-
حرية الوصول المقاله
1 - تحلیل عدم قطعیت پارامترها براي شبیه سازي جریان رودخانه با کاربرد روشGLUE
مریم شفیعی Javad Bazrafshan پرویز ایران نژاددر سال های اخیر تعیین عدم قطعیت مدل های هیدرولوژیکی در تحقیقات هیدرولوژی بسیار موردتوجه قرار گرفته است. هرچند پارامترهای مدل هیدرولوژیکی معمولا به وسیله واسنجی تعیین می شوند ولی عدم قطعیت قابل توجه در پارامترهای مدل وجود دارد. در این مطالعه با هدف واسنجی و تحلیل عدم قطع أکثردر سال های اخیر تعیین عدم قطعیت مدل های هیدرولوژیکی در تحقیقات هیدرولوژی بسیار موردتوجه قرار گرفته است. هرچند پارامترهای مدل هیدرولوژیکی معمولا به وسیله واسنجی تعیین می شوند ولی عدم قطعیت قابل توجه در پارامترهای مدل وجود دارد. در این مطالعه با هدف واسنجی و تحلیل عدم قطعیت مدل جفت شده ALSIS-HBV در حوضه کرخه از روش GLUE استفاده شده است. تعیین منابع اصلی عدم قطعیت و شناسایی پارامترها، همچنین برآورد میزان عدم قطعیت در نتایج شبیه سازی جریان رودخانه از اهداف دیگر این پژوهش است. یافته ها نشان می دهد پارامترهای K2، Fcap، MaxBas، lp، B، degw و ttlim منابع اصلی عدم قطعیت جریان رودخانه و پارامترهای K2، Fcap،B ، lp و perc قابل شناسایی ترین پارامترها هستند. به طور کلی ارزیابی عملکرد مدل برای شبیه سازی جریان رودخانه در حوضه کرخه به ویژه در دوره واسنجی خوب و قابل قبول است و بیشتر داده های مشاهداتی جریان رودخانه در محدوده 95 درصدی فاصله اطمینان قرار دارند، بنابراین توزیع احتمال محاسبه شده از جریان رودخانه می تواند برای پیش بینی جریان رودخانه به کار رود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - سنجش توسعه ی پایدار محله ای (مطالعه ی موردی : شهر خرم آباد)
سمیه رحیمی یکتا اصغر شکرگزار مریم جعفری مهرآبادیتحلیل پایداری و وضعیت شاخصهای پایداری در سطح محله های شهری به عنوان رهیافتی جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری همواره یکی از اهداف مدیران شهری بوده است. بر این اساس هدف از این پژوهش بررسی وضعیت توسعه پایدار محله ای در سطح محلات شهر خرم آباد و به طور کلی شناخت وضعیت متف أکثرتحلیل پایداری و وضعیت شاخصهای پایداری در سطح محله های شهری به عنوان رهیافتی جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری همواره یکی از اهداف مدیران شهری بوده است. بر این اساس هدف از این پژوهش بررسی وضعیت توسعه پایدار محله ای در سطح محلات شهر خرم آباد و به طور کلی شناخت وضعیت متفاوت بین محلات و نشان دادن سطوح مختلف محلات از نظر شاخصهای توسعه پایدار محله ای بوده است. با توجه به نتایج حاصل از آزمون آنوا، در همه ی شاخص های توسعه ی پایدار محله ای (شاخص اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی)،بین محلات مورد بررسی از نظر تفاوت میانگینها اختلافات معنادار است به عبارت دیگر در سطح معناداری آزمون فیشر برای هرچهار شاخص برابر با 0/000 میباشد و در سطح اطمینان 95/0 درصد کوچکتر از 05/0 است بنابراین تفاوت معنی داری از نظر میانگین بین گروهها وجود دارد و همه محلات از نظر این شاخص ها در وضعیت متفاوتی قرار دارد. همچنین به منظور پاسخگویی به سوال پژوهش وجهت تعیین سطوح همگن توسعه پایدار محله ای و رتبه بندی محلات از نظر سطح برخورداری از شاخصهای توسعه ی پایدار محله ای از نتایج تحلیل خوشه ای و آزمون توکی استفاده شده است.بر اساس نتایج حاصل از آن محله شیرخوارگاه دارای توسعه ی پایدار محله ای بالا در سطح 3 (پایدار)، محله های ساحلی خواجوی، تفکیکی دلفان، شهدا، فازیک، علوی دارای توسعه پایدار محله ای متوسط در سطح 2(نیمه پایدار) ، محله کرگانه، اسپستان شرقی و گل سفید دارای توسعه پایدار محله ای پایین در سطح 1 (ناپایدار) در محدوده مورد مطالعه میباشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - تبیین الگوهای غذایی در سکونتگاه های روستایی شهرستان جیرفت با رویکرد آمایش سرزمین
علی شهدادی علي آذرهروستاییان علی رغم نقش محوری در تولید غذا، امروزه به دلیل تغییرات اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین گروه های در معرض تهدید از لحاظ امنیت غذایی می باشند. تغییر در الگوی غذایی به دلیل قدرت و دسترسی پایین روستاییان در تامین مایحتاج اولیه، سوء تغذیه و ناا أکثرروستاییان علی رغم نقش محوری در تولید غذا، امروزه به دلیل تغییرات اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین گروه های در معرض تهدید از لحاظ امنیت غذایی می باشند. تغییر در الگوی غذایی به دلیل قدرت و دسترسی پایین روستاییان در تامین مایحتاج اولیه، سوء تغذیه و ناامنی شدید غذایی را در این سکونتگاه ها به ارمغان آورده است. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال که الگوهای غذایی در بین خانوارهای روستایی شهرستان جیرفت چگونه است و چه عواملی بر آن تاثیر دارند، با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام شده است. مدل تئوریک پژوهش با رویکرد آمایش سرزمین سه دسته عوامل محیطی، اجتماعی و اقتصادی را به عنوان عوامل اصلی تبیین کننده الگوهای غذایی رایج در بین روستاییان ارایه کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد: خانوارهای روستایی از مجموع 14 وعده اصلی نهار و شام در هفته بیشتر؛ برنج(با میانگین 4.99 دفعه)، مواد قندی مصنوعی مانند قند، شکر و شیرینی(با میانگین 4.71 دفعه) و لبنیات(با میانگین 4.7 دفعه) و ماهی و میگو( با میانگین 1.61 دفعه) مصرف می کنند. مصرف برنج در بین روستاییان با مصرف سایر مواد غذایی از جمله شیر و فرآورده های آن، سبزی و میوه جات، حبوبات، موادقندی مرغ رابطه معنی داری داشته است(با پذیرش اثر مثبت تقارن زمان گردآوری داده ها با برداشت محصول بر میزان مصرف خانوارهای روستایی). دسترسی به آب موردنیاز برای تولید محصولات کشاورزی و دامی مهمترین عامل تبیین کننده چگونگی مصرف شیر و فرآورده های آن در بین خانوارهای روستایی دارد(R=0.47, F=5.628, Sig=0.028 ). در مجموع درآمد سالیانه در پیوند با قیمت فروش محصولات کشاورزی مهمترین عامل تبیین کننده چگونگی مصرف مواد غذایی به ویژه مصرف انواع گوشت، غذاهای رژیمی، کنسروها و... با (R=0.51, F=11.615, Sig=0.002) و چگونگی علاقه به مصرف موادغذایی با (R=0.52, F=7.44, Sig=0.013 ) و می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - مدل یابی موانع تحقق پذیری طرح های آمایش سرزمین استان تهران با رویکرد آینده پژوهی
بابک جعفریان رحيم سرور رضا برناانوشتار حاضر به دلیل ایجاد درک و دانشی کاربردی برای مسئولان و مدیران استان تهران در زمینه شناسایی و سطح بندی موانع کلیدی بر تحقق-پذیری طرح های آمایش سرزمین در استان تهران، ازنظر هدف گذاری کاربردی و از منظر روش جمع آوری داده ، توصیفی از نوع پیمایشی است. براي انجام اين پ أکثرانوشتار حاضر به دلیل ایجاد درک و دانشی کاربردی برای مسئولان و مدیران استان تهران در زمینه شناسایی و سطح بندی موانع کلیدی بر تحقق-پذیری طرح های آمایش سرزمین در استان تهران، ازنظر هدف گذاری کاربردی و از منظر روش جمع آوری داده ، توصیفی از نوع پیمایشی است. براي انجام اين پژوهش با بررسي جامع و همچنين با استفاده ازنظر خبرگان و متخصصان، 22 عامل مؤثر با استفاده از روش تحلیل ساختاری آینده پژوهی از بین 64 متغیر برای مدل یابی موانع موثر در تحققپذیری طرحهای آمایش سرزمین شناسايي شدند. سپس با استفاده از تكنيك تلفیقی مدل سازي ساختاري تفسيري و با استفاده از ابزار پرسشنامه، عوامل در هشت گروه سطحبندی شدند. در ادامه، پس از مشخص شدن سطوح هريك از عوامل و همچنين با درنظرگرفتن ماتريس در دسترسپذیری نهايي، مدل نهايي ساختاری- تفسيري ترسیمشده است .بر اساس نتايج، عواملي مانند تعدد قوانین و مقررات در ارتباط با آمایش سرزمین، عدم وجود برنامه ریزی راهبردی نهادی در ارتباط با آمایش سرزمین استان، ضعف طرح و برنامه های آمایشی تهیهشده در ارائه الگویی کارآمد برای توسعه پایدار یکپارچه مناطق مختلف استان، عدم حضور ذینفعان و ذینفوذان در فرایند تصمیم گیری و تصمیم سازی در بخش آمایش سرزمین، فقدان قواعد و مقررات مناسب و تفکر نظامند و نهادینه برای مدیریت سرزمین و روشن نبودن جايگاه طرح آمايش استان در نظام برنامهریزی استان تهران جزو متغیر های کلیدی و تأثیرگذار بر عدم تحقق پذیری طرح-های آمایش سرزمین در استان تهران به شمار می روند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - نقش حقوق شهروندی در توسعه ی سیاسی نهادهای شهری (مورد پژوهی؛ شهرداری تهران)
افشین متقی دستنایی مصیب قره بیگیاهمیت حقوق شهروندی، امروزه تا بدان حد است که وجود آنرا به مثابه ی یکی از مهمترین الزامات و عناصر دموکراسی به شمار می آورند. گذار از حکومت های نظامی، خودکامه و تمامیت خواه با مشی سرکوب گری، یکه سالاری و عدم رواداری به سوی شیوه هایی از حاکمیت دموکراتیک، ضرورت پرداخت عمیق أکثراهمیت حقوق شهروندی، امروزه تا بدان حد است که وجود آنرا به مثابه ی یکی از مهمترین الزامات و عناصر دموکراسی به شمار می آورند. گذار از حکومت های نظامی، خودکامه و تمامیت خواه با مشی سرکوب گری، یکه سالاری و عدم رواداری به سوی شیوه هایی از حاکمیت دموکراتیک، ضرورت پرداخت عمیق به حقوق شهروندی را آشکار ساخته است. از این روی، بررسی حقوق شهروندی در حاکمیت شهری می تواند زوایای پراهمیتی از کیفیت پراکنش دموکراسی را در فضای شهری آشکار سازد. پژوهش حاضر با بررسی چهار شاخص «مسئولیت پذیری»، «شفاف سازی»، «شایسته سالاری» و «قانون گرایی» در مدیریت سیاسی کلانشهر تهران، کوشیده است تا ابعاد حقوق شهروندی در مجموعه ی شهرداری تهران را به عنوان مهمترین نهاد مدیریتی و حاکمیتی این شهر مورد کندوکاو قرار دهد. تحقيق حاضر، از لحاظ ماهیت، بنیادی-کاربردی و از لحاظ روش، توصیفیِ ژرفانگر (پیمایشی) است. تعداد نمونه ی شهروندان با توجه به تعداد جامعه ی آماري، بر اساس فرمول كوكران انجام شده و تعداد 113 نفر از شهروندان منطقه ی 6 شهرداری تهران بر اساس روش نمونه گیری خوشه ای به عنوان نمونه با پرسش نامه مورد پرسشگري قرار گرفته اند. نتایج این پژوهش، نشانگر آن است که میزان رضایت شهروندان از حقوق شهروندی بر اساس شاخص های پژوهش، افت محسوسی داشته است و در مجموع، شاخص «قانون-گرایی» نسبت به سه شاخص دیگر در وضعیت خوشایندتری قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - جایگاه اعتماد عمومیشده در تابع تولید در بخش های اقتصادی ایران(مطالعه موردی:هشت بخش اقتصادی اقتصاد ایران)
عباس شاکری فرشاد مومنی تیمور محمودی سعیده علیزادههدف از این پژوهش این است که با استفاده از مباني اقتصاد خرد و مفهوم هزينه مبادله، مبادرت به تبيين چارچوب نظري جديدي براي ورود سرمایه اجتماعي به درون تابع توليد اقتصاد كرده و قصد داریم بیان کنیم که سرمایه اجتماعی یا متغیر اعتماد عمومی شده جز جدانشدنی تابع تولید اقتصاد است أکثرهدف از این پژوهش این است که با استفاده از مباني اقتصاد خرد و مفهوم هزينه مبادله، مبادرت به تبيين چارچوب نظري جديدي براي ورود سرمایه اجتماعي به درون تابع توليد اقتصاد كرده و قصد داریم بیان کنیم که سرمایه اجتماعی یا متغیر اعتماد عمومی شده جز جدانشدنی تابع تولید اقتصاد است. در واقع هدف اصلی تحقیق حاضر، استفاده از تئوری حاکمیت خانوار و داده های پانل به منظور بررسی اثر سرمایه اجتماعی با محور اعتماد عمومی شده بر سطح تولید در هشت بخش اقتصادی، اقتصاد ایران طی سال های 1375-1386است. در این پژوهش، این نکته مورد بررسی قرار میگیرد که آیا اعتماد به عنوان جز معنوی تابع تولید میتواند وارد تابع تولید کل اقتصاد شود یا خیر؟ در این پژوهش ابتدا سعی نمودیم اعتماد عمومی شده را معرفی و یافته های علمی دیگران را مرور نماییم. همچنین سعی کردیم با بررسی نظریه حاکمیت خانوار شاخصی به عنوان نماینده کلیدی ترین متغیر سرمایه اجتماعی (اعتماد عمومی شده) معرفی نماییم. نتایج حاصل از تکنیک های اقتصادسنجی در این پژوهش حاکی از تایید فرضیه تحقیق مبنی بر ارتباط مثبت و معنی دار بین متغیر اعتماد و تولید است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر در کرانه های غربی خزر با تأکید بر الگوهای فشار تراز دریا
امیرحسین حلبیاندر این پژوهش به منظور تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر کرانه های غربی خزر، با بهره گیری از پایگاه داده ی بارش روزانه ی این پهنه، نقشه های هم بارش روزانه از تاریخ 1/1/1340 تا 10/11/1383 (15992 روز) بر روی یاخته هایی به ابعاد 14×14 کیلومتر، به روش کریجینگ میانیابی و تر أکثردر این پژوهش به منظور تحلیل همدید بارش های حدی و فراگیر کرانه های غربی خزر، با بهره گیری از پایگاه داده ی بارش روزانه ی این پهنه، نقشه های هم بارش روزانه از تاریخ 1/1/1340 تا 10/11/1383 (15992 روز) بر روی یاخته هایی به ابعاد 14×14 کیلومتر، به روش کریجینگ میانیابی و ترسیم شد. این داده ها اطلاعات 48 نقطه مکانی پهنه مطالعاتی را برای 15992 روز فراهم نمود و این امکان را مهیا ساخت تا برای هر روز بارش، بیشینه بارش و درصد مساحت زیر بارش محاسبه شود. بر این اساس، حدی ترین و فراگیرترین بارش ها شناسایی گردید و 109 روز از شدیدترین و فراگیرترین بارش های منطقه بر اساس شاخص پایه ی صدک 99ام، برای بررسی و تحلیل انتخاب شد. با بهره گیری از رویکرد محیطی به گردشی و تحلیل خوشه ای پایگانی انباشتی به روش ادغام”وارد“ بر روی نقشه های فشار تراز دریا، سه الگویی که در بوجود آمدن بارش های حدی و فراگیر کرانه های غربی خزر مؤثر و نقش آفرین بودند، شناسایی گردید. در ادامه، به منظور تحلیل بارش ها در هر الگو، یک روز به عنوان نماینده بر اساس ضریب همبستگی با آستانه ی 95 درصد تعیین و در این روزها نقشه های فشار تراز دریا، ضخامت جو در ترازهای 500-1000 هکتوپاسکال، توابع جبهه زایی و شار همگرایی رطوبت برای ترازهای 500، 600، 700، 850، 925 و 1000 هکتوپاسکال ترسیم و تحلیل گردید. نتایج این پژوهش نشان از استقرار سامانه ی پرفشاری در زمان رخداد الگوهای سه گانه فشار تراز دریا بر روی دریای سیاه دارد. میانگین حجم آب دریافتی منطقه در هر سه الگو 9/906 میلیون مترمکعب است. بررسی الگوهای ضخامت جو نیز استقرار فرودی نسبتاً عمیق را بر روی دریای خزر نشان می دهد. تحلیل نقشه های تابع جبهه زایی در کرانه های غربی خزر نیز وجود جبهه را بر روی دریای خزر و اطراف آن تأیید می کند. تحلیل تابع شار همگرایی رطوبت نیز نشان دهنده این است که توده ی آبی خزر اصلی ترین منبع تأمین رطوبت برای بارش های کرانه های غربی این دریا محسوب می شود و دریای سیاه در درجه ی بعدی اهمیت قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - بررسی آسيب پذيري بافتهای شهری در مقابل خطر زمین لرزه (مطالعه موردی: منطقه 8 تبریز)
علی پناهی صابر عبدالله زادگانيکي از موضوعاتي که بيشتر شهرهاي جهان با آن دست به گريبانند، سوانح طبيعي است. ضرورت کاهش آسيب پذيري شهرها در برابر سوانح طبيعي از جمله زلزله، به عنوان يکي از اهداف اصلي برنامه ريزي کالبدي، شهري و طراحي شهري محسوب مي گردد.لذا، اولين گام، شناسايي ميزان آسيب پذيري مناطق ش أکثريکي از موضوعاتي که بيشتر شهرهاي جهان با آن دست به گريبانند، سوانح طبيعي است. ضرورت کاهش آسيب پذيري شهرها در برابر سوانح طبيعي از جمله زلزله، به عنوان يکي از اهداف اصلي برنامه ريزي کالبدي، شهري و طراحي شهري محسوب مي گردد.لذا، اولين گام، شناسايي ميزان آسيب پذيري مناطق شهري در برابر زلزله مي باشد.از اين رو، اين پژوهش با هدف شناسايي قطعات آسيب پذير منطقه 8 شهر تبریز در برابر زلزله انجام گردیده است.در اين تحقیق 9 شاخص تراکم جمعیت، تراکم ساختمانی، كاربري، ريزدانگي، دسترسی به مراكز امدادي، فضاي باز، کیفیت مصالح، كيفيت ابنيه و فاصله از مراكز خطرزا انتخاب شده و با استفاده از روش ANP و ترکیب مربوط به معیارهای ذکر شده در محیط GIS، آسیب پذیری منطقه 8 تبریز مورد بررسي قرار گرفته است.نتايج اين پژوهش نشان مي دهد که بيش از 43 درصد قطعات منطقه 8 شهر تبریز در برابر زلزله از وضعيت آسيب پذيري زياد و خيلي زياد برخوردارند که محدوده های آسیب پذیر بیشتر در محلات مسکونی قدیمی تبریز به دلیل رعایت نشدن حریم ها، وجود قطعات در اندازه های کوچک و خردشدن قطعات، وجود معابر بسیار کم عرض و بن بست های زیاد، وجود ساختمان های بسیار قدیمی و با مصالح کم دوام شرایط نسبتاً نامناسبی را برای محدوده موردنظر به وجود آورده و همچنین با توجه نقشه پهنه بندی شده حدود 15.84درصد دارای آسیب پذیری متوسط، 29.94 درصد آسیب پذیری كم مواجه است.لذا، با توجه به آسیب پذیر بودن منطقه لزوم برنامه ریزی صحیح جهت ساماندهی بافتهای مذکور را نمایان می سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - ارزیابی و تحلیل مؤلفه های زیست پذیری کلانشهر تهران
حمیدرضا وارثی جمال محمدی سید علی موسوی نورزیست پذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری و همچون سکه دارای دو رو می باشد که یک روی آن معیشت است و روی دومش پایداری بوم شناختی است. رویکرد زیست پذیری را می توان برآمده از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان مناب أکثرزیست پذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری و همچون سکه دارای دو رو می باشد که یک روی آن معیشت است و روی دومش پایداری بوم شناختی است. رویکرد زیست پذیری را می توان برآمده از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی می شود. نوشتار حاضر درپی آن است که با هدف شناخت پایه ای از وضعیت حاکم بر زیست پذیری کلان شهر تهران بپردازد. برای دستیابی به این هدف، با بهره گیری از روش کتابخانه ای ـ پیمایشی و ابزار پرسشنامه محقق ساخته؛ 485 نفر ازشهروندان ساکن کلان شهر تهران به روش نمونه گیری احتمالی (به روش تصادفی ساده) مورد ارزیابی قرارگرفته و اطلاعات گردآوری شده با استفاده از تحلیل های آزمونT تک نمونه ای؛ آزمون تحلیل واریانس و تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد در بین مولفه های زیست پذیری در کلانشهر تهران، شاخص کالبدی با مقدار آماره t، 378/0 ضعیف تر از سایر شاخص ها قرار دارد. شاخص اقتصادی نیز با آماره 775/1 در وضعیت بهتری از شاخص های دیگر است. بعد از آن شاخص های اجتماعی با آماره 440/0 و زیست محیطی با آماره 481/0 در رتبه های بعدی قرار دارند همچنین نتایج نشان داد شرایط زیست پذیری یکسان نیست و بین مناطق شهر تهران مورد مطالعه از نظر تفاوت شاخص زیست پذیری تفاوت معناداری دیده می شود. در این میان، شاخص اقتصادی با مقدار F 215/47 بیشترین مقدار اختلاف و تفاوت را دارد و می توان گفت که در شاخص اقتصادی، اختلاف زیست پذیری در شهر تهران بیشتر از سایر شاخصه ها است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - ارزيابي روند گسترش افقی شهر در حريم گسل هاي لرزه اي و مناطق خطرپذیر طبیعی و پیامدهای آن (مطالعه موردي: شهرستان سقز در استان کردستان)
هیمن شهابی عبداله طیاری محمود یزدانی محمد علی سالاری کمانگرمروري بر پژوهش هاي مختلف در حوزه سکونتگاههاي انساني نشان مي دهد که مکان گزيني و استقرار آنها همواره متاثر از ويژگي هاي محيط طبيعي و ساختار زمين شناسي بوده است، بر اين اساس مکان استقرار (دشت ها، دامنه و غيره) بخش اعظم سکونتگاههاي انساني به طور اعم و سکونتگاههاي شهري به ط أکثرمروري بر پژوهش هاي مختلف در حوزه سکونتگاههاي انساني نشان مي دهد که مکان گزيني و استقرار آنها همواره متاثر از ويژگي هاي محيط طبيعي و ساختار زمين شناسي بوده است، بر اين اساس مکان استقرار (دشت ها، دامنه و غيره) بخش اعظم سکونتگاههاي انساني به طور اعم و سکونتگاههاي شهري به طور اخص همواره به دليل مجاورت نسبي با گسل ها در معرض تاثيرپذيري از وقوع پديده هايي چون زلزله، روراندگي، زمين لغزش و غيره بوده است. وقوع زلزله هاي متعدد در طي دهه هاي اخير در نقاط مختلف کشور و پيامدهاي منفي گسترده آن بويژه بر روي کانونهاي شهري دليلي بر اثبات اين مدعاست، شهر سقز واقع در استان کردستان بواسطه اسقرار در مجاورت گسل هاي متعدد (گسل هاي رودخانه سقز، رودخانه وليخان، سنته و غيره) از جمله سکونتگاههايي است که از يک سو، ويژگي هاي بستر طبيعي استقرار آن امکان تاثيرپذيري از اين ويژگي را فراهم ساخته اند و از سوي ديگر، توسعه افقي شهر در طي دهه هاي اخير در جهت گسل هاي فوق زمينه هاي تاثيرپذيري را به شدت افزايش داده است. بر اين اساس، اين نوشتار در پي آنست که ضمن بررسي امکان خطرپذيري وقوع زلزله به واکاوي نقش توسعه فيزيکي و افقي شهر در افزايش خطرپذيري زلزله بپردازد. براي اين منظور، با استفاده از نقشه هاي رقومي توپوگرافي و زمين شناسي به مقياس 250000: 1و با بهره گيري از سيستم اطلاعات جغرافيايي و داده هاي لرزه نگاري دستگاهي و تاريخي، نقشه منحني هاي هملرز و پهنه بندي خطر زمين لرزه ترسيم شدند. نتايج پژوهش نشان مي دهند که بر اساس نقشه سايز موتكتونيك و بررسي تاريخ وقوع زمين لرزه در منطقه امكان وقوع زلزله هاي با شدت بالا در منطقه سقز وجود دارد و همچنين شهر، شتابزده به سمت ارتفاعات ناپايدار و در بخش هاي شمالي و غربي شهر در حريم گسلهاي فرعي درجه دو توسعه پيدا كرده است. بر اين اساس تدوين تدابير و برنامه هاي استراتژيک در راستاي کاهش خطرپذيري از وقوع زلزله از طريق کنترل و سمت و سودهي بهينه به توسعه افقي شهر لازم و ضروري است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - ژئوگفتمان جریان تکفیری IS و بازنمایی رسانه ای آن با تمرکز بر رسانه¬های دیجیتال
امیر محسن زادگان حسین مسعودنیا امیرمسعود شهرام نیا سیدجواد امام جمعه زادهاین نوشتار در صدد واکاوی عملکرد رسانه ای جریان تکفیری- تروریستی IS می باشد. بر این اساس فرایند گفتمان سازی این جریان در فضای مجازی و شبکه های مجازی مورد مطالعه قرار می گیرد. در واقع روند پی ریزی منظومه گفتمانی و صورت بندی گره های معنایی که موقعیت خودی و دگر را برمی سا أکثراین نوشتار در صدد واکاوی عملکرد رسانه ای جریان تکفیری- تروریستی IS می باشد. بر این اساس فرایند گفتمان سازی این جریان در فضای مجازی و شبکه های مجازی مورد مطالعه قرار می گیرد. در واقع روند پی ریزی منظومه گفتمانی و صورت بندی گره های معنایی که موقعیت خودی و دگر را برمی سازد و آن را در موقعیت هژمونیک و برتر می نشاند از مجرا و کانال شبکه های مجازی با بهره-گیری از تکنیک های رسانه ای مدنظر این پژوهش است. بر این مبنا پرسش اصلی نوشتار معطوف بر سنجش میزان سودمندی و فرصت زایی این عرصه های رسانه ای برای اقدامات این جریان و یا در مقابل تهدیدزا بودن این فضاها برای موقعیت این جریان و در کل جریان های تکفیری می باشد. فرضیه این نوشتار نیز دلالت بر مفید بودن این فضا برای این جریان ها به دلیل رویکرد حرفه ای ایشان به شبکه های اجتماعی و اشراف و شناخت بر کارکرد رسانه ها در راستای تکوین روند تروریسم رسانه ای در چارچوب عملیات روانی در تکمیل اقدامات ژئوپلیتیکی می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - امکان¬سنجی جمع¬آوری رواناب در شبکه بزرگراههای شهر تهران مطالعه موردی: منطقه 1 و 3 تهران
منیژه قهرودی تالی حسن صدوق نگین الماسیانامروزه کنترل و جمع آوری رواناب در درون منطقه شهری نسبت به انتقال آن به خارج از شهر اهمیت بیشتری یافته است. منطقه 1 و 3 تهران با مساحت 272 کیلومترمربع، در شمال شرق تهران قرار گرفته است که در هنگام بارندگی حجم زیادی از رواناب علاوه بر مسیل ها در خیابانها نیز جاری میشوند أکثرامروزه کنترل و جمع آوری رواناب در درون منطقه شهری نسبت به انتقال آن به خارج از شهر اهمیت بیشتری یافته است. منطقه 1 و 3 تهران با مساحت 272 کیلومترمربع، در شمال شرق تهران قرار گرفته است که در هنگام بارندگی حجم زیادی از رواناب علاوه بر مسیل ها در خیابانها نیز جاری میشوند که مشکلات متعددی را ایجاد می نمایند. این پژوهش با استفاده از نقشه توپوگرافی1:25000 تهران، نقشه زمین شناسی 1:100000 تهران، داده های کاربری، و داده ارتفاعی ماهواره استر با پیکسل های 30 متری، داده های بارش ساعتی ایستگاه شمال تهران در بازه زمانی 2007 تا 2014 ، امکان سنجی جمع آوری و کنترل رواناب را انجام داده است. در این راستا، پتانسیل تولید رواناب با روش جاستین در دو منطقه 1 و 3 محاسبه شده است. اتوبان مدرس و خیابان شریعتی برای مکانیابی سیستم ماند بیولوژیکی و جوی باغچه، انتخاب شدند. عمل مکانیابی در راستای این دو شریان با استفاده از روش LID انجام شده است و برای ارزیابی و تصحیح آن از گزارش های آب گرفتگی بعد از بارش، موجود در مرکز 137 شهرداری تهران استفاده شد. محاسبات مربوط به پروفیل های طولی با نرمافزار SWMM انجام شد. مقایسه نتایج محاسبه رواناب روزانه با شرایط توپوگرافی و شبکه مسیل های موجود نشان داد که هنگام بارندگی، بخشی از رواناب تولید شده به سمت خیابان ها و اتوبان ها زهکشی می شوند که مکانیابی سیستم های جمع آوری رواناب در اولویت اول فضای سبز موجود در پارک های آب و آتش، ملت و قیطریه را تعیین نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - واکاوی آسیب پذیری شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در شهرهای منطقه ایی یک مطالعه موردی در شهر گرگان
حسن حسینی اميني حسین موسی زاده شیما کریمی امید تبریزی سمیرا قیاسیامروزه با استفاده از برنامه های جامع مدیریت بحران و با اجرای طرح های کاربردی پدافند غیرعامل قبل، می توان شدت گستردگی خسارات و تلفات ناشی از این گونه خطرات را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش داد. از مهمترین این تمهیدات به کارگیری اصول پدافند غیرعامل جهت کاهش خطرپذیری است، ه أکثرامروزه با استفاده از برنامه های جامع مدیریت بحران و با اجرای طرح های کاربردی پدافند غیرعامل قبل، می توان شدت گستردگی خسارات و تلفات ناشی از این گونه خطرات را به میزان قابل ملاحظه ای کاهش داد. از مهمترین این تمهیدات به کارگیری اصول پدافند غیرعامل جهت کاهش خطرپذیری است، همچنین به کار بستن این تدابیر می تواند جهت کاهش خطرپذیری در برابر خطرات طبیعی و انسان ساز مفید واقع شود. از طرفی سرزمین ما ایران به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی و سیاسی همواره در معرض انواع خطرات طبیعی و تهدیدات انسان ساز (جنگ) قرار داشته است و تلفات انسانی و خسارات مالی سنگین متحمل شده است. از این رو و با توجه به اهمیت تحقیق، هدف از پژوهش حاضر، ارزیابی آسیب پذیری تأسیسات شهری با رویکرد پدافند غیرعامل در شهر گرگان است که بدین منظور از روش توصیفی ـ تحلیلی و پیمایش میدانی و متعاقب آن پهنه بندی و همپوشانی لایه های اطلاعاتی (IndexOverlay) در نرم افزار تحلیل فضایی GIS استفاده شده است. در این پژوهش با استفاده از 5 معیار دسترسی به راه، تراکم جمعیتی، پراکندگی مراکز پلیس 10+، تراکم ساختمانی و توزیع فضایی تأسیسات حیاتی و حساس شهر گرگان و پهنه بندی آنها و در نهایت، با استفاده از همپوشانی لایه های تهیه شده، مشخص گردید که قسمت شمال غربی شهر گرگان به دلیل تمرکز بالای تأسیسات حیاتی نظیر شرکت توزیع برق استان، شرکت پخش ملی فراورده های نفتی و شرکت آب منطقه ای از آسیب پذیری بیشتری برخوردار است که نیازمند تدابیر برنامه ریزی شده بیشتری در چارچوب پدافند غیرعامل می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - توسعه درونی: ظرفیت¬ها و ضرورت¬های مدیریت رشد و بازآرایی فضایی کلانشهر تهران
اسماعیل علی اکبریاراضی درون شهر، عرصه های توسعه شهراند و توسعه درونی، فرایند بهینه سازی استفاده از اراضی درونی است. برنامه ریزی و مدیریت رشد از طریق سیاست توسعه درون افزا، در مقایسه با سایر سیاست های رشد در بیرون و پیرامون، با چارچوب پایداری سازگارتر و به اهداف پایداری نزدیک تر است. ای أکثراراضی درون شهر، عرصه های توسعه شهراند و توسعه درونی، فرایند بهینه سازی استفاده از اراضی درونی است. برنامه ریزی و مدیریت رشد از طریق سیاست توسعه درون افزا، در مقایسه با سایر سیاست های رشد در بیرون و پیرامون، با چارچوب پایداری سازگارتر و به اهداف پایداری نزدیک تر است. این مقاله کوشیده است با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از داده های اسنادی، ظرفیت ها و ضرورت های توسعه درونی کلانشهر تهران را مطالعه نماید. یافته ها، تهران را شهری ظرفیت دار و در نتیجه مستعد برای مدیریت رشد و بازآرایی فضایی از طریق توسعه درون افزا می داند. بیش از 18 هزار هکتار اراضی با قابلیت توسعه درونی در 30 درصد مساحت شهر و 52 درصد عرصه ها و فضاهای خالی بزرگ با اهداف توسعه ای و قابلیت دستیابی بالا، به علاوه، الگوی توزیع با آهنگ افزایشی از شرق به غرب و شمال به جنوب، نه تنها مدیریت رشد کالبدی، بلکه، بازآرایی فضایی برای تعدیل نابرابری ها میان مناطق و پهنه های شهر را با توسل به سیاست توسعه درونی و ظرفیت های موضعی و موضوعی آن امکان پذیر می سازد. توسعه مجدد در پهنه های شمال، شرق و جنوب، توسعه جدید در پهنه غربی و تجدید حیات در پهنه مرکزی، چارچوب کلی الگوی فضایی راهبرد توسعه درونی بر مبنای “ظرفیت موجود” در تهران است. واضح است، بهره گیری از فرصت آمایشی توسعه درونی به منظور تعدیل نابرابری های فضایی، مستلزم نهاد مدیریت شهری غیررانتی است که به رانت فضایی ناشی از فعالیت های ساختمانی در شهر وابستگی چندانی نداشته و یا اساساً به آن بی نیاز باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - طراحی مدل توسعه گردشگری غذا در ایران با رویکرد مدل¬سازی ساختاری تفسیری
رحيم سرور مجید اکبری بهروز درویشایران با بیش از 4000 سال قدمت، سرزمینی بزرگ با تاریخ و شرایط متنوع جغرافیایی می باشد، هر منطقه ای از این کشور به علت شرایط اقلیمی، طبیعی و فرهنگی خاصی که دارد توانسته الگوهای متنوعی از تولید غذا را توسعه ببخشد. غذا در پهنه ایران زمین نمادی از زمینه های فرهنگی وابسته به أکثرایران با بیش از 4000 سال قدمت، سرزمینی بزرگ با تاریخ و شرایط متنوع جغرافیایی می باشد، هر منطقه ای از این کشور به علت شرایط اقلیمی، طبیعی و فرهنگی خاصی که دارد توانسته الگوهای متنوعی از تولید غذا را توسعه ببخشد. غذا در پهنه ایران زمین نمادی از زمینه های فرهنگی وابسته به جغرافیا در بستر تاریخی می باشد. در ایران وقتی صحبت از توریسم غذا می کنیم یعنی داریم از یک خلاقیت شکوفا شده صحبت می کنیم که دارای اجزای زیادی است مثل: نحوه تولید، عمل آوری، ذخیره سازی، فرآوری و دستوالعمل تهیه و بالاخره نحوه پذیرایی و سرو غذا و همچنین فرهنگ دارویی وابسته به آن.تنوع غذایی در مناطق مختلف ایران به حدی زیاد است که می توان از برند خلاقیت در توریسم غذا صحبت کرد. هدف اصلی این تحقیق تعیین متغیرهای اثربخش در مدل توسعه گردشگری غذا در ایران می باشد که برای جمع آوری داده ها از مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده است و بعد با استفاده از يك متدولوژي تحلیلی تحت عنوان مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) روابط بین متغیرهای توسعه گردشگری غذا تعیین و به صورت یکپارچه مورد تحلیل قرار گرفته است و در نهایت، با استفاده از تحلیل MICMAC میزان اثرگذاری و اثرپذیری متغیرها بر یکدیگر مشخص شد. نتایج پژوهش نشان داد عامل تهية غذاي سالم و رعايت نكات و اصول بهداشتي در مراحل مختلف تهيه و سرو آن با قدرت نفوذ 9 بیشترین تاثیر در توسعه گردشکری غذا در ایران عمل می کند همچنین برگزاری جشنواره ها و ترويج مصرف غذاهاي محلي نقش مهمی در خلاقیت این حوزه دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - تحلیل اثرات تنش گرمایی بر شهروندان تهرانی
فرزانه افضلی نیا حسین محمدی منوچهر فرج زادهمواجهه با گرما و تنش گرمایی که اغلب افراد طی فعالیت های روزانه یا فعالیت در محیط کار با آن مواجه می شوند، بر روی فعالیت های فیزیکی انسان تاثیر به سزایی خواهد داشت. هدف از این مطالعه، بحث و بررسی اثرات تنش گرمایی در مناطق 22گانه بر شهروندان تهرانی می باشد. برای این منظور أکثرمواجهه با گرما و تنش گرمایی که اغلب افراد طی فعالیت های روزانه یا فعالیت در محیط کار با آن مواجه می شوند، بر روی فعالیت های فیزیکی انسان تاثیر به سزایی خواهد داشت. هدف از این مطالعه، بحث و بررسی اثرات تنش گرمایی در مناطق 22گانه بر شهروندان تهرانی می باشد. برای این منظور از داده های پرسشنامه ای بهره گرفته شده است. اين پژوهش، از نوع توصيفي بوده و به شكل ميداني انجام می گیرد. همچنین براي جمعآوري اطلاعات از پرسشنامه استفاده شده است. این پرسشنامه با توجه به حجم نمونه و با کمک فرمول کوکران بر روی 385 نمونه انجام شده است. برای تجزیه و تحلیل داده های پرسشنامه ای از نرم افزار SPSS و نرم افزار MATLAB استفاده شده است. بررسی یافته های توصیفی نشان داد که 60 درصد از پاسخگویان را زن و 40 درصد آنها را مرد تشکیل می دهند. از آنجایی که وزن، تقریباً با تنش گرمایی ارتباط مستقیم دارد، می توان تنوع طبقاتی وزن را جهت تحلیل عوامل و واکنش های ذهنی تنش گرمایی شهروندان تهرانی تقریباً مناسب ارزیابی کرد. براین اساس 7/32 درصد آنها دارای وزنی بین 55 تا 65 و 09/29 درصد آن ها وزنی بالاتراز 75 کیلوگرم دارند. به منظور بررسی و تحلیل نقش تنش گرمایی بر شهروندان تهرانی از تحلیل عاملی و تحلیل خوشه ای استفاده شده است. نتایج نشان داد که براساس تحلیل عاملی، تنش گرمایی برآرامش روح و روان، عامل خستگی و گرمازدگی و کاهش فعالیت و افزایش تعرق بدن، گرفتگی عضلات، بیماری های ریوی و قلبی بیشترین تاثیر را دارد. این در حالی است که براساس تحلیل خوشه ای به ترتیب، بیشتر بر بیماری های قلبی ریوی و گرفتگی عضلانی، آرامش روح و روان و عامل خستگی، سرگیجه، گرمازدگی و کاهش فعالیت و افزایش تعرق بدن تاثیر گذاشته است. بررسی حاکی از اثرات تنش گرمایی بر جنسیت، نوع شغل، تاهل، تجرد، مرد و زن بیانگر این است که تنش گرمایی با جنسیت، شغل و سن ارتباط معنی داری داشته است در حالی که تاهل، تجرد و وزن، تاثیری بر تنش گرمایی ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - ارزیابی طرح¬های توسعه شهری از دیدگاه شهروندان مورد مطالعه: پیاده¬راه¬سازی خیابان سلمان فارسی اهواز
علی شماعی سعید یوسفییکی از راهبردهای مشارکت و نظارت مردم بر طرح های توسعه شهری ارزیابی این طرح ها از دیدگاه شهروندان است. یکی از طرح های مهم توسعه شهری که در درون خود یا پیرامون خود چندین پروژه توسعه شهری را ایجاد می کند پیاده راه سازی است. این طرح ها در پی کاهش سلطه تدریجی سواره بر فضاها أکثریکی از راهبردهای مشارکت و نظارت مردم بر طرح های توسعه شهری ارزیابی این طرح ها از دیدگاه شهروندان است. یکی از طرح های مهم توسعه شهری که در درون خود یا پیرامون خود چندین پروژه توسعه شهری را ایجاد می کند پیاده راه سازی است. این طرح ها در پی کاهش سلطه تدریجی سواره بر فضاها و معابر شهری و برنامهریزی و طراحی شهری انسان محور براساس نیازهای انسان پیاده به منظور ارتقاء ارزشها و جاذبههای اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری شکل می گیرد. این طرح ها با هدف افزایش کیفیت فضاهای شهری و مسائل زیستمحیطی و ارتقای فضاهای اجتماعی، اقتصادی، ادراکی و غیره می باشد. هدف این پژوهش، ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان از طرح پیاده راه سازی خیابان سلمان فارسی اهواز از ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است. نگاهی گذرا به شهر اهواز و اکثر کلان شهرهای کشور که فضاهای باز شهری و پیاده راه های آن از نظر پاسخگویی به نیازهای شهروندان در وضع مطلوبی به سر نمی برند، مؤید ضرورت و اهمیت این پژوهش است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و پیماشی از طریق داده ها و اطلاعات اسنادی و میدانی انجام گرفته است. جامعه نمونه، شامل کسبه و ساکنین خیابان سلمان فارسی و عابرین میباشند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بوده و حجم نمونه 100 نفر درنظر گرفته شده است. با استفاده از نرم افزار آماری spss و بکارگیری آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک Ttest،،chi-square،Correlation, Friedman به تحلیل پرسشنامه اقدام شده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد که شهروندان از پیاده راه سازی مسیر رضایتمند هستند که به ترتیب بیشترین رضایتمندی شهروندان در بُعد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و در نهایت، زیست محیطی است. به طورکلی با توجه به وضعیت خیابان سلمان فارسی قبل از اجرای طرح پیاده راه سازی که به صورت خیابانی متراکم با ترافیک بالای سواره بوده است اجرای طرح پیاده راه و فضاهای باز عمومی از ضروریات کلان شهرها است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - عملکرد میانجی¬گری جمهوری اسلامی ایران در بحران ژئوپلیتیک قره¬باغ
یاشار ذکی احد پاشالوحکومت ـ ملّت ها از زمان شکل گیری با بحران های متعدّد سیاسی و ژئوپلیتیکی روبرو شده اند. در بحران های ژئوپلیتیکی که زمینۀ مناقشه بر سر کنترل و به دست آوردن یک یا چند ارزش جغرافیایی قابل ملاحظه است، باعث دیرپایی بحران و عدم حل وفصل آن می شود؛ زیرا مورد مناقشه در زمرۀ منافع أکثرحکومت ـ ملّت ها از زمان شکل گیری با بحران های متعدّد سیاسی و ژئوپلیتیکی روبرو شده اند. در بحران های ژئوپلیتیکی که زمینۀ مناقشه بر سر کنترل و به دست آوردن یک یا چند ارزش جغرافیایی قابل ملاحظه است، باعث دیرپایی بحران و عدم حل وفصل آن می شود؛ زیرا مورد مناقشه در زمرۀ منافع ملّی محسوب می شود که امکان مصالحه بر سر آن برای طرف های درگیر وجود ندارد. جمهوری آذربایجان به عنوان مهم ترین بازیگر در منطقۀ ژئوپلیتیکی قفقاز جنوبی بعد از استقلال به دلیل گسترش طلبی ارضی ارمنستان با بحران ژئوپلیتیکی اشغال سرزمین مواجه شد. بحرانی که بعدها با مداخلۀ برخی قدرت ها جنبۀ بین المللی پیدا کرد. ایران به عنوان مهمّ ترین همسایۀ آذربایجان همواره سعی کرده تا به نحوی با مداخله در این بحران جایگاه خود را در میان بازیگران منطقه ای و فرامنطقه ای حفظ کند. بر این اساس تحقیق حاضر، به روش توصیفی ـ تحلیلی در پی بررسی این سؤال اساسی است که عملکرد ایران برای حل بحران قره باغ چگونه ارزیابی می شود؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که بحران قره باغ با توجّه به چندلایه بودن، تداوم و پایداری بحران، تعدّد بازیگران و تعقیب اهداف ژئوپلیتیکی خاص توسط میانجی گران ابعاد پیچیده ای به خود گرفته است. ایران نیز بر اساس ماتریس پیچیدۀ بحران و نیز الزامات ژئوپلیتیکی خاص خود اهداف مختلفی را پیگیری می کند: از تشکیل ائتلاف سه گانه بین آذربایجان، ارمنستان و ترکیه جلوگیری کند، مانع از گسترش بحران به سمت مرزهای خود شود و در نهایت، نقش بازدارنده ای در باب حضور بازیگران فرامنطقه ای مانند اسرائیل و آمریکا در کنار مرزهای خود داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
19 - ارائه الگوی ترکیبی زیست¬پذیری کلانشهر تهران بر اساس شاخص¬های زیرساختی
سید علی موسوی نور حمید رضا وارثی جمال محمدیرشد شهرنشینی و تمایل جمعیت های انسانی به محیط های شهری، بستر با اهمیّت شدن مفهوم زیست پذیری شهری را بیش از پیش فراهم ساخته است. زیست پذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری و همچون سکه دو رو دارد که یک روی آن معیشت است و روی دومش پایداری بوم شناختی است. پژوهش أکثررشد شهرنشینی و تمایل جمعیت های انسانی به محیط های شهری، بستر با اهمیّت شدن مفهوم زیست پذیری شهری را بیش از پیش فراهم ساخته است. زیست پذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری و همچون سکه دو رو دارد که یک روی آن معیشت است و روی دومش پایداری بوم شناختی است. پژوهش حاضر، با هدف ارائه الگوی ترکیبی زیست پذیری کلانشهر تهران براساس شاخص های زیرساختی تدوین شده است. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و از نوع پیمایشی و از لحاظ هدف، کاربردی است. ابزار گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه ای ـ پیمایشی و پرسشنامه محقق ساخته؛ 485 نفر از شهروندان ساکن کلان شهر تهران به روش نمونه گیری احتمالی و اطلاعات گردآوری شده با استفاده از معادلات ساختاری و آزمون های آماری در نرم افزارهای Smart PLS, Spss تجزیه و تحلیل شدند. نتایج این پژوهش، در بین 13 شاخص زیست پذیری مورد سنجش در مناطق 22 گانه کلانشهر تهران، حاکی از آن است که شاخص امکانات و خدمات زیرساختی بالاترین امتیاز و شاخص پیوستگی و تعلق مکانی پائین ترین امتیار را دارند. در بین ابعاد سه گانه زیست پذیری، بالاترین نمره متعلق به بُعد اقتصادی است. یافته های دیگر پژوهش نشان داد در بین مناطق 22 گانه شهر تهران، منطقه 1، 3 و 2 حائز بالاترین نمره و در مقابل منطقه 20، در پائین ترین رتبه از نظر شاخص های زیست پذیری قرار دارد. بررسی آمار توصیفی مربوط به نمره نهایی و نیز ابعاد زیست پذیری در مناطق 22گانه نشانگر این بود که نمره میانگین زیست پذیری کلانشهر تهران، برابر با 041/3 شده است، که در سطح پایین قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
20 - ظرفیت¬سنجی مدیریت شهری در فرایند توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی، نمونه موردی: پنج شهر ایران
محمدرضا بذرگر محمد رحیمی علی سلطانیموضوع توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی همواره با دو چالش روبرو بوده است. اول فقدان ظرفیت های لازم برای اجرا و آشنانبودن مدیریت شهری با ماهیت طرح توانمندسازی جهت افزایش این ظرفیت ها و دوم عدم اعتماد ساکنین اینگونه بافت ها به مدیریت شهری و به تبع آن چالش جذب مشارکت آن ها. أکثرموضوع توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی همواره با دو چالش روبرو بوده است. اول فقدان ظرفیت های لازم برای اجرا و آشنانبودن مدیریت شهری با ماهیت طرح توانمندسازی جهت افزایش این ظرفیت ها و دوم عدم اعتماد ساکنین اینگونه بافت ها به مدیریت شهری و به تبع آن چالش جذب مشارکت آن ها. این پژوهش بر آن است که با تمرکز بر چالش اول به عنوان مسأله پژوهش، با رویکردی تحلیلی توصیفی به سنجش و مقایسه ظرفیت های موجود مدیریت شهری در راستای توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی در پنج شهر ایران بپردازد تا کاستی هایی که از سوی مدیریت شهری متوجه این موضوع است، مشخص گردد. در این راستا با استناد به منابع اسنادی و کتابخانه ای، شاخص های سنجش ظرفیت مدیریت شهری در ابعاد مختلف تدوین شده است. در ادامه جهت کمَی سازی و گردآوری داده های موردنیاز هر شاخص، از نظر کارشناسان، استفاده از مصاحبههای عمیق و اطلاعات موجود در طرح توانمندسازی سکونتگاههای غیررسمی این شهرها استفاده شده است. جهت تحلیل داده ها و سنجش عدد نهایی ظرفیت موجود مدیریت شهری هر یک از شهرهای مورد بررسی در راستای توانمندسازی سکونت گاههای غیررسمی هر شهر، از مدل ANP-FUZZY و برای وزن دهی شاخص ها در این مدل، از متخصصین، مدیران شهری و پژوهشگران نظرسنجی صورت گرفته است. نتایج رتبه بندی مدیریت شهرهای مورد مطالعه جهت توانمند سازی سکونتگاههای غیر رسمی از بیشترین به کمترین ظرفیت به ترتیب: 1. شیراز؛ 2. مرودشت؛ 3. یاسوج؛ 4. زابل و 5. ایرانشهر می باشد و به ترتیب شاخص های: 1. استفاده از روش-های شهرسازی مشارکتی؛ 2. برگزاری نشست ها و کارگاه های آموزشی شهروندی مرتبط با مسائل اسکان غیررسمی و 3. میزان پایداری درآمد بیشترین اهمیت را در این رتبه بندی داشته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
21 - بررسی و تحلیل الگوی فرارفت رطوبتی بارش¬های فراگیر ایران
یونس خسروی مهدی دوستکامیان اله مراد طاهریانانتقال بخارآب در جو، وابستگی مستقیمی به شرایط گردش جوی دارد و با تغییرات گردش جو در طی سال میزان و مسیر انتقال رطوبت نیز تغییر می یابد. یکی از مؤلفههای گردش جوی مؤثر در وزش و انتقال رطوبت، مراکز پرفشار هستند که در صورت قرارگیری بر روی سطح آب و منابع تأمین رطوبتی می توا أکثرانتقال بخارآب در جو، وابستگی مستقیمی به شرایط گردش جوی دارد و با تغییرات گردش جو در طی سال میزان و مسیر انتقال رطوبت نیز تغییر می یابد. یکی از مؤلفههای گردش جوی مؤثر در وزش و انتقال رطوبت، مراکز پرفشار هستند که در صورت قرارگیری بر روی سطح آب و منابع تأمین رطوبتی می تواند موجب وزش رطوبتی در سطح گسترده ای شوند. بااینحال نقش سامانه های کمفشار و سیکلون ها در وزش و شار رطوبت اگرچه بهاندازه سامانه های پرفشار نیست، ولی نقش به سزایی نیز در انتقال و نحوه وزش رطوبتی دارند. هدف از این پژوهش، بررسی و مطالعه وزش رطوبتی بارشهای ایران می باشد. برای این منظور داده های فشار، رطوبت ویژه، مؤلفه مداری و نصفالنهاری سطوح 1000، 850، 700 و 500 هکتوپاسکال از پایگاه داده NCEP/NCAR وابسته به سازمان جو و اقیانوس شناسی ایالاتمتحده امریکا استخراج موردبررسی و تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که وزش رطوبتی بارشهای ایران ناشی از الگوی وزش رطوبتی کمفشار دو هستهای سودان و شرق مدیترانه- پرفشار اروپا، الگوی وزش رطوبتی کمفشار چندهستهای ایران مرکزی، شرق مدیترانه و جنوب شرق عربستان، الگوی وزش رطوبتی پرفشار شمال غرب اروپا-کمفشار خلیج فارس، الگوی وزش رطوبتی پرفشار سیبری و قزاقستان- کمفشار جنوب شرق ایران و کمفشار مدیترانه بوده است. در مجموع نتایج نشان داد که دریای عرب در تراز پایین و دریای مدیترانه در تراز بالا بیشترین نقش را در وزش رطوبتی بارشهای ایران داشتهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
22 - تاثیر ژئومورفولوژی در مکان¬یابی دفن زباله¬های شهری شهر نخل تقی با استفاده از GIS
مرضیه موغلیانتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد. با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی و اکولوژیکی لندفیل ها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. در این تحقیق با هدف تعیین مکان مناسب دفن پسماند شهری شهر نخل تقی با أکثرانتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد. با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی و اکولوژیکی لندفیل ها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. در این تحقیق با هدف تعیین مکان مناسب دفن پسماند شهری شهر نخل تقی با استفاده از قابلیت های ابزار GIS اجرا شده است. سیستم اطلاعات جغرافیایی از جمله روش های نوینی است که امروزه برای انجام مطالعات مکان یابی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه معیارها و ضوابط انتخاب مکان های مناسب برای دفن بهداشتی پسماندها مانند خصوصیات زمین شناسی، راههای دسترسی، شیب، گسل ها، نقشه کاربری اراضی، فاصله از مراکز شهری و روستایی و... استفاده شده است. سپس بر اساس لایه های اطلاعاتی نقشه های عوامل موثر در مکان یابی محل دفن شهر نخل تقی تهیه و ارزش گذاری شدند و با تحلیل نقشه نهایی محل دفن پسماند شهر نخل تقی متوجه شدیم که در مکان یابی محل دفن به اصول و ضوابط مکان یابی توجه نشده است و محل فعلی دفن در پهنه نامناسب قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
23 - شناسایی، تحلیل و اولویت¬بندی عوامل کلیدی تأثیرگذار بر باززنده¬سازی حمام¬های ایرانی موردکاوی: حمام تاریخی محتشم کاشان
مارال محمدی زنجانی بهناز امین زادهبناها و فضاهای شهری تاریخی، پدیده ای است که بسیاری از کشورهای صاحب قدمت کمابیش با آن مواجهند. تحقق عینی عصر «جهانی شدن» و شتاب فزاینده تغییراتی که تمامی شئون زندگی آدمی را فراگرفته است، نه تنها از اهمیت این سرمایه های تاریخی و داشته های فرهنگی نکاسته، بلکه، بحران هویت و أکثربناها و فضاهای شهری تاریخی، پدیده ای است که بسیاری از کشورهای صاحب قدمت کمابیش با آن مواجهند. تحقق عینی عصر «جهانی شدن» و شتاب فزاینده تغییراتی که تمامی شئون زندگی آدمی را فراگرفته است، نه تنها از اهمیت این سرمایه های تاریخی و داشته های فرهنگی نکاسته، بلکه، بحران هویت و سرگردانی جوامع امروزی، نگاه ها را بیش از پیش به میراث به یادگار مانده از نسل های گذشته دوخته است. حمام های ایرانی به عنوان یکی از فضاهای شهری پویا در کانون مرکز محلات قدیمی کشور، از جمله این آثار و بناها به شمار می آیند که در گذشته ای نه چندان دور، کارکردهای متعدد و مختلفی در حوزه های بهداشتی، درمانی، اجتماعی، اقتصادی، مذهبی و ... داشته اند. امروزه این حمام ها عمدتاً متروکه و بلااستفاده شده، و یا دست کم بخش عمده ای از نقش ها و جایگاه خود را از دست داده اند، در حالی که هنوز برای ایفای بخشی از کارکردهای آن ها جایگزینی وجود ندارد. علاوه بر این، نقش حمام های ایرانی در هویت بخشی و ایجاد احساس تعلق از یک سو، و پتانسیل های اقتصادی آن ها در توسعه گردشگری را نیز نمی توان از خاطر دور داشت. از این رو، تلاش برای بازنده سازی این بناها ـ به معنای فراهم آوردن اقتضایات زمان حال در عین حفظ ارزش ها و هویت بنا ـ ضروری می نماید. بررسی پیشینهی فعالیتهای معطوف به باززندهسازی حمامهای سنتی ایرانی، گویای آن است که مجموعهی عوامل و شاخصههایی در موفقیت یا شکست آنها مؤثر بودهاند. به نظر میرسد که فهم نادرست از مؤلفههای اثرگذار بر احیای بافتهای تاریخی بخشی از ریشههای توفیق یا عدم توفیق این امر را تشکیل میدهد. در این بین پرداختن به چیستی این عوامل و وزن نسبی آنها پرسشی است که در ارتباط با طرحریزی و اجرای مداخلات مرتبط با احیای بناها و بافتهای تاریخی فرسوده مطرح میباشد. این مقاله در پی آنست که از رهگذر شناسایی، تحلیل و اولویت بندی عوامل کلیدی مؤثر بر باززنده سازی حمام های ایرانی، گامی هر چند کوچک در راستای ضرورت های پیش گفته بردارد. این مهم در گام نخست از طریق مطالعات کتابخانه ای، مشاهدات میدانی و انجام مصاحبه با صاحبنظران محقق شده است. پس از شناسایی عوامل مهم تأثیرگذار، لیست عوامل به منظور رتبه بندی با بهره گیری از ابزار پرسش نامه، به قضاوت خبرگان سپرده شده است. داده های به دست آمده، با استفاده از آزمون های آماری و به کمک نرم افزار SPSS، مورد تحلیل قرار گرفته و در نهایت، اهم شاخصههای مؤثر در خصوص امر باززندهسازی حمامهای سنتی ارایه گردیده است. شایان ذکر می باشد به منظور افزایش عینیت دستاوردهای پژوهش، کلیه فرآیندها و مراحل با عنایت و توجه به حمام تاریخی محتشم کاشان انجام شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
24 - بررسی اثر تغییر اقلیم بر رواناب رودخانه کارواندر
الناز خزاعی فیض آباد محمدرضا پودینه محسن حمیدیان پورپدیده تغییر اقلیم در چند دهه اخیر در نتیجه افزایش گازهای گلخانه ای و گرم تر شدن دمای کلی زمین بوقوع پیوسته است. به طوری که منجر به تغییرات قابل توجه در عناصر هواشناسی و در نتیجه وضعیت منابع آب در مناطق شده است. خشکسالی های پی در پی، سیلاب های بزرگ، هاریکن های دریایی و . أکثرپدیده تغییر اقلیم در چند دهه اخیر در نتیجه افزایش گازهای گلخانه ای و گرم تر شدن دمای کلی زمین بوقوع پیوسته است. به طوری که منجر به تغییرات قابل توجه در عناصر هواشناسی و در نتیجه وضعیت منابع آب در مناطق شده است. خشکسالی های پی در پی، سیلاب های بزرگ، هاریکن های دریایی و ... از جمله پیامدهای تغییر اقلیم است. هدف از این تحقیق بررسی اثر تغییر اقلیم بر رواناب رودخانه کارواندر است. در این تحقیق از داده های CORDEX مدل REMO تحت دو سناریو RCP4.5 و RCP8.5 در بازه زمانی پایه (1384-1365) و بازه زمانی آینده (1400-1434) استفاده شد. طی این تحقیق از مدل SDSM و Linear Scaling برای ریزمقیاس سازی داده های اقلیمی استفاده گردید. نتایج بدست آمده مدل SDSM نشان داد که بین رواناب رودخانه کارواندر و 26 پارامتر بزرگ مقیاس اقلیمی (NCEP) همبستگی قابل قبولی وجود ندارد. سپس با روش Linear Scaling همبستگی بالایی بین بارش و رواناب مشاهده شد و مدل اقلیمی REMO در شبیه سازی پارامترهای اقلیمی عملکرد مناسبی نشان داد. پارامترهای اقلیمی برای دوره زمانی آینده (1400-1434) شبیه سازی و با دوره مشاهداتی (1365-1384) مقایسه شد. طبق نتایج حاصل از این پژوهش می توان گفت که رواناب کل حوضه در سری زمانی آینده و تحت هر دو سناریوRCP4.5 و RCP8.5 افزایش داشته است. جهت بررسی اثر تغییر اقلیم بر روی تخصیص آب از مدل ارزیابی و برنامه ریزی آب (WEAP) استفاده شد. نتایج مدل WEAP برای سه سناریو افزایش سطح کشاورزی، پیشرفت صنعتی و افزایش جمعیت نشان دهنده، افزایش نیاز آب در حوضه آبریز و افزایش نیاز تامین نشده برای کشاورزی، شرب و صنعت در منطقه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
25 - سنجش توسعه روستایی با بهره¬گیری از منطق فازی مطالعه مورد: دهستان¬های استان بوشهر
یعقوب زارعی دکتر علیرضا استعلاجیتحقیق حاضر، درصدد تبیین سناریوی مطلوب توسعه یکپارچه ناحیه ای و راهبردهای بهینه تحقق آن در شهرستان مینودشت پژوهش حاضر که با هدف سنجش توسعه روستایی در دهستان های استان بوشهر انجام گردیده، یک پژوهش کاربردی است که با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چندشاخصه فازی صورت گرفت أکثرتحقیق حاضر، درصدد تبیین سناریوی مطلوب توسعه یکپارچه ناحیه ای و راهبردهای بهینه تحقق آن در شهرستان مینودشت پژوهش حاضر که با هدف سنجش توسعه روستایی در دهستان های استان بوشهر انجام گردیده، یک پژوهش کاربردی است که با بهره گیری از روش های تصمیم گیری چندشاخصه فازی صورت گرفته است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات از نوع کتابخانه ایی و ابزار جمع آوری با توجه به اهداف پژوهش مبتنی بر داده ها و اطلاعات جداول و فرم های رایج آمارنامه سرشماری عمومی نفوس و مسکن (بویژه سالنامه آماری سال1390 استان بوشهر) بوده است. جامعه آماری پژوهش کل دهستان های استان بوشهر است که جهت سنجش سطح توسعه آن ها، 84 مولفه در قالب شاخص های توسعه ها از آمارنامه رسمی استان بوشهر استخراج و با استفاده از تکنیک وایکور فازی بررسی شده است. تحلیل یافته های پژوهش ضمن ترسیم یک فضای منطقه ایی نابرابر در مناطق روستایی استان بوشهر و تخصیص ناعادلانه امکانات و خدمات روستایی، نشان داد که در مجموع شاخص ها، دهستان های حومه (بوشهر)، عسلویه، زیراه و پشتکوه بالاترین میزان توسعه، و دهستان های انارستان، بردخون، لیراوی میانی و آبدان پایین ترین میزان توسعه روستایی را دارند. در پایان نیز، جهت رفع عدم تعادل منطقه ای در استان بوشهر و برقراری عدالت اجتماعی در مناطق روستایی شهرستان های استان، پیشنهادهای کاربردی ارائه شد و اولویت های توسعه به تفکیک دهستان تعیین گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
26 - نقش عوامل اجتماعی و اقتصادی در مهاجرت¬های روستایی- شهری ناحیه نورعلی بیگ ساوه
مصطفي طالشی محبوبه شبنمادر نواحی روستایی با بروز محدودیت های ساختاری ـ عملکردی مبتنی بر فعالیت های اقتصادي و اجتماعی روستانشینان براي به کسب فرصت هاي بهتر اقتصادی و رفاه زندگی به سکونتگاههای شهري مهاجرت نمایند. پژوهش حاضر، با هدف تحلیل نقش آفرینی عوامل اجتماعی و اقتصادی در مهاجرت روستا ب أکثردر نواحی روستایی با بروز محدودیت های ساختاری ـ عملکردی مبتنی بر فعالیت های اقتصادي و اجتماعی روستانشینان براي به کسب فرصت هاي بهتر اقتصادی و رفاه زندگی به سکونتگاههای شهري مهاجرت نمایند. پژوهش حاضر، با هدف تحلیل نقش آفرینی عوامل اجتماعی و اقتصادی در مهاجرت روستا به شهر، به لحاظ ماهیت، توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف گذاری کاربردی است. جامعه آماری پژوهش 373 خانوار ساکن روستاهای ناحیه نورعلی بیگ می باشند که از طریق نمونه گیری به روش خوشه ای منظم و با بهره گیری از ماتریس دوبُعدی فاصله، موقعیت اقتصادی ـ اجتماعی و جدول مورگان (جامعه نمونه در 16سکونتگاه روستایی) انتخاب شدند. باعنایت با به کارگیری تحلیل های کمی پایه از آزمون برازش داده های گردآوری شده و ابزار پرسشنامه، به تعیین روایی از طریق قضاوت جامعه خبرگان؛ و تعیین پایائی ابزار اندازه گیری با روش آلفای کرونباخ اقدام شد که مقدار آلفا (با آزمون 30 نمونه اولیه) برای شاخص اقتصادی برابر با 732/0 و برای شاخص اجتماعی- فرهنگی 900/0 به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده های آماری با بهره گیری از سامانه های آماری و آزمونهای کالموگروف اسمیرنوف جهت نرمال بودن متغیرها، آزمون دوجمله ای به منظور تعیین اهمیت هریک از گویه ها و آزمون تحلیل واریانس فریدمن به منظور اولویت بندی عوامل، بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از یافته های پژوهش بیانگر آن است که؛ از بین گویه های شاخص اقتصادی موثر بر مهاجرت روستاییان، بیشترین شاخص اقتصادی اختصاص به اشتغال و کمترین آن به مربوط به شاخص مکانیزاسیون بخش کشاورزی داشته است. در شاخص اجتماعی- فرهنگی مهمترین عامل در مهاجرفرستی سکونت مناسب و نیاز به پیشرفت و کسب جایگاه اجتماعی و پایین ترین آن کمبود امکانات بهداشتی و درمانی است. در نهایت، برای تعدیل میزان مهاجرفرستی در ناحیه مورد پژوهش بایستی با تقویت مزیت نسبی اقتصاد روستایی و برقراری مناسبات و پیوند نظام سکونتگاهی با شهر ساوه در مقیاس محلی ـ منطقه ایی مقدمات بنیان الگوی شبکه سکونتگاهی برای پایداری سکونتگاههای روستایی ـ شهری پایه ریزی شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
27 - جغرافیای اقتصادی جدید و تبیین نابرابری ناحیهای در ایران
حسن افراختهایران استعداد زیادی جهت شکل گیری نابرابری ناحیه دارد. بین سطوح توسعه یافتگی استان ها به طورکلی و به ویژه بین واحدهای مرکزی و مرزی کشور، نابرابری های شدیدی وجود داشته و دارد؛ در 15 سال اخیر، شاخص توسعه همه استان ها به طور نسبی بهبود یافته است، اما استان های با بالاتری أکثرایران استعداد زیادی جهت شکل گیری نابرابری ناحیه دارد. بین سطوح توسعه یافتگی استان ها به طورکلی و به ویژه بین واحدهای مرکزی و مرزی کشور، نابرابری های شدیدی وجود داشته و دارد؛ در 15 سال اخیر، شاخص توسعه همه استان ها به طور نسبی بهبود یافته است، اما استان های با بالاترین درجه توسعه یافتگی و کمترین درجه توسعه یافتگی بدون تغییر باقی مانده است. هدف اصلی مقاله حاضر، آن است که ضمن بیان نابرابری های موجود در سطوح ناحیه ای، عوامل ایجاد و تداوم آن را از دید جغرافیای اقتصادی جدید مورد بررسی قرار دهد. ناحیه مورد مطالعه تحقیق، استان های کشور به عنوان نواحی جغرافیایی است، اما برای نمایش عوامل محلی مؤثر در واگرایی ناحیه ای، سیستان و بلوچستان به عنوان ناحیه کم توفیق مورد بررسی قرار گرفته است. داده های موردنیاز تحقیق از طریق بررسی محلی و برخی منابع جمع آوری شده است. ضریب تغییرپذیری جهت درک نابرابری ناحیه ای ایران مورد استفاده قرار گرفته است. برای استخراج عوامل محلی مؤثر در توسعه نیافتگی سیستان و بلوچستان، نظرات 50 نفر کارشناسان محلی به روش لیکرت تجزیه و تحلیل شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که دو عامل در نابرابری ناحیه ای کشور مؤثر است. نخست، تبعیت از دیدگاه جغرافیای اقتصادی مرسوم مبتنی بر رویکردهای نئوکلاسیکی و نولیبرالی، و غفلت از نگاه جغرافیای اقتصادی جدید در برنامه ریزی ناحیه ای؛ و دوم، فقدان نهادهای تولیدگرا که نقش مهمی در نابرابری ناحیه ای و تداوم آن در ایران دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
28 - مقایسه میزان گرایش ناسیونالیستی و وطن پرستی میان دانشجویان دختر و پسر دانشگاه تهران
جواد حسن زاده افشین کرمی زهرا پیشگاهی فردمیهن دوستی و وطن پرستی مفاهیم کهنی هستند که ریشه در احساس تعلق به مکان دارند. هر انسانی نسبت به مکانی که در آن زاده شده یا مدت مدیدی در آن مکان زندگی کرده ورشد و نمو داشته است، احساس تعلق می کند. در عین حال ناسیونالیسم یا ملی گرایی مفهومی سیاسی و نوین است. مفهومی که ب أکثرمیهن دوستی و وطن پرستی مفاهیم کهنی هستند که ریشه در احساس تعلق به مکان دارند. هر انسانی نسبت به مکانی که در آن زاده شده یا مدت مدیدی در آن مکان زندگی کرده ورشد و نمو داشته است، احساس تعلق می کند. در عین حال ناسیونالیسم یا ملی گرایی مفهومی سیاسی و نوین است. مفهومی که به باور بسیاری از اندیشمندان ریشه آن را از قرن هجدهم به بعد باید جست. شکل گیری ناسیونالیسم وابسته به مفهوم نوین ملت است. این پژوهش در پی آن است که با توجه به رواج احساسات وطن پرستانه و ملی گرایانه در میان اقشار مختلف جامعه و به ویژه جامعه دانشگاهی کشور، میزان این احساسات را در میان دانشجویان دانشگاه تهران سنجیده و میزان این گرایشات را در بین دانشجویان دختر و پسر دانشگاه تهران مقایسه کند و به رابطه ای میان این احساسات و جنسیت دانشجویان پی ببرد. بدین منظور از دو روش کتابخانه ای و میدانی جهت جمع آوری اطلاعات و داده های موردنیاز استفاده شده است و تحلیل داده های حاصل از کار میدانی (روش پرسشنامه ای)، توسط نرم افزار SPSS صورت پذیرفته است. نتایج نشان دهنده آن است که این احساسات در میان دختران دانشجو رواج بیشتری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
29 - تأثیر فضاهای بیدفاع بر احساس امنیت شهروندان مورد مطالعه: محله بازار تهران
حسین فرهادی خواه احمد پوراحمد محمود آروین سیدخلیل سید علیپوراز جمله تبعات فضاهای بی دفاع در شهرها، کاهش امنیت و مهم تر از آن کاهش احساس امنیت در بین شهروندان می باشد، لذا، بررسی این فضاها و ارزیابی اثرات آنان بر احساس امنیت شهروندان ضروری است. در همین راستا، هدف از این تحقیق نیز بررسی تأثیر فضاهای بی دفاع بر احساس امینت شهروندان أکثراز جمله تبعات فضاهای بی دفاع در شهرها، کاهش امنیت و مهم تر از آن کاهش احساس امنیت در بین شهروندان می باشد، لذا، بررسی این فضاها و ارزیابی اثرات آنان بر احساس امنیت شهروندان ضروری است. در همین راستا، هدف از این تحقیق نیز بررسی تأثیر فضاهای بی دفاع بر احساس امینت شهروندان در محله بازار تهران است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اسنادی – میدان (پرسشنامه ای) می باشد. برای بررسی فضاهای بی دفاع از سه شاخص (فیزیکی، اجتماعی و اجتماعی – فیزیکی) و احساس امنیت سه شاخص (احساس امنیت لسانی، فیزیکی و بصری) استفاده شده است. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، با توجه به جامعه آماری (23696نفر)، 384 به دست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از دو نرم افزار SPSS و SMART – PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بین شاخص فیزیکی و اجتماعی با احساس امنیت شهروندان رابطه معناداری وجود دارد، ولی بین شاخص اجتماعی – فیزیکی با احساس امنیت رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین شاخص اجتماعی (ازدحام، خلوتی و...) بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت شهروندان دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
30 - مخاطرات ناشی از عدم تناسب ساختمان¬های عمومی شهرها با نیاز جانبازان مطالعه موردی: شهر زاهدان
عبدالعزیز شهرکی حسین ملاشاهی عیسی ابراهیم زادهاصولاً در اغلب کشورها، معلولین و جانبازان از حقوق شهروندی خود به منظور بهره برداری از اغلب امکانات شهری تا حدود زیادی در مضیقه بوده و به دلیل نامناسب بودن ساختار کالبد و مدیریت شهر برای این کاربران، آنها از امکان مشارکت در بسیاری از فعالیت های اجتماعی نیز محروم هستند. أکثراصولاً در اغلب کشورها، معلولین و جانبازان از حقوق شهروندی خود به منظور بهره برداری از اغلب امکانات شهری تا حدود زیادی در مضیقه بوده و به دلیل نامناسب بودن ساختار کالبد و مدیریت شهر برای این کاربران، آنها از امکان مشارکت در بسیاری از فعالیت های اجتماعی نیز محروم هستند. در حالی که دسترسی معلولین به بناها، تجهیزات شهری، شبکه حمل و نقل، مراکز تفریحی، گردشگری و سایر ساختارهای فیزیکی متنوع شهری نه تنها موجب می شود تا از استعدادها و نیروهای آنان استفاده مفید به عمل آید، بلکه، نوعی پیشگیری از وقوع معلولیت های جدید نیز به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر، سنجش چگونگی تناسب کالبد شهر زاهدان برای استفاده جانبازان و معلولین و احیاناً مخاطرات و نارسایی های ناشی از آن می باشد. بنابه فرضیه تحقیق ساختمان های-عمومی شهرهای ایران متناسب زندگی، کار و آمد و شد معلولان و جانبازان نیستند. به منظور آزمون این فرضیه ضمن بررسی سابقه تلاش برای متناسب سازی شهرها برای نیازهای جانبازان و معلولین در جهان و ایران، قواعد و استانداردهای شهری متناسب با معلولین و جانبازان کندوکاو و چارچوب تئوریک به عنوان ابزاری برای سنجش و مقایسه فراهم شد. درگام بعدی وضعیت ساختمان-های شهر زاهدان مورد بررسی میدانی قرارگرفت و با شاخص های علمی مقایسه و تحلیل گردید. درعین حال جهت تحلیل داده ها از تکنیک مجموع های وزنی برای ساختمان ها بهره گرفته شد. نتایج تحلیلی حاصل از این پژوهش نشان می دهد که شهرزاهدان از حیث فیزیکی و مدیریتی متناسب با نیازهای معلولین نبوده و مخاطراتی را برای آنان درپی دارد. در عین حال این پژوهش حاوی رهنمود هائی برای برنامه ریزان و توسعه دهندگان شهر بوده که عملاً دربرگیرنده راهبردهای بهبود معیارها و شاخص های فیزیکی، تدقیق قوانین ومقررات و تدابیر مدیریتی جهت متناسب سازی فضاها برای جانبازان و معلولین می باشد. گرچه این تحقیق بر روی شهر زاهدان تمرکز نموده، اما مدل و روند سنجش و مقایسه آن به عنوان ابزاری نسبتاً کارآمد برای متناسب سازی ساختمانها در هر شهر دیگر ایران یا کشورهای مشابه قابل استفاده خواهد بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
31 - عوامل موثر بر مکانگزینی خدمات ایمنی در بافت روستایی
وحید ریاحی انور عزیزدوستاز میان کاربریها و خدمات موجود در روستا، توزیع و مکانیابی بهینه ایستگاههای آتش نشانی به دلیل اهمیت و توجه روزافزون به امر ایمنی و ارائه تمهیداتی در زمینه پیشگیری و مقابله با آتش سوزی و حادثه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. با توجه به مقرون به صرفه نبودن استقرار مراکز أکثراز میان کاربریها و خدمات موجود در روستا، توزیع و مکانیابی بهینه ایستگاههای آتش نشانی به دلیل اهمیت و توجه روزافزون به امر ایمنی و ارائه تمهیداتی در زمینه پیشگیری و مقابله با آتش سوزی و حادثه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. با توجه به مقرون به صرفه نبودن استقرار مراکز آتش نشانی و خدمات ایمنی در تمامی روستاها، احداث و مکانیابی صحیح این پایگاهها می تواند باعث افزایش کارایی و ضریب ایمنی روستاها شود. در این پژوهش، روستاهای داشبند، ناچیت و رحیم خان به عنوان روستاهای منتخب از میان روستاهای شهرستان بوکان، باهدف تعیین مکان مناسب برای پایگاه آتش نشانی در بافت روستا مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش تلفیقی AHP-Fuzzyبا تکیه بر معیارهای همچون نوع کاربری، فاصله از مراکز آموزشی، فاصله از ساختمان دهیاری، فاصله از معابر اصلی، فاصله از منبع آب روستا و فاصله از مراکز بهداشتی و درمانی برای مکانیابی پایگاه آتش نشانی در بافت روستا انتخاب گردید نتایج نشان می دهدکه با توجه به فاکتورهای در نظر گرفته شده و بهره گیری از مدل تلفیقی در انتخاب مکان مناسب به منظور احداث پایگاه آتش نشانی در بافت روستای داشبند کاملاً منطقی بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
32 - میزان گرایش شهروندان شهر نی¬ریز به مدیریت مشارکتی محلات با تأکید بر مؤلفه¬های سرمایه اجتماعی
محمد حسین سرایی محبوبه نوریامروزه در مدیریت امور شهری، مشارکت شهروندان به عنوان عنصر کلیدی در راستای دستیابی به اهداف پیش بینی شده اهمیت به سزایی دارد، زیرا دخالت دادن مردم می تواند در ایجاد تعادل شهری، نقش ارزنده ایفا نماید. در این راستا، هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان گرایش شهروندان شهر نی ر أکثرامروزه در مدیریت امور شهری، مشارکت شهروندان به عنوان عنصر کلیدی در راستای دستیابی به اهداف پیش بینی شده اهمیت به سزایی دارد، زیرا دخالت دادن مردم می تواند در ایجاد تعادل شهری، نقش ارزنده ایفا نماید. در این راستا، هدف از این پژوهش، ارزیابی میزان گرایش شهروندان شهر نی ریز به مدیریت مشارکتی و تبیین همبستگی بین میزان برخورداری شهروندان از مؤلفه های سرمایه اجتماعی و میزان مشارکت آن ها در مدیریت شهری است. نوع پژوهش کاربردی، روش مورد استفاده توصیفی ـ تحلیلی می باشد و برای گردآوری داده ها از روش کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. جامعه آماری ۵۰۲۹۱ نفر جمعیت ساکن در شهر نی ریز است که حجم نمونه طبق فرمول کوکران معادل ۳82 نفر برآورد شده است. روش نمونه گیری تصادفی ساده است و نهایتاً پس از گردآوری داده ها، با استفاده از آزمون های آماری تی تک نمونه ای، تی مستقل، تحلیل واریانس، توکی، ضریب همبستگی پیرسون، اسپیرمن و رگرسیون چندگانه به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شده است. نتایج پژوهش و حاصل از آزمون تی تک نمونه ای (92/23 = )، بیانگر متوسط بودن میانگین مشارکت شهروندان است که این میزان مشارکت با متغیرهای وضعیت تأهل، نوع شغل با سطح معناداری 031/0 و 000/0 دارای همبستگی معنادار است اما با دو متغیر جنسیت و میزان سواد دارای همبستگی نیست. از سویی بین برخورداری شهروندان از سرمایه اجتماعی با میزان مشارکت آن ها با سطح معناداری 000/0 و مقدار ضریب پیرسون ̽ ̽ 446/0، همبستگی معناداری وجود دارد یعنی هر چه سرمایه اجتماعی بین افراد بیشتر باشد به همان نسبت میزان مشارکت شهروندان در مدیریت شهری نیز افزایش می یابد، که در همین زمینه نتایج رگرسیون چندگانه نشان می-دهد در بین ابعاد سرمایه اجتماعی، بعد انسجام اجتماعی با مقدار بتای (292/0B=)، بیش ترین تأثیر را بر مشارکت شهروندان در مدیریت شهری داشته است به گونه ای که واریانس ترکیبی خطی ابعاد سرمایه اجتماعی می تواند 21 درصد از واریانس میزان مشارکت شهروندان را تبیین کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
33 - تحلیل روند روزانه آلاینده¬های هوای کلانشهر تهران
راحله صنیعی علی زنگی آبادی محمد شریفی کیادر این پژوهش، داده هاي شش آلاينده اصلي استاندارد قابل اندازه گيري هواي تهران، شامل: دی اکسید گوگرد (SO2)، مونواکسیدکربن (CO)، ذرات معلق (PM2.5 و PM10 )، گاز دي اكسيد نيتروژن (NO2) و گاز اوزن (O3) در يك بازه عمدتاً 11 ساله از 2002 تا 2012 جمعاً به مدت 4018 روز براي تحليل أکثردر این پژوهش، داده هاي شش آلاينده اصلي استاندارد قابل اندازه گيري هواي تهران، شامل: دی اکسید گوگرد (SO2)، مونواکسیدکربن (CO)، ذرات معلق (PM2.5 و PM10 )، گاز دي اكسيد نيتروژن (NO2) و گاز اوزن (O3) در يك بازه عمدتاً 11 ساله از 2002 تا 2012 جمعاً به مدت 4018 روز براي تحليل آماري و بررسي روند تاريخي توزيع آلاينده ها در جو تهران مورد استفاده قرار گرفته است. روش هاي مورد استفاده اين پژوهش عبارتند از: آمار توصيفي، تحليل مؤلفه روند سري هاي زماني بويژه روند خطي، پلي نوميال و نمايي بوده و از روش ناپارامتري من ـ كندال براي بررسي معني داری روند تغييرات استفاده شده است. تحليل روند تاريخي داده هاي آلودگي هواي تهران نشان داد كه، روند SO2 با سهمي درجه 3، CO با خطي، NO2 با نمايي و O3 با سهمي درجه 2 داراي برازش بهتري هستند. روند PM10 وPM2.5 روند مشخص و قابل توجهي در طول دوره مورد مطالعه از خود نشان ندادند. نتايج حاصل از آزمون من كندال نشان داد كه روند تغييرات زماني آلاينده هاي CO، NO2، O3 با 95 درصد فاصله اطمينان معني دار بوده، ولي روند تغييرپذيري آلاينده هاي CO و ذرات معلق PM10 و PM2.5 معني دار نيستند. بنابراين با توجه به روند تاريخي داده هاي مورداستفاده از سري آلاينده هاي هواي تهران و تداوم فعلي آنها انتظار مي رود كه در هواي تهران آلاينده NO2 در آينده افزايش قابل توجهي پيدا كرده و كماكان آلودگي هواي تهران با درنظرگرفتن آلاينده ياد شده تداوم يابد. اما اگر انتشار آلاينده هاي هواي CO و ذرات معلق PM10 و PM2.5 با روال فعلي تداوم يابد، كاهش يا افزايش قابل توجهي از آلاينده هاي مذكور انتظار نمي رود، در عوض انتظار مي رود با تداوم روال و روند فعلي انتشار دو آلاينده CO، O3 كاهش قابل توجهي در ميزان انتشار گازهاي مذکور بوجود آید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
34 - ارزیابی و سنجش وضعیت افتراق و ناهمگونی فضایی موجود در سطح منطقه شهری تهران با استفاده از مدل TOPSIS
اسداله بیات زینب کرکه آبادی saeid kamyabiبرابر آمار طی چهار دهه اخیر، جمعیت شهر تهران تقریباً دو برابر، اما جمعیت منطقه شهری تهران بیش از نه برابر شده است، روند سریع گسترش منطقه بدون داشتن الگو و برنامه ای خاص، موجب تشديد عوارض نامطلوبی منجمله افزایش افتراق و ناهمگونی فضایی درون منطقه ای شده است. هدف از این تح أکثربرابر آمار طی چهار دهه اخیر، جمعیت شهر تهران تقریباً دو برابر، اما جمعیت منطقه شهری تهران بیش از نه برابر شده است، روند سریع گسترش منطقه بدون داشتن الگو و برنامه ای خاص، موجب تشديد عوارض نامطلوبی منجمله افزایش افتراق و ناهمگونی فضایی درون منطقه ای شده است. هدف از این تحقیق تلاش در جهت گسترش عدالت فضایی در سطح منطقه شهری تهران با کاهش افتراق و ناهمگونی های فضایی درون منطقه ای می باشد. پژوهش حاضر با بررسی 7 معیار اصلی مشتمل بر31 شاخص به ارزیابی درجه توسعه یافتگی سکونتگاه های منطقه پرداخته است، در تجزیه و تحلیل داده ها علاوه بر استفاده از روش های آماری و مدلTOPSIS از روش آنتروپی شانون جهت وزن دهی به شاخص ها و از نرم افزار Arc.GIS جهت تهیه نقشه ها استفاده گردیده است. نتایج تحقیق نشان می دهد، شهر تهران به تنهایی در خوشه اول قرار داشته و با امتیاز 0.782 در معیار تلفیقی، از درجه توسعه یافتگی در حدود سه برابر سکونتگاههای خوشه دوم یعنی اسلامشهر، شهرقدس و کرج و 15 برابر سکونتگاههای خوشه چهارم و آخر منطقه یعنی پیشوا، فیروزکوه و بهارستان برخورداربوده است. این موضوع حاکی از تمرکز بسیار شدید معیارهای توسعه یافتگی در شهر تهران و مؤید وجود نابرابری و ناهمگونی فضایی بسیار شدید بین شهر تهران و سایر سکونتگاههای واقع در منطقه شهری تهران است. بنظر می رسد اتخاذ سیاست های برگرفته از الگوی توسعه چند مرکزی و تلاش جهت ارتقاء شاخص های درجه توسعه یافتگی در سطح سکونتگاه های پیرامونی شهر تهران می تواند منجر به کاهش افتراق و ناهمگونی فضایی و گسترش عدالت فضایی در منطقه گردد . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
35 - نقش برنامه¬ریزی مشارکتی در شهر سبز با نگاهی بر شهر شمشک دربندسر به عنوان اولین کاندیدای شهر سبز ایران
محسن تاجیک دکتر علیرضا استعلاجی رحیم سرورامروزه مشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهری و حاصل تعارض و تقابل با محیط طبیعی است. چراکه توسعه شهری ناگزیر با تسلط ساختمان ها، صنایع و حمل و نقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است و این تسلط به مرور زبان به شکل چیرگی شهر بر طبیعت بروزیافته و زمینه أکثرامروزه مشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهری و حاصل تعارض و تقابل با محیط طبیعی است. چراکه توسعه شهری ناگزیر با تسلط ساختمان ها، صنایع و حمل و نقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است و این تسلط به مرور زبان به شکل چیرگی شهر بر طبیعت بروزیافته و زمینه ساز آلودگی گسترده شهری شده است. واقعیت این است که ریشه اصلی بحران های زیست محیطی زمان معاصر را باید در نگاه و تفسیر بشر از محیط زیست طبیعی جستجو کرد. به بیان دیگر، مشکل اصلی معرفت شناسی و جهان بینی آدمی است. شهر سبز به عنوان رویکردی نوین به ارائه راه حل هایی برای تغییر رفتار مخرب و تشویق رفتارهای مثبت محیطی است. استفاده بی رویه از انرژی در منازل، استفاده از انواع تولیدات یکبار مصرف، استفاده از وسایل نقلیه شخصی، استفاده از انواع آفت کش ها، دفع مواد زاید به روش غیربهداشتی، عدم تفکیک پسماند برای بازیافت و ... همگی رفتارهای مخرب زیست محیطی هستند که نیاز به تغییر دارند و این امر جز در سایه برنامه ریزی مشارکتی محقق نمی گردد. شهر شمشک به-عنوان اولین کاندیدای شهر سبز با توجه به قابلیت های محیطی و جاذبه های گردشگری به دنبال اجرای شاخص های سبز و تبدیل شدن به نماد یک محیط باکیفیت و قابل سکونت و الگویی برای سایر شهرهای استان تهران و کشور است. در این پژوهش با استفاده از تکنیک SWOT (تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید) به شناسایی عوامل درونی و بیرونی مؤثر در این امر و تبیین راهبرهای لازم جهت تحقق و اجرایی شدن شاخص های سبز در این شهر، در سایه برنامه ریزی مشارکتی می پردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
36 - تحلیل وضعیت برخورداری مناطق شهری اهواز از امکانات توسعه و ارائه مدلی تلفیقی
سهراب امیریانشناخت تفاوت های موجود بين مناطق مختلف شهری از نظر ميزان برخورداری آنها از شاخص های گوناگون، بهمنظور آگاهی از سطوح توسعه و یا محروميت، کاهش نابرابری های منطقه ای و تنظيم برنامه های متناسب با شرایط و امکانات هر منطقه، ضرورتی اجتنابناپذیر است؛ بنابراین پژوهش حاضر، با رو أکثرشناخت تفاوت های موجود بين مناطق مختلف شهری از نظر ميزان برخورداری آنها از شاخص های گوناگون، بهمنظور آگاهی از سطوح توسعه و یا محروميت، کاهش نابرابری های منطقه ای و تنظيم برنامه های متناسب با شرایط و امکانات هر منطقه، ضرورتی اجتنابناپذیر است؛ بنابراین پژوهش حاضر، با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی درپی رسیدن به سه هدف: 1. مشخص کردن وضعیت برخورداری مناطق شهری اهواز به لحاظ امکانات توسعه در شاخص های مختلف و بهصورت تلفیقی با استفاده از مدل های Vikor، Topsis و Saw؛ 2. ارائه یک نتیجه مشخص و کلی از وضعیت برخورداری مناطق با توجه به نتایج این سه مدل بر اساس تکنیک کپ لند؛ و 3. مقایسه سه مدل پژوهش باهم و مشخص کردن مدل مناسب جهت تعیین وضعیت برخورداری مناطق، است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل هفت منطقه شهری اهواز می باشد. داده ها و اطلاعات موردنیاز که مشتمل بر 21 متغیر است، از طریق مراجعه به شهرداری و سالنامه آماری (سال 1394) کلانشهر اهواز جمعآوریشده است. همچنین برای تبیین بهتر وضعیت برخورداری مناطق از امکانات توسعه، نقشه های موردنیاز از طریق GIS ترسیمشده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در شهر اهواز هیچ منطقه با وضعیت برخورداری بالا وجود ندارد. در این شهر، 57/25 درصد مناطق یعنی دو منطقه 4 و 1، نسبتاً برخوردارند و بیشترین تعداد مناطق یعنی 5 منطقه 2، 3، 8، 6 و 7 (43/71 درصد مناطق) در وضعیت برخورداری متوسط و درحالتوسعه هستند، همچنین معادله شدت تغییر نشان داد که بر خلاف فرضیه دوم این پژوهش، مدل تاپسیس نسبت به سایر مدل-ها (وایکور و Saw) روش مناسب تری جهت سنجش وضعیت برخورداری مناطق شهری است؛ زیرا نتایج حاصل از این مدل دارای درصد و شدت تغییرات کمتری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
