• فهرست مقالات کودکان

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل روند تحقق¬پذیری شهر همیار کودک (CFC) مطالعه موردی: شهر شیراز
        حمید شفیع زاده رحيم سرور عبدالرضا فرجي راد
        مفهوم شهر همیار کودک براساس سیستمی است که در آن به حقوق کودکان توجه می شود و سیاست ها و قوانین و برنامه ها و بودجه را براساس نیازهای کودکان در شهرهای امروزی منعکس می کند. طرح مراکز همیار کودک توسط صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) و برنامه اسکان انسانی سازمان ملل متحد (ه چکیده کامل
        مفهوم شهر همیار کودک براساس سیستمی است که در آن به حقوق کودکان توجه می شود و سیاست ها و قوانین و برنامه ها و بودجه را براساس نیازهای کودکان در شهرهای امروزی منعکس می کند. طرح مراکز همیار کودک توسط صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) و برنامه اسکان انسانی سازمان ملل متحد (هابیتت) در سال 1996 تاسیس شد. هدف این طرح، اجرای کنوانسیون حقوق کودک در سطحی بود که در آن بتوان بیشترین تاثیر را بر روی کودکان گذاشت. در همین راستا، تحقیق حاضر با هدف روند تحقق پذیری شهر همیار کودک در شهر شیراز انجام پذیرفته است. روش تحقیق این نوشتار، توصیفی ـ تحلیلی به صورت موازی، ﮔﺮدآوري اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎري آن را دو ﮔﺮوه ﻣﺪﻳﺮان ﺷﻬﺮي، ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ و ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺷﻬﺮي و والدین ساکن شهر شیرازﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ روش همبستگی پیرسون، شیراز در همه مولفه های تعریف شده نشان داد هیچ یک از گویه های مشارکت کودکان، چارچوب قانونی همیار کودک، استراتژی جامع حقوق کودکان در شهر، واحد حقوق کودکان یا مکانیسم های هماهنگ، ارزیابی و سنجش تأثیر قوانین بر کودکان، بودجه کودکان، گزارش از وضعیت کودکان شهری، شناخت حقوق کودکان و حمایت مستقل از کودکان دارای میانگین 3 و بالاتر نبوده و این امر نشان می دهد، به طورنسبی، شهر شیراز از لحاظ اصول شهر همیار کودک در وضعیت مطلوب قرار ندارد. همچنین تحلیل صورت گرفته براساس مدل رگرسیون چند متغیره، در شهر شیراز، شاخص شناخت حقوق کودکان به عنوان مهمترین و موثرترین متغیر پیش بینی کننده شهر همیار کودک با ضریب 0.426 در بالاترین رتبه قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - نمود تکنیک‌های طنز در ساختار پیرنگ داستان‌های «فرهاد حسن‌زاده»
        علي  صفایی‌ سنگری حسين  ادهمي
        «فرهاد حسن‌زاده» (متولد 1341)، یکی از نویسندگان طنزپردازی است که بسیاری از آثارش در حیطه ادبیات کودکان و نوجوانان است. داستان‌های طنز حسن‌زاده بیشتر برگرفته از واقعیت‌های جامعه با درون مایه‌های اجتماعی است که در آن با دیدگاهی انتقادی اما ملایم، به بازتاب مسائل و مشکلات چکیده کامل
        «فرهاد حسن‌زاده» (متولد 1341)، یکی از نویسندگان طنزپردازی است که بسیاری از آثارش در حیطه ادبیات کودکان و نوجوانان است. داستان‌های طنز حسن‌زاده بیشتر برگرفته از واقعیت‌های جامعه با درون مایه‌های اجتماعی است که در آن با دیدگاهی انتقادی اما ملایم، به بازتاب مسائل و مشکلات اجتماعی می‌پردازد. او در داستان‌های طنزآمیزش از انواع تکنیک‌های طنز استفاده می‌کند که بیانگر تسلط وی بر شیوه‌ها و الگوهای رایج طنزپردازی است. این مقاله با بررسی سه مجموعه داستان از آثار فرهاد حسن‌زاده، در دو بخش به کندوکاوی در شیوه‌های طنزپردازی وی می‌پردازد. بخش نخست این مقاله به معرفی تنوع تکنیک‌های طنز در این داستان‌ها می‌پردازد و در بخش دوم، نمود و بسامد این تکنیک‌ها در قسمت‌های مختلف پیرنگ داستان‌ها بررسی می‌شود. بر اساس یافته‌های این مقاله، تکنیک‌های طنزی که حسن‌زاده در داستان‌های خود به کار می‌برد، هر چند بر عناصر داستان مانند فضا، شخصیت پردازی، لحن، سبک، زبان و... تأثیرگذار است، نمود آشکار این تکنیک‌ها در ساختار پیرنگ داستان‌های وی است. این تکنیک‌ها با نمود در قسمت‌های مختلف پیرنگ (شروع، ناپایداری، گسترش، نقطه اوج، گره گشایی، پایان) در خط سیر روایت داستان قرار می‌گیرند و در جاهایی چون نقطۀ اوج و پایان، جزء بدنۀ طرح می‌شوند. در این میان با بررسی بسامد نمود این تکنیک‌ها در قسمت‌های مختلف پیرنگ، این نتایج به دست می‌آید که در میان قسمت‌های مختلف پیرنگ داستان‌ها، «شروع» و «گسترش» بسامد و تنوع بیشتری از تکنیک‌های طنز دارد و در قسمت «پایان» داستان‌ها نیز تکنیک «غافل گیری» و «چرخش طنزآمیز» بیشترین بسامد را دارد. هدف این مقاله، تحلیل این یافته‌ها و تبیین رابطۀ میان این تکنیک‌ها با ساختار پیرنگ داستان‌های حسن‌زاده با روشی توصیفی- تحلیلی است که در آن از ارائۀ داده‌های آماری، جدول و نمودار نیز استفاده شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی سیر تحول مضامین مادرانه در شعر چند شاعر زن از مشروطه تا امروز‌
        مریم  عاملی رضایی
        شعر زنان عرصة بیان احساسات و عواطف آنان است. عاطفة مادری، اصیل‌ترین عاطفة زنانه است که در شعر زنان و مردان همواره نمود داشته است. در دورة معاصر با گسترش شعر زنان، تصاویر مادرانه نیز با قلم خود آنان ترسیم شده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی مضامین مادرانه در شعر چند شا چکیده کامل
        شعر زنان عرصة بیان احساسات و عواطف آنان است. عاطفة مادری، اصیل‌ترین عاطفة زنانه است که در شعر زنان و مردان همواره نمود داشته است. در دورة معاصر با گسترش شعر زنان، تصاویر مادرانه نیز با قلم خود آنان ترسیم شده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی مضامین مادرانه در شعر چند شاعر زن مطرح (ژاله قائم مقامی، پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی) از دورة مشروطه تا کنون است و به بررسی این نکته می‌پردازد که با ورود تفکر مدرن و گرایش به فردگرایی، احساس جدایی میان مادر و کودک چگونه در شعر این شاعران نمود یافته است. همچنین به بررسی این مطلب می‌پردازد که مضامین مادرانه در شعر این شاعران چه فراز و فرودی داشته و چگونه تبیین یافته است؟ گرچه عاطفة مادرانه همواره یکسان است، توجه به این نکته ضروری است که حوادث و پیشامدهای زندگی شاعر و اعتقادات و جهان‌بینی او، همچنین تحولات اجتماعی عصر و زمانة شاعر نیز در بروز نوع خاصی از مضامین موثر است. بررسی‌های انجام شده در این پژوهش نشان می‌دهد که چهار محور بیان احساسات کودکان و مادران، گفتگوی مادر وکودک، آموزش‌های مادرانه و دیدگاه مادرانه نسبت به کل هستی از اصلی‌ترین مضامین مادرانه در شعر این شاعران است. در این مقاله ضمن بررسی مضامین مادرانه در شعر هر یک از شاعران، سیر تحولی این مضمون را نیز با توجه به عصر و دورة هر شاعر پی می‌گیریم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحلیل گفتمان انتقادی داستان «ماهی سیاه کوچولو» صمد بهرنگی
        علیرضا مقدم محمدحسن  کریمی رحمان  صحراگرد شهرزاد  شاه‌سنی
        «صمد بهرنگی»، منتقد نظام تعلیم و تربیت و ادبیات کودکان پیش از خود است و با بهره گیری از قابلیت های ادبیات کودکان سعی دارد تا از آن برای نیل به اهداف ایدئولوژیک خود استفاده کند. اين پژوهش تلاش مي كند تا نشان دهد كه چگونه ادبیات داستانی کودکان متأثر از گفتمان هاي موجود و چکیده کامل
        «صمد بهرنگی»، منتقد نظام تعلیم و تربیت و ادبیات کودکان پیش از خود است و با بهره گیری از قابلیت های ادبیات کودکان سعی دارد تا از آن برای نیل به اهداف ایدئولوژیک خود استفاده کند. اين پژوهش تلاش مي كند تا نشان دهد كه چگونه ادبیات داستانی کودکان متأثر از گفتمان هاي موجود و ساختار اجتماعي مولد اين گفتمان ها، برداشتي متفاوت از تعلیم و تربیت ارائه مي كند و چگونه گفتمان ها در بازتاب مفاهیم تعلیم و تربیت نقش دارند. در این پژوهش سعی بر این است تا با رویکرد «نورمن فرکلاف»، داستان «ماهی سیاه کوچولو» صمد بهرنگی بررسی، تحلیل و تبیین گردد. هدف ما اين است كه با تحليل دقيق داستان «ماهی سیاه کوچولو» بهرنگی نشان دهيم که متن، معرف چه گفتمان يا گفتمان هايي است و اين متن، چه رابطه اي ميان تعلیم و تربیت و ابعاد اجتماعي و سياسي برقرار مي‌سازد. بافت موقعیتی، فرض وجود دیدگاه ایدئولوژیک بهرنگی را تقویت می کند. از ديدگاه تحليل گفتمان انتقادي، نتیجه این پژوهش این است که بهرنگی در این داستان، چهار گفتمان رایج معاصر خود یعنی استبداد، ملی، مذهبی و چپ مارکسیست را توصیف و نقد کرده است. گفتمان چهارم، گفتمان غالب و تعلق گفتمانی بهرنگی است. بهرنگی در اين اثر سعی دارد تا با انتخاب واژگان خاص، شخصیت ها، مکان ها و هم آیی و جنبه های استعاری، گفتمان خود را بر سایر گفتمان ها برتری بخشد. مضامین تعلیم و تربیت در این داستان اغلب متأثر از گفتمان چپ و دیگر گفتمان های تقابل‌گر رایج و در رویارویی با گفتمان نظام سلطه (گفتمان استبداد) شکل گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - عوامل و آثار بزه‌دیدگی اخلاقی کودکان و نوجوانان در شبکه‌های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام
        محمد صادق  چاووشی هادی  کرامتی معز
        کودکان و نوجوانان؛ آسیب پذیرترین قشر در شبکه های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام هستند؛ شبکه های اجتماعی کاربران کم سن را در معرض حجم عظیمی از اطلاعات قرار می‌دهند که بخشی از آن ها به دلیل عدم تناسب با رشد سنی و عقلی و میزان دانش کودک می‌تواند آثار زیان باری به همراه داشته چکیده کامل
        کودکان و نوجوانان؛ آسیب پذیرترین قشر در شبکه های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام هستند؛ شبکه های اجتماعی کاربران کم سن را در معرض حجم عظیمی از اطلاعات قرار می‌دهند که بخشی از آن ها به دلیل عدم تناسب با رشد سنی و عقلی و میزان دانش کودک می‌تواند آثار زیان باری به همراه داشته باشد. از این رو، ضروری است که مهارت های لازم برای حضور در شبکه-های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام به کودکان و والدین آن ها آموخته شود و همچنین عوامل و آثار بزه دیدگی اخلاقی این قشر آسیب پذیر در شبکه های اجتماعی شناسایی شود تا از آسیب های احتمالی پیشگیری شود. در این مقاله با روش تحقیق تحلیلی - توصیفی به صورت کتابخانه ای از طریق فیش برداری به ارزیابی عوامل و آثار بزه دیدگی اخلاقی کودکان و نوجوانان در شبکه های اجتماعی تلگرام و اینستاگرام پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - همسوئی فقه و اخلاق با فرض رعایت محدوده در تنبیه بدنی کودکان
        صادق  فانی ملکی احمد  میر خلیلی
        بنابر آنچه در منابع فقهی انعکاس یافته، اصل تنبیه بدنی کودکان مورد تجویز قرار گرفته و بر این اساس قانونگذار جمهوری اسلامی ایران در مادۀ 1179 قانون مدنی، انجام تنبیه بدنی از سوی پدر و مادر کودک را مورد پذیرش قرار داد، در حالی که در نگاه ابتدایی تصور می شود تنبیه بدنی آنهم چکیده کامل
        بنابر آنچه در منابع فقهی انعکاس یافته، اصل تنبیه بدنی کودکان مورد تجویز قرار گرفته و بر این اساس قانونگذار جمهوری اسلامی ایران در مادۀ 1179 قانون مدنی، انجام تنبیه بدنی از سوی پدر و مادر کودک را مورد پذیرش قرار داد، در حالی که در نگاه ابتدایی تصور می شود تنبیه بدنی آنهم نسبت به کودک، رفتاری بر خلاف موازین اخلاقی بوده و این حکم فقهی در تقابل با اصول اخلاقی قرار دارد؛ هدف پژوهش حاضر تصحیح این نگاه ابتدایی بوده و در صدد است تا با اثبات اصل جواز تنیبه بدنی کودکان از دو منظر فقه و اخلاق و تعیین محدودۀ مجاز آن، عدم تقابل فقه و اخلاق را در این زمینه به اثبات برساند و برآیند آن این است که تنبیه بدنی در فقه از یک سو محدود به مقدار، نوع و شدت آن بوده و از سوی دیگر سن کودک، سمت و انگیزۀ تأدیب کننده نیز به عنوان مرزهای جواز مطرح است و با رعایت محدودیت های مزبور، نه آنکه حکم به جواز در فقه، مخالفتی با اصول اخلاق نداشته بلکه کاملا با آن همسوئی و هماهنگی دارد. مقاله به روش تحلیلی توصیفی به نگارش درآمده و سعی گردیده تا با استفاده از داده های کتابخانه ای و انجام بررسی های لازم در مورد آنها، امکان رسیدن به هدف توافق فقه و اخلاق در زمینۀ تنبیه بدنی کودکان فراهم گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - اصول اخلاقی تحقیقات و حقوق کودکان
        شیما طباطبایی
        زمینه و هدف: علی‌رغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین ر چکیده کامل
        زمینه و هدف: علی‌رغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین رابطه رهنمودهای اخلاقی تحقیقات با حقوق كودكان است. روش: این مطالعه تحلیلی به منظور بررسی ملاحظات اخلاقی از دیدگاه حقوق بشر به ویژه حقوق کودک انجام شده است. یافته‌ها: این مطالعه تحلیلی نشان داد در دستورالعمل‌های اخلاقی تحقیقات اجتماعی تعریف «حقوق بشر» و به ویژه «حق کودکان» نادیده گرفته می‌شود. همچنین در اصول اخلاقی تحقیقات علوم اجتماعی، از جمله تحقیق در مورد کودکان، اغلب مراجعه مستقیم به اصول حقوق بشری مورد تأکید کنوانسیون حقوق کودک (UNCRC) صورت نپذیرفته است. بحث و نتیجه‌گیری: گنجاندن اصول حقوق بشر در رهنمودهای اخلاقی تحقیقات ضروری است. همچنین دستورالعمل‌های اخلاقی تحقیقاتی خاص کنوانسیون حقوق کودکان رویکرد مبتنی بر حقوق مشارکتی کودکان در تحقیقات مرتبط با آنان را ترویج و تشویق خواهد کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - راهبردهای پیشگیری از بزه‌دیدگی کودکان کار؛ الگوی مبتنی بر نوع فعالیت
        مهدی خاقانی اصفهانی
        کودکان کار ـ اعم از خیابانی و فعال در محیط‌های بسته ـ مشغول کارهای متعارف (مانند دست‌فروشی)، نیمه‌متعارف (مانند زباله‌گردی)، و غیر متعارف (مانند فحشا) هستند. نظریه‌های جرم‌شناختی متعددی از جمله نظریه فشار اجتماعی، بوم‌شناسی جنایی و تعارض فرهنگی، تبیین‌های علت‌شناسانه مه چکیده کامل
        کودکان کار ـ اعم از خیابانی و فعال در محیط‌های بسته ـ مشغول کارهای متعارف (مانند دست‌فروشی)، نیمه‌متعارف (مانند زباله‌گردی)، و غیر متعارف (مانند فحشا) هستند. نظریه‌های جرم‌شناختی متعددی از جمله نظریه فشار اجتماعی، بوم‌شناسی جنایی و تعارض فرهنگی، تبیین‌های علت‌شناسانه مهمی از پدیده کودکان کار ارائه کرده‌اند، اما از نظریه‌های جرم‌شناختی دیگری مانند نظریه فرصت و نظریه فعالیت‌های روزمره، می‌توان برای رابطه‌سنجی نوع فعالیت‌های متعارف، نیمه متعارف و غیر متعارف کودکان کار با عناوین مجرمانه‌ای که غالباً قربانی آن‌ها می‌شوند، بهره جست. ناپایداری سکونتگاه، نظارت‌ناپذیری محیط آسیب‌زا، ناتوانی/ ناآگاهی از مددخواهی از نهادهای مداخله در بحران، اختلالات ادراکی و رفتاری، و نداشتن مهارت‌های توانبخشی شهروندی، فرصت ارتکاب بزه‌های خاصی علیه کودکان کار را در مبلمان شهری آشفته کلان‌شهرها فراهم می‌آورد. آگاهی از این‌که کدام فعالیت‌ها توسط انواع کودکان کار، زمینه بزه‌دیدگی در چه جرائمی را افزایش می‌دهد، امکان هوشمندسازی راهبردهای پیشگیری از بزه‌دیدگی کودکان کار را به متولیان سیاستگذاری جنایی در حوزه حمایت از کودکان را به دست می‌دهد. اتخاذ راهبرد پیشگیری بدون آگاهی تخصصی در مورد سنخ‌بندی وضعیت‌های محیطی آسیب‌زا نسبت به کودکان کار، شکست پایدار این راهبردها را تداوم می‌دهد. این مقاله، پس از تطبیق نظریه‌های جرم‌شناختی مذکور بر عوامل و فرایند بزه‌دیدگی کودکان کار، معناداری رابطه جرائم ارتکابی علیه این کودکان با نوع کار آن‌ها (متعارف، نیمه‌متعارف و غیر متعارف) را تبیین می‌کند و راه‌کارهایی برای سختی‌افزایی ارتکاب بزه علیه این کودکان و مصونیت‌افزایی آنان در برابر فرصت‌های محیطی بزه‌دیده‌ساز پیشنهاد می‌نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - الگوی حداقل مداخله در پاسخ به رفتارهای معارض با قانون کودکان و نوجوانان در مجتمع قضایی شهید فهمیده تهران، ایران (1396-۱۳۹5)
        حسین غلامی
        الگوهای پاسخ‌دهی به رفتارهای معارض با قانون کودکان و نوجوانان در پنج طبقه تحت عناوین الگوی عدالت کیفری، رفاه، ترمیمی، حداقل مداخله، مدیریت خطر دسته‌بندی می‌شود. هریک از این الگوها با شیوه و تأثیر متفاوتی موجب اصلاح کودکان می‌شوند، چه بسا گاهی در برخی جرائم عدم کیفر و مج چکیده کامل
