان و راهبردی کیفری و جنایی را متحول نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
426 - حمایت از کرامت و حقوق زنان و کودکان در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بین الملل
احمد محتشم فخرالدین سلطانی علیرضا رضاییبیش از نیمی از زنان و کودکان جهان در کشورهایی زندگی می کنند که جنگ و درگیری را تجربه کرده اند. جامعه بین المللی نمی تواند مصائب آنها را نادیده بگیرد. به نظر می رسد در درگیری های معاصر چندان به حقوق بین الملل بشردوستانه توجه نشده است. استفاده مکرر از سلاح های شیمیایی و م چکیده کاملبیش از نیمی از زنان و کودکان جهان در کشورهایی زندگی می کنند که جنگ و درگیری را تجربه کرده اند. جامعه بین المللی نمی تواند مصائب آنها را نادیده بگیرد. به نظر می رسد در درگیری های معاصر چندان به حقوق بین الملل بشردوستانه توجه نشده است. استفاده مکرر از سلاح های شیمیایی و منفجره در مناطق شهری، خشونت جنسی، آوارگی، کشتار جمعی و... نشانه عدم پایبندی به حقوق بشر می باشد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی با توجه به مخاصمات مسلحانه سال های اخیر به بررسی رویکردهای حقوق بین الملل نسبت به زنان و کودکان پرداخته است و همچنین به نقد و بررسی سازوکارهای حمایتی و حقوق بشری نسبت به زنان و کودکان در مخاصمات مسلحانه در نظام بین¬الملل حقوق بشردوستانه پرداخته است. دشمن همواره سعی دارد که از طریق فشار بر افراد غیرنظامی، حریف خود را تسلیم خواسته¬های خود کند و در این رقابت ناعادلانه، زنان و کودکان اولین قربانیان بی دفاع و بی پناه هستند. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که با توجه به اصول حقوق بشردوستانه بین¬المللی که به صورت واضح در اسناد بیان شده است، لازم و ضروری است که توسط طرفین درگیر؛ عواملی چون اصل کرامت انسانی، اصل محدودیت در استفاده از سلاح¬های غیرمجاز و ابزارهای جنگی غیرمعمول، اصل تفکیک میان نظامیان و غیرنظامیان، اصل منع درد و رنج بیش از اندازه، اصل تناسب، اصل حفظ محیط¬زیست، اصل ضرورت نظامی و اصل احتیاط، که از جمله اصول اساسی حقوق بشردوستانه هستند، باید در مخاصمات مسلحانه بین¬المللی و داخلی، مورد توجه و احترام قرار گیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
427 - بررسی تطبیقی چاپهای مختلف از کتاب «الامامة و التبصرة من الحیرة» بر پایه مقابله (نمونهخوانی)
عارف صحتکتاب «الامامة و التبصرة من الحیرة» از نگاشتههای منتسب به ابن بابویه (م329ق)، پدر شیخ صدوق است. نسخههای این اثر که در موضوع «غیبت» نگاشته شده، تا زمان علّامه مجلسی در دسترس نبود. علّامه مجلسی نسخهای قدیمی از آن را یافت و شاگرد ایشان، شیخ عبد الله بحرانی صاحب عوالم الع چکیده کاملکتاب «الامامة و التبصرة من الحیرة» از نگاشتههای منتسب به ابن بابویه (م329ق)، پدر شیخ صدوق است. نسخههای این اثر که در موضوع «غیبت» نگاشته شده، تا زمان علّامه مجلسی در دسترس نبود. علّامه مجلسی نسخهای قدیمی از آن را یافت و شاگرد ایشان، شیخ عبد الله بحرانی صاحب عوالم العلوم، از آن، رو نویسی کرد. در حال حاضر، دو نسخه از این کتاب در دسترس است. این کتاب سه بار منتشر شده است. بررسی تطبیقی و مقابله این چاپها با یکدیگر نشان میدهد که هر کدام دارای امتیازها، ویژگیها و اشکالهایی است. در این میان، چاپ «آل البیت» به تصحیح و تحقیق آقای «سید محمّد رضا حسینی» بهتر از دو نشر دیگر است؛ هرچند اشکالات هر سه تحقیق به اندازهای است که این اثر را از تصحیح فنّی جدید بینیاز نمیکند. مقابله این چاپها با یکدیگر به کشف خطاهای ناشران و محقّقان این کتاب کمک کرده و زمینه را برای تصحیح متن و انتشار دوباره اثر فراهم میکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
428 - اثر ویژگیهای اخلاقی مدیران بر رابطه محافظهكاری و هزینه حقوق صاحبان سهام
