شناسایی مدل و تدوین شایستگی های اعضای هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی ایران: یک مطالعه ی کیفی
الموضوعات :هدیه محبت 1 , کورش فتحی واجارگاه 2 , پریوش جعفری 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران
2 - دانشگاه شهید بهشتی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: مدل شایستگی توسعه حرفه¬, ای اعضای هیأت علمی آموزش عالی.,
ملخص المقالة :
در حال حاضر اعضای هیأت علمی به عنوان رکن اساسی در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی در نظر گرفته می شوند. همچنین تحولات آینده دانشگاهها به شایستگی ها، نوآوری ها و برنامه های توسعه حرفه ای اعضای هیأت علمی بستگی دارد. پژوهش حاضر با هدف بررسی مدل و شایستگیهای اعضای هیئت علمی و در چارچوب رویکرد کیفی و تحلیل محتوا صورت گرفته است. جامعه پژوهش شامل کلیه اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشگاه های دولتی می باشد، نمونه گیری در این پژوهش بر اساس منطق نمونه گیری در روشهای کیفی بصورت هدفمند و با استفاده از روش نمونه گیری ملاك محور و شبكه اي انجام شده است. تعداد اطلاع رسان های پژوهش بر مبنای اصل اشباع در تحقیقات کیفی و 23 نفر می باشد و از دانشگاه های مختلف انتخاب شده اند. اطلاعات مورد نیاز برای تحقیق با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع آوری شده‌اند. تجزیه و تحلیل اطلاعات بدست آمده از مصاحبه ها در چند مرحله و با استفاده از راهبرد تحليل مضموني صورت گرفت. براي حصول اطمينان از اعتبار نتايج از ممیزی همگنان و بازبيني اعضا استفاده شده است. نتایج بدست آمده از پژوهش نشان داد که می توان شایستگیهای اعضای هیئت علمی را در شش بعد شایستگیهای آموزشی، پژوهشی، سازمانی، اخلاقی، فردی و حرفه ای و 44 زیر شایستگی طبقه بندی نمود.
اجتهادي، مصطفي؛ قورچيان، نادرقلي؛ جعفري، پريوش و شفيع زاده، حميد(1390). شناسايي ابعاد و مولفه هاي بهسازي اعضاي هيات علمي به منظور ارائه يک مدل مفهومي. پژوهش و برنامه ريزي در آموزش عالي، 17(4):46-21#
بيرمي پور، علي(1390). بررسي تحليل طرح ارزشيابي کيفي توصيفي در مدارس ابتدايي کشور و ارائه چارچوب نظري براي اجراي مناسب آن. ( پايان نامه دکتري علوم تربيتي: برنامه¬ريزي درسي). دانشگاه اصفهان، اصفهان.3
جعفری، پریوش؛ قورچیان، نادر قلی؛ بهبودیان، جواد و شهیدی، نیما(1391). ارائه الگویی ساختاری برای رابطه خودکارآمدی و شایستگی¬های اعضای هیئت علمی با کیفیت تدریس آنان در دانشگاه آزاد اسلامی، پژوهش در برنامه¬ریزی درسی، 9(5): 67-49.#
جمشیدی، لاله(1386). بررسی وضعیت بالندگی اعضای هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی و ارائه الگویی به منظور بهبود مستمر آن، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید بهشتی.#
زاهدی، سکینه و بازرگان، عباس(1392). نظر اعضای هیئت علمی درباره نیازهای توسعه حرفه¬ای آنان و شیوه های برآوردن نیازها، پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 67، 69-89.#
سلیمی، قاسم؛ حیدری، الهام و کشاورزدی، فهیمه(1394). شایستگی¬های اعضای هیئت علمی جهت تحقق رسالت دانشگاهی؛ تأملی بر ادراکات و انتظارات دانشجویان دکتری، نوآوری و ارزش آفرینی، 3(7): 103-85.#
سلیمانی، نادر(1392). ابعاد کیفیت زندگی کاری اعضای هیئت علمی در آیینه پژوهش محیط پژوهش: دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 4(3): 192-171.#
صادقی، فتح الله؛ حسینی، سید محمود؛ رضوانفر، احمد؛ شریف زاده، ابوالقاسم و مریدالسادات، پگاه(1388). واکاوی سازه¬های تأثیر گذار بر توسعه حرفه¬ای اعضای هیئت علمی دانشکده¬های کشاورزی، تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 40(4): 77-69#
عابدینی بلترک، میمنت( 1394). تبیین ویژگی های برنامه درسی سازنده گرا در آموزش عالی و تعیین میزان کاربست آن در دانشگاههای شیراز و علوم پزشکی شیراز( پایان نامه دکتری)، دانشگاه اصفهان: دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.#
گال، مرديت؛ بورگ، والتر و گال، جويس و همکاران (1386). روش تحقيق کمي وکيفي در علوم تربيتي و روان شناسي. ترجمه: احمد رضا نصر و همکاران، تهران: سمت و شهيد بهشتي.#
محب زادگان، یوسف؛ پرداختچی، محمد حسن؛ قهرمانی، محمد و فراستخواه، مقصود(1392). تدوین الگویی برای بالندگی اعضای هیئت علمی با رویکرد مبتنی بر نظریه داده بنیاد، پژوهش و برنامه¬ریزی در آموزش عالی، 17: 25-1.#
منصوریان، یزدان(1386). گراندد تئوری چیست و چه کاربردی دارد؟، همایش چالشهای علم اطلاعات، دانشگاه اصفهان: اصفهان. 9 و 10 خرداد.