        الگوهای پاسخ‌دهی به رفتارهای معارض با قانون کودکان و نوجوانان در پنج طبقه تحت عناوین الگوی عدالت کیفری، رفاه، ترمیمی، حداقل مداخله، مدیریت خطر دسته‌بندی می‌شود. هریک از این الگوها با شیوه و تأثیر متفاوتی موجب اصلاح کودکان می‌شوند، چه بسا گاهی در برخی جرائم عدم کیفر و مجازات ملایم موجبات اصلاح را بیشتر فراهم آورد. در همین راستا در این پژوهش میزان و نحوه کاربرد الگوی حداقل مداخله در مقایسه با سایر الگوها در مجتمع قضایی شهید فهمیده تهران بررسی شد. این پژوهش به روش تحلیل محتوای تبیینی انجام و جامعه آماری، صد پرونده از دو شعبه این مجتمع به روش نااحتمالی هدفمند در نظرگرفته شد. پس از گردآوری اطلاعات، داده‌ها از طریق نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت و درصدهای فراوانی بدین شرح بود: به ۲۰‌% از پرونده‌ها به دلیل صدور قرار موقوفی و منع تعقیب پاسخی داده نشده بود، ۷۶‌% پرونده‌ها در کنار سایر الگوهای پاسخ‌دهی حداقل دارای یکی از شاخص‌های حداقل مداخله بود. یافته‌ها حاکی از این امر بود که قضات در این مجتمع در مقایسه با سایر الگوها اهتمام خاصی به استفاده از الگوی حداقل مداخله داشتند، اگرچه کاربرد این الگو در حوزه حقوق کیفری کودکان و نوجوانان اقدام مثبتی ارزیابی می‌شود، اما در برخی از جرائم استفاده از این الگو باید تعدیل شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - رهیافت‌های حقوقیِ حمایت از کودکان در برابر خشونت در محیط‌های آموزشی
        محمدمهدی مقدادی
        آموزش و پرورش به عنوان حقی اساسی از حقوق انسانی کودکان، نمایانگر توسعه جوامع انسانی و رشد و تعالی کودکان در جوامع امروزی می‌باشد. بی‌تردید محیط‌های آموزشی در راستای تحقق چنین حقی باید از فضایی امن و مطلوبی جهت افزایش سلامت روانی کودکان در فراگیری دانش و تحقق تربیت و پرو چکیده کامل
        آموزش و پرورش به عنوان حقی اساسی از حقوق انسانی کودکان، نمایانگر توسعه جوامع انسانی و رشد و تعالی کودکان در جوامع امروزی می‌باشد. بی‌تردید محیط‌های آموزشی در راستای تحقق چنین حقی باید از فضایی امن و مطلوبی جهت افزایش سلامت روانی کودکان در فراگیری دانش و تحقق تربیت و پرورش آنان برخوردار باشد. لیکن با وجود رویکردهای تربیتی و اصلاح‌محور نسبت به رفتار کودکان و برقراری نظم و انضباط در فضای حاکم بر آموزش، پدیده خشونت در چنین محیط‌هایی به طور فزاینده‌ای گسترش پیدا نموده است. از این رو در این پژوهش، با بررسی و تبیین خشونت علیه کودکان در محیط‌های آموزشی بر اساس اسناد نظام بین‌الملل حقوق بشر و همچنین معیارهای نظام حقوقی ایران نسبت به حق کودکان و حمایت از آنان، راه‌کارهایی را در جهت مقابله و پیشگیری از بروز چنین پدیده‌ای در محیط‌های آموزشی ارائه گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - حمایت اجتماعی از کودکان کار و خیابان
        نسیم خداخواه
        در طول تاریخ همواره کودک به علت ویژگی‌های خاص جسمی و روحی در معرض سوءاستفاده‌های مختلف قرار گرفته است. وضعیت خاص کودکان خیابانی سبب شده تا آن‌ها هم در جامعه هم در محیط خانوادگی، در معرض انواع سوءاستفاده‌ها و آسیب‌ها قرار بگیرند و به انبوهی از حمایت‌ها از جمله حمایت قانو چکیده کامل
        در طول تاریخ همواره کودک به علت ویژگی‌های خاص جسمی و روحی در معرض سوءاستفاده‌های مختلف قرار گرفته است. وضعیت خاص کودکان خیابانی سبب شده تا آن‌ها هم در جامعه هم در محیط خانوادگی، در معرض انواع سوءاستفاده‌ها و آسیب‌ها قرار بگیرند و به انبوهی از حمایت‌ها از جمله حمایت قانونی نیازمند باشند. این پدیده کودکان خیابانی و کار، یکی از معضلات گریبان‌گیر اکثر شهرهای بزرگ در جهان معاصر است. کودکان کار به دلیل شرایط خاص زندگی خود مجبور به کارکردن هستند و همین امر منجر به ایجاد تغییرات مثبت و منفی در خودپنداری آن‌ها نسبت به سایر همسالان خود شده است. مسأله رفع فقر و کودکان و حل مشکلات بچه‌های خیابانی موضوعی است که حقیقتاً تنها با همکاری بین‌المللی دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی دولتی و سازمان‌های غیر دولتی بین‌المللی همچون عفو بین‌المللی و دیده‌بان حقوق بشر و همکاری مشترک و تنگاتنگ با فعالان حقوق کودک حل و فصل خواهد شد. وضعیت اجتماعی این کودکان بسیار نامطلوب است و بچه‌های خیابانی بیشتر از کودکان دیگر در معرض تجاوزهای جنسی و بیماری‌هایی همچون ایدز، خشونت‌های جنسی و در صورت دختربودن حاملگی اجباری قرار خواهند گرفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - نقد و بررسی سیاست‌ها و راه‌کارهای ارائه‌شده برای حمایت از کودکان کار و خیابان
        حسین خوب‌بخت بنت‌الهدی نیکنامی
        مشکل کودکان کار و خیابان یکی از عمده‌ترین مسائل مربوط به کودکان در جوامع در حال توسعه و توسعه‌یافته است. بین 100 تا 150 میلیون کودک خیابانی در جهان وجود دارد. برآورد درستی از تعداد این کودکان نمی‌توان ارائه داد، زیرا نه تعریف دقیقی از این مسأله در دست است و نه دولت‌ها ب چکیده کامل
        مشکل کودکان کار و خیابان یکی از عمده‌ترین مسائل مربوط به کودکان در جوامع در حال توسعه و توسعه‌یافته است. بین 100 تا 150 میلیون کودک خیابانی در جهان وجود دارد. برآورد درستی از تعداد این کودکان نمی‌توان ارائه داد، زیرا نه تعریف دقیقی از این مسأله در دست است و نه دولت‌ها به شکل شفافی وسعت این پدیده را در کشور خود بیان می‌کنند. عوامل مختلفی در بروز این پدیده نقش دارد، از جمله سیاست‌های متفاوت و آسیب‌زای مسؤولین و عوامل اجتماعی و خانوادگی. متأسفانه ناهمگونی قوانین در کشور و عدم رعایت قوانین موجود و نبود ضمانت اجرایی کافی در برخورد با متخلفین و عدم آگاهی خانواده‌ها از حقوق کودکان به این مشکلات دامن زده است که ضرورت مقابله با این پدیده را بیش از پیش نمایان می‌سازد. مقاله حاضر درصدد است بعد از نقد سیاست‌ها و بررسی مشکلات این کودکان به ارائه راه‌کارهایی جهت بهبود اوضاع کودکان مبادرت نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - بررسی تطبیقی حق بر سلامت کودک پناه‌جو در سیستم مشترک پناه‌جویی اروپا و کنوانسیون حقوق کودک
        رضا موسی‌زاده احمدرضا آذرپندار
        یکی از اساسی‌ترین حقوقی که کودکان پناه‌جو از آن برخوردار هستند، حق بر سلامت است که به معنای بالاترین استاندارد فیزیکی و روانی تعبیر شده است. این حق را می‌توان جمیع خدمات پزشکی، بهداشت عمومی، غذا و مسکن مناسب، آموزش مناسب بهداشتی و سلامتی و همچنین محیط زیست سالم دانست. د چکیده کامل
        یکی از اساسی‌ترین حقوقی که کودکان پناه‌جو از آن برخوردار هستند، حق بر سلامت است که به معنای بالاترین استاندارد فیزیکی و روانی تعبیر شده است. این حق را می‌توان جمیع خدمات پزشکی، بهداشت عمومی، غذا و مسکن مناسب، آموزش مناسب بهداشتی و سلامتی و همچنین محیط زیست سالم دانست. در این راستا دولت‌ها طبق کنوانسیون حقوق کودک موظف شده‌اند که تمامی تلاش خود را مصروف برآورده‌شدن و تحقق این حقوق بنمایند. در حال حاضر و با توجه به این‌که روند پناهندگی از کشورهای آسیای غربی به سمت کشورهای اروپایی است، تعهد کشورهای اروپایی به تضمین حق بر سلامت کودکان پناه‌جو، نمود دوچندانی می‌یابد. با مقایسه کنوانسیون حقوق کودک و تفسیریه‌های آن با سیستم مشترک پناه‌جویی اروپا، به نظر می‌رسد با این‌که اتحادیه اروپا در زمینه قانونگذاری برای کودکان پناه‌جو موفقیت‌هایی را کسب کرده است، اما در برخی موارد، برآورده‌کردن حقوق این افراد را منوط به شرایط داخلی کشورهای عضو اتحادیه می‌کند که برخلاف تعهدات ایشان می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - اصول اخلاقی تحقیقات و حقوق کودکان
        شیما طباطبایی
        زمینه و هدف: علی‌رغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین ر چکیده کامل
        زمینه و هدف: علی‌رغم افزایش توجه جهانی در مورد نیاز جامعه به احکام و اصول حقوق مشارکتی کودکان، لیکن رابطه بین حقوق کودک و اخلاق تحقیقاتی به طور شفاف مشخص نشده و در راهنماهای اخلاقی مربوط به تحقیقات علوم اجتماعی به حقوق کودکان توجه نشده است، لذا هدف از این مطالعه تعیین رابطه رهنمودهای اخلاقی تحقیقات با حقوق كودكان است. روش: این مطالعه تحلیلی به منظور بررسی ملاحظات اخلاقی از دیدگاه حقوق بشر به ویژه حقوق کودک انجام شده است. یافته‌ها: این مطالعه تحلیلی نشان داد در دستورالعمل‌های اخلاقی تحقیقات اجتماعی تعریف «حقوق بشر» و به ویژه «حق کودکان» نادیده گرفته می‌شود. همچنین در اصول اخلاقی تحقیقات علوم اجتماعی، از جمله تحقیق در مورد کودکان، اغلب مراجعه مستقیم به اصول حقوق بشری مورد تأکید کنوانسیون حقوق کودک (UNCRC) صورت نپذیرفته است. بحث و نتیجه‌گیری: گنجاندن اصول حقوق بشر در رهنمودهای اخلاقی تحقیقات ضروری است. همچنین دستورالعمل‌های اخلاقی تحقیقاتی خاص کنوانسیون حقوق کودکان رویکرد مبتنی بر حقوق مشارکتی کودکان در تحقیقات مرتبط با آنان را ترویج و تشویق خواهد کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - راهبردهای پیشگیری از بزه‌دیدگی کودکان کار؛ الگوی مبتنی بر نوع فعالیت
        مهدی خاقانی اصفهانی قاسم محمدی
        کودکان کار ـ اعم از خیابانی و فعال در محیط‌های بسته ـ مشغول کارهای متعارف (مانند دست‌فروشی)، نیمه‌متعارف (مانند زباله‌گردی)، و غیر متعارف (مانند فحشا) هستند. نظریه‌های جرم‌شناختی متعددی از جمله نظریه فشار اجتماعی، بوم‌شناسی جنایی و تعارض فرهنگی، تبیین‌های علت‌شناسانه مه چکیده کامل
        کودکان کار ـ اعم از خیابانی و فعال در محیط‌های بسته ـ مشغول کارهای متعارف (مانند دست‌فروشی)، نیمه‌متعارف (مانند زباله‌گردی)، و غیر متعارف (مانند فحشا) هستند. نظریه‌های جرم‌شناختی متعددی از جمله نظریه فشار اجتماعی، بوم‌شناسی جنایی و تعارض فرهنگی، تبیین‌های علت‌شناسانه مهمی از پدیده کودکان کار ارائه کرده‌اند، اما از نظریه‌های جرم‌شناختی دیگری مانند نظریه فرصت و نظریه فعالیت‌های روزمره، می‌توان برای رابطه‌سنجی نوع فعالیت‌های متعارف، نیمه متعارف و غیر متعارف کودکان کار با عناوین مجرمانه‌ای که غالباً قربانی آن‌ها می‌شوند، بهره جست. ناپایداری سکونتگاه، نظارت‌ناپذیری محیط آسیب‌زا، ناتوانی/ ناآگاهی از مددخواهی از نهادهای مداخله در بحران، اختلالات ادراکی و رفتاری، و نداشتن مهارت‌های توانبخشی شهروندی، فرصت ارتکاب بزه‌های خاصی علیه کودکان کار را در مبلمان شهری آشفته کلان‌شهرها فراهم می‌آورد. آگاهی از این‌که کدام فعالیت‌ها توسط انواع کودکان کار، زمینه بزه‌دیدگی در چه جرائمی را افزایش می‌دهد، امکان هوشمندسازی راهبردهای پیشگیری از بزه‌دیدگی کودکان کار را به متولیان سیاستگذاری جنایی در حوزه حمایت از کودکان را به دست می‌دهد. اتخاذ راهبرد پیشگیری بدون آگاهی تخصصی در مورد سنخ‌بندی وضعیت‌های محیطی آسیب‌زا نسبت به کودکان کار، شکست پایدار این راهبردها را تداوم می‌دهد. این مقاله، پس از تطبیق نظریه‌های جرم‌شناختی مذکور بر عوامل و فرایند بزه‌دیدگی کودکان کار، معناداری رابطه جرائم ارتکابی علیه این کودکان با نوع کار آن‌ها (متعارف، نیمه‌متعارف و غیر متعارف) را تبیین می‌کند و راه‌کارهایی برای سختی‌افزایی ارتکاب بزه علیه این کودکان و مصونیت‌افزایی آنان در برابر فرصت‌های محیطی بزه‌دیده‌ساز پیشنهاد می‌نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - الگوی حداقل مداخله در پاسخ به رفتارهای معارض با قانون کودکان و نوجوانان در مجتمع قضایی شهید فهمیده تهران، ایران (1396-۱۳۹5)
        حسین غلامی حسنعلی مؤذن‌زادگان نفیسه زائری
        الگوهای پاسخ‌دهی به رفتارهای معارض با قانون کودکان و نوجوانان در پنج طبقه تحت عناوین الگوی عدالت کیفری، رفاه، ترمیمی، حداقل مداخله، مدیریت خطر دسته‌بندی می‌شود. هریک از این الگوها با شیوه و تأثیر متفاوتی موجب اصلاح کودکان می‌شوند، چه بسا گاهی در برخی جرائم عدم کیفر و مج چکیده کامل
        الگوهای پاسخ‌دهی به رفتارهای معارض با قانون کودکان و نوجوانان در پنج طبقه تحت عناوین الگوی عدالت کیفری، رفاه، ترمیمی، حداقل مداخله، مدیریت خطر دسته‌بندی می‌شود. هریک از این الگوها با شیوه و تأثیر متفاوتی موجب اصلاح کودکان می‌شوند، چه بسا گاهی در برخی جرائم عدم کیفر و مجازات ملایم موجبات اصلاح را بیشتر فراهم آورد. در همین راستا در این پژوهش میزان و نحوه کاربرد الگوی حداقل مداخله در مقایسه با سایر الگوها در مجتمع قضایی شهید فهمیده تهران بررسی شد. این پژوهش به روش تحلیل محتوای تبیینی انجام و جامعه آماری، صد پرونده از دو شعبه این مجتمع به روش نااحتمالی هدفمند در نظرگرفته شد. پس از گردآوری اطلاعات، داده‌ها از طریق نرم‌افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت و درصدهای فراوانی بدین شرح بود: به ۲۰‌% از پرونده‌ها به دلیل صدور قرار موقوفی و منع تعقیب پاسخی داده نشده بود، ۷۶‌% پرونده‌ها در کنار سایر الگوهای پاسخ‌دهی حداقل دارای یکی از شاخص‌های حداقل مداخله بود. یافته‌ها حاکی از این امر بود که قضات در این مجتمع در مقایسه با سایر الگوها اهتمام خاصی به استفاده از الگوی حداقل مداخله داشتند، اگرچه کاربرد این الگو در حوزه حقوق کیفری کودکان و نوجوانان اقدام مثبتی ارزیابی می‌شود، اما در برخی از جرائم استفاده از این الگو باید تعدیل شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - رهیافت‌های حقوقیِ حمایت از کودکان در برابر خشونت در محیط‌های آموزشی
        محمدمهدی مقدادی محمدمهدی بادامی
        آموزش و پرورش به عنوان حقی اساسی از حقوق انسانی کودکان، نمایانگر توسعه جوامع انسانی و رشد و تعالی کودکان در جوامع امروزی می‌باشد. بی‌تردید محیط‌های آموزشی در راستای تحقق چنین حقی باید از فضایی امن و مطلوبی جهت افزایش سلامت روانی کودکان در فراگیری دانش و تحقق تربیت و پرو چکیده کامل
        آموزش و پرورش به عنوان حقی اساسی از حقوق انسانی کودکان، نمایانگر توسعه جوامع انسانی و رشد و تعالی کودکان در جوامع امروزی می‌باشد. بی‌تردید محیط‌های آموزشی در راستای تحقق چنین حقی باید از فضایی امن و مطلوبی جهت افزایش سلامت روانی کودکان در فراگیری دانش و تحقق تربیت و پرورش آنان برخوردار باشد. لیکن با وجود رویکردهای تربیتی و اصلاح‌محور نسبت به رفتار کودکان و برقراری نظم و انضباط در فضای حاکم بر آموزش، پدیده خشونت در چنین محیط‌هایی به طور فزاینده‌ای گسترش پیدا نموده است. از این رو در این پژوهش، با بررسی و تبیین خشونت علیه کودکان در محیط‌های آموزشی بر اساس اسناد نظام بین‌الملل حقوق بشر و همچنین معیارهای نظام حقوقی ایران نسبت به حق کودکان و حمایت از آنان، راه‌کارهایی را در جهت مقابله و پیشگیری از بروز چنین پدیده‌ای در محیط‌های آموزشی ارائه گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - تبیین رضایت و موافقت در درمان کودکان از منظر فقه، قانون و اخلاق پزشکی
        کورش دل‌پسند زهرا فیروزآبادی احمد مشکوری افسانه قنبری محمد نوریان
        زمینه و هدف: حرفه‌مندان سلامت، وظیفه اخلاقی و قانونی دستیابی به بالاترین سطح حفاظت از ایمنی و سلامتی کودکان در مداخلات درمانی را بر عهده دارند. کودکان برحسب سن، نوع بیماری و توانخواهی از ظرفیت‌های ذهنی و جسمی متفاوتی برخوردارند، اما نکته مهم، بررسی سن کودک از دیدگاه فقه چکیده کامل
