• فهرست مقالات City

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل روند تحقق¬پذیری شهر همیار کودک (CFC) مطالعه موردی: شهر شیراز
        حمید شفیع زاده رحيم سرور عبدالرضا فرجي راد
        مفهوم شهر همیار کودک براساس سیستمی است که در آن به حقوق کودکان توجه می شود و سیاست ها و قوانین و برنامه ها و بودجه را براساس نیازهای کودکان در شهرهای امروزی منعکس می کند. طرح مراکز همیار کودک توسط صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) و برنامه اسکان انسانی سازمان ملل متحد (ه چکیده کامل
        مفهوم شهر همیار کودک براساس سیستمی است که در آن به حقوق کودکان توجه می شود و سیاست ها و قوانین و برنامه ها و بودجه را براساس نیازهای کودکان در شهرهای امروزی منعکس می کند. طرح مراکز همیار کودک توسط صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) و برنامه اسکان انسانی سازمان ملل متحد (هابیتت) در سال 1996 تاسیس شد. هدف این طرح، اجرای کنوانسیون حقوق کودک در سطحی بود که در آن بتوان بیشترین تاثیر را بر روی کودکان گذاشت. در همین راستا، تحقیق حاضر با هدف روند تحقق پذیری شهر همیار کودک در شهر شیراز انجام پذیرفته است. روش تحقیق این نوشتار، توصیفی ـ تحلیلی به صورت موازی، ﮔﺮدآوري اﻃﻼﻋﺎت و دادهﻫﺎ از ﻃﺮﻳﻖ ﭘﺮﺳﺸﻨﺎﻣﻪ ﻣﺤﻘﻖ ﺳﺎﺧﺘﻪ و ﺟﺎﻣﻌه آﻣﺎري آن را دو ﮔﺮوه ﻣﺪﻳﺮان ﺷﻬﺮي، ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ و ﺧﺒﺮﮔﺎن ﺷﻬﺮي و والدین ساکن شهر شیرازﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲدﻫﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻜﻴﻪ ﺑﺮ روش همبستگی پیرسون، شیراز در همه مولفه های تعریف شده نشان داد هیچ یک از گویه های مشارکت کودکان، چارچوب قانونی همیار کودک، استراتژی جامع حقوق کودکان در شهر، واحد حقوق کودکان یا مکانیسم های هماهنگ، ارزیابی و سنجش تأثیر قوانین بر کودکان، بودجه کودکان، گزارش از وضعیت کودکان شهری، شناخت حقوق کودکان و حمایت مستقل از کودکان دارای میانگین 3 و بالاتر نبوده و این امر نشان می دهد، به طورنسبی، شهر شیراز از لحاظ اصول شهر همیار کودک در وضعیت مطلوب قرار ندارد. همچنین تحلیل صورت گرفته براساس مدل رگرسیون چند متغیره، در شهر شیراز، شاخص شناخت حقوق کودکان به عنوان مهمترین و موثرترین متغیر پیش بینی کننده شهر همیار کودک با ضریب 0.426 در بالاترین رتبه قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - موقعیت راهبردی صنعت گردشگری شهرستان تکاب و راهبردهای توسعه آن
        مهدی ابراهیمی سیدامیرحسین طیبی ابوالحسنی
        برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران توسعه، از فعالیت‌های گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه در کشورهای مختلف یاد می‌کنند. امروزه گردشگری می‌تواند سبب ایجاد اشتغال، افزایش درآمد و درنهایت رفاه و بهبود وضعیت معیشتی مردم شود. این پژوهش که با هدف تعیین موقعیت راهبردی صنعت گردشگری شهرس چکیده کامل
        برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران توسعه، از فعالیت‌های گردشگری به عنوان رکن اصلی توسعه در کشورهای مختلف یاد می‌کنند. امروزه گردشگری می‌تواند سبب ایجاد اشتغال، افزایش درآمد و درنهایت رفاه و بهبود وضعیت معیشتی مردم شود. این پژوهش که با هدف تعیین موقعیت راهبردی صنعت گردشگری شهرستان تکاب صورت گرفته است، از نوع تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی- دلفی است. مدل مورد استفاده در پژوهش، مدل جامع مدیریت راهبردی مبتنی بر تکنیک SWOT می‌باشد. داده‌های پژوهش با استفاده از تکنیک دلفی، از 16 نفر از خبرگان، مسئولین و مدیران حوزه گردشگری شهرستان تکاب جمع‌آوری شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در بخش نتایج تحقیق، ضمن بیان چشم‌انداز، ماموریت و اهداف توسعه پیشنهادی، نتایج حاصل از ارزیابی عوامل داخلی و خارجی نیز ارایه گردیده است. این نتیجه بیانگر آن است که صنعت گردشگری این شهرستان در موقعیت تدافعی بوده و نیازمند توجه ویژه مسئولین می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ارزيابي میزان اثرپذیری مشارکت شهروندان از کيفيت زندگي در امور شهري (مورد پژوهی:شهر نی‌ریز)
        محمدرضا رضایی زهرا  آسیابانی
        امروزه کیفیت زندگی به‌عنوان عالی‌ترین مرتبه اهداف اجتماعی – اقتصادی کشورها و به‌عنوان کلید طلایی مشارکت شهروندان، جهت برنامه‌ریزی صحيح و كارآمد براي بهبود و افزايش رفاه شهروندان، در دو بعد عینی و ذهنی مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌گیرد. پژوهش حاضر می کوشد ازنظر هدف با روی چکیده کامل
        امروزه کیفیت زندگی به‌عنوان عالی‌ترین مرتبه اهداف اجتماعی – اقتصادی کشورها و به‌عنوان کلید طلایی مشارکت شهروندان، جهت برنامه‌ریزی صحيح و كارآمد براي بهبود و افزايش رفاه شهروندان، در دو بعد عینی و ذهنی مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌گیرد. پژوهش حاضر می کوشد ازنظر هدف با رویکرد کاربردی با روش توصیفی از نوع پیمایشی به ارزیابی کیفیت زندگی و تأثیر آن بر مشارکت شهروندان به بررسی این موضوع در شهر نی‌ریز بپردازد. جامعه آماري كليه سرپرستان خانوار شهر "نی‌ریز" در استان فارس مي باشد كه با بهره‌گیری از فرمـول كوكران تعداد 321 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت خوشه ای بین سیزده محله در شهر توزیع‌شده است. روایی پرسشنامه با استفاده از نظرات متخصصان و پایایی آن با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ (کیفیت 80/.و مشارکت 84/.) تعیین‌شده است. جهت ‌تحلیل داده‌ها از آزمون‌های آماری در نرم افرازهای SPSS و AMOS استفاده شد. نتايج حاصل از این پژوهش نشان مي دهد که در میان شاخص های موردسنجش، شاخص رضایتمندی زندگی خانوادگی با میانگین (75/3) و سلامت با میانگین (16/3) بالاترین میزان رضایتمندی و شاخص اقتصادی با میانگین (56/2) پایین‌ترین میزان رضایتمندی از کیفیت زندگی را به خود اختصاص داده است. همچنین درزمینه ی مشارکت هم بیشترین مشارکت شهروندان مربوط به شاخص سیاسی با میانگین (06/3) و کمترین میزان مشارکت مربوط به شاخص ذهنی- معنوی با میانگین (34/2) است. نتایج آزمون تحليل همبستگی نیز نشـان داد كـه افـزايش كيفيت زندگي مي تواند به افزايش مشاركت شهروندان در امور شهري منجر شود و بين اين دو رابطه مستقيم و معناداري وجود دارد. همچنین نتایج رگرسیون مبین این مطلب است که شاخص زندگی خانوادگی با (بتای 20/0) و شاخص اقتصادی با (بتای 13/0) بیشترین تأثیر را بر مشارکت دارند و درمجموع ابعاد کیفیت زندگی 07% از واریانس مشارکت را پیش‌بینی می کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - ارزیابی تغییرات کاربری و گسترش افقی شهری با تاکید بر نقش اقصاد شهری نمونه موردی شهر اردبیل
        احمد  حاج علیزاده
        گسترش افقی شهر یا اسپرال شهری پدیده ای است که در نیم قرن اخیر نه تنها در کشورهای توسعه یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز بروز یافته است. این پدیده رشد و گسترش فضایی سریع شهر به سمت نواحی حاشیه ای و بیرونی و به صورت توسعه کم تراکم، منفک و جسته و گریخته است. شهر اردب چکیده کامل
        گسترش افقی شهر یا اسپرال شهری پدیده ای است که در نیم قرن اخیر نه تنها در کشورهای توسعه یافته بلکه در کشورهای در حال توسعه نیز بروز یافته است. این پدیده رشد و گسترش فضایی سریع شهر به سمت نواحی حاشیه ای و بیرونی و به صورت توسعه کم تراکم، منفک و جسته و گریخته است. شهر اردبیل، علیرغم رشد سریع جمعیتی در چند دهه اخیر، رشد و گسترش فضایی سریعی نیز داشته است. مقاله حاضر به ارزیابی تغییرات کاربری حادث شده در محدوده شهری اردبیل پرداخته است. مهمترین علل گسترش افقی شهر اردبیل عبارتند از مهاجرت های روستا-شهری، مهاجرت های مرکز-پیرامون، طرح مسکن مهر و عدم وجود موانع طبیعی بر سر راه رشد و گسترش اشاره کرد. نتایج نشان می دهد که وجود زمین های کشاورزی و باغات داخل شهر، حق انتخاب آزادانه برای انتخاب محل سکونت و تامین مسکن برای همه اقشار شهری از جمله اثرات و پیامدهای مثبت این پدیده به شمار می رود. ولی پیامدهای نامطلوب این پدیده در ابعاد اقتصادی خیلی بیشتر از اثرات مثبت است. به این ترتیب که در بخش اقتصادی، به افزایش هزینه زیرساخت ها وخدمات شهری، تکیه بیشتر بر استفاده از وسایل حمل و نقل خصوصی به جای حمل و نقل عمومی و غیره را می توان نام برد. با توجه به اثرات نامطلوب زیادی که گسترش افقی شهر اردبیل به همراه داشته است، در جستجوی راه حل و راهکار، استفاده از اصول و سیاست هایی پیشنهاد شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - نقش انرژی خورشید در توسعه پایدار شهر تهران (مطالعه موردی: ساختمان مسکونی)
        صابر شفائی گیگلو بهلول علیجانی محمد سلیقه
        نیاز بشر به انرژی، پیوسته در حال افزایش و منابع انرژی فسیلی رو به کاهش است. استفاده‌ی بی‌رویه از منابع سوخت فسیلی با آلوده ساختن محیط‌زیست، زندگی در کره‌ی زمین را تهدید می‌کند و امروزه یکی از راهکارهایی که برای بحران انرژی پیشنهاد می‌شود، در کنار اصلاح الگوی مصرف، استفا چکیده کامل
        نیاز بشر به انرژی، پیوسته در حال افزایش و منابع انرژی فسیلی رو به کاهش است. استفاده‌ی بی‌رویه از منابع سوخت فسیلی با آلوده ساختن محیط‌زیست، زندگی در کره‌ی زمین را تهدید می‌کند و امروزه یکی از راهکارهایی که برای بحران انرژی پیشنهاد می‌شود، در کنار اصلاح الگوی مصرف، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است. انرژی خورشیدی از جمله انرژی‌های تجدیدپذیر است و از مولفه‌های اصلی توسعه پایدار محسوب می‌شود. این پژوهش، به بررسی و شناخت پتانسیل انرژی خورشیدی و عوامل موثر در جایگزینی آن با سوخت‌های فسیلی، خصوصا در بخش ساختمان‌های مسکونی در شهر تهران پرداخته است و از حیث هدف، کاربردی و از حیث نوع، توصیفی ـ تحلیلی است و از 4 مرحله‌ی اصلی تشکیل شده است: در مرحله‌ی نخست، جهت شناسایی و بررسی وضعیت موجود انرژی تولیدی و مصرفی، به مطالعه، بررسی و مقایسه‌ی داده‌های مربوط به مصرف انرژي حاصل از کلیه سوخت‌های فسیلی، انرژی‌های تجدیدناپذیر و تجدید‌، در مرحله دوم، پتانسل انرژی خورشیدی در شهر تهران با استفاده از اطلاعات بدست آمده از ایستگاه سینوپتیکی مهرآباد شهر تهران، در مرحله سوم به بررسی وضعیت عملکردی و هزینه زیرساخت لازم جهت بهره‌برداری سیستم‌های فتوولتائیک در مقایسه با سوخت‌های فسیلی، پرداخته شد و درمرحله آخر، فرآیند طراحی و تحلیل نحوه انتخاب سیستم فتوولتاییک با اجرا بر روی یک سیستم نمونه تشریح شده است. نتایج حاکی از آن است که با توجه به شرایط توپوگرافی و موقعیت جغرافیایی، شهر تهران دارای ظرفیت‌ بالای انرژی خورشیدی می‌باشد که زمینه‌های بهره‌مندی از توسعه پایدار را در این شهر فراهم می‌کند. همچنین نتایج نشان داده که در ساختمان‌ مسکونی مورد مطالعه استفاده و فعال‌سازی سامانه‌های فتوولتائیک خورشیدی سودآوری اقتصادی قابل ملاحظه‌ای داشته که خود بستری برای دستیابی به توسعه پایدار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - تحليل الگوی رشد فضايي – زماني شهر مراغه با استفاده از روش های متريک فضايي
        علی  شماعی حسن آهار اسحاق جلالیان
        متریک های فضایی الگوی شناسایی و سنجش رشد فضایی- زمانی شهری است. معیارهای سنجش الگوی فضایی در این پژوهش وسعت لکه های شهری، محیط لکه ها یا قطعات، مجاورت و نزدیکی آنها، فاصله لکه ها با بزرگترین لکه یا لکه اصلی شهری، تعداد لکه ها و قطعات، فضاهای خالی موجود در داخل لکه ها و چکیده کامل
        متریک های فضایی الگوی شناسایی و سنجش رشد فضایی- زمانی شهری است. معیارهای سنجش الگوی فضایی در این پژوهش وسعت لکه های شهری، محیط لکه ها یا قطعات، مجاورت و نزدیکی آنها، فاصله لکه ها با بزرگترین لکه یا لکه اصلی شهری، تعداد لکه ها و قطعات، فضاهای خالی موجود در داخل لکه ها و اندازه قطعه اصلی شهر است. این پژوهش به بررسی و تحلیل چگونگی رشد شهر مراغه با روش های توصیفی–تحلیلی و با استفاده ازتصاویر ماهواره ای و نرم افزارهای ENVI، ArcGIS و افزونه Patch Analyst انجام گرفته است. یافته ها و نتایج پژوهش نشان می دهد شاخص پیچیدگی قطعات نسبت به دوره های قبل بیشتر شده است، بطوریکه شاخص AMWS از 1.56 به 1.84 و شاخص AWMPFD از 1.25 یه 1.35 رسیده است. شاخص مرکزیت نیز در سال 1365 عدد به دست آمده 2.14 بوده و در سال 1395 به 1.12 کاهش یافته است و با به وجود آمدن قطعات جدید در اطراف شهر موجب کاهش مرکزیت شده است. از نظر شاخص فشردگی هم میزان آن کاهش یافته و تعداد قطعات ساخته شده شهری افزایش و پیچیدگی افزایش یافته است. از نظر تراکم شهری هم میزان تراکم در سال 1365، 333.9 نفر در هکتار بوده که در دوره آخر به 55.8 کاهش یافته است. نتایج گویای آن است که شکل رشد شهری بصورت افقی ناموزون با تخریب زمین های حاصلخیز کشاورزی و جایگزین کردن آنها با محله های پراکنده شهری روبرو گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی جایگاه مفهوم زیست پذیری شهری در طرح توسعه شهری(نمونه مطالعاتی: طرح جامع شهر زنجان
        وحید یاری قلی محسن احدنژاد روشتی ژیلا سجادی
        امروزه زیست پذیری شهری گفتمانی نیرومند را در توسعه ی شهری و طراحی شهری بازتاب می دهد که در پیشینه ی برنامه ریزی شهری رواج پیدا کرده است. اجرای طرح های توسعه شهری، یکی از اقدامات اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری جهت زیست پذیر نمودن شهر برای ساکنین و تضمین کننده ادامه ح چکیده کامل
        امروزه زیست پذیری شهری گفتمانی نیرومند را در توسعه ی شهری و طراحی شهری بازتاب می دهد که در پیشینه ی برنامه ریزی شهری رواج پیدا کرده است. اجرای طرح های توسعه شهری، یکی از اقدامات اساسی در برنامه ریزی و مدیریت شهری جهت زیست پذیر نمودن شهر برای ساکنین و تضمین کننده ادامه حیات شهر برای مدت طولانی می باشد. بنابرین هدف پژوهش حاضر، بررسی وضعیت موجود شهر زنجان از نظر شاخص های زیست پذیری و نحوه عملکرد طرح های توسعه شهری در زیست پذیر کردن شهر زنجان می باشد. روش تحقیق پژوهش حاضر کمی توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف، کاربردی است. نتایج پژوهش بیانگر این امر می باشد که یافته های حاصل از تحلیل شاخص های ذهنی براساس توزیع پرسشنامه بین جامعه آماری نشان داد که، وضعیت زیست پذیری عینی وذهنی تقریبا منطبق بر هم نیستند. طبق نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیونی، میزان ارتباط و همبستگی زیست پذیری با طرح های توسعه شهری 0.622 است. با توجه به سطح معنی داری0.000 و پایین بودن آن از 0.05< Pفرضیه صفر رد می شود و می توان گفت که رابطه دو متغیر زیست پذیری با طرح های توسعه شهری معنادار است. به عبارتی، اجرای طرح های توسعه شهری 37 درصد از زیست پذیری شهر زنجان را تبیین می کند. علاوه براین، بیشترین مقدار همبستگی اجرای طرح های توسعه شهری با شاخص اجتماعی 0.369 و کمترین مقدار نیز متعلق به اقتصادی با 0.167 است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - جغرافیای سیاسی شهر، چیستی و چرایی
        حسن  کامران دستجردی مرجان بدیعی ازنداهی نرجس سادات حسینی نصرابادی
        دانش جغرافيا و از آن ميان شاخه ي جغرافياي سياسي كه متكفل بيان و تشريح روابط نظام مند ميان انسان (سياست) و محيط جغرافيايي است، از جمله علوم قديمي است كه سابقه ي آن به درازي عمر انسان بر روي زمين است. امروزه مهم ترین محیط فضایی انسان ساخت، شهرها هستند. شهر، یک مجموعه ف چکیده کامل
        دانش جغرافيا و از آن ميان شاخه ي جغرافياي سياسي كه متكفل بيان و تشريح روابط نظام مند ميان انسان (سياست) و محيط جغرافيايي است، از جمله علوم قديمي است كه سابقه ي آن به درازي عمر انسان بر روي زمين است. امروزه مهم ترین محیط فضایی انسان ساخت، شهرها هستند. شهر، یک مجموعه فضایی بسته است که در این مجموعه رویدادهای مختلف اتفاق می افتد که هرکدام از این رویدادها زمینه ی مطالعاتی یک علم را بوجود می آورد. از جمله مهم ترین رویدادهایی که در شهر اتفاق می افتد، رویدادهای سیاسی است، به عبارتی، شهر همواره با مفهوم سیاست در ارتباط بوده و است. درصورتی که تاثیر مناسبات سیاسی و قدرت، در توسعه فضایی شهر مد نظر باشد، جغرافیای سیاسی با رویکرد غالبا درون شهری، به مطالعه این مناسبات می پردازد. بنابراین، جغرافیای سیاسی شهر؛ به مطالعه و بررسی تاثیر فعالیت های حکومت و صاحبان قدرت بر ابعاد مختلف (اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی، امنیتی و زیست محیطی ) زندگی شهری و شهروندان می پردازد. پرسش اساسي كه در اينجا مطرح مي شود آن است كه، « جغرافياي سياسي شهر، چرا و چگونه به حوزه مطالعاتی مجموعه شهری امروز وارد شده است؟» مطابق فرضيه ي اين مقاله، جغرافياي سياسي شهر، برای سازماندهی فضای سیاسی شهر، به مطالعه، بررسی و ارئه راهکارهای اساسی می پردازد. از این رو می توان جغرافیای سیاسی شهر را بعنوان یکی از شاخه های علوم جغرافیایی در مطالعه فضا و ویژگی های آن مورد توجه قرار داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - شاخصهای تأثیرگذار در شهر خلاق در خلق فضاهای تعاملی شهری (مورد مطالعه: شهر ری)
        منیر میرزایی عباس ارغان محمدرضا زند مقدم
        شهر خلاق می‌تواند نیازها و خواسته‌های جوامع شهری را در ابعاد گوناگون برطرف کند نیازهایی که هریک در رشد شهر تأثیر گذار است فضای شهری زمانی تحقق می‌پذیرد که شخص یا افرادی بخواهند از آن استفاده کنند یا در این فرآیند دخیل باشند و این فرآیند از یک سو به پویایی محیط و از سوی چکیده کامل
        شهر خلاق می‌تواند نیازها و خواسته‌های جوامع شهری را در ابعاد گوناگون برطرف کند نیازهایی که هریک در رشد شهر تأثیر گذار است فضای شهری زمانی تحقق می‌پذیرد که شخص یا افرادی بخواهند از آن استفاده کنند یا در این فرآیند دخیل باشند و این فرآیند از یک سو به پویایی محیط و از سوی دیگر به بروز طبقه خلاق کمک می‌کندکه عوامل تأثیر گذار (سرمایه انسانی، نوآوری، سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی) به عنوان شاخص‌ها در ایجاد خلاقیت و برنامه ریزی می‌تواند تأثیر گذار باشد که در این تحقیق بطور کلی به آن پرداخته شده است هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص‌های تأثیر گذار جهت خلق فضاهای تعاملی با تاکید بر شهر خلاق می‌باشد در این راستا با توجه به موضوع پژوهش از روش پیمایش استفاده شده است به لحاظ سطح مطالعه، در دو سطح توصیفی و تبیینی (توصیفی- تحلیلی) استفاده گردید همچنین برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از نرم افزارهای آماری چون SPSS، و نرم افزار Super decision استفاده شده است در سطح توصیفی از جداول یک بعدی، درصد و فراوانی استفاده شده است همچنین در سطح استنباطی نیز برای آزمون فرضیات از آزمون‌های T-Test، تی دو نمونه مستقل، تحلیل مسیر، پیرسون استفاده گردیده است و برای رتبه بندی عوامل مؤثر بر تحقق شهر خلاق از مدل ANP بهره گرفته شده است در نهایت نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که سرمایه اجتماعی پیش بینی کننده خوبی برای تبیین و بررسی سطح شهر خلاق در شهر ری می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - تبیین الگوهای غذایی در سکونت‌گاه های روستایی شهرستان جیرفت با رویکرد آمایش سرزمین
        علی شهدادی علي آذره
        روستاییان علی رغم نقش محوری در تولید غذا، امروزه به دلیل تغییرات اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین گروه های در معرض تهدید از لحاظ امنیت غذایی می باشند. تغییر در الگوی غذایی به دلیل قدرت و دسترسی پایین روستاییان در تامین مایحتاج اولیه، سوء تغذیه و ناا چکیده کامل
        روستاییان علی رغم نقش محوری در تولید غذا، امروزه به دلیل تغییرات اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی به عنوان یکی از مهمترین گروه های در معرض تهدید از لحاظ امنیت غذایی می باشند. تغییر در الگوی غذایی به دلیل قدرت و دسترسی پایین روستاییان در تامین مایحتاج اولیه، سوء تغذیه و ناامنی شدید غذایی را در این سکونتگاه ها به ارمغان آورده است. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال که الگوهای غذایی در بین خانوارهای روستایی شهرستان جیرفت چگونه است و چه عواملی بر آن تاثیر دارند، با روش پیمایش و ابزار پرسشنامه انجام شده است. مدل تئوریک پژوهش با رویکرد آمایش سرزمین سه دسته عوامل محیطی، اجتماعی و اقتصادی را به عنوان عوامل اصلی تبیین کننده الگوهای غذایی رایج در بین روستاییان ارایه کرده است. یافته های پژوهش نشان می دهد: خانوارهای روستایی از مجموع 14 وعده اصلی نهار و شام در هفته بیشتر؛ برنج(با میانگین 4.99 دفعه)، مواد قندی مصنوعی مانند قند، شکر و شیرینی(با میانگین 4.71 دفعه) و لبنیات(با میانگین 4.7 دفعه) و ماهی و میگو( با میانگین 1.61 دفعه) مصرف می کنند. مصرف برنج در بین روستاییان با مصرف سایر مواد غذایی از جمله شیر و فرآورده های آن، سبزی و میوه جات، حبوبات، موادقندی مرغ رابطه معنی داری داشته است(با پذیرش اثر مثبت تقارن زمان گردآوری داده ها با برداشت محصول بر میزان مصرف خانوارهای روستایی). دسترسی به آب موردنیاز برای تولید محصولات کشاورزی و دامی مهمترین عامل تبیین کننده چگونگی مصرف شیر و فرآورده های آن در بین خانوارهای روستایی دارد(R=0.47, F=5.628, Sig=0.028 ). در مجموع درآمد سالیانه در پیوند با قیمت فروش محصولات کشاورزی مهمترین عامل تبیین کننده چگونگی مصرف مواد غذایی به ویژه مصرف انواع گوشت، غذاهای رژیمی، کنسروها و... با (R=0.51, F=11.615, Sig=0.002) و چگونگی علاقه به مصرف موادغذایی با (R=0.52, F=7.44, Sig=0.013 ) و می باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - بررسی رابطه اکوتوریسم با ایجادفرصت¬های اشتغالزایی روستايي با تأکید بر نقش اقلیم ( مطالعه موردي: شهرستان ماسال
        سعید کامیابی saeid kamyabi
        اكوتوريسم يا گردشگري طبيعت،‌ نوعي گردشگري پايدار است كه با مشاركت گردانندگان بومي و بهره گيري از پتانسيل هاي طبيعي گردشگري ميسر مي شود. ماسال به لحاظ برخورداري از امكانات و تسهيلات در مقايسه با ساير شهرستان هاي استان گیلان، توسعه نيافته است درواقع نوعي روستا شهر محسوب م چکیده کامل
        اكوتوريسم يا گردشگري طبيعت،‌ نوعي گردشگري پايدار است كه با مشاركت گردانندگان بومي و بهره گيري از پتانسيل هاي طبيعي گردشگري ميسر مي شود. ماسال به لحاظ برخورداري از امكانات و تسهيلات در مقايسه با ساير شهرستان هاي استان گیلان، توسعه نيافته است درواقع نوعي روستا شهر محسوب مي شود كه با برنامه ريزي مناسب و درست، مي توان زمينه توسعه همه جانبه آن را فراهم آورد، ولي پيش از آن شناخت و معرفي توان ها و قابليت هاي اين شهرستان ضروري است. از اینرو هدف از این پژوهش امکان سنجی توسعه اکوتوریسم شهرستان ماسال با تأکید بر نقش اقلیم با ایجاد فرصت های اشتغالزایی شهر و روستاي آن مي باشد، در واقع در این پژوهش در پی رسیدن به پاسخی مناسب و مطلوب برای این سئوال های تحقیق است:1ـ آيا مي توان گفت اصلي ترين دليل اشتغال زايي در شهرستان و روستاهاي تابعه ماسال جاذبه هاي توريستي و آب و هوا و اقليم منطقه است؟2ـ آيا بين ميزان جاذبه هاي طبيعي و اقليم شناسي شهرستان ماسال و جذب توريست در اين منطقه رابطه اي وجود دارد؟پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردي و روش تحقيق توصيفي ،آماري(آمار استنباطي) از نوع همبستگی مي باشد. روش گردآوري اطلاعات به دو صورت کتابخانه‌اي و ميداني است. ضمن آنکه واحد تحلیل در این پژوهش فرد و جامعه آماری کلیه کارشناسان و خبرگان و شاغلین حوزه گردشگری شهر و توابع روستايي ماسال بوده (حدوداً 150 نفر) و بدلیل محدود بودن جامعه آماری سرشماری صورت گرفته است. داده‌هاي جمع آوري شده از طريق پرسشنامه پس از کدگذاري و انتقال به نرم افزار رايانه‌اي 19 SPSS ، تجزيه و تحليل گرديد. براي آزمون فرضيات، از آزمون‌هاي خی دوی تک متغیره، تحلیل عاملی و آزمون فریدمن شده است. نتایج این تحقیق بیانگر این مطلب است که بین جاذبه هاي توريستي شهرستان ماسال و ميزان اشتغال زايي افراد در این شهرستان، بین ميزان تأثيرگذاري اقليم و جذب توريسم در شهرستان ماسال و بین ميزان تحصيلات شاغلين شهرستان ماسال و جذب توريسم رابطه معنادار است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - تحلیل سیستمی اثرات تحولات تقسیمات سیاسی بر پراکنده رویی شهری (نمونه مطالعاتی: شهر قم)
        سیدعلی  حسینی سهراب امیریان
        در تاریخ پرفرازونشیب ایران، حکومت و دولت، به‌عنوان مهم‌ترین عوامل سیاسی، پیوسته مؤثرترین نقش را در تحولات و دگرگونی ساخت‌وسازهای فضایی ازجمله شهرها داشته‌اند. این دگرگونی‌ها در نقش‌پذیری شهرها و ایفای نقش دولت زمینه‌ساز و موجب تقویت اقتصاد شهرها، توسعه و گسترش شهرها و چکیده کامل