37 - سنجش توان پذیرش فعالیت¬های اقتصادی در پهنه سرزمین با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) نمونه مطالعه : فعالیت¬های بخش کشاورزی شهرستان¬های استان مازندران
حسین مجتبی زاده خانقاهی حامد رئیسی جلودار نسا خزاعی سید حسن رسولیدر پژوهش حاضر، هدف اصلی تعیین دارابودن بستر لازم، جهت استقرار فعالیتهای کشاورزی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی می باشد. با توجه به شرایط خاص اقلیمی، مکانی و پتانسیل های منتج از این شرایط در استان مازندران، فعالیت های کشاورزی از مهم ترین فعالیتهای در حال انجام در ا أکثردر پژوهش حاضر، هدف اصلی تعیین دارابودن بستر لازم، جهت استقرار فعالیتهای کشاورزی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی می باشد. با توجه به شرایط خاص اقلیمی، مکانی و پتانسیل های منتج از این شرایط در استان مازندران، فعالیت های کشاورزی از مهم ترین فعالیتهای در حال انجام در این استان به شمار می رود. هرکدام از شهرستانها، شرایط مناسب یا نامناسب را در پذیرش فعالیتهای مرتبط با بخش کشاورزی دارا هستند که تعیین سطح و رتبه توان آنها، مرجع مهمی برای توزیع خدمات و فعالیتهای مرتبط با کشاورزی در پهنه سرزمین است. بدین منظور، به تعیین شاخص های دخیل ودر دسترس در انجام فعالیت های کشاورزی پرداخته شده است. سپس توان شهرستان های استان در پذیرش فعالیتهای زراعت به عنوان یکی از زیر بخش های کشاورزی براساس شاخص های معین، مشخص شد و تناقضات موجود در بهره برداری از زمین و شدت استفاده از آن در بخش کشاورزی تعیین گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
38 - مولفههای اثرگذار بر پایداری بافت ناکارآمد شهرخرم آباد در برابر مخاطرات طبیعی
زهره فنی جمیله توکلی نیا حکمت اميري مريم بيرانوندزادهپژوهش حاضر، با هدف بررسی مولفه های اثرگذار برمیزان پایداری بافت ناکارآمد شهرخرم آباد در برابر مخاطرات طبیعی با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادی ـ پیمایشی تدوین شده است. در این مقاله، ابتدا مخاطرات تهدیدکننده بافت ناکارآمد شهر خرم آباد معرفی شدند. در ادامه به تحل أکثرپژوهش حاضر، با هدف بررسی مولفه های اثرگذار برمیزان پایداری بافت ناکارآمد شهرخرم آباد در برابر مخاطرات طبیعی با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادی ـ پیمایشی تدوین شده است. در این مقاله، ابتدا مخاطرات تهدیدکننده بافت ناکارآمد شهر خرم آباد معرفی شدند. در ادامه به تحلیل عوامل اثرگذار بر بازآفرینی بافت با استفاده از تکنیک دیماتل پرداخته شد. مهم ترین مخاطرات تهدیدکننده بافت سیل و زلزله می باشند. پنج عامل اصلی: اجتماعی، اقتصادی، کالبدی، محیط زیستی و کالبدی به عنوان عوامل اثرگذار بر بازآفرینی مورد مطالعه قرار گرفتند. با توجه به نتایج این تحقیق، در مقوله بازآفرینی بافت ناکارآمد شهر خرم آباد، عواملی چون بهره گیری از مشارکت عمومی، توجه به نوع فعالیت اقتصادی ساکنین بافت، ویژگی کیفی ابنیه موجود در بافت، اثرگذاری عوامل غیررسمی مدیریتی بر بافت و ویژگی های محیطی می بایستی از عمده عوامل اثرگذار بر بازآفرینی پایدار بافت ناکارآمد شهر خرم آباد می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
39 - توسعه پایدار شهرهای کوچک از منظر پدافند غیرعامل (نمونه موردی: شهر بوئین¬زهرا)
حسن حسینی اميني احسان گلمهرشهرها به عنوان یکی از مهمترین و متراکم ترین زیستگاه های انسانی اهمیت ویژه ای داشته و نیازمند ایمنی و حفاظت های فیزیکی از زیرساخت ها و نیز پایداری و مقاومت در مقابل بلایای طبیعی و انسانی میباشند. پدافند غیرعامل از جمله موضوعاتی است که در سالهای اخیر مورد توجه برنامه ر أکثرشهرها به عنوان یکی از مهمترین و متراکم ترین زیستگاه های انسانی اهمیت ویژه ای داشته و نیازمند ایمنی و حفاظت های فیزیکی از زیرساخت ها و نیز پایداری و مقاومت در مقابل بلایای طبیعی و انسانی میباشند. پدافند غیرعامل از جمله موضوعاتی است که در سالهای اخیر مورد توجه برنامه ریزان و طراحان شهرهای ایران قرار گرفته است. شهرسازی دارای ابعاد مختلفی است که در صورت توجه به حفاظت و پایداری آن ها، در مواقع ضروری و بحرانی شاهد مزایای فراوانی خواهیم بود. این پژوهش سعی دارد که اصول پدافند غیرعامل را در برنامه ریزي شـهري بـا تأکید بر کاربري هاي تأسیساتی و حیاتی در شهرهای کوچک مقیاس به عنوان کاربري هاي تهدیدپذیر به کار گیرد و فضاهاي شهري را با ارائۀ نقش تدافعی به آنها ایمن نماید. همچنین، چگونگی حفاظت و دفاع از انسان ها و مکان هاي زندگی آنها را با اعمال ضوابط و ملاحظات پدافند غیرعامل در حال و آینده میسر سازد. به علاوه، بسترهایی را براي امنیت و پایداري هرچه بهتر شهر با کم ترین خسارات ممکن در زمان تهاجم خارجی و حتّی عملیات تروریستی فراهم نماید. ایران با توجه به موقعیت ژئواستراتژیک، ژئوراهبردی و جغرافیای خود، یکی از کشورهای پرمخاطره است. در این پژوهش بررسی و تحلیل هاي لازم با استفاده از نرم افزار GIS در مورد چگونگی پـراکنش و نحوة استقرارکاربريهاي استراتژیک در سطح شهر بوئین-زهرا به عنوان یک شهر کوچک مقیاس در مجاورت پایتخت کشور انجام گرفته است و در نهایت، مناطق و محدوده هاي مرکزي شهر و حواشی جنوب غربی بـا توجه بـه تجمیع کاربري هاي خطرزا و تهدیدپذیر، نامناسب و بحرانی تشخیص داده شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
40 - بحران¬های ژئوپلیتیک دریای خزر با تأکید بر رقابت ژئواکونومیک کشورهای ساحلی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران
حيدر لطفي حمیدرضا شیبمرقابت ژئواکونومیک کشورهای ساحلی دریای خزر در مواردی مانند رژیم حقوقی این دریا، طرح های انتقال انرژی و نیز بهرهبرداری از منابع بستر دریا از جمله بحران های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر امنیت ملی ایران در این منطقه به شمار می روند. هدف این مقاله تحلیل و بررسی بحران های ژئوپلیت أکثررقابت ژئواکونومیک کشورهای ساحلی دریای خزر در مواردی مانند رژیم حقوقی این دریا، طرح های انتقال انرژی و نیز بهرهبرداری از منابع بستر دریا از جمله بحران های ژئوپلیتیکی تأثیرگذار بر امنیت ملی ایران در این منطقه به شمار می روند. هدف این مقاله تحلیل و بررسی بحران های ژئوپلیتیکی دریای خزر با تأکید بر رقابت ژئواکونومیک میان کشورهای ساحلی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران است. سؤال اصلی مقاله این است که بحران های ژئوپلیتیکی دریای خزر با محوریت رقابت ژئواکونومیک میان کشورهای ساحلی چه تأثیر بر امنیت ملی ایران خواهد داشت؟ یافتههای این مقاله نشان میدهد که این رقابتهای هم زمینهساز ناامنی اقتصادی ایران در حوزه معادلات انرژی است و هم این که ایران را از بازارها و شرکای اقتصادی دائمی و پایدار منطقه محروم میکند و هم این که زمینهساز ناامنی فرهنگی و قومی را در جغرافیای فرهنگی ایران فراهم میکند. با توجه به این مقدمه در این مقاله تلاش خواهد شد با استفاده از منابع کتابخانهای و نیز مقالات علمی و پژوهشی به تحلیل و تبیین بحران های ژئوپلیتیکی دریای خزر با تأکید بر رقابت ژئواکونومیک میان کشورهای ساحلی و تأثیر آن بر امنیت ملی ایران پرداخته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
41 - نقش گردشگری در اشتغال¬زایی مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان فیروزکوه)
رضا سير سعید احمدیان حمید جعفری کتایون علیزادهامروزه با توجه به تغییر دیدگاهها به مقوله گردشگری به خصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش ازپیش افزایش پیدا کرده است. رشد خودجوش گردشگری در مناطق روستایی، طی سال های اخیر، تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر، به دنبال بررسی أکثرامروزه با توجه به تغییر دیدگاهها به مقوله گردشگری به خصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش ازپیش افزایش پیدا کرده است. رشد خودجوش گردشگری در مناطق روستایی، طی سال های اخیر، تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر، به دنبال بررسی نقش گردشگری در اشتغال روستاهای شهرستان فیروزکوه است. به منظور تدقیق مساله مورد پژوهش هشت روستا از روستاهای این شهرستان به صورت هدفمند انتخاب شده اند. به منظور گردآوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شد و لذا، پس از تدوین چارچوب نظری پژوهش عملیات میدانی از طریق تکمیل پرسش نامه جامعه محلی و کارشناسان انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و انجام آزمون t، آزمون لونANOVA و والش به مقایسه متغیرهای پژوهش، در تمامی روستاهای مورد بررسی پرداخته شده است. محاسبه پایایی ابزار اندازه گیری از روش آلفای کرونباخ بوده و ضریب پایایی 0.9 به دست آمده است. روایی پرسشنامه ها نیز براساس مطالعات قبلی و نظر کارشناسان موردتایید است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد گردشگری در روستاهای جلیزجند، بادرود، خمده و مزداران می تواند بر افزایش اشتغال در روستا نقش موثری داشته باشد و در روستاهای هرانده، لزور، طارس و سیمیندشت گردشگری بر افزایش اشتغال نقش موثری نداشته است، همچنین بیشترین اشتغالزایی در روستای خمده و کمترین اشتغالزایی مربوط به روستای سیمیندشت می باشد، در روستای خمده که بیشترین اشتغالزایی را داشته است، اشتغالزایی در زمینه عرضه و فروش محصولات زراعی و باغی، اجاره منزل، ویلا و یا سوئیت، خدمات رسانی به گردشگران، عرضه و فروش محصولات دامی و در نهایت، فروش صنایع دستی بوده است. به علاوه بیش از 60 درصد از پاسخ دهندگان اظهار داشتند مشاغل ایجاد شده توسط اهالی بومی اداره می-شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
42 - اثرات بازارچههای مرزی در بهبود کیفیت محیطی و کالبدی زیستپذیری سکونتگاههای روستایی مورد: دهستانهای خاوومیرآباد و دزلی (استان کردستان)
سعدي محمدي روناک غفاری هیمن هوشنگیزیست پذیرکردن نواحی روستایی، علاوه بر اینکه موجب ارتقای کیفیت سطح معیشت روستاییان میشود، بازتاب مثبت و مطلوبی در ارتباط با کشورهای همسایه خواهد داشت. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بازارچه های مرزی بر وضعیت زیست پذیری فضای محیطی و کالبدی دهستان دزلی و دهست أکثرزیست پذیرکردن نواحی روستایی، علاوه بر اینکه موجب ارتقای کیفیت سطح معیشت روستاییان میشود، بازتاب مثبت و مطلوبی در ارتباط با کشورهای همسایه خواهد داشت. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر بازارچه های مرزی بر وضعیت زیست پذیری فضای محیطی و کالبدی دهستان دزلی و دهستان خاومیرآباد در غرب استان کردستان انجام گرفته است. روش انجام تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است. گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع اسنادی و میدانی مبتنی بر پرسشنامه و مصاحبه انجام گرفته-است. جامعه آماری این پژوهش 4032 خانوار را تشکیل می دهد که بر اساس فرمول تصحیح شده کوکران تعداد 260 خانوار به-عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. نمونه گیری هم به روش نمونه گیری طبقه ای انجام گرفته و تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم افزارSPSS انجام گرفته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که تأسیس بازارچه های مرزی بر روی ابعاد محیطی و کالبدی روستاهای مورد مطالعه نسبت به دوره قبل از تاسیس، تاثیر مثبت و معنی داری داشته است. همچنین، اثر بازارچه مرزی بر روی شاخص مساکن روستا و ارزش زمین های کشاورزی تاثیری بیشتری داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
43 - موانع پخش راهبردهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ژئوکالچر جهان اسلام (بررسی موردی: عربستان سعودی¬¬)
محسن اسلامی محمدحسین جمشیدی محمد داوندتاریخ معاصر جهان اسلام با خشونت، بی ثباتی سیاسی، مداخله قدرت های بزرگ ، حضور نامشروع اسرائیل، سرکوب آزادیخواهی و استقلال طلبی مواجه بوده است (مسئله). گذشته از ریشه یابی این مهم در خارج از جهان اسلام، قدرتهای منطقه ای از جمله عربستان سعودی نقش به سزایی در ایجاد و نگه دا أکثرتاریخ معاصر جهان اسلام با خشونت، بی ثباتی سیاسی، مداخله قدرت های بزرگ ، حضور نامشروع اسرائیل، سرکوب آزادیخواهی و استقلال طلبی مواجه بوده است (مسئله). گذشته از ریشه یابی این مهم در خارج از جهان اسلام، قدرتهای منطقه ای از جمله عربستان سعودی نقش به سزایی در ایجاد و نگه داشت این وضعیت داشته اند که ضرورت بحث و استدلال برای اثبات آن را فراهم می سازد (ضرورت). یکی از مصداق های این مدعا که مقصود اصلی این پژوهش است؛ تلاش های آل سعود به منظور جلوگیری از پخش راهبردهای فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در جهت بازسازی نظم موجود در ژئوکالچر جهان اسلام است (هدف). لذا، این سؤال قابل طرح است که محدودیت های مزبور چیستند؟ و چرا پادشاهی سعودی مانع از پخش و سرایت راهبردهای فرهنگی ایران در ژئوکالچر دنیای اسلام می شود؟ (پرسش) گرچه بسیاری از تحلیلگران در پاسخ به این پرسش اختلاف شیعه و سنی را مطرح می نمایند (پیشینه)، نویسنده در پی اثبات این فرضیه است که راهبردهای فرهنگی ایران برخاسته از نقش ام القری بودن آن در ژئوکالچر جهان اسلام می باشد و بر این اساس، تغییر وضعیت موجود در صدر برنامه های آن قرار دارد (فرضیه). این مسئله فراتر از پشتبانی از شیعیان و غفلت از اهل تسنن است و مصداق سیاست وحدت جهان اسلام می باشد (نوآوری). بنابراین، عربستان سعودی با توسل به انواع سازوکارها از رواج وهابیت گرفته تا ایران هراسی و تفرقه بین شیعه و سنی، می کوشد مانع از وحدت جهان اسلام و تحقق ام القری بودن ایران شود (دستاورد). نوع تحقیق حاضر نظری- کاربردی و شیوه تحلیل اطلاعات، کتابخانه ای، اینترنتی و اسنادی است (روش). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
44 - جایگاه استراتژیک سوریه در تقابل روسیه با آمریکا (نوع مقاله : پژوهشی)
حمید درج علی باقری دولت آبادیسوریه یکی از کشورهایی است که از اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در سیاست خاورمیانه ای روسیه برخوردار است. امروزه با شکل گیری بحران سیاسی در سوریه، این کشور عرصه اختلافات و رقابت های ژئوپلیتیک دو کشور آمریکا و روسیه گشته و هر یک بر اساس اهداف و منافع خود به ایفای نقش أکثرسوریه یکی از کشورهایی است که از اهمیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خاصی در سیاست خاورمیانه ای روسیه برخوردار است. امروزه با شکل گیری بحران سیاسی در سوریه، این کشور عرصه اختلافات و رقابت های ژئوپلیتیک دو کشور آمریکا و روسیه گشته و هر یک بر اساس اهداف و منافع خود به ایفای نقش در این بحران می پردازند. سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که دلایل اهمیت استراتژیک سوریه در تقابل روسیه با آمریکا چیست؟ و چرا روسیه این گونه از بشار اسد حمایت می کند؟ فرضیه اصلی پژوهش این است که در رقابت های آمریکا و روسیه، سوریه آخرین برگ برنده مسکو برای حفظ قدرت منطقه ای خود و باقی ماندن در جرگه قدرت های بزرگ است؛ لذا شکست و سرنگونی اسد، افول قدرت در مسکو را به نمایش می گذارد. یافته های پژوهش نشان می دهد؛ با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک سوریه در منطقه و اهمیت استراتژیک این کشور در معادلات بین المللی، مسکو در تلاش است تا ضمن حفظ نظام سیاسی سوریه با بهره مندی از ابزارهای مختلف(سیاسی، نظامی،...)، بیشترین نقش را در آینده سوریه ایفاء کند؛ تا بتواند ساختار و نظم کلی در منطقه را حفظ و مانع از گسترش دخالت و نفوذ غرب به ویژه آمریکا در منطقه شود. مقاله پیش رو با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و در چارچوب نظریه رئالیسم تهاجمی شکل می گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
45 - سنجش سطح توسعه روستاهای ایران با استفاده از شاخص¬های طبیعی کیفیت زندگی (PQLI) (نوع مقاله : پژوهشی)
علی حاجی نژاد شیما دادفر مهرشاد طولابی نژادبرای سنجش سطح توسعه، تغییر و تحولات فرایند توسعه روستایی و با هدف برنامه ریزی و ارزشیابی طرح های توسعه روستایی از شاخص-های مختلفی استفاده می شود. یکی از شاخص های مهم برای سنجش برنامه های توسعه روستایی استفاده از شاخص های طبیعی کیفیت زندگی (PQLI) می باشد. این شاخص به دلی أکثربرای سنجش سطح توسعه، تغییر و تحولات فرایند توسعه روستایی و با هدف برنامه ریزی و ارزشیابی طرح های توسعه روستایی از شاخص-های مختلفی استفاده می شود. یکی از شاخص های مهم برای سنجش برنامه های توسعه روستایی استفاده از شاخص های طبیعی کیفیت زندگی (PQLI) می باشد. این شاخص به دلیل سادگی و قابلیت استفاده در سطح وسیع برای سنجش و یا مقایسه سطح توسعه بین مناطق مختلف کاربرد فراوانی دارد. در این مطالعه نیز با استفاده از شاخص های طبیعی کیفیت زندگی موریس و مک آلپین به بررسی سطح توسعه روستاهای کشور پرداخته شده است. در این پژوهش با رویکردی اثباتگرایانه و پوزیتیویسم که دارای ماهیتی کاربردی است و بر روش های کمی تاکید دارد، به پیگیری هدف تحقیق که سنجش سطح توسعه روستاهای ایران است، پرداخته شد. داده های تحقیق از منابعی چون مرکز آمار ایران، داده های وزارت بهداشت و درمان و سالنامه های آماری استان ها گردآوری و با استفاده از فرمول های سنجش ضریب سطح توسعه موریس و مک آلپین، سطح توسعه روستاهای کشور محاسبه و با یکدیگر مقایسه شد. نتایج نشان داد که سطح توسعه روستاهای کشور از نظر شاخص-های طبیعی کیفیت زندگی با همدیگر تفاوت دارند. استان های مرکزی کشور از نظر ضریب این شاخص نسبت به مناطق دیگر کشور در سطح مناسبی از توسعه روستایی قرار دارند. در حالی که استان های حاشیه ای کشور در سطح متوسطی از توسعه قرار دارند، و استان سیستان و بلوچستان که جز استان های توسعه نیافته کشور محسوب می شود، در پایین ترین سطح توسعه روستایی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
46 - تحلیل هندسی و جنبشی تاقدیس¬های کبیرکوه و چناره در کمربند چین-راندگی زاگرس
فاطمه زینعلی محمدحسین گودرزیتاقدیس های کبیرکوه و چناره در پهنه لرستان، در کمربند چین-راندگی زاگرس واقع شده اند. هندسه و تحول جنبشی چین ها در کمربند چین-راندگی زاگرس توسط گسل های راندگی کنترل می شود. در این مقاله، هندسه ساختاری تاقدیس های کبیرکوه و چناره به منظور تحلیل سبک دگرریختی آن ها بررسی شده أکثرتاقدیس های کبیرکوه و چناره در پهنه لرستان، در کمربند چین-راندگی زاگرس واقع شده اند. هندسه و تحول جنبشی چین ها در کمربند چین-راندگی زاگرس توسط گسل های راندگی کنترل می شود. در این مقاله، هندسه ساختاری تاقدیس های کبیرکوه و چناره به منظور تحلیل سبک دگرریختی آن ها بررسی شده است. بهمنظور تحلیل سبک دگرریختی در تاقدیس های نامبرده، پنج برش عرضی ساختاری، عمود بر امتداد اثر محوری تاقدیس ها تهیه شده است. بر پایه تحلیل هندسی و جنبشی انجام شده، تاقدیس های کبیرکوه و چناره هندسه ای شیبه به چین های فراکنشی گسلیده با چند سطح فراکنش دارند. سطح فراکنش عامل این چینخوردگی ها عمیق و احتمالاً در سری پالئوزوییک زیرین است. همچنین برش های عرضی ساختاری ترسیم شده، بیانگر نقش مهم سازند دشتک به عنوان سطح فراکنش میانی عامل توسعه دگرریختی ها در این بخش از پهنه لرستان هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
47 - رویکرد زمین¬ریخت¬شناسی زمین¬ساختی در ارزیابی سازوکار رشد چین¬ها در زاگرس چین و راندگی، مطالعه موردی دو تاقدیس در گستره فارس
آرش جمشیدی معصومه وطن دوست بهنام اویسی علی فقیهزاگرس چین و راندگی شامل مجموعه ای از چینهای مرتبط با گسل است که ذخایر هیدروکربنی مهمی در ارتباط با تکامل آنها شکل گرفته است. شناخت هندسه و الگوی رشد چینها از پارامترهای موثر در برنامههای اکتشافی و حفاری مخازن هیدروکربنی میباشد. در این پژوهش از الگوی فرسایش بستر أکثرزاگرس چین و راندگی شامل مجموعه ای از چینهای مرتبط با گسل است که ذخایر هیدروکربنی مهمی در ارتباط با تکامل آنها شکل گرفته است. شناخت هندسه و الگوی رشد چینها از پارامترهای موثر در برنامههای اکتشافی و حفاری مخازن هیدروکربنی میباشد. در این پژوهش از الگوی فرسایش بستر آبراهه ها و شاخصهای کمی ریختسنجی به عنوان نشانگرهای زمینریختی جهت شناخت سازوکار رشد چین استفاده شده است. نتایج بررسیهای زمینریختی بیانگر غالب بودن الگوی چین خوردگی جدایشی در فارس ساحلی می باشد. همچنین اثر تغییر در ضخامت افق جدایشی بر روی الگوی چین خوردگی مورد ارزیابی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
48 - ارزیابی تغییر و تحولات ژئومورفولوژیک سواحل شمال خلیج فارس از بندر کنگان تا خور زیارت با استفاده از تکنیک¬های سنجش از دور و GIS
حسین تقوی علیداشتغییر و تحولات ژئومورفولوژیکی سواحل در کوتاه مدت و بلند مدت در تمامی نواحی ساحلی قابل مشاهده می باشد. این تغییرات در جهت رسیدن این نواحی به مرز تعادل می باشد.آگاهی از این تغییرات می تواند برنامه ریزان محیطی به ویژه ژئومورفولوژیست ها را در حل مسائل و مشکلات ساحلی یاری أکثرتغییر و تحولات ژئومورفولوژیکی سواحل در کوتاه مدت و بلند مدت در تمامی نواحی ساحلی قابل مشاهده می باشد. این تغییرات در جهت رسیدن این نواحی به مرز تعادل می باشد.آگاهی از این تغییرات می تواند برنامه ریزان محیطی به ویژه ژئومورفولوژیست ها را در حل مسائل و مشکلات ساحلی یاری دهد. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات ژئومورفولوژیک رخ داده در گستره سواحل استان بوشهر و در بازه مکانی بندر کنگان تا خور زیارت می باشد. بدین منظور ابتدا اطلاعات مورد نیاز از نقشههای توپوگرافی، زمینشناسی، خاکشناسی و هیدرولوژی وارد پایگاه اطلاعاتی شده و سپس طبقه بندی شدند. در ادامه با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی و منطق فازی، تغییرات ژئومورفولوژیکی منطقه مورد پایش، بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در طی 21 سال دوره آماری تحقیق از 2006-1986،تغییرات سطح آب خلیج فارس مهمترین عامل تغییر دهنده سواحل منطقه می باشد که خطوط ساحلی و لندفرم های منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. به نحوی که در محدوده ساحلی منطقه مورد مطالعه 46 کیلومتر مربع از اراضی منطقه به زیر آب رفته است. این اراضی شامل محدوده وسیعی از دلتای رودخانه مند می باشد. این تحقیق می تواند در زمینه اجرای طرح های زیربنایی، تاسیسات بندری، تجاری و نظامی در منطقه مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
49 - بررسی نقش زمین¬ساخت فعال در ناهنجاری¬های زمین¬ریختی حوضه آبریز گرگان¬رود- قره¬سو
مریم آق¬آتابای مجید نعمتی معصومه روستائیگستره مورد بررسی در کناره شمالی البرز خاوری قرار گرفته است. با توجه به موقعيت ساختارى ويژه این منطقه، در این پژوهش سعی شده است که با ارزیابی شاخص های ریخت زمین ساختی حوضه آبريز گرگان رود- قره سو و چگونگی پراکندگی زمین لرزه ها، الگوی نو زمین ساختی جنوب استان گلستان بررسی أکثرگستره مورد بررسی در کناره شمالی البرز خاوری قرار گرفته است. با توجه به موقعيت ساختارى ويژه این منطقه، در این پژوهش سعی شده است که با ارزیابی شاخص های ریخت زمین ساختی حوضه آبريز گرگان رود- قره سو و چگونگی پراکندگی زمین لرزه ها، الگوی نو زمین ساختی جنوب استان گلستان بررسی شود. در این راستا، حوضه آبريز گرگان رود- قره سو به 22 زيرحوضه تقسیم گردید و شاخص های شیب رود، ناتقارنی حوضه زهکشی، تقارن توپوگرافی معکوس، انتگرال فرازسنجی، شکل حوضه و پیچ و خم پیشانی کوهستان در زیرحوضه های یاد شده، محاسبه شد. نتایج بررسی این ویژگی ها با هم، به عنوان شاخص زمین ساخت فعال نسبی محاسبه شد و به چهار رده شامل مناطق خیلی فعال تا مناطق با فعالیت کم تقسیم بندی شد. رده های بالای فعالیت نسبی زمین ساختی بیشتر در جنوب و جنوب باختری حوضه گرگانرود- قره سو به دست آمد. در حالی که نواحی خاوری و جنوب خاوری دارای رده های متوسط تا پایین فعالیت هستند. میزان فعالیت زمین ساختی در این ناحیه از شمال به جنوب افزایش می یابد. این افزایش می تواند وابسته به موقعیت نقاط اوج شاخص شیب رودخانه ها در راستای گسل ها و پاره های گسلی باشد. همچنین مقدار ناتقارنی حوضه زهکشی در بیشتر زیرحوضه های این منطقه نشان دهنده انحراف حوضه ها به سوی باختر یا خاور هر آبراهه است. نتایج حاصل از بررسی ریخت زمین ساختی و نحوه پراکندگی لرزه خیزی منطقه مورد مطالعه، گویای این مطلب است که منطقه مورد نظر تا اندازه زیادی از جنبش های زمین ساختی منطقه، به ویژه جنبش گسل کاسپین و شمال البرز و سیستم گسلی تراستی در شمال گرگان تاثیر پذیرفته است. نواحی دارای فعالیت خیلی بالای زمین ساختی و بخش های؛ میزان کج شدگی بالای رودخانه ها همخوان با یک سیستم گسل تراستی با روند تقریبی NNE- SSW می باشد. از سوی دیگر، روند لرزه خیزی مشاهده شده را می توان به وجود احتمالی تراست ژرف و نسبتاً جوانی در شمال جبهه رشته کوه البرز نسبت داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
50 - تحلیل وضعیت ناپیوستگی¬ها به روش مونت کارلو و مقایسه آن با محاسبات نرم افزار Dips (بررسی موردی: معادن سنگ سعیدی کرمان)
وحید حسیبی شهرام شفیعی بافتیروش های آماری و احتمالاتی برای بررسی عدم اطمینان های موجود در داده ها و همچنین اعتبار سنجی جوابهای به دست آمده از محاسبات به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه برای تعیین دقیق مختصات ناپیوستگی ها و اعتبارسنجی نتایج به دست آمده از محاسبات نرم افزار Dip أکثرروش های آماری و احتمالاتی برای بررسی عدم اطمینان های موجود در داده ها و همچنین اعتبار سنجی جوابهای به دست آمده از محاسبات به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند. در این مطالعه برای تعیین دقیق مختصات ناپیوستگی ها و اعتبارسنجی نتایج به دست آمده از محاسبات نرم افزار Dips از روش شبیهسازی مونت کارلو استفاده شد. دراین روش با در نظر گرفتن تمامی حالات ممکن برای متغیرها با تعیین تابع توزیع احتمالی و نمونه گیری از آن ها، تابع نهایی شبیه سازی شد. در این مطالعه از داده های مربوط به ناپیوستگی ها در معدن سنگ سعیدی استفاده گردید. در مرحله اول با استفاده از نرم افزار Dips دسته درزه های اصلی شناسایی شد وسپس برای محاسبه مختصات ناپیوستگی با استفاده از روش شبیه سازی مونت کارلو برای هر دسته درزه تعداد50000 داده تصادفی شیب و جهت شیب شبیه سازی گردید ودر مرحله نهایی با استفاده داده های شبیه سازی شده مشخصات آماری شیب و جهت شیب هر دسته درزه تعیین شد. نهایتا" نتایج شبیه سازی با نتایج حاصل از نرم افزار Dips مقایسه گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که میزان اطمینان به محاسبات نرم افزارDips برای جهت شیب ناپیوستگی ها به طور متوسط 38/99% و برای مقدار شیب به طور متوسط 34/94% است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
51 - بررسی¬های ریخت¬زمین¬ساختی و پارینه لرزه¬شناختی پاره گسله سهلان، قطعه شمال باختری گسل شمال تبریز
الهه احمدزاده سمانه علی اکبرنظری مرتضی طالبیان شهریار سلیمانی آزاد مرضیه فریدی ماسولهگسل شمال تبریز یکی از گسل های راستالغز- راست بر در شمال باختری ایران است که با راستای شمال باختری- جنوب خاوری از صوفیان تا بستان آباد امتداد یافته و در قالب دو قطعه گسلی اصلی مشاهده می شود. در پژوهش حاضر، به منظور مطالعه آخرین جنبش های زمین ساختی پهنه گسلی شمال تبریز، أکثرگسل شمال تبریز یکی از گسل های راستالغز- راست بر در شمال باختری ایران است که با راستای شمال باختری- جنوب خاوری از صوفیان تا بستان آباد امتداد یافته و در قالب دو قطعه گسلی اصلی مشاهده می شود. در پژوهش حاضر، به منظور مطالعه آخرین جنبش های زمین ساختی پهنه گسلی شمال تبریز، پدیده های ریخت زمین ساختی جوان و نیز پارینه لرزه شناسی قطعه شمال باختری گسل شمال تبریز در گستره سهلان مورد ارزیابی قرار گرفته است. در اين پژوهش، گسيختگي گسله جوان سهلان با درازاي حدود 10 كيلومتر و راستاي چيره شمال باختري – جنب خاوري، در شمال باختري فرودگاه بين المللي تبريز به نقشه درآمده است. در بررسی های ریخت زمین ساختی انجام گرفته در این گستره، جابجایی راست بر احتمالاَ منسوب به آخرین رویداد مهلرزه ای ( 1780میلادی، 4/7 MW = )، 5/0± 5/3 متر و جابجایی شاقولی آن بین0 و 5/0 متر برآورد گردید. بنابراین، با توجه به نسبت بین لغزش افقی و لغزش شاقولی (H/V) می توان سازوکار چیره این قطعه از گسل شمال تبریز را راستالغز- راست بر در نظر گرفت که در تایید با داده های جدید GPS این گستره از کشور می باشد. بر پایه پژوهش های پارینه لرزه شناختی به عمل آمده در پژوهش حاضر، با بررسی دیواره ای عمود بر راستای گسل شمال تبریز در شمال روستای سهلان، آثار زمین شناختی چهار پارینه زمین لرزه با بزرگای نسبی (در مقیاس MW ) بیش از 4/6 شناسایی گردیده است. بزرگای جوان ترین رخداد ثبت شده در نهشته های ترانشه یاد شده، در محدوده 7 برآورد شده است که با توجه به موقعیت های جغرافیایی، این رویداد را می توان در پیوند با زمین لرزه تاریخی سال 1780 میلادی (4/7MW = ) دانست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
52 - دیاژنز، میکروفاسیس و تعیین کانی¬شناسی اولیه کربنات¬های سازند آسماری در برش کوه ریگ
امید کاک¬مم حميد ميرمحمد صادقياین مطالعه با هدف بررسی فرایندهای دیاژنتیکی، میکروفاسیس و دلایل ژئوشیمیایی تأییدکننده کانی شناسی اولیه نهشته های کربناته سازند آسماری به سن الیگو- میوسن در برش سطحی تاقدیس ریگ واقع در میدان نفتی کوه ریگ صورت گرفته است. در این منطقه سازند آسماری با 364 متر ضخامت بهصورت أکثراین مطالعه با هدف بررسی فرایندهای دیاژنتیکی، میکروفاسیس و دلایل ژئوشیمیایی تأییدکننده کانی شناسی اولیه نهشته های کربناته سازند آسماری به سن الیگو- میوسن در برش سطحی تاقدیس ریگ واقع در میدان نفتی کوه ریگ صورت گرفته است. در این منطقه سازند آسماری با 364 متر ضخامت بهصورت یک توالی از سنگ های کربناته نازک، متوسط و ضخیم لایه تا توده ای بیرونزدگی پیدا کرده است. بر اساس بافتهای رسوبی، مطالعات پتروگرافی و فوناهای موجود، 12 میکروفاسیس مختلف کربناته شناسایی شده است. این میکروفاسیس های کربناته در چهار زیرمحیط پهنه جزر و مدی، لاگون، سدی/ شول و زیرمحیط دریای باز تشکیل شده است. نبود نهشتههای توربیدایتی، کمربند ریفی و تغییر تدریجی رخسارهها نشان میدهد که سازند آسماری در یک محیط رمپ کربناته تک شیب (هموکلینال) نهشته شده است. فرایندهای اصلی دیاژنتیکی شناسایی شده شامل دولومیتی-شدن، سیمانی شدن، میکرایتی شدن، انحلال، فشردگی و جانشینی می باشند. شواهد پتروگرافی و تغییرات عناصر اصلی و فرعی و مقایسه آن با محدوده هایی که توسط محققین مختلف برای کانی شناسی کلسیتی و آراگونیتی ارائه شده اند حاکی از کانی شناسی اولیه آراگونیتی برای کربنات های سازند آسماری است. نسبت Sr/Na بالا، کانی شناسی اولیه آراگونیتی را پیشنهاد می کند. تغییرات Sr و Na در مقابل Mn تبدیل کانی شناسی اولیه آراگونیتی به کلسیت طی دو مرحله ثبات دیاژنتیکی را تأیید می-کند. رسم تغییرات نسبت Sr/Ca در مقابل Mn نشان می دهد که سنگ آهک های آسماری تحت تأثیر دیاژنز متئوریکی در یک سیستم بسته تا نیمه بسته دیاژنتیکی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
53 - تحليل ساختاري ناوديس بالاآمده سبزكوه در زاگرس مرتفع
یاسر نریمانی اصغر ضرابی الهام اسدی مهماندوستیكمربند زاگرس مرتفع بخش شمال خاوري كمربند چين خورده-رانده زاگرس است و عمدتا ازگسلهای راندگي باراستاي شمال باختر-جنوب خاور تشکیل شده است.در ناحيه سبزكوه گسترش گسل های راندگي به صورت پيش راندگي ها و پس راندگي هابا توسعه پهنه هاي سه گوش منفی و مثبتهمراه شده و موجب بالاآمدگ أکثركمربند زاگرس مرتفع بخش شمال خاوري كمربند چين خورده-رانده زاگرس است و عمدتا ازگسلهای راندگي باراستاي شمال باختر-جنوب خاور تشکیل شده است.در ناحيه سبزكوه گسترش گسل های راندگي به صورت پيش راندگي ها و پس راندگي هابا توسعه پهنه هاي سه گوش منفی و مثبتهمراه شده و موجب بالاآمدگی ناوديس سبزكوه در فراديواره گسل های دوپلان و آوردگان-سولقان و فروافتادگي چغاخور در فروديواره گسل-های اصلي زاگرس و آوردگان-سولقان گردیده است. افقی بودن سازند های ایلام-سروک در فروديواره گسل-های اصلي زاگرس و آوردگان-سولقان شاهدی بر توسعه چنین ساختارهایی است. بالا آمدگی ناودیس سبزکوه با توسعه راندگی های همراه با چین به صورت راندگی گوه ای پهلویی همراه بوده است. توسعه چنین ساختارهایی مبین منشا گرفتن گسل های یادشده از افق هایجدایشی پالئوزوئیکسازند هرمز است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
54 - ارزیابی خطر زمین¬لرزه و تحلیل ریسک زلزله در شهر خوی با استفاده از روش¬های قطعی و احتمالی
نسیم رحمانی علیرضا عباسفاماحداث شهرهای جدید یا توسعه شهرهای قدیمی در هر منطقه نیازمند مطالعات زمین شناسی و لرزه خیزی می باشد. شهرستان خوی نیز یکی از شهرستان های در حال توسعه است که انجام این مطالعات برای آن ضروری به نظر می رسد. به همین دلیل، در این پژوهش لرزه خیزی و ریسک زلزله در این شهر به روش أکثراحداث شهرهای جدید یا توسعه شهرهای قدیمی در هر منطقه نیازمند مطالعات زمین شناسی و لرزه خیزی می باشد. شهرستان خوی نیز یکی از شهرستان های در حال توسعه است که انجام این مطالعات برای آن ضروری به نظر می رسد. به همین دلیل، در این پژوهش لرزه خیزی و ریسک زلزله در این شهر به روش های قطعی و احتمالی تعیین گردیده و نتایج حاصل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با یکدیگر مقایسه شده اند. برای این منظور، ابتدا چشمه های لرزه زا و گسل های موجود در درون شهر و مناطق پیرامون آن به شعاع حدود 100 کیلومتر مورد شناسایی و مطالعه قرار گرفته اند و مشخصات آن ها نظیر طول، جهت یابی و فاصله آن ها تا مرکز شهر تعیین گردیده است. سپس بزرگترین زلزله قابل انتظار و شتاب بیشینه حرکت زمین به علت فعالیت این گسل ها با استفاده از دو روش قطعی و احتمالی محاسبه شده است.در این شهرستاناحتمال وقوع زمین لرزه هایی با بزرگای حدود 5/6 ریشتر و بزرگتر در مقیاس امواج درونی زمین وجود دارد که در این صورت شتاب بیشینه حرکت زمین در این شهر به علت فعالیت احتمالی این گسل ها ممکن است حداکثر به g31/0 نیز برسد. همچنین خطر وقوع زمین لرزه های با بزرگای بیشتر از 1/6 ریشتر، با احتمال 64 درصد وجود دارد. در این صورت دوره بازگشت آن ها 110 سال است و احتمال وقوع سالیانه این زمین لرزه ها در حدود 009/0 می باشد. احتمال وقوع زمین لرزه های با بزرگای بیشتر از 1/7 ریشتر، 10 درصد و برای زمین-لرزه های بزرگتر از 3/6 ریشتر، 50 درصد ارزیابی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
55 - تعيين گروه¬های سنگی سازند آسماری با استفاده از مفهوم واحد¬های جریانی هيدروليکی با تاکيد بر بخش ماسه¬سنگی اهواز در میدان منصوری
مسلم خداویسی ، مجتبی کاویانپور سنگنوء اعظم نامداریان سید رضا موسوی حرمی اسدا... محبوبی علی کدخدایی داود فریدونیسازند آسماری (الیگوسن – میوسن) مهمترین سنگ مخزن حوضه زاگرس محسوب می شود. این سازند در میدان منصوری شامل مخلوطی از نهشته های سیلیسی و کربناته است که نهشته های سیلیسی-آواری آن با نام بخش ماسه-سنگی اهواز شناخته شده است. تعیین گروه سنگی مخزنی فرایندی است که در طی آن رخساره أکثرسازند آسماری (الیگوسن – میوسن) مهمترین سنگ مخزن حوضه زاگرس محسوب می شود. این سازند در میدان منصوری شامل مخلوطی از نهشته های سیلیسی و کربناته است که نهشته های سیلیسی-آواری آن با نام بخش ماسه-سنگی اهواز شناخته شده است. تعیین گروه سنگی مخزنی فرایندی است که در طی آن رخساره های زمین شناسی با رفتار دینامیک خود مشخص می شوند. هر واحد جریانی با نشانگر زون جریانی مرتبط است، بنابراین زون بندی یک مخزن با استفاده از نشانگرهای زون جریانی (FZI) و شناسایی واحد های جریانی می تواند برای ارزیابی کیفیت مخزنی بر اساس روابط تخلخل-تراوایی استفاده شود. برای بررسی کیفیت مخزنی و مشخص کردن توزیع فضایی شاخص های پتروفیزیکی در ماسه سنگ های سازند آسماری، از ارتباط تخلخل و تراوایی و هم چنین ارتباط آن ها با گروه های سنگی استفاده شد و در نهایت واحدهای جریانی و گروه های سنگی شناسایی شدند. در این مطالعه بخش ماسه سنگی سازند آسماری به 4 واحد جریانی A، B، Cو D تقسیم شده است. از بین واحد های جریانی شناسایی شده، واحد جریانی C به عنوان بهترین واحد جریانی از نظر کیفیت مخزنی شناخته شد و واحد جریانی D نیز دارای کیفیت مخزنی خوبی می باشد. با مقایسه واحد های جریانی شناسایی شده و لاگ های تخلخل (نوترون، چگالی و صوتی) مشاهده گردید که از توالی های ماسه سنگی مخزن آسماری که تحت تاثیر فرایند های دیاژنزی مانند شکستگی، انحلال، سیمانی شدن دولومیتی و مهاجرت هیدروکربور ها قبل از سیمانی شدن قرار گرفته اند، واحد های جریانی C و D گسترش بیشتری دارند و در نتیجه لاگ های تخلخل نیز کیفیت مخزنی خوبی در این قسمت از توالی آسماری نشان می-دهند. بنابراین می توان با استفاده از واحد های جریانی هیدرولیکی به تعیین گروه های سنگی در چاه هایی که دارای مغزه هستند، پرداخت و نتایج را به چاه های فاقد مغزه تعمیم داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
56 - جلبك هاي آهكي سازند شاه¬كوه (كرتاسه پيشين) در جنوب غرب خور (ايران مركزي)
حميد ميرمحمد صادقي محمدحسین آدابی مهسا نوریتوالي كاملي از نهشته هاي سازند شاه كوه به سن كرتاسه پيشين در جنوب غرب خور واقع در ايران مركزي برونزد دارد. به منظور مطالعه و توصيف جلبكهاي آهكي اين سازند، يك برش چينه شناسي در كوه تنگل بالا واقع در 80 كيلومتري جنوب غرب شهرستان خور انتخاب، نمونه برداري و مطالعه گرديد. أکثرتوالي كاملي از نهشته هاي سازند شاه كوه به سن كرتاسه پيشين در جنوب غرب خور واقع در ايران مركزي برونزد دارد. به منظور مطالعه و توصيف جلبكهاي آهكي اين سازند، يك برش چينه شناسي در كوه تنگل بالا واقع در 80 كيلومتري جنوب غرب شهرستان خور انتخاب، نمونه برداري و مطالعه گرديد. مجموعه جلبكهاي آهكي، گونه هاي Delloffrella quercifoliipora از خانواده Triploporellaceae،Montiella elitzae ،Neomeris cretacea ، Salpingoporella sp. و Terquemella sp. از خانواده Dasycladacea و گونه Permocalculus cf. minutus از خانواده Gymnocodiacea را شامل مي شود. از خانواده Udoteaceae جنس هايي همچون Arabicodium و Boueina و از خانواده Solenoporaceae گونه Marinella Lugeoni در اين مجموعه فسيلي مطالعه شدهاند. در اين پژوهش همچنين، يك گونه از جلبك با منشاء نامشخص به همراه قطعات اسكلتي از مرجان هاي Octocoral بررسي شده است. در ميكروفاسيس هاي مطالعه شده، جلبك هاي آهكي در محيطهاي سدي و لاگون مشاهده گرديدند. اجتماع جلبك هاي آهكي در كنار فرامينيفرهاي كفزي در توالي نهشته هاي سازند شاه كوه در برش مورد مطالعه مؤيد سن بارمين پسين- آپسين پيشين مي باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
57 - بررسي خصوصيات زمين¬شناسي ¬مهندسي خاک¬هاي لسي شمال کلاله در استان گلستان با نگرش ويژه بر رمبندگي و فرسايش¬پذيري
محمد رضا نیکودل امید علی خوارزمی حسین کوهستانیلس ها نوع خاصي از خاک هاي سيلتي با ساختار متخلخل و چسبندگي ضعيف بوده و در ادوار مختلف کواترنري ته-نشست شده اند. اين خاک ها از نظر زمين شناسي مهندسي جزو خاک هاي مسئله دار بوده و مي توان مهمترين خصوصيات زمين شناسي مهندسي آنها را رمبندگي و فرسايش پذيري عنوان کرد. خاکهاي أکثرلس ها نوع خاصي از خاک هاي سيلتي با ساختار متخلخل و چسبندگي ضعيف بوده و در ادوار مختلف کواترنري ته-نشست شده اند. اين خاک ها از نظر زمين شناسي مهندسي جزو خاک هاي مسئله دار بوده و مي توان مهمترين خصوصيات زمين شناسي مهندسي آنها را رمبندگي و فرسايش پذيري عنوان کرد. خاکهاي لسي، پوشش اصلي منطقه شمال کلاله در استان گلستان را تشكيل ميدهند. اين خاکها در سطحي معادل 4200 كيلومتر مربع گسترش يافتهاند. در اين تحقيق به منظور بررسي و شناخت خاکهاي لسي، نمونههايي به صورت دست نخورده تهيه و به آزمايشگاه منتقل گرديد و حدود اتربرگ، دانه بندي، درصد آهک، چگالي مخصوص دانه ها، ميزان تحکيم، پارامترهاي مقاومت برشي و همچنين قابليت واگرايي و رمبندگي اين خاکها تعيين شد. قابليت رمبندگي اين خاکها با استفاده از نتايج آزمايش تحكيم مضاعف به دست آمد. اين خاکها بر مبناي استاندارد يونيفايد جزو خاکهای با خاصيت خميري پايين بوده و در گروهCL و ML مي باشند. بر مبناي طبقه بندي کلونجر نيز جزو لس-هاي رسي و لس هاي سيلتي مي باشند. ميزان کربنات کلسيم اين خاک ها از 0/12 تا 3/22 درصد مي باشد و پارامترهاي مقاومت برشي پاييني را در حالت اشباع از خود نشان مي دهند. نتايج آزمايش تحکيم مضاعف نشان مي-دهد که اين خاک ها مستعد رمبندگي ميباشند. آزمايشهاي واگرايي انجام شده بر روي اين خاک ها نيز نشان مي-دهد که پديده واگرايي ناشي از حضور سديم در فرسايش اين خاکها نقشي ندارد و فرسايش پذيري بالاي اين خاکها اساساً يک پديده مکانيکي است که ناشي از بافت و دانه بندي خاص لس ها ميباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
58 - بررسي هيدروژئولوژيکي چشمه¬هاي سازند آغاجاري در منطقه مسجد سليمان¬ و لالي در شمال شرق استان خوزستان
علي خوبياري دکتر اسماعیل کلانتری عباس چرچي محمد رضا کشاورزيمنطقه مورد مطالعه با پوشش قابل ملاحظه اي از واحدهاي ماسه سنگي در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. هدف از انجام اين تحقيق بررسي خصوصيات هيدروژئولوژي منطقه و تعيين عوامل مؤثر بر آبدهي چشمههاي موجود در منطقه است. در اين راستا مطالعات چينه شناسي، ليتولوژي و ساختاري انج أکثرمنطقه مورد مطالعه با پوشش قابل ملاحظه اي از واحدهاي ماسه سنگي در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. هدف از انجام اين تحقيق بررسي خصوصيات هيدروژئولوژي منطقه و تعيين عوامل مؤثر بر آبدهي چشمههاي موجود در منطقه است. در اين راستا مطالعات چينه شناسي، ليتولوژي و ساختاري انجام شده است و جهت بررسي خصوصيات شيميايي آب زيرزميني منطقه از چشمه ها نمونه برداري شده است. نتايج نشان مي دهد در بخش هايي از منطقه که ضخامت ماسه سنگ قابل ملاحظه و تراکم شکستگي ها بيشتر است، آبخوان ماسه سنگي از ذخيره بيشتري برخوردار بوده و چشمه ها داراي آبدهي بيشتري مي باشند. علاوه بر اين محل ظهور چشمه ها با فراواني شکستگي هاي منطقه انطباق نزديکي نشان مي دهد. داده هاي هيدروشيميايي نيز نشان مي دهد که چينهشناسي منطقه نقش مهمي در کيفيت شيميايي آب زيرزميني ايفا مي نمايد. همبستگي بين يون هاي سولفات و کلسيم (90/0=R) مؤيد فرايند انحلال ژيپس و انيدريت در منطقه است، به طوري که تيپ آب اکثر چشمه ها سولفاته مي باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
59 - فاکتورهای کنترل کننده بافت¬های مختلف انیدریتی و ارتباط آن با کیفیت مخزنی در مخزن آسماری میدان نفتی اهواز
نسترن آزادبختفرآیندهای دیاژنزی مختلفی کیفیت مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی اهواز در چاه شماره 19 به ضخامت 357 متر و لیتولوژی آهک، دولومیت، آهک دولومیتی، دولومیت آهکی، دولومیت آهکی ماسه ای، ماسه سنگ آهکی و ماسه سنگ، سیلتستون و شیل را تحت تاثیر قرار داده است. بررسی 1100 مقطع نازک أکثرفرآیندهای دیاژنزی مختلفی کیفیت مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی اهواز در چاه شماره 19 به ضخامت 357 متر و لیتولوژی آهک، دولومیت، آهک دولومیتی، دولومیت آهکی، دولومیت آهکی ماسه ای، ماسه سنگ آهکی و ماسه سنگ، سیلتستون و شیل را تحت تاثیر قرار داده است. بررسی 1100 مقطع نازک از مغزه های موجود از این چاه و نیز داده های رقومی چاه و تخلخل و تراوایی مغزه ها مهم ترین این فرآیندها را تشکیل سیمان و بافت های مختلف انیدریتی نشان می دهد. که به ترتیب فراوانی به صورت پویکیلوتوپیک، پر کننده تخلخل و فراگیر، ندولی، پر کننده شکستگی و بلورهای پراکنده تبخیری و رگچه ای مشاهده می شوند. این بافت ها طی مراحل مختلف دیاژنزی، به صورت جانشینی و نیز پرکننده تخلخل (سیمان)، انواع رخساره ها را به درجات متفاوتی متاثر ساخته اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که سیمان انیدریتی عمدتاً در رخساره های دولومیتی و ماسه سنگی تشکیل شده و بر کیفیت مخزنی آن-ها تاثیر به سزایی داشته است که بیان گر تاثیر شورابه های غنی از سولفات در فرایند دولومیتی شدن نیز می باشد. این در حالی است که در رخساره های آهکی، حضور سیمان انیدریتی به صورت پراکنده و خیلی اندک بوده و به همین سبب تاثیری بر روی کیفیت مخزنی آن ها نداشته است. هر چند بافت حفره پرکن و فراگیر انیدریت با پر کردن تمامی فضاهای خالی در رخساره های دولوگرینستونی و دولوپکستونی دانه پشتیبان طی تدفین کم عمق کیفیت مخزنی آن ها را به شدت کاهش داده اما با انحلال این سیمان در مراحل بعدی دیاژنز (ایجاد تخلخل ثانویه ) کیفیت مخزنی بهبود یافته است. همچنین با انحلال بافت انیدریت پویکیلوتوپیک در رخساره های ماسه سنگی و تبدیل آن به انیدریت پویکیلوتوپیک با توزیع نامنظم و تکه ای تخلخل کاهش می یابد ولی سایز گلوگاه ها را تغییر نمیدهد بنابراین بافت تکه-ای انیدریت پویکیلوتوپیک با کم کردن تخلخل نمونه را از کلاس 2 لوسیا به کلاس یک تبدیل می کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
60 - بررسی خصوصیات ناحیه منشأ سنگ¬های آلکالن بازیک قاعده سازند شمشک در البرز شرقی
حبیب قاسمیسنگ های آلکالن بازیک قاعده سازند شمشک، عمدتاً به شکل نفوذی و گاهی خروجی، در محدوده استان سمنان و به صورت پراکنده در بخش های مختلف زون البرز شرقی حضور دارند. ترکیب سنگ شناسی آن ها در نمونه های نفوذی، از الیوین گابرو تا مونزونیت و در نمونه های خروجی، الیوین بازالت اس أکثرسنگ های آلکالن بازیک قاعده سازند شمشک، عمدتاً به شکل نفوذی و گاهی خروجی، در محدوده استان سمنان و به صورت پراکنده در بخش های مختلف زون البرز شرقی حضور دارند. ترکیب سنگ شناسی آن ها در نمونه های نفوذی، از الیوین گابرو تا مونزونیت و در نمونه های خروجی، الیوین بازالت است. جایگاه درون ورقه قاره ای تشکیل این سنگ ها در نمودارهای تکتونوماگمایی مختلف به تأیید رسیده است. همچنین بررسی های ژئوشیمیایی و پتروژنتیکی، از نشأت گیری ماگمای والد این سنگ ها از ذوب بخشی10 تا 15 درصدی یک منبع گوشته ای غنی شده زیر لیتوسفر قاره ای با ترکیب گارنت لرزولیت حکایت دارند. ماگمای آلکالن مذکور در فشارهای بیش از 30-25 کیلوبار و از اعماق 100-90 کیلومتری منشأ گرفته و در حین صعود و جایگزینی، توسط سنگ های پوسته قاره ای، متحمل آلایش پوسته ای اندکی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
61 - منشاء و محیط تکتونیکی سنگهای آتشفشانی ترسیر داماش گیلان(شمال ایران)
محمد حسین مختاریسنگ های آتشفشانی ترسیر داماش در 70 کیلومتری شرق رودبار در استان گیلان برون زد دارند. از نظر ژئوشیمیایی آنومالی های منفی P ,Ba ,Zr ,Ti ,Ta ,Nb و آنومالی های مثبت K ,Th ,Pb ,Rb از شاخصه های آلودگی پوسته ای این سنگ ها هستند. نسبت های (Tb/Yb)N ,Nb/Yb ,Zr/Yb ,Zr/Y ,Zr أکثرسنگ های آتشفشانی ترسیر داماش در 70 کیلومتری شرق رودبار در استان گیلان برون زد دارند. از نظر ژئوشیمیایی آنومالی های منفی P ,Ba ,Zr ,Ti ,Ta ,Nb و آنومالی های مثبت K ,Th ,Pb ,Rb از شاخصه های آلودگی پوسته ای این سنگ ها هستند. نسبت های (Tb/Yb)N ,Nb/Yb ,Zr/Yb ,Zr/Y ,Zr/Nb ,Y/Nb نشانة نشأت گیری ماگما از گوشتة تهی شده منبع مورب با رخساره اسپینل دارد. مطالعه بر روی روند الگوی عناصر ناسازگار و مقایسه آن ها با مقادیر پوستة قاره ای و نسبت های عناصر کمیاب ناسازگار بیانگر آن است که سنگ های آتشفشانی منطقه در ارتباط با ماگماتیسم مناطق ریفتی درون قاره ای بوده که با سنگ های پوستة قاره ای آلایش یافته اند. در اثر آلایش پوسته ای، خصوصیات ژئوشیمیایی اولیه این بازالت ها تغییر کرده است به نحوی که خصوصیات مناطق فرورانش را به صورت کاذب نشان می دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
62 - سنتز نانوذرات پلیمری هوشمند برای استخراج سموم فنوكسي¬اسيد از نمونه¬های آب رودخانه
مجید طاشی غلامعباس فنایی خیرآباد سوگل میرزائی نمین مهرداد پاکزاد بهروز اسکویی نوربخش میرزایی نسیم حیدریان دهکردی هادی تابانیعلفکشهای فنوکسی اسید ترکیبات قطبی بوده و حلالیت نسبتا زیادی در آب دارند که با بارندگی از سطح خاک و گیاهان شسته شده و وارد آبهای زیرزمینی و رودخانهها میشوند. سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مجاز این علفکشها را در آب 70 میکروگرم بر لیتر اعلام نموده است. بنابراین أکثرعلفکشهای فنوکسی اسید ترکیبات قطبی بوده و حلالیت نسبتا زیادی در آب دارند که با بارندگی از سطح خاک و گیاهان شسته شده و وارد آبهای زیرزمینی و رودخانهها میشوند. سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مجاز این علفکشها را در آب 70 میکروگرم بر لیتر اعلام نموده است. بنابراین اندازهگیری این علفکشها در آبهای زیرزمینی و رودخانهها که مهمترین منبع برای آبهای آشامیدنی هستند، از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین توسعه یک روش پیش تغلیظ کارآمد در این زمینه ضروری به نظر میرسد. لذا در این پروژه، از مایکروژل مغناطیسی برای پیش تغلیظ علفکشهای فنوکسی اسید در نمونه های محیطی استفاده شد. این مایکروژل در محیط های بازی بسته شده و آنالیت را به دام انداخته و جذب می کند و در محیط های اسیدی باز شده و آن را آزاد می کند. برای اندازهگیری سموم استخراج شده، از تکنیک الکتروفورز موئین استفاده شد. در این مطالعه، پارامترهایی مانند نوع حلال، مقدار جاذب، زمان استخراج و سایر پارامترهای مورد نیاز بهینه شدند. در نهایت روش بهینه شده، مورد ارزیابی قرار گرفته و برای اندازهگیری سموم مورد نظر در آبهای زیرزمینی و رودخانهها به کار گرفته شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
63 - ارزیابی اثرات زیستمحیطی معادن با استفاده از روش پاستاکیا (مطالعه موردی: معدن سنگآهن آنومالی شمالی بافق)
لمبرینی پاپادوپولو محمدرضا علمی علیرضا احسان زاده سجاد بهرامیارزيابی اثرات محيط زيستي يكي از روش هاي مناسب براي دستيابي به اهداف توسعه پايدار است و مي تواند بهعنوان يك ابزار برنامه ريزي در دسترس مديران و تصميم گيران قرار گيرد. در اين پژوهش، تأثیرات محيط زيستی معدن سنگآهن آنومالی بررسیشده است. بدین منظور با تهیه چکلیستی از نظ أکثرارزيابی اثرات محيط زيستي يكي از روش هاي مناسب براي دستيابي به اهداف توسعه پايدار است و مي تواند بهعنوان يك ابزار برنامه ريزي در دسترس مديران و تصميم گيران قرار گيرد. در اين پژوهش، تأثیرات محيط زيستی معدن سنگآهن آنومالی بررسیشده است. بدین منظور با تهیه چکلیستی از نظر کارشناسان و خبرگان، مهمترین فاکتورهای محیط زیستی و اقتصادی- اجتماعی که از پروژه متأثر می شوند، شناسایی شدند و در ادامه با استفاده از روش ماتریس پاستاکیا، ارزیابی اثرات محيط زيستی پروژه در دو مرحله ساختمانی و بهره برداری انجام شد. نتایج نشان می دهد که در مرحله ساختمانی طرح، 2 اثر مثبت متوسط، 1 اثر مثبت کم، 4 اثر مثبت ناچیز، 7 اثر منفی ناچیز، 2 اثر منفی کم و 3 اثر منفی متوسط و در مرحله بهره برداری طرح نیز 2 اثر مثبت متوسط، 3 اثر مثبت کم، 3 اثر مثبت ناچیز، 5 اثر منفی ناچیز، 2 اثر منفی کم و 3 اثر منفی متوسط در محیط ایجاد میشود. همچنین برنامه مدیریت و پایش محيط زيستی برای هرکدام از بخش ها ارائه گردیده که در بخش فیزیکی باید پارامترهای هوا، خاک و صوت دائما نمونه برداری شود؛ در بخش بیولوژیکی، تنوع و تراکم و زادآوری، مهاجرت حیاتوحش و گیاهان بهصورت فصلی کنترل گردد؛ نشت و انتشار پساب ها، پسماندها و غبارات دائما پایش گردد. در مورد حوادث طبیعی باید بحث مدیریت بحران و ارزیابی ریسک بهصورت فصلی صورت گیرد. همچنین مشارکت مردمی و جلب رضایت جوامع و اطلاع رسانی بهصورت پیوسته انجام گردد و نیز سطح آگاهی محيط زيستی پرسنل ارتقاء داده شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
64 - تأثیر زمانی کاربری¬های مختلف بر کیفیت آب دریاچه زریبار
مجید دلاور محمد حسین نیک سخن سمیه ایمانی امیرآبادورود مواد مغذی و رسوبات از حوضههای آبخیز به پیکره های آبی به یک بحران در مدیریت کیفی منابع آب سطحی بدل شده است. در این راستا، شناسائی منابع آلاینده اصلی و برآورد بار ورودی به دریاچهها و مخازن سدها برای شبیهسازی و تعیین علل اصلی آلودگی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به أکثرورود مواد مغذی و رسوبات از حوضههای آبخیز به پیکره های آبی به یک بحران در مدیریت کیفی منابع آب سطحی بدل شده است. در این راستا، شناسائی منابع آلاینده اصلی و برآورد بار ورودی به دریاچهها و مخازن سدها برای شبیهسازی و تعیین علل اصلی آلودگی از اهمیت بسزایی برخوردار است. به همین منظور، هدف از این مطالعه استفاده از مدل SWAT جهت برآورد بار نیتروژن و فسفر ورودی به دریاچه زریبار و شناسایی اثرات کاربری اراضی و ارزیابی الگوی تغییرات مکانی و زمانی بار آلودگی در سطح حوضه آبریز دریاچه و ورودی به آن می باشد. شایان ذکر است دریاچه زریبار یک دریاچه آب شیرین بوده و مصارف شرب و تفریحی دارد. همچنان این مخزن با مشکل تغذیهگرایی مواجه میباشد که بیشتر ناشی از فعالیتهای کشاورزی می باشد. مطابق نتایج حاصل، کشت آبی در ماه اوت و ژوئن دارای بیشترین خروجی نیتروژن کل و در ماه مه دارای بیشترین خروجی فسفر کل می باشد. که این افزایش ناشی از افزایش آبیاری می باشد. در کشت دیم نیز بیشترین خروجی نیتروژن کل را در ماه اکتبر و بیشترین خروجی فسفر کل در ماه سپتامبر می باشد که ناشی از افزایش کوددهی و ذخیره آن در خاک است و با شروع بارش سبب انتقال فسفر می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
65 - مطالعه حوزه رسوبي شمال غرب ايران با استفاده از مدل¬سازي سه¬بعدي دادههاي گرانيسنجي
مجتبی توکلی علي نجاتي كلاتهمدل سازی وارون داده های گرانی ، یکی از جالب ترین ابزارهای عددی به منظور به دست آوردن تصاویر سه-بعدی از ساختارهای زمین شناسی است. در این مقاله از مدل سازی وارون غیرخطی داده های گرا نی سنجی جهت تعیین توپوگرافی سه بعدی سنگ بستر استفاده می شود. در فرآیند مدل سازی سه بعدی آن أکثرمدل سازی وارون داده های گرانی ، یکی از جالب ترین ابزارهای عددی به منظور به دست آوردن تصاویر سه-بعدی از ساختارهای زمین شناسی است. در این مقاله از مدل سازی وارون غیرخطی داده های گرا نی سنجی جهت تعیین توپوگرافی سه بعدی سنگ بستر استفاده می شود. در فرآیند مدل سازی سه بعدی آنومالی-های گرانی، یک سنگ بستر عموما به وسیله یک سری از بلوک های راست گوشه کنارهم چیده شده، مدل شده و سپس ضخامت آن ها محاسبه میشود. الگوریتم تهیه شده بر مبنای روش تجزیه مقادیر تکین، طی تکرارهای مختلف با مقایسه داده های واقعی و داده های مدل تعدیل یافته، مدل اولیه را بهبود می دهد. به-منظور نشان دادن کارایی زیر برنامه های کامپیوتری ارائه شده، ابتدا مدل سازی وارون برای داده های مصنوعی بدون نوفه و حاوی نوفه صورت گرفت. در پایان مدل سازی روی قسمتی از داده های گرانی سنجی ناحیه مغان در شمال غربی ایران انجام شد. حوضه رسوبی مغان به علت نزدیکی به مناطق نفت خیز باکو و ضخامت زیاد سنگ های رسوبی جهت اکتشافات هیدروکربوری مورد توجه می باشد. یک فاکتور مهم در بحث اکتشاف نفت و گاز، بررسی سنگ های رسوبی به ویژه از لحاظ ضخامت می باشد. در منطقه مورد مطالعه هدف پیداکردن ضخامت رسوبات یا به عبارت دیگر مرز میان سازند اجاق قشلاق و سنگ بستر غیر رسوبی است که نتایج با واقعیات زمین شناسی، مقاطع لرزه ای و مطالعات گرانی سنجی قبلی هم خوانی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
66 - بررسی کانی¬سازی و منشأ مس رسوبی چینه¬کران با میزبان کنگلومرای پلیوسن در منطقه قره¬آغاج ماکو
مهدی مرادی سجاد مغفوری محسن مؤید مهدی عشرتیمنطقه مورد مطالعه در شمال غرب ایران و در شمال کمربند افیولیتی خوی واقع شده است. مجموعه سنگ های موجود در منطقه قره آغاج شامل رسوبات سازند قم، توالی قرمز بالایی (URF) و کنگلومرای پلیوسن می باشد. مجموعه واحدهای سنگی پلیوسن شامل سیلتستون، ماسه سنگ (آرکوز، لیت آرنایت) و میکر أکثرمنطقه مورد مطالعه در شمال غرب ایران و در شمال کمربند افیولیتی خوی واقع شده است. مجموعه سنگ های موجود در منطقه قره آغاج شامل رسوبات سازند قم، توالی قرمز بالایی (URF) و کنگلومرای پلیوسن می باشد. مجموعه واحدهای سنگی پلیوسن شامل سیلتستون، ماسه سنگ (آرکوز، لیت آرنایت) و میکروکنگلومرا و کنگلومرا می باشد. میزبان کانی سازی مس چینه کران در منطقه قره آغاج میکروکنگلومرا و کنگلومرای پلیوسن است ولی در واحد ماسه-سنگی نیز کانی زایی به صورت جزئی دیده می شود. بخش اعظم کانسار سازی به صورت پرکننده فضای خالی می باشد. کانی شناسی کانسار مس قره آغاج بسیار ساده بوده و شامل مس طبیعی، کوپریت و تنوریت می باشد. نبود سولفیدهای مس، عدم وجود فسیل های گیاهی بعنوان عامل احیا کننده، عدم رخداد فرآیند جانشینی مس به جای بافت های گیاهی، وجود کانی زایی بصورت پرکننده فضای خالی و سیمان بین دانه ای و تشکیل کانی زایی به صورت مس طبیعی نشان-دهنده عدم تشابه کانی زایی مس قره آغاج با کانسارهای مس رسوبی تیپ Redbed می باشد. بنابراین سیالات درون حوضه ای طی فرآیندهای دیاژنز از توالی قرمز بالایی نشأت گرفته و باعث شسته شدن مس از توالی مزبور و تشکیل کمپلکس کلریدی مس می شود. افزایش سطح ایستابی باعث ایجاد شرایط احیایی در کنگلومرای پلیوسن شده و سیالات مس دار در طی ورود به این شرایط احیایی، مس خود را در زیر سطح ایستابی به صورت مس طبیعی ته-نشست داده اند. با کاهش سطح ایستابی و افزایش فوگاسیته اکسیژن(Eh بالا)، مس طبیعی تشکیل شده در مرحله قبل توسط کانی های اکسیدی مانند کوپریت و تنوریت جانشین شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
67 - برهم¬کنش سیال- سنگ در اسکارن پنـاه¬کوه با استفاده از ایزوتوپ¬های پایدار کربن و اکسیژن در انواع کلسیت، غرب یزد
اعظم زاهدی محمد بومریاسکارن های کلسیمی و منیزیمی پناه کوه در 50 کیلومتری شمال غرب شهر تفت در استان یزد واقع شده است. نفوذ استوک گرانودیوریتی پناه کوه با سن الیگومیوسن به درون سنگ های آهکی- دولومیتی سازند جمال منجر به شکل گیری اسکارن کلسیمی- منیزیمی در منطقه پناه کوه گردیده است. مقادیر δ18O أکثراسکارن های کلسیمی و منیزیمی پناه کوه در 50 کیلومتری شمال غرب شهر تفت در استان یزد واقع شده است. نفوذ استوک گرانودیوریتی پناه کوه با سن الیگومیوسن به درون سنگ های آهکی- دولومیتی سازند جمال منجر به شکل گیری اسکارن کلسیمی- منیزیمی در منطقه پناه کوه گردیده است. مقادیر δ18O در سنگ های گرانیتی و مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت ها در این مطالعه تعیین شده است. بر اساس داده های ایزوتوپی، مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت های مورد بررسی نسبت به کلسیت های رسوبی فقیرتر شده اند. این تغییرات ایزوتوپی در اسکارن پناه کوه بیشتر توسط تراوش سیالات ماگمایی به درون سنگ های کربناتی ایجاد گردیده است. تهی شدگی مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت ها در اسکارن پناه کوه توسط برهم کنش سیالات ماگمایی =11.0‰) δ18O) با سنگ های آهکی دگرسان نشده در دمای 450- -350 درجه سانتی گراد، (X(CO2 برابر 05/0 و نسبت آب به سنگ (W/R)%50- 25 قابل تفسیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
68 - برهم¬کنش سیال- سنگ در اسکارن پنـاه¬کوه با استفاده از ایزوتوپ¬های پایدار کربن و اکسیژن در انواع کلسیت، غرب یزد
اعظم زاهدی محمد بومریاسکارن های کلسیمی و منیزیمی پناه کوه در 50 کیلومتری شمال غرب شهر تفت در استان یزد واقع شده است. نفوذ استوک گرانودیوریتی پناه کوه با سن الیگومیوسن به درون سنگ های آهکی- دولومیتی سازند جمال منجر به شکل گیری اسکارن کلسیمی- منیزیمی در منطقه پناه کوه گردیده است. مقادیر δ18O أکثراسکارن های کلسیمی و منیزیمی پناه کوه در 50 کیلومتری شمال غرب شهر تفت در استان یزد واقع شده است. نفوذ استوک گرانودیوریتی پناه کوه با سن الیگومیوسن به درون سنگ های آهکی- دولومیتی سازند جمال منجر به شکل گیری اسکارن کلسیمی- منیزیمی در منطقه پناه کوه گردیده است. مقادیر δ18O در سنگ های گرانیتی و مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت ها در این مطالعه تعیین شده است. بر اساس داده های ایزوتوپی، مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت های مورد بررسی نسبت به کلسیت های رسوبی فقیرتر شده اند. این تغییرات ایزوتوپی در اسکارن پناه کوه بیشتر توسط تراوش سیالات ماگمایی به درون سنگ های کربناتی ایجاد گردیده است. تهی شدگی مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت ها در اسکارن پناه کوه توسط برهم کنش سیالات ماگمایی =11.0‰) δ18O) با سنگ های آهکی دگرسان نشده در دمای 450- -350 درجه سانتی گراد، (X(CO2 برابر 05/0 و نسبت آب به سنگ (W/R)%50- 25 قابل تفسیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
69 - برهم¬کنش سیال- سنگ در اسکارن پنـاه¬کوه با استفاده از ایزوتوپ¬های پایدار کربن و اکسیژن در انواع کلسیت، غرب یزد
اعظم زاهدی محمد بومریاسکارن های کلسیمی و منیزیمی پناه کوه در 50 کیلومتری شمال غرب شهر تفت در استان یزد واقع شده است. نفوذ استوک گرانودیوریتی پناه کوه با سن الیگومیوسن به درون سنگ های آهکی- دولومیتی سازند جمال منجر به شکل گیری اسکارن کلسیمی- منیزیمی در منطقه پناه کوه گردیده است. مقادیر δ18O أکثراسکارن های کلسیمی و منیزیمی پناه کوه در 50 کیلومتری شمال غرب شهر تفت در استان یزد واقع شده است. نفوذ استوک گرانودیوریتی پناه کوه با سن الیگومیوسن به درون سنگ های آهکی- دولومیتی سازند جمال منجر به شکل گیری اسکارن کلسیمی- منیزیمی در منطقه پناه کوه گردیده است. مقادیر δ18O در سنگ های گرانیتی و مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت ها در این مطالعه تعیین شده است. بر اساس داده های ایزوتوپی، مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت های مورد بررسی نسبت به کلسیت های رسوبی فقیرتر شده اند. این تغییرات ایزوتوپی در اسکارن پناه کوه بیشتر توسط تراوش سیالات ماگمایی به درون سنگ های کربناتی ایجاد گردیده است. تهی شدگی مقادیر δ18O و δ13C در انواع کلسیت ها در اسکارن پناه کوه توسط برهم کنش سیالات ماگمایی =11.0‰) δ18O) با سنگ های آهکی دگرسان نشده در دمای 450- -350 درجه سانتی گراد، (X(CO2 برابر 05/0 و نسبت آب به سنگ (W/R)%50- 25 قابل تفسیر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
70 - بررسی زمین¬شیمی عناصر فرعی و کمیاب (نادر خاکی) در کانی¬سازی رگه¬اي فلزات پايه منطقه يارالوجه (شمال¬غرب اهر-آذربایجان¬شرقی)
زهره جبارزاده مهدی مرادی محسن مؤید رزگار فرامرزیاندیس رگه اي يارالوجه در 40 كيلومتري شمال غرب اهر در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. براساس نتايج حاصل از داده های زمین شیمیایی، ترکیب اولیه سنگ میزبان دگرسان شده در محدوده میکرودیوریت با سری ماگمایی کالک-آلکالن قرار گرفته و محیط زمین ساختی تشكيل آن، کمان آتشفشانی حا أکثراندیس رگه اي يارالوجه در 40 كيلومتري شمال غرب اهر در استان آذربایجان شرقی واقع شده است. براساس نتايج حاصل از داده های زمین شیمیایی، ترکیب اولیه سنگ میزبان دگرسان شده در محدوده میکرودیوریت با سری ماگمایی کالک-آلکالن قرار گرفته و محیط زمین ساختی تشكيل آن، کمان آتشفشانی حاشیه فعال قاره ای است. كانه سازي به صورت پراكنده، داربستي و رگه-رگچه اي و حاوي كاني هاي كربناتي، كوارتز و سولفيد در سنگ هاي نیمه آتشفشانی دگرسان شده در حد میکرودیوریت، است. پيريت، اسفالريت، گالن و كالكوپيريت مهم ترين كاني هاي سولفيدي منطقه هستند. مهم ترین دگرسانی-های مشاهده شده در منطقه، سریسیتی و کربناتی شدن بوده و كانيهاي كوارتز، سریسیت، ايليت، آلبیت، كائولينيت، لوكوكسن و کربنات های تأخیری از مهم ترين كاني هاي شناسايي شده در زون های دگرسانی هستند. نمودارهاي دو متغيره Ba+Sr در برابر Ce+Y+La و Zr در برابر TiO2 و همچنين مقادير کمتر از یک برای TiO2 نشان دهنده منشأ درون زاد براي سيالات دگرسان كننده مي باشد. نمودارهای عنکبوتی عناصر نادر خاكي به هنجار شده نسبت به کندریت و متوسط ترکیب پوسته قاره ای بالایی نشان دهنده تفريق LREE از HREE و تهي شدگي بيشتر LREEها نسبت به متوسط ترکیب پوسته قاره-ای بالایی می باشد. براساس شاخصهای زمین شيميايی مانند Hf/Sm، Nb/La و Th/La و غنی شدگی LREE نسبت به HREE، مهم ترین همبافت های یونی انتقال دهنده فلزات، هم بافت های Cl- هستند. بررسی بی هنجاري هاي Eu، Ce و Pr Eu/Eu*)، Ce/Ce* وPr/Pr*) در رگه کانه دار و سنگ ميزبان نشان دهنده pH نزدیک به خنثی براي سيالات مسئول دگرساني و شرايط Eh احيائي محيط تشكيل انديس رگه اي يارالوجه مي باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
71 - لیتواستراتیگرافی و بیواستراتیگرافی سازند آسماری در یال جنوبی تاقدیس میش، تنگ گناوه (شمال گچساران)
فرزاد مرادی عباس صادقی حسن امیری بختیارسازند آسماری در برش چینه شناسی تنگ گناوه در یال جنوبی تاقدیس میش با ستبرای 366 متر ضخامت است و بطور عمده از تناوب سنگ آهک های رسی با سنگ آهک های بسیار ضخیم، ضخیم و متوسط لایه گاه همراه با میانلایه های دولومیتی تشکیل شده است. مرز زیرین این سازند با سازند پابده تدریجی و أکثرسازند آسماری در برش چینه شناسی تنگ گناوه در یال جنوبی تاقدیس میش با ستبرای 366 متر ضخامت است و بطور عمده از تناوب سنگ آهک های رسی با سنگ آهک های بسیار ضخیم، ضخیم و متوسط لایه گاه همراه با میانلایه های دولومیتی تشکیل شده است. مرز زیرین این سازند با سازند پابده تدریجی و مرز فوقانی آن با سازند گچساران بصورت هم شیب و همراه با گسستگی سنگ شناسی می باشد. در این مطالعه، توالی کربناته در برش تنگ گناوه بر مبنای جنس، تغییر ضخامت لایه ها و رنگ به سه واحد سنگ شناسی تقسیم شده است. در مطالعات زیست چینه ای 28 گونه متعلق به 41 جنس از فرامینیفرها شناسایی و 4 زون زیستی و یک زون مبهم براساس زون بندی لارسن و همکاران 2009 شناسایی و معرفی گردید. براساس مجموعه فسیلی و زون های زیستی شناسایی شده سن سازند آسماری در برش مورد مطالعه الیگوسن (روپلین - شاتین) - میوسن پیشین (آکی تانین -بوردیگالین) تعیین شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
72 - شناسایی مخزن سامانه زمین¬گرمایی منطقه تکاب با استفاده از روش گرانی¬سنجی
محمد محمدزاده مقدم جواد نورعلیئی سهیل پرخیال لیلا ابراهیمی صبا مرادعلیوندوجود چشمه های آبگرم، رخنمون وسیع رسوبات تراورتنی، محدوده های دگرسان شده گرمابی و همچنین تکتونیک فعال در شمال شرق شهر تکاب در استان آذربایجان غربی نشان دهنده وجود یک سامانه زمینگرمایی مهم در این منطقه می باشد. به منظور شناسایی مخزن سامانه زمین گرمایی و همچنین بررسی ساخ أکثروجود چشمه های آبگرم، رخنمون وسیع رسوبات تراورتنی، محدوده های دگرسان شده گرمابی و همچنین تکتونیک فعال در شمال شرق شهر تکاب در استان آذربایجان غربی نشان دهنده وجود یک سامانه زمینگرمایی مهم در این منطقه می باشد. به منظور شناسایی مخزن سامانه زمین گرمایی و همچنین بررسی ساختارهای زمین شناسی مرتبط با سامانه زمین گرمایی در منطقه تکاب، عملیات گرانی سنجی در 140 ایستگاه در محدوده ای به مساحت حدود 600 کیلومترمربع انجام شد. پس از اعمال تصحیحات مربوط به داده ها شامل تصحیح گرانی نرمال، بوگه، توپوگرافی و هوای آزاد، نقشه بی هنجاری بوگه کامل به دست آمد. سپس با استفاده از برازش یک سطح منحنی درجه 3 بر میدان بی هنجاری بوگه کامل، میدان گرانی ناحیه ای محاسبه گردید و نقشه بی هنجاری باقی مانده به دست آمد. نقشه گرانی بی هنجاری باقی مانده نشان دهنده وجود دو زون منفی گرانی است (زون A1 و A2). زون های منفی به عنوان نواحی احتمالی وجود مخزن در یک ناحیه زمین گرمایی مورد توجه هستند. قرارگیری منطقه مورد مطالعه بر روی کمربند آتشفشانی ارومیه- دختر و همچنین حضور گسل های از پیش شناخته شده و گسل های جدید شناسایی شده توسط نقشه های گرادیان افقی و قائم میدان گرانی حاکی از وجود ساز و کار گسلی پیچیده در این منطقه می باشد. همچنین با استفاده از روش اویلر، تخمین عمق بی هنجاری ها انجام شد. نتایج این تخمین عمق، نشان می دهد که بیهنجاری A1 که به عنوان مستعدترین ناحیه برای بهره برداری از انرژی زمین گرمایی شناخته می شود، حداقل عمق آن در حدود 1000 تا 2000 متر می باشد. در نهایت به منظور مدل سازی مخزن زمین گرمایی واقع در اعماق منطقه، وارون سازی سه-بعدی داده ها با استفاده از الگوریتم غیرخطی لی و اولدنبرگ انجام شد. نتایج این مدل سازی نشان می دهد که فقط زون A1 دارای تباین چگالی منفی قابل توجهی بوده و مخزن زمینگرمایی تکاب در این زون و در عمق بین 3000 تا 5000 متری منطقه قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
73 - معرفی کانسار مس ماری بعنوان یک ذخیره چینه¬کران نوع مانتو در زون طارم، شمال غرب ایران
مهدی مرادی سجاد مغفوری محسن موءید وحید فریداصلکانسار مس ماری در شمال غرب ایران و در منطقه طارم در شمال زنجان واقع شده است. این کانی سازی از نوع چینه کران و سنگ درونگیر آن، تراکی آندزیت مگا پورفیری به سن ائوسن است. سولفیدهای اصلی مس شامل بورنیت، کالکوسیت و کالکوپیریت عمدتا همراه با پیریت می باشند. بافت های موجود در أکثرکانسار مس ماری در شمال غرب ایران و در منطقه طارم در شمال زنجان واقع شده است. این کانی سازی از نوع چینه کران و سنگ درونگیر آن، تراکی آندزیت مگا پورفیری به سن ائوسن است. سولفیدهای اصلی مس شامل بورنیت، کالکوسیت و کالکوپیریت عمدتا همراه با پیریت می باشند. بافت های موجود در کانی سازی شامل پرکننده فضای خالی، دانه پراکنده، رگه- رگچه ای و جانشینی است. سنگهاي آتشفشانی محدوده مورد مطالعه بيشتر دارای تركيب حدواسط تا اسيدي با سرشت شوشونیتی و پتاسیم بالا بوده و یک محيط کششی ریفتی درون کمانی را نشان می دهند. دگرسانی های کربناتی، کلریتی، اپیدوتی و سریسیتی در سنگ میزبان دیده می شوند. فراوانی مس و نقره در تراکی آندزیت مگاپورفیری سالم به ترتیب تا 3200 و 216 قسمت در میلیون می باشد. بر اساس ویژگیهای اساسی توده کانه دار ماری از جمله محیط تکتونیکی، سنگ دربرگیرنده، حالت چینه کران، کانیشناسی، محتوای فلزی و دگرسانی و مقایسه این ویژگی ها با ذخایر مس تیپ مانتو (Manto- type)، کانسار مس ماری میتواند به-عنوان یک ذخیره مس تیپ مانتو در شمال غرب ایران معرفی شود. همانند سایر کانسارهای مشابه این تیپ در دنیا، سه مرحله اصلی برای کانی سازی در کانسار ماری می توان در نظر گرفت. مرحله اول شامل فعالیت آتشفشانی زیردریائی و فوران گدازه تراکی آندزیت مگا پورفیری به همراه دگرسانی ناحیه ای پروپیلیتی می باشد. در مرحله دوم، دیاژنز اولیه و فعالیت میکروارگانیسم های احیاکننده سولفات باعث تشکیل پیریت هم به صورت پرکننده فضای خالی و هم به صورت دانه پراکنده در واحد تراکی آندزیتی میزبان شده است. نهایتاً در مرحله سوم، افزایش ضخامت رسوبات، فرونشست حوضه و دیاژنز تدفینی به همراه ورود سیالات غنی از مس به داخل واحد میزبان احیایی موجب جانشینی سولفیدهای مس به جای پیریت های اولیه و کانی زایی در کانسار ماری شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
74 - بررسی تاثیر تغییرات منطقه ای برافرازش بر شاخص¬های ژئومورفیک: مطالعه موردی کمپلکس میشو در شمال باختر ایران
مهدی بهیاری محمد محجل محسن موءید مهناز رضاییانکمپلکس میشو در شمال باختر ایران بهصورت برجستگی شاخصی می باشد که توسط گسل های فعال شناختهشده-ای محدود شده است. آرایش فضایی این گسل ها سبب برافرازش منطقه و برونزد سازند کهر به سن پرکامبرین در مرکز این کمپلکس شده است. بررسی شاخص های پروفیل های طولی رودخانه، مورفولوژی جبه أکثرکمپلکس میشو در شمال باختر ایران بهصورت برجستگی شاخصی می باشد که توسط گسل های فعال شناختهشده-ای محدود شده است. آرایش فضایی این گسل ها سبب برافرازش منطقه و برونزد سازند کهر به سن پرکامبرین در مرکز این کمپلکس شده است. بررسی شاخص های پروفیل های طولی رودخانه، مورفولوژی جبهه کوهستان، مورفولوژی دره ها و داده های ترموکرونومتری حوضه نشان می دهد که میزان نرخ برافرازش در راستای باختر به خاور و شمال به جنوب کاهش می یابد. نمودارهای هیپسومتری که برای دامنه شمالی و جنوبی تهیه شده است، نشان می دهند که دامنه شمالی نسبت به دامنه جنوبی در حالت ناپایدار تری قرار دارد. همچنین مقایسه منحنی توپوگرافی همگن شده کمینه و بیشینه در سه مقطع باختر، مرکزی و خاور میشو مشخص کرد که بیشترین اختلاف در مقطع باختری میشو است که دلالت بر نرخ بالای برافرازش در این بخش دارد. داده های زمین دماسنجی آغاز فرایش سریع از حدود 21 تا 22 میلیون سال (میوسن) پیشنهاد می کند. نرخ برافرازش 16/0 تا 24/0 Km/Ma قابل انتظار می باشد. مقایسه نتایج نمونه های برگرفته از باختر و خاور منطقه نشان از کاهش فرایش از باختر به خاور دارد که با نتایج داده های ساختاری و وضعیت چینه شناسی منطقه و یافته های مورفولوژیکی مطابقت دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
75 - شیمی کانیها و تخمین دما و فشار تشکیل گارنتشیستهای کوه ارغون،غرب معدن انگوران
میرعلی اصغر مختاری محسن مؤذن جواد ایزدیارگارنتشیست های کوه ارغون دارای مجموعه کانیایی کوارتز، فلدسپار، میکا و گارنت هستند. ترکیب شیمیایی پلاژیوکلاز، بیوتیت، مسکویت، کلریت و گارنت نشان میدهد که پلاژیوکلازها غنی از آلبیت، میکای سفید غنی از اعضای نهایی مسکویت، کلریت بیشتر دارای اعضای نهایی آمسیت و سدیت بوده و ف أکثرگارنتشیست های کوه ارغون دارای مجموعه کانیایی کوارتز، فلدسپار، میکا و گارنت هستند. ترکیب شیمیایی پلاژیوکلاز، بیوتیت، مسکویت، کلریت و گارنت نشان میدهد که پلاژیوکلازها غنی از آلبیت، میکای سفید غنی از اعضای نهایی مسکویت، کلریت بیشتر دارای اعضای نهایی آمسیت و سدیت بوده و فلوگوپیت – آنیت تشکیل دهنده اصلی بیوتیت میباشند. گارنتها غنی از آلماندن و اسپسارتین هستند. در این مطالعه، فشار و دمای حد بالایی و حد پایینی دگرگونی سنگ ها با استفاده از روش های متداول زمین دما-فشارسنجی محاسبه شد. با استفاده از دماسنج تبادل کاتیون Fe-Mg بین گارنت و بیوتیت با فرض فشار 4Kbarبالاترین حرارت محاسبه شده 615 و کمترین حرارت محاسبه شده 429 درجه سانتیگراد و برای 8Kbar بالاترین حرارت محاسبه شده 644 و کمترین حرارت محاسبه شده 452 درجه سانتیگراد میباشد. با استفاده از روش تعادل کانی شناسی چندگانه، به ترتیب فشار و دمای محاسبه شده برای حد بالایی و حد پایینی دگرگونی، حدود 801 درجه سانتیگراد و فشار 9kbar و 450 درجه سانتیگراد و فشار 7kbar محاسبه گردید. این مجموعه تحت تأثیر دو فاز دگرگونی و دگرشکلی سنگها را تحت تاثیر قرار دادهاند. دگرشكلي دوم در منطقه همراه با اوج دگرگوني بوده است. کاهش دمای حدود 351 درجه سانتیگراد به ازای کاهش فشار حدود 2kbar در سنگهای رسی دگرگون شده منطقه مورد مطالعه دیده میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
76 - پتروگرافی، زمین¬شیمی و مینرالوگرافی سنگ¬های ولکانیکی منطقة سیستانک (جنوب¬شرق قائن)
حجت محولاتی ایرج رساء آیدا محبیکانسار مس سیستانک از نظر جغرافیایی در شرق ایران و جنوب شرق شهرستان قائن (خراسان جنوبی) واقع شده است. به طور کلی محدودی مس سیستانک واقع در شرق زون ایران مرکزی است که بخشی از آن در زون فلیشی و قسمت دیگر آن در بلوک لوت قرار گرفته است. از لحاظ چینه شناسی، سنگ های قدیمی ت أکثرکانسار مس سیستانک از نظر جغرافیایی در شرق ایران و جنوب شرق شهرستان قائن (خراسان جنوبی) واقع شده است. به طور کلی محدودی مس سیستانک واقع در شرق زون ایران مرکزی است که بخشی از آن در زون فلیشی و قسمت دیگر آن در بلوک لوت قرار گرفته است. از لحاظ چینه شناسی، سنگ های قدیمی تر از ژوراسیک در محدوده مورد مطالعه مشاهده نشده است. بر اساس مطالعات پتروگرافی، سنگ های آتشفشانی منطقه به دوگروه گدازه (آندزیتی و آندزیت -بازالت) و آذرآواری (آگلومرا و توف) تقسیم می شوند. این سنگ ها در ردة کالک آلکالن و کالک آلکالن پتاسیم بالا قرار می گیرند. براساس ترکیب شیمیایی، سنگ های آتشفشانی مورد نظر در محدوده آندزیت و آندزیت-بازالت قرار می گیرند. کانه های اصلی مس در گدازه های آندزیتی شامل: مس خالص، کالکوسیت، مالاکیت است. علاوه بر این کانی های اکسیدآهن شامل هماتیت و گوتیت نیز در نمونه ها حضور دارند. عموما زون-کانه زایی در بالاترین تراز گدازه های آتش فشانی قرار می گیرد و ماده معدنی به صورت چینه کران است. چنین ویژگی نشانگر اپی ژنتیک بودن ذخایر است. براساس ویژگی های زمین شناسی و کانی سازی، کانسار مس سیستانک احتمالا یک کانسار تیپ میشیگان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