        زمینه و هدف: حرفه‌مندان سلامت، وظیفه اخلاقی و قانونی دستیابی به بالاترین سطح حفاظت از ایمنی و سلامتی کودکان در مداخلات درمانی را بر عهده دارند. کودکان برحسب سن، نوع بیماری و توانخواهی از ظرفیت‌های ذهنی و جسمی متفاوتی برخوردارند، اما نکته مهم، بررسی سن کودک از دیدگاه فقه، قانون و اخلاق است. از این رو چگونگی چارچوب قوانین ایران در خصوص اخذ رضایت از کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و تهاجمی و تعیین معیارهای قانونی موافقت و رضایت از کودک و اولیای قانونی وی در این نوشتار مورد بررسی قرار می‌گیرند. روش‌: این تحقیق بر اساس روش تحلیلی ـ توصیفی و بر پایه اسناد و منابع معتبر کتابخانه‌ای است. یافته‌ها: در شرایطی که ولی کودک مصالح وی را رعایت می‌کند، بهترین تصمیم‌گیرنده در خصوص فرآیندهای درمانی می‌باشد، ولی در مواردی که ولی قهری دارای رفتار پرخطر نسبت به طفل است و اجازه انجام اقدامات درمانی مورد نیاز کودک را نمی‌دهد، حرفه‌مندان سلامت برای کسب اذن و اجازه شروع مداخلات درمانی باید از طریق دادستانی کسب تکلیف کرده و درخواست مجوز نمایند. بحث و نتیجه‌گیری: رضایت و موافقت در کودکان، فرآیندی پیوسته و در موقعیت‌های درمانی، وابسته به توان و درک کودک از موقعیت مزبور است. در بسیاری از امور درمانی، سهیم‌کردن کودکان در تصمیم‌گیری، سبب همکاری آنان در فرآیند درمان می‌گردد. نظام‌نامه پیشنهادی در اخذ رضایت درمان کودکان در انواع مداخلات غیر تهاجمی و غیر جراحی و مداخلات تهاجمی و جراحی ارائه می‌گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - تأثیر رسانه های تصویری در بروز انحرافات و جرایم در کودکان و نوجوانان و طرق پیشگیری از آن
        فاطمه افشاری جواد افشاری
        زمینه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در زندگی جوامع امروز رسانه های تصویری است که علاوه بر وجود تأثیرات مثبت در کاهش آسیب های اجتماعی، نقشی منفی در زمینه سازی و ایجاد انحرافات و جرایم دارند و یکی از اقشار آسیب پذیر در این زمینه کودکان و نوجوانان هستند. این مطالع چکیده کامل
        زمینه و هدف: یکی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار در زندگی جوامع امروز رسانه های تصویری است که علاوه بر وجود تأثیرات مثبت در کاهش آسیب های اجتماعی، نقشی منفی در زمینه سازی و ایجاد انحرافات و جرایم دارند و یکی از اقشار آسیب پذیر در این زمینه کودکان و نوجوانان هستند. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر رسانه های تصویری در بروز انحرافات و جرایم میان کودکان و نوجوانان و بحث پیرامون طرق پیشگیری از آن انجام گردید. روش: مطالعه حاضر به شیوه توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی (کتابخانه ای) به انجام رسیده است. یافته‌ها: رسانه های تصویری با عادت دادن مخاطب به حوادث، حساسیت زدایی و بی قیدی و... زمینه یادگیری خشونت از رسانه را فراهم می آورند. افراد دارای سنین کمتر، به مراتب بیشتر تحت تأثیر رسانه قرار می گیرند و این به دلیل واقع انگاری، توانایی شناختی ناقص آن ها و عدم توانایی ارتباط دادن صحنه های برنامه به نتیجه نهایی است. با گسترش رسانه های جهانی و خارج از کنترل دولت ها مانند ماهواره و اینترنت و ارائه الگوهاي نامناسب، آموزش های منفی، پخش برنامه هاي بدون هدف، عدم توجه به سن مخاطبان و نشان ندادن نتايج اعمال، نقش رسانه های مذکور در گسترش جرایم و انحرافاتی مانند بروز خشونت، فرار از خانه و روابط جنسي آزاد و اعتياد جنسي به ویژه در جوانان و نوجوانان غیرقابل انکار است. نتیجه‌گیری: با توجه به قابلیت تأثیرگذاری سوء رسانه های تصویری برای کودکان و نوجوانان از حیث تمهید زمینه های انحراف و ارتکاب جرم، لازم است دولت، مردم، خانواده و رسانه با استفاده از فرهنگ سازي، آموزش و نظارت، تلاشي همگاني براي مقابله با محتوای نامناسب و جايگزين سازي آن با برنامه ها و تفريحات سالم داشته باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - حمایت از کودکان در برابر بازی‌های رایانه‌ای نامناسب و زیان‌بار
        محمدجواد عربیان سیده‌پریسا میرابی علی زند
        استفاده از بازی‌های رایانه‌ای در میان کودکان به سرعت در حال گسترش است و به یکی از ابعاد عادی زندگی روزمره تبدیل شده است. این بازی‌ها با برخورداری از پتانسیل‌های نوآورانه می‌تواند انگیزه‌های درمانی، تقویت مهارت‌های کاربردی و تسهیل در تعالیم و مفاهیم درسی را فراهم آورد. ع چکیده کامل
        استفاده از بازی‌های رایانه‌ای در میان کودکان به سرعت در حال گسترش است و به یکی از ابعاد عادی زندگی روزمره تبدیل شده است. این بازی‌ها با برخورداری از پتانسیل‌های نوآورانه می‌تواند انگیزه‌های درمانی، تقویت مهارت‌های کاربردی و تسهیل در تعالیم و مفاهیم درسی را فراهم آورد. علاوه بر ابعاد مثبت این بازی‌ها واجد آثار و عوارض منفی بوده و از سوی دیگر غرق‌شدن کورکوانه کودکان و نوجوانان در فضای بازی‌های رایانه‌ای برابر خواهد بود، با غوطه‌وری شرکت‌های سازنده این بازی‌ها در سودها و منافع سرشار. این پژوهش با هدف تضمین حق بازی، شادی و سرگرمی، به روش توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از قوانین و مقررات داخلی و میثاق‌های بین‌المللی و سایر منابع کتابخانه‌ای، به حمایت از حقوق کودکان در برابر بازی‌های زیان‌بار با توسل به نظریه‌های جامعه‌شناختی، قوانین داخلی و اسناد بین‌المللی را مورد مداقه قرار داده است. این تحقیق بر آن است تا با بررسی فواید و مضرات بازی‌های رایانه‌ای به تشریح انواع حمایت و بیان الزامات و بایسته‌های قانونی حمایت و مصون‌سازی استفاده‌کنندگان از عوارض نامناسب زیان‌بار این بازی‌ها بپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعارحافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...)
        شهریار شادی‌گو فریبا پروانه مهری توتونچیان
        در شرایط امروز جامعه مسأله هویت در دوران کودکی مسأله‌ای اساسی است، زیرا در صورت عدم توجه به آن نسل فعلی و آینده را دچار عدم تعادل و سردرگمی خواهد کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعار حافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...) ا چکیده کامل
        در شرایط امروز جامعه مسأله هویت در دوران کودکی مسأله‌ای اساسی است، زیرا در صورت عدم توجه به آن نسل فعلی و آینده را دچار عدم تعادل و سردرگمی خواهد کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعار حافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...) انجام گرفته است. روش پژوهش از نوع تحلیل کیفی به صورت کتابخانه‌ای و با استفاده از تکنیک فیش‌برداری و استفاده از منابع نظری و تئوری درباره هویت‌یابی کودکان می‌باشد با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت هویت‌یابی کودکان در بسترهایی چون خانواده، جامعه‌ و نظام تعلیم ‌و تربیت پا به عرصه وجود می‌گذارد، لذا گسترش آن در گرو توسعه این بسترهاست. بدین‌جهت هنگامی که پژوهشگران موضوع هویت‌یابی کودکان را می‌کاوند، ابتدا زمینه رشد و توسعه افراد و سپس توسعه جامعه را فراهم می‌آورند. توجه به حقوق کودکان در ابعاد مختلف نیز در کانون توجه جوامع و ادیان متفاوت در دنیا قرار دارد، به طوری که همواره قوانین متعدد در این زمینه از سوی سازمان‌ها و نهادهای مختلف به تصویب رسیده است. شناخت حق بر هنر، ادبیات و هویت کودک، به عنوان حقوق اساسی او نقش مؤثری در فرایند شکل‌گیری هویت کودک دارد. والدین اولین و نزدیک‌ترین مرجعی هستند که باید حقوق کودکان را در تمامی موارد اعم از آموزش و هویت‌یابی رعایت نموده و مسلماً در این زمینه یک پدر و مادر آگاه بیشترین و مفیدترین کمک را می‌تواند به فرزندش ارائه دهد. همچنین بررسی هنر در اشعار فارسی بیانگر تأثیر هنر بر پرورش شخصیت و هویت‌یابی کودکان و تکامل اخلاقی و توجه به بعد جسمانی انسان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - معرفی بانک اطلاعات کودکان کار و خیابان (1390-1302): راه برنامه‌ریزی و برون‌رفت از آسیب‌ها و مشکلات اجتماعی کودکان
        خسرو صالحی
        وجود آسیب‌ها و مشكلات اجتماعی در هر جامعه، كودكان را بیشتر از گروه‌های دیگر در معرض خطر قرار می‌دهد و به رشد و سلامت آنان آسیب می‌رساند. در كشور ما نیز، كودكان به دلایل مختلف (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و...) با آسیب‌ها و مشكلات متعددی رو به رو هستند. كودكان كار و خیابان چکیده کامل
        وجود آسیب‌ها و مشكلات اجتماعی در هر جامعه، كودكان را بیشتر از گروه‌های دیگر در معرض خطر قرار می‌دهد و به رشد و سلامت آنان آسیب می‌رساند. در كشور ما نیز، كودكان به دلایل مختلف (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و...) با آسیب‌ها و مشكلات متعددی رو به رو هستند. كودكان كار و خیابان از جمله كودكان در معرض آسیب هستند كه عمدتاً به دلایل اقتصادی، در خیابان‌ها به كار می‌پردازند و در واقع بیشترین وقت خود را در محیط‌های نا‌امن و پرمخاطره خیابان می‌گذرانند و در نتیجه، این كودكان، به ویژه دختران، بیشتر در معرض خطرات گوناگون قرار می‌گیرند. شناخت وضعیت، مشكلات و آسیب‌های این كودكان، گردآوری آمار، اطلاعات و منابع گوناگون در مورد آنان، آشنایی با علل و عوامل ایجادكننده این آسیب‌ها و افزایش آن‌ها، اولین گام در راه كمك‌رسانی به این كودكان و تلاش برای ایجاد تغییرات لازم در زندگی آنان به ‌منظور بهره‌مندی از حقوقشان است. كمبود اطلاعات و پراكندگی آن‌ها در ارتباط با كودكان در معرض آسیب به طور عام و كودكان كار و خیابان به طور خاص از جمله موانعی می‌باشد كه در راه برنامه‌‌ریزی و ساماندهی فعالیت‌های لازم برای رهایی آن‌ها از شرایط آسیب وجود دارد. طراحی بانک اطلاعات كودكان كار و خیابان می‌تواند در این زمینه، راه‌گشا باشد و انتقال آن از طریق بانک اطلاعات به نسل‌های آینده ضروری به نظر می‌رسد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - سیاست تقنینی كيفری ایران در قبال تأمین امنیت کودکان در فضای مجازی
        سیدعباس خلیل پور چالکیاسری
        پيشرفت خيره کننده فناوري اطلاعات در سال هاي آغازين سده بيست ويکم، دگرگوني هاي بيشماري را در زمينه هاي مختلف بوجود آورده و دروازه ديگري را به جهان نوين گشوده است؛ به گونه ای که تمام فعاليت هاي اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي و علمي بشر را به طور بنيادين دستخوش تغيير و تح چکیده کامل
        پيشرفت خيره کننده فناوري اطلاعات در سال هاي آغازين سده بيست ويکم، دگرگوني هاي بيشماري را در زمينه هاي مختلف بوجود آورده و دروازه ديگري را به جهان نوين گشوده است؛ به گونه ای که تمام فعاليت هاي اقتصادي، اجتماعي، سياسي، فرهنگي و علمي بشر را به طور بنيادين دستخوش تغيير و تحول قرار داده است. علم حقوق نيز به عنوان شاخه اي از علوم انسانی كه تنظيم روابط انسان ها را در چارچوب حيات جمعي به عهده داشته، با امعان نظر به دنیای مجازی و دسترسی آسان و ساده کودکان به اینترنت و وجود خطرات اجتناب ناپذیر در این پهنه گسترده، پرسش هایی را در خصوص اقدامات حقوقی در این عرصه پیش رو نهاده و برای جلوگیری از ورود غیرایمن کودکان در دنیای مجازی و اقدامات قانونی لازم برای حفاظت از آن ها، ابزارهایی را مطرح داشته است. اتخاذ رويكرد متمايز در حقوق كيفري ماهوي جرایم رایانه ای می تواند با اِعمال پیشگیری، آسیب ها نسبت به کودکان و نوجوانان را به حداقل ممکن کاهش دهد. در این میان، پرسش ها و تردیدهایی در زمینه حدود آزادی استفاده از اینترنت برای کودکان، حدود گردش آزاد اطلاعات در مقابل کاربران کودک، حفاظت از حریم خصوصی کودک در فضای مجازی و نهایتاً نقش مقررات حقوقی برای حفاظت و حمایت از این گروه آسیب پذیر که به سهولت می توانند در این دنیای بی حد و مرز در معرض سوء استفاده قرارگیرند، مطرح می شود. در اين پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی و تحلیل عقلی مطالب، به بررسي سیاست تقنینی نظام حقوق کیفری در حیطه تامین امنیت کودکان در فضای مجازی ضمن مطالعه مقایسه ای نظام حقوقي ايران و اسناد بين المللي، با هدف ارزیابی چگونگی مقابله و پيشگيري نسبت به جرايم ارتکابی در این زمینه و بيان مسائل و مشکلات و نقاط قوت و ضعف قوانين مصوب و همچنین ارائه پيشنهادات و راهکارهایی جهت حل مشکلات کنونی پرداخته شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - جلوه های سیاست افتراقی کیفری در قبال کودکان بزه دیده با نگاهی به قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399
        بهرام جعفری
        بزه دیدگی کودکان، تهدیدی فرا روی حساس ترین و مهمترین سرمایه های جامعه به شمار می رود. بر این مبنا، در اسناد بین المللی و قوانین داخلی کشورها، سیاست های افتراقی برای پیشگیری از بزه دیدگی و تقلیل و رفع آثار آن و همچنین ممانعت از بزه دیدگی ثانویه کودکان اتخاذ گردیده است. د چکیده کامل
        بزه دیدگی کودکان، تهدیدی فرا روی حساس ترین و مهمترین سرمایه های جامعه به شمار می رود. بر این مبنا، در اسناد بین المللی و قوانین داخلی کشورها، سیاست های افتراقی برای پیشگیری از بزه دیدگی و تقلیل و رفع آثار آن و همچنین ممانعت از بزه دیدگی ثانویه کودکان اتخاذ گردیده است. در مقاله حاضر با استفاده از روش کتابخانه ای-اسنادی و تحلیل توصیفی، تلاش شد تا جلوه های رویکرد سیاست افتراقی با هدف حمایت از کودکان بزه دیده در نظام حقوقی ایران با تأکید بر قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مورد بررسی قرار گیرد. یافته ها نشان می دهد که تا پیش از این، مقررات پراکنده و ناکافی، در جنبه های مختلف ماهوی و شکلی حمایت هایی را برای کودکان مقرر می داشت لیکن با تصویب قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب 1399، ضمن تعدد و توسعه دامنه مقررات حمایتی افتراقی، نگاه های پیشگیرانه و نظارت محور به ویژه از طریق مداخله قانونی در قبال اطفال و نوجوانانی که در وضعیت مخاطره آمیز و بزه دیدگی قرار دارند، افزایش یافته است. می توان گفت، این قانون، در هر دو جنبه ماهوی و شکلی، سیاست هایی افتراقی شامل تعیین جرایم مستقل و مجازات های اختصاصی با هدف حمایت از اطفال و نوجوانان و در نظر گرفتن تشکیلات نهادی، انتظامی و قضایی ویژه با هدف مدیریت، پیشگیری و مقابله با بزه دیدگی اطفال و کاستن از آثار آن را به وضوح مورد توجه قرار داده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - چگونگی پاسخ‌دهی به پدوفیلی‌ها در جرایم جنسی علیه کودکان؛ مجازات یا درمان؟
        امیر  سماواتی پیروز حسن بیگدلی
        پدوفیل به عنوان یکی از اختلالات روانی پارافیل و از گروه های کودک آزاری در پدوفیل های دگرجنس خواه، هم جنس گرا و دوسوگراست. این بیماری ناشی از احساسات و تخیلات فرد بوده و یکی از بهترین روش های شناسایی پدوفیلی ها نیز بررسی واکنش های غریزی فرد نسبت به محرک های صوتی و تصویری چکیده کامل
        پدوفیل به عنوان یکی از اختلالات روانی پارافیل و از گروه های کودک آزاری در پدوفیل های دگرجنس خواه، هم جنس گرا و دوسوگراست. این بیماری ناشی از احساسات و تخیلات فرد بوده و یکی از بهترین روش های شناسایی پدوفیلی ها نیز بررسی واکنش های غریزی فرد نسبت به محرک های صوتی و تصویری مربوط به کودکان است. نتایج حاصل از این پژوهش با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه ای دربردارنده آن است که این اختلال، درمان مشخص و قابل قبولی ندارد و اقداماتی نیز که از طرف صاحب نظران مطرح شده عمدتاً شامل درمان دارویی و ناتوان سازی جنسی است. در این رابطه چگونگی واکنش نظام حقوقی در پیشگیری از ارتکاب جرم بسیار مؤثر است زیرا فرد پدوفیلی همانند سایر بزهکاران در ابتدای امر اقدام به بررسی هزینه جرم می‌کند و اگر ببیند حکومت، حامی فعل مورد نظر است و او می‌تواند در پشت نقاب یک بیمار پنهان شود اقدام به انجام بزه مورد نظر می نماید؛ لیکن میزان مجازات بالا می‌تواند نوعی بازدارندگی جدی جهت پیشگیری از جرم باشد. در ایران با توجه به موارد اخیر و منطبق با فقه اسلامی برای مرتکبین این جرایم همراه با داشتن عناصر تشکیل دهنده جرم مجازات هایی طبقه ای در نظر گرفته شده است؛ بدین نحو که قانون‌گذار در موادی از قانون اقدام به جرم-انگاری اعمالی برخلاف شؤون نسبت به کودکان نموده و مجازات حبس و شلاق را در نظر گرفته و در موادی دیگر در صورت بروز اعمال جنسی مانند تفخیذ و مساحقه مجازاتی سنگین تر و در صورت انجام رفتار زنا و لواط مجازات به مراتب بالاتری را در نظر گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - حقوق کودکان و نوجوانان بزهکار در ایران: تحلیل چهار حوزه تعیّن بخش
        مریم شعبان سید محمد حسینی
        پژوهش حاضر، به دنبال مطالعه نحوه مواجهه چهار حوزه اصلی و مرجع در ایران و جهان با بزهکاری کودکان و نوجوانان است. در گام اول پژوهش، چهار حوزه اصلی و مرجع، شناسایی شدند که شامل قوانین و مقررات ایران، احکام دین اسلام، میثاق حقوق کودک در اسلام و کنوانسیون حقوق کودک، هستند و چکیده کامل
