بررسی قوانین آلودگی محیط زیست در حقوق ایران
محورهای موضوعی : علوم زیست محیطی
رضا دهقان
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد نورآباد ممسنی)
کلید واژه: محیط زیست, الودگی هوا و خاک, حقوق ایران, قوانین آلودگی محیط زیست.,
چکیده مقاله :
ایران در منطقه ای خشک از آسیا و جهان قرار گرفته است که دو سوم آن را بیابان ها تشکیل می دهند و فقط در قسمت شمالی آن و بخشی از قسمت غربی و جنوبی جنگل وجود دارد که آن هم به شدت در حال تخریب است. اما آن چه در کنار این همه تخریب باعث توجه بیشتر به مسایل زیست محیطی شده است ، موضوعات ناشی از آلودگی ها ، به ویژه آلودگی هوا است. گسترش بی رویه شهرها در کنار عدم کنترل ازدیاد جمعیت که در کشور ما بیشترین رشد را دارد و نیز متمرکز شدن بی رویه صنایع و به وجود آمدن بی قاعده کارخانه ها علت اصلی این آلودگی هاست.گاهی اوقات و در ساعتی از روز شدت آلودگی به سبب معلق بودن ذرات شیمیایی و گازهای سمی در هوا به قدری زیاد میشود که مسوولان به ناچار اقدام به اعلام وضعیت فوق العاده می کنند و مردم را از رفت و آمد در برخی مناطق شهری که خطر بیشتری دارد ، باز می دارند. موضوع حمایت از محیط زیست در جهت منافع بشري و از بین بردن آثار مخرب فعالیت هاي صنعتی تبدیل به مسأله اي جدي در جهان معاصر گردیده است و بشریت را مورد تهدید قرار داده است. براي مقابله با این تهدید نیاز به اقدامی قاطع از طریق اتخاذ تدابیر مناسب دارد. رویه عملی محاکم ایران براساس مسئولیت مبتنی بر تقصیر است و آنچنان که شایسته است پاسخگوي این همه آلودگی و تخریب و جبران خسارت وارد بر محیط زیست نمی باشد لذا با توجه به لزوم جبران خسارات وارده بر محیط زیست و مسئولیت مدنی ناشی از آن، که از جایگاه ویژه اي در علم حقوق برخوردار است. در این پژوهش تلاش بر این است که مبناي این بررسی تأثیر بازدارندگی مجازات تخریب محیط‌زیست بر مرتکبین آن در شهر یاسوج تبیین و تشریح و واکاوي قرار گرفته و مبناي مناسب براي این مسئولیت یافت گردد.
Iran is located in a dry region of Asia and the world, two-thirds of which are deserts, and only in the northern part and part of the western and southern parts of the forest, which is also being severely destroyed. But what has caused more attention to environmental issues, besides all these destructions, are issues caused by pollution, especially air pollution. The uncontrolled expansion of cities, along with the lack of control over population growth, which is growing the most in our country, as well as the uncontrolled concentration of industries and the irregular establishment of factories are the main causes of this pollution. The suspension of chemical particles and toxic gases in the air increases so much that the authorities have to declare a state of emergency and prevent people from traveling in some areas of the city that are more dangerous. The issue of protecting the environment in the direction of human interests and eliminating the destructive effects of industrial activities has become a serious issue in the contemporary world and has threatened humanity. To deal with this threat, a decisive action is needed by adopting appropriate measures. The practical procedure of Iran's courts is based on fault-based responsibility, and as it should be, it is not responsible for all the pollution and destruction and compensation for the damage caused to the environment, therefore, considering the need to compensate for the damage caused to the environment and the resulting civil liability, which It has a special place in the science of law. In this research, the effort is to explain, explain and analyze the deterrent effect of environmental destruction punishment on its perpetrators in Yasouj city and to find a suitable basis for this responsibility.
1- اعتمادی.سید یوسف،1383،سیر تحول قوانین منابع طبیعی و محیط زیست، انتشارات بهنامی ، چاپ اول.
2- منصوری. نبی¬الله ¬و جمشیدی قاسم¬آبادی. امیر،1390، انسان و محیط¬زیست، چاپ اول،تهران،دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات.
3- تقی¬زاده انصاری. مصطفی،1387،حقوق محیط¬زیست در ایران ،چاپ دوم ،تهران ،سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها.
4- شرکت کنترل کیفیت هوا وابسته به شهرداری تهران ، 1393.