77 - تحولات دگرگونی و تخمین شرایط ترمودینامیکی مقطع دگرگونی حلب- میانج براساس شیمی کانی¬ها
محبوبه جمشیدی بدر گلزار فرجی گوگردچی شهریار محمودیدگرگونی های مقطع حلب- میانج بخشی از دگرگونی های پرکامبرین کمپلکس تکاب است که در شمال غرب ایران برونزد دارند. مقطع حلب- میانج شامل انواع سنگ های دگرگونی است که در رخساره شیست سبز و آمفیبولیت دگرگون شده اند. شیمی پورفیروبلاست های گارنت در گارنت شیست ها در محدوده آلماندن أکثردگرگونی های مقطع حلب- میانج بخشی از دگرگونی های پرکامبرین کمپلکس تکاب است که در شمال غرب ایران برونزد دارند. مقطع حلب- میانج شامل انواع سنگ های دگرگونی است که در رخساره شیست سبز و آمفیبولیت دگرگون شده اند. شیمی پورفیروبلاست های گارنت در گارنت شیست ها در محدوده آلماندن قرار می-گیرد. ترکیب کانی های آمفیبول در آمفیبولشیست و متادیوریت ها از نوع کلسیک و ترکیب شیمی آن ها از اکتینولیت تا مگنزیو هورنبلند متغیر است. ترکیب شیمی کانی های پلاژیوکلازها در محدوده آلبیت تا الیگوکلاز قرار دارد. بیشترین دما برای سنگ های دگرگونی گارنت- شیستی بر اساس زوج کانی گارنت- بیوتیت ها، 552 درجه سانتیگراد تخمین زده که نشاندهنده رخساره اپیدوت- آمفیبولیت هستند. دما و فشار دگرگونی بر اساس زوج کانی های آمفیبول- پلاژیوکلاز در آمفیبول، شیست ها و متادیوریت ها در حدود 420 تا 487 درجه سانتیگراد و 9/3 تا 7/6 کیلوبار تعیین شده است که نشانگر شروع رخساره آمفیبولیت است؛ بنابراین درجه زمینگرمایی بر مبنای سنگ های دگرگونی با پروتولیت های مختلف در محدوده 29 تا 31 درجه سانتیگراد بر کیلومتر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
78 - كانيشناسي، ژئوشیمي و خاستگاه نهشته بوكسيت رسي شیرین¬آباد، جنوب شرق گرگان
مریم شامانیان زهرا مریدینهشته بوكسيت رسی شیرین آباد با ضخامت حدود 8 متر و طول 1 کيلومتر در 60 کیلومتری جنوب شرق گرگان واقع شده است. نهشته شیرین آباد به شکل يک افق چينهسان بین سنگ آهک های دولومیتی الیکا و شیل و ماسه سنگ های سازند شمشک قرار دارد. مرز زيرين اين افق به طور عمده موجی است، در حال أکثرنهشته بوكسيت رسی شیرین آباد با ضخامت حدود 8 متر و طول 1 کيلومتر در 60 کیلومتری جنوب شرق گرگان واقع شده است. نهشته شیرین آباد به شکل يک افق چينهسان بین سنگ آهک های دولومیتی الیکا و شیل و ماسه سنگ های سازند شمشک قرار دارد. مرز زيرين اين افق به طور عمده موجی است، در حالي که مرز بالايي آن با شيل و ماسهسنگ هاي فراديواره هم ساز و شارپ است. سنگ های درون این افق، بافت های پلیتومورفیک، ریزدانهای، اووئیدي و پیزوئیدي را نشان می دهند. تجزيه وتحليل هاي بافتي، دو خاستگاه برجازا و نابرجازا را براي نهشته شیرین آباد نشان می دهد. این نهشته که دارای منطقهبندي دروني است و به چهار واحد مجزا قابل تفكيك است، به طور عمده از کائولینیت، آناتاز، روتیل، بوهميت، هماتیت، گوتیت و برتیرین تشكيل شده است. بر اساس دادههاي زمينشيميايي، نهشته شیرین آباد محصول دگرساني و هوازدگي سنگهايي با تركيب بازالت است. تلفيق داده هاي کاني شناسي و ژئو شيميايي نشان ميدهد كه اين نهشته در طي دو مرحله تشكيل شده است. ابتدا، مواد بوکسيتي و کاني هاي رسي بر اثر فرآيندهاي بوکسيتزايي درجازا از بازالتهاي قليايي تشکيل شده اند. سپس، اين مواد به حفرات کارستي انتقال يافته و نهشته بوكسيت رسی شیرین آباد را پديد آوردهاند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
79 - کانی¬شناسی، ژئوشیمی و دگرسانی کانه¬ها در رگه¬های اپی¬ترمال کانسار گلوجه، شمال زنجان
مجيد قاسمي سياني بهزاد مهرابي محمد خان عزیزیکانسار چند فلزي اپيترمال گلوجه در بخش مرکزی ايالت فلززايي طارم-هشتجين در منطقه ساختاری البرز-آذربایجان (البرزغربی) قرار دارد. کانسار گلوجه متشکل از چهار رگه اصلی در دو منطقه مجزا با نامهای گلوجه شمالی و گلوجه جنوبی است. آندزیت بازالت و داسیت به ترتیب سنگ میزبان کانهز أکثرکانسار چند فلزي اپيترمال گلوجه در بخش مرکزی ايالت فلززايي طارم-هشتجين در منطقه ساختاری البرز-آذربایجان (البرزغربی) قرار دارد. کانسار گلوجه متشکل از چهار رگه اصلی در دو منطقه مجزا با نامهای گلوجه شمالی و گلوجه جنوبی است. آندزیت بازالت و داسیت به ترتیب سنگ میزبان کانهزایی در گلوجه جنوبی و گلوجه شمالی هستند. این منطقه دربردارنده سنگهاي نفوذي (گرانوديوريت، گرانيت و کوارتزمونزونيت)، دايکهای دیابازی و سنگهاي آتشفشاني- آذراواری (داسيت، ريوليت، آندزيتبازالت، بازالت، آندزيت و توف) است. بر اساس روابط ژنتیکی و متقاطع رگه و رگچه ها، کانهزايي در رگههاي گلوجه در سه مرحله (1) مرحله اول شامل مجموعه کانیهای حاوی آرسنیک-آنتیموان-مس-طلا-آهن، (2) مرحله میانی شامل مجموعه کانیهای حاوی سرب-روی-مس-نقره و (3) مرحله پایانی حاوی هماتیت، گوتیت و کانیهای حاوی نقره، بیسموت، طلا و سرب تشکیل شده است. مطالعات کانيشناسي و شيمي کانيها نشان داد که گالن در مرحله دوم (زیر مرحله 2B) حاوي ادخالهايي از کانيهاي نقرهدار است. مهمترین کانيهاي نقرهدار در گلوجه شامل آرژنتيت، نقرهطبيعي، تتراهدريتنقرهدار، پليبازيت، ماتيلديت و ماريت ميباشند. کانهزايي طلا در زیر مرحله 1B (مرحله اول) به همراه هماتيتهاي ورقهاي (اسپکيولاريت) بهصورت خالص و در زیرمرحله 3A (مرحله سوم) بهصورت ادخال طلای خالص و الکتروم در هماتيت و کوارتز رخ داده است. دگرسانيهاي منطقه گلوجه شامل پروپيليتی، آرژيليکی، سريسيتي و سيليسي شدن بوده، که بهصورت يک منطقهبندي مشخص تا 30 متر اطراف رگهها در سنگ ميزبان گسترش دارند. حرارتسنجي کلريت در پهنه آرژيليکی دماي 275 درجه سانتیگراد (مرحله دوم کانهزايي) و در پهنه پروپیليتي دماي 200 درجه سانتیگراد (مرحله سوم کانهزايي) را نشان ميدهد. تبادلات جرمی پهنه های دگرسان نشان داد که عناصر آلومینیم، زیرکنیم، تیتانیم، ایتریم، نیوبیم و عناصر نادر خاکی سنگین، عناصر غیر متحرک در طی دگرسانی هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
80 - پترولوژی، ژئوشیمی و پتانسیل اسکارن زایی توده گرانیتوئیدی سامن (جنوب غرب ملایر، همدان)
حسن زمانیان فرهاد احمدنژاد اکرم کرمی بتول تقی پورگرانیتوئید سامن در امتداد بخش شمال غربی پهنه سنندج- سیرجان در جنوب غربی ملایر واقع شده است. بر اساس ویژگی های کانی شناسی و ژئوشیمیایی پنج رخساره اصلی شامل واحدهای گرانودیوریت، مونزوگرانیت، سینوگرانیت، آلکالی فلدسپار گرانیت و کوارتزمونزونیت در گرانیتوئید سامن تشخیص داده أکثرگرانیتوئید سامن در امتداد بخش شمال غربی پهنه سنندج- سیرجان در جنوب غربی ملایر واقع شده است. بر اساس ویژگی های کانی شناسی و ژئوشیمیایی پنج رخساره اصلی شامل واحدهای گرانودیوریت، مونزوگرانیت، سینوگرانیت، آلکالی فلدسپار گرانیت و کوارتزمونزونیت در گرانیتوئید سامن تشخیص داده شده است. واحدهای گرانودیوریتی در مقایسه با سایر واحدها از گسترش بیشتری برخوردار بوده و غالب ترکیب این توده را به خود اختصاص میدهند. ژئوشیمی عناصر اصلی نشان می دهد که گرانیتوئید سامن متاآلومینوس (ACNK=0.75) تا پرآلومینوس (ACNK=1.21) بوده و در دسته گرانیت های قوس های آتشفشانی (VAG) مرتبط با حاشیه فعال قاره ای قرار می-گیرد، و از لحاظ ویژگیهای پتروشیمیایی متعلق به سری کالک آلکالن با پتاسیم بالا میباشد. تهی شدگی واحدهای سنگی گرانیتوئید سامن از عناصر Nb، Zr، Hf، Y، Ti و HREE و غنیشدگی از عناصر K، Rb، Cs، Th و LREE با ویژگی جایگاههای قوسی مرتبط با فرورانش پوسته اقیانوسی نئوتتیس به زیر پهنه سنندج- سیرجان سازگار میباشد. بررسی های صورت گرفته نشان میدهد که این توده توسط واکنش و فعل و انفعال با پوسته بالایی آلودگی پیدا کرده است. در منطقه سامن برون اسکارن کلسیک (گراسولار-آندرادیت/ اوژیت-دیوپسید) و درون اسکارن (ترمولیت-اکتینیولیت/ اپیدوت) در امتداد همبری گرانیتوئید و مرمر رخ داده است. مطالعه حاضر نشان میدهد که ویژگیهای ژئوشیمیایی گرانودیوریت ها و کوارتزمونزونیت های سامن به ترتیب مشابه ترکیب متوسط گرانیتوئیدهای همراه با اسکارن های Au-Cu و Fe بوده درحالیکه ویژگیهای ژئوشیمیایی واحدهای مونزوگرانیتی، سینوگرانیتی و آلکالی فلدسپار گرانیتی سامن به ترکیب گرانیتوئیدهای همراه با اسکارن های Sn و Mo نزدیک تر میباشد. گرانیتوئیدهای سامن را میتوان بر اساس شرایط اکسایشی و میزان تکامل ماگما در دسته گرانیتوئیدهای نسبتا تکامل نیافته تا اندکی تکامل یافته و اکسایشی همانند بیشتر مجموعههای فلزی اصلی Au-Cu در مقیاس جهانی رده بندی کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
81 - تفاوت سری دگرگونی در سنگ¬های رسی دگرگون شده شمال و جنوب باتولیت الوند، همدان
عادل ساکیروابط صحرایی و پتروگرافی نشان می دهد که سنگ های رسی دگرگون شده منطقه همدان واقع در باختر ایران، تحت تاثیر دگرگونی های متفاوت در جنوب و شمال باتولیت الوند (با سن ژوراسیک) قرار گرفته اند. نفوذ باتولیت در سنگ-های میزبان رسی در منطقه شمال الوند (محدوده روستای چشین) باعث أکثرروابط صحرایی و پتروگرافی نشان می دهد که سنگ های رسی دگرگون شده منطقه همدان واقع در باختر ایران، تحت تاثیر دگرگونی های متفاوت در جنوب و شمال باتولیت الوند (با سن ژوراسیک) قرار گرفته اند. نفوذ باتولیت در سنگ-های میزبان رسی در منطقه شمال الوند (محدوده روستای چشین) باعث شکل گیری سنگ های دگرگونی هورنفلسی دارای کانی های استارولیت، کیانیت، گارنت و سیلیمانیت شده است، درحالیکه چنین سنگ هایی در منطقه جنوب الوند (شهر تویسرکان) دارای کانی های کردیت، آندالوزیت، گارنت و سیلیمانیت هستند. مجموعه کانی های دگرگونی در سنگ های رسی دگرگون شده دو منطقه (شمال و جنوب) با هم متفاوت است. با استفاده از تعادل ترمودینامیکی کانی ها و واکنش های تعادلی چندگانه، فشار و دمای اوج دگرگونی و همچنین اکتیویته سیالات در سنگ های شمال باتولیت الوند به ترتیب630-600 درجه سانتیگراد، –دو-چهار کیلو بار و کسر مولیCO2 حدود 17/0 و در سنگ های دگرگونی جنوب به ترتیب 750 درجه سانتیگراد، چهار کیلو بار و اکتیویته آب پایین تخمین زده شده است. بر اساس دما و فشارهای محاسبه شده گرادیان زمینگرمایی در منطقه شمال و جنوب الوند با هم متفاوت و به ترتیب 5/42 و 58 درجه سانتیگراد بر کیلومتر است که به ترتیب با سری های دگرگونی بارووین و باکان منطبق است. داده های حاصل از رسم سودو سکشن با استفاده از برنامه Theriak/Dominoبا نتایج بهدستآمده از دیگر روش ها تطابق خوبی نشان می دهد. بنابراین، سنگ های دگرگونی منطقه همدان تحت تاثیر یک دگرگونی چند مرحله ای تدفینی و حرارتی مرتبط با فرورانش و بسته شدن اقیانوس نئوتتیس در طی ژوراسیک-کرتاسه قرار گرفته اند، بهطوریکه این وقایع سبب شکل گیری دگرگونی های متفاوت در قسمت هایی از هاله دگرگونی کمپلکس نفوذی الوند شد ه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
82 - تحلیل فعالیت های لرزه زمین ساختی در گستره شهر طبس
راضیه عباس¬پور سید مرتضی موسوی محمودرضا هیهاتدراین پژوهش برآورد های مستقلی از طریق روش های قطعی (Deterministic) و احتمالی (Probabilistic) برای تحلیل خطر در گستره شهر طبس انجام گرفته است. با استفاده از داده های لرزه ای منطقه رابطه گوتنبرگ - ریشتر برای شهر طبس برحسب امواج سطحی (Log N= 2.3 - 0.50 Ms) بدست آمد. بیش تر أکثردراین پژوهش برآورد های مستقلی از طریق روش های قطعی (Deterministic) و احتمالی (Probabilistic) برای تحلیل خطر در گستره شهر طبس انجام گرفته است. با استفاده از داده های لرزه ای منطقه رابطه گوتنبرگ - ریشتر برای شهر طبس برحسب امواج سطحی (Log N= 2.3 - 0.50 Ms) بدست آمد. بیش ترین شتاب افقی بر شهر طبس g7/0 شتاب ثقل زمین، از راندگی شتری با توان لرزه زایی 4/7 ریشتر است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که گسل کلمرد به طول170 کیلومتر به فاصله ی 50کیلومتری از شهر طبس بیش ترین تأثیر را بعد از راندگی شتری خواهد داشت. بطوری که بیش ترین زمین لرزه قابل انتظار(93/8 ریشتر)، بیشینه شدت نسبی در کانون(32/8)، حداکثر جابجایی افقی در کانون(82/29 سانتی متر)، حداکثر جابجایی قائم(70/66 سانتی متر) در نتیجه ی عملکرد این گسل بر شهر طبس وارد می شود. با استفاده از ابزار تحلیلی زمین آمار (کریجینگ معمولی) در GIS مدل مناسب برای نقشه پیش گویی مقادیر بیشینه شتاب گرانشی معرفی شد. با کمک این نقشه محدوده های با خطر لرزه ای بالا و خیلی بالا، دو سرچشمه لرزه ای خطی با روند های شمال خاور- جنوب باختر در باختر طبس، مربوط به گسل های کلمرد و لادر و روند شمال باختر- جنوب خاور در خاور طبس و مربوط به گسل های شتری، اسفندیار و نایبند شناسایی شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
83 - بررسی تاثیر گسل شمال تبریز بر ویژگیهای کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی مجاور در شرق تبریز
ابراهیم رجب پور عبدالرضا واعظی هیربر اساس نتایج این مطالعه، گسل شمال تبریز بهعنوان ساختار تکتونیکی برجسته در شمال غرب ایران تاثیر زیادی بر شرایط هیدروژئولوژیک آبخوان محلی منطقه داشته است. بر اساس بررسی های هیدرواستراتیگرافی لاگ چاه های منطقه، از تجمع توف های تراوا، آبخوان غیر محبوسی تشکیل شده و در کل م أکثربر اساس نتایج این مطالعه، گسل شمال تبریز بهعنوان ساختار تکتونیکی برجسته در شمال غرب ایران تاثیر زیادی بر شرایط هیدروژئولوژیک آبخوان محلی منطقه داشته است. بر اساس بررسی های هیدرواستراتیگرافی لاگ چاه های منطقه، از تجمع توف های تراوا، آبخوان غیر محبوسی تشکیل شده و در کل منطقه بهصورت مستقیم بر روی مارن قرمز رنگ میوسن (سنگ کف)، قرار گرفته است. سنگ کف بخش شمالی آبخوان در ترازی بالاتر از سنگ کف بخش جنوبی قرار گرفته و می تواند دلیلی بر وجود حرکت شیبلغز معکوس گسل در این منطقه باشد که در اثر آن، بخش شمالی (فرادیواره) بر روی بخش جنوبی (فرودیواره) لغزیده است. اختلاف تراز سنگ کف در فاصله ای نسبتاً کم (کمتر از 200 متر)، می تواند نشانه ای بر شیب نزدیک به قائم برای گسل باشد. مجموع عمق چاه های بخش جنوبی، چهار برابر بخش شمالی و مجموع آبدهی سالانه چاه های بخش جنوبی در حدود هشت برابر بخش شمالی است. همچنین، اختلاف بین تراز سطح آب زیرزمینی طرفین گسل در برخی مقاطع در فاصله ای حدود 200 متر به بیش از هشت متر بالغ میشود. نتایج ارزیابی تغییرات کلر و EC، نشانه وجود تغییرات شدید کیفی آب زیرزمینی در عرض زون گسلی است. نتایج حاصله می تواند نشانه ای بر رفتار مانع وار گسل در مقابل جریان از عرض آن در این منطقه باشد. بررسي سختی کل و غلظت يون هاي موجود در آب هاي منطقه نشان میدهد كه اكثر نمونه-هاي بخش شمالی جهت مصارف شرب مناسب نمی باشند ولی نمونه های بخش جنوبی جهت شرب مناسب می باشند. درحالیکه تمامی نمونه های بخش شمالی دارای ضریب لانژلیه منفی (خورنده) می باشد. تمامی نمونه های بخش جنوبی دارای ضریب لانژلیه مثبت خیلی نزدیک به صفر بوده و حاکی از متعادل بودن این آب ها می باشد. این امر با واقعیت منطقه نیز تطابق کامل دارد چرا که اکثر صنایع موجود در منطقه در بخش جنوبی گسل متمرکز شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
84 - شناخت منابع تغذیه چشمه¬های کارستی مهم استان خوزستان با استفاده از ایزوتوپ¬های پایدار اکسیژن 18 و دوتریم
حمیدرضا محمدی بهزاد دکتر اسماعیل کلانتری عباس چرچي آرش ندریچشمه های کارستی سبزآب و بی بی تلخون از جمله چشمه های پرآب استان خوزستان هستند که به ترتیب از آهک های آسماری تاقدیس های کمارون و پابده تخلیه میگردند. سطح بیرون زده آهک های آسماری هر دو تاقدیس متناسب با حجم آب تخلیه شده از این چشمه ها نمی باشد. بر اساس بررسی های بیلان اج أکثرچشمه های کارستی سبزآب و بی بی تلخون از جمله چشمه های پرآب استان خوزستان هستند که به ترتیب از آهک های آسماری تاقدیس های کمارون و پابده تخلیه میگردند. سطح بیرون زده آهک های آسماری هر دو تاقدیس متناسب با حجم آب تخلیه شده از این چشمه ها نمی باشد. بر اساس بررسی های بیلان اجمالی و هیدروگراف تخلیه چشمه ها، منابع آب مهمی در منطقه مورد مطالعه وجود دارد (از جمله مخزن سد شهید عباسپور و همچنین تاقدیس شیرگون) که می توانند در امر تغذیه چشمه های یاد شده دخالت داشته باشند. بنابراین، جهت ارزیابی این موضوع، محتوی ایزوتوپ های پایدار 18O و 2H تمامی منابع آب موجود در منطقه هدف (تخلیه) و در منطقه تغذیه برای دو دوره تر (بهمن 91) و خشک (تیر 92) تعیین گردید. سپس، با استفاده از این نتایج ایزوتوپی و خط آب جوی محلی، به بررسی منشأ تغذیه چشمه های منطقه هدف پرداخته شد و ارتفاع منطقه تغذیه و سهم تغذیه احتمالی این چشمهها از منابع آب موجود در منطقه تعیین گردید. نتایج نشان داد که ارتفاع منطقه تغذیه چشمه های منطقه هدف با ارتفاع آنها در تاقدیس کارستی شیرگون مطابقت دارد. همچنین، مشخص گردید که دریاچه سد شهید عباسپور در تغذیه چشمه سبزآب مشارکت دارد. با این حال، سهم آب دریافتی چشمه سبزآب از منبع یاد شده در مقایسه با آب دریافتی از تاقدیس شیرگون، چندان قابل ملاحظه نمیباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
85 - زمین¬شناسی، دگرساني، كانه¬زايي و مطالعات ژئوشیمیایی در معدن مس، منطقه گل¬چشمه، جنوب نیشابور
فاطمه نجمی سید احمد مظاهری سعید سعادت اعظم انتظاری هرسینیمعدن مس گل چشمه در شمال شرق ایران (جنوب شهر نیشابور) در حاشیه زون ساختاری سبزوار واقع گردیده است. براساس مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی، رخنمون های سنگی این منطقه شامل سنگ های آتشفشانی منسوب به ائوسن و یا جوانتر با ترکیب آندزیت تا بازالت به همراه واحدهای رسوبی، سنگ-آهک و أکثرمعدن مس گل چشمه در شمال شرق ایران (جنوب شهر نیشابور) در حاشیه زون ساختاری سبزوار واقع گردیده است. براساس مطالعات صحرایی و آزمایشگاهی، رخنمون های سنگی این منطقه شامل سنگ های آتشفشانی منسوب به ائوسن و یا جوانتر با ترکیب آندزیت تا بازالت به همراه واحدهای رسوبی، سنگ-آهک و میان لایه هایی از توف و برش می باشد. زون های دگرسانی مرتبط با لایه های آندزیتی - بازالتی شامل کربناتی شدن، پروپلیتیکی، اندکی سیلیسی، آرژیلیکی و سرسیتی می باشد و کربناتی شدن مهمترین دگرسانی منطقه می باشد. کانه زایی بهطور گسترده درمیان واحدهای آتشفشانی منسوب به ائوسن و یا جوانتر رخ داده و از نظر بافتی بهصورت رگه ـ رگچه، پرکننده حفرات و فضاهای خالی (آمیگدالوئید)، دانه پراکنده، آغشتگی در پلاژیوکلازها و جانشینی صورت گرفته است. بر پایه مطالعات کانه نگاری صورت گرفته، کانه های اصلی حاوی مس به دو فاز اکسیدی و سولفیدی قابل تفکیک هستند که کانه زایی بهطور عمده شامل فاز اکسیدی است و بهصورت آغشتگی در سطوح شکستگی ها و خلل و فرج و یا پرکننده فضاهای خالی در سنگ میزبان مشاهده می شود. کانه های اکسیدی بهصورت کانه های کربناتی و سیلیکاتی مس شامل مالاکیت، آزوریت و کریزوکلا بوده و کانههای سولفیدی مس شامل کالکوسیت، کوولیت، به مقدار جزئی کالکوپیریت، بورنیت، دیژنیت، تتراهدریت و همچنین مس خالص بوده که در این بین، کالکوسیت ها بیشترین فراوانی کانه های سولفیدی را دارا می باشند. کانه اصلی سولفیدی مس در این محدوده کالکوسیت می باشد که احتمالاً شاهد دو نسل از آن هستیم. نسل اول که بهصورت اولیه و پراکنده در اکثر نقاط تشکیل شده است و نسل دوم کالکوسیت که از تبدیل بورنیت و کالکوپیریت بهصورت جانشینی و در شرایط سوپرژن ایجاد شده است. مطالعات ژئوشیمیایی حاصل از این پژوهش نشاندهنده این است که سنگ های آتشفشانی موجود در منطقه ماهیت بازالت های کالک آلکالن با گرایش شوشونیتی را داشته و از نظر جایگاه زمین ساختی احتمالاً شاخص ماگماتیسم کمان قاره ای مرتبط با زون فرورانش می باشد. علاوه بر این، بر پایه نتایج حاصل از آنالیز عناصر کمیاب و نادر خاکی مقدار بالای Nb (بیش از 16 گرم در تن)، غنی شدگی Rb و نسبت (Zr/Nb)N ( کمتر از 2 و بین 7/0 تا 46/0) می تواند نشان دهنده ی آغشتگی ماگما با پوسته قاره ای باشد. عدم وجود آنومالی مشخص از عنصر Eu نشاندهنده شرایط ذوب در حالت اکسیدان می باشد. با توجه به مطالعات صورت گرفته و با تأکید بر شواهد مختلف از قبیل محیط زمین ساختی، کانی شناسی و نوع سنگ دربرگیرنده، ساخت و بافت ماده معدنی، پاراژنز کانهنگاری، شکل ماده معدنی و عناصر همراه، این منطقه معدنی با ذخایر مس نوع مانتو واقع در شیلی مقایسه گردیده است و علیرغم پاره ای از تفاوت ها، می توان منطقه گلچشمه را در رده کانسارهای تیپ مس نوع مانتو طبقهبندی کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
86 - پهنهبندی نوزمین¬ساختی با استفاده از شاخص¬های ریخت¬سنجی در منطقه لالی – گتوند، خوزستان
طیبه احمدی عزیز رحیمی حجت اله صفری آرش برجستهارزیابی کمی اشکال و عوارض سطح زمین و محاسبه ی شاخص های ریخت سنجی رودخانه ها و مجرای رودها و پیشانی کوهستان ها از بهترین روش های بررسی زمین ساخت فعال می باشد. گستره مورد مطالعه در پهنه فروبار دزفول، در کمربند ساده زاگرس چینخورده قرار گرفته است. در این پژوهش با بهره گیری أکثرارزیابی کمی اشکال و عوارض سطح زمین و محاسبه ی شاخص های ریخت سنجی رودخانه ها و مجرای رودها و پیشانی کوهستان ها از بهترین روش های بررسی زمین ساخت فعال می باشد. گستره مورد مطالعه در پهنه فروبار دزفول، در کمربند ساده زاگرس چینخورده قرار گرفته است. در این پژوهش با بهره گیری از مدل رقومی ارتفاع، زمین ساخت و ریخت زمین ساخت منطقه لالی - گتوند تفسیر شده است در این تحقیق برای تعیین فعالیت های زمین ساختی، با توجه به زمین ساخت کلی زاگرس ساده چینخورده و فروبار دزفول، سه شاخص پیچوخم پیشانی کوهستان ، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن و شاخص طول شیب رودخانه در منطقه ی لالی - گتوند در شمال خاوری خوزستان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. پس از محاسبه ی شاخص های مذکور و تلفیق لایه های اطلاعاتی آن ها، نقشه پهنه بندی فعالیت نوزمین ساختی بهصورت کمی در چهار رده خیلی فعال، فعال، نسبتاً فعال و غیرفعال تفکیک گردید. با توجه به نتایج بهدستآمده به ترتیب شاخص طول شیب رودخانه حداکثر فعالیت زمین ساختی را در شمال خاوری، شاخص نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن حداکثر فعالیت را در خاور، شمال خاوری و شمال باختری و شاخص پیچوخم پیشانی کوهستان بیشترین فعالیت را در شمال خاوری، جنوب خاوری و مرکز نشان می دهد. نقشه ی پهنه بندی نوزمین ساختی نشان می دهد بیشترین میزان فعالیت زمین ساختی در شمال، شمال خاوری و مرکز و کمترین فعالیت در جنوب است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
87 - اختلاط ماگمایی در گرانودیوریت¬ها و انکلاوهای مافیک ده بالا: شاهدی برای ماگماتیسم کالک-آلکالن نوع I از دو منشا پوسته زیرین و گوشته لیتوسفریک
زینب قرامحمدی فاطمه نجمیتوده گرانودیوریتی ده بالا با روند شرقی - غربی در 45 کیلومتری جنوب غرب بویینزهرا، در استان قزوین برونزد دارد. این توده حاوی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک متعدد با ترکیب دیوریت - کوارتزمونزودیوریت است. انکلاوها با اشکال گرد شده و بیضوی با اندازه های دو تا 20 سانتی متر در أکثرتوده گرانودیوریتی ده بالا با روند شرقی - غربی در 45 کیلومتری جنوب غرب بویینزهرا، در استان قزوین برونزد دارد. این توده حاوی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک متعدد با ترکیب دیوریت - کوارتزمونزودیوریت است. انکلاوها با اشکال گرد شده و بیضوی با اندازه های دو تا 20 سانتی متر در گرانودیوریت های میزبان پراکنده شده اند. انکلاوها عموماً تماس ناگهانی با گرانودیوریت های میزبان دارند و از مجموعه کانی های آذرین تشکیل شده اند. وجود شواهد بافتی نشاندهنده عدم تعادل از قبیل حضور پلاژیوکلازهایی با زونینگ ترکیبی و سطوح تحلیلی مکرر، سوزن های آپاتیت و کوارتزهای اوسلی در انکلاوها نشانه تغییرات شیمیایی و یا حرارتی مذاب در حین رشد بلور و شاهدی برای وقوع اختلاط ماگمایی هستند. انکلاو ها از LREES و LILES غنی شده و از HFSES تهی شده هستند. گرانودیوریت ها با محتوای 9/66-2/64= SiO2، از نوع کالک آلکالن غنی از پتاسیم بوده و مشخصات سنگ های متا آلومین (1/1>A/CNK) را نشان می دهند. غنی شدگی از عناصر ناسازگار La, Ce, Rb, Th, K وNd در کنار آنومالی منفیTi, Ba, Eu, Nb و P دلالت بر نقش پوسته زیرین در شکل گیری ماگمای سازنده گرانودیوریت ها دارد، اما محتوای نسبتاً بالای≠Mg ( 43/0- 039/0) پیشنهاد می کند که گرانودیوریت های ده بالا از اختلاط ماگمای مافیک حاصل از گوشته با ماگمای فلسیک پوسته به وجود آمده باشند. انکلاوها با مقادیر نسبتاً پایین 2/58- 8/52=SiO2، 92/0- 77/0=A/CNK، مقدار متوسط پتاسیم 8/3-4/1=K2O و مقدار نسبتاً بالای (46/0-4/0)≠Mg مشخص می شوند. بر اساس ویژگی های ژئوشیمیایی و مقادیر 8/1-6/1=Dy/Yb، به نظر می رسد ماگمای سازنده انکلاوها از ذوب بخشی گوه گوشته در زون انتقالی اسپینل- گارنت حاصل شده و در تماس با ماگماهای فلسیک حاصل از ذوب پوسته، تا حدی متحول شده باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
88 - اختلاط ماگمایی در گرانودیوریت¬ها و انکلاوهای مافیک ده بالا: شاهدی برای ماگماتیسم کالک-آلکالن نوع I از دو منشا پوسته زیرین و گوشته لیتوسفریک
زینب قرامحمدی علی کنعانیان محسن ضرغامتوده گرانودیوریتی ده بالا با روند شرقی - غربی در 45 کیلومتری جنوب غرب بویینزهرا، در استان قزوین برونزد دارد. این توده حاوی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک متعدد با ترکیب دیوریت - کوارتزمونزودیوریت است. انکلاوها با اشکال گرد شده و بیضوی با اندازه های دو تا 20 سانتی متر در أکثرتوده گرانودیوریتی ده بالا با روند شرقی - غربی در 45 کیلومتری جنوب غرب بویینزهرا، در استان قزوین برونزد دارد. این توده حاوی انکلاوهای میکروگرانولار مافیک متعدد با ترکیب دیوریت - کوارتزمونزودیوریت است. انکلاوها با اشکال گرد شده و بیضوی با اندازه های دو تا 20 سانتی متر در گرانودیوریت های میزبان پراکنده شده اند. انکلاوها عموماً تماس ناگهانی با گرانودیوریت های میزبان دارند و از مجموعه کانی های آذرین تشکیل شده اند. وجود شواهد بافتی نشاندهنده عدم تعادل از قبیل حضور پلاژیوکلازهایی با زونینگ ترکیبی و سطوح تحلیلی مکرر، سوزن های آپاتیت و کوارتزهای اوسلی در انکلاوها نشانه تغییرات شیمیایی و یا حرارتی مذاب در حین رشد بلور و شاهدی برای وقوع اختلاط ماگمایی هستند. انکلاو ها از LREES و LILES غنی شده و از HFSES تهی شده هستند. گرانودیوریت ها با محتوای 9/66-2/64= SiO2، از نوع کالک آلکالن غنی از پتاسیم بوده و مشخصات سنگ های متا آلومین (1/1>A/CNK) را نشان می دهند. غنی شدگی از عناصر ناسازگار La, Ce, Rb, Th, K وNd در کنار آنومالی منفیTi, Ba, Eu, Nb و P دلالت بر نقش پوسته زیرین در شکل گیری ماگمای سازنده گرانودیوریت ها دارد، اما محتوای نسبتاً بالای≠Mg ( 43/0- 039/0) پیشنهاد می کند که گرانودیوریت های ده بالا از اختلاط ماگمای مافیک حاصل از گوشته با ماگمای فلسیک پوسته به وجود آمده باشند. انکلاوها با مقادیر نسبتاً پایین 2/58- 8/52=SiO2، 92/0- 77/0=A/CNK، مقدار متوسط پتاسیم 8/3-4/1=K2O و مقدار نسبتاً بالای (46/0-4/0)≠Mg مشخص می شوند. بر اساس ویژگی های ژئوشیمیایی و مقادیر 8/1-6/1=Dy/Yb، به نظر می رسد ماگمای سازنده انکلاوها از ذوب بخشی گوه گوشته در زون انتقالی اسپینل- گارنت حاصل شده و در تماس با ماگماهای فلسیک حاصل از ذوب پوسته، تا حدی متحول شده باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
89 - بررسی ژئوشیمی و کانی¬شناسی سنگ¬های آداکایتی روستای منور، شمال تبریز (شمال¬غرب ایران)
مهدیه فاضلی حق نصیر عامل احمد جهانگیریمنطقه مورد مطالعه در 35 کیلومتری شمال غرب تبریز واقع شده است. بر اساس شواهد چینه ای سنگ-های آتشفشانی منطقه منور، سنی از میو- پلیوسن تا پلیو- کواترنری داشته و از نظر زمین شناسی ساختاری بخشی از زون البرز باختری – آذربایجان به شمار می روند. سنگ های آتشفشانی بیشتر از نوع دا أکثرمنطقه مورد مطالعه در 35 کیلومتری شمال غرب تبریز واقع شده است. بر اساس شواهد چینه ای سنگ-های آتشفشانی منطقه منور، سنی از میو- پلیوسن تا پلیو- کواترنری داشته و از نظر زمین شناسی ساختاری بخشی از زون البرز باختری – آذربایجان به شمار می روند. سنگ های آتشفشانی بیشتر از نوع داسیت، ریوداسیت، آندزیت، آندزیت بازالت و تراکی آندزیت می باشند. در نمودارهای عنکبوتی، این سنگ ها غنیشدگی از عناصر LREE و LILEنسبت به HREE و HFSE، تهی شدگی و آنومالی منفی Ti، Nb و Ta (TNT) و نسبت های بالای Ba/Nb و Ba/Ta را نمایان می سازند که نشانگر شکل گیری آنها در قوس های قاره ای و قوس های بعد از تصادم هستند. مقادیر بالای SiO2 برابر با 55 تا 66 درصد وزنی و پایین بودن مقادیر MgO، Y و Yb و نسبت های بالایSr/Y و La/Yb بیانگر شکل-گیری آنها از یک ماگمای آداکایتی پرسیلیس در منطقه است. با وجود این شواهد و بررسی الگوهای پراکندگی عناصر نادر خاکی نشان دهنده تشکیل ماگما از ذوب بخشی پوسته ضخیم شده پس از برخورد است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
90 - تاثیر شیب مرزهای نفوذناپذیر در منحنی افت-زمان در اطراف یک چاه پمپاژ در آبخوان¬های محبوس
آرش ندری عزت اله قنواتی نصرالله کلانتریبررسی تاثیر مرزهای نفوذناپذیر بر جریان به چاه های نزدیک به آن با استفاده از تئوری چاه های مجازی انجام می گیرد. در مواردی که مرزهای نفوذناپذیر مطالعه شده اند، این مرزها بهصورت عمودی در نظر گرفته شده اند درحالیکه در بسیاری موارد عمودی نبوده و شیب دار هستند. در این مطال أکثربررسی تاثیر مرزهای نفوذناپذیر بر جریان به چاه های نزدیک به آن با استفاده از تئوری چاه های مجازی انجام می گیرد. در مواردی که مرزهای نفوذناپذیر مطالعه شده اند، این مرزها بهصورت عمودی در نظر گرفته شده اند درحالیکه در بسیاری موارد عمودی نبوده و شیب دار هستند. در این مطالعه هدف بر آن است که تاثیر شیب مرزهای نفوذناپذیر بر جریان به چاه در یک آبخوان محبوس بررسی شود. در این مطالعه شبیه سازی عددی و نیز محاسبات افت با استفاده از روش چاه های مجازی برای مرزهای عمودی انجام شده و سپس شبیه سازی جریان برای مرزهای شیبدار انجام شد. مدل مفهومی مورد نظر شامل یک آبخوان محبوس است که توسط دو مرز نفوذناپذیر محصور شده است و یک چاه با دبی ثابت در آن پمپاژ می شود. فاصله بین مرزها در فاصلهای از400 تا 10000 متر قرار گرفته است. شبیه سازی نشان داد که درصورتیکه مرزهای نفوذناپذیر و محدودکننده عمودی باشند تطابق بسیار عالی بین نتایج شبیهسازی عددی ازیکطرف و استفاده از رابطه تایس و تئوری چاه های مجازی از طرف دیگر وجود دارد. منحنی های افت زمان برای مرزهای نفوذناپذیر شیبدار تفاوت قابلتوجهی در زوایای مختلف و نیز عرض های مختلف (10000 تا 400 متر) با نتایج حاصل از مرزهای عمودی نشان دادند. نتایج نشان داد اگر فاصله مرزهای نفوذناپذیر زیاد باشد و مرزهای نفوذناپذیر دارای زوایای کمتر از 30 درجه باشند، تفاوت ها به حدی است که تقریب استفاده از روش چاه های مجازی می تواند قابلقبول باشد. اما هنگامیکه فاصله بین مرزها کمتر باشد حتی در زوایای کم نیز تفاوت قابلملاحظهای در مقادیر افت- زمان مرزهای شیبدار با نتایج روش چاه های مجازی وجود دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
91 - تعیین فعالیت منطقه نبود گسیختگی گسل رودبار، مبتنی بر شاخص¬های ریخت زمین¬-ساختی رودخانه سفیدرود، استان گیلان
شجاع انصاریدر این پژوهش شاخص های ریخت زمین ساختی بخشی از طول رودخانه سفیدرود جهت تعیین فعالیت منطقه نبود گسیختگی گسل رودبار که دربرگیرنده منطقه شدید لرزه ای ناشی از وقوع زمینلرزه 1369 رودبار می باشد، مورد بررسی قرار گرفته است. از مدل ارتفاعی رقومی با دقت تفکیک مکانی 30 متر برای أکثردر این پژوهش شاخص های ریخت زمین ساختی بخشی از طول رودخانه سفیدرود جهت تعیین فعالیت منطقه نبود گسیختگی گسل رودبار که دربرگیرنده منطقه شدید لرزه ای ناشی از وقوع زمینلرزه 1369 رودبار می باشد، مورد بررسی قرار گرفته است. از مدل ارتفاعی رقومی با دقت تفکیک مکانی 30 متر برای استخراج داده های ارتفاعی و همچنین 15 کیلومتر از طول رودخانه سفیدرود که به فواصل 100 متری تقسیمبندی شده اند جهت محاسبه شاخصهای ریخت زمین ساختی استفاده شده است. این شاخص ها شامل انحنای رودخانه، گرادیان طولی رودخانه و نیمرخ طولی رودخانه می باشند. انحنای رودخانه در منطقه ای که روند گسل رودبار عرض رودخانه را قطع می کند به میزان 1-5/1 می باشد که نسبت به قسمت های دیگر رودخانه حالت کاهشی دارد و می تواند نشاندهنده بالاآمدگی و در نتیجه وجود فعالیت های زمین ساختی باشد. گرادیان طولی رودخانه در منطقه یاد شده به میزان 3000< می باشد که این افزایش قابل توجه می تواند بیانگر وجود عوامل زمین ساختی و سنگشناختی باشد. از مقدار بالای گرادیان طولی رودخانه جهت تعیین مناطق دارای پتانسیل زمینلغزش در مسیر رودخانه سفیدرود نیز استفاده شده است. نیمرخ طولی رودخانه سفیدرود در منطقه یاد شده، حالت تحدب از خود به نمایش میگذارد که از تلفیق آن با مقادیر بالای گرادیان طولی رودخانه، می توان به وجود عوامل زمین ساختی موثر در آن پی برد. مقایسه نتایج حاصل از شاخص های ریخت زمین ساختی با بررسی های لرزه زمین ساختی نظیر تغییرات تنش حاصل از وقوع زمینلرزه سال 1369 رودبار، که این منطقه را جزء مناطق تحت تنش بالا در نظر گرفته است، نشان می دهد که منطقه مورد بررسی علیرغم عدم وجود گسیختگی سطحی، دارای فعالیت زیاد زمین ساختی بوده و پایش منطقه یاد شده از منظر پیشگیری خطرات لرزه ای حائز اهمیت میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
92 - تحلیل هندسی تاقدیس بورخ، جنوب خاور کمربند چین¬خورده-رانده زاگرس
رمضان رمضانی اومالی ناصر حافظی مقدس احمد نوحه¬گر عبدالوهاب افروغتاقدیس بورخ با روند WNW-ESE در جنوب شرق کمربند چین خورده-رانده زاگرس و در 40 کیلومتری شمال شهرستان بستک در ناحیه ساختاری فارس قرار دارد. در این مقاله براساس داده-های میدانی، تصاویر ماهوار ه ای و هفت برش ساختاری رسم شده عمود بر تاقدیس بورخ به بررسی هندسه آن پرداخته شده ا أکثرتاقدیس بورخ با روند WNW-ESE در جنوب شرق کمربند چین خورده-رانده زاگرس و در 40 کیلومتری شمال شهرستان بستک در ناحیه ساختاری فارس قرار دارد. در این مقاله براساس داده-های میدانی، تصاویر ماهوار ه ای و هفت برش ساختاری رسم شده عمود بر تاقدیس بورخ به بررسی هندسه آن پرداخته شده است. با توجه به وجود سازند هرمز بهعنوان یک افق جدایش موثر در قاعده پوشش رسوبی و بر روی پی سنگ، و تطابق پارامترهای هندسی محاسبه شده از برش های ساختاری آن با نمودارهای هندسی چین های جدایشی، تاقدیس بورخ بهصورت یک چین جدایشی، خمشی، نامتقارن و غیر هارمونیک می باشد. همچنین برای تعیین سبک یا هندسه از نظر فشردگی، واژه باز پیشنهاد می گردد. بازدید میدانی و برش های عرضی ساختاری ترسیم شده نشان می دهد که سازند دشتک بهعنوان یک واحد جدایش میانی باعث تشکیل چین های فرعی در منطقه مورد مطالعه شده است. نقشه خطوط هم تراز زیرزمینی راس گروه دهرم در تاقدیس بورخ، میزان بستگی قائم تاقدیس را در حدود 1000 متر و میزان بستگی افقی آن را در حدود 200 کیلومتر مربع نشان می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
93 - ژئوشیمی رخساره¬های کانه¬دار و پهنه¬بندی دگرسانی در کانسار سولفید توده¬ای آتشفشانزاد باریت- سرب- مس ورندان، جنوب¬غرب قمصر
فایق هاشمي فردین موسیوند مهدی رضایی کهخائیکانسار سولفید توده ای آتشفشانزاد باریت- سرب- مس ورندان در جنوب غرب قمصر و در کمان ماگمائی ارومیه- دختر واقع شده است. کانه زائی در کانسار ورندان بهصورت چهار زیرافق کانه دار و در واحد 1 (عمدتاً شامل توف های اسیدی و آندزیت) توالی آتشفشانی- رسوبی میزبان با سن ائوسن میانی- أکثرکانسار سولفید توده ای آتشفشانزاد باریت- سرب- مس ورندان در جنوب غرب قمصر و در کمان ماگمائی ارومیه- دختر واقع شده است. کانه زائی در کانسار ورندان بهصورت چهار زیرافق کانه دار و در واحد 1 (عمدتاً شامل توف های اسیدی و آندزیت) توالی آتشفشانی- رسوبی میزبان با سن ائوسن میانی- بالائی رخ داده است. رخساره های متمایز شده در این کانسار شامل: 1) رگه- رگچه ای، 2) مجموعه های برشی دهانه ای، 3) توده ای، 4) لایه ای- نواری و 5) رسوبات گرمابی- بروندمی آهن و منگنزدار می باشند. دگرسانی عمده در سنگ دیواره از نوع کلریتی- سیلیسی و سیلیسی- سریسیتی می باشد. دگرسانی کلریتی- سیلیسی همراه با رخسارههای استرینگر و برشی در کمرپایین زیر افقهای معدنی و در مرکز سیستم وجود دارد و دگرسانی سیلیسی- سرسیتی در اطراف بخش کلریتی زیرافقهای معدنی و همچنین به همراه باریت قرار گرفته است. آنالیز الکترون میکروپروب برروی کانی های کلریت از کمرپایین (رخساره های استرینگر) زیرافق دوم و سوم نشان می دهد که این کلریت ها در رده کلریت های غنی از آهن و نزدیک به قطب کلینوکلر هستند که با ویژگی های کلریت در پهنه های دگرسانی کانسارهای سولفید توده ای آتشفشانزاد مطابقت نشان می دهند. بررسی های ژئوشیمیایی رخساره های کانه دار نشان می دهد که میزان عناصر Ag، As، Cu، Sb و Sr در بخش چینه سان (لایه ای- نواری و توده ای) زیرافق سوم خیلی بالاتر از زیرافق های دیگر بوده و بطورمیانگین به ترتیب برابر 41، 273، 1945، 390 و 1013 ppm می باشند. در مجموع مطالعات ژئوشیمیایی نشاندهنده وجود پهنه بندی فلزی در این کانسار است که از ویژگی های کانسارهای VMS است. پهنه بندی فلزی ناشی از نفوذ سیالات داغ مس دار می تواند از گسترش پدیده پالایش پهنه ای و رخداد فراپالایش باشد که نتیجه آن شستشوی دوباره مس توسط سیال داغ گرمابی از مجموعه دهانه ای و ته نشست آن در داخل رخساره لایه ای- نواری می باشد. از میان رخساره های مختلف زیرافق های کانه دار کانسار ورندان، رخساره لایه ای- نواری زیرافق سوم برای استخراج عناصر کمیاب از جمله نقره می تواند دارای ارزش اقتصادی باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
94 - لرزه¬زمین¬ساخت غرب استان گلستان، شرق ناحیه خزر جنوبی
مریم آق اتابای مرجان تورانیاستان گلستان در یکی از پهنههای لرزهخیز ایران قرار دارد. نقشه های لرزه خیزی استان نشان می-دهند که تراکم زمین لرزه ها در غرب استان بیشتر از شرق آن است. در این تحقیق، برای بررسی لرزه خیزی غرب استان گلستان، پارامترهایی نظیر b-value، دوره بازگشت زمین لرزه ها و گشتاور لرزه أکثراستان گلستان در یکی از پهنههای لرزهخیز ایران قرار دارد. نقشه های لرزه خیزی استان نشان می-دهند که تراکم زمین لرزه ها در غرب استان بیشتر از شرق آن است. در این تحقیق، برای بررسی لرزه خیزی غرب استان گلستان، پارامترهایی نظیر b-value، دوره بازگشت زمین لرزه ها و گشتاور لرزه ای محاسبه شد. همچنین برای تعیین سوی تنش در منطقه از داده های حل کانونی زمین لرزه ها و داده های صحرایی بهره گرفته شد. مقدار b-value منطقه 2/0±24/1 به دست آمد که مشابه مقدار آن برای زون البرز- کپه داغ است. از آن جایی که بخش جنوبی )کوهپایه( و شمالی محدودۀ مطالعه شده (دشت گرگان) از نظر خصوصیات ژئومورفولوژیکی و زمین ساختی با هم تفاوت دارند، پارامترها برای دو بخش بهطور مجزا محاسبه شد. نتایج نشان داد که در دشت گرگان نسبت به کوهپایه، زمین لرزه های کوچک تر با دوره بازگشت کم تر روی می دهند. روند محور فشارش در کوهپایه با استفاده از تحلیل برگشتی تنش تقریباً شمالی به دست آمد. تحلیل حرکتی گسل های منطقه حداقل دو جهت محور فشارش شمال و شمال غربی نشان داد. نتیجه حاصله نشان دهنده تغییر در روند حرکتی ساختار ها در طی تکامل زمین ساختی منطقه است. محور فشارش محاسبه شده توسط تحلیل برگشتی تنش در منطقه دشت شمال شرق به دست آمد. در هر دو بخش شمالی و جنوبی منطقه، سازوکار کانونی زمین لرزه های بزرگتر منطبق بر روند گسل های اصلی بخصوص خزر بوده و از نوع راندگی و معکوس می باشد. ولی زمین لرزه های کوچکتر در بخش شمالی یعنی دشت گرگان، روند و سازوکار متفاوتی نشان می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
95 - زمینریختشناسی ساختاری حوضه رودخانه کرخه (باختر ایران)
نگین رحیمی مهران آرین منوچهر قرشيشاخص زمینریختشناسی یک ابزار گرانبها در شناسایی فعالیت های زمین ساختی است. محاسبه این شاخص بهوسیله نرم افزار Arc GIS در یک منطقه بزرگ، روشی سودمند برای تشخیص ناهنجاری احتمالی است. در این پژوهش، حوضه رودخانه کرخه انتخاب گردیده و شش شاخص زمین ریختی عدم تقارن حوضه، شیب- أکثرشاخص زمینریختشناسی یک ابزار گرانبها در شناسایی فعالیت های زمین ساختی است. محاسبه این شاخص بهوسیله نرم افزار Arc GIS در یک منطقه بزرگ، روشی سودمند برای تشخیص ناهنجاری احتمالی است. در این پژوهش، حوضه رودخانه کرخه انتخاب گردیده و شش شاخص زمین ریختی عدم تقارن حوضه، شیب- طول رودخانه، شكل حوضه، پیچ و خم جبهه کوهستان، نسبت پهنای کف دره به ارتفاع آن و انتگرال فراز سنجی برای منطقه محاسبه شده است. سپس نتایج بهدستآمده از هر یک در قالب سه رده تقسیم بندی گردیده است. در نهایت به کمک مقادیر یاد شده در بالا، شاخص فعالیت نسبی زمین ساختی (lat) برای تمام زیر حوضه ها محاسبه شده و مقادیر آن در سه گروه دسته بندی و تحلیل شده است. سطح اشغال رده هاي سه گانه به ترتيب زير است: رده 2 ) مساحت12180 کیلومتر مربع، 23.7 درصد رده 3 ) مساحت 32318 کیلومتر مربع، 62.9 درصد رده 4 ) مساحت 6843 کیلومتر مربع، 13.3 درصد از آنجا كه كل منطقه داراي مساحتي در حدود 51341 كيلومتر مربع مي باشد، بنابراين اين موضوع نشاندهنده فعاليت نسبي متوسط در بخشهایی وسيع از منطقه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
96 - جایگاه تکتونوماگمایی سنگ¬های آتشفشانی ائوسن منطقه¬ آهوان (سمنان)
مریم عالی پور مرتضی خلعت¬بری جعفری محسن پور کرمانی صدیقه اعتصامی علی سربیدر این مقاله، پترولوژی و جایگاه تکتونوماگمایی سنگ های آتشفشانی ائوسن منطقه آهوان، خاور سمنان، مورد بحث قرار گرفته است. سنگ های مورد مطالعه، شامل گدازه های آتشفشانی بازیک-حدواسط، اسیدی و دایک، همراه با میان لایه های سنگ آهک نومولیت دار، رسوبات کم عمق، هیالوکلاستیت و برش أکثردر این مقاله، پترولوژی و جایگاه تکتونوماگمایی سنگ های آتشفشانی ائوسن منطقه آهوان، خاور سمنان، مورد بحث قرار گرفته است. سنگ های مورد مطالعه، شامل گدازه های آتشفشانی بازیک-حدواسط، اسیدی و دایک، همراه با میان لایه های سنگ آهک نومولیت دار، رسوبات کم عمق، هیالوکلاستیت و برش هیالوکلاستیک هستند. گدازه های بازیک-حدواسط در زیر و گدازه های ریولیتی همراه با گدازه های آندزیتی در بالای سری آتشفشانی، برونزد دارند که معرف ولکانیسم دوگانه است. به نظر می رسد که فعالیت های آتشفشانی ائوسن، در محدوده مورد مطالعه، در محیط کم عمق آب دریا تا محیط خشکی رخ داده است. براساس بررسی های پتروگرافی، سنگ های آتشفشانی، دارای ترکیب بازالت، آندزیت بازالتی، آندزیت، داسیت، ریولیت و توف های اسیدی اند. انواع گدازه ای، دارای بافت فیریک تا آفیریک بوده و انواع فیریک دارای فنوکریست های پلاژیوکلاز، اوژیت و هورنبلند هستند. گدازه ها دارای خمیره هیالومیکرولیتیک، میکروکریستالین و دایک ها دارای خمیره اینترگرانولار هستند. منطقه-بندی نامتعادل و بافت غربالی در فنوکریست های پلاژیوکلاز و خمیره شیشه ای نامتجانس را شاید بتوان با پدیده اختلاط ماگمایی توجیه نمود. بررسی آنالیزهای شیمیایی این سنگ ها، حکایت از روندهای ماگمایی کالک آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی دارد. نمودارهای عنکبوتی عناصر فرعی و کمیاب بهنجارشده، نشان از غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سبک و تهی شدگی واضح از عناصر نیوبیوم و تیتان را دارند. در نمودارهای تکتونوماگمایی، این نمونه ها در محیط کششی اولیه پشت کمان، ترسیم شده اند. به نظر می رسد که، ذوب بخشی گوه گوشته ای تعدیل شده، در بالای صفحه فرورونده، منشأ ماگمای والد در این محدوده بوده که تحت تأثیر سیالات-مذاب ناشی از ذوب بخشی رسوبات بالای صفحه فرورونده، غنی شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
97 - ژنز تورمالين در سنگ¬هاي دگرگوني و ماگمايي منطقه گشت رودخان (مجموعه دگرگوني گشت، باختر رشت)
مريم محمدي محسن نصرآبادی عباس آسیابانها کاظم قليزادهمجموعه دگرگوني گشت در ارتفاعات تالش (باختر البرز) برونزد دارد. اين مجموعه عمدتاً متشکل از سنگهاي متاپليتي و گرانيتي است. تورمالين، فاز فرعي متدوال اين سنگها مي باشد. در نمونههاي شيستي، تورمالين های دراويتي با هسته-بندي فراوان و اندازه ريز، منطقه بندي ترکيبي نشان مي د أکثرمجموعه دگرگوني گشت در ارتفاعات تالش (باختر البرز) برونزد دارد. اين مجموعه عمدتاً متشکل از سنگهاي متاپليتي و گرانيتي است. تورمالين، فاز فرعي متدوال اين سنگها مي باشد. در نمونههاي شيستي، تورمالين های دراويتي با هسته-بندي فراوان و اندازه ريز، منطقه بندي ترکيبي نشان مي دهند. تورمالين دراويتي نمونه هاي گنيسي، درشت تر و همگن مي باشند. در نمونههاي ميگماتيتي، تورمالين منحصر به هر دو بخش لوکوسوم و ملانوسوم است. تورمالينهاي قهوهاي موجود در ملانوسوم گارنتدار، داراي ترکيب مگنزيوفوئيتيت بوده و مانند ساير فازهاي ملانوسوم، ماهيت تفالهاي دارند، اما تورمالين دراويتي موجود در ملانوسوم عاري از گارنت، به صورت درشت و با چندرنگي سبز بر روي بيوتيتها رشد کردهاند. ترکيب تورمالين لوکوگرانيتها، شورليتي است که به سمت حاشيه دراويتي مي گردد. انواع مختلفي از جانشيني در ترکيب تورمالين مجموعه گشت مشاهده مي شود. با توجه به شاخص هاي ترکيبي، تورمالين متاپليت ها عمدتاً تحت شرايط دگرگوني تشکيل شده اند درحالي که انواع موجود در لوکوگرانيت ها در شرايط ماگمايي به وجود آمده اند. احتمالاً سيالات بوردار مجموعه گشت در درجات بالاي دگرگوني، ضمن کاهش دماي ساليدوس گرانيتآب دار، تسهيل فرآيند ميگماتيتزايي را به دنبال داشته است. افزون بر اين، عنصر بور با کاهش ويسکوزيته لوکوسوم، تحرک پذيري و جدايش راحتتر مذاب از ملانوسوم و تشکيل لوکوگرانيتهاي هم جوار را فراهم کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
98 - بیلان هیدروژئولوژیکی تالاب برم¬شور در شهرستان هفتکل، استان خوزستان
فرزاد اکبری رحیم باقری آرش ندریتالاب ها مهم ترين و درعینحال آسيب پذيرترين منابع زيست محيطي جهان محسوب مي شوند. اين اكوسيستم های آبي از لحاظ ذخيره-سازي آب براي كشاورزي، تغذيه چشمه ها و آب هاي زيرزميني و از دیدگاه اکولوژی از اهميت بالایی برخوردار مي باشند. بنابراین جهت حفظ و پایداری تالاب ها، مدیریت أکثرتالاب ها مهم ترين و درعینحال آسيب پذيرترين منابع زيست محيطي جهان محسوب مي شوند. اين اكوسيستم های آبي از لحاظ ذخيره-سازي آب براي كشاورزي، تغذيه چشمه ها و آب هاي زيرزميني و از دیدگاه اکولوژی از اهميت بالایی برخوردار مي باشند. بنابراین جهت حفظ و پایداری تالاب ها، مدیریت صحیح و اصولی آنها اهمیت داشته و نیاز به مطالعات مختلف هیدروژئولوژی و هیدرولوژی دارد. تالاب برم شور یکی از مهم ترین تالاب های استان خوزستان بوده که جهت مصارف مختلف شرب و کشاورزی استفاده می شود. این تالاب در بین سازند تبخیری گچساران قرار گرفته است. هیچ منبع تغذیه کننده دائمی سطحی در اطراف تالاب وجود ندارد و از طرفی دیگر با توجه به خشکسالی های اخیر و کمبود شدید منابع آب، این تالاب در طول سال دارای آب می باشد. تاکنون هیچ گونه مطالعه ای بر روی این تالاب انجام نشده است. جهت تعیین منشا و منبع اصلی تغذیهکننده این تالاب نیاز به محاسبه بیلان هیدروژئولوژیکی می باشد. در این راستا نقشه هم عمق آب تالاب، تغییرات تراز سطح آب تالاب در طول یک سال به طور ماهانه، حوضه آبگیر آن و پارامترهای مختلف ورودی و خروجی بیلان محاسبه گردید. حداکثر عمق این منبع آبی مهم با توجه به اندازه گیری انجام شده در دوره آماری فصل خشک (شهریور) در حدود 3 متر بوده است. بررسی خصوصیات هیدرژئولوژیکی و بیلان آبی تالاب نشان داد که بیلان آبی تالاب برم شور مثبت می باشد بهطوریکه سالانه 10912متر مکعب آب وارد تالاب می شود که نشانگر وجود یک منبع تغذیه کننده زیرزمینی به تالاب است. بنابراین ضمن ارزیابی توسعه کارست منطقه و با توجه به مطالعات ایزوتوپی و ارتباط هیدرولیکی، تاقدیس آهکی آسماری محتمل ترین منشا تغذیهکننده تالاب برم شور در نظر گرفته شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
99 - ترکیب الگوریتم خوشه¬بندی Fuzzy c-means با شبکه عصبی پرسپترون چند لایه برای افزایش دقت تخمین غلظت عناصر ژئوشیمیایی، مثال موردی – محدوده شرقی کانسار مس پورفیری سوناجیل
محرم جهانگیری سیدرضا قوامی ریابی بهزاد تخم¬چیروش های شناسایی الگو توانایی کشف روابط پنهان موجود در بین داده های اکتشافی را دارند و با بهره-گیری از این روش ها، الگوی پراکندگی ژئوشیمیایی حاکم بر عناصر در محدوده مورد مطالعه قابل شناسایی و تعمیم است. یکی از روش های شناسایی الگو، شبکه عصبی چند لایه است که در تخمین غل أکثرروش های شناسایی الگو توانایی کشف روابط پنهان موجود در بین داده های اکتشافی را دارند و با بهره-گیری از این روش ها، الگوی پراکندگی ژئوشیمیایی حاکم بر عناصر در محدوده مورد مطالعه قابل شناسایی و تعمیم است. یکی از روش های شناسایی الگو، شبکه عصبی چند لایه است که در تخمین غلظت عناصر ژئوشیمیایی در مطالعات معدنی استفاده می شود و دقت قابل قبولی ارائه می نماید. در این مطالعه، روش شبکه عصبی چند لایه بهعنوان تخمینگر انتخاب شده و با 1755 نمونه سنگی آنالیز شده با روش ICP، طراحی تخمینگر انجام پذیرفته است. در تحلیل ها برای بالا بردن دقت تخمین شبکه عصبی از الگوریتم خوشه بندی FCM استفاده شده است. پس از شناسایی تعداد خوشه بهینه موجود در داده های ژئوشیمیایی، اقدام به خوشه بندی شده و مجموعه داده برای طراحی تخمینگر ها از داده های خوشه بندی شده انتخاب شد. نتایج بهدستآمده نشان داد که استفاده از داده های خوشه بندی شده، دقت تخمین را 13 درصد افزایش داده و میانگین دقت تخمینگرهای عناصر ژئوشیمیایی که در حالت استفاده از کل داده ها برابر 75 درصد بود به 88 درصد افزایش یافته است. عناصری با دقت های پایین در حالت استفاده از کل داده ها، در حالت استفاده از داده های خوشه بندی شده افزایش قابل ملاحظه ای از خود نشان داده و خطای تخمین (MSE) در حالت استفاده از داده های خوشه بندی به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کرده است و میانگین خطا از مقدار 079/0 با کاهشی 3 برابری به 025/0 رسیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
100 - دولومیت¬ها و برش¬ها¬ در معدن فلوئوریت کمرپشت، سازند الیکا، البرز مرکزی
مهشید مهدوی بهنام شفیعی آرش امینی میثم رسولیکانی سازی فلوئوریت در معدن کمرپشت، شرق البرز مرکزی، عمدتاً در سنگ های آهک دولومیتی سازند کربناته الیکا رخ داده است. هدف از این پژوهش شناسایی انواع دولومیت ها و برش ها بر پایه مطالعات میکروسکوپی (نور عبوری و نور کاتدولومینسانس) و ساخت و بافت کانسنگ برای دست یابی به ال أکثرکانی سازی فلوئوریت در معدن کمرپشت، شرق البرز مرکزی، عمدتاً در سنگ های آهک دولومیتی سازند کربناته الیکا رخ داده است. هدف از این پژوهش شناسایی انواع دولومیت ها و برش ها بر پایه مطالعات میکروسکوپی (نور عبوری و نور کاتدولومینسانس) و ساخت و بافت کانسنگ برای دست یابی به الگوهای احتمالی تشکیل آ ن ها با هدف کاربرد در ژنز این کانسار بوده است. بهکارگیری روش های مذکور و ارتباط زمانی و مکانی دولومیت ها با فلوئوریت منجر به شناسایی دو گروه عمده (1) دولومیکرایت های فاقد لومینسانس قبل از کانی سازی موجود در زمینه سنگ آهک دولومیتی میزبان و (2) دولومیکرواسپارایت-دولواسپارایت های با لومینسانس قرمز تا نارنجی-زرد همراه و همزاد با کانی سازی در معدن فلوئوریت کمرپشت گردید. دولومیکرایت های قبل از کانی سازی با منشاء دیاژنتیک از نوع تدفینی کم ژرفا تا ژرف معرفی شدند، در حالی که دولومیکرواسپارایت ها و دولواسپارایت های همراه و همزاد با کانی سازی، محصول تبلور مجدد دولومیکرایتهای اولیه سنگ میزبان و یا نهشته شدن از محلول های گرمابی (شوراب های حوضه ای) مسبب دگرسانی دولومیتی تفسیر شدند. برش های انحلالی-ریزشی و گسلی در مقایسه با برش های دیاژنتیک سیمای غالب کانی سازی در معدن کمرپشت بودند که به عنوان شواهدی بر منشأ دیرزاد کانی سازی فلوئوریت در زون های پُرعیار معدن کمرپشت قلمداد شدند و احتمالاً حاصل عملکرد فرآیندهای بعد از دیاژنز (تکتونیک و شوراب های حوضه ای) بر سنگ های آهکی دولومیتی و واحدهای سنگی پوشاننده آنها (سنگ های تخریبی گروه شمشک) می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
101 - مطالعه عوامل موثر بر کانه¬زایی معدن مس- طلای پورفیری- اپی¬ترمال سوناجیل، با استفاده از مطالعات سنجش ازدور، کانی¬شناسی و زمین¬شیمی
محمد معانی جو طیبه رمضانی سعید علیپوربه منظور شناسایی عوامل موثر بر کانی سازی معدن مس- طلای پورفیری- اپی ترمال سوناجیل به بررسی سنجش از دور، کانی شناسی و زمین شیمی پرداخته شد. بعد از حذف پوشش گیاهی توسط روش شاخص بهنجار شده پوشش گیاهی و اثرات بازتابش خورشیدی، خطای دستگاهی و اثرات توپوگرافی و آلبدو توسط روش أکثربه منظور شناسایی عوامل موثر بر کانی سازی معدن مس- طلای پورفیری- اپی ترمال سوناجیل به بررسی سنجش از دور، کانی شناسی و زمین شیمی پرداخته شد. بعد از حذف پوشش گیاهی توسط روش شاخص بهنجار شده پوشش گیاهی و اثرات بازتابش خورشیدی، خطای دستگاهی و اثرات توپوگرافی و آلبدو توسط روش لاگ بازماندی (LR)، روش های نسبت باندی (BR)، ترکیب کاذب رنگی (FCC)، تحلیل مولفه اصلی (PCA) و فیلترینگ تطبیق یافته تنظیم اختلاط (MTMF) برای شناسایی زون های دگرسانی اصلی منطقه مورد مطالعه به کار رفت و دگرسانی های فیلیک، آرژیلیک پیشرفته و پروپلیتیک آشکار شدند. دگرسانی های مذکور توسط مطالعات کانی شناسی تایید شدند. همچنین بررسی زمین شیمی نمونه کل توده پورفیری سوناجیل ترکیب میکرودیوریتی و شوشونیتی و پس از کوهزایی بودن معدن سوناجیل را مشخص کرد. در پایان، اختلاف تراکم گسلش، ترکیب ماگمای منشا و عمق کانه زایی از عوامل موثر بر کانه زایی معدن سوناجیل ذکر شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
102 - قطعهبندی پهنه¬ی گسله شتری با استفاده از تحلیل¬های ساختاری، ریخت زمین ساختی، لرزهای و فرکتالی
مرتضی موسوی راضیه عباس پور محمود رضا هیهاتپهنه ی فعال گسله شتری (در پایانه ی شمالی گسل نایبند)، دارای سازوکار معکوس با مؤلفه ی امتدادلغز راستگرد است. مطالعه تصاویر ماهواره ای، عدم یکپارچگی گسل و قطعه- قطعه بودن آن را نشان می دهد. در این پژوهش، قطعهبندی گسل براساس ناپیوستگی هندسی انجام و دو قطعه ی شمالی(امتدا أکثرپهنه ی فعال گسله شتری (در پایانه ی شمالی گسل نایبند)، دارای سازوکار معکوس با مؤلفه ی امتدادلغز راستگرد است. مطالعه تصاویر ماهواره ای، عدم یکپارچگی گسل و قطعه- قطعه بودن آن را نشان می دهد. در این پژوهش، قطعهبندی گسل براساس ناپیوستگی هندسی انجام و دو قطعه ی شمالی(امتدادN40W) و جنوبی(امتداد N20W) معرفی گردید که کلیه قطعات سازوکار معکوس با مؤلفه ی امتدادلغز راستگرد دارند. در میزان ارزیابی فعالیت گسل، با تکیه بر ابعاد فرکتالی زمینلرزهها (Ds= 1/60, DN=1/73) و شکستگی ها (Ds=0/43, DN=0/68)، و شاخصه های ریخت زمین ساختی از قبیل شاخص شیب رودخانه(SLs=1703/27 , SLN=1526/7)، سینوسیته ی کانال رودخانه (SS=1/24 , SN=1/27)، سینوسیته ی پیشانی کوهستان (Smfs=1/1 , SmfN=1/07) ، نسبت V(Vs=0/7 , VN=0/9) و داده های ساختاری و لرزه ای، قطعه جنوبی بهعنوان فعال ترین بخش معرفی می شود. بیش ترین فراوانی زلزله های ثبتشده و بزرگترین زلزله دستگاهی ثبت شده با بزرگای 4/7 ریشتر مربوط به قطعه ی جنوبی است، که نشاندهندهی پتانسیل بالای لرزه خیزی گسل در این قطعه می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
103 - ماگماتیسم فرورانش جزایر کمانی کرتاسه پسین در لبه شمالی ایران مرکزی، جنوبغرب سبزوار
الهام میرزاکاظمی حبیب قاسمی فردین موسیوند ویلیام گریفیندر لبه شمالی زون ایران مرکزی در جنوب غرب سبزوار، توالی ضخیمی از سنگ های آذرین-رسوبی به سن کرتاسه پسین برونزد دارد. سنگهای آذرین شامل انواع خروجی (تراکیآندزیت، داسیت و ریولیت) و نفوذی نیمه عمیق (گابرو، گابرودیوریت، دیوریت و گرانیت) هستند. این سنگهای آذرین، ویژگی های ز أکثردر لبه شمالی زون ایران مرکزی در جنوب غرب سبزوار، توالی ضخیمی از سنگ های آذرین-رسوبی به سن کرتاسه پسین برونزد دارد. سنگهای آذرین شامل انواع خروجی (تراکیآندزیت، داسیت و ریولیت) و نفوذی نیمه عمیق (گابرو، گابرودیوریت، دیوریت و گرانیت) هستند. این سنگهای آذرین، ویژگی های زمین شیمیایی سنگ های ماگمایی پهنه-های فرورانش جزایر کمانی را دارند و در نمودارهای تمایز محیط زمینساختی در این قلمرو قرار می گیرند. ماگمای مادر این سنگها دارای سرشت تولئیت جزایر کمانی بوده و از ذوب بخشی یک منشأ گوشتهای تهی شده اسپینل لرزولیتی در خلال بسته شدن حوضه اقیانوسی نئوتتیس سبزوار در کرتاسه پسین حاصل شده است. این منشأ گوشتهای تهی شده تحت تأثیر سیال های متاسوماتیک حاصل از آب زدایی ورقه اقیانوسی فرورانده شده نئوتتیس قرار داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
104 - ارزیابی نهشتههای منسوب به سازند گورپی بر مبنای نانوفسیل¬های آهکی واقع در جنوب غرب بروجن، استان چهار محال و بختیاری
سعیده سنماری فریبا فروغینانوفسیل های آهکی از گروه هاي فسیلی مفید در تعیین سن نسبی نهشته هاي کرتاسه هستند. در این مطالعه 445 متر از ضخامت سازند گورپی واقع در ناودیس کوه سبز در جنوب غرب بروجن بر اساس نانوفسیل های آهکی مورد بررسی قرارگرفت. بررسی نانوفسیل های آهکی در این نهشته ها منجر به تشخیص 20 أکثرنانوفسیل های آهکی از گروه هاي فسیلی مفید در تعیین سن نسبی نهشته هاي کرتاسه هستند. در این مطالعه 445 متر از ضخامت سازند گورپی واقع در ناودیس کوه سبز در جنوب غرب بروجن بر اساس نانوفسیل های آهکی مورد بررسی قرارگرفت. بررسی نانوفسیل های آهکی در این نهشته ها منجر به تشخیص 20 جنس و 37 گونه شد. در این مطالعه، بر اساس پراکندگی شاخص های نانوفسیلی، هفت زون زیستی تعیین شد که شامل زون های زیر می باشد: Calculites obscurus Zone (CC17/ late Santonian- early Campanian), Aspidolithus parcus Zone (CC18/ early Campanian), Calculites ovalis Zone (CC19/ late Early Campanian), Ceratolithoides aculeus Zone (CC20/ late Early Campanian), Quadrumsi ssinghii Zone (CC21/ early Late Campanian), Quadrum trifidum Zone (CC22/ late Late Campanian), Tranolithus phacelosus Zone (CC23/ latest Campanian-early Maastrichtian) که با بخش فوقانی زون NC17 تا زون NC20 و زون زیستی UC13 - UC17 مطابقت دارد. بر این اساس سن محدوده مورد مطالعه از اواخر سانتونین پسین/ کامپانین پیشین تا اواخر کامپانین پسین/ ماستریشتین پیشین پیشنهاد می شود. مطالعه سازند گورپی در برش ناودیس کوه سبز نشان می دهد رسوبگذاری این سازند در اواخر سانتونین پسین/ کامپانین پیشین آغاز شده و تا اواخر کامپانین پسین/ ماستریشتین پیشین ادامه داشته است. سپس با کاهش عمق حوضه رسوبی نهشته های متعلق به سازند تاربور بهصورت تدریجی بر روی سازند گورپی گذاشته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
105 - تحلیل رژیم تنش در مخزن هیدروکربوری و پایداری دیواره چاه در میدان شاه دنیز، حوضه خزر
پروانه علیزاده سعید محمد حسنپور صدقی علی کدخدائی ملک محمد گیتیناپایداری دیواره چاه یکی از مشکلات اساسی در عملیات حفاری چاههای نفت و گاز است. تحلیل و پیشبینی ناپایداری دیواره چاه از اهمیت ویژهای برخورداراست. از موارد دارای اهمیت در ناپایداری مشخص کردن رژیم تنشی و اندازهگیری مقدار تنش ها می باشد. این مطالعه در یکی از میدانهای ح أکثرناپایداری دیواره چاه یکی از مشکلات اساسی در عملیات حفاری چاههای نفت و گاز است. تحلیل و پیشبینی ناپایداری دیواره چاه از اهمیت ویژهای برخورداراست. از موارد دارای اهمیت در ناپایداری مشخص کردن رژیم تنشی و اندازهگیری مقدار تنش ها می باشد. این مطالعه در یکی از میدانهای حوضه خزر جنوبی در ایران انجام شده است. و رژیم تنشی فشارشی در میدان مورد مطالعه با توجه به مشاهدات تکتونیکی بزرگ مقیاس و نشانههای تنش ناحیهای شناسایی شده است. با داده های صوتی و چگالی و فشار منفذی پیشبینی شده از روش ایتون، بزرگی تنشهای برجا مورد محاسبه قرار گرفته است. این مطالعه تاثیر شیب و آزیموت را روی ناپایداری چاه در رژیم گسلی فشارشی ارائه میدهد. در این مطالعه برای محاسبه پایداری در آزیموت و شیبهای مختلف از معیار گسیختگی اصلاح شده لید استفاده شده است.مطالعه پایداری در این میدان توسط نرم افزار STABview انجام شده است و نتایج نشان می دهد که پایداری در امتداد آزیموت تنش افقی حداکثر (NE-SW) مشکلات کمتری نسبت به سایر جهات دارد. در یک مسیر نزدیک به جهت تنش افقی حداقل، چاه قائم بیشترین پایداری را دارد. اما در جهت نزدیک به جهت تنش افقی حداکثر چاه افقی بهترین گزینه می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
106 - تعیین منشا سیال کانه¬ساز در کانسار روی و سرب گل¬زرد، الیگودرز با استفاده از مطالعات زمین شیمیایی و میانبارهای سیال
علیرضا زراسوندی منا صامتی زهرا فریدونی محسن رضایی هاشم باقریکانسار روی و سرب گل زرد در شمال شرق شهرستان الیگودرز (استان لرستان)، در فیلیت ها و ماسهسنگهای تریاس بالایی- ژوراسیک در زون ساختاری سنندج سیرجان رخنمون دارد. کانه زایی در این کانسار شامل اسفالریت، گالن و کالکوپیریت است که عمدتاً در امتداد رگه های کوارتزی قرارگرفتهاند. أکثرکانسار روی و سرب گل زرد در شمال شرق شهرستان الیگودرز (استان لرستان)، در فیلیت ها و ماسهسنگهای تریاس بالایی- ژوراسیک در زون ساختاری سنندج سیرجان رخنمون دارد. کانه زایی در این کانسار شامل اسفالریت، گالن و کالکوپیریت است که عمدتاً در امتداد رگه های کوارتزی قرارگرفتهاند. دو افق کانه زا، فیلیت های با کانه زایی بالا و ماسه سنگ های دگرگونشده با کانه زایی اندک می باشند. مطالعات کانیشناسی نشان میدهد که گالن، اسفالریت و کالکوپیریت کانه های فلزی و کوارتز نیز مهم ترین کانی باطله در کانسار مورد مطالعه میباشد. شواهد نشان میدهد کانه زایی در کانسار گل زرد، همزاد و دیرزاد میباشد. بارزترین الگوی ساختاری در منطقه، کانه زایی چینهکران است .هدف از انجام این مطالعه، تعیین نوع و ویژگی های سیال کانه ساز در تفکیک افق های کانه زا بعلاوه تعیین منشا سیال کانه ساز در کانسار گل زرد میباشد. غنیشدگی LREE، (La/Lu میانگین 8/4) و بی هنجاری مثبت Eu (میانگین 67/1) شرایط کاهشی و سیال گرمابی را نشان میدهد. داده های میانبار سیال دمای همگنشدگی °C5/199-139، شوری (wt%equ.NaCl) 38/30-21/5 و چگالی (gr/cm3) 1/1-9/0 را در کانسار نشان میدهد. بررسی سیر تکاملی سیال، نشاندهنده اختلاط همدمای سیالات در حین کانه زایی است که شامل اختلاط سیالات گرمابی با آب دریا و همچنین آب جوی میباشد. میتوان گفت، خروج سیال گرمابی از عمق، ورود به محیط دریایی و کاهش دما در اثر اختلاط با آب دریا، بالاآمدن تا نزدیک سطح آب دریا، ورود به رسوبات دریایی و چرخش در فضاهای خالی این رسوبات و سپس، آبشویی فلزات از رسوبات و تهنشست آنها در امتداد فضاهای خالی و رگههای کوارتزی صورت گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
107 - زمین¬شناسی، ژئوشیمی و الگوی تشکیل کانه¬زایی آهن¬ در توالی آتش¬فشانی- رسوبی ژوراسیک کانسار داش¬آغل، شمال شرق بوکان، پهنه سنندج- سیرجان
سجاد مغفوری مهدی موحدنیا مهدی مرادیکانه زایی آهن در کانسار داش آغل در شمال شرق شهرستان بوکان، در توالی آتشفشانی-رسوبی ژوراسیک رخ داده است. سنگ میزبان کانه زایی در این کانسار ماسه سنگ و توف های کربناته می باشند. با توجه به ژئومتری و ساخت و بافت ماده معدنی، دو تیپ کانه زايی در منطقه قابل تشخيص است. کانه زا أکثرکانه زایی آهن در کانسار داش آغل در شمال شرق شهرستان بوکان، در توالی آتشفشانی-رسوبی ژوراسیک رخ داده است. سنگ میزبان کانه زایی در این کانسار ماسه سنگ و توف های کربناته می باشند. با توجه به ژئومتری و ساخت و بافت ماده معدنی، دو تیپ کانه زايی در منطقه قابل تشخيص است. کانه زايی تيپ اوليه که کانه زايی اصلی، اولیه و عمده در منطقه بوده و هم روند با لايهبندی سنگ میزبان است. ماده معدنی در این نوع کانه زایی با بافتهای تودهای، لامينه، دانهپراکنده همراه با سيليس، توف و آهک می باشد. کانی شناسی کانسنگ شامل هماتیت، مگنتیت، لیمونیت و گوتیت بوده و بهصورت پراکنده کانی پیریت نیز مشاهده شده است. کانی های گانگ از جمله کوارتز، کلسیت، کلریت و فلدسپار ماده معدنی را همراهی می کند. کانهزايی نوع دوم، شامل مجموعه ای از رگه های ثانویه و قطع کننده لایه بندی سنگ میزبان می باشد که در راستای گسلهای نرمال تشکیل شده بافت ماده معدنی شامل برشی و رگه-رگچه ای است. با توجه به مجموع ويژگی های شاخص کانه زایی در کانسار داش آغل از قبيل جايگاه خاص چينه ای، ژئومتری ماده معدنی، بافت، توالی پاراژنتيک کانی ها و کانه ها و ويژگیهای ژئوشیمیایی، کانسار آهن داش آغل يک نهشته چينه سان، با ميزبان ماسه سنگ- توف کربناتی هست که در توالی آتش فشانی-رسوبی ژوراسیک و در يک حوضه کمعمق تشکيل شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
108 - کاربرد مدل EPM در ارزیابی فرسایش خاک (مطالعه موردی، حوزه شازند)
علیمحمد رجبی عادل یاوری حمیدرضا سلوکیدر این مقاله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی با دقت10×10 متر، حوضه آبریز شازند شبیه سازی و پارامترهای مختلف مورد نیاز بهصورت لایه های رقومی در محیط ArcGIS تعریف شده است. سپس با استفاده از مدل EPM نقشه پهنه بندی فرسایش این حوضه در محدوده سد ساوه تهیه و میزان تول أکثردر این مقاله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی با دقت10×10 متر، حوضه آبریز شازند شبیه سازی و پارامترهای مختلف مورد نیاز بهصورت لایه های رقومی در محیط ArcGIS تعریف شده است. سپس با استفاده از مدل EPM نقشه پهنه بندی فرسایش این حوضه در محدوده سد ساوه تهیه و میزان تولید رسوب سالیانه آن برآورد شده است. در ادامه، خروجی حاصل از مدل با روش هیدرومتری مقایسه شده است. بر اساس نتایج حاصل از مدل EPM، میزان تولید رسوب سالیانه در ایستگاه های پل دوآب، بازنه، توره و شازند به ترتیب برابر با 81/288103، 83/18963، 2/43079 و 76/20583 و مطابق با روش هیدرومتری به ترتیب معادل با 42/335285، 42/23937، 09/36459 و 69/42781 تن در سال پیش بینی می شود. مقایسه نتایج حاصل از مدل EPM با روش هیدرومتری در ایستگاههای پل دوآب، توره، شازند و بازنه به ترتیب 86، 82، 48 و 79 درصد هم خوانی نشان می دهد. ارزیابی ها نشان می دهد که مدل EPM در برآورد حداکثر رسوب سالیانه از دقت قابل قبولی برخوردار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
109 - منشأ سیال کانه¬ساز و عوامل مؤثر در ته¬نشست طلا در کانسار داشکسن (شمال¬خاور قروه): شواهد ساختاری، ریزدماسنجی و ایزوتوپ¬های پایدار O-H
محمد مرادی زهرا اعلمی نیا ابراهیم طالع فاضل رضا علیپورخطواره ماگمایی قروه-تکاب، در میان پهنه های ارومیه-دختر و سنندج-سیرجان، مهم ترین معادن طلا مانند داشکسن و زرشوران را در بردارد. کانسار داشکسن در استان کردستان قرار گرفته است و یکی از بزرگترین کانسارهای طلا در سطح خاورمیانه است. داسیت پورفیری و برش عمدتا میزبان طلا هستند أکثرخطواره ماگمایی قروه-تکاب، در میان پهنه های ارومیه-دختر و سنندج-سیرجان، مهم ترین معادن طلا مانند داشکسن و زرشوران را در بردارد. کانسار داشکسن در استان کردستان قرار گرفته است و یکی از بزرگترین کانسارهای طلا در سطح خاورمیانه است. داسیت پورفیری و برش عمدتا میزبان طلا هستند. برخلاف مطالعات تفصیلی گذشته، هنوز در ارتباط با ژنز داشکسن اختلاف نظر وجود دارد. در اینجا منشا و تکامل سیالات کانسارساز را به کمک بررسی های میانبار سیال و ایزوتوپ های پایدار نشان می دهیم. در داشکسن، برش و کانه زایی توسط گسل های پرشیب با روند شمال شمال خاور-جنوب جنوب باختر تحمیل شده است. و منطقه معدنی داشکسن در یک پهنه برشی حاصل از عملکرد دو گسل راستگرد قرار گرفته است. نواحی دگرسانی در سطح، فیلیک، سیلیسی، تورمالینی، آرژیلیک و کمتر پروپلیتیک هستند. کانی های سولفیدی عبارتند از پیریت، مارکازیت، آرسنوپیریت، استیبنیت، کالکوپیریت و کمتر بورنیت، اسفالریت، گالن همراه با کوارتز، تورمالین، سریسیت، کلسیت و کلسدونی. نتایج اندازه گیری میکروترمومتری یک بازه ای از درجات همگن شدگی بین 183 تا 260 درجه سانتی گراد با شوری 97/15 تا 06/17 درصد را نشان می دهد. ترکیب ایزوتوپ اکسیژن کوارتز و تورمالین به ترتیب در محدوده 6/6 تا 9/9 و 5/8 تا 3/12 پرمیل و مقدار دوتریم فلوید کوارتز و تورمالین بترتیب بین 51- تا 81- و 93- تا 111- پرمیل می باشد. در ادغام با مطالعات گذشته، همه این اطلاعات یک مهاجرت از یک سامانه طلای پورفیری (مرحله 1) با منشا ماگمایی را به گرمابی کم-سولفید (مرحله 3) پیشنهاد می کنند. مرحله 2 در طول ریزش و فوران دهانه آتشفشان رخ داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
110 - بررسی رخداد کانه¬زایی در کانسار مس آبگاره، جنوب دامغان: براساس شواهد زمین¬شناسی، کانی¬شناسی و زمین¬شیمی
راضیه مهابادی محمد حسنپور صدقینوار آتشفشانی-رسوبی طرود-چاه شیرین در جنوب فروافتادگی کویر چاه جم (جنوب شرق دامغان)، میزبان رخدادها و ذخایر معدنی بی شماری همچون سرب و روی، مس، نقره و طلا است که کانسار مس آبگاره در بخش شمال شرقی این نوار قرار دارد. محدوده کانسار از نظر سنگ شناسی شامل سنگ های آتشفشانی أکثرنوار آتشفشانی-رسوبی طرود-چاه شیرین در جنوب فروافتادگی کویر چاه جم (جنوب شرق دامغان)، میزبان رخدادها و ذخایر معدنی بی شماری همچون سرب و روی، مس، نقره و طلا است که کانسار مس آبگاره در بخش شمال شرقی این نوار قرار دارد. محدوده کانسار از نظر سنگ شناسی شامل سنگ های آتشفشانی با ترکیب آندزیت، آندزیت بازالتی و بازالت و به مقدار کمتر آذرآواری (کریستال توف) به سن ائوسن میانی-بالایی می باشد. ماهیت این سنگ ها، کالک-آلکالن غنی از پتاسیم تا شوشونیتی است که از دید جایگاه زمین ساختی، در موقعیت کمان ماگمایی مرتبط با پهنه فرورانش قرار می گیرند. براساس مشاهدات صحرایی و مطالعات کانه نگاری، کانه زایی در دو مرحله هیپوژن و سوپرژن و هوازدگی صورت گرفته است. کانه های زون هیپوژن عموماً پیریت، کالکوپیریت و بورنیت می باشند؛ درحالیکه کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت و کریزوکولا به عنوان کانی های اصلی زون سوپرژن مطرح هستند. شکستگی های حاصل از عملکرد گسل ها در سنگ هاي منطقه، محل مناسبی برای نفوذ محلولهای گرمابی ایجاد کرده است و کنترل کننده اصلی کانی سازی محسوب می شوند. مطالعات زمین شیمیایی نشان می دهد که عنصر مس بیشترین همبستگی را با نقره دارد. این در حالی است که این عنصر کانی مستقلی تشکیل نداده است و احتمالاً در شبکه کانی های مس دار، جایگزین مس شده است. سنگ های آتشفشانی مورد مطالعه در نمودار به هنجار شده نسبت به کندریت و گوشته اولیه دارای غنی شدگی قابل ملاحظه ای از عناصرLREE و LILE نسبت بهHREE وHFSE و بی هنجاری منفی از عناصر Ti و Nb هستند. بر اساس نمودارهای مربوطه، سنگ های منطقه مورد مطالعه از گوشته غنی شده منشاء گرفته و تبلور تفریقی نقش اساسی را در تحول سنگ ها بر عهده داشته است. بر پایه مجموعه شواهد سنگ شناسی، کنترل ساختاری کانی سازی، نوع دگرسانی و گسترش آن و کانی شناسی ساده می توان نتیجه گرفت که کانه زایی در محدوده آبگاره مربوط به یک سامانه واحد کانه زایی است که در ارتباط با تکامل سیالات گرمابی کانه دار، سبب تشکیل کانه زایی رگه ای مس شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
111 - زون بندی ژئومکانیکی سازندهای فراقان، زاکین و سرچاهان بر اساس مطالعات رسوبشناسی و مکانیک سنگی در یکی از میادین خلیج فارس
مهران کلهری هوشنگ مهرابی ابراهیم سفیداری حسن اشراقی بهنام واعظ لیواریمطالعات ژئومکانیکی در بحث های تحلیل پایداری چاه، تکمیل چاه، تعیین جهتیابی حفاری چاه، طراحی و اجرای شکاف هیدرولیکی، تولید شن و نشست در میدان های هیدروکربوری کاربرد اساسی دارد. پارامترهای مکانیک سنگی با تغییرات سنگ-شناسی دچار تغییر می شوند. در این مطالعه با به دست آوردن أکثرمطالعات ژئومکانیکی در بحث های تحلیل پایداری چاه، تکمیل چاه، تعیین جهتیابی حفاری چاه، طراحی و اجرای شکاف هیدرولیکی، تولید شن و نشست در میدان های هیدروکربوری کاربرد اساسی دارد. پارامترهای مکانیک سنگی با تغییرات سنگ-شناسی دچار تغییر می شوند. در این مطالعه با به دست آوردن پارامترهای مکانیک سنگی بهصورت پیوسته، برای سازندهای فراقان، زاکین و سرچاهان در یکی از میادین خلیج فارس، به خوشهبندی این پارامترها پرداخته شده است. نتایج خوشهبندی منجر به استخراج 6 خوشه با ویژگی های مکانیک سنگی متفاوت گردید. از طرفی با مطالعات سنگشناسی (رخساره ها، سیمان شدگی و دیاژنز) 5 رخساره با مشخصات سنگشناسی و سیمان شدگی متفاوت تعیین شده که شامل رخساره های ماسه سنگی کواتز آرنایتی و آرکوزی، شیلی، گلسنگ قرمز و کربناته می باشد. انطباق بین رخساره های رسوبی و ژئومکانیکی برقرار گردید. با توجه به مطالعات سنگشناسی و ژئومکانیکی، بازه عمقی مورد مطالعه به 7 بخش تقسیم شده و چگونگی تغییرات پارامترهای مکانیک سنگی با تغییرات لیتولوژی مورد بررسی قرار گرفته، و تأثیر تغییر در جنس سنگ، سیمان شدگی و فشردگی بر پارامترهای مکانیک سنگی مورد ارزیابی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
112 - کانهزایی طلای اپیترمال با سنگ میزبان کربناتی کاوند، جنوبغرب زنجان
نادیا پرتاک مسعود علیپوراصلمحدوده کاوند در جنوبغرب زنجان و در بخش سلطانیه از پهنه ایران مرکزی قرار دارد. توالیهای سنگی پرکامبرینپسین-کامبرینپیشین سنگ میزبان کانهزائی هستند، در این میان بخش عمده کانهزائی با سنگهای دولومیتی سازند سلطانیه همراه است. کانهزائی به شکلهای انبوههای، رگه-رگچهای أکثرمحدوده کاوند در جنوبغرب زنجان و در بخش سلطانیه از پهنه ایران مرکزی قرار دارد. توالیهای سنگی پرکامبرینپسین-کامبرینپیشین سنگ میزبان کانهزائی هستند، در این میان بخش عمده کانهزائی با سنگهای دولومیتی سازند سلطانیه همراه است. کانهزائی به شکلهای انبوههای، رگه-رگچهای و پرشدگی فضاهای خالی کارستی مشاهده میشود. دگرسانیهای اکسیدآهنی، کربناتی و سیلیسی در منطقه غالب است. هماتیت، اسپکیولاریت، طلا، کالکوپیریت، پیریت، کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت، گوتیت و لیمونیت کانی های معدنی، درحالیکه کوارتز، باریت، کلسیت و دولومیت کانی های باطله کانه زایی را تشکیل می دهند. آهن و طلا عناصر مهم کانسارساز در این منطقه هستند. مقدار متوسط آهن و طلا در کانهزایی کاوند بهترتیب 7/15 درصد (بیشینه 4/28 درصد) و 3/1 گرم در تن (بیشینه 6/14 گرم در تن) است. دادههای زمینشیمیایی همبستگی مثبت بالایی را میان طلا با نقره، آرسنیک، آنتیموان، مس، روی، کادمیم، و باریم نشان میدهد. مطالعات میانبارهای سیال بر روی کوارتز از نمونههایی با همیافتی کانیشناسی کوارتز+سولفید+طلا و اکسیدهایآهن+باریت+کوارتز+طلا متوسط درجه حرارت 84/277 درجهسانتیگراد و شوری 67/3 درصد وزنی معادل نمک طعام را ثابت میکند. کانهزائی بهاحتمال در فشار کمتر از 200 اتمسفر و عمق بیش از 700 متری تشکیل شده است. تجزیه میکروپروبی چندعنصری دانه های طلا از رسوبات بستر آبراهه ای نشان می دهد که در ترکیب طلای کاوند مقادیر طلا و نقره غالب است. مقایسه ترکیب شیمیایی ذرات طلای کاوند با آنهایی از انواع مختلف کانسارهای طلا، منشا اپیترمالی آنها را ثابت میکند. کانهزایی کاوند را میتوان یک کانسار طلای اپیترمال با سنگ میزبان کربناتی در نظرگرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
113 - نقش کنترلکنندههای ساختاری در هیدروژئوشیمی چشمه¬های تراورتن ساز منطقه آذرشهر، شمالغرب ایران
کریم تقی پور محمد مهدی خطیب محمودرضا هیهات عبدالرضا واعظی هیر اسماعیل شبانیاننهشته های تراورتن منطقه آذرشهر، واقع در شمالغرب ایران، یکی از مجموعه های منحصربهفرد تراورتن در دنیا می-باشد. فرایند نهشت تراورتن در حال حاضر نیز در تعدادی از چشمههای فعال تراورتن ساز ادامه دارد. در این پژوهش با تلفیق داده های ساختاری و تکتونیکی، مطالعات ژئوفیزیکی و مط أکثرنهشته های تراورتن منطقه آذرشهر، واقع در شمالغرب ایران، یکی از مجموعه های منحصربهفرد تراورتن در دنیا می-باشد. فرایند نهشت تراورتن در حال حاضر نیز در تعدادی از چشمههای فعال تراورتن ساز ادامه دارد. در این پژوهش با تلفیق داده های ساختاری و تکتونیکی، مطالعات ژئوفیزیکی و مطالعات هیدروژئوشیمیایی به مطالعه منشا آب و جایگاه چشمه های فعال تراورتن ساز پرداخته شد. نتایج حاصل از اندازهگیریهای برجا و تیپ تراورتن ها نشان داد که این چشمه ها از نوع ترموژن و با منشا هیدروترمال هستند. بررسی دیاگرام های هیدروژئوشیمیایی و نسبت های یونی نشان داد که تیپ آب چشمه ها از نوع کربناته کلسیک می باشد که در اثر اختلاط با آب های شور، میزان یون سدیم و کلر افزایش یافته است. مجاورت این نهشته ها با دریاچه ارومیه و بررسی نتایج حاصل از مطالعات ژئوفیزیک نشان داد که منشا این آب های شور، آب دریاچه ارومیه و یا شورابه های مرتبط با آن می باشد که از طریق سیستم های شکستگی هدایت شده و در پهنه های کششی بین گسل ها با سیالات هیدروترمال اشباع از بی کربنات اختلاط یافته اند. این پدیده نشان می دهد که هیدروژئوشیمی چشمه های مزبور تحت تاثیر آب دریاچه ارومیه و یا شورابه های مرتبط با آن در قاعده تراورتن ها میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