        پژوهش حاضر، به دنبال مطالعه نحوه مواجهه چهار حوزه اصلی و مرجع در ایران و جهان با بزهکاری کودکان و نوجوانان است. در گام اول پژوهش، چهار حوزه اصلی و مرجع، شناسایی شدند که شامل قوانین و مقررات ایران، احکام دین اسلام، میثاق حقوق کودک در اسلام و کنوانسیون حقوق کودک، هستند و سپس با رویکرد کیفی و روش تحلیل اسنادی مورد تحلیل و مداقه قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان می دهند که مواجهه با کودکان و نوجوانان بزهکار، در هر چهار حوزه تقریباً یکسان است. هر چند که سه حوزه مرتبط با ایران و جهان اسلام، با محوریت شریعت اسلام بخصوص تشیع مطرح شده اند و ریشه های آنها در دین اسلام نهفته است؛ و در برابر آنها کنوانسیون حقوق کودک به عنوان یک امر بین المللی بر اساس اعلامیه حقوق بشر و باور به اومانیسم تدوین شده است؛ اما در رابطه با چگونگی مواجهه با بزهکاری کودکان و نوجوانان، بسیار نزدیک عمل می کنند و نقاط اختلاف معناداری در بین رویه های آنها نیست. هر چهار حوزه، کودک را فاقد قدرت تصمیم گیری دقیق برای عمل دانسته و بزهکاری او را در قالب یک «خطا»ی معمول در جریان رشد او می پندارند. تا حد امکان کودک باید بخشیده شده و خطای او نادیده گرفته شود؛ انجام این عمل نیز جنبه اصلاحی و بازجامعه پذیری دارد که باید در درون خانواده کودک و توسط والدین و یا سرپرستان قانونی کودک صورت پذیرد. در صورتی که بزهکاری کودک محدود نباشد، مثل صدمه به غیر، که نقض حقوق دیگران را به دنبال داشته، هر سه حوزه، تلاش برای حداقل مجازات و تعیین مجازات در راستای اصلاح و بازجامعه پذیری را تأکید می کنند. تنها نقطه ایجاد تفاوت در تعریف کودک و بازه سنی آن است که مخاطبان اجرای قواعد مربوط به مواجهه با بزهکاری کودکان و نوجوانان را متفاوت می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - تنوع و سرعت استقرار فرآیندها و راهبردهای نظم بخش هیجان های غم، خشم، ترس و درد در کودکان: یک مطالعة کيفی
        علیرضا زرندی شعله امیری حسین مولوی
        این مطالعه باهدف تدوين الگوی تحولی بر اساس تنوع و سرعت استقرار فرآیندها و راهبردهای نظم بخش هيجان برای غم، خشم، درد و ترس انجام شد. مطالعه کیفی و از نوع تحليل محتوای جهت دار بود. مشارکت کنندگان در این مطالعه 108 کودک 4 تا 12 ساله بودند. داده ها از طریق انجام مصاحبه فردی چکیده کامل
        این مطالعه باهدف تدوين الگوی تحولی بر اساس تنوع و سرعت استقرار فرآیندها و راهبردهای نظم بخش هيجان برای غم، خشم، درد و ترس انجام شد. مطالعه کیفی و از نوع تحليل محتوای جهت دار بود. مشارکت کنندگان در این مطالعه 108 کودک 4 تا 12 ساله بودند. داده ها از طریق انجام مصاحبه فردی و مشاهده کودکان پس از خواندن سناریوهای هیجان یا تجربه یک موقعیت هیجانی واقعی گردآوری شد. نتایج بر اساس کدگذاری رفتارها، خرده راهبردها، راهبردها و فرآیندهای تنظیم هیجان برای چهار هیجان غم، ترس، خشم و درد تحلیل شد. یافته ها مؤید تأثیرپذیری نظم بخشی هیجان از افزایش سن است، لذا پدیدهای تحول وابسته است. یافته ها نشان داد خط سير تحولی فرآيندهای نظم بخشی برای هر چهار هيجان يکسان و هم شکل است. آنچه در تحول انواع هیجانها متفاوت است، سرعت استقرار و تنوع فرآيندها و راهبردهای نظم بخش بسته به نوع هيجان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - مدل‌یابی معادلات ساختاری ارتباط بین تجربه مراقبت در کودکی، حساسیت به طرد، پذیرش بی‌قید و شرط خود و تصور از آینده در کودکان و نوجوانان کار
        نرجس قاسمی یاسر رضاپور میرصالح محمدهادی صافی
        کودک کار یکی از آسیب‌های اجتماعی جامعه امروز است. هدف این پژوهش ارزیابی مدل ساختاری پذیرش بی‌قید و شرط خود، حساسیت به طرد، تصور از آینده و تجربه مراقبت در کودکی در کودکان کار بود. این مطالعه از نوع همبستگی بود که به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شد. از بین کودکان ک چکیده کامل
        کودک کار یکی از آسیب‌های اجتماعی جامعه امروز است. هدف این پژوهش ارزیابی مدل ساختاری پذیرش بی‌قید و شرط خود، حساسیت به طرد، تصور از آینده و تجربه مراقبت در کودکی در کودکان کار بود. این مطالعه از نوع همبستگی بود که به روش مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شد. از بین کودکان کار شهرهای یزد و اصفهان در سال 1399، 160 نفر به شیوه نمونه‌گیری دردسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه‌های پذیرش بی‌قید و شرط چمبرلین و هاگا، حساسیت به طرد داونی و فلدمن، انتظار از آینده مک ویرتر و تجربه مراقبت در کودکی بیفولکو، براون و هریس پاسخ دادند. یافته‌ها نشان داد که پذیرش بی‌قید و شرط بر حساسیت به طرد تأثیر منفی معنا‌دار داشت (05/0>P). مراقبت نامناسب در دوره‌ کودکی با تصور از آینده رابطه منفی معنا‌دار و با حساسیت به طرد رابطه مثبت معنا‌دار داشت. همچنین حساسیت به طرد بر تصور از آینده تأثیر منفی معنادار داشت(05/0>P). یافته‌ها از تأثیر مستقیم پذیرش بی‌قید و شرط بر تصور از آینده حمایت نکردند. با توجه به یافته‌ها می‌توان نتیجه گرفت که با بهبود کیفیت مراقبت در کودکی و پذیرش بی‌قید و شرط خود و کاهش حساسیت به طرد در کودکان کار می‌توان به بهبود زندگی آنان کمک کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - نقد و بررسی برخي از حکايت¬هاي بازنویسی شده عطار برای نوجوانان
        دکتر سجاد نجفی بهزادی معصومه  مهری زیبا علیخانی
        متون عرفاني مفاهيم و پيام هاي ارزشمندي براي کودکان و نوجوانان در بر دارند. بازنويسي خلاق اين متون مي تواند کودکان و نوجوانان را با مطالب مهم عرفاني آشنا سازد. هدف اين پژوهش بررسي تطبيقي برخي از حکايات عطار نيشابوري با متن بازنويسي شده آن از مجموعه بازنويسي هاي مهدي آذ چکیده کامل
        متون عرفاني مفاهيم و پيام هاي ارزشمندي براي کودکان و نوجوانان در بر دارند. بازنويسي خلاق اين متون مي تواند کودکان و نوجوانان را با مطالب مهم عرفاني آشنا سازد. هدف اين پژوهش بررسي تطبيقي برخي از حکايات عطار نيشابوري با متن بازنويسي شده آن از مجموعه بازنويسي هاي مهدي آذريزدي براي شناخت اصول مهم يک بازنويسي خلاق است. روش پژوهش به صورت تحليل محتوا و اسنادي است. با مطالعه حکايت ها از متن اصلي و تطبيق آن ها با متن بازنويسي شده به بررسي آن ها از منظر عناصر داستان و شيوه هاي مناسب بازنويسي پرداخته شده است. نتايج نشان داد که آذريزدي با تغيير درون مايه عرفاني و تبديل آن به درون مايه اخلاقي به دنبال آشنا کردن کودکان با متون عرفاني بوده است. افزايش تعداد شخصيت ها، افزايش عنصر کشمکش و گفت وگو، گسترش فضاها و حوادث فرعي و تغيير عنوان داستان ها از مهم ترين تکنيک هايي است که آذريزدي براي بازنويسي ها در نظر داشته است. ارائه درون مايه داستان به شکل مستقيم و عدم توجه به عنصر تعليق از جمله نقاط ضعف بازنويسي هاي آذريزدي است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - شيوه‌هاي تعميق باورهاي ديني در کودکان
        عاطفه  سوهاني
        تربيتديني فرزند يك ضرورت است. كساني كه تربيت كودكان و نوجوانان خود را از وظايف خويش به حساب نمي‌آورند و بيشتر به امور روزمره ميپردازند، بايد منتظر پيامدهاي اين بي‌توجهي باشند. عمق بخشيدن به آموزه‌هاي ديني در کودکان، آنان را از آسيبهاي اخلاقي و اجتماعي مصون ميدارد؛ چرا چکیده کامل
        تربيتديني فرزند يك ضرورت است. كساني كه تربيت كودكان و نوجوانان خود را از وظايف خويش به حساب نمي‌آورند و بيشتر به امور روزمره ميپردازند، بايد منتظر پيامدهاي اين بي‌توجهي باشند. عمق بخشيدن به آموزه‌هاي ديني در کودکان، آنان را از آسيبهاي اخلاقي و اجتماعي مصون ميدارد؛ چرا که بسياري از شرارتهاي افراد ناشي از نداشتن تربيت ديني و اخلاقي ميباشد و دروني شدن ارزشهاي ديني سبب ميگردد آنان در برابر اين انحرافات مقاومت بيشتري داشته باشند. والدين و مربيان اگر بخواهند کودکان را با معارف ديني آشنا کنند و اين امر را در آنان نهادينه سازند، بايد از سنين کودکي و نوجواني شروع کنند. در نظام تربيتي اسلامي، آغاز تعليم و تربيت با استفاده از روش‌شناسي و بررسي شيوه هاي صحيح تربيتي جايگاه ويژه-يي دارد. درخت پرثمر تربيت آنگاه به بار مينشيند که نظريه‌هاي تربيتي در قالب شيوه‌هاي صحيح و درست به اجرا درآيد. روشهاي تشويق، الگوآفريني، محبت‌ورزي، بصيرت‌بخشي و قصه گويي از جمله مؤثرترين روشهاي قرآني هستند که ميتوانند والدين و مربيان را در دروني کردن آموزه-هاي ديني در کودکان و نوجوانان ياري نمايند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - آموزش حفاظت از محیط‌زیست به کودکان (با تأکید بر آموزه‌های دینی)
        اسماعیل خارستانی
        شکلگيري نگرش، ارزشها، تعهد و مهارتهاي مورد‌ نياز براي حفظ و پشتيباني‌ محيط‌زيست در افراد، از سنين پايه آغاز ميشود. آموزش از مهمترین و مؤثرترین شیوه‌های افزایش ادراک فرد و مهارت نسبت به مسائل و مشکلات محیط‌زیستی است و تغییرات رفتاری مثبت و پایدار را در راستای حفظ محیط‌زی چکیده کامل
        شکلگيري نگرش، ارزشها، تعهد و مهارتهاي مورد‌ نياز براي حفظ و پشتيباني‌ محيط‌زيست در افراد، از سنين پايه آغاز ميشود. آموزش از مهمترین و مؤثرترین شیوه‌های افزایش ادراک فرد و مهارت نسبت به مسائل و مشکلات محیط‌زیستی است و تغییرات رفتاری مثبت و پایدار را در راستای حفظ محیط‌زیست بدنبال دارد. اگر آموزش حفاظت از محیط‌زیست از ابتدا برای کودکان آغاز شود، تغییراتی را در نگرش، آگاهی و مهارتهای آنان ایجاد خواهد‌ کرد و کودکان میتوانند بطور کاربردی در محیط پیرامون خود به حفاظت از محیط‌زیست پرداخته و از منابع بطور صحیح استفاده نمایند. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تحلیل آموزش محیط‌زیست به کودکان، با تأکید بر آموزه‌های دینی، و بروش توصیفی‌ ـ ‌تحلیلی، با استفاده از فیش‌برداری انجام شده است. در این تحقیق، پس از بررسی تحقیقات انجام شدة مرتبط، تعاریف و اصطلاحات متصل با پژوهش ارائه شده است. در ادامه، جایگاه محیط‌زیست، اهمیت حفظ محیط‌زیست، آموزش، بستر اصلی محیط‌زیست، ضرورت آموزش محیط‌زیست، فلسفۀ آموزش محیط‌زیست، اهداف آموزش محیط‌زیست، تأثیر محیط‌زیست سالم بر انسان و ضرورت آموزش کودکان برای حفاظت از محیط‌زیست، مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. مهمترین نتیجۀ بدست آمده اینست که حفاظت از محیط‌زیست را باید از کودکی آموزش داد چراکه آموزش در کودکی، مشارکت برای حفاظت از محیط‌زیست در بزرگسالی را بدنبال دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - تحلیلی انتقادی از سبک معنویت برای کودکان در آمریکا و مبانی کابالایی آن
        زینب  برخورداری سوده  جعفری
        سبک معنویت برای کودکان ((SFK) Spirituality For Kids) بعنوان یک سبک آموزشی، توسط کارن برگ در امریکا پایه‌‌گذاری شده و بر باورها و اصول کابالایی که یکی از شاخه های عرفان یهودی است، مبتنی است. این سبک تأکید دارد که همۀ کودکان در سراسر جهان و با هر دینی، باید تجارب معنوی دا چکیده کامل
        سبک معنویت برای کودکان ((SFK) Spirituality For Kids) بعنوان یک سبک آموزشی، توسط کارن برگ در امریکا پایه‌‌گذاری شده و بر باورها و اصول کابالایی که یکی از شاخه های عرفان یهودی است، مبتنی است. این سبک تأکید دارد که همۀ کودکان در سراسر جهان و با هر دینی، باید تجارب معنوی داشته باشند. بنابرین از دید بنیانگذاران آن، اینکه اکثر مخاطبان این سبک، اعلام نمایند که مسیحی یا مسلمان هستند، تأثیری بر عملکرد جنبش معنویت برای کودکان ندارد، زیرا آنها نسبت به هر مکتبی گشودگی دارند؛ بعبارت دیگر، فراتر از ادیان عمل نموده و از مبانی خود بعنوان یک گرایش و هدیۀ معنوی بحث میکنند و بر این باورند که کودکان حق دارند از گنجهای معنوی جهان بهره مند شوند. سبک معنویت برای کودکان، در حال حاضر به چند زبان ترجمه شده و در مسیر گسترش و ورود به کشورهای مختلف جهان است. بر عهدۀ پژوهشگران و متولیان این حوزه است که به بررسی این سبک پرداخته و مبانی و منابع آن را شناسایی كرده و مورد سنجش قرار دهند تا چنانچه در برهه یی از زمان، تصمیمی اتخاذ شد که حرکت مشابهی در ایران انجام شود یا حتی از طرف بنیانگذاران این سبک ـ با توجه به فعالیت بین‌المللی آنها ـ اقدامی صورت گیرد، پیش از آن و بدون در نظر گرفتن اینکه آیا با اقبال روبرو خواهد شد یا نه، مبانی این سبک بررسی شده باشد. مقالۀ حاضر پژوهشی علمی و دانشگاهی است که به معرفی مبانی سبک معنویت برای کودکان و بررسی انتقادی آن میپردازد و عملی شدن یا حتی اجرایی نشدن آن در ایران، خارج از رویکرد مقاله است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - تأملی بر مبانی رهیافت ارتقاي ادراک کودکان از محیط زیست با بهره‌گیری از هنر محیطی
        فائزه‌السادات  حسنی حلم
        امروزهرهیافتی جدید و راهبردی برای آموزش مفاهیم و بایسته‌های محیط زیست به کودکان در حال شکلگیری است که بر پایة هنر محیطی استوار است. هدف از این رهیافت تبدیل بحران زیستی به یک گفتمان اندیشه‌ورزانه در راستاي بهبود درک عمیق و مهارتهای تفکر، هوشیار کردن و تقویت حواس، پرورش چکیده کامل
        امروزهرهیافتی جدید و راهبردی برای آموزش مفاهیم و بایسته‌های محیط زیست به کودکان در حال شکلگیری است که بر پایة هنر محیطی استوار است. هدف از این رهیافت تبدیل بحران زیستی به یک گفتمان اندیشه‌ورزانه در راستاي بهبود درک عمیق و مهارتهای تفکر، هوشیار کردن و تقویت حواس، پرورش احساسات و ایجاد نگرشي تازه و متفاوت نسبت به رابطة انسان با محیط زیست بواسطة هنر با موضوعیت محیط زیست است. پژوهش حاضر به بررسی مبانی راهکارهای ارائه شده دربارة رهیافتی میپردازد که بکار بستن آن در هنر محیطی میتواند موجب ارتقاي ادراک و فهم کودکان از محیط زیست شود. بر همين اساس، در این نوشتار که به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است، جایگاه آفرینشهای هنری و کاوشگری هنری در بستر طبیعت، بمنظور بهبود تفکر و گفتگوی اندیشه‌ورزانه در مورد محیط زیست به کودکان، ارزيابي میشود. یافته‌های این پژوهش نشان میدهد که هنر محیطی با ماهیت ارتباط سهل و آسان با مخاطب و قابلیت دوسویه، عینی، تجربی، تأملی، تعاملی با محیط زیست، میتواند در مقام روش، محرک و واسطه در مسیر اندیشه‌ورزی کودکان برای تعامل مسالمت‌آمیز با محیط زیست و تربیت شهروندانی متفکر و متعهد، بکار گرفته شود. ویژگی برجستة این رهیافت، ابتناء آن بر روشهای بصری، نمادین و مفهومی در هنر محیطی، در برابر روشهای صرفاً علمی در برخی از رهیافتهای رایج است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - هیجان‌های معرفتی در طی فعالیت‌‌های حل مسأله ریاضی در میان کودکان با ناتوانی یادگیری در ریاضی
        آزاده  پوررزاق حمیدرضا حسن آبادی مهدی عرب‌زاده
        هدف پژوهش حاضر مطالعه تاثیر سطح دشواری سوال ریاضی بر روی هیجانات معرفتی (سردرگمی، تعجب، کنجکاوی، لذت، اضطراب، ناامیدی و بی حوصلگی) و مقایسه آن در بین کودکان دختر و پسر پایه پنجم، و ششم با ناتوانی ریاضی (MLD) در مقابل کودکان بدون ناتوانی در طی فعالیت حل مسئله ریاضی بود چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر مطالعه تاثیر سطح دشواری سوال ریاضی بر روی هیجانات معرفتی (سردرگمی، تعجب، کنجکاوی، لذت، اضطراب، ناامیدی و بی حوصلگی) و مقایسه آن در بین کودکان دختر و پسر پایه پنجم، و ششم با ناتوانی ریاضی (MLD) در مقابل کودکان بدون ناتوانی در طی فعالیت حل مسئله ریاضی بود. روش پژوهش حاضر از نوع علی- مقایسه ای بود. جامعه آماری این پژوهش کليه دانش آموزان دختر و پسر مدارس مقاطع ابتدایی و مراکز اختلالات شهر شيراز که با توجه به هدف پژوهش ۱۵ نفر دانش آموز دارای ناتوانی ریاضی (۵ دختر و ۱۰ پسر) و ۱۵ نفر دانش آموز قوی (۸ دختر و ۹ پسر) انتخاب شدند. روش آماری این پژوهش تحلیل واریانس اندازه گیری مکرر و تحلیل واریانس چند متغیری بود. نتایج نشان داد که دشواری سوالات هیجان های اضطراب، ناامیدی، بی حوصلگی را در گروه ناتوانی یادگیری نسبت به گروه قوی افزایش داده است. هیجان تعجب با افزایش دشواری سوال در این کودکان افزایش یافته است اما در هیجان کنجکاوی و لذت بین این دو گروه تفاوت معناداری دیده نشد. این یافته ها در مجموع نشان می دهد که دشواری سوالات نقش بسزایی دارد، اما آنچه که از یافته های این پژوهش قابل توجه است نقش پررنگی است که علاوه بر دشواری، ناتوانی ریاضی در شدت بروز این هیجانات از خود نشان داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - حق بر آموزش کودکان توان خواه ذهنی از منظر اسناد بین المللی حقوق بشر و حقوق ایران
