کلان¬استعارة شناختی آزادی در زبان کُردی با تکیه بر اشعار شیرکو بیکه¬س
الموضوعات :صمد علی آقایی 1 , وحید غلامی 2 , صادق محمدی 3
1 - دانشگاه آزاد سنندج
2 - دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، گروه زبان انگلیسی و زبان شناسی،
3 - دانشگاه آزاد سنندج
الکلمات المفتاحية: معنی¬, شناسی شناختیاستعاره¬, های مفهومیکلان¬, استعاره¬, آزادیزبان کُردیشیرکو بیکه¬, س.,
ملخص المقالة :
ازجمله نوین ترین رویکردهای نقد آثار ادبی، رویکرد شناختی می باشد. استعارة مفهومی یک مفهوم پایه ای در این رویکرد محسوب می شود که از طریق آن، مفهوم یک حوزه به حوزة دیگر نگاشت می شود و مفهوم حوزة دوم از طریق حوزة اول درک می شود. کلان استعاره ها که برای درک آثار ادبی مورد نیاز هستند و در فهم زبان و اندیشۀ منتقدین کاربرد دارند، از همین ساز و کارهای استعارة مفهومی بهره می برند. دراین جستار با تکیه بر مفهوم شناختی استعاره، نگارنده قصد دارد کلان استعارة آزادی را در اشعار بیکه س بررسی کند. داده های پژوهشِ حاضر، اشعار موجود در کتاب مجموعه شعر اینک دختری سرزمین من است (2011) می باشد که در آن استعاره های کلان و مفهومیِ متعدد و مختلفی مشاهده می شود. اینکه کلان استعارة آزادی چگونه در اشعار بیکه س نمود پیدا می کند و کدام یک از اشعار بیکه س حاوی بیشترین مفاهیم مرتبط با آزادی هستند، سوالات اصلی پژوهش می باشند. پژوهش حاضر براساس نظریات لیکاف و جانسون (1980) و کووچش (2010)، و به روش تحلیلی صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اولاً آزادی، آزادی بیان، آزادی زنان، ظلم ستیزی، آزادیخواهی و عدالت طلبی مفاهیمی بارز در آثار بیکه س می-باشند. همچنین، استعاره های خُرد به کار رفته در روساخت این آثار داری زیرساختی پایه ای به نام آزادی هستند که آنها را سامان می بخشد.
راسخ مهند، محمد. (۱۳۸۹). درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریه‌ها و مفاهیم. تهران، سمت.
زاهدی، کیوان و عصمت دریکوند. (1390). «استعارة شناختی در نثر فارسی و انگلیسی». پژوهش¬نامة علوم انسانی،دوره 3، شماره 6، صص 1-19.
عبداللهی، درخشان. (1394). «استعاره¬های ساختاری، جهتی و وجودی در کوردی جافی»، پایان¬نامة کارشناسی ارشد زبان¬شناسی، دانشگاه رازی کرمانشاه.
کریمی، وحیده. (1391). «استعاره¬های درد در گویش کردی کلهری ایلام از نظر معنی¬شناسی»، پایان¬نامة کارشناسی ارشد زبانشناسی، پژوهشکدة زبان¬شناسی تهران.
ویسی¬حصار، رحمن، منوچهر توانگر و والی رضایی. (1392). «پنج کلان¬الگوی استعاری در رباعیات اصیل خیام». نشریة پژوهش¬های زبان¬شناسی تطبیقی، دوره 3، شماره 6، صص 89-104.
کوردی بێکه¬س ، شێرکۆ. (2013). نووسین به¬ئاوی خوله¬مێش: ژیاننامه و بیره¬وه¬ری. چاپی یه¬که¬م، سلیێمانیه، ئاراس.
بێکه¬س ، شێرکۆ. (1394). دێوانی شێرکو بێکه¬س: ئێستا کچێک نیشتمانمه. تهران، آریوحان.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago press.
Lakeoff, G. & Johnson, M. (2003). Metaphors We Live By. London: University of Shicago Press.
Kovecses, Z. (2010). Metaphor: A Practical Introduction. Oxford and New York: Oxford University Press.
Ricoeur, P. (1977). The Rule of Metaphor: The Creation of Meaning in Language. London: Routledge.
Werth, P. (1994). Extended Metaphors: A text-world account. Language and Literature. 3(2): 79-103.