114 - شیمی بیوتیت، دما- فشارسنجی و بررسی نقش آلومینیم کل بیوتیت در تشخیص کانی زایی در توده گرانیتوئیدی تویه- دروار، جنوب باختر دامغان، البرز خاوری
آذین نادری حبیبالله قاسمی لمبرینی پاپادوپولوتوده گرانیتوئیدی تویه- دروار در 50 کیلومتری جنوب باختر دامغان در استان سمنان و در جنوب زون البرز خاوری واقع شده است. این توده در داخل واحدهای سنگی پالئوزوییک پیشین (شامل سازندهای باروت و لالون) نفوذ کرده است. بر اساس شواهد صحرایی و سنگ نگاری، این توده از مونزونیت، کوا أکثرتوده گرانیتوئیدی تویه- دروار در 50 کیلومتری جنوب باختر دامغان در استان سمنان و در جنوب زون البرز خاوری واقع شده است. این توده در داخل واحدهای سنگی پالئوزوییک پیشین (شامل سازندهای باروت و لالون) نفوذ کرده است. بر اساس شواهد صحرایی و سنگ نگاری، این توده از مونزونیت، کوارتز مونزونیت و مونزودیوریت تشکیل شده است. ترکیب کانیایی توده شامل پلاژیوکلاز، پتاسیم فلدسپار، کوارتز، بیوتیت و آمفیبول است. کانیهای فرعی آن را ایلمنیت، مگنتیت، زیرکن، آپاتیت، تیتانیت، پیریت و کانی های ثانویه را سریسیت، اپیدوت،کلسیت و کلریت تشکیل می دهند. بیوتیت سرشار از آهن، شاخصترین کانی آهن و منیزیم دار توده است که در محدوده بیوتیت های آلکالن و ناکوهزایی قرار میگیرد. میزان آلومینیم کل بیوتیت یک شاخص مهم برای تفکیک تودههای گرانیتوئیدی بارور از نابارور است. وجود رگههای معدنی از اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن و منگنز، فلوریت، باریت، سرب و روی در سنگ میزبان این توده نیز شاهدی بر راهگشا بودن ترکیب بیوتیت برای استفاده در بررسی توان کانه زایی این توده است. بهکارگیری دماسنجی با استفاده از تیتانیم موجود در بیوتیت و فشارسنجی براساس آلومینیم کل بیوتیت، به ترتیب دماهای 730-670 درجه سانتیگراد و فشارهای کمتر از 1 کیلو بار را برای توقف تبادل و تعادل نهایی این کانی در توده نفوذی تویه-دروار به دست داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
115 - برآورد ميزان کوتاه¬شدگي و نقش سطوح جدايش در دگرريختي کپه¬داغ باختري (بجنورد-آشخانه)
محسن مؤید زهرا تشکری محمدرضا حسین¬زاده منوچهر قرشي اسداله جوع¬عطا بیرمی محسن پور کرمانیپهنه ساختاري-رسوبي کپه داغ از ژوراسيک مياني و پس از کوهزاد سيمرين مياني تا ائوسن در حال فرونشيني و انباشت رسوبات بوده است و آغاز کوتاه شدگي در آن به برخورد کوهزاد زاگرس در پالئوژن باز مي گردد. بهمنظور شناسايي کاني ها در سطوح جدايشي، نمونه هايي از واحدهاي سازند شمشک و چ أکثرپهنه ساختاري-رسوبي کپه داغ از ژوراسيک مياني و پس از کوهزاد سيمرين مياني تا ائوسن در حال فرونشيني و انباشت رسوبات بوده است و آغاز کوتاه شدگي در آن به برخورد کوهزاد زاگرس در پالئوژن باز مي گردد. بهمنظور شناسايي کاني ها در سطوح جدايشي، نمونه هايي از واحدهاي سازند شمشک و چمن بيد اخذ و آزمون XRD روي آن ها انجام شده است.از سوي ديگر برآورد کوتاه شدگي در کپه داغ باختري و مرکزي در دو برش عرضي با روند تقريبي شمالي- جنوبي طراحي شده با استفاده از داده هاي قبلي، برداشت هاي صحرايي، نقشه هاي زمين شناسي و تصاوير ماهواره اي، در نرمافزار سهبعدی موو ترسيم و محاسبه گرديد. بررسي برش هاي ترسيم شده بهصورت سهبعدی در نرمافزار موو که از نوآوري هاي اين پژوهش محسوب میشود، مشخص کرد اغلب تاقديس هاي منطقه از نوع نامتقارن هستند که اين عدم تقارن بهواسطه کارکرد افق هاي جدايش ايجاد شده است. نتايج آناليزها مشخص مي کند سازند شمشک به دليل ضخامت و کاني شناسي پتانسيل بيشتري نسبت به سازند چمن بيد در ايجاد سطوح جدايشي در اين منطقه دارد. از سوي ديگر با استفاده از رابطه هاي هندسي عمق سطوح جدايش براي چين خوردگي هاي اصلي محاسبه گرديد که در اغلب آن ها سطح جدايشي در تراز هاي پاييني سازند شمشک محاسبه گرديد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
116 - جداسازي آنوماليهاي ژئوشيميايي از زمينه با استفاده از روش فرکتالي عيار-تعداد در محدوده وشنوه (جنوب قم)
زهرا محمدي اصل عبدالله سعيدي مهران آرین علي سلگي طاهر فرهادي نژاددر اين پژوهش بهمنظور مطالعات اكتشافات ناحيهاي از روش فركتالي عيار–تعداد استفاده شده است و آنومالیهاي عناصر مس، سرب و روي بررسي شد. به اين منظور 800 نمونه از رسوبات آبراههاي، برگههاي زمينشناسي 1:100000 كهك و آران مورد استفاده قرار گرفت و نقشه آنومالیهاي اين عناصر أکثردر اين پژوهش بهمنظور مطالعات اكتشافات ناحيهاي از روش فركتالي عيار–تعداد استفاده شده است و آنومالیهاي عناصر مس، سرب و روي بررسي شد. به اين منظور 800 نمونه از رسوبات آبراههاي، برگههاي زمينشناسي 1:100000 كهك و آران مورد استفاده قرار گرفت و نقشه آنومالیهاي اين عناصر رسم شد. نتايج حاصل نشان ميدهد، که مناطق دارای آنومالیهای شدید مس در بخشهای شمالي، مركزي، جنوبي و باختر منطقه گسترش دارند، شديدترين آنومالیهاي سرب در بخش باختر منطقه جاي گرفته است. آنومالیهای شدید بهدستآمده عنصر روي در بخشهای مرکز، جنوب و باختر منطقه جاي گرفتهاند. این آنومالیها بر واحدهاي سنگشناسي گدازههاي آندزيتی- بازالتی، برشهاي ولکانيکي، توفها، داسیتها و تودههای کوچک مقیاس کوارتزهاي ديوريتي و کوارتزهاي مونزونيتي منطبق هستند. نقشه بهدستآمده از ترکیب نقشه آنومالیها و گسلههاي منطقه نشان می دهد که آنومالیها در پهنه گسلهها و نقاط برخورد گسلهها دارای غلظت بیشتری هستند و گسلهها نقش اساسي در كانيزايي دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
117 - تأثیر آبیاری غرقابی و قطره¬ای هوشمند بر نوسانات تراز سطح آب زیرزمینی با استفاده از مدل فیزیکی
محمد صالحی حميدرضا ناصري معصومه آهنگری فاطمه عسگری غلامعباس فنایی خیرآباد فرشاد علیجانیاز آنجایی که سالانه سهمی معادل70 تا 90 درصد از منابع آب قابل برداشت زیرزمینی به بخش کشاورزی اختصاص مییابد، با به کارگیری روش های مناسب آبیاری، علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب می توان مانع بر هم زدن تعادل آبخوان شد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر دو روش متفاوت آبیاری بر تغ أکثراز آنجایی که سالانه سهمی معادل70 تا 90 درصد از منابع آب قابل برداشت زیرزمینی به بخش کشاورزی اختصاص مییابد، با به کارگیری روش های مناسب آبیاری، علاوه بر صرفه جویی در مصرف آب می توان مانع بر هم زدن تعادل آبخوان شد. این پژوهش با هدف بررسی تأثیر دو روش متفاوت آبیاری بر تغییرات تراز سطح ایستابی انجام شد. به این منظور دو مدل آزمایشگاهی با ارتفاع دو متر و سطح مقطع 4000 سانتی متر مربع ساخته شد. پس از انتخاب گیاه (کاهو) در یک مدل از روش غرقابی و در مدل دیگر از روش قطره ای هوشمند برای آبیاری استفاده شد. آبیاری قطره ای هوشمند در این پژوهش به کمک شیر برقی و دستگاه قرائت گر انجام شد، بدین طریق که با قرار گرفتن خاک در شرایط کمتر از 35 درصد اشباع، آبیاری شروع و بیشتر از 80 درصد به صورت خودکار قطع شد. میزان نفوذ آب در این مدل ها نیز با استفاده از سنسور های رطوبت پایش شد و در نرم افزار HYDRUS/2D شبیه سازی شد. در طول یک دوره چهار ماهه تراز سطح آب زیرزمینی در مدل دارای سیستم آبیاری قطره ای هوشمند 10 سانتی متر بالا تر و میزان مصرف آب 68 درصد کمتر از سیستم غرقابی، اندازه گیری شد. این نتایج نشان داد که با جایگزین کردن آبیاری قطره ای هوشمند به جای غرقابی می توان محصولات با همان کیفیت قبلی ولی استفاده ی بسیار کمتر آب را تولید کرد که از نزولی شدن شیب هیدروگراف آبخوان ها نیز جلوگیری می نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
118 - مقایسه ویژگیهای آلتراسیونی کمربند آتشفشانی-نفوذی طرود- چاه شیرین در شمال و جنوب روستای طرود با استفاده از تصاویر ماهواره¬ای و آنالیز¬های شیمیایی
مسعود اخیانی مهدی خرقانی فرهنگ سرشکی مرتضی رحیمیرخدادهای گسترده آتشفشانی نفوذی مربوط به ائوسن در 130 کیلومتری جنوب شاهرود و در شمال و جنوب روستای طرود مشاهده می گردد. کمربند آتشفشانی طرود- چاه شیرین با مختصات ̎00 ̍20 54º تا ̎00 ̍20 55º طول شرقی و ̎00 ̍10 35º تا ̎00 ̍40 35º عرض شمالی که قسمتی از کمربند فلز أکثررخدادهای گسترده آتشفشانی نفوذی مربوط به ائوسن در 130 کیلومتری جنوب شاهرود و در شمال و جنوب روستای طرود مشاهده می گردد. کمربند آتشفشانی طرود- چاه شیرین با مختصات ̎00 ̍20 54º تا ̎00 ̍20 55º طول شرقی و ̎00 ̍10 35º تا ̎00 ̍40 35º عرض شمالی که قسمتی از کمربند فلز زایی چاه شیرین- سبزوار - تایباد می باشد، به دلیل وجود رخداد های متعدد معدنی و بهویژه رگه های فلزات پایه با منشا اپی ترمال و همچنین دگرسانی های گسترده ناشی از نفوذ توده های آذرین اسیدی تا حد واسط و محلول های هیدروترمال ناشی از عملکرد آن، در سنگهای آتشفشانی منطقه، دارای اهمیت بالای مطالعاتی می باشد. بهکارگیری روش های ترکیب رنگی کاذب و الگوریتم های منطقی مختلف نسبت باندی بر روی داده های سنجنده ASTER جهت شناسايی و بارزسازی آلتراسيون های آرژیلیک پیشرفته، آرژیلیک متوسط، فیلیک و پروپیلیتیک در سطح منطقه و تایید داده های مطالعه شده توسط آنالیزهای XRD اساس این مطالعه میباشد. با توجه به بازدید های میدانی و نتایج آنالیز XRD نمونه-های دگرسانی بهدستآمده از زون های مختلف منطقه و تطبیق آن با نتایج اعمال این الگوریتم منطقی مشخص شد که ضمن ناچیز بودن زون های آلتراسیونی واحد های آتشفشانی جنوب طرود نسبت به توده آتشفشانی شمال این روستا، تغییر مقادیر آستانه نسبت های باندی در این الگوریتم می تواند نتایج مطلوب تری در این منطقه برای تفکیک دگرسانی آرژیلیک و فیلیک داشته باشد. سپس با توجه به حضور کانی های شاخص دگرسانی آرژیلیک پیشرفته در منطقه شمال طرود مانند آلونیت و پیروفیلیت مقادیر آستانه بهینه برای تفکیک این زون از زون آرژیلیک با استفاده از الگوریتم منطقی نسبت باندی آرژیلیک تعیین و نتایج الگوریتم با توجه به مشاهدات صحرایی مطلوب ارزیابی شد و همچنین مشخص گردید که با استفاده از خصوصیات طیفی کانی های شاخص زون پروپلییک مانند کلریت و اپیدوت، از نسبت باندی 8/(7+9) استر با مقدار آستانه 3/2 برای نقشهبرداری زون پروپلیتیک که هم در واحد های شمالی و هم جنوبی روستای طرود مشاهده می گردد، مناسب می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
119 - تحلیل ساختاری تقابل نشانه¬ای در غزلیّات حافظ شیرازی با تکیه بر نظریۀ «رولان بارت»
علياكبر باقريخليلي سیده فاطمه ذبيحپورساختارگرایان، تفکّر انسان را مبتنی بر تقابل دوگانه دانسته، معتقدند از طریق بررسی آن می توان به حوزه های فکری و اندیشگی افراد و جوامع پی برد. به نظر آنان، همان طور که در حوزۀ اجتماعی، ایدئولوژی ها به عناصر متقابل معنا میبخشند، در حوزۀ زبان نیز تقابل ها در یک نظام ارزشی أکثرساختارگرایان، تفکّر انسان را مبتنی بر تقابل دوگانه دانسته، معتقدند از طریق بررسی آن می توان به حوزه های فکری و اندیشگی افراد و جوامع پی برد. به نظر آنان، همان طور که در حوزۀ اجتماعی، ایدئولوژی ها به عناصر متقابل معنا میبخشند، در حوزۀ زبان نیز تقابل ها در یک نظام ارزشی، معنادار یا نشانه دار می شوند و نشانه چیزی است که ما را به چیز دیگر رهنمون می گردد و ریشه در باورهای اجتماعی دارد. اما نشانه شناسی، نوعی رویکرد به تحلیل متن است. بارت با استفاده از دیدگاه های سوسور، دوگونه دلالت مطرح کرد: یکی صریح و دیگری ضمنی. در این پژوهش، تقابل نشانه ای به شکل کلمات/ واژگان در پنج مقولۀ اسم، فعل، صفت، قید، ضمایر و صفات اشاره، در غزلیّات حافظ بررسی شده است. نتایج تحقیق گویای آن است که تقابل نشانه ای اشعار حافظ اساساً بازتاب تقابل تصوّف خانقاهی با تصوّف عاشقانه است و هرکدام از آنها، نشانه ها و نظامهای خاصی دارند. تصوف خانقاهی دارای دو نظام، یکی زاهدانه و دیگری عابدانه و تصوف عاشقانه نیز دارای دو نظام، یکی مستی و دیگری بزمی است. نظام های زاهدانه و عابدانه با تکیه بر نشانه های خاص، ضمن ایجاد تقابلِ غالب و مغلوب، خود را قطب غالب و نظام مستی و بزمی را مغلوب معرفی می کنند و حافظ با تخریب نشانه های قطب غالب و تقویت نشانه های قطب مغلوب، جایگاه آن دو را عوض می کند. زبان و شگردهای هنری حافظ، تقابل نشانه ای اسم ها را به صورتی فوق العاده قابل پذیرش دلالت های ضمنی میگرداند. علاوه بر این، حافظ انواع تقابل واژگانی چون مدرج، جهتی و مکمّل را به کار می برد، اما دلالت ضمنی یا ژرف ساختی غالب آنها مبتنی بر تقابل مکمّل و هدفشان نفی تصوف خانقاهی و اثبات تصوف عاشقانه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
120 - مقایسه الگوی روان¬شناختی بخشایش¬گری غربی با بخشایش¬گری در قرآن
شهروز نعمتیهدف پژوهش حاضر مقایسه سطوح الگوی اسلامی بخشایش گری با الگوی روان شناختی غربی بود. در الگوی روان شناختی غربی و در مدل ان رایت (1991)، بخشایش گری شامل چهار سطح افشاسازی، تصمیم-گیری، اقدام و عمیق سازی است. در این راستا، به منظور مقایسه سطوح بخشایش گری الگوی غربی با دین اسل أکثرهدف پژوهش حاضر مقایسه سطوح الگوی اسلامی بخشایش گری با الگوی روان شناختی غربی بود. در الگوی روان شناختی غربی و در مدل ان رایت (1991)، بخشایش گری شامل چهار سطح افشاسازی، تصمیم-گیری، اقدام و عمیق سازی است. در این راستا، به منظور مقایسه سطوح بخشایش گری الگوی غربی با دین اسلام از تحلیل محتوا و استخراج متون مربوط به بخشایشگری از روش سبک-شناسی کامپیوتری به همراه تورق کتاب های مهم دینی استفاده شد. پس از تفحص در قرآن کریم مشخص شد که چهار کلمه عفو، صفح، غفران و رحمت بیشتر مواقع در کنار هم آورده شده اند و ترتیب توالی آنها معنای عمیق تر شدن فرایند بخشیدن را نشان میدهد. در اسلام ما شاهد تاکید زیادی بر رحمت و بخشش هستیم که بازتابی از رحیم و بخشنده بودن خداست و نشان دهنده غنی بودن بافت فرهنگ اسلامی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
121 - قتل و سنخ¬شناسی بخشش
علی یعقوبی چوبریهدف این مقاله، سنخ شناسی بخشش براساس داده های مبتنی بر استراتژی استقرایی است. در این استراتژی، از طریق رویکرد تفسیرگرایی ادراک مصاحبه شوندگان درخصوص بخشش مورد بررسی قرار می گیرد. در تحقیق حاضر، با روش کیفی و نمونه-گیری هدفمند از مصاحبه های نیمه سازمان یافته، فردی و گروه أکثرهدف این مقاله، سنخ شناسی بخشش براساس داده های مبتنی بر استراتژی استقرایی است. در این استراتژی، از طریق رویکرد تفسیرگرایی ادراک مصاحبه شوندگان درخصوص بخشش مورد بررسی قرار می گیرد. در تحقیق حاضر، با روش کیفی و نمونه-گیری هدفمند از مصاحبه های نیمه سازمان یافته، فردی و گروهی استفاده شده است. براساس منطق اشباع نظری با 27 نفر به صورت فردی و سه نفر بصورت گروهی مصاحبه انجام شد. سپس مصاحبه ها به شیوه ی تحلیل مضمونی مورد بررسی قرار گرفتند. یافته های تحقیق نشان می دهد که دو سنخ کلی درخصوص بخشش وجود دارد. یکی بخشش معطوف به خود و دیگری بخشش معطوف به دیگران. در نوع اول بخشش گونه های مختلفی چون مخالفان بخشش، بخشش جایگزین، موافقان بخشش و بخشش معطوف به نیت وجود دارد. در بخشش معطوف به دیگران نیز می توان سه سنخ تحت عنوان مخالفان بخشش، بخشش با اکراه، بخشش معطوف به نیت مشاهده کرد. بزهدیده گان در مقابل قتل نزدیکان خود مبادرت به حسابگری کیفری می کنند و فواید ناشی از بخشش و انتقام را می سنجند و سپس رفتار می کنند. برمبنای یافته-های تحقیق بخشش امری زمانی و مکانی است، زیرا تا حدودی به موقعیت افراد به مثابۀ بزهکار یا بزهدیده و زمان بین ارتکاب جرم و مجازات بستگی دارد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
122 - پیشبینی اهمالکاری تحصیلی براساس فضیلت اخلاقی صبر با واسطهگری مؤلفههای اهداف پیشرفت در دانشجویان
فرهاد خرمائی فاطمه آزادی ده بیدی مصطفی زابلیهدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین مؤلفه های فضیلت اخلاقی صبر و اهمال کاری تحصیلی با واسطه گری مؤلفه های هدف گرایی در دانشجویان بود. بدین منظور260 دانشجو (150 پسر و 110 دختر) دانشگاه شیراز با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس صبر، مقیاس هدف-گرا أکثرهدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه ی بین مؤلفه های فضیلت اخلاقی صبر و اهمال کاری تحصیلی با واسطه گری مؤلفه های هدف گرایی در دانشجویان بود. بدین منظور260 دانشجو (150 پسر و 110 دختر) دانشگاه شیراز با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و به مقیاس صبر، مقیاس هدف-گرایی و مقیاس اهمال کاری تحصیلی پاسخ دادند. پایایی ابزارهای پژوهش به وسیله ی ضریب آلفای کرونباخ و روایی آن ها به وسیله همبستگی درونی تعیین شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل مسیر در مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که از بین مؤلفههای صبر، مؤلفههای شکیبایی، متعالی شدن، رضایت و استقامت پیش بینی کننده منفی اهمال کاری تحصیلی بوده است. علاوه بر این هدف یادگیری در رابطه بین مؤلفههای صبر و اهمال کاری تحصیلی نقش واسطه ای را ایفا کرد. بر اساس نتایج این پژوهش و با توجه به این که صبر پیش بینی کننده منفی اهمال کاری تحصیلی میباشد، بنابر این پیشنهاد میشود، برای کاهش اهمال کاری تحصیلی دانشجویان برگزاری کارگاه های آموزش صبر مورد توجه قرار گیرد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
123 - تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه¬گراییِ معرفتیِ اخلاقِ باور
فرامرز محمدی پویا سعید ضرغامی همراه سید مهدی سجادی یحیی قائدی علیرضا محمودنیاهدف از پژوهش حاضر تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتیِ اخلاقِ باور می باشد. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی برای تحلیل وظیفه-گراییِ معرفتی، تفکر انتقادی و همچنین تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتی استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان أکثرهدف از پژوهش حاضر تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتیِ اخلاقِ باور می باشد. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی برای تحلیل وظیفه-گراییِ معرفتی، تفکر انتقادی و همچنین تبیین جایگاه تفکر انتقادی در وظیفه گراییِ معرفتی استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که به منظور عقلانیت بخشی به باورها و رعایت اخلاقِ باور، باید دلایل و قرائن لازم و کافی برای باور فراهم آید(قرینه گرایی). نائل آمدن به این دلایل و قرائن، مستلزم تحقیق و تفحص درباره ی باور مورد نظر است(وظیفه گراییِ معرفتی). برای انجام تحقیق و بررسی اصولی، باید قواعدی را تبیین کرد که با کاربرد آن ها فرایند وظیفه گراییِ معرفتی به نحو احسن صورت پذیرد. تفکر انتقادی متشکل از مهارت هایی است که هر کدام می توانند به عنوان یک قاعده در فرایند تحقیق و بررسی در مورد باور به کار روند. این قواعد عبارتند از «قضاوت با معیار روشن و پرهیز از قضاوت عجولانه»، «پرسشگری»، «خود اصلاحی»، «تمییز دلیل قوی از دلیل ضعیف»، «عدم پیروی از اکثریت و حقیقت جویی»، «تحلیل کردن»، «استقصاء»، «بداهت و پرهیز از ابهام»، «اجتناب از جمود و تعصب»، «جامعیت نگری»، «انعطاف پذیری»، «پیگیری تردیدها»، «استماع نظرات مخالف»، «تفکیک باور از صاحب باور»، «بررسی پیش فرض ها» که با ورود به فرایند اخلاقِ باور، مسیر وظیفه گرایی معرفتی را قاعده مندانه به پیش خواهد برد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
124 - جایگاه ارزشهای اسلامی درمبانی انعطافپذیری خانه¬های معاصر
آرزو محتشم مهدی حمزه نژادمسکن انعطافپذیر با هدف پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر انسانها دارای راهکارهایی در طراحی میباشد، در اسلام این نیازها در قالب ارزشهای اسلامی، منتج از اسماء الهی و اخلاق اسلامی، صفات سلبی و ثبوتی را به منظور تبیین سازوکارهای نظری این رویکرد شکل میدهد. پژوهش حاضر سعی أکثرمسکن انعطافپذیر با هدف پاسخگویی به نیازهای در حال تغییر انسانها دارای راهکارهایی در طراحی میباشد، در اسلام این نیازها در قالب ارزشهای اسلامی، منتج از اسماء الهی و اخلاق اسلامی، صفات سلبی و ثبوتی را به منظور تبیین سازوکارهای نظری این رویکرد شکل میدهد. پژوهش حاضر سعی دارد، با همپوشانی ارزشهای اسلامی به صورت عام با رویکرد انعطافپذیری، نشان دهد که ارزشهای اسلامی چگونه میتوانند در مبانی طراحی انعطافپذیری مسکن منعکس گردند و تعیینکننده پیوندی صحیح با اصول معماری اسلامی باشد؛ در این راستا با روشی توصیفی و فرا تحلیلی، با استفاده از مطالعات کتابخانهای و میدانی، ارزشهای اسلامی تأثیرگذار در مسکن (حریم، تکریم، تأکید بر جمعگرایی، زیبایی و تذکر) که با توجه به بیشترین تذکرات در اسلام از منابع عرفانی و اخلاقی است؛ با تحلیل سیستمیAHP، با کمک نرم افزار Expert choice و پرسشنامه خبرگان علوم اسلامی اولویتبندیشدند؛در واقع مقادیر کمی معیارها و زیرمعیارها، حساسیت حضور هر ارزش را با زیرمعیارهایش و در مجموع را، مشخص میکند. در پایان مشخص شد که حریم، دارای بالاترین اهمیت معیاری و زیرمعیاری بوده و تعیین سلسله مراتب و همنشینی فضاها با هدف محدودیتبخشی به تغییرات آینده، باید در درجهی اول مبانی طراحی مسکن انعطافپذیر قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
125 - «نظریه فضیلتِ آدامز و استدلال اخلاقی از طریق بهترین تبیین از ارزش های عینی اخلاقی بر وجود خدا»
امیرعباس علیزمانی کاظم راغبیدر قرون اخیر، انتقادات گسترده ی فلسفی که با پیشرفت های چشمگیر علمی همراه شده است، اتقان براهین سنتی اثبات وجود خدا را متزلزل نموده و زیر سوال برده است. از این رو خداباوران برای اثبات معقولیّت دیدگاه خود، به حوزه ها و عرصه های نوینی همچون اخلاق روی آوردند. یکی از استدلال أکثردر قرون اخیر، انتقادات گسترده ی فلسفی که با پیشرفت های چشمگیر علمی همراه شده است، اتقان براهین سنتی اثبات وجود خدا را متزلزل نموده و زیر سوال برده است. از این رو خداباوران برای اثبات معقولیّت دیدگاه خود، به حوزه ها و عرصه های نوینی همچون اخلاق روی آوردند. یکی از استدلال های اخلاقی معاصر بر وجود خدا، استدلال اخلاقی رابرت مری هیو آدامز است. آدامز با ابداع نظریه ی فضیلت، تبیینی نوین از ارزش های اخلاقی ارائه می دهد که هم قابلیّت توجیه عینیّت ارزش های اخلاقی، به عنوان مؤلفه ی مهم معناداری اخلاق را دارد و هم صدق خداباوری را به عنوان بخشی مهم از آن تبیین، معرفی می کند. در این مقاله به توضیح و تبیین این نظریه پرداخته ایم و به تقریر استدلال بر آمده از این نظریه، که قرائن و دلایلی بر وجود خدا فراهم می آورد می پردازیم و سپس نقدهای وارد شده بر آن را مورد بررسی قرار خواهیم داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
126 - تبیین بایسته¬های اخلاقِ باور
فرامرز محمدی پویا سعید ضرغامی همراه یحیی قائدی علیرضا محمودنیاهدف از پژوهش حاضر تبیین بایسته های اخلاقِ باور می باشد. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی برای تحلیل اخلاقِ باور و نائل آمدن به بایسته های آن استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که ایده اخلاقِ باور، مستلزم اعتقاد به بایسته هایی است. به عبارت دیگر برای ادع أکثرهدف از پژوهش حاضر تبیین بایسته های اخلاقِ باور می باشد. برای این منظور از روش تحلیل مفهومی برای تحلیل اخلاقِ باور و نائل آمدن به بایسته های آن استفاده شده است. یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که ایده اخلاقِ باور، مستلزم اعتقاد به بایسته هایی است. به عبارت دیگر برای ادعای اخلاقِ باور باید معتقد بود که شکل گیری باورها امری ارادی می باشد(اراده گرایی) و باورهای یک فرد با دیگر باورهای او و همچنین با باورهای افراد جامعه در ارتباط بوده(ارتباط شبکه ای باورها) و افزون بر آن، باور با عمل در ارتباط بوده و بر فعل متعاقب خود اثر می گذارد(فعل متعاقب باور)، لذا قبل از شکل گیری یک باور، باید به تحقیق و بررسی همه جانبه پرداخته(وظیفه گرایی) و نتیجه ی این تحقیق و بررسی باید فراهم آمدن دلایل و قراین لازم و کافی برای شکل گیری یک باور و یا رد آن باشد(قرینه گرایی)، همچنین این دلایل و قراین باید در حیطه آگاهی صاحب باور بوده و او قادر به تبیین ادله ی خود باشد(درون گرایی). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
127 - روش¬شناسی استخراج و استنباط صحیح از آموزه¬های اسلامی برای دریافت راهبردهای طراحی بر مبنای اصول اخلاقی و ایمانی (نمونه موردی: طراحی مسکن اسلامی)
حامد حیاتی احمد امین پور رامین مدنیچيستي و چگونگي شهر و مسکن اسلامي در آموزه هاي اسلامي نيازمند تعمق و تتبع وسيع و استنباط صحیح در منابع ارائه كننده اين آموزه هاست. از آن جایی که آموزه های اسلامی بر فضاهای زیستی از جمله مسکن تأثیر بسیار مفید و مثبتی دارد لذا مطالعه و تحقیق در این رابطه حائز اهمیت است. با أکثرچيستي و چگونگي شهر و مسکن اسلامي در آموزه هاي اسلامي نيازمند تعمق و تتبع وسيع و استنباط صحیح در منابع ارائه كننده اين آموزه هاست. از آن جایی که آموزه های اسلامی بر فضاهای زیستی از جمله مسکن تأثیر بسیار مفید و مثبتی دارد لذا مطالعه و تحقیق در این رابطه حائز اهمیت است. با اينكه اصول اسلام، حقايقي است ثابت و تغييرناپذير كه براي همه زمانها وضع شده، ولي فروع زياد بوده و اجتهاد ضرورت دارد. يعني در هر عصر و زماني به افراد متخصص نياز است تا اصول اسلامي را با مسائل متغيري كه در زمان پيش مي آيد تطبيق داده و معين نمايند كه اين مسائل وارد بر چه اصولي است، بديهي است اصولی كه در مورد مسكن وضع شده از اين قاعده مستثني نبوده و بايد بازشناسي و با شرع و شرايط زمان انطباق داده شود. آموزه های اسلامی ارائه شده در قرآن مجید و کلام معصومین راهبردهای مفهومی و عملی مشخصی را به صورت اصولی فرا زمانی و فرا مکانی ارائه داده، که به شرط رعایت اصول خاص و استنباط صحیح، قابل بهره برداری هستند،. این پژوهش بر آن است که روش شناسی استخراج و استنباط صحیح از آموزه های اسلامی را برای دریافت راهبردهای طراحی مسکن تبیین نماید. روش تحقیق این پژوهش، روشی ترکیبی (مرکّب از تحلیل محتوای کیفی و استدلال منطقی) است که با استفاده از این روش و با استناد به آموزه های نقلیِ مکتب اسلام، نکات نغزی برای استنباط صحیح از آموزه های اسلامی برای کاربست آنها در طراحی معماری مسکن بیان شده است، که این خود قدمی رو به جلو در راستای تحقّق معماری اصیل اسلامی باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که اصلی ترین عوامل شکل دهنده ی "مسکن اسلامی" در سه گروه اصلی قابل طبقه بندی هستند که ملوحظ داشتن توأمان و منطقی آنها منجر به ظهور "مسکن اسلامی" خواهد شد. اولین عامل "ایمان اهل شهر" یا اصول ایمانی آنهاست که از آن به "فضای فکری" تعبیر می کنیم. عامل دوم "اصول عملی و اخلاقی" اسلام است که از آن به فضای رفتاری تعبیر می کنیم و سومین عامل کالبد مسکن است که از آن به "فضای عینی" تعبیر می کنیم. این کالبد توسط انسان (فضای فکری) و با رفتار اسلامی (عمل و اخلاق اسلامی)، که تبیین کننده ی ارتباط انسان با جهان خارج (اعم از جامعه و محیط مصنوع و طبیعت) است، منجر به ایجاد فضا و محیطی می شود که در عین حالی که از اصول اسلامی نشأت گرفته اند، به این اصول اشاره دارند و انسان را در مسلمان زیستن کمک می کنند.. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
128 - تحلیل شخصیتی تربیتی طرفین اختلافات دستگاههای دولتی و مرجع صالح رسیدگی به آنها
عبدالمحمد سانیری احمد اسدیانواضح است که حصول خواسته قانونی خواهان یا دستگاه دولتی مدعی، مستلزم ارائه مدارک و مستندات لازم به منظور صدور رأی قاطع از سوی مرجع صالح است که به نوبه خود نیاز به طی تشریفات مهم دادرسی، خصوصاً فرآیند تبادل لوایح با طرف دعوا و اختلاف دارد. در اﻳﻦ ﺻﻮرت اﻳﻦ پرسش مطرح خواهد ش أکثرواضح است که حصول خواسته قانونی خواهان یا دستگاه دولتی مدعی، مستلزم ارائه مدارک و مستندات لازم به منظور صدور رأی قاطع از سوی مرجع صالح است که به نوبه خود نیاز به طی تشریفات مهم دادرسی، خصوصاً فرآیند تبادل لوایح با طرف دعوا و اختلاف دارد. در اﻳﻦ ﺻﻮرت اﻳﻦ پرسش مطرح خواهد شد ﻛﻪ تشریفات رسیدگی به دعاوی و اختلافات اشخاص با دولت و یا دﻋﺎوي و اختلافات دستگاه های دولتی دارای چه شرایطی ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟ و ﭼﻪ اﺻﻮﻟﻲ ﺑﺮ آن ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ؟ در دعاوی و اختلافات اشخاص با دولت، این پرسش که شخصيت خواهان و خوانده در تمامي دعاوي مطروحه در دیوان عدالت اداری از رویه واحدی تبعیت می کنند یا نه و اینکه منظور از خوانده در دعاوی دیوان، شامل دعاوی علیه موسسات غیردولتی نیز می شود، در این پژوهش مطرح است؛ که از نتایج حاصله این تحقیق می توان دریافت که شخصيت خواهان و خوانده با یکدیگر متفاوت بوده و خواهان هر شخص حقیقی و حقوقی حقوق خصوصی است و خوانده اعم از واحدهای دولتی و مأمورین آنها و تشکیلات و نهادهای انقلابی است و باید گفت در دعاوی دیوان، خوانده شامل مأمورین و موسسات غیردولتی نیز می باشد. اما گاه ﻣﻤﻜﻦ اﺳﺖ ﺑﻴﻦ دستگاه های دولتی اﺧﺘﻼﻓﺎﺗﻲ به وﺟﻮد ﺑﻴﺎﻳﺪ که در اﻳﻦ ﺻﻮرت با بررسی آیین نامه ها و تصویب نامه ها در خواهیم یافت که کلیه اختلافات دستگاههای اجرایی به معاونین حقوقی دستگاههای مزبور ارجاع می شود تا چنانچه علت بروز مشکل به لحاظ عدم اطلاع کافی از قوانین، مقررات و اصول مسلم حقوقی باشد، مسأله با توافق بر وجود حکم مشخص در منابع یاد شده، مرتفع شود و چنانچه حل اختلاف میسر نشد، مراتب در کمیسیونی مرکب از معاونت حقوقی و امور مجلس ریاست جمهوری و معاونین حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارایی سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور مطرح و اتخاذ تصمیم خواهد شد و اصول حاکم بر تشریفات دادرسی های قضایی در رسیدگی به این اختلافات مطرح نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
129 - حقوق اقتصادی کشورهای ساحلی در مناطق مختلف دریایی در سایه آموزههای اخلاقی
مریم شمعونی اهوازی منصور عطاشنه باسم موالی زادهحاکمیت، یکی از اساسی ترین مفاهیم مرتبط با شکل گیري و دوام دولت - کشور است، که به صلاحیت ها و اقتدار دولت آن کشور جنبه مشروع و عینی میبخشد. این مفهوم دامنه اعمال اقتدار نظام سیاسی و نهادهاي حاکم در درون کشور و در روابط خارجی را تعیین میکند. عرصه حاکمیت کشورها علاوه بر مر أکثرحاکمیت، یکی از اساسی ترین مفاهیم مرتبط با شکل گیري و دوام دولت - کشور است، که به صلاحیت ها و اقتدار دولت آن کشور جنبه مشروع و عینی میبخشد. این مفهوم دامنه اعمال اقتدار نظام سیاسی و نهادهاي حاکم در درون کشور و در روابط خارجی را تعیین میکند. عرصه حاکمیت کشورها علاوه بر مرزهاي سیاسی خشکی در مرزهاي سیاسی آبی نیز راه یافته است. در محیط دریایی، کشورهاي ساحلی بعد از خطوط مبدأ بر مناطق دریایی با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی صلاحیت دارند.در این راستا یکی از ریشه های اختلافات از اینجا نشأت می گیرد که کشورهای توسعه یافته خواهان تسلط بر مناطق اقتصادی و محدودیت تسلط دولتهای ساحلی بر آبهای پیرامون خود بود و هستند. از سوی دیگر، کشورهای استعمارزده و در حال توسعه خواهان عرض دریایی بیشتری برای حراست اقتصادی از مناطق خشکی خود را می باشند.در این پژوهش با هدف بررسی حقوق اقتصادی کشورهای ساحلی در مناطق مختلف دریایی بر آن هستین این منطلب را مورد بررسی قرار دهیم و در این راستا با استفاده از روش کتابخانه ای و فیش برداری به جمع آوری اطلاعات اقدام کنیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
130 - ویژگی ها و رفتار مصرفکننده و تاثیر آن بر خرید آنی (مطالعه موردی فروشگاه های زنجیره ای مشهد)
عباس شریفی پور هادی بستام علی حسین زاده علیرضا پویابررسی رفتار مصرف کننده در هنگام خرید از فروشگاه های زنجیره ای نشان داده است که بخش قابل توجهی از حجم خرید مشتریان بصورت آنی و برنامه ریزی نشده می باشد از این جهت این پژوهش به دنبال آن است که ویژگی ها و رفتار مصرف کننده و تاثیر آن بر خرید آنی در فروشگاه های زنجیره ای شهر أکثربررسی رفتار مصرف کننده در هنگام خرید از فروشگاه های زنجیره ای نشان داده است که بخش قابل توجهی از حجم خرید مشتریان بصورت آنی و برنامه ریزی نشده می باشد از این جهت این پژوهش به دنبال آن است که ویژگی ها و رفتار مصرف کننده و تاثیر آن بر خرید آنی در فروشگاه های زنجیره ای شهر مشهد از منظر بازاریابی اخلاقی را مورد بررسی قرار دهد. تحقیق حاضر از لحاظ روش، تحقیقی پیمایشی و از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی-توسعه ای است. جامعه آماری این تحقیق مشتریان فروشگاه های زنجیره ای شهر مشهد می باشند. روش نمونه گیری بر اساس نمونه گیری خوشه ای بوده است. برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز از پرسشنامه استاندارد و برای تحلیل داده ها از روش حداقل مربعات جزئی و نرم افزار Smart PLS استفاده شده است. بر اساس اين تجزيه و تحليل عوامل موثر شامل ویژگی های فردی، ویژگی های موقعیتی، ویژگی های انگیزشی و ویژگی های محصول شناسايي شده و نتايج حاصله نشان دهنده تاثير همه عوامل فوق بر رفتار خرید آنی مشتریان از فروشگاه هاي زنجیره ای شهر مشهد مبتنی بر ویژگی ها و رفتار مصرف کننده می باشند که در این میان ویژگی ها و عوامل فردی و موقعیتی بیشترین تاثیر را بر رفتار خرید آنی مشتریان از فروشگاه هاي زنجیره ای دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
131 - ارزیابی تاثیر سطح افشای مسئولیت پذیری اجتماعی بر عملکرد مالی بانک ها با تاکید بر اخلاقیات
محمد سعادت نیا فرهاد دهدار محمدرضا عبدلیمسئولیت اجتماعی شرکت تعهدی فراتر از الزمات قانونی و اقتصادی است که در آن، شرکت مسائل اخلاقی و مشارکت در توسعه اقتصادی را ضمن بهبود کیفیت نیروی کار، در مقیاسی وسیع تر یعنی جامعه مورد توجه قرار می دهد و فرآیند تجاری خود را به گونه ای مدیریت می کندکه اثرات مثبتی در جامعه ب أکثرمسئولیت اجتماعی شرکت تعهدی فراتر از الزمات قانونی و اقتصادی است که در آن، شرکت مسائل اخلاقی و مشارکت در توسعه اقتصادی را ضمن بهبود کیفیت نیروی کار، در مقیاسی وسیع تر یعنی جامعه مورد توجه قرار می دهد و فرآیند تجاری خود را به گونه ای مدیریت می کندکه اثرات مثبتی در جامعه به همراه داشته باشد.بانک ها با پیامدهای اجتماعی و محیطی سرمایهگذاری یکی از حساسترین بنگاه های اقتصادی در رابطه با مسئولیت پذیری اجتماعی است که به دنبال جنبش بانکداری اخلاقی درجهت توسعه اجتماعی واقتصادی در یک جامعه می باشد. بر این اساس هدف از این پژوهش ارزیابی تاثیر سطح افشای مسئولیت پذیری اجتماعی بر عملکرد مالی بانک ها است. در راستای هدف پژوهش، داده های 10 بانک پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، طی دوره زمانی 1390 تا 1397، با استفاده از نرم افزار Eviews تجزیه و تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که سطح افشای مسئولیت پذیری اجتماعی بانک ها تاثیر مثبت و معناداری بر حاشیه سود قبل از کسر بهره و مالیات و استهلاک (EBITDA) دارد، همچنین سطح افشای مسئولیت پذیری اجتماعی بانک ها تاثیر منفی و معناداری بر نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری سهام(MTB) دارد. این نتایج لزوم توجه بانک مرکزی برای ایجاد استانداردهای مدون و الزام به گزارشگری یکپارچه برای افشای مسئولیت پذیری اجتماعی در بانک ها را مطرح می سازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
132 - قبای نظام حقوقی شایستهسالاری بر قامت کرامت انسانی به عنوان مفهومی اخلاقی
سعید قبیدیان علی اکبر گرجی ازندریانی بیژن عباسییکی از موضوعات مهم در قلمرو حقوق، کرامت انسانی است. این موضوع از این جهت دارای اهمیت است که خود پایه بسیاری از حقوق، امتیازات و تکالیف انسانی شناخته می شود و امروزه کرامت انسانی نه تنها به عنوان یک حق غیرقابل سلب شناخته می شود، بلکه مبنای حقوق بشر است. از آنجایی که ادار أکثریکی از موضوعات مهم در قلمرو حقوق، کرامت انسانی است. این موضوع از این جهت دارای اهمیت است که خود پایه بسیاری از حقوق، امتیازات و تکالیف انسانی شناخته می شود و امروزه کرامت انسانی نه تنها به عنوان یک حق غیرقابل سلب شناخته می شود، بلکه مبنای حقوق بشر است. از آنجایی که اداره امور عمومی با تکیه بر نظام حقوقی، نقش ها، حقوق و تکالیف را در یک جامعه مشخص می کند، و به نیازهای جامعه پاسخ می دهد، بر سرنوشت جامعه و کرامت انسانی تاثیرگذار است. شایسته سالاری به عنوان مفهومی شاخص در مدیریت، به دلیل اینکه به توانمندی انسان ها و تبدیل آن به توانایی توجه کرده و نقش ها، حق ها و تکالیفی برای بهره مندی از توانایی های انسان ها در اجتماع، پیش بینی می کند، نقش بسزایی در بهبود نظام حقوقی دارد. پرسش پژوهش پیش رو این است که آیا شایسته سالاری در نظام حقوقی منتهی به کرامت انسانی می گردد؟ به نظر می رسد که شایسته سالاری به دلیل تاثیری که در ایجاد نظام حقوقی کارآمد از طریق پاسخگویی به نیازهای انسان و ایجاد اداره مطلوب امور عمومی دارد، منتهی به بهبود اخلاق عمومی و کرامت انسانی می شود. پژوهش پیش روی، با روش توصیفی و تحلیلی و روش گردآوری کتابخانه ای ، بابررسی و نقداطلاعات، به توصیف و تفسیر آنچه که باید باشد، می پردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
133 - تحلیل مبانی اخلاقی نظارت قضایی در دادرسیهای کیفری
عبدالرضا منصوری دهبید احمد رمضانی منصور عطاشنهوضع و تدوین قوانین و مقررات متعدد منطبق با موازین اخلاقی همگی ناشی از شناخت و احترام به وجود کرامت ذاتی برای افراد می باشد. کرامت ذاتی انسان ایجاب می نماید که در فرآیند رسیدگی های کیفری الزاماتی در راستای حفظ و رعایت این شاخصه جهت حمایت از حقوق طرفین خصوصاً متهمین پیش ب أکثروضع و تدوین قوانین و مقررات متعدد منطبق با موازین اخلاقی همگی ناشی از شناخت و احترام به وجود کرامت ذاتی برای افراد می باشد. کرامت ذاتی انسان ایجاب می نماید که در فرآیند رسیدگی های کیفری الزاماتی در راستای حفظ و رعایت این شاخصه جهت حمایت از حقوق طرفین خصوصاً متهمین پیش بینی گردد. فرض بی گناهی یا اصل برائت، اصل حاکمیت قانون، اصل پاسخگویی و جلوگیری از انحراف دادرسی و اشتباهات قضایی را می توان در زمره مهم ترین مبانی اخلاقی نظارت قضایی قلمداد نمود. در این راستا رعایت حقوق شهروندی، در بعد داخلی و بین المللی که نمود آن در قانون آئین دادرسی کیفری مصوب 1392 متجلی گردیده، منجر شده، نظارت قضایی برعملکرد مقامات قضایی در فرآیند تعقیب و تحقیق بدین لحاظ که با حقوق اساسی افراد در ارتباط می باشد موردتوجه خاص مقنن قرارگیرد.ب اشناسایی قانون در دادرسی های کیفری و به تبع آن مسولیت و پاسخگو بودن مقامات قضایی مرتبط از تعدی و نقض حقوق افراد خصوصاً متهمین جلوگیری به عمل می آید؛ با این اوصاف نگارندگان در این مقاله با روش تحلیلی – توصیفی به واکاوی تعیین فلسفه و مبانی اخلاقی وجودی تأسیس حقوقی نظارت قضایی در نظام-های دادرسی کیفری نوین می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
134 - بررسی مبانی فکری و آراء ابوریه در زمینه حدیث
مهدی مهریزی مهرداد عباسی اختر سلطانیدانش حدیث یکی از مهمترین مسائل دینی در میان عالمان اهل سنت است؛ چگونگی بهرهبرداری از این دانش و نوع نگاه به آن از اهمیت زیادی برخوردار میباشد. برهمین اساس جریان های مختلفی حول محورِ این دانش پدید آمده است: چون جریان های «قرآنیون»، «اهلِ حدیث»، «سلفیه»، و نیز جریان «من أکثردانش حدیث یکی از مهمترین مسائل دینی در میان عالمان اهل سنت است؛ چگونگی بهرهبرداری از این دانش و نوع نگاه به آن از اهمیت زیادی برخوردار میباشد. برهمین اساس جریان های مختلفی حول محورِ این دانش پدید آمده است: چون جریان های «قرآنیون»، «اهلِ حدیث»، «سلفیه»، و نیز جریان «منتقدان حدیث» از جمله جریانهای اصلی نام بردنی در این زمینه است. در مقاله ی حاضر، تلاش شده است ابتدا به برخی از شاخصه ها و ویژگی های برجسته ی هریک از این سه جریان اشاره نماید و سپس جریان منتقدان حدیث با محوریت مبانی فکری، آراء و نظریات «محمود ابوریه»، یکی از چره های شاخص این جریان بررسی و نقد شده است. برخی از مبانی حدیثی ابوریه عبارت است از: عدم مخالفت با قرآن، عدم موافقت باسنت، عدم موافقت با آنچه علم آن را ثابت کرده است، عدم مخالفت با عقل. ابوریه در بارۀ مسائل مختلفی مرتبط با دانش حدیث، از جمله: منع نگارش و کتابت حدیث در دو قرن اول هجری، کثرت جعل و وضع، تأکید بر نقدمحتوایی جهت بازشناسی احادیث سره از ناسره، عدم حجیت خبر واحد در عقاید، وجود نقل به معنا در احادیث، تفاوت میان سنّت گفتاری و رفتاری، و... اظهارنظر نموده است. این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و ابزار مطالعاتی و کتابخانهای مباحث را پیگیری و به سؤالات و ابهاماتی در این زمینه پاسخ داده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
135 - بررسی تاریخی شکل گیری بنیاد گرایی اسلامی در پاکستان
مهدی ایمانی کیهان برزگرامروزه گسترش جریان های تندرو مذهبی و بنیادگرا در جهان به عنوان مسئله اساسی دولت های جهان تبدیل شده است. انواع بنیادگرایی در مذاهب و ادیان مختلف وجود دارد که در اینجا بنیاد گرایی اسلامی مدنظر است. در فرهنگ لغات سیاسی آکسفورد، از بنیادگرایی اسلامی برای توصیف هر حرکتی که خ أکثرامروزه گسترش جریان های تندرو مذهبی و بنیادگرا در جهان به عنوان مسئله اساسی دولت های جهان تبدیل شده است. انواع بنیادگرایی در مذاهب و ادیان مختلف وجود دارد که در اینجا بنیاد گرایی اسلامی مدنظر است. در فرهنگ لغات سیاسی آکسفورد، از بنیادگرایی اسلامی برای توصیف هر حرکتی که خواهان اجرای کامل و بی چون و چرای آموزه های قرآن و شریعت باشد استفاده شده که این امر با توجه به وضعیت سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای مختلف توامان با تعصبات شدید فرقه ای و حرکت های خشونت آمیز شده است. بدون تردید یکی از متغیرهای موثر در سیاست های امنیتی هر کشور تهدیدها و فرصت های بوجود آمده از ناحیه همسایگان آن کشور است. در این بین فوری ترین تهدیدات و خطرات همواره از ناحیه همسایگان برای کشورها متصور می باشد که بر رفتار سیاسی، استراتژی ها، منافع و اهداف ملی، امنیت ملی، تمامیت ارضی، بقا و موجودیت کشورها اثر می گذارد. که از میان کشور پاکستان در این مقاله بررسی می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
136 - تأثیر عضویت در شبکه های اجتماعی بر سطوح هویت یابی و احساس امنیت اجتماعی نوجوانان
عباسعلی شهیدیشبکه هاي اجتماعی دستاورد اینترنت و فناوري اطلاعات وارتباطات وکاربردهاي آن می باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی بر سطوح هویت یابی واحساس امنیت اجتماعی نوجوانان شهر اراک انجام شد. روش پژوهش،توصیفی و از نوع علّی- مقایسه ای و جامعه آماری ش أکثرشبکه هاي اجتماعی دستاورد اینترنت و فناوري اطلاعات وارتباطات وکاربردهاي آن می باشند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر عضویت در شبکه های اجتماعی مجازی بر سطوح هویت یابی واحساس امنیت اجتماعی نوجوانان شهر اراک انجام شد. روش پژوهش،توصیفی و از نوع علّی- مقایسه ای و جامعه آماری شامل کلیه نوجوانان دختر و پسر شهر اراک بود که با روش نمونه گیری هدفمند 200 نفر انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه هویت (ISI) و پرسشنامه امنیت اجتماعی استفاده شد که داده ها با شاخص های آماری آزمون t و تحلیل واریانس و با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شدند. یافته هانشان داد بین سطوح هویت یابی و احساس امنیت اجتماعی نوجوانان عضو شبکه های اجتماعی و افراد غیر عضو تفاوت معناداری وجود نداشت.با توجه به یافته های پژوهش حاضر به نظر می رسد عضویت در شبکه های اجتماعی به تنهایی تبیین کننده سطوح هویت-یابی و یا احساس امنیت اجتماعی نوجوانان نمی باشد و عوامل دیگری همچون خانواده، جو محیط مدرسه و فضای آموزشی و سایر شرایط تربیتی و فرایند رشد نوجوانان می توانند در شکل گیری نوع هویت و احساس امنیت آنها موثر باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
137 - پیراروششناسی علم کلام
حمیدرضا شاکرینروششناسی علوم و مباحث تطبیقی انتقادی در این حوزه در دوره معاصر اهمیت بسیاری یافته است. از این جمله است مطالعات پیرامونی ناظر به منطق یا روش علم کلام اسلامی. مقاله حاضر بر آن است تا با نگاهی از بیرون ویژگیهای آن را، که به تعبیری از سنخ فلسفه مضاف، یعنی فلسفه روش علم کلا أکثرروششناسی علوم و مباحث تطبیقی انتقادی در این حوزه در دوره معاصر اهمیت بسیاری یافته است. از این جمله است مطالعات پیرامونی ناظر به منطق یا روش علم کلام اسلامی. مقاله حاضر بر آن است تا با نگاهی از بیرون ویژگیهای آن را، که به تعبیری از سنخ فلسفه مضاف، یعنی فلسفه روش علم کلام است، مورد بررسی قرار دهد. چنین تحقیقاتی در فراهم آوردن چارچوب نظری و نظریه مبنا و پشتیبان برای روش علم لازم بوده، در اصلاح، ارتقا، تشخیص نیازها و اقتضائات و تحقیقات پسین آن نقش آفرین است. از مهمترین ثمراتی که در گام نخست اینگونه بررسیها به دست می آید نظام مسائل این حوزه، ضرورت و اهمیت و نسبت و مناسبات آن با دیگر حوزه های معرفتی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
138 - بازخوانی رویکرد صلح طلبانۀ تجویز جهاد در دین اسلام
حمید رضا حناناز جمله شبهات اعتقادی و نیازمند به بررسی کلامی، عبارت است از اتهام خشونتآمیز بودن که محور بسیاری از اشکالاتی که به دین اسلام وارد شده و می شود را تشکیل می دهد و از جمله مواضعی که خشونت آمیز معرفی گردید و هدف انگشت اتهامات متعدد قرار گرفته، موضعی است که در این دین نسبت أکثراز جمله شبهات اعتقادی و نیازمند به بررسی کلامی، عبارت است از اتهام خشونتآمیز بودن که محور بسیاری از اشکالاتی که به دین اسلام وارد شده و می شود را تشکیل می دهد و از جمله مواضعی که خشونت آمیز معرفی گردید و هدف انگشت اتهامات متعدد قرار گرفته، موضعی است که در این دین نسبت به تجویز و تشریع جهاد اتخاذ شده است؛ نگاهی به اصل صلح طلبی اسلام نسبت به موضع خلاف آن در حقوق بشر دوستانه که برای قدرتمندان اصل جنگ طلبی مورد پذیرش قرار گرفته و دقت در ابتناء در قانون گذاری دینی بر اساس دفاع، در مقابل تجویز آغازگری به جنگ در قوانین منازعات بشری و نیز ملاحظۀ پیام صلح و دوستی و توصیه به آن حتی نسبت به کسانی که مسلمان نیستند، در کنار نقش وحدت بخشی میان اقوام و قبایل، از جمله دلایلی است که بی اساسی اتهامات مزبور را به اثبات می رساند؛ مقاله حاضر با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از داده های کتابخانه ای اعم از فضای واقعی و سایبری، سعی دارد تا با برجسته کردن مواضع صلح آمیز اسلام، نشان دهد که جهاد در چارچوب عقلانی دفاع تشریع شده و در محدوده ای تجویز شده که بدون آن امکان حفظ و تداوم حیات بشری وجود ندارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
139 - اعجاز زیبایی شناختی در دلالتهای نحوی جزء نخست قرآن کریم
فریدون اینانلو مرانلوآشنایی با زیبایی های یک محصول ادبی با بررسی ویژگی های نحوی، بلاغی و واژگانی آن ممکن می باشد . قرآن کریم با زیباترین تعییرات و ترکیبات ادبی دربرگیرنده دلالت های وسیعی از معانی و مفاهیم بوده که با بررسی وجوه و حالت های مختلف اعرابی و معنایی آن، می توان بر معانی پوشیده و أکثرآشنایی با زیبایی های یک محصول ادبی با بررسی ویژگی های نحوی، بلاغی و واژگانی آن ممکن می باشد . قرآن کریم با زیباترین تعییرات و ترکیبات ادبی دربرگیرنده دلالت های وسیعی از معانی و مفاهیم بوده که با بررسی وجوه و حالت های مختلف اعرابی و معنایی آن، می توان بر معانی پوشیده و مستور موجود در آن دست یافت. این پژوهش که به شیوه توصیفی- تحلیلی گردآوری شده، به دلالات و انواع آن و همچنین به مصادیق مختلف دلالت های نحوی درتغییرات معنایی پرداخته و با مثال های متعدّد قرآنی موضوع و اهداف مدّنظر را به چالش کشانده است . ازجمله یافته های این پژوهش، توجّه به معنا در نسبت به الفاظ قرآنی و تغییرات معنایی بیشتر دراسم ها در نسبت دو نوع دیگر یعنی افعال و حروف معانی است . با علم به این مسأله که بیشترین تغییرات معنایی در انتهای جملات محقّق گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
140 - نقش واسطه¬ای نشخوار خشم در رابطه بین ناگویی هیجان و مهارت¬های ارتباطی
مصطفی ملکی حسین محققی صفدر نبی زادههدف از اين مطالعه ارائۀ مدل مفهومی و آزمون آن برای مهارتهای ارتباطی بر اساس نشخوارخشم و ناگویی هیجانی بود. جامعۀ آماری در اين مطالعه شامل دانش آموزان شهر همدان در سال تحصیلی 1398- 1397 بود. از این دانش آموزان تعداد 270 نفر از طريق روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. أکثرهدف از اين مطالعه ارائۀ مدل مفهومی و آزمون آن برای مهارتهای ارتباطی بر اساس نشخوارخشم و ناگویی هیجانی بود. جامعۀ آماری در اين مطالعه شامل دانش آموزان شهر همدان در سال تحصیلی 1398- 1397 بود. از این دانش آموزان تعداد 270 نفر از طريق روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل مقیاس ناگویی هیجانی، مقیاس مهارتهای ارتباطی و مقیاس نشخوار خشم بود. روابط متغیرها با استفاده از مدل معادلات ساختاری بررسی شد. یافتهها نشان داد متغیر ناگویی هیجانی، با نشخوار خشم و مهارتهای ارتباطی رابطه مستقیم دارد و با مهارتهای ارتباطی از طریق نشخوار خشم ارتباط غیرمستقیم نیز دارد. نشخوار خشم نیز به طور مستقیم با مهارتهای ارتباطی رابطه دارد. به طور کلی میتوان گفت مهارتهای ارتباطی تحت تاثیر هیجانات در روابط قرار دارد بدین ترتیب با نشخوار خشم و ناگویی هیجانی همبستگی منفی دارد و این متغیرها با تاثیر گذاشتن بر تعاملات بین فردی می توانند در کاهش میزان مهارتهای ارتباطی افراد نقش داشته باشند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
141 - پیش¬بینی بی¬صداقتی تحصیلی بر اساس هیجان تحصیلی امید: نقش واسطه¬ای کمک¬طلبی تحصیلی
حمید بارانی فرهاد خرمائی راضیه شیخ الاسلامی محبوبه فولادچنگمقدمه: بی صداقتی تحصیلی به دلیل آثار نامطلوب فردی و اجتماعی بسیار مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت واقع شده است. پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش واسطهای کمک طلبی تحصیلی در ارتباط بین هیجان تحصیلی امید و بی صداقتی تحصیلی بود. روش: شرکتکنندگان پژوهش 360 نفر از دانشآموزان أکثرمقدمه: بی صداقتی تحصیلی به دلیل آثار نامطلوب فردی و اجتماعی بسیار مورد توجه متخصصان تعلیم و تربیت واقع شده است. پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش واسطهای کمک طلبی تحصیلی در ارتباط بین هیجان تحصیلی امید و بی صداقتی تحصیلی بود. روش: شرکتکنندگان پژوهش 360 نفر از دانشآموزان (177 دختر و 184 پسر) دوره متوسطه اول بودند که به شیوه نمونهگیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند و به پرسشنامه های هیجان تحصیلی امید، پرسشنامه کمک طلبی تحصیلی و مقیاس بی-صداقتی تحصیلی پاسخ دادند. به منظور بررسی فرضیههای پژوهش از مدلیابی معادلات ساختاری و نرمافزار 22 AMOS استفاده شد. یافتهها: نتایج نشان داد که هیجان تحصیلی هم به صورت مستقیم و هم به طور غیرمستقیم و از طریق کمک طلبی تحصیلی، پیشبینی کننده بی صداقتی تحصیلی است. نتیجهگیری: در مجموع یافتههای پژوهش حاضر بیانگر اهمیت توجه به نقش هیجان تحصیلی امید و کمک طلبی تحصیلی در کاهش بی صداقتی تحصیلی دانش آموزان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
142 - مقایسه تاب¬آوری و راهبردهای مقابله با استرس بین داوطلبان شرکت در جنگ ضد داعش و سربازان
زانا ضالحچکیده هدف پژوهش حاضر تعیین تفاوت بین تاب آوری و راهبردهای مقابله با استرس بین داوطلبان شرکت در جنگ ضد داعش و سربازان است. روش پژوهش توصیفی و از نوع علی– مقایسه ای و جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه داوطلبان و سربازان کرد در هر سه استان حلپچه، سلیمانی و اربیل اقلیم کردستان أکثرچکیده هدف پژوهش حاضر تعیین تفاوت بین تاب آوری و راهبردهای مقابله با استرس بین داوطلبان شرکت در جنگ ضد داعش و سربازان است. روش پژوهش توصیفی و از نوع علی– مقایسه ای و جامعه آماری پژوهش حاضر کلیه داوطلبان و سربازان کرد در هر سه استان حلپچه، سلیمانی و اربیل اقلیم کردستان عراق بودند که در جنگ ضد داعش شرکت کرده بودند. نمونه این پژوهش 180 نفر مرد که سنشان بین 20-50 سال بود و به صورت نمونه در دسترس انتخاب شدند و به دو گروه 90 نفره (90 نفر داوطلب) و (90 نفر سرباز) تقسیم شدند. سپس با استفاده از پرسشنامه تاب آوری کانر و دیویدسون و راهبردهای مقابله با استرس اندلر و پارکر داده ها جمع-آوری شدند و با روش های آماری آزمون t مستقل و آزمون تحلیل واریانس چند متغییره (Manova) تحلیل شدند. یافته های این پژوهش نشان داد که در مقیاس تابآوری سطح معناداری بین داوطلبان و سربازان بزرگتر از 01/0 است و این به این معنی است که از نظر تابآوری تفاوت بین داوطلبان و سربازان وجود نداشت. اما در مقیاس راهبردهای مقابله با استرس در داوطلبان و سربازان تفاوت معنادار (p0.01) یافت شد. از لحاظ سبک مسئله مدار (01/0p و 474/8 F=) و سبک اجتنابی (01/0p و 751/6 F=) تفاوت معنا دار بود. اما مقدار F بدست آمده برای راهبردهای مقابله ای هیجان مدار برابر با 008/0 بوده و سطح معنی داری آن برابر با 930/0 می باشد. بنابراین نتیجه میشود از نظر مقابله ای هیجان مدار تفاوت وجود ندارد. نتیجهگیری یافته هاى اصلی این پژوهش مؤید آن است كه برگزاری دوره های آموزشی ویژه جهت بالابردن تاب آوری و کمک به داوطلبان و سربازان برای کاهش استرس جنگ توصیه می گردد. با توجه به اینکه سلامت سربازان به جهت کار در محیط امنيتى و نقش عمده آنان درمواجهه با دشمنان وحفاظت کشور از اهمیت زیادي برخوردار است، برنامه ریزي درجهت آموزش شیوه هاي مقابله مناسب و ترغیب همه سربازان جهت استفاده از شیوه مناسب مواجهه با موقعیت هاي استرس زا سودمند می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
143 - نقش تعدیل کننده معنا در کار در رابطه خودرهبری و سرمایه عاطفی و سرمایه¬گذاری جمعی عاطفی
مریم رستم پور محسن گل پرورمعنا در کار از طریق تاثیر بر اهداف فردی و کاری تاثیرات قابل توجهی بر رابطه متغیرهای مختلف در محیط های کار می-گذارد. اين پژوهش با هدف تعیین نقش تعدیل کننده معنا در کار در رابطه خودرهبری با سرمایه عاطفی و سرمایه گذاری جمعی عاطفی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش کارکنان شعب بانک أکثرمعنا در کار از طریق تاثیر بر اهداف فردی و کاری تاثیرات قابل توجهی بر رابطه متغیرهای مختلف در محیط های کار می-گذارد. اين پژوهش با هدف تعیین نقش تعدیل کننده معنا در کار در رابطه خودرهبری با سرمایه عاطفی و سرمایه گذاری جمعی عاطفی اجرا شد. جامعه آماری پژوهش کارکنان شعب بانک صادرات در شهر اصفهان بودند که از میان آن ها 243 نفر به شيوه سهل الوصول (در دسترس) انتخاب شدند. ابزارهاي پژوهش شامل پرسشنامه خودرهبری (هاوتون و همکاران، 2012)، پرسشنامه معنا در کار (استگر و همکاران، 2012)، پرسشنامه سرمایه عاطفی (گل پرور، 1395) و پرسشنامه سرمایه گذاری جمعی عاطفی (گل پرور، 1397) بودند. دادهها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و تحليل رگرسيون سلسله مراتبي تحليل شد. نتایج نشان داد که بین خودرهبری با معنا در کار، سرمایه عاطفی و سرمایه گذاری جمعی عاطفی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (01/0>p). نتایج تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که معنا در کار رابطه خودرهبری با سرمایه عاطفی و سرمایه گذاری جمعی عاطفی را تعدیل می کند. به این معنی که وقتی معنا در کار بالا است، بین خودرهبری با سرمایه عاطفی و سرمایه گذاری جمعی عاطفی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد (01/0>p)، ولی وقتی معنا در کار پائین است، بین خود رهبری با سرمایه عاطفی و سرمایه گذاری جمعی عاطفی رابطه معنا داری وجود ندارد (05/0<p). نتایج این پژوهش نشان می دهد که معنا در کار توان بالایی برای تحت تاثیر قرار دادن رابطه خودرهبری با سرمایه عاطفی و سرمایه گذاری جمعی عاطفی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
144 - رابطه اخلاق وظیفه¬گرا و اهداف پیشرفت: نقش واسطه¬ای منبع کنترل
محسن آربزی فرهاد خرمائیاین پژوهش با هدف بررسی رابطه اخلاق وظیفه گرا و اهداف پیشرفت با واسطه گری منبع کنترل به انجام رسیده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی – همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز بودند؛ که از آن میان 440 دانشجو (221 دختر) و (219 پسر) به أکثراین پژوهش با هدف بررسی رابطه اخلاق وظیفه گرا و اهداف پیشرفت با واسطه گری منبع کنترل به انجام رسیده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی – همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان مقطع کارشناسی دانشگاه شیراز بودند؛ که از آن میان 440 دانشجو (221 دختر) و (219 پسر) به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند؛ و به پرسشنامه های اخلاق وظیفه گرا، منبع کنترل و اهداف پیشرفت پاسخ دادند. جهت پاسخگویی به فرضیه های پژوهش از تحلیل مسیر در مدل یابی معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج نشان داد که اگرچه وظیفه شناسی و معتمد بودن با هر سه هدف پیشرفت عملکردگرایی، تبحرگرایی و تبحرگریزی رابطه مثبت و معنی دار دارند؛ امّا با هدف عملکردگرایی میزان رابطه بیشتر است. همچنین نتایج نشان داد که منبع کنترل می تواند در رابطه بین اخلاق وظیفه گرا و اهداف پیشرفت واسطه گری کند. از دیگر نتایج این پژوهش می توان به رابطه معنی دار منبع کنترل درونی و بیرونی با هر سه هدف پیشرفت حاضر در پژوهش اشاره کرد. نتایج این پژوهش به توسعه دانش نظری در مورد نقش پیشایندی منش های اخلاقی و منبع کنترل در رابطه با اهداف پیشرفت کمک شایانی می کند. همچنین به لحاظ کاربردی، تلویح نتایج پژوهش آن است که با آموزش منش های اخلاقی وظیفه شناسی و معتمد بودن و بازآموزی اسنادی (منبع کنترل) می توان به رشد اهداف پیشرفت مناسب کمک نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
145 - رابطه شفقت خود با تنظیم هیجان به واسطۀ اجتناب از تجربه و عدم تحمل بلاتکلیفی
نجمه سالارحاجی محمدعلی گودرزی محمدرضا تقویبراساس رویکرد فراتشخیصی متغیرهای گوناگونی معرفی و یافته شدهاند که ارتباط و اثر آنها بریکدیگر هنوز مورد سئوال است. چهار متغیر مهم و مؤثر فراتشخیصیِ معرفی شده در پژوهش ها عبارتند از تنظیم هیجان، اجتناب از تجربه، عدم-تحمل بلاتکلیفی و شفقت خود. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واس أکثربراساس رویکرد فراتشخیصی متغیرهای گوناگونی معرفی و یافته شدهاند که ارتباط و اثر آنها بریکدیگر هنوز مورد سئوال است. چهار متغیر مهم و مؤثر فراتشخیصیِ معرفی شده در پژوهش ها عبارتند از تنظیم هیجان، اجتناب از تجربه، عدم-تحمل بلاتکلیفی و شفقت خود. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای اجتناب از تجربه و عدم تحمل بلاتکلیفی در ارتباط بین شفقت خود و مشکلات تنظیم هیجان در دانشجویان بود. این پژوهش در قالب مدل یابی از انواع روش های همبستگی بود. به این منظور 405 نفر از دانشجویان دانشگاه شیراز در نیمسال دوم 98-97 به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند. سپس شرکت کنندگان مقیاس شفقت خود (فرم کوتاه)، پرسشنامه پذیرش و عمل(II)، مقیاس عدم تحمل بلاتکلیفی و دشواری در تنظیم هیجان را تکمیل کردند. تحلیل داه ها به وسیلۀ مدل یابی معادلات ساختاری و با استفاده از نرم افزار AMOS انجام گرفت. مدل تحلیل مسیر نشان داد که شفقت خود هم به صورت مستقیم و هم با واسطۀ عدم تحمل بلاتکلیفی و اجتناب از تجربه قادر به پیش بینی تنظیم هیجان بود. بنابراین، می توان نتیجه گرفت شفقتخود، این توانمندی را در افراد ایجاد می کند که با توسل به متغیرهای رویارویی با تجربه و افزایش تحمل بلاتکلیفی به مدیریت هیجان های خود بپردازند. براین اساس توجه به تغییرات این دو متغیر در مداخلات مبتنی بر شفقت خود برای تنظیم ومدیریت هیجانات حائز اهمیت است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
146 - بررسی معانی واژۀ «باز» بر پایۀ محور همنشینی در تاریخ بلعمی
ابراهیم استاجی ریحانه صادقیهدف از پژوهش حاضر بررسی و نقش مؤثر پیشوند «باز» در تاریخ بلعمی به عنوان یکی از ذخایر گران بهای نثر کهن فارسی دری است تا با توجه به آن، بارهای مختلف معنایی هر واژه درون نظام معنایی و در رابطه با محور هم نشینی کلمات بر روی زنجیرۀ گفتار مشخص شود و ابهام معنایی جملات رفع گر أکثرهدف از پژوهش حاضر بررسی و نقش مؤثر پیشوند «باز» در تاریخ بلعمی به عنوان یکی از ذخایر گران بهای نثر کهن فارسی دری است تا با توجه به آن، بارهای مختلف معنایی هر واژه درون نظام معنایی و در رابطه با محور هم نشینی کلمات بر روی زنجیرۀ گفتار مشخص شود و ابهام معنایی جملات رفع گردد. تنوع به کارگیری پیشوند «باز» در تاریخ بلعمی افعالی تازه با معانی جدید به وجود آورده است. در تاریخ بلعمی، «باز» در حالت اسم یا مصدر، صفت، قید، حرف اضافه و پیشوند فعل مرکب کاربرد دارد. در مقام پیشوندی فعل مرکب به دو صورت نمود پیدا می کند؛ یکی با تغییر در معنای اصلی فعل و دیگری بدون تغییر در معنای آن. مهم تر آن که کاربرد یک فعل پیشوندی یکسان در جملات گوناگون باعث تنوع معنا و کاربردهای مختلف آن گردیده که نشان می دهد هدف بلعمی بیان دقیق معنای فعل در متن جمله بودهاست. در این مقاله با استفاده از روش تحلیل و توصیف دادهها به معانی تازهای از پیشوند «باز» در ترکیب با کلمات دست خواهیم یافت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
147 - همانندی اندیشه¬های جلال آل احمد و صدر الادبای اصفهانی
قهرمان شیری فاطمه هوشمندی یاورصدر الادبای اصفهانی یک نویسنده ی شریعت گرا (مشروعه خواه) در دوره ی مشروطه است که نزدیک به نیم قرن پیش از جلال آل احمد، در تحلیل های داستانی خود، استنباط ها و استدلال ها و راه حل هایی رامطرح کرده است که شباهت شگفت انگیزی به اندیشه های آل احمد دارد. انتقادهای او از موضوعا أکثرصدر الادبای اصفهانی یک نویسنده ی شریعت گرا (مشروعه خواه) در دوره ی مشروطه است که نزدیک به نیم قرن پیش از جلال آل احمد، در تحلیل های داستانی خود، استنباط ها و استدلال ها و راه حل هایی رامطرح کرده است که شباهت شگفت انگیزی به اندیشه های آل احمد دارد. انتقادهای او از موضوعاتی چون: شیفتگی جامعه به پوشش و اخلاق و رفتار و سیاست و فرهنگ غربی، سکوت و انزوای بزرگان مذهب در برابر تحوّلات و تغییرات اجتماعی، ناتوانی مدرسه ها و دانشگاه های تقلیدی در تأثیرگذاری بر فنّ-آوری و صناعت گری، مستعمره شدن حکومت در برابر استعمارگران فرنگی، شباهت کامل به استنباط های آل احمد دارد. بهره گیری او از نوشته های روایتی ـ تحلیلی و تک صدا، و نثر ساده ی گفتارگرا، سبک آل احمد را تداعی می کند و راه حل های او برای رهایی از غرب گرایی ها نیز دقیقاً در همسویی با اندیشه های آل احمد قرار دارد. او نیز راه و چاره را در بازگشت به سنّت ها و معتقدات مذهبی می داند، چون مذهب بیش از هر عنصر دیگری، جایگاه قدرتمندی در میان مردم دارد و می تواند آنان را متّحد کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
148 - تشبیه ، قالب تصویر ساز در غزل وحشی بافقی
آیت شوکتی علیرضا تایوغتصویر، اگر اساس شعر نباشد ، یکی از عناصر اصلی سازندة آن است ؛ شاعران با آفرینش تصاویر شعری خود ضمن آن که توان خیال پردازی خود را به نمایش می گذارند ، گرایش-های فردی و نیز سبک شخصی و دوره ای خویش را نیز نمایان می کنند . این پژوهش با عنوان « تشبیه ، قالب تصویر ساز در غزل أکثرتصویر، اگر اساس شعر نباشد ، یکی از عناصر اصلی سازندة آن است ؛ شاعران با آفرینش تصاویر شعری خود ضمن آن که توان خیال پردازی خود را به نمایش می گذارند ، گرایش-های فردی و نیز سبک شخصی و دوره ای خویش را نیز نمایان می کنند . این پژوهش با عنوان « تشبیه ، قالب تصویر ساز در غزل وحشی» ، غزلیات این شاعر را از نظرگاه کمیّت و کیفیّت انواع تصاویر مورد بررسی قرار داده است و با بهره گیـری از ملاحظات سبک شناسانه مشخص می سازد کـه این شاعـر اوج تصویر آفرینی خود را در غزلیاتش نمایان ساخته و با توجه به گرایش او به ساده گویی، تشبیه را تقریباً به میزان استعاره استفاده کرده است . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
149 - بررسي و مقایسه¬ی رابطة متقابل جهاننگري و صنايع بديعي در اشعار سهراب سپهری و محمدرضا شفیعی کدکنی ( با استفاده از نظريّة ساختارگرايي تكويني لوسین گولدمن)
دکتر ساره تربیت محمد عنایتی قادیکلاییبا مطالعه و بررسي آثاري كه پيرامون نقد ادبي نگاشته شدهاند، ميتوان دو رويكرد عمده را از يكديگر متمايز كرد: در رويكرد اوّل، اثر و متن ادبي، تنها انعكاس دهنده ی ذهنيّت مؤلّف خويش دانسته شده و متن، تابعي از عوامل تعيينكننده ی بيروني است. رويكرد دوم امّا بر خلاف رويكرد او أکثربا مطالعه و بررسي آثاري كه پيرامون نقد ادبي نگاشته شدهاند، ميتوان دو رويكرد عمده را از يكديگر متمايز كرد: در رويكرد اوّل، اثر و متن ادبي، تنها انعكاس دهنده ی ذهنيّت مؤلّف خويش دانسته شده و متن، تابعي از عوامل تعيينكننده ی بيروني است. رويكرد دوم امّا بر خلاف رويكرد اوّل، محوريّت را به متن و اثر ادبي می دهد و ادبيات را تنها يك مسأله ی زباني ميداند. با این وجود، برخی از صاحب نظران مانند آلبر كامو و لوسين گلدمن در ادبیات غربی و صائب تبریزی و دكتر شفيعي كدكني در ادب فارسی، اعتقادي به جدايي لفظ (متن) و محتوا (درون مايه) ندارند. این گروه برآنند که زبان و اندیشه دو روی یک سکه اند و نمی توان آنها را جدای از هم انگاشت. در مقالهی حاضر با استفاده از نظريّه ی ساختارگرايي تكويني لوسينگلدمن، متفكّر و جامعهشناس مجارستاني، رابطه ی متقابل صنايع بديعي (به عنوان يكي از عناصر لفظي متن) در شعر سهراب سپهری و محمدرضا شفیعی کدکنی با جهان نگری (درون مايههاي فكري) آنها مورد بررسي و مقایسه قرار گرفت. شیوهی پژوهش، تحلیل محتوا بر اساس مطالعات کتابخانه ای و هدف اصلی مقاله نشان دادن میزان تأثیر متقابل زبان و معنا در شعر این دو شاعر معاصر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
150 - تعالیم اخلاقی و آموزه¬های تربیتی در مثنوی سلسله¬الذهب جامی
برات محمدی مریم حداد خانشانعبدالرحمان جامی از شاعران پرکار قرن نهم هجری است که پیرو شاعران پیشین خویش در ادب تعلیمی، عرفانی و غنایی شعر سروده است.در این مقاله، مثنوی سلسله الذهب وی به لحاظ دارا بودن مباحث تعلیمی و آموزه های اخلاقی بررسی شده است. نتیجه ی این بررسی نشان می دهد جامی همچون عارف و موع أکثرعبدالرحمان جامی از شاعران پرکار قرن نهم هجری است که پیرو شاعران پیشین خویش در ادب تعلیمی، عرفانی و غنایی شعر سروده است.در این مقاله، مثنوی سلسله الذهب وی به لحاظ دارا بودن مباحث تعلیمی و آموزه های اخلاقی بررسی شده است. نتیجه ی این بررسی نشان می دهد جامی همچون عارف و موعظه گر دینی سعی کرده تمامی تعالیم دینی و اخلاقی را به مخاطب بیاموزد، همچنین همچون جامعه شناس در اجتماعش ظاهر شده و سعی دارد با انتقاد از نابه سامانی های اجتماعی، دینی و عرفانی جامعه اش، تعالیم و آموزه های اخلاقی را به مخاطبش منتقل کند. اندیشه ی تعلیمی او با انتقاد همراه است و به صورت مستقیم و غیر مستقیم با حکایت های تمثیلی سعی دارد مفاهیم خود را به مخاطب القا کند. نگاه انتقادی او بیشتر متوجه صوفیان ظاهرپرست ریاکار است که با ظاهرپرستی در دین، اخلاق انسانی را تباه می کنند، پادشاهان نیز در دفتر سوم مورد توجه او هستند و جامی با حکایت ها و داستان هایی اصول اخلاقی را به آنها تعلیم داده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
151 - سبک شناسی نحوی سوانح العشاق احمد غزّالی و عبهرالعاشقین روزبهان بقلی(با رویکرد نقش گرا)
آزاده شریفیسوانح العشاق احمد غزّالی (م 520) سلسله جنبان رسایل مستقلی است که به زبان فارسی درباره «عشق» نوشته شده-اند. احمد غزّالی در این اثر مفهوم عشق را فراتر از حدود زمینی و آسمانی بازتعریف کرده و گفتمانی صوفیانه با محوریت آن پدید آورده است. این گفتمان در رسایل متأثر از سوانح، أکثرسوانح العشاق احمد غزّالی (م 520) سلسله جنبان رسایل مستقلی است که به زبان فارسی درباره «عشق» نوشته شده-اند. احمد غزّالی در این اثر مفهوم عشق را فراتر از حدود زمینی و آسمانی بازتعریف کرده و گفتمانی صوفیانه با محوریت آن پدید آورده است. این گفتمان در رسایل متأثر از سوانح، مانند عبهرالعاشقین روزبهان بقلی،تکمیل شده و از همین طریق به شعرفارسی نیز راه یافته است. با وجود این، زبان پیچیده و ارزش های ادبی این دو رساله مانع از توجه به نظریه پردازی های مؤلفان آن شده و پژوهش های عرفانی عمدتاً این آثار را متونی شاعرانه ، مبتنی بر تجربه شخصی و در نتیجه فاقد چهارچوب فکری مشخّص ارزیابی کرده اند.در این مقاله، با به کارگیری ابزارهای زبان شناسی نقش گرا از جمله مفهوم «بافت موقعیت» و تحلیل «فرانقش اندیشگانی» ، جنبه تبیینی و نظریه پردازانه این دو متن آشکار و رابطه متقابل آن با بافت فرهنگی قرن ششم بازنموده شده است. هدف از مقایسه دو متن نشان دادن امتداد گفتمان عشق سوانح در رساله های بعدی و روند تکوین و تحوّل گفتمان عشق در آغاز و پایان قرن ششم بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
152 - بررسی سبک¬شناسی و جامعه¬شناختی«چراغ¬ها را من خاموش می¬کنم» با تأکید بر رویکرد لوسین گلدمن
ندا یانس کامران پاشایی فخری پروانه عادل زادهجامعه شناسی ادبیات شاخه ای از جامعه شناسی است که به رغم سنت دیرینة ادبی و آثار ادبی فراوان در تاریخ ایران، چندان که باید و شاید در میان خانواده علوم اجتماعی گسترش نیافته است. این عدم گسترش، هم در حوزه نظری (توریک) به چشم می خورد، هم در حوزه تحقیقات تجربی. در حوزه نظری ب أکثرجامعه شناسی ادبیات شاخه ای از جامعه شناسی است که به رغم سنت دیرینة ادبی و آثار ادبی فراوان در تاریخ ایران، چندان که باید و شاید در میان خانواده علوم اجتماعی گسترش نیافته است. این عدم گسترش، هم در حوزه نظری (توریک) به چشم می خورد، هم در حوزه تحقیقات تجربی. در حوزه نظری با حدود و ثغور رشته جامعه شناسی گونه-های ادبی و رویکردهای نظری جامعه شناختی به آثار ادبی چندان روشن نیست.در عرصه پژوهش تجربی نیز تحقیقات، عمدتاً تنها به گونه (ژانر) ادبی داستان بلند (و با اندک تسامحی رمان) محدود شده و دیگر گونه های ادبی عموماً مورد غفلت قرار گرفته اند. مدعای اصلی مقاله حاضر این است که صرف نظر از رویکرد نظری ما در سبک شناسی و جامعه-شناسی ادبیات، هر گونه ی ادبی ویژگی هایی دارد که باید هنگام تحلیل مورد توجّه سبک شناسان و جامعه شناسان قرار گیرد.در اين مقاله، به بررسي اجتماعي ـ سياسي و سبکیآثار زویا پیرزاد، نویسنده معاصر ارمنی تبار، با توجّه به روش ساختگرايي گلدمن مي پردازيم. در اين شيوه، محتواي اثر ادبي و رابطه آن با جامعه اي بررسي مي شود كه اثر در آن خلق شده است و به جاي توصيف محتواي اثر ادبي، به بررسي محتوا و رابطه آن با جهان نگري در يك دوران خاص پرداخته شده است . لذا در اين رمان به اختصار به روحيات و شرايط زندگي مردم وتبيين پديده ها، رفتارها، ساخت ها و فرازونشيب هاي اجتماعي ـ سياسي زندگي شخصيّت هاي رمان اشاره شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
153 - انواع بسامد و کارکرد آن در آفرینش داستان
ندا نبی زاده اردبیلییکی از عناصر اصلی هر روایتی عنصر زمان است به گونه ای که فهم روایت را در گرو زمانمندی آن می دانند. ژرار ژنت بزرگترین نظریه پرداز زمان روایی است که آن را ذیل سه تعین نظم، بسامد و تداوم بررسی می کند. بسامد که به بررسی تکرار عناصر روایی می پردازد به سه نوع منفرد، مکرر و باز أکثریکی از عناصر اصلی هر روایتی عنصر زمان است به گونه ای که فهم روایت را در گرو زمانمندی آن می دانند. ژرار ژنت بزرگترین نظریه پرداز زمان روایی است که آن را ذیل سه تعین نظم، بسامد و تداوم بررسی می کند. بسامد که به بررسی تکرار عناصر روایی می پردازد به سه نوع منفرد، مکرر و بازگو تقسیم می شود. ما در این پژوهش که به روش کتابخانه ای و تحلیلی و توصیفی انجام گرفته است انواع بسامد و کارکرد آن را در آثار داستانی علوی و ساعدی بررسی کرده ایم. نتایج پژوهش نشان می دهد که هر دو نویسنده از انواع مختلف بسامد در داستان های خود بهره گرفته اند. بسامد غالب بر داستان های آن ها بسامد مفرد است. انواع دیگر بسامد هم در این آثار قابل مشاهده است از جمله کارکردهای بسامد مکرر در این داستان ها تاکید، بیان کنایی ، فضاسازی و جلب توجه و ترحم و از جمله کارکردهای بسامد موجز در آن ها شخصیت پردازی و بیان علت امور است. به طور کلی باید گفت کارکرد انواع بسامد در آثار داستانی علوی متنوع تر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
154 - بررسی عوامل غرابت صنعت تشبیه در دیوان عبدالواسع جَبَلی
لیلا امیری زهرا ریاحی زمینعبدالواسع جبلی از شاعران قرن ششم هجری است که اکثریت محققان او را در تغییر سبک شعر فارسی از خراسانی به عراقی سهیم دانسته اند. این مقاله بر آن است تا عوامل غرابت صنعت تشبیه را در دیوان او با روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی- توصیفی و شیوه ی متن پژوهی بررسی کند. در موارد لزوم أکثرعبدالواسع جبلی از شاعران قرن ششم هجری است که اکثریت محققان او را در تغییر سبک شعر فارسی از خراسانی به عراقی سهیم دانسته اند. این مقاله بر آن است تا عوامل غرابت صنعت تشبیه را در دیوان او با روش تحقیق کیفی، از نوع تحلیلی- توصیفی و شیوه ی متن پژوهی بررسی کند. در موارد لزوم از روش های مقایسه ای و آمارگیری نیز استفاده شده است. واکاوی اشعار عبدالواسع جبلی نشان می دهد فراخوانی مشبهٌ به هایِ زنجیره ایِ هم خانواده که مناسباتی با هم دارند، همزمانی ذکر یک مشبهٌ-بهِ یکسان برای دو مشبه و با دو وجه شبه متفاوت در یک بیت، تشبیهات عکس و تعویض جای مشبه و مشبهٌ به، تشبیهات حروفی و تنوّع و گوناگونی مشبه و مشبهٌ به، از جمله دلایل غرابت تشبیه در اشعار او هستند؛ تا جایی که بتوان گفت شاعر از تشبیه بیش از آن که یک آرایه ی ادبی و در جهت زیبایی-آفرینی باشد، به عنوان یک صنعت و به منظور فضل فروشی و اظهار تفاخر بهره گرفته و محتوای مسلّطِ مدح در دیوان او در زیر لایه ای از تشبیهات غریب، متکلّف، متصنّع و مفاخره آمیز نهان شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
155 - شاخصه¬های زبانی و اندیشگانی بانوگشسب¬نامه
سمیه شرونی محمدرضا صالحی مازندرانیبانوگشسب نامه منظومه ای حماسی است که موضوع آن شرح زندگی و دلاوری های بانوگشسب، دختر رستم است و تنها حماسه ملی ایران است که پهلوان بانویی قهرمان حماسه است. در پژوهش های علمی، تعیین ارزش واقعی یک اثر، تا حدود زیادی منوط به مطالعات سبک شناسی است؛ بنابراین سبک منظومه أکثربانوگشسب نامه منظومه ای حماسی است که موضوع آن شرح زندگی و دلاوری های بانوگشسب، دختر رستم است و تنها حماسه ملی ایران است که پهلوان بانویی قهرمان حماسه است. در پژوهش های علمی، تعیین ارزش واقعی یک اثر، تا حدود زیادی منوط به مطالعات سبک شناسی است؛ بنابراین سبک منظومه های حماسی همواره مورد توجه پژوهشگران ادبیات فارسی بوده است و در پژوهش های بسیاری به حماسه و به ویژه حماسه هایی که در دوره های بعد به تقلید از شاهنامه سروده شده اند، پرداخته اند. این پژوهش نیز که با بررسی دقیقِ مبتنی بر مطالعات سبک شناسانه صورت گرفته، بر آن است تا شاخصه های زبانی و اندیشگانی بانوگشسب نامه را به عنوان یکی از منظومه های حماسی ایران، نشان دهد. بررسی دقیق و جز به جز تمام ابیات این منظومه، که بر پایه ی قصه های راویان و آنچه که بر زبان میراث داران فرهنگ ایران زمین جاری بود، نشان داد که این اثر- که سراینده آن نامعلوم است- در میان منظومه های که به تقلید از حماسۀ استاد توس سروده شده، تا حدودی موفق بوده است. مضامین غنایی و عاشقانه، رجز خوانی، نفوذ اندیشه های دینی و مذهبی، دعا و مناجات، جاری شدن خطبۀ عقد توسط موبدان، مردسالاری و ذکر برخی از نکات اخلاقی از مهم ترین مضامین محتوایی و محور اندیشگانی این منظومه است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
156 - تحلیل سبک¬شناختی قصیدة انوری دربارة حملة غزان به خراسان
