زیست¬چینه نگاری و ریز رخساره¬های سازند آسماری در تاقدیس لار (شمال¬خاوری گچساران): تطابق زیست¬چینه¬ای
الموضوعات :میثم براری خارکشی 1 , علی صیرفیان 2 , حسین وزیری مقدم 3 , روح الله شب افروز 4
1 - علوم
2 - دانشگاه اصفهان
3 - دانشگاه اصفهان
4 - دانشگاه اصفهان
الکلمات المفتاحية: سازند آسماری الیگوسن – میوسن تاقدیس لار زیست¬, چینه نگاری ریز رخساره¬, ها فرامینیفرهای کف¬, زی,
ملخص المقالة :
سازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران)، واقع در 77 کیلومتری شمال خاوری شهرستان گچساران، دارای 361 متر ضخامت می باشد. در این پژوهش، زیست چینه نگاری و ریز رخساره های سازند آسماری در برش تاقدیس لار (شمال خاوری گچساران) مورد مطالعه قرار گرفته و نتایج حاصله با برش هایی از سازند آسماری در نواحی هم جوار مقایسه شده است. براساس مطالعه پراکندگی فرامینیفرهای کف زی در برش مذکور، تعداد 25 جنس و 21 گونه در قالب چهار زون زیستی شناسایی و زون های زیستی 1. Lepidocyclina – Operculina – Ditrupa assemblage zone, 2. Archaias asmaricus – Archaias hensoni – Miogypsinoides complanatus assemblage zone, 3. Indeterminate zone, 4. Borelis melo curdica – Borelis melo melo assemblage zone. تعیین گردید. با توجه به زیست زون ها، سن برش مورد مطالعه از الیگوسن پسین (چاتین) تا میوسن پیشین (آکی تانین و بوردیگالین) معرفی می گردد. مطالعات ریز رخساره ها منجر به تشخیص 12 ریز رخساره و 4 زیر ریز رخساره رسوبی در محیط دریای باز و لاگون (نیمه محصور و محصور) گردیده است که در بخش های خارجی، میانی و داخلی یک رمپ هم شیب (رمپ هموکلینال) نهشته شده اند.
بختیاری، س.، 1384، اطلس راه¬های ایران: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، مقیاس 1:100000، 271 صفحه.
خانعلی، ت.، و ع. صیرفیان، 1391، زیست¬چینه نگاری و ریز رخساره¬های سازند آسماری در حوضه زاگرس: تطابق زمانی و محیطی: زمین¬شناسی نفت ایران، ش. 4، ص. 38-51.
ستاری، ا.، ح. وزیری¬مقدم، ع. صیرفیان، و ع. طاهری، 1393، مقایسه چینه نگاری سکانسی سازند آسماری در تنگ شیوی (فارس داخلی) با سه برش در نواحی فارس و زون ایذه: پژوهش¬های دانش زمین، ش. 20، ص. 103-120.
طاهری، ع.، و ح. وزیری¬مقدم، 1388، زیست¬چینه نگاری و پالئواکولوژی سازند آسماری در خاور دوگنبدان بر اساس روزن-داران: مجله علوم دانشگاه تهران، ج. 35، ش. 3، ص. 23-32.
طهماسبی سروستانی، ع. ر.، م. قویدل سیوکی، م. ح. آدابی، و ع. صادقی، 1388، لیتواستراتیگرافی و بیواستراتیگرافی سازند آسماری در برش چینه¬ای کتولا، ناحیه ایذه و معرفی آن به عنوان برش مرجع سازند آسماری در حوضه زاگرس: فصلنامه زمین¬شناسی ایران، ش. 11، ص. 91-100.
مرادی، ف.، ع. صادقی، ح. امیری بختیار، و م. ا...کرم¬پور دیل، 1391، ریز رخساره¬ها، محیط¬های رسوبی و فرآیندهای دیاژنتیکی سازند آسماری در یال جنوبی تاقدیس میش، شمال گچساران: فصلنامه زمین¬شناسی ایران، ش. 24، ص. 79-95.
مطیعی، ه.، 1372، زمین¬شناسی ایران ¬(چینه¬شناسی زاگرس): انتشارات سازمان زمین¬شناسی، 583 صفحه.
موسوی¬حرمی، ر.، و ا. محبوبی، 1373، سنگ¬شناسی رسوبی: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد، 493 صفحه.