        هدی سادات پرن محمد علی پورمتقی
        حق بر آموزش، به عنوان یک حق بشری، از مهم رین حقوق مصرح در اسناد بین المللی و داخلی برای همه انسان ها می باشد و در اسناد بین‌المللی هم چون اعلامیه جهانی حقوق بشر و قوانین داخلی ایران مانند قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته است. از حساس ترین طیف های برخوردار از حق بر آموز چکیده کامل
        حق بر آموزش، به عنوان یک حق بشری، از مهم رین حقوق مصرح در اسناد بین المللی و داخلی برای همه انسان ها می باشد و در اسناد بین‌المللی هم چون اعلامیه جهانی حقوق بشر و قوانین داخلی ایران مانند قانون اساسی مورد اشاره قرار گرفته است. از حساس ترین طیف های برخوردار از حق بر آموزش، کودکان توان خواه ذهنی هستند که زمینه ها و دلایل مختلفی ممکن است آنان را در رسیدن به حق خود با موانعی مواجه نماید. مسلم است که کم توانی نباید مانع برخورداری کودکان از این حق مهم بشری گردد؛ اما متاسفانه در عمل ما شاهد چالش ها و مشکلاتی در حوزه بین المللی و داخلی در ایران که مانع تحصیل و آموزش به موقع و مناسب کودکان توان خواه ذهنی می باشند، هستیم. از مهمترین مشکلات در این رابطه، خلأ قانونی و به تبع آن کاستی ها و نواقص اجرایی در نظام داخلی برای حمایت و تأمین همه جانبه حق بر آموزش در مورد کودکان توان خواه ذهنی است. در این رابطه لازم است، قانون گذار با توجه به وضعیت خاص کودکان توان خواه ذهنی، به این موضوع توجه ویژه ای مبذول دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - نقش خانواده در تحول و شکلگیری هویت در کودکان
        زهرا  تقی‌زاده قوام کبری  احمدوند زهره  احمدی
        یکی از موضوعهای پایه يی دنیای مدرن، مسئلة هویت است که این نوشتار به بررسی آن در کودکان پرداخته است. کودکان یکی از تأثیرپذیرترین و آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه بحساب می آیند. خانواده نخستین بستری است که انسان در آن به جستجو و فهم خویشتن میپردازد و بخشی از هویت انتسابی خود ر چکیده کامل
        یکی از موضوعهای پایه يی دنیای مدرن، مسئلة هویت است که این نوشتار به بررسی آن در کودکان پرداخته است. کودکان یکی از تأثیرپذیرترین و آسیب‌پذیرترین اقشار جامعه بحساب می آیند. خانواده نخستین بستری است که انسان در آن به جستجو و فهم خویشتن میپردازد و بخشی از هویت انتسابی خود را دریافته و بدنبال کسب هویتهای اکتسابی، با افراد خانواده ـ بعنوان نخستین تلاشهای لازم در فرایند هویت‌یابی ـ تعامل میکند و رشد می یابد. بر همين اساس، يكي از تأثیرگذارترین عوامل در فرایند هویت‌یابی فرد، خانواده است. این مقاله به بررسی تعدادی از مهمترین مسائل و چالشهای نهاد خانواده که تأثیر بسزایی بر فرایند هویت‌یابی کودکان دارند، میپردازد. در ادامه به بررسی ابعاد تأثیرگذار خانواده بر فرایند هویت‌یابی کودکان همچون سطوح متفاوت انسجام و انعطاف‌پذیری خانواده، اشتغال مادر خانواده، اشتغال کودکان و در واقع استثمار آنها در سنین پایین، سبک فرزندپروری خانواده و همچنین تغییرات کمّی در چارچوب خانواده ـ همچون فقدان یکی از والدین یا هر دو و تعداد کودکان ـ ميپردازيم كه رابطه‌يي معنادار با فرایند شکلگیری و تحول هویت در کودکان دارد و بخشی از عوامل متعدد و پیچیده‌يی که هویت‌یابی در کودکان را دچار تحول میکند، برای ما روشن میسازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - تبیین حقوق کودک در دوره بحران و قرنطینه
        سینا ترکاشوند
        انسان برای زندگی اجتماعی خویش نیازمند امنیت جسمی، روحی، اقتصادی و... است. کودکان ‏نیز که پایه و اساس رشد جسمی، عقلی و اجتماعی آنان، از همان سالهای نخست زندگی آغاز ميشود، با توجه به وضعیت خاصشان بلحاظ جسمی و روحی، نیاز به حمایتها و مراقبتهای ویژه دارند. این ‏اقدامات باید چکیده کامل
        انسان برای زندگی اجتماعی خویش نیازمند امنیت جسمی، روحی، اقتصادی و... است. کودکان ‏نیز که پایه و اساس رشد جسمی، عقلی و اجتماعی آنان، از همان سالهای نخست زندگی آغاز ميشود، با توجه به وضعیت خاصشان بلحاظ جسمی و روحی، نیاز به حمایتها و مراقبتهای ویژه دارند. این ‏اقدامات باید مفهوم و قالبي متناسب یافته و با توجه به ناتوانی کودکان برای استیفای مستقیم حقوق خود، جنبه‏های حمایتی وسیعی پیدا کنند؛ بگونه‌يی که بزرگسالان، الزام ناشی از حمایت آنها ‏را کاملاً احساس کنند. در همين راستا هدف پژوهش حاضر تبیین حقوق کودک در دورة بحران و قرنطینه میباشد. توجه به حقوق کودک، فقط بحث جوامع امروزی نیست بلکه دین مبین اسلام نيز ‏به حقوق کودک توجه داشته است. احترام و تکریم کودک، پرهیز از خشونت و بدرفتاری با کودکان، رعایت عدالت و پرهیز از تبعیض از جمله آموزه‌های اسلام در این حوزه هستند. روش پژوهش، توصیفی ـ تحلیلی است، بدین صورت که ابتدا به تبیین حقوق کودک بصورت عام پرداخته، سپس به تحلیل حقوق کودک در شرایط بحران و قرنطینه میپردازد. یافته‌های پژوهش بیانگر آنست که در دورة بحران و قرنطینه، حق بازی کردن کودکان و جنب و جوش از آنها سلب میشود، همچنین کودک‌آزاری توسط بزرگسالان شیوع پیدا میکند و حقوق اخلاقی و تربیتی کودکان نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. نتایج پژوهش نشان داد که کودکان در شرایط بحران و قرنطینه توانایی کمتری نسبت به بزرگسالان برای دستیابی به حقوقشان دارند، زيرا حقوقشان اغلب توسط بزرگسالان پایمال میشود و در مراجعه مستقل به مراجع قانونی برای تظلم و دادخواهی نيز کاملاً وابسته به بزرگسالان هستند. تبیین حقوق کودک در شرایط بحران و قرنطینه مبیّن نیازمندیهای اساسی و بنیادین کودکان و نیز تکالیف خانواده، جامعه و دولت در رفع نیازهای آنان بوده و متضمن تدابیر اجرایی در حمایت از کودکان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - حق بر زندگی خانوادگی کودکان در پرتو نظام حقوق بشر
        مهری توتونچیان مینا سرشار
        خانواده نقش بی بدیلی در تأمین سلامت فرد و جامعه دارد؛ از این رو کودکان باید تحت مراقبت والدین و در چارچوب خانواده رشد و نمو یابند. منظور از مراقبت والدین، حفظ ارتباط و تداوم تماس کودک با خانواده است. پژوهش حاضر با مروری بر اسناد بین‌المللی به ضرورت حق زندگی خانوادگی کود چکیده کامل
        خانواده نقش بی بدیلی در تأمین سلامت فرد و جامعه دارد؛ از این رو کودکان باید تحت مراقبت والدین و در چارچوب خانواده رشد و نمو یابند. منظور از مراقبت والدین، حفظ ارتباط و تداوم تماس کودک با خانواده است. پژوهش حاضر با مروری بر اسناد بین‌المللی به ضرورت حق زندگی خانوادگی کودکان در پرتو نظام حقوق بشر پرداخته است. خانواده به مثابه یگانه زیربنای استوار جامعه و نخستین نهاد اجتماعی، واحد طبیعی و بنیادی است که در طول تاریخ همواره در جایگاه حامی و تأمین کننده نیازهای اساسی اعضای خود عمل کرده است. عوامل متعدد و متنوع در چند قرن گذشته و به ویژه دهه‌های اخیر موجبات تغییرات چشمگیری در تعریف و ساختار و کارکرد خانواده و نقش دولت در این نهاد را فراهم آورده است. نظام بین‌المللی حقوق بشر نیز با امعان نظر به متغیر بودن مفهوم خانواده و اینکه این مفهوم از یک مکان به مکان دیگر و از یک زمان به زمان دیگر و بسته به شرایط تاریخی، اجتماعی و فرهنگی متغیر است ضمن تصدیق وجود اشکال مختلفی از طبقات اجتماعی در سراسر دنیا، هیچ تعریف خاصی از خانواده و انواع آن ارائه نمی‌دهد. با وجود این، حق بر زندگی خانوادگی کودکان در نظام بین‌المللی حقوق بشر به عنوان حق بنیادین به رسمیت شناخته شده است؛ و علاوه بر اقرار به حق بر زیستن در خانواده برای کودک، حق ازدواج و تشکیل خانواده و حمایت از نهاد خانواده مورد مداقه قرار گرفته است که این حقوق ریشه در شأن و کرامت و آزادی انسان دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - ساخت و هنجاريابی آزمون رايانه‌ای حافظه‌ی کاری کودکان
        علی اکبر شریفی حسین زارع
        در مورد حافظه کاري در كودكان به دليل چالش‌هاي اساسي در ارزيابي آن، ابزارهاي اندکي وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف ساخت و هنجاريابي آزمون رايانه‌اي حافظه کاري براي کودکان انجام شد. روش اين پژوهش، توصيفي و از نوع آزمون‌سازي است از ميان دانش‌آموزان پايه‌‌هاي اول تا ششم ابتداي چکیده کامل
        در مورد حافظه کاري در كودكان به دليل چالش‌هاي اساسي در ارزيابي آن، ابزارهاي اندکي وجود دارد. پژوهش حاضر با هدف ساخت و هنجاريابي آزمون رايانه‌اي حافظه کاري براي کودکان انجام شد. روش اين پژوهش، توصيفي و از نوع آزمون‌سازي است از ميان دانش‌آموزان پايه‌‌هاي اول تا ششم ابتدايي شهرکرد، ۳۲۴ دانش‌آموز با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شد و با برنامه سنجش حافظه کاري کودکان مورد سنجش قرار گرفتند. نتايج تحليل عامل اکتشافي به روش تحليل مؤلفه‌‌هاي اصلي و چرخش واريمکس نشان داد که 9 خرده‌مقياس 54 /86 درصد از واريانس داده‌‌ها را تبيين مي‌کنند. عامل اول، دوم، سوم و چهارم به ترتيب 42/29، 78/19، 86/18 و 49/18 درصد از واريانس را تبيين كردند. همچنین ضريب اعتبار بازآزمايي 814/0 براي كل آزمون به‌دست آمد و همبستگي بين مجموعه آزمون حافظه فعال براي کودکان )حافبک) و برنامه سنجش حافظه کاري کودکان در دامنه 513/0 تا 791/0 بود در مجموع یافته‌‌های پژوهش نشان داد که برنامه رايانه‌اي سنجش حافظه کاري کودکان، ويژگي‌هاي روان‌سنجي رضايت‌بخشي در جامعه کودکان ايراني دارد و مي‌توان از آن در سنجش حافظه کاري كودكان استفاده کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - بررسی حمایت های قانونی از کودکان زیر 8 سال در اینستاگرام
        فاطمه عبدی
        زمینه و هدف: کودکان یکی از آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند و به‌واسطه نقض حقوق شان در معرض انواع بزه دیدگی‌ها قرار می‌گیرند. همچنین حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی نیز مسئله‌ای بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش ابتدا به رابطه انتشار تصاویر کودکان در اینستاگرام توسط وال چکیده کامل
        زمینه و هدف: کودکان یکی از آسیب پذیرترین اقشار جامعه هستند و به‌واسطه نقض حقوق شان در معرض انواع بزه دیدگی‌ها قرار می‌گیرند. همچنین حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی نیز مسئله‌ای بسیار حائز اهمیت است. در این پژوهش ابتدا به رابطه انتشار تصاویر کودکان در اینستاگرام توسط والدین و حریم خصوصی آن‌ها و سپس به آسیب‌های انتشار تصاویر کودکان بر شخصیت آن‌ها پرداخته شده و در ادامه قلمرو حمایت‌های قانونی از حریم خصوصی کودکان در اینستاگرام مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از این پژوهش پرداختن به ضرورت و لزوم وجود حمایت‌های قانونی از حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی جهت حفظ سلامت و امنیت روانی آن‌ها در آینده می‌باشد. روش: این پژوهش با استفاده از اسناد و منابع کتابخانه‌ای و به روش توصیفی و تحلیلی نگارش یافته است. یافته‌ها: فضای مجازی آمیزه‌ای از فرصت‌ها و تهدیدهاست. امروزه شماری از والدین در شبکه اجتماعی اینستاگرام با نقض برخی حقوق کودکان خود مانند حق تصویر، باعث افزایش دنبال کنندگان صفحه اینستاگرام خود شده و بدینوسیله جذب تبلیغات و درآمدزایی می‌کنند. همچنین یافته‌ها حاکی از آن است که خلأهای قانونی قابل‌توجهی در زمینه حمایت از حریم خصوصی کودکان در فضای مجازی وجود دارد که این خلأها باعث آسیب‌های جدی به ابعاد مختلف شخصیت این کودکان در آینده خواهد شد. نتیجه‌گیری: حمایت از کودکان به دلیل قرارگرفتن آن‌ها در یک موقعیت نابرابر هنگام ایفای نقش در فضای مجازی، امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. پیشرفت فناوری و قدم گذاشتن در عصر دیجیتال، نیازمند وضع قوانین حمایتی و سازوکارهای حقوقی اختصاصی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - واکاوی گفتمان تاریخی تولد مدرسه مدرن از منظر مناسبات قدرت پیرامون زندگی کودکان
        مرضیه عالی
        هدف اصلی این مقاله واکاوی گفتمان تاریخی تولد مدرسه مدرن از منظر مناسبات قدرت در زندگی کودکان است. از این‌رو جهت تحلیل مناسبات قدرت در زندگی کودکان، با استفاده از مفروضه‌های تحلیل گفتمان انتقادی میشل فوکو به بررسی شرایط تولد و تحولات مدرسه در گفتمان مدرن پرداخته شد و همس چکیده کامل
        هدف اصلی این مقاله واکاوی گفتمان تاریخی تولد مدرسه مدرن از منظر مناسبات قدرت در زندگی کودکان است. از این‌رو جهت تحلیل مناسبات قدرت در زندگی کودکان، با استفاده از مفروضه‌های تحلیل گفتمان انتقادی میشل فوکو به بررسی شرایط تولد و تحولات مدرسه در گفتمان مدرن پرداخته شد و همسویی این تحولات با قدرت مورد تحلیل قرار گرفت. برای تأمین هدف مطالعه ابتدا با استفاده از روش تحلیل اسناد، تاریخچه شکل‌گیری مدرسه از منظر فوکو و شارحان رویکرد او در نظام‌های تربیتی توصیف شد. با توجه به توصیف انجام‌شده نحوه این دگردیسی از مراقبت‌های تعذیبی مبتنی بر بدن تا شکل گیری شیوه‌های نهادی مراقبت از زندگی کودکان و توسعه مدارس بوده است. بر این مبنا، مهم‌ترین تحولات گفتمانی عبارت‌اند از ظهور شیوه‌های مراقبت مدرن پیرامون کودکی، پنهان‌شدگی مراقبت تنبیهی پیرامون کودکان و درنهایت گسترش قدرت مدرن بر روح کودک در مدرسه مدرن. پس از توصیف تحولات گفتمانی، مناسبات قدرت پیرامون آن بر مبنای تحلیل اسناد پیرامون رویکرد گفتمانی به کودکی و تربیت مورد واکاوی قرار گرفت و نتایج نشان داد که تولد مدرن و شاخه‌های مختلف دانشی همچون روان‌شناسی کودکی و جامعه‌شناسی که به دانش تربیتی شکل داده است، حاصل تحول در ساختارهای زیرین اجتماعی، اقتصادی و سیاست‌های جمعیتی و فناوری‌های انضباطی بوده و لزوماً به رهایی کودکان منجر نشده و ازاین‌رو به تعبیر فوکو زندگی کودکان نیازمند رهایی‌بخشی نه از نهادها بلکه از نظام های سلطه است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - بررسی تطبیقی تفکر انتقادی در فلسفه اجتماعی هورکهایمر و «برنامه فلسفه برای کودکان»
        معصومه رمضانی فینی خسرو باقری نوع پرست یحیی  قائدی
        مقاله حاضر مطالعه‌ای تطبیقی جهت بررسی نسبت میان مبانی، اهداف و روش تفکر انتقادی در فلسفه اجتماعی هورکهایمر و برنامه فلسفه برای کودکان و نقد دو رویکرد است. در این راستا 3 سؤال پژوهشی مطرح شده است که مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این سؤال‌ها ناظر به تبیین مبانی، اهداف و ر چکیده کامل
        مقاله حاضر مطالعه‌ای تطبیقی جهت بررسی نسبت میان مبانی، اهداف و روش تفکر انتقادی در فلسفه اجتماعی هورکهایمر و برنامه فلسفه برای کودکان و نقد دو رویکرد است. در این راستا 3 سؤال پژوهشی مطرح شده است که مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این سؤال‌ها ناظر به تبیین مبانی، اهداف و روش و نسبت میان آن‌ها می‌باشد. برای پاسخگویی به این سؤال‌ها روش پژوهش تطبیقی مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش بیانگر مشابهت‌ها و همچنین تفاوت‌هایی در ابعاد مورد نظر است. به‌عنوان مثال در حوزۀ مبانی، می‌توان تأثیرپذیری از روش و منش سقراط و تأکید بر جایگاه اندیشه‌ورزی در فلسفه به‌جای موضوعات متافیزیکی را نام برد. در حوزۀ اهداف، پرورش عقلانی و ساختن زندگی بهتر موضوعی است که هر دو دیدگاه به آن توجه دارند با این تفاوت که معنای زندگی بهتر در نظر هورکهایمر فراهم ساختن شادکامی برای بیشترین افراد ممکن است، اما در فلسفه برای کودکان زندگی بهتر به معنای زندگی در جامعه‌ای دموکراتیک با شهروندانی متفکر و مسئول است. همچنین تفاوت‌هایی مثل انطباق با شرایط اجتماعی و جایگاه دانش در نقد اجتماعی مطرح شده است. در باب روش، تفاوت عمدۀ دو دیدگاه در این است که برنامه فلسفه برای کودکان قائل به ارائه روشی مشخص برای پرورش تفکر انتقادی است، اما هورکهایمر تفکر انتقادی را فرایندی در جریان و مداوم می‌داند و از ارائۀ روشی مشخص اجتناب می‌کند و تنها به نقد منفی اشاره می‌کند. نتایج این مطالعۀ تطبیقی می‌تواند برای طراحان برنامه‌های درسی در سیستم‌های آموزشی به منظور ارائۀ الگویی برای پرورش تفکر انتقادی به‌کار رود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - بررسی نقش کودکان و صداهای آنان در بهبود و اصلاح برنامه‌ها و سیاست‌های آموزشی
