نگاشت شناختی مؤلفه های ایجاد شهر مردم محور و نقش آن در توسعه گردشگری (مورد مطالعه: شهر یزد)
الموضوعات :
حامد فلاح تفتی
1
(استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه علم و هنر، یزد، ایران )
سعیده درخش
2
(مدرس دانشگاه علم و هنر)
وحیده حکمت
3
(علم و هنر یزد)
الکلمات المفتاحية: شهر انسان محور# صنعت گردشگری# برنامه¬, ریزی شهر# توسعه# نگاشت شناخت فازی (FCM) # ,
ملخص المقالة :
شهر انسانی شهری است ارگانیک و سازمند؛ شهری که پایه اش با انسانیت و اجتماع انسانهایی که نسبت به حقوق هم، دل مشغولی دارند عجین شده است. در این تعریف، شهر انسان محور در مقابل شهر خودرو محور، شهر کالا محور و شهر پول محور قرار می‌گیرد. در این معنا، محور و رویکرد برنامه ریزان شهری، شهرسازان و مهمتر از آن ها، تصمیم گیران و مجریان شهری، انسان است؛ به این معنا که نیازهای زیستی، معنوی و روانی او مهمترین وجه اصول مدیریت شهری است. چنین شهری می تواند رابط اصلی و پیوند دهنده فضاهای پویای شهری و گردشگران باشد. شهر یزد به دلیل دارا بودن پتانسیل های بسیار می تواند گزینه ای مناسب برای توسعه گردشگری و طراحی شهرهای انسانگرا و افزایش مطلوبیت زندگی شهری باشد. در این مقاله تلاش شده است تا با بهره گیری از اصول شهرسازی در جهت ایجاد شهر انسان محور در استان یزد و بررسی روابط علی بین عوامل مؤثر در ایجاد چنین شهری، مقصدی مناسب برای جذب هرچه بیشتر گردشگران فراهم بیاوریم. اين پژوهش با رويكردي كيفي- كمي و با استفاده از نگاشت شناختي فازي FCM انجام شد. با نظر 14نفر از صاحب نظران حوزه شهرسازی و گردشگری، به عنوان خبره 19عامل شناسایی گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که جهت ایجاد شهر انسان محور در استان یزد، سه عامل آموزش های شهروندی، حس الفت با محیط و کاهش آلودگی زیست محیطی(خاک،آب،هوا) نسبت به سایر عوامل از اهمیت بیشتری برخوردار بودند و برای بهبود این عوامل پیشنهادها و راهکارهایی ارائه گردید.
"اسلامی، عارفه؛ طاهره، شهبازی؛ ابراهیمی دهکردی، امین. (1394). «ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﭘﯿﺎده راه در ﭼﺎرﭼﻮب رﺿﺎﯾﺘﻤﻨﺪي ﮔﺮدﺷﮕﺮان، (ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردي: ﭘﯿﺎده راه ﻋﻠﻢ اﻟﻬﺪي رﺷﺖ)». ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻓﻀﺎي ﮔﺮدﺷﮕﺮي،(52) 7، 100-83.
پرفسور سرورو. (1394). عنوانCharting pathway for sustainable urbanism and mobility the 21 century. اتاق بازرگانی.سه شنبه 5 خرداد 49گاهنامه رصد, century(1)6.
پریزادی، طاهرو صالحی، عبدالله. (1395). «ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻓﻀﺎﯾﯽ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري اﻟﮕﻮي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮي. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮردي: ﺷﻬﺮ ﺑﺎﻧﻪ»، ﻣﺠﻠﻪ آﻣﺎﯾﺶ ﺟﻐﺮاﻓﯿﺎﯾﯽ ﻓﻀﺎ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻋﻠﻤﯽ - ﭘﮋوﻫﺸﯽ داﻧﺸﮕﺎه ﮔﻠﺴﺘﺎن.(26)7،ص:1140101.
تیبالدز،فرانسیس(1388). شهرهای انسان محور: بهبود محیط شهری در شهرهای بزرگ و کوچک، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه تهران.
خبرگزاری بین المللی قرآن:حجت الاسلام قطبی.خرداد(1396). شهرخلاق. https://isfahan.iqna.ir
خبرگزاری مهر: دادبود،عبدالرضا.8دی(1397).پرطمطراق به سوی شهر انسان محور در گرگان. https://www.mehrnews.com.
خبرنامه: سید موسوی،سیده فاطمه.20آذر(1395). 10شهر برتر پیاده مدار. https://landscaper.ir
ذکاوت خوی، سیدعلی و محی الدین جعفری، فهیمه السادات(1395). «تحلیل ظرفیت شهر اصفهان برای تبدیل به شهر انسان محور و راهکارهای فراروی آن». دومین همایش بین المللی ایده های نوین درمعماری شهرسازی،جغرافیا و محیط زیست پایدار.