نظافت، ع.، م. وحیدی¬نیا، و ع. ر. عاشوری، 1389، زیست¬چینه نگاری و محیط رسوب¬گذاری سازند آسماری در یال جنوبی تاقدیس خویز (شمال¬خاور بهبهان): مجله علوم دانشگاه تهران، ج. 36، ش. 1، ص. 119-128. Adams, T. D., and F. Bourgeois, 1967 Asmari biostratigraphy: Geological and Exploration Iranian Offshore Oil Company, Report, no. 1074 (unpublished).
Allahkarampour Dill, M., A. Seyrafian, and H. Vaziri-Moghaddam, 2010, The Asmari Formation north of Gachsaran (Dill anticline), southwest Iran: facies analysis, depositional environments and sequence stratigraphy: Carbonates and Evaporites, v. 25, no. 2, p. 145-160.
Allahkarampour Dill, M., Marine and Petroleum Geology (2017), https://doi.org/10.1016/j.marpetgeo.2017.11.008
Amirshahkarami, M., Vaziri-Moghaddam, H., and A. Taheri, 2007, Sedimentary facies and sequence stratigraphy of the Asmari Formation at Chaman-Bolbol, Zagros Basin, Iran: Journal of Asian Earth Sciences, v. 29, p. 947-959.
Aspirion, H. West phal, M. Nieman and L. Pomar, 2009, Extrapolation of depositional geometries of the Menorcan Miocene carbonate ramp with ground- penetrating radar: Facies, p. 37-46.
Barattolo, F., D. Bassi, and R. Romero, 2007, Upper Eocene larger foraminiferal-coralline algal facies from the Klokova Mountain (south continental Greece): Facies, v.53, p. 361-375.
Bassi, D., L. Hottinger, and J. H. Nebelsick, 2007, Larger foraminifera from the Upper Oligocene of the Venetian area, North-East Italy: Paleontology, v. 50 (4), p. 845-868.
Beavington-Penney, S. J., and A. Racey, 2004, Ecology of extant nummulitids and other larger benthic foraminifera: applications in paleoenvironmental analysis: Earth Science Reviews, v. 67, p. 219-265.
Brandano, M. and L. Corda, 2002, Nutrients, sea level and tectonics: constraints for the facies architecture of a Miocene carbonate ramp in central Italy: Terra Nova, v. 14, no. 4, p. 257–262.
Brandano, M., V. Frezza, L. Tomassetti, M. Pedley, and R. Matteucci, 2009a, Facies analysis and paleoenvironmental interpretation of the Late Oligocene Attard Member (Lower Coralline Limstone Formation), Malta: Sedimentology, v. 56, p. 1138-1158.
Brandano, M., M. Morsilli, G. Vannucci, M. Parente, F. Bosellini, and G. Mateu-Vicens, 2010, Rhodolith-rich lithofacies of the Porto Badisco Calcarenites (upper Chattian, Salento, southern Italy): Italy Journal Geoscience, v. 129, no. 1, p. 119-131.
Brasier, M. D., 1995, Ecology of Recent sediment-dwelling and phytal Foraminifera from the lagoons of Barbuda, West Indies: J. Foraminiferal Res., v. 5, p. 42–62.
Busk, H. G., and H. T. Mayo, 1918, Some notes on the geology of the Persian oilfields: Jomal Istitute Petroleum Technology, no. 5, v. 17, p. 5-26.
Corda, L., and M. Brandano, 2003, Aphotic zone carbonate production on a Miocene ramp, Central Apennines, Italy: Sedimentary Geology, v. 161, p. 55-70.
Cosovic, V., K. Drobne, and A. Moro, 2004, Paleoenvironmental model for Eocene foraminiferal limestones of the Adriatic carbonate platform (Istrian Peninsula): Facies, v. 50, p. 61-75.
Daniel, J. M., F. Nader, J. Y. Hamon, and J. P. Callot, 2008, Asmari Reservoir Modeling-Field Scale Study of Gachsaran, Final Report Part1, The international IOR research cooperation for Iranian fields, Joint Study Program, Tehran, Iran.
Dunham, R. J., 1962, Classification of carbonate rocks according to their depositional texture, in W. E. Ham, ed., Classification of carbonate rocks: American Association of Petroleum Geologists Bulletin, v. 1, p. 108-121.