        امین ایزدپناه
        هدف این مقاله بررسی نقش و ارزش صداهای کودکان در اصلاح روندهای جاری خرد و کلان نظام آموزش و پرورش است. این پژوهش از نظر روش شناسی نوعی کاوشگری فلسفی انتقادی است. از جمله اهداف این روش پژوهشی، فهم و بهبود عمل تربیتی و تدارک گزینه های بدیل است. سه پرسش اساسی این پژوهش عبار چکیده کامل
        هدف این مقاله بررسی نقش و ارزش صداهای کودکان در اصلاح روندهای جاری خرد و کلان نظام آموزش و پرورش است. این پژوهش از نظر روش شناسی نوعی کاوشگری فلسفی انتقادی است. از جمله اهداف این روش پژوهشی، فهم و بهبود عمل تربیتی و تدارک گزینه های بدیل است. سه پرسش اساسی این پژوهش عبارتند از: 1. چرا صداهای کودکان به طور تاریخی اغلب نادیده انگاشته شده و جای چندانی در امور مرتبط با زندگی خود آنها نداشته است؟ 2. چرا صدای کودکان را در امور مرتبط با زندگی آنها، از جمله تعلیم و تربیت، باید شنید و مبنای عمل قرار داد؟ 3. چگونه می توان صدا(ها)ی کودکان را از حاشیه خارج کرد و آنها را در فرآیندهای خرد و کلان آموزشی، با هدف اصلاح این برنامه ها به مشارکت گرفت؟ بنابر یافته های اصلی این پژوهش، نفی کودکی و ارزش های آن، تلقی نقصان محور از کودک و دوران کودکی، و اختلالِ تعریف بزرگسالان از کودکی، از جمله دلایل این نادیده‌گیری تاریخی صدای کودکان هستند. بازنگری انتقادی نظری در رویکردهای بزرگسال گرا به کودکی، ردّ انگاره جهان‌شمول از کودک و کودکی و پذیرش تکثر و تنوع شکل های کودکی و صداهای کودکان برحسب زیست جهان و اقلیم های فرهنگی متفاوت کودکان، در کنار درک برخورداری کودکان از حقوقی برابر با دیگر افراد جامعه زمینه‌ساز ضرورت رجوع به صدای کودکان به شمار می روند. گفتگو با کودکان و پژوهش با کودکان، به عنوان دو راهبرد اساسی برای شنیدن و بازنمایی صدای کودکان در اصلاح برنامه ها و سیاست های آموزشی پیشنهاد شده اند. این دو راهبرد می توانند امکان دستیابی به دانشی بدیع و دسته اول از کودکان و امور مرتبط با زندگی را برای ما فراهم سازند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - پدیدارشناسی بیماری؛ رویکردی در تعلیم و تربیت کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن
        زهرا عسگری محمد حسین حیدری رمضان برخورداری
        کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن نیازهای تربیتی ویژه‏ای دارند که امروزه بر اثر غلبه رویکردهای عینیت‌مدارِ طبیعت‌گرا و هنجارگرا مغفول مانده‏اند. از این ‌رو هدف اصلی این پژوهش، مطرح کردن پدیدارشناسی بیماری به ‌عنوان رویکردی بدیل در بهبود وضعیت تعلیم و تربیت کودکان مبتلا به چکیده کامل
        کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن نیازهای تربیتی ویژه‏ای دارند که امروزه بر اثر غلبه رویکردهای عینیت‌مدارِ طبیعت‌گرا و هنجارگرا مغفول مانده‏اند. از این ‌رو هدف اصلی این پژوهش، مطرح کردن پدیدارشناسی بیماری به ‌عنوان رویکردی بدیل در بهبود وضعیت تعلیم و تربیت کودکان مبتلا به بیماری مزمن است. مطالعه حاضر بر بنیاد دو رویکرد روش‌شناختی پدیدارشناسی و استنتاجی انجام می‌گیرد؛ بدین ‌صورت که ابتدا چالش‌های تربیتی ویژه کودکان مبتلا به بیماری مزمن در مواجهه با خود، هستی و دیگران مورد پدیدارشناسی قرار گرفته و توصیف می‌شوند و در ادامه، با استخراج مضامین پدیدارشناختی روی‌آورندگی، زمانمندی و بدنمندی، پدیدارشناسی بیماری به‌ عنوان راهکاری برای فهم بهتر تعلیم و تربیت ویژه ‌این کودکان استنتاج می‌گردد. نتایج نشان می‌دهد پدیدارشناسی بیماری با سوژه بدنمند دانستن کودک بیمار، معنای بیماری را بازسازی کرده و فرصتی فراهم می‌کند تا بیماری مزمن از یک رنج همیشگی به بستر مناسبی برای پیشرفت و شکوفایی افراد تبدیل شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - جایگاه ادبیات کودکان در جغرافیای تربیت: از چالش‌های پیش پا تا افق‌های پیش رو
        نرگس  سجادیه زهره صادقی
        نوشتار حاضر بر آن است تا از منظری تربیتی به «ادبیات کودکان» بنگرد و ضمن صورت‌بندی چالش‌های مفهومی پیش پای آن، راه‌های برون‌رفتی پیش روی آن نهد تا هندسه «تربیت» کودک همچنان بر «ادبیات کودکان» استوار باشد و آن را بیشتر به‌ حساب آورد. در این راستا، ابتدا تلاش شده است تا با چکیده کامل
        نوشتار حاضر بر آن است تا از منظری تربیتی به «ادبیات کودکان» بنگرد و ضمن صورت‌بندی چالش‌های مفهومی پیش پای آن، راه‌های برون‌رفتی پیش روی آن نهد تا هندسه «تربیت» کودک همچنان بر «ادبیات کودکان» استوار باشد و آن را بیشتر به‌ حساب آورد. در این راستا، ابتدا تلاش شده است تا با استفاده از روش مفهوم‌پردازی، این چالش‌های مفهومی استنباط و صورت‌بندی شوند و سپس با مبنا قرار دادن رویکرد اسلامی عمل در مقام رویکرد فلسفی- تربیتی مختار و با بهره گرفتن از روش استنتاج ضمنی، راه‌های برون‌رفتی برای آنها پیشنهاد شود. عمده چالش‌های مفهومی استنباط شده در قالب دوگانه‌های «آموزشی- ادبی»، «جهانی – بومی»، «بیان واقعیت – سانسور» و «فانتزی- واقعیت‎» صورت‌بندی شده‌اند. در مقابل مواردی چون «ساختار ادبی- محتوای تربیتی»، «تکوین ادبی- خوانش تربیتی» در مقام برون‌رفت از چالش نخست، «رسمیت بخشی به سطوح متنوع هویت آدمی» و «پویایی اندیشه‌ورزانه سطوح هویت» در مقام برون‌رفت از چالش دوم، «مواجهه گام‌ به ‌گام با واقعیت» در مقام برون‌رفت از چالش سوم و «فانتزی مقید به واقعیت و یا متمایز از آن» در مقام برون‌رفت از چالش چهارم برشمرده شده است. این راه‌های برون‌رفت می‌تواند جایگاه «ادبیات کودکان» را در عرصه تربیت بازتعریف کند و افق‌های جدیدی را پیش روی مربیان بگشاید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - کارکرد های ادبیات کودک افغانستان در ایران (مورد مطالعه: آثار نویسندگان افغانستانی ساکن در ایران)
        معصومه  موسویان
        کشور ایران در همسایگی افغانستان، بیشترین مهاجر افغان را نسبت به دیگر کشور های جهان دارد. کودکان مهاجرافغان در ایران با مسائل مختلفی روبرو هستند. تعدادی شاعر و نویسنده افغان در ایران اقدام به تولید و نشر ادبیات کودک برای کودکان مهاجر هموطن خود در ایران کرده اند. پژوهش حا چکیده کامل
        کشور ایران در همسایگی افغانستان، بیشترین مهاجر افغان را نسبت به دیگر کشور های جهان دارد. کودکان مهاجرافغان در ایران با مسائل مختلفی روبرو هستند. تعدادی شاعر و نویسنده افغان در ایران اقدام به تولید و نشر ادبیات کودک برای کودکان مهاجر هموطن خود در ایران کرده اند. پژوهش حاضربه میزان تطابق نیازها و مسائل کودکان مهاجر افغان ساکن در ایران با ادبیات کودک تولید شده توسط نویسندگان و شاعران افغان ساکن ایران می پردازد. برای رسیدن به این هدف در وهله اول با استفاده از روش تحقیق کیفی، راهبرد پژوهشی مطالعه موردی جمعی و مصاحبه به عنوان تکنیک گردآوری اطلاعات، مهم‌ترین نیازهای کودکان مهاجر افغان شناسایی گردید. نمونه‌گیری به شیوه هدفمند بوده و چهارنفر از فعال‌ترین شاعران و نویسندگان افغان که دارای بیشترین متون منتشر شده در این زمینه بودند، مصاحبه شدند. در مرحله بعد به ادبیات تولید شده توسط نویسندگان که در حوزه کودک مشغول فعالیت بوده و هستند، مراجعه و با تکنیک تحلیل محتوای کیفی موضوعات مهم و موردتوجه این آثارشناسایی گردید. نتایج نشان می‌دهد مضامین دینی و پرداختن به مفاهیم اخلاقی بیشترین موضوعاتی است که در این ادبیات (داستان ها و شعر ها) آمده اند. در حالی که آموزش، امنیت، بهداشت و وضعیت معیشت از مهمترین نیازهای کودکان مهاجر افغان در ایران است. مقایسه ادبیات تولید شده برای کودک مهاجر افغان با نیازهای شناسایی شده در مطالعه کیفی میدانی، بیانگر این نکته است که میان آثار تولید شده و نیازهای کودکان شکاف آشکاری وجود دارد. لذا فلسفه وجود تولید این ادبیات و کارکرد واقعی آن مورد تردید است و با هدف مورد نظر تولید کنند گان آن(شاعران و نویسندگان افغان) مغایرت وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - بررسی مقوله صلح در اسناد و رویه فدراسیون بین‏المللی فوتبال (فیفا)
        حمیدرضا اکبرپور
        فدراسیون بین‏المللی فوتبال (فیفا)، یکی از سازمان‏های بین‏المللی غیردولتی است که به صورت فعال در مسائل جامعۀ بین‏المللی نقش‏آفرینی می‏کند؛ یکی از این اهداف «مسئله صلح» است. پرسش اساسی این پژوهش نیز در باب نقش «فیفا» در ایجاد و تثبیت صلح می‌باشد. از دهۀ هشتاد میلادی، نقش‏ چکیده کامل
        فدراسیون بین‏المللی فوتبال (فیفا)، یکی از سازمان‏های بین‏المللی غیردولتی است که به صورت فعال در مسائل جامعۀ بین‏المللی نقش‏آفرینی می‏کند؛ یکی از این اهداف «مسئله صلح» است. پرسش اساسی این پژوهش نیز در باب نقش «فیفا» در ایجاد و تثبیت صلح می‌باشد. از دهۀ هشتاد میلادی، نقش‏آفرینی گسترده فیفا با مشارکت سایر نهاد‏های بین‏المللی فعال در زمینه صلح به‌ویژه سازمان ملل متحد و زیر‏مجموعه‏‏های آن شروع شد. این مشارکت‏ها ریشه در اساسنامه این سازمان دارد که در بندهای متعدد، زمینه حضور فعال فیفا را در بسترهای مختلف؛ از جمله حقوق بشر، منع تبعیض نژادی و تبعیض جنسیتی فراهم کرده است که به نوبه خود باعث بستر‏سازی برای ایجاد صلح و یا تثبیت صلح در شرایط دشوار شده است. رویه این سازمان نیز حاکی از توان مضاعف فیفا دارد که با اجرای مشترک برنامه‏هایی نظیر «اتحاد برای کودکان، متحد برای صلح»، «دوستان فوتبال»، «فوتبال برای امید» و «فوتبال برای صلح»، نقش مؤثری در فرایند ایجاد و تثبیت صلح در مناطق بحران‏زده‏ای همچون بالکان، فلسطین اشغالی، افغانستان، آفریقا و سایر مناطق دنیا دارد. چشم‏انداز فیفا نیز بیش از پیش حاکی از توجه به مسئلۀ صلح و فعالیت در این زمینه است. این امر به‌ویژه با توجه به گسترش ارتباطات بین فیفا و سایر سازمان‏های فعال در زمینه صلح و اهمیت مسئلۀ مسئولیت اجتماعی فیفا، ملموس است. در این پژوهش از روش توصیفی_تحلیلی برای تشریح و تبیین منابع کتابخانه‌ای استفاده شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - بررسی و شناخت نظرات علمی در ارتباط با مؤلفه‌های زیستی و روانی کودکان مبتلابه اختلال اوتیسم
        حمیده  مرادیان سمیه  مرادیان
        کودکان مبتلابه اختلال اوتیسم، اختلال آسپرگر یا اختلال رشدی فراگیر هستند که علاوه بر نقص در توانایی‌های اجتماعی و رفتارهای کلیشه‌ای تکراری، دارای تأخیر در توانایی‌های حرکتی نیز هستند. تأخیر در توانایی‌های حرکتی در کودکان اوتیستیک متنوع می‌باشد و شامل تأخیر در نشستن، خزید چکیده کامل
        کودکان مبتلابه اختلال اوتیسم، اختلال آسپرگر یا اختلال رشدی فراگیر هستند که علاوه بر نقص در توانایی‌های اجتماعی و رفتارهای کلیشه‌ای تکراری، دارای تأخیر در توانایی‌های حرکتی نیز هستند. تأخیر در توانایی‌های حرکتی در کودکان اوتیستیک متنوع می‌باشد و شامل تأخیر در نشستن، خزیدن، راه رفتن و نیز قدم برداشتن غیرطبیعی، کنترل ضعیف وضعیتی و نیز ناتوانی در برنامه‌ریزی حرکتی می‌باشد. همچنین تقابل اجتماعی، نقص در استفاده از رفتارهای غیرزبانی و عدم ارتباطات متناسب باسن می‌باشد. بیماری اوتیسم به‌عنوان یک طیف در نظر گرفته می‌شود، چراکه تظاهرات آن بسیار متنوع و ناهمگن است. برای مثال ناتوانی‌های شناختی و کلامی در برخی از این بیماران بسیار شدید است، حال‌آنکه برخی دیگر دارای نبوغ ذهنی و استعداد بسیار بالایی هستند. هدف اصلی این تحقیق بررسی و شناخت نظرات علمی زیستی و روانی کودکان مبتلابه اختلال اوتیسم می‌باشد. با توجه به مبانی علمی می‌توان نتیجه گرفت که اختلال طیف اوتیسم بیماري ناتوان‌کننده‌ای است که تعاملات اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی کلامی و غیرکلامی و توانایی یادگیري و برخی از احساسات حیاتی را دچار اختلال می‌کند. شیوع این بیماري در همه جهان و ازجمله ایران رو به افزایش است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - تأثیر آموزش غیرحضوری از طریق نرم افزار شاد در وضعیت پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی پسر مدرسه استثنایی شاهد استان البرز
        احسان گلمهر مهدی کلهرنیا گلکار میثم کلهرنیاگلکار لیلا شیراوند منجانی
        زمینه و هدف: آموزش، از مهمترین ابعاد حقوق کودکان است و کیفیت اجرای آن نقش بسزایی در تأمین این حق دارد. این مسأله در مورد کودکان با نیازهای ویژه از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است. با شیوع پاندمی کرونا در جهان ضرورت آموزش های غیرحضوری اجتناب ناپذیر گردید. در ایران نیز آ چکیده کامل
        زمینه و هدف: آموزش، از مهمترین ابعاد حقوق کودکان است و کیفیت اجرای آن نقش بسزایی در تأمین این حق دارد. این مسأله در مورد کودکان با نیازهای ویژه از اهمیت و حساسیت خاصی برخوردار است. با شیوع پاندمی کرونا در جهان ضرورت آموزش های غیرحضوری اجتناب ناپذیر گردید. در ایران نیز آموزش غیرحضوری از جمله در سطوح پایه با استفاده از نرم افزار شاد، شکل گرفت که کماکان در بسیاری از مدارس ابتدایی جریان دارد. این تحقیق با هدف تأثیر این نوع آموزش بر وضعیت پیشرفت تحصیلی کودکان با نیازهای ویژه انجام گردید. روش: در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر پرسشنامه پیشرفت تحصیلی مقتبس از پژوهش های فام و تیلور ۱۹۹۴، جامعه آماری، معلمان مدرسه استثنایی شاهد فردیس کرج انتخاب شدند و تجزیه و تحلیل داده ها، با استفاده از آزمون خی دو و آزمون فریدمن و با نرم افزار Spss نسخه 24، انجام گردید. یافته‌ها: یافته ها نشان داد تأثیر نرم افزار شاد در آموزش غیرحضوری، از جنبه کارایی نرم افزار و کارآمدی آن نسبت به سایر روش های آموزش غیرحضوری و همچنین به واسطه ایجاد برنامه مشخص برای آمادگی در ارزیابی ها، مثبت ارزیابی می شود؛ با این حال به جهت غیرحضوری بودن آموزش، برایند کلی نظرات، تأثیر منفی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان در قیاس با شیوه حضوری در پایان سال بود. همچنین، این نوع آموزش به واسطه ایجاد کاهش عملکرد در زمان ارزیابی حضوری، کاهش مهارت های نوشتن و خواندن و پرت شدن حواس دانش آموز به دلیل حضور در منزل، می تواند تأثیر منفی بر پیشرفت تحصیلی داشته باشد. نتیجه‌گیری: آموزش غیرحضوری به ویژه با رفع نقایص سخت افزاری و نرم افزاری و همچنین جایابی فرهنگی و درک متقابل معلمین و والدیـن و دانش آموزان، از برخی جهات فرصتی برای افزایش پیشرفت تحصیلی است اما آموزش حضوری نیز به واسطه کارکردهای خود کماکان باید مورد توجه و تأکید نظام آموزشی باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - حقوق کودکان دارای معلولیت در ایران: تحلیل عرصه‌های تعیّن‌بخش
        مریم شعبان
        زمینه و هدف: پژوهش حاضر به دنبال شناسایی، تفسیر و تحلیل حقوق کودکان دارای معلولیت در ایران است. در این راستا، عرصه‌های فقهی و حقوقی تعیین‌کننده در سطح داخلی و بین‌المللی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. روش: رویکرد پژوهش، کیفی و روش تحقیق نیز اکتشافی و تحلیل اسناد چکیده کامل