طاهره میرهاشمیاین گفتار به تحلیل سبک شناختی قصیدة انوری دربارة حملة ترکان غز به خراسان در سه محور زبانی، بلاغی و ایدئولوژیکی خواهد پرداخت. پرسشهای پژوهش پیش رو عبارت است از اینکه انوری در این قصیده سیاسی از چه رمزگانی بهره جسته است؛ شگردهای بلاغی انوری برای گزارش اوضاع خراسان و اقناع أکثراین گفتار به تحلیل سبک شناختی قصیدة انوری دربارة حملة ترکان غز به خراسان در سه محور زبانی، بلاغی و ایدئولوژیکی خواهد پرداخت. پرسشهای پژوهش پیش رو عبارت است از اینکه انوری در این قصیده سیاسی از چه رمزگانی بهره جسته است؛ شگردهای بلاغی انوری برای گزارش اوضاع خراسان و اقناع مخاطبش، قلج ارسلان، کدام است و ایدئولوژی مسلط بر متن این قصیدة شکوایی و اعتراضی چیست. برای پاسخ دادن به پرسش های تحقیق، داده های زبانی، بلاغی و فکری از متن قصیده به صورت استقرایی استخراج و در چهارچوب سبک شناسی شعر در سه محور زبان، بلاغت و ایدئولوژی به روش توصیفی ـ تحلیلی بررسی و نقد شده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد انوری در لایة زبانی با تکرار و موازنه و انواع جناس موسیقی کلام خود را دو چندان کرده است و با استفاده از رمزگان دینی و حکومتی با مخاطب سخن گفته است. در محور بلاغی ضمن به کار بردن آرایه های بدیعی معنوی از شگرد امر مؤدبانه، پرسش بلاغی برای تنبیه و تذکر و اطناب بهره برده است و در محور ایدئولوژیکی شاعر با ارائه تصاویر آفاقی و ترسیم فضای مصیبت بار جامعه خراسان و نمایش ستم ترکان غز از طریق تمسک به اعتقادات و باورهای دینی سلجوقیان و رسوم درباری ایشان از مخاطب یاری خواسته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
157 - کلان¬استعارة شناختی آزادی در زبان کُردی با تکیه بر اشعار شیرکو بیکه¬س
صمد علی آقایی وحید غلامی صادق محمدیازجمله نوین ترین رویکردهای نقد آثار ادبی، رویکرد شناختی می باشد. استعارة مفهومی یک مفهوم پایه ای در این رویکرد محسوب می شود که از طریق آن، مفهوم یک حوزه به حوزة دیگر نگاشت می شود و مفهوم حوزة دوم از طریق حوزة اول درک می شود. کلان استعاره ها که برای درک آثار ادبی مورد نی أکثرازجمله نوین ترین رویکردهای نقد آثار ادبی، رویکرد شناختی می باشد. استعارة مفهومی یک مفهوم پایه ای در این رویکرد محسوب می شود که از طریق آن، مفهوم یک حوزه به حوزة دیگر نگاشت می شود و مفهوم حوزة دوم از طریق حوزة اول درک می شود. کلان استعاره ها که برای درک آثار ادبی مورد نیاز هستند و در فهم زبان و اندیشۀ منتقدین کاربرد دارند، از همین ساز و کارهای استعارة مفهومی بهره می برند. دراین جستار با تکیه بر مفهوم شناختی استعاره، نگارنده قصد دارد کلان استعارة آزادی را در اشعار بیکه س بررسی کند. داده های پژوهشِ حاضر، اشعار موجود در کتاب مجموعه شعر اینک دختری سرزمین من است (2011) می باشد که در آن استعاره های کلان و مفهومیِ متعدد و مختلفی مشاهده می شود. اینکه کلان استعارة آزادی چگونه در اشعار بیکه س نمود پیدا می کند و کدام یک از اشعار بیکه س حاوی بیشترین مفاهیم مرتبط با آزادی هستند، سوالات اصلی پژوهش می باشند. پژوهش حاضر براساس نظریات لیکاف و جانسون (1980) و کووچش (2010)، و به روش تحلیلی صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اولاً آزادی، آزادی بیان، آزادی زنان، ظلم ستیزی، آزادیخواهی و عدالت طلبی مفاهیمی بارز در آثار بیکه س می-باشند. همچنین، استعاره های خُرد به کار رفته در روساخت این آثار داری زیرساختی پایه ای به نام آزادی هستند که آنها را سامان می بخشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
158 - بررسی مجاز مفهومی در زبان کُردی با توجه به اشعار شیرکو بی¬کس: رویکردی شناختی
صمد علی آقایی وحید غلامی صادق محمدی عادل دست گشادهبررسی مجاز مفهومی در زبان کُردی با توجه به اشعار شیرکو بی کس: رویکردی شناختی در این جستار نگارنده قصد دارد بر اساس رویکرد شناختی انواع مجازهای مفهومی را در زبان کُردی بررسی نماید. داده های پژوهشِ حاضر، اشعار موجود در کتاب اینک دختری سرزمین من است (2011)، سرودة شیرکو بی أکثربررسی مجاز مفهومی در زبان کُردی با توجه به اشعار شیرکو بی کس: رویکردی شناختی در این جستار نگارنده قصد دارد بر اساس رویکرد شناختی انواع مجازهای مفهومی را در زبان کُردی بررسی نماید. داده های پژوهشِ حاضر، اشعار موجود در کتاب اینک دختری سرزمین من است (2011)، سرودة شیرکو بی کس شاعر معاصر کُرد می باشند. پرسش های اصلی پژوهش عبارتند از؛ استفاده از کدام نوع از مجازهای مفهومی در زبان کُردی بیشتر رایج می باشد و آیا مجازهای مورد استفاده در زبان کُردی منطبق بر نظریة مجازهای مفهومی در دیدگاه شناختی هستند. پژوهش حاضر با تکیه بر نظریات لیکاف و جانسون (1980) و کووچش (2010)، به روش کیفی صورت گرفته است و گردآوری داده ها به شیوة کتابخانه ای می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که استفاده از انواع مختلف مجازهای مفهومی در کلام و فرهنگ مردمان کُرد در کنار سایر ساز وکارهای شناختی پدیده ای بارز می باشد، که در این میان مجازهای «جزء به جای کل» و «ظرف به جای مظروف»، دارای بیشترین بسامد تکرار هستند. از دیگر دستاوردهای پژوهش می-توان به این مطلب اشاره کرد که مجازهای به کار رفته در این اشعار و به تبع آن مجازهای روزمرة مورد استفاده در زبان کُردی کاملاً منطبق بر نظریة مجازهای مفهومی لیکاف، جانسون و کووچش هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
159 - مروری بر روش¬های اندازه¬گیری فهم متقابل بین زبان¬¬ها و گویش¬ها نمونۀ موردی: بررسی فهم متقابل کردی جنوبی و کردی میانی (میرمُکری،1399)
منیژه میرمکری غلامحسین کریمی دوستان وحید غلامی یادگار کریمیفهم متقابل به معنای آن است که شنونده ای از گونۀ زبانی (الف)، گفتار گوینده ای از گونۀ زبانی (ب) را بدون آموزش، بدون برخورد زبانی و بدون قصدی آگاهانه درک کند و برعکس. این میزان درک در اغلب موارد کامل نیست و یا از نوع متقارن/ دوسویه نیست و برای هر کدام از گونه های مورد بر أکثرفهم متقابل به معنای آن است که شنونده ای از گونۀ زبانی (الف)، گفتار گوینده ای از گونۀ زبانی (ب) را بدون آموزش، بدون برخورد زبانی و بدون قصدی آگاهانه درک کند و برعکس. این میزان درک در اغلب موارد کامل نیست و یا از نوع متقارن/ دوسویه نیست و برای هر کدام از گونه های مورد بررسی، درجاتی دارد. زبان هایی که انتظار می رود دارای فهم پذیری باشند، زبان های مرتبط نزدیک یا گویش های متعلق به یک زبان هستند. در شرایطی که دو گویشور متعلق به دو گونۀ زبانی برای ارتباط با یکدیگر هر کدام از گونۀ زبانی خود استفاده کنند نه از زبانی میانجی، به این معناست که برقراری ارتباط زبانی آن ها در چارچوب اصل چندزبانگیِ پذیرا انجام گرفته است. مطالعات غیر ایرانی با استفاده از انواع آزمون ها و پرسشنامه ها میزان فهم متقابل بین زبان های مرتبط و گویش ها را به صورت تجربی بررسی کرده اند. این مقاله علاوه بر توصیف روش های رایج در این زمینه، مروری است بر روش های به کار رفته در پژوهش میرمکری و همکاران به عنوان نخستین پژوهش تحت نام «بررسی فهم متقابل بین گویش های کردی جنوبی و کردی میانی» در میان پژوهش های زبانی در ایران و معرفی روش های اندازه گیری فهم متقابل دو گویش اصلی کردی و جنبه های گوناگون آن است. مرور روش ها در پژوهش مذکور نشان می دهد پژوهش به لحاظ روش شناختی، کامل است و آزمون های بکار گرفته شده در آن دارای اعتبار علمی بوده و نتایج حاصل از آن در تطابق و تأیید دستاوردهای تحقیقات انجام شده حول محور موضوع فهم متقابل است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
160 - سرشت ـ نشان ایرانی حکمت متعالیه و کاربرد آن در تحول بنیادین آموزش
نواب مقربیدربابحکمت متعالیه که نمودار حکمت و فلسفة ایرانی است، پژوهشگران بسیاری از جنبه های گوناگون به بحث و فحص پرداخته اند. با اینهمه، این پرسش اساسی شاید کمتر محل اعتنا بوده است که «سرشتـ نشان» ویژة ایرانی ملاصدرا - که شاید واپسین فیلسوف دستگاهساز و پارادایمآفرین در تاریخ أکثردربابحکمت متعالیه که نمودار حکمت و فلسفة ایرانی است، پژوهشگران بسیاری از جنبه های گوناگون به بحث و فحص پرداخته اند. با اینهمه، این پرسش اساسی شاید کمتر محل اعتنا بوده است که «سرشتـ نشان» ویژة ایرانی ملاصدرا - که شاید واپسین فیلسوف دستگاهساز و پارادایمآفرین در تاریخ فلسفة ایرانی باشدـ چیست؟ کدام ویژگی گوهری و بنیادی است که ملاصدرا را از دیگر فیلسوفان در فرهنگها و فلسفه های دیگر جدا میسازد و مشخص میکند. از سوی دیگر، پر پیداست اگر بناست حکمت متعالیه از پردة تاریخ و پوشیدگی بدر آید و بجای خاک خوردن در کتابخانه ها و تکرار مکرر در حوزه های تنگ مباحث نظری بیپایان و خالی از فایدة عملی، در زندگی روزمره و فرهنگ امروز ایرانیان کارگر بیفتد، بایستی بتواند در آموزش و پرورش جامعه، تحول بنیادین بمعنای تحول در نگرش فلسفی به آموزش، پدید آورد. در این جستار تلاش میشود نخست صفتهای مشخصه و نشانویژههاي حکمت متعالیة ملاصدرا بررسی و بازکاوی شود و سپس شیوة اطلاق آن بر آموزش و برنامه های نوین آموزشی مربوط، همچون برنامه تحولآفرین فلسفه و کودک که رهیافتی سراسر دیگرگون به آموزش و پرورش در ایران و جهان دارد، بحث و طرح شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
161 - بررسی بکارگیری مفاهیم فلسفی در داستانهای کودکان (مطالعة موردی مجموعه داستانهای ناکجا¬آباد برای کودکان)
زهرا ستارپناهی زینب برخورداریادبیات داستانی در میان انواع ادبی از جایگاهي ویژه برخوردار است و در میان انواع ادبیات داستانی ادبیات کودک بدليل نقش آن در رشد و پرورش پایه های تفکر، اهميتي بسيار دارد. شیخ اشراق، در مقام فیلسوف بزرگ ایرانی و مسلمان که پایهگذار مکتب فلسفی اشراق است، برای بیان اندیشه ه أکثرادبیات داستانی در میان انواع ادبی از جایگاهي ویژه برخوردار است و در میان انواع ادبیات داستانی ادبیات کودک بدليل نقش آن در رشد و پرورش پایه های تفکر، اهميتي بسيار دارد. شیخ اشراق، در مقام فیلسوف بزرگ ایرانی و مسلمان که پایهگذار مکتب فلسفی اشراق است، برای بیان اندیشه های فلسفی و عرفانی خود از ادبیات داستانی بهره گرفته است. ساده سازی و تبدیل این مفاهیم متناسب با بیان کودکان، راهی برای ورود و آشنایی با اندیشه های ناب این فیلسوف است. داشتن مفاهیم فلسفی قابل بحث و مفهوم برای کودکان، قابلیت چالش و گفتگوی جمعی، داشتن محتوای برانگیزاننده و داشتن شخصیتهایی مشابه کودکان که در تجربه زیسته کودک بتوانند شریک شوند، از ويژگيهای داستانهای مناسب برای طرح در «فلسفه و کودک» است. نشر ثالث در سال 2019ـ2018 و به سفارش سازمان یونسکو در ایران، شش جلد مجموعه داستانی با نام ناکجاآباد و با الهام از اندیشه های سهروردی منتشر کرده است. در پژوهش حاضر بصورت مورد کاوی، این -مجموعه داستانها، از جهت بکارگیری مفاهیم فلسفی در آنها بررسی شده است. چیستی مفاهیم فلسفی موجود در این داستانها و همچنین تحليل مؤلفه های کارآمدی داستانهای فکری در این مجموعه، نشان ميدهد که این داستانها برای مباحث فلسفی در حلقه های کندوکاو فکری قابل استفاده هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
162 - تحلیل راهبردهای رشد و توسعه کسب وکار در حوزه صنایع و معادن(مطالعه مورد استان خراسان جنوبی)
سید علی بنیهاشمی جواد یوسفیامروزه کشورهای درحالتوسعه و نوظهور صنعتی می کوشند تا با استفاده از مزیت های نسبی و رقابتی در هر رشته فعالیت، سیاست های روشن و اثربخشی را در مسیر صنعتی شدن تدوین و بهکارگیرند. شاخص بهبود فضای کسب وکار یکی از مهم ترین شاخص های اقتصادی است که وضعیت فضای فعالیتبخش خرد اقت أکثرامروزه کشورهای درحالتوسعه و نوظهور صنعتی می کوشند تا با استفاده از مزیت های نسبی و رقابتی در هر رشته فعالیت، سیاست های روشن و اثربخشی را در مسیر صنعتی شدن تدوین و بهکارگیرند. شاخص بهبود فضای کسب وکار یکی از مهم ترین شاخص های اقتصادی است که وضعیت فضای فعالیتبخش خرد اقتصاد را به تصویر می کشد. این پژوهش با هدف تحلیل راهبردهای رشد و توسعه کسب وکار در صنایع و معادن استان خراسان جنوبی انجام گرفته است. با بررسی ادبیات پژوهش و نظارت خبرگان، تعداد 5 عامل (عامل مالی و سرمایه ای، عامل انسانی، عامل مواد اولیه، عامل فناوری تولید، عامل بازار فروش) و 20 مؤلفه شناسایی گردید. در ادامه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده، تعداد 125 نفر از مدیران حوزه صنعت و معدن انتخابشده و پرسش نامه تحقیق در میان آن ها توزیع گردید. پس از تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون های t تک نمونه ای و آزمون فریدمن، نتایج نشان داد که مؤلفه های وجود ارز خارجی، سرمایه موجود و بازار فروش محصول، به ترتیب دارای اهمیت بیشتری در رونق کسب-وکار در استان هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
163 - توسعه، تحصیلات عالی و بیکاری
مریم ملائی شیوا پروائی هره دشت کاظم رحیمیآنچه در این مقاله مورد نظر نگارندگان قرار گرفته است، تشریح وضعیت تحصیلات عالی و بیکاری در مقابل نیل به توسعه ای همهجانبه است. در نهایت با در نظر گرفتن توسعه به عنوان شاخصی چند بعدی و پیچیده، به این جمع بندی رسیده ایم که توجه به تمام ابعاد توسعه، سطح توسعه یافتگی کشور ر أکثرآنچه در این مقاله مورد نظر نگارندگان قرار گرفته است، تشریح وضعیت تحصیلات عالی و بیکاری در مقابل نیل به توسعه ای همهجانبه است. در نهایت با در نظر گرفتن توسعه به عنوان شاخصی چند بعدی و پیچیده، به این جمع بندی رسیده ایم که توجه به تمام ابعاد توسعه، سطح توسعه یافتگی کشور را تعیین می کند. بنابراین لزوم توجه به شاخصهایی مثل اشتغال و یا در مقابل آن بیکاری که در وضعیت نامطلوبی در طول سالیان گذشته قرار داشته است در کنار توجه به وضعیت آموزش و تحصیلات عالی نیز اساسی است. لازم به ذکر است که آن چه در این مطالعه مورد توجه قرار گرفته است، توجه به بیکاری فارغالتحصیلان دانشگاهی بوده است تا تأثیر دانشگاه ها (به طور دقیق دانشگاه هایی چون پیام نور و دانشگاه جامع علمی کاربردی) در این زمینه نشان داده شود. روش مورد استفاده در این نوشتار، روش کتابخانه ای(اسنادی) بوده و سعی شده تا با نگاهی به آمار و ارقام و همچنین پژوهشهای مرتبط در این زمینه، بررسی و نتیجه گیری لازم انجام شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
164 - در باب چیستی توسعه
مریم ملائی شیوا پروائی هره دشت کاظم رحیمیبا توجه به اهمیت فهم چیستی توسعه و مزایای متعدد این فهم، در متن حاضر به بررسی چیستی توسعه یا به عبارت دیگر مفهوم توسعه پرداخته خواهد شد. برای تحقق این منظور در ابتدا به بیان موضوع پرداخته و مفهوم توسعه را همانند یک مثلث در نظر گرفته که موارد سهگانه زیر، اضلاع این مثل أکثربا توجه به اهمیت فهم چیستی توسعه و مزایای متعدد این فهم، در متن حاضر به بررسی چیستی توسعه یا به عبارت دیگر مفهوم توسعه پرداخته خواهد شد. برای تحقق این منظور در ابتدا به بیان موضوع پرداخته و مفهوم توسعه را همانند یک مثلث در نظر گرفته که موارد سهگانه زیر، اضلاع این مثلث را تشکیل می دهند: سیر تطور توسعه در طول زمان، تعاریف توسعه و اهداف توسعه و انتخاب یک هدف عمده که شامل مجموعه ای از اهداف باشد. در اصل می توان گفت بدون موارد بیان شده امکان فهم توسعه وجود ندارد. به منظور بیان ضلع اول، یعنی بررسی سیر تطور توسعه در طول زمان، رهیافت های توسعه را از 1950 تا 2000 از منظر ویلیس (2005) بیان نموده و چگونگی تغییر این رهیافت ها را از اشکال اقتصادی، کلان و بالا به پایین به اشکال اجتماعی-فرهنگی، مردمی، مشارکتی (از پایین به بالا) و خرد توضیح داده شده است. در مورد تعاریف توسعه به نظر صاحبنظران رجوع کرده و تعاریف مختلف توسعه را از نظر تعداد کثیری از دانشمندان بیان نموده ایم، بدیهی است که تعاریف موجود در بسیاری از موارد دارای وجوه تشابه بوده و افتراق تعاریف در اکثر موارد ذکر شده، اندک می باشد. در آخر به منظور بررسی آخرین ضلع، یعنی اهداف توسعه، ابتدا به ذکر اهداف توسعه هزاره پرداخته و با شرح بسیار به این نتیجه رسیده ایم که ارتقا کیفیت زندگی، عمده ترین و کامل ترین هدف توسعه می باشد که مجموعه ای از اهداف دیگر را نیز در برمی گیرد. بعد از بیان موارد ذکر شده، به ترسیم مثلث یعنی بیان مفهوم توسعه پرداخته و این مفهوم در غالب یک تعریف کلی توضیح داده می شود. در بخش نتیجه-گیری، به جمعبندی کلی مطالب ذکر شده پرداخته و با تشریح هرچه بیشتر تعریف مورد نظر را تفسیر کرده و مهم ترین مؤلفه های آن را ذکر نموده ایم. لازم به ذکر است که در مطالعه حاضر به تناسب موضوع، از روش اسنادی و کتابخانه ای بهره برده ایم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
165 - تحلیلی بر برنامه¬های راهبردی دانشگاه¬های دولتی ایران
زهرا معارفوندتحقیق حاضر با هدف تحلیلی بر برنامه های راهبردی و عملیاتی دانشگاه های دولتی ایران انجام شد. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده به صورت کیفی انجام گردید. ابزار تحقيق اسناد و مدارک می باشد. جهت تحلیل اسناد از روش تحلیل محتوا به شیوه مقوله بندی استفاده شد أکثرتحقیق حاضر با هدف تحلیلی بر برنامه های راهبردی و عملیاتی دانشگاه های دولتی ایران انجام شد. پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری داده به صورت کیفی انجام گردید. ابزار تحقيق اسناد و مدارک می باشد. جهت تحلیل اسناد از روش تحلیل محتوا به شیوه مقوله بندی استفاده شد. روش نمونه گیری به صورت نمونه در دسترس و نمونه پژوهش از 9 سند (بیانیه های چشم انداز و اساسنامه دانشگاه های دولتی) تشکیل شد. تحلیل اسناد در قالب راهبردهای معطوف به کارکردهای اصلی دانشگاه و راهبردهای معطوف به عوامل توانمند ساز انجام شد. راهبردهای معطوف به کارکردهای اصلی دانشگاه شامل مقولات فرعی: (راهبردهای آموزشی، فرهنگی و اجتماعی، پژوهشی، بین المللی) و راهبردهای معطوف به عوامل توانمند ساز شامل مقولات فرعی: (مدیریت و نظام اداری دانشگاه ها، منابع مالی، نیروی انسانی، دانش آموختگان، خدمات و زیر ساخت ها) بوده و خرده مقولات مرتبط با هر یک از آنها نیز مشخص گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
166 - تاثیرمحرک¬های بخش¬بندی صادراتی برعملکرد صادراتی شركت¬هاي صادركننده خشکبار مستقر درتهران
محمد کهندلبرای افزایش صادرات و تعامل بهتر و بیشتر با بازارهای بین المللی نیاز به ایجاد مکانیزم تعریف شده ای از طریق از طریق شناخت عوامل رقابت برای افزایش صادرات است. درک محرک هاي عملکرد بازار صادرات کليدي براي توضيح رقابت بين المللي شرکت ها است. بخش بندی در زمینه صادرات به دلیل و أکثربرای افزایش صادرات و تعامل بهتر و بیشتر با بازارهای بین المللی نیاز به ایجاد مکانیزم تعریف شده ای از طریق از طریق شناخت عوامل رقابت برای افزایش صادرات است. درک محرک هاي عملکرد بازار صادرات کليدي براي توضيح رقابت بين المللي شرکت ها است. بخش بندی در زمینه صادرات به دلیل وجود بازارهای متنوع تر نسبت به بازارهای داخلی بسیار اهمیت دارد. تقسیم بندی بازارهای بین المللی و استفاده از مدیریت بارویکرد بخش بندی در این بازارها، سبب بهبود عملکرد صادراتی می گردد. در این مقاله اثرات محرک های بخش بندی صادراتی شامل استراتژی مقررات، استراتژی بسته بندی، استراتژی کیفیت، استراتژی سازگاری محیطی (فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی)، استراتژی فناوری و کاهش هزینه، استراتژی عوامل سازمانی و استراتژی موقعیت یابی با توجه به فاصله بازار بر عملکرد صادراتی شرکت های صادر کننده مورد بررسی قرار گرفته است. جامعه آماری این تحقیق را 290 نفر از مدیران و کارشناسان شرکت های صادرکننده خشکبار مستقر در تهران تشکیل داده است. تحقیق حاضر، کاربردی و داده های مورد نیاز از طریق پیمایشی و تنظیم پرسشنامه جمع آوری شده است. فرضیه های تحقیق با استفاده از نرم افزار SPSS و نرم افزار اسمارت. پی. ال اس، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می دهد که محرک های بخش بندی صادراتی بر افزايش ميزان عملكرد شرکت های صادر کننده محصولات خشکبار تاثیر دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
167 - تأثیر شاخصهای توسعه انسانی بر رشد اقتصادی دربین کشورهای اسلامی
علیرضا تمیزیدر طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. در همین راستا، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی با رویکرد بین کشوری می باشد. و سرمایه انسانی که به عنوان یکی از ارکان اساسی یک أکثردر طول چند دهه اخیر، مباحث مربوط به سرمایه انسانی و تأثیر آن بر رشد اقتصادی از اهمیت خاصی برخودار بوده است. در همین راستا، هدف این مطالعه بررسی رابطه میان شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی با رویکرد بین کشوری می باشد. و سرمایه انسانی که به عنوان یکی از ارکان اساسی یک کشور و همچنین یکی از اهداف توسعه محسوب می شود، نقش مهمی دراین میان ایفا می کند. در این تحقیق از الگوهای اقتصادی و مدل داده های پانلی برای تعیین میزان تاثیر گذاری سرمایه انسانی بر رشد اقتصادی در کشورهای هدف استفاده شده است. شاخص توسعه انسانی با در نظر گرفتن مولفه های اساسی چون : سلامتی، آموزش و درآمد سرانه که در برخی متون بعنوان نرم افزار رشد از آن یاد می شود و بدون بهبود آنها توسعه انسانی استمرار نمی یابد و پیش نیاز رشد پایدار است. نتایج مطالعه نشان می دهد که درآمد سرانه و نرخ امید به زندگی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی تأثیر مثبت و معنی داری دارد. همچنین بررسی نشان می دهد نرخ تحصیلات تأثیر منفی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی دارد. و در نهایت می توان بیان کرد که شاخص های توسعه انسانی بر رشد اقتصادی در بین کشورهای اسلامی تأثیر مثبت دارد. و این پژوهش براساس گزارش توسعه انسانی برنامه سازمان ملل از سال 2000- 2015 انجام شده است. و سه شاخص اصلی برای محاسبه شاخص توسعه انسانی: امید به زندگی در بدو تولد، نسبت باسوادی دربزرگسالان و استاندارد زندگی با GNI سرانه، درهریک از کشورهای اسلامی منطقه خاورمیانه بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
168 - واپایش نابرابری فضایی توسعه شاخص¬های ارتباطات (مطالعه پژوهی: استان گلستان
ابراهیم معمریامروزه ارتباطات و اطلاعات در پیشرفت انسان و توسعه جوامع نقشی اساسی و انکار ناپذیر دارد. در این تحقیق با استفاده از شاخص های ارتباطات و اطلاعات به سطح بندی جامعه عصر اطلاعاتی در شهرستان های استان گلستان پرداخته ایم. روش پژوهش، بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و دارای هدف کار أکثرامروزه ارتباطات و اطلاعات در پیشرفت انسان و توسعه جوامع نقشی اساسی و انکار ناپذیر دارد. در این تحقیق با استفاده از شاخص های ارتباطات و اطلاعات به سطح بندی جامعه عصر اطلاعاتی در شهرستان های استان گلستان پرداخته ایم. روش پژوهش، بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی و دارای هدف کاربردی- توسعه ای است. داده های مورد نیاز به روش کتابخانه ای و اسنادی جمع آوری شده است. تکنیک های به کار گرفته شده در این مقاله، ضریب ویژگی، حل اختلاف طبقه ای، ضریب تغییرات و مدل ویکور بوده و برای امتیاز دهی از روش آنتروپی شانون استفاده گردید، همچنین برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری Excel استفاده شده است، برای نمایش آن به صورت توزیع فضایی از نرم افزار ARC GIS 9.3 استفاده شده است. یافته های بدست آمده نشان می دهد که اختلاف فاحشی بین شهرستان گرگان به عنوان مرکز استان با دیگر شهرستان های استان از لحاظ برخورداری از شاخص های جامعه اطلاعاتی- ارتباطی وجود دارد. بر اساس نتایج تکنیک ضریب ویژگی شهرستان گرگان با میزان ویژگی بالای 3355792 دارای اختلاف فاحشی با دیگر شهرستان های استان و به صورت ملموس با شهرستان دوم استان از لحاظ برخورداری از شاخص های جامعه اطلاعاتی - ارتباطی یعنی شهرستان گنبد کاووس با میزان ضریب ویژگی 623117 می باشد. تلفیق نتایج حاصل از تکنیک ضریب ویژگی برای طبقه گذاری شهرستان های استان در مدل حل اختلاف طبقه ای نیز فقط شهرستان گرگان را در طبقه اول توسعه و 13 شهرستان دیگر استان را در طبقه محروم یعنی طبقه پنجم قرار می دهد. محاسبه ضریب تغییرات جهت تحلیل پراکنش شاخص ها نیز نشان می دهد که شاخص تعداد چاپخانه ها با میزان 24/3 دارای پراکنش نابرابری بین شهرستان های استان است. نتایج تکنیک ویکور نشان می دهد که شهرستان گرگان بیشتر شاخص های جامعه اطلاعاتی- ارتباطی را در خود متمرکز کرده و محرومترین شهرستان گمیشان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
169 - نقش و کاربرد ابزارهای اقتصادی در کاهش آلودگیهای محیطزیست
سجاد بهرامیانتشار گازهای گلخانهای ناشی از مصرف انرژی، طی سال های اخیر، در ایران و جهان افزایش قابلتوجهی داشته است. افزایش تقاضای جهانی انرژی از سوختهای فسیلی نقش مهمی در روند صعودی انتشار CO2 دارد. با بسط و گسترش معضلات محیطزیستی ناشی از فعالیت های بشر مشخص شده است که فعالیت أکثرانتشار گازهای گلخانهای ناشی از مصرف انرژی، طی سال های اخیر، در ایران و جهان افزایش قابلتوجهی داشته است. افزایش تقاضای جهانی انرژی از سوختهای فسیلی نقش مهمی در روند صعودی انتشار CO2 دارد. با بسط و گسترش معضلات محیطزیستی ناشی از فعالیت های بشر مشخص شده است که فعالیت های اقتصادی بدون توجه به محدودیتهای محیط زیست نمی توانند ادامه پیدا کنند. به همین دلیل استفاده از سازوکارهای بازار و ابزارهای اقتصادی و همچنین قانون و مقررات برای استفاده عقلایی از مواهب منابع طبیعی در کانون توجه بسیاری از دولتهای جهان قرار گرفته است. طبق مطالعات گذشته، ابزارهای اقتصادی کارآمدترین راهحل را برای کنترل و کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ارائه می دهند که دو فرم اصلی این ابزارها شامل مالیات بر آلودگی و مجوزهای قابلمبادله میشود. روش تحقیق مورد استفاده در این مقاله بیشتر اسنادی- تحلیلی است که سعی بر آن شده است با توجه به اسناد و قوانین و مقررات به ضرورت و نقش ابزارهای اقتصادی در کاهش آلودگیهای محیطزیست تاکید شود. در واقع در این تحقیق مفاهیم و ابزارهای اقتصادی مؤثر در کاهش آلودگیهای محیطزیستی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به نقش این ابزارهای اقتصادی در نیل به کاهش انتشار گازهای گلخانهای و جایگاه آنها در نظام برنامه ریزی کشور پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
170 - آزمون فرضیه اثرگذاری نامتقارن نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی در ایران
صابر خداوردیزادهتببین ارتباط میان نابرابری درآمدی و رشد اقتصادی از عرصه های چالش برانگیز مباحث اقتصادی در دهه های اخیر بوده و با وجود تحقیقات گسترده در این زمینه، هنوز هم موضوعات مبهم فراوانی در این خصوص وجود داشته و مطالعات تجربی نیز به یک سری نتایج ضد و نقیض منتهی شده است. در این مط أکثرتببین ارتباط میان نابرابری درآمدی و رشد اقتصادی از عرصه های چالش برانگیز مباحث اقتصادی در دهه های اخیر بوده و با وجود تحقیقات گسترده در این زمینه، هنوز هم موضوعات مبهم فراوانی در این خصوص وجود داشته و مطالعات تجربی نیز به یک سری نتایج ضد و نقیض منتهی شده است. در این مطالعه با تأکید بر اثرگذاری غیرخطی نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی، فرضیه اثرگذاری نامتقارن نابرابری درآمد بر رشد اقتصادی در ایران با استفاده از مدل رگرسیون انتقال ملایم و طی دوره1396-1351 مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این تحقیق حاکی از این است که نمی توان فرضیه تحقیق را رد کرد. نابرابری درآمد طی دوره مورد مطالعه در قالب یک ساختار دو رژیمی بر رشد اقتصادی ایران تأثیر گذاشته است. هم چنین نتایج نشان می دهد، ضریب جینی در رژیم اول (دوره هایی با ضریب جینی کمتر از48/0) اثر مثبت و در رژیم دوم (جینی بیشتر از 48/0) اثر منفی بر رشد اقتصادی گذاشته است. متغیرهای توسعه مالی، ضریب جینی و مخارج مصرفی دولت با توجه به سطح ضریب جینی آثار متفاوت بر رشد اقتصادی داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
171 - تأثیر کیفیت مقررات بر فضای کسب و کار در گروه کشورهای منتخب
پروانه سلاطيندولتها با تصویب مقررات مناسب از طریق شفاف تر ساختن ساختارهای موجود، برابرسازی فرصت ها و کاهش هزینه های رانت جویانه و همچنین از طریق به هنگام سازی نظام حقوقی می توانند نقش قابل توجهی در بسترسازی لازم برای کارکرد مناسب بازارها داشته باشند. از این رو کیفیت مقررات نشان د أکثردولتها با تصویب مقررات مناسب از طریق شفاف تر ساختن ساختارهای موجود، برابرسازی فرصت ها و کاهش هزینه های رانت جویانه و همچنین از طریق به هنگام سازی نظام حقوقی می توانند نقش قابل توجهی در بسترسازی لازم برای کارکرد مناسب بازارها داشته باشند. از این رو کیفیت مقررات نشان دهنده توانایی دولت ها در تدوین و اجرای سیاست های تأثیرگذار و مقرراتي که منجر به ترویج و توسعه بخش خصوصی و توسعه کسب و کار می شود، می باشد. در این راستا هدف اصلی این مقاله بررسی میزان تأثیرگذاری کیفیت مقررات بر شاخص شروع کسب و کار (هزینه آغاز به کار، زمان آغاز به کار (تعداد روز) و تعداد مراحل آغاز به کار) در گروه کشورهای منتخب درآمد متوسط می باشد. نتایج حاصل از برآورد مدل ها با استفاده از روش اثرات ثابت در گروه کشورهای منتخب در دوره زمانی 2015-2004 نشان داد که کیفیت مقررات تأثیر منفی و معنادار بر شاخص های هزینه آغاز به کار (درصد از درآمد سرانه)، زمان آغاز به کار(تعداد روز) و تعداد مراحل آغاز به کار به عنوان شاخص های شروع کسب و کار دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
172 - بررسی موانع و مشکلات توسعه صنایع روستایی با رویکرد فرا تحلیل
نرجس مومنصنعتی شدن روستا و گسترش فعالیت های غیرزراعی عاملی مهم در متنوع شدن اقتصاد روستایی است. در این راستا، صنایع روستایی باعث ارتقای شاخصهای مختلف اقتصادی و اجتماعی همچون اشتغال، درآمد و برخورداری از امکانات رفاهی و غیره می شود. مقاله حاضر به روش کیفی سنتز پژوهی یا فراترکیب د أکثرصنعتی شدن روستا و گسترش فعالیت های غیرزراعی عاملی مهم در متنوع شدن اقتصاد روستایی است. در این راستا، صنایع روستایی باعث ارتقای شاخصهای مختلف اقتصادی و اجتماعی همچون اشتغال، درآمد و برخورداری از امکانات رفاهی و غیره می شود. مقاله حاضر به روش کیفی سنتز پژوهی یا فراترکیب در پی پاسخ به این مسئله است که موانع و مشکلاتی پیش روی توسعه صنایع روستایی ایران است. واحد تحلیل در این پژوهش کلیه مقالات علمی_ پژوهشی است که در مجلات معتبر مورد تایید و در بازه زمانی 1397_1380 به چاپ رسیده است. از این رو، تعداد 55 مقاله مورد شناسایی، که از این تعداد 22 مقاله برای کدگذاری و شاخص و مفاهیم انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از الگو شش مرحله ای سنتز پژوهی روبرتس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در ارتباط با موانع و مشکلات توسعه صنایع روستایی، 6 مقوله هسته ای که شامل مقوله های انسانی، اقتصادی، خدماتی و تسهیلاتی، محیطی، تکنولوژیکی و نهادی است و 13 مقوله و 108 مفهوم شناسایی و دسته بندی شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
173 - ارزیابی عوامل مؤثر بر صنعت گردشگری در کوتاه¬مدت و بلندمدت در کشورهای منتخب جاده ابریشم
شیرین اربابیانامروزه گردشگری سومین صنعت بزرگ جهان و یکی از شاخص های مهم تجارت خدمات است و بیشترین درآمد ارزی را به خود اختصاص داده است. از این رو ارزیابی عوامل مؤثر بر آن بویژه زیرساخت های اقتصادی در کوتاه مدت و بلندمدت حائز اهمیت است. بنابراین در این مطالعه به ارزیابی عوامل مؤثر بر أکثرامروزه گردشگری سومین صنعت بزرگ جهان و یکی از شاخص های مهم تجارت خدمات است و بیشترین درآمد ارزی را به خود اختصاص داده است. از این رو ارزیابی عوامل مؤثر بر آن بویژه زیرساخت های اقتصادی در کوتاه مدت و بلندمدت حائز اهمیت است. بنابراین در این مطالعه به ارزیابی عوامل مؤثر بر گردشگری از جمله تولید ناخالص داخلی، نرخ ارز، نوسان های نرخ ارز، شاخص قیمت مصرف کننده، اختلاف دما و زیرساخت های اقتصادی (تعداد کاربران اینترنت) در کوتاه مدت و بلندمدت در کشورهای منتخب جاده ابریشم با استفاده از روش میان گروهی پویا طی سال های 2015-1995 پرداخته شده است. نتایج نشان می دهد که متغیرهای نرخ ارز و کاربران اینترنت بر گردشگری در کوتاه مدت و بلندمدت دارای اثر مثبت است و متغیر نوسان نرخ ارز نیز در کوتاه مدت و بلندمدت دارای اثر منفی است، بنابراین می توان نتیجه گرفت که سیاست یکسان سازی نرخ ارز و جلوگیری از نوسان های نرخ ارز به بهبود تقاضای گردشگری کمک می کند. همچنین با سیاست گذاری در جهت تقویت زیرساخت ها از جمله دسترسی آسان تر به اینترنت و در نتیجه افزایش تعداد کاربران اینترنت نیز منجر به رشد گردشگری می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
174 - نقش توانایی شبکه کارآفرین در کشف فرصتهای کارآفرینی (شبکههای اجتماعی کارآفرینی فعال در اینستاگرام و تلگرام)
احسان نامدار جویمیهدف از انجام این پژوهش بررسی نقش توانایی شبکه کارآفرین در کشف فرصت های کارآفرینی است ازاینرو شبکههای اجتماعی کارآفرینی فعال در اینستاگرام و تلگرام موردبررسی قرارگرفته است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، از نوع کاربردی و برحسب نحوۀ گردآوری دادهها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جا أکثرهدف از انجام این پژوهش بررسی نقش توانایی شبکه کارآفرین در کشف فرصت های کارآفرینی است ازاینرو شبکههای اجتماعی کارآفرینی فعال در اینستاگرام و تلگرام موردبررسی قرارگرفته است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، از نوع کاربردی و برحسب نحوۀ گردآوری دادهها از نوع توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ آماری این پژوهش شامل کاربران شبکههای اجتماعی کارآفرینی فعال در اینستاگرام و تلگرام است که جامعه موردبررسی بر اساس یافتههای در دسترس در این پژوهش بهطورکلی برابر با 840 نفر است. پرسشنامههای پژوهش ازنظر پایایی و روایی تائید شدهاند. نرمافزار مورداستفاده در این پژوهش SMART PLS است. در این پژوهش هفت فرضیه شکلگرفته است که تمامی فرضیات تائید شدهاند. نتایج حاکی از آن است که توانایی شبکه کارآفرین با توانایی ارتباط شبکه و محوریت شبکه رابطه مثبت و معنادار دارد. همینطور توانایی ارتباطی شبکه و محوریت شبکه با کشف فرصتهای کارآفرینی رابطه مثبت و معنادار دارد و توانایی ارتباطی شبکه و محوریت شبکه در ارتباط توانایی شبکه کارآفرین و کشف فرصتهای کارآفرینی نقش میانجی دارند. درنهایت ارتباط بین تواناییهای شبکه کارآفرین و کشف فرصت کارآفرینی زمانی قویتر است که فاصلهی قدرت کمتر باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
175 - مزیت نسبی بخش¬های اقتصادی نواحی نفت¬خیز با استفاده از جدول داده-ستانده منطقه ای: مطالعه موردی ناحیه غرب کارون
محمدرضا لطفعلی پور ملیحه آشنا فرهاد ترحمیدر سال های اخیر یک چالش مهم در توسعه نواحی نفت خیز با توجه به فعالیت صنعت نفت در این نواحی و انتظار مردم ناحیه از آن در اشتغال زایی و ایجاد درآمد، و نیز آثار متقابل بخش های اقتصادی و بخش نفت وجود داشته است. شناخت بخش های مهم اقتصادی در ناحیه های نفت خیز و تعیین اولویت ه أکثردر سال های اخیر یک چالش مهم در توسعه نواحی نفت خیز با توجه به فعالیت صنعت نفت در این نواحی و انتظار مردم ناحیه از آن در اشتغال زایی و ایجاد درآمد، و نیز آثار متقابل بخش های اقتصادی و بخش نفت وجود داشته است. شناخت بخش های مهم اقتصادی در ناحیه های نفت خیز و تعیین اولویت ها در سرمایه-گذاری، اهداف توسعه اقتصادی هر ناحیه را بهتر پیش می برد. بنابراین، در این مطالعه با استفاده از اطلاعات جدول داده - ستانده منطقه ای، فعاليت هاي داراي اولويت در ناحیه نفتی غرب کارون بر اساس شاخص های تحلیل داده-ستانده و مزیت نسبی مشخص شده و راهکارهای توسعه اقتصادی ناحیه مطالعاتی بیان می شود. بر اساس نتایج بدست آمده بخش کشاورزی و صنعت بخش های پیشرو هستند که بیشترین پیوند پسین و پیشین را با سایر بخش های اقتصادی دارند. در حالی که بر اساس شاخص مزیت نسبی بخش کشاورزی و برخی زیرمجموعه های بخش خدمات شامل خدمات هتل و رستوران، و خدمات اداره عمومی دارای مزیت نسبی هستند. با توجه به اینکه بخش خصوصي بيشتر به فعاليت هاي زودبازده متمرکز است، حوزه فعاليت آن بيشتر به فعاليت هاي کشاورزی و خدماتي هدایت می شود. بنابراین، در کوتاه مدت می توان با تکمیل زیرساختهای کشاورزی و توسعه صنایع تبدیلی مرتبط با آن، و توسعه زیرساخت های مرتبط با خدمات عمومی و اجتماعی مزیت های اقتصادی ناحیه را حفظ نمود و توسعه اقتصادی و اشتغال را افزایش داد. همچنین، در بلندمدت که امکان سرمایه گذاری وجود دارد بخش صنعت می تواند به عنوان بخش مهم در توسعه اقتصادی ناحیه مدنظر قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
176 - واکاوی موانع ورود شرکتهای تعاونی صنایع دستیِ استان فارس به بازارهای جهانی
علی شمس¬الدینیپژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی و ارائه راهکارهای مقابله با این مشکلات انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش را 351 نفر اعضای فعال در شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس و همچنین کارشناسان و صاحب نظران که در زم أکثرپژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی و ارائه راهکارهای مقابله با این مشکلات انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش را 351 نفر اعضای فعال در شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس و همچنین کارشناسان و صاحب نظران که در زمینه موضوع مورد مطالعه دارای تخصص هستند، تشکیل می دهد. با توجه به محدودیت های زمانی و همچنین دشواری دسترسی به تمام اعضا و کارشناسان و همچنین امتناع بعضی از اعضا از انجام مصاحبه و تکمیل پرسشنامه، نهایتاً 120 نفر با استفاده از نمونه گيري تصادفی به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد و اطلاعات جمع آوری شده از آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار اصلی پژوهش جهت گردآوری داده های مورد نیاز، پرسشنامه محقق ساخته ای بوده که روایی آن با مراجعه به کارشناسان مربوطه و پس از انجام چندین مرحله اصلاح به تأیید نهایی رسید. جهت بررسی پایایی ابزار مورد استفاده یک مطالعه راهنما با تعداد 30 پرسشنامه در میان اعضای چند تعاونی ها فعال استان تکمیل شد و ضریب الفای کرونباخ حاصل شده با مقدار 736/0، نشان دهنده پایا بودن پرسشنامه طراحی شده بود. اعتبار عاملي با استفاده از تحليل عاملي، به بررسي مقادير KMO و بارتلت براي بخش هاي مختلف پرسشنامه هاي مورد نظر پرداخته شده است. همچنين، جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده متناسب با اهداف پژوهش از جدول توزیع فراوانی، آزمون t تک نمونه ای، تحلیل عاملی اکتشافی در قالب نرم افزار SPSS و برای برازش مدل حاصل شده از نرم افزار Amos استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد میانگین اثرگذاری متیغرهای 36گانه مورد بررسی به عنوان موانع اثرگذاری ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی با مقدار 225/4 در سطح 99 درصد اطمینان بالاتر از حد مبنا (عدد 3) بوده و از دیدگاه پاسخگویان متغیرهای معرفی شده نقش بازدارندگی قابل توجهی را در برابر ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی ایفا می نمایند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی پنج عامل اصلی (محدودیت های ناشی از تحریم با درصد تبیین 322/24، سیاست های بازاریابی ـ حمایتی ضعیف و مقطعی با درصد تبیین 723/19، ضعف تکنولوژی و بنیان های صادرات با درصد تبیین 203/13، ضعف عوامل مدیریتی ـ نهادی محلی و فرامحلی با درصد تبیین 989/12 و ضعف بنیان اقتصادی تولیدکنندگان با درصد تبیین 601/10) در مجموع توانسته اند 838/80 درصد از واریانس موانع ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی را تبیین نمایند. نتایج برازش مدل تجربی موانع شناسایی شده نشان داد مدل اندازه گيري حاصل شده اعتبار لازم را در خصوص شناسایی موانع ورود شرکت های تعاونی به بازارهای جهانی را دارا می باشد. نهایتاٌ نتایج اولویت بندی مهم ترین راهکارهای ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی به بازارهای جهانی نشان داد سه راهکار برقراری ارتباط با واسطه های مطمئن جهت مقابله با تحریم-ها جهت صادرات صنایع دستی از طریق شرکت های تعاونی، در نظر گرفتن شیوه های جایگزین برای صادرات مستقیم صنایع دستی به ویژه از طریق توسعه گردشگری در سطوح مختلف و تهیه و صدور صنایع دستی با کیفیت بالا و ممانعت از صدور کالای با کیفیت پایین، به ترتیب با 75، 72 و 68 بار تکرار، کلیدی ترین راهکارها هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
177 - سازوکارهای نقش آفرینی سازمان های مردم¬نهاد در فرایند خط مشی گذاری عمومی ایران
هادی لطفی کرم اله دانش فرد مرتضی موسی خانیزمینه و هدف: يكي از مهمترين بازيگران خط مشي گذاري عمومي كه نقش روز افزوني در جامعه ما و سـاير جوامعي كه به سوي دموكراسي حركت مي كنند، دارند سازمان های مردم نهاد مي باشند . این پژوهش با هدف تبیین سازوکارهای نقش آفرینی سازمان های مردمنهاد در فرایند خط مشی گذاری عمومی ایر أکثرزمینه و هدف: يكي از مهمترين بازيگران خط مشي گذاري عمومي كه نقش روز افزوني در جامعه ما و سـاير جوامعي كه به سوي دموكراسي حركت مي كنند، دارند سازمان های مردم نهاد مي باشند . این پژوهش با هدف تبیین سازوکارهای نقش آفرینی سازمان های مردمنهاد در فرایند خط مشی گذاری عمومی ایران انجام شده است. روش: پس از مرور پیشینه نظری و پژوهشی و مطالعه تطبیقی در فاز اکتشافی، نسبت به تدوین مدل نظری پژوهش اقدام و پس از مصاحبه عمیق با خبرگان خط مشی گذاری و نظام مهندسی، کدگذاری باز و محوری داده ها با نرم افزار maxqda و با بهره گیری از الگوی کوربین اشتراوس و به روش تحلیل تم انجام شد.سپس مدل حاصله با ابزار پرسشنامه در بین اعضای هیئات مدیره نظام مهندسی استان های کشور به روش مدلسازی معادلات ساختاری و با نرم افزار smart-plsتست و اعتباریابی شد. یافته ها: نتایج پژوهش به شناسایی 57 مقوله فرعی در 5 مقوله شرایط علی، عوامل مداخله گر، شرایط محیطی و سیاسی، استراتژی و پیامد منجر گردید. نتایج: تغییر رویکرد جامعه و بازیگران اصلی خط مشی(دولت و مجلس) به جامعه مدنی و نقش سمن ها در کنار اتخاذ استراتژی صحیح در دو طرف و نیز تقویت ساختاری و فرایندی سمن ها می تواند زمینه را برای بهبود این نقش آفرینی فراهم نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
178 - آسیب شناسی توسعه روستایی از دیدگاه روانشناسی اجتماعی
احسان معصومیتوسعه روستایی دارای مباحث مهم و گسترده در زمینه های متنوع است. این مفهوم دارای طیف متنوعی از سطوح، ابعاد و مفاهیم میباشد. با توجه به این تنوع، توسعه روستایی یک علم بینرشتهای به شمار میرود. ازاینرو، مطالعه جامع توسعه روستایی نیازمند بهرهگیری از علوم مختلف میباشد. أکثرتوسعه روستایی دارای مباحث مهم و گسترده در زمینه های متنوع است. این مفهوم دارای طیف متنوعی از سطوح، ابعاد و مفاهیم میباشد. با توجه به این تنوع، توسعه روستایی یک علم بینرشتهای به شمار میرود. ازاینرو، مطالعه جامع توسعه روستایی نیازمند بهرهگیری از علوم مختلف میباشد. به دلیل ماهیت انسانی توسعه روستایی، بهرهگیری از علوم اجتماعی نسبت به سایر علوم از اولویت ویژهای برخوردار است. روانشناسی اجتماعی، شاخهای از علوم اجتماعی میباشد که در مطالعات توسعه روستایی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. روانشناسی اجتماعی به مطالعه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری فرد در اجتماع میپردازد و در همین راستا، کاربرد مهمی در مطالعات توسعه روستایی دارد. هدف این مطالعه مروری، آسیبشناسی توسعه روستایی از دیدگاه علم روانشناسی اجتماعی بود. در این راستا، ابتدا مفاهیم روانشناسی اجتماعی مرتبط با توسعه روستایی شناسایی و پس از آن، آسیبشناسی توسعه روستایی بر مبنای این مفاهیم مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر این واقعیت است که بسیاری از ابعاد توسعه روستایی نیازمند ملاحظه مفاهیم روانشناسی اجتماعی می باشد. مفاهیمی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند شامل ارزیابی نیاز، همنوایی، منبع کنترل و مبادله اجتماعی می باشند. نتایج نشان داد که مفاهیم روانشناسی اجتماعی، ظرفیت بررسی ابعاد متنوع توسعه روستایی را دارند. در پایان بر اساس یافته ها و نتایج پژوهش، پیشنهادات کاربردی در هر یک از زمینه ها ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
179 - تبیین عوامل موثر بر نقش کارآفرینی فارغ التحصیلان کشاورزی (مطالعه موردی:استان آذربایجان غربی، شهرستان بوکان)
لقمان رشیدپورنیروی انسانی کارآمد مهمترین عامل توسعه کشاورزی است که در یک زنجیره فعال نقش آفرین بوده و می تواند گامهای موثری را برای ایجاد خلاقیت و بکارگیری مهارتها بکار گیرد و به عنوان یک نیروی کارآفرین در چرخه اقتصادی و تولید فعالیت نماید. شواهد بیانگر عدم توان بخش دولتی برای بکارگ أکثرنیروی انسانی کارآمد مهمترین عامل توسعه کشاورزی است که در یک زنجیره فعال نقش آفرین بوده و می تواند گامهای موثری را برای ایجاد خلاقیت و بکارگیری مهارتها بکار گیرد و به عنوان یک نیروی کارآفرین در چرخه اقتصادی و تولید فعالیت نماید. شواهد بیانگر عدم توان بخش دولتی برای بکارگیری دانش آموختگان بخش کشاورزی از یک طرف و بیکاری گسترده و هدر رفت پتانسیلهای بالقوه فارغ التحصیلان کشاورزی در فرایند تولید و توسعه بخش کشاورزی از طرف دیگر است. از این رو گذر از کاریابی به کارآفرینی یکی از راه حل های معضل بیکاری فارغ التحصیلان کشاورزی بوده و شناخت و تبیین عوامل موثر بر نقش آفرینی آنها می تواند نقش مهمی در دست یابی به اهداف توسعه ای اشتغال فارغ التحصیلان ایفا نماید. در این راستا پژوهش با هدف تبیین عوامل موثر بر نقش کارآفرینی فارغ التحصیلان کشاورزی شهرستان بوکان انجـام شـده است. يافته هـاي پـژوهش نشان داد كـه در مجمـوع حـدود 97/66 درصد واريانس عوامل موثر بر نقش کارآفرینی فارغ التحصیلان کشاورزی شهرستان بوکان را پنج عامل ویژگیهای فردی، مهارتهای آموزشی، عوامل اقتصادی- مالی، سیاستهای دولتی و عوامل زیر ساختی تبيين مي كنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
180 - اقتصاد آزمایشگاهی؛ مفهوم، سیر تحول تاریخی، روش شناسی
زینب حاجی جعفریاقتصاد آزمایشگاهی یکی از روش های مورد استفاده در اقتصاد است که به بررسی و یافتن قواعد حاکم بر رفتار بازیگران اقتصادی، ارزیابی نظریه ها و فرضیه های اقتصادی و ارائه توصیه های سیاست گذاری از طریق ایجاد شرایط تصمیم گیری واقعی برای افراد، می پردازد. این روش در دهه های اخیر أکثراقتصاد آزمایشگاهی یکی از روش های مورد استفاده در اقتصاد است که به بررسی و یافتن قواعد حاکم بر رفتار بازیگران اقتصادی، ارزیابی نظریه ها و فرضیه های اقتصادی و ارائه توصیه های سیاست گذاری از طریق ایجاد شرایط تصمیم گیری واقعی برای افراد، می پردازد. این روش در دهه های اخیر جایگاه ویژه ای پیداکرده است. هدف این مقاله ارائه یک مطالعه پایه ای از اقتصاد آزمایشگاهی جهت کمک به تسهیل و گسترش انجام مطالعات آزمایشگاهی در داخل کشور است. آشنایی با این روش و انجام مطالعات آزمایشگاهی جهت استخراج رفتار و تمایل واقعی افراد، می تواند به انتخاب سیاست های مناسب و موفقیت آن ها در سطح کلان کمک زیادی کند. این مقاله با روش مطالعه کتابخانه ای سعی کرده است تا به این پرسش ها پاسخ دهد که منظور از اقتصاد آزمایشگاهی چیست و دلایل پیدایش و تحولات تاریخی آن کدام است. بدین منظور سیر تحول تاریخی این روش از دهه 1930 و فراز و فرودهای آن تا زمان کنونی بررسی شده است. همچنین در این مقاله به این پرسش پاسخ داده شده است که اقتصاد آزمایشگاهی چگونه به بررسی نظریات و موضوعات اقتصادی می پردازد و روش تحقیق آن چگونه است؛ و بر همین اساس به بررسی شرایط عمومی آزمایش ها، انواع آزمایش ها و چگونگی انجام آن ها و مراحل کلی اجرای یک آزمایش پرداخته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
181 - اثر پيچيدگي اقتصادي بر نابرابري درآمد
ماني مؤتمنينابرابری، پدیدهای اجتماعی است که از تفاوت قابلیت افراد در دستیابی به منابع اقتصادی بهوجود میآید. اين احتمال وجود دارد كه کشورهای با پیچیدگی اقتصادی بیشتر به علت کارایی بیشتر و بهرهوری بالاتر در ساختار تولید و توزیع درآمد، از سطوح نابرابری درآمدی کمتری نسبت به کشورها أکثرنابرابری، پدیدهای اجتماعی است که از تفاوت قابلیت افراد در دستیابی به منابع اقتصادی بهوجود میآید. اين احتمال وجود دارد كه کشورهای با پیچیدگی اقتصادی بیشتر به علت کارایی بیشتر و بهرهوری بالاتر در ساختار تولید و توزیع درآمد، از سطوح نابرابری درآمدی کمتری نسبت به کشورهای با محصولات تولیدی سادهتر برخوردار باشند. به منظور بررسي اين موضوع، پژوهش حاضر اثر پیچیدگی اقتصادی بر نابرابری درآمد در 53 كشور منتخب طي سالهاي 1995 تا 2017 را با استفاده از روش گشتاورهاي تعميميافته پويا (GMM) مورد بررسي قرار داده است. نتایج این پژوهش نشان میدهد پيچيدهتر شدن اقتصاد اثر معنادار و كاهنده بر ضريب جيني دارد. آزمون سارگان صحت تصريح الگو را تاييد نموده است. بر اين مبنا، شاخص پيچيدگي اقتصادي را ميتوان به عنوان يك عامل موثر در نابرابري درآمدي در نظر گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
182 - راهبردهای توسعه آموزش¬ مهارتی بازارمحور در شرق ایران (مورد مطالعه: استان خراسان جنوبی)
محسن آیتی محمد حجی پورآموزش های مهارتی یک رکن اساسی برای توسعه سرمایه انسانی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار سرزمین است. این نوع آموزش ها در بخش خصوصی و دولتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. از سوی دیگر، جامعه پسندی آموزش های ارائه شده از جانب سازمان های متولی یک مسئله ی مهمی است که پایداری و أکثرآموزش های مهارتی یک رکن اساسی برای توسعه سرمایه انسانی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار سرزمین است. این نوع آموزش ها در بخش خصوصی و دولتی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. از سوی دیگر، جامعه پسندی آموزش های ارائه شده از جانب سازمان های متولی یک مسئله ی مهمی است که پایداری و استمرار آموزش های مهارتی را به دنبال دارد و از طرفی منجر به بهبود عملکرد نهادها و سازمان های متولی می گردد. بدین سان در این تحقیق تلاش شد با رویکردی نو، یعنی ترکیب نگرش راهبردی با سیاست بازار محوری، توسعه آموزش های مهارتی و فنی و حرفه ای در استان خراسان جنوبی برنامه ریزی و طرح ریزی گردد. نتایج تحقیق مؤید این است که در حوزه-هایی که استان خراسان جنوبی دارای پتانسیل های محیط طبیعی است (نظیر معادن)، شاهد نبود یا کمبود آموزش های مهارتی نیز می توان بود. این مسئله به دلیل تغییر و تحولات در فضای اقتصادی و اجتماعی کنونی کشور و منطقه تشدید شده است. همچنین بخشی از آموزش های مهارتی و فنی و حرفه ای که تا کنون در استان به انجام رسیده است، در مسیر نیازهای واقعی جامعه نبود و نتیجه لازم را در پی نداشته است. این بدان معناست که هدررفت منابع و سرمایه ها در فضای آموزش مهارتی استان یکی از اپیدمی هایی است که نیازمند تغییر رویه بنیادین است. در نهایت راهبردهای لازم برای عبور از وضع موجود با حفظ حداکثر کارآمدی در فضای اجتماعی استان ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
183 - ارزیابی تغییرات بهره¬وری کل عوامل تولید برنج در ایران، تحلیلی تجربی بر پایه شاخص¬ فارپریمونت
رضا مقدسیبرنج از گروه محصولات غلات اساسی است که نقش ویژه ای در تغذیه مردم در جامعه دارد. هدف از این مقاله ارزیابی تغییرات بهره وری کل عوامل تولید برنج در ایران با تحلیل تجربی بر پایه شاخص فارپریمونت است. لذا با استفاده از داده های طرح آمارگیری نمونه ای در وزارت جهاد کشاورزی د أکثربرنج از گروه محصولات غلات اساسی است که نقش ویژه ای در تغذیه مردم در جامعه دارد. هدف از این مقاله ارزیابی تغییرات بهره وری کل عوامل تولید برنج در ایران با تحلیل تجربی بر پایه شاخص فارپریمونت است. لذا با استفاده از داده های طرح آمارگیری نمونه ای در وزارت جهاد کشاورزی در یک دوره 30 ساله زمانی از 1395-1366و با بهره گیری از روش ناپارامتری و تحلیل تجربی بر پایه شاخص فارپریمونت، بهره وری برنج در دوره مذکور مورد محاسبه قرار گرفته است است.برای محاسبه تغییرات و رشد بهره وری از شاخص مذکور از نرم افزار EXCEL و DPIN استفاده شده است. نتایج محاسبات نشان داد که متوسط تغییرات بهره وری کل تولید برنج ایران برای شاخص فارپریمونت دارای (10 درصد افزایش) است. بررسی های به عمل آمده از تجزیه و تحلیل داده های مذکور و متوسط افزایش تغییرات بهره وری کل در این شاخص، ناشی از افزایش تغییرات تکنولوژیکی بوده است. پس با بکارگیری از تکنولوژی جدید در تمام مراحل کاشت، داشت، برداشت محصول برنج و همچنین با مصرف بهینه نهاده های کشاورزی برای افزایش تولید برنج ، در جهت ارتقای بهره وری این محصول استراتژیک تلاش نمود. لذا برای دستیابی به یک بهره وری پایدار در کشور و کاهش واردات برنج که باعث کاهش خروج ارز از کشور می گردد به عنوان سیاست کار اجرایی پیشنهاد می گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
184 - عقلانیت لیبرالی و صورت¬بندی بحران¬های زیست¬محیطی (با تاکید بر سند ریو+٢٠)
عثمان هدایت اسرین فیضیاز دهه های آغازین سده بیستم، فشار توسعه صنعتی و کشاورزی، محیط زیست را به طور نمایانی تهدید می کرد، مباحث محیط زیستی همزمان و توامان با مباحث توسعه ای مورد بازاندیشی قرار گرفت. سابقه مباحث توسعه به عنوان یک موضوع مشخص به بعد از جنگ جهانی دوم بر میگردد و نظریات توسعه در أکثراز دهه های آغازین سده بیستم، فشار توسعه صنعتی و کشاورزی، محیط زیست را به طور نمایانی تهدید می کرد، مباحث محیط زیستی همزمان و توامان با مباحث توسعه ای مورد بازاندیشی قرار گرفت. سابقه مباحث توسعه به عنوان یک موضوع مشخص به بعد از جنگ جهانی دوم بر میگردد و نظریات توسعه در این دوره در قالب توسعه اقتصادی و نوسازی پدیدار شده است. این امر برگرفته از مدرنیته غربی و ایدئولوژی مسلط آن یعنی لیبرالیسم با طرح ادعای جهان شمولی ارزش هایشان، مستعد حرکت در مسیر یکسان سازی بشریت بر پایه ارزش های لیبرالی و حذف تنوع و تکثر موجود در جهان می شود. مفروضه ی بنیادین این پژوهش، حول این ایده می چرخد که با ظهور مدرنیته غربی و سرمایه-داری و ایدولوژی مسلط آن ها یعنی لیبرالیسم، تغییراتی هم در این مکتب و هم در مباحث توسعه ای روی داده است که زاده و برآمده ی عقلانیت لیبرالی نسبت به توسعه، محیط زیست می باشد. مفروضا چنین نشان دادیم که این امر با خودمروری و بازاندیشی خود لیبرالیسم متحقق شده است. با استفاده از تحلیل گفتمان لاکلائو و موفه و نظریات توسعه ای در حوزه ی محیط زیست یعنی نظریات _ تردمیل تولید، تئوری متابولیک و نظریه تردمیل تخریب _ به خوانشی از توسعه پایدار و نمود آن یعنی سند ریو+٢٠ به عنوان دال شناوری که در آن گفتمان لیبرالیسم دچار بحران و وقفه گردیده است، پرداخته ایم. نتایج نشان می دهد که لیبرالیسم به عنوان عقلانیتی که در پی صورتبندی بحران های زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی در بُعد توسعه ی پایدار بوده است، به شکست انجامیده و این امر بحران زیست محیطی را سبب شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
185 - تطور تاريخي و پيش¬انگاره¬هاي نظريه اصالت وجود در تحليل خواجه نصيرالدين طوسي
هاشم قربانينظريه اصالت وجود يا ماهيت در انديشه هاي پيشاصدرايي هرچند داراي طرحي نظام مند نيست، اما استوار بر پيشانگاره هايي است که کشف آنها رويکرد انديشمندان مسلمان را در ترسيم مسئله روشن ميسازد. خواجه نصيرالدين طوسي، مواضع معرفتي خود را در برابر آن پيش انگاره ها تبيين کرده است. د أکثرنظريه اصالت وجود يا ماهيت در انديشه هاي پيشاصدرايي هرچند داراي طرحي نظام مند نيست، اما استوار بر پيشانگاره هايي است که کشف آنها رويکرد انديشمندان مسلمان را در ترسيم مسئله روشن ميسازد. خواجه نصيرالدين طوسي، مواضع معرفتي خود را در برابر آن پيش انگاره ها تبيين کرده است. در اين جستار، به برخي از پيش انگاره هاي اصالت وجود يا ماهيت در تصويرسازي طوسي پرداخته شده است. براين اساس: 1) مسئله زيادت وجود و ماهيت و چگونگي آن، 2) شناساندن ارتباط وجود و ماهيت، 3) جايگاه تحقق اين ارتباط: خارج يا ذهن؟ و 4) مصداق سنجي تحليل ياد شده و تحقق داشت ماهيت و وجود در خارج يا تأکيد بر تحقق انحصاري يکي از آن دو، از اين پيشفرضها محسوب ميشود. طوسي با تحليلهاي خود در هريک از مواضع يادشده رويکردي اخذ ميکند که ميتوان همسويي يا عدم واگرايي او را با اصالت بخشي به وجود نشان داد. ازاينرو، هرچند نظريه اصالت وجود بعنوان يک مسئله براي طوسي مطرح نبود، اما پيشانگاره هاي معرفتي او درباب وجود و ماهيت سازگار با اين نظريه است. خط سير ارتباطي طوسي ـ صدرايي را ميتوان با تبيين مواضع طوسي درباب آن پيشانگاره ها و تأثير او بر ملاصدرا تحليل کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
186 - عينيت و واقع¬نمايي گزاره¬ها در فلسفه عملي کانت و ملاصدرا
حسين قاسميکانت فيلسوف مدرنيته بر اين باور است که ساماندهي زندگي اخلاقي انسان منوط بر آن است که نظام اخلاقي طراحي گردد که دستورات آن بر خرد عام و همگاني مبتني باشد تا از هرگونه شائبه غرايز و اميال شخصي که گريبانگير نظامهاي اخلاقي زمانه اوست، بدور باشد. تنها گزارهيي که از اين ويژگ أکثرکانت فيلسوف مدرنيته بر اين باور است که ساماندهي زندگي اخلاقي انسان منوط بر آن است که نظام اخلاقي طراحي گردد که دستورات آن بر خرد عام و همگاني مبتني باشد تا از هرگونه شائبه غرايز و اميال شخصي که گريبانگير نظامهاي اخلاقي زمانه اوست، بدور باشد. تنها گزارهيي که از اين ويژگي برخوردار است، گزاره تنجيزي است. حال مسئله اين است که او عينيت و واقعنمايي اين گزاره را چگونه توجيه ميكند؟ در فلسفه اسلامي ملاصدرا چگونه به اين مسئله پاسخ داده شده است؟ کانت در نقد خرد عملي امر تنجيزي را برگرفته از قانون اخلاق ميداند و تلاش ميكند آن را با تکيه بر عقل عملي و فرضيه آزادي توجيه نمايد. گرچه مباحث کانت در فلسفه اخلاق بگونهيي پيش ميرود که نومنها و بخصوص آزادي اثبات ميگردد، اما او آنها را اصول موضوعه ميداند. اين بدانمعناست که واقعيت عقل عملي و آزادي فقط امکان عمليبودن تجربه اخلاقي و ديگر حوزه هاي عملي را توجيه ميكند. بعبارت ديگر، اذعان به واقعيت عقل و آزادي تنها براساس باور و ايمان است؛ در نتيجه گزاره هاي اخلاقي عقلاني هستند اما شناختني نيستند. در فلسفه متعاليه ملاصدرا گزاره هاي عملي در حوزه فردي و اجتماعي براساس عقل عملي و با توجه به ارتباط آن با عقل نظري شکل ميگيرند. بعلاوه، هر دو ساحت نظر و عمل از صُقع و باطن نفس نشئت يافته و با علم حضوري شناخته ميشوند. در نتيجه، تمام دريافتهاي نفساني و عقلاني با حقيقت خير و مراتب آن بعنوان امر وجودي مرتبطتند. بدين ترتيب عينيت و واقعيت اين گزاره ها نه براساس اصول موضوعه بلکه با تکيه به امکان شناخت حضوري از عالم نفس الامر توجيه ميگردند. در نوشتار حاضر تلاش ميگردد با روش تطبيقي و از طريق تحليل مباني فلسفي کانت و ملاصدرا واقعيت و عينيت گزاره ها در فلسفه عملي به بحث گذاشته شود تا از اين طريق، برجستگي مباني فلسفه متعاليه آشکار گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
187 - جوهر در سنت تجربهگرايي جديد
عليرضا جوانمردي اديب محمد اکوانرويکرد معرفتي تجربه گرايي در عصر جديد در برابر رويکرد عقلگرايي دکارت و پيروان وي ـ که قائل به وجود تصورات و اصول نهادي پيش از تجربه در نهاد انسان بودند ـ قرار گرفته است. متفکران اين رويکرد با انکار تصورات و اصول نهادي و نيز سرچشمه قراردادن تجربه حسي به بررسي مسائل متاف أکثررويکرد معرفتي تجربه گرايي در عصر جديد در برابر رويکرد عقلگرايي دکارت و پيروان وي ـ که قائل به وجود تصورات و اصول نهادي پيش از تجربه در نهاد انسان بودند ـ قرار گرفته است. متفکران اين رويکرد با انکار تصورات و اصول نهادي و نيز سرچشمه قراردادن تجربه حسي به بررسي مسائل متافيزيکي که نزد عقلگرايان مطرح بود پرداختهاند. حاصل اين بررسيها در اوج خود درباره جوهر چيزي جز انکار آن را بارمغان نداشته است. ازاينرو با توجه به سير تحول تجربه گرايي نزد پيشروان اين رويکرد و پيامدهاي منتهي به آن، در پاسخ به پرسش بنيادين اين مقاله که آيا با پذيرش قرائت خاص تجربه گراياني همچون لاک، برکلي و هيوم از روند کسب معرفت، امکاني براي پذيرش جوهر باقي ميماند يا خير؟ بايد گفت همانطوري که در سير بررسي جوهر در نزد اين متفکران مشاهده شد پذيرش جوهر با اتخاذ رويکرد تجربه گرايي سازگار نيست چرا که جوهر يک امر فرا تجربي است که تجربه حسي صرف نميتواند بدان دست يابد. آنچه از تجربه حسي در نهايت امر برمي آيد چيزي جز مجموعهيي از تأثرات نيست که آنهم نميتواند حکايت از هستي جوهر داشته باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
188 - آموزه¬هاي علم اخلاق از منظر ارسطو و ابنمسکويه رازي
عليمحمد ساجدي هاجر داراييتبارمکاتب مختلف اخلاقي، آموزه هاي متفاوتي براي علم اخلاق معرفي کرده اند. آموزه هاي علم اخلاق شامل مقدمات، معيارها و مصاديق فعل اخلاقي ميشود. نوعاً، اختلافات ميان مکاتب اخلاقي در زمينه آموزه ها، ريشه در مباني فکري و فلسفي فيلسوفان اخلاق دارد. مکاتب اخلاقي ارسطو و ابنمسکويه أکثرمکاتب مختلف اخلاقي، آموزه هاي متفاوتي براي علم اخلاق معرفي کرده اند. آموزه هاي علم اخلاق شامل مقدمات، معيارها و مصاديق فعل اخلاقي ميشود. نوعاً، اختلافات ميان مکاتب اخلاقي در زمينه آموزه ها، ريشه در مباني فکري و فلسفي فيلسوفان اخلاق دارد. مکاتب اخلاقي ارسطو و ابنمسکويه هردو فضيلت گراست. ابنمسکويه مهمترين مقدمات عمل اخلاقي را خودشناسي و تعليم و تربيت ميداند. هر دو متفکر، با مباني اراده، عقل، اعتدال و شرع به تبيين معيار هاي فعل اخلاقي و با مؤلفه هاي فضيلت، لذت، دوستي و... به تحليل مصاديق عمل اخلاقي ميپردازند. ليکن، نظر به جهانبيني متفاوت اين دو فيلسوف، نگرش آنان در خصوص هريک از عناصر و مصاديق اخلاقي نيز متفاوت خواهد شد. زيرا ابنمسکويه برخلاف ارسطو، براي شريعت اسلام در آراء اخلاقي خود جايگاه مهمي قائل است و نيز با انديشه جهانبيني توحيدي قادر است که مدل موفقتري از آموزه هاي علم اخلاق ارائه دهد. وي تحتتأثير آموزه هاي ديني، نقش تعليم و تربيت ديني را در رشد و پرورش اخلاقي، مؤثر و کارآمد ميداند. نوشتار حاضر با مقايسه آراء اين دو فيلسوف در پي واكاوي آموزه هاي علم اخلاق ميباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
189 - تأثير جريانهاي فکري بر آموزش فلسفه در مدارس عصر صفويه
موسيالرضا بخشي استادتوجه مدارس به فلسفه در ادوار مختلف عصر صفويه يکسان نبود و تحتتأثير جريانهاي فکري و علمي حاکم بر جامعه، فراز و فرودهايي را طي کرد. در اين نوشتار، روند آموزش فلسفه در مدارس عصر صفوي با استناد به منابع تاريخي با روش توصيفي و تحليلي در دو نيمة اين دوره بررسي ميگردد. در نيم أکثرتوجه مدارس به فلسفه در ادوار مختلف عصر صفويه يکسان نبود و تحتتأثير جريانهاي فکري و علمي حاکم بر جامعه، فراز و فرودهايي را طي کرد. در اين نوشتار، روند آموزش فلسفه در مدارس عصر صفوي با استناد به منابع تاريخي با روش توصيفي و تحليلي در دو نيمة اين دوره بررسي ميگردد. در نيمة اول اين دوره بعلت حاکميت عقلگرايي بر مدارس، فلسفه در کنار علوم ديني، همچون دورة پيش از صفويه بسيار مورد توجه قرار داشت که اوج بالندگي آن در ميانه هاي عصر صفوي و در مکتب فلسفي اصفهان است. اما در نيمة دوم اين دوره، بويژه در دهههاي پاياني آن با احياي مکتب «اخباري» يا اهل حديث و تحتتأثير آن، آموزش اخبار و احاديث شيعه در مدارس رونق يافت و آموزش فلسفه در مدارس با تنگناهايي روبرو شد و رو به افول نهاد؛ بگونهيي که در بعضي از مدارس مانند مدرسة «سلطاني» و «مريم بيگم» در اصفهان تعليم و تعلّم آن ممنوع شد و در رديف علوم ضالّه قرار گرفت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
190 - نوشتههاي خواجهنصيرالدين طوسي در اخلاق؛ تحليل انتقادي – تطبيقي جامع از آثار اخلاقي وي
فرشته ابوالحسني نياركيبررسي انتقادي نوشته هاي خواجه نصيرالدين طوسي در اخلاق هدف جستار حاضر است. پژوهش از اضلاع نظرية اخلاقي طوسي، مسبوق به آگاهي جامع از آثار وي ميباشد، ازاينرو، پيش از هر نوع پژوهشي از اخلاق-نگاري او، تحليل نقادانه از نوشته هاي خواجه و ترابط آنها با يکدگر ضرورت دارد؛ شناسايي أکثربررسي انتقادي نوشته هاي خواجه نصيرالدين طوسي در اخلاق هدف جستار حاضر است. پژوهش از اضلاع نظرية اخلاقي طوسي، مسبوق به آگاهي جامع از آثار وي ميباشد، ازاينرو، پيش از هر نوع پژوهشي از اخلاق-نگاري او، تحليل نقادانه از نوشته هاي خواجه و ترابط آنها با يکدگر ضرورت دارد؛ شناسايي سهم اخلاق پژوهي در آثار خواجه و آثار مرتبط وي با اخلاق در اين راستاست. گزارش تفصيلي از همة آثار خواجه طوسي در زمينه هاي مختلف، شايسته اين جستار نيست؛ با اين بيان تنها به کتب، رسائل و مقالات طوسي در اخلاقنگاري اعم از «تک نگاري مستقل در اخلاق» و «مباحث پراکندة اخلاقي در ساير آثار» بسنده ميکنيم. همچنين بسبب اهميت اخلاق نگاريهاي مدون و مستقل خواجه، به بيان سال نگارش، انگيزة تأليف، جهت گيري اثر، روش، ساختار، منابع طوسي در آن اثر خاص، وضعيت نشر اثر، جايگاه اثر در تاريخ اخلاق نگاري، ارجاعات، مکتب اخلاقي و فهرست اجمالي با رهيافت تحليلي ـ تطبيقي از مسائل ميپردازيم. بررسي نسبت و پيوستگي آثار اخلاقي خواجه طوسي بويژه سه اثر مهم اخلاق محتشمي، اخلاق ناصري و اوصاف الاشراف از ديگر مباحث اين جستار است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
191 - الگوي علم شناسي ارسطويي
مهدي ناظمي اردکاني حامد مصطفويفردتمايز بر اساس موضوع، كهنترين شيوه تمايز علوم بوده، تا آنجا كه برخي آن را تنها شيوه دانستهاند؛ چنانكه تفتازاني و لاهيجي معتقدند كه متکلمان اتفاق دارند براينكه تمايز علوم، بحسب ذات به تمايز موضوعات است. از اينرو مشهور تمايز علوم را به تمايز موضوعات (ولو به حيثيات) ميدان أکثرتمايز بر اساس موضوع، كهنترين شيوه تمايز علوم بوده، تا آنجا كه برخي آن را تنها شيوه دانستهاند؛ چنانكه تفتازاني و لاهيجي معتقدند كه متکلمان اتفاق دارند براينكه تمايز علوم، بحسب ذات به تمايز موضوعات است. از اينرو مشهور تمايز علوم را به تمايز موضوعات (ولو به حيثيات) ميدانند و غرض از اخذ حيثيات نيز، حيثيت استعداد موضوع براي ورود محمول بر آن است. البته حکما با بيان دقيقتري گفته اند: در علوم حقيقي و برهاني، آنچه وحدت يک علم را حفظ مينمايد، عبارت است از موضوع و علامه طباطبايي با صراحت اذعان ميكند كه معيار تمايز در علوم حقيقي و برهاني براساس موضوع و در علوم اعتباري براساس هدف و غايت است. در مقابل، بعقيدة منتقدان الگوي «تمايز موضوعي علوم»، سير و تتبع در علوم نشان ميدهد كه علوم عبارتند از: قضايايي اندك كه به مرور زمان تكميل شدهاند و ازاينرو موضوع در نزد مؤسس و مدون علم مشخص نبوده است تا چه رسد كه دربارة احوال آن بحث كند و حتي بر فرض پذيرش الگوي علم شناسي ارسطويي، بايد گفت كه بسياري از مشاجرات در باب تمايز علوم از باب خلط بين علوم حقيقي و اعتباري و سرايت احكام علوم حقيقي به علوم اعتباري است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
192 - وحدت يا كثرت نوع انساني نزد ابنسينا، شيخاشراق و ملاصدرا
عبداله صلواتيوحدت يا کثرت نوعي انسان يکي از مسائلي بوده که غالباً در سنت فلسفة حاشيه و بعنوان پيش فرض مطرح بوده است و بيشينة فيلسوفان مسلمان، از وحدت نوعي انسان دفاع ميکردهاند. اما مخالفان وحدت نوعي، با صورتي برهاني به طرح کثرت نوعي انسان پرداختند. البته در آثار موافقان وحدت نوعي ا أکثروحدت يا کثرت نوعي انسان يکي از مسائلي بوده که غالباً در سنت فلسفة حاشيه و بعنوان پيش فرض مطرح بوده است و بيشينة فيلسوفان مسلمان، از وحدت نوعي انسان دفاع ميکردهاند. اما مخالفان وحدت نوعي، با صورتي برهاني به طرح کثرت نوعي انسان پرداختند. البته در آثار موافقان وحدت نوعي از جمله ابنسينا شواهدي دال بر کثرت نوعي انسان يافت ميشود. در اين جستار منحني تطورات نابرابري و کثرت نوعي انسان با محوريت متفکران برجسته و مؤثري چون ابنسينا، سهروردي و ملاصدرا مورد بحث و بررسي قرار ميگيرد. منحني کثرت نوعي در تفکر فلسفي و کلامي جهان اسلام، دستخوش نوساناتي بوده است، اما سير پيدايي آن را ميتوان چنين فهرست کرد: کثرت نوعي انسان در حد شواهد نزد ابنسينا، وحدت نوعي مشکک (انسانهاي نابرابرِ برابر) نزد سهروردي و سه مدلِ وحدت نوعي مشكَك وجودي صرف، وحدت نوعي مشکک ماهوي در پي وحدت نوعي مشكَك وجودي و کثرت نوعي مشکک ماهوي در پي وحدت نوعي مشكَك وجودي نزد ملاصدرا؛ با اين توضيح که هريک از مدلهاي سه گانة صدرايي به دو صورتِ پيشين و پسين مطرح ميباشد. کثرت نوعي صدرايي بدليل پشتيباني توسط مباني، تنوع مدلها و اشتمال آن بر کثرت نوعي پيشين و پسين، فضاي دگرديسيشده يي از نابرابري انسانها را پديد آورد که نگارنده براي نشان دادن تفاوت جوهري آن با کثرت نوعي انساني پيش از ملاصدرا، از آن به زيست نوعهاي انساني ياد کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
193 - ریشه تاریخی مفهوم و مصداق مادة¬المواد و صادر اول در فلسفه یونان
علی حقی عباس جوارشکیان حسین بلخاری قهیتردیدی نیست تاریخ اندیشه در حیات بشر، خصوصیتی تداوم یافته و سیری تسلسلی دارد. البته ابداعات و خلق مسائل و موضوعات جدید در این تاریخ حضوری مداوم و مبارک داشته است، اما هرگز این ابداعات سیر تسلسلی کمال اندیشه در حوزه فلسفه را منقطع نساخته است. فلسفه که تابناکترین وجه تع أکثرتردیدی نیست تاریخ اندیشه در حیات بشر، خصوصیتی تداوم یافته و سیری تسلسلی دارد. البته ابداعات و خلق مسائل و موضوعات جدید در این تاریخ حضوری مداوم و مبارک داشته است، اما هرگز این ابداعات سیر تسلسلی کمال اندیشه در حوزه فلسفه را منقطع نساخته است. فلسفه که تابناکترین وجه تعقّل بشری در سرگذشت اندیشه هاست، عهده دار تبیین عقلی مهمترین موضوعات حیات بشر بوده که بی شک از جمله بارزترین آنها تبیین نسبت میان خالق و فاطر عالم با موجودات و مخلوقات است. حال اگر ظهور فلسفه در یونان را وجه برجسته تاریخ فلسفه بدانیم چگونگی رویکرد این فلسفه به مادةالمواد و سپس صادر اول از جمله جذابترین و مهمترین وجوهات این تاریخ است. نوشتار حاضر با روش تحلیلی کوشیده است سابقه تاریخی صادر اول در تاریخ فلسفه اسلامی (عقل: اول ما خلقالله العقل) را با رجوع به اندیشه یونانیان در اینباب مورد تأمل و تحقیق قرار دهد. فرض بر این است که سرگذشت اندیشه در تمدن اسلامی با تأمل بر روی برخی اندیشههای یونانی همراه است و با بازخوانی عمیق مصادر فکری خود (چون قرآن و روایات) به پی ریزی ساختار فلسفی خویش همّت گمارده است؛ با این تأکید و تنبیه این نکته که قرآن و روایات محور مطلق این پیریزیند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
194 - قاضی کمال الدین حسین بن معین الدین میبدی (زندگی، شخصیت، دیدگاهها)
عليرضا جوانمردي اديب مقصود محمدیحسین بن معین الدین میبدی ملقب به «کمال الدین»، مشهور به «قاضی»، متخلص به «منطقی» از جمله بزرگ زادگان و شخصیتهای برجسته علمی، ادبی و حکمی ایران زمین است که در قریه «میبد» از توابع یزد در قرن نهم هجری پا به عرصه حیات نهاد. وی پس از فراگیری مقدمات مرسوم علوم معقول و منقو أکثرحسین بن معین الدین میبدی ملقب به «کمال الدین»، مشهور به «قاضی»، متخلص به «منطقی» از جمله بزرگ زادگان و شخصیتهای برجسته علمی، ادبی و حکمی ایران زمین است که در قریه «میبد» از توابع یزد در قرن نهم هجری پا به عرصه حیات نهاد. وی پس از فراگیری مقدمات مرسوم علوم معقول و منقول زمان خود، در جوانی به شیراز رفت و در آنجا به شاگردی دوانی درآمد. میبدی حکیمی است مسلمان، بر مذهب شافعی که اهل تولّا است، اوج این تولّا نسبت به امیرالمؤمنین (ع) و خاندان عصمت و طهارت(ع) تا بدانجاست که برخی وی را از علمای تشیع دانسته اند. او در زمان حکمرانی سلطان یعقوب آق قویونلو، قاضی و متصدی موقوفات یزد و توابع آن گشت. مهمترین آثار معروف وی شرح هدایة الحکمة ابهری و شرح دیوان منسوب به امیرالمؤمنین(ع) و منشآت است. او در دوران شاه اسماعیل صفوی هنگامی که محمد کره (حاکم ابرقوه) یزد را تصرف مینمود به سمت وزارت او درآمد و در حدود سالهای 909 تا 911هـ .ق که شاه اسماعیل یزد را دوباره به تصرف خویش درمی آورد به دستور وی به قتل رسید. میبدی مسلک اشراقین و متصوفین (عرفا) را برتر از مسلک متکلمان و مشائین میدانست و طریقه اخیر را ـ که بر پایه دلیل و قیاس عقلی است ـ طریقه یی دارای شک و شبهه فراوان میخواند که قدم عقل در گذر از آنها خسته و درمانده میشود. اگرچه او بنیانگذار مکتب خاصی همچون ابن سینا و سهروردی و ابن عربی نبوده است، ولی با بیان نقد و بررسیهای دقیق و اظهار نظرهای خاص خود در موضوعات مورد بحث از منظر متکلمان و مشائین و اشراقین و عرفا در قالب آثار مستقل و غیرمستقل (شرح و حواشی) توانسته ـ بعنوان حلقه واسط ـ علاوه بر نقش بسزایی که در تطور حکمت اسلامی و نزدیک شدن مشارب مختلف فکری تا زمان خود داشته، الهام بخش صدرالمتألهین شیرازی در ظهور حکمت متعالیه نیز باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
195 - تطور تاريخي نگرشها در مسئله عوارض ذاتي از ملاصدرا تا محقق رشتي (1050 تا 1312ﻫ .ق)
موسي ملايرينوشتار حاضر به يکي از مهمترين و پيچيده ترين مسائل علم شناسانه حکيمان مسلمان يعني تعيين مصاديق و قلمرو عوارضِ ذاتي ميپردازد. پرسش اين نوشتار آن است که آيا عوارض بواسطه اخص عرض ذاتي بشمار مي آيند يا نه؟ در اين مطالعه تاريخي، تطور نظريه ها پيرامون حل و فصل اين مسئله در طي أکثرنوشتار حاضر به يکي از مهمترين و پيچيده ترين مسائل علم شناسانه حکيمان مسلمان يعني تعيين مصاديق و قلمرو عوارضِ ذاتي ميپردازد. پرسش اين نوشتار آن است که آيا عوارض بواسطه اخص عرض ذاتي بشمار مي آيند يا نه؟ در اين مطالعه تاريخي، تطور نظريه ها پيرامون حل و فصل اين مسئله در طي سه قرن بررسي ميشود و راه حلهاي چهار تن از برجستهترين نظريه پردازان اين دوره تاريخي، نخست گزارش شده و سپس مورد ارزيابي قرار ميگيرد. در آغاز، راه حل ملاصدرا مبني بر لزوم تمايز نهادن ميان عارض اخص و عارض بواسطه اخص بررسي ميشود، پس از او آقا حسين خوانساري دومين شخصيت اين دوره است. وي پس از نقد نظريه ملاصدرا و اذعان به قصور آن در حل مشکل، خود، نظريه استحسان و مواضعه در قلمروشناسي و مرزبندي علوم را عرضه ميکند. پـس از ايـن دو حکيم، ملامهدي نراقي، اگـرچـه بخشي از نظر ملاصدرا را ميپذيرد، اما زواياي باقيمانده از مشکل را بـه شيوه يي ديگـر حل و فصل ميکند. شيوه نراقي مستلزم غربالگري علوم و خارج کردن برخي مسائل از حيطه هريک از علومِ محقَق است. آخرين شخصيت اين دوره، اصولي پرتوان، ميرزا حبيب الله رشتي است که با تعمق و ژرفنگري به غناي اين بحث و دقتِ زبان فني آن افزوده است. او اگرچه از گفته هاي ديگران بهره برده، اما راه حل هيچيک از حکيمان پيشين را به تمامه نميپذيرد. نظر محقق رشتي معتقد است که دانشمندان هر علم جايزند در دانش خود از مسائل علوم بالادستي و پاييندستي بحث کنند؛ البته مادامي که علومي براي بررسي آن مسائل در بالادست و پاييندست تدوين نشده باشد. اين شيوه (چنانکه بيان خواهد شد) با نگاه پسيني ـ تاريخي به تدوين علوم، بسيار سازگار و منطبق است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
196 - سير تطوّرات اصطلاح هيولاي اولي در آثار انديشمندان مسلمان
محمود هدايت افزا محمدجواد رضايي رهميدانيم اصطلاح «هيولاي اولي» در فلسفة مشّاء منبعث از آراء ارسطو در باب ماده و صورت يا قوه و فعل است. اگرچه اين عنوان با وصف «امري فاقد فعليت و صرف قابليت» در فلسفة اسلامي شهرت دارد، ليکن با تأمل در آثار انديشمندان مسلمان مشاهده ميشود که بدليل تلفيق برخي آراء فلسفي با اي أکثرميدانيم اصطلاح «هيولاي اولي» در فلسفة مشّاء منبعث از آراء ارسطو در باب ماده و صورت يا قوه و فعل است. اگرچه اين عنوان با وصف «امري فاقد فعليت و صرف قابليت» در فلسفة اسلامي شهرت دارد، ليکن با تأمل در آثار انديشمندان مسلمان مشاهده ميشود که بدليل تلفيق برخي آراء فلسفي با ايدههاي عرفاني و تأثيرپذيري از معارف اسلامي، تطوّرات معنايي گوناگوني در اين اصطلاح رخ داده است؛ بطوري که در بعضي از مکاتب فکري، بنحو آگاهانه، بر امور بالفعل نيز اطلاق شده است. در نوشتار حاضر هشت معنا از «هيولاي اولي» احصاء گرديده که بترتيب زماني بدينقرارند: 1. امري فاقد هر نوع فعليت و صرف قابليت نزد مشّائيان که معادل مفهوم ارسطويي آن است. 2. مرتبه چهارم هستي در نزد اسماعيليه که متأخر از نفس و مقدّم بر طبيعت است. 3. صرف اتصال جوهري در برخي کلمات شيخاشراق که به همراه مقدار عرضي حقيقت جسم را تشکيل ميدهد. 4. ماده جميع عوالم امکاني و عبارت اخراي وجود منبسط در اصطلاح برخي عرفا 5. حيثيتي از حيثيات صورت در راستاي قول به ترکيب اتحادي ماده و صورت نزد ملاصدرا 6. معادل وجود امکاني يا وجهالرّب مخلوقات در اصطلاح شيخ احسائي 7. بسط مفهوم ارسطويي هيولاي اولي تحت عنوان ماهيت ظلمانيالذّات در مکتب تفکيک 8. اطلاق هيولاي عالم بر ماء بسيط به استناد نصوص ديني در مکتب تفکيک تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
197 - جهان¬شناسي محمد بن زکرياي رازي