        در تاریخ پرفرازونشیب ایران، حکومت و دولت، به‌عنوان مهم‌ترین عوامل سیاسی، پیوسته مؤثرترین نقش را در تحولات و دگرگونی ساخت‌وسازهای فضایی ازجمله شهرها داشته‌اند. این دگرگونی‌ها در نقش‌پذیری شهرها و ایفای نقش دولت زمینه‌ساز و موجب تقویت اقتصاد شهرها، توسعه و گسترش شهرها و شهرنشینی شد. هدف از این پژوهش بررسی و تحلیل مهم‌ترین اثرات تحولات تقسیمات سیاسی بر پراکنده رویی شهری در شهر قم با استفاده از مدل تحلیل ساختاری می‌باشد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و میدانی می‌باشد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه و خبره سنجی است. روایی پرسشنامه با استفاده از روایی ظاهری و نظرسنجی از خبرگان و کارشناسان تائید شد. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از مدل آینده‌پژوهی تحلیل ساختاری استفاده‌شده است. برای این منظور تعداد 29 عامل به‌عنوان عوامل اولیه بر اساس نظر کارشناسان و متخصصین شناسایی شدند. درنهایت از نرم‌افزار MIC MAC برای تجزیه‌وتحلیل و رتبه‌بندی شاخص‌های مورداستفاده در مدل تحلیل ساختاری و از نرم افزار GIS برای ترسیم نقشه‌ها و لایه‌های اطلاعاتی موردنظر استفاده‌شده است. نتایج نشان دادند که ارتقاء جایگاه یک شهر در سطوح تقسیمات کشوری به‌ویژه تبدیل شهر به مرکز استان، می‌تواند از طریق چهار عامل افزایش جمعیت و مهاجرت، افزایش قیمت زمین و بورس‌بازی آن، گسترده شدن ساختار دولت و لزوم تأمین خدمات منطقه‌ای، پراکنده رویی شهری را افزایش می‌دهد. همچنین بر اساس نتایج سه عامل تمرکز شدید سرمایه‌ها در شهر، مستقر شدن نمایندگان سیاسی دولت و توسعه صنایع در شهر مرکز به‌عنوان مهم‌ترین و اثرگذارترین عوامل سیاسی مؤثر بر پراکنده رویی شهری در شهر قم انتخاب شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - آسیب شناسی تعاونی های تولید در راستای توسعه پایدار روستایی نمونه موردی :تعاونی های تولید شهرستان ساوه*
        گیتی صلاحی اصفهانی
        مقاله حاضر نتیجه تحقیقی میدانی است که با هدف آسیب شناسی تعاونی های تولید در راستای توسعه پایدار روستایی شهرستان ساوه با ابعاد اقتصادی و اجتماعی صورت گرفته است زیرا رسیدن به توسعه مستلزم توسعه اقتصادی است که خود منوط به توسعه درسه بخش صنعت،خدمات وکشاورزی است.دربخش کشاورز چکیده کامل
        مقاله حاضر نتیجه تحقیقی میدانی است که با هدف آسیب شناسی تعاونی های تولید در راستای توسعه پایدار روستایی شهرستان ساوه با ابعاد اقتصادی و اجتماعی صورت گرفته است زیرا رسیدن به توسعه مستلزم توسعه اقتصادی است که خود منوط به توسعه درسه بخش صنعت،خدمات وکشاورزی است.دربخش کشاورزی شرکتهای تعاونی تولید روستایی اهرم مناسبی برای توسعه اقتصادی واجتماعی هستند که می توانند در بهره وری بهینه از شرایط زندگی ،کار و تولید وارتقای سطح درآمد ووضعیت اجتماعی جامعه موثر باشند .البته پویایی وتحولات لازم در این شرکت ها زمانی کارآمد واثربخش است که به صورت هدفمند ،نظام یافته ،برنامه ریزی شده ومبتنی برملاحظات پایداری در کلیه ابعاد اقتصادی ،اجتماعی و زیست محیطی باشد. دراین راستا تعاونی های تولید روستایی به عنوان یکی از نظام های بهره برداری با موانع و مشکلاتی روبرو هستند. این مقاله با استفاده ازروش توصیفی –پیمایشی و با برگزاری کارگاههای مشارکتی (PRA)، پرسشنامه(منطبق برمدل نظری و پیشینه تحقیق ) و مصاحبه حضوری انجام شده است .جمع آوری داده ها با استفاده از نرم افزارSPSSاستخراج شد. جامعه آماری تحقیق اعضاء شرکت تعاونی های مستقر در روستاهای شهرستان ساوه با نمونه آماری براساس فرمول کوکران (110نفر)است.نمونه گیری تصادفی و چندمرحله ای است.باتوجه به فرض اصلی تحقیق ،نتایج نشان می دهد که آسیب های جدی ،تعاونی های تولید ساوه را تهدید می کنند .درابعاداقتصادی واجتماعی شاخص های شامل درآمد کشاورزان ،ارتقاء تولید ،آگاهی واعتماد اجتماعی بود .بیشترین میانگین مربوط به ابعاد اقتصادی (4409/3)و کمترین میانگین مربوط به بعد اجتماعی (0967/2)می باشد.پیشنهاد می شود :کمکهای بلاعوض ،دادن امکانات وتجهیزات ،القاءتفکر مشارکتی ،آگاهی دادن به اعضاء تعاونی وتوانمندسازی اعضاء تعاونیهای تولید در دستور کار قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - شهر خلاق و شاخص‌های شهر خلاق ایرانی
          زهرا هاشمی دهقی بهاره اصانلو
        مفهوم شهر خلاق از توجه نظریه‌پردازان و محققان این حوزه به بُعد محیطی و مکانی خلاقیت ناشی شده است، برای سنجش میران خلاقیت شهرها، شاخص‌های مختلفی ارائه شده است که در تمامی آن‌ها به ویژگی‌ها و شرایط جامعه توجه می‌شود، بر این اساس هدف پژوهش ساخت شاخص‌های شهر خلاق متناسب با چکیده کامل
        مفهوم شهر خلاق از توجه نظریه‌پردازان و محققان این حوزه به بُعد محیطی و مکانی خلاقیت ناشی شده است، برای سنجش میران خلاقیت شهرها، شاخص‌های مختلفی ارائه شده است که در تمامی آن‌ها به ویژگی‌ها و شرایط جامعه توجه می‌شود، بر این اساس هدف پژوهش ساخت شاخص‌های شهر خلاق متناسب با فرهنگ جامعه ایرانی است. این پژوهش بنا به ماهیت و روش پاسخ به مسئله توصیفی، تحلیلی و تحلیل محتوایی است و از نظر هدف کاربردی است. در این تحقیق برای جمع‌آوری داده‌ها از روش کتابخانه‌ای، اسنادی و روش پیمایشی در قالب روش دلفی استفاده شده است. در همین راستا با نقد و بررسی 15 شاخص بین‌المللی شهر خلاق، فهرستی از شاخص‌ها استخراج، سپس با روش دلفی و ایجاد پانل دلفی، اقدام به غربال‌گری شاخص‌ها و ساخت شاخص شهر خلاق ایرانی شده است. حاصل نتایج دلفی در سه دور، تولید 49 شاخص برای شاخص شهر خلاق ایرانی توسط اعضای پانل بوده است که از این 49 شاخص، 32 شاخص برگرفته از پژوهش‌های پیشین و 17 شاخص به‌وسیله‌ی اعضای پانل ارائه شده بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - ارزیابی و تحلیل مؤلفه های زیست پذیری کلانشهر تهران
        حمیدرضا وارثی جمال محمدی سید علی موسوی نور
        زیست پذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری و همچون سکه دارای دو رو می باشد که یک روی آن معیشت است و روی دومش پایداری بوم شناختی است. رویکرد زیست پذیری را می توان برآمده از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان مناب چکیده کامل
        زیست پذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری و همچون سکه دارای دو رو می باشد که یک روی آن معیشت است و روی دومش پایداری بوم شناختی است. رویکرد زیست پذیری را می توان برآمده از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی می شود. نوشتار حاضر درپی آن است که با هدف شناخت پایه ای از وضعیت حاکم بر زیست پذیری کلان شهر تهران بپردازد. برای دستیابی به این هدف، با بهره گیری از روش کتابخانه ای ـ پیمایشی و ابزار پرسشنامه محقق ساخته؛ 485 نفر ازشهروندان ساکن کلان شهر تهران به روش نمونه گیری احتمالی (به روش تصادفی ساده) مورد ارزیابی قرارگرفته و اطلاعات گردآوری شده با استفاده از تحلیل های آزمونT تک نمونه ای؛ آزمون تحلیل واریانس و تحلیل مسیر در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد در بین مولفه های زیست پذیری در کلانشهر تهران، شاخص کالبدی با مقدار آماره t، 378/0 ضعیف تر از سایر شاخص ها قرار دارد. شاخص اقتصادی نیز با آماره 775/1 در وضعیت بهتری از شاخص های دیگر است. بعد از آن شاخص های اجتماعی با آماره 440/0 و زیست محیطی با آماره 481/0 در رتبه های بعدی قرار دارند همچنین نتایج نشان داد شرایط زیست پذیری یکسان نیست و بین مناطق شهر تهران مورد مطالعه از نظر تفاوت شاخص زیست پذیری تفاوت معناداری دیده می شود. در این میان، شاخص اقتصادی با مقدار F 215/47 بیشترین مقدار اختلاف و تفاوت را دارد و می توان گفت که در شاخص اقتصادی، اختلاف زیست پذیری در شهر تهران بیشتر از سایر شاخصه ها است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - ارزيابي روند گسترش افقی شهر در حريم گسل هاي لرزه اي و مناطق خطرپذیر طبیعی و پیامدهای آن (مطالعه موردي: شهرستان سقز در استان کردستان)
        هیمن  شهابی عبداله طیاری محمود  یزدانی محمد علی سالاری کمانگر
        مروري بر پژوهش هاي مختلف در حوزه سکونتگاههاي انساني نشان مي دهد که مکان گزيني و استقرار آنها همواره متاثر از ويژگي هاي محيط طبيعي و ساختار زمين شناسي بوده است، بر اين اساس مکان استقرار (دشت ها، دامنه و غيره) بخش اعظم سکونتگاههاي انساني به طور اعم و سکونتگاههاي شهري به ط چکیده کامل
        مروري بر پژوهش هاي مختلف در حوزه سکونتگاههاي انساني نشان مي دهد که مکان گزيني و استقرار آنها همواره متاثر از ويژگي هاي محيط طبيعي و ساختار زمين شناسي بوده است، بر اين اساس مکان استقرار (دشت ها، دامنه و غيره) بخش اعظم سکونتگاههاي انساني به طور اعم و سکونتگاههاي شهري به طور اخص همواره به دليل مجاورت نسبي با گسل ها در معرض تاثيرپذيري از وقوع پديده هايي چون زلزله، روراندگي، زمين لغزش و غيره بوده است. وقوع زلزله هاي متعدد در طي دهه هاي اخير در نقاط مختلف کشور و پيامدهاي منفي گسترده آن بويژه بر روي کانونهاي شهري دليلي بر اثبات اين مدعاست، شهر سقز واقع در استان کردستان بواسطه اسقرار در مجاورت گسل هاي متعدد (گسل هاي رودخانه سقز، رودخانه وليخان، سنته و غيره) از جمله سکونتگاههايي است که از يک سو، ويژگي هاي بستر طبيعي استقرار آن امکان تاثيرپذيري از اين ويژگي را فراهم ساخته اند و از سوي ديگر، توسعه افقي شهر در طي دهه هاي اخير در جهت گسل هاي فوق زمينه هاي تاثيرپذيري را به شدت افزايش داده است. بر اين اساس، اين نوشتار در پي آنست که ضمن بررسي امکان خطرپذيري وقوع زلزله به واکاوي نقش توسعه فيزيکي و افقي شهر در افزايش خطرپذيري زلزله بپردازد. براي اين منظور، با استفاده از نقشه هاي رقومي توپوگرافي و زمين شناسي به مقياس 250000: 1و با بهره گيري از سيستم اطلاعات جغرافيايي و داده هاي لرزه نگاري دستگاهي و تاريخي، نقشه منحني هاي هملرز و پهنه بندي خطر زمين لرزه ترسيم شدند. نتايج پژوهش نشان مي دهند که بر اساس نقشه سايز موتكتونيك و بررسي تاريخ وقوع زمين لرزه در منطقه امكان وقوع زلزله هاي با شدت بالا در منطقه سقز وجود دارد و همچنين شهر، شتابزده به سمت ارتفاعات ناپايدار و در بخش هاي شمالي و غربي شهر در حريم گسل‌هاي فرعي درجه دو توسعه پيدا كرده است. بر اين اساس تدوين تدابير و برنامه هاي استراتژيک در راستاي کاهش خطرپذيري از وقوع زلزله از طريق کنترل و سمت و سودهي بهينه به توسعه افقي شهر لازم و ضروري است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - نقش گردشگری در توسعه روستایی شهرستان مریوان
        سعید احمدیان بهنام ولی زاده رشید  بوکانی
        هدف کلی این پژوهش نقش گردشگری در توسعه روستایی شهرستان مریوان می باشد. به منظور رسیدن به این اهدف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. پژوهش حاضر با رويكرد و روش اكتشافي- تحليلي در پی این موضوع بوده است که گردشگری، چه نقشی در توسعه روستایی شهرستان مریوان، ایفا می چکیده کامل
        هدف کلی این پژوهش نقش گردشگری در توسعه روستایی شهرستان مریوان می باشد. به منظور رسیدن به این اهدف از دو روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. پژوهش حاضر با رويكرد و روش اكتشافي- تحليلي در پی این موضوع بوده است که گردشگری، چه نقشی در توسعه روستایی شهرستان مریوان، ایفا می نماید. جامعه آماري پژوهش حاضر (15 روستای مورد مطالعه)، شامل 3 گروه کارشناسان و کارکنان (236 نفر)، روستاییان(8570 نفر) و گردشگران (1200 نفر) بوده اند كه با استفاده از فرمول كوكران و جدول مورگان، به ترتیب تعداد 146 نفر کارشناس و 368 نفر روستاییان و291 نفر از گردشگران به عنوان حجم نمونه تعيين شده است. نحوه انتخاب افراد نيز به روش نمونه گيري سيستماتيك و نهايتاٌ تصادفي ساده مي باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمون تحليل عاملي اكتشافي و آزمون ناپارامتريك فريدمن با استفاده از نرم‌افزار SPSS استفاده شده است. نتایج بدست آمده در مورد نقش گردشگری در توسعه روستایی نشان می دهد که بیشترین تاثیر گردشگری در بُعد اجتماعی مربوط به کاهش مهاجرت های روستایی و احیاء آداب و سنن محلی و در بُعد اقتصادی بیشترین تاثیر در افزایش قیمت زمین و مسکن بوده است. و در نهایت، با توجه به نتايج و يافته هاي به دست آمده از پژوهش، راهکارهایی در جهت توسعه فعالیت های گردشگری روستایی در شهرستان مریوان ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - نقش شهر الکترونیک در ارتقاء شاخص‌های توسعه پایدار شهری با تأکید بر بانکداری الکترونیک (مطالعه موردی: شهر کرج)
        دکتر علیرضا  استعلاجی نجمه شاه طالبی
        مسائل و مشکلات عدیده‌ای مانند مسئله آلودگی‌ هوا، ترافیک سنگین و اتلاف وقت در خیابان‌ها، افزایش فعالیت‌های اداری و تجاری شهروندان در شهرها، افزایش تعداد جمعیت و عدم تناسب امکانات و خدمات و غیره که بدلایل مختلف در شهرها شکل گرفته است و همچنین مطالبه روز افزون شهروندان به چکیده کامل
        مسائل و مشکلات عدیده‌ای مانند مسئله آلودگی‌ هوا، ترافیک سنگین و اتلاف وقت در خیابان‌ها، افزایش فعالیت‌های اداری و تجاری شهروندان در شهرها، افزایش تعداد جمعیت و عدم تناسب امکانات و خدمات و غیره که بدلایل مختلف در شهرها شکل گرفته است و همچنین مطالبه روز افزون شهروندان به ارائه خدمات مطلوب و با کیفیت، و از سوی شعار و سیاست‌گذاری مدیران شهری و دولت‌ها بر محوریت توسعه پایدار شهری، تصمیم‌سازی و برنامه‌ریزی بر اساس تکنولوژی و تکنیک‌های روز دنیا در مدیریت شهری را نه تنها اجتناب ناپذیر، بلکه ضروری ساخته است و ورود به دنیای شهر الکترونیک پاسخی منطقی و مناسب به این نیاز شهری می‌باشد. یکی از پرکاربردترین و محوری‌ترین نیازهای خدماتی الکترونیکی شهری، خدمات بانکی بوده که با الکترونیکی شدن فعالیت‌های آن سهم مهمی در توسعه پایدار شهری دارد. به همین منظور این پژوهش در کلانشهر کرج مورد بررسی و پژوهش قرار گرفت. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بوده و از روش مطالعات کتابخانه‌ای و پژوهش میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام گرفته است. نتایج تحقیق که از طریق سنجش فرضیات با استفاده از آزمون‌های T تک نمونه‌ای یاOne sample T test و همچنین همبستگی اسپیرمن انجام شد نشان می‌دهد که بانکداری الکترونیک نقش پراهمیتی در تحقق توسعه پایدار شهری داشته و در این راستا شهروندان به عنوان ذی‌نفعان اصلی آن تأثیر مستقیم در این مقوله دارد و در واقع بدون مشارکت شهروندان امکان دستیابی به اهداف مورد نظر میسر نیست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - توسعه گردشگری اجتماع محور با تأکید بر جنبه‌های قومی محلی (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)
        اعظم صفرآباد منصور طبیعی
        فرایند جهانی شدن گویای تلاش برای یکسان سازی فرهنگی از طریق ایجاد بازارهای گسترده برای تولید کالاهای مشابه در شکل انبوه است. در عمل فشار برای از میان بردن خرده فرهنگ‌ها طی سال‌های گذشته به مقاومت قومی منجر شده است که گویای تمایل شدید به ایجاد تعلق‌های هویتی برای جلوگیری چکیده کامل
        فرایند جهانی شدن گویای تلاش برای یکسان سازی فرهنگی از طریق ایجاد بازارهای گسترده برای تولید کالاهای مشابه در شکل انبوه است. در عمل فشار برای از میان بردن خرده فرهنگ‌ها طی سال‌های گذشته به مقاومت قومی منجر شده است که گویای تمایل شدید به ایجاد تعلق‌های هویتی برای جلوگیری از حذف فرهنگ‌های قومی است. کشور ایران از بارزترین نمونه‌های تنوع فرهنگی، قومی، زبانی و مذهبی در جهان است که برخلاف اکثر کشورهای چند قومیتی، تنوع و تکثر قومی محلی یا موزاییک بودن پهنه فرهنگی آن، درون‌زا و بومی است. شهر کرمانشاه با توان‌های توسعه‌ای بسیار، با تعلق قومی جماعتی قوی، می‌تواند پیش زمینه ایجاد بازارهای گردشگری قومی باشد. قومیت کُرد از استمرار و پیوستگی فرامرزی برخوردار است که می‌تواند توان منطقه‌ای در حوزه کالایی شدن (گردشگری، رسانه و ...) باشد. این مسأله که چگونه از توان‌های قومی جهت نیل به اهداف توسعه اجتماعی در سطح محلی، منطقه‌ای و ملی می‌توان بهره برد، حایز اهمیت است. روش تحقيق از نوع کاربردی ـ توسعه‌ای و شیوه گردآوري اطلاعات میدانی و کتابخانه‌ای است. جامعه آماری 40 نفر از مدیران شهری و 340 نفر از گردشگران می‌باشند. در مجموع اکثر پاسخگویان نمایه‌های قومی فرهنگی اثرگذار در توسعه گردشگری قومی در سطح شهر کرمانشاه را ضعیف و متوسط ارزیابی کرده‌اند. نتایج آزمون کای اسکوئر در بررسی کميت توسعه گردشگری اجتماع محور با تأکید بر جنبه‌های قومی محلی در شهر کرمانشاه معنی دار است. از آنجا که مقدار (sig) يا سطح معني داري متناظر با اين آماره کوچکتر از مقدار (<p 05/0) است بنابراین، با توجه به مقدار x2 و نیز درجه آزادي برابر با 4 و همچنين سطح معني داري برابر با 000/0، مي‌توان نتيجه گرفت گردشگری قومی محلی در توسعه گردشگری اجتماع محور نقش اثرگذار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - ارزیابی تغییرات کالبدی – فضایی با استفاده از تصاویر ماهواره ای و به کارگیری روش ترکیبی زنجیره های مارکوف و سلول های خودکار (مطالعه موردی : شهر کرمانشاه )
        رحیم سرور میترا محمودیان یوسفعلی زیاری
        چکیده در سال‌های اخیر با رشد شهر نشینی، کاربری و پوشش اراضی شهرها مخصوصاً کاربری‌های مجاور مناطق مسکونی که در حاشیه شهرها قرار گرفته‌اند تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی تغییر یافته‌اند. به منظور آگاهی روند تغییرات و همچنین مدیریت بهینه تغییرات کاربری در آینده و در راست چکیده کامل
        چکیده در سال‌های اخیر با رشد شهر نشینی، کاربری و پوشش اراضی شهرها مخصوصاً کاربری‌های مجاور مناطق مسکونی که در حاشیه شهرها قرار گرفته‌اند تحت تأثیر فعالیت‌های انسانی تغییر یافته‌اند. به منظور آگاهی روند تغییرات و همچنین مدیریت بهینه تغییرات کاربری در آینده و در راستای برنامه ریزی مناسب ترکیب روش زنجیره‌های مارکوف و سلول‌های خودکار یکی از بهترین روش‌ها و ابزار می‌باشد که هم تغییرات در سال‌های گذشته را نشان می‌دهد و همچنین با توجه به تغییرات گذشته، تغییرات برای آینده را پیش بینی می‌کند. با توجه به اینکه در سال‌های اخیر در حوزه استحفاظی شهر کرمانشاه تغییر و تحول قابل توجهی در کاربری اراضی اتفاق افتاده است. از این رو برای پی بردن به نوع و میزان تغییرات رخ داده در منطقه فوق تصاویر سنجنده لندست 7 و 8، سال‌های 1372،1382، 1392، 1397 مورد استفاده قرار گرفته است. پس از عملیات بارز سازی برای کشف و ارزیابی تغییرات از روش‌های فازی مبتنی بر شدت انطباق (Fuzzy Artmap) و مقایسه بعد از طبقه بندی (Crosstab) استفاده شد. همچنین برای پیش بینی روند تغییرات تا سال 1411 از روش ترکیبی زنجیرهای مارکوف و سلول‌های خودکار استفاده گردیده است. نتایج بدست آمده از این تحقیق نشان داد که در طی 25 سال مورد بررسی در حدود 34.42 درصد تغییر کاربری در اراضی ساخته شده شهری منطقه مورد مطالعه صورت گرفته که عمدتاً ناشی از فعالیت‌های انسانی بوده است که از جمله می‌توان به گسترش سکونتگاه‌ها و اراضی ساخته شده در روی اراضی کشاورزی در تمامی جهات اطراف شهر کرمانشاه اشاره کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - اثرات توان گردشگری در گسترش زیرساخت ها و ایجاد شهر خلاق مطالعه موردی: شهر کرمانشاه
        محسن شاطریان رسول  حیدری سورشجانی ژیلا  ورفی نژاد
        گردشگری به عنوان صنعتی پاک و پویا شناخته شده است که در صورت توسعه منافع زیادی از جمله افزایش عدالت اجتماعی و افزایش اشتغال برای جامعه درپی خواهد داشت و در صورت وجود زیرساخت های شهری توسعه بیشتری خواهد یافت. رقابت شدید میان شهرها به عنوان مقاصد گردشگری، شهرها را ناگزیر ب چکیده کامل
        گردشگری به عنوان صنعتی پاک و پویا شناخته شده است که در صورت توسعه منافع زیادی از جمله افزایش عدالت اجتماعی و افزایش اشتغال برای جامعه درپی خواهد داشت و در صورت وجود زیرساخت های شهری توسعه بیشتری خواهد یافت. رقابت شدید میان شهرها به عنوان مقاصد گردشگری، شهرها را ناگزیر به یافتن راهکارهایی جهت متمایز شدن از سایر شهرها و مقاصد گردشگری کرده است. شهر خلاق مبحثی جدید و مورد توجه در حوزه شهر سازی است و نقش اساسی در رشد و توسعه شهر دارد. ظهور و فراگیر شدن ایده ی شهرخلاق شاهدی بر این ادعاست و می توان گفت که توسعه گردشگری یکی از راه های مطمئن برای رسیدن به شهرهای خلاق است. هدف از انجام این تحقیق بررسی تأثیرات پتانسیل های گردشگری در گسترش زیرساخت ها و شکل گیری شهر خلاق در شهر کرمانشاه می باشد. روش تحقیق، توصیفی ـ تحلیلی است و ابزار اصلی گردآوری داده ها پرسشنامه می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه ساکنین شهر کرمانشاه است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 385 پرسشنامه تعیین گردیده است که جهت تجزیه و تحلیل نتایج حاصل از پرسشنامه از روش معادلات ساختاری (SEM) با استفاده از نرم افزار Amos استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که پتانسیل های گردشگری در گسترش زیرساخت ها و شکل گیری گردشگری خلاق و خلاقیت در شهر کرمانشاه مؤثر می باشند، زیرا سطح معنی داری (p value) برای هر دو مسیر کمتر از 05/0 بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - ارزیابی تطبیقی از ویژگی های فضای کالبدی شهر در بروز رفتارهای وندالیستی (مطالعه موردی: شهرک کارشناسان و شهرک کوثر در اردبیل)
        سهراب ابوالفتحی
        وندالیسم تخریب آگاهانه، ارادی و خود خواسته اموال، تاسیسات و متعلقات عمومی شهر است. شهرهای امروزی به موازات افزايش و گسترش جمعيت و فضاهای کالبدی با انواع مشکلات و آسيب‎های شهری روبرو هستند که در مجموع، این اجتماعات را از لحاظ سلامت محيط و احساس امنيت تهديد می‎کنند که از چکیده کامل
        وندالیسم تخریب آگاهانه، ارادی و خود خواسته اموال، تاسیسات و متعلقات عمومی شهر است. شهرهای امروزی به موازات افزايش و گسترش جمعيت و فضاهای کالبدی با انواع مشکلات و آسيب‎های شهری روبرو هستند که در مجموع، این اجتماعات را از لحاظ سلامت محيط و احساس امنيت تهديد می‎کنند که از جمله این مسائل، رفتارهای وندالیستی در سطح شهر می‎باشد. با توجه به اين شرايط ضرورت توجه به اين که معضل اجتماعی گريبانگير فضاهای عمومی شهرهای کشور شده است، از اهميتی ويژه برخوردار است. متعاقب موضوع فضاهای عمومی شهر اردبیل که در معرض رفت و آمد افراد جوان قرار دارند نيز با چنين مسائل و مشکلاتی روبرو هستند. هدف اصلی از این تحقیق شناخت ویژگیهای فضای کالبدی در بروز رفتارهای وندالیستی در دو شهرک مورد مطالعه شهر اردبیل می‎باشد. این تحقيق از نوع کاربردی و روش تحليل داده‎ها، توصيفی- تحليلی است. مرحله اول تحقیق شامل گزینش شاخص‎ها و جمع‎آوری داده‎های کالبدی و فیزیکی دو شهرک مورد مطالعه موثر در ایجاد و گسترش پدیده وندالیسم از جمله نوع کاربری اراضی شهری، تراکم جمعیت، میزان دسترسی به تاسیسات قابل تخریب و میزان خلوت و باز بودن فضاهای شهری است، می‎باشد. مرحله دوم نیز شامل تجزيه وتحليل داده‎های جمع‎آوری شده و تهیه نقشه‎ها و همپوشانی آنها از طریق نرم افزارGIS به منظور شناسائی مناطق مستعد برای ایجاد این آسیب اجتماعی است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‎ها و بررسی پهنه‎بندی این دو شهرک از لحاظ میزان تاثیرپذیری از پدیده وندالیسم نشان می‎دهد که میزان آسیب‎پذیری شهرک کوثر بیشتر از شهرک کارشناسان می‎باشد. چراکه میزان فضاهای باز و خلوت با کاربری زمین های بایر شهری و فضای سبز در شهرک کوثر بیشتر است. همچنین تراکم ساختمانی و جمعیتی در شهرک کارشناسان بالاتر از شهرک کوثر می‎باشد. از عوامل مهم دیگر می‎توان به وجود مجتمع تفریحی و توریستی شورابیل در شهرک کوثر اشاره کرد که شرایط مناسبی برای وقوع این پدیده ایجاد کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - تاثیر ژئومورفولوژی در مکان¬یابی دفن زباله¬های شهری شهر نخل تقی با استفاده از GIS
        مرضیه موغلی
        انتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد. با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی و اکولوژیکی لندفیل ها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. در این تحقیق با هدف تعیین مکان مناسب دفن پسماند شهری شهر نخل تقی با چکیده کامل
        انتخاب محل دفن پسماندها یکی از مراحل مهم در مدیریت پسماندهای جامد شهری می باشد. با توجه به اثرات مخرب زیست محیطی، اقتصادی و اکولوژیکی لندفیل ها، انتخاب محل دفن باید با دقت و طی یک فرایند علمی صورت گیرد. در این تحقیق با هدف تعیین مکان مناسب دفن پسماند شهری شهر نخل تقی با استفاده از قابلیت های ابزار GIS اجرا شده است. سیستم اطلاعات جغرافیایی از جمله روش های نوینی است که امروزه برای انجام مطالعات مکان یابی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه معیارها و ضوابط انتخاب مکان های مناسب برای دفن بهداشتی پسماندها مانند خصوصیات زمین شناسی، راههای دسترسی، شیب، گسل ها، نقشه کاربری اراضی، فاصله از مراکز شهری و روستایی و... استفاده شده است. سپس بر اساس لایه های اطلاعاتی نقشه های عوامل موثر در مکان یابی محل دفن شهر نخل تقی تهیه و ارزش گذاری شدند و با تحلیل نقشه نهایی محل دفن پسماند شهر نخل تقی متوجه شدیم که در مکان یابی محل دفن به اصول و ضوابط مکان یابی توجه نشده است و محل فعلی دفن در پهنه نامناسب قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - ارزیابی شاخص های نوشهرسازی با تأکید بر فشردگی، بازآفرینی بافت قدیم و پیاده مداری (مطالعه موردی شهر مراغه) (نوع مقاله : پژوهشی)
        امید  مبارکی پروانه امیر حسینی
