تبیین رضایت و موافقت در درمان کودکان از منظر فقه، قانون و اخلاق پزشکی
محورهای موضوعی : حقوق کودککورش دل‌پسند 1 , زهرا فیروزآبادی 2 , احمد مشکوری 3 , افسانه قنبری 4 , محمد نوریان 5
1 - استادیار اخلاق پزشکی، گروه اخلاق پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی کردستان، سنندج، ایران
2 - پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
3 - استادیار اخلاق پزشکی، گروه علوم حدیث، اخلاق و آداب پزشکی، دانشکده سلامت و دین، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران
4 - پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
5 - پژوهشگر مرکز تحقیقات اخلاق و حقوق پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
کلید واژه: رضایت, موافقت, درمان, کودکان, فقه, قانون مدنی, اخلاق پزشکی, حقوق کودک,
چکیده مقاله :
زمینه و هدف: حرفه‌مندان سلامت، وظیفه اخلاقی و قانونی دستیابی به بالاترین سطح حفاظت از ایمنی و سلامتی کودکان در مداخلات درمانی را بر عهده دارند. کودکان برحسب سن، نوع بیماری و توانخواهی از ظرفیت‌های ذهنی و جسمی متفاوتی برخوردارند، اما نکته مهم، بررسی سن کودک از دیدگاه فقه، قانون و اخلاق است. از این رو چگونگی چارچوب قوانین ایران در خصوص اخذ رضایت از کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و تهاجمی و تعیین معیارهای قانونی موافقت و رضایت از کودک و اولیای قانونی وی در این نوشتار مورد بررسی قرار می‌گیرند. روش: این تحقیق بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی و بر پایه اسناد و منابع معتبر کتابخانه‌ای است. یافته‌ها: در شرایطی که ولی کودک مصالح وی را رعایت می‌کند، بهترین تصمیم‌گیرنده در خصوص فرآیندهای درمانی می‌باشد، ولی در مواردی که ولی قهری دارای رفتار پرخطر نسبت به طفل است و اجازه انجام اقدامات درمانی مورد نیاز کودک را نمی‌دهد، حرفه‌مندان سلامت برای کسب اذن و اجازه شروع مداخلات درمانی باید از طریق دادستانی کسب تکلیف کرده و درخواست مجوز نمایند. بحث و نتیجه‌گیری: رضایت و موافقت در کودکان، فرآیندی پیوسته و در موقعیت‌های درمانی، وابسته به توان و درک کودک از موقعیت مزبور است. در بسیاری از امور درمانی، سهیم‌کردن کودکان در تصمیم‌گیری، سبب همکاری آنان در فرآیند درمان می‌گردد. نظام‌نامه پیشنهادی در اخذ رضایت درمان کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و غیر جراحی و مداخلات تهاجمی و جراحی ارائه می‌گردد.
Background and aim: Health professionals have the ethical and legal duty to achieve the highest level of protection for the safety and health of children in medical interventions. Children have different mental and physical capacities depending on age, type of illness and disability. But the important point is to examine the age of the child from the perspective of jurisprudence, law and ethics. Therefore, the present article examines how the framework of Iranian law on obtaining consent from children in a variety of non-surgical and surgical interventions and determining the legal criteria for consent of the child and his or her legal guardians. Method: This research is based on descriptive-analytical method and based on valid library documents and resources. Results: When the parent of the child cares for his or her interests, he or she is the best decision-maker in the therapeutic process. When parents are concerned about the child's best interests, they are the best decision maker in the therapeutic process. However, in cases where the forced parent has a high risk behavior for the child and does not allow the child to take the necessary medical treatment, health professionals must apply for a permit through the Prosecutor's Office to obtain treatment. Conclusion: Consent and agreement in children is a continuous process and in therapeutic situations depends on the child's ability and understanding of the situation. In many therapies, involving children in decision-making helps them to participate in the treatment process. It is recommended to set consent rules for the treatment of children in a variety of non-invasive and non-surgical interventions and invasive and surgical interventions.
1. Shojaei AA. Ethical Challenges in Pediatrics. Qom: Andisheh Mandegar; 2019.
2. Ethical Guide to Research on Vulnerable Groups. 2019.
3. Safai SH. Civil rights of persons and interdicted. Tehran: Research Center for Humanities Research and Development of Humanities Textbooks; 2013.
4. Unicef. Convention on the Rights of the Child. 1989.
5. Katoozian N. Civil law in the present order. Tehran: Mizan; 2016.
6. Semsarzadeh AR. Supervision Affairs of Incests. Tehran: Judiciary Publications; 2019.
7. Muhammad bin Mecca ST. Lame Dameshghiye. Qom: Dar al-Fekr; No Date.
8. Qebleie Khoi K. Ayat al-Ahkam. Tehran: Samt; 2012.
9. Civil law, Assistant to formulate, amend and disseminate presidential laws and regulations. 4th ed. Tehran: Assistant to Formulate, Amend and Disseminate Presidential Laws and Regulations; 2015.
10. Rezaei F. A review of child protection institutions in Iranian law. Sisters' Seminary Research Database Across the Country. Article ID: 16448. Available at: http://www.pooyeshwhcir/paper/view/16448. Accessed March 11, 2020.
11. Child and Youth Protection Act. Tehran: Parliament Research Center; 2004. Available at: https://www.rc.majlis.ir/fa/law/show/ 93849. Accessed March 15, 2020.
12. Mehrpour H. Womens Rghits. Tehran: Etelaat Publication; 2017.
13. Wolpe P. Neuroethics. Encyclopedia of bioethics. New York: Macmillan Reference; 2004. Vol.4 p.1894-1898.