ايرج نيک سرشت رسول جعفريان عبدالله فرهيرازي در جستجوي گوهر هستي با گرايشي پيشيني انگار به جواهر پنجگانة باري (خالق)، نفس ناطقه، هيولا (ماده)، زمان مطلق (دهر) و مکان مطلق (خلاء) اعتقاد داشت. او در تبيين فرايند خلقت بواسطة چهار قديم در کنار خداوند، با پيش کشيدن نقش جهل نفس در تمايل به ماده تعلق ارادة الهي را ب أکثررازي در جستجوي گوهر هستي با گرايشي پيشيني انگار به جواهر پنجگانة باري (خالق)، نفس ناطقه، هيولا (ماده)، زمان مطلق (دهر) و مکان مطلق (خلاء) اعتقاد داشت. او در تبيين فرايند خلقت بواسطة چهار قديم در کنار خداوند، با پيش کشيدن نقش جهل نفس در تمايل به ماده تعلق ارادة الهي را بر امر خلقت توجيه نمود و اثبات کرد که آفرينش جهان به اراده است نه به طبع. به باور وي، اين تنها انسان است که ميتواند بمدد فلسفه باواسطة عقل دوباره نفس را از آلام و آفات ماده رهايي بخشد و به سعادت و فلاح بازرساند؛ ولي با اين تفاوت که ديگر نفس به ماده ميلي پيدا نخواهد کرد. رازي قائل به امکان فساد و تغيير در اجسام و درنتيجه، جهان خلقت بود؛ حتي اگر اين جسم گوهري زميني يا گوهري فلکي باشد. او اجسام را متشکل از دو جوهر هيولا و خلاء ميشمرد و معتقد بود که جواهر داراي حجم و ازلي هستند. بر همين اساس، وي به ترکيب و بي نهايت بودن ذرات باور داشت و منكر ابداع و خلق از عدم بود. کيفيات عناصر اربعه و افلاک سماوي از قبيل سبکي و سنگيني، روشني و تاريکي، نرمي و سفتي و مانند آن هم از نگاه وي، ناشي از ميزان حجم و شمار اجزاء خلائي بود که در ميان جواهر هيولا نفوذ ميكرد. در ضمن، او به مرکزيت و سکونت زمين اعتقاد داشت و فلک و بتبع آن خورشيد و ديگر کواکب را بواسطة توازن اجزاء هيولا و خلاء درون آنها داراي حرکتي دوراني ميدانست. رازي جهان را حادث و وجود جهانهايي ديگر را هم ممکن ميشمرد. او خلاء و ملاء را در قالب مفهوم مکان کلي بيکرانه يي که وابسته به جهان نيست، توضيح ميداد و وراي آن را هم فضا معرفي ميكرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
198 - كييركگور و خاستگاه آموزه¬هاي ديني اگزيستانسياليست
فاطمه محمد محمد اکواننوشتار حاضر در پي تبيين نگرش كييركگور، فيلسوف برجسته آغازگر اگزيستانسياليست، نسبت به آموزههاي ديني است. كييركگور سه ساحت استحساني، اخلاقي و ايماني را براي انسان در نظر ميگيرد که از مرحله استحساني تا مرحله ايمان، فاصله زيادي وجود دارد و از همينروست که وي براي تبيين س أکثرنوشتار حاضر در پي تبيين نگرش كييركگور، فيلسوف برجسته آغازگر اگزيستانسياليست، نسبت به آموزههاي ديني است. كييركگور سه ساحت استحساني، اخلاقي و ايماني را براي انسان در نظر ميگيرد که از مرحله استحساني تا مرحله ايمان، فاصله زيادي وجود دارد و از همينروست که وي براي تبيين سير در اين ساحات، واژههايي همچون «شورمندي» و «جهش» را بکار ميبرد. ديالکتيک ناپيوسته کييرکگور در گذر از مرحلهيي به مرحله ديگر نشان ميدهد که اولاً اين سپهرهاي سه گانه هرگز قابل جمع با يکديگر نيستند؛ حتي اگر براي مدتي در کنار هم باشند، سرانجام زماني فراميرسد که ناگزير يکي را بايد انتخاب نمود. ثانياً نحوه گذر از بين اين مراحل منطقي و چارچوب مند نيست. کي يرکگور وقتي با مسئله ايمان ديني روبرو ميشود، ديگر جايي براي عقل و انديشه باقي نميگذارد. بعبارتي، وي زمان و مکان و راه روشني را مشخص نميکند تا انسان بداند که در چه زمان و مکاني ميتواند به مرحله ديگر برسد، بلکه به اعتقاد وي در اين راه بايد خطر کرد، معجزه آفريد و بدون عقل اين مسير را پيمود. اين خطر کردن، سبب جهش از مرحله اخلاقي به مرحله ايماني ميگردد که بالاترين مرحله زندگي اصيل يا اگزيستانس است؛ جهشي که از چارچوب قواعد عقلي بيرون است و از اينرو فهميدني نيست. تمامي تلاش كييركگور در آثارش بر اين است که نشان دهد دو حوزه ايمان و عقل کاملاً با يکديگر متفاوت و بلکه متقابلند و ازاينرو نبايد مفاهيم حوزه ايمان را با معيار عقل سنجيد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
199 - تطور نظريه مقولات از ارسطو تا ابن سينا
رضا رسولي شربيانينگاه ارسطو به مقولات، صرفاً نگاهي زبان شناختي نيست، تقسيم چهارگانه وي از موجودات و ذکر ويژگيهاي وجود داشتن در موضوع و گفته شدن به موضوع در کنار هم حاکي از نگاه هستي شناسانه وي به مقولات ميباشد. مقولات نزد ارسطو دريچههاي ارتباطي عين و ذهن هستند. وي در همبستگي انديشه با أکثرنگاه ارسطو به مقولات، صرفاً نگاهي زبان شناختي نيست، تقسيم چهارگانه وي از موجودات و ذکر ويژگيهاي وجود داشتن در موضوع و گفته شدن به موضوع در کنار هم حاکي از نگاه هستي شناسانه وي به مقولات ميباشد. مقولات نزد ارسطو دريچههاي ارتباطي عين و ذهن هستند. وي در همبستگي انديشه با واقعيت، مسئله مقولات را مطرح ميکند. بنابرين قواعد منطق ارسطو علاوه بر اينکه تحليل شکلهاي انديشيدن است، هدف آن شناخت واقعيت است؛ آنگونه که در ذهن انسان بازتاب دارد. طرح مقولات در آثار منطقي ارسطو دريچه يي براي ورود ذات گرايي در منطق و تسلط متافيزيک ارسطويي بر منطق وي ميباشد؛ امري که منطق ارسطو را در ارائه و تحليل بسياري از قضايا و قياسات ناتوان و جنبه معنايي اين منطق را در مقايسه با جنبه صوري آن پررنگتر مينمايد. نظريه مقولات تا پيش از ابن سينا همچنان در کتب منطقي حضور داشته است. وي در موارد مختلفي از کتاب مقولات شفا به اين نکته که جاي بحث از مقولات در منطق نيست، اشاره کرده و در منطق اشارات آن را کنار ميگذارد. برخلاف ارسطو، بيتوجهي ابن سينا به مقولات ميتواند بيانگر صوري سازي منطق و عدول از ذاتگرايي و معنا گرايي ارسطو تلقي شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
200 - اعتقاد به جهان واپسين در ايران پيش از تاريخ (تحليلي فلسفي براساس شواهد باستانشناختي)
آتوسا مؤمنیدیری نیست که در پی باروری علوم انسانی در میان دیگر علوم، دانش باستانشناسی بعنوان شاخة دانشی مادی و معنویگرا از علوم انسانی، سعی دارد بر پایه مستندات ملموس و ناملموس با مطالعه تطورِ تفکر، فرهنگ، سنت و باورها و اعتقادات جوامع در گذشته، به شناخت چگونگی شكلگيري، تداوم و ت أکثردیری نیست که در پی باروری علوم انسانی در میان دیگر علوم، دانش باستانشناسی بعنوان شاخة دانشی مادی و معنویگرا از علوم انسانی، سعی دارد بر پایه مستندات ملموس و ناملموس با مطالعه تطورِ تفکر، فرهنگ، سنت و باورها و اعتقادات جوامع در گذشته، به شناخت چگونگی شكلگيري، تداوم و تغییر آنها بپردازد و این فرایند تغیير و تحول را همراه با زایشهای عقلی و منطقی در پیوند با جهانبینی انسان، بمثابة گنجینة زنده يي که از پیش از تاریخ تا کنون قوام یافته و منتقل شده است، دریابد. مرگ از جمله مسائل به غایت بنیادین با ابعاد حیاتی و هستیشناختی در زمینة فرهنگها، جامعه و جهان بشری برای انسان بوده است. از این منظر انسان اساساً هستنده يي مرگاندیش است که در جریان تاریخ همواره پیوندش را با این تفکر، محفوظ داشته است. شواهد باستانشناسی، ملموسترین میراث مرگاندیشی و مؤید توجه و حساسیت انسان پیرامون مرگ است و خود ریشه در فلسفة تفکر و اندیشة او نسبت به دنیای پس از مرگ دارد. در نوشتار حاضر تلاش شده نسبت به فلسفه مرگ و سرشت مرگاندیش انسان در هزارة دوم و اول قبل از میلاد بر پایه کاوشهای باستانشناختی، در گورستان نوبند (که معرف دوره يی خاص و منطقة غنی از تاریخ و فرهنگ دیرینالموت است)، پرداخته شود و خاصه آداب تدفین و تطور آن به همراه بنیانهای ایدئولوژیکی محاط بر آن، مورد مطالعه قرار گيرد و در این رهیافت بر پایه مطالعات باستانشناختی و شواهد مکشوفه از واکاویهای میدانی، موضوع مرگآگاهی انسان و اعتقاداتش به دنیای پس از مرگ بیش از پیش شناخته شود و انتقال بین نسلی آن با همة ابعاد تغییریافتهاش، بر پایه رشد عقلی و منطقی به بوته بررسی گذاشته شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
201 - ظهور ارتباطات مجازی و الزامات نوین در شیوه های مدیریت و برنامه¬ریزی شهر فردا
رضا خیرالدین امید خزائیانگذار به عصر ارتباطات و اطلاعات که بسیاری از اندیشمندان، آن را واقعیت هزاره سوم دانسته اند، چیزی بسیار فراتر و بنیادی تر از تصورات عامیانه مبنی بر گسترش رایانه ها و فضاهای مجازی است. در این عصر، بخش عمده ای از ارتباطات درون و بین شهری، بطور روزافزون از طریق فناوریهای ارت أکثرگذار به عصر ارتباطات و اطلاعات که بسیاری از اندیشمندان، آن را واقعیت هزاره سوم دانسته اند، چیزی بسیار فراتر و بنیادی تر از تصورات عامیانه مبنی بر گسترش رایانه ها و فضاهای مجازی است. در این عصر، بخش عمده ای از ارتباطات درون و بین شهری، بطور روزافزون از طریق فناوریهای ارتباطات مجازی صورت می گیرد که عملا از ویژگیهای محیط فیزیکی و مسافت بین مبدا و مقصد کاملا مستقل بوده و به علاوه، به شیوه ای کاملا نامحسوس و نامرئی عمل می نماید. پیشرفتهای چشمگیر در حوزه ارتباطات مجازی و کاهش شدید محدودیتهای مسافتی و زمانی سفر، ضمن آنکه منطق نوینی به نام «فضای جریانها» را بر جغرافیای جهانی مسلط ساخته ، شهر امروز را با دو ماهیت جدایی ناپذیر فیزیکی و مجازی تعریف نموده است. حال، پرسش اساسی آن است که در چنین شرایطی، روشهای رایج در مدیریت و برنامه ریزی امور شهری که عمدتا به ماهیت فیزیکی شهر توجه دارند، تا چه حد می توانند در توجیه و هدایت گرایشهای نوین شهر فیزیکی-مجازی امروز، کارآمد باشند؟ به همین منظور، در این پژوهش، با رویکردی ریشه ای و روشی تحلیلی-توصیفی، ابتدا با مطالعه اصول بنیادین جامعه صنعتی (که بسیاری از روشهای کنونی مدیریت و برنامه ریزی، برآمده از آن عصر هستند)، تلاش شده است تا ویژگیهای اساسی و کلی الگوهای رایج، استخراج شود. سپس، با روشی کیفی و قیاس تطبیقی میان این ویژگیها و تحولات صورت گرفته در عصر ارتباطات مجازی در هرکدام از این اصول (که در واقع، اصول جامعه عصر ارتباطات می باشند)، میزان سازگاری آنها با شرایط کلی عصر ارتباطات، مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که الگوهای رایج، در بیشتر موارد، با اصول جامعه عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات مجازی، همخوانی چندانی نداشته و این امر، می تواند از دلایل اساسی عدم کارایی مطلوب این روشها در برخورد با شهر امروز به شمار آید. این موارد در قالب آسیب شناسی و در چند محور کلی (مفهوم، روش شناسی، شاخص شناسی) مطرح شده است و در پایان، از جمع بندی این بخش، الزاماتی که در بازنگری روشهای رایج، با این رویکرد باید مورد توجه قرار گیرد، بیان شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
202 - ارزیابی سیاست¬های مواجهه با بحران حوضه آبریز «دریاچه ارومیه» با رویکرد پویایی¬شناسی سیستم
علیرضا لاری جابر مهرکار میرسامان پیشواییدریاچه ی ارومیه بزرگترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیستبوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخ أکثردریاچه ی ارومیه بزرگترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیستبوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخوردار است. متأسفانه در سال های اخیر به علت مشکلات مختلف و پیچیده، تراز آب دریاچه بهشدت کاهشیافته و ادامه ی حیات دریاچه به مخاطره افتاده است چنانچه طیِ 10 سال اخیر حدود نیمی از مساحت دریاچه به دشت های نمک تبدیلشده است. پژوهش های بسیاری در حوضه ی آبریز ارومیه انجامشده ولی اکثر آن ها از مدل سازی پویایی حوضه ی آبریز بهعنوان یک سیستم، در افق درازمدت عاجز می باشند. در این مقاله در راستای تبيين بحران درياچه اروميه به تبیین عوامل مؤثر در کاهش تراز آب دریاچه ی ارومیه پرداخته شده است. علاوه بر این، مدل شبیه سازی حوضه ی آبریز دریاچه با استفاده از رویکرد پویاییشناسی سیستم ها توسعه داده شده است. مدل توسعه داده شده از طريق مقايسه با دادههای تاريخي اعتبارسنجي شده و نتايج شبيهسازی نشاندهنده ی دقت بالای مدل (حدود 97%) ميباشد. سه سياست برای افزایش دبی ورودی و تراز آبی دریاچه پیشنهاد و مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج نشاندهنده ی آن است که سياست ترکیبی اثربخشي بيشتری نسبت به دو سياست ديگر دارد. همچنین پس از اعمال سیاست های پیشنهادی، پیش بینی برای حجم دریاچه تا سال 1405 براساس مدل پیشنهادی صورت گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
203 - ارزیابی و اولویت¬بندی تئوری¬های روابط ¬سازمانی مناسب در مدیریت زنجیره تأمین(SCM) با رویکرد تحلیل سلسله مراتبی فازی(FAHP)
فاطمه شخصیان سید محمد صادق خاکساریکی از عوامل موفقیت در مدیریت زنجیره تأمین، کنترل و هماهنگی روابط میان سازمانی است. بررسی ادبیات حاکی از کمبود تئوری های پایه ای مناسب جهت تشریح تعاملات میان سازمانی است. یکی از راه حل های برطرف کردن این مشکل بکارگیری تئوری های مطرح در حوزه تعاملات بین سازمانی است. در ا أکثریکی از عوامل موفقیت در مدیریت زنجیره تأمین، کنترل و هماهنگی روابط میان سازمانی است. بررسی ادبیات حاکی از کمبود تئوری های پایه ای مناسب جهت تشریح تعاملات میان سازمانی است. یکی از راه حل های برطرف کردن این مشکل بکارگیری تئوری های مطرح در حوزه تعاملات بین سازمانی است. در این تحقیق چهار تئوری اصلی روابط سازمانی تحت عناوین«تئوری کارفرما- کارگزار»، «تئوری تحلیل هزینه مبادله»، «تئوری شبکه»، و «تئوری مبتنی بر منابع» بر اساس بررسی پیشینه موضوع انتخاب شده و میزان اهمیت و اولویت آنها بر پایه معیارهای ارزیابی تئوری مناسب جهت توسعه پایه های نظری مدیریت زنجیره تأمین از جنبه روابط میان سازمانی مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیق به روش توصیفی- پیمایشی با نظرخواهی از خبرگان و استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی انجام شد. که در نتیجه معیارهای «واقعیت گرایی» و «سازگاری منطقی» دارای بالاترین اوزان برای تئوری های مورد بررسی شناخته شدند. طی ارزیابی تئوری ها دو تئوری تحلیل" هزینه مبادله " وتئوری مبتنی بر منابع" مرتبه بالاتری جهت بکارگیری برای ارتقای موفقیت مدیریت زنجیره تامین نسبت به دو تئوری دیگر کسب نمودند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
204 - بررسی اثر طرح هدفمند سازی یارانه ها بر زنجیره تأمین دارو با استفاده از پویاییشناسی سیستمها
محدثه کلانتری زهرا حیاتی هانی شاهمرادی مقدم میرسامان پیشواییطرح "هدفمند کردن یارانه ها" را می توان محور اصلی برنامه ها و سیاست های دولت دهم نامید. با توجه به اینکه سند چشم انداز 1404، جایگاه اول اقتصادی را برای کشور در نظر دارد و با توجه به محدودیت منابع مالی دولت در اقتصاد ملی اصلاح سیاست های اقتصادی جزء ضرورت های اقتصادی ایرا أکثرطرح "هدفمند کردن یارانه ها" را می توان محور اصلی برنامه ها و سیاست های دولت دهم نامید. با توجه به اینکه سند چشم انداز 1404، جایگاه اول اقتصادی را برای کشور در نظر دارد و با توجه به محدودیت منابع مالی دولت در اقتصاد ملی اصلاح سیاست های اقتصادی جزء ضرورت های اقتصادی ایران می باشد. در این پروژه قصد بر این بوده است که با طراحی مدلی مناسب تأثیر توزیع یارانه ی نقدی بر سطح رضایت مندی مردم از تغییرات قیمت دارو و تأثیر توزیع این نوع از یارانه بر سود کل زنجیره تأمین دارو مورد بررسی قرار گیرد. در ابتدا یک سیستم دینامیکی زنجیره تأمین دارو با در نظر گرفتن پرداختن یارانهی نقدی به مردم، مدل سازی شده است. برای این کار ابتدا نمودار حلقهی علی و معلولی و سپس با کمک آن، نمودار جریان سیستم رسم شده است. سپس مدل شبیهسازی شد. نتایج شبیهسازی عملکرد خوبی را برای اجرای طرح هدفمندسازی یارانهها نشان ندادند، در نتیجه دو سیاست برای بهبود این وضعیت پیشنهاد شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
205 - فهم شكل گيري رقابت بین استراتژی¬ها در سازمان¬های دولتی
حسن دانایی فرد مهناز محمدی خورزوقیرسیدن به اهداف استراتژی ها در بخش دولتی در گرو هم راستايي همه استراتژی ها است.. اگر استراتژی هاي بخش های مختلف یک سازمان و یا استراتژی سازمان های مختلف در يك بخش همدیگر را نفی کنند و با هم در رقابت باشند، استراتژی ها دچار شکست شوند و به اهداف مورد نظر خود نرسند. هدف ا أکثررسیدن به اهداف استراتژی ها در بخش دولتی در گرو هم راستايي همه استراتژی ها است.. اگر استراتژی هاي بخش های مختلف یک سازمان و یا استراتژی سازمان های مختلف در يك بخش همدیگر را نفی کنند و با هم در رقابت باشند، استراتژی ها دچار شکست شوند و به اهداف مورد نظر خود نرسند. هدف این مقاله احصاء عوامل مسسب رقابت بين استراتژی ها و همين طور اولویت بندی این عوامل بر اساس میزان اهمیت آن هاست. رویکرد پژوهش به صورت ترکیبی بوده از اين رو در مرحله اول ، پژوهش به صورت کیفی و به اتكاي مصاحبه هاي كيفي و در مرحله دوم پژوهش به صورت کمی و با بهرگيري از پرسشنامه انجام شده است. با ارائه نوعی طبقه بندی از عوامل رقابت بین استراتژی ها، این عوامل از نظر درجه اهمیت نیز رتبه بندی شدند. عوامل احصاء شده به ترتیب اولویت عبارتند از: ارتباطی و اطلاعاتی، مدیریتی، فرآیندی، فرهنگی، سیاسی، بینشی و رفتاری، ساختاری، مالی و عوامل مربوط به منابع انسانی.نتايج نشان مي دهد عوامل ارتباطي و اطلاعاتي نقش مهمي در ايجاد همراستايي از حيث مثبت و رقابت از حيث منفي بين استراتژي ها دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
206 - ارائة الگوی اکتساب دانش از تجارب اعضای هیاًت علمی دانشگاه¬ها مطالعه موردی: دانشگاه جامع امام حسین(ع)
سیدشکور عطائی سیدضیاءالدین قاضی زاده فرددانشگاه ها عمده ترین مراکز تولید و اشاعه دانش هستند، در عصر کنونی دانش یک منبع کلیدی بوده و مهمترین سرمایه ی سازمان ها محسوب می-شود. با توجه به سرعت تولید دانش و تغییرات سریع محیطی، اکتساب دانش یکی از بهترین راه های تطابق دانشگاه ها با این تغییرات است. از طرفی در دانشگا أکثردانشگاه ها عمده ترین مراکز تولید و اشاعه دانش هستند، در عصر کنونی دانش یک منبع کلیدی بوده و مهمترین سرمایه ی سازمان ها محسوب می-شود. با توجه به سرعت تولید دانش و تغییرات سریع محیطی، اکتساب دانش یکی از بهترین راه های تطابق دانشگاه ها با این تغییرات است. از طرفی در دانشگاه ها اعضای هیأت علمی با تجارب بیشتر در آستانه بازنشستگی می باشند، که این اعضا دارای کوله باری از دانش و تجربیات در زمینه های مختلف آموزشی، پژوهشی و مدیریت های علمی و اجرایی هستند. کسب و ذخیره و اشاعه این گنجینه گران بها کاری ارزشمند و مفید خواهد بود. این مقاله حاصل کار پژوهشی است، که به دنبال ارائه الگوی مناسب جهت اکتساب دانش از تجارب اعضای هیأت علمی دانشگاه ها است. جهت تحقق این امر، افزون بر مطالعات کتابخانه ای از مطالعه میدانی در دانشگاه جامع امام حسین(ع) نیز استفاده شده است. در این مقاله، الگوی اکتساب دانش از تجارب اعضای هیأت علمی با روش توصیفی پیمایشی و با رویکرد کاربردی ارائه شده است. برای اعتبارسنجی الگوی پیشنهادی از پرسشنامه محقق ساخته بهره گیری و بین 35 نفر از خبرگان دانشگاه جامع امام حسین(ع) توزیع و پس از گردآوری آلفای کرونباخ با استفاده از نرم افزار spss 85.1 محاسبه گردیده، سپس داده های آن با روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل استنباطی قرار گرفته که نتایج حاصل از آن، حاکی از تایید گام های الگو است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
207 - بررسی تاثیر جو اخلاقی سازمان بر عملکرد سازمانی و تمایل به ترک خدمت
فریبرز رحیم¬نیا زهرا نيکخواه فرخانيهدف این مطالعه، بررسی تاثیر جو اخلاقی سازمان بر عملکرد سازمانی و تمایل به ترک خدمت فروشندگان است. جهت انجام این مطالعه، مجموعه ای از روشهای تحقیق بکارگرفته شده است. ابتدا جهت شناسایی عوامل نهاده ای و ستانده ای تاثیرگذار بر عملکرد، از روش مصاحبه استفاده شد. سپس داده-های أکثرهدف این مطالعه، بررسی تاثیر جو اخلاقی سازمان بر عملکرد سازمانی و تمایل به ترک خدمت فروشندگان است. جهت انجام این مطالعه، مجموعه ای از روشهای تحقیق بکارگرفته شده است. ابتدا جهت شناسایی عوامل نهاده ای و ستانده ای تاثیرگذار بر عملکرد، از روش مصاحبه استفاده شد. سپس داده-های مورد نیاز جهت سنجش عملکرد با روش اسناد و مدارک جمع آوری گردیده و نهایتا به منظور مطالعه جو اخلاقی سازمان و تمایل به ترک خدمت روش پیمایشی بکار گرفته شده است. همچنین تاثیر هریک از ابعاد جو اخلاقی سازمان(مسئولیت اخلاقی/اعتماد کارکنان، رفتار اخلاقی همکاران، هنجارهای اخلاقی و اقدامات اخلاقی فروش) بر تمایل به ترک خدمت و عملکرد سازمانی نیز بررسی شده است. به منظور تحلیل داده ها از نرم افزارهای Deap2.1 ، SPSS.18(PASW) و Lisrel 8.1 و روش همبستگی پیرسون و مدلسازی معادلات ساختاری(تحلیل مسیر) استفاده گردیده است. نتایج گویای تاثیر پذیری عملکرد نمایندگی های فروش و تمایل به ترک خدمت فروشندگان از جو اخلاقی سازمان و ابعاد آن می باشد. از میان ابعاد جو اخلاقی سازمان، اقدامات اخلاقی فروش بیشترین تاثیر مثبت را بر عملکرد نمایندگی ها(0.48) و بیشترین تاثیر منفی را بر تمایل به ترک خدمت فروشندگان با ضریب استاندارد 0.72- داشته است، لذا مدیران سازمان می توانند با اتخاذ سیاستهای مشتری محور و توجه به مسئولیت اجتماعی سازمان نه تنها جوی اخلاقی سازمان را تقویت نمایند بلکه تمایل به ترک خدمت فروشندگان را کاهش و عملکرد سازمان را افزایش دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
208 - ارائه¬ی مدل دومرحله-ای برای تخصیص اعضای پیوندی به بیماران در شبکه¬ی زنجیره تأمین پیوند عضو ایران
سحر احمدوند میرسامان پیشواییبا توجه به اهمیت مسئله ی حفظ جان بیماران در لیست انتظار اعضای پیوندی، این اعضا همانند منابع مالی دولت به مثابه ی یک سرمایه ی ملی می-باشند. برنامه ریزی یکپارچه، با در نظر داشتن معیارهای پزشکی و اقتصادی، در سطوح مختلف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت برای شبکه ی زنجیره تأم أکثربا توجه به اهمیت مسئله ی حفظ جان بیماران در لیست انتظار اعضای پیوندی، این اعضا همانند منابع مالی دولت به مثابه ی یک سرمایه ی ملی می-باشند. برنامه ریزی یکپارچه، با در نظر داشتن معیارهای پزشکی و اقتصادی، در سطوح مختلف کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت برای شبکه ی زنجیره تأمین پیوند عضو از ضرورت های مدیریتی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می باشد. این پژوهش سعی دارد با ارائه ی یک مدل دو مرحله-ای برای تخصیص اعضای پیوندی قلب،کبد و کلیه، که از اهداکننده ی مرگ مغزی فراهم می شوند به برنامه ریزی کوتاه مدت شبکه ی زنجیره تأمین پیوند عضو کشور یاری رساند. در این مدل برخلاف مدل هایی که تا کنون ارائه شده اند، تصمیم برای تخصیص عضو به بیمار مناسب، نه تنها بر اساس معیارهای پزشکی، بلکه با توجه به محدودیت های بودجه و زمان های حمل و نقل در شبکه ی زنجیره تأمین پیوند عضو کشور اتخاذ می شود. در مرحله ی اول با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها، یک معیار کارایی پزشکی برای بیماران در صورت دریافت یک عضو خاص محاسبه شده و در مرحله ی دوم مدلی دوهدفه برای افزایش کارایی کل و کاهش هزینه های کل تحمیل شده به سیستم ارائه می شود. برای حل مدل دوهدفه از روش تبدیل به قید افزوده استفاه شده است. در نهایت، نتایج مدل حاضر با استفاده از اطلاعات ارائه شده در گزارش سالانه ی مرکز بیماران خاص و پیوند اعضاء وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مورد تحلیل و ارزیابی قرار می گیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
209 - مدلسازي مديريت ريسک در فرآيند سرمايه¬گذاري با استفاده از يک الگوريتم ابتکاري
عمران محمدیسرمايه گذاري در دنياي رقابتي امروز تبديل به يک تصميم گيري بسايار پيچيده شده و ديگر مديران "ريسک گريز" و يا حتي مديران "ريسک خنثي" که تنها بر اساس ارزش انتظاري عايدي هر پروژه به تصميم گيري در خصوص آن مي پردازند، قادر نيستند سازمان ها را به موفقيت برسانند. بلکه مديراني که أکثرسرمايه گذاري در دنياي رقابتي امروز تبديل به يک تصميم گيري بسايار پيچيده شده و ديگر مديران "ريسک گريز" و يا حتي مديران "ريسک خنثي" که تنها بر اساس ارزش انتظاري عايدي هر پروژه به تصميم گيري در خصوص آن مي پردازند، قادر نيستند سازمان ها را به موفقيت برسانند. بلکه مديراني که به صورتي معقول ريسک پذيرند، رمز موفقيت سازمان ها هستند. مطابق حديثي گهر بار از رسول اکرم (ص) که در کتاب کنز العمال قيد شده است: توکل کردن به خدا بعد از به کار بردن عقل، خود موعظه است. در پژوهش جاري تلاش مي شود تا ضمن تبيين مفاهيم توکل و ريسک پذيري، جايگاه آنها را در تصميم گيري ها و فرآيندهاي بهينه سازي با استفاده از رويکردهاي علمي شناسايي نموده و تعريفي نوين از ريسک و توابع مطلوبيت در قالب يک الگوريتم جديد پيشنهاد شده است. همچنين الگوريتم پيشنهادي با استفاده از فرآيند شبيه سازي اعتبارسنجي شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
210 - ارائه مدل ریاضی ارزیابی و انتخاب تأمین¬کنندگان با استفاده از تصمیم¬گیری گروهی چند شاخصه
عزتاله اصغریزاده محمد صادق بهروزدقت در ارزیابی و انتخاب صحیح تأمین کنندگان یکی از عناصر مهم و مؤثر در مدیریت زنجیره تأمین بوده که نقش بسزایی در ایجاد ارزش برای مشتریان دارد. هدف از انجام این پژوهش استفاده از تصمیم گیری گروهی چندشاخصه، مدلسازی ریاضی مسئله ارزیابی و انتخاب تأمین-کننده برای تأمین کنندگان أکثردقت در ارزیابی و انتخاب صحیح تأمین کنندگان یکی از عناصر مهم و مؤثر در مدیریت زنجیره تأمین بوده که نقش بسزایی در ایجاد ارزش برای مشتریان دارد. هدف از انجام این پژوهش استفاده از تصمیم گیری گروهی چندشاخصه، مدلسازی ریاضی مسئله ارزیابی و انتخاب تأمین-کننده برای تأمین کنندگان مواد اولیه شرکت صنایع فولاد مازندران می باشد. در این پژوهش پس از شناسایی و استخراج شاخص ها و زیرشاخص های اساسی ارزیابی تأمین کنندگان و وزن دهی آن ها، با استفاده از روش کوک و سیفرد که یکی از متدهای تصمیم گیری گروهی چندشاخصه است، مسئله تصمیم گیری مدلسازی ریاضی شده و با تخصیص رتبه ها به هریک از تأمین کنندگان، اولویت بندی شرکت های تأمین-کننده صورت پذیرفته است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که شاخص های پشتیبانی زنجیره تأمین، قیمت و کیفیت به ترتیب دارای اولویت های اول تا سوم بوده و با توجه به حل مسئله تصمیم گیری، چهار شرکت مواد نسوز تبریز، مواد نسوز آذر اصفهان، مواد نسوز ایران اصفهان و مواد نسوز امین آباد تهران به ترتیب حائز رتبه های اول تا چهارم در زمینه تأمین آجر نسوز کوره و پاتیل برای صنایع فولاد مازندران شده اند. روش تصمیم گیری و مدل ارزیابی ارائه شده در پژوهش حاضر این امکان را برای مدیران صنایع فراهم می کند تا در زمینه مدیریت زنجیره تأمین و در راستای افزایش بهره وری در تولید، بهترین تأمین کنندگان را انتخاب کرده و سبب افزایش رضایت مشتریان و کیفیت محصول گردند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
211 - انتخاب روش مناسب تأمين مالي نوآوری¬ها با رویکرد مديريت جهادی
میرسامان پیشوایی سامان احسنی زادهیکی از چالش های تجاری سازی ایده های خلاق و ترویج نوآوریها، تأمین مالی می باشد. زمانی که شرکت نوپا و نوآور باشد، سابقه لازم برای تأمین مالی از بازار پول و سرمایه را ندارد و همچنین طرح نوآورانه شرکت موجب افزایش ریسک موفقیت محصول در بازار می شود. از طرفی رویکرد مدیریت جهاد أکثریکی از چالش های تجاری سازی ایده های خلاق و ترویج نوآوریها، تأمین مالی می باشد. زمانی که شرکت نوپا و نوآور باشد، سابقه لازم برای تأمین مالی از بازار پول و سرمایه را ندارد و همچنین طرح نوآورانه شرکت موجب افزایش ریسک موفقیت محصول در بازار می شود. از طرفی رویکرد مدیریت جهادی در کشور تجربه ای موفق در حوزه مدیریتی می باشد. مسئله مورد بررسی این مقاله مربوط به این نکته است که مدیر جهادی مبتنی بر اصول و چهارچوب های مدیریت جهادی کدام یک از روش های تأمین مالی حوزه نوآوری را انتخاب می کند. ابتدا اصول و ارزش ها و ویژگی های مدیریت جهادی تشریح شده است و پس از آن سه روش نوین تأمین مالی فرشتگان کسب و کار، سرمایه گذاری خطرپذیر و تأمین مالی جمعی یا توده ای که در ادبیات مدیریت تکنولوژی جهت حل چالش مالی شرکت های نوپا و نوآور پیشنهاد شده، تشریح شده اند. رتبه بندی روش های تأمین مالی بر مبنای نظرات سه نفر از خبرگان مدیریت تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره پرامیتی 2 صورت گرفته است. نتایح نشان می دهد که روش تأمین مالی جمعی یا توده ای به واسطه ارجحیت در معیارهای شایسته سالاری، مردمی بودن و غیر بروکراتیک بودن آن، تناسب بیشتری با رویکرد مدیریت جهادی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
212 - مقايسه¬ي رويکردهاي سنتي تحليل پوششي داده ها و ارائه يک الگوريتم جديد به منظور انتخاب سبد سرمايه¬گذاري و کاربرد آن براي انتخاب سهام شرکت¬هاي فعال پذيرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار تهران
عمران محمدیانتخاب سبدسهام يکي از مهمترين حوزه هاي تصميم گيري سرمايه گذاري محسوب مي شود؛ سبدي از سهام که قادر باشد هم زمان بهترين نرخ بازده و ريسک سرمايه گذاري را در پي داشته باشد. البته از ديد سرمايه گذاران ممکن است عوامل مختلف ديگري بر تشکيل سبد سهام اثرگذار باشند که بايد بکارگرف أکثرانتخاب سبدسهام يکي از مهمترين حوزه هاي تصميم گيري سرمايه گذاري محسوب مي شود؛ سبدي از سهام که قادر باشد هم زمان بهترين نرخ بازده و ريسک سرمايه گذاري را در پي داشته باشد. البته از ديد سرمايه گذاران ممکن است عوامل مختلف ديگري بر تشکيل سبد سهام اثرگذار باشند که بايد بکارگرفته شوند. اين تعدد عوامل ضرورت استفاده از ابزارهاي نوينِ تصميم گيري را نشان مي دهد. تحليل پوششي داده ها يکي از اين ابزارهاست که امروزه با گسترش علم پژوهش عملياتي داراي رويکردهاي متنوعي مي باشد. هـدف اصـلي از پـژوهش جاري، مقايسه ي رويکردهاي سنتي تحليل پوششي داده ها در انتخاب سبد سهام مي باشد که نتايج با يک الگوريتم پيشنهادي مقايسه شده است. در مدل هاي سنتي به طور متعارف نوع بازده به مقياس با يک فرض ساده کننده به صورت ثابت يا متغير در نظر گرفته مي شود. اين امر ممکن است نتايج را با خطاهاي مهمي همراه کند. در الگوريتم پيشنهادي ابتدا نوع رفتار بازده به مقياس با تحليل هاي لازمه تعيين شده و سپس مدل مناسب جهت تشخيص کارايي، مورد استفاده قرار مي گيرد. در اين مقاله از داده هـاي واقعـي متعلق به سازمان بورس اوراق بهادار تهران در قالب يک مطالعه موردي استفاده شده و نتايج آن تجزيه و تحليل شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
213 - طراحی زنجیره¬تامین تکنولوژی در یک بنگاه مادر با استفاده از تکنیک معماری محصول (مطالعه¬موردی صنعت خودروسازی ایران)
احمد کریم پور کلو محمد رضا آراستی محمدرضا اکبری جوکارعلاوه بر زنجیره تامین به معنای عام، که به تامین عناصر و مولفه های یک محصول اقدام می نماید. زنجیره تامین دیگری نیز وجود دارد که به تامین انواع تکنولوژی های مورد نیاز محصولات و فرآیندهای یک بنگاه می پردازد. این زنجیره تامين در ادبیات جدید مدیریت تکنولوژی، زنجیره تامین تکن أکثرعلاوه بر زنجیره تامین به معنای عام، که به تامین عناصر و مولفه های یک محصول اقدام می نماید. زنجیره تامین دیگری نیز وجود دارد که به تامین انواع تکنولوژی های مورد نیاز محصولات و فرآیندهای یک بنگاه می پردازد. این زنجیره تامين در ادبیات جدید مدیریت تکنولوژی، زنجیره تامین تکنولوژی نامیده می شود. امروزه طراحی و تکوین محصول، فرآیند و تامین تکنولوژی های آنها، بصورت یکپارچه و از طریق طراحی زنجیره تامین تکنولوژی صورت می پذیرد. در این زنجیره تامین، تکنولوژی ها، بصورت یکپارچه و سلسله مراتبی از منابع متعدد عرضه تکنولوژی شناسایی و تامین می گردند. هدف مقاله توسعه مدلی برای یکپارچه سازی تکنولوژی ها با منابع تامین آنها در یک بنگاه مادر، به منظور طراحی زنجیره تامین تکنولوژی مهندسی شده می باشد. در این مقاله، معماری محصول بعنوان یک بستر و ابزاری یکپارچه کننده برای طرحریزی گروههای تکنولوژی و طراحی زنجیره تامین استفاده شده است. داده های تحقیق با انجام مصاحبه های عمیق اکتشافی با کارشناسان بنگاههای خودروساز ایرانی و تامین کنندگان آنها جمع آوری و از طریق روش های متن کاوی و تم کاوی مورد تحلیل قرار گرفته است. با استفاده از روش تم كاوي، مدل مورد نظر طراحی و اعتبار آن با اجرای گروههای کانونی متعدد تصدیق، و در یک مطالعه موردی توصیفی صحه گذاری شده است. این مقاله مدعی است که بینش جدیدی برای طراحی و مهندسی زنجیره تامین تکنولوژی در سطح یک بنگاه مادر ارائه می نماید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
214 - نقش ويژگي¬هاي صنعتي درانتخاب شيوه¬هاي ¬مديريت منابع انساني و تقویت سرمايه اجتماعي سازمانی درکشور ایران
سید محسن اقبالی علیرضا علی احمدیبسياري از دانشمندان علم منابع انساني و مديريت توليد، دهه ي آينده را دهه منابع انساني ناميده اند. در اين پژوهش بدنبال ارتباط شيوه هاي مديريت منابع انساني در راستای تقویت سرمايه ي اجتماعي سازمان و نقش تعديل کننده ي مشخصه هاي صنعتي بر روي آنها مي باشيم. بر اساس مطالعه اي ک أکثربسياري از دانشمندان علم منابع انساني و مديريت توليد، دهه ي آينده را دهه منابع انساني ناميده اند. در اين پژوهش بدنبال ارتباط شيوه هاي مديريت منابع انساني در راستای تقویت سرمايه ي اجتماعي سازمان و نقش تعديل کننده ي مشخصه هاي صنعتي بر روي آنها مي باشيم. بر اساس مطالعه اي که روي 30 شرکت برتردر صنايع مختلف در کشور ايران انجام گرفت، نتايج نشان داد که شيوه هاي مديريتي که روي تسهيل ارتباط ميان کارکنان تمرکز مي کنند، دررابطه با سرمايه ي اجتماعي سازمان بسيار مثبت تر و کاراتر مي باشند. همچنين سبب ارتباط قويتري براي شرکت هاي فعال در صنايع با پيچيدگي پايين تر مي شوند. نتايج نشان دادکه شدت دانش به خودي خود هيچ تاثير تعديل کننده اي ندارد و فقط به نظر مي رسد، وجود آن جهت پيوستن به مقررات صنعتي و نفوذ و اتصال آن با شيوه هاي مديريت منابع انساني و سرمايه ي اجتماعي سازماني لازم است. يافته هاي حاصل از تجزيه و تحليل هاي آماري نشان مي دهد که شيوه هاي مديريت منابع انساني اثر مثبت و با شدت بالايي بر روي سرمايه اجتماعي سازماني در صنايعي با حيطه ي کنترل پايين تر دارد. روش تحقيق در اين پژوهش از نوع تحقيقات توصیفی-پیمایشی بوده و جمع آوري اطلاعات به صورت هاي کتابخانه اي- اسنادي و پرسشنامه اي- ميداني صورت گرفته است. بمنظور تجزيه و تحليل داده ها نيز از نرم افزار SPSS استفاده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
215 - مدل راهبردهای یکپارچه عملیات مبتنی بر فناوری اطلاعات و کارکرد آن¬ها در عملکرد سازمانی
سید محمود زنجیرچی حمیدرضا شکری زاده نگار جلیلیاندر سال های اخیر، تمرکز بسیاری از سازمان ها، به رسیدن بر عملکرد برتر، به عنوان یک مزیت رقابتی، معطوف شده است و مدیران در تلاش اند، سازمان را در راستای ارتقاء عملکرد خود، یاری دهند. با توجه به این مهم، در پژوهش حاضر ابتدا با عنایت به نقش سیستم اطلاعات در اثربخشی عملکرد را أکثردر سال های اخیر، تمرکز بسیاری از سازمان ها، به رسیدن بر عملکرد برتر، به عنوان یک مزیت رقابتی، معطوف شده است و مدیران در تلاش اند، سازمان را در راستای ارتقاء عملکرد خود، یاری دهند. با توجه به این مهم، در پژوهش حاضر ابتدا با عنایت به نقش سیستم اطلاعات در اثربخشی عملکرد راهبردهای زنجیرهی تأمین و نیز با توجه به نقش راهبردهای زنجیرهی تأمین در بهبود عملکرد زنجیره و به تبع آن عملکرد سازمان، مدل مفهومی طراحی شد. داده های مورد نیاز جهت آزمون مدل مفهومی پژوهش با بهره گیری از پرسشنامه ی استاندارد جمع اوری شد که روایی محتوایی آن براساس نظر خبرگان و پایایی آن نیز با محاسبه ی شاخص آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. پرسشنامه ی مذکور بین 135 تن از مدیران صنعت کاشی و سرامیک استان یزد توزیع شد و داده های حاصل از آن با استفاده از روش مدلسازی معادلات ساختاری با نرم افزار لیزرل نسخه 8.2، تحلیل گردید. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها حاکی از آن بود که سطح معنی داری بین تمام متغیر بزرگتر از مقدار (96/1) است و نشان دهندة این است که ارتباط میان آنها در سطح اطمینان (95%) معنی دار است. همچنین ضریب مسیر مابین آنها میزان اثرگذاری متغیر مستقل بر وابسته را نشان می دهد. در نتیجه تمام فرضیات پژوهش تایید شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
216 - الگوریتم حرکت از EFQM به سمت BSC بهمنظور اولویتبندی پروژه¬های حاصل از خودارزیابی (مطالعه¬ی موردی: معاونت برنامه¬ریزی و توسعه¬ی شهرداری یزد)
محمد صالح اولیا محمد حسین ابویی پرستو دمرچیمدل تعالی EFQM با تعیین جایگاه سازمان در مسیر تعالی، ابزاری عملی برای کمک به سازمانها است که به درک کمبودها و نواقصشان کمک مینماید. این مدل با ارائه راهکارهایی در قالب پروژههای بهبود، به سازمان کمک مینماید که در مسیر سیستمهای مدیریتی مناسب پیش رود. مدل خودارزیابی E أکثرمدل تعالی EFQM با تعیین جایگاه سازمان در مسیر تعالی، ابزاری عملی برای کمک به سازمانها است که به درک کمبودها و نواقصشان کمک مینماید. این مدل با ارائه راهکارهایی در قالب پروژههای بهبود، به سازمان کمک مینماید که در مسیر سیستمهای مدیریتی مناسب پیش رود. مدل خودارزیابی EFQM بهعنوان ابزار مدیریت کیفیت فراگیر به علت کمبود امکانات و محدودیت منابع سازمان ها با مشکل عدم اولویت بندی پروژه های بهبود مواجه است ازاینرو ضرورت اولویتبندی استراتژیک پروژه های حاصل از خودارزیابی در سازمان ها وجود دارد. هدف از پژوهش حاضر ارائه ی گام های حرکت از مدل EFQM به سمت مدل BSC بهعنوان ابزار مدیریت استراتژیک با استفاده تکنیکهای FANP و FTOPSIS بهمنظور اولویتبندی استراتژیک است. این تحقیق ازنظر نوع هدف کاربردی و ازنظر روش پیمایشی و ازنظر گردآوری اطلاعات میدانی است. جامعه ی آماری متشکل از 7 نفر از مدیران شهرداری یزد در قالب تیم تعالی سازمان است بهعلاوه مصاحبه و پرسش نامه ابزار مورد استفاده در تحقیق است. نتایج اولویت بندی پروژه های بهبود منجر به تعیین اهمیت منظر فرآیندهای داخلی در سازمان و اولویت بندی 21 پروژه ی بهبود ازجمله «تهیه و بهروزرسانی شناسنامه ی آموزشی الکترونیکی پرسنل»، «جابجایی کارکنان در دسته و رسته های شغلی برحسب آموزش های طی شده» و «ایجاد مرکز اسناد شهرداری» شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
217 - تأثیر تمایز و عملکرد برند بر رقابت¬پذیری برند با تبیین نقش فرصت-طلبی فناورانه در صادرکنندگان نمونه محصولات صنایع غذایی
داود فیض علیرضا موتمنی اسداله کردنائیج عظیم زارعی مهدی دهقانی سلطانیدر حال حاضر رقابت پذیری برند از آن دسته مباحثی است که طی سال های اخیر به شدت مورد توجه پژوهشگران و محققان اقتصادی قرار گرفته و از آن به عنوان وسیله ای برای دستیابی به رشد اقتصادی مطلوب و توسعه پایدار یاد می شود. در دنیای امروز، گسترش بازار صنایع غذایی از یک سو و افزایش أکثردر حال حاضر رقابت پذیری برند از آن دسته مباحثی است که طی سال های اخیر به شدت مورد توجه پژوهشگران و محققان اقتصادی قرار گرفته و از آن به عنوان وسیله ای برای دستیابی به رشد اقتصادی مطلوب و توسعه پایدار یاد می شود. در دنیای امروز، گسترش بازار صنایع غذایی از یک سو و افزایش رقابت پذیری بین شرکت ها و توقع مشتریان از سوی دیگر، شرکت های غذایی را ترغیب کرده تا به ایجاد یک برند قوی در بازارهای رقابتی امروز مبادرت ورزند. پژوهش حاضر با هدف مطالعه و بررسی تأثیر تمایز و عملکرد برند بر رقابت پذیری برند از طریق نقش میانجی فرصت طلبی فناورانه در میان شرکت های صادرکننده برتر محصولات صنایع غذایی انجام پذیرفته است. ابزار گرد آوری اطلاعات پرسشنامه استاندارد بوده که برای روایی آن از روایی صوری و همچنین برای پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری برای بررسی فرضیه ها و تأیید مدل مفهومی تحقیق استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد، تمایز و عملکرد برند تأثیر مثبت معناداری بر رقابت پذیری برند دارد، این در حالی است که فرصت طلبی فناورانه در رابطه فوق نقش میانجی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
218 - بررسی تاثیر معنویت گرایی کارکنان بر مدیریت ضربات روحی سازمانی در یک بیمارستان
محمد علی سرلک پیر حسین کولیوندمدیریت و ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری حیاتی در اختیار مدیریت سازمان بوده و سازمان ها به منظور بقاء و رشد در فضای رقابتی، نیازمند ارزیابی و مدیریت عملکرد خویش هستند. مدل های گوناگونی از گذشته تاکنون طراحی و تبین شده که هر یک ویژگی های مشخصی را دارند. در این پژوهش ضمن أکثرمدیریت و ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری حیاتی در اختیار مدیریت سازمان بوده و سازمان ها به منظور بقاء و رشد در فضای رقابتی، نیازمند ارزیابی و مدیریت عملکرد خویش هستند. مدل های گوناگونی از گذشته تاکنون طراحی و تبین شده که هر یک ویژگی های مشخصی را دارند. در این پژوهش ضمن بررسی مدل های عملکردی و ویژگیهای آنها از گذشته تاکنون، به بررسی تأثیر رهیافت های مکاتب مدیریتی بر شکلگیری این مدل ها پرداخته میشود. رهیافت های مدیریتی که تحت تأثیر شرایط محیطی و سازمانی و عوامل مختلف دیگر در طی زمان تکوین یافته اند بر طراحی مدل های عملکردی تأثیر گذاشته و باعث سیر تکاملی و تحولی در مدل های مربوطه شدهاند. در این تحقیق تناسب رهیافت های مدیریتی با مدل های عملکردی بررسی و پویاشناسی این تأثیر در نگاشت های مربوطه مورد توجه قرارگرفته است. در این مقاله با استناد به مطالعات انجامشده تأثیر چهار رهیافت اصلی مدیریت (رهیافت سنتی، رهیافت منابع انسانی، رهیافت کمی و رهیافت سیستمی و اقتضایی) با بهره گیری از متدولوژی پویاشناسی بر شکلگیری مدل های عملکردی، سیر تحولی و جایگاه آنها مورد توجه قرارگرفته و مشاهده میگردد که رهیافت های مدیریتی تحت تأثیر متغیرهای محیطی و سازمانی تکوین و تحولیافته و موجب شکلگیری و تکامل مدل های عملکردی به منظور پاسخگویی به نیازهای سازمانی و محیطی شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
219 - طراحی مدل هوش خط¬مشی¬گذاری در راستای پیاده¬سازی دولت الکترونیک
حمزه خواستار علی اصغر صارممقاله حاضر به ارائه مفهوم هوش خط مشی گذاری و طراحی آن در راستای دستیابی به هدف پیاده سازی دولت الکترونیک می پردازد. هوش خط مشی گذاری به نوعي سیستم اطلاعاتی گفته می شود که اطلاعات و داده ها را از عرصه های مختلف اجتماعی گردآوری کرده و پس از پردازش، آنها را به صورت بسته ها أکثرمقاله حاضر به ارائه مفهوم هوش خط مشی گذاری و طراحی آن در راستای دستیابی به هدف پیاده سازی دولت الکترونیک می پردازد. هوش خط مشی گذاری به نوعي سیستم اطلاعاتی گفته می شود که اطلاعات و داده ها را از عرصه های مختلف اجتماعی گردآوری کرده و پس از پردازش، آنها را به صورت بسته های مناسب تصمیم گیری در اختیار خط مشی گذاران می گذارد. در ابتدای مقاله حاضر به بررسی دولت الکترونیک و جایگاه آن در دوره معاصر پرداخته می شود. سپس با اشاره به اینکه پیاده سازی پارادایم دولت الکترونیک نیازمند بهره گیری از مدلها و ابزارهای نوین است، مدل هوش خط مشی گذاری با در نظر گرفتن عرصه های اصلی در مدیریت دولتی ايران ارائه می شود. در انتهای مقاله نيز، کاربردهای اصلی هوش خط مشی گذاری که شامل پایش و اداره الکترونیک جامعه است، بررسی می شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
220 - تأثیر مسئولیت¬های اجتماعی شرکت بر عملکرد مالی و واکنش های مصرف کننده درصنایع غذایی
امید فریدونی حسین رضایی دولت آبادیهدف اصلي پژوهش حاضر تدوين مدل تأثیرگذاری مسئوليت های اجتماعی بر عملکرد مالی و واکنش-های مصرف کننده است. پژوهش از نظر هدف،کاربردي با ماهيت توصيفي- پيمايشي و از نوع ميداني مي باشد. مباني نظري پژوهش، به روش کتابخانه اي و داده ها به وسیله نمونه گيري تصادفي و با پرسشنامه مح أکثرهدف اصلي پژوهش حاضر تدوين مدل تأثیرگذاری مسئوليت های اجتماعی بر عملکرد مالی و واکنش-های مصرف کننده است. پژوهش از نظر هدف،کاربردي با ماهيت توصيفي- پيمايشي و از نوع ميداني مي باشد. مباني نظري پژوهش، به روش کتابخانه اي و داده ها به وسیله نمونه گيري تصادفي و با پرسشنامه محقق ساخته با پايايي کلي97% به دست آمده است. پرسشنامه پژوهش مبتني بر54 سؤال اصلي است. جامعه آماري پژوهش در بردارنده مدیران و مشتریان اصلی شرکت های منتخب صنایع غذایی استان خوزستان (ایران) است. نمونه پژوهش شامل 540 نفراز مدیران و مشتریان است که به طور تصادفي انتخاب شدهاند. به دليل بررسي همزمان چندين متغير و روابط بين آنها از مدلسازی معادلات ساختاري استفاده شده و برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصيفي و استنباطي با نرمافزارهایSPSS و AMOS استفاده شده است. بر اساس نتايج به دست آمده تمامي فرضيه هاي پژوهش در سطح اطمينان 95% تأیید شد. مقادير شاخصهاي نيکويي برازش در مدل نهايي، نشان دهنده مناسب بودن مدل مي باشد. بدين ترتيب مسئولیت اجتماعی هم به طور مستقیم و هم با ميانجي-گري واکنش های مصرفکننده بر عملکرد مالی تأثیر ميگذارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
221 - شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر موفقیت رهنگاری فناوری با استفاده از تکنیک مدل¬سازی ساختاری تفسیری
افسانه احمدي سيدسپهر قاضي نوري فاطمه ثقفيرشد سريع فناوري، افزایش هزینه، پیچیدگی و جهانی شدن رقابت، تطابق سرمایه گذاریهای فناورانه با نیازهای سازمان را ضروي نموده است. لذا مديريت فناوري و نوآوری از طريق رويکردهاي ساختار يافته و انعطاف پذيری مانند رهنگاشت فناوري براي تصميم سازي براي سياستگذاران ضروری می نماید. أکثررشد سريع فناوري، افزایش هزینه، پیچیدگی و جهانی شدن رقابت، تطابق سرمایه گذاریهای فناورانه با نیازهای سازمان را ضروي نموده است. لذا مديريت فناوري و نوآوری از طريق رويکردهاي ساختار يافته و انعطاف پذيری مانند رهنگاشت فناوري براي تصميم سازي براي سياستگذاران ضروری می نماید. استفاده از مزایای اجرای رهنگاری بدون شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر آن غیر ممکن است. هدف از این مقاله بکارگیری روش مدل سازی ساختاری تفسیری برای تحلیل تعاملات و سطح بندی عوامل موثر بر موفقیت رهنگاری فناوری است بدین منظور ابتدا با مرور ادبیات عوامل مؤثر بر موفقیت رهنگاری فناوری شناسایی گردید سپس جهت سطح بندی این عوامل روش مدل سازی ساختاری تفسیری بکارگرفته شد. براي جمع آوري داده ها از پرسشنامه و توزيع آن در بين 17 نفر از خبرگان استفاده شد. با تحليل يافته ها، عوامل مؤثر در چهار سطح و دو خوشه دسته بندی شدند. بیشترین تاثیرگذاری مربوط به عوامل"تامین منابع مالی"، "حمایت و تعهد مدیریت ارشد"، "پذیرش رهنگاری"، "مشارکت مناسب افراد"، " دسترسی به داده ها، اطلاعات و دانش مورد نیاز " و "وجود تسهیل گر و مشاور"، می باشند. بیشترین تاثیرپذیری را عامل " کیفیت سند رهنگاشت " و " انعطاف پذیری در برابر تغییرات لازم با بروز رسانی رهنگاشت " به خود اختصاص دادند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
222 - ارزیابی تاثیر گرایش به پذیرش تغییر سازمانی بر افزایش رضایت مشتریان با درنظر گرفتن متغیر میانجی بازاریابی رابطه¬مند
سید محمد حسن حسینی زهرا عامریبا توجه به اهميت مشتری و رضایت مشتری در موفقیت سازمان ها و نقش شیوه های بازاریابی در افزايش رضایت مشتری، پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی نحوه تاثیرگذاری گرایش به پذیرش تغییر سازمانی بر رضایت مشتری بپردازد و در این رابطه اثر بازاریابی رابطه مند به عنوان متغیر میانجی مور أکثربا توجه به اهميت مشتری و رضایت مشتری در موفقیت سازمان ها و نقش شیوه های بازاریابی در افزايش رضایت مشتری، پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی نحوه تاثیرگذاری گرایش به پذیرش تغییر سازمانی بر رضایت مشتری بپردازد و در این رابطه اثر بازاریابی رابطه مند به عنوان متغیر میانجی مورد مطالعه قرار می گیرد. تحقيق حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر روش پژوهش، توصيفي از نوع پيمايشي است. حوزه پژوهش حاضر، خدمات بانکداری بوده و جهت جمع آوری داده ها از نظرات خبرگان بانک ملی ایران استفاده شده است. براي گردآوري اطلاعات از پرسشنامه هاي استاندارد گرایش به پذیرش تغییر سازمانی، بازاریابی رابطه مند و رضایت مشتری استفاده شده است. روايي پرسشنامه ها براساس روايي محتوايي و پايايي آن ها براساس شاخص آلفاي كرونباخ به ترتيب با مقدار 887/0، 898/0، 833/0 محاسبه گردید. این پژوهش به دنبال تعیین روابط علی و میزان اثرگذاری متغیرهای پژوهش بر یکدیگر اﺳﺖ. نتايج حاصل نشان مي دهد كه گرایش به پذیرش تغییر سازمانی بر بازاریابی رابطه مند و رضایت مشتری تأثيرگذار بوده و بازاریابی رابطه مند نيز بر رضایت مشتری تأثير مثبت و معناداري دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
223 - طراحی مدل مفهومي نوآوري آينده نگر
فاطمه ثقفی بهروز زارعی کلثوم عباسی شاهکوهپيشرفت روز افزون فناوري در عصر حاضر زندگي بشر را متحول نموده و تمايل انسانها به كسب دانش و تقاضا براي محصولات جديد را به شدت ارتقا داده است. در اين شرايط كشش و تقاضاي بازار از يك طرف و فناوريهاي نو از طرف ديگر باعث كوتاهي چرخه عمر محصولات شده و نياز به نوآوري از يک سو و أکثرپيشرفت روز افزون فناوري در عصر حاضر زندگي بشر را متحول نموده و تمايل انسانها به كسب دانش و تقاضا براي محصولات جديد را به شدت ارتقا داده است. در اين شرايط كشش و تقاضاي بازار از يك طرف و فناوريهاي نو از طرف ديگر باعث كوتاهي چرخه عمر محصولات شده و نياز به نوآوري از يک سو و داشتن ديدگاه آينده نگر از سوي ديگر را ضروري مي نمايد. در اين مقاله ابتدا كاركردهاي آينده نگاري و تعامل آن با نوآوري بررسي شده و مولفه هاي يک مدل تلفيقي با کمک متدولوژي فراتلفيق تعيين مي شود. در این مدل از داده های جمع آوری شده با تکمیل 45 پرسشنامه و تحلیل آن آزمون فرض دو جمله ای برای اعتبار سنجی اهمیت مولفه ها استفاده شده است و مدل نهایی با استفاده از پنل خبرگان بررسی و تایید شده است. در آخر برای ارائه مدل طراحي شده از رويكرد توصيفي استراتژي، استفاده شده و يک مدل مفهومي براي نوآوري آينده نگر ارائه و مزاياي آن تشريح مي شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
224 - پویاشناسی تأثیر رهیافت¬های مدیریتی بر شکل¬گیری و تبین مدل-های مدیریت عملکرد
مجید حسنی عادل آذر جمال شهرابی عباس مقبلمدیریت و ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری حیاتی در اختیار مدیریت سازمان بوده و سازمان ها به منظور بقاء و رشد در فضای رقابتی، نیازمند ارزیابی و مدیریت عملکرد خویش هستند. مدل های گوناگونی از گذشته تاکنون طراحی و تبین شده که هر یک ویژگی های مشخصی را دارند. در این پژوهش ضمن أکثرمدیریت و ارزیابی عملکرد به عنوان ابزاری حیاتی در اختیار مدیریت سازمان بوده و سازمان ها به منظور بقاء و رشد در فضای رقابتی، نیازمند ارزیابی و مدیریت عملکرد خویش هستند. مدل های گوناگونی از گذشته تاکنون طراحی و تبین شده که هر یک ویژگی های مشخصی را دارند. در این پژوهش ضمن بررسی مدل های عملکردی و ویژگیهای آنها از گذشته تاکنون، به بررسی تأثیر رهیافت های مکاتب مدیریتی بر شکلگیری این مدل ها پرداخته میشود. رهیافت های مدیریتی که تحت تأثیر شرایط محیطی و سازمانی و عوامل مختلف دیگر در طی زمان تکوین یافته اند بر طراحی مدل های عملکردی تأثیر گذاشته و باعث سیر تکاملی و تحولی در مدل های مربوطه شدهاند. در این تحقیق تناسب رهیافت های مدیریتی با مدل های عملکردی بررسی و پویاشناسی این تأثیر در نگاشت های مربوطه مورد توجه قرارگرفته است. در این مقاله با استناد به مطالعات انجامشده تأثیر چهار رهیافت اصلی مدیریت (رهیافت سنتی، رهیافت منابع انسانی، رهیافت کمی و رهیافت سیستمی و اقتضایی) با بهره گیری از متدولوژی پویاشناسی بر شکلگیری مدل های عملکردی، سیر تحولی و جایگاه آنها مورد توجه قرارگرفته و مشاهده میگردد که رهیافت های مدیریتی تحت تأثیر متغیرهای محیطی و سازمانی تکوین و تحولیافته و موجب شکلگیری و تکامل مدل های عملکردی به منظور پاسخگویی به نیازهای سازمانی و محیطی شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
225 - تاثیر خصوصی¬سازی بر عملکرد بانک¬ها در سیستم بانکداری بدون ربا در چارچوب نگرش اقتصاد مقاومتی
مهدی قائمی اصل محمد نصر اصفهانی محمود پیرزادیپس از پیروزی انقلاب اسلامی تمامی بانکهای خصوصی در ایران بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی، دولتی اعلام شدند. و بدین ترتیب تاچندین سال بانک های خصوصی از ایران رخت بربسته و جای خود را به نظام بانکی یکپارچه دولتی دادند. اما رفته رفته تاسیس موسسههای مالی اعتباری از سال ۱۳۷۶ زمین أکثرپس از پیروزی انقلاب اسلامی تمامی بانکهای خصوصی در ایران بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی، دولتی اعلام شدند. و بدین ترتیب تاچندین سال بانک های خصوصی از ایران رخت بربسته و جای خود را به نظام بانکی یکپارچه دولتی دادند. اما رفته رفته تاسیس موسسههای مالی اعتباری از سال ۱۳۷۶ زمینهساز تاسیس بانکهای خصوصی شد. نهایتا بانک مرکزی در اسفند ۱۳۷۷ موافقت خود را با تاسیس بانکهای خصوصی اعلام کرد. در فروردین ماه 1379 قانون اجازه تاسیس بانک های غیردولتی به تصویب رسید. همچنین واگذاری سهام بانک های دولتی به عنوان بخشی اساسی از برنامه های اصل 44 و اقتصاد مقاومتی، آغاز گردید. در این پژوهش با بررسی عملکرد بانک های خصوصی و بانک های خصوصی شده و دولتی در سال های 1385 تا 1394، میزان موفقیت یا شکست این تجربه مورد ارزیابی قرار گرفته است. همچنین با استفاده از روش دلفی و بررسی ترازنامه ها ی بانک ها، گزارش جامعی از وضعیت بانک ها بدست آمده و با مقایسه وضعیت بانک ها قبل و بعد از واگذاری به بخش خصوصی، تاثیر خصوصی سازی بر شاخص های بانکی مورد ارزیابی قرار گرفته است. که در ادامه این ارزیابی سعی شده است این تاثیرات در عملکرد بانک ها را بر برنامه های اقتصاد مقاومتی بررسی شود. نتایج ارزیابی ترازنامه ها و داده های بدست آمده از بانک ها نشان می دهد که واگذاری بانک ها به بخش خصوصی تاثیر مثبتی بر بازدهی و سودآوری بانک ها داشته است. همچنین بر اساس نتایج تحقیق، «ویژگی های ممتاز» بانک های خصوصی نسبت به بانک های دولتی عبارتند از کاهش هزینه های تمام شده پول، کاهش مطالبات معوق و بدهی های مشکوک الوصول بانکی، کاهش فاصله بین نرخ سود پرداختی به سپرده ها و سود دریافتی از تسهیلات داده شده، به روز شدن وایجاد یک ساختار اطلاعاتی مدرن بانکی و ارائه خدمات نوین، افزایش بهره وری نیروی انسانی و استفاده از نیروهای متخصص و تحصیل کرده، افزایش سودآوری، ایجاد فضای رقابتی و شفافیت اطلاعات، کاهش اتکا به بانک مرکزی در مواقع کسری و مدیریت ریسک. در ادامه با استفاده از تکنیک دلفی «ویژگی های ممتاز برتر» بانک های خصوصی نسبت به بانک های دولتی بدست آمده و با بکارگیری روش تحلیل شبکه ای فازی (FANP) وزن دهی شده اند که بر این اساس چهار معیار کاهش هزینه های تمام شده پول، کاهش مطالبات معوق و بدهی-ها، ایجاد فضای رقابتی و افزایش بهره وری نیروی انسانی، به ترتیب بیشترین اوزان را به خود اختصاص داده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
226 - رهبری تضایف¬گرانه، رویکردی فرا نوگرا در راستای انعطاف¬پذیری منابع انسانی و آوای کارکنان
سعید آیباغی اصفهانی امیر غفوریان شاگردی رامین الهیامروزه در کشورهای در حال توسعه مشارکت زنان در بخش های عالی سازمان ها نسبت به مردان کمتر بوده و سقف و دیوار شیشه ای حرکت افقی و عمودی زنان در سازمان ها را محدود کرده است. تئوری رهبری تضایف گرایانه رویکردی فرانوگرا به رهبری است که حضور زنان در جایگاه رهبری سازمان را به عن أکثرامروزه در کشورهای در حال توسعه مشارکت زنان در بخش های عالی سازمان ها نسبت به مردان کمتر بوده و سقف و دیوار شیشه ای حرکت افقی و عمودی زنان در سازمان ها را محدود کرده است. تئوری رهبری تضایف گرایانه رویکردی فرانوگرا به رهبری است که حضور زنان در جایگاه رهبری سازمان را به عنوان عامل هم افزایی در سازمان مفهوم سازی می کند. بر این اساس پژوهش حاضر بر آن است تا به بررسی نحوه تاثیرگذاری رهبری تضایفی بر انعطاف پذیری منابع انسانی بپردازد و در این راستا اثر رفتارهای آوایی کارکنان به عنوان متغیر میانجی مورد مطالعه قرار گرفته است. تحقيق حاضر از نظر هدف، كاربردي و از نظر روش پژوهش، توصيفي از نوع پيمايشي است. حوزه پژوهش حاضر، ادارات سازمان تامین اجتماعی واقع در شهر تهران می باشد. در راستای انجام این تحقیق برای سنجش و اندازه گیری رهبری تضایفی در سازمان پرسشنامه رهبری تضایف گرایانه طراحی گردید که پس از آزمون های اعتبارسنجی، پایایی و روایی آن مورد تایید قرار گرفت. تحليل داده ها با استفاده از آزمون رگرسيون و معادلات ساختاري از طریق نرم افزارAmos صورت گرفته و نتايج به دست آمده حاکی از تاثیر مثبت رهبری تضایفی بر انعطاف پذیری منابع انسانی می باشد، همچنین اثر مثبت و معنادار رهبری تضایفی بر رفتارهای آوایی کارکنان و نقش میانجی گری رفتار آوایی تایید گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
227 - بررسی تأثیر زنجیره¬تأمین پایدار بر عملکرد سازمان با رویکرد کارت امتیازی متوازن (مورد مطالعه: پالایشگاه گاز فجر جم)
عباس شول سعید صادقی لاله عباسلومفهوم مدیریت زنجیره تأمین پایدار (SSCM) به عنوان یک فلسفه مهم سازمانی به منظور دستیابی به منافع بیشتر از طریق کاهش مخاطرات زیست محیطی و اجتماعی در نظر گرفته می شود. در واقع مدیریت زنجیره تأمین پایدار با تأکید بر حفاظت از محیط زیست و مسئولیت اجتماعی، یکی از مهم ترین مس أکثرمفهوم مدیریت زنجیره تأمین پایدار (SSCM) به عنوان یک فلسفه مهم سازمانی به منظور دستیابی به منافع بیشتر از طریق کاهش مخاطرات زیست محیطی و اجتماعی در نظر گرفته می شود. در واقع مدیریت زنجیره تأمین پایدار با تأکید بر حفاظت از محیط زیست و مسئولیت اجتماعی، یکی از مهم ترین مسائل مشتریان، سهام داران، دولت ها، کارکنان و رقبا است. هدف از پژوهش حاضر، بررسي تأثير مدیریت زنجیره تأمین پایدار بر عملکرد پالایشگاه گاز فجر جم با رویکرد کارت امتیازی متوازن است. داده هاي اين پژوهش، از طريق پرسشنامه ارسالي به 80 نفر از مديران و کارشناسان پالایشگاه گاز فجر جم جمع آوری شده است. به منظور تجزيه و تحليل داده ها از روش حداقل مربعات جزئي و نرم افزارSmartPLS-Graph نسخه 3 استفاده شده است. نتايج نشان مي دهد كه زنجیره تأمین پایدار تأثیر مثبت و معناداری بر عملکرد پالایشگاه گاز فجر جم دارد. در پایان برخی پیشنهادها و استراتژی های کاربردی برای مدیران و برخی پیشنهادات برای پژوهش-های آتی پژوهشگران ارائه شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
228 - ارائه الگوی سطح بندی و استقرار متغیرهای مدل نوآوری تولید محصولات گروه صنایع غذایی جم و رز طلایی
رمضان غلامیامروزه همه چیز در حال تغییر و تحول است و رقبا بدنبال افزایش سهم بازار خود از طریق کسب مزیت رقابتی هستند، توجه به نوآوری که یکی از راه کارهای افزایش مزیت رقابتی در محیط های پویای تجارت است، امری ضروری است. از سویی دیگر، عوامل متعددی بر فرایند نوآوری تأثیرگذارند که باید م أکثرامروزه همه چیز در حال تغییر و تحول است و رقبا بدنبال افزایش سهم بازار خود از طریق کسب مزیت رقابتی هستند، توجه به نوآوری که یکی از راه کارهای افزایش مزیت رقابتی در محیط های پویای تجارت است، امری ضروری است. از سویی دیگر، عوامل متعددی بر فرایند نوآوری تأثیرگذارند که باید مطالعه و شناسایی شوند. در واقع هدف از پژوهش حاضر، طراحی و تبیین الگوی نوآوری در تولید محصولات غذایی می باشد. روش این پژوهش به لحاظ هدف از نوع کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی می باشد. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان و مدیران گروه صنایع تولیدی و بسته بندی مواد غذایی جمع و رزطلایی می-باشند. در پژوهش حاضر پس از مطالعه ادبیات تحقیق، عوامل مؤثر بر فرآیند نوآوری شناسایی و در سه بُعد (عوامل رفتاری، عوامل ساختاری و عوامل محیطی) سازماندهی شدند. دادههای پژوهش نیز با استفاده از پرسشنامه و تکنیک های دلفی فازی و مدل-سازی ساختاری تفسیری (ISM) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. پس از شناسایی متغیرهای اصلی، نتایج سطحبندی متغیرهای تحقیق با استفاده از آزمون مدل سازی ساختاری تفسیری (ISM) نشان داده است که در بالاترين سطح، مؤلفه های عملکرد نوآوری، تجارت و بهرهوری، تحقیق و توسعه، و سرمایه گذاری در دانش قرارگرفته اند که اثرپذیرترین متغیرها هستند و و در پايين-ترين سطح، مؤلفه جریانهای اقتصادی جهانی و سیاستهای نوآوری قرار دارند که اثرگذارترین متغیرها هستند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
229 - آینده پژوهی جوامع بشری با استعاره ای از منطق¬الطیر عطار
سيد سپهر قاضي نوري مسعود افشاریدر این مقاله تلاش شده که با استفاده از استعاره سیمرغ عطار و تطبیق وادی های هفت گانه موجود در منطق الطیر با دوره های گذشته حیات بشری، به پیش بینی دوره های پیش روی بشر پرداخته شود. به عبارت دیگر، با بررسی ویژگی های عمده چهار دوره طی شده در زندگی بشر –ایلیاتی، کشاورزی، صنع أکثردر این مقاله تلاش شده که با استفاده از استعاره سیمرغ عطار و تطبیق وادی های هفت گانه موجود در منطق الطیر با دوره های گذشته حیات بشری، به پیش بینی دوره های پیش روی بشر پرداخته شود. به عبارت دیگر، با بررسی ویژگی های عمده چهار دوره طی شده در زندگی بشر –ایلیاتی، کشاورزی، صنعتی و اطلاعات- با ویژگی های چهار وادی اولیه در منطق الطیر –طلب، عشق، معرفت و استغنا- به این نتیجه رسیدیم که وجوه تشابه معنی داری میان آنها وجود دارد. از بين روشهاي تحقيق، با توجه به ماهيت موضوع و اینکه بیان عطار در منطق الطیر یک بیان نمادین به شمار می رود؛ تلفیقی از روش تحقيق هرمنوتيك و عقلانیت نقاد برگزيده شد که در آن تلاش می شود مراد مولف از نوشتن یک متن درک و انتقادات خبرگان پاسخ داده شود. لذا با استفاده از روش های فوق، بر پایه شباهت های یافت شده در مراحل پیشین و با استفاده از ویژگی-های سه وادی بعد – شامل توحید، حیرت و فنا- به پیش بینی سه عصر احتمالی پیش روی جامعه بشری – شامل همگرایی فناورانه، هوش مصنوعی و ابر انسان - پرداختیم. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
230 - ارزیابی اثربخشی و رتبهبندی تغییرات مهندسی برای بهبود شاخص زیستپذیری سامانههای پیچیده مهندسی
مالک طهوری جعفر قیدرخلجانی محمدحسین کریمی گوارشکیزیستپذیری یکی از الزامات غیر کارکردی کلیدی در ادبیات سامانههای پیچیده مهندسی بوده که بهمنظور ارزیابی و سنجش میزان توانمندی سیستم در مواجهه با شرایط عدم قطعیت مورداستفاده قرار میگیرد. در هنگام توسعه یک محصول یا سیستم پیچیده ذینفعان آن خواهان افزایش شاخص زیستپذیری سی أکثرزیستپذیری یکی از الزامات غیر کارکردی کلیدی در ادبیات سامانههای پیچیده مهندسی بوده که بهمنظور ارزیابی و سنجش میزان توانمندی سیستم در مواجهه با شرایط عدم قطعیت مورداستفاده قرار میگیرد. در هنگام توسعه یک محصول یا سیستم پیچیده ذینفعان آن خواهان افزایش شاخص زیستپذیری سیستم میباشند. مهندسان و طراحان سیستم نیز بهمنظور پاسخ به این خواسته، تغییرات مهندسی متعددی را بهمنظور افزایش شاخص زیستپذیری پیشنهاد مینمایند. اما مسئله اصلی در فرآیند مدیریت این تغییرات مهندسی بهویژه تغییرات در سامانههای پیچیده، فقدان روشی مدون بهمنظور ارزیابی اثربخشی تغییرات مهندسی در بهبود شاخص زیستپذیری دستگاهها میباشد. بنابراین وجود روشی بهمنظور ارزیابی اثربخشی و اولویتبندی سبدهای مختلف از تغییرات مهندسی جهت اعمال در طراحی سامانههای پیچیده مهندسی با هدف افزایش شاخص زیستپذیری، امری ضروری به نظر میرسد. بهمنظور رفع این شکاف مطالعاتی، در این تحقیق با بهکارگیری شبیهسازی مونتکارلو و روش الکتر-3 یک مدل فرآیندی بهمنظور تعیین اثربخشی تغییرات مهندسی با رویکرد افزایش شاخص زیستپذیری از دیدگاه فنی و اولویتبندی آنها با استفاده از شاخصهای مختلفی همچون هزینه، زمان و ریسک اجرا ارائه شده است. کاربردی بودن مدل ارائه شده نیز با بهکارگیری دادههای مربوط به یک سامانه پیچیده فضایی نشان داده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
231 - پیش¬بینی رشد شرکت¬های کوچک و متوسط با ترکیب شبکه عصبی مصنوعی و الگوریتم¬های فراابتکاری
حامد ابراهیم خانی مصطفی کاظمی علیرضا پویا امیر محمد فکور ثقیهرشد یک شرکت برای دستیابی به اهداف اقتصادی مهم تلقی می شود. با توجه به اینکه بسیاری از کسب و کارهای کوچک و متوسط به فرایند رشد نمی رسند و در سال های اولیه فعالیت خود شکست می خورند، یک سیستم پیش بینی رشد شرکت ها می تواند از هزینه های هنگفتی که در شروع کسب و کارها، کارآفری أکثررشد یک شرکت برای دستیابی به اهداف اقتصادی مهم تلقی می شود. با توجه به اینکه بسیاری از کسب و کارهای کوچک و متوسط به فرایند رشد نمی رسند و در سال های اولیه فعالیت خود شکست می خورند، یک سیستم پیش بینی رشد شرکت ها می تواند از هزینه های هنگفتی که در شروع کسب و کارها، کارآفرینان و شرکت ها پرداخت می کنند، جلوگیری نماید. بر همین اساس هدف این تحقیق، پیش بینی رشد شرکت های کوچک و متوسط با ترکیب شبکه عصبی و الگوریتم های فراابتکاری بوده است. هدف این تحقیق کاربردی و بر اساس روش انجام کار توصیفی- مدل سازی بوده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت های کوچک و متوسط استان زنجان بوده است. حجم نمونه آماری با توجه به رشد شرکت ها، 158 شرکت تعیین شده است. به منظور جمع آوری داده ها در این تحقیق از مصاحبه، پرسشنامه و اسناد و مدارک شرکت ها استفاده شده است. روایی و پایایی پرسشنامه به ترتیب به صورت روایی صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد بررسی و تأیید قرار گرفته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده های تحقیق از روش های تحلیل عاملی تأییدی، شبکه عصبی پرسپترون چند لایه، شبکه عصبی ترکیب شده با الگوریتم ژنتیک و شبکه عصبی ترکیب شده با الگوریتم ازدحام ذرات استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که هر سه روش قادر به پیش بینی رشد شرکت بوده و در بین این سه روش بهترین روش پیش بینی رشد شرکت، شبکه عصبی ترکیب شده با الگوریتم ازدحام ذرات با کمترین مقدار خطا نسبت به دو روش دیگر می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
232 - بررسی رابطه¬ی عوامل برون سازمانی(اقتصادی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی) موثر بر اهمال-کاری در مدیریت آموزش و پرورش با توجه به نقش واسطه گری رضایت شغلی و فرسودگی شغلی
بهرام افشاری سیدعلی سیادت حسینعلی مهرابی کوشکیهدف این پژوهش بررسی رابطه ی عوامل برون سازمانی(اقتصادی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی) موثر بر اهمال کاری در مدیریت آموزش و پرورش با توجه به نقش واسطه گری رضایت شغلی و فرسودگی شغلی انجام گرفته است. پژوهش از نظر هدف کاربردی است. روش تحقیق آن به صورت توصیفی– همبستگی بود. نمونه أکثرهدف این پژوهش بررسی رابطه ی عوامل برون سازمانی(اقتصادی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی) موثر بر اهمال کاری در مدیریت آموزش و پرورش با توجه به نقش واسطه گری رضایت شغلی و فرسودگی شغلی انجام گرفته است. پژوهش از نظر هدف کاربردی است. روش تحقیق آن به صورت توصیفی– همبستگی بود. نمونه ی پژوهش شامل400 نفراز مدیران، دبیران و کارشناسان اداری مدیریت آموزش و پرورش شهر اصفهان بودند که با روش نمونه گیری طبقه ای متناسب باحجم انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه های استاندارد رضایت شغلی فیلد و روث(1951)، اهمال کاری سازمانی صفاری نیا و رازلیقی(1390) و پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و جکسون (1985) بود. روایی پرسشنامه ها با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آن ها با استفاده از آلفای کرونباخ مورد تایید قرار گرفت. ارزیابی الگوی پیشنهادی و آزمون اثر میانجیگری از طریق الگویابی تحلیل معادلات ساختاری، آزمون سوبل و رگرسیون انجام شد. نتایج پژوهش بیانگر تطابق وبرازش الگوی پیشنهادی با داده های واقعی بود. مدل تایید شده نشان داد عوامل برون سازمانی،رضایت شغلی و فرسودگی شغلی با اهمال کاری رابطه ی معناداری دارند. همچنین نقش میانجی گری رضایت شغلی و فرسودگی شغلی در رابطه بین عوامل برون سازمانی (اقتصادی، اعتقادی، فرهنگی و سیاسی) بااهمال کاری در سازمان مورد تایید قرارگرفت. براساس یافته های به دست آمده پیشنهاد می شود مدیران آموزش و پرورش باید از فرسودگی شغلی کارکنان جلوگیری نمایند. بنابراین رضایت شغلی آنان از اولویت های کاری مدیران است تا بتوان میزان اهمالکاری و کمکاری کارکنان را در سازمان به حداقل ممکن تقلیل داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
233 - مطالعه سایبرلوفینگ (استفاده بی مورد از اینترنت) در محیط کار و اثر آن بر بهرهوری کارکنان
اکبر بهمنی رمضان غلامی اواتیهدف از پژوهش حاضر تحلیل سایبرلوفینگ (استفاده بی مورد از اینترنت) در محیط کار و اثر آن بر بهرهوری کارکنان می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، در گروه تحقیقات کاربردی قرار گرفته و از جهت روش، تحقیق توصیفی و در زمره تحقیقات پیمایشی قرار می گیرد. جامعه آماری در این پژوهش شامل أکثرهدف از پژوهش حاضر تحلیل سایبرلوفینگ (استفاده بی مورد از اینترنت) در محیط کار و اثر آن بر بهرهوری کارکنان می باشد. پژوهش حاضر از لحاظ هدف، در گروه تحقیقات کاربردی قرار گرفته و از جهت روش، تحقیق توصیفی و در زمره تحقیقات پیمایشی قرار می گیرد. جامعه آماری در این پژوهش شامل کارکنان شرکت زمزم به تعداد 1300 نفر میباشد. حجم نمونه آماری پژوهش با استفاده از قانون 10 معادلات ساختاری بدست آمد که تعداد 350 نفر به صورت طبقه ای دردسترس به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه میباشد که پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرانباخ و پایایی ترکیبی، و روایی پرسشنامه با استفاده از روایی همگرا و روایی محتوا با استفاده از نظر متخصصان آشنا به موضوع پژوهش مورد تایید قرار گرفت. همچنین برای تعیین رابطه و تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار SPSS22 و Lisrel8.8 استفاده شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل دادهها منجر به تایید همهی فرضیههای پژوهش گردید: عوامل شخصیت، الزامات شغلی، تضاد شغل، سیاست های سازمانی، و عدالت سازمانی بر سایبرلوفینگ تاثیر معنادار دارند. همچنین نتایج بیان میکند که سایبرلوفینگ سبب کاهش میزان بهره وری افراد در شرکت می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
234 - ارائه مدل برنامه ریزی ریاضی چند هدفه برای انتخاب تأمین کننده در شرایط تخفیف
عباس شول علی یعقوبی پور لاله عباسلودر پژوهش حاضر مسأله انتخاب تامین کننده از یک منظر جدید فرمول بندی و حل می شود. بدین منظور کمینه سازی هزینه و کمینهسازی زمان تحویل و بیشینهسازی قابلیت اطمینان به عنوان اهداف مسئله در نظر گرفته شده است. هزینه خرید در شرایط تخفیف، هزینه سفارش، هزینه حمل، هزینه کمبود و هز أکثردر پژوهش حاضر مسأله انتخاب تامین کننده از یک منظر جدید فرمول بندی و حل می شود. بدین منظور کمینه سازی هزینه و کمینهسازی زمان تحویل و بیشینهسازی قابلیت اطمینان به عنوان اهداف مسئله در نظر گرفته شده است. هزینه خرید در شرایط تخفیف، هزینه سفارش، هزینه حمل، هزینه کمبود و هزینه نگهداری، اجزاء تشکیل دهنده تابع هدف هزینه می باشند. در این تحقیق از طراحی قابلیت اطمینان (پایایی) در سیستم های موازی برای انتخاب تأمین کننده الگوبرداری شده است به طوری که مجموعه تأمینکنندگان به عنوان یک سیستم و هر تأمینکننده به عنوان یک جزء در نظر گرفته شده است. پس از مدلسازی ریاضی مسأله، توابع هدف، به صورت آرمان های فازی توصیف شده اند و از یک رویکرد تصمیم گیری فازی برای بازنویسی مدل سه هدفه پیشنهادی به صورت مدلی تک هدفه استفاده گردیده است. تولید یک جواب نهایی به جای مجموعه ی جوابهای کارای پارتو، از مزیتهای روش پیشنهادی است که مانع سردرگمی تصمیم گیرنده است. به منظور توصیف عملکرد و کاربرد بالقوه روش پیشنهادی، مسأله انتخاب تامین کننده با داده های واقعی حل گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
235 - تحلیل بین المللی سازی آموزش عالی ¬در ایران با تاکید بر نقش بازیگران
فیروزه اصغریبين المللي سازی آموزش عالی از یک سو به منظور مواجهه مناسب با پدیده جهانی شدن و از سوی دیگر بدلیل منافع حاصل از آن در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی و علمی، به یک استراتژی ضروری برای دولت ها تبدیل شده است. موج جدید بین المللی سازی آموزش عالی درکشور براساس برنامه أکثربين المللي سازی آموزش عالی از یک سو به منظور مواجهه مناسب با پدیده جهانی شدن و از سوی دیگر بدلیل منافع حاصل از آن در ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی و علمی، به یک استراتژی ضروری برای دولت ها تبدیل شده است. موج جدید بین المللی سازی آموزش عالی درکشور براساس برنامه ششم توسعه (1396)، نشان از عزم جدی ایران در اجرایی کردن این سیاست در سطحی گسترده دارد. از این رو این مقاله حاضر تلاش دارد تا از طریق تحلیل بین المللی سازی آموزش عالی با رویکرد سیاستگذاری، پشتوانه های نظری لازم را برای اجرای آگاهانه این سیاست ، به صورت فرایندی هدفمند، مستمر و نظام مند ارائه نماید. نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که علیرغم وجود کمترین چالش در مولفه محتوا به دلیل برخورداری از پشتوانه اسناد بالادستی، بیشترین چالش به مولفه فرایند بدلیل عدم شفافیت سیاستگذار در تعریف تصمیم سیاستی در قالب چرخه سیاستگذاری و همچنین مولفه بازیگران به عنوان عامل تاثیرگذار در اجرای فرایند تعلق دارد. توصیه سیاستی برای حل این چالش، تعهد و الزام سیاستگذاران و تصمیم گیران به سه نکته اصلی است: 1. اجرای سیاست بین المللی سازی بر اساس چرخه و مدل های سیاستگذاری. 2. ایجاد شبکه سیاست- دانش از طریق فعال نمودن دفاتر دانشگاه پژوهی در سطح سازمانی و تقویت نهادهای سیاست پژوه در سطح بخشی/ ملی. 3. تقویت نهادهای تسهیلگر در فعالیت های بین المللی. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
236 - رویکرد قابلیتهای پویا به طراحی مدلهای حکمرانی در شبکههای ارائه خدمات سلامت
علیرضا علی احمدی محمدرصا رسوليبهرهگیری از الگوهای کسبوکار شبکهای برای فراهم کردن خدمات سلامت روندی رو به افزایش در نظامهای سلامت موفق دنیا محسوب میشود. شکلدهی و استقرار موفق شبکههای ارائه خدمت در نظام سلامت مستلزم بهرهگیری از ساختارها و مکانیسمهایی است که به الزامات و اقتضائات حاکم بر نظام أکثربهرهگیری از الگوهای کسبوکار شبکهای برای فراهم کردن خدمات سلامت روندی رو به افزایش در نظامهای سلامت موفق دنیا محسوب میشود. شکلدهی و استقرار موفق شبکههای ارائه خدمت در نظام سلامت مستلزم بهرهگیری از ساختارها و مکانیسمهایی است که به الزامات و اقتضائات حاکم بر نظام سلامت مانند نامتقارن بودن بازار سلامت و نیز لزوم تضمین کیفیت خدمات توجه داشته باشد و درعینحال با بهرهگیری از رویکردهای همکاری و هماهنگی امکان خلق مزیت در فضای رقابتی را فراهم آورد. در این مقاله، در ساختارها و مکانیسمهایی که بتواند مبتنی بر تئوری قابلیت محوری امکان حکمرانی مؤثر شبکههای ارائه خدمت در نظام سلامت را فراهم آورد شناسایی شدهاند. اثربخشی ساختارها و مکانیسمهای شناساییشده با استفاده از مطالعه موردی د یک شبکه خدمات آزمایشگاهی در استان تهران مورد ارزیابی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
237 - تحلیل ارتباط معیارهای سرمایه¬گذاری در توسعه فناوری مبتنی بر طرح، پروژه و پرتفوی با استفاده از ISM و DEMATEL
محمدعلی افشارکاظمی محمد صادق بهروز حامد صوفیامروزه موفقیت در زمینه توسعه فناوری، مفهومی چندبُعدي است که با پویایی و پیچیدگی های محیطی مرتبط می باشد. از این رو شناسایی شاخص های عملکردی بنیادین جهت سرمایه گذاری در زمینه توسعه فناوری حائز اهمیت است. بر این اساس هدف از انجام این پژوهش دست یابی به تحلیل دقیق کمی و کیف أکثرامروزه موفقیت در زمینه توسعه فناوری، مفهومی چندبُعدي است که با پویایی و پیچیدگی های محیطی مرتبط می باشد. از این رو شناسایی شاخص های عملکردی بنیادین جهت سرمایه گذاری در زمینه توسعه فناوری حائز اهمیت است. بر این اساس هدف از انجام این پژوهش دست یابی به تحلیل دقیق کمی و کیفی در مورد تعامل شاخص های کلیدی با یکدیگر در مسیر تصمیم گیری صحیح برای سرمایه گذاری در زمینه توسعه فناوری است. در این پژوهش، معیارهای موفقیت با رویکردی جدید از نقطه نظر تمایز پروژه، طرح و پرتفوی شناسایی، دسته بندی و اهمیت آنها از طریق پرسشنامه سنجش شده است. در ادامه روابط بین معیارها با دو رویکرد کیفی و کمی از طریق مدلسازی ساختاری تفسیری و تکنیک DEMATEL، با بهره گیری از نظرات خبرگان صنعتی و دانشگاهی در دو گروه مجزا، تعیین و مورد تحلیل قرار گرفته و و با مقایسه نتایج دو گروه، تفاوت دیدگاه ها در قضاوت های خبرگان دانشگاهی و صنعتی مشخص شده است. دستیابی به مدل کیفیِ تحلیلی در رابطه با نحوه تعامل شاخص ها، تعیین مقادیر مربوط به شدت تأثیرگذاری، تأثیرپذیری و اهمیت هر یک از آن ها بر اساس میزان تعاملات از نظرخبرگان دانشگاهی و صنعتی و در نهایت تعیین میزان تطابق قضاوت های این دو گروه، از جمله دستاوردهای پژوهش می باشد. تجزیه و تحلیل های صحیح بر اساس نتایج کیفی و کمی پژوهش، می تواند مبنایی باشد برای تصمیم گیران جهت تدوین سناریوهای مختلف در راستای انجام سرمایه گذاری های موفق در زمینه توسعه فناوری. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
238 - شناسایی عوامل تأثیرگذار در مشارکت عمومی-خصوصی در طرحهای زیرساخت عمران شهری و ارائه الگوی مناسب. موردمطالعه: شهرداری تهران.