        زمینه و هدف: پژوهش حاضر به دنبال شناسایی، تفسیر و تحلیل حقوق کودکان دارای معلولیت در ایران است. در این راستا، عرصه‌های فقهی و حقوقی تعیین‌کننده در سطح داخلی و بین‌المللی شناسایی و مورد تحلیل قرار گرفته‌اند. روش: رویکرد پژوهش، کیفی و روش تحقیق نیز اکتشافی و تحلیل اسنادی می‌باشد. بعد از شناسایی اسناد مرتبط با موضوع و مسأله پژوهش، آن‌ها را مورد مطالعه، تحلیل و بررسی اولیه قرار داده‌ایم. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که در سطح بین‌المللی و میثاق اسلامی حقوق کودک و در قوانین و مقررات داخلی جامعه ایران، جامعه و ساختار قدرت سیاسی مسئول تدوین و اجرای سیاستگذاری‌های حمایتی برای کودکان دارای معلولیت هستند و سیاستگذاری-ها نیز، در جهت کاهش آسیب، توان‌بخشی و درمان معلولان سامان یافته اند. بنابراین نسبت به معلولان «استراتژی پسینی» محسوب می‌شوند. اما در دین اسلام، با محوریت تشیع به عنوان مذهب مسلط در ایران، پرداختن به کودک، به صورت بالقوه کودک‌بودن، نه بالفعلی آن است؛ به این معنی که کودکان نسل‌های بعد در نسل حاضر مورد توجه و «آینده‌نگری» هستند. گویی محدوده کودکی، تاریخ و نسل‌ها را دربر گرفته و مسأله‌ای «فراتاریخی» و «فرانسلی» است. اسلام، به «آینده و آیندگان» و رعایت حقوق بالقوه نسل‌های بعدی تأکید داشته و دارای رویکردی «پیشگیرانه» است. نتیجه‌گیری: استراتژی حاکم بر آموزه‌های دین اسلام در رابطه با کودکان دارای معلولیت در قالب «استراتژی پیشینی و پسینی»، قابل استنباط است. برای تحقق برنامه‌های مربوط به استراتژی‌های پیشینی و پسینی، برای کودکان دارای معلولیت، علاوه بر قدرت حاکمه، کنشگران جامعه مسئولیت دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - تحلیل انتقادی کتاب: "Wellbeing, Equity and Education :A Critical Analysis of Policy Discourses of Wellbeing in Schools" (نوشته جنیفر اسپرات)
        مرضیه عالی
        کتاب «به‌زیستی، انصاف و آموزش: تحلیل انتقادی گفتمان‌های سیاست‌گذاری بهزیستی در مدارس» با رویکرد تحلیل گفتمان به بررسی و نقد سیاست‌گذاری‌های آموزشی پیرامون به‌‌زیستی کودکان در مدارس و پیوند آن با عدالت و انصاف آموزشی می‌پردازد. نقد کتاب مذکور بیانگر اهمیت استفاده از روش چکیده کامل
        کتاب «به‌زیستی، انصاف و آموزش: تحلیل انتقادی گفتمان‌های سیاست‌گذاری بهزیستی در مدارس» با رویکرد تحلیل گفتمان به بررسی و نقد سیاست‌گذاری‌های آموزشی پیرامون به‌‌زیستی کودکان در مدارس و پیوند آن با عدالت و انصاف آموزشی می‌پردازد. نقد کتاب مذکور بیانگر اهمیت استفاده از روش‌های نقد گفتمانی در حوزه زندگی دانش آموزشی و فضای سیاست‌گذاری‌های تربیتی است که می‌تواند به عنوان نمونه برای پژوهشگران این عرصه بکار گرفته شود. از این‌رو در این مقاله، این کتاب از نظر ساختار ، محتوا و روش‌شناسی مورد تحلیل و نقد قرار گرفته است. پژوهشگر در ضمن تحلیل کتاب، این کتاب را از آن جهت که نمونه‌ای ارزشمند از نقد روش‌مند اسناد تربیتی است و از جهت توجه به آرمان ارزشمند عدالت اجتماعی در مدرسه اثر وزین و قابل تأمّل در نظر گرفته اما از سویی دیگر با توجه به رویکرد انتقادی، نویسنده، نتوانسته افق‌های روشنی برای سیاست‌گذاران تربیتی ایجاد نماید. اما در تحلیل فضای گفتمانی حاکم بر مفاهیم نشان می‌دهد که چگونه رویکردهای مختلف در سیاست‌گذاری به تقریرهای مختلف از مفاهیم انجامیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - ویژگی منظر شفابخش از حیث بهره‌مندی کودکان دارای اختلال درخودماندگی
        مهران وطنی محمدرضا بمانیان علی عسگری
        کودکان دارای اختلال درخودماندگی، طبقه‌ای حساس از جامعه کشورند که طراحی فضاهای معماری و شهرسازی، منوط بر توجه به نیازها و ویژگی‌های آن‌هاست. در بیان دیگر صرفاً درمان این کودکان محدود به محیط‌های بیمارستانی و درمانی شده و فضای شهری به‌ویژه فضاهای سبز نقش‌آفرینی مناسبی برا چکیده کامل
        کودکان دارای اختلال درخودماندگی، طبقه‌ای حساس از جامعه کشورند که طراحی فضاهای معماری و شهرسازی، منوط بر توجه به نیازها و ویژگی‌های آن‌هاست. در بیان دیگر صرفاً درمان این کودکان محدود به محیط‌های بیمارستانی و درمانی شده و فضای شهری به‌ویژه فضاهای سبز نقش‌آفرینی مناسبی برای حضور ایشان به فضای اجتماعی ندارند. این مسئله در حالی است که در بحث فضاهای سبز، شفابخشی منظر از حیث درمان موضوعیتی قابل‌بحث و حائز اهمیت است که می‌تواند کمک شایانی به مسیر درمان و سلامتی کودکان اوتیسم دارا باشد. این پژوهش بر آن است تا با توصیف چالش درخودماندگی و مطالعه رویکردهای درمانی کودکان مبتلابه اوتیسم، ضمن بیان توصیفی از ویژگی‌های این نوع کودکان در برخورد با محیط، عوامل مؤثر در خصوص حضور ایشان در منظر شهری موردتوجه قرار داده و راهبردهایی برای طراحی پارک‌های شفابخش را از این دریچه مطرح سازد. این پژوهش باهدف کاربردی و بر پایه منطق توصیفی - تحلیلی و با روش کیفی ضمن بهره‌مندی از مطالعات نظری پیرامون محیط و نوع بیماری، با طبقه‌بندی مصاحبه‌های صورت گرفته از پزشکان، روانشناسان و مادران کودکان دارای اختلال درخودماندگی و مشاهدات مستقیم صورت گرفته است. در پایان می‌توان چنین بیان نمود که منظر شفابخش با توجه به بهره‌مندی از فضایی چند حسی و مستعد در حضور اجتماع در فضای آزاد می‌تواند در صورت بهره‌مندی از فضایی قابل‌کنترل و رعایت مؤلفه‌های کالبدی نه‌تنها در کاهش آسیب به کودکان بلکه درزمینهٔ درمان نیز بازدهی مناسبی داشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - طراحی و جمع‌آوری دادگان گفتاری به‌عنوان گام نخست بومی‌سازی تشخیص هوشمند اوتیسم در کودکان ایرانی
        مریم علیزاده شیما طبیبیان
        اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال رشدی به شمار می‌آید که از طریق علائمی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. بنابراین بارزترین نشانه افراد مبتلا به اوتیسم، اختلال گفتار است. این مقاله در بخش اول به بررسی و مرور مطالعات انجام‌شده برای تشخیص خودکار او چکیده کامل
        اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال رشدی به شمار می‌آید که از طریق علائمی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. بنابراین بارزترین نشانه افراد مبتلا به اوتیسم، اختلال گفتار است. این مقاله در بخش اول به بررسی و مرور مطالعات انجام‌شده برای تشخیص خودکار اوتیسم بر اساس پردازش گفتار افراد مشکوک به ابتلا می‌پردازد. با توجه به بررسی‌های انجام‌شده، رویکردهای اصلی پردازش گفتار برای تشخیص اوتیسم به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول با پردازش پاسخ‌ها یا احساسات افراد مورد آزمایش در پاسخ به سؤالات یا داستان پرسشگر، افراد مبتلا به اوتیسم را تشخیص می‌دهند. گروه دوم، افراد مبتلا به اوتیسم را از طریق میزان نرخ دقت بازشناسی گفتارشان در سیستم‌های تشخیص خودکار گفتار از افراد سالم تفکیک می‌کنند. علی‌رغم پژوهش‌های زیاد انجام‌شده در این حوزه در خارج از ایران، پژوهش‌های اندکی داخل ایران انجام شده‌اند که مهم‌ترین دلیل آن، عدم وجود دادگان غنی متناسب با نیازمندی‌های تشخیص اوتیسم مبتنی بر پردازش گفتار افراد مبتلا است. در بخش دوم پژوهش حاضر به روند طراحی، جمع‌آوری و ارزیابی یک مجموعه دادگان گفتاری مستقل از گوینده برای تشخیص اوتیسم در کودکان ایرانی به‌عنوان گام نخست بومی‌سازی حوزه مذکور پرداخته‌ایم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - مبانی نظری فلسفه‌ برای‌ کودکان در نظام تعلیم‌ و تربیت‌
        حمید   خالق پناه
        در نظر گرفتن درسی مانند فلسفه برای کودکان، پرورش خلاقیت، تعقل، درک اخلاقی، توانایی در مفهوم و رشد روابط را به دنبال دارد. البته نباید از یاد برد که در نظر گرفتن چنین برنامه‌ای، این کودکان را به افراد جست‌وجوگر در زمینه‌‌های فلسفی، اخلاقی، اجتماعی و... تبدیل می‌کند و نظا چکیده کامل
        در نظر گرفتن درسی مانند فلسفه برای کودکان، پرورش خلاقیت، تعقل، درک اخلاقی، توانایی در مفهوم و رشد روابط را به دنبال دارد. البته نباید از یاد برد که در نظر گرفتن چنین برنامه‌ای، این کودکان را به افراد جست‌وجوگر در زمینه‌‌های فلسفی، اخلاقی، اجتماعی و... تبدیل می‌کند و نظام آموزشی را نیز متحول می‌سازد. تلاش تحقیق مبانی نظری فلسفه برای کودکان نیز آشنایی بیشتر شما با سودهای برنامه درسی فلسفه است اعتقاد به مغایرت اهداف برنامه آموزش فلسفه به کودکان با اهداف تعلیم و تربیت در اسلام یکی از مهم‌ترین دلایل عدم اجرایی شدن این برنامه در نظام تعلیم و تربیت رسمی کشور ما به شمار می‌رود. با توجه به معنایی که در این برنامه برای فلسفه تعریف‌شده است می‌توان دریافت که اساس آن پرورش قوه‌ی عقل است که در متون دینی نیز بسیار بر اهمیت و تربیت آن تأکید شده است. زیرا تربیت عقل موجب تربیت انسان‌های خردمند و صاحب اندیشه‌ای خواهد شد که دست‌یابی به جامعه کمال مطلوب را ممکن و میسر می‌سازند. از طرفی هدف غایی تعلیم و تربیت دینی نیز رساندن انسان به کمال و قرب الهی است که تنها در صورت تربیت کردن عقل به‌عنوان تکیه‌گاه ایمان قلبی محقق خواهد شد. با اندک تأملی می‌توان دریافت که اهداف این دو دیدگاه تربیتی مغایر یکدیگر نبوده، باهم متناظرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - پرورش‌ تفکر انتقادی‌ و رویکردهای‌ آن‌
        علی بخش   نظریانی اصل ثارالله علامه حکیمه  مرادی بهروز رهبریان
        مدافعان‌ تفکر انتقادي بر این‌ عقیده‌اند که‌ تفکر انتقادي می‌تواند تأثیر عام‌ ویژگی‌های انسانی‌ را بر طبقات‌ و گروه‌هاي اجتماعی‌ افزایش‌ دهد. تربیت انتقادی و تفکر انتقادي بر نقش‌ توانمندسازی حوزه‌ی امکانات‌ انسانی‌ تأکیددارند. به‌گونه‌اي که‌ فراگیران‌ در فکر و عمل‌، نقاد چکیده کامل
        مدافعان‌ تفکر انتقادي بر این‌ عقیده‌اند که‌ تفکر انتقادي می‌تواند تأثیر عام‌ ویژگی‌های انسانی‌ را بر طبقات‌ و گروه‌هاي اجتماعی‌ افزایش‌ دهد. تربیت انتقادی و تفکر انتقادي بر نقش‌ توانمندسازی حوزه‌ی امکانات‌ انسانی‌ تأکیددارند. به‌گونه‌اي که‌ فراگیران‌ در فکر و عمل‌، نقاد پرورش‌ یابند و در این‌ رابطه‌ به‌ ملاک‌ کفایت‌ شناسی‌ توجه‌ می‌نمایند. هدف این پژوهش پرورش‌ تفکر انتقادی‌ و رویکردهای‌ آن است. روش پژوهش از نوع اسنادی – تحلیلی می‌باشد. نتایج نشان داد باید به پرورش شیوه‌های تفکر انتقادی در افراد بیشتر توجه شود. هم‌چنین در فرایند آموزش، باید ضمن تقویت روحیه انتقادپذیری در معلمان، روحیه انتقاد کردن و زمینه بررسی و تحقیق را در شاگردان به وجود آورد. نتایج اجمالی تحقیقاتی مرتبط را، که مؤید تأثیر این روش در پرورش تفکر پژوهشی است، برای بیان کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - بررسی چالش های کاربرد آموزش فلسفه برای کودکان
        حسنعلی  پور غریب
        فلسفه برای کودکان، می تواند به روند رشد تفکر جوانان کمک کند. پیشنهاد ما فلسفه را آن طور که اکثر مردم آن را درک می کنند، به عنوان بدنه ای خالی از ایده های پیش ساخته در نظر نمی گیرند: ما به فلسفه عمل نزدیک می شویم. این ویژگی انحصاری کسانی نیست که خود را «فیلسوف» می‌نامند، چکیده کامل
        فلسفه برای کودکان، می تواند به روند رشد تفکر جوانان کمک کند. پیشنهاد ما فلسفه را آن طور که اکثر مردم آن را درک می کنند، به عنوان بدنه ای خالی از ایده های پیش ساخته در نظر نمی گیرند: ما به فلسفه عمل نزدیک می شویم. این ویژگی انحصاری کسانی نیست که خود را «فیلسوف» می‌نامند، بلکه برای طبیعت انسان است. با توجه به اهمیت آموزش برای کودکان در فلسفه معاصر، این پژوهش به بررسی چالش ها و راه حل های مربوط به فلسفه و آموزش فلسفه برای کودکان می پردازد. با توجه به هدف فوق،10 چالش به‌عنوان مهم‌ترین این چالش‌ها شناسایی شد: مفهوم فلسفه به‌عنوان یک رشته، فقدان مربیان آموزش دیده و ماهر برای آموزش فلسفه به کودکان، گسست بین ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی موجود می باشد. نقش مبهم معلم در این نوع تربیت، استفاده تند از فلسفه برای تربیت کودکان، ناآگاهی خانواده از فلسفه تعلیم و تربیت کودکان، عدم رشد شناختی کودکان برای درک مفاهیم انتزاعی از برنامه های فلسفه تعلیم و تربیت برای کودکان. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - واکاوی‌مبانی‌اخلاقی‌پاسخ‌های تأدیبی و تربیتی به بزهکاری‌اطفال‌از منظر حقوق‌کیفری‌اسلام
        روح الله ابراهیمی محمد علی حاجی ده آبادی سید علیرضا  حسینی
        مبانی اخلاقی پاسخ های تأدیبی و تربیتی به بزهکاری اطفال بیانگر واقعیت ها و قواعدی است که صبغه اخلاقی داشته و در راستای حفظ و ارتقای ویژگی ها و خصائص اخلاقی در مقام پاسخگویی به جرایم و تخلفات کودکان و نوجوانان به کار بسته می شود و مشروعیت پاسخ ها در پرتو رعایت این مبانی م چکیده کامل
        مبانی اخلاقی پاسخ های تأدیبی و تربیتی به بزهکاری اطفال بیانگر واقعیت ها و قواعدی است که صبغه اخلاقی داشته و در راستای حفظ و ارتقای ویژگی ها و خصائص اخلاقی در مقام پاسخگویی به جرایم و تخلفات کودکان و نوجوانان به کار بسته می شود و مشروعیت پاسخ ها در پرتو رعایت این مبانی می باشد. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و براساس رجوع به منابع معتبر اسلامی، ماهیت این مبانی را مورد بررسی قرار داده است، یافته های تحقیق حاکی از این است که در حقوق اسلام، مبانی اخلاقی پاسخ های تأدیبی وتربیتی به بزهکاریهای نوجوانان افزون بر اتقان ، متنوع نیز می باشند. اهتمام به رشد کودک، اصلاح و بازپروری، ترویج و تعالی فضایل اخلاقی محبت مداری و عدالت محوری از جمله این مبانی می باشند که به منظور تغییر در نحوه تفکر و عقاید کودکان و نوجوانان و بازسازی یا ایجاد احساسات و فضایل اخلاقی و پای‌بندی به رفتارهای اخلاقی بر اساس تعالیم دینی و اسلامی به کار گرفته می شوند و از این منظر به اعاده نظم و امنیت عمومی کمک می کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - مقایسه تاب‌آوری، ذهن‌آگاهی و حمایت اجتماعی ادراک‌شده در مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش‌ فعالی/نقص توجه، اختلالات یادگیری و عادی در شیراز
        رضا  چالمه خدیجه ارجمندی
        این پژوهش با هدف مقایسه تاب آوری، ذهن آگاهی و حمایت اجتماعی ادراک شده در مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه، اختلالات یادگیری و عادی شهر شیراز انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه، اختلالات یادگیری و عادی در چکیده کامل
        این پژوهش با هدف مقایسه تاب آوری، ذهن آگاهی و حمایت اجتماعی ادراک شده در مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه، اختلالات یادگیری و عادی شهر شیراز انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه، اختلالات یادگیری و عادی در شهر شیراز بودند که از بین آن‌ها با روش نمونه‌گیری هدفمند و در دسترس، 156 نفر که شامل 50 مادر دارای فرزند مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه، 52 نفر مادر دارای فرزند مبتلا به اختلالات یادگیری و 54 مادر دارای فرزند عادی انتخاب شدند و پرسشنامه های تاب آوری کانر و دیویدسون، ذهن آگاهی والچ و همکاران و حمایت اجتماعی ادراک شده زیمت و همکاران را تکمیل کردند. داده‌ها با استفاده از روش آزمون‌های لوین (برای بررسی همگنی واریانس‌ها)، و تحلیل واریانس چند متغیری (برای بررسی تفاوت متغیرها در گروه مطالعه) و با نرم‌افزار SPSS-24 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج تحلیل واریانس نشان داد که بین مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی/ نقص توجه و اختلالات یادگیری با مادران کودکان عادی تفاوت معناداری در متغیرهای تاب آوری، ذهن آگاهی و حمایت اجتماعی ادراک شده وجود دارد؛ به نحوی که مادران کودکان عادی از میانگین تاب‌آوری، ذهن آگاهی و حمایت اجتماعی بیشتری برخوردار بودند. نتایج نهایی نشان داد که در حوزه های تاب‌آوری و ذهن آگاهی، مادران کودکان بیش‌فعال/ نقص توجه و اختلالات یادگیری نیازمند آموزش های مبتنی بر تاب‌آوری و ذهن آگاهی هستند و برنامه های توان‌بخشی ویژه ای به‌منظور افزایش حمایت اجتماعی ادراک شده نیاز است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - تحلیل نقش تجربۀ زیبایی‌شناختی در تربیت کودکان
        فاطمه   بنویدی
        براساس دیدگاه‌های صاحب‌نظران تعلیم‌وتربیت تجربۀ زيبايی‌شناختی و درک هنر جزء حياتی يک زندگیِ شکوفاست. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش تجربۀ زیبایی‌شناختی در تربیت کودکان است. برای رسیدن به این هدف اولین گام دفاع از ضرورت تربیت زیبایی‌شناختی برای کودکان براساس تحلیل توجیهات چکیده کامل