Ehrenberg, S. N., N. A. H. Picard, G. V. Laursen, S. Monibi, Z. K., Mossadegh, T. A., Svana, A. A. M. Aqrawi, J. M. McArthur, and M. F. Thirlwall, 2007, Strontium isotope stratigraphy of the Asmari Formation (Oligocene-Lower Miocene), SW Iran: Journal of Petroleum Geology, v. 30, p. 107-128.
Embry, A. F., and J. E. Klovan, 1971, Late Devonian reef tract on northeastern Banks Island, Northwest territories (revision of Dunham classification): Bulletin of Canadian Petroleum Geology, v. 19, p. 730-781.
Flugel, E., 2010, Microfacies of carbaonate rocks: Berline, Springer, 976 p.
Geel, T., 2000, Recognition of Stratigraphic sequence in carbonate platform and slope deposits: empirical models based on microfacies analyses of palaeogene deposits in southeastern Spain: Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, v. 155, p. 211-238.
Hallock, P., 1999, Symbiont-Bearing Foraminifera, in: B. K., Sen Gupta, ed., Modern Foraminifera, Kluwer Academic, Dordrecht, p. 123-139.
Hottinger, L., 1983, Processes determining the distribution of larger foraminifera in space and time: Utrecht Micropaleontological Bulletins, v. 30, p. 239-253.
Hottinger, L., 1997, Shallow bentihic foraminiferal assembelages as signals for depth of their deposition and their limitations: Bull. Soc. Geol. France., v. 168, p. 491–505.
Kakemem, U., M. H. Adabi, A. Sadeghi, and M. H. Kazemzadeh, 2016, Biostratigraphy, paleoecology, and paleoenvironmentalreconstruction of the Asmari formation in Zagros basin, southwest Iran: Arab Journal Geoscience, no. 9, 15 p.
Laursen, G. V., S. Monibi, T. L. Allan, N. A. H. Pickard, A. Hosseiney, B. Vincent, Y. Hamon, F. S. P. van Buchem, A. Moallemi, and G. Druillion, 2009, The Asmari Formation revisited: changed stratigraphy allocation and new biozonation: Frist International Petroleum Conference and Exhibition, Shiraz, Iran.
Lees, A., 1975, Possible influence of salinity and temperature on modern shelf carbonate sedimentation: Marine Geology, v. 19, p. 159-198.
Murray, J. W., 1991, Ecology and paleoecology of benthic foraminifera: Longman, Harlow, 397 p.
Mutti, M., and P. Hallock, 2003, Carbonate system along nutrient and temperature gradient: Some sedimentological and geochemical constraits: Earth- Science, v. 92, p. 465-475.
Nebelsick, J. H., M. Rasser, and D. Bassi, 2005, Facies dynamic in Eocene to Oligocene Circumalpine carbonates: Facies, v. 51 (4), p. 197-216.
Pomar L., 2001a, Types of carbonate platforms: a genetic approach: Basin Research, v. 13, p. 313-334.
Pomar, L., 2001b, Ecological control of sedimentary accommodation: evolution from a carbonate ramp to rimmed shelf, Upper Miocene, Balearic Islands: Paleogeography, Paleoclimatology, Paleoecology, v. 175, p. 249-272.
Rajabi, P., 2016, Micro-Biostratigraphy of Asmari Formation in Mamoolan stratigraphy section, south of Khorramabad: Open Journal of Geology, no. 6, p. 459-467.
Rasser, M. W., and J. H. Nebelsick, 2003, Provenance analysis of Oligocene autochthonous and allochthonous coralline algae a quantitative approach towards reconstructing transported assemblages: Palaeogeography Palaeoclimatology Palaeoecology, v. 201, p. 89–111.
Rasser, M. W., C. Scheibner, and M. Mutti, 2005, A paleoenvironmental standard section for Early Ilerdian tropical carbonate factories (Corbieres, France; Pyrenees, Spain): Facies, v. 51, p. 217-232.
Read, J. F., 1985, Carbonate platform facies models: American Association of Petroleum Geologists, 69(1), 1–21.
Richardson, P. K., 1924, The geology and oil measures of southwest Persia: Journal Institute Petroleum Technology, v. 10, p. 256-283.
Romero, J., E. Caus, and J. Rosell, 2002, A model for the palaeoenvironmental distribution of larger foraminifera based on late Middle Eocene deposits on the margin of the South Pyrenean basin (NE Spain): Palaeogeography. Palaeoclimatology. Palaeoecology., v. 179(1), p. 43-56.