        جنبش نوشهرسازی ، تلاشی برای ارتقای شهرسازی سنتی، برای انطباق با زندگی مدرن امروز و پیچیدگی روزافزون اقتصادی آن می باشد این جنبش در قرن بیستم پا به عرصه وجود گذاشت و اخیراً در دهه اخیر مورد توجه مسئولان و کارشناسان شهرسازی در کشورمان قرار گرفته است. مشخصه اصلی این نگرش چکیده کامل
        جنبش نوشهرسازی ، تلاشی برای ارتقای شهرسازی سنتی، برای انطباق با زندگی مدرن امروز و پیچیدگی روزافزون اقتصادی آن می باشد این جنبش در قرن بیستم پا به عرصه وجود گذاشت و اخیراً در دهه اخیر مورد توجه مسئولان و کارشناسان شهرسازی در کشورمان قرار گرفته است. مشخصه اصلی این نگرش شهرسازی، انسانگرا بودن و برجسته كردن نقش انسان در شهر امروزی است, به همان صورت كه در گذشته دیده می شد. هدف از این تحقیق ارزیابی شاخص های نوشهرسازی با تأکید بر فشردگی، بازآفرینی بافت قدیم و پیاده مداری در باغ شهر مراغه می باشد. نوع تحقیق کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی است و از مدل های هلدرن و آنتروپی شانون بهره گرفته شده است. مقدار آنتروپی در سال 1390، برابر 84/1 است، و 94/1= Ln nمی باشد و مقدار آنتروپی شانون به 94/1 نزدیک بوده ونشانگر توسعه ی فیزیکی، به صورت اسپرال و پراکنده است. از طرفی نتایج حاصل از مدل هلدرن ، بیانگر رشد افقی شهر بوده و به کاهش تراکم ناخالص جمعیت، افزایش سرانه ناخالص زمین شهری، و نهایتاً منجر به توسعه افقی شهر شده است. گسترش بی رویه شهری طی دهه های اخیر باعث خروج ساکنان اصلی بافت قدیم و سکونت و گسترش شهر به صورت پراکنده و افقی شده است همچنین به دلیل رشد پراکنده شهری و افزایش مسیرهای دسترسی، استفاده از وسایل حمل ونقل عمومی و خصوصی، افزایش پیدا کرده و دسترسی به خدمات با پای پیاده را با مشکلاتی مواجه کرده است. نتیجه ی حاصل بیانگر این مطلب می باشد، که شهر مراغه مطابق با اصول نوشهرسازی نمی باشد . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - سنجش خوانش ادراکی شهروندان منطقه 20 شهر تهران از ویژگیهای شهر اسلامی
        ماندانا حبیبی حسین مجتبی زاده
        از ابتدای شکل گیری حکومت اسلامی، این مکتب دینی همواره در کتب مقدس و روایات بزرگان آن بر احترام بر اجتماعات مسلمانان و لزوم ارتباطات میان آنها تاکیده کرده است. تجلیگاه برجسته این مفاهیم در شهرهای قرون اولیه اسلام به ظهور رسیده است. این امر سبب شد که شهر اسلامی به عنوان ف چکیده کامل
        از ابتدای شکل گیری حکومت اسلامی، این مکتب دینی همواره در کتب مقدس و روایات بزرگان آن بر احترام بر اجتماعات مسلمانان و لزوم ارتباطات میان آنها تاکیده کرده است. تجلیگاه برجسته این مفاهیم در شهرهای قرون اولیه اسلام به ظهور رسیده است. این امر سبب شد که شهر اسلامی به عنوان فضایی برای رشد و نمو دیگر مفاهیم و اصول پایهای اسلامی گردد. با این وجود با پدید آمدن تفکر مدرن و ظهور جنبشهای متعدد، شاهد آن هستیم که بسیاری از این مفاهیم با آسیبهای قابلتوجهی روبرو شدهاند. این امر در محلاتی که پیشینه تاریخی، مذهبی و مدنی غنی تری دارند به طور قابل توجهی چشم گیرتر است و ساکنان آن را میتواند با چالشهای هویتی روبرو کند. منطقه 20 شهر تهران نیز از جمله این محدوده های ارزشمند است که این پژوهش با هدف سنجش خوانش ساکنان آن از منظر شهر اسلامی شکل گرفت. در ادامه پس از استخراج شاخص ها و زیرشاخصهای مرتبط با شهر اسلامی از آراء و اندیشه صاحبنظران و شکلگیری مدل مفهومی پژوهش، با استفاده از طراحی و توزیع پرسشنامه ای 50 سوالی در طیف مقیاس 5 گزینهای لیکرت، ویژگیهای شهر اسلامی از منظر ادراکات ساکنان منطقه 20 با استفاده از تحلیلهای آمار استنباطی به دست آمد. نتایج ناشی از یافته ها بیانگر این حقیقت هستند که از نگاه شهروندان آسیبپذیرترین عوامل که منجر به افول کیفیت منطقه 20 شهر تهران از دیدگاه اسلامی شده است، عوامل کالبدی و محیطی بوده است و عوامل اجتماعی و ارزشی در درجات بعدی قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - آینده پژوهی توسعه منابع انسانی بخش کشاورزی در نواحی روستایی (مورد: بخش مرکزی شهرستان ملایر)
        علیرضا تکلو علی شمس الدینی بیژن  رحمانی مجید ولی شریعت پناهی
        بسیاری از مسائل و مشکلات کنونی بخش کشاورزی نواحی روستایی، نتیجه غفلت برنامه ریزان گذشته نسبت به آینده پژوهی است. و از آنجا که توسعه یا عدم توسعه بخش کشاورزی بر سایر بخش های اقتصادی و توسعه کشور اثرگذار بوده، می بایست عوامل مؤثر در این بخش به دقت بررسی و آسیب ها چکیده کامل
        بسیاری از مسائل و مشکلات کنونی بخش کشاورزی نواحی روستایی، نتیجه غفلت برنامه ریزان گذشته نسبت به آینده پژوهی است. و از آنجا که توسعه یا عدم توسعه بخش کشاورزی بر سایر بخش های اقتصادی و توسعه کشور اثرگذار بوده، می بایست عوامل مؤثر در این بخش به دقت بررسی و آسیب ها و چالشهای آن شناسایی و مرتفع گردد.اکثر نیروهای شاغل در بخش کشاورزی به علت پیر سنی و تحصیلات ناکافی به مرور با مشکل مواجه شده اند و تناسبی با شرایط اقتصاد دانش بنیان جدید ندارند. زیرا جوانان و تحصیلکردگان روستاها را ترک کرده و راهی شهر ها شده اند. این پژوهش به دنبال آینده نگری در این زمینه است. تا از بروز چالش عمده جلوگیری نماید.پژوهش حاضر در سه مرحله انجام گردیده است.مرحله نخست که مربوط به بخش نظری تحقیق می باشد به شیوه کتابخانه ای و اسنادی اطلاعات مربوط به آینده پژوهی و توسعه منابع انسانی مورد بررسی قرار گرفته است. مرحله دوم در بخش داده ها و از شیوه مشاهده،مصاحبه و پرسشنامه استفاده شده، و مرحله سوم از تکنیک های دلفی، تحلیل ساختاری و نرم افزارهای میک مک وویزارد استفاده شده است. براساس این پژوهش 24 عامل اصلی در توسعه منابع انسانی شناسایی و متغیرهای مدیریت یکپارچه توسعه و عمران روستا، اشتغال پایدار، فناوری پیشرفته، رفع تبعیض بین نواحی شهری و روستایی و گسترش تعاونی های تولید با بیشترین تاثیر مستقیم به عنوان پیشرانهای مهم در این رابطه شناسایی و سه گروه سناریو برای آینده منابع انسانی بخش کشاورزی نواحی روستایی پیشنهاد گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - بررسی روابط متقابل سیاست و فضای شهر با تأکید برگونه شناسی اقلیمی
        نرجس سادات حسینی نصرابادی حسن  کامران دستجردی
        برای بررسی روابط متقابل سیاست و فضا در شهر، درک شرایط جغرافیای طبیعی شهرها در تدوین و اجرای سیاستگذاری ها و مدیریت توسعۀ شهری، حائز اهمیت است. گوناگونی های شهری متأثر از مؤلفه های جغرافیای طبیعی هستند که بیشترین تأکید ما بر اقلیم و نقش آن در پدید آوردن شهرهای مختلف است چکیده کامل
        برای بررسی روابط متقابل سیاست و فضا در شهر، درک شرایط جغرافیای طبیعی شهرها در تدوین و اجرای سیاستگذاری ها و مدیریت توسعۀ شهری، حائز اهمیت است. گوناگونی های شهری متأثر از مؤلفه های جغرافیای طبیعی هستند که بیشترین تأکید ما بر اقلیم و نقش آن در پدید آوردن شهرهای مختلف است. به عنوان مثال، برخی ویژگی ها و گوناگونی هایی که در اثر شرایط طبیعی برای شهرها می توان برشمرد: توزیع فضایی جمعیت، عقب ماندگی یا پیشرفت در ابعاد سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، تقسیمات درون کشوری، چشم اندازهای فرهنگی، تمرکز یا عدم تمرکز قدرت، نابرابری های ناحیه ای، نظام معیشتی، ارتباطات، مسائل امنیتی. این تحقیق بنیادی با روش توصیفی-تحلیلی، به مطالعه و بررسی شرایط اقلیمی شهرهای بیابانی، کوهستانی، ساحلی و تأثیرات آن بر حوزه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی و به طور کلی بر تصمیمات صاحبان قدرت می پردازد. ما بدنبال پاسخ این سؤال هستیم که« چگونه اقلیم در نوع و روش سیاست ها و سیاستگذاری مدیران شهری مؤثر است؟» فرضیۀ مطروحه در پاسخ به این سؤال عبارت است از اینکه «شرایط جغرافیایی طبیعی به وبژه آب و هوا در نوع و روش سیاست ها و سیاستگذاری مدیران شهری مؤثر است». نتایج تحقیق نشان می دهد که اهمیت شناخت وضعیت موجود شهرها و فضای جغرافیایی(طبیعی) آنها به منظور برنامه ریزی مطلوب برای آینده ازیک سو، و اهمیت مقیاس در رسیدن به توسعه با توجه به اهمیت و ضرورت سیاستگذاری از سوی دیگر، مبین آن است که توسعۀ فضای جغرافیایی و سیاستگذاری در ارتباط تنگاتنگ باهم قرار دارند». پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - مکان گزینی مراکز مدیریت بحران روستایی (مطالعۀ موردی: شهرستان اردبیل)
        بهرام ایمانی حسن  حسینی اميني رضا طالبی
        مخاطرات محیطی و انسانی یکی از اصلی ترین موانع تحقق توسعه پایدار بخصوص در سکونتگاه های انسانی (به ویژه روستاها) می باشد. در چند دهه اخیر با رویکرد مدیریت بحران استفاده از همه دستاوردهای مدیریتی، سازمان دهی و برنامه ریزی قبل از وقوع بحران با هدف مقابله با مخاطرات طبیعی و چکیده کامل
        مخاطرات محیطی و انسانی یکی از اصلی ترین موانع تحقق توسعه پایدار بخصوص در سکونتگاه های انسانی (به ویژه روستاها) می باشد. در چند دهه اخیر با رویکرد مدیریت بحران استفاده از همه دستاوردهای مدیریتی، سازمان دهی و برنامه ریزی قبل از وقوع بحران با هدف مقابله با مخاطرات طبیعی و انسانی، امری عقلانی و الزامی می باشد. در مواجه شدن با بحران های احتمالی، یکی از ارکان اصلی مقابله و پیشگیری مناسب از اثرات منفی این نوع مخاطرات در نظر گرفتن مراکز مدیریت بحران است که همه اقدامات پیشگیری، آمادگی و مقابله، از جمله امداد رسانی، اسکان موقت حادثه دیدگان، در آن مهیا شود تا پیامدها را درباره ی بحران احتمالی به حداقل ممکن است. از این رو شهرستان اردبیل به علت واقع شدن در یک محدوده خطرپذیر طبیعی و دارا بودن تاسیسات صنعتی بزرگ قابلیت بالای شکل گیری مخاطرات طبیعی و انسانی را دارا می باشد. بنابراین در پژوهش حاضر با رویکرد توصیفی – تحلیلی و با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی (AHP) در نرم افزار ARC GIS به پهنه بندی محدوده شهرستان اردبیل در راستای جانمایی مراکز مدیریت بحران روستایی اقدام شد. در ادامه پژوهش با استفاده از مدل TOPSIS (8 معیار) به اولویت بندی اجرائی مراکز مدیریت بحران روستایی در محدوده منطقه مورد مطالعه اقدام شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که 13.3 درصد از اراضی شهرستان اردبیل بالاترین قابلیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران را از خود نشان می دهد. با توجه به پهنه های بهینه مشخص شده، 7 موقعیت برای استقرار مراکز مدیریت بحران در محدوده مورد مطالعه مشخص شد و با استفاده از مدل TOPSIS به اولویت بندی این مراکز اقدام شد و نتایج نشان داد که پایگاه شماره 2 بالاترین قابلیت و پایگاه شماره 1 کمترین قابلیت برای استقرار مرکز مدیریت بحران را از خود نشان داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - ارزیابی کیفیت محیطی مقصدهای گردشگری شهری در راستای توسعه پایدار مورد مطالعه: شهرستان شوشتر
        سعید امان پور سعید  ملکی محسن احدنژاد روشتی سمیرا مرادی مفرد
        توسعة گردشگري در نواحي شهری از مؤلفه هاي گوناگوني تأثير مي پذيرد كه از جمله مي توان به كيفيت محيطي اين نواحي كه در رضايتمندي ساكنان محلي و گردشگران مؤثر است، اشاره كرد. بنابراین بررسی شاخص های کیفیت محیطی مقاصد گردشگری می تواند توان ها، نیازها و ضعف های موجود در این م چکیده کامل
        توسعة گردشگري در نواحي شهری از مؤلفه هاي گوناگوني تأثير مي پذيرد كه از جمله مي توان به كيفيت محيطي اين نواحي كه در رضايتمندي ساكنان محلي و گردشگران مؤثر است، اشاره كرد. بنابراین بررسی شاخص های کیفیت محیطی مقاصد گردشگری می تواند توان ها، نیازها و ضعف های موجود در این محیط ها را بر اساس میزان رضایتمندی یا آزردگی از محیط شهرها را مشخص نماید و متضمن پایداری این محلات گردد زیرا گردشگران با توجه به ماهیت گردشگری، به دنبال تفریح و گذران اوقات فراغت توام با لذت می باشند. برای این منظور، عمدتاً بدنبال یافتن مقصدهایی هستند که از بالاترین سطح کیفیت محیطی برخوردار باشند. هدف از انجام این پژوهش بررسی میزان نقش کیفیت محیطی مقاصد گردشگری شهرستان شوشتر می باشد. از نظر هدف نوع تحقیق کاربردی و روش انجام آن توصیفی ـ تحلیلی است. به منظور گردآوري داده هاي موردنياز از دو روش اسنادي و ميداني (ابزار پرسشنامه) استفاده شده است. همچنین ابزار مورد استفاده در تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده از روش های آماری توصیفی و استنباطی در محیط Excell و استفاده از نرم افزار Spss می باشد. جامعه آماری پژوهش دو گروه گردشگران و خانوارهای شهری شوشتر می باشد. نتایج آزمون T تک نمونه ای نشان می دهد که برخی از شاخص های کیفیت محیط شهرستان شوشتر از دیدگاه هر دو جامعه نمونه پژوهش بالاتر از حد متوسط بوده و در این میان بیشترین میانگین متعلق به کیفیت عملکردی-ساختاری(562/3)، کیفیت زیست محیطی(281/3)، جاذبه های گردشگری (191/3) و امنیت و آسایش (114/3) بوده است. همچنین نتایج آزمون همبستگی اسپیرمن حاکی از این است که بیشترین همبستگی و رابطه مثبت و معنادار بین شاخص توسعه پایدار و کیفیت عملکردی ـ ساختاری با ضریب 537/0 و با سطح اطمینان 99/0 وجود دارد. علاوه بر این آزمون فریدمن نشان داد، پایین بودن سطح ابعاد کیفیت محیطی منطقه مورد مطالعه به میزان کمتر از حد متوسط در ابعاد، جاذبه های گردشگری، امنیت آسایش، محیط اجتماعی و بصری و بالاتر از حد متوسط در بعد کیفیت عملکردی ـ ساختاری وکیفیت زیست محیطی می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - مخاطرات ناشی از عدم تناسب ساختمان¬های عمومی شهرها با نیاز جانبازان مطالعه موردی: شهر زاهدان
        عبدالعزیز  شهرکی حسین ملاشاهی عیسی ابراهیم زاده
        اصولاً در اغلب کشورها، معلولین و جانبازان از حقوق شهروندی خود به منظور بهره برداری از اغلب امکانات شهری تا حدود زیادی در مضیقه بوده و به دلیل نامناسب بودن ساختار کالبد و مدیریت شهر برای این کاربران، آنها از امکان مشارکت در بسیاری از فعالیت های اجتماعی نیز محروم هستند. چکیده کامل
        اصولاً در اغلب کشورها، معلولین و جانبازان از حقوق شهروندی خود به منظور بهره برداری از اغلب امکانات شهری تا حدود زیادی در مضیقه بوده و به دلیل نامناسب بودن ساختار کالبد و مدیریت شهر برای این کاربران، آنها از امکان مشارکت در بسیاری از فعالیت های اجتماعی نیز محروم هستند. در حالی که دسترسی معلولین به بناها، تجهیزات شهری، شبکه حمل و نقل، مراکز تفریحی، گردشگری و سایر ساختارهای فیزیکی متنوع شهری نه تنها موجب می شود تا از استعدادها و نیروهای آنان استفاده مفید به عمل آید، بلکه، نوعی پیشگیری از وقوع معلولیت های جدید نیز به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر، سنجش چگونگی تناسب کالبد شهر زاهدان برای استفاده جانبازان و معلولین و احیاناً مخاطرات و نارسایی های ناشی از آن می باشد. بنابه فرضیه تحقیق ساختمان های-عمومی شهرهای ایران متناسب زندگی، کار و آمد و شد معلولان و جانبازان نیستند. به منظور آزمون این فرضیه ضمن بررسی سابقه تلاش برای متناسب سازی شهرها برای نیازهای جانبازان و معلولین در جهان و ایران، قواعد و استانداردهای شهری متناسب با معلولین و جانبازان کندوکاو و چارچوب تئوریک به عنوان ابزاری برای سنجش و مقایسه فراهم شد. درگام بعدی وضعیت ساختمان-های شهر زاهدان مورد بررسی میدانی قرارگرفت و با شاخص های علمی مقایسه و تحلیل گردید. درعین حال جهت تحلیل داده ها از تکنیک مجموع های وزنی برای ساختمان ها بهره گرفته شد. نتایج تحلیلی حاصل از این پژوهش نشان می دهد که شهرزاهدان از حیث فیزیکی و مدیریتی متناسب با نیازهای معلولین نبوده و مخاطراتی را برای آنان درپی دارد. در عین حال این پژوهش حاوی رهنمود هائی برای برنامه ریزان و توسعه دهندگان شهر بوده که عملاً دربرگیرنده راهبردهای بهبود معیارها و شاخص های فیزیکی، تدقیق قوانین ومقررات و تدابیر مدیریتی جهت متناسب سازی فضاها برای جانبازان و معلولین می باشد. گرچه این تحقیق بر روی شهر زاهدان تمرکز نموده، اما مدل و روند سنجش و مقایسه آن به عنوان ابزاری نسبتاً کارآمد برای متناسب سازی ساختمانها در هر شهر دیگر ایران یا کشورهای مشابه قابل استفاده خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - عوامل موثر بر مکانگزینی خدمات ایمنی در بافت روستایی
        وحید ریاحی انور عزیزدوست
        از میان کاربریها و خدمات موجود در روستا، توزیع و مکانیابی بهینه ایستگاههای آتش نشانی به دلیل اهمیت و توجه روزافزون به امر ایمنی و ارائه تمهیداتی در زمینه پیشگیری و مقابله با آتش سوزی و حادثه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. با توجه به مقرون به صرفه نبودن استقرار مراکز چکیده کامل
        از میان کاربریها و خدمات موجود در روستا، توزیع و مکانیابی بهینه ایستگاههای آتش نشانی به دلیل اهمیت و توجه روزافزون به امر ایمنی و ارائه تمهیداتی در زمینه پیشگیری و مقابله با آتش سوزی و حادثه از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. با توجه به مقرون به صرفه نبودن استقرار مراکز آتش نشانی و خدمات ایمنی در تمامی روستاها، احداث و مکانیابی صحیح این پایگاهها می تواند باعث افزایش کارایی و ضریب ایمنی روستاها شود. در این پژوهش، روستاهای داشبند، ناچیت و رحیم خان به عنوان روستاهای منتخب از میان روستاهای شهرستان بوکان، باهدف تعیین مکان مناسب برای پایگاه آتش نشانی در بافت روستا مورد بررسی قرار گرفت و با استفاده از روش تلفیقی AHP-Fuzzyبا تکیه بر معیارهای همچون نوع کاربری، فاصله از مراکز آموزشی، فاصله از ساختمان دهیاری، فاصله از معابر اصلی، فاصله از منبع آب روستا و فاصله از مراکز بهداشتی و درمانی برای مکانیابی پایگاه آتش نشانی در بافت روستا انتخاب گردید نتایج نشان می دهدکه با توجه به فاکتورهای در نظر گرفته شده و بهره گیری از مدل تلفیقی در انتخاب مکان مناسب به منظور احداث پایگاه آتش نشانی در بافت روستای داشبند کاملاً منطقی بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - نقش برنامه¬ریزی مشارکتی در شهر سبز با نگاهی بر شهر شمشک دربندسر به عنوان اولین کاندیدای شهر سبز ایران
        محسن تاجیک دکتر علیرضا  استعلاجی رحیم سرور
        امروزه مشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهری و حاصل تعارض و تقابل با محیط طبیعی است. چراکه توسعه شهری ناگزیر با تسلط ساختمان ها، صنایع و حمل و نقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است و این تسلط به مرور زبان به شکل چیرگی شهر بر طبیعت بروزیافته و زمینه چکیده کامل
        امروزه مشکلات زیست محیطی یکی از اساسی ترین مسائل شهری و حاصل تعارض و تقابل با محیط طبیعی است. چراکه توسعه شهری ناگزیر با تسلط ساختمان ها، صنایع و حمل و نقل و فعالیت های اقتصادی بر فضاهای طبیعی همراه است و این تسلط به مرور زبان به شکل چیرگی شهر بر طبیعت بروزیافته و زمینه ساز آلودگی گسترده شهری شده است. واقعیت این است که ریشه اصلی بحران های زیست محیطی زمان معاصر را باید در نگاه و تفسیر بشر از محیط زیست طبیعی جستجو کرد. به بیان دیگر، مشکل اصلی معرفت شناسی و جهان بینی آدمی است. شهر سبز به عنوان رویکردی نوین به ارائه راه حل هایی برای تغییر رفتار مخرب و تشویق رفتارهای مثبت محیطی است. استفاده بی رویه از انرژی در منازل، استفاده از انواع تولیدات یکبار مصرف، استفاده از وسایل نقلیه شخصی، استفاده از انواع آفت کش ها، دفع مواد زاید به روش غیربهداشتی، عدم تفکیک پسماند برای بازیافت و ... همگی رفتارهای مخرب زیست محیطی هستند که نیاز به تغییر دارند و این امر جز در سایه برنامه ریزی مشارکتی محقق نمی گردد. شهر شمشک به-عنوان اولین کاندیدای شهر سبز با توجه به قابلیت های محیطی و جاذبه های گردشگری به دنبال اجرای شاخص های سبز و تبدیل شدن به نماد یک محیط باکیفیت و قابل سکونت و الگویی برای سایر شهرهای استان تهران و کشور است. در این پژوهش با استفاده از تکنیک SWOT (تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید) به شناسایی عوامل درونی و بیرونی مؤثر در این امر و تبیین راهبرهای لازم جهت تحقق و اجرایی شدن شاخص های سبز در این شهر، در سایه برنامه ریزی مشارکتی می پردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - نقش گردشگری در اشتغال¬زایی مناطق روستایی (مطالعه موردی: شهرستان فیروزکوه)
        رضا سير سعید احمدیان حمید  جعفری کتایون  علیزاده
        امروزه با توجه به تغییر دیدگاهها به مقوله گردشگری به خصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش ازپیش افزایش پیدا کرده است. رشد خودجوش گردشگری در مناطق روستایی، طی سال های اخیر، تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر، به دنبال بررسی چکیده کامل
        امروزه با توجه به تغییر دیدگاهها به مقوله گردشگری به خصوص گردشگری روستایی، توجه به ابعاد اقتصادی گردشگری بیش ازپیش افزایش پیدا کرده است. رشد خودجوش گردشگری در مناطق روستایی، طی سال های اخیر، تاثیرات زیادی بر اقتصاد جوامع روستایی داشته است. نوشتار حاضر، به دنبال بررسی نقش گردشگری در اشتغال روستاهای شهرستان فیروزکوه است. به منظور تدقیق مساله مورد پژوهش هشت روستا از روستاهای این شهرستان به صورت هدفمند انتخاب شده اند. به منظور گردآوری اطلاعات از روش های اسنادی و میدانی استفاده شد و لذا، پس از تدوین چارچوب نظری پژوهش عملیات میدانی از طریق تکمیل پرسش نامه جامعه محلی و کارشناسان انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و انجام آزمون t، آزمون لونANOVA و والش به مقایسه متغیرهای پژوهش، در تمامی روستاهای مورد بررسی پرداخته شده است. محاسبه پایایی ابزار اندازه گیری از روش آلفای کرونباخ بوده و ضریب پایایی 0.9 به دست آمده است. روایی پرسشنامه ها نیز براساس مطالعات قبلی و نظر کارشناسان موردتایید است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد گردشگری در روستاهای جلیزجند، بادرود، خمده و مزداران می تواند بر افزایش اشتغال در روستا نقش موثری داشته باشد و در روستاهای هرانده، لزور، طارس و سیمیندشت گردشگری بر افزایش اشتغال نقش موثری نداشته است، همچنین بیشترین اشتغالزایی در روستای خمده و کمترین اشتغالزایی مربوط به روستای سیمیندشت می باشد، در روستای خمده که بیشترین اشتغالزایی را داشته است، اشتغالزایی در زمینه عرضه و فروش محصولات زراعی و باغی، اجاره منزل، ویلا و یا سوئیت، خدمات رسانی به گردشگران، عرضه و فروش محصولات دامی و در نهایت، فروش صنایع دستی بوده است. به علاوه بیش از 60 درصد از پاسخ دهندگان اظهار داشتند مشاغل ایجاد شده توسط اهالی بومی اداره می-شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - ارزیابی شاخص¬های رشد هوشمند شهری با استفاده از مدل تحلیل عاملی (مطالعه موردی: منطقه یک شهر شیراز)
        محمد  رحیمی سمیرا  قیاسی سهراب امیریان
        راهبرد رشد هوشمند از دیدگاه های اخیر برنامه ریزی شهری در راستای توسعه پایدارشهری است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است که پایایی ابزار تحقیق برپایه ضریب آلفای کرونباخ 82/0 به دست آمده است. نمونه آماری 321 نفر از شهروندان منطقه یک شی چکیده کامل
        راهبرد رشد هوشمند از دیدگاه های اخیر برنامه ریزی شهری در راستای توسعه پایدارشهری است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه بوده است که پایایی ابزار تحقیق برپایه ضریب آلفای کرونباخ 82/0 به دست آمده است. نمونه آماری 321 نفر از شهروندان منطقه یک شیراز بوده و داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. به منظور، تعیین وضعیت شاخص های رشد هوشمند در منطقه یک شیراز، از مدل تحلیل عاملی استفاده شده است. نتایج آزمون کرویت بارتلت نشان داد که بین معیارهای رشد هوشمند، در محدوده مورد مطالعه، با sig 000/0 رابطه معناداری وجود داشته، در واقع بین شاخصها همبستگی معنی دار وجود دارد. همچنین در معیار فشردگی چهار عامل «تراکم خالص مسکونی» با بار عاملی760/0، «نرخ دسترسی حمل ونقل عمومی یا پیاده به محل کار» با بار عاملی 820/0و «استفاده از حمل و نقل عمومی یا پیاده برای دسترسی به مرکز شهر» با بار عاملی 790/0 به عنوان مهمترین عامل ها شناسایی شدند. در معیار دسترسی عامل های «نرخ آپارتمان نشینی» با بار عاملی 821/0، «سهولت دسترسی به حمل و نقل عمومی» با بار عاملی 570/0، «نرخ استفاده از حمل و نقل عمومی یا پیاده برای دسترسی به مرکز شهر» با بار عاملی 539/0 به عنوان مهمترین عامل ها شناسایی و در نهایت در معیار اختلاط کاربری عامل های «درصد خانوار در واحد مسکونی»، «نرخ دسترسی پیاده یا عمومی به امکانات تفریحی» و «سهولت دسترسی به حمل و نقل عمومی» به ترتیب به عنوان مهمترین عامل ها شناسایی شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - تحلیلی بر شاخص¬های شهر سالم (مطالعه موردی: شهر بندر امام خمینی¬(ره))
        محمود حقیقت مریم  ایلانلو
        رشد شتابان شهرنشینی طی چند دهه اخیر، مشکلات فراوانی را برای شهر و شهروندان ایجاد نموده است که در پی آن سلامت شهرها را به خطر انداخته است. هدف این پژوهش، برنامه ریزی شهری جهت ایجاد شهر سالم در شهر بندر امام خمینی(ره) است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و جمع آوری ا چکیده کامل