5- حسینی اکبر نژاد.حوریه ، 1389،پایش حمل و نقل شهری و کاهش آلودگی هوا(مطلوب زیست محیطی کلان شهرها) ، مجله پژوهش های حقوقی شهر دانش ، شماره 18.
6- ورهاشمی.عباس، تقوی. لعبت،خلعتبری. یلداو زارعی. سحر،1389، آلودگی هوای تهران و حق شهروندان بر محیط زیست سالم،مجله پژوهش¬های حقوقی، شماره 18.
7- سازمان حفاظت محیط زیست،1391، قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست.
8- مشهدی. علی،1392، حقوق آلودگی هوا (مطالعه تطبیقی)، چاپ اول، تهران، انتشارات خرسندی.
9- عباسپور. مجید،1383، مهندسی محیط زیست، تهران، مرکز انتشارات علمی دانشگاه آزاد اسلامی.
10- عبدالهی. محسن، مشهدی. علی و فریادی. مسعود،1391، حقوق حفاظت از هوا،چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.
11- گلکار. فروغ و فرهمند. علیرضا،1389، آلودگی های محیط زیست، چاپ اول، تهران، انتشارات ماندگار.
12- اردبیلی محمد علی ، حقوق جزاي عمومی ، جلد دوم ، بنیاد حقوق میزان ، چاپ بیست ودوم ، تابستان،1389
13- ایران نژاد پاریزی، فاطمه و طایفه هاشمی، مهدیس،1391،مسئولیت تخریب کنندگان جنگل ها در حقوق ایران با تاکید بر منطقه زاگرس مرکزی،نخستین همایش ملی حقوق محیط زیست و منابع طبیعی زاگرس،خرم آباد،
14- پروانه، بهروز و نورالهی، داریوش و خالدی، شهریار و دکاموند، همت،1391،بررسی مناطق مستعد تخریب جنگل های زاگرس با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)،نخستین همایش ملی حقوق محیط زیست و منابع طبیعی زاگرس،خرم آباد،
15- تقی زاده انصاري مصطفی ، حقوق بین الملل محیط زیست ، خرسندي ، چاپ دوم ، تهران ، ١٣٩٥ .
16-جعفری، امیررضا و ولی پور، مهدی،1391،علل و انگیزه ارتکاب جرم در جرایم علیه منابع طبیعی،نخستین همایش ملی حقوق محیط زیست و منابع طبیعی زاگرس،خرم آباد،
17-جعفري لنگرودي محمد جعفر، تر مینولوژي حقوق، گنج دانش، چاپ هجدهم، تهران ١٣٦٨.
18-جلیلوند، حامد و غزنویان، زهرا و مجتهدی، مهدی و ورجاوند، حسین،1391،بررسی پیامدهای اجتماعی و محیط زیستی قوانین در حفاظت از جنگل های زاگرس مرکزی(مطالعه موردی ذغال گیری در روستاهای چاهگاه،استان چهارمحال و بختیاری)،نخستین همایش ملی حقوق محیط زیست و منابع طبیعی زاگرس،خرم آباد،
19-درمیانی، نرگس و کیادلیری، هادی و بیژنی، مسعود،1391،عنوان: بررسی وضعیت جوامع محلی در حفاظت از جنگلهای زاگرس (مورد مطالعه: روستاییان جنگل نشین منطقه اشترانکوه)،نخستین همایش ملی حقوق محیط زیست و منابع طبیعی زاگرس،خرم آباد،
20-فرمانی فریده (مترجم ) : »تأثیرگازهاي مخرب بر آب و هوا و لایه ازن«، مجله سروش ، سال ٩ ، شماره ٤٢٥، مورخ :١٠/٢/١٣٦٧.
21-کاتوزیان ناصر، مبانی حقوق عمومی، تهران، نشر دادگستر، ١٣٧٧.
22-گلدوزیان ایرج، بایسته هاي حقوق جزاي عمومی، نشر میزان، چاپ پنجم، تهران، ١٣٨٣.
23- هاشمی، سیدمحمد و نظریان، مهدی،1394،راهکارهای حفاظت از محیط زیست در طراحی و اجرای پروژه های راهسازی،اولین همایش ملی توسعه پایدار در راهسازی با رویکرد حفظ محیط زیست،شیراز،
24- http://www.asrekhodro.com/
25-http://www.farsnews.com/
-26 http://www.aftabir.com/
27-http://www.khabar online.ir