Saleh, Z., and A. Seyrafian, 2013, Facies and depositional sequences of the Asmari Foramtion, Shajabil Anticline, North of the Izeh zone, Zagros Basin, Iran: Acta Geologica Sinica, v. 87, no. 6, p. 1520-1532.
Seyrafian, A., H. Vaziri-Moghaddam, and H. Torabi, 1996, Biostratigraphy of the Asmari Formation, Borujen area, Iran: Journal of Science, v. 7, p. 31-47.
Seyrafian, A., H. Vaziri-Moghaddam, N. Arzani, and A. Taheri, 2011, Facies analysis of the Asmari Formation in central and north-central Zagros Basin, southwest Iran: biostratigraphy, paleoecology and diagenesis: Revista Mexicana de Ciencias Geologicas, v. 28, no. 3, p. 439-458.
Schuster, F., and U. Wielandt, 1999, Oligocene and Early Miocene coral faunas from Iran: palaeoecology and palaeobiogeography, International Journal of Earth Sciences, v. 88, no. 3, p. 571–581.
Shabafrooz, R., A. Mahboubi, H. Vaziri-Moghaddam, A. Ghabeishavi, and R. Moussavi-Harami, 2014, Depositional architecture and sequence stratigraphy of the Olig-Miocene Asmari platform; Southeastern Izeh Zone, Zagros Basin, Iran: Facies, v. 61, p. 422-452.
Taheri, M. R., H. Vaziri-Moghaddam, A. Taheri, and A. Ghabeishavi, 2017, Biostratigraphy and paleoecology of the Oligo-Miocene Asmari Formation in the Izeh zone (Zagros Basin, SW Iran): Boletín de la Sociedad Geológica Mexicana, v. 69, no. 1, p. 59-85.
Thomas, A. N., 1948, The Asmari Limestone of southwest Iran: AIOC. Report, no. 706 (unpublished).
Thomas, A. N., 1950, Haplophragmium alingeri sp. Nov., and some new species of Zeauvigerina Finlay from Southwest Iran. Ann. Mag. Nat. Hist. Ser. 12, 3, p. 287-301.
Tucker, M. E., 1990, Geological background to carbonate sedimentation, in: M. E. Tucker and V. P. Wright, eds., Carbonate Sedimentology: Blackwell Scientific Publications, Oxford, p. 28-69.
Van Buchem, F. S. P., T. L. Allan, G. V. Laursen, M. Lotfpour, A. Moallemi, S. Monibi, H. Motiei, N. A. H. Pickard, A. R. Tahmasbi, V. Vedrene, and B. Vincent, 2010, Regional stratigraphic architecture and reservoir types of the Oligo-Miocene deposits in the Dezful Embayment (Asmari and Pabdeh formations) SW Iran: v. 329, p. 219-263.
Vaziri-Moghaddam, H., M. Kimiagari, and A. Taheri, 2006, Depositional environment and sequence stratigraphy of the Oligo-Miocene Asmari Formation in SW Iran: Facies, v. 52, p. 41-51.
Vaziri-Moghaddam, H., A. Seyrafian, A. Taheri, and H. Motiei, 2010, Oligocene-Miocene ramp system (Asmari Formation) in the NW of the Zagros Basin, Iran, Microfacies, paleoenvironment and depositional sequence: Revista Mexicana de Ciencias Geologicas, v. 27, p. 56-71.
Wilson, J. L., 1975, Carbonate facies in geologic history: Berlin, Heidelberg, New York, Springer, 471 p.
Wilson, M. E. J., and A. Vecsei, 2005, The apparent paradox of abundant foramol facies in low latitudes: their environmental significance and effect on platform development: Elsevier, v. 69, no. 1, p. 133-168.
Wright, V. P., 1992, A revised classification of limestone: Sedimentary Geology, v. 76, p. 177-185.
Wright, V. P., and T. P. Burchette, 1996, Shallow-water carbonate environments, in: H. G. Reading, ed., Sedimentary Environments: Processes, Facies and Stratigraphy, Blackwell Science Ltd, Oxford, p. 325-394.
Wynd, J. G., 1965, Biofacies of the Iranian consortium-agreement area: Iranian Offshore Oil Company, no. 1082 (unpublished).