        رشد شتابان شهرنشینی طی چند دهه اخیر، مشکلات فراوانی را برای شهر و شهروندان ایجاد نموده است که در پی آن سلامت شهرها را به خطر انداخته است. هدف این پژوهش، برنامه ریزی شهری جهت ایجاد شهر سالم در شهر بندر امام خمینی(ره) است. این تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است و جمع آوری اطلاعات به دو شیوه اسنادی و پیمایشی انجام گرفته است. برای شاخص-سازی و انجام محاسبات از نرم افزار Excel وSPSS و برای ترسیم نقشه از سیستم اطلاعات جغرافیايی GIS استفاده شده است. در پایان با به کارگیری الگوی تحلیل SWOT برای منطقه موردمطالعه با بهره گیری از یافته های میدانی و نظر کارشناسان به ارائه راهبردهایی برای دستیابی به شهر سالم در این شهر پرداخته می شود. نتایج این پژوهش نشان می دهد که وضعیت موجود شاخص-های پنج گانه سلامت (اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی، بهداشتی و فرهنگی) شهر بندر امام خمینی(ره) با وضعیت مطلوب و استانداردهای شهر سالم فاصله دارد و از شرایط مطلوبی برخوردار نیست. نتایج مدل SWOT نشان داد که در وزن دهی نقاط، فرصت ها در برنامه ریزی شهر سالم در بندر امام خمینی (ره) بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داد و این بدین معناست که در محدوده موردمطالعه با این که استانداردهای شهر سالم با وضع موجود فاصله دارد، اما بندر امام خمینی (ره) با کمک راهبردهای برنامه ریزی شده قابلیت رسیدن به استانداردهای شهر سالم را دارد. در پایان راهبردها براساس ماتریس QSPM اولویت بندی و پیشنهاد شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - تحلیل فضایی توسعه در نواحی روستایی استان سمنان مورد مطالعه: شهرستان دامغان
        عبدالرضا  رحمانی فضلی فرهاد عزیزپور مریم شامانیان
        نیل به تعادل و کاهش نابرابری در نظام سکونتگاه های روستایی کشور مستلزم بررسی و شناخت منابع و امکانات این سکونتگاه هاست. در واقع تحلیل فضایی توسعه، نابرابری و میزان محرومیت نواحی مختلف و اولویت اقدامات را برای ارتقای سطح زندگی مشخص می کند. پژوهش حاضر بر اساس هدف، کار چکیده کامل
        نیل به تعادل و کاهش نابرابری در نظام سکونتگاه های روستایی کشور مستلزم بررسی و شناخت منابع و امکانات این سکونتگاه هاست. در واقع تحلیل فضایی توسعه، نابرابری و میزان محرومیت نواحی مختلف و اولویت اقدامات را برای ارتقای سطح زندگی مشخص می کند. پژوهش حاضر بر اساس هدف، کاربردی و روش پژوهش توصیفی- تحلیلی است. داده های موردنیاز با بهره گیری از 29 شاخص در ابعاد مختلف و به روش اسنادی به دست آمده است. محدوده مورد مطالعه شهرستان دامغان و جامعه آماری پژوهش روستاهای دارای سکنه شهرستان دامغان هستند. وزن دهی به شاخص های پژوهش با استفاده از مدل F’ANP و تحلیل داده ها با استفاده از روش تصمیم گیری چندمعیاره VIKOR انجام شد. برای طبقه بندی روستاهای مورد مطالعه از جنبه سطوح توسعه یافتگی و تحلیل نابرابری ها آن از روش تحلیل خوشه ای و برای تحلیل میزان اثرگذاری مولفه ها (مورد تاکید در مدل مفهومی) بر شاخص نهایی توسعه در سطح ناحیه مورد مطالعه از رگرسیون خطی استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد توسعه در نواحی روستایی مورد مطالعه به صورت یکپارچه، همگون و عادلانه اتفاق نیفتاده است. الگوی فضایی این وضعیت، به صورت الگویی نامتعادل عینیت یافته است. در این الگو، جمعیت و امکانات در چند روستا از تراکم بیش از حد و در دیگر روستاها از تراکم کم برخوردار است. این امر، سبب مهاجرفرستی به خصوص مهاجرت جوانان و در نتیجه به هم خوردن تعادل سنی و جنسی، تضعیف بنیان های اقتصادی و افزایش نرخ بیکاری شده است. هم چنین، این نابرابری توسعه در ناحیه روستایی شهرستان دامغان، بیش از همه متأثر از دو عامل “دسترسی به خدمات رفاهی و سطح مشارکت اقتصادی” بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - بررسی معیارهای تاثیر گذار در نوسازی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی: منطقه 1 شهر اصفهان) (نوع مقاله : پژوهشی)
        فریبا مولایی ورزنه جمال محمدی
        بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری، از جمله مسائل قابل توجه در برنامه ریزی و مدیریت شهری است. در سال های اخیر با توجه به تحولات سریع علمی و فنی و به تبع آن دگرگونی در ساختار کالبدی، اقتصادی و اجتماعی شهرها و همچنین مطرح شدن نظریه توسعه پایدار شهری، اهمیت نوسازی و احیاء با چکیده کامل
        بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری، از جمله مسائل قابل توجه در برنامه ریزی و مدیریت شهری است. در سال های اخیر با توجه به تحولات سریع علمی و فنی و به تبع آن دگرگونی در ساختار کالبدی، اقتصادی و اجتماعی شهرها و همچنین مطرح شدن نظریه توسعه پایدار شهری، اهمیت نوسازی و احیاء بافت های فرسوده و ناکارآمد بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. شکل گیری بافت های شهری و تغییرات فیزیکی صورت گرفته در گذر زمان فی الواقع انعکاس و تصویری از مجموعه علل اجتماعی، اقتصادی، انسانی و زیست محیطی و کالبدی- اقتصادی بوده که در یک قلمرو جغرافیایی ظهور و بروز پیدا می نماید. هدف اصلی تحقیق بررسی معیارهای تاثیر گذار در نوسازی بافت فرسوده شهری در منطقه 1 شهر اصفهان می باشد. در این پژوهش 5 معیار کالبدی- زیربنایی، اقتصادی، زیست محیطی، اجتماعی و دسترسی در قالب 41 شاخص مورد بررسی قرار گرفته است. با توجه به ماهیت موضوع و اهداف پژوهش، روش تحقیق کاربردی و توسعه ای بوده و نوع تحقیق توصیفی- تحلیلی پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات، از بررسی های اسنادی- کتابخانه ای(فیش برداری، جداول و نمودار، عکس و نقشه) استفاده شده است، ابزار اصلی گرد آوری اطلاعات پرسشنامه است، ولی از سایر روش ها مثل مشاهده، مصاحبه، اطلاعات و داده های آماری هم استفاده شده است. در این تحقیق جامعه آماری محلات یازده گانه منطقه یک شهر اصفهان می باشد. اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل عاملی و تکنیک SWOT مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج آزمون تحلیل عاملی، KMO نشان می دهد به غیر از شاخص زیست محیطی انسجام درونی در بین داده ها مناسب می باشد. Sig آزمون بارتلت در تمامی شاخص ها کمتر از 01/0 می باشد و سطح اطمینان بالاتر از 99 را نشان می دهد، بنابراین تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار مدل عامل بسیار مناسبی می باشد. نتایج حاصل از مدلSWOT نشان داده است که استراتژی تهاجمی با میانگین 42/3، استراتژی تنوع با میانگین 55/3، استراتژی بازنگری با میانگین 08/3 و استراتژی تدافعی با میانگین 21/3 می باشد. استراتژی غالب در پژوهش، استراتژی تنوع می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - مطلوبیت بخشی کیفی پیاده راه های شهری (مطالعه موردی: پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان) (نوع مقاله : پژوهشی)
        محمدتقی حیدری شهرام محمدی
        فضای شهری با راهبردهای اجتماعی درگیر است و همین عامل آن را بیش از جوانب کالبدی–فیزیکی اش، به یک پدیده اجتماعی مبدل کرده است. در این راستاست که برنامه ریزی و طراحی فضاهای شهری مردم مدار از ابتدای شکل گیری دانش برنامه ریزی شهری از لابلای اظهار نظرهای صاحبنظران این رشته ق چکیده کامل
        فضای شهری با راهبردهای اجتماعی درگیر است و همین عامل آن را بیش از جوانب کالبدی–فیزیکی اش، به یک پدیده اجتماعی مبدل کرده است. در این راستاست که برنامه ریزی و طراحی فضاهای شهری مردم مدار از ابتدای شکل گیری دانش برنامه ریزی شهری از لابلای اظهار نظرهای صاحبنظران این رشته قابل ردیابی بوده است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی میزان مطلوبیت پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان از منظر همپیوندی بین مردم و فضا و تعیین مولفه های موثر بر مطلوبیت بخشی همپیوندی پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان می باشد. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی بوده و با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و پیمایشی انجام یافته است. نمونه آماری پژوهش متشکل از 120 نفر از شهروندان در حال پیاده روی در محدوده پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان می باشد. آماده سازی و پردازش داده های مورد نیاز نیز از طریق نرم افزارهایSPSS ,ArcGis و lisrelانجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که غالب شاخص ها به سمت ناپایداری و نسبی بودن در حال حرکت هستند و مهمترین راهبرد برای مطلوبیت پیاده راه سبزه میدان، ایجاد رفاه و آسایش محیطی بواسطه توسعه بهداشت و ایمنی در محور پیاده راه سبزه میدان می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - شناسایی پیشران‌های مؤثر بر تاب‌آوری شهرهای مرزی (مطالعه موردی: شهر آبادان)
        محمدعلی فیروزی مصطفی  محمدی ده‌چشمه فتح‌الله  شمسایی زفرقندی جعفر سعیدی
        شهرهای مرزی به علت موقعیت خاص و حاشیه‌ای در معرض انواع فشارها و شوک‌های موجود و آتی وابسته به چالش‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی، امنیتی و سیاسی قرار دارند. یکی از راهبردهای مهم در سطح جهانی در پاسخ‌گویی به این چالش‌ها، راهبرد افزایش تاب‌آوری جوامع است. رویکرد تاب‌آو چکیده کامل
        شهرهای مرزی به علت موقعیت خاص و حاشیه‌ای در معرض انواع فشارها و شوک‌های موجود و آتی وابسته به چالش‌های اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی، امنیتی و سیاسی قرار دارند. یکی از راهبردهای مهم در سطح جهانی در پاسخ‌گویی به این چالش‌ها، راهبرد افزایش تاب‌آوری جوامع است. رویکرد تاب‌آوری با بهبود سطح سازگاری و در نتیجه کاهش سطح آسیب‌پذیری در شهرهای مرزی تهدیدات ناشی از مخاطرات طبیعی و بحران‌های انسانی را کاهش داده و مدیریت پایدار این نواحی را بهبود می‌بخشد. در این پژوهش پیشران‌های مؤثر بر تاب‌آوری شهر مرزی آبادان شناسایی و تحلیل شده است. برای شناسایی پیشران‌های تأثیرگذار در این پژوهش، در گام اول؛ بر اساس مطالعات موجود، مرور متون (كتب، مقالات، اسناد، طرح‌ها)، فهرستی از پیشران‌های مؤثر در تاب‌آوری شهری استخراج گردید. در گام دوم؛ به‌منظور درک نیروهای خارجی (پیشران‌های کلیدی) با استفاده از مصاحبه و پرسشنامه باز (تکنیک دلفی محقق‌ساخته) از خبرگان دانشگاهی و مدیران شهری خواسته شد تا «پیشران‌های کلیدی در تاب‌آوری شهرهای مرزی آبادان را در پنج بخش مطالعاتی شامل بخش‌های (اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی، نهادی – سازمانی و کالبدی-زیرساختی) معرفی نمایند. پس از احصاء پیشران‌های کلیدی تاب‌آوری، از روش تحلیل اثرات متقابل(ساختاری) و نرم‌افزار میک‌مک برای بررسی میزان، چگونگی تأثیرگذاری و شناسایی مؤثرترین پیشران‌ها در تاب‌آوری شهر آبادان استفاده گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - سنجش و تحلیل اثرات اجرای طرح های هادی در توسعه کالبدی روستاهای پیرامون شهری(مطالعه موردی: روستاهای اطراف شهر مریوان) (مقاله پژوهشی)
        دکتر سعدی  محمدی
        درهم ریختگی کالبدی روستاهای پیرامون شهری به دلیل رشد هدایت نشده فیزیکی، این دسته از روستاها را با معضلات متعددی در عرصه های اقتصادی و اجتماعی روبه رو ساخته است که جهت رفع این معضلات، اجرای طرح های محلی روستایی که در کشور، مهمترین آنها طرح های هادی می باشد، جهت اصلاح وضع چکیده کامل
        درهم ریختگی کالبدی روستاهای پیرامون شهری به دلیل رشد هدایت نشده فیزیکی، این دسته از روستاها را با معضلات متعددی در عرصه های اقتصادی و اجتماعی روبه رو ساخته است که جهت رفع این معضلات، اجرای طرح های محلی روستایی که در کشور، مهمترین آنها طرح های هادی می باشد، جهت اصلاح وضع نامطلوب موجود و توسعه کالبدی این روستاها ضروری است. در این راستا پژوهش کاربردی حاضر با هدف سنجش اثرگذاری اجرای طرح‏های هادی در توسعه کالبدی روستاهای پیرامون شهری شهرستان مریوان با روشی توصیفی – تحلیلی و گردآوری اطلاعات از طریق مطالعات کتابخانه و میدانی مبتنی بر توزیع تصادفی پرسشنامه در میان 250 نفر از سرپرستان خانوار روستاها مورد مطالعه و 10 تن از کارشناسان توسعه روستایی منطقه انجام گرفته است تا به دنبال شناسایی وضع موجود کالبد روستاها؛ راهکارهایی جهت توسعه مطلوب کالبدی آنها ارائه گردد. تعیین حجم نمونه با اعمال فرمول کوکران از میان 1122 خانوار روستاهای نمونه و تعیین سهم هر روستا نیز از تعداد کل پرسشنامه ها به روش طبقه ای انجام گرفته است. تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده با استفاده از شاخص توصیفی میانگین، آزمون های آمار استنباطی(T تک نمونه ای و خی دو) و وزن دهی شاخص ها با روش دلفی، در نرم افزار EXPERT CHOICE و اولویت بندی آنها با تکنیک VIKOR، نشان می دهد که اجرای طرح‏های هادی توانسته است با توجه به میانگین مجموع محاسبه شده برابر 3.50؛ در سطح رضایت بخشی موجب توسعه کالبدی روستاهای مورد مطالعه گردد و در این میان بعد کیفیت معابر با میانگین محاسبه شده برابر 3.62 دارای بیشترین بهبود وضعیت از اجرای طرح های هادی و روستای (( نی )) به عنوان پرجمعیت ترین روستای منطقه با کمترین مقدار آماره ویکور (000.)، دارای بیشترین سطح اثرپذیری و توسعه کالبدی می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - تحرک و جابجایی هوشمند شهری و توسعه پایدار شهر شیراز (نوع مقاله : پژوهشی)
        الهه کاوسی جمال محمدی
        تحرک و جابجایی هوشمند شهری در چند سال اخیر به طور فزاینده ای نه تنها در ادبیات دانشگاهی بلکه در سیاستها و استراتژی های شهری به موضوع بحث و گفتگو تبدیل شده است. با این حال، در بسیاری از شهرهای جهان و کشور ما ایران تحرک و جابجایی هوشمند شهری با مشکلاتی مانند عدم مشارکت شه چکیده کامل
        تحرک و جابجایی هوشمند شهری در چند سال اخیر به طور فزاینده ای نه تنها در ادبیات دانشگاهی بلکه در سیاستها و استراتژی های شهری به موضوع بحث و گفتگو تبدیل شده است. با این حال، در بسیاری از شهرهای جهان و کشور ما ایران تحرک و جابجایی هوشمند شهری با مشکلاتی مانند عدم مشارکت شهروندان و نابرابری ناشی از مدیریت ناکارآمد شهری همراه بوده است. ینابراین درپژوهش حاضر سعی شده است با دیدگاهی نوآورانه به ارزیابی و تبیین شاخص های تحرک و جابجایی( شامل زیرساختهای حمل و نقل، حمل و نقل عمومی، حمل و نقل پایدار، فناوری اطلاعات و ارتباطات)و ابعاد اجتماعی این زیرساختها شامل میزان مشارکت شهروندان در استفاده از این زیرساختها) و ارتباط این شاخص ها با توسعه پایدار شهر شیراز پرداخته شود. روش تحقیق با توجه به ماهیت آن توصیفی- تحلیلی و از نظر هدف کاربردی می باشد. روش‌های گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه ای(اسنادی) و میدانی می‌باشد. نمونه آماری پژوهش شامل 420 نفر از شهروندان ساکن در مناطق یازده گانه شهر شیراز هستند. یافته ها نشان داد میانگین متغیر تحرک و جابجایی هوشمند در شهر شیراز به طور معناداری پایین تر از حد متوسط (3) برآورد شده است (05/0 ≥ Sig) و در وضعیت مناسب و مطلوبی قرار ندارد. همچنین رابطه معناداری بین متغیر تحرک و جابجایی هوشمند و شاخص های آن با متغیر توسعه پایدار در شهر شیراز وجود دارد؛ برآورد مقادیر مربوط به رگرسيون چندگانه اثر شاخص های تحرک هوشمند بر توسعه پایدار نیز نشان‌دهنده این است که شاخص های تحرک هوشمند در مجموع 26 درصد از واریانس متغیر توسعه پایدار را تبیین می کنند، با مدنظر قرار دادن مقادیر مربوط به حجم اثر شاخص ضریب تعیین این مقدار بزرگ برآورد می شود. به عبارت دیگر شاخص های تحرک هوشمند در حد متوسط به بالا توان تبیین واریانس متغیر توسعه پایدار را دارند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - تحلیلی بر ظرفیت‌های گردشگری پایدار شهری، مطالعه موردی: شهر یزد
        علی موحد علی  شماعی فرزانه  ساسان پور منصور ارجمندی
        مفهوم ظرفیت یک ابزار مهم در جهت تحقق گردشگری پایدار در چهارچوب توسعه پایدار می‌باشد. عدم توجه به مقوله ظرفیت در صنعت گردشگری موجب بروز تخریب‌های غیر قابل جبران بر محیط زیست و مناطق گردشگری طبیعی و همچنین عدم رضایتمندی بازدیدکنندگان و مردم بومی منطقه گردشگری می‌شود. مهم‌ چکیده کامل
        مفهوم ظرفیت یک ابزار مهم در جهت تحقق گردشگری پایدار در چهارچوب توسعه پایدار می‌باشد. عدم توجه به مقوله ظرفیت در صنعت گردشگری موجب بروز تخریب‌های غیر قابل جبران بر محیط زیست و مناطق گردشگری طبیعی و همچنین عدم رضایتمندی بازدیدکنندگان و مردم بومی منطقه گردشگری می‌شود. مهم‌ترین مرحله برنامه‌ریزی و گسترش گردشگری در سطح یک منطقه خاص، تحلیل ظرفیت‌های موجود در آن است. چراکه عدم توجه به ظرفیت‌ها با طرح‌ریزی نادرست و عدم توجه به توان اکولوژیکی منطقه، عدم تعادل بین حجم و نوع فعالیت‌های تفرجگاهی، عدم توجه به ظرفیت برد منطقه، عدم توجه به امکانات و عوامل زیربنایی (نوع و کمیت) لازم برای توسعه فیزیکی و عدم توجه به ماهیت فصلی تفرج و نوسانات در طول سال می‌تواند به‌عنوان یک عامل تهدید کننده محیط‌زیست تلقی شود. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و تحلیل ظرفیت‌های گردشگری شهر یزد می‌باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی – تحلیلی می‌باشد. اطلاعات تحقیق به وسیله پرسشنامه از 400 نفر از گردشگران و شهروندان و همچنین 30 نفر کارشناس (به عنوان حجم نمونه) تکمیل و سپس به وسیله آزمون T، روش دلفی و آنتروپی شانون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می‌دهد می‌توان با اتکاء به ظرفیت‌های بالای گردشگری شهر یزد در سه سطح فردی، محیطی و سازمانی و جذب نیروهای متخصص در زمینه گردشگری، بهره گیری از پتانسیل‌های بافت قدیم این شهر، و با شناسایی محورهای گردشگری پایدار، و برگزاری جشنواره‌های متنوع در جهت رونق اقتصادی و مانند آن بسیاری از نقصانهای کنونی در پاسخگویی به نیازهای گردشگران را برطرف نمود و فضای گردشگری پایدار شهری یزد را توسعه داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - برنامه ریزی شهر سالم با رویکرد توسعه پایدار (مناطق چهارگانه شهر کرمان)
        بهنام مغانی رحیمی
        چکیده: وضعیت محیط‌های شهری در سلامت ساکنان دارای نقشی تعیین کننده است. در چنین شرایطی اتخاذ رویکردهای برنامه‌ریزی و طراحی محیط برای ارتقا سلامت شهروندان ضروری است. بکار‌گیری معیارهای شهر سالم با توجه به توسعه پایدار از طریق طراحی و ارتقا کیفیت فضاهای شهری و نواحی مسکو چکیده کامل
        چکیده: وضعیت محیط‌های شهری در سلامت ساکنان دارای نقشی تعیین کننده است. در چنین شرایطی اتخاذ رویکردهای برنامه‌ریزی و طراحی محیط برای ارتقا سلامت شهروندان ضروری است. بکار‌گیری معیارهای شهر سالم با توجه به توسعه پایدار از طریق طراحی و ارتقا کیفیت فضاهای شهری و نواحی مسکونی می‌تواند به ارتقای سلامت عمومی شهروندان منجر شود. شاخص‌های متعدد اجتماعی، اقتصادی ‌و زیست‌محیطی همچون احساس ایمنی و امنیت، مشارکت اجتماعی، کیفیت محیط زیست و دسترسی به امکانات و خدمات می‌توانند از عوامل تاثیرگذار بر سلامت و کیفیت زندگی افراد باشند. این پژوهش کاربردی بوده و روش تحقیق نیز توصیفی- تحلیلی است و در جمع آوری اطلاعات از روشهای کتابخانه ای، اسنادی و میدانی و برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل WASPAS استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق، تمامی ساکنان شهر کرمان هستند که از طریق جدول مورگان، حجم نمونه 384 نفر در نظر گرفته شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که در تمامی ابعاد سه گانه توسعه پایدار و شهر سالم، کرمان با استانداردها فاصله دارد ولی از لحاظ وضعیت فعلی شاخص ها در مناطق چهارگانه شهر کرمان، منطقه 2، وضعیت بهتری نسبت به دیگر مناطق دارد، گرچه در شراسط مناسب و ایده آل نیست ولی نسبت به بقیه مناطق در شرایط بهتری قرار دارد و مناطق1، 3 و 4 به ترتیب در مکان های بعدی قرار دارند که البته در بیشتر شاخص ها، مناطق 1و 3 آمار بسیار نزدیکی به یکدیگر داشتند ولی منطقه 4 در تمامی ابعاد در پایین ترین سطح قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - نقد و تحليل جامعه‌شناختي داستان "عيد ايراني‌ها"؛ با تكيه بر مجموعه‌ داستاني "شهري چون بهشت"
        حسين  نوين
        در نگرش جامعه‌شناختي ادبي، ادبيات هر دوره‌، علاوه بر رويكردهاي زيباشناختي و هنري، نقش آشكار و قابل اعتمادي در شناسايي جلوه‌هاي گوناگون اجتماعي و فرهنگي جامعه دارد. جهان‌بيني نويسنده كه متأثر از آگاهي‌هاي طبقاتي و اجتماعي است، بخش عظيمي از اثر ادبي او را تشكيل مي‌دهد. سي چکیده کامل
        در نگرش جامعه‌شناختي ادبي، ادبيات هر دوره‌، علاوه بر رويكردهاي زيباشناختي و هنري، نقش آشكار و قابل اعتمادي در شناسايي جلوه‌هاي گوناگون اجتماعي و فرهنگي جامعه دارد. جهان‌بيني نويسنده كه متأثر از آگاهي‌هاي طبقاتي و اجتماعي است، بخش عظيمي از اثر ادبي او را تشكيل مي‌دهد. سيمين دانشور، در مجموعه‌ي داستاني شهري چون بهشت، با نگرشي جامعه شناختي به تبيين و معرفي سيماي افسردة زنان ايراني و ساير قشرهاي درمانده و ضعيف در دوره‌اي خاص از تاريخ گذشته‌ي ما مي‌پردازد. او تحج‍ّر‌گرايي و خرافه‌پرستي سنتي را عامل عقب‌ماندگي مردم مي‌داند كه با نفوذ و دخالت استعمارگران غربي، به خصوص آمريكا، قو‍ّ‌ت بيشتري مي‌يابد. توج‍ّه به فرهنگ و تمد‍ّ‌ن باستاني ايران و اعتقادات اصيل ديني و تكيه بر توانمندي‌هاي مل‍ّي در رويارويي با استعمار و رفع تبعيض، عامل موث‍ّر و تعيين‌كننده‌اي است كه دانشور در مجموعه‌ داستاني شهري چون بهشت، به خصوص در داستان «عيد ايراني‌ها»، به آن توج‍ّه دارد. لحن بيان و سبك نويسندگي و صحنه‌پردازي داستاني نويسنده، نمادين است و با القاء معاني و مفاهيم داستان، همخواني و همسويي دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - نقد و بررسي درونمايه‌هاي سياسي، اجتماعي و فرهنگي مجموعه داستاني شهري چون بهشت
        ليلا  يوسفي قدرت‌ الله  طاهري
        مجموعه داستان شهري چون بهشت اثر سيمين دانشور، محصول شرايط سياسي، اجتماعي و فرهنگي سال‌هاي وحشت و خشونت پس از كودتاي ننگين 28 مرداد 1332 است؛ دوره‌اي كه آمال و آرزوهاي ملتي آزادي‌خواه و استقلال طلب در اثر دسيسة عوامل بيگانه و داخلي و پاره‌اي اشتباهات رهبران سياسي و مذهبي چکیده کامل
        مجموعه داستان شهري چون بهشت اثر سيمين دانشور، محصول شرايط سياسي، اجتماعي و فرهنگي سال‌هاي وحشت و خشونت پس از كودتاي ننگين 28 مرداد 1332 است؛ دوره‌اي كه آمال و آرزوهاي ملتي آزادي‌خواه و استقلال طلب در اثر دسيسة عوامل بيگانه و داخلي و پاره‌اي اشتباهات رهبران سياسي و مذهبي بر باد رفت و يأس و نااميدي، احساس شكست و انزواطلبي، گريبان‌گير جامعة فرهنگي ايران گرديد. دانشور با تيزبيني و درايت متعهدانه در اين مجموعه داستان تلاش كرده است بخشي از حقايق تلخ سياسي، اجتماعي و فرهنگي و نيز دردها، رنج‌ها و مصائبي را كه در اين سال‌هاي سياه بر ملت ايران رفته است، ترسيم نمايد. داستان‌هاي كوتاه دانشور با وجود اهميت و اعتباري كه در ادبيات داستاني معاصر دارند، بيشتر در ساية رمان‌هاي برجسته ‌او مانند سووشون، جزيره سرگرداني و ساربان سرگردان بوده و چندان مورد بررسي‌هاي نقّادانه قرار نگرفته‌اند. مقاله حاضر مي‌كوشد ضمن نقد و بررسي درونمايه‌هاي اين مجموعه داستان و روشن نمودن ابعاد ناپيداي اين اثر، تأثيرپذيري آن را از شرايط سياسي، اجتماعي و فرهنگي دوران پس از كودتا نشان دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - بررسی مقایسه‌ای دیدگاه‌های هگل، مارکس و گرامشی درباره دولت و جامعه مدنی
        محمدتقي  سبزه‌اي
        هدف این مقاله بررسی مقایسه‌ای آراي سه تن از نظریه‌پردازان تضادگرا، یعنی هگل، مارکس و گرامشی در باره دولت و جامعه مدنی و مناسبات بین آن دو است. هگل جامعه مدنی را به منزله ترکیبی از سه نظام اقتصادی، حقوقی و انسجامی (پلیس و اصناف) قلمداد می‌کرد که بین خانواده و دولت قرار م چکیده کامل
        هدف این مقاله بررسی مقایسه‌ای آراي سه تن از نظریه‌پردازان تضادگرا، یعنی هگل، مارکس و گرامشی در باره دولت و جامعه مدنی و مناسبات بین آن دو است. هگل جامعه مدنی را به منزله ترکیبی از سه نظام اقتصادی، حقوقی و انسجامی (پلیس و اصناف) قلمداد می‌کرد که بین خانواده و دولت قرار می‌گیرد و در نهایت، جانشین دولت می‌شود و مارکس از جامعه مدنی به عنوان حوزه کار و زندگی روزمره که حوزه‌ای صرفاً اقتصادی و غیرسیاسی است، نام می‌برد. بر خلاف هگل و مارکس، گرامشی جامعه مدنی را به مثابه فضایی فرهنگی قلمداد می‌‌کند. نتیجه این تحلیل نظری ـ تطبیقی نشان می‌دهد هر چند هر سه نظریه‌پرداز تضادی اصول فلسفه هر چند اجتماعی مشترکی را پایه‌های تحلیل خود قرار داده‌اند، نتیجه‌گیری آنها از الگوسازی جامعه با یکدیگر فرق دارد. هگل طرح سه وجهی خانواده ـ جامعه مدنی ـ دولت را جانشین طرح کلاسیک دو وجهی خانواده ـ دولت‌شهر ارسطو نمود. همچنین الگوي مارکسیستی زیربنا (جامعه مدنی) و روبنا (دولت)، در نزد گرامشی به الگوي زیربنا (اقتصاد) و روبنا (جامعه مدنی ـ نهادهای غیردولتی + دولت) تغییر پیدا کرد. دولت گرامشی یک دولت ترکیبی است که از رضایت (سلطه) + زور (قدرت) تشکیل شده است و از این رو، هم زیربنایی است و هم روبنایی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - نسبت خود و قدرت سیاسی در اندیشه سنت آگوستین
        محمدعلي  توانا
        اعترافات سنت آگوستین، اولین «خودزندگینامه» ادبیات مغرب زمین است. این کتاب منظر اول شخص را به تفکر غرب عرضه داشت. منظر اول شخص، آغازی برای مفهوم «خود» است. شهر خدا نیز تنها اثر آگوستین است که به طور پراکنده فلسفه سیاسی وی را در بردارد. بنابراین منبع مناسبی برای فهم دیدگا چکیده کامل
