بررسی تحلیلی حقوق نسل های آینده از منظر قرآن کریم
محورهای موضوعی : قرآن و حقوق
مصطفی کرمی پور
1
()
عادل ساریخانی
2
(دانشگاه قم)
کلید واژه: حقوق, نسل فعلی, نسل آینده, قرآن کریم, ,
چکیده مقاله :
یکی از مباحث عدالت بین نسلی، حقوق نسل های آینده است که به موجب آن مواهب الهی که از نسل قبل به نسل فعلی به ارث رسیده است، به نسل آینده منتقل گردد و هر نسلی حق استفاده از مواهب الهی را دارد بدین معنا که طبیعت و منابع موجود درآن متعلق به همه انسان ها و نسل ها است و برای برطرف کردن نیازهای آنان آفریده شده است و هیچ دلیلی مبنی بر تعلق مواهب الهی بر نسل فعلی و برتری آنان به نسل های آینده وجود نداردآیات قرآن کریم مشتمل بر آموزه های مهمی در این زمینه است و خطابات عام قرآنی مبنی بر اینکه آنچه در آسمان و زمین است متعلق به همه انسان ها در هر نسلی می باشد و بدلیل اینکه آیات الهی به صورت قضایای حقیقی بیان شده، علاوه بر نسل کنونی(موجودین)، شامل نسل آینده(معدومین) نیز می شود و بر ضرورت حفاظت از حقوق نسل های آینده و مواهب الهی تاکید دارد و در کنار توجه به بعد معنوی، بشریت را به رعایت حقوق نسل های آینده تشویق نموده و اصول و ضوابطی را برای حفاظت از این امر مقرر نموده است .
One of the topics of intergenerational justice is the rights of the future generations, according to which the divine gifts that have been inherited from the previous generation to the current generation, are transferred to the future generation, and each generation has the right to use the divine gifts, which means that nature And the resources in it belong to all people and generations and were created to meet their needs, and there is no evidence that divine gifts belong to the current generation and their superiority to future generations. The verses of the Holy Qur'an contain important teachings in this field and general Qur'anic speeches stating that what is in the sky and the earth belongs to all humans in every generation and because the divine verses are expressed in the form of real cases, in addition to The current generation (the existing ones) includes the future generation (the extinct ones) and emphasizes the necessity of protecting the rights of future generations and divine gifts, and besides paying attention to the spiritual dimension, it encourages humanity to respect the rights of future generations and It has established principles and rules to protect this matter.
1. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، دارصادر، بیروت،چاپ سوم، 1418ق، ج10
2. ابن فارس، احمد، معجم مقائیس اللغه، قم ، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، 1404ق، ج2.
3. ابن فهد حلی، احمد بن محمد، المهذب البارع فی شرح المختصرالنافع، قم، موسسه النشر الاسلامیه، چاپ سوم، 1407ق، ج3.
4. ابن ابی الحدید، عبدالحمیدبن هبه الله، شرح نهج البلاغه، قم، مکتبه آیت الله المرعشی النجفی، چاپ ششم، 1404ق، ج20.
5. انصاری، مرتضی، مکاسب، مطبعة اطلاعات، چاپ دوم، 1375.
6. اصفهانی، مفردات راغب، مکتبه مرتضویه، تهران، ذیل ماده حق، ص 105
7. امامی مبین، مهرنوش، حقوق نسل¬های آینده در حقوق بین الملل محیط زیست، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی، 1395.
8. بالس کریستوفر،ذهنیت نسلی،دیدگاهی روانکاوانه درباره اختلاف نسل ها، ترجمه حسین پاینده، فصلنامه فلسفی ارغنون، شماره19، 1380.
9. بجنوردی، میرزا حسن، القواعد الفقهیه، قم، نشرالهادی، چاپ سوم، 1419ق، ج2.
10. تهانوی، محمد علی، کشاف اصطلاحات الفنون والعلوم،بیروت، مکتبه لبنان ناشرون،چاپ اول، 1996م، ج1.
11. فاضل لنگرانی، محمد، اصول فقه شیعه، قم، مرکز فقهی ائمه اطهار، چاپ اول، 1381، ج1.
12. ¬¬¬¬¬__________، کتاب الطهاره، ( تقریرات ابحاث آیت الله العظمی سید روح لله خمینی)، تهران، موسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی(ره)، نشر عروج، چاپ اول، 1422ق.
13. فخررازی، محمد بن عمر، التفسیر الکبیر، بیروت، داراحیا التراث العربی، چاپ دوم، 1420ق، جلد5.
14. فیومی، احمد بن مقری، المصباح المنیر فی غریب الشرح الکبیر للرافعی، منشورات دار الرضی، قم چاپ اول، 1405ق،ج2.