رجبی،آزیتا(1397).شهرگردشگر محور،چاپ اول. انتشارات مهکامه.
رضایی سوق، سمیه، پیوسته گر، یعقوب، آرام، علی(1392). «توسعه پیاده مداری با رویکرد شهرسازی انسان محور(بررسی موردی: محور تجاری شهر یاسوج)»، همایش ملی معماری و شهرسازی انسان گرا(دانشگاه آزاد اسلامی قزوین).
رنجبر، احسان و رئیس اسماعیلی، فاطمه(1389). «سنجش کیفیت پیاده راه‌های شهری در ایران»، فصلنامه هنرهای زیبا،42، 93-83.
سایت دانشیاری:(1398). مقالات مرتبط با شهرسازی. http;//www.daneshyari.ir.
سویزی، امیر، رجب پور، حسن(1393). «ارتقا قابلیت پیاده مداری در محورهای گردشگری بافت با ارزش تاریخی(نمونه موردی: محورهای گردشگری محله جویباره اصفهان)»، اولین کنفرانس ملی جغرافیا، گردشگری، منابع طبیعی و توسعه پایدار.
ﺷﻤﺎﻋﯽ، ﻋﻠﯽ و ﺍﻗﺒﺎﻝ، ﻣﺤﻤﺪﺭﺿﺎ(1395). «ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ ﺍﺭﺗﻘﺎﯼ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﻣﺤﯿﻂ ﭘﯿﺎﺩﻩ ﺭﺍﻩ ﻫﺎﯼ ﺷﻬﺮﻫﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ- ﺍﺳﻼﻣﯽ؛ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ: ﭘﯿﺎﺩﻩ ﺭﺍﻩ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﺍﻣﺎﻡ ﺣﺴﯿﻦ (ع)ﻭ ﻫﻔﺪﻩ ﺷﻬﺮﯾﻮﺭ»، ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﻟﮕﻮﯼ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺍﯾﺮﺍﻧﯽ ،7، 721 -151.
شهابیان، پویان(1390). «بررسی نقش و اثرات گردشگری شهری در توسعه پایدار شهر؛ با تأکید بر ادراک ساکنان»، نشریه آرمان شهر، 7، 132_121.
شهریار نیوز:29 خرداد(1398). پیاده روهای تبریز؛ فرصتی برای لمس تجربه شهر انسان محور.http://shahryarnews.ir
عباس زاده، مظفر، آیشم، معصومه(1396). «تعریف محور تاریخی،فرهنگی و گردشگری در بافت کهن شهر ارومیه،نمونه مطالعاتی: محله مهدی القدم»، نشریه جستارهای شهرسازی،48، 114-97.
فیضی، محسن و اسدپور، علی(1392). «فرآیند بازآفرینی منظر میادین شهر تهران با هدف ارتقای تعاملات اجتماعی شهروندان»، فصلنامه علمی –پژوهشی مطالعات شهری، 26، 14-3.
کاظمیان، غلامرضا، رسولی، افشین، خزایی، محمد مهدی(1396). «جایگاه انرژی های نو و تجدبدپذیر در زیست پذیرانه کردن شهرها، مطالعه موردی: شهر تهران»، نشریه برنامه ریزی شهری.(29)8، 118-99.
لشکری تفرشی، احسان، رضایی، محمدرضا، کاویان پور، گلشن(1396). «تبیین نظري کارکردهاي قدرت سیاسي در فضاي شهري»، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، (2)32، شماره پیاپی125، 66-52.
لطیفی، امین وسجادزاده، حسن(1393). «ارزیابی تأثیر مؤلفه های کیفیت محیطی بر الگوهای رفتاری در پارکهای شهری، (مطالعه موردی: پارک مردم همدان)»، فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات شهری، 11، 18-3.
مجابی، سید حمید و خستو، مریم(1396). «تحقق شهرهای انسان محور با تاکید بر پیاده مداری در مناطق مرکزی شهرها )نمونه موردی مناطق مرکزی شهر قزوین)»، چهارمین کنفرانس معماری و شهرسازی. دانشگاه واحد اسلامی قزوین.
محمدپور زرندی، حسین و امینیان، ناصر(1394). «ارزیابی قابلیتهای بازآفرینی پیاده راه های گردشگری از منظر توسعه پایدار شهری(مطالعه موردی: خیابان 15 خرداد تهران)»، فصلنامه علمی-پژوهشی اقتصاد و مدیریت شهری، (11)3،.21-1.
مظفر، فرهنگ، حسینی، مهدی، خدادای، رضا(1396). «نقش هنرهای شهری در بهبود کیفیت محیط زیست شهري»، دو فصلنامه علمی-ترویجی پژوهش هنر،(13)7، 84-73.