        اعترافات سنت آگوستین، اولین «خودزندگینامه» ادبیات مغرب زمین است. این کتاب منظر اول شخص را به تفکر غرب عرضه داشت. منظر اول شخص، آغازی برای مفهوم «خود» است. شهر خدا نیز تنها اثر آگوستین است که به طور پراکنده فلسفه سیاسی وی را در بردارد. بنابراین منبع مناسبی برای فهم دیدگاه وی درباره قدرت سیاسی است. هدف این مقاله آن است که با بهره‌گيري از رهیافت بینامتنی، نسبت «خود» و «قدرت سیاسی» را در اندیشه سنت آگوستین روشن سازد. بدین منظور نگارنده، نخست فرایند شکل‌گیری «خود» در اعترافات را نشان می‌دهد. سپس ریشه‌های هستی شناختی و معرفت شناختی قدرت سیاسی را در شهر خدا نشان می‌دهد و آنگاه مدلل می‌سازد که «خود»، نگرشی ابزارگرایانه به «قدرت سیاسی» دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - سرشت امر سياسي در شهر خداي آگوستين
        شروین  مقیمی زنجانی
        این مقاله می‌کوشد تا با بررسی فقراتی اساسی و مهم از رساله شهر خدا اثر سنت آگوستین، متأله برجسته مسیحی، پرتویی بر تضمنات سیاسی آن بیفکند. در اینجا با توجه به رأی پیتر بورنل، که در مقاله‌ای با عنوان «جایگاه سیاست در شهر خدای آگوستین» به نگارش درآمده است، نشان خواهیم داد ک چکیده کامل
        این مقاله می‌کوشد تا با بررسی فقراتی اساسی و مهم از رساله شهر خدا اثر سنت آگوستین، متأله برجسته مسیحی، پرتویی بر تضمنات سیاسی آن بیفکند. در اینجا با توجه به رأی پیتر بورنل، که در مقاله‌ای با عنوان «جایگاه سیاست در شهر خدای آگوستین» به نگارش درآمده است، نشان خواهیم داد که در الهیات آگوستین، جایی برای بحث از «سیاست» به مثابه موضوعی مستقل وجود ندارد. سیاست در نظر وی، امری سلبی و ملازم با سرشت عدمی و اینجهانی وضعيت پساهبوط است و در بهترین حالت می‌تواند نمودی از حفظ امنیت و آرامش در این سرای فانی، به عنوان منزلگاهی برای زائران «شهر خدا» باشد. آگوستین انسان را موجودی بالطبع «اجتماعی» می‌داند، اما این اجتماعی‌بودن به زعم وی، در اثر «سیاسی‌شدن» وی که به ضرورت شرایط پساهبوط بر او رخ نموده است، مخدوش گشته است. بنابراین، آگوستین با اعراض کامل از سنت فلسفه سیاسی یونانی، و با نفی مناسبات مدنی، اینجایی و اکنونی، شهر خدای خود را در ساحتی غیرجسمانی ترسیم می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - «نخبگان قدرت در شهر تهران »؛ نقش تصميم‌گيران در مسائل اجتماعي
        ياسر  جلالي رحمت‌الله  صديق سروستاني
        در اين مقاله با استفاده از تئوري نخبگان قدرت و با رويكردي نهادي، گروه قدرت در شهر تهران مطالعه شده است. سؤال اصلي اين است كه آيا اداره‌كنندگان سازمان‌هاي مهم شهر، يك گروه نخبه قدرت را تشكيل مي‌دهند؟ و آيا مي‌توان مدعي شد كه اين گروه به‌طور متشكل بر مسائل اجتماعي شهر تأث چکیده کامل
        در اين مقاله با استفاده از تئوري نخبگان قدرت و با رويكردي نهادي، گروه قدرت در شهر تهران مطالعه شده است. سؤال اصلي اين است كه آيا اداره‌كنندگان سازمان‌هاي مهم شهر، يك گروه نخبه قدرت را تشكيل مي‌دهند؟ و آيا مي‌توان مدعي شد كه اين گروه به‌طور متشكل بر مسائل اجتماعي شهر تأثيرگذار است؟ اين پژوهش براي مطالعه قدرتمندان، بر سازمان‌هاي دولتي اداره‌كنندة شهر متمركز مي‌شود و سران اين سازمان‌ها را به‌عنوان نخبة قدرت در نظر مي‌گيرد. روش انجام تحقيق عبارت از مطالعه اسناد و مدارك و مصاحبه با افراد مورد نظر است. مطالعه عملكرد،‌ تصميم‌گيري‌ها و روابط افراد، در نظر گرفتن چند حادثة خاص و نيز جمع‌آوري اطلاعات حول مشخصات اجتماعي افراد، مجموع داده‌هاي ما را تشكيل مي‌دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - احساس محروميت نسبي در ميان قوم بلوچ و تأثير آن بر خشونت سياسي
        يعسوب  اصغري نياري رضا محمود اوغلي
        اين پژوهش به بررسي رابطۀ محروميت نسبي و خشونت سياسي در بين شهروندان زاهداني مي‌پردازد. استان سيستان و بلوچستان به علت شرايط خاص اقليمي و فرهنگي، همواره يکي از مناطق حساس و چالش زا در ايران بوده است. دو چالش اصلي اقليت گرايي قومي و اقليت گرايي مذهبي، اين منطقه را مستعد ر چکیده کامل
        اين پژوهش به بررسي رابطۀ محروميت نسبي و خشونت سياسي در بين شهروندان زاهداني مي‌پردازد. استان سيستان و بلوچستان به علت شرايط خاص اقليمي و فرهنگي، همواره يکي از مناطق حساس و چالش زا در ايران بوده است. دو چالش اصلي اقليت گرايي قومي و اقليت گرايي مذهبي، اين منطقه را مستعد رفتارهاي خشونت‌آمیز مي‌کند. پديدۀ خشونت سياسي در مناطقي از كشور كه به شدت متأثر از ارزش‌هاي سنتي و قوميتي خود هستند و گرايش و پايبندي كمتري نسبت به حکومت مرکزي دارند، بيشتر مشهود است. خشونت‌هاي سياسي در اين منطقه محصول علل و عوامل مختلف و متنوعي است و ابعاد عيني و ذهني متعددي دارد که در اين پژوهش به تبيين رابطه احساس محروميت نسبي با خشونت سياسي پرداخته مي‌شود. روش تحقيق مورد استفاده در اين بررسي، روش پيمايشي است. فن جمع‌آوری اطلاعات، استفاده از پرسشنامه بوده است. جامعه آماري تحقيق حاضر شامل کليه شهروندان شهر زاهدان بوده است که حجم نمونه 384 نفري به شيوه نمونه‌گیری خوشه‌اي انتخاب شد. اطلاعات گردآوری‌شده به كمك نرم‌افزار spss تجزيه و تحليل شده است. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل داده‌ها نشان داد که بين احساس محروميت نسبي با رفتارهاي خشونت‌آمیز در میان شهروندان مورد بررسي، ارتباط معنی‌داری وجود دارد. تفاوت‌‌هاي مذهبي، دوري از مرکز و مراودات فرهنگي، بافت زندگي عشيره‌‌اي، فقر و بيکاري، عدم مشارکت فراگير، قاچاق، ضعف زيرساخت‌‌ها، همانندي‌هاي فرهنگي، قومي، مذهبي با دو کشور بحران‌زده افغانستان و پاکستان، تقويت جريان‌هاي ضد شيعه نظير فرقه وهابيت از جانب بيگانگان از ‌جمله عربستان و پاكستان و مشكلات طبيعي مثل كمبود آب، خشک‌سالی و... از علل اساسي خشونت سياسي در اين منطقه محسوب مي‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - سنجش انسجام درونی ارکان رژیم سیاسی در همپرسه قوانین افلاطون
        سیدخدایار مرتضوی
        این مقاله با بهره گیری از نظریۀ «اسپریگنز» و با ملاحظۀ بحران های موجود در جامعه، منطق درونی و ارتباط ارکان رژیم موجود در همپرسه قوانین را بر اساس وظایف و اختیارات آنها بررسی می کند. حاصل کار، ترسیم الگویی از رژیم سیاسی است که براساس ترکیبی از عناصر اصلی دو رژیم پادشاهی چکیده کامل
        این مقاله با بهره گیری از نظریۀ «اسپریگنز» و با ملاحظۀ بحران های موجود در جامعه، منطق درونی و ارتباط ارکان رژیم موجود در همپرسه قوانین را بر اساس وظایف و اختیارات آنها بررسی می کند. حاصل کار، ترسیم الگویی از رژیم سیاسی است که براساس ترکیبی از عناصر اصلی دو رژیم پادشاهی و دموکراسی تکوین یافته و مهم ترین اهداف آن، تأمین سعادت و امنیت اعضای جامعه است. در این رژیم، نهاد پادشاهی در رأس است، ولی نهادهای شورایی قدرتمندی همچون شورای شبانه، پاسداران قانون و انجمن شهر متشکل از نخبگان با تجربه پیش‌بینی شده است که هرچند نقش پادشاه را در ادارۀ امور تعدیل می-کنند، در موارد متعددی دچار تداخل وظایف هستند. در مجموع چینش نهادهای این رژیم به گونه ای است که به دلیل عدم انسجام درونی، امکان پویایی و نوآوری اساسی و یا شکوفایی شهروندان را سلب نموده و حالتی ایستا و متصلب را در ابعاد گوناگون زندگی استمرار می بخشد. همچنین این رژیم را می-توان الگویی حد فاصل میان دو جامعۀ آرمانی و واقعی دانست که هرچند از الگوی همپرسه جمهور فاصله زیادی دارد، بالفعل شدن آن در واقعیت نیز بسیار بعید می نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - ارزیابی تغییرات مدیریتی و کالبدی- فضایی شهرهایِ پیرامون مادرشهر تهران (موردپژوهی: شهر قدس)(مقاله پژوهشی)
        حمیدرضا  کوزه گر دکتر علیرضا  استعلاجی
        شهرگرایی شتابان، رشد روزافزون شهرها، افزایش تراکم جمعیت در نواحی شهری ناشی از مهاجرت و تبدیل کانون‌های روستایی به مکان‌های گسسته‌ی شهری و ادغام شهري به شهري دیگر سبب برهم خوردن تعادل فضایی جمعیت و برنامه‌ریزی، آسیب‌های اجتماعی و دگرگونی های کالبد شهری فراگیر شده است که چکیده کامل
        شهرگرایی شتابان، رشد روزافزون شهرها، افزایش تراکم جمعیت در نواحی شهری ناشی از مهاجرت و تبدیل کانون‌های روستایی به مکان‌های گسسته‌ی شهری و ادغام شهري به شهري دیگر سبب برهم خوردن تعادل فضایی جمعیت و برنامه‌ریزی، آسیب‌های اجتماعی و دگرگونی های کالبد شهری فراگیر شده است که این تغییرها، نیاز به تغییرات مدیریتی و کالبدی- فضایی دارد. مدیریت حریم کلان‌شهرها به دلایل مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و زیست‌محیطی، موضوعی چالش‌برانگیز و تنش‌آفرین در روابط بین سطوح حکومتی بوده است. کلان‌شهر تهران نیز در رابطه با مسائل توسعه در نواحی حریم با چالش‌هایی پرشمار روبه‌رو است. این مدیریت به لحاظ عمل‌کردی و و جغرافیایی، یک مدیریت پراکنده است؛ از این رو، ضرورت به‌کارگیری نظام مدیریت یک‌پارچه‌ی شهری در این نواحی بایسته است. جامعه آماری شامل شهروندان و کارشناسان(مدیران و مسئولان) شهرقدس است که بر اساس برآورد فرمول کوکران، این تعداد برای شهروندان برابر با 384 نفر و برای کارشناسان برابر با 226 نفر تعیین شده و برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش از نرم‌افزار SPSS و برای آزمون فرضیه‌ها از آزمون t تک متغیره بهره گیری شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که مدیریت یک پارچه‌ در شهر قدس، به عنوان یکی از شهرهای پیرامون مادرشهر تهران، در سطحی نامناسب قرار دارد و تنها برقراری این مدیریت باعث پیش رفت عمرانی، خدماتی و رضایت عمومی می‌شود. در همین راستا، فرضیه ی پژوهش مورد تأیید قرار گرفته است و پیوستنِ شهر قدس به شهر تهران از جنبه ی بهبود مدیریتی و کالبدی- فضایی در شهر قدس، اثرگذار است. کارشناسان و مردم شهر قدس در الحاق شهر قدس به شهر تهران دیدگاه موافق دارند و باورمندند که این عمل به دگرگونی های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و افزایش اعتبارات برای طرح‌های عمرانی شهر قدس می‌انجامد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - بررسی مقایسه¬ای الگوی شهر عربی- اسلامی با الگوی شهر ایرانی- اسلامی (مطالعه موردی: شهرهای خارطوم و شیراز)
        علی احمدیان کیسمی
        شهرهای قطب اسلامی و دینی جهان مانند: خارطوم، قاهره، مشهد، شیراز و...، تشابهات و تفاوت هایی با همدیگر دارند. بررسی گذشته تاریخی شهرهایی نظیر موارد فوق نشان می دهد که در چارچوب مکانی- زمانی (از سده نوزدهم به اين سو)، شهر عربي اسلامي با ويژگي‌هاي سنتي آن کم تر وجود داش چکیده کامل
        شهرهای قطب اسلامی و دینی جهان مانند: خارطوم، قاهره، مشهد، شیراز و...، تشابهات و تفاوت هایی با همدیگر دارند. بررسی گذشته تاریخی شهرهایی نظیر موارد فوق نشان می دهد که در چارچوب مکانی- زمانی (از سده نوزدهم به اين سو)، شهر عربي اسلامي با ويژگي‌هاي سنتي آن کم تر وجود داشته است. زيرا در قاره آفريقا به ویژه در کشور سودان و مصر و در منطقه خاورميانه، به همراه تسلط استعمار و امپرياليزم فرانسوی، روسی و انگليسی، دگرگون سازی های ژرفی در فرهنگ شهرسازی و پيکر بومی شهر عربی اسلامی روی داده است که روند فوق، بر وجود تفاوت تحت معیار تعیین کننده های مبتنی بر عرف و رسوم بومی محلی تاکید دارند. اما شهرهای ایرانی اسلامی چنین گذشته ای را تجربه نکرده اند. اما با تاکید بر تعیین کننده های مبتنی احکام اسلامی، تشابهات بین دو شهر شاخص، عیان شده و متبلور می شود. این مقاله در نظر دارد با توجه به نظریه «رویکرد کالبدی» موریس (1996) به بررسی معیارهای دوگانه کالبدی (بومی محلی و احکام اسلامی) الگوهای شهری در شهر ایرانی– اسلامی شیراز و شهر عربی– اسلامی خارطوم بپردازد. برای پرداختن به این مهم، با استفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و با بهره‌گیری از روش پیمایش با رویکرد دلفی، شاخص‌های شهری توسط نخبگان و صاحب نظران استخراج و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصله نشان می‌دهد که مهم‌ترین زیرمعیارهای تشابه عبارتند از: زیرمعیار «پیکره های مذهبی» با وزن 388/0 (بیشترین اولویت)، زیرمعیار «ظاهر بنا» با وزن 316/0 (اولویت دوم)، زیرمعیار «ادراک مذهبی» با وزن 221/0 (اولویت سوم) و زیرمعیار «مرکزیت بنا» با وزن 145/0 (اولویت چهارم) قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - پویش فضایی شهر اسلامی بر اساس نظریه پیچیدگی؛ مطالعه موردی: بخش مرکزی شهر تهران
        حسین حاتمی نژاد احمد پور احمد کرامت اله زیاری حسین بهبودی مقدم
        شهر همیشه پویا و در حال تحول است. این پویایی و تحول در شهرهای اسلامی، تحت تاثیر تنوعی از عوامل برون زا و درون زا، ظهور پیچیده ای داشته است. لذا هدف این پژوهش مطالعه و بررسی پیچیدگی های پویش فضایی شهر اسلامی از منظر نظریه پیچیدگی و برنامه ریزی این پویایی ها از نگاه انگار چکیده کامل
        شهر همیشه پویا و در حال تحول است. این پویایی و تحول در شهرهای اسلامی، تحت تاثیر تنوعی از عوامل برون زا و درون زا، ظهور پیچیده ای داشته است. لذا هدف این پژوهش مطالعه و بررسی پیچیدگی های پویش فضایی شهر اسلامی از منظر نظریه پیچیدگی و برنامه ریزی این پویایی ها از نگاه انگاره شهر به عنوان یک سیستم پیچیده است. روش تحقیق این پژوهش مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده ها بر پایه روش اسنادی و میدانی است. نمونه آماری پژوهش را ۸۵ نفر از مدیران شهری و کارشناسان شهرداری (شاغل در منطقه ۱۲، نواحی شش گانه آن و نواحی ۱ و ۲ منطقه ۱۱) تشکیل می دهند که بر اساس فرمول کوکران تعیین شده اند. با به کارگیری روش و نرم  افزار مکتور و انتخاب بخش مرکزی شهر تهران به عنوان محدوده مورد مطالعه، نتایج زیر حاصل شد: نخست، در دهه های اخیر عوامل و فرایندهای گوناگونی در پویش فضایی شهر تهران (به عنوان یک شهر اسلامی و مسلمان نشین) و بخش مرکزی آن نقش داشته اند که آن را به عنوان یک سیستم پیچیده معرفی می کنند. دوم، تنوع بازیگران فضایی با مواضع متفاوتی از واگرایی، همگرایی و رقابت در پویش فضایی بخش مرکزی شهر تهران حکایت از تنوع، پیچیدگی و گوناگونی عناصر مداخله در برنامه ریزی شهری در این محدوده دارد. یعنی در مطالعه و برنامه ریزی شهر اسلامی نمی توان به یک عامل مانند مدرنیسم یا جهانی شدن اکتفاء کرد و باید تنوع و گوناگونی فرایندها و بازیگران فضایی را در قالب نظریه پیچیدگی مورد مطالعه قرار داد و با توجه به این تنوع، تمام برنامه ها و طرح های شهری را برنامه ریزی کرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - جامعه پذیری در سازمان های دولتی ایران و نقش آن در وضعیت اخلاق شهروندی در شهر ایرانی اسلامی
        غلامرضا مقدم سیف اله سیف اللهی محمدرضا جوادی یگانه
        بدون شک دنیای امروز، دنیای سازمان هاست. در هر سازمانی اگرچه اشخاص حقیقی متولیان اصلی سازمان محسوب می شوند اما به واقع سازمانها، خود دارای شخصیت حقوقی مستقلی هستند که به مانند هر اجتماعی، زمینه ای را برای تعامل بین افراد و جامعه پذیری آنان فراهم می آورند.از سوی دیگر، امر چکیده کامل
        بدون شک دنیای امروز، دنیای سازمان هاست. در هر سازمانی اگرچه اشخاص حقیقی متولیان اصلی سازمان محسوب می شوند اما به واقع سازمانها، خود دارای شخصیت حقوقی مستقلی هستند که به مانند هر اجتماعی، زمینه ای را برای تعامل بین افراد و جامعه پذیری آنان فراهم می آورند.از سوی دیگر، امروزه وظایف اقتصادی و حضور در محیط کار و اشتغال بخش اعظم وقت شهروندان را به خود مشغول داشته است. افراد زیادی در این محیط با گروه های رسمی و غیررسمی مختلفی تعامل دارند و بسیاری از ارزش ها و هنجارها و رفتارها را از همین محیط می آموزند و در رفتار و کردار خود درونی می کنند. بر این اساس، با آگاهی از اهمیت و گستره روزافزون سازمان ها و نقش آفرینی آنها در جامعه پذیری افراد، جا دارد بخشی از آسیب شناسی وضعیت اخلاق در شهر ایرانی اسلامی، به بررسی ساختارهای اقتصادی و اجتماعی سازمان های دولتی معطوف گردد، چرا که به دلیل وابستگی تام چنین سازمان هایی به منابع دولتی، برونداد ساختارهای کلان اقتصادی – اجتماعی جامعه را می توان در این سازمان ها جستجو کرد. سازمان هایی که بخش عمده ای از جامعه پذیری اخلاقی شهروندان و کنشگران درون خود را راهبری می کنند. بنابراین پرداختن به موضوع تربیت اخلاقی در سازمان از دو منظر حرفه ای و شهروندی، اهمیت می یابد. اولی برای بکار گرفتن نیروی شاغل متعهد در سازمان و دومی برای تربیت شهروند خوب و تقویت رابطه بین سازمان و جامعه، که در هر دو حال با مفهوم حقوق شهروندی بی ارتباط نیست.در این مطالعه از روش نظریه مبنایی استفاده شده است و 25 نفر از کارکنان یکی از سازمان های سطح بالای دولتی ایران واقع در شهر تهران به عنوان یکی از مهمترین شهرهای هنجارفرست به سایر شهرها و مناطق کشور مورد مصاحبه عمیق قرار گرفته اند. یافته ها نشان می دهد ابهام ادراک اخلاقی، مشارکت گریزی، ابهام در نقش و اهداف، سبک رهبری تکلیف گریز و ضعف فرهنگ کار از جمله پدیده های اثرگذار بر بی سازمانی در سازمان دولتی مورد مطالعه می باشند که در مجموع زمینه های جامعه پذیری منفی اخلاق شهروندی را در شهر مورد مطالعه فراهم می آورند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - بازخوانی سازمان فضایی محله در شهر ایرانی از منظر فرهنگ وقف؛ مطالعه موردی: محله علی‌قلی‌آقا، شهر اصفهان
        مینا کشانی همدانی حسن سجاد زاده
        فرهنگ وقف در حوزه شهرسازی از دیرباز وجود داشته و در ابعاد گوناگونی همچون کالبدی، عملکردی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت است. شناسایی سازوکار تأثیر فرهنگ وقف در عناصر سازنده شهرهای ایرانی-اسلامی به‌ویژه با رویکردی تاریخی، به روشن‌تر شدن این مفهوم کمک خواهد کرد. شهر اصفهان چکیده کامل
        فرهنگ وقف در حوزه شهرسازی از دیرباز وجود داشته و در ابعاد گوناگونی همچون کالبدی، عملکردی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت است. شناسایی سازوکار تأثیر فرهنگ وقف در عناصر سازنده شهرهای ایرانی-اسلامی به‌ویژه با رویکردی تاریخی، به روشن‌تر شدن این مفهوم کمک خواهد کرد. شهر اصفهان با محلات تاریخی منحصربه فرد، به عنوان یکی از شهرهایی که در دوران صفویه و متاثر از فرهنگ وقف رشد و توسعه یافته است، بستر مناسبی برای پژوهش‌های تاریخی با نگاه نوآورانه را فراهم می‌آورد. از این رو از میان محلات شهر اصفهان، با توجه به وجود وقف‌نامه‌ای مستند، محله علی‌قلی‌آقا به منظور بستر این پژوهش به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و پژوهش با فرض تاثیرگذاری سنت وقف بر شکل محله علی‌قلی‌آقا، در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که فرهنگ وقف چگونه بر ساختار و خلق فضاهای محله سنتی تأثیر گذاشته است؟. براین اساس، هدف مقاله تحلیل ساخت‌شناسی فضایی و عناصر کالبدی محلات سنتی از منظر فرهنگ وقف و مبتنی بر رویکرد ساختارگرایی در مطالعات شهر اسلامی می‌باشد، تا براین اساس بتوان در فرایند بازآفرینی محلات سنتی با اتکاء به یافته‌های تحقیق به سازمان فضایی پایداری دست یافت. به همین منظور، پژوهش با روش توصيفي - تحليلی ضمن مرور ادبیات جایگاه وقف در تفکر اسلامی و تاثیر آن بر ساختار شهر اسلامی، در بخش تحلیلی با استفاده از گردآوري اطلاعات بصورت كتابخانه‌اي - اسنادي، مشاهدات ميداني، اسناد، نقشه‌های تاریخی و همچنین بررسی وقف‌نامه‌ها و سفرنامه‌های تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که فرهنگ وقف، در ایجاد نطفه اولیه مرکز محله علی‌قلی‌آقا شهر اصفهان و ایجاد بناهای عمومی نظیر: مسجد، حسینیه، حمام و سایر ابنیه عام‌المنفعه در این محله، اثرگذار بوده است. همچنین به دلایل ابعاد اعتقادی و اجتماعی فرهنگ وقف، توسعه و ایجاد ابنیه محله‌ علی‌قلی‌آقا، موجب ایجاد ساختار درهم تنیده در مرکز محله و ایجاد حساسیت و مشارکت مردم در حفظ و احیاء ابنیه سنتی در این محله شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - تحلیل الگوهای فضایی ـ زمانی جرم سرقت در شهر سمنان
        اسماعیل نجفی کرامت اله زیاری علیرضا دربان آستانه
        امروزه یکی از مهم ترین معضلات در اکثر شهرهای جهان افزایش نرخ بزهکاری است. با گذشت زمان جرم شناسان متوجه شدند که مکان-های خاصی بر میزان وقوع جرم تأثیرگذار می باشند. به همین دلیل طی سال های اخیر پژوهش پیرامون رابطة متقابل محیط کالبدی شهرها با بزهکاری اهمیت زیادی یافته است چکیده کامل
        امروزه یکی از مهم ترین معضلات در اکثر شهرهای جهان افزایش نرخ بزهکاری است. با گذشت زمان جرم شناسان متوجه شدند که مکان-های خاصی بر میزان وقوع جرم تأثیرگذار می باشند. به همین دلیل طی سال های اخیر پژوهش پیرامون رابطة متقابل محیط کالبدی شهرها با بزهکاری اهمیت زیادی یافته است. یکی از مهم ترین انواع جرایم، مسئله سرقت است. سرقت به انواع متفاوت در سطح جامعه وجود دارد. در پژوهش حاضر از سامانه اطلاعات جغرافیایی و همچنین نرم افزارهای Excel و SPSS به‌منظور تحلیل های فضایی ـ مکانی و همچنین زمانی استفاده شده است. در این پژوهش جرایم ارتکابی مرتبط با سرقت از تاریخ 1/1/1394 تا 29/12/1394 در محدوده قانونی شهر سمنان به‌عنوان جامعه آماری مورد مطالعه قرار گرفته است. سپس با تهیه پایگاه داده ای جرایم سرقت و استفاده از آزمون-های آماری و گرافیکی اقدام به شناسایی و تحلیل فضایی کانون های جرم خیز شهر سمنان شد. روش تحقیق پژوهش، تحلیلی و توصیفی و داده ها و اطلاعات مورد نیاز پژوهش با دو روش کتابخانه ای و میدانی تهیه شده است. نتیجه پژوهش نشان داد مهم ترین کانون های جرم خیز شهری سمنان در محدوده خیابان امام (ره) از میدان امام تا چهاراه مازندران و همچنین بازار سمنان واقع شده است که جزء محدوده های پرازدحام و شلوغ شهر با کاربری غالباً تجاری که دارای ساختار کالبدی نامناسب می باشد، شکل گرفته است. از نظر زمانی نیز مشخص شد، بیشترین میزان سرقت در شهر سمنان در طی ماه ها و هفته‌های سال در طی ساعات اداری تمرکز یافته است و پیک زمانی وقوع سرقت در شهر سمنان ساعات نزدیک به ظهر بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - تحلیل وضعیت زیست¬پذیری مجتمع¬های مسکونی انبوه(مورد پژوهی:محله بهار شهر اصفهان)
        فرزانه دهقانی گیشی داریوش مرادی چادگانی
        افزايش جمعیت در شهرها ، منجر به انبوه سازي مسكن شده است. امروزه فرسودگی مناطق متراکم و ساختمانهای بلند مرتبه از جمله واقعیتهای شهرهای بزرگ می باشند و به همراه خود مسائل، مشکلات و نیازهای خاصی را ایجاد کرده است چنین بافتهای روز به روز با کاهش شرایط زیست پذیری روبرو می ش چکیده کامل
        افزايش جمعیت در شهرها ، منجر به انبوه سازي مسكن شده است. امروزه فرسودگی مناطق متراکم و ساختمانهای بلند مرتبه از جمله واقعیتهای شهرهای بزرگ می باشند و به همراه خود مسائل، مشکلات و نیازهای خاصی را ایجاد کرده است چنین بافتهای روز به روز با کاهش شرایط زیست پذیری روبرو می شود ، چرا که به دلیل فرسودگی کالبدی، عدم برخورداری مناسب از تاسیسات، خدمات و زیرساختهای شهری آسیب پذیر بوده و از ارزش مکانی، محیطی و اقتصادی نازلی برخوردارمی شود. محله بهار که در جنوب شهر اصفهان واقع شده ، پس از گذشت 47 سال از ساخت آن، با افت شرایط زست پذیری روبرو گردیده است و این ساختمانهای قدیمی، نمای نامطلوبی را برای منطقه 6 شهر اصفهان ایجاد کرده است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل وضعیت زیست پذیری مؤلفه های مسکونی، مؤسسات تولیدی-خدماتی و روفاه عمومی، ،وضعیت مجراهای انطباق یافته و ساختار تصمیم گیری می -باشد که برای ارزیابی وضعیت شاخص های ذکر شده پرسشنامه ای با حجم نمونه 135 نفر از ساکنان محله بهار تدوین گردیده و با استفاده از آمارتوصیفی و استنباطی و آزمون میانگین به کمک نرم افزار SPSS تحلیل شده است. براساس نتایج حاصل از پژوهش، ساختار فضائی-فعالیتی مسکونی و ساختار تصمیم گیری مهمترین زمینه-هایی در وضعیت نامناسب، و ساختمانهای فرسوده و کم دوام، عدم جذب سرمایه گذار در زمینه مسکن ، عدم مشارکت ساکنان با یکدیگر، توان اقتصادی پایین ساکنان، عدم اعتماد ساکنان به شهرداری، دشورا بودن دریافت پروانه ساخت و ساز در محله از مهمترین مؤلفه های آن می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - بازخوانی سیر تحول معماری در ساختار بازار تبریز با تأکید بر زمینه‌گرایی
        پروشا بحریه سحر طوفان شبنم اکبری نامدار
        زمینه‌گرایی به‌عنوان رویکردی مهم در معماری، بر حفظ ردپای گذشته و تفاوت‌ها و ویژگی های هر فرهنگ تأکید‌ داشته و ریشه در هویت هر ملیت دارد. بافت‌ کهن شهرها، نشانه‌هایی غنی از فرهنگ و هویت گذشتگان را همراه‌ دارند و معماری سنتی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ درعین‌حال ک چکیده کامل