15. قرائتی، محسن، تفسیر نور، مرکزفرهنگی درس هایی از قرآن، چاپ یازدهم،1388 ج1
16. راغب اصفهانی، حسین بن محمد، مفردات، الفاظ قرآن، بیروت، الدارالشامیه، چاپ سوم، 1412ق.
17. رمضان قوام آبادی، محمد حسین، از ریو تا ریو؛ در تکاپور نسل پایدار، مجله تحقیقات جقوقی ، 1399.
18. ساروخانی،باقر، در آمدی بر دائره المعارف علوم اجتماعی، تهران، انتشارات کیهان، چاپ دوم، 1375.
19. ساعدوکیل، امیر وعسگری، پوریا،، نسل سوم حقوق بشر(حقوق همبستگی)، تهران، انتشارات مجد، چاپ دوم، 1390.
20. سبحانی،جعفر، تهذیب الاصول( تقریرات ابحاث آیت الله العظمی سید روح الله خمینی)، تهران] موسسه تنظیم و نشرآثار امام خمینی(ره)، نشر عروج، چاپ اول، 1423ق، ج3.
21. جوادی آملی، عبدالله، فلسفه حقوق بشر،نشر اسراء،چاپ سوم، 1381 .
22. _________، حق و تکلیف در اسلام، نشر اسراء، چاپ نهم، 1398.
23. _________، تسنیم، تفسیر، قرآن کریم، مرکز نشر اسرا، چاپ دوم، 1389، ج10.
24. خامنه ای، سید علی، بیانات در دیدار مسولان و فعالان محیط زیست، منابع طبیعی و فضای سبز، 1393.
25. خمینی، روح الله، کتاب البیع، تهران موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س) ، چاپ دوم، 1388، ج1.
26. _________، معتمدالاصول، تهران، موسسه تنطیم و نشرآثار امام خمینی(ره) 1420ق، چاپ اول، ج1.
27. _______، انوار الهدایه فی تعلیقه علی الکفایه، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره)، چاپ اول، 1415ق، ج2.
28. خویی، ابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، موسسه احیاء آثار آیت الله خویی، چاپ اول، 1422ق، ج5.
29. خوئی، سید ابوالقاسم، مصباح الفقاهه، قم، موسسه انصاریان، چاپ اول، 1417ق
30. مدکور، محمد سلام، المدخل للفقه الاسلامی، قاهره، انتشارات دار التوحید، چاپ دوم، 1964م.
31. موسوی سبزواری، عبدالاعلی، تهذیب الاصول، بیروت، دارالاسلامیه، جاپ دوم، 1406ق ج1.
32. مراغی، احمد مصطفی، تفسیر المراغی،بیروت، انتشارات دارلفکر، چاپ اول، 1404ق، ج5.
33. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، موسسه الوفاء، چاپ سوم، 1404ق، ج9.
34. مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، انتشرات صدرا، چاپ دهم، 1387، ج21.
35. منتظری، حسین علی، رساله الحقوق فی الاسلام،انتشارات سرایی، چاپ اول، 1394.
36. ¬¬عزالدین عبدالحمید ابن ابی الحدید المدائن، شرح نهج البلاغه، ج11.
37. عکبری،عبدالله بن حسین، التبیان فی اعراب القرآن، ریاض، بیت الافکار الدولیه، چاپ اول، 1419ق.
38. صدر، سید محمد باقر، دروس فی علم الاصول، بیروت، دارالکتب اللبنانی، مکتبه المدرسه، چاپ دوم، 1406ق،
39. طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ ششم، ۱۳۶۳، ج ۴.
40. طریحی، فخر الدین ، مجمع البحرین، تهران، مکتب النش الثقافه الاسلامیه، چاپ دوم، 1408ق.
41. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البحرین فی تفسیر القرآن، بیروت، داراحیا التراث العربی، چاپ اول، 1406ق، جلد2.
42. کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، انتشارات اسوه، چاپ سوم، 1386،ج1..
43. گروه پژوهش مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، فرهنگ نامه اصول فقه، قم،نشر مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، چاپ اول، 1389.
44. گرجی، ابوالقاسم، فعالان حقوقی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم، 1388.
45. هوفه، آلفرید، برداشت های فلسفی در باره عدالت، انتشارات اختران،چاپ سوم، 1388، مترجم امیر طبری، ۱۳۸۳.
46. نائینی، محمد حسین، فوائدالاصول، قم، موسسه النشر الاسلامیه، چاپ دوم، 1376، ج1.
47. نجفی، محمد حسن،جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام، بیروت، داراحیا التراث العربی،چاپ ششم،1981ق، ج29.
48. یزدی، سید محمد کاظم، حاشیه بر مکاسب شیخ انصاری، کتاب بیع، لبنان، انتشارات دارالمصطفی، احیاء تراث، چاپ دهم، 2012م، ج2.