منتظری، مرجان و براتی، ناصر(1393). «برنامه ریزی راهبردی توسعة گردشگری، رهیافتی کارآمد جهت تحقق گردشگری پایدار(مطالعة موردی: شهر یزد)»، نشریه برنامه ریزی توسعه راهبردی، 48-47،57-40.
مؤیدی، محمد(1392). «تاثیر فضاهای عمومی شهر انسان محور در حرکت به سوی پایداری اجتماعی»، کنفرانس معماری، مرمت و شهرسازی.http://www.tpbin.com/article/55284
Abingdon, R (2013). ""Building a People-oriented Security Community the ASEAN Way"", journal of conflict Transformation & security,208.
Baum,T (2018). ""Changing employment dynamics within the creative city: Exploring the role of ‘ordinary people’ within the changing city landscape"", Economic and Industrial Democracy,1-39.
Bednarska-Olejniczak , D.,Jarosław Olejniczak , J., Svobodová, L(2019). ""Towards a Smart and Sustainable City with the Involvement of Public Participation—The Case of Wroclaw"", journal of sustainability,11)2(,332.
Colléony, A., Shwartz, A(2019). ""Beyond Assuming Co-Benefits in Nature-Based Solutions: A Human-Centered Approach to Optimize Social and Ecological Outcomes for Advancing Sustainable Urban Planning"", journal of sustainability,11)18 (.4924.
Dervilla, M., Susan, C., David, E. (2016) ""Human-Centered Mobility: A New Approach to Designin، and Improving Our Urban Transport Infrastructure.Engineering"", vol(2) ,33–36. Dinardi, C (2015). ""Cities for sale: Contesting city branding and cultural policies in Buenos Aires"", Urban Studies,54(1). 1–17.
Goldsmith,S (2019) . designing the human-centered city
Karami, S., Fakhrayee, A., Karami, S (2015). ""Studying the Effect of Accessibility and Vitality on Urban Space Efficiency in Iran (Case Study: Hamadan City)"". International Journal of Architecture and Urban Development .5(1),33-40.
Lingzhu Zhang , Yu Ye . , Wenxin, Z .,Alain, Ch (2019). ""A Systematic Measurement of Street Quality through Multi-Sourced Urban Data: A Human-Oriented Analysis"". International Journal of Environmental Research and Public Health. 16,1782.
Mingxing Chena,b., Yinghua Gonga,b., Dadao Lua,b., Chao Yec.(2019) ""Build a people-oriented urbanization: China’s new-type urbanization dream and Anhui model"". journal homepage.Land Use Policy.1-7.
Ouail, Al. M., Vallet,F,. Puchinger,J., Yannou,B (2017). ""Framing key concepts to design a human centered urban mobility system"". 21st International Conferenceon Engineering Design (ICED 17). Vancouver. Canada. 91-100.
Parris, K., Amati, M., Bekessy, S.A., Dagenais, D., Ole Fryd, Amy K. Hahse, Dominique Hes, Samantha J. Imberger, Stephen J. Livesley, Adrian J. Marshall, Jonathan R. Rhodes., Caragh G. Threlfall., Reid Tingley., Rodney van der Reee, Christopher J. Walsh., Marit L.
Wilkersonk, Nicholas S.G. Williams (2018). ""The seven lamps of planning for biodiversity in the city"", Journal of Cities.6,1-10.
Sabeel Rahman,K (2019). ""Hollie Russon Gilman, Of, For, and By the People: Rebuilding American Democracy in an Era of Crisis"", Cambridge University Press.290 pages.
Sagl, G,. Resch, B,. Blaschke , Th (2015). ""Contextual Sensing: Integrating Contextual Information with Human and Technical Geo-Sensor Information for Smart Cities. Sensors"" .15,17013-17035.
Taghvaee, A., Kamyar, M., Moradi, Amir (2017). ""Human, Nature, City: From Oblivion to Review"", Open Journal of Ecology,433-446,.
Wang,S., Moriarty,P. (2018). ""Big Data for Urban Sustainability A Human- Centered Perspective"", journal of sustainability.141-155.Doi: 10.1007/978-3-319-73610-5_8. Wikipedia. Tourist destinations in India, October 2019.
www.javanonline.ir
ZHANG Zhidonga, E., LAU Siu-yub, S., SHENc, E., Tong-pingd, A (2017). ""A Human-Oriented Study of the Assessment Method for Sustainable Urban District in China- Comparison of LEED Neighbourhood Development, BREEAM Community"", CASBEE-Cities and DGNB Urban Districts .World Sustainable Built Environment Conference Hong Kong.83-88.
