بررسی سیر تحول مضامین مادرانه در شعر چند شاعر زن از مشروطه تا امروز
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
1 - دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
کلید واژه:
چکیده مقاله :
شعر زنان عرصة بیان احساسات و عواطف آنان است. عاطفة مادری، اصیل‌ترین عاطفة زنانه است که در شعر زنان و مردان همواره نمود داشته است. در دورة معاصر با گسترش شعر زنان، تصاویر مادرانه نیز با قلم خود آنان ترسیم شده است. هدف از نگارش این مقاله بررسی مضامین مادرانه در شعر چند شاعر زن مطرح (ژاله قائم مقامی، پروین اعتصامی، فروغ فرخزاد، سیمین بهبهانی) از دورة مشروطه تا کنون است و به بررسی این نکته می‌پردازد که با ورود تفکر مدرن و گرایش به فردگرایی، احساس جدایی میان مادر و کودک چگونه در شعر این شاعران نمود یافته است. همچنین به بررسی این مطلب می‌پردازد که مضامین مادرانه در شعر این شاعران چه فراز و فرودی داشته و چگونه تبیین یافته است؟ گرچه عاطفة مادرانه همواره یکسان است، توجه به این نکته ضروری است که حوادث و پیشامدهای زندگی شاعر و اعتقادات و جهان‌بینی او، همچنین تحولات اجتماعی عصر و زمانة شاعر نیز در بروز نوع خاصی از مضامین موثر است. بررسی‌های انجام شده در این پژوهش نشان می‌دهد که چهار محور بیان احساسات کودکان و مادران، گفتگوی مادر وکودک، آموزش‌های مادرانه و دیدگاه مادرانه نسبت به کل هستی از اصلی‌ترین مضامین مادرانه در شعر این شاعران است. در این مقاله ضمن بررسی مضامین مادرانه در شعر هر یک از شاعران، سیر تحولی این مضمون را نیز با توجه به عصر و دورة هر شاعر پی می‌گیریم.
Women’s Poetry has always been the field of expressing their emotions. Maternity is the purist of the feminine emotions reflected in the poems of both men and women. Extending feminine poetry in contemporary period, maternal images have also been depicted in it by the poetesses themselves. The objective of the present article is to study maternal contents in the poems of Iranian famous poetesses from the period of Constitutionalism to the present, say, Jale Qaem Maqami, Parvin E’tesami, Foruq Farokhzad, Simin Behbahani. It focuses on the fact that emerging modern thinking and individualism introduced the content of separation between mother and child to the feminine poetry. It also studies the ascent and descent of expressing maternal contents in their poetry. Although the nature of maternal emotion is the same, it worth mentioning that it can be affected by factors like the life, beliefs and world view of a poetess herself, the social changes of her time that make some contents more prevailing than the other ones. Findings of the present research shows that the main contents of this type are expressing mother and child emotions, mother and child talk, training child by mother, mothers view on the world and universe. Studying maternal contents in the poetry of every poetess, we will follow its changes regarding their time.