        براساس دیدگاه‌های صاحب‌نظران تعلیم‌وتربیت تجربۀ زيبايی‌شناختی و درک هنر جزء حياتی يک زندگیِ شکوفاست. هدف اصلی این پژوهش بررسی نقش تجربۀ زیبایی‌شناختی در تربیت کودکان است. برای رسیدن به این هدف اولین گام دفاع از ضرورت تربیت زیبایی‌شناختی برای کودکان براساس تحلیل توجیهات فلسفی موجود است که برای این منظور از روش پژوهش توصیفی‌ - تحلیلی استفاده ‌شده است. توجیهات فلسفی متعددی در ضرورت تربیت زیبایی‌شناختی طرح ‌شده که ارزیابی انتقادی آن‌ها نشان می‌دهد تنها پاسخ مبتنی بر تجربۀ زيبايی‌شناختی است که اين امکان را فراهم می‌کند که دفاع از هنر براساس ارزش متمايزش انجام شود؛ بنابراين تربيت زيبايی‌شناختی برای کودکان می‌تواند مستقل از کمک هنر به بيان‌گری و نقشش در ارتقای اخلاقی، قابل توجيه و ضروری باشد؛ چراکه تجربۀ زيبايی‌شناختی و درک هنر مؤلفۀ حياتی در زندگیِ شکوفاست و قرار گرفتن در معرض تجربۀ زيبايی‌شناختی راه‌هايی را برای رشد انسان باز می‌کند که هيچ تجربۀ ديگری چنين قابليتی را ندارد. یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که حتی اگر آموزش هنر به نوآوری و مهارت‌های بهبوديافتۀ قابل اندازه‌گیری با روش‌های کمّی نينجامد، می‌بايست جايگاه مهمی در مدارس و برنامه‌های‌درسی داشته باشد. برنامه‌درسی بدون تربيت زيبايی‌شناختی و ارزش‌گذاری مناسب برای هنرها از هدف ما برای پرورش انسان‌های شکوفا و شايستۀ تجارب زيبايی‌شناختی معنادار غافل است. همچنین تربیت زیبایی‌شناختی نباید به افراد و موضوعات محدود شود بلکه باید کل برنامه‌درسی را پوشش دهد؛ زیرا تجربۀ یادگیری اگر به تجربۀ زیبایی‌شناختی تبدیل شود خوشایند است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - تحلیل حقوقی- جامعه شناختی جرم شناختی بزه کاری کودکان خیابانی (از خانواده تا جامعه و صنعت)
        زهرا   آقابابا فهیم  مصطفی زاده علیرضا  محمدبیکی
        مسأله بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان و نوجوانان از جمله مسائل مهم اجتماعی است که دنیای امروز را شدیداً به خود مشغول داشته است. بیش از یک قرن پیش یعنی از اواخر قرن نوزدهم ارتکاب جرم و جنایت از ناحیه کودکان و نوجوانان در کشورهای بزرگ صنعتی جلب توجه نموده است. از آن هنگام تاکن چکیده کامل
        مسأله بزهکاری و بزه‌دیدگی کودکان و نوجوانان از جمله مسائل مهم اجتماعی است که دنیای امروز را شدیداً به خود مشغول داشته است. بیش از یک قرن پیش یعنی از اواخر قرن نوزدهم ارتکاب جرم و جنایت از ناحیه کودکان و نوجوانان در کشورهای بزرگ صنعتی جلب توجه نموده است. از آن هنگام تاکنون در کشورهای مدرن جهان اکثریت محققین، جامعه شناسان، جرم شناسان، روانشناسان، روانپزشکان و متخصصین تعلیم و تربیت برای یافتن راه حلی برای جلوگیری از بروز تبهکاری در میان کودکان و نوجوانان در تکاپو بوده اند. درباره علت افزایش بزهکاری و بزه‌دیدگی در روزگار ما عقاید مختلفی ابراز شده است. پاره ای از محققین ازدیاد جرم را در جهان امروز از اختصاصات جوامع متمدن کنونی دانسته و معتقدند به همان نسبتی که بشر با تمام توان به سوی ترقی و تکامل صنعتی و مادی پیش تاخته به همان نسبت نیز قانون شکنی، بزهکاری و ارتکاب اعمال ضد اجتماعی در جوامع صنعتی گسترش یافته و از سکون و آرامش معنوی در این گونه اجتماعات کم می¬گردد. بر همین اساس در این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی و تحلیل محتوا به بررسی این مهم در مجموعه قوانین مجازات اسلامی، کار، آئین دادرسی کیفری و حمایت از اطفال و نوجوانان پرداخته و مهمترین نتیجه این مطالعه، آنکه بررسی مواد مختلف قوانین چهارگانه فوق نشان از وجود قوانین و ضوابط کامل و مترقی درحوزه کودک و نوجوان در نظام حقوقی ایران داشته اما مهمترین مانع در فرایند اجرایی و ضمانتهای آن است. مهمترین پیشنهاد عدم ورود این گروه، به دادرسی کیفری_تنبیهی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت عمومی کاربران و نظارت‌پذیری فضاها در پارک‌های شهری به منظور ارتقا سطح امنیت کودکان با استناد بر نظریه گراف‌ها (مطالعه موردی: پارک شفق تهران)
        سعید عظمتی کیمیا جمشیدزاده
        <p>نیاز به امنیت، همواره از بنیادی&zwnj;ترین نیازهاي انسان در جامعه بشري به شمار می&zwnj;رود. در این میان، ایمنی و امنیت گروه&zwnj;های آسیب&zwnj;پذیر و به&zwnj;ویژه کودکان به&zwnj;عنوان یکی از آسیب&zwnj;پذیرترین اقشار جامعه، از اهمیت خاصی برخوردار است. حضور فعال مردم در چکیده کامل
        <p>نیاز به امنیت، همواره از بنیادی&zwnj;ترین نیازهاي انسان در جامعه بشري به شمار می&zwnj;رود. در این میان، ایمنی و امنیت گروه&zwnj;های آسیب&zwnj;پذیر و به&zwnj;ویژه کودکان به&zwnj;عنوان یکی از آسیب&zwnj;پذیرترین اقشار جامعه، از اهمیت خاصی برخوردار است. حضور فعال مردم در شهر از عوامل افزایش امنیت در فضای شهری است تسلط و دیدن فضا و دیده شدن توسط مردم موجب ایجاد حس امنیت است. پژوهش حاضر با روش ترکیبی کمی و کیفی با جامعه تحقیق متشکل از 25 نفر متخصص است که در چارچوب مصاحبه&zwnj;ای باز و به روش نمونه&zwnj;گیری هدفمند با تکنیک گلوله برفی انتخاب شد و به تحلیل دیدگاه&zwnj;ها در نرم&zwnj;افزار اس پی اس اس پرداخته شده است. در ادامه با توجه به ضرایب به&zwnj;دست&zwnj;آمده از متغیرهای پژوهش به تولید گراف&zwnj;ها توسط نرم&zwnj;افزار گفی پرداخته شد. در نهایت به کمک نرم&zwnj;افزار دپث مپ شاخص&zwnj;های استخراج&zwnj;شده مرحله اول و دوم نظرسنجی مورد تجزیه&zwnj;وتحلیل قرار گرفت و به کمک نرم&zwnj;افزار آی گراف به انطباق تحلیل پلان&zwnj;ها با گراف&zwnj;های تولیدشده در مرحله قبل پرداخته شده است. نتایج به&zwnj;دست&zwnj;آمده نشان&zwnj;دهنده آن است که کاربران در انتخاب پارک&zwnj;های شهری جهت امنیت کودکان خود، بیشتر به دنبال فضاهایی هستند که در جذب افراد خصوصاً بزرگ&zwnj;سالان کارآمد بوده و به والدین اجازه نظارت&zwnj;پذیری بر فضا را می&zwnj;دهد هستند. همچنین با توجه به مطالعات صورت گرفته، فضاهای فرهنگی از بعد عملکرد با رتبه 4.46 در پارک&zwnj;های شهری عامل اصلی در جذب افراد جهت مشارکت عمومی می&zwnj;باشد.</p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - بررسی تطبیقی مفهوم خانه از دیدگاه کودکان دو شهر (شیراز و نوجین)
        فهیمه   عباسی طاهره  نصر کیوان محمدپور
        <p>مفهوم خانه؛ مکانی فیزیکی نیست، بلکه تصویری ذهنی است. خانه پوسته&zwnj;ای است برای زندگی کردن و مکانی برای رسیدن به آرامش و آسایش است. خانه دارای دو بعد معنا و مفهوم است که این دو بعد باهم متفاوت هستند. بُعد معنای خانه؛ امری عینی و مکانی که انسان در آن زندگی می&not;کند چکیده کامل
        <p>مفهوم خانه؛ مکانی فیزیکی نیست، بلکه تصویری ذهنی است. خانه پوسته&zwnj;ای است برای زندگی کردن و مکانی برای رسیدن به آرامش و آسایش است. خانه دارای دو بعد معنا و مفهوم است که این دو بعد باهم متفاوت هستند. بُعد معنای خانه؛ امری عینی و مکانی که انسان در آن زندگی می&not;کند اما بعد مفهوم خانه امری ذهنی (تصور ذهنی) است؛ برای دستیابی به مفهوم خانه باید ذهن هر فرد در ارتباط با خانه را مورد تحلیل و بررسی قرارداد. در دنیای امروزی که به&zwnj;سرعت در حال تغییر است، مفهوم خانه به&zwnj;طور فزاینده&zwnj;ای برای بزرگ&zwnj;سالان و هم برای کودکان پیچیده شده است. با ظهور جهانی&zwnj;شدن، شهرنشینی و پیشرفت&zwnj;های فنّاورانه، مفهوم سنتی خانه به&zwnj;عنوان مکانی ثابت و پایدار به چالش کشیده شده است. درنتیجه، نیاز روزافزونی به انجام تحقیقات در مورد مفهوم خانه برای کودکان برای درک بهتر اهمیت و تأثیر آن بر رشد آن&zwnj;ها وجود دارد. تحقیق در مورد مفهوم خانه برای کودکان می&zwnj;تواند عواملی را که به احساس خانه کمک می&zwnj;کنند و چگونگی تأثیر آن&zwnj;ها بر رفاه و رشد کودکان روشن کند. هدف نوشتار از این پژوهش؛ سنجش تطبیقی مفهوم خانه در میان کودکان 9_10 ساله دو شهر شیراز و نوجین است. روش تحقیق، به&zwnj;صورت تحلیل محتوا با استفاده از قیاس استدلالی ربایشی و گردآوری اطلاعات به&zwnj;صورت مطالعات کتابخانه&not;ای و اسنادی و مقالات فارسی و لاتین و تحقیقات میدانی است؛ که با تحلیل و بررسی 30 نمونه از نقاشی&not;های کودکان این دو شهر، می&not;توان به شباهت&zwnj;ها و تفاوت&zwnj;های تصویر ذهنی آن&zwnj;ها از مفهوم خانه دست&not;یافت؛ که درنتیجه؛ از این بررسی و تحلیل شباهت&zwnj;ها و تفاوت&zwnj;ها می&not;توان به تعدادی کد مفهومی دست&zwnj;یافت. از جمع&not;بندی این کدهای مفهومی، می&not;توان به مفهوم خانه از نظر کودکان این دو شهر، به مواردی شامل آرامش، راحتی، آسایش، امنیت و رفاه در خانه دست&not;یافت.</p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - راهکارهای مؤثر بر رشد انگیزشی کودکان کم‌توان ذهنی بر پایه روانشناسی محیطِ فضاهای آموزشی
        سارا  محمدزاده اکبری مهدی حمزه نژاد راضیه فتحی
        <p>کودکان کم&zwnj;توان ذهنی به&zwnj;واسطه تفاوت در ویژگی&zwnj;های جسمانی، عقلانی، رفتاری و اجتماعی تمایز بسیار چشم&zwnj;گیری با سایر کودکان دارند. ازآنجایی&zwnj;که این قبیل از اختلالات، منجر به بروز مشکلات عدیده&zwnj;ای در زمینۀ رشد فردی و اجتماعی این کودکان می&zwnj;شود چکیده کامل
        <p>کودکان کم&zwnj;توان ذهنی به&zwnj;واسطه تفاوت در ویژگی&zwnj;های جسمانی، عقلانی، رفتاری و اجتماعی تمایز بسیار چشم&zwnj;گیری با سایر کودکان دارند. ازآنجایی&zwnj;که این قبیل از اختلالات، منجر به بروز مشکلات عدیده&zwnj;ای در زمینۀ رشد فردی و اجتماعی این کودکان می&zwnj;شود، در سال&zwnj;های اخیر، طراحی معماری فضاهای آموزشی به&zwnj;عنوان یکی از اصلی&zwnj;ترین و تأثیرگذارترین فضاها در بهره&zwnj;وری حداکثری از توانایی این کودکان محور توجه بسیاری از معماران قرار گرفته است. این پژوهش با هدف شناخت و ارائه راهکارهایی در راستای بهبود کیفیت فضاهای آموزشی کودکان کم&zwnj;توان ذهنی جامعه با تکیه بر دانش روانشناسی محیط سعی در ارتقاء رشد انگیزشی این کودکان دارد. بدین ترتیب پژوهش حاضر در راستای شناخت و پاسخگویی به این پرسش بوده که &laquo;در فرآیند بهبود حالات و اختلالات کودکان کم&zwnj;توان ذهنی چه مؤلفه&zwnj;ها و راهکارهایی در زمینۀ روانشناسی محیطی فضاهای آموزشی می&zwnj;تواند منجر به ارتقاء رشد انگیزشی این کودکان شود؟&raquo;. روش تحقیق حاضر دارای ماهیت کیفی و وابسته به راهبرد توصیفی-تحلیلی است. پردازش این موضوع در ابتدا بر پایۀ مطالعات اسنادی و کتابخانه&zwnj;ای در راستای شناخت و تحلیل مولفه&zwnj;های محیطی مؤثر بر روان این کودکان بوده و در ادامه از بررسی&zwnj;های میدانی و مشاهده جهت تقویت روایی تحقیق بهره برده است. نتایج نشان می&zwnj;دهد که کودکان کم&zwnj;توان ذهنی به جهت برخورداری از ذهنی مضطرب&zwnj; و آشفته&zwnj;تر نسبت به سایر کودکان حساسیت بیشتری در برخورد با محیط&zwnj;های گوناگون از خود بروز می&zwnj;دهند. در این راستا بهره&zwnj;گیری از عناصر معماری نظیر رنگ و فرم مناسب، جنس مصالح و تناسبات و همچنین ایجاد فضاهای اجتماع&zwnj;پذیر و فعالیت&zwnj;های مشارکتی در کنار بازی&zwnj;سازی&zwnj;های مطلوب در فضای آموزشی، تأثیر به&zwnj;سزایی در بهبود عملکرد ذهنی آنان داشته و منجر به افزایش آرامش ذهنی، استقلال فردی، ارتباطات اجتماعی و درنهایت ارتقاء رشد انگیزشی این کودکان در فضاهای آموزشی می&zwnj;گردد.</p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        64 - تبیین رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان و نقد آن با تأکید بر آموزه‌های اسلامی
        معصومه کیانی
        برای این منظور بخش نخست مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به شناسایی و شرح مؤلفه‌های رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان و نیز با استفاده از روش تحلیل پس‌رونده، به بررسی مبانی فلسفی ناظر بر رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان می‌پردازد. در بخش دوم نیز با استفاده چکیده کامل
        برای این منظور بخش نخست مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به شناسایی و شرح مؤلفه‌های رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان و نیز با استفاده از روش تحلیل پس‌رونده، به بررسی مبانی فلسفی ناظر بر رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان می‌پردازد. در بخش دوم نیز با استفاده از روش کاوش‌گری فلسفی انتقادی و با تأکید بر دیدگاه اسلامی به نقد رویکرد معنوی والدورف به تربیت کودکان اقدام می‌شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که رویکرد معنوی والدورف، در رابطه با مؤلفه‌های رویکرد معنوی خود به تربیت کودک اقدام می‌شود. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که رویکرد معنوی والدورف، در رابطه با مؤلفه‌های رویکرد معنوی خود به تربیت کودکان به مواردی از قبیل؛ توجه بر پرورش کلیت کودک، تقویت بُعد هنری او، پرورش ادراک معنوی وی، تأکید بر معناسازی و معنایابی در فرآیند یاددهی-یادگیری و آزادی متربی تمرکز دارد. این مؤلفه‌ها و ویژگی‌ها بر مبانی فلسفی و نظری مانند؛ وجود جهان معنوی فراتر از جهان مادی، وجود موجودات معنوی گوناگون، یکپارچگی عالم هستی به لحاظ معنوی، نگاه به کودک به عنوان موجودی معنوی، اعتقاد به تناسخ‌های مکرر انسان، تأکید بر حواس، عقل، الهام و شهود به عنوان منابع شناخت و تفکر شهودی، به عنوان تفکر خالص و ناب، تعامل بین عین و ذهن در نیل به معرفت و نیز تطابق «من» انسانی با «مسیح» به عنوان غایت زندگی بشر استوار است. همچنین، در نقد (بررسی تفاوت‌ها و شباهت‌ها) رویکرد معنوی والدورف براساس دیدگاه اسلامی روشن شد که دیدگاه مذکور به دلایلی نظیر تفاوت دیدگاه درباره امر متعالی، و اعتقاد به تناسخ، با دیدگاه اسلامی سازگاری ندارد. در عین‌ حال، برخی دلالت‌های تربیتی رویکرد مذکور نظیر نگاه به کودک به عنوان موجودی معنوی و تکریم او، توجه به پرورش کلیت وجود کودک و به ویژه بُعد روحانی او، تأکید بر تربیت هنری و نیز تربیت مبتنی بر مراحل رشد کودک با دیدگاه اسلامی سازگار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        65 - حمایت از کرامت و حقوق زنان و کودکان در مخاصمات مسلحانه از منظر حقوق بین الملل
        احمد محتشم فخرالدین  سلطانی علیرضا رضایی
        بیش از نیمی از زنان و کودکان جهان در کشورهایی زندگی می کنند که جنگ و درگیری را تجربه کرده اند. جامعه بین المللی نمی تواند مصائب آنها را نادیده بگیرد. به نظر می رسد در درگیری های معاصر چندان به حقوق بین الملل بشردوستانه توجه نشده است. استفاده مکرر از سلاح های شیمیایی و م چکیده کامل
        بیش از نیمی از زنان و کودکان جهان در کشورهایی زندگی می کنند که جنگ و درگیری را تجربه کرده اند. جامعه بین المللی نمی تواند مصائب آنها را نادیده بگیرد. به نظر می رسد در درگیری های معاصر چندان به حقوق بین الملل بشردوستانه توجه نشده است. استفاده مکرر از سلاح های شیمیایی و منفجره در مناطق شهری، خشونت جنسی، آوارگی، کشتار جمعی و... نشانه عدم پایبندی به حقوق بشر می باشد. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی-تحلیلی با توجه به مخاصمات مسلحانه سال های اخیر به بررسی رویکردهای حقوق بین الملل نسبت به زنان و کودکان پرداخته است و همچنین به نقد و بررسی سازوکارهای حمایتی و حقوق بشری نسبت به زنان و کودکان در مخاصمات مسلحانه در نظام بین¬الملل حقوق بشردوستانه پرداخته است. دشمن همواره سعی دارد که از طریق فشار بر افراد غیرنظامی، حریف خود را تسلیم خواسته¬های خود کند و در این رقابت ناعادلانه، زنان و کودکان اولین قربانیان بی دفاع و بی پناه هستند. نتایج پژوهش نشان می¬دهد که با توجه به اصول حقوق بشردوستانه بین¬المللی که به صورت واضح در اسناد بیان شده است، لازم و ضروری است که توسط طرفین درگیر؛ عواملی چون اصل کرامت انسانی، اصل محدودیت در استفاده از سلاح¬های غیرمجاز و ابزارهای جنگی غیرمعمول، اصل تفکیک میان نظامیان و غیرنظامیان، اصل منع درد و رنج بیش از اندازه، اصل تناسب، اصل حفظ محیط¬زیست، اصل ضرورت نظامی و اصل احتیاط، که از جمله اصول اساسی حقوق بشردوستانه هستند، باید در مخاصمات مسلحانه بین¬المللی و داخلی، مورد توجه و احترام قرار گیرند. پرونده مقاله