        زمینه‌گرایی به‌عنوان رویکردی مهم در معماری، بر حفظ ردپای گذشته و تفاوت‌ها و ویژگی های هر فرهنگ تأکید‌ داشته و ریشه در هویت هر ملیت دارد. بافت‌ کهن شهرها، نشانه‌هایی غنی از فرهنگ و هویت گذشتگان را همراه‌ دارند و معماری سنتی ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست؛ درعین‌حال که نمونه‌ای است پربار از هماهنگی و همزیستی با ویژگی های محیطی و ارزشهای مکانی. در شهرهای سنتی ایران، بازار عنصری بنیادین به‌شمار می‌آمد به گونه‌ای‌که شهر با بازار آن معنا و مفهوم می‌یافت. بازار تبریز نیز در قالب یک بلوک ‌شهری کامل، قدمت، وسعت، تنوع عملکردی و ارزش معماری بسیار دارد. پژوهش حاضر بر آن است تا به استخراج و تبیین عوامل زمینه‌ای مؤثر بر بازار تبریز، در مقیاس شهری (مکان‌یابی، شکل‌گیری و گسترش) و معماری (پراکندگی کالبدی و کارکردی) بپردازد. بنابراین، سؤالات پژوهش این‌گونه تبیین‌ می‌شوند که اولاً، کدام عوامل زمینه‌ای در مکان‌یابی، نحوة شکل‌گیری و گسترش بازار تبریز مؤثر بود‌ه‌اند؟ (مقیاس کلان) ثانیـاً، کدام عوامل زمینه‌ای در نحوة شکل‌گیری و پراکندگی عناصر و کاربری‌های بازار تبریز مؤثر بوده‌اند؟ (مقیاس میانی). روش تحقیق اتخاذ شده در این پژوهش، روش تحقیق استنباطی مبتنی بر تحلیل محتوای مستندات می‌باشد که ازطریق مطالعه اسنادی، جستجو در کتب تاریخی و سفرنامه‌ها، تحلیل نقشه‌ها و عکسهای هوایی قدیمی تبریز و بازار آن، نیز تحلیل یافته‌های میدانی از وضع موجود، سعی در بازخوانی موضوع و حصول نتیجه دارد. استخراج عوامل زمینه‌ای مؤثر بر شکل‌گیری بازار، در مقیاس کلان شهری و برنامه معماری مرتبط با پراکندگی کالبدی و کارکردی، نشان ‌می‌دهد که شکل‌گیری و توسعه بازار تبریز و عناصر آن در طول اعصار، تحت‌تأثیر ساختار محیطی، فرهنگی، اجتماعی، حکومتی و اقتصادی شهر قرار داشته‌است. تأثیر شاخص زمینه‌ای موقعیت جغرافیای سیاسی شهر و شاخص ساختار ارزشی اقتصادی بازار بر شکل‌گیری مقوله نیاز، رابطه عرضه- تقاضا و نمود آن در قالب کالبد بازار تبریز در مقیاس کلان و میانی اهمیت بیشتری داشته‌است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - تحلیل ابعاد به مثابه روشی برای پژوهش در «شهر اسلامی»
        بهادر زمانی احسان بابائی سالانقوچ
        آشنایی با امکانات و توانمندی های نظام پژوهش کیفی و راهبردهای خاص آن همچون نظریه زمینه‌ای به منظور تولید دانش و دکترین و آفرینش نظریه‌های معتبر علمی با هدف ارتقای سطح آگاهی از واقعیت‌ها و کمک به پیش‌بینی و حل مسائل موجود شهر و شهرسازی اسلامی ضرورت دارد. نظریه زمینه‌ای به چکیده کامل
        آشنایی با امکانات و توانمندی های نظام پژوهش کیفی و راهبردهای خاص آن همچون نظریه زمینه‌ای به منظور تولید دانش و دکترین و آفرینش نظریه‌های معتبر علمی با هدف ارتقای سطح آگاهی از واقعیت‌ها و کمک به پیش‌بینی و حل مسائل موجود شهر و شهرسازی اسلامی ضرورت دارد. نظریه زمینه‌ای به عنوان یکی از راهبردهای روش کیفی در دهه‌های اخیر دارای خوانش‌های گوناگونی شده است. تحلیل ابعاد یکی از خوانش‌های نظریه زمینه‌ای است که توسط شاتزمن ابداع و در نظام‌های علمی و رشته‌های گوناگون مورد استفاده قرار گرفته است با این حال این روش با وجود قابلیت های آن در پژوهش‌های شهری کاربست کمتری داشته است. مقاله حاضر قابلیت‌های این روش را برای پژوهش به طور عام و پژوهش در مورد شهر اسلامی به طور خاص نشان می دهد. بر این اساس پاسخگویی به دو سوال مورد نظر است: فرایند و قابلیت روش تحلیل ابعاد چیست؟ بر اساس امکانات و قابلیت‌های روش تحلیل ابعاد، این روش تا چه اندازه برای پژوهش درباره شهر اسلامی قابلیت کاربست دارد؟ مقاله در دو بخش اصلی سازمان یافته است. در بخش نخست، پیشینه، بنیادهای فلسفی و مبانی نظری و مراحل و گام‌های روش تحلیل ابعاد مورد بحث قرار گرفته و کوشش شده تا امکانات و قابلیت‌های این روش برای پژوهش‌ مورد بحث قرار گیرد. در بخش دوم مقاله این روش برای یک نمونه پژوهش در حوزه مطالعات شهری مورد استفاده قرار گرفته است. در این قسمت انگاره شهر اسلامی در اندیشه متفکران و اندیشمندان گوناگون مورد مطالعه قرار گرفته و سعي شده ابعاد و شیوه‌های متعدد مورد استفاده برای برساخت این انگاره بررسی و چارچوبی تبیینی در این خصوص ارائه شود. نتایج این بخش شش مدل مشخص از شهر اسلامی در متون و روایت‌های مربوطه شامل مدل سکونتگاه (و نه شهر) اسلامی؛ مدل شهر بی‌زمان؛ مدل کالبدی؛ مدل شهر مسلمانان؛ مدل تمدن اسلامی؛ مدل شهر قلمرو مسلمانان را به دست می‌دهد. یافته‌های این پژوهش ضمن تاکید بر فواید و سودمندی تحلیل ابعاد برای پژوهش‌های شهری، هر گونه استفاده از این روش را - همچون سایر روش‌های کمی و کیفی - مستلزم توجه به هماهنگی و تناسب میان ویژگی های روش و جنبه‌های گوناگون پژوهش و به طور خاص اهداف پژوهش و سبکِ شناختی پژوهشگر می‌داند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - تحلیلی بر نقش حسینیّه‌ی اعظم در شکل‌گیری ساختار ثانویّه‌ی شهر زنجان در عصر قاجار و علل پایایی آن
        احد نژادابراهیمی محمدجواد حیدری
        در عصر قاجار، حکومت هم‌سویی مذهبی بیشتری با مردم پیدا کرد. به‌طوری‌که، علاوه‌بر مردم، دستگاه حکومتی نیز نسبت به ‌ساخت مکان‌های مذهبی ‌اقدام ‌می‌نمود؛ که از جمله‌ی چنین مکان‌هایی می توان به احداث تکایا‌ی دولت در تهران و ناصریّه در زنجان اشاره کرد. این عامل نه‌تنها موجب ن چکیده کامل
        در عصر قاجار، حکومت هم‌سویی مذهبی بیشتری با مردم پیدا کرد. به‌طوری‌که، علاوه‌بر مردم، دستگاه حکومتی نیز نسبت به ‌ساخت مکان‌های مذهبی ‌اقدام ‌می‌نمود؛ که از جمله‌ی چنین مکان‌هایی می توان به احداث تکایا‌ی دولت در تهران و ناصریّه در زنجان اشاره کرد. این عامل نه‌تنها موجب نفوذ بیشتر مذهب تشیّع و علنی‌شدن اجرای شعائر مذهبی آن گردید، بلکه، علاوه‌بر تحت‌تأثیر قراردادن سازمان کالبدی شهر، به‌شکل‌گیری ساختار دیگری نیز انجامید. ساختاری که برخلاف ساختار‌اصلی شهر، با عناصر فیزیکی و کالبدی تعریف نمی‌شد. بلکه ساختاری نمادین و معنایی بود که در نتیجه‌ی کنش اجتماعی پدید آمده بود. ساختاری که حاصل تصویر‌ذهنی شهروندان از فضاهای شهری معنادار و هویّت‌مندی بود که بَرساخت اجتماعی‌ (رفتار مذهبی شهروندان) نقش اصلی را در شکل‌گیری آن برعهده داشته و بر‌خلاف ساختار ‌اصلی شهر کمتر دچار تغییر و تحوّل شده است. هدف پژوهش حاضر تبیین نقش و تأثیر حسینیّه‌ی ‌اعظم در شکل‌گیری ساختار ثانویّه‌ی شهر زنجان در عصر قاجار می‌باشد. روش تحقیق این پژوهش تاریخی، توصیفی و تحلیلی بوده و از روش مطالعه‌ی اسنادی و میدانی در جمع‌آوری اطّلاعات مورد نیاز استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که احداث یا توسعه‌ی حسینیّه‌ی‌ اعظم و شکل‌گیری دسته‌ی عزاداری آن در عصر قاجار، نقش مهمّی در خلق ساختار ثانویّه‌ی شهر زنجان داشته است. ساختاری‌که تا عصر‌حاضر تداوم یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - بررسی و اولویت‌بندی عوامل موثربر مکان‌یابی ایستگاه‌‌های آتش‌نشانی در بافت فرسوده شهرها؛ مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر تهران
        احمد حیدری حمیدرضا جودکی
        ایجاد امکانات جدید شهری نیازمند مطالعه دقیق در زمینه نحوه استقرار صحیح این امکانات درمناطق مختلف یک شهراست. ازمیان کاربری‌ها وخدمات موجود در شهر، توزیع ومکان‌یابی بهینه‌ی ایستگاه‌‌های آتش‌نشانی به دلیل اهمیت و توجه روز افزون به امر ایمنی در شهر و ارایه‌ی تمهیداتی در زمی چکیده کامل
        ایجاد امکانات جدید شهری نیازمند مطالعه دقیق در زمینه نحوه استقرار صحیح این امکانات درمناطق مختلف یک شهراست. ازمیان کاربری‌ها وخدمات موجود در شهر، توزیع ومکان‌یابی بهینه‌ی ایستگاه‌‌های آتش‌نشانی به دلیل اهمیت و توجه روز افزون به امر ایمنی در شهر و ارایه‌ی تمهیداتی در زمینه پیشگیری و مقابله با آتش سوزی وحادثه از اهمیت قابل توجهی برخورداراست. در بافت فرسوده و قدیمی به دلیل تامین دسترسی مناسب و حداقل زمان استاندارد رسیدن به محل حریق و به طورکلی تامین ایمنی شهری احداث ایستگاه‌‌های آتش‌نشانی از اهمیت دوچندان برخورداراست. هدف اصلی تحقیق بررسی و اولویت‌بندی عوامل موثربر مکان‌یابی بهینه به منظور تاسیس ایستگاه‌‌های آتش در بافت فرسوده شهر تهران می‌باشد. در این پژوهش ابتدا با بررسی و شناسایی عوامل مؤثر در مکان‌یابی ایستگاه‌‌های آتش‌نشانی در بافت فرسوده با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی که یک روش تصمیم‌گیری چندمعیاره است پرداخته سپس معیارها و زیر معیارها عوامل مکان‌یابی ایستگاه‌‌های آتش‌نشانی را وزن دهی و اولویت‌بندی آنها نموده است. نتایج حاصله نشان می‌دهدکه ازبین عوامل مهم دسترسی، تراکم جمعیت، مجاورت و مخاطرات محیطی عامل دسترسی با476/0بیشترین وزن را در مکان‌یابی ایستگاه‌‌های آتش‌نشانی در بافت فرسوده شهر تهران به خود اختصاص داده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - تحلیل تطبیقی مفهوم سنت و مدرنیته از دیدگاه دکتر سید حسین نصر؛ نگاهی سنت‌گرا بر مفهوم شهر اسلامی
        حمیدرضا صارمی سیده نیلوفر  هاشمی
        اندیشه سنتی و متجدد همواره در حوزه‌های علمی- معرفتی مختلف محل بحث گروه‌هایی با دیدگاه‌های متفاوت بوده و هر گروه سعی می‌کند این مفاهیم را بر اساس درک خود از موضوع و متناسب با جهان‌بینی خاص خود تعریف کرده و یا شاخص‌بندی کند. بحث‌ها پیرامون مفهوم سنت و مفهوم مدرنیته، کارکر چکیده کامل
        اندیشه سنتی و متجدد همواره در حوزه‌های علمی- معرفتی مختلف محل بحث گروه‌هایی با دیدگاه‌های متفاوت بوده و هر گروه سعی می‌کند این مفاهیم را بر اساس درک خود از موضوع و متناسب با جهان‌بینی خاص خود تعریف کرده و یا شاخص‌بندی کند. بحث‌ها پیرامون مفهوم سنت و مفهوم مدرنیته، کارکردهای هر یک، میزان و شدت اثرگذاری هر یک و کارایی هر مفهوم در شرایط معاصر کنونی در مجامع علمی مختلف باعث شده است به سختی بتوان بدون مشخص کردن موضع‌گیری مشخص، تعریف یکپارچه و دقیقی از این مفاهیم ارائه نمود. از این رو پژوهش حاضر در تلاش است تا به بررسی، تحلیل و نقد موضع‌گیری یکی از اساتید برجسته سنت‌گرایی، دکتر سید حسین نصر-که از پیروان مکتب سنت‌گرایی و متأثر از آرای رنه گنون و فریتهوف شوان بوده و به لحاظ فلسفی قائل به " حکمت خالده" است - پیرامون موضوع بحران تقابل سنت و تجدد در دنیای معاصر بپردازد. از این منظر، به کمک روش اسنادی و رویکرد تفسیری و با تحلیل محتوای آثار و تالیفات متعدد و کثیر آقای دکتر نصر، مفهوم سنت و سنت‌گرایی، ارکان اندیشه سنتی، هنر سنتی، معماری و شهرسازی سنتی از دیدگاه ایشان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و در مرحله بعد موارد فوق الذکر در رابطه با اندیشه متجدد مجددا از همین نگاه، بررسی خواهد شد. نهایتا پس از نقد همه جانبه نظریات دکتر نصر در رابطه با شهر اسلامی سنتی و شهراسلامی جدید، تحلیل نهایی، جمع‌بندی ارزشمندی از تطبیق مفاهیم سنت و مدرنیته در اندیشه دکتر نصر به دست خواهد داد. این تحلیل تطبیقی که شامل ابعادِ خاستگاه، محدودیت زمانی و مکانی، انسان شناسی، هنر، هنرمند، زیبایی شناسی، اصول، معماری، معمار، توسعه، شهر، ارتباط با طبیعت می‌باشد می‌تواند رهنمودهای باور سنت گرایانه در در حل بحران تجدد معاصر را روشن سازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        64 - مؤلفه‌های کیفیت مکان در شهر ایرانی ـ اسلامی
        حمیدرضا صارمی بهاره  بهرا
        حضور انسان در مکان‌های شهری به معنای اتصال به وجودی جمعی و فضای ادراک‌شده توسط او، حاصل گفتمانی بین ذهن و اجتماع است، فلذا استنباط و القای معنای مکان بدون پیوند مفاهیم وجودی اجتماع و ذهن با مکان، منجر به رویکردهایی سطحی نسبت به واقعیت مکان‌های شهری می‌شود. ازاین‌رو کیفی چکیده کامل
        حضور انسان در مکان‌های شهری به معنای اتصال به وجودی جمعی و فضای ادراک‌شده توسط او، حاصل گفتمانی بین ذهن و اجتماع است، فلذا استنباط و القای معنای مکان بدون پیوند مفاهیم وجودی اجتماع و ذهن با مکان، منجر به رویکردهایی سطحی نسبت به واقعیت مکان‌های شهری می‌شود. ازاین‌رو کیفیت تعاملات ِحاصل از کیفیات مکان مطرح‌شده در غرب، با کیفیات ذهنی در رویکرد اسلامی، در بیان واقعیات تعاملات انسان با مکان، کارایی لازم را نخواهد داشت. بنابراین پژوهش حاضر با هدف دستیابی به مدل کیفیت مکان در شهر ایرانی ـ اسلامی و منطبق بر مکتب و اندیشه اسلامی به دنبال پاسخگویی به این سؤالات است که مؤلفه‌های مؤثر بر معنای مکان از دیدگاه شهر ایرانی ـ اسلامی چه می‌باشد؟ کیفیت‌های لازم برای ایجاد یک مکان شهری ایرانی ـ اسلامی چیست؟ مدل کیفیت مکان در شهر ایرانی ـ اسلامی چگونه است؟ برای پاسخگویی به پرسش‌های مذکور، از روش‌شناسی کیفی و راهبرد تحلیل محتوا، طی یک فرایند توصیفی ـ تحلیلی برای تحلیل محتوای منابع مربوطه در زمینه شهر ایرانی ـ اسلامی استفاده شده است. مدل کیفیت مکان در پژوهش حاضر مبتنی بر نظریه اصالت پدیداری معنا بر این تفکر بنا است که صورت مکان ابتدایی‌ترین سطح تعامل انسان با محیط پیرامون است و ماهیتی کاملاً ملموس و کالبدی دارد و می‌توان آن را عینیتی مستقل از حضور و شناخت انسان در نظر داشت؛ اما شناخت انسان از محیط و به ظهور آوردن مفاهیمی جدید در پی حضور انسان در محیط، زمینه ظهور محتوای مکان را فراهم خواهد آورد. به همین دلیل مکان و معنای مکان دارای دو «کلان‌‌مؤلفه ذهنی» و « کلان‌‌مؤلفه عینی» می‌باشد که این دو در محتوای مکان غیرقابل انفکاک هستند. بنابر نتایج پژوهش، کلان‌مؤلفه ذهنی شامل سه مؤلفه «ادراکی»، «اجتماعی» و «مدیریتی» و کلان‌‌مؤلفه عینی دارای سه مؤلفه «کارکرد»، «ریخت» و «طبیعت» است. این مؤلفه‌ها 52 کیفیت مکان را شامل می‌شوند که مدل کیفیت مکان شهر ایرانی ـ اسلامی را ساخته و می‌تواند در برنامه‌ریزی، طراحی، مدیریت و تصمیم‌گیری و ارزیابی کیفیت مکان‌های شهری ایرانی ـ اسلامی موردتوجه قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        65 - شهر دانش‌بنيان به مثابه مفهومي ميان رشته‌اي
        مريم  جعفري مهرآبادي مريم  سجودي
        ظهور رويکرد ميان رشته‌اي، سبب آميزش و در هم آميختگي‌هاي بسيار متنوع و گسترده‌اي در حوزه‌هاي مختلف شده است. يکي از پديده‌هايي که ماهيت ميان رشته‌اي آن آشکار و روشن است، پديده شهر مي‌باشد. روش انجام اين مقاله اسنادي و کتابخانه‌اي است. يکي از اين مفاهيم نوين و مناقشه برانگ چکیده کامل
        ظهور رويکرد ميان رشته‌اي، سبب آميزش و در هم آميختگي‌هاي بسيار متنوع و گسترده‌اي در حوزه‌هاي مختلف شده است. يکي از پديده‌هايي که ماهيت ميان رشته‌اي آن آشکار و روشن است، پديده شهر مي‌باشد. روش انجام اين مقاله اسنادي و کتابخانه‌اي است. يکي از اين مفاهيم نوين و مناقشه برانگيز دنياي کنوني اصطلاح "دانش‌بنيان" است که به تازگي به درون شهرها نيز راه يافته است. مفهوم "شهر دانش‌بنيان" بسيار وسيع است و ممکن است به تمام جنبه‌هاي اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي کشيده شود. شهر دانش‌بنيان طيف وسيعي از علوم چون؛ اقتصاد مکان، طراحي مناسب شهري (فيزيکي) و توسعه دانايي‌محور (اجتماعي) و بسياري از حوزه‌هاي تخصصي ديگر را در بر دارد. شهر دانش‌بنيان بر توسعه مبتني بر دانش متکي است و با ايجاد تشويق مستمر، اشتراک‌گذاري، ارزيابي، نوسازي و به روزرساني دانش همراه است. اين امر مي‌تواند از طريق تعامل مستمر بين شهروندان و در همان زمان بين آن‌ها و شهروندان ساير شهرها صورت گيرد. يافته‌هاي اين مقاله با مطالعه و بررسي منابع معدود داخلي و مطالعات صورت گرفته خارجي؛ منتج به ارائه دسته‌بندي از ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص (تعريف عملياتي) مربوط به شهر دانش‌بنيان و به عبارتي شناسايي ابعاد مشترک و ميان رشته‌اي "مفهوم شهر دانش‌بنيان" بوده است. از نظر مقاله حاضر ابعاد شهر دانش‌بنيان اقتصاد مکان، طراحي مناسب شهري (فيزيکي)، توسعه دانايي‌محور (اجتماعي) و مؤلفه‌ها و شاخص‌هاي مرتبط با هر کدام بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        66 - جايگاه نبي در مدينه سينوي
        محمد  اکوان فاطمه  محمد
        ابن‌سينا بعنوان فيلسوف الهي، بحث از سياسيات را در خلال مباحث الهيات آورده و بظاهر در دستگاه فکري خود، اثر مستقل سياسي ننگاشته و آن را يکسره در حكمت عملي داخل نموده است. وي مصداق «حاکم افضل» را نبي و قوانين (نواميس) را وحي و سنت دانسته است و از آنجا که قبل از وي، فارابي چکیده کامل
        ابن‌سينا بعنوان فيلسوف الهي، بحث از سياسيات را در خلال مباحث الهيات آورده و بظاهر در دستگاه فکري خود، اثر مستقل سياسي ننگاشته و آن را يکسره در حكمت عملي داخل نموده است. وي مصداق «حاکم افضل» را نبي و قوانين (نواميس) را وحي و سنت دانسته است و از آنجا که قبل از وي، فارابي در «سياست مدينه» بنايي کامل نهاده، نيازي به ارائه توضيح بيشتر در زمينه‌هاي تأسيس شده نميبيند و باجمال به آن پرداخته و وارد جزئيات نگرديده است، اما در بخش مربوط به چگونگي انتصاب يا انتخاب حاکم و نيز تدوين قوانين (نواميس الهي) براي مدينه فاضله بتفصيل سخن گفته است. در واقع آن سياست نبويي را که فارابي پي افکنده بود، ابن‌سينا تکميل نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        67 - مقايسه تطبيقي مفهوم مدينه آرماني در آراء متفکران اسلامي (نمونه موردي؛ آراء خواجه نصيرالدين طوسي و ابن‌سينا)
        مهدي  ترکشوند علي  خواجه ناييني
        نفي امور رنج‌آور دنيوي و تلاش براي ساختن يا به تصوير کشيدن جهاني که در آن کمال محض باشد در انديشه انساني که هبوط از بهشت به زمين را تجربه کرده، ريشه يي تاريخي دارد. اين انديشه سبب شکلگيري مدينه آرماني شده که توسط متفکرين غربي و شرقي به تصوير کشيده شده است. خواجه نصيرالد چکیده کامل
        نفي امور رنج‌آور دنيوي و تلاش براي ساختن يا به تصوير کشيدن جهاني که در آن کمال محض باشد در انديشه انساني که هبوط از بهشت به زمين را تجربه کرده، ريشه يي تاريخي دارد. اين انديشه سبب شکلگيري مدينه آرماني شده که توسط متفکرين غربي و شرقي به تصوير کشيده شده است. خواجه نصيرالدين و بوعلي از جمله متفکراني هستند که در اين زمينه نظريه پردازي کرده و به ابعاد مختلف مدينه آرماني خويش پرداخته‌اند. اما آنچه در اين پژوهش مورد بررسي قرار ميگيرد، مقايسه ديدگاه اين متفکران در باب مدينه آرماني است. روش مورد استفاده در اين پژوهش توصيفي و با استفاده از مطالعه اسناد و مدارک موجود در باب انديشه مدينة آرماني از ديدگاه ايشان (خواجه نصيرالدين و بوعلي) بوده است. نتايج اين پژوهش نشان ميدهد تفاوت در آبشخور نظري در جهت توصيف مدينة آرماني، اشتراک در نوع جهان بيني، ديد سلسه مراتبي و طبقاتي بوعلي، نگاهي تدقيق شده به اجزاء و ساختار مدينه آرماني در انديشه او نسبت به خواجه، تفاوت در نوع رهبري و صفات رئيس مدينه، اشتراک در وضع شروطي براي دستيابي به مقام رياست مدينه، نگاه مصلحانه به وضعيت موجود از جمله شباهتها و اختلافهاي خواجه نصيرالدين طوسي و بوعلي‌سينا در توصيف مدينه آرماني است. بديهي است که با توجه به جهان‌بيني اسلامي حاکم بر هردو تفکر، نتايج اين پژوهش ميتواند راهگشاي مفيدي براي ترسيم شهر اسلامي باشد که اين مهم دستاوردي براي پژوهشگراني باشد که انديشه ايجاد شهر اسلامي دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        68 - تحليل مقايسه‌يي ديدگاه فارابي و ابن‌عربي دربارة جايگاه اخلاق و عرفان در جامعة آرماني
        فرشته  ندري ابيانه
        در اين مقاله با بررسي هويت اخلاقي– عرفاني مدينه» فاضله از ديدگاه فارابي (بعنوان مؤسس فلسفة اسلامي) و ابن‌عربي (بعنوان پدر عرفان اسلامي)، سيماي سه ركن اصلي اين مدينه يعني رياست، فصل مميزه و هدف از تشكيل آن با تأكيد بر مفاهيم پايه‌يي كمال، عدالت و سعادت تام ترسيم شده است چکیده کامل
        در اين مقاله با بررسي هويت اخلاقي– عرفاني مدينه» فاضله از ديدگاه فارابي (بعنوان مؤسس فلسفة اسلامي) و ابن‌عربي (بعنوان پدر عرفان اسلامي)، سيماي سه ركن اصلي اين مدينه يعني رياست، فصل مميزه و هدف از تشكيل آن با تأكيد بر مفاهيم پايه‌يي كمال، عدالت و سعادت تام ترسيم شده است و ثابت ميشود اين مفاهيم در متعاليترين وجه ممكن در مدينه» مهدوي تحقق مي‌يابد. تأكيد بر جايگاه عقل و معرفت در اينباره و همچنين بيان مصاديق مدن غير فاضله از ديدگاه ايندو انديشمند، از ديگر مسائل مطرح شده در اين پژوهش است. تحليل مقايسه‌يي آراء فارابي و ابن‌عربي نشان ميدهد كه عليرغم اشتراك ديدگاه درباره» اركان اصلي مدينه» فاضله، زيرساختهاي انديشه و آراء فلسفي و عرفاني آنها در اينباره مختلف و متفاوت است. از جمله» اين تفاوتها ميتوان به مواردي چون جايگاه طرح مسئله» مدينه» فاضله، مباني شكلگيري اين ايده، زبان و ادبيات ارائه» آن، تعيين مصداق و بيان سطح تعالي آن و نحوه» اعتقاد به لزوم تحقق عيني مدينه» فاضله اشاره كرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        69 - ظهور ارتباطات مجازی و الزامات نوین در شیوه های مدیریت و برنامه¬ریزی شهر فردا
        رضا  خیرالدین امید  خزائیان
        گذار به عصر ارتباطات و اطلاعات که بسیاری از اندیشمندان، آن را واقعیت هزاره سوم دانسته اند، چیزی بسیار فراتر و بنیادی تر از تصورات عامیانه مبنی بر گسترش رایانه ها و فضاهای مجازی است. در این عصر، بخش عمده ای از ارتباطات درون و بین شهری، بطور روزافزون از طریق فناوریهای ارت چکیده کامل
        گذار به عصر ارتباطات و اطلاعات که بسیاری از اندیشمندان، آن را واقعیت هزاره سوم دانسته اند، چیزی بسیار فراتر و بنیادی تر از تصورات عامیانه مبنی بر گسترش رایانه ها و فضاهای مجازی است. در این عصر، بخش عمده ای از ارتباطات درون و بین شهری، بطور روزافزون از طریق فناوریهای ارتباطات مجازی صورت می گیرد که عملا از ویژگیهای محیط فیزیکی و مسافت بین مبدا و مقصد کاملا مستقل بوده و به علاوه، به شیوه ای کاملا نامحسوس و نامرئی عمل می نماید. پیشرفتهای چشمگیر در حوزه ارتباطات مجازی و کاهش شدید محدودیتهای مسافتی و زمانی سفر، ضمن آنکه منطق نوینی به نام «فضای جریانها» را بر جغرافیای جهانی مسلط ساخته ، شهر امروز را با دو ماهیت جدایی ناپذیر فیزیکی و مجازی تعریف نموده است. حال، پرسش اساسی آن است که در چنین شرایطی، روشهای رایج در مدیریت و برنامه ریزی امور شهری که عمدتا به ماهیت فیزیکی شهر توجه دارند، تا چه حد می توانند در توجیه و هدایت گرایشهای نوین شهر فیزیکی-مجازی امروز، کارآمد باشند؟ به همین منظور، در این پژوهش، با رویکردی ریشه ای و روشی تحلیلی-توصیفی، ابتدا با مطالعه اصول بنیادین جامعه صنعتی (که بسیاری از روشهای کنونی مدیریت و برنامه ریزی، برآمده از آن عصر هستند)، تلاش شده است تا ویژگیهای اساسی و کلی الگوهای رایج، استخراج شود. سپس، با روشی کیفی و قیاس تطبیقی میان این ویژگیها و تحولات صورت گرفته در عصر ارتباطات مجازی در هرکدام از این اصول (که در واقع، اصول جامعه عصر ارتباطات می باشند)، میزان سازگاری آنها با شرایط کلی عصر ارتباطات، مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته های پژوهش بیانگر آن است که الگوهای رایج، در بیشتر موارد، با اصول جامعه عصر فناوری اطلاعات و ارتباطات مجازی، همخوانی چندانی نداشته و این امر، می تواند از دلایل اساسی عدم کارایی مطلوب این روشها در برخورد با شهر امروز به شمار آید. این موارد در قالب آسیب شناسی و در چند محور کلی (مفهوم، روش شناسی، شاخص شناسی) مطرح شده است و در پایان، از جمع بندی این بخش، الزاماتی که در بازنگری روشهای رایج، با این رویکرد باید مورد توجه قرار گیرد، بیان شده است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        70 - ارزيابي تأثيرات اجتماعي و فرهنگي مراکز ورزشی (مطالعۀ موردی: احداث مجموعه ورزشی نارمک)
        معصومه  محقق منتظري
        كمبود فضاهاي ورزشي و توزيع نشدن بهينه و صحيح اينگونه اماكن با توجه به ميزان جمعيت مناطق شهري و ناكافي بودن منابع مالي دولتي براي توسعه آن، يكي از بزرگ‌ترين مشكلات پيشِ ‌روي شهرها به‌ويژه شهرهاي بزرگ است. طرح احداث مجموعه ورزشي نارمك از جمله طرح‌هايي است كه با هدف توسعه چکیده کامل
        كمبود فضاهاي ورزشي و توزيع نشدن بهينه و صحيح اينگونه اماكن با توجه به ميزان جمعيت مناطق شهري و ناكافي بودن منابع مالي دولتي براي توسعه آن، يكي از بزرگ‌ترين مشكلات پيشِ ‌روي شهرها به‌ويژه شهرهاي بزرگ است. طرح احداث مجموعه ورزشي نارمك از جمله طرح‌هايي است كه با هدف توسعه فضاهاي ورزشي و فراغتي و در راستاي طرح جامع شهر تهران و طرح تفصيلي منطقۀ 8 به مرحله اجرا در آمده است. تبديل يك مكان آلوده در سطح منطقه به يك فضاي خدماتي از ديگر اهداف اين پروژه بوده است. پژوهش حاضر در پي شناسايي تأثيرات اجتماعي و فرهنگي و برآورد پيامد‌هاي مثبت و منفي در محدوده تحت نفوذ اجراي طرح است. در اين پژوهش از رويكرد تركيبي و برای جمع‌آوری اطلاعات از روش‌های اسنادی و میدانی و ابزار مختلفي نظير مشاهده، مصاحبه‌هاي عميق و نيمه ساختمند، بحث‌هاي گروهي متمركز و پرسشنامه برای گردآوري اطلاعات آن استفاده شده است. يافته‌‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد كه احداث مجموعه در كنار پيامد‌هاي مثبتي نظير افزايش سرانۀ فضاي ورزشي، از بين رفتن آلودگي‌هاي زيست محيطي، بهبود منظر شهري، كاهش هزينۀ خانوار، كاهش احساس ناامني، بهبود الگوي فراغت و... داراي پيامدهاي منفي نظير كاهش مراجعه كننده به مراكز ورزشي فعال سطح محدوده، كمبود پاركينگ و افزايش ترافيك در سطح محدوده خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        71 - نسبت انسان و خانه و شهر در متون دینی زرتشتی و مسیحیت و اسلام
        محمدرضا رحیم‌زاده زهرا  آل‌بویه
