تأثیر فضاهای بی‌دفاع بر احساس امنیت شهروندان مورد مطالعه: محله بازار تهران
الموضوعات :حسین فرهادی خواه 1 , احمد پوراحمد 2 , محمود آروین 3 , سیدخلیل سید علیپور 4
1 - دانشگاه تهران
2 - دانشگاه تهران
3 - دانشگاه تهران
4 - پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی
الکلمات المفتاحية: فضاهای بی¬, دفاع, احساس امنیت, محله بازار,
ملخص المقالة :
از جمله تبعات فضاهای بی دفاع در شهرها، کاهش امنیت و مهم تر از آن کاهش احساس امنیت در بین شهروندان می باشد، لذا، بررسی این فضاها و ارزیابی اثرات آنان بر احساس امنیت شهروندان ضروری است. در همین راستا، هدف از این تحقیق نیز بررسی تأثیر فضاهای بی دفاع بر احساس امینت شهروندان در محله بازار تهران است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اسنادی – میدان (پرسشنامه ای) می باشد. برای بررسی فضاهای بی دفاع از سه شاخص (فیزیکی، اجتماعی و اجتماعی – فیزیکی) و احساس امنیت سه شاخص (احساس امنیت لسانی، فیزیکی و بصری) استفاده شده است. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، با توجه به جامعه آماری (23696نفر)، 384 به دست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از دو نرم افزار SPSS و SMART – PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بین شاخص فیزیکی و اجتماعی با احساس امنیت شهروندان رابطه معناداری وجود دارد، ولی بین شاخص اجتماعی – فیزیکی با احساس امنیت رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین شاخص اجتماعی (ازدحام، خلوتی و...) بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت شهروندان دارد.
1. آقایی، پرویز؛ پوراحمد، احمد و رئیسی، احمد(1393)، سنجش و تدوین راهبرد امنیت اجتماعی پایدار (موردپژوهی: منطقه یک شهرداري تهران)، فصلنامه جغرافیاي انتظامی، سال 2، شماره 5، صص 45-70؛
2. ایزدی، محمدسعید و حقی، محمدرضا (1394)، ارتقاء حس امنیت در فضاهای عمومی شهری با بهره¬گیری از طراحی شهری (نمونه موردی: میدان امام شهر همدان)، نشریه هنرهای زیبا، دوره بیستم، شماره نهم، صص 5-12؛
3. پورجعفر، محمدرضا (1389)، فضاهاي قابل دفاع به¬عنوان سرمايه¬اي اجتمـاعي در كـاهش ميـزان جـرم¬هـاي شـهري و ارتقاي امنيت محيطي، دانشنامه علوم اجتماعي، دوره 1، شماره 3، صص 14-29؛
4. تختی، بیتا (1385)، نقش فضاهای بی¬دفاع شهری در کاهش حس امنیت در شهروندان، ماهنامه مسکن و انقلاب، شماره 115؛
5. محسنی تبریزی، علیرضا؛ قهرمانی، سهراب و یاهک، سجاد (1390)، فضاهاي بي¬دفاع شهري و خشونت (مطالعه موردي فضاهاي بي¬دفاع شهر تهران(، فصلنامه جامعه¬شناسی کاربردی، سال 22، شماره 44، صص 51-70؛
6. جعفری، محمدعلی (1395)، بررسی و تحلیل فضاهای بی¬دفاع شهری در ناحیه3 شهر کابل، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: کرامت¬اله زیاری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران؛
7. فرهادی¬خواه، حسین (1395)، ایمن¬سازی فضاهای بی¬دفاع شهری (نمونه موردی: محله هرندی تهران)، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر کرامت¬اله زیاری، دانشگاه تهران، دانشگاه جغرافیا؛
8. فرهادی¬خواه، حسین و علی¬پور، سیدخلیل (1395)، بررسی احساس امنیت در فضاهای عمومی (پارک هرندی تهران)، فصلنامه دانش انتظامی پلیس پایتخت، شماره 31، دوره 4، صص 43-60؛
9. قلیچ، مرتضی و عماری، حسن (1391)، درآمدی بر فضا فضاهای بی¬دفاع شهری. تهران، انتشارت نیسا؛
10. قهرمانی، سهراب (1388)، نقش فضاهای بی¬دفاع شهری در رفتارهای خشونی، مطالعه موردی فضاهای بی¬دفاع شهری در تهران، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر هوشنگ نایبی، تهران، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران؛
11. کوزه¬گر کالجی، لطفعلی؛ ضرغامی، سعید و آقایی، پرویز (1393)، سنجش میزان احساس امنیت اجتماعی در فضاهای سبز عمومی (مورد پژوهی: پارک ملت تهران)، پژوهشنامه جغرافیای انتظامی، سال دوم، شماره هفتم، صص 139- 156؛
12. لطفی، صدیقه؛ آنامراد نژاد، رحیم¬بردی (1394)، ارزیابی مؤلفه¬های کالبدی فضاهای عمومی و تأثیر آن در احساس امنیت اجتماعی شهروندان بابلسر، پژوهش¬های راهبردی امنیت و نظم اجتماعی، سال چهارم، شماره 9، صص 131- 152؛
13. یوسفی، علی و جوهری، لیلا (1393)، فضاهای بی¬دفاع در شهر و حس ترس؛ پدیدارشناسی تجربه عبور از پل¬های زیرگذر مشهد، جغرافیا و مخاطرات محیطی، شماره یازدهم، صص 129-143؛
14. Bonds, Michael(2004), Urban Social Theory, Oxford University Press;
15. Daryabari, Jamal et al (2016), Urban Defenseless Spaces, Threatening Factor to the Urban Sustainable Development, MARTINIA, VOL.5 NO.2 Page: 323-332;
16. Greenberg, S., Rohe, W., (1984), Neighborhood Design and Crime, APA Journal, Vol. 50, Issue 1, pp. 48-61;
17. Laidler, K (2009), Crimonology. University of Hong Kong, 2nd edition;
Mohseni Tabrizi .A, Gharamani. S; Yahak, s (2012). Indefensible urban spaces and violence (Study on indefensible urban spaces of Tehran city), JOURNAL OF APPLIED SOCIOLOGY, WINTER 2012 , Volume 22 , Number 4 (44); Page(s) 51 To 70;
18. Rapoport, A. (1982), the meaning of the built environment: A nonverbal communication approach. University of Arizona Press;
19. Trancik, roger. (1986),finding lost space .new York: van nostrand reinhold;
20. White, R., & Sutton, A. (1995), Crime prevention, urban space and social exclusion. Journal of Sociology, 31(1), 82-99.