نورشاهی، نسرین و سمیعی، حسین(1390). بررسی کیفیت زندگی کاری اعضای هیأت علمی دانشگاههای دولتی و ارائه راهکارهایی برای بهبود آن، پژوهش و برنامه ریزی در آموزش عالی، 59: 114-91.#
نورشاهی، نسرین(1393). عوامل مؤثر بر رشد حرفه اي اعضاي هیأت علمی و ارائه راهکارهایی براي بهبود آن. فصلنامه پژوهش و برنامه ریزي در آموزش عالی، 20(3): 95-120.#
Akbari Lakeh M ; Karimi Moonaghi. H ; Makarem. A(2012) .Medical Faculty Members’ Teaching Competencies and Factors Affecting It. Future of Medical Education Journal, 2(3):7-10#
Alexander, A., Karvonen, M., Ulrich, J., Davis, T., Wade., A (2012). Community College Faculty Competencies. Community College Journal of Research and Practice, 36 (11): 849-862#.
Ayres, L. (2008), thematic coding and analysis, in The SAGE Publication LTD, Londan, UK#.
Amundsen, C. & et al.(2005). The What and Why of Faculty Development in Higher Education: An In-depth Review of the Literature, Available at:http :// doe .concordia.ca/cslp/Downloads/PDF/CAmundsen_etal.pdf.
Baasandorj, D. (2010). Faculty development program needs at Mongolian State University: Content and Strategies. Retrieved November 16, 2011, from www. ProQuest.com,UMI 344133838#.
Bing lu , B. A. (1991). A Compartive Study of Faculty Development Programs in The United States & Publics Republic of China, Thsis of Doctor of Higher Education, Texas Tech University#.
Buczynski, J.A., and Mall, S.R (2010). Developing faculty ICT competencies inside and outside the library. Internet Reference Services Quarterly. 15 (2): 87- 96#.
Debate, K. A (2010). Community college faculty perceptions and behaviors related to academic advising: University of South Florida#.
Edgren, S. K (2006). Cultural competence of baccalaureate nursing faculty. Journal of Nursing Education, 46 (8): 360 – 366#.
Elbarbary R S(2015). Identifying Core Mobile Learning Faculty Competencies Based Integrated Approach: A Delphi Study, Journal of Education and Learning, 4(2): 81-95#
Findlow, S (2012). Higher education change and professional-academic identity in newly ‘academic’ disciplines: the case of nurse education. High Education, 63: 117–133#.
Lorinda,S., Michael, B., Geraldine, J (2006). Cultural competence of baccalaureate nursing faculty: are we up to the task?. Journal of Cultural Diversity. 13 (3): 131-140#.
Guerra, Rocio delcarmen Chavela.(2011). Faculty Development Units at Mexican Higher Education Institutions: A Descriptive Study of Characteristics, Common Practices, and Challenges, Thsis of Doctor of philosophy, Purdue University#.
Hyatt, L., Williams, P. E (2011). 21st Century Competencies for Doctoral Leadership Faculty. Innov High Educ, 36: 53- 66#.
Jordan, C., Doherty, W. J., Webb, R., Cook, N., Dubrow, G., Mendenhall, T. J (2012). Competency-Based Faculty Development in Community-Engaged Scholarship: A Diffusion of Innovation Approach. Journal of Higher Education Outreach and Engagement. 16 (1): 65- 95#.
Karen L , et al (2013). Advancing Faculty Development In Medical Education: A systematic Review” Acad.Medicine , 88(7)#.
Myers, B. E., Dyer, J. E (2003). Advising Components, Roles, and Perceived Level of Competence of University Faculty. Journal of Southern Agricultural Education Research, 53 (1): 247 -261#.
Mehdinezhad, V (2012). Faculty members understanding of teaching efficacy criteria and it relation to their characteristics. International Journal of Instruction. 5 (2): 213- 236#.
Nwagbo, P. N (2012). Implications of nursing faculties’ cultural competence, Journal of Nursing Education, 51 (5): 262 – 268#.
Reneau, M (2013). Teaching Nurses Sight Unseen: Comparing the Cultural Competency of Online and On-Campus BSN Faculty”, Journal of Transcultural Nursing, 24(1): 78–85#.
Ragan, L. C., Bigatel, P. M., Dillon, J. M (2012). from Research to Practice: Towards an Integrated and Comprehensive Faculty Development Program. Journal of Asynchronous Learning Networks. 16 (5):71- 86#.
Rauch, F. & Steiner, R (2013). Competences for Education for Sustainable Development in Teacher Education. c e p s Journal, 3 (1): 9 – 24#.
Strauss, A. and Corbin, J (1998).Basics of Qualitative Research: Ground Theory Procedures and Techniques, CA, Sage publication#.
Stritter, F. T., Bland, C. D., Youngblood, P. L (1991). Determining Essential Faculty Competencies. Teaching#
Sugumar, V (2009). Competency mapping of teachers in tertiary education: ANNA university#.
Siddiqui, Z. S.(2009). Faculty Development: A Step towards Quality & Excellence, Journal of Quality and Technology Management, 7) 2#(.
Soomroa K A, Zaib S Y and Jafric I H(2015). Competence and usage of Web 2.0 technologies by higher education faculty, Educational Media International, Routledge ,http://dx.doi.org/10.1080/09523987.2015.1095522#.
Wolfe R.E. )2015(.Educator Competencies for Personalized, Learner-Centered Teaching. Boston, MA: Jobs for the Future#