        جریان اصلی سیر تحولاتی که سکناگزیدن انسان معاصر را هدایت می‌کند و شکل می‌دهد، موضوع نگرانی و نقد گروه‌هایی بسیار متنوع از اندیشمندان بوده است. نظریه‌پردازان بسیاری دربازاندیشی مفاهیم ناظر بر سکناگزیدن بسیار تلاش کرده‌اند و چشم‌اندازهای تازه‌ای گشوده‌اند. سعادت و خوشبختی چکیده کامل
        جریان اصلی سیر تحولاتی که سکناگزیدن انسان معاصر را هدایت می‌کند و شکل می‌دهد، موضوع نگرانی و نقد گروه‌هایی بسیار متنوع از اندیشمندان بوده است. نظریه‌پردازان بسیاری دربازاندیشی مفاهیم ناظر بر سکناگزیدن بسیار تلاش کرده‌اند و چشم‌اندازهای تازه‌ای گشوده‌اند. سعادت و خوشبختی راستین انسان در کانون توجه همۀ ادیان در همۀ‌سنت‌هاست. با این پیش‌فرض به نظر می‌رسد که تلاشی از این منظر بتواند روشنگر اموری باشد که ـ در نگاه جاری به معماری ـ کم‌اهمیت تلقی شده یا فراموش شده است. هدف از این پژوهش این است که با رجوع به متون دینی دریابد از این منظر اصول و معیارهای نگاه به بدن و ظرف زندگی انسان چیست و چه نسبتی بین انسان و ظرف سکنای او برقرار است. روش تحقیق این پژوهش تطبیقی و با رویکرد تفسیرگرا است و منابع آن متون دین‌های زرتشتی و مسیحیت و اسلام و برخی تفسیرهای آن‌هاست.در بخش نخست مقاله رابطۀ وجودی انسان و ظرف سکنای او در متن تفکر مبتنی بر دین‌های مذکور بررسی شده است و در بخش دوم مقاله به بررسی تطبیقی تفاوت‌ها و اشتراکات اساسی آن سه پرداخته شده است.یافته‌های پژوهشنشان می‌دهد که ادیان بررسی شده، به‌رغم تفاوت مقولات و اصطلاحات در نگاه به انسان و مراتب و مقیاس‌های سکناگزیدن او، در یک امر اشتراک دارند و آن اینکه تمایز بنیادین و ماهوی‌ای میان شهر و خانه و کالبد انسان قائل نیستند، همان‌گونه که برای نفس انسان، اهالی خانه و اهالی شهر چنین تمایزی قائل نیستند و اصول واحدی را حاکم بر هر سه می‌دانند. از منظر هر سه دین، جهانی که انسان در آن سکنا می‌گزیند، بدن، خانه، و شهر، کلی واحد است که علاوه بر ساحت مادی یا زمینی، از یک ساحت فرامادی یا آسمانی تشکیل شده است. اما نگاه حاصل از تفکر مدرن، با غلبۀ تخصص‌گرایی و گسترش آن، دیدگاه و رویکرد تازه‌ای در فهم و مواجهه با انسان و سکناگزینی او در پیش نهاده است که دقیق ولی در قیاس با آنچه از تفکر دینی در ادیان بررسی شده حاصل می‌شود، از جهت مراتب محدود، از نظر اولویت‌ها متفاوت، و از نظر مقیاس‌ها نامنسجم است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        72 - ارزیابی فناوری در معماری مجتمع¬های مسکونی دوره معاصر (نمونه موردی: مجتمع¬های شهر تهران از دوره پهلوی تا امروز)
        سونیا  سیلوایه عباس غفاری مازیار آصفی عباس‌ یزدانفر
        معماری مسکونی در ایران و خصوصا در تهران، از اوایل پهلوی، دستخوش تغییراتی در ساختار کالبدی-کاربردیشد، به نحوی که، بناهای تک واحدی به مجتمع های آپارتمانی با زندگی عمودی تبدیل شدند. در این میان، یکی از مهترین عوامل موثر در این تحولات، فناوری حاصل از انقلاب صنعتی می باشد چکیده کامل
        معماری مسکونی در ایران و خصوصا در تهران، از اوایل پهلوی، دستخوش تغییراتی در ساختار کالبدی-کاربردیشد، به نحوی که، بناهای تک واحدی به مجتمع های آپارتمانی با زندگی عمودی تبدیل شدند. در این میان، یکی از مهترین عوامل موثر در این تحولات، فناوری حاصل از انقلاب صنعتی می باشد که به عنوان عاملی قدرتمند، تحولات وسیعی را ایجاد نموده است. امروزه بناها به واسطه توسعه تجهیزات و مصالح جدیدتر، با تحولات ساختاری زیادی و ارزش گذاری های متفاوتی مواجه شده اند کهاین پژوهش بازتاب اثرگذاری فناوری بر معماری مجتمع های مسکونی در دوره معاصر و طی دو بازه زمانی پهلوی و انقلاب اسلامی را مورد توجه قرار داده است. در این راستا، در بخش نظری با رویکرد کیفی و مطالعات کتابخانه ای و با بهره گیری از روش تحلیلی-توصیفی، چهارچوب نظری ارائه شد و سپس با مطالعات میدانی و تدوین پرسشنامه، چهارچوب نظری از طریق برنامه آماری SPSSارزیابی و تحلیلشد. یافته های پژوهش بیانگر آن است که؛ میان متغیر مستقل سخت ابزار(با سه بعد رفاهی، امنیتی و تنوع-تجمل) از بحث «فناوری» با سه بحث محوطه-نما، معماری داخلی-پلان و تزئینات از متغیر «مجتمع مسکونی» رابطه نسبتا ضعیفی در دوره پهلوی وجود داشته است در حالی که در دوره انقلاب اسلامی این رابطه قوی تر است و به شدت احساس می شود. بدین معنی که در دوره پهلوی تغییرات در سخت ابزار می تواند تا حدودی در مجتمع مسکونی نیز تأثیرگذار باشد. اما برای بازه زمانی انقلاب اسلامی، این رابطه بیشتر به چشم می آید، به نحوی که شدت این رابطه در دوره پهلوی با میانگین۲۰۷/۰ و در دوره انقلاب اسلامی با میانگین۳۹۰/۰ می باشد که در میان مسئله قابل ملاحظه؛ اهمیت بالاتر بحث «معماری داخلی/پلان» در هر دو دوره مذکور نسبت به دو بحث دیگر یعنی «تزئینات داخلی» و « محوطه/نما» در معماری مجتمع ها می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        73 - تبیین ابعاد و مولفه‌های الگوی مناسب مدیریت بحران زلزله در بافت‌های فرسوده شهر تهران
        اسد رازانی کمال نوذری مجتبی رفیعیان
        با توجه به آسیب‌پذیری بالای بافت‌های فرسوده شهری، ضرورت پیش‌تدبیری نظام‌مند و ارائه ویژگی‌ها و مؤلفه‌های الگویی کارآمد در مدیریت بحران در این بافت‌ها وجود دارد که ابعاد تصمیم‌گیری در مدیریت خطرپذیری زلزله در آنهارا روشن سازد. هدف این پژوهش بررسی ابعاد و مؤلفه‌های الگوی چکیده کامل
        با توجه به آسیب‌پذیری بالای بافت‌های فرسوده شهری، ضرورت پیش‌تدبیری نظام‌مند و ارائه ویژگی‌ها و مؤلفه‌های الگویی کارآمد در مدیریت بحران در این بافت‌ها وجود دارد که ابعاد تصمیم‌گیری در مدیریت خطرپذیری زلزله در آنهارا روشن سازد. هدف این پژوهش بررسی ابعاد و مؤلفه‌های الگوی مناسب مدیریت بحران در بافت‌های فرسوده شهری به ‌منظوركنترل و كاهش صدمات و خسارات ناشی از وقوع زلزله در مقطع قبل از رخداد آن (مرحله پیشگیری) در بافت‌های فرسوده شهر تهران است. روش پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه انجام توصیفی - تحلیلی و چون در تلاش برای برقراری ارتباط میان ابعاد و مؤلفه‌های مدیریت بحران زلزله در بافت‌های فرسوده شهری است، اکتشافی است. پس از شناسایی ابعاد و مؤلفه‌های الگوی مدیریت بحران در بافت‌های فرسوده در مطالعات اسنادی (مبانی نظری، تجارب ایران و تجارب جهانی)، با مراجعه به صاحب‌نظران و کارشناسان تدقیق و اولویت‌گذاری شده است و در گام بعدی ضریب اهمیت هر یک از مؤلفه‌ها مشخص شده و نتایج پرسش‌نامه‌ها به صورت محتوایی با استفاده از نرم افزار PLS ارزیابی و تعیین اعتبار شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد در زمینه مدیریت بحران در بافت‌های فرسوده شهر تهران بیش از این که به مدیریت بحران با نگاه پس از بحران در این بافت‌ها نگاه کرد ضرورت دارد نگاه مدیریت ریسک و پیش‌اندیشانه و پیش از بحران به آن داشت. در مرحله پیش از بحران توجه به ابعاد مختلف و در نظر گرفتن مؤلفه‌های تاثیرگذار هر یک از ابعاد در مدیریت بحران (ابعاد اجتماعی و فرهنگی، کالبدی - محیطی، اقتصادی، ساختاری و مدیریتی، حقوقی - قانونی و زیرساخت‌ها) در بافت‌های فرسوده شهری و به کارگیری آن‌ها می‌تواند در نهایت منجر به کاهش آسیب‌پذیری و ارتقاء تاب‌آوری این بافت‌ها در مواجهه با سوانح مختلف از جمله زلزله شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        74 - تربيت فلسفی کودک
        حسين  عطايي
        آنزمان که افلاطون در جمهور و نواميس، مباني جامعة آرماني را توصيف ميکرد، بر اين مسئله تأکيد داشت که تربيت افراد جامعه بايد از همان کودکي آغاز شود. توجه به کودکان از پيدايش فلسفه با آن همراه بود و تا دوران معاصر نيز ادامه داشته است. اين امتداد ما را به اين انديشه واميدار چکیده کامل
        آنزمان که افلاطون در جمهور و نواميس، مباني جامعة آرماني را توصيف ميکرد، بر اين مسئله تأکيد داشت که تربيت افراد جامعه بايد از همان کودکي آغاز شود. توجه به کودکان از پيدايش فلسفه با آن همراه بود و تا دوران معاصر نيز ادامه داشته است. اين امتداد ما را به اين انديشه واميدارد که چرا تربيت کودک دغدغة فلاسفه بوده است؟ آيا بحث تربيت کودک پيرو فلسفة اخلاق است و همان اصول و فروعي که در تربيت يک فرد بالغ رعايت ميشود را بايد دربارة کودک نيز در نظر گرفت؟ يا تربيت کودک اصول و فروع ويژة خود را دارد؟ اين مقاله تلاش ميكند با تکيه بر انديشة اسلامي ـ ايراني نشان دهد كه ضرورت توجه فلسفي به تربيت کودکان چيست؟ آيا اساساً ما در کنار تربيت ديني به تربيت فلسفي نيز نياز داريم؟ ديگر اينكه، اصول تربيت فلسفي كدام است؟ اگر بخواهيم چشم‌اندازي به والدين ارائه دهيم، چه اصول و جزئياتي خواهد داشت؟ طبيعي است که پيش از همة اينها بايد به خود مفهوم تربيت پرداخته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        75 - تأثیر گردشگری بر افزایش درآمد روستاییان مطالعه موردی: روستاهای بخش چابکسر شهرستان رودسر
        صابره  صلاح کار
        برای کشورهایی مانند ایران، درآمدهای نفتی نوعی رانت اقتصادی تلقی می شود که فاقد هرگونه اثرات القایی مستقیم از لحاظ بالا بردن سطح تولید در اقتصاد است. در حالیکه صنعت گردشگری به صورت زنجیروار با برخی از فعالیت های اقتصادی وابستگی دوسویه دارد و رونق آن، از لحاظ افزایش درآ چکیده کامل
        برای کشورهایی مانند ایران، درآمدهای نفتی نوعی رانت اقتصادی تلقی می شود که فاقد هرگونه اثرات القایی مستقیم از لحاظ بالا بردن سطح تولید در اقتصاد است. در حالیکه صنعت گردشگری به صورت زنجیروار با برخی از فعالیت های اقتصادی وابستگی دوسویه دارد و رونق آن، از لحاظ افزایش درآمدها در اقتصاد کشور میزبان تأثیر بسزایی می گذارد. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثرات گردشگری در افزایش درآمد روستاهای مورد مطالعه می باشد که به شیوه پیمایشی و توصیفی-تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق ساکنان 7روستای منتخب گردشگرپذیر از دو بخش سیاهکلرود و اوشیان بخش چابکسر شهرستان رودسر می باشند که براساس فرمول کوکران 331نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انجام گرفته است. پرسشنامه مهمترین ابزار جمع آوری اطلاعات در تحقیق حاضر است که روایی آن از سوی متخصصان فن مورد تأیید قرار گرفته و پایایی ابزار تحقیق با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 94% به تأیید رسیده است نتایج به دست آمده از آزمون علامت و فریدمن، افزایش درآمد روستاییان با میانگین 79/3 و انحراف معیار 51/0 را تبیین نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        76 - ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی احداث پیاده راه در بلوار امام زاده حسن کرج
        اسماعیل جهانی دولت‌آباد رحمان جهانی دولت‌آباد
        مطالعۀ حاضر با هدفِ ارزیابی تأثیراتِ ناشی از احداث پیاده راه در محدودۀ بلوار امام زاده حسن(ع) کرج به مرحلۀ اجرا درآمده است. این پیاده راه به طول حدوداً سیصد متر در حد فاصل آستان مقدس امام زاده حسن تا میدان قدس در دستورکار شهرداری کرج قرار گرفته است. مدلِ نظری پژوهش بر م چکیده کامل
        مطالعۀ حاضر با هدفِ ارزیابی تأثیراتِ ناشی از احداث پیاده راه در محدودۀ بلوار امام زاده حسن(ع) کرج به مرحلۀ اجرا درآمده است. این پیاده راه به طول حدوداً سیصد متر در حد فاصل آستان مقدس امام زاده حسن تا میدان قدس در دستورکار شهرداری کرج قرار گرفته است. مدلِ نظری پژوهش بر مفهوم «پیاده راه به مثابۀ فضای عمومی شهری» استوار بوده، برای ارزیابی پیامدهای ناشی از اقدام از روش های مختلف کمی و کیفی اعم از انجام پیمایش در حوزۀ مداخلۀ پروژه، مصاحبه با گروه های مختلف ذی نفع، بهره گیری از آرای کارشناسانِ حوزه های مختلف و نیز مشاهدات میدانی استفاده شده است. ارزیابی پیامدها در قالب دو سناریو، شاملِ سناریوی انفعالی (تداوم وضع موجود) و سناریوی حداقلی (تعدیل وضع موجود) صورت گرفته و در ارزیابی هر کدام از سناریوها، پیامدهای اقدام در سه حوزه شامل بافت ترافیکی، اجتماعی و نهادی بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که محدودۀ مورد بررسی در وضعیت فعلی با مسائل ترافیکی، اجتماعی و نهادیِ عدیده ای دست به گریبان است که در صورت تحقق سناریوی اول و تداوم این وضع در هر سه حوزۀ یادشده، شاهد غلبۀ کامل تأثیرات منفی، اعم از مسائل ترافیکی، مخالفت ها و نارضایتی اهالی و افزایش آسیب های اجتماعی محدوده، بر تأثیرات مثبت خواهیم بود. در صورت تحقق سناریوی اول (اتخاذ رویکرد انفعالی) در هیچ کدام از حوزه های سه گانۀ ترافیکی، نهادی و اجتماعی، وضعیت مطلوبی برای محدودۀ مورد بررسی پیش بینی نمی شود. به عبارت بهتر، محدودۀ مورد نظر در وضعیت فعلی با چالش هایی مواجه است که لزوم ایجاد تغییر در این محدوده را ضروری می-نماید. این در حالی است که نتایج نشان می دهد اجرای هرگونه اقدام حداکثری در محدودۀ مورد بررسی نیز به دلیل نبودِ بسترهای قانونی، عملیاتی و مالی دور از انتظار است. بنابراین طرح پیشنهادیِ اتاف، اتخاذ رویکرد حداقلی در اجرای پروژه پیاده راه سازی را به عنوان گزینۀ مطلوب معرفی می کند. این طرح بر این ایده استوار است که در صورت تصویب و تصمیم مدیران شهری مبنی بر اجرایی شدن پروژۀ پیاده راه سازی، این پروژه در دو فاز مستقل اما با اهداف مشترک، طراحی و اجرا گردد. در فاز اول، مجموعه ای از اقداماتِ اصلاحیِ قبل از مرحلۀ اجرا مدنظر قرار می گیرد و در فاز دوم، بررسی ها و مطالعات کارشناسی و تخصصی در دستورکار قرار می گیرد. در همین قالب، گروه اتاف تلاش کرده است تا راهکارهایی را در جهت اجرای بهترِ هر کدام از فازهای یادشده ارائه نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        77 - ارزیابی تأثیرات اجتماعی و فرهنگی مددسراهای شهر تهران (مطالعه موردی: مددسرای منطقه 5 تهران)
        سمیه  مومنی هادی  درویشی
        هدف پژوهش حاضر، ارزیابی اجتماعی و فرهنگی مددسرای محله نفت منطقه 5 شهرداری تهران و ارائه راهکارهای اصلاحی و جبرانی برای اجرای هرچه بهتر این پروژه است. برای نیل به هدف ذکرشده از روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد تحلیل ذی نفعان استفاده شده است. از یکسو با در نظر گرفتن دامنۀ جغر چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر، ارزیابی اجتماعی و فرهنگی مددسرای محله نفت منطقه 5 شهرداری تهران و ارائه راهکارهای اصلاحی و جبرانی برای اجرای هرچه بهتر این پروژه است. برای نیل به هدف ذکرشده از روش توصیفی- تحلیلی با رویکرد تحلیل ذی نفعان استفاده شده است. از یکسو با در نظر گرفتن دامنۀ جغرافیایی تأثیر محیط پیرامون مددسرا بر کارکرد آن، می-توان از تأثیر منفی همجواری دره فرحزاد به عنوان کانون اصلی آسیب‌های اجتماعی محله نفت با ایجاد فضاهای بی‌دفاع شهری، حضور افراد بی‌خانمان و تشدید زباله‌گردی بر کارکرد و وجهه مددسرا سخن گفت و از سویی دیگر در بُعد دامنه اجتماعی مي‌توان مدعي شد اگر یکی از اهداف اصلی احداث مددسراها را پیشگیری از مرگ ومیر افراد معتاد و بی‌خانمان در معابر عمومی و حفظ مبلمان شهری و زدودن اين افراد از چهرۀ شهر و نه بازپروري در نظر گیریم، یافته‌ها و داده‌های تحقیق حاکی از موفقیت مددسرای منطقه 5 در ایجاد فضای خوابگاهی و رفاهی مناسب مددجویان است. اما در نهایت دو آسیب اصلی در عملکرد مددسراها قابل شناسایی است: 1- تبدیل شدن مددسرا به محل دائمی اقامت مددجویان و رسوبی-شدن آنها 2- ناتمام ماندن چرخه توانمندسازی مراجعان و در نتیجه از دست رفتن ماهیت بازپرورانه مجموعه. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        78 - بررسی رابطه کارآفرینی شرکتی و توسعه پایدار شهری با استفاده از الگوی شهرکارآفرین
        بابک ضیاء مهران رضوانی محمد عین القضات
        با افزایش پدیده شهرنشینی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی زیادی بروز کرده است، لذا نظام مدیریت شهری با استفاده از ابزارها و سیاست‌های مختلف درصدد ایجاد توسعه پایدار در کلان‌شهرها هستند. یکی از این سیاست‌ها توسعه شهرکارآفرین است. هدف از انجام این تحقیق تبیین نقش کارآفرینی شرکتی چکیده کامل
        با افزایش پدیده شهرنشینی، مشکلات اقتصادی و اجتماعی زیادی بروز کرده است، لذا نظام مدیریت شهری با استفاده از ابزارها و سیاست‌های مختلف درصدد ایجاد توسعه پایدار در کلان‌شهرها هستند. یکی از این سیاست‌ها توسعه شهرکارآفرین است. هدف از انجام این تحقیق تبیین نقش کارآفرینی شرکتی در فرآیند شکل‌گیری شهرکارآفرین به عنوان راهکار توسعه پایدار در کلان‌شهرها می‌باشد. همچنین نقش کارآفرینی شرکتی در ایجاد زیرساخت‌های لازم برای ایجاد شهرکارآفرین، مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه، روش تحقیق از نوع کیفی است و از روش نظریه برخاسته از داده به شیوه نوخاسته استفاده شده است، بطوریکه ابتدا داده های کیفی با بررسی پیشینه تحقیق و با بهره‌گیری از روش مرور سیستماتیک و نیز با استفاده از ابزارهای تحلیل و کدگذاری محتوا، گردآوری و ساختار اولیه دسته‌بندی متغیرها بدست آمد. در ادامه با توجه به تجربه‌ی زیسته‌ی نگارندگان مقاله که هر کدام در زمینه‌ی این تحقیق، دارای تخصص علمی و عملی می‌باشند، متغیرها و مؤلفه‌های اصلی پژوهش احصا گردید و نهایتاً مدل مفهومی تحقیق بدست آمد. یافته‌های پژوهش نشان داد که ضمن دسته‌بندی مؤلفه‌ها در سه دسته 1) شرایط ساختاری، 2) تعامل اجتماعی کارگزاران و ساختار و 3) پیامدها؛ شهرکارآفرین به عنوان یک سیاست جدید در توسعه پایدار کلان‌شهرها مطرح می‌باشد و یکی از راهکارهای ایجاد آن، توسعه کارآفرینی شرکتی است بطوریکه کارآفرینی شرکتی و عملکرد اقتصادی کلان‌شهرها رابطه مثبت و معنی‌داری با یکدیگر دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        79 - نقش پذیری گردشگری مذهبی در نظام برنامه‌ریزی شهر قم
        اسماعیل علی اکبری سیدمهدی موسی کاظمی علی نجات  ترکمان
        گردشگری مذهبی نوعی از گردشگری است که شرکت‌کنندگان در آن به دلایل مذهبی انگیزه می‌گیرند. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش پذیری گردشگری مذهبی در نظام برنامه‌ریزی شهر قم است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی توسعه‌ای و از نظر روش توصیفی- تحلیلی بوده است. داده‌های حاصل از پژوهش با ر چکیده کامل
        گردشگری مذهبی نوعی از گردشگری است که شرکت‌کنندگان در آن به دلایل مذهبی انگیزه می‌گیرند. هدف پژوهش حاضر، بررسی نقش پذیری گردشگری مذهبی در نظام برنامه‌ریزی شهر قم است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی توسعه‌ای و از نظر روش توصیفی- تحلیلی بوده است. داده‌های حاصل از پژوهش با روش اسنادی و میدانی مبتنی بر نظرات 35 نفر از خِبرگان و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخت جمع آوری گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد؛ تا برنامه پنجم در هیچ سند یا برنامه بالادستی به طور مستقیم به گردشگری مذهبی اشاره‌ای نشده است. اولویت‌بندی مؤلفه‌‌ها نشان داد، حرم حضرت معصومه(س)، مسجد مقدس جمکران و اماکن مذهبی در توسعه کاربری‌های شهر قم مهمترین مؤلفه‌ها شناخته شده و برنامه‌ریزان و مسئولین سطوح منطقه‌ای و برنامه‌ریزان سطح ملی و کلان پایین‌ترین رتبه را از نظر کارشناسان در بین مؤلفه‌ها داشته‌اند. همچنین نتایج پژوهش نشان داد که توجه نظام برنامه‌ریزی به گردشگری مذهبی در شهر قم و کل کشور متوسط به پائین و کم است. بنابراین، گردشگری مذهبی به عنوان یک واقعیت اجتماعی و فرهنگی نقش اساسی در توسعه پایدار گردشگری شهر قم و کشور دارد و مجریان، برنامه‌ریزان و کنشگران با تهیه و اجرای برنامه‌های توسعه می‌توانند موجبات توسعۀ گردشگری مذهبی را در ابعاد مختلف آن فراهم آورند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        80 - مدیریت شهرهای ایرانی- اسلامی با رویکرد شهر دانایی محور (مطالعه موردی: شهر شیراز)
        مهراب  شهریور حسین کلانتری خلیل آباد غلامرضا لطیفی
        شهر دانایی از مفاهیم خلق شده‌ی هزاره‌ی جدید است. هر چند نشانه‌هایی از مفهوم شهر دانایی را می‌توان تا یک دهه‌ پیش نیز جستجو کرد، امّا از قرن بیست و یکم شهرهایی از گوشه و کنار جهان، به سوی مفهوم توسعه‌ی دانایی محور تمایل پیدا کرده است. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی و تحلیل می چکیده کامل
        شهر دانایی از مفاهیم خلق شده‌ی هزاره‌ی جدید است. هر چند نشانه‌هایی از مفهوم شهر دانایی را می‌توان تا یک دهه‌ پیش نیز جستجو کرد، امّا از قرن بیست و یکم شهرهایی از گوشه و کنار جهان، به سوی مفهوم توسعه‌ی دانایی محور تمایل پیدا کرده است. هدف از تحقیق حاضر ارزیابی و تحلیل میزان توانمندی‌های مدیریتی و قابلیت‌های تکنولوژیکی و زیرساختی شهر دانایی محور در شهر شیراز است که با استفاده از روش تحقیق میکس متد (کیفی و کمی) انجام گرفت. ابعاد و مولفه‌های شهر دانایی محور ابتدا از طریق بررسی کیفی (تحلیل محتوی) بر پایه مشخصه‌های کیفی پژوهش سنجیده شد و سپس با استفاده از تکنیک IPA (اهمیت و عملکرد) بررسی کمی نیز صورت گرفت. بعد از این بررسی‌ها، اهمیت مولفه‌هایی که در مرحله اول تحقیق شناسایی شدند تعیین گردید. با استفاده از بررسی داده‌ها، ماتریس اولویت‌بندی بهبود شاخص‌های دانایی‌محور در شهر شیراز نیز مشخص گردید. هم چنین نتایج نشان داد که مهم‌ترین اولویت شهر شیراز آگاهی و افزایش دانش شهروندان با وزن (158/.) است. از طرفی کاهش خدمات کاغذی با وزن (138/.) و افزایش خدمات آنلاین با وزن (112/.) به عنوان دومین و سومین اولویت با همدیگر همبستگی داشتند. علاوه بر این طی این مطالعه مشخص گردید که زیرساخت‌های آموزشی شهر شیراز از نظر اصول دانایی در وضعیت مناسبی قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        81 - شناسایی مشکلات توسعه گردشگری در مناطق روستایی شهرستان بویراحمد
        رحیم جاودان خرد
        اولین قدم جهت رسیدن به توسعه ی پایدار روستایی، شناسایی توانمندی های ، موانع و چالشهای آن است.یکی از پتانسیل های موجود درسطوح محلی در مناطق روستایی کشور، ظرفیت های توسعه فعالیت های گردشگری است که از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه یکی از راههای نجات روستاها از فقر، مهاجر چکیده کامل
        اولین قدم جهت رسیدن به توسعه ی پایدار روستایی، شناسایی توانمندی های ، موانع و چالشهای آن است.یکی از پتانسیل های موجود درسطوح محلی در مناطق روستایی کشور، ظرفیت های توسعه فعالیت های گردشگری است که از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه یکی از راههای نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اجتماعی و اقتصادی توسعه گردشگری در مناطق مستعد گردشگری روستایی می باشد. در حال حاضر، صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید، درآمد، اشتغال و ایجاد زیر ساخت ها برای نیل به توسعه پایدار بشمار می آید. گردشگری روستایی گرایشی نوین در صنعت گردشگری است. مقاله حاضر با هدف شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های توسعه گردشگری روستایی وراهبردها و راهکارهایی جهت توسعه گردشگری در مناطق روستایی مشکلات توسعه گردشگری در مناطق روستایی شهرستان بویراحمد ارائه شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی و مطالعات کتابخانه ای است. جامعه آماری را روستاهای دارای پتانسیل گردشگری این شهرستان تشکیل می دهند. نتایج و یافته ها تحقیق نشان می دهد که توان جذب گردشگر مناطق روستاییان شهرستان بسیار بالاست و نیازمند ارایه سیاست های مناسب از سوی سازمان های مجری در جهت رفع محدودیت ها و استفاده از پتانسیل ها و توانمندی های موجود می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        82 - شناسایی مشکلات توسعه گردشگری در مناطق روستایی شهرستان بویراحمد
        رحیم جاودان خرد
        اولین قدم جهت رسیدن به توسعه ی پایدار روستایی، شناسایی توانمندی های ، موانع و چالشهای آن است.یکی از پتانسیل های موجود درسطوح محلی در مناطق روستایی کشور، ظرفیت های توسعه فعالیت های گردشگری است که از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه یکی از راههای نجات روستاها از فقر، مهاجر چکیده کامل
        اولین قدم جهت رسیدن به توسعه ی پایدار روستایی، شناسایی توانمندی های ، موانع و چالشهای آن است.یکی از پتانسیل های موجود درسطوح محلی در مناطق روستایی کشور، ظرفیت های توسعه فعالیت های گردشگری است که از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه یکی از راههای نجات روستاها از فقر، مهاجرت، مشکلات اجتماعی و اقتصادی توسعه گردشگری در مناطق مستعد گردشگری روستایی می باشد. در حال حاضر، صنعت گردشگری یکی از منابع مهم تولید، درآمد، اشتغال و ایجاد زیر ساخت ها برای نیل به توسعه پایدار بشمار می آید. گردشگری روستایی گرایشی نوین در صنعت گردشگری است. مقاله حاضر با هدف شناسایی پتانسیل ها و محدودیت های توسعه گردشگری روستایی وراهبردها و راهکارهایی جهت توسعه گردشگری در مناطق روستایی مشکلات توسعه گردشگری در مناطق روستایی شهرستان بویراحمد ارائه شده است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی از نوع پیمایشی و مطالعات کتابخانه ای است. جامعه آماری را روستاهای دارای پتانسیل گردشگری این شهرستان تشکیل می دهند. نتایج و یافته ها تحقیق نشان می دهد که توان جذب گردشگر مناطق روستاییان شهرستان بسیار بالاست و نیازمند ارایه سیاست های مناسب از سوی سازمان های مجری در جهت رفع محدودیت ها و استفاده از پتانسیل ها و توانمندی های موجود می باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        83 - بررسی عوامل موثر بر تصویر ذهنی شهروندان از بافت فرسوده و راهکارهای بهبود آن (نمونه موردی بافت فرسوده اطراف مسجد جامع قم)