اسماعیل غفاری کرم اله دانش فرد غلامرضا معمارزاده طهرانمشارکت عمومی - خصوصی (PPP) روشی جدید برای گسترش خدمات عمومی از طریق بخش خصوصی است. PPP در تأمین زیرساختهای باکیفیت بالا در بسیاری از کشورهای جهان رایج می باشد. یکی از دلایل اصلی استفاده از توافقنامههای PPP، بهبود بهرهوری و کیفیت در ارائه خدمات عمومی و همچنین تقویت س أکثرمشارکت عمومی - خصوصی (PPP) روشی جدید برای گسترش خدمات عمومی از طریق بخش خصوصی است. PPP در تأمین زیرساختهای باکیفیت بالا در بسیاری از کشورهای جهان رایج می باشد. یکی از دلایل اصلی استفاده از توافقنامههای PPP، بهبود بهرهوری و کیفیت در ارائه خدمات عمومی و همچنین تقویت سرمایهگذاری در پروژههای گران است؛ که این مهم باید در ایران موردتوجه بیشتری قرار گیرد. این تحقیق باهدف شناسایی عوامل مؤثر در موفقیت مشارکت عمومی- خصوصی در پروژه های زیرساختی عمران شهری در شهرداری تهران و ارائه الگوی آن انجامشده است. روش تحقیق در این پژوهش کاربردی، میدانی، اکتشافی، توصیفی و علی است. جامعه آماری این پژوهش کلیه ذینفعان داخلی و خارجی می باشند که به نحوی در سرمایهگذاری بخش خصوصی در پروژه های زیرساختی عمران شهر تهران تأثیرگذار هستند. در این مطالعه، با استفاده از پرسشنامه مبتنی بر نظرات کارشناسان و ادبیات تحقیق دادهها جمعآوری و از طریق تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی تحلیل شدند. عوامل مؤثر بر مشارکت عمومی-خصوصی در پروژه-های زیرساخت عمران شهری تهران و مدل مربوط به آن استخراج شد. نتایج تحلیل عاملی نشان میدهد که هفت عامل در موفقیت مشارکت دولتی و خصوصی در مدل ما مؤثر است که عبارتاند از: 1- فرآیندها و رویه های شفاف 2- دانش، مهارت و حمایت مدیران 3- حمایت و مشوق های قانونی 4- سلامت نظام اداری 5- ثبات و حمایت سیاسی 6- ظرفیتسازی 7- خطمشی و سیاستگذاری. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
239 - عوامل داخلی ساختاری و عملیاتی تأثیرگذار بر طراحی مدل حکمرانی شبکه در سیستمهای مراقبت از سلامت: مرور نظاممند ادبیات
رضا عالیخانی علیرضا علی احمدی محمدرصا رسوليبا توجه بازار رقابتی امروزی در نظام سلامت، همکاری شبکهای تبدیل به یک استراتژی اساسی جهت بقای سازمانها شده است. توفیق راهبردی یک شبکه همکاری مستلزم بهره گیری از مدلی حکمرانی مناسب بین سازمان های ارائه دهنده خدمات در نظام سلامت است. عوامل گوناگونی بر طراحی موفق مدل حکمر أکثربا توجه بازار رقابتی امروزی در نظام سلامت، همکاری شبکهای تبدیل به یک استراتژی اساسی جهت بقای سازمانها شده است. توفیق راهبردی یک شبکه همکاری مستلزم بهره گیری از مدلی حکمرانی مناسب بین سازمان های ارائه دهنده خدمات در نظام سلامت است. عوامل گوناگونی بر طراحی موفق مدل حکمرانی شبکه ای در نظام سلامت تأثیرگذار هستند که توجه به این عوامل در طراحی موفق مدل حکمرانی شبکهای حیاتی است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی عوامل داخلی ساختاری و عملیاتی بوده که بر طراحی مناسب مدل حکمرانی شبکهای در سیستمهای ارائه خدمات سلامت اثر میگذارند. روش پژوهش: جهت شناسایی و استخراج فاکتورهای مورد نظر، از شواهد ذکر شده در ادبیات در استفاده میشود. بدین منظور نیازمند روشی هستیم که ادبیات موضوع را بهطور جامع و سامانمند در نظر گیرد، برای رسیدن به این هدف مرور نظاممند ادبیات به منظور شناسایی شواهد معتبر و بهعنوان روشی فراگیر و سامانمند در نظر گرفته شد. همچنین جهت ترکیب شواهد استخراج شده از روش گراندد تئوری بهره گرفته شد. یافتهها: با جستجوی در پایگاه دادهی WEB OF SCIENCE بهعنوان یک پایگاه جامع و معتبر جهت کشف مطالعات مرتبط، 2350 مقاله حاصل گردید. غربالگری نتایج بر اساس متناسب بودن عناوین مقالات با معیارهای ورودی و خروجی مطالعات به 150 مقاله منجر گردید. نهایتاً با غربالگری 150 مقاله مذکور بر اساس تناسب چکیده و نتیجهگیری آنها، به انتخاب 53 مقالهی نهایی انجامید که طی مرور آنها 87 قطعه شواهد از 37 انتشار علمی استخراج گردید و از مطالعات دیگر شواهدی کشف نشد. جهت ایجاد دیدگاه جامع و دسترسی آسان به شواهد استخراج شده در مرحلهی ترکیب شواهد با استفاده از متدولوژی گراندد تئوری، 2 گروه از شواهد مجموعا شامل 16 کلاس ایجاد شد. نتیجهگیری: طراحی مدل حکمرانی در شبکه در صورتی موفق آمیز بوده که عوامل داخلی ساختاری و عملیاتی در طراحی آن در نظر گرفته شود. در این پژوهش عوامل مرتبط در دو دسته اصلی شامل عوامل مرتبط با مشخصات شبکه نظیر سطح انعطاف پذیری، سطح بلوغ منابع، سطح تمرکز در شبکه و عوامل مرتبط با ویژگی های حکمرانی شبکه مانند ساختار تصمیم گیری، مکانیسم های ارزیابی و مشروعیت در شبکه شناسایی شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
240 - پیش در آمدی بر تولید دانش اسلامی
مصطفی جعفرپیشه فرد محمد سعید جبل عاملیدر ترکیب «دانش اسلامی» سخن از آن است که چه حقایق و گزارههای خبری را میتوان از منابع اسلامی استنتاج و استخراج کرد به گونهای که بر طبق معیارهای علمی و روشهای صحیح پژوهش، قابل اسناد به دین اسلام باشد و اسناد به آن، مجاز و مشروع و صحیح تلقی شود. دراینجا، اشاره به آن دست أکثردر ترکیب «دانش اسلامی» سخن از آن است که چه حقایق و گزارههای خبری را میتوان از منابع اسلامی استنتاج و استخراج کرد به گونهای که بر طبق معیارهای علمی و روشهای صحیح پژوهش، قابل اسناد به دین اسلام باشد و اسناد به آن، مجاز و مشروع و صحیح تلقی شود. دراینجا، اشاره به آن دسته از علوم و دانشهای اسلامی است که تنها معطوف به معرفت میباشد و به شناخت جهان هستی، میپردازد و از منابع کتاب و سنّت قابل استخراج است. از این رو، به تفاوت میان دانش اسلامی بر مبنای معارف و گزارههای هستیشناسانهی اسلام، و دانش اسلامی به معنای مطلق معارف و گزارههای مندرج در دین اسلام اعم از آنچه که مرتبط با هستی است و آنچه مرتبط با احکام و شریعت و قوانین و قواعد حقوقی آن است، توجه شده است . بنابراین قلمرو بحث از یک جهت محدودیت و از یک جنبه توسعه دارد. از جهت اکتفاء به دانشهای هستیشناسانهی اسلامی، قلمرو بحث محدود است و از جهت ورود به تمامی شاخههای دانش اسلامی مرتبط با هستی توسعه و گسترش دارد. در این مقاله، منظور از «دانش اسلامی» معرفت و علمی است که اوّلاً از دین اسلام، قرآن و سنت منشأ میگیرد و قابل إسناد و استناد به این دین است. ثانیاً مرتبط با گزارههای هستیشناسانه و واقعیتهای عالم هستی به طور عام و گسترده، اعم از عالم مادّی و غیر مادّی و اعم از علوم عقلی، تجربی، انسانی و غیرانسانی باشد. بنابر این گزارههای دستوری و توصیهای قرآن و سنت به طور مستقیم، خارج از موضوع این مقاله است. تشریح ارزش دانش و ضرورت آن ، تعریف دانش اسلامی و امکان آن و تبیین جایگاه خرد ورزی و عقلانیت در نظام اندیشه اسلامی، شرایط را برای معرفی مبانی تصدیقی و اصول راهبردی دانش اسلامی با رویکرد اجتهادی در این مقاله فراهم ساخته است. این اصول می تواند مبنای فراگیری دانش اسلامی و گسترش آن باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
241 - بررسی رابطه بین خودشیفتگی مدیران و هزینه¬های نظارت
آمنه بذرافشان اشرف رضایی نسبهدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه خودشیفتگی اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و عضو مالی غیرموظف هیئت مدیره با هزینه های نظارت بر عملکرد آنها می باشد. به لحاظ نظری شرکت های دارای مدیران خودشیفته در مقایسه با سایر شرکت ها، ریسک ذاتی و ریسک کنترل بالاتری دارند. بنابراین حسابرسان بر أکثرهدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه خودشیفتگی اعضای هیئت مدیره، مدیرعامل و عضو مالی غیرموظف هیئت مدیره با هزینه های نظارت بر عملکرد آنها می باشد. به لحاظ نظری شرکت های دارای مدیران خودشیفته در مقایسه با سایر شرکت ها، ریسک ذاتی و ریسک کنترل بالاتری دارند. بنابراین حسابرسان برای حفظ سطح قابل قبول ریسک حسابرسی هنگام مواجه شدن با چنین شرکت هایی، باید کار بیشتری انجام دهند، و درنهایت حق الزحمه بیشتری مطالبه نمایند. برای اندازه گیری خودشیفتگی از معیار اندازه ی امضاء مدیران استفاده می شود. در این راستا، تعداد 101 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 8 ساله طی سال های 1396-1388 بررسی می شود. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که بین خودشیفتگی اعضای هیئت مدیره با حق الزحمه حسابرسی رابطه معناداری وجود دارد. اما رابطه خودشیفتگی مدیرعامل و عضو مالی غیرموظف هیئت مدیره با حق الزحمه حسابرسی معنادار نمی باشد. این اولین پژوهشی است که رابطه بین خودشیفتگی مدیران و حق الزحمه حسابرسی را در یک بازار نوظهور به صورت تجربی آزمون می کند. همچنین این پژوهش برای اولین بار به بررسی پیامدهای خودشیفتگی اعضای هیئت مدیره و عضومالی غیرموظف هیئت مدیره در زمینه حق الزحمه حسابرسی می پردازد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
242 - بررسی تاثیر مدیریت استعداد آینده محور بر موفقیت مسیر شغلی؛ تبیین نقش میانجی رفتارهای مسیر شغلی آینده نگر(مورد مطالعه: مشاغل پروژه ای نفت و گاز جنوب)
محمد جعفری سیده نسیم موسوی علی شریعت نژاد رضا ولی نژاداگر بخواهیم دنیای مشاغل امروز را با یک جمله توصیف کنیم، باید بگوییم که دنیای امروز دنیای مشاغل موقت است. در دنیای مشاغل موقت، افرادی که در مشاغل پروژه ای مشغول به کار هستند، برای تضمین موفقیت مسیر شغلی خود، همواره باید توانمندی-ها، مهارت ها و قابلیت های خود را با استفاد أکثراگر بخواهیم دنیای مشاغل امروز را با یک جمله توصیف کنیم، باید بگوییم که دنیای امروز دنیای مشاغل موقت است. در دنیای مشاغل موقت، افرادی که در مشاغل پروژه ای مشغول به کار هستند، برای تضمین موفقیت مسیر شغلی خود، همواره باید توانمندی-ها، مهارت ها و قابلیت های خود را با استفاده از مدیریت استعداد آینده محور و رفتارهای مسیر شغلی آینده نگر، به روز نگه دارند. از-این رو پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مدیریت استعداد آینده محور بر موفقیت مسیر شغلی کارکنان با نقش میانجی رفتارهای مسیر شغلی آینده نگر انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و در زمره پژوهش های توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش 384 نفر از کارکنان مشاغل پروژه ای شرکت های نفت و گاز جنوب هستند که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری طبقه ای در دسترس، اعضای نمونه آن انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه استاندارد است که روایی آن با استفاده از روش اعتبار محتوا و پایایی آن با استفاده از روش آلفای کرونباخ تائید شد. در این پژوهش برای بررسی و آزمون فرضیه ها از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری و نرم افزارهای Smart Pls2 و Spss 19 استفاده شد. نتایج بررسی فرضیه ها حاکی از تایید فرضیه های پژوهش و نتیجه کلی به این صورت است که افرادی که در مشاغل پروژه ای و موقت به مانند کارکنان پروژه های شرکت های نفت و گاز جنوب مشغول به کار هستند، باید با تکیه بر مدیریت استعداد آینده محور و بروز رفتارهای مسیر شغلی آینده نگر، موفقیت مسیر شغلی و قابلیت استخدام در پروژه های بعدی را تضمین نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
243 - بررسي تاثير اقدامات مديريت زنجيره تامين سبز بر عملکرد اجتماعي و رقابت پذيري در معدن سنگ آهن چادرملو
سید مرتضی غیور باغبانی نیلوفر نجاتی یزدی نژاد امیر غفوریان شاگردیاز آنجايي که اقدامات سبز در محيطهاي صنعتي بسيار رواج پيدا کرده و عملکرد را تحت الشعاع قرار داده است، پژوهش حاضر به بررسي تأثير اقدامات مديريت زنجيرهي تأمين سبز بر عملکرد و رقابت پذيري در معدن سنگ آهن چادرملو ميپردازد. اين پژوهش از نظر هدف، کاربردي و به لحاظ شيوهي تح أکثراز آنجايي که اقدامات سبز در محيطهاي صنعتي بسيار رواج پيدا کرده و عملکرد را تحت الشعاع قرار داده است، پژوهش حاضر به بررسي تأثير اقدامات مديريت زنجيرهي تأمين سبز بر عملکرد و رقابت پذيري در معدن سنگ آهن چادرملو ميپردازد. اين پژوهش از نظر هدف، کاربردي و به لحاظ شيوهي تحليل، توصيفي- پيمايشي است. جامعه ي آماري اين پژوهش عبارتست از مديران و کارشناسان سازماني شرکت سنگ آهن چادرملو (به تعداد 317 نفر)که از اين ميان 180 نفر به روش نمونهگيري تصادفي ساده به عنوان نمونه انتخاب شد ابزار جمع آوري داده ها، پرسشنامه ي بوميسازي شده مبتني بر پژوهش يانگ و همکاران (2013) و يونس و همکاران (2016) بود. اعتبار پرسشنامه با معيار روايي تاييدي و پايايي آن با ضريب آلفاي کرونباخ مورد تاييد قرار گرفت. براي تحليل دادهها از روش مدلسازي معادلات ساختاري و نرم افزار PLS بهره گرفته شد. آزمون فرضيه هاي پژوهش با کمک مدل سازي معادلات ساختاري نشان داد که اقدامات داخلي و همکاري هاي خارجي مديريت زنجيره تامين سبز با عملکرد سبز و رقابتپذيري شرکت ارتباط دارد. همچنين، ارتباط هر دو بخش مديريت زنجيره تامين سبز با عملکرد اجتماعي شرکت تائيد شد. از سوي ديگر، ارتباط رقابت پذيري با عملکرد اجتماعي شرکت مثبت و معنادار بود. علاوه بر اين، نقش مياني رقابت پذيري در ارتباط مديريت زنجيره تامين سبز و عملکرد اجتماعي تنها در ابعاد اقدامات داخلي و مشارکت خارجي تائيد شد. در نهايت مي توان گفت، اقدامات داخلي و مشارکت هاي خارجي مديريت زنجيره تامين سبز در شرکت چادرملو سبب تقويت عملکرد اجتماعي شرکت مي گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
244 - تحلیل شبکه همکاری های علمی در حوزه طب بازساختی در ایران
عطیه بزرگی پور سروش قاضی نوری محمد نقی زادههم نویسندگی یکی از شایع ترین مظاهر همکاری علمی بین پژوهشگران و محققان شاخه های علمی می باشد. رشد قابل توجه این پدیده در شاخه های علمی مختلف در دو دهه ی اخیر باعث آن شده تا بررسی ویژگی های مختلف شبکه های هم-نویسندگی به مسأله ای جذاب برای محققان تبدیل گردد. بررسی شبکه های أکثرهم نویسندگی یکی از شایع ترین مظاهر همکاری علمی بین پژوهشگران و محققان شاخه های علمی می باشد. رشد قابل توجه این پدیده در شاخه های علمی مختلف در دو دهه ی اخیر باعث آن شده تا بررسی ویژگی های مختلف شبکه های هم-نویسندگی به مسأله ای جذاب برای محققان تبدیل گردد. بررسی شبکه های مذکور در شاخه های علمی مختلف از جمله ریاضیات، فیزیک و علوم اطلاع رسانی با استفاده از ابزارهای موجود در حوزه ی تحلیل شبکه های اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به رشد روزافزون پدیده ی هم نویسندگی در حوزه های مختلف علوم پزشکی، در این مقاله شبکه ی هم-نویسندگی محققان ایرانی حوزه ی طب بازساختی مورد تحلیل قرار گرفته است. ضمنا شبکه ی همکاری علمی بین موسسات ایرانی فعال در حوزه ی طب بازساختی نیز تحلیل و بررسی گردیده است. در انتها بر مبنای تحلیل های صورت گرفته، پیشنهاداتی جهت ارتقاء سطح کمی و کیفی تحقیقات صورت گرفته آورده شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
245 - طراحی مجدد شبکه و برنامه¬ریزی زنجیره تأمین محصولات غذایی با لحاظ کردن امنیت غذایی و جریان¬های مالی
محمد امین شالچی طوسی میرسامان پیشواییرشد جمعیت و مصرف در قرن اخیر، نیاز جهانی به غذا را به شدت افزایش داده است، لذا مسئلهی امنیت غذایی به عنوان یکی از موضوعات استراتژیک هر کشور از اهمیت روزافزونی برخوردار شده است. مطالعات انجام شده نشان می دهند علی رغم اینکه بیش از چهل سال از طرح مفهوم امنیت غذایی می گذرد أکثررشد جمعیت و مصرف در قرن اخیر، نیاز جهانی به غذا را به شدت افزایش داده است، لذا مسئلهی امنیت غذایی به عنوان یکی از موضوعات استراتژیک هر کشور از اهمیت روزافزونی برخوردار شده است. مطالعات انجام شده نشان می دهند علی رغم اینکه بیش از چهل سال از طرح مفهوم امنیت غذایی می گذرد، ابعاد مختلف آن هنوز به مدل های تحقیق در عملیات وارد نشده اند. پژوهش حاضر برای نخستین بار به ارائهی مدلی برای طراحی مجدد شبکه و برنامهریزی زنجیره تأمین محصولات غذایی با لحاظ کردن ابعاد امنیت غذایی به صورت مستقیم میپردازد. زنجیرهی تأمین مورد نظر شامل سه سطح تأمین کنندگان، مراکز توزیع و نواحی جمعیتی است. مدل ارائه شده یک مدل برنامهریزی عدد صحیح مختلط غیرخطی است که علاوه بر تصمیم گیری در مورد توسعه ی ظرفیتی مراکز توزیع، انتخاب تأمین کننده، تخصیص مراکز توزیع به تأمینکنندهها و مشتریان به مراکز توزیع و جریان فیزیکی مواد غذایی در شبکه، قیمت نهایی مواد غذایی را نیز کنترل میکند. همچنین علاوه بر جریان فیزیکی، جریان مالی شبکه نیز در نظر گرفته شده است. مدل پس از خطی سازی با استفاده از نرمافزار گمز و سالور سیپلکس حل شده و در پایان یک مثال عددی برای نمایش کاربرد مدل ارائه شده است. نتایج نشان می دهند با کنترل سطوح قیمت در انتهای زنجیره تأمین، بحث دستیابی و قابل خریداری بودن مواد غذایی مورد نیاز برای مشتریان به عنوان یکی از مهمترین مؤلفههای امنیت غذایی برآورده می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
246 - بررسی جایگاه داده¬کاوی در فرآیند مدیریت دانش و ارائه مدل مفهومی جهت استخراج دانش (پیاده¬سازی عملیاتی وگام به گام مدل پیشنهادی بر پایگاه داده یک اپراتور تلفن همراه)
سید علیرضا میر محمد صادقی مهدی مغان سیاوش علیخانی محمد حسین نوریبا توجه به افزایش رقابت در بین سازمان ها اتخاذ تصمیمات بهینه در فرآیند کسب و کار اهمیت بسیاری یافته است. گسترش تکنولوژی های ارتباطی و کاهش هزینه نگهداری اطلاعات منجر به سهولت دستیابی سازمان ها به اطلاعات متنوع در مورد بازار و ذخیره سازی منابع اطلاعاتی شده است. در نتیجه أکثربا توجه به افزایش رقابت در بین سازمان ها اتخاذ تصمیمات بهینه در فرآیند کسب و کار اهمیت بسیاری یافته است. گسترش تکنولوژی های ارتباطی و کاهش هزینه نگهداری اطلاعات منجر به سهولت دستیابی سازمان ها به اطلاعات متنوع در مورد بازار و ذخیره سازی منابع اطلاعاتی شده است. در نتیجه سازمان ها قادرند تا بابهره گیری از این اطلاعات به شکل مستمر بر پایه دانشی خود بیفزایند. ارزیابی این منابع داده ای و تبدیل آنها به دانش قابل اتکا و قابل استفاده نیازمند ابزارها و فرآیندهای خاصی است. اینکه سازمان ها چگونه از ان منابع اطلاعاتی استفاده کنند و نقش این منابع در فرآیند مدیریت دانش سازمانی چیست به عنوان یک چالش مهم و تاثیرگذار در فرآیند یادگیری سازمانی مطرح است. برای ارزیابی و استخراج دانش از میان داده های موجود الگوریتم ها و نرم افزارهای متفاوتی ارائه شده است. مساله اساسی ارائه فرآیندی سیستماتیک برای استفاده اصولی از این منابع و ابزارها در جهت تقویت سیستم تصمیم سازی سازمان است. در این پژوهش تلاش شده تا ضمن معرفی فرآیند داده کاوی، نقش آن درفرآیند استخراج دانش تبیین و ضمن تأکید بر تعامل سازنده با متخصص کسب و کار و متخصص داده کاوی در مدل پیشنهادی این مدل به شکل گام به گام و عملیاتی بر پایگاه داده یک اپراتور تلفن همراه جهت کشف دانش مشتری به کار گرفته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
247 - بررسی جایگاه داده¬کاوی در فرآیند مدیریت دانش و ارائه مدل مفهومی جهت استخراج دانش (پیاده¬سازی عملیاتی وگام به گام مدل پیشنهادی بر پایگاه داده یک اپراتور تلفن همراه)
سید علیرضا میر محمد صادقی مهدی مغان سیاوش علیخانی محمد حسین نوریبا توجه به افزایش رقابت در بین سازمان ها اتخاذ تصمیمات بهینه در فرآیند کسب و کار اهمیت بسیاری یافته است. گسترش تکنولوژی های ارتباطی و کاهش هزینه نگهداری اطلاعات منجر به سهولت دستیابی سازمان ها به اطلاعات متنوع در مورد بازار و ذخیره سازی منابع اطلاعاتی شده است. در نتیجه أکثربا توجه به افزایش رقابت در بین سازمان ها اتخاذ تصمیمات بهینه در فرآیند کسب و کار اهمیت بسیاری یافته است. گسترش تکنولوژی های ارتباطی و کاهش هزینه نگهداری اطلاعات منجر به سهولت دستیابی سازمان ها به اطلاعات متنوع در مورد بازار و ذخیره سازی منابع اطلاعاتی شده است. در نتیجه سازمان ها قادرند تا بابهره گیری از این اطلاعات به شکل مستمر بر پایه دانشی خود بیفزایند. ارزیابی این منابع داده ای و تبدیل آنها به دانش قابل اتکا و قابل استفاده نیازمند ابزارها و فرآیندهای خاصی است. اینکه سازمان ها چگونه از ان منابع اطلاعاتی استفاده کنند و نقش این منابع در فرآیند مدیریت دانش سازمانی چیست به عنوان یک چالش مهم و تاثیرگذار در فرآیند یادگیری سازمانی مطرح است. برای ارزیابی و استخراج دانش از میان داده های موجود الگوریتم ها و نرم افزارهای متفاوتی ارائه شده است. مساله اساسی ارائه فرآیندی سیستماتیک برای استفاده اصولی از این منابع و ابزارها در جهت تقویت سیستم تصمیم سازی سازمان است. در این پژوهش تلاش شده تا ضمن معرفی فرآیند داده کاوی، نقش آن درفرآیند استخراج دانش تبیین و ضمن تأکید بر تعامل سازنده با متخصص کسب و کار و متخصص داده کاوی در مدل پیشنهادی این مدل به شکل گام به گام و عملیاتی بر پایگاه داده یک اپراتور تلفن همراه جهت کشف دانش مشتری به کار گرفته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
248 - بررسی جایگاه داده¬کاوی در فرآیند مدیریت دانش و ارائه مدل مفهومی جهت استخراج دانش (پیاده¬سازی عملیاتی وگام به گام مدل پیشنهادی بر پایگاه داده یک اپراتور تلفن همراه)
سید علیرضا میر محمد صادقی مهدی مغان سیاوش علیخانی محمد حسین نوریبا توجه به افزایش رقابت در بین سازمان ها اتخاذ تصمیمات بهینه در فرآیند کسب و کار اهمیت بسیاری یافته است. گسترش تکنولوژی های ارتباطی و کاهش هزینه نگهداری اطلاعات منجر به سهولت دستیابی سازمان ها به اطلاعات متنوع در مورد بازار و ذخیره سازی منابع اطلاعاتی شده است. در نتیجه أکثربا توجه به افزایش رقابت در بین سازمان ها اتخاذ تصمیمات بهینه در فرآیند کسب و کار اهمیت بسیاری یافته است. گسترش تکنولوژی های ارتباطی و کاهش هزینه نگهداری اطلاعات منجر به سهولت دستیابی سازمان ها به اطلاعات متنوع در مورد بازار و ذخیره سازی منابع اطلاعاتی شده است. در نتیجه سازمان ها قادرند تا بابهره گیری از این اطلاعات به شکل مستمر بر پایه دانشی خود بیفزایند. ارزیابی این منابع داده ای و تبدیل آنها به دانش قابل اتکا و قابل استفاده نیازمند ابزارها و فرآیندهای خاصی است. اینکه سازمان ها چگونه از ان منابع اطلاعاتی استفاده کنند و نقش این منابع در فرآیند مدیریت دانش سازمانی چیست به عنوان یک چالش مهم و تاثیرگذار در فرآیند یادگیری سازمانی مطرح است. برای ارزیابی و استخراج دانش از میان داده های موجود الگوریتم ها و نرم افزارهای متفاوتی ارائه شده است. مساله اساسی ارائه فرآیندی سیستماتیک برای استفاده اصولی از این منابع و ابزارها در جهت تقویت سیستم تصمیم سازی سازمان است. در این پژوهش تلاش شده تا ضمن معرفی فرآیند داده کاوی، نقش آن درفرآیند استخراج دانش تبیین و ضمن تأکید بر تعامل سازنده با متخصص کسب و کار و متخصص داده کاوی در مدل پیشنهادی این مدل به شکل گام به گام و عملیاتی بر پایگاه داده یک اپراتور تلفن همراه جهت کشف دانش مشتری به کار گرفته شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
249 - طراحي مدل ارزيابي عوامل موثر بر رضايت مشتريان با رويکرد پوياشناسي سيستم در صنعت کاشي و سراميک استان يزد
امیراحسان اسحاقیه فیروزآبادیچکيده زمينه: در دنياي مدرن ، با بازار رقابتي و افزايش دسترسي به ارائه دهندگان مختلف،رضايت مشتري يکي از مهمترين عوامل ماندگاري صنايع است.بنابراين،هدف پژوهش حاضر ارائه يک مدل شبيه سازي شده از عوامل موثر بررضايت مشتريان براساس متدولوژي پوياشناسي به منظور تجزيه و تحليل عوا أکثرچکيده زمينه: در دنياي مدرن ، با بازار رقابتي و افزايش دسترسي به ارائه دهندگان مختلف،رضايت مشتري يکي از مهمترين عوامل ماندگاري صنايع است.بنابراين،هدف پژوهش حاضر ارائه يک مدل شبيه سازي شده از عوامل موثر بررضايت مشتريان براساس متدولوژي پوياشناسي به منظور تجزيه و تحليل عوامل ونيز بهبودرضايت مشتريان مي باشد. روش: اين تحقيق از نظر هدف کاربردي و از نظر جمع آوري داده ها ازنوع تحليلي – توصيفي و شاخه پيمايشي است.ابتدا مدل اوليه وپيشنهادي براساس پيشينه تحقيق وادبيات ترسيم شد.جامعه آماري در تحقيق حاضر شامل سه گروه متخصصين ،اطلاعات وداده ها وپرسنل صنعت کاشي وسراميک در استان يزد است.در ابتدا، گروهي از متخصصان (15-20) نفر انتخاب شدند ومتغيرهاي پويا وكليدي موثر در مدل از طريق مصاحبه نيمه ساختاريافته شناسايي شدند.در حالي كه داده هاي آماري و اطلاعات مالي جمع آوري شد، پرسشنامه اي با استفاده از نظر متخصصان تهيه و بااستفاده از تحليل عاملي مورد سنجش قرارگرفت. يافته ها: شبيه سازي توسط ونسيم، نشان مي دهد که عوامل افزايش رضايت مشتري شامل کيفيت ، تنوع محصول و تحويل به موقع و عوامل کاهش رضايت مشتري شامل واردات کاشي و سراميک از ساير کشورها ، کيفيت پايين ، قيمت بالا و عدم تحويل به موقع است. نتيجه گيري: بنابراين توجه شرکت ها به الگوي ارائه شده در اين مطالعه مي تواند تأثير بسزايي در افزايش رضايت مشتري داشته باشد. مديران همچنين مي توانند با اتخاذ سياست هاي استراتژيک و خلاقانه ، در افزايش رضايت مشتري نقش موثري داشته باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
250 - منشاء و کاربرد پلیمر¬های زیست¬کندسوز¬کننده در صنایع سلولزی
مهرنوش توکلی علی قاسمیانامروزه، صنایع پلیمری به منظور کاهش اثرات زیست محیطی، اقدام به تولید موادی جدید با منشاء طبیعی کرده-اند. در این راستا، دو نوع زیست پلیمر توسعه یافته است. اولین گروه زیست پلیمر ها، براساس ساختار های ماکرومولکولی موجود در طبیعت همچون سلولز، لیگنین، نشاسته، آلژینات و ... بو أکثرامروزه، صنایع پلیمری به منظور کاهش اثرات زیست محیطی، اقدام به تولید موادی جدید با منشاء طبیعی کرده-اند. در این راستا، دو نوع زیست پلیمر توسعه یافته است. اولین گروه زیست پلیمر ها، براساس ساختار های ماکرومولکولی موجود در طبیعت همچون سلولز، لیگنین، نشاسته، آلژینات و ... بوده که اغلب آن ها مشتقات حاصل از صنایع پایدار سلولزی می باشند. این ساختار های سرشار از اکسیژن، اگر چه، پایداری حرارتی کمی دارند، گرمای نسبتا کمی درطول احتراق آزاد کرده و اغلب توانایی تشکیل لایه ی زغالی را دارند. سایر زیست پلیمر ها بر پایه ی مولکول های سنتزی حاصل از منابع طبیعی می باشند. نه تنها پلیمر ها بلکه تمام مواد افزودنی مورد استفاده نیز باید برای اصلاح ویژگی ها و به منظور تحقق توسعه ی پایدار، دارای منشاء زیستی باشند. تحقیقات بی شماری به توسعه ی پلیمر های زیست کندسوز کننده ی حاصل از منابع اولیه ی مختلف، اختصاص یافته است. این پلیمر های زیست کندسوز-کننده را می توان به تنهایی و یا به عنوان جزئی از یک سیستم پیچیده تر استفاده کرد. این امر به ویژه برای مولکول-های سرشار از فسفر نظیر DNA یا فیتیک اسید و مولکول های دارای لایه ی زغالی مانند لیگنین صدق می کند. تمامی تحقیقات بررسی شده در این مقاله، نشان دهنده ی هدف اصلی در دستیابی و توسعه ی 100% مواد زیستی مناسب در کاربرد هایی است که به سطح زیادی از کندسوز کنندگی نیاز دارند. زیست مولکول های مختلف حاصل از صنایع سلولزی نیز مورد توجه ویژه در کندسوز کنندگی می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
251 - مواد با دسترسی محدود (RAMs): نوع، سازوکار و کاربرد
نیلوفرسادات موسویبا وجود پیشرفت در ساخت دستگاه های مشخصه یابی، اندازهگیری غلظتهای کم مواد در محیط های پیچیده به خصوص سیالات زیستی مانند خون، پلاسما، بزاق ، شیر و...، کاری سخت وچالش برانگیز است. در حین آماده سازی این نمونه ها، نه تنها لازم است ترکیبات مزاحم از محیط حذف شوند، بلکه با أکثربا وجود پیشرفت در ساخت دستگاه های مشخصه یابی، اندازهگیری غلظتهای کم مواد در محیط های پیچیده به خصوص سیالات زیستی مانند خون، پلاسما، بزاق ، شیر و...، کاری سخت وچالش برانگیز است. در حین آماده سازی این نمونه ها، نه تنها لازم است ترکیبات مزاحم از محیط حذف شوند، بلکه باید مواد مورد نظر در حین این فرایند از دست نرفته و حتی امکان تغلیظ نیز وجود داشته باشد. از این رو در تحلیل مقادیر بسیار کم مواد، مراحل آمادهسازی نمونه بیش ازپیش، اهمیت پیدا می کند. یکی از پرکاربردترین روش های آماده سازی نمونه، استخراج فاز جامد (SPE) با جاذب های پلیمری است که در صورت ادغام با مرحله ی حذف پروتئین، که به طور معمول برای نمونه های زیستی باید اجرا شود، منجر به کاهش خطا و افزایش سرعت روش پیشنهادی می شود. از جاذب های مناسب در روش SPE می توان به پلیمرهای قالب مولکولی و مواد با دسترسی محدود (RAM) اشاره کرد. تاکنون، انواع مختلفی از RAMهای پلیمری، سیلیکایی یا RAMهای اصلاحشده با نانولوله های کربنی، تولید شده و بهصورت تجاری درآمدند. استفاده از RAMها درعین سهولت در آمادهسازی نمونههای پیچیده، بازده بالایی نیز دارد. حضور گروههای آبدوست و از طرفی منافذ کوچک سبب افزایش کارایی این دسته از مواد میشود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
252 - یک هیوریستیک جدید برای تشخیص بن بست در تحلیل ایمنی سیستم های نرم افزاری
عین الله پیراتحلیل ایمنیِ سیستم های نرم افزاری، خصوصاً از نوع بحرانی-ایمنی، باید بطور دقیق انجام شود چون که وجود حتی یک خطای کوچک در چنین سیستم هایی ممکن است نتایج فاجعه باری داشته باشد ضمناً چنین تحلیلی باید قبل از پیاده سازی یعنی در مرحله طراحی و در سطح مدل انجام شود. وارسی مدل یک أکثرتحلیل ایمنیِ سیستم های نرم افزاری، خصوصاً از نوع بحرانی-ایمنی، باید بطور دقیق انجام شود چون که وجود حتی یک خطای کوچک در چنین سیستم هایی ممکن است نتایج فاجعه باری داشته باشد ضمناً چنین تحلیلی باید قبل از پیاده سازی یعنی در مرحله طراحی و در سطح مدل انجام شود. وارسی مدل یک روش دقیق و مبتنی بر ریاضی است که ایمنی سیستم های نرم افزاری را با دریافت مدلی از آن و بررسی تمام حالت های قابل دسترس مدل انجام می دهد. با توجه به پیچیدگی بعضی سیستم ها و مدل های آن، وارسی مدل ممکن است با مشکل انفجار فضای حالت مواجه شود. بنابراین، وارسی مدل بجای تایید ایمنی چنین سیستم هایی، آنها را با یافتن خطاهایی از جمله بن بست رد می-کند. اگر چه قبلا هیوریستیکی برای یافتن بن بست در فضای حالت مدل ارائه شده و آن را در چندین الگوریتم جستجوی مکاشفه ای ساده و تکاملی بکار برده اند ولی سرعت تشخیص آن پایین بوده است. در این مقاله، یک هیوریستیک جدید برای یافتن بن بست در فضای حالت مدل ارائه کرده و سرعت تشخیص آن را، با بکار بردن در الگوریتم های جستجوی مکاشفه ای ساده از جمله عمقی تکرار شونده A* و جستجوی پرتو و الگوریتم های تکاملی مختلف از جمله ژنتیک، بهینه سازی ازدحام ذرات و بهینه سازی بیزی با روش قبلی مقایسه می کنیم. نتایج مقایسه تایید می کنند که هیوریستیک جدید می تواند حالت بن بست را در زمان کمتری نسبت به هیوریستیک قبلی پیدا کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
253 - تأثیر ویژگی¬های فراگیر، طراحی آموزشی و محیط کاری بر انتقال یادگیری در صنعت بانکداری
مرتضی کرمیپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ویژگیهای فراگیر، طراحی آموزشی و محیط کاری بر انتقال یادگیری در صنعت بانکداری انجام شد. روش پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان موسسه مالی و اعتباری فرشتگان که در دوره آموزشی بانکداری 1 به مدت 80 ساعت در سال 1391 أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر ویژگیهای فراگیر، طراحی آموزشی و محیط کاری بر انتقال یادگیری در صنعت بانکداری انجام شد. روش پژوهش توصیفی، از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه کارکنان موسسه مالی و اعتباری فرشتگان که در دوره آموزشی بانکداری 1 به مدت 80 ساعت در سال 1391 شرکت کرده بودند که تعداد آنها 74 نفر بود و از این بین داده های مربوط به 55 نفر جمعآوری شد. ابزار اندازه گیری هر دو متغیر پیش بین (ویژگیهای فراگیر، طراحی آموزشی محیط کاری) و ملاک (انتقال یادگیری) پرسشنامه محقق بود. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از آزمون t تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده و چندگانه انجام شد. نتایج به دست آمده نشان داد که بر اساس سؤال اصلی پژوهش، تغییر رفتار در این سازمان نامطلوب است و فاصله معناداری با میانگین مطلوب دارد. یافته های مربوط به فرضیه اول پژوهش حاکی از آن است که ویژگیهای فراگیر با مؤلفه های شرایط فردی، انگیزه، خودکارآمدی و ادراک بهره وری آموزش، رابطه معناداری با انتقال یادگیری نداشت و نتوانست انتقال یادگیری را پیش بینی کند. بر اساس فرضیه دوم پژوهش طراحی آموزشی رابطه مثبت و معناداری با انتقال یادگیری داشت و توانست انتقال یادگیری را پیش بینی کند، محیط کاری نیز با مؤلفه های پشتیبانی های محیط-کاری و مشوق های محیطی، رابطه معناداری با انتقال یادگیری نداشت و نتوانست انتقال یادگیری را پیش بینی کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
254 - بررسی کم و کیف آمادگی شرکت¬های پتروشیمی برای یادگیری سازمانی و ارائه الگوی ساختاری مناسب برای استقرار یادگیری سازمانی و مدیریت دانش
محمد عموزاد مقصود فراستخواههدف از این پژوهش، بررسی میزان آمادگی شرکت های پتروشیمی برای یادگیری سازمانی و ارائۀ الگوی ساختاری مناسب برای استقرار یادگیری سازمانی و مدیریت دانش در شرکت ملی صنایع پتروشیمی است. برای دستیابی به این مقصود از روش تحقیق آمیختۀ کمی- کیفی استفاده شده است. برای شناخت وضع موج أکثرهدف از این پژوهش، بررسی میزان آمادگی شرکت های پتروشیمی برای یادگیری سازمانی و ارائۀ الگوی ساختاری مناسب برای استقرار یادگیری سازمانی و مدیریت دانش در شرکت ملی صنایع پتروشیمی است. برای دستیابی به این مقصود از روش تحقیق آمیختۀ کمی- کیفی استفاده شده است. برای شناخت وضع موجود، روش کمّی پیمایش/ زمینه-یابی به صورت الکترونیکی در سطح کشوری و با بازگشت 801 پرسشنامه از مجموع 18 شرکت تابعه پتروشیمی به کار رفته و متغیرهای فرهنگ سازمانی، سبک های یادگیری و گرایش های غالب یادگیری مورد بررسی قرار گرفته است. برای مداقه در وضع موجود و سطح مطلوب انتظارات در شرکت، از رویکرد کیفی و نظریه مبنایی استفاده شده و در نهایت نتایج دو بخش کمی و کیفی پژوهش در هم آمیخته و تلفیق شده است. یافته های تحقیق حاکی از آن است که فرهنگ سازمانی شرکت پتروشیمی در وضع موجود از میان چهار سنخ بیشتر به جانب سلسله مراتب و سپس تا اندازه ای بازار چولگی دارد و مؤلفه های فرهنگ خانواده و بویژه ادهوک در آن ضعیف است. همچنین، از چهار سبک یادگیری، در وضع موجود شرکت غلبه با قطب های همگرا و واگراست وسبک های جذب كننده و تطابق دهنده از فراوانی کمتری برخوردار است. از حیث برنامه های آموزشی موجود نیز به طور کلی گرایش غالب به پیگیری و کسب شخصی دانش، به جای حضور در برنامه های آموزشی رسمی شرکت مشاهده می شود. همچنین یافته های کیفی و نتایج مصاحبه های عمیق تغییرات در سه حوزه؛ الزامات، فرایندهای کلیدی، عملیات یادگیری را برای استقرار یادگیری سازمانی را نمایان ساخته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
255 - شناسایی عوامل موثر بر شایستگیهای برند شخصی در حوزه سرمایههای انسانی
صدیقه صائمیاننسبت دادن ويژگيهاي شخصيتي افراد و تخصصشان به برندهاي تجاري موضوعي است كه ميتواند در ايجاد ارزش ويژه برند در فضاهای رقابتی کسب و کار نقش اساسي داشته باشد. با چنين پيش زمينهاي، هدف پژوهش حاضر شناسائی مولفه های موثر بر برند شخصی مبتنی بر شایستگیهای فردی است. این پژوهش أکثرنسبت دادن ويژگيهاي شخصيتي افراد و تخصصشان به برندهاي تجاري موضوعي است كه ميتواند در ايجاد ارزش ويژه برند در فضاهای رقابتی کسب و کار نقش اساسي داشته باشد. با چنين پيش زمينهاي، هدف پژوهش حاضر شناسائی مولفه های موثر بر برند شخصی مبتنی بر شایستگیهای فردی است. این پژوهش از طریق پرسشنامه ای محقق ساخته، در 94 نفر از افراد صاحب برند کشور در سال 1392 و در قالب مدلی پیشنهادی آزمون شد. مقدار پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ، مقدار 0.85 بدست آمد كه نشان دهنده پایایی بالاي ابزار پژوهش مي باشد. همچنین به منظور محاسبه روایی از روایی محتوا و سازه استفاده شد که نتایج بیانگر روا بودن پرسشنامه بود. روش حداقل مربعات جزئي به كمك نرم افزار SmartPLS نشان داد که مولفه های فرهنگی (0.107=β،3.10=t)، اجتماعی (0.075=β، 5.38=t) و تخصصی (0.550=β، 5.41=t) بر برند شخصی مبتنی بر شایستگیهای فردی در حوزه های دانش، مهارت و نگرش تأثیر معنادار دارد. همچنین یافته ها نشان داد که ابعاد سبک زندگی و سطح خانوادگی بر برند شخصی به طور مستقيم، تأثیر معناداري نداشته اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
256 - توسعه یادگیری ترکیبی در بانک¬های ایران: گامی به سوی بهبود کیفیت آموزش یا گریز از الزام¬¬های یادگیری الکترونیکی
فرهاد سراجیهدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر گرایش بانک ها به راهاندازی دوره های یادگیری ترکیبی است. پس از توسعه محیط های یادگیری الکترونیکی، گونه جدیدی از محیط های یادگیری شکل یافته است که سازمان ها به دلایل مختلف به سمت راه اندازی این گونه محیط های یادگیری سوق پیدا کرده اند أکثرهدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل مؤثر بر گرایش بانک ها به راهاندازی دوره های یادگیری ترکیبی است. پس از توسعه محیط های یادگیری الکترونیکی، گونه جدیدی از محیط های یادگیری شکل یافته است که سازمان ها به دلایل مختلف به سمت راه اندازی این گونه محیط های یادگیری سوق پیدا کرده اند تا قابلیت ها و شیوه های محیطهای یادگیری حضوری و الکترونیکی را با هم ترکیب کنند. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل 27 بانک خصوصی و دولتی کشور است که از بین آنها به صورت تصادفی خوشهای دو بانک دولتی (ملی و تجارت) و دو بانک خصوصی (پارسیان و پاسارگاد) انتخاب شد. سپس از بین کارشناسان آموزش این چهار بانک 285 نفر به عنوان نمونه برگزیده شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محققساخته بوده که روایی آن با استفاده از نظرات ده نفر از افراد پژوهشگر و صاحبنظر در زمینه یادگیری الکترونیکی به دست آمده و پایایی آن پس از اجرای آزمایشی در بین 55 نفر به میزان 82/0 بوده است. تحلیل داده های بدست آمده نشان می دهد که عوامل ساختاری و سازمانی، دشواریهای تولید محتوای الکترونیکی، عدمدسترسی به محتواهای الکترونیکی باکیفیت، مزیت های خاص محیط یادگیری ترکیبی و نبود دانش و مهارت کافی برای طراحی و اجرای اثربخش دوره های یادگیری ترکیبی پنج عاملی هستند که به ترتیب اهمیت و مجموعاً 427/40 درصد از واریانس کل مربوط به عامل ها را تبیین می کنند. به علاوه برای تعیین میزان برازش عوامل شناسایی شده از برنامه AMOS استفاده شد که شاخص به دستآمده برازندگی عوامل شناسایی شده را نشان می دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
257 - بررسی حیطه¬ها و مؤلفه¬های اصلی توسعه و بالندگی اخلاق حرفه¬ای اعضای هیئت علمی دانشگاه¬ها و مقایسه آن با وضع مطلوب
لیلا میرطاهریدر این پژوهش، بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب مد نظر قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای از خبرگان آموزش عالی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکترا به روش نمونه گیری هدفمند جهت بخش کیفی پژوهش انتخاب شدند. همچنی أکثردر این پژوهش، بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب مد نظر قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای از خبرگان آموزش عالی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکترا به روش نمونه گیری هدفمند جهت بخش کیفی پژوهش انتخاب شدند. همچنین با مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه ای که با نخبگان دانشگاه ها و دانشجویان دکترا انجام شد مؤلفه های اخلاق حرفه ای شناسایی و استخراج شدند و بر این اساس پرسشنامه ای مشتمل بر 81 گویه تهیه و روی 600 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد اجرا شد. نتایج با استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی بررسی شد و نشان داد که حیطه فردی مشتمل بر چهار مؤلفه می باشد که در مجموع 53/78% از واریانس آن را تبیین کردند، حیطه سازمانی متشکل از سه مؤلفه بود که 96/68% از واریانس آن را تبیین کردند و در حیطه محیطی یک عامل به دست آمد که 82/86% از واریانس آن را تبیین کرد، همچنین مشخص شد که در میان مؤلفه ها در وضع موجود بالاترین میانگین مربوط به مؤلفه صداقت و در وضع مطلوب بالاترین میانگین مربوط به مسئولیت پذیری بود. نتایج جهت تعیین شکاف نشان داد که بین خردهمقیاس حیطه فردی با حیطه محیطی، بین خردهمقیاس حیطه سازمانی و حیطه محیطی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بالاترین و پایین ترین میانگین مربوط به خرده مقیاس های حیطه محیطی و حیطه سازمانی بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
258 - بررسی حیطه¬ها و مؤلفه¬های اصلی توسعه و بالندگی اخلاق حرفه¬ای اعضای هیئت علمی دانشگاه¬ها و مقایسه آن با وضع مطلوب
لیلا میرطاهریدر این پژوهش، بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب مد نظر قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای از خبرگان آموزش عالی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکترا به روش نمونه گیری هدفمند جهت بخش کیفی پژوهش انتخاب شدند. همچنی أکثردر این پژوهش، بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب مد نظر قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای از خبرگان آموزش عالی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکترا به روش نمونه گیری هدفمند جهت بخش کیفی پژوهش انتخاب شدند. همچنین با مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه ای که با نخبگان دانشگاه ها و دانشجویان دکترا انجام شد مؤلفه های اخلاق حرفه ای شناسایی و استخراج شدند و بر این اساس پرسشنامه ای مشتمل بر 81 گویه تهیه و روی 600 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد اجرا شد. نتایج با استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی بررسی شد و نشان داد که حیطه فردی مشتمل بر چهار مؤلفه می باشد که در مجموع 53/78% از واریانس آن را تبیین کردند، حیطه سازمانی متشکل از سه مؤلفه بود که 96/68% از واریانس آن را تبیین کردند و در حیطه محیطی یک عامل به دست آمد که 82/86% از واریانس آن را تبیین کرد، همچنین مشخص شد که در میان مؤلفه ها در وضع موجود بالاترین میانگین مربوط به مؤلفه صداقت و در وضع مطلوب بالاترین میانگین مربوط به مسئولیت پذیری بود. نتایج جهت تعیین شکاف نشان داد که بین خردهمقیاس حیطه فردی با حیطه محیطی، بین خردهمقیاس حیطه سازمانی و حیطه محیطی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بالاترین و پایین ترین میانگین مربوط به خرده مقیاس های حیطه محیطی و حیطه سازمانی بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
259 - بررسی حیطه¬ها و مؤلفه¬های اصلی توسعه و بالندگی اخلاق حرفه¬ای اعضای هیئت علمی دانشگاه¬ها و مقایسه آن با وضع مطلوب
لیلا میرطاهری حمیدرضا آراستهدر این پژوهش، بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب مد نظر قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای از خبرگان آموزش عالی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکترا به روش نمونه گیری هدفمند جهت بخش کیفی پژوهش انتخاب شدند. همچنی أکثردر این پژوهش، بررسی مؤلفه های اخلاق حرفه ای اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در وضع موجود و مقایسه آن با وضع مطلوب مد نظر قرار گرفته است. بدین منظور نمونه ای از خبرگان آموزش عالی، اعضای هیأت علمی و دانشجویان دکترا به روش نمونه گیری هدفمند جهت بخش کیفی پژوهش انتخاب شدند. همچنین با مطالعه اسناد و مدارک و مصاحبه ای که با نخبگان دانشگاه ها و دانشجویان دکترا انجام شد مؤلفه های اخلاق حرفه ای شناسایی و استخراج شدند و بر این اساس پرسشنامه ای مشتمل بر 81 گویه تهیه و روی 600 نفر از اعضای هیئت علمی دانشگاه های آزاد اجرا شد. نتایج با استفاده از تجزیه و تحلیل عاملی بررسی شد و نشان داد که حیطه فردی مشتمل بر چهار مؤلفه می باشد که در مجموع 53/78% از واریانس آن را تبیین کردند، حیطه سازمانی متشکل از سه مؤلفه بود که 96/68% از واریانس آن را تبیین کردند و در حیطه محیطی یک عامل به دست آمد که 82/86% از واریانس آن را تبیین کرد، همچنین مشخص شد که در میان مؤلفه ها در وضع موجود بالاترین میانگین مربوط به مؤلفه صداقت و در وضع مطلوب بالاترین میانگین مربوط به مسئولیت پذیری بود. نتایج جهت تعیین شکاف نشان داد که بین خردهمقیاس حیطه فردی با حیطه محیطی، بین خردهمقیاس حیطه سازمانی و حیطه محیطی تفاوت معناداری وجود دارد. همچنین بالاترین و پایین ترین میانگین مربوط به خرده مقیاس های حیطه محیطی و حیطه سازمانی بود تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
260 - آسیب¬شناسی فعالیت¬های آموزش و بهسازی منابع انسانی بر اساس مدل سه شاخگی (مورد مطالعه: صنایع الکترونیکی فجر)
غلامرضا شمس مورکانی علی فاطمی صفتتحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی آسیب های موجود فعالیت های آموزش و بهسازی منابع انسانی صنایع الکترونیکی فجر (شامل سه بعد فرایند، ساختار و محیط) انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر از لحاظ روش، ترکیبی است؛ بدین معنا که در گام اول (مطالعه کیفی) ابتدا براساس روش نمونه أکثرتحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی آسیب های موجود فعالیت های آموزش و بهسازی منابع انسانی صنایع الکترونیکی فجر (شامل سه بعد فرایند، ساختار و محیط) انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر از لحاظ روش، ترکیبی است؛ بدین معنا که در گام اول (مطالعه کیفی) ابتدا براساس روش نمونه گیری در دسترس به مطالعه اسناد و تحقیقات مرتبط پرداخته شد و پس از مقوله بندی آسیب ها بر اساس مدل تحقیق، چارچوب مصاحبه تدوین و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 10 نفر از کارکنان و مدیران به منظور شناسایی آسیب های فعالیت های آموزش و بهسازی صنایع الکترونیکی فجر، مصاحبه انجام شد. در مرحله کمی پژوهش، پس از تبدیل آسیب های شناسایی شده به گویه ها و تدوین ابزار پرسشنامه، نسبت به اجرای آن اقدام شد. این افراد با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای بر اساس فرمول کوکران از جامعه آماری که 250 نفر، شامل کارمندان و مدیران صنایع الکترونیکی فجر بودند، 126 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از آمار توصیفی و آمار استنباطی (t تک نمونه ای، طیف مطلوبیت نانلی، t گروه های مستقل، برآورد میانگین جامعه و آزمون فریدمن) استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که واحد آموزش صنایع الکترونیکی فجر در تمام ابعاد مدل اعم از بعد فرایندی، ساختاری و محیطی و در تمامی مقوله-های هریک از ابعاد در وضعیت کاملاً آسیب و نسبتاً آسیب قرار دارد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
261 - آسیب¬شناسی فعالیت¬های آموزش و بهسازی منابع انسانی بر اساس مدل سه شاخگی (مورد مطالعه: صنایع الکترونیکی فجر)
غلامرضا شمس مورکانیتحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی آسیب های موجود فعالیت های آموزش و بهسازی منابع انسانی صنایع الکترونیکی فجر (شامل سه بعد فرایند، ساختار و محیط) انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر از لحاظ روش، ترکیبی است؛ بدین معنا که در گام اول (مطالعه کیفی) ابتدا براساس روش نمونه أکثرتحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی آسیب های موجود فعالیت های آموزش و بهسازی منابع انسانی صنایع الکترونیکی فجر (شامل سه بعد فرایند، ساختار و محیط) انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر از لحاظ روش، ترکیبی است؛ بدین معنا که در گام اول (مطالعه کیفی) ابتدا براساس روش نمونه گیری در دسترس به مطالعه اسناد و تحقیقات مرتبط پرداخته شد و پس از مقوله بندی آسیب ها بر اساس مدل تحقیق، چارچوب مصاحبه تدوین و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 10 نفر از کارکنان و مدیران به منظور شناسایی آسیب های فعالیت های آموزش و بهسازی صنایع الکترونیکی فجر، مصاحبه انجام شد. در مرحله کمی پژوهش، پس از تبدیل آسیب های شناسایی شده به گویه ها و تدوین ابزار پرسشنامه، نسبت به اجرای آن اقدام شد. این افراد با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای بر اساس فرمول کوکران از جامعه آماری که 250 نفر، شامل کارمندان و مدیران صنایع الکترونیکی فجر بودند، 126 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از آمار توصیفی و آمار استنباطی (t تک نمونه ای، طیف مطلوبیت نانلی، t گروه های مستقل، برآورد میانگین جامعه و آزمون فریدمن) استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که واحد آموزش صنایع الکترونیکی فجر در تمام ابعاد مدل اعم از بعد فرایندی، ساختاری و محیطی و در تمامی مقوله-های هریک از ابعاد در وضعیت کاملاً آسیب و نسبتاً آسیب قرار دارد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
262 - آسیب¬شناسی فعالیت¬های آموزش و بهسازی منابع انسانی بر اساس مدل سه شاخگی (مورد مطالعه: صنایع الکترونیکی فجر)
غلامرضا شمس مورکانی علی فاطمی صفتتحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی آسیب های موجود فعالیت های آموزش و بهسازی منابع انسانی صنایع الکترونیکی فجر (شامل سه بعد فرایند، ساختار و محیط) انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر از لحاظ روش، ترکیبی است؛ بدین معنا که در گام اول (مطالعه کیفی) ابتدا براساس روش نمونه أکثرتحقیق حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی آسیب های موجود فعالیت های آموزش و بهسازی منابع انسانی صنایع الکترونیکی فجر (شامل سه بعد فرایند، ساختار و محیط) انجام شده است. رویکرد پژوهش حاضر از لحاظ روش، ترکیبی است؛ بدین معنا که در گام اول (مطالعه کیفی) ابتدا براساس روش نمونه گیری در دسترس به مطالعه اسناد و تحقیقات مرتبط پرداخته شد و پس از مقوله بندی آسیب ها بر اساس مدل تحقیق، چارچوب مصاحبه تدوین و با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند با 10 نفر از کارکنان و مدیران به منظور شناسایی آسیب های فعالیت های آموزش و بهسازی صنایع الکترونیکی فجر، مصاحبه انجام شد. در مرحله کمی پژوهش، پس از تبدیل آسیب های شناسایی شده به گویه ها و تدوین ابزار پرسشنامه، نسبت به اجرای آن اقدام شد. این افراد با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقه ای بر اساس فرمول کوکران از جامعه آماری که 250 نفر، شامل کارمندان و مدیران صنایع الکترونیکی فجر بودند، 126 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از آمار توصیفی و آمار استنباطی (t تک نمونه ای، طیف مطلوبیت نانلی، t گروه های مستقل، برآورد میانگین جامعه و آزمون فریدمن) استفاده شده است. نتایج بیانگر آن است که واحد آموزش صنایع الکترونیکی فجر در تمام ابعاد مدل اعم از بعد فرایندی، ساختاری و محیطی و در تمامی مقوله-های هریک از ابعاد در وضعیت کاملاً آسیب و نسبتاً آسیب قرار دارد تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
263 - مربی¬گری الکترونیک: نوآوری مبتنی بر وب
ابراهیم رجب پور مهدی افخمی اردکانی عزیزه حسینی اقبالظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات و به خصوص اینترنت باعث ایجاد مفهوم جدید مربیگری الکترونیک در مدیریت منابع انسانی شده است. لذا با توجه به مزایای متعدد مربی گری الکترونیک برای سازمان ها؛ هدف از این پژوهش، ارائه مدل مربی گری الکترونیکی با استفاده از مطالعه تطبیقی و سنجش عو أکثرظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات و به خصوص اینترنت باعث ایجاد مفهوم جدید مربیگری الکترونیک در مدیریت منابع انسانی شده است. لذا با توجه به مزایای متعدد مربی گری الکترونیک برای سازمان ها؛ هدف از این پژوهش، ارائه مدل مربی گری الکترونیکی با استفاده از مطالعه تطبیقی و سنجش عوامل مؤثر بر پذیرش مربی گری الکترونیک در شرکت های ارائه دهنده خدمات فناوری اطلاعات می باشد. جامعه آماری اين پژوهش را مربیان شرکت های فعال در زمینه فناوری اطلاعات در سطح تهران تشكيل ميدهند و 258 نفر به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند که از بین آنان 104 پرسشنامه به طور کامل پاسخ داده شد. براي انتخاب نمونه آماري از روش نمونهگيري تصادفي طبقه اي استفاده شد. تأیید روایی پرسشنامه از نظرات اعضای هیئت علمی و افراد صاحب نظر در این زمینه بررسی شد. پایایی پرسشنامه توسط آلفای کرونباخ سنجیده شد؛ این ضریب برای عوامل مختلف پرسشنامه بین 74/0 تا 91/0 بدست آمد. براي تحليل داده ها از روش هاي مدل سازی معدلات ساختاری، آمار توصيفي و آمار استنباطي (تحليل واريانس يك طرفه ANOVA و آزمون تی) استفاده شد. نتايج تحقیق نشان داد که مؤلفه های مزیت نسبی، پیچیدگی، مشاهدهپذیری، نوآوری های فردی، جنسیت، سن، تحصیلات، مهارت کامپیوتری و موانع ادارکی متغیرهای پیش بینی کننده فرآیند پذیرش مربی-گری الکترونیک هستند تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
264 - ارائه مدلی به منظور تبیین توانمندسازي سرمايه¬هاي دانشي با استفاده از مدلسازی ساختاری تفسیری
ابراهیم رجب پور مهدی افخمی اردکانیبا ظهور اقتصاد دانشی، قابلیت های انسانی به عنوان مهمترین مزیت رقابتی پایدار و منحصربهفرد برای سازمانها در محیط های متلاطم امروزی شناخته شده است؛ بنابراین، توجه به دانش و مهارت منابع انسانی و توانمندسازي این سرمایه های بی بدیل در سازمان ها و به خصوص در این دوران امری أکثربا ظهور اقتصاد دانشی، قابلیت های انسانی به عنوان مهمترین مزیت رقابتی پایدار و منحصربهفرد برای سازمانها در محیط های متلاطم امروزی شناخته شده است؛ بنابراین، توجه به دانش و مهارت منابع انسانی و توانمندسازي این سرمایه های بی بدیل در سازمان ها و به خصوص در این دوران امری ضروری و غیرقابل انکار است. هدف از انجام این پژوهش شناسایی عوامل تأثیرگذار بر توانمندسازي سرمايه هاي دانشي و در نهایت ارائه الگویی در پژوهشگاه صنعت نفت با استفاده از تکنیک مدلسازی ساختاری تفسیری در این راستا است. با بررسی های صورت گرفته از مرور ادبیات تحقیق به روش تطبیقی، هشت دسته عوامل تبیین توانمندسازي در پژوهشگاه صنعت نفت شناسایی شده و سپس با استفاده از روش مدل سازي ساختاري تفسیری در پنج سطح، قرار گرفتند. در ادامه پس از مشخص شدن سطوح هر کدام از عوامل و همچنین با در نظر گرفتن ماتریس در دسترسپذیری نهایی، مدل نهایی ساختار تفسیری ترسیم گردید. نتایج نشان داد عاملهایی همچون آموزش و توسعه، ویژگی های شخصیتی، ساختار سازمانی و ماهیت شغل در ارتباط با موضوع توانمندسازي در پژوهشگاه صنعت نفت از اثرپذیری بیشتری نسبت به بقیه عوامل برخوردارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
265 - ارزشیابی اثربخشی برنامه های آموزش ضمن خدمت کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد
کلثومه شجاع مرتضی کرمی محمدرضا آهنچیان مجتبی نادیهدف تحقيق حاضر بررسي اثربخشي برنامه هاي آموزشی عمومي و تخصصي برگزار شده در دانشگاه فردوسی مشهد است. در این تحقیق برنامه هاي آموزشی عمومي و تخصصي برگزار شده در هشت ماه اول سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقيق، پژوهش ارزشیابی است که از رویکرد ارزشیابی هدف مدار و از مد أکثرهدف تحقيق حاضر بررسي اثربخشي برنامه هاي آموزشی عمومي و تخصصي برگزار شده در دانشگاه فردوسی مشهد است. در این تحقیق برنامه هاي آموزشی عمومي و تخصصي برگزار شده در هشت ماه اول سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. روش تحقيق، پژوهش ارزشیابی است که از رویکرد ارزشیابی هدف مدار و از مدل کرک پاتریک جهت انجام این مهم استفاده شده است. جامعه آماري اين پژوهش شامل کلیه کارکنان دانشگاه فردوسی مشهد که تعداد آن ها 421 نفر میباشند. براي ارزشيابي سطح واكنش فراگیران از پرسشنامه كرمی (1386)، براي ارزشيابي ميزان يادگيري از پيش آزمون و پس آزمون و براي ارزشيابي ميزان تغيير رفتار فراگیران از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گرديد. نتايج به دست آمده نشان داد که فراگیران واكنش مطلوبی به دوره هاي عمومي و تخصصي از خود نشان داده اند. سطح يادگيري در دوره هاي تخصصي و عمومي اثربخش بود و فراگیران دانش لازم را کسب کردند. از نظر تغییرات ایجاد شده در رفتار فراگیران نتایج نشان داد که دوره های تخصصی در سطح اثربخشی معناداری قرار نداشتند. در خصوص ميزان تفاوت در تغییر رفتار فراگيران براساس نظر سه گروه (خود فراگيران، مافوق و همكارانشان) نتایج نشان داد كه به جز در یک مورد بین این سه گروه تفاوت معناداری وجود نداشت. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
266 - ارزیابی وضعیت موجود دورههاي آموزشی و ارائه الگوی کیفی ارتقاء اثربخشی دورههاي آموزشی (مورد: سازمان امور مالیاتی کشور)
میترا عزتی علیرضا یوزباشی کریم شاطریپژوهش حاضر، با هدف ارزیابی وضعیت موجود دوره های آموزشی و ارائه الگوی کیفی ارتقاء اثربخشی دوره های آموزشی سازمان امور مالیاتی کشور به روش آمیخته انجام گرفته است. در بخش کمی جامعه آماری شامل کلیه کمک ممیزان، ممیزان و سرممیزان کشور است که به روش نمونه گیری خوشه ای در برخی أکثرپژوهش حاضر، با هدف ارزیابی وضعیت موجود دوره های آموزشی و ارائه الگوی کیفی ارتقاء اثربخشی دوره های آموزشی سازمان امور مالیاتی کشور به روش آمیخته انجام گرفته است. در بخش کمی جامعه آماری شامل کلیه کمک ممیزان، ممیزان و سرممیزان کشور است که به روش نمونه گیری خوشه ای در برخی از استان ها انتخاب شدند. همچنین دوره های آموزشی مالیاتی که طی دو سال اخیر برای کارشناسان اجرا شده است، مورد ارزیابی قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی پرسشنامه مورد تائید صاحبنظران آموزشی و پایایی پرسشنامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 96/0 گزارش گردید. تحلیل دادهها بیانگر آن بود که وضعیت موجود نیازسنجی دورههای آموزشی، اهداف دورههای آموزشی، محتوای دورههای آموزشی، مدرسان دورههای آموزشی، سازماندهی دورههای آموزشی، ارزشیابی دورههای آموزشی و انگیزش از دید کارشناسان سازمان امور مالیاتی در حد متوسط بوده است. نتایج فوق و انجام مصاحبه با خبرگان مالیاتی، نتایج نشان داد که عمده ترین آسیب های نظام آموزش سازمان امور مالیاتی شامل؛ نیازسنجی (سیستماتیک و علمی نبودن، جامع نبودن، کاربردی نبودن و عدم همکاری پرسنل سازمان در نیازسنجی)، اهداف دوره ها (عدم اطلاعرسانی، کلی بودن و محتوای نامناسب)، آسیب های محتوا (گستردگی سرفصل ها، نبود تیم تدوین محتوا و نظری بودن محتوا)، مدرسان (عدم صلاحیت، پرداخت نامناسب، روش تدریس نامناسب و معیوب بودن سیستم انتخاب مدرسان)، محیط و شرایط برگزاری دوره ها (امکانات و تجهیزات ضعیف و زمان نامناسب برگزاری دورهها)، آسیبهای اجرای دوره ها (عدم تفکیک کارآموزان، عدم حمایت مدیران، زمان اجرای دوره ها و اجرایی نبودن برخی دوره ها)، ارزشیابی آموزشی (پیگیری نکردن اثربخشی آموزش، واقعی نبودن نمرات ارزیابی دوره ها و عدم همکاری سرپرستان در خصوص ارزیابی دوره ها)، انگیزه (نبود مکانیزم های برای تشویق و تنبیه افراد، انگیزه ناکافی کارآموزان و انگیزه ناکافی مدرس ها)، مشکلات فرهنگی (عدم باور سرپرستان به آموزش و نگاه نامناسب مدیران ارشد به آموزش) و نیروی انسانی (کمبود نیروی انسانی و استفاده نادرست از تخصص ها در آموزش) می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
267 - شناسایی مدل و تدوین شایستگی های اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ایران: یک مطالعه ی کیفی
هدیه محبت کورش فتحی واجارگاه پریوش جعفریدر حال حاضر اعضای هیأت علمی به عنوان رکن اساسی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در نظر گرفته می شوند. همچنین تحولات آینده دانشگاهها به شایستگی ها، نوآوری ها و برنامه های توسعه حرفه ای اعضای هیأت علمی بستگی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل و شایستگیهای اعضای هیئت علمی و أکثردر حال حاضر اعضای هیأت علمی به عنوان رکن اساسی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در نظر گرفته می شوند. همچنین تحولات آینده دانشگاهها به شایستگی ها، نوآوری ها و برنامه های توسعه حرفه ای اعضای هیأت علمی بستگی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل و شایستگیهای اعضای هیئت علمی و در چارچوب رویکرد کیفی و تحلیل محتوا صورت گرفته است. جامعه پژوهش شامل کلیه اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های دولتی می باشد، نمونه گیری در این پژوهش بر اساس منطق نمونه گیری در روشهای کیفی بصورت هدفمند و با استفاده از روش نمونه گیری ملاك محور و شبكه اي انجام شده است. تعداد اطلاع رسان های پژوهش بر مبنای اصل اشباع در تحقیقات کیفی و 23 نفر می باشد و از دانشگاه های مختلف انتخاب شده اند. اطلاعات مورد نیاز برای تحقیق با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شدهاند. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از مصاحبه ها در چند مرحله و با استفاده از راهبرد تحليل مضموني صورت گرفت. براي حصول اطمينان از اعتبار نتايج از ممیزی همگنان و بازبيني اعضا استفاده شده است. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد که می توان شایستگیهای اعضای هیئت علمی را در شش بعد شایستگیهای آموزشی، پژوهشی، سازمانی، اخلاقی، فردی و حرفه ای و 44 زیر شایستگی طبقه بندی نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
268 - تحلیل اثر سرمایۀ فکری بر عملکرد سازمانی با نقش میانجی مدیریت دانش در شرکت پایانه های نفتی ایران
الهام نوروزی چشمه علی سیدعلیقلی روشن میلاد وفادارعملکرد سازمان ها را نمی توان صرفاً بر اساس معیارهای مالی مورد ارزیابی و قضاوت قرار داد؛ زیرا پژوهش ها نشان داده است، ارزش بازاری شرکت ها و مؤسسات مالی را عمدتاً دارایی های غیرمالی که به آن ها دارایی های نامشهود یا سرمایه های فکری اطلاق می شود، تعیین می کند. بر این أکثرعملکرد سازمان ها را نمی توان صرفاً بر اساس معیارهای مالی مورد ارزیابی و قضاوت قرار داد؛ زیرا پژوهش ها نشان داده است، ارزش بازاری شرکت ها و مؤسسات مالی را عمدتاً دارایی های غیرمالی که به آن ها دارایی های نامشهود یا سرمایه های فکری اطلاق می شود، تعیین می کند. بر این اساس تحقیقِ حاضر با هدف شناسایی تأثیرِ ابعاد سرمایۀ فکری و مدیریت دانش و تأثیر آن ها بر عملکرد سازمانی در شرکت پایانه های نفتی ایران انجام شده است. پژوهش حاضر از لحاظِ روش، توصیفی تحلیلی و از لحاظِ هدف، کاربردی است. جامعۀ آماری شامل کلیۀ مدیران، رؤسا و سرپرستان (رتبه های بالای 17) و پرسنل ستادی می باشد که در زمان تحقیق 214 نفر بوده اند و به روش سرشماری انجام گرفته است. برای تحلیل داده ها از روش مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان می دهد که مدل اصلی پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است. در این مدل سرمایۀ انسانی و ساختاری و رابطه ای بر عملکرد سازمان تأثیر مثبت داشته و از سوی دیگر این اجزاء به طور غیرمستقیم با نقش میانجی مدیریت دانش بر عملکرد سازمان تأثیر مثبت دارند، که با نتایج به دست آمده میزان تأثیر هر یک از عوامل، مشخص و رتبه بندی شده و بر این اساس پیشنهاداتی مطرح شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
269 - شناسایی و مدلسازی مهم¬ترین چالش¬های بکارگیری آموزش الکترونیکی با رویکرد مدل¬سازی ساختاری تفسیری (ISM) در شرکت ملی گاز ایران
فرزانه تاری غلامرضا شمس مورکانیهدف از پژوهش حاضر، شناسایی و مدلسازی مهم ترین چالش های پیشروی بکارگیری آموزش الکترونیکی در شرکت ملی گاز ایران می باشد. روش پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، از نوع کیفی است. در این تحقیق ابتدا بر اساس روش نمونه گیری در دسترس به بررسی اسناد و تح أکثرهدف از پژوهش حاضر، شناسایی و مدلسازی مهم ترین چالش های پیشروی بکارگیری آموزش الکترونیکی در شرکت ملی گاز ایران می باشد. روش پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی و به لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات، از نوع کیفی است. در این تحقیق ابتدا بر اساس روش نمونه گیری در دسترس به بررسی اسناد و تحقیقات مرتبط پرداخته شد و پس از شناسایی مؤلفه های مرتبط با چالش های بکارگیری آموزش الکترونیکی، در گام بعد براساس روش مدیریت تعاملی و با استفاده از نرمافزار الگوسازی ساختاری تفسیری (ISM) که یکی از شیوه های تحقیق کیفی است، با بررسی نظرات 7 نفر از خبرگان حوزه آموزش الکترونیکی در شرکت ملی گاز که به صورت هدفمند انتخاب شدند، تعداد 7 مؤلفه به عنوان چالش های نهایی بکارگیری آموزش الکترونیکی تعیین شده است. سپس ساختار ارتباطات فی مابینی و میزان اهمیت آن ها در قالب یک شبکه تعاملی ترسیم گردید. براساس یافته های نهایی پژوهش، مهم ترین چالش های بکارگیری آموزش الکترونیکی در بخش ستاد شرکت ملی گاز عبارتند از: نبود دستورالعمل و ضعف در تهیه قوانین و مقررات، نبود الگوریتم و روش اجرایی مشخص، ضعف ارتباطات شبکه ای، عدم اطلاع رسانی درست از ظرفیت های آموزش الکترونیکی، محتوای ناکافی، اجرای نادرست آموزش الکترونیکی و بی انگیزگی کارکنان. بر این اساس، مشخص شد که «نبود دستورالعمل و ضعف در تهیه قوانین و مقررات» به عنوان مهم ترین چالش بکارگیری آموزش الکترونیکی بر روی سایر چالش های منتخب دیگر، اثرگذاری مستقیم و یا غیرمستقیم دارد. کاربرد یافته های تحقیق و پیشنهادهایی برای پژوهشگران آینده در انتهای پژوهش قرار گرفته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
270 - شناسایی و تبیین ابعاد، مولفه¬ها و شاخص¬های توسعه شایستگی مدیران صنعت بانکداری
حسن عاشقی محمد قهرمانی نادرقلی قورچیانپژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین ابعاد، مولفه ها و شاخص های توسعه شایستگی مدیران بانکی انجام شده است. برای نیل به مقصود مذکور، از رویکرد پژوهش کیفی و روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است. برای تدوین چارچوب پژوهش، نخست ادبیات و پیشینه توسعه مدیران با تاکید بر شا أکثرپژوهش حاضر با هدف شناسایی و تبیین ابعاد، مولفه ها و شاخص های توسعه شایستگی مدیران بانکی انجام شده است. برای نیل به مقصود مذکور، از رویکرد پژوهش کیفی و روش مصاحبه نیمه ساختار یافته استفاده شده است. برای تدوین چارچوب پژوهش، نخست ادبیات و پیشینه توسعه مدیران با تاکید بر شایستگی های مدیریتی مطالعه و چارچوب و پرسش های مصاحبه تدوین شد. سپس مصاحبه ها در جامعه آماری مدیران ستادی بانک توسعه تعاون و با روش نمونه گیری هدفمند اجرایی شد. جامعه مورد مطالعه، مدیران خبره بانک و نمونه آماری 21 نفر از آنان بود. ابزار گردآوری اطلاعات فرم های مصاحبه و روش تجزیه و تحلیل، تحلیل محتوا بود. یافته های پژوهش نشان داد برای توسعه شایستگی مدیران می بایست پنج بعد، بیست مولفه و صد و سی و دو شاخص مورد توجه برنامه ریزان آموزشی قرار گیرد. ابعاد پنجگانه عبارتند از: 1)بعد فکری – ارزشی، 2)بعد ارتباطی، 3)بعد فنی – تخصصی، 4)بعد مدیریتی و 5)بعد توانایی. مولفه های بیستگانه عبارتند از ارزش های عمومی، ارزش های سازمانی، بینش و نگرش، ویژگی شخصی، ارتباط فردی، ارتباط بین فردی، ارتباط بانکی، رهبری، اعتبارحرفه ای، دانش مالی – بانکی، دانش فناوری، مهارت آموزشی – پژوهشی، مدیریت خود، مدیریت دیگران، مدیریت کسب و کار، توانایی عاطفی، توانایی ذهنی، توانایی تجربی، توانایی تحصیلی و توانایی فیزیکی. شاخص های صدو سی و دوگانه در مدل نهایی آورده شده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است برای توسعه شایستگی مدیران در حوزه پولی و بانکی، می بایست مدلی مشتمل بر یک هسته مرکزی، دربرگیرنده عناصر تشکیل دهنده شایستگی های مدیریتی و جامعه حامی توسعه مدیران که لایه دوم تاثیرگذار بر برنامه های توسعه مدیران است و ابعاد پنجگانه، مولفه های بیستگانه و شاخص-های صد و سی و دوگانه مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
271 - مدل یابی ساختاری تأثیر عوامل سازمانی برتوسعه منابع انسانی با نقش میانجی فرایند مدیریت دانش و الگوی انتقال آموزش
کلثوم نامی میرمحمد سیدعباس زاده محمد حسنی عباس بازرگانهدف تحقیق حاضر مدل یابی ساختاری تأثیر عوامل سازمانی برتوسعه منابع انسانی با نقش میانجی فرآیند مدیریت دانش و الگوی انتقال آموزش در دانشگاه های آزاد اسلامی هرمزگان بوده است . پژوهش حاضر از نوع تحقیقات همبستگی با استفاده از روش های مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. جامعه أکثرهدف تحقیق حاضر مدل یابی ساختاری تأثیر عوامل سازمانی برتوسعه منابع انسانی با نقش میانجی فرآیند مدیریت دانش و الگوی انتقال آموزش در دانشگاه های آزاد اسلامی هرمزگان بوده است . پژوهش حاضر از نوع تحقیقات همبستگی با استفاده از روش های مدل یابی معادلات ساختاری بوده است. جامعه آماری این تحقیق کلیه کارکنان دانشگاه های آزاد اسلامی استان هرمزگان که شامل ۵۶۰ نفر کارمند بودند که ۲۲۸ با استفاده از فرمول کوکران نفر به عنوان نمونه آماری تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه های فرآیند مدیریت دانش شکرزاده (۱۳۹۱)، الگوی انتقال آموزش هالتون و بیتس ورونا(۲۰۰۰)، عوامل سازمانی منوس (۲۰۰۴)، توسعه منابع انسانی نجفی و همکاران (۱۳۹۱)استفاده شد، روایی سازه پرسشنامه ها از طریق تحلیل عاملی تأییدی تأیید شد، پایایی پرسشنامهها با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب برابر 93/0؛ 89/0؛ 89/0 و 91/۰ گزارش شده است. نتایج نشان داد که عوامل سازمانی بر فرآیند مدیریت دانش تأثیر مستقیم ومعنادار دارد، الگوی انتقال دانش بر توسعه منابع انسانی تأثیر مستقیم و معنادار دارد، فرآیند مدیریت دانش بر توسعه منابع انسانی تأثیر مستقیم دارد، فرآیند مدیریت دانش از طریق سیستم انتقال آموزش برتوسعه منابع انسانی کارکنان تأثیر غیر مستقیم دارد، عوامل سازمانی از طریق فرآیند مدیریت دانش و الگوی انتقال آموزش بر توسعه منابع انسانی تأثیر غیر مستقیم دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
272 - ارائه مدل تعالی آموزش¬های مجازی در دانشگاه فرهنگیان در راستای توسعه منابع انسانی (مطالعه کیفی)
مژگان اسمعیل نیا حسینعلی کوهستانی علی معقول حسن نودهیهدف پژوهش حاضر ارائه مدل تعالی آموزش های مجازی در دانشگاه فرهنگیان در راستای توسعه منابع انسانی می باشد. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و راهبرد مبتنی بر تئوری داده بنیاد انجام شده است. در این راستا با استفاده از رویکرد هدفمند و بهکارگیری معیار اشباع نظری، مصاحبه های أکثرهدف پژوهش حاضر ارائه مدل تعالی آموزش های مجازی در دانشگاه فرهنگیان در راستای توسعه منابع انسانی می باشد. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی و راهبرد مبتنی بر تئوری داده بنیاد انجام شده است. در این راستا با استفاده از رویکرد هدفمند و بهکارگیری معیار اشباع نظری، مصاحبه های نیمه ساختار یافته با 18 نفر از کارکنان صاحب نظر در حوزه آموزش-های مجازی و اساتید و دانشجویان دانشگاه فرهنگیان خراسان رضوی، شمالی و جنوبی انجام شد. بهمنظور اعتباربخشی یافته ها از راهبرد های بازبینی اعضا و تحلیل همگنان استفاده شده و نتایج طی چندین مرحله تعدیل شدند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از کد گذاری باز و محوری استفاده شد. درنهایت مقوله ها در قالب 14 مقوله اصلی در دل ابعاد ۶ گانه مدل پارادایمی بهصورت موجبات علی (فعالیت های یاددهی و یادگیری، کنشگران انسانی، مدیریت)، مقوله اصلی:تعالی آموزش مجازی دانشگاه فرهنگیان(بهبود کیفیت)، راهبردها (سطح خرد، سطح میانی، سطح کلان) شرایط زمینه ای (ماهیت آموزش های مجازی دانشگاه فرهنگیان)، شرایط مداخله گر (اینترنت، امکانات سخت افزاری، وب) و پیامدها (پیامد های فردی، پیامد های سازمانی، پیامد های فرا سازمانی) قرار گرفتند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
273 - تأثیر استفاده از بازی¬وارسازی بر انگیزش و یادگیری کارکنان در دوره آموزشی مدیریت مشارکتی شرکت نفت و گاز پارس استان تهران
سعید صفایی موحد سید مرتضی ریخته گرزادهحاضر با هدف تأثیر استفاده از بازی وارسازی بر انگیزش و یادگیری کارکنان در دوره آموزشی مدیریت مشارکتی شرکت نفت و گاز پارس استان تهران به روش شبه تجربی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت نفت و گاز پارس استان تهرا أکثرحاضر با هدف تأثیر استفاده از بازی وارسازی بر انگیزش و یادگیری کارکنان در دوره آموزشی مدیریت مشارکتی شرکت نفت و گاز پارس استان تهران به روش شبه تجربی از نوع طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه گواه صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت نفت و گاز پارس استان تهران به تعداد 700 نفر بود که بر مبنای نظر کرسول (2011) 36 نفر از طریق نمونه گیری تصادفی ساده در دو گروه آزمایش (18 نفر) و کنترل (18 نفر) گمارش شدند. ابزار مورد استفاده این پژوهش پرسشنامه محقق ساخته سنجش انگیزش یادگیری دارای 20گویه با مقیاس 7 درجه ای و پرسشنامه میزان یادگیری به صورت پیش آزمون و پس آزمون با 9 سوال به صورت تشریحی بود که روایی صوری توسط تعدای از شرکت کنندگان پژوهش و محتوایی آن نیز توسط استاد راهنما و چند نفر از صاحبنظران تأیید شد. همچنین پایایی پرسشنامه، سنجش انگیزش یادگیری با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برای به مقدار 0.832 محاسبه شده که مقدار آن قابل قبول است. تجزیه و تحلیل یافته ها نیز با استفاده از آمار توصیفی شامل محاسبه میانگین و انحراف استاندارد و آمار استنباطی برای تحلیل کواریانس چند متغیره و تحلیل کواریانس یکراهه انجام گرفت. یافته های حاصل از پژوهش نشان داد بکارگیری روش بازی وارسازی بر انگیزش و یادگیری کارکنان درآموزش دوره مدیریت مشارکتی در شرکت نفت و گاز پارس مؤثر بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
274 - الگوی توسعه حرفهای اعضای هیات علمی آموزش الکترونیکی کشور: پژوهشی کیفی
جواد پورکریمی انسیه رمضان پورتوسعه حرفه ای اعضای هیات علمی به عنوان یک مؤلفه کلیدی و مهم در کیفیت آموزش و بهبود فرایند یاددهی-یادگیری تلقّی می شود. با توجه به خلاء موجود در زمینه الگوی مناسب توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی آموزش الکترونیکی در داخل کشور، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی توسعه حرفه ای اعض أکثرتوسعه حرفه ای اعضای هیات علمی به عنوان یک مؤلفه کلیدی و مهم در کیفیت آموزش و بهبود فرایند یاددهی-یادگیری تلقّی می شود. با توجه به خلاء موجود در زمینه الگوی مناسب توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی آموزش الکترونیکی در داخل کشور، پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی توسعه حرفه ای اعضای هیات علمی آموزش الکترونیکی انجام شده است. روش پژوهش به جهت هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده ها، از نوع کیفی بوده که با استفاده از روش داده بنیاد با رویکرد نوخاسته (رویکرد گلیزری) انجام شد. ابزار مورد استفاده مصاحبه نیمه ساختاریافته بود و جامعه آماری اعضای هیات علمی مجرب در زمینه آموزش الکترونیک بود که با شیوه نمونه گیری هدفمند تعداد 22 نفر از آ ن ها به عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفت و داده ها با این تعداد مصاحبه به اشباع رسید. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق تحلیل مضمون (تم) صورت گرفت. یافته ها پژوهش در نهایت، 659 کد باز، 57 مقوله اولیه و 15 مقوله ثانویه را تشکیل داد. نتایج نشان داد برای توسعه اعضای هیات علمی آموزش الکترونیک باید به 5 بعد اصلی: بعد توسعه دانش (با 4 بعد)، توسعه مهارت (با 3 بعد)، توسعه توانایی (با 2 بعد)، توسعه نگرش (با 3 بعد) و توسعه ویژگی ها (با 3 بعد) توجه نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
275 - پیادهسازی سیستمهای آموزشی هوشمند در بستر یادگیری سیار
محمود اکرامی منظر عزتی ابرغانیاین پژوهش با هدف بررسی شیوه های پیاده سازی سیستم های آموزشی هوشمند، موجب اطلاع رسانی درباره یادگیری سیار می شود. روش تحقیق نیمه تجربی بود. جامعه آماری را دانش آموزان پسر پایه سوم متوسطه اول مدارس هوشمند شهر گرمسار در نیم سال اول سال تحصیلی 97-96 تشکیل می دهند. بر اساس أکثراین پژوهش با هدف بررسی شیوه های پیاده سازی سیستم های آموزشی هوشمند، موجب اطلاع رسانی درباره یادگیری سیار می شود. روش تحقیق نیمه تجربی بود. جامعه آماری را دانش آموزان پسر پایه سوم متوسطه اول مدارس هوشمند شهر گرمسار در نیم سال اول سال تحصیلی 97-96 تشکیل می دهند. بر اساس جدول مورگان 102 نفر به عنوان نمونه آماری به صورت تصادفی خوشه ای انتخاب، و در دو گروه آزمایش و گواه به صورت تصادفی جایگزین شدند. چند درس از کتاب زبان انگلیسی به عنوان محتوای آموزش انتخاب گردید و پیش از آموزش، از هر دو گروه پیش آزمونی گرفته شد. گروه گواه مطابق معمول، بر اساس سیستم های آموزشی هوشمند آموزش دیدند. اما یادگیری گروه آزمایش با استفاده از سیستم های آموزشی هوشمند به-واسطه ابزارهای سیار (تبلت و موبایل) بود. بعد از آموزش، پس آزمونی برگزار شد. داده های به دست آمده با استفاده از نرم-افزارSPSSv.18، در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی (آزمون آماری T مستقل) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺶ ﻧﺸﺎن داد نمرات درس زبان انگلیسی گروه آزمایش که با استفاده از سیستم های آموزشی هوشمند در بستر یادگیری سیار آموزش دیدند، بیش از نمرات درس زبان انگلیسی گروه گواه که با استفاده از سیستم های آموزشی هوشمند آموزش دیدند بود (3.353t= و 0.001sig.=). بنابراین، می توان گفت پیاده سازی سیستم های آموزشی هوشمند در بستر یادگیری سیار اثرات مثبتی بر آموزش دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
276 - ارائه مدل ارزیابی میزان رضایت کارکنان از سیستم مدیریت آموزش الکترونیکی (LMS)
سیما سوفی نیارکی محمدجواد ارشادی علی نعیمی صدیقامروزه سیستم آموزش الکترونیکی به بخشی جداناپذیر از یک سیستم آموزش در هرسازمانی تبدیل شده است. کارکنان سازمان ثبت اسناد و املاک بمنظور افزایش بهرهوری و بخصوص کاهش اتلاف وقت و انرژی و همچنین استفاده از سطوح کاربری بالا و انعطاف پذیری در دریافت خدمات آموزشی تمایل زیادی به أکثرامروزه سیستم آموزش الکترونیکی به بخشی جداناپذیر از یک سیستم آموزش در هرسازمانی تبدیل شده است. کارکنان سازمان ثبت اسناد و املاک بمنظور افزایش بهرهوری و بخصوص کاهش اتلاف وقت و انرژی و همچنین استفاده از سطوح کاربری بالا و انعطاف پذیری در دریافت خدمات آموزشی تمایل زیادی به استفاده از خدمات آموزش الکترونیکی دارند و این موضوع موجب گسترش این نوع آموزش در سازمان شده است. بدر پژوهش حاضر ابعاد مختلف ارزیابی سیستم آموزش الکترونیکی برپایه مدل ایکوال توسعه داده شده است. سازمان ثبت اسناد باتوجه به پراکندگی جغرافیایی سازمانهای اقماری و لزوم استفاده از این سیستم مورد مطالعه این پژوهش بوده است. مدل توسعه یافته از شاخص های مختلفی نظیر معیار ظاهری، محتوایی، امنیت، سازگاری با ابزارهای مجازی و غیره تشکیل شده است. بدین منظور، یک پرسشنامه 3 بعدی طراحی و توزیع شده است. در این پرسشنامه سوالات مورد نیاز برای ارزیابی میزان رضایت کارکنان طراحی شده و بین 80 نفر از کارمندان این سازمان توزیع شده است. نتایج ارزیابی و تحلیل آماری نشان می دهد که ویژگی ظاهری بالاترین اهمیت را از دید کاربران دارد و مسئله ی امنیت، از میزان اهمیت پائینی از نظر آنها برخوردار است. در انتها پیشنهادات اجرایی بمنظور بهبود کیفیت سیستم آموزش الکترونیکی ارائه شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
277 - آسیبشناسی عملکرد نظام آموزش عالی با محوریت توسعه منابع انسانی
نگین فلاح حقیقی مریم محمودیپژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی آسیب های مرتبط با عملکرد نظام آموزش عالی در زمینه توسعه منابع انسانی استان یزد با بکارگیری پارادایم کیفی و اصول نظریه مبنایی یا داده بنیاد و ارائه پیشنهاداتی به منظور اتخاذ راهکارهای مناسب جهت جبران و رفع آسیب ها و نقاط ضعف شناسایی شده أکثرپژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی آسیب های مرتبط با عملکرد نظام آموزش عالی در زمینه توسعه منابع انسانی استان یزد با بکارگیری پارادایم کیفی و اصول نظریه مبنایی یا داده بنیاد و ارائه پیشنهاداتی به منظور اتخاذ راهکارهای مناسب جهت جبران و رفع آسیب ها و نقاط ضعف شناسایی شده، انجام شد. این پژوهش به لحاظ هدف از نوع پژوهش های کاربردی و از لحاظ نحوۀ گردآوری اطلاعات از نوع تحقیقات توصیفی و غیرآزمایشی است. داده های مورد نیاز این مطالعه از طریق انجام مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند با 45 نفر از خبرگان، نخبگان، سياست گذاران، برنامهريزان و مديران استاني، متخصصان و کارشناسان منابع انسانی استان که به نوعي در فرايند توسعه منابع انساني استان يزد دخيل بودند، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند جمع آوری شد. تحلیل داده ها با استفاده از روش تحلیل مقایسه مداوم به شیوه استراوس و کوربین انجام شد. بر اساس یافته های این مطالعه، اصلیترین آسیبهای وارد بر عملکرد نظام آموزش عالی در زمینه توسعه نیروی انسانی استان یزد، ضعف منابع و کارکرد آموزشی موسسات آموزش عالی استان، نامناسب بودن سیاست های توسعه علم و فناوری و عدم توجه به آمایش در نظام آموزش عالی بود. بر این اساس مهم ترین راهکارها در جهت کاهش میزان آسیب های نظام آموزش عالی در زمینه توسعه منابع انسانی استان یزد، برقراری سازوکارهایی به منظور ایجاد ارتباط بین دانشگاه و بخش های اقتصادی استان، اجرای مطالعات آمایش در نظام آموزش عالی و بازنگری در شیوه-های آموزشی پیشنهاد شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
278 - بررسي تطبيقي رسالتها و شيوههاي آموزش مراکز رشد حرفهاي اعضای هیأت علمی در دانشگاههاي برتر جهان
بتول جمالی زواره احمدرضا نصر اصفهانی محمدرضا نیلیهدف اين مقاله بررسي تطبيقي رسالت ها و شيوه هاي آموزش مراکز رشد حرفه اي اعضاي هیئت علمي در دانشگاه هاي برتر جهان مي باشد. به منظور دستيابي به اين هدف 15 دانشگاه برتر دنيا به صورت هدفمند و بر اساس رتبه بندي شانگهاي از پنج قاره جهان انتخاب شد و مراکز رشد حرفه اي اين دانشگ أکثرهدف اين مقاله بررسي تطبيقي رسالت ها و شيوه هاي آموزش مراکز رشد حرفه اي اعضاي هیئت علمي در دانشگاه هاي برتر جهان مي باشد. به منظور دستيابي به اين هدف 15 دانشگاه برتر دنيا به صورت هدفمند و بر اساس رتبه بندي شانگهاي از پنج قاره جهان انتخاب شد و مراکز رشد حرفه اي اين دانشگاه ها در دو حيطه رسالت ها و اهداف و شيوه هاي آموزش مورد بررسي قرار گرفت. روش مورد استفاده در اين مطالعه تطبيقي- تحلیلی بوده است. در اين روش اطلاعات مورد نياز پژوهش با استفاده از اسناد و مدارک موجود جمع آوري شده است، سپس به صورت مقوله هاي مجزا طبقه بندي و مورد بررسي، تحليل و مقايسه قرار گرفت. نتايج اين پژوهش نشان داد ارتقاي کيفيت تدريس و يادگيري، ارتقاء پژوهش هاي دانشگاهي در حيطه تدريس و يادگيري و استفاده از تکنولوژي هاي جديد در تدريس و يادگيري سه هدف عمده ايجاد مراکز يادگيري و تدريس در دانشگاه هاي مورد بررسي بوده است. مهم ترين روش هاي آموزش برگزاري کارگاه، کنفرانس، سمينار و مشاوره، منتورینگ و دوره هاي مهارت آموزي می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
279 - واکاوی وضعیت موجود ارزشیابی آموزشی در بانکهای خصوصی کشور (یک پژوهش کیفی)
علی دانا محمدرضا نیلی احمدآبادی علی دلاور محمدعلی دهقان دهنوی خدیجه علی آبادیهدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت موجود ارزشیابی آموزشی و شناسایی چالش های پیش روی آن در بانک های خصوصی کشور بود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش توصیفی-کاربردی بوده و به روش کیفی انجام پذیرفته است. در همین راستا، مشارکت کنندگان پژوهش حاضر را کلیه ی کارشناسان و متخصصان شاغل در ادا أکثرهدف از پژوهش حاضر بررسی وضعیت موجود ارزشیابی آموزشی و شناسایی چالش های پیش روی آن در بانک های خصوصی کشور بود. پژوهش حاضر از نوع پژوهش توصیفی-کاربردی بوده و به روش کیفی انجام پذیرفته است. در همین راستا، مشارکت کنندگان پژوهش حاضر را کلیه ی کارشناسان و متخصصان شاغل در ادارات آموزش بانک های خصوصی تشکیل می دادند و نمونه گیری به صورت غیراحتمالی و با روش ملاک محور انجام شد. به منظور گردآوری داده های پژوهش از مصاحبه ی نیمه-ساختاریافته استفاده شد. همچنین، به منظور تجزیه و تحلیل داده های کیفی از تحلیل محتوای پیشنهادی گرانهیم و لاندمن استفاده شد. برای تعیین اعتبار و قابلیت اعتماد داده های گردآوری شده، از راهبردهای ارائه شده توسط کرسول و پوث استفاده شد. یافته ها نشان داد که به ازای هر 1000 نفر 6/2 نفر در ادارات آموزش سازمان های مورد مطالعه مشغول هستند. همچنین 78 درصد از کارکنان واحد آموزش در سازمان های مورد مطالعه تحصیلات دانشگاهی غیرمرتبط با حیطه شغلی خود دارند. یافته ی دیگر این بود که همه ی بانک های خصوصی از الگوی کرک پاتریک برای ارزشیابی دوره های آموزشی خود استفاده می کنند، و فقط سه مورد از سازمان ها از الگوهای دیگر نیز جهت ارزشیابی دوره های آموزشی خود استفاده کرده اند، و در نهایت چالش های پیش روی سازمان ها در زمینه ارزشیابی آموزشی در 13 مقوله طبقه بندی شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
280 - تأثیر جانشینپروری بر انتقال دانش در آموزش عالی با نقش میانجی رهبری تحولآفرین (مورد مطالعه: دانشگاه خوارزمی)
آیت سعادت طلبهدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جانشین پروری بر انتقال دانش در آموزش عالی با نقش میانجی رهبری تحول آفرین بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه مدیران (تعداد 200 نفر) دانشگاه خوارزمی بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۱۲۰ نفر أکثرهدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر جانشین پروری بر انتقال دانش در آموزش عالی با نقش میانجی رهبری تحول آفرین بود. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل همه مدیران (تعداد 200 نفر) دانشگاه خوارزمی بود که با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس تعداد ۱۲۰ نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده های پژوهش از سه ابزار پرسشنامه جانشین پروری(کیم، 2006)، رهبری تحول آفرین باس و اولیو (2004) و انتقال دانش نوناکا و تاکینچی(1995) استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده ها با روش مدل یابی معادلات ساختاری در نرم افزارهای AMOS و Spss22 انجام شد. نتایج مدل یابی معادلات ساختاری نشان داد که مدل مفهومی پژوهش با داده های تجربی برازش مطلوبی دارد و رهبری تحول آفرین نقش میانجی در رابطه بین جانشین-پروری و انتقال دانش دارد. بر این اساس رابطه متغیر جانشین پروری با انتقال دانش از طریق رهبری تحول آفرین در قالب تحلیل مسیر مورد تأیید قرار گرفت. بدین شرح که متغیر رهبری تحول آفرین نقش تسهیل کننده را در رابطه بین جانشین پروری با انتقال دانش در مدیران نشان داد. همچنین متغیر پیش بین جانشین پروری اثر مستقیم و مثبت بر انتقال دانش داشت. بر اساس نتایج پژوهش می توان نتیجه گرفت که مدیران دانشگاه ها با استقرار نظام جانشین پروری و اجرای رهبری تحول آفرین در دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی می توانند بستر مناسبی را برای نهادینه سازی انتقال دانش در درون و بیرون دانشگاه فراهم نمایند. مدیران دانشگاهی در فضای رقابتی کنونی با پرورش مدیران با دانش، اهداف متعالی و رسالت های دانشگاه را تحقق بخشیده و از این طریق رشد، توسعه و مزیت رقابتی دانشگاه را تضمین خواهند نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
281 - شناسایی عوامل کلیدی موفقیت مربیگری در سازمانها با رویکرد فراترکیب: ارائه یک الگو
سجاد قارلقی اباصلت خراسانی غلامرضا شمس مورکانی بهروز قلیچ لیهدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موفقیت مربی گری در سازمان است. همچنین این پژوهش الگوی جامعی برای عوامل موفقیت مربیگری ارائه میکند. این پژوهش در چهارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب با رویکرد هفت مرحلهای سندولوسکی و بارسو (2009) انجام شد. جامعه موردمطالعه شام أکثرهدف پژوهش حاضر شناسایی عوامل موفقیت مربی گری در سازمان است. همچنین این پژوهش الگوی جامعی برای عوامل موفقیت مربیگری ارائه میکند. این پژوهش در چهارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش فراترکیب با رویکرد هفت مرحلهای سندولوسکی و بارسو (2009) انجام شد. جامعه موردمطالعه شامل کلیه تحقیقات و مطالعات فارسی و انگلیسی چاپشده در حوزه مربیگری در بین سالهای 2000 تا 2020 میباشد. در این راستا، کلیدواژههای مرتبط با هدف پژوهش مورد جستجو قرار گرفت و مقالات و اسناد بهدستآمده با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند و با توجه به معیارهای پذیرش موردبررسی قرار گرفتند که درنهایت 25 مقاله که از معیارهای ورود به مطالعه برخوردار بودند با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله ای (باز، محوری، انتخابی) تجزیهوتحلیل شدند. پایایی کدگذاریها با استفاده از ضریب توافق کاپا در نرمافزار SPSS و با مقدار 0.75 تأیید شد و برای بررسی روایی پژوهش نیز یافتهها در اختیار 2 تن از خبرگان تحقیق کیفی قرار گرفت. بر اساس نتایج تحلیل دادهها 129 کدباز شناسایی شد که در 6 مقوله و 23 زیر مقوله دستهبندی شد که عبارت اند از صلاحیتهای حرفه ای مربی (مهارت های ادراکی، مهارت های ارتباطی، مهارت های فنی، دانش و تجربه، ویژگی های شخصیتی و اخلاقی، اعتبار حرفهای)، شرایط و ویژگی های متربی (تمایل و انگیزه، ویژگی-های شخصی، تعهد و مسئولیت پذیری، مهارت های شناختی، دانش و صلاحیت، جایگاه سازمانی)، فرایند مربی گری (برنامه ریزی و سازماندهی، شیوه های ارزیابی)، کیفیت رابطه (سطح رابطه، همکاری و توافق، احترام و اعتماد متقابل، یادگیری حرفه ای)، زمینهسازمانی (حمایت مدیران ارشد، فرهنگسازمانی، عوامل ساختاری و استراتژیک) و زمینه بیرونی (عوامل فرهنگی، عوامل محیطی). تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
