ارزیابی طرح¬های توسعه شهری از دیدگاه شهروندان مورد مطالعه: پیاده¬راه¬سازی خیابان سلمان فارسی اهواز
الموضوعات :
علی شماعی
1
(عضو هیات علمی دانشگاه)
سعید یوسفی
2
(خوارزمی)
الکلمات المفتاحية: رضایتمندی, پیاده¬, راه, خیابان سلمان فارسی, اهواز, طرح¬, های توسعه شهر,
ملخص المقالة :
یکی از راهبردهای مشارکت و نظارت مردم بر طرح های توسعه شهری ارزیابی این طرح ها از دیدگاه شهروندان است. یکی از طرح های مهم توسعه شهری که در درون خود یا پیرامون خود چندین پروژه توسعه شهری را ایجاد می کند پیاده راه سازی است. این طرح ها در پی کاهش سلطه تدریجی سواره بر فضاها و معابر شهری و برنامه‌ریزی و طراحی شهری انسان محور براساس نیازهای انسان پیاده به منظور ارتقاء ارزش‌ها و جاذبه‌های اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری شکل می گیرد. این طرح ها با هدف افزایش کیفیت فضاهای شهری و مسائل زیست‌محیطی و ارتقای فضاهای اجتماعی، اقتصادی، ادراکی و غیره می باشد. هدف این پژوهش، ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان از طرح پیاده راه سازی خیابان سلمان فارسی اهواز از ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است. نگاهی گذرا به شهر اهواز و اکثر کلان شهرهای کشور که فضاهای باز شهری و پیاده راه های آن از نظر پاسخگویی به نیازهای شهروندان در وضع مطلوبی به سر نمی برند، مؤید ضرورت و اهمیت این پژوهش است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و پیماشی از طریق داده ها و اطلاعات اسنادی و میدانی انجام گرفته است. جامعه نمونه، شامل کسبه و ساکنین خیابان سلمان فارسی و عابرین می‌باشند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بوده و حجم نمونه 100 نفر درنظر گرفته شده است. با استفاده از نرم افزار آماری spss و بکارگیری آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک Ttest،،chi-square،Correlation, Friedman به تحلیل پرسشنامه اقدام شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که شهروندان از پیاده راه سازی مسیر رضایتمند هستند که به ترتیب بیشترین رضایتمندی شهروندان در بُعد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و در نهایت، زیست محیطی است. به طورکلی با توجه به وضعیت خیابان سلمان فارسی قبل از اجرای طرح پیاده راه سازی که به صورت خیابانی متراکم با ترافیک بالای سواره بوده است اجرای طرح پیاده راه و فضاهای باز عمومی از ضروریات کلان شهرها است.
ملک، ماندانا (1385)، تهيه سند معطوف به حضور پياده گذر امام¬زاده يحيي تهران؛
2. ابزاز، جعفر (1384)، پياده¬راهها بايد چگونه باشند، روزنامه همشهري، شماره 3837؛
3. آمارنامه کلانشهر اهواز،1390؛
4. پاکزاد، جهانشاه (1383)، راهنماي طراحي فضاهاي شهري درایران، وزارت مسکن و شهرسازی، معاونت شهرسازی و معماری؛
5. پاکزاد، جهانشاه (1386)، مقالاتي در باب طراحي شهري،گردآورنده الهام سوري، نشر شهيدي؛
6. چرمايف، سرج و الکساندر،کريستوفر (1376 )، عرصه¬هاي زندگي جمعي و زندگي خصوصي، نشر دانشگاه تهران؛
7. حبیب¬پور،کرم؛ صفری، رضا (1391)، راهنمای جامعه کاربرد spss درتحقیقات پیمایشی تحلیل داده¬های کمی؛
8. حبيبي، محسن (1380)، مسير پياده گردشگري، مجله هنرهاي زيبا ص 43 – 51؛
9. خشايي¬پور، مرتضي؛ وروزي، محمدحسين؛ بهرامي، مهري؛ طاهرنيا، غلامرضا(1391)، ضوابط طراحي و اجراي پياده¬راه،آواي؛
10. دبیرخانه شورای عالی شهرسازی و معماری؛
11. سالنامه آماری استان خوزستان،1390؛
12. شفيعي، سعيد (1380)، مباني و فنون طراحي شهري، نشر اسليمي؛
13. شيرمحمدي، حميد؛ شهرسازي نوين؛ کاهش وابستگي به اتومبيل در جهت دستيابي به حمل و نقل شهري پايدار؛
14. صرافی، مظفر؛ محمدیان، حسن (1391)، امکان¬سنجي پياده¬راه¬سازي خيابان¬هاي مرکز شهر همدان؛
15. فرزبود، سولماز (1384)؛ برنامه¬ریزی در راستای جداسازی ترافیک سواره و پیاده در بافت مرکزی تجریش، پایان¬نامه کارشناسی-ارشد طراحی و برنامه¬ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس؛
16. فهيم، زمستان1391،تهران؛
17. کنف لاخر، هرمان (1381)، اصول برنامه¬ریزی تردد پیاده و دوچرخه،ترجمه فریدون قریب، چاپ اول، نشر دانشگاه تهران؛
18. كاشاني¬جو، خشايار (1385)، اهميت فضاهاى پياده در شهرهاى هزاره سوم، فصلنامه جستارهاى شهرسازى. سال پنجم. شمارة 17 – 18؛
19. كاشاني¬جو، خشایار (1389)، بازشناخت رويكردهاي نظري به فضاهاي عمومي شهري، نشريه هويت شهر، شماره6؛
20. مجتهد سیستانی، ارم (1387) شاخصه¬های کیفی مطلوبیت پیاده¬راهها و خیابان¬های شهری، کنفرانس بین¬المللی دانشجویان عمران، سمنان؛
21. مستندات مسکن و شهرسازی،1377؛
22. معيني، سيدمحمد مهدي (1385)، افزايش قابليت پياده¬مداري، گامي بسوي شهري انساني¬تر، نشريه هنرهاي زيبا، شماره 27، پاييز1385؛
23. مومنی منصور، قیومی فعال علی، 1389 تحلیل¬های آماری با استفاده از spss؛
24. Appleyard, D. and Lintell, M., (1972), The Environmental Quality of City Streets: The Residents' Viewpoint, Journal of the American Planning Association, 38(2), pp. 84-101;
25. Crawford, J.H.,(2000), Carfree cities, Utrecht; Charlbury: International Books; Jon Carpenter distributor;
26. Brambilla R & Longo G., (1977), For Pedestrians Only. New York: Whitney Library of Design.
27. Goodwin, P., (2008), Traffic jam? Policy debates after 10 years of 'sustainable' transport,In: I. DOCHERTY and J. SHAW, eds, Traffic jam: ten years of 'sustainable' transport in the UK. Bristol: Policy, PP. 231-240;
28. Hass- Khao, C., (1993), Impact of pedestrianization and traffic calming on retailing: A Review of the evidence from Germany and UK, Transportation policy, Vol, 1, Issue 1, PP. 21-23;
29. Sloman, L., (2006), Car sick: solutions for our car-addicted culture, Dartington: Green Books.
30. Timperio, A., Crawford, D., Telford, A. and Salmon, J., 2004;
31. Frank, L.D., Andresen, M.A. and Schmid, T.L., (2004), Obesity relationships with community design, physical activity, and time spent in cars. American Journal of Preventive Medicine, 27(2), PP. 87-96;
32. Perceptions about the local neighborhood and walking and cycling among children. Preventive medicine, 38(1), PP. 39-47.