سعید احمدوند آزیتا جهانشاد<p>يكي از ابزارها و مكانيزم هاي تدوين استاندارهاي حسابداري، محافظه¬كاري می¬باشد. محافظه¬کاری به عنوان ابزاری مفید برای هیئت¬مدیره بمنظور اجرای کامل وظایفی کلیدی همچون تعیین استراتژی¬ها، نظارت همه جانبه بر مدیران اجرایی شرکت، اطمینان نسبت به پاسخگویی چکیده کامل<p>يكي از ابزارها و مكانيزم هاي تدوين استاندارهاي حسابداري، محافظه¬كاري می¬باشد. محافظه¬کاری به عنوان ابزاری مفید برای هیئت¬مدیره بمنظور اجرای کامل وظایفی کلیدی همچون تعیین استراتژی¬ها، نظارت همه جانبه بر مدیران اجرایی شرکت، اطمینان نسبت به پاسخگویی به سهامداران و ذی¬نفعان در سالهای اخیر مطرح شده است. محافظه¬كاري به عنوان يك معيار بدبيني در مقابل خوش¬بيني مدير قرار می¬گيرد تا كيفيت سود، افزايش يابد. مطالعات نشان می¬دهد که مدیران همواره بصورت کاملاً عقلایی رفتار نمی¬کنند و تحت تاثیر ویژگی¬هایی همچون خوش¬بینی، بیش¬اعتمادی و ... ممکن است تصمیمات غیرعقلانی اتخاذ کنند که تاثیر مهمی در فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکت دارد. از طرفی یکی از عناصر اساسی در اتخاذ تصمیمات سرمایه-گذاری، هزینه حقوق صاحبان سهام است که با کاهش آن، ارزش افزوده اقتصادی شرکتها افزایش می¬یابد. مديريت براي حفظ ارزش واحد اقتصادي بايد تلاش کند بازده مورد انتظار را حداقل به سطح هزينه حقوق صاحبان سهام برساند. در اين ميان کليد موفقيت کاهش هزينه حقوق صاحبان سهام است. بنابراین این تحقیق در پی پاسخ به این سوال است که آیا ویژگی¬های اخلاقی مدیران بر رابطه محافظه¬کاری حسابداری و هزینه حقوق صاحبان سهام اثر دارد؟ انجام اين پژوهش در چهار چوب استدلالات قياسي – استقرايي انجام شده است. در اين پژوهش براي گردآوري اطلاعات از روش کتابخانه‏اي و ميداني استفاده شده است. مباني نظري و تحقيقات انجام شده به عنوان مبناي کتابخانه اي مورد استفاده قرار گرفت. جامعه آماري اين تحقيق شامل کليه شرکت¬هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طي دوره¬هاي مالي 1401-1392 است. با توجه به فرمول کوکران تعداد نمونه هاي مورد استفاده در اين تحقيق براي خطاي 085/0 ( حدود 5/8 درصد) بدست آمده است. بر طبق یافته های پژوهش، با افزایش بیش اعتمادی مدیران، رابطه بین محافظه کاری مدیران و میزان هزینه حقوق صاحبان سهام ضعیف خواهد شد و رابطه¬ای معکوس بین متغیر مستقل و وابسته وجود دارد. همچنین با افزایش خوش بینی مدیران رابطه بین محافظه کاری مدیران و میزان هزینه حقوق صاحبان سهام تقویت می گردد و رابطه ای مستقیم بین متغیر مستقل و وابسته وجود دارد. همچنین با افزایش بیش اعتمادی، میزان هزینه حقوق صاحبان سهام کاهش خواهد یافت و رابطه ای معکوس بین متغیر مستقل و وابسته وجود دارد. همچنین با افزایش متغیر اندازه شرکت رابطه بین محافظه کاری مدیران و میزان هزینه حقوق صاحبان سهام تضعیف می گردد و رابطه ای معکوس بین متغیر مستقل و وابسته وجود دارد.این متغیر رابطه خطی بین محافظه کاری مدیران و هزینه حقوق صاحبان سرمایه را پشتیبانی می کند.</p> پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
429 - بررسی تطبیقی خمریه سرایی حافظ، ابن فارض و بهار
زهرا صحرانشین کرباسکی مصطفی سالاری بهروز رومیانی<p>می دانیم که شراب ظاهری، از انواع مختلف در شرع مقدس اسلام نجس و نوشیدنش حرام است. اما در ادب اقوام و ملل مختلف جهان، موضوعات و مضامین بسیاری یافت می شود که ناشی از طبیعت آدمی، ارتباط اقوام و ملل با یکدیگر و حضور و وجود ملموس آن مضامین در خصوص شراب و ویژگی آن در زندگی چکیده کامل<p>می دانیم که شراب ظاهری، از انواع مختلف در شرع مقدس اسلام نجس و نوشیدنش حرام است. اما در ادب اقوام و ملل مختلف جهان، موضوعات و مضامین بسیاری یافت می شود که ناشی از طبیعت آدمی، ارتباط اقوام و ملل با یکدیگر و حضور و وجود ملموس آن مضامین در خصوص شراب و ویژگی آن در زندگی انسان نشان دهنده عکس مطلب مذکورست و آنها شراب و شراب نوشی را مایه ی فرح بخشی و روح افزایی جان و روان انسان می دانند. از دیر باز بشر در پی تسکین آلام خویش بوده است و سهل الوصول ترین دارو برای پرداختن دل از غم های روزگار، صرف نظر از درستی یا نادرستی آن، شراب نوشی را می دانسته. به همین جهت اشعار ملل مختلف، از توصیف و نکو داشت شراب و مضامین همراه آن چون ساقی و ساغر و می و می فروش و تاک و رز و در نهایت شراب روحانی در عرفان اسلامی، مملو است. تا جایی که در بین بعضی ملل نیز جشن هایی در گرامی داشت الهه شراب بر پا می گشته است. در این جستار به روش توصیفی -تحلیلی، به دنبال مقایسه و تطبیق نظریات شراب نوشی دو شاعر در حوزه عرفان یعنی ابن فارض و حافظ در مقایسه با شاعر معاصری که اندیشه های آزادیخواهانه و وطن پرستانه داشته هستیم تا به این سوال جواب دهیم که آیا شراب نوشی آنان از نوع مجازی است یا حقیقی و تسکین دردشان با محبت و جذبه الهی همراه بوده یا به نوعی از شراب انگوری حقیقی بهره برده اند. و با شرح و بسط موضوع و نتیجه گیری، وجوه اشتراک یا اختلاف فکری آنان را در این زمینه روشن نماییم.</p> پرونده مقاله