282 - شناسایی نقاط قوت و ضعف دورههای آموزش الکترونیکی در آموزش منابع انسانی شرکت ملی گاز ایران
مرضیه دهقانی فرزانه تاریهدف از پژوهش حاضر، بررسی نقاط قوت و ضعف برگزاری دوره های آموزش الکترونیکی در آموزش منابع انسانی شرکت ملی گاز ایران بر اساس مدل سیستمی هائو و باریچ است. متناسب با این هدف، طرح پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی اتخاذ شد. جامعه آماری این پژوهش، مدیران و متصدیان فنی بخش ستاد أکثرهدف از پژوهش حاضر، بررسی نقاط قوت و ضعف برگزاری دوره های آموزش الکترونیکی در آموزش منابع انسانی شرکت ملی گاز ایران بر اساس مدل سیستمی هائو و باریچ است. متناسب با این هدف، طرح پژوهش کیفی و از نوع پدیدارشناسی اتخاذ شد. جامعه آماری این پژوهش، مدیران و متصدیان فنی بخش ستاد شرکت ملی گاز هستند که از این جامعه تعداد10 نفر با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته نسبت به جمع-آوری اطلاعات تا دستیابی محقق به اشباع نظری اقدام شد. یافته ها با استفاده از راهبرد هفت مرحله ای کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. تحلیل عمیق مصاحبه ها به بازنمایی 23 مقوله و تعداد 86 زیرمقوله مرتبط منتج گردید. بر اساس یافته های پژوهش، نقاط قوت برگزاری آموزش الکترونیکی در شرکت ملی گاز ایران شامل رضایت و استقبال یادگیرندگان، تخصص علمی اساتید، حمایت مدیران سازمان، تولید محتوای با کیفیت، تدوین بانک جامع سوالات آزمون و برخورداری از روش اجرا و طراحی روندهای برگزاری آزمون های مجازی است. در خصوص نقاط ضعف مواردی چون عدم آمادگی و تجربه کافی اساتید، ضعف ارتباطات شبکه ای، عدم همه جانبه نگری در تدوین اهداف، غلبه روش سخنرانی در تدریس دوره های مجازی و عدم اطمینان به صحت آزمون های مجازی احصا گردید. در پایان بر لزوم بازاندیشی و تمهید سازوکارهایی مناسب برای کاهش اثرات تهدیدهای احتمالی و ارتقای شرایط مثبت تاکید و به برخی پیشنهادهای کاربردی اشاره شده است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
283 - گزینش مطلوبترین روش یادگیری توسعه مدیران با بهرهگیری از تکنیک TOPSIS (مورد مطالعه: شرکت ملّی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی ایران)
یاسمین جوادی مهدیه اسدی حمیدرضا یزدانیپژوهش حاضر به منظور گزينش روشهاي مطلوب يادگيري توسعه ي مديران براساس معيارها و ابعادِ اثرگذار با بهرهگيري از تكنيك TOPSIS انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری اطلاعات، توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. شرکت ملّي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي أکثرپژوهش حاضر به منظور گزينش روشهاي مطلوب يادگيري توسعه ي مديران براساس معيارها و ابعادِ اثرگذار با بهرهگيري از تكنيك TOPSIS انجام شده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش جمع آوری اطلاعات، توصیفی از نوع پیمایشی میباشد. شرکت ملّي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي ايران به عنوان جامعه آماري انتخاب گرديده و با استفاده از روش نمونه گيري هدف مند قضاوتی 15 نفر از مدیران و خبرگان در حوزه های مرتبط با یادگیری و توسعه مدیران برای مصاحبه برگزیده شدند. گردآوری دادهها با استفاده از دو روش کتابخانه ای یا اسنادی به منظور مرور ادبیات پژوهش و روش میدانی مشتمل بر مصاحبه های ساختاریافته، توزیع و جمعآوری پرسشنامه انجام گرفت. روایی پرسش نامه از سوی خبرگان سنجیده و از طریق تطبیق با ادبیات پژوهش مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن توسط تکرار دوباره آزمون تأیید شد. جهت تجزيه وتحليل داده ها و شناسايي وزن معيارهاي اثرگذار بر روش هاي يادگيري و تعيين اولويت آن ها از روش BWM و شناسايي ضريب نزديكي و اولويت هر يك از روش هاي يادگيري از تكنيك TOPSIS و نرم افزار Excel استفاده شد. يافته هاي پژوهش حاکی از آن است که روش بازي و شبيه سازي، مطلوب ترين روش يادگيري براي اجراي برنامه هاي توسعه ای مدیران در شرکت می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
284 - بکارگیری رویکرد کیفی فراترکیب جهت ارائه الگوی پیامدهای یادگیری زدایی در سازمان
رویا شاکرییادگیری زدایی سازمانی توجه محققان بسیاری را معطوف خود نموده است و این مهم به عنصر مهم نوآوری و فرآیندهای تغییرات پایدار فردی و سازمانی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیامدهای یادگیری زدایی سازمانی با استفاده از روش فراترکیب است. در راستای این روش پس از فیلتر مقال أکثریادگیری زدایی سازمانی توجه محققان بسیاری را معطوف خود نموده است و این مهم به عنصر مهم نوآوری و فرآیندهای تغییرات پایدار فردی و سازمانی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی پیامدهای یادگیری زدایی سازمانی با استفاده از روش فراترکیب است. در راستای این روش پس از فیلتر مقالات، در نهایت تعداد 40 تحقیق که بطور مستقیم به موضوع پیامدهای یادگیری زدایی سازمانی پرداخته بودند وارد مرحله تحلیل در نرم افزار مکس کیودا شدند. پس از مرحله تلفیق تعداد 28 رمز متمایز شناسایی، و از بین رمزهای شناسایی شده رمزهای؛ خروجی های نوآوری با 6 ارجاع، یادگیری مجدد و انعطاف-پذیری سازمانی با 4 ارجاع، و نوآوری رادیکال و عملکرد کلی با 3 ارجاع به ترتیب بالاترین تعداد ارجاعات را در متون پژوهشی داشتند. در سطوح انتزاع بالاتر رمزها در قالب 11 مفهوم و در نهایت در قالب 6 مقوله (توانمندی های نوآورانه، ارتقاء موضع رقابتی در زنجیره ارزش، کارآفرینی سازمانی، چابکی و تحول سازمانی، مدیریت دانش مشارکتی، و توانمندسازی منابع انسانی) قرار داده شدند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
285 - واکاوی عوامل موثر بر عدم حضور فراگیران در برنامه های آموزش سازمانی و ارائه راه کارهای برون رفت
محمد کریمی ثابت دکتر هومن دوستی میلاد جوانمردیمقدمه: علیرغم توجه، حساسیت و دغدغه های زیاد متولیان یادگیری و توسعه جهت شناسایی و همکاری با اساتید خبره و نیز صرف هزینه های زیاد برای برگزاری دوره های آموزشی، نرخ مشارکت در برنامه های آموزشی کلاس محور پایین می باشد از اینرو، هدف از پژوهش حاضر بررسی علل غیبت فراگیران در أکثرمقدمه: علیرغم توجه، حساسیت و دغدغه های زیاد متولیان یادگیری و توسعه جهت شناسایی و همکاری با اساتید خبره و نیز صرف هزینه های زیاد برای برگزاری دوره های آموزشی، نرخ مشارکت در برنامه های آموزشی کلاس محور پایین می باشد از اینرو، هدف از پژوهش حاضر بررسی علل غیبت فراگیران در دوره های آموزشی و ارائه راهکارهای برون رفت بوده است. روش کار: روش پژوهش در این مطالعه، ترکیبی(آمیخته) از نوع اکتشافی (طرح تدوین ابزار گردآوری داده ها) می باشد توضیح اینکه در توالي گردآوري داده ها ابتدا داده هاي كيفي و سپس داده هاي كمي گردآوري گردید. در بخش کیفی از روش مصاحبه عمیق و گروه کانونی استفاده گردید. و در بخش کمی از پرسشنامه محقق ساخته بهره گرفته شد. روایی محتوا و صوری پرسشنامه با کمک پنج نفر از صاحبنظران و اساتید حوزه آموزش مورد تایید قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ برابر با 81/0 محاسبه گردید. جامعه مورد مطالعه شامل تمامی کارکنان یکی از شرکت های صنعتی استان اصفهان بودند که براساس جدول مورگان 196 نفر محاسبه شد. یافته ها: نتایج پژوهش حاضر میزان تاثیر هر سه دسته عوامل فردی، آموزشی و سازمانی در غیبت فراگیران را بیش از حد متوسط نشان داد. همچنین، نتایج مصاحبه حاکی از آن بود که عدم ارائه تشویق، عدم پرداخت حق ماموریت و اضافه کار به ازای آموزش، عدم محاسبه امتیاز آموزشی، عدم ارتباط سوابق آموزش در دیگر نظامات منابع انسانی، حجم بالای کار، نبود مکانیزمهای انتقال یادگیری، حمایت محدود از انتقال یافته ها به واسطه نوع تفکر مدیران، مشکلات شخصی و خانوادگی از دیگر عوامل موثر بر افزایش نرخ غیبت و در نتیجه کاهش نرخ مشارکت در برنامه های آموزشی می باشند. نتیجه گیری: به زعم شرکت کنندگان در پژوهش عوامل سازمانی بیشترین تاثیر را بر غیبت از دوره های آموزشی داشته اند که برای رفع این مشکل لازم است در سیستم های حقوق و دستمزد اصلاح صورت بگیرد. همچنین، در بعد آموزشی بهبود طراحی و برنامه ریزی دوره ها ضروری می باشد که پیشنهاد می گردد از روش های تدریس نوین بهره گیری شود، کلاس ها با تعداد کمتر برگزار گردند و سیاست های نسبتا سختگیرانه در برابر عدم حضور در کلاس وضع شود. همچنین، در سطح فردی پیشنهاد می-شود حس تعلق به دوره های آموزشی در فراگیران از طریق مربیان همکار تقویت گردد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
286 - شناسایی و رتبه¬بندی عوامل مؤثر بر کاهش انگیزش کارکنان دانشی (مطالعه موردی: پژوهشگاه صنعت نفت)
ابراهیم رجب پوربا توجه به نقش کارکنان دانشی در سازمان های دانش محور و نیز اهمیت انگیزش این گروه از کارکنان در ارتقای اثربخشی و بهره وری سازمان؛ هدف اصلی تحقیق، شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر کاهش انگیزش کارکنان دانشی و ارائه الگویی برای بهبود آن در پژوهشگاه صنعت نفت است. پس از مر أکثربا توجه به نقش کارکنان دانشی در سازمان های دانش محور و نیز اهمیت انگیزش این گروه از کارکنان در ارتقای اثربخشی و بهره وری سازمان؛ هدف اصلی تحقیق، شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر کاهش انگیزش کارکنان دانشی و ارائه الگویی برای بهبود آن در پژوهشگاه صنعت نفت است. پس از مرور ادبیات تحقیق و بهره گیری از نظرات خبرگان، مدل نهایی پژوهش آماده شد. اين پژوهش به لحاظ شيوه انجام كمي؛ از نظر جهت گيري، كاربردي و از حیث استراتژي، پيمايشی است. جامعه آماری پژوهش، مدیران، اعضای هیأت علمی و پژوهشگران پژوهشگاه صنعت نفت می باشند. برای رتبه بندی عوامل شناسایی شده از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی و با نظرسنجی از خبرگان استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مهمترین عوامل مؤثر بر کاهش انگیزش کارکنان دانشی به ترتیب اولویت عبارتند از: کمبود فرصت های پیشرفت و ارتقاء؛ فقدان کارهای چالش برانگیز؛ کمبود آزادی عمل و استقلال؛ فرآیند ارزیابی عملکرد نامشخص کارکنان؛ پایین بودن حقوق و مزایا؛ عدم حمایت مدیریتی؛ نبود ارتباطات مستقیم با مدیر؛ و همکاران راحت طلب می باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
287 - "نقش بدرفتاری دوران کودکی و آلکسی تایمی در پیش¬بینی اختلال شخصیت مرزی (BPD): مطالعه ای در جمعیت غیر بالینی "
تورج هاشمی محمد امین شریفی عباس بخشی پور مجید محمود علیلو منصور بیرامیهدف از پژوهش حاضر پیش بینی نارسایی هیجانی و مشکلات بین فردی بر اساس سبک های دلبستگی در دانش آموزان است. جامعه آماری شامل 200 دانش آموز دختر مقطع پیش دانشگاهی در سال تحصیلی 95ـ94 در منطقه 2 تهران بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحلهای انتخاب شدند. برای گردآو أکثرهدف از پژوهش حاضر پیش بینی نارسایی هیجانی و مشکلات بین فردی بر اساس سبک های دلبستگی در دانش آموزان است. جامعه آماری شامل 200 دانش آموز دختر مقطع پیش دانشگاهی در سال تحصیلی 95ـ94 در منطقه 2 تهران بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحلهای انتخاب شدند. برای گردآوری داده ها از سه پرسشنامه سبک دلبستگي كولينز و ريد (ASQ)، پرسشنامه نارسایی هیجانی تورنتو (TAS)، و پرسشنامه مشکلات بین فردی (IIP) استفاده شد. نتایج تحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی گام به گام نشان دادند که بین سبک های دلبستگی با نارسایی هیجانی و مشکلات بین فردی رابطة معنا دار وجود دارد (01/0>P). همچنین، مؤلفه های دلبستگی قادرند نارسایی هیجانی (حدود 22 درصد) و مشکلات بین فردی را (حدود 27 درصد) در دانش آموزان پیش بینی کنند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
288 - اثربخشی الگوی زوج¬درمانگریِ تلفیقیِ خودتنظیم¬گری ـ دلبستگی بر تکانشگریِ ناکارآمد و دشواری¬های تنظیم هیجان در دو همسر
تورج سپهوندپژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی الگوی زوج درمـانگریِ تلفیقـیِ خـودتنظیم گری ـ دلبستگی بر تکانشگریِ ناکارآمد و دشواری های تنظیم هیجان در زوج ها انجام شد. این مطالعه یک پژوهش نیمهآزمایشی دارای طــرح پيش-آزمـون ـ پس آزمون همـراه با گروه کنترل است. از بین زوج های مراجعه ك أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی اثر بخشی الگوی زوج درمـانگریِ تلفیقـیِ خـودتنظیم گری ـ دلبستگی بر تکانشگریِ ناکارآمد و دشواری های تنظیم هیجان در زوج ها انجام شد. این مطالعه یک پژوهش نیمهآزمایشی دارای طــرح پيش-آزمـون ـ پس آزمون همـراه با گروه کنترل است. از بین زوج های مراجعه كننده به مراكز مشاورة شهرستان خرمآباد، تعداد 22 زوج انتخاب شدند و به گونة تصادفي، در گروه های آزمایش و کنترل، گمارده شدند. قبل از اجرای جلسات زوج درمانی، در پیش آزمون، مقیاس تکانشگری ناکارآمد (DIS) و مقیاس دشواری های تنظیم هیجان (DERS) در مورد تمامی زوج ها اجرا گردید. سپس زوج های گروه آزمایش در جلسات برنامة زوج درمانگری تلفیقیِ خودتنظیم گری ـ دلبستگی شرکت کردند، اما گروه کنترل، درمانی دریافت نکرد. بعد از اتمام جلسات درمانی، در پسآزمون، زوج های دو گروه مجدداً به همان مقیاس ها پاسخ دادند و داده های حاصل با استفاده از روش تحلیل کوواریانس چند متغیری(مانکووا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که پس از کنترل اثرِ پیش آزمون، اثرِ عضویت گروه بر ترکیب خطی متغیرهای وابستة تکانشگریِ ناکارآمد و دشواری های تنظیم هیجان، معنادار بود. تحلیل کوواریانس تک متغیری نیز نشان داد که الگوی زوج-درمانگری تلفیقیِ خودتنظیم گری ـ دلبستگی در مقایسه با گروه کنترل، تأثیر معناداری بر کاهش تکانشگری ناکارآمد و دشواری های تنظیم هیجان گذاشته است (به جزء بر دشواریِ دست زدن به رفتار هدفمند). در نتیجه، زوج درمانگری تلفیقیِ خود تنظیم گری ـ دلبستگی به منزلة یک درمان مفید، می تواند در کاهش تکانشگریِ ناکارآمد و دشواری های تنظیم هیجان در زوج ها مؤثر باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
289 - شکل¬گیری و تحول باورهای کودکان 6 -3 ساله دربارة دانش و دانستن
زهرا تنها پروین کدیور محمدحسین عبدالهی جعفر حسنیپژوهش حاضر با هدف بررسی تحول باورها در سنین کودکی با درنظر گرفتن نظریة ذهن انجام شد. بدین منظور، تعداد 75 کودک در سنین 6-3 سال از مهدکودک های شهر تهران انتخاب شدند. برای هر کودک دو تکلیفِ باورِ غلط و دو تکلیف معرفت شناسی شخصی در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادند که بین معر أکثرپژوهش حاضر با هدف بررسی تحول باورها در سنین کودکی با درنظر گرفتن نظریة ذهن انجام شد. بدین منظور، تعداد 75 کودک در سنین 6-3 سال از مهدکودک های شهر تهران انتخاب شدند. برای هر کودک دو تکلیفِ باورِ غلط و دو تکلیف معرفت شناسی شخصی در نظر گرفته شد. نتایج نشان دادند که بین معرفت شناسی شخصی، نظریة ذهن، و سن رابطة معنادارِ مثبت دیده می شود. نتایج تحلیل رگرسیون نشان دادند که معرفت شناسیِ شخصی از طریق سن و نظریة ذهن قابل پیش بینی است. بر این اساس، کودکانِ سنین بالاتر نمره های بالاتری در معرفت شناسی شخصی کسب کردند، به گونه ای که تقریباً %31 از واریانس معرفت شناسی شخصی از طریق سن تبیین شد. همچنین، کودکانی که نمره های بالاتری در معرفت شناسی شخصی کسب کردند نمره های بالاتری در توانایی نظریة ذهن به دست آوردند. دو متغیر سن و نظریة ذهن همراه با هم، %5/32 از واریانس معرفت شناسی شخصی را تبیین کردند. به علاوه، مرحله انتقال به دوگانه نگری در نمونة مورد بررسی، مشاهده نشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
290 - ویژگی¬های روانسنجیِ نسخة آنلاینِ گزارش معلم از مقیاس مشکلات سلامت روانشناختی دانش¬آموزان دورة متوسطه: تحلیل آیتم و ساختار درونی
سعید اکبری زردخانه فرناز مهدی پور مارالانی نادر منصورکیایی علی محمد زنگانه محسن جلالت دانش سیامک طهماسبی گرمتانی مسعود زارعیانبا توجه به شیوع اختلالات روانی در دانشآموزان و اهمیت ابزارهای غربالگری در تشخیص زودهنگام این اختلالات و اقدام به پیشگیری، هدف پژوهش حاضر، تهیة نسخة الکترونیک گزارش معلم از مقیاس ملی سلامت روانشناختی دانشآموزانِ دورة متوسطه دوم بود. نمونة پژوهش مشتمل بود بر 1346 نفر ا أکثربا توجه به شیوع اختلالات روانی در دانشآموزان و اهمیت ابزارهای غربالگری در تشخیص زودهنگام این اختلالات و اقدام به پیشگیری، هدف پژوهش حاضر، تهیة نسخة الکترونیک گزارش معلم از مقیاس ملی سلامت روانشناختی دانشآموزانِ دورة متوسطه دوم بود. نمونة پژوهش مشتمل بود بر 1346 نفر از معلمان دوره متوسطة دوم در استان های البرز، کرمانشاه، آذربایجان شرقی، سیستان و بلوچستان، فارس، و خراسان رضوی. ابزار اولیة پژوهش، دارای 103 آیتم بود. نتایج تحلیل آیتم بر اساس هشت ملاک کفایت آیتم نشان داد که کلیة آیتم ها به غیر از دو آیتم، از شرایط لازم برای حضور در بین آیتم های این ابزار برخوردارند. پس از حذف این دو آیتم، تحلیل عاملی اکتشافی به روش مؤلفههای اصلی و چرخش واریمکس نشان داد که مناسب ترین ساختار برای مقیاس گزارش معلم، ساختاری چهار مؤلفهای است؛ ولی تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که مدل هشت مؤلفهایِ مبتنی بر نظر متخصصان را میتوان ساختار عاملی نهایی مقیاس در نظر گرفت. همسانی درونی مؤلفه های حاصل قابل قبول بود (ضرایب بین 83/0 و 95/0). بررسی ضرایب همبستگیِ نمرة آیتمها با نمرة کلِ زیرمقیاس مربوط نیز نشان داد که این ضرایب بین 49/0 و 87/0 قرار دارند. همچنین، طبق ماتریس ضرایب همبستگیِ عاملهای استخراجی، مقدار ضرایب همبستگی عاملها بین 41/0 تا 89/0 بود. بهطور کلی، ویژگی های روانسنجی مقیاس گزارش معلم از مقیاس ملی سلامت روانشناختی دانش آموزان، حاکی از مناسب بودن این ابزار برای کاربست های غربالگری و پژوهشی در جامعة دانشآموزان است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
291 - چينه نگاري سنگي و محيط رسوبي سازند جهرم در دو تاقديس جهرم و تودِج
رضا صادقی محمد حسین خواجوئی مریم جوکارچکيده در اين پژوهش به منظور مقايسه ويژگي هاي سنگ چينه اي و رخساره اي سازند کربناتي جهرم، دو برش چينه شناسي تَنگ-ِآب (برش نمونه) در يال شمالي تاقديس جهرم (شرق شهرستان جهرم) و تَنگِ نيم باشي در يال شمالي تاقديس تودِج (غرب شهرستان اِستَهبان)، در استان فارس انتخاب گرديده ا أکثرچکيده در اين پژوهش به منظور مقايسه ويژگي هاي سنگ چينه اي و رخساره اي سازند کربناتي جهرم، دو برش چينه شناسي تَنگ-ِآب (برش نمونه) در يال شمالي تاقديس جهرم (شرق شهرستان جهرم) و تَنگِ نيم باشي در يال شمالي تاقديس تودِج (غرب شهرستان اِستَهبان)، در استان فارس انتخاب گرديده اند. هر دو مقطع چينه شناسي، در زير پهنه فارس داخلي و پهنه زاگرس چين خورده واقع شده اند. برش تَنگ ِآب شامل: 450 متر کنگلومرا، سنگ آهک، سنگ آهک مارني قلوه اي، سنگ-آهک دُلوميتي و سنگ دُلوميت با چينه بندي نازک، متوسط، ضخيم و بسيارضخيم مي باشد و برش تَنگِ نيم باشي شامل: 562 متر سنگ آهک، سنگ آهک مارني، سنگ آهک مارني قلوه اي، سنگ آهک دُلوميتي و سنگ دُلوميت با چينه بندي بسيارنازک، نازک، متوسط، ضخيم و بسيارضخيم است. نتيجه مشاهدات و مطالعات دقيق صحرايي و آزمايشگاهي، تعيين 10 واحد سنگ چينه اي و تشخيص 10 دسته ريزرخساره در برش تَنگِ آب و 7 واحد سنگ چينه اي و 11 دسته ريزرخساره در برش تَنگِ نيم باشي مي باشد که هردو برش بترتيب کاهش عمق، در 3 زيرمحيط رسوبي درياي باز، کولابي و پيراکِشَندي و روي يک سکوي کربناته از نوع رَمپِ همشيب رسوبگذاري نموده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
292 - تخمین سرعت امواج صوتی با استفاده از روش¬های هوشمند و روش خوشه-بندی گراف پایه با توان تفکیک چندگانه: مطالعه موردی دریکی از میادین جنوب ایران
مرتضی نوری مینا کریمی خالدیچكيده سرعت موج برشی (Vs) و تراکمی (Vp)دو پارامتر اساسی هستند که در اکثر مطالعات پتروفيزيكي، ژئوفيزيكي و ژئومکانیکی کاربردهای عمده ای دارند. این دو پارامتر را می توان از طریق ابزار تصویرگر دو قطبی صوتی (Dipole sonic imaging tool) بدست آورد، اما متأسفانه به دلیل هزینه أکثرچكيده سرعت موج برشی (Vs) و تراکمی (Vp)دو پارامتر اساسی هستند که در اکثر مطالعات پتروفيزيكي، ژئوفيزيكي و ژئومکانیکی کاربردهای عمده ای دارند. این دو پارامتر را می توان از طریق ابزار تصویرگر دو قطبی صوتی (Dipole sonic imaging tool) بدست آورد، اما متأسفانه به دلیل هزینه بالای این ابزار، اطلاعات مربوط به سرعت موج برشی و تراکمی تنها در تعداد محدودی از چاه ها موجود است. بنابراین پیش بینی سرعت امواج به صورت غیر مستقیم از روی دیگر نمودارهای متداول که همبستگی خوبی با این پارامترها دارند، اهمیت بسزایی دارد. درگذشته از روشهای تجربی و تحلیلهای رگرسیونی برای تخمین سرعت امواج استفاده میشد، در حالی که امروزه از سیستم های هوشمند که عملکرد بهتری نسبت به این روش ها دارند، استفاده می شود. مهمترین ابزار برای این کار، سیستم های هوشمند شامل شبکه هوش مصنوعی، منطق فازي، و خوشه بندی گراف پایه با توان تفکیک چندگانه (Multi resolution graph base clustering) می-باشد. در این مطالعه 1321 نقطه داده از سازند کنگان و دالان که دارای سرعت های برشي و تراكمی بودند، استفاده شده است. این داده ها به دو گروه تقسیم می شوند: 995 نقطه داده برای ساخت سیستم های هوشمند و 326 نقطه داده برای تست مدل استفاده شد. نتايج نشان داد که علی رغم اختلاف در مفهوم، همه تكنيك های هوشمند در برآورد سرعت امواج عملکرد قابل قبولی داشتهاند. از طرفی، روش خوشه بندی گراف پایه با توان تفکیک چندگانه با توجه به تفکیک داده به خوشه هایی بر اساس میزان شباهت و تفاوت آنها، تخمین دقیق تری از دیگر روش ها دارد. با استفاده از روش خوشه-بندی، سرعت امواج تراکمی و برشی با ضريب همبستگی برابر 9505/0و9407/. تخمین زده شد. از آنجایی که در این فرآیند، از عمق داده ها و لیتولوژی به عنوان ورودی استفاده نشده است، می توان از این روش در چاه ها و میادین دیگر نیز استفاده نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
293 - زونبندي مخزن با استفاده از روش تفکيک تخلخل مفيد و غيرمفيد در يكي از ميادين نفتي جنوب غرب ايران؛ با نگرش ويژه به نمودارهای مقاومت
جواد هنرمند ژیلا رضائیان دلوئی ارسلان زینل زادهچکيده در اين مقاله نمونه های مغزه از بخش کربناته بالايی (به سن ميوسن) سازند آسماري متعلق به يکی از ميادين نفتی جنوب غرب ايران مورد مطالعات ماکروسکوپی و ميکروسکوپی قرار گرفت. سپس نتايج مطالعات بر روی نمونه های مغزه و مقاطع نازک با داده های تخلخل و تراوايي مغزه و نموداره أکثرچکيده در اين مقاله نمونه های مغزه از بخش کربناته بالايی (به سن ميوسن) سازند آسماري متعلق به يکی از ميادين نفتی جنوب غرب ايران مورد مطالعات ماکروسکوپی و ميکروسکوپی قرار گرفت. سپس نتايج مطالعات بر روی نمونه های مغزه و مقاطع نازک با داده های تخلخل و تراوايي مغزه و نمودارهاي پتروفيزيکي، به ويژه نمودارهای مقاومت، مقايسه گرديد. تنوع بافت (مادستون تا گرينستون) و پديده های دياژنزی (دولوميتي شدن، انحلال و گسترش سيمانهاي کلسيتي و انيدريتي) باعث تغييرات زيادی در مقدار و نوع تخلخل در اين سازند گرديده است. اين مطالعه نشان داد که نمودارهای مقاومت می توانند به عنوان ابزاری کارآمد در تفکيک زونهای دارای تخلخل های مفيد و غيرمفيد مورد استفاده قرار گيرند. بازه های عمقی با تراوايي بالا از مقادير نسبتاً بالاي مقاومت عميق يا مقاومت منطقه دست نخورده و جدايش خوب بين لاگهاي مقاومت اين منطقه و منطقه کم عمق يا شسته شده برخوردارند در حاليکه در بازه های عمقی غيرمخزني مقاومت پايين بوده و جدايش بين لاگهاي مقاومت اين دو بخش کم است. بر اين اساس توالی کربناته مورد مطالعه از سازند آسماري به 13 زون تفکيک گرديد. با استفاده از جدايش لاگهاي مقاومت کم عمق و عميق مي توان اين واحدهاي جرياني را در سراسر ميدان مورد مطالعه با يکديگر انطباق داد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
294 - مطالعه جامع لایه های شیلی سازند بورگان بانگرش به مسئله پایداری دیواره چاه
محمد سلیمانی سعیده رعیت دوستچکیده این مطالعه قصد دارد تا میان لایه های شیلی سازند بورگان در این میدان نفتی را از دیدگاه پایداری دیواره چاه شناسایی کند. در روند انجام این مطالعه مجموعه ای از اطلاعات و نمونه ها شامل نمونه های مغزه از میدان تهیه شده و یک مطالعه موردی با جزییات ارائه می شود. برای أکثرچکیده این مطالعه قصد دارد تا میان لایه های شیلی سازند بورگان در این میدان نفتی را از دیدگاه پایداری دیواره چاه شناسایی کند. در روند انجام این مطالعه مجموعه ای از اطلاعات و نمونه ها شامل نمونه های مغزه از میدان تهیه شده و یک مطالعه موردی با جزییات ارائه می شود. برای تعیین کانی شناسی نمونه ها آزمایشات پراش اشعه ایکس روی نمونه های توده ای انجام گرفته است. كاني هاي رسي نمونه ها استخراج شده و به روش هاي نرمال، حرارتي و اشباع اتيلني آماده سازي شده و مجدداً آزمایشات پراش اشعه ایکس انجام گرفتند. مرحله بعد مطالعه با ميكروسكوپ الكتروني و اندازه گیری ظرفيت تعويض کاتیونی نمونه ها می باشد. با طیف سنجی پرتو گاما و استفاده از كراس پلات نوع كانيهاي رسي نمونه ها مشخص گردیدند. كوارتز و کانی های رسی كائولينيت و ايليت فراوانترين كاني هاي موجود در نمونه ها محسوب می شوند. سازند شیلی مورد مطالعه تمايل چنداني به آبگيري و تورم از خود نشان نمی دهد و مشکل آماس در تماس با سیالات حفاری پایه آبی را ندارد. پایین بودن مقادیر ظرفیت تبادل کاتیونی این مسئله را تایید می کند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی نیز نفوذپذیری پایین سنگ را نمایش می دهد. می توان نمونه ها را جزء گروه شیل های ورقه ای و شكننده تقسیم بندی کرد که به هنگام حفاري ميتوانند منجر به شکست سازند در امتداد سطوح لایه بندی و ریزش دیواره چاه گردند. طراحی شیمیایی سیال حفاری در حل مشکل ناپایداری دیواره چاه در این سازند چندان موثر نخواهد بود و تنها ممانعت از نفوذ فشار و سیال حفاری با استفاده از مواد پرکننده می تواند پایداری را بهبود بخشد. مناسبترین روش در پایدارسازی دیواره چاه در این سازند استفاده از روش های مکانیک سنگی مانند انتخاب جهت و شیب مناسب چاه می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
295 - تجزیه و تحلیل گونه های سنگی الکتریکی مخزن بنگستان در میدان نفتی مارون
ابوذر محسنی پور بهمن سلیمانی احسان ابهرک پور قدرت الله نیکخواهمطالعات مربوط به گونه های سنگی الکتریکی نقش بسیار مهمی را در فرایند توسعه یک میدان ایفا می کند. در این مطالعات از داده های تخلخل-تراوایی مغزه و لاگ های چاهپیمایی جهت شبیه سازی مخزن استفاده می شود. در پژوهش حاضر در ابتدا با استفاده از داده های تخلخل و تراوایی حاصل از مغ أکثرمطالعات مربوط به گونه های سنگی الکتریکی نقش بسیار مهمی را در فرایند توسعه یک میدان ایفا می کند. در این مطالعات از داده های تخلخل-تراوایی مغزه و لاگ های چاهپیمایی جهت شبیه سازی مخزن استفاده می شود. در پژوهش حاضر در ابتدا با استفاده از داده های تخلخل و تراوایی حاصل از مغزه چاه پیمایی به روش شاخص منطقه ای جریان چهار واحد جریانی برای این مخزن تعیین گردید. در تعدادی از چاههای میدان با استفاده از لاگ های چاهپیمایی مدل اولیه گونه سنگی الکتریکی به سه روش SOM ، MRGC و DYNAMICتعیین گردید، رخساره های تعیین شده با روشهای مختلف با واحد جریانی تعیین شده تطابق داده و از بین آنها روش SOM که دارای بیشترین تطابق بود انتخاب گردید،از بین 9 الکتروفاسیس اولیه ایجاد شده با توجه به شباهت برخی از پارامترها مانند تخلخل موثر و لاگ گاما به 4 الکتروفاسیس تقلیل داده شد، جهت اطمینان از دقت تعئین گونه سنگی الکتریکی توسط شبکه های عصبی، این الکتروفاسیس ها با داده های فشار موئینه تطابق داده و پس از تائید الکتروفاسیس های تعیین شده با فشار موئینه این رخساره ها در سایر چاههای میدان انتشار داده شد که منجر به ایجاد مدلی گردید که توانایی جدایش بخش های مختلف مخزنی را از همدیگر دارا بود. در این مدل قسمت های مختلف مخزن از نظرکیفیت مخزنی تعیین گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
296 - زیست چینه نگاری، بررسی ریزرخساره¬ها و چینه نگاری سکانسی سازند آسماری (به کمک نرم افزار سیکلولاگ) در میدان نفتی قلعه نار، حوضه زاگرس
عادل نیسی علی غبیشاوی محمد اله کرم پوردیلدر این پژوهش، زیست چینه نگاری، ریزرخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند آسماری (با استفاده از نرم افزار سیکلولاگ) با تکیه بر مطالعه 580 مقطع نازک (شامل مغزه و خرده های حفاری) تهیه شده از 430 متر توالیهای برش تحت الارضی چاه شماره 2 میدان نفتی قلعه نار انجام شده أکثردر این پژوهش، زیست چینه نگاری، ریزرخساره ها، محیط رسوبی و چینه نگاری سکانسی سازند آسماری (با استفاده از نرم افزار سیکلولاگ) با تکیه بر مطالعه 580 مقطع نازک (شامل مغزه و خرده های حفاری) تهیه شده از 430 متر توالیهای برش تحت الارضی چاه شماره 2 میدان نفتی قلعه نار انجام شده است. مطالعات فسیل شناسی انجام شده به شناسایی 23 جنس و 28 گونه از روزن داران کف زی و پلانکتون منجر گردید. بر این اساس، چهار بایوزون تجمعی شناسایی و سن سازند آسماری الیگوسن (روپلین ـ شاتین) و میوسن پیشین (آکیتانین ـ بوردیگالین) در نظر گرفته شد. مطالعه ریز رخساره های رسوبی به شناسایی 9 ریزرخسـاره انجامیده است که بیانــگر رسوب گذاری در سه محیط رمپ خارجی (دریای باز) در بخش آسماری زیرین و رمپ میانی (شول و دریای باز) اغلب در آسماری میانی و رمپ داخلی (بالای پهنه جزر و مدی، پهنه جزر و مدی و لاگون) بیشتر در بخش آسماری بالایی هستند. مطالعات چینه نگاری سکانسی در چاه شماره 2 و چاه های کمکی 1، 3، 5، 6 و 7 میدان نفتـی قلعه نار با استفاده از نرم افزار سیکلولاگ انجام شده و به شناسایی 7 سطح مرزی مثبت و 9 سطح مرزی منفی منجر شده است. برخی از سطوح مرزی مثبت معرف مرزهای سکانسی و برخی از سطوح مرزی منفی نیز معرف مرزهای حداکثر پیش روی سطح آب دریا هستند. علاوه بر این، برخی از سطوح مرزی مثبت مرزهای زمانی اصلی (مرز آشکوبها) را مشخص می کنند. مقایسه زونهای پنج گانه مخزنی سازند آسماری در میدان قلعه نار با سطوح مرزی شناسایی شده حاکی از تطابق خوب برخی از زونهای مخزنی (به ویژه زونهای مخزنی 4 و 5 آسماری) با این سطوح است؛ اگرچه برخی دیگر انطباقی با سطوح مرزی نشان نمی دهند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
297 - منشا گازهای هیدروکربوری گل¬فشان¬های خشکی سواحل مکران ایران
مهین فرهادیان بابادی بهزاد مهرابی آدریانو مازینی الینا پلودتکینا عطا شاکریگل فشان ها، ساختارهای زمین شناسی ناشی از خروج گاز، گلآب و خرده های سنگی با ابعاد مختلف در مناطق خشکی و ساحلی با مرفولوژی های متفاوت و نشانگر حرکت پوسته ای و فعالیت تکتونیکی امروزی هستند. گل فشان های زیادی در منشورهای برافزایشی مکران ایران و پاکستان گزارش شده است که به د أکثرگل فشان ها، ساختارهای زمین شناسی ناشی از خروج گاز، گلآب و خرده های سنگی با ابعاد مختلف در مناطق خشکی و ساحلی با مرفولوژی های متفاوت و نشانگر حرکت پوسته ای و فعالیت تکتونیکی امروزی هستند. گل فشان های زیادی در منشورهای برافزایشی مکران ایران و پاکستان گزارش شده است که به دلیل برخورد صفحات هند و اوراسیا تشکیل می شوند. در این مطالعه، منشا گازهای هیدروکربوری گسیل شده از سه گل فشان فعال عین، بربروک و سندمیرسوبان در سواحل خشکی مکران ایران بررسی شده است. گازهای خارج شده از این گل فشان ها عمدتا متان با غلظت بین vol.% ۱۸/۹۹-۲۴/۹۷ و مقدار کمی اتان (vol.% ۲/۱-۰۴۸/۰)، پروپان (vol.% ۱۹۴/۰-۰۰۱/۰)، ان-بوتان (ppmvol.% ۲۲-)، ایزوبوتان(ppmvol.% ۳۶۳-۵)، ان-پنتان (ppmvol.% ۳۷)، ایزوپنتان (ppmvol.% ۶۶-۱)، هگزان (ppmvol.% ۷۸-۱) و دی اکسیدکربن (vol.% ۴/۰-۰۷/۰) هستند. مقادیر نسبت ایزوتوپی کربن و هیدروژن متان و دیگر گازهای هیدروکربوری نشاندهنده ی منشا ترموژنیک گازهای خروجی از گل فشان های مورد مطالعه است و شواهدی از عدم تجزیه زیستی را نشان می دهند. دی اکسیدکربن نیز با نسبت ایزوتوپی کربن ۱/۱۱- تا ‰ ۳/۱۴- دارای منشا آلی است. نتایج این مطالعه، حضور سیستم های هیدروکربوری و سنگ منشا فعال را در این ناحیه تکتونیکی فعال نشان می دهد. اگرچه حضور مخزن گازی در این منطقه بایستی توسط مطالعات ژئوفیزیکی، زمین شناسی و محیط های ساختاری تایید شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
298 - محاسبه مدول¬های الاستیک و پارامتر¬های مقاومتی سنگ و بررسی رابطه آنها با میزان تخلخل در سازند دالان در یکی از چاه¬های میدان گازی پارس جنوبی
رضا خوشنویس زاده علیرضا حاجیان احسان لرکیپارامترهای الاستیک سنگ را می توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تکمحوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و بهعنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته میشود. این أکثرپارامترهای الاستیک سنگ را می توان شامل مدول یانگ، نسبت پوآسون، مدول بالک و مدول برشی دانست. مدول یانگ سنگ همراه میزان مقاومت تکمحوری، دو پارامتر کلیدی در تعریف سنگ بکر هستند. مدول های الاستیک معرف میزان صلبیت سنگ بوده و بهعنوان شیب نمودار تنش- کرنش شناخته میشود. این پارامترها که نشاندهنده میزان مقاومت سنگ در برابر شکست هستند، از پارامترهای مهم برای تحلیل پایداری دیواره چاه به شمار میروند. با توجه به در دسترس نبودن و گران بودن داده های مغزه، و همچنین توجه به این مسئله که داده های حاصل از مغزه بهصورت پیوسته نبوده و در تمام نقاط چاه در دسترس نیستند، استفاده از لاگ DSI برای محاسبه مدول های الاستیک یکی از بهترین روشها برای محاسبه این پارامترها است. همچنین با استفاده از این لاگ می توان مدول های الاستیک را بهطور پیوسته در چاه، موردمطالعه قرارداد.در این مطالعه پارامترهای الاستیک دینامیک با استفاده از نمودار چاه پیمایی DSI، و نمودار چگالی برای سازند دالان محاسبه شد. با توجه به اینکه پارامترهای محاسبهشده با استفاده از سرعت امواج صوتی از نوع پارامترهای دینامیکی هستند، لذا این پارامترها با استفاده از روابط تجربی مناسب به مدول های استاتیک تبدیل شدند. پارامترهای مقاومت سنگ با استفاده از روابط تجربی که به طور متداول در صنعت نفت برای تعیین پارامترهای مقاومت سنگ استفاده می شوند، محاسبه شدند. این پارامترهای با توجه به مدول های الاستیک استاتیک و همچنین مقادیر تخلخل و حجم شیل محاسبه شد. مقایسه مقادیر مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ با میزان تخلخل نشان داد که میزان تخلخل با مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ رابطه عکس دارد، بهطوریکه با افزایش تخلخل میزان مدول های الاستیک و پارامترهای مقاومتی سنگ کاهشیافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
299 - زیست¬چینه نگاری و ریز رخساره¬های سازند آسماری در تاقدیس لار (شمال¬خاوری گچساران): تطابق زیست¬چینه¬ای
میثم براری خارکشی علی صیرفیان حسین وزیری مقدم روح الله شب افروزسازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران)، واقع در 77 کیلومتری شمال خاوری شهرستان گچساران، دارای 361 متر ضخامت می باشد. در این پژوهش، زیست چینه نگاری و ریز رخساره های سازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران) مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج حاصله با ب أکثرسازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران)، واقع در 77 کیلومتری شمال خاوری شهرستان گچساران، دارای 361 متر ضخامت می باشد. در این پژوهش، زیست چینه نگاری و ریز رخساره های سازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران) مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج حاصله با برش هایی از سازند آسماری در نواحی هم جوار مقایسه شده است. براساس مطالعه پراکندگی فرامینیفرهای کف زی در برش مذکور، تعداد 25 جنس و 21 گونه در قالب چهار زون زیستی شناسایی و زون های زیستی 1. Lepidocyclina – Operculina – Ditrupa assemblage zone, 2. Archaias asmaricus – Archaias hensoni – Miogypsinoides complanatus assemblage zone, 3. Indeterminate zone, 4. Borelis melo curdica – Borelis melo melo assemblage zone. تعیین گردید. با توجه به زیست زون ها، سن برش مورد مطالعه از الیگوسن پسین (چاتین) تا میوسن پیشین (آکی تانین و بوردیگالین) معرفی می گردد. مطالعات ریز رخساره ها منجر به تشخیص 12 ریز رخساره و 4 زیر ریز رخساره رسوبی در محیط دریای باز و لاگون (نیمه محصور و محصور) گردیده است که در بخش های خارجی، میانی و داخلی یک رمپ هم شیب (رمپ هموکلینال) نهشته شده اند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
300 - بررسي زيست چينه¬نگاري و ريز رخساره¬هاي سازندهاي شهبازان و آسماري (گذر از ائوسن به اليگوسن) در نهشته¬هاي کربناته شمال فروافتادگي دزفول، حوضه رسوبي زاگرس
سپیده غلام پور موگهی حسین وزیری مقدم ناصر ارزانی افشین ارمونبا تکيه بر 330 مقطع نازک (شامل خرده حفاري) مطالعات زيست چينه نگاري، ريز رخساره و تفسير محيط رسوبي جهت تعيين مرز بين دو سازند شهبازان و آسماري در چاه شماره يک ميدان نفتي بالارود واقع در شمال فروافتادگي دزفول انجام شده است. سازند شهبازان با ليتولوژي عمدتاً دولوميتي همراه أکثربا تکيه بر 330 مقطع نازک (شامل خرده حفاري) مطالعات زيست چينه نگاري، ريز رخساره و تفسير محيط رسوبي جهت تعيين مرز بين دو سازند شهبازان و آسماري در چاه شماره يک ميدان نفتي بالارود واقع در شمال فروافتادگي دزفول انجام شده است. سازند شهبازان با ليتولوژي عمدتاً دولوميتي همراه با ميان لايه هايي از سنگ آهک، شيل و انيدريت در چاه مورد نظر داراي ضخامت 460 متر مي باشد، در توالي مورد نظر اين سازند در مرز پاييني خود عموماً شيل هاي سازند پابده را به طور هم شيب پوشانده و مرز بالايي آن با سازند آسماري به صورت ناپيوسته در نظر گرفته شده است. سازند آسماري داراي ضخامت 140 متر، ليتولوژي آن عمدتاً از سنگ هاي آهکي و آهک شيلي همراه با ميان لايه هاي دولوميت مي باشد و مرز بالايي آن با سازند گچساران به صورت پيوسته است. مطالعات زيست چينه نگاري منجر به شناسايي روزن داران کف زي متنوع و تعداد اندکي روزن داران پلانکتون گرديده است و براساس زون تجمعي شناسايي شده سن ائوس پسين (پريابونين) براي سازند شهبازان (15 جنس و 8 گونه) در نظر گرفته شد. در سازند آسماري نيز سه زون تجمعي (12 جنس و 8 گونه) به سن هاي اواسط روپلين-شاتين، آکي تانين و بورديگالين معرفي شده است. بر اساس مطالعات زيست چينه نگاري مرز بين دو سازند شهبازان و آسماري و موقعيت ناپيوستگي بين آنها مشخص گرديد. آناليز رخساره ها، در اين برش سبب تشخيص هشت ريز رخساره وابسته به سه کمربند رخساره اي رمپ داخلي (پهنه جزر و مدي و لاگون)، رمپ مياني و رمپ بيروني براي سازند شهبازان شده است که در يک سکوي کربناته از نوع رمپ نهشته شده است. همچنين چهار ريزرخساره (کربناته) در سازند آسماري شناسايي شده است که به بخش داخلي پلتفرم کربناته تعلق دارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
301 - زيست چينه نگاري، زيست رخساره¬هاي کنودونتي و انديس تغيير رنگ (CAI) کنودونت ها در نهشته هاي دونين بالايي-کربنيفر در برش انارک، ايران مرکزي
الهه ستاری علی بهرامی حسین وزیری مقدم علی طاهری ساندرا ايزابلا کايسر پیتر کونيگشوفبررسي فوناي کنودونتي نهشته هاي دونين پسين-کربونيفر (مي مي سي سي پين-پنسيلوانين) سازند هاي بهرام، شيشتو و قلعه (سردر1) در برش انارک (کوهبند عبدالحسين) در شمال شرقي اصفهان، واقع در زون ايران مرکزي، منجر به شناسايي تعداد 67 گونه از 18 جنس کنودونتي شد و بر همين اساس تعداد أکثربررسي فوناي کنودونتي نهشته هاي دونين پسين-کربونيفر (مي مي سي سي پين-پنسيلوانين) سازند هاي بهرام، شيشتو و قلعه (سردر1) در برش انارک (کوهبند عبدالحسين) در شمال شرقي اصفهان، واقع در زون ايران مرکزي، منجر به شناسايي تعداد 67 گونه از 18 جنس کنودونتي شد و بر همين اساس تعداد 22 زون زيستي کنودونتي تفکيک گرديد؛ که از اين تعداد 15 عدد مربوط به دونين پسين (1 زيست زون مربوط به فرازنين، 14 زيست زون مربوط به فامنين) و 7 زيست زون مربوط به کربنيفر (مي مي سي سي پين - پنسيلوانين) مي باشد. مرزهاي زيستي فرازنين / فامنين، دونين / کربونيفر، مي مي سي سي پين / پنسيلوانين بر همين اساس تشخيص داده شد. با بررسي هاي صحرايي در برش مذکور تعداد 5 واحد سنگ چينه اي تفکيک شد. انطباق منحني هاي تغييرات سطح آب بر اساس زيست رخساره هاي کنودونتي با منحني تغييرات سطح آب جهاني حاکي از تطابق نسبی در زمان هاي مذکور دارد که علت آن کم عمق بودن حوضه ايران مرکزي نسبت به حوضه اروپا و آمريکاست. عناصر کنودونتی در زيست زون های فرازنين تيره CAI=4 (11-a)، در فامنين رنگ روشن CAI= 1.5-2 (11-b,c) و در کربنيفر مجدداً رنگ تيره CAI= 5-5.5 (11-d,e) را نشان مي دهند که این تغییرات اندیس رنگ حاکی از بلوغ بافتی و احتمال حضور هیدروکربور در فامنین نسبت به فرازنین و کربنیفر می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
302 - زیست¬چینه نگاری و ریز رخساره¬های سازند آسماری در یال جنوبی تاقدیس میش (شمال¬شرق گچساران)
صابر احمدی علی صیرفیان حسین وزیری مقدمسازند آسماری در برش یال جنوبی تاقدیس میش (شمال شرق گچساران)، واقع در 22 کیلومتری از شهرستان باشت، در مجاورت روستای کلاغ نشین دارای 281 متر ضخامت است. در این پژوهش، زیست چینه نگاری و ریز رخساره های سازند آسماری در برش ذکر شده مورد مطالعه و نتایج به دست آمده با 5 برش از أکثرسازند آسماری در برش یال جنوبی تاقدیس میش (شمال شرق گچساران)، واقع در 22 کیلومتری از شهرستان باشت، در مجاورت روستای کلاغ نشین دارای 281 متر ضخامت است. در این پژوهش، زیست چینه نگاری و ریز رخساره های سازند آسماری در برش ذکر شده مورد مطالعه و نتایج به دست آمده با 5 برش از سازند آسماری در نواحی هم جوار و نزدیک به آن مقایسه شده است. با مطالعه بر روی 172 مقطع میکوسکوپی، 3 زیست زون برای سازند آسماری در برش مورد مطالعه تعیین شد و زون های زیستی 1. Lepidocyclina – Operculina – Ditrupa assemblage zone, 2. Archaias asmaricus – Archaias hensoni – Miogypsinoides complanatus assemblage zone, 3. Indeterminate zone. تعیین گردید. با توجه به مطالعه فرامینیفرهای کف زی و زیست زون ها، سن برش مورد مطالعه از الیگوسن پسین (روپلین-چاتین) تا میوسن پیشین (آکی تانین) معرفی می گردد. مطالعات ریز رخساره ها منجر به شناسایی 10 ریز رخساره و 4 زیر ریز رخساره رسوبی متعلق به دریای باز و لاگون (نیمه محصور و محصور) گردیده است که شامل بخش های خارجی، میانی و داخلی یک رمپ هم شیب (رمپ هموکلینال) می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
303 - زیست چینه نگاری سازند داریان در تاقدیس لار (جنوب غرب گچساران) و رسوبات کرتاسه زیرین برش کلاه قاضی (جنوب شرق اصفهان)
مهدیه شیرزاده حسین وزیری مقدم علی بهرامیبه منظور شناسایی روزن داران و تعیین سن سازند داریان و رسوبات کرتاسه زیرین ایران مرکزی، برشی از سازند داریان در تاقدیس لار (شمال شرق گچساران) با ضخامت 111 متر و سنگ شناسی آهک ضخیم، متوسط و نازک لایه، آهک مارنی و مارن و نیز برشی در کوه کلاه قاضی (جنوب غرب اصفهان) با 260 م أکثربه منظور شناسایی روزن داران و تعیین سن سازند داریان و رسوبات کرتاسه زیرین ایران مرکزی، برشی از سازند داریان در تاقدیس لار (شمال شرق گچساران) با ضخامت 111 متر و سنگ شناسی آهک ضخیم، متوسط و نازک لایه، آهک مارنی و مارن و نیز برشی در کوه کلاه قاضی (جنوب غرب اصفهان) با 260 متر ضخامت و سنگ شناسی آهک ضخیم تا متوسط لایه و شیل مورد مطالعه قرار گرفت. مطالعات زیست چینه نگاری سازند داریان در برش تاقدیس لار منجر به شناسایی 28 جنس فرامینیفر بنتیک و 4 جنس فرامینیفر پلانکتون در قالب 4 زون زیستی شامل Hedbergellids - Orbitolinids assemblage zone, Mesorbitolina texana zone, Mesorbitolina gr. subconcava zone, Favusella washitensis rang zone شده است. مطالعات زیست چینه نگاری رسوبات کرتاسه زیرین در منطقه کلاه قاضی منجر به شناسایی 21 جنس فرامینیفر بنتیک و 1 جنس فرامینیفر پلانکتون در قالب 2 زون زیستی شامل Mesorbitolina texana zone, Mesorbitolina gr. subconcava zone شده است. به منظور تطابق زیست چینه نگاری برش های مورد مطالعه، برش هایی از سازند داریان در کوه فهلیان، کوه مانگشت و میمند مورد بررسی قرار گرفتند. بر این اساس رسوبگذاری در دو برش مورد مطالعه دیرتر از سایر نواحی و از آپتین پسین آغاز شده است و پایان رسوبگذاری در برش کوه کلاه قاضی زودتر از سایر برش ها و به سن آپسین پسین بوده درحالیکه اتمام رسوبگذاری سازند داریان در سایر برش ها به سن آلبین پیشین بوده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
304 - مورفوگروپهاي فرامينيفري سازند قم در شرق سيرجان و جنوب غربي کاشان: کاربرد آنها در تفاسير ديرينه محيطي و پالئواکولوژيکي
ابراهیم محمدیسازند قم مهمترين سنگ مخزن و سنگ منشاء هيدروکربور در ايران مرکزي است. فرامينيفرها در حال حاضر پايه و اساس توانايي ما براي تعيين سن، تطابق و بررسي حوضههاي رسوبي هستند که امروزه به عنوان کليدي براي رفاه اقتصادي جهان در نظر گرفته مي شوند. آناليز مورفوگروپها، به دليل مستق أکثرسازند قم مهمترين سنگ مخزن و سنگ منشاء هيدروکربور در ايران مرکزي است. فرامينيفرها در حال حاضر پايه و اساس توانايي ما براي تعيين سن، تطابق و بررسي حوضههاي رسوبي هستند که امروزه به عنوان کليدي براي رفاه اقتصادي جهان در نظر گرفته مي شوند. آناليز مورفوگروپها، به دليل مستقل بودن از تاکسونومي گونهها و همچنين امکان مقايسه تجمعاتي با سنين مختلف ابزار مناسبي براي تفاسير اکولوژيکي و پالئواکولوژيکي محسوب ميگردد. مطالعه فرامينيفرهاي سازند قم در برش بوجان (شرق سيرجان، با سن روپلين- شاتين و 156 متر ضخامت) و برش ورکان (جنوب غربي کاشان؛ با سن روپلين و 190 متر ضخامت)، منجر به تشخيص هفت مورفوگروپ شد. شناسايي مورفوگروپها بر اساس مورفولوژي و معماري پوسته (شامل شکل کلي، الگوي پيچش و آرايش و تعداد حجرات)، و زيستگاه استنباطي که يا در سطح رسوبات زندگي ميکند يا در داخل رسوبات (اپيفونال/سطح زي يا اينفونال/درونزي) و استراتژي تغذيه (معلق/رسوب خوار، گياهخوار و غيره) استوار بوده است. در هر دو برش بهطورکلي فرمهاي اپيفونال غالب بودهاند. آناليز مورفوگروپها بيانگر وجود نوساناتي در درصد مورفوگروپ-هاي غالب است، که خود بيانگر نوساناتي در شرايط اکولوژيکي محيط ميباشد. در برش بوجان در نهشتههاي روپلين مورفوگورپ هاي با ديواره پورسلانوز و در شاتين مورفوگورپهاي با ديواره هيالين فراواني بيشتري دارند که بيانگر نهشته شدن بخشهاي پاييني در محيطهاي لاگوني و نهشته شدن بخشهاي بالايي برش (عمدتاً) در رمپ مياني است. اين تغيير چشمگير در طول زمان بيانگر افزايش تدريجي عمق حوضه، کاهش شوري، کاهش روشنايي و کاهش مواد مغذي است. غالب بودن مورفوگورپهاي با ديواره هيالين در سرتاسر برش ورکان بيانگر رسوبگذاري اين برش (عمدتاً) در محيطهاي رمپ مياني با ميزان شوري نرمال دريايي و تحت شرايط نوري مزوفوتيک تا اليگوفوتيک ميباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
305 - تحلیل شبکه¬های اجتماعی؛ رویکردی نو در توسعۀ گردشگری روستایی
مهدی حسامیکی از راهبردهای توسعۀ روستایی، توسعۀ گردشگری است. از ویژگیهای گردشگری، ماهیت پراکندۀ آن است. به همین دلیل در چند سال اخیر موضوع همکارهای شبکهای در گردشگری مورد توجه بسیار قرار گرفته است. در اقتصاد بسیاری از کشورها، شبکه ها نسبت به سایر حوزه ها در گردشگری اهمیت بیشتری أکثریکی از راهبردهای توسعۀ روستایی، توسعۀ گردشگری است. از ویژگیهای گردشگری، ماهیت پراکندۀ آن است. به همین دلیل در چند سال اخیر موضوع همکارهای شبکهای در گردشگری مورد توجه بسیار قرار گرفته است. در اقتصاد بسیاری از کشورها، شبکه ها نسبت به سایر حوزه ها در گردشگری اهمیت بیشتری دارند. از این روی پرداختن به تحلیل شبکه های اجتماعی و کاربردهای آن در توسعۀ گردشگری بسیار ضروری است. تحلیل شبکه های اجتماعی، روششناسی علمی و تکنیکی آماری در توصیف، تحلیل و بررسی روابط تجربی بین موضوعات مورد پژوهش و ساختار این روابط است. این موضوعات میتوانند افراد، اشیاء، گروهها، مفاهیم، مشاغل، سؤالات، عوامل، ابعاد، خوشهها و طبقات مختلف باشند. این تحلیل دارای این قابلیت است که واقعیت بیرونی را که به صورت شبکه است، به طور منظم و فشرده تشریح کند و امکان چکیدهسازی، ذخیره، تکثیر، ترکیب و یکپارچهسازی، بازیابی و نمایش اطلاعات را فراهم آورد. در این پژوهش با مرور ادبیات موجود، به بررسی ابعاد مختلف نظری و روششناسی شبکه، سابقۀ کاربرد تحلیل شبکه های اجتماعی در موضوعات مختلف، همچنین ظهور،کاربرد و مزایای آن بهویژه در گردشگری روستایی پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد با توجه به ماهیت پراکندۀ مقصدها و کسبوکارهای گردشگری، رویکرد شبکهای میتواند روشی برای بقا و توسعۀ فعالیتهای گردشگری محسوب شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
306 - اثرات گسترش طبیعتگردی بر شبکه روابط اجتماعی میان ساکنان روستا (مورد مطالعه: روستای طبل/جزیره قشم)
حنانه محمدی کنگرانیبا توجّه به اهمیّت آثار اجتماعی در فرآیند برنامه ریزی توسعۀ گردشگری و از این روی که از جمله آثار اجتماعی گردشگری، تأثیر آن بر روابط اجتماعی افراد است، در این پژوهش تأثیر طبیعتگردی بر روابط اجتماعی و الگوهای ارتباطی افراد در روستای طبل مورد مطالعه و بررسی قرارگرفت و افر أکثربا توجّه به اهمیّت آثار اجتماعی در فرآیند برنامه ریزی توسعۀ گردشگری و از این روی که از جمله آثار اجتماعی گردشگری، تأثیر آن بر روابط اجتماعی افراد است، در این پژوهش تأثیر طبیعتگردی بر روابط اجتماعی و الگوهای ارتباطی افراد در روستای طبل مورد مطالعه و بررسی قرارگرفت و افراد شاغل در بخش طبیعت گردی به دلیل اینکه در ارتباط مستقیم با طبیعت گردان هستند، به عنوان جامعۀ مورد بررسی انتخاب شدند. برای نشان دادن میزان و نوع این تأثیر، داده های جمع آوری شده از پرسشنامه با استفاده از روش تحلیل شبکه ای و نرمافزارهای UCINET، Visone و Netdraw و شاخص های مرکزیت درجه، مرکزیت بینابینی، مرکزیت بردار ویژه و نقاط برشی، مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج بررسی شبکههای ارتباطات میان افراد نشان داد که مبنای اصلی ارتباطات میان افراد را روابط قوم و خویشی و وجود طوایف مختلف در این روستا تشکیل میدهد و پس از آن دوستان و معتمدان محلی در ردههای پایین تر قرار می گیرند. از نکات منفی در مورد شبکه ارتباطات روستای طبل این است که هیچ یک از کارکنان بخش طبیعتگردی به جز یک فرد، همکاران خود را به عنوان فرد مورد مشورت انتخاب نکردهاند. در نهایت پیشنهاد شد تا با شناسایی افرادی که به عنوان نقاط برشی مشخص شدهاند ویا دارای بیشترین مقادیر مرکزیتها هستند، برای گسترش ارتباطات و تبدیل شبکه موجود به یک شبکۀ منسجم و یکپارچه استفاده نمایند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
307 - تأثیر ویژگی¬های خدمات بر کارکنان و مشتریان (مورد مطالعه: هتلهای پارسیان اصفهان)
آزاده شفیعیاین مطالعه، به بررسی تأثیر ویژگیهای خدمات بر کارکنان و مشتریان میپردازد. از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ آماری، کارکنان هتلهای پارسیان شهر اصفهان هستند. 132 پرسشنامه در بین کارکنان توزیع شده است و برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای أکثراین مطالعه، به بررسی تأثیر ویژگیهای خدمات بر کارکنان و مشتریان میپردازد. از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ آماری، کارکنان هتلهای پارسیان شهر اصفهان هستند. 132 پرسشنامه در بین کارکنان توزیع شده است و برای تعیین پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ و برای تجزیه و تحلیل دادهها از مدلسازی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شده است. بین ویژگیهای تعاملی خدمات با رضایت کارکنان و مشتریان رابطۀ معناداری وجود دارد؛ رضایت شغلی کارکنان بر رضایت مشتریان تأثیر مستقیم داشته است؛ همچنین بین ویژگی های فیزیکی خدمات و رضایت کارکنان رابطۀ مستقیم مشاهده شد. رضایت مشتریان بر وفاداری آنان تأثیر مستقیم دارد و بین رضایت شغلی کارکنان و تعهد سازمانی آنها نیز رابطۀ مستقیم مشاهده شده است. این تحقیق متمرکز بر تعداد محدودی متغیر است و سایر متغیرهای اثرگذار بر ویژگیهای خدمات بر کارکنان و مشتریان را مدنظر قرار نداده است؛ علاوه بر این، تحقیق حاضر در یک جامعۀ آماری منتخب اجرا شده که قدرت تعمیم یافتههای آن را محدود میسازد. پژوهش حاضر به دلیل ارائه اطلاعات مفید میتواند در حوزۀ بازاریابی هتلداری برای محققان، دانشجویان و بهویژه مدیران این بخش خدماتی، ارزشمند باشد. اگرچه تحقیقات زیادی بر اساس متغیرهای این تحقیق انجام شده، امّا کمتر تحقیقی چنین مدل جامع و کاملی را در صنعت هتلداری ارزیابی کرده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
308 - تأثیر مقیاس¬های جغرافیایی محلی، ملی و جهانی در توسعه گردشگری استان کردستان
مختار بهرامیگردشگری، فعالیتی پیچیده و چند بعدی است و برنامه ریزی برای توسعه آن نیازمند سازگاری و همسویی اقدامات در سطوح مختلف تصمیم گیری است. توسعۀ گردشگری، زمانی امکان پذیر است که اقدامات عملی در مقیاس محلی با سیاست گذاری کلان در مقیاس ملی و روندهای در حال گذار در مقیاس جهانی در أکثرگردشگری، فعالیتی پیچیده و چند بعدی است و برنامه ریزی برای توسعه آن نیازمند سازگاری و همسویی اقدامات در سطوح مختلف تصمیم گیری است. توسعۀ گردشگری، زمانی امکان پذیر است که اقدامات عملی در مقیاس محلی با سیاست گذاری کلان در مقیاس ملی و روندهای در حال گذار در مقیاس جهانی در یک جهت قرار گیرند. این پژوهش بر آن است تا اثرات مقیاس های محلی، ملی و جهانی را بر توسعه گردشگری در استان کردستان در غرب ایران بررسی نماید و سپس با تعیین مهمترین مقیاس اثرگذار بر توسعه گردشگری در محدوده مورد مطالعه، مهمترین عواملی را که در مقیاس های سه گانه فوق منجر به وضعیت عدم توسعه گردشگری در این مکان شده است، شناسایی کند. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش تحقیق در آن توصیفی - تحلیلی است و شیوۀ گردآوری داده ها نیز اسنادی و پیمایشی است. فرض اصلی تحقیق این است که مقیاس ملی با توجه به ماهیت بینابینی خود، بیشترین اثرگذاری را بر عدم توسعه گردشگری دارد و عوامل سیاسی که لزوماً درون حوزه گردشگری قرار نمی گیرد، مهمترین دلایل عدم توسعه گردشگری در استان کردستان به حساب می آید. یافته های کتابخانه ای و میدانی تحقیق هر دو فرضیه تحقیق را مورد تأیید قرار می دهد. بدین معنی که مقیاس های ملی، جهانی و محلی به ترتیب بیشترین اثرات را بر بهوجود آمدن وضعیت موجود داشته و «ضعف زیرساخت های حملونقل» و «وجود رویکرد امنیتی و سیاسی نسبت به جامعه محلی» در مقیاس محلی، «دیدگاه سیاسی و دینی ایدئولوژیک نسبت به سیاستگذاری گردشگری» در مقیاس ملی و «روابط تیره سیاسی میان ایران و کشورهای غربی» در مقیاس جهانی، مهمترین عوامل عدم توسعه گردشگری در استان کردستان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
309 - اولویت¬بندی جاذبه¬های گردشگری شهرستان یزد از دیدگاه گردشگران آسیایی و اروپایی
مجتبی محمودزادهبا وجود اینکه یزد دارای انواع مختلفی از جاذبههای فرهنگی و طبیعی است، ولی اهمیت هر یک از این جاذبه ها در نظر گردشگران خارجی بهدرستی مشخص نیست. هدف از این مطالعه، شناسایی و طبقه بندی جاذبه های گردشگری شهرستان یزد و اولویت بندی آنها از دیدگاه خبرگان و گردشگران آسیایی و أکثربا وجود اینکه یزد دارای انواع مختلفی از جاذبههای فرهنگی و طبیعی است، ولی اهمیت هر یک از این جاذبه ها در نظر گردشگران خارجی بهدرستی مشخص نیست. هدف از این مطالعه، شناسایی و طبقه بندی جاذبه های گردشگری شهرستان یزد و اولویت بندی آنها از دیدگاه خبرگان و گردشگران آسیایی و اروپایی است. برای تحقق اهداف ابتدا با استفاده از روش کتابخانه ای جاذبههای گردشگری شهر یزد به دو گروه اصلی و زیر مجموعهها تقسیم شدند؛ سپس برای اولویت بندی جاذبه های گردشگری اصلی از دیدگاه خبرگان، از تکنیک ای اچ پی فازی استفاده شد. همچنین برای اولویت بندی زیر مجموعه های هر یک از جاذبه های اصلی از دیدگاه گردشگران آسیایی و اروپایی، طی تحقیقی پیمایشی از پرسشنامه استفاده شد. گردشگران مورد بررسی شامل 103 گردشگر اروپایی و 111 گردشگرآسیایی هستند که در سال 1393 به یزد سفر نموده بودند. برای اولویتبندی دیدگاه گردشگران اروپایی و آسیایی ازتکنیک ویکور فازی استفاده شد. یافتهها نشان داد که خبرگان گردشگری شهرستان یزد جاذبه های اصلی گردشگری را به ترتیب اولویت به 5 گروه اصلی (1. جاذبه های فرهنگی/ انسانساخت ایجاد شده با هدفی غیر از جذب گردشگر 2. جاذبه های فرهنگی ناملموس 3. جاذبه های فرهنگی/ انسانساخت ایجاد شده با هدف اولیه جذب گردشگر 4. جاذبه های طبیعی 5. رویدادها) با 15 زیرمجموعه تقسیم نمودند. بر این اساس اولویت بندی جاذبه ها از دیدگاه گردشگران آسیایی و اروپایی بررسی شد و تفاوت چندانی مشاهده نشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
310 - چارچوب تدوین سیاست¬های گردشگری جمهوری اسلامی ایران
حمید ضرغام بروجنی مرتضی بذرافشاناین مقاله میکوشد با توجه به سیاست های گردشگری برنامۀ پنج ساله پنجم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و سیاست های گردشگری مذکور در سند چشم انداز 1404، چارچوبی برای تدوین سیاست های گردشگری جمهوری اسلامی ایران معرفی کند. برای این کار از خبرگان گردشگری (مشتمل بر جامعه د أکثراین مقاله میکوشد با توجه به سیاست های گردشگری برنامۀ پنج ساله پنجم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور و سیاست های گردشگری مذکور در سند چشم انداز 1404، چارچوبی برای تدوین سیاست های گردشگری جمهوری اسلامی ایران معرفی کند. برای این کار از خبرگان گردشگری (مشتمل بر جامعه دانشگاهی مرتبط با موضوع، کارشناسان ارشد سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری) در قالب پرسشنامهای متشکل از 15 سوال با طیف 5 گزینه ای لیکرت دربارۀ سیاست های بخش، نظرخواهی شد. پاسخ های این خبرگان، پس از انجام آزمون لازم برای تعیین تناسب آنها برای تحلیل عاملی اکتشافی و تأییدی (با استفاده از نرم افزارهای اس.پی.اس.اس و لیزرل) تحلیل گردید. به اتکای نتایج، چهارچوبی متشکل از سیاست های اقتصادی – حمایتی، سیاسی – امنیتی، توسعه – بازاریابی و فرهنگی ارائه شد که می تواند برای سیاست-گذاری های آتی (بهویژه برنامۀ پنج ساله ششم توسعۀ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) و رسیدن به اهداف سند چشم انداز 1404 مورد استفاده قرار گیرد. یافته ها همچنین نشان میدهد که از نظر خبرگان در فرآیند تدوین سیاست های گردشگری، سیاست های توسعه – بازاریابی دارای بالاترین اولویت هستند. در این تحقیق اولویت اهمیت شاخص های هر یک از سیاست های پیشنهادی گردشگری نیز مشخص گردیده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
311 - تأثیر خودپنداره گردشگران بر رضایت از سفر و تمایل به توصیه مقصد گردشگری (مورد مطالعه: سد چالیدره مشهد)
زهرا نیکخواهخودپنداره فردی به توضیح و پیشبینی واقعیتهای مختلف رفتارهای مصرف کننده کمک میکند. پژوهش حاضر درصدد بوده است تا تأثیر خودپنداره گردشگران مراجعه کننده به سد چالیدره مشهد را بر تمایل آن ها به توصیۀ مقصد گردشگری به دیگران با وساطت متغیرهای رضایت از سفر و تجربۀ سفر مورد آز أکثرخودپنداره فردی به توضیح و پیشبینی واقعیتهای مختلف رفتارهای مصرف کننده کمک میکند. پژوهش حاضر درصدد بوده است تا تأثیر خودپنداره گردشگران مراجعه کننده به سد چالیدره مشهد را بر تمایل آن ها به توصیۀ مقصد گردشگری به دیگران با وساطت متغیرهای رضایت از سفر و تجربۀ سفر مورد آزمون قرار دهد. جامعۀ آماری پژوهش حاضر، تمامی گردشگران مراجعه کننده به سد چالیدره مشهد و نمونۀ آماری، 308 نفر از گردشگرانی هستند که به شیوۀ نمونه گیری تصادفی در دسترس انتخاب شدند. داده های مورد نیاز با بهره گیری از پرسش نامه جمع آوری گردیده و مدل مفهومی و فرضیه های تحقیق با بهره گیری از مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار lisrel مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که تجربۀ ادارک شده از سفر تسهیل گر رابطه میان خودپندارۀ ایده آل و رضایت از سفر گردشگران بوده و همین طور رضایت از سفر تسهیل گر رابطه میان تجربۀ ادراک شده از سفر و تمایل به توصیۀ مقصد گردشگری است. در نهایت نتایج این پژوهش می تواند موجب بهبود ادراک مدیران از رفتارهای گردشگران و زمینه ای برای سیاست گذاری در حوزۀ بازاریابی گردشگری باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
312 - شبکه روابط اجتماعی ميان بوم گردان و جامعۀ میزبان در جزیرۀ هرمز
الهام نصرآبادی حنانه محمدی کنگرانی مهدی میرزاده کوهشاهیبوم گردی سبب ایجاد فرصت های ویژه برای گردشگران، بهمنظور شناسایی شگفتی های طبیعت و کسب اطلاعات جدید، شده و شرایط معیشتی جامعۀ میزبان را بهبود می بخشد. جزیرۀ هرمز با دارا بودن قابلیت های فراوان بوم گردی، توانسته است بوم گردان زیادی را در سالهای اخیرجذب نماید. این پژ أکثربوم گردی سبب ایجاد فرصت های ویژه برای گردشگران، بهمنظور شناسایی شگفتی های طبیعت و کسب اطلاعات جدید، شده و شرایط معیشتی جامعۀ میزبان را بهبود می بخشد. جزیرۀ هرمز با دارا بودن قابلیت های فراوان بوم گردی، توانسته است بوم گردان زیادی را در سالهای اخیرجذب نماید. این پژوهش نیز با هدف شناسایی و تحلیل شبکه های ارتباطی میان بوم گردان و مردم محلی جزیرۀ هرمز و تأثیرات اجتماعی آنها انجام شدهاست. برایناساس، دادههای جمعآوری شده با استفاده از مصاحبه و پرسش نامه ، وارد نرم افزار اکسل شده و با استفاده از روش تحلیل شبکه ای و نرمافزار ویسون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میان بومگردان و مردم محلی جزیره، روابط دوستانه و همکاری ایجاد شده و این ارتباطات منجر به استمرار بومگردی در این جزیره شده است. همچنین این شبکهها میتوانند منجر به توسعه بوم گردی پایدار در جزیره هرمز شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
313 - مفهوم پردازی بازاریابی کارآفرینانه در صنعت هتل داری ایران با رویکرد کیفی
مرتضی خزائی پول ابوالفضل تاج زاده نمین حمید ضرغام بروجنی مهدی کروبیهدف تحقیق حاضر شناسایی ابعاد و شاخص های مفهوم بازاریابی کارآفرینانه در صنعت هتل داری به شیوه ای نوآورانه با ایجاد پیوستگی بین سه حوزه بازاریابی، کارآفرینی و هتل داری است. روش تحقیق از نوع کیفی اکتشافی است و برای جمع آوری داده ها، مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته با أکثرهدف تحقیق حاضر شناسایی ابعاد و شاخص های مفهوم بازاریابی کارآفرینانه در صنعت هتل داری به شیوه ای نوآورانه با ایجاد پیوستگی بین سه حوزه بازاریابی، کارآفرینی و هتل داری است. روش تحقیق از نوع کیفی اکتشافی است و برای جمع آوری داده ها، مصاحبه های عمیق نیمه ساختار یافته با 20 نفر از مدیران ارشد هتل های شهر تهران صورت گرفت؛تا از این طریق ابعاد و شاخص های بازاریابی کارآفرینانه در صنعت هتل داری استخراج و ماهیت مفهوم آن کشف گردد. نتایج حاصل از مصاحبه ها نشان داد که ابعاد تشکیل دهندة بازاریابی کارآفرینانه هتل داری شامل 11 بعد «مدیریت ریسک»، «نوآوری گرایی»، «پیش نگری»، «مشتری گرایی»، «رقیب گرایی»، «فرصت گرایی»، «پیشگامی»، «شبکه سازی»، «به روز بودن»، «تأمین و مشارکت» و «خلق ارزش» و 62 جزء یا شاخص می باشد. بررسی و مقایسه نقادانة این ابعاد، با ابعاد مطرح در کسب وکارهای تولیدی، خرده فروشی، صنایع غذایی، فناوری اطلاعات و غیره، نشان از این واقعیت دارد که ابعاد و شاخص های تشکیل دهندة مفهوم بازاریابی کارآفرینانه در صنعت هتل-داری، متفاوت از کسب و کارهای غیر گردشگری و هتل داری است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
314 - عوامل مؤثر بر اعتماد اجتماعی زائرین به مردم مشهد با تأکید بر تصورات قالبی
فاطمه اسحاقی محمد مظلوم خراسانی علی اکبر مجدی«توصیف و تحلیل تصورات قالبی» و «اعتماد اجتماعی زائرین نسبت به مردم مشهد» دو مؤلفه مهم و اثرگذار در روابط و تعاملات اجتماعی میزبان - میهمان به شمار می رود. داده ها با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش نامه از نمونه ای مشتمل بر 310 نفر از زائرین جمع-آوری شده است. یافته ه أکثر«توصیف و تحلیل تصورات قالبی» و «اعتماد اجتماعی زائرین نسبت به مردم مشهد» دو مؤلفه مهم و اثرگذار در روابط و تعاملات اجتماعی میزبان - میهمان به شمار می رود. داده ها با استفاده از روش پیمایش و ابزار پرسش نامه از نمونه ای مشتمل بر 310 نفر از زائرین جمع-آوری شده است. یافته ها نشان داد زائرین، مشهدی ها را افرادی خونگرم و خوش برخورد، صمیمی، متواضع، مهمان نواز، صبور (تصورات قالبی مثبت) و تا حدی باایمان و قانون مدار (در حد متوسط و خنثی) و هم چنین افرادی منفعت طلب و سودجو، خسیس و بی انصاف (تصورات قالبی منفی) می دانند. هم چنین اعتماد اجتماعی زائرین نسبت به مردم مشهد در حد متوسط است. برای آزمون فرضیات از تحلیل واریانس یک طرفه و رگرسیون چندگانه استفاده شده و نتایج حاصل نشان می دهد که تصورات قالبی زائرین با اعتماد اجتماعی آنها نسبت به مردم مشهد رابطه ای مثبت و معنادار داشته و از بین متغیرهای مورد بررسی بیش ترین تأثیر را بر اعتماد اجتماعی دارد. سایر عوامل تأثیرگذار شامل: قوم مداری، رضایت، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، جنسیت، وضعیت تأهل و قومیت می باشد. ضمناً متغیرهای جنسیت، محل سکونت، قومیت، رضایت و قوم مداری بر تصورات قالبی زائرین تأثیرگذارند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
315 - رفتار مصرف¬کننده در خدمات گردشگری الکترونیک
سکینه جعفری محمد نجارزاده رضوان گلستانه نرجس دیرگندمگردشگران امروزی بیش از هر زمان دیگری برای جست وجوی اطلاعات سفر، به اینترنت وابسته-اند. آن ها تجارب سفر خود را پیدرپی در فضای مجازی به اشتراک می گذارند. بر این اساس پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثر متغیرهای ایجاد انگیزة سفر، جست وجوی اطلاعات و کیفیت خدمات گردشگری الکترونیک أکثرگردشگران امروزی بیش از هر زمان دیگری برای جست وجوی اطلاعات سفر، به اینترنت وابسته-اند. آن ها تجارب سفر خود را پیدرپی در فضای مجازی به اشتراک می گذارند. بر این اساس پژوهش حاضر، با هدف بررسی اثر متغیرهای ایجاد انگیزة سفر، جست وجوی اطلاعات و کیفیت خدمات گردشگری الکترونیک بر رفتار مصرف کنندگان جوان، در سنین 20 تا 40 ساله شهر تهران انجام شد. شرکتکنندگان 182 نفر از جوانان شهر تهران (46 نفر مصرف کننده مرد، 105 نفر مصرف کننده زن) بودند که با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخاب شدند. دادهها از طریق مدل تحلیل مسیر و با استفاده از نرمافزار ليزرل تحلیل شد. یافتهها نشان داد که ایجاد انگیزه سفر به صورت غیرمستقیم و با میانجیگری کیفیت خدمات بر رفتار مصرف کنندة خدمات گردشگری الکترونیک، اثر معناداری دارد. این پژوهش مشخص کرد که ایجاد انگیزه سفر و جست وجوی اطلاعات به طور غیرمستقیم و با واسطة کیفیت خدمات، میتواند رفتار مصرف کنندة خدمات گردشگری الکترونیک را تحت تأثیر قرار دهد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
316 - نقش میانجی انگیزه سفر و رفتار مسئولانه در رابطه نگرش زیستمحیطی با توسعه پایدار بوم¬گردی مورد مطالعه: شهرستانهای مهدی¬شهر و سمنان
سمانه پارسا سید حسن کابلی سکینه جعفریهدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش زیستمحیطی و توسعه پایدار بوم گردی با نقش میانجی انگیزه سفر و رفتار مسئولانه بومگردهای شهرستان های مهدی شهر و سمنان بوده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردي و با توجه به نحوه گردآوري داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی محسوب می شود. جامعه أکثرهدف این پژوهش، بررسی رابطه نگرش زیستمحیطی و توسعه پایدار بوم گردی با نقش میانجی انگیزه سفر و رفتار مسئولانه بومگردهای شهرستان های مهدی شهر و سمنان بوده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردي و با توجه به نحوه گردآوري داده ها از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی محسوب می شود. جامعه آماری شامل کلیه بومگردهای شهرستان های مهدی شهر و سمنان می باشد. شرکتکنندگان 250 نفر از بومگردهای مناطق گردشگری شهرستان های مهدی شهر و سمنان (122 نفر مرد، 128 نفر زن) بودند که با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس، انتخاب شدند. همه آنها مقیاسهای نگرش زیستمحیطی، انگیزه سفر، رفتار مسئولانه زیست محیطی و توسعه پایدار اکوتوریسم را تکمیل کردند. دادهها با مدل تحلیل مسیر با استفاده از نرمافزار لیزرل تحلیل شد. یافتهها نشان داد که نگرش زیستمحیطی بر توسعه پایدار بوم گردی اثر مستقیم ندارد. نگرش زیستمحیطی دارای اثر مثبت و معناداری بر انگیزه سفر و رفتار مسئولانه زیست محیطی است. نگرش زیستمحیطی با میانجی انگیزه سفر اثر غیرمستقیم، مثبت و معناداری بر توسعه بوم گردی ایفا می کند. همچنین نگرش زیستمحیطی با میانجی گری رفتار مسئولانه زیست محیطی اثر غیرمستقیم، مثبت و معناداری بر توسعه پایدار بوم گردی دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
317 - تأثیر همخوانی تصویر خود واقعی و ایده آل بر تجربه، رضایت و ارتباط دهانبهدهان گردشگران کیش
محسن اکبری سید حسن آل طه محمد حاتمی نژاداز آنجا که خدمات حوزه گردشگری را نمیتوان قبل از بازدید مورد ارزیابی قرار داد، توجه به ارتباطات شفاهی در جذب و حفظ گردشگران نقش بسزایی دارد. با توجه به حساسیت این صنعت و اهمیت گردشگری و ویژگی های رفتاری گردشگران، مسئولان حوزه گردشگری بهتر است بیشتر به بررسی نحوه رفتار گ أکثراز آنجا که خدمات حوزه گردشگری را نمیتوان قبل از بازدید مورد ارزیابی قرار داد، توجه به ارتباطات شفاهی در جذب و حفظ گردشگران نقش بسزایی دارد. با توجه به حساسیت این صنعت و اهمیت گردشگری و ویژگی های رفتاری گردشگران، مسئولان حوزه گردشگری بهتر است بیشتر به بررسی نحوه رفتار گردشگران بپردازند و با افزایش همخوانی تصویر خود واقعی و ایده آل فرد به ایجاد تجربه و تصویر مثبت نسبت به مناطق گردشگری مبادرت ورزند. به دلیل اهمیت این موضوع پژوهش حاضر ابتدا تأثیر همخوانی تصویر خود واقعی با خود ایده آل را بر تجربه و رضایت گردشگران منطقه تفریخی-تجاری کیش بررسی میکند و سپس به تأثیر تجربه و رضایت گردشگران بر ارتباط دهان به دهان میپردازد. پژوهش حاضر از نظر هدف پژوهش توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش را گردشگران منطقه تفریحی-تجاری کیش که در تابستان و پاییز سال 1397 از این منطقه بازدید کردند در بر میگیرد. پس از حذف 24 داده پرت، نمونه ای مشتمل بر 388 گردشگر مورد بررسی قرار گرفت. دادهها به کمک پرسشنامهای گردآوری شدند که روایی و پایایی آن به تأیید رسید. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از مدلسازی معادلات ساختاری و تکنیک حداقل مربعات استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد در صورتی که میان تصویر واقعی و ایده آل فرد از خود؛ با تصویر واقعی و ایده آل از مقصدگردشگری، تناسب و همخوانی وجود داشته باشد، فرد از تجربه سفر به مقصد گردشگری رضایت خواهد داشت و این امر موجب ارتباط دهان به دهان بین گردشگران خواهد شد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
318 - رابطه فرهنگ همکاری با عملکرد خلاقانه کارکنان سازمان های گردشگری و هتلداری
مجید سارانی علیاکبر امین بیدختی سکینه جعفریامروزه کلید موفقیت سازمان های گردشگری و هتلداری در عرصه رقابتی، ارائه محصولات و خدمات خلاقانه با توجه به نیازهای مختلف مشتریان میباشد. ازآنجاکه خلاقیت کارکنان موجب مزایای رقابتی برای سازمان ها می گردد، سازمان ها باید بکوشند خلاقیت کارکنان خود را برای به دست آوردن مزیت أکثرامروزه کلید موفقیت سازمان های گردشگری و هتلداری در عرصه رقابتی، ارائه محصولات و خدمات خلاقانه با توجه به نیازهای مختلف مشتریان میباشد. ازآنجاکه خلاقیت کارکنان موجب مزایای رقابتی برای سازمان ها می گردد، سازمان ها باید بکوشند خلاقیت کارکنان خود را برای به دست آوردن مزیت رقابتی افزایش دهند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه فرهنگ همکاری با عملکرد خلاقانه سازمان های گردشگری و هتلداری، در هتل های دو، سه و چهار ستارة شهر یزد بوده است. پژوهش حاضر با توجه به هدف، کاربردی و از نوع پژوهش های توصیفی همبستگی محسوب میشود. جامعه آماري پژوهش شامل تمام سرپرستان و کارکنان هتل های دو، سه و چهار ستاره شهر یزد می باشد. شرکتکنندگان پژوهش 172 نفر از سرپرستان و کارکنان بودند که با استفاده از روش نمونهگيري تصادفی- طبقه ای انتخاب شدند. پرسشنامه های فرهنگ همکاری، محیط کار و عملکرد خلاقانه مورد استفاده قرار گرفت. دادهها با مدل تحلیل مسیر با استفاده از نرم افزار لیزرل تحلیل شدند. یافتهها نشان داد که فرهنگ همکاری بر عملکرد خلاقانه کارکنان اثر مستقیم و معناداری دارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری عدالت رویه اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان ندارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری تسهیم دانش اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد؛ فرهنگ همکاری با میانجی گری انگیزه اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد. همچنین، فرهنگ همکاری با میانجی گری ارتقاء اثر غیر مستقیم و معناداری بر عملکرد خلاقانه کارکنان دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
319 - اثر فعالیتهای شبکه¬های اجتماعی بر طنین برند (شناختی و احساسی) و وفاداری گردشگران اروپایی شهر تهران
یزدان شیرمحمدی زینب هاشمی باغینقش فعالیت های شبکه های اجتماعی از این لحاظ در توسعه گردشگری اساسی است که از مرحله اشاعه و تبلیغ جهت معرفی جاذبه ها جذب گردشگر، تا کسب اطلاعات و آگاهی در خصوص جاذبه ها، امکان تاریخی، آداب و رسوم و میراث و پتانسیل های تاریخی و فرهنگی کشورها و مناطق می تواند در کنار سایر أکثرنقش فعالیت های شبکه های اجتماعی از این لحاظ در توسعه گردشگری اساسی است که از مرحله اشاعه و تبلیغ جهت معرفی جاذبه ها جذب گردشگر، تا کسب اطلاعات و آگاهی در خصوص جاذبه ها، امکان تاریخی، آداب و رسوم و میراث و پتانسیل های تاریخی و فرهنگی کشورها و مناطق می تواند در کنار سایر عوامل مدیریتی و خدماتی نقش آفرینی داشته باشند. در این پژوهش به بررسی اثر تبلیغات در رسانه های اجتماعی، مشارکت مخاطب و تبلیغات دهان به دهان بر طنین برند گردشگران اروپایی به واسطه تصویرشناختی و تصویر احساسی و وفاداری نگرشی و کنشی در شبکه اجتماعی پرداخته شده است. پژوهش حاضر در زمرهی تحقیقات توصیفی پیمایشی قرار میگیرد. جامعه آماری پژوهش، گردشگران اروپایی شهر تهران میباشد، که در فصل بهار 1398 در شهر تهران اقامت داشتند. در تحلیل استنباطی دادهها از ضریب آلفایکرونباخ و جهت تعیین ثبات درونی ابزار از آزمون کی ام او و کرویت بارتلت برای مناسب بودن حجم نمونه و درست بودن تفکیک عاملها و برای تعیین ارتباط متغییرها از مدل معادلات ساختاری استفاده شد. یافته های حاکی از آن است که تبلیغات رسانهای اجتماعی، مشارکت مخاطب و آگاهی برند بر تصویرشناختی گردشگران اروپایی شهر تهران تأثیرگذار است، مشارکت مخاطب و تبلیغات دهانبهدهان بر تصویر احساسی گردشگران اروپایی شهر تهران اثرگذار می باشد، تصویر احساسی و شناختی بر وفاداری نگرشی و کنشی اثرگذار است و همچنین وفاداری نگرشی و کنشی بر طنین برند تأثیرگذار می باشد که با برنامه ریزی در زمینه خلاقیت و نوآوری در تبلیغات، شناخت مخاطب و انتخاب تبلیغات متناسب در رسانه های اجتماعی تا حد قابل قبولی در جذب گردشگر مؤثر است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
320 - مدل کسب و کار گردشگری الکترونیک
فاطمه یاوری گهر پیام حنفی زاده ترانه حاجی احمدی فرمهینیهدف این تحقیق طراحی مدل کسب و کار گردشگری الکترونیک در بستر شبکه های اجتماعی است. در مرحله اول، با اتکا بر چارچوب مدل کسب و کار استروالدر و پینیور و با استفاده از مطالعه ادبیات تحقیق، عناصر مدل کسب و کار مبتنی بر شبکه های اجتماعی در صنعت گردشگری استخراج شد. در مرحله دوم أکثرهدف این تحقیق طراحی مدل کسب و کار گردشگری الکترونیک در بستر شبکه های اجتماعی است. در مرحله اول، با اتکا بر چارچوب مدل کسب و کار استروالدر و پینیور و با استفاده از مطالعه ادبیات تحقیق، عناصر مدل کسب و کار مبتنی بر شبکه های اجتماعی در صنعت گردشگری استخراج شد. در مرحله دوم، برای ارزیابی و اولویت بندی عناصر شناسایی شده، پرسشنامه ای تدوین و بین 119 نفر کارشناس که با روش نمونه گیری گلوله برفی انتخاب شده بودند توزیع شد. داده های حاصل از این مرحله با استفاده از نرم افزار اسمارت پی ال اس تجزیه و تحلیل شد و عناصر بر اساس میزان اهمیتشان در مدل قرار گرفتند. در مرحله آخر، برای اعتبارسنجی مدل پیشنهادی و با استفاده از روش موردکاوی چندگانه، مدل کسب و کار هفت شرکت گردشگری که از شبکه های اجتماعی به طور موفق استفاده کرده بودند تحلیل شد. یافته ها حاکی از آن است که حضور در شبکه های اجتماعی بر عناصر مربوط به مشتریان بیشتر از عناصر مربوط به تأمین کنندگان اثر می گذارد. به سخن دیگر، عناصر مربوط به ارتباط با مشتریان، ساختار هزینه، ارزش پیشنهادی، و کانال های توزیع بیشتر از عناصر مربوط به جریان های درآمدی، منابع کلیدی، فعالیت های کلیدی و مشارکت های کلید تاثیر می پذیرند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
321 - کارایی صنعت گردشگری ایران و تحلیل آن در اقلیم های مختلف
مریم اسدپور کردی حمید امیرنژاد سیدهادی ناصری اوجاکی سمیه شیرزادی لسکوکلایهگردشگری به عنوان یک صنعت خدماتی نقش مهمی در توسعه ی بسیاری از کشورها ایفا می کند و در سال های اخیر به طور قابل-توجهی گسترش یافته است. این صنعت در کشور ایران که دارای سرزمینی چهار فصل و جاذبه های متنوع و منحصر به فرد تاریخی، مذهبی، فرهنگی، طبیعی و غیره است، از اهمیت زیا أکثرگردشگری به عنوان یک صنعت خدماتی نقش مهمی در توسعه ی بسیاری از کشورها ایفا می کند و در سال های اخیر به طور قابل-توجهی گسترش یافته است. این صنعت در کشور ایران که دارای سرزمینی چهار فصل و جاذبه های متنوع و منحصر به فرد تاریخی، مذهبی، فرهنگی، طبیعی و غیره است، از اهمیت زیادی برخوردار است. بدین منظور در این مطالعه به بررسی کارایی صنعت گردشگری ایران با استفاده از اطلاعات گردشگری 31 استان کشور طی سال های 1390 الی 1396 و با استفاده از تکنیک تحلیل پوششی داده های فازی (FDEA) پرداخته شد. نتایج این تحقیق نشان داد که استان های اردبیل، تهران، کهگیلویه و بویراحمد و گیلان در تمامی سال های مورد بررسی، دارای کارایی واحد بودند و متوسط کارایی استان ها که به عنوان معیاری برای کارایی صنعت گردشگری کشور در نظر گرفته شده، طی دوره هفت ساله ی مطالعه در محدوده کارایی متوسط بوده است. همچنین تحلیل کارایی صنعت گردشگری در اقلیم های مختلف کشور نیز نشان داد که در بین چهار اقلیم معتدل و مرطوب، سرد و کوهستانی، گرم و خشگ و گرم و مرطوب، بالاترین و پایین ترین کارایی به ترتیب مربوط با اقلیم معتدل و مرطوب و اقلیم گرم و خشک می باشد. با توجه به نتایج حاصل پیشنهاد می شود با تسهیل زیرساخت های حمل و نقل و فراهم آوردن اماکن رفاهی در استان های با کارایی پایین، از قابلیت ها و پتانسل های این استان ها در جهت رشد و توسعه صنعت گردشگری کشور استفاده شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
322 - تحلیل عوامل پیادهسازی گردشگری الکترونیک (مورد مطالعه: استان همدان)
عباس صادقی پوریانی ابوالفضل تاج زاده نمین علیرضا اسلامبولچی منصور اسماعیل پور علی اصغری صارمدر دنیای جدید گردشگری، فناوری اطلاعات برای مدیریت مقصدهای گردشگری، تدوین مدلهای کسبوکار و تعامل با گردشگران به کارگرفته می شود و در یک مقصد گردشگری، همراستایی اقدامات عملی فناوری محور شایسته توجه است. هدف این مطالعه تحلیل عوامل اثرگذار بر پیاده سازی گردشگری الکترونی أکثردر دنیای جدید گردشگری، فناوری اطلاعات برای مدیریت مقصدهای گردشگری، تدوین مدلهای کسبوکار و تعامل با گردشگران به کارگرفته می شود و در یک مقصد گردشگری، همراستایی اقدامات عملی فناوری محور شایسته توجه است. هدف این مطالعه تحلیل عوامل اثرگذار بر پیاده سازی گردشگری الکترونیک است که این عوامل با مطالعه اسناد به روش تحلیل مضمون به دست آمده و برای تعیین روابط بین آنها و کاهش پیچیدگی از مدل سازی ساختاری تفسیری استفاده شده است. سهم این پژوهش در افزایش دانش، تدوین مدلی برای پیادهسازی گردشگری الکترونیک است که با داشتن نمره ارزیابی عوامل در محدوده مورد مطالعه، اقدامات عملیاتی را پیشنهاد داده است. جامعه آماری این پژوهش خبرگان گردشگری استان همدان هستند و روش انتخاب نمونه آماری، هدفمند قضاوتی است. یافتههای این مطالعه نشان میدهد که از یازده عامل مؤثر در پیادهسازی گردشگری الکترونیک، عوامل اجتماعی (آگاهی و فرهنگ جامعه، احساس اعتماد و عدالت و قوانین، سیاستها و خطمشیهای دولتی) عوامل اصلی پیشران هستند. عوامل فنی (زیرساختهای فناوری اطلاعات در جاذبههای گردشگری و سازمانهای مدیریت مقصد) بیشترین وابستگی به سایر عاملها را دارند. نتیجه این مطالعه پیشنهاد اقداماتی برای پیاده سازی فناوری اطلاعات در قالب پروژه های تملک دارایی سرمایه-ای، پروژه های سرمایهگذاری خصوصی و فعالیت های اجرایی برای صنعت گردشگری استان همدان است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
323 - نگاشت شناختی مؤلفه های ایجاد شهر مردم محور و نقش آن در توسعه گردشگری (مورد مطالعه: شهر یزد)
حامد فلاح تفتی سعیده درخش وحیده حکمتشهر انسانی شهری است ارگانیک و سازمند؛ شهری که پایه اش با انسانیت و اجتماع انسانهایی که نسبت به حقوق هم، دل مشغولی دارند عجین شده است. در این تعریف، شهر انسان محور در مقابل شهر خودرو محور، شهر کالا محور و شهر پول محور قرار میگیرد. در این معنا، محور و رویکرد برنامه ریزا أکثرشهر انسانی شهری است ارگانیک و سازمند؛ شهری که پایه اش با انسانیت و اجتماع انسانهایی که نسبت به حقوق هم، دل مشغولی دارند عجین شده است. در این تعریف، شهر انسان محور در مقابل شهر خودرو محور، شهر کالا محور و شهر پول محور قرار میگیرد. در این معنا، محور و رویکرد برنامه ریزان شهری، شهرسازان و مهمتر از آن ها، تصمیم گیران و مجریان شهری، انسان است؛ به این معنا که نیازهای زیستی، معنوی و روانی او مهمترین وجه اصول مدیریت شهری است. چنین شهری می تواند رابط اصلی و پیوند دهنده فضاهای پویای شهری و گردشگران باشد. شهر یزد به دلیل دارا بودن پتانسیل های بسیار می تواند گزینه ای مناسب برای توسعه گردشگری و طراحی شهرهای انسانگرا و افزایش مطلوبیت زندگی شهری باشد. در این مقاله تلاش شده است تا با بهره گیری از اصول شهرسازی در جهت ایجاد شهر انسان محور در استان یزد و بررسی روابط علی بین عوامل مؤثر در ایجاد چنین شهری، مقصدی مناسب برای جذب هرچه بیشتر گردشگران فراهم بیاوریم. اين پژوهش با رويكردي كيفي- كمي و با استفاده از نگاشت شناختي فازي FCM انجام شد. با نظر 14نفر از صاحب نظران حوزه شهرسازی و گردشگری، به عنوان خبره 19عامل شناسایی گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که جهت ایجاد شهر انسان محور در استان یزد، سه عامل آموزش های شهروندی، حس الفت با محیط و کاهش آلودگی زیست محیطی(خاک،آب،هوا) نسبت به سایر عوامل از اهمیت بیشتری برخوردار بودند و برای بهبود این عوامل پیشنهادها و راهکارهایی ارائه گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
324 - بررسی اثربخشی تدبر در آیات قرآنکریم بر افزایش سلامت روان
مهدی اسمعیلی صدرآبادی مریم جدادی محسن رفیع خواه زهرا نقی زادهقرآن به عنوان معجزه جاوید پیامبر گرامی اسلام، بهترین راهنمای آدمی و به مصداق صریح آیات (تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْء) می باشد که با رجوع و عمل به آن می توان بسیاری از نیازها را پاسخ گفته و مشکلات را برطرف نمود. از جمله مشکلات و مسائلی که همواره بشر به ویژه در قرون اخیر با آن أکثرقرآن به عنوان معجزه جاوید پیامبر گرامی اسلام، بهترین راهنمای آدمی و به مصداق صریح آیات (تِبْیاناً لِکُلِّ شَیْء) می باشد که با رجوع و عمل به آن می توان بسیاری از نیازها را پاسخ گفته و مشکلات را برطرف نمود. از جمله مشکلات و مسائلی که همواره بشر به ویژه در قرون اخیر با آن مواجه بوده و تحقیقات و پیشرفت علوم هم کمک شایانی به آن نکرده است؛ مقوله بیماری روانی افراد است. به تازگی اندیشمندان و روانشناسان مدعی شده اند که دین و آموزه های اعتقادی نقش مهمی در سلامت روحی و روانی فرد و جامعه دارد. به راستی قرآن که خود یکی از مهمترین اعتقادات دینی به شمار می آید چگونه می تواند سلامت روانی فرد را تضمین کرده و مانع ابتلای فرد و جامعه به فشارها و آسیب های روحی و روانی شود. در این مقاله با روش کیفی کتابخانه ای- توصیفی به تبیین اثربخشی تدبر در آیات قرآن بر افزایش سلامت روان پرداخته شده است. از این روی با تدبر در آیات قرآن به ویژه در محتواها و مفاهیم آیاتی چون ایمان، حجاب، ازدواج و دنیاگریزی، ذکر و دعا می توان هم در پیشگیری و هم در درمان بیماری های روانی به نتایج مطلوب رسید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
325 - شعور موجودات در قرآن و روایات2
علی عظیمیشعورمندی انسان مورد اتفاق همه اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله ای اختلافی است. غالب فیلسوفان بر جانمندی و شعور موجودات مادون انسان تأکید دارند، اما اکثر متکلّمان وجود نوعی آگاهی و شعور به ویژه در نباتات و جمادات را رد می کنند. علمای أکثرشعورمندی انسان مورد اتفاق همه اندیشمندان است. شعور موجودات دیگر شامل حیوانات، نباتات و جمادات، مسأله ای اختلافی است. غالب فیلسوفان بر جانمندی و شعور موجودات مادون انسان تأکید دارند، اما اکثر متکلّمان وجود نوعی آگاهی و شعور به ویژه در نباتات و جمادات را رد می کنند. علمای طبیعت نیز با مطالعه رفتار موجودات، به وجود مرتبه ای از آگاهی در آنها معتقدند. بررسی دیدگاه اندیشمندان و کاوش در حقیقت و مراتب شعور موجودات مادون انسان و تطبیق آن با قرآن و روایات به عنوان مهم ترین منابع آشنای با مخلوقات، بر عهدۀ این پژوهش است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
326 - روششناسی «شرح نهج البلاغة لشارح محقّق من اعلام القرن الثّامن» با تأکید بر خطبۀ سوم
مجید توکلکتاب شریف نهج البلاغه با زیبایی واژگان و معانی بلند، همواره مورد توجّه اندیشمندان بوده و شرحهای متعدّدی بر آن نگاشته شده است. با گسترش دامنۀ اطّلاعات پژوهشگران نسبت به منابع پیشین، برخی از شرح های نهج البلاغه که پیشتر شناخته شده نبودند، یافت شد. معرّفی و روششناسی این أکثرکتاب شریف نهج البلاغه با زیبایی واژگان و معانی بلند، همواره مورد توجّه اندیشمندان بوده و شرحهای متعدّدی بر آن نگاشته شده است. با گسترش دامنۀ اطّلاعات پژوهشگران نسبت به منابع پیشین، برخی از شرح های نهج البلاغه که پیشتر شناخته شده نبودند، یافت شد. معرّفی و روششناسی این شروح، از آنرو اهمّیت دارد که برخی از اینها، با پردازشی دیگر و از چشم اندازی نو به سخنان امام علی علیه السلام نگریسته و میتوانند زیباییهای لفظی و معنایی این گوهرها را بیشتر نمایش دهند. در شرح نهج البلاغه ای که با عنوان «شرح نهج البلاغه لشارح محقّق من اعلام القرن الثّامن» منتشر شده، شارح کوشیده تا در هفت بخش، شرحی ادبی و بلاغی ارائه کند. این مقاله برای نخستین بار در پی معرّفی تفصیلی این کتاب و تحلیل روش شارح و ویژگی های اوست. از خصوصیات بارز این شرح می توان به استفاده از آیات قرآن، عدم تطویل، چینش مناسب و تلاش ادبی چشم-گیر اشاره کرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
327 - آثار فردی و اجتماعی «مدارا» در خانواده از دیدگاه قرآن و حدیث
علی توحیدی نژادمدارا از مهمترین عناصر تحکیم خانواده است. استحکام بنیان خانواده در سایه نرمخویی، بستری مناسب برای تربیت و رشد نسلهای سالم و شاداب فراهم میسازد. عدم تعامل افراد در محیط خانواده، سبب ناسازگاری و ایجاد تنش و ناامنی روانی میشود؛ از این رو پرداختن به فواید و تأثیر این ص أکثرمدارا از مهمترین عناصر تحکیم خانواده است. استحکام بنیان خانواده در سایه نرمخویی، بستری مناسب برای تربیت و رشد نسلهای سالم و شاداب فراهم میسازد. عدم تعامل افراد در محیط خانواده، سبب ناسازگاری و ایجاد تنش و ناامنی روانی میشود؛ از این رو پرداختن به فواید و تأثیر این صفت در ایجاد روابط خانوادگی سالم ضروری است. هدف، بالابردن روحیه سازگاری و تقویت آن بین همسران و معرفی فواید مدارا در خانواده است. مأموریت نگاشته حاضر، تبیین آثار مدارا مانند آرامش، پایداری ایمان، افزایش روزی، تربیت و هدایت خانواده با استفاده از آموزههای قرآن و حدیث است. تطبیق فواید مدارا با علم روز از ویژگیهای مقاله است. این نوشته در دو بخش به بررسی آثار فردی و اجتماعی مدارا در خانواده میپردازد. تفاصيل المقالة