        اشرف  ماندنی
        بافت های فرسوده شهری صرف نظر از گونه های متفاوت آنها محصول برخی کم توجهی های مدیریت شهری است که در طول زمان به صورت پهنه ای از شهر درآمده که فاقد پایداری و استحکام لازم کالبدی بوده ، دسترسی مناسبی برای خانه های آنها بوجود نیامده و از کمبود شدید خدمات رنج می برند . به ه چکیده کامل
        بافت های فرسوده شهری صرف نظر از گونه های متفاوت آنها محصول برخی کم توجهی های مدیریت شهری است که در طول زمان به صورت پهنه ای از شهر درآمده که فاقد پایداری و استحکام لازم کالبدی بوده ، دسترسی مناسبی برای خانه های آنها بوجود نیامده و از کمبود شدید خدمات رنج می برند . به همین دلیل با توجه به کیفیت پایین زندگی در بخشهایی از آنها محل سکونت اقشار محروم و مهاجران روستایی و بعضاً غیر ایرانی شده ودر نهایت به مکان های ناامن و با ناهنجاریهای فراوان اجتماعی در پایین‫ترین سطح کیفیت محیطی تبدیل شده اند . آنچه در کشور ما امر مداخله، بهسازی و نوسازی بافت‫های فرسوده را با مشکل روبرو کرده فقدان یک استراتژی مشخص متکی به شناسایی گونه های بافت فرسوده و عزم جدی مدیریت شهری برای نوسازی و بهسازی آنها بوده است. در بسياري از عرصه ها بهسازي بافت و اقدام خرد و مشارکتي با مردم ساکن در آن، شيوه بسيار مطلوب و پايداري را ارائه مي دهد که مي تواند در طول دوره کوتاه مدت صورت پذيرد. شهر قم به واسطه داشتن حدود 1074 هکتار بافت تاريخي و فرسوده يکي از شهرهايی است که به وضوح با مساله فرسودگي روبروست و بافت مسکوني اطراف مسجد جامع قم، به واسطه موقعيت ويژه و همچنين واقع شدن در محدوده مرکزي و تاريخي شهر قم و فرسودگي اين محدوده با مشکلات خاصي روبروست. یافته ها نشان داد بررسي ميزان موافقت ساكنين نشان مي دهد كه 32 درصد با تخريب و نوسازي بناها كاملا ً موافقند 23 درصد موافقند، 20 درصد تا حدودی موافقند و كساني هستند كه به اين محدوده علاقه دارند و قصد ادامه زندگي در محدوده را دارند. 15درصد از ساكنين محدوده با تعمير و بازسازي محدوده موافق اما با تخریب و نوسازی مخالفند 10 درصد نيز از هرگونه تغييري در ابنيه و ساختمان هاي محدوده ناراضي هستند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        84 - بررسي ميزان تحقق‌پذیری وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیش‌بینی اهداف طرح جامع
        لیلا  عابدی فرد
        طرح جامع شهری، باهدف مشخص کردن جهت‌های توسعه و تدوین برنامه برای شهر و همچنین تأمین نیازمندی‌های آن بر مبنای پیش‌بینی‌ها و اهداف توسعه شهری تهیه می‌شود. این طرح‌ها با توجه به اینکه برگرفته از الگوها و تجربیات سایر کشورها می‌باشند و با هزینه‌های زیادی تهیه گردیده‌اند دار چکیده کامل
        طرح جامع شهری، باهدف مشخص کردن جهت‌های توسعه و تدوین برنامه برای شهر و همچنین تأمین نیازمندی‌های آن بر مبنای پیش‌بینی‌ها و اهداف توسعه شهری تهیه می‌شود. این طرح‌ها با توجه به اینکه برگرفته از الگوها و تجربیات سایر کشورها می‌باشند و با هزینه‌های زیادی تهیه گردیده‌اند دارای نتایج متفاوتی بوده‌اند اما به دلایل متعدد نتوانسته‌اند به اهداف خود برسند. هدف از این مقاله تحليل وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیش‌بینی طرح جامع در جهت تحقق و يا عدم تحقق اهداف آن است. روش پژوهش در این تحقیق بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی –تحلیلی است در اين پژوهش به تحلیل (نقاط قوت و ضعف) شهر و محیط بیرونی (فرصت‌ها و تهدیدهای تأثیرگذار از بیرون) و بررسي ميزان تحقق‌پذیری وضعيت موجود شهر جديد هشتگرد و تطبيق آن با پیش‌بینی اهداف طرح جامع پرداخته می‌شود. برای شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدات شهر جدید هشتگرد از منابع و اسناد کتابخانه‌ای و نظرات کارشناسان و مسئولان شهر استفاده‌شده است. بدین ترتیب که هرکدام از عوامل چهارگانه‌ی SWOT پس از شناسایی، تحلیل‌شده و در مرحله‌ی بعدی، ماتریس SWOT تشکیل می‌شود. با توجه به تحلیل به‌عمل‌آمده باوجود تعداد شهرهای موجود در منطقه‌ی تهران، تنها 5 شهر جدید وجود دارد. این امر، نشان‌دهنده‌ی این است که شهر جدید هشتگرد در جهت جذب جمعیت مادرشهر تهران موفق نبوده است؛ زیرا رشد سریع شهرهای بدون برنامه‌ریزی در مقایسه با شهرهای جدید بیش‌تر می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        85 - پیشران های مؤثر بر توسعه پایدار گردشگری نواحی روستایی با تأکید بر آینده پژوهی (مورد مطالعه: بخش اورامان شهرستان سروآباد)
        فرزاد  ویسی رسول صفیاری سوران منوچهری
        توسعه پایدار گردشگری به دلیل ماهیت پایداری و پیچیدگی سیستم باز گردشگری و اثرپذیری بالای آن، از روندها، اتفاق ها و تغییرات محیط پیرامون، که از آنها به عنوان پیشران ها یاد می شود، نیازمند اتخاذ روش مطالعه مبتنی بر آینده پژوهی است تا بتواند این پیچیدگی‎ها و نحوه عملکرد پیش چکیده کامل
        توسعه پایدار گردشگری به دلیل ماهیت پایداری و پیچیدگی سیستم باز گردشگری و اثرپذیری بالای آن، از روندها، اتفاق ها و تغییرات محیط پیرامون، که از آنها به عنوان پیشران ها یاد می شود، نیازمند اتخاذ روش مطالعه مبتنی بر آینده پژوهی است تا بتواند این پیچیدگی‎ها و نحوه عملکرد پیشران‎ها را شناسایی، درک و تحلیل نماید. در این راستا، پژوهش کاربردی حاضر با روشی توصیفی- تحلیلی و با رویکرد اکتشافی آینده پژوهی در پی شناسایی مهمترین پیشران هایی است که در آینده بر توسعه پایدار گردشگری روستایی منطقه اورامان استان کردستان اثرگذار خواهند بود. بدین منظور، ابتدا با بهره گیری از تکنیک دلفی و با حضور 38 نفر از متخصصان و کارشناسان که به صورت هدفمند انتخاب شدند؛ پیشران ها شناسایی و سپس با بهره گیری از نرم افزار میک-مک ، روابط و نحوه اثرگذاری و اثرپذیری آنها مشخص گردید. نتایج نشان داد که سیستم گردشگری منطقه در آینده در مسیر توسعه ناپایدار قرار دارد و در شکل گیری این وضعیت به ترتیب، پیشران های تجمع یافته در شاخص های اقتصادی، مدیریتی-نهادی و محیطی–کالبدی، اثرگذارتر از پیشران های اجتماعی، عمل خواهند کرد. همچنین پیشران نامناسب بودن فضای کسب و کار روستایی، به عنوان اثرگذارترین و پیشران ایجاد فرهنگ خوداشتغالی و کارآفرینی به عنوان اثرپذیرترین پیشران ها در توسعه پایدار آینده گردشگری منطقه شناخته شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        86 - سناريو‌های حضور گردشگران خارجی غيرمسلمان در افق 1404 در مشهد
        آرش قهرمان احمد رومیانی ساره   نعمتيان زهرا بستان
        عدم قطعيت ناشی از پیچیدگی‌های محیطی، پیش بینی آینده را در ارتباط با گردشگران خارجی غیرمسلمان، که اطلاعات مکفی از آن¬‌ها در دسترس نیست، در شهر مشهد با مشكل مواجه کرده است. هدف از این پژوهش، برآورد روند تغييرات حضور گردشگران خارجی غيرمسلمان در شهر مشهد، با استفاده از روش چکیده کامل
        عدم قطعيت ناشی از پیچیدگی‌های محیطی، پیش بینی آینده را در ارتباط با گردشگران خارجی غیرمسلمان، که اطلاعات مکفی از آن¬‌ها در دسترس نیست، در شهر مشهد با مشكل مواجه کرده است. هدف از این پژوهش، برآورد روند تغييرات حضور گردشگران خارجی غيرمسلمان در شهر مشهد، با استفاده از روش سناریونویسی ‌می باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده تحلیلی ـ کیفی و گردآوری اطلاعات به روش‌‌ مصاحبه¬ای صورت گرفته است. لذا بیست و هفت مصاحبه با کارشناسان حوزه گردشگری از زیرگروه¬‌‌های جامعه¬شناسی، اقتصاد، برنامه¬ریزی و خدمات تخصصی گردشگری در سه مرحله انجام شد. در مرحله اول بر اساس تکنیک دلفی، کارشناسان عوامل مؤثر بر حضور گردشگران خارجی غیرمسلمان را در شهر مشهد بیان نمودند. در مرحله دوم، پیشران¬‌‌های بحرانی بر مبنای دو معیار ‌میزان تأثیرگذاری و عدم قطعیت شناسایی شدند. سپس بر اساس پیشران¬‌‌ها، سناریو‌‌های گردشگری شهر مشهد در دو روند خوش¬بینانه و بدبینانه در خصوص آیندة حضور گردشگران خارجی غیرمسلمان، معرفی شد. یافته¬‌‌های تحقیق نشان داد که در سطح محلی، هوشمند¬سازی گردشگری، اتصال گردشگری مشهد به گردشگری شهر‌‌های اطراف، گسترش تبليغات رسانه¬ای، ارتقاء فرهنگ ميزبانی از گردشگران خارجی و احساس امنيت، از مهم¬ترین پیشران¬‌‌های کلیدی ‌می¬باشند. بنابراین با ارتقاء زیرساخت¬‌‌های فناوری اطلاعات نظیر تجارت الكترونیك، بانكداری الكترونیك، معرفی شهرستان¬‌های اطراف مشهد و جاذبه های گردشگری آن‌‌ها، آموزش فرهنگ ‌میزبانی خصوصا برای کسبه، بازاریان و رانندگان تاکسی، ایجاد پلیس گردشگری و برقراری امنیت در نقاط پرتردد شهری، ‌می توان شاهد حضور بیشتر گردشگران خارجی غیرمسلمان در افق مورد مطالعه بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        87 - نظر شهروندان نسبت به وضعیت فست فود و عوامل مؤثر بر توسعه آن (مورد مطالعه: شهروندان اصفهان)
        عطیه علی اکبری مسعود تقوایی
        در طی چند دهه گذشته، صنعت گردشگری رشد چشمگیری در جهان پیدا کرده و روز به روز بر تنوع آن افزوده شده است. یکی از زیر مجموعه‌های گردشگری ، گردشگری غذاست که با توجه به کارکرد و فواید آن مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران کشورهای مختلف قرار گرفته است. یکی از موارد چکیده کامل
        در طی چند دهه گذشته، صنعت گردشگری رشد چشمگیری در جهان پیدا کرده و روز به روز بر تنوع آن افزوده شده است. یکی از زیر مجموعه‌های گردشگری ، گردشگری غذاست که با توجه به کارکرد و فواید آن مورد توجه برنامه ریزان و سیاست گذاران کشورهای مختلف قرار گرفته است. یکی از موارد مهم و حائز توجه در زمینه گردشگری غذا، فست فودها می‌باشند. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی – تحلیلی است. به این ترتیب بر اساس فرمول کوکران 384 پرسشنامه تعیین گردید. پس از جمع آوری داده‎ها، طبقه بندی و تحلیل یافته‌ها با استفاده از نرم افزار اس پی اس اس 22 صورت گرفت. به همین منظور از روش تحلیل عاملی، آزمون فریدمن، کای دو و همبستگی پیرسون استفاده گردید که بر اساس روش تحلیل عاملی، عامل فرهنگی به عنوان عامل اول با 78/13 درصد واریانس تأثیر گذارترین عامل شناخته شد و بر اساس آزمون فریدمن مهم ترین بعد بر اساس میانگین رتبه‌ای بعد کالبدی به دست آمد. نتایج آزمون خی2 نشانگر عدم رضایتمندی اجتماعی شهروندان از فست فودها در شهر اصفهان است. همچنین آزمون پیرسون نیز بین تجمل گرایی و افزایش آسیب به سنت‌های بومی در شهر اصفهان همبستگی متوسط را نشان می‌دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        88 - تحلیل عامل­های تأثیرگذار بر شکل­گیری برند گردشگری روستایی شهرستان کرمان
        علی اکبر  عنابستانی مرضیه پورجوپاری علی خدادادی
        اصلی ترین عاملی که گردشگران بر اساس آن اقدام به تعیین مقصد گردشگری می کنند، تصویر ذهنی آنان از مکان‌های موردنظر است. بنابراین، مشکل اساسی نبود تصویر مناسب از این مسأله می باشد. به طوری که تصویر نامناسب منجر به محدود شدن سفر به این مناطق شده است. از این ‌رو لزوم توجه به چکیده کامل
        اصلی ترین عاملی که گردشگران بر اساس آن اقدام به تعیین مقصد گردشگری می کنند، تصویر ذهنی آنان از مکان‌های موردنظر است. بنابراین، مشکل اساسی نبود تصویر مناسب از این مسأله می باشد. به طوری که تصویر نامناسب منجر به محدود شدن سفر به این مناطق شده است. از این ‌رو لزوم توجه به شکل گیری برند گردشگری اهمیت چشم گیری دارد. شهرستان کرمان در بین دیگر شهرستان‌های استان کرمان از لحاظ زیرساخت ها، امکانات و خدمات گردشگری در سطح پائینی قرار دارد. بر این اساس، هدف از انجام این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر(محیطی، اجتماعی و اقتصادی) بر شکل‌گیری برند گردشگری در مناطق روستایی شهرستان کرمان است. برای جمع‌آوری اطلاعات از مطالعات اسنادی و در تحلیل تجربی از ابزار میدانی پرسشنامه استفاده گردید. بدین منظور عامل های اصلی و فرعی در چارچوب دو پرسشنامه جامعه میزبان(52نفر) و مقایسه هاي زوجی خبرگان(24نفر) تنظیم گردید. برای وزن دهی به عامل های اصلی و رتبه بندی روستاها از مدل‌های سلسله مراتبی فازی و ماباک استفاده شد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که متأسفانه در حوزه برندسازی گردشگری به عامل های اقتصادی و اجتماعی توجه کافی نشده است. به ‌نحوی‌ که عامل محیطی با ضریب 676/0 دارای بالاترین وزن و عامل های اقتصادی و اجتماعی به ترتیب با ضریب 213/0 و 111/0 دارای کمترین وزن بوده اند. حال، مناطق روستایی این شهرستان در این زمینه ها با ضعف اساسی روبه رو هستند که با لحاظ نمودن یافته های این پژوهش می توان به برطرف ساختن نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت متناسب با برند گردشگری پرداخت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        89 - واکاوی عوامل مؤثر بر ارتباطات میان‌فرهنگی گردشگری در میان گردشگران (مورد مطالعه: شهر همدان)
        گلنوش جباری نادر جعفری هفتخوانی
        امروزه گردشگری در دنیای مدرن به روشی مؤثر برای دستیابی به محیط و فرهنگ از طریق ارتباطات میان‌فرهنگی تبدیل شده است. با وجود ظرفیت و اهمیت ارتباطات میان‌فرهنگی برای تحقق توسعه اقتصادی بلندمدت، متأسفانه این مهم در مراحل برنامه‌ریزی پروژه‌های توسعه گردشگری نادیده گرفته می‌ش چکیده کامل
        امروزه گردشگری در دنیای مدرن به روشی مؤثر برای دستیابی به محیط و فرهنگ از طریق ارتباطات میان‌فرهنگی تبدیل شده است. با وجود ظرفیت و اهمیت ارتباطات میان‌فرهنگی برای تحقق توسعه اقتصادی بلندمدت، متأسفانه این مهم در مراحل برنامه‌ریزی پروژه‌های توسعه گردشگری نادیده گرفته می‌شود. همین موضوع انگیزه اصلی این پژوهش بوده تا به واکاوی عوامل مؤثر بر ارتباطات میان‌فرهنگی گردشگری بپردازد. روش این پژوهش کیفی و مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد (گراندد تئوری) با شیوة گلیزر است. داده‌ها با روش نمونه‌گیری گلوله برفی و با استفاده از ابزار مصاحبه‌ نیمه‌ساختاریافته‌ عمیق گردآوری شدند. پس از انجام مصاحبه‌ با پانزده نفر از خبرگان و فعالان صنعت‌گردشگری شهر همدان و بررسی و تفسیر داده‌ها 26 زیر مقوله در قالب شش مقوله اصلی زیر استخراج و مدل نهایی پژوهش با استفاده از نرم‌افزار اطلس– تی ارائه شد: ویژگی‌های شخصی، ویژگی‌های فرهنگی- اجتماعی، آموزش، محتواسازی و تولید دانش میان‌فرهنگی گردشگری، مدیریت و برنامه‌ریزی، بهداشت و ایمنی محیط، و رسانه و فناوری اطلاعات و ارتباطات میان‌فرهنگی گردشگری. نتایج این پژوهش مسیری یکپارچه برای مدیران و کارآفرینان صنعت‌گردشگری پیشنهاد می‌کند تا سطح بالایی از ارتباطات و شایستگی‌های میان‌فرهنگی را برای گردشگران توسعه دهند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        90 - طراحی مدل توسعة کارآفرینی گردشگری فرهنگی در شهر میراث جهانی یزد
        مهدی باصولی سید سعید  هاشمی محمد حسین  ایمانی خوشخو سید حبیب‌الله میرغفوری
        گردشگری به دلیل ماهیت خود، دارای زمینه‌های مناسبی جهت توسعه‌ کارآفرینی می‌باشد. مطالعات محدودی در خصوص توسعه‌ کارآفرینی در گردشگری صورت پذیرفته است. از جمله حوزه‌های رو به رشد گردشگری، گردشگری فرهنگی می‌باشد که گزینه‌ مطلوبی برای توسعه در مقاصدی است که ظرفیت‌هایی در این چکیده کامل
        گردشگری به دلیل ماهیت خود، دارای زمینه‌های مناسبی جهت توسعه‌ کارآفرینی می‌باشد. مطالعات محدودی در خصوص توسعه‌ کارآفرینی در گردشگری صورت پذیرفته است. از جمله حوزه‌های رو به رشد گردشگری، گردشگری فرهنگی می‌باشد که گزینه‌ مطلوبی برای توسعه در مقاصدی است که ظرفیت‌هایی در این زمینه دارند. در این مقاله سعی بر آن است با استفاده از نظریه‌ داده بنیاد، مدلی جهت توسعه‌ کارآفرینی در مقصد گردشگری فرهنگی ارائه شود. برای جمع‌آوری داده از مصاحبه‌ نیمه‌ساختاریافته استفاده شده است. جامعه‌ تحقیق، اساتید دانشگاهی و صاحب‌نظران دولتی در بخش گردشگری و مالکان کسب‌وکارهای فعال و شاغلان در زمینه‌ ‌‌گردشگری فرهنگی در شهر یزد بوده‌اند. در این تحقیق از نمونه‌گیری نظری استفاده شده است و حجم نمونه بر اساس اشباع نظری تعیین شده و 11 مصاحبه انجام شده و بر این اساس 367 کد اولیه، 97 کد ثانویه، 44 کد مفهومی و 10 مقوله استخراج گردیده است. بر اساس نتایج به دست آمده و با بهره‌گیری از مدل سه‌شاخگی، عوامل مؤثر بر توسعه‌ کارآفرینی در گردشگری فرهنگی در سه دسته‌ کلی عوامل ساختاری، بسترها و شرایط محیطی و عوامل رفتاری تقسیم‌بندی شده‌اند و هریک از دسته‌های مذکور شامل مؤلفه‌ها و شاخص‌های مرتبط می‌باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        91 - نگاشت شناختی مؤلفه های ایجاد شهر مردم محور و نقش آن در توسعه گردشگری (مورد مطالعه: شهر یزد)
        حامد فلاح تفتی سعیده درخش وحیده حکمت
        شهر انسانی شهری است ارگانیک و سازمند؛ شهری که پایه اش با انسانیت و اجتماع انسانهایی که نسبت به حقوق هم، دل مشغولی دارند عجین شده است. در این تعریف، شهر انسان محور در مقابل شهر خودرو محور، شهر کالا محور و شهر پول محور قرار می‌گیرد. در این معنا، محور و رویکرد برنامه ریزا چکیده کامل
        شهر انسانی شهری است ارگانیک و سازمند؛ شهری که پایه اش با انسانیت و اجتماع انسانهایی که نسبت به حقوق هم، دل مشغولی دارند عجین شده است. در این تعریف، شهر انسان محور در مقابل شهر خودرو محور، شهر کالا محور و شهر پول محور قرار می‌گیرد. در این معنا، محور و رویکرد برنامه ریزان شهری، شهرسازان و مهمتر از آن ها، تصمیم گیران و مجریان شهری، انسان است؛ به این معنا که نیازهای زیستی، معنوی و روانی او مهمترین وجه اصول مدیریت شهری است. چنین شهری می تواند رابط اصلی و پیوند دهنده فضاهای پویای شهری و گردشگران باشد. شهر یزد به دلیل دارا بودن پتانسیل های بسیار می تواند گزینه ای مناسب برای توسعه گردشگری و طراحی شهرهای انسانگرا و افزایش مطلوبیت زندگی شهری باشد. در این مقاله تلاش شده است تا با بهره گیری از اصول شهرسازی در جهت ایجاد شهر انسان محور در استان یزد و بررسی روابط علی بین عوامل مؤثر در ایجاد چنین شهری، مقصدی مناسب برای جذب هرچه بیشتر گردشگران فراهم بیاوریم. اين پژوهش با رويكردي كيفي- كمي و با استفاده از نگاشت شناختي فازي FCM انجام شد. با نظر 14نفر از صاحب نظران حوزه شهرسازی و گردشگری، به عنوان خبره 19عامل شناسایی گردید. یافته های پژوهش حاکی از آن بود که جهت ایجاد شهر انسان محور در استان یزد، سه عامل آموزش های شهروندی، حس الفت با محیط و کاهش آلودگی زیست محیطی(خاک،آب،هوا) نسبت به سایر عوامل از اهمیت بیشتری برخوردار بودند و برای بهبود این عوامل پیشنهادها و راهکارهایی ارائه گردید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        92 - گردشگری و خلق شهر شاد (مورد مطالعه: شهرهای چالوس و نوشهر)
        نسترن خندان نازنین  تبریزی محمد حسن ذال
        گردشگری از مهم ترین فعالیت‌های زندگی است که باعث ایجاد شادی و در نتیجه رضایت کلی از زندگی می‌شود. از سوی دیگر حضور «میزبان خوشحال» برای توسعه موفقیت آمیز گردشگری، عاملی اساسی است. بنابراین پایش میزان شادی و رضایت حاصل از فعالیت‌های گردشگری عامل موفقیت هر برنامه توسعه گر چکیده کامل
        گردشگری از مهم ترین فعالیت‌های زندگی است که باعث ایجاد شادی و در نتیجه رضایت کلی از زندگی می‌شود. از سوی دیگر حضور «میزبان خوشحال» برای توسعه موفقیت آمیز گردشگری، عاملی اساسی است. بنابراین پایش میزان شادی و رضایت حاصل از فعالیت‌های گردشگری عامل موفقیت هر برنامه توسعه گردشگری است. سنجش موضوع ذکر شده در شهرهای نوشهر و چالوس به عنوان ‌‌یکی از مقاصد اصلی گردشگری در شمال کشور اهمیت ویژه‌ای دارد. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف شناخت نقش گردشگری در ایجاد شاخص‌های شهر شاد در چالوس و نوشهر انجام شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، ساکنین شهرهای نوشهر و چالوس هستند و از روش نمونه‌گیری در دسترس برای تعیین افراد پاسخگو به سؤالات پرسشنامه‌ها استفاده‌ شده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران ، 380 نفر برآورد شد. تجزیه ‌و تحلیل داده‌ها با استفاده از تحلیل آماری معادلات ساختاری، تحلیل عاملی و روش مربعات جزئی در نرم‌افزارهای اس پی اس اس و پی ال اس ، صورت گرفت. نتایج پژوهش به‌طورکلی نشان می‌دهد که گردشگری در شهرهای نوشهر و چالوس، در ايجاد شهر شاد تأثیرگذار می‌باشد ولی بر اساس نتایج حاصل از آزمون‌های آماری میزان این تأثیرگذاری، بسیار ضعیف است. همچنین نتایج نشان می‌دهد که گردشگری به میزان اندک باعث افزایش رفاه، شادی، مشارکت اجتماعی، بهبود ویژگی‌های کالبدی و همچنین افزایش رضایت ساکنین شهرهای نوشهر و چالوس شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        93 - تحليلي بر ظرفيت سازي گردشگري اجتماع¬محور در شهر یزد
        حسین کلانتری زهرا  پیرمرادیان علی  شمس¬الدینی
        صنعت گردشگری با ویژگی‌های خاص خود، صنعتی پویا با آینده‌ای روشن تلقی می‌شود. سرمایه‌گذاری در این صنعت می تواند در افزایش درآمد ملی نقش مهمی داشته و در عین حال از پیامدهای ناگوار زیست محیطی مبرا باشد. با توجه به اهمیت فزاینده گردشگری، تحلیل آثار آن بر سایر ابعاد ضرورتی وی چکیده کامل
        صنعت گردشگری با ویژگی‌های خاص خود، صنعتی پویا با آینده‌ای روشن تلقی می‌شود. سرمایه‌گذاری در این صنعت می تواند در افزایش درآمد ملی نقش مهمی داشته و در عین حال از پیامدهای ناگوار زیست محیطی مبرا باشد. با توجه به اهمیت فزاینده گردشگری، تحلیل آثار آن بر سایر ابعاد ضرورتی ویژه دارد. شهر یزد با برخورداری از توان ها و فرصت های ویژه گردشگری، در ابعاد متفاوت اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی و کالبدی از این پدیده متأثر شده است. استان يزد دارای پتانسيل فعاليت هايي مانند كويرنوردي، ماسه نوردي، بازديد از تپه هاي ماسه اي و ماسه هاي روان، كوهنوردي در دامنه هاي شيركوه و غیره است. در نتيجه با يك برنامه ريزي دقيق و مدون مي توان گام هاي مؤثري جهت ارتقاي اين فعاليت هاي گردشگری برداشت. هدف از تحقیق حاضر شناخت عوامل و زمینه های قوت، ضعف، فرصت و تهدید مؤثر بر توسعه پایدار گردشگری و تبیین الگویی مناسب جهت توسعه پایدار گردشگری و تحليلي بر ظرفيت سازي گردشگري اجتماع محور در شهر یزد می باشد. روش تحقیق «توصیفی - تحلیلی» و براساس داده ها و اطلاعات حاصل از مطالعه ی منابع کتابخانه ای، اسناد و نوشته های مربوط به بررسی و تکمیل پرسشنامه از 50 نفر از اعضای سازمان های مردم نهاد فعال گردشگری و کارشناسان مربوطه است که با بهره گیری از مدل تلفیقی SWOT-AHP به ارزیابی دو دویی و وزن دهی پرداخته شده است. شاخص های مورد بررسی شامل: جلب مشارکت های مردمی (بسیج عمومی) با میانگین 4/4، تسهیل گری شامل اطلاع رسانی و آگاه سازی و شاخص نهادسازی و تقویت گروه های محلی با میانگین 3/4، تقویت نظام مشارکت جمعی با میانگین 2/4 و شناسایی فرصت های کارآفرینی و اشتغال و شاخص نیازسنجی محلی و به روز نمودن آنها با میانگین 1/4 می باشد که نشان می دهد سازمان های مردم نهاد گردشگری دارای ظرفیت بالایی در خصوص پیاده سازی الگوی جامعه محور در شهر یزد هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        94 - نقد و بررسي عملكرد شوراهاي اسلامي شهر در ايران
        امیر  امین زاده جمشید آروس
        يكي از مهمترين نهادهاي ايران در زمينه تمركز زدايي و توسعه متوازن مبتني بر ويژگي هاي فضايي جغرافيايي، شوراهاي اسلامي شهر و روستا مي باشند. درجمهوري اسلامي ايران، شوراهاي اسلامي شهر از سال 1378تشكيل شده اند واز تاريخچه نسبتاً كوتاهي برخوردار هستند. با ارزيابي چهار دورهاي چکیده کامل
        يكي از مهمترين نهادهاي ايران در زمينه تمركز زدايي و توسعه متوازن مبتني بر ويژگي هاي فضايي جغرافيايي، شوراهاي اسلامي شهر و روستا مي باشند. درجمهوري اسلامي ايران، شوراهاي اسلامي شهر از سال 1378تشكيل شده اند واز تاريخچه نسبتاً كوتاهي برخوردار هستند. با ارزيابي چهار دورهاي كه از تشكيل شوراهاي اسلامي شهر مي گذرد ميتوان به عملكرد نه چندان مطلوب آنها بر اساس اهداف تعيين شده در قوانين و اسناد بالادستي اشاره كرد. پژوهش حاضر بر آن است تا دلايل اين عدم موفقيت را در ابعاد گوناگون مورد بررسي و واكاوي قرار دهد. جامعه آماري تحقيق شامل اعضاي شوراهاي اسلامي شهر در سراسر كشور، نمايندگان مجلس شوراي اسلامي و كارشناسان حوزه هاي مرتبط با شوراهاي اسلامي شهر مي باشد. براي بررسي چگونگي عملكرد شوراها از آزمون تي تك نمونه اي و براي بيان روابط دو متغيره و همچنين اثبات معني دار بودن يا معني دار نبودن روابط ميان آنها و ميزان تأثيرگذاري هركدام از متغيرهاي مستقل بر متغير وابسته از آزمون رگرسيون خطي دو متغيره استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان ميدهد كه تمركزگرايي، رانتي بودن سيستم و مبهم بودن جايگاه حقوقي موجب عملكرد نامطلوب شوراها در ايران شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        95 - تبیین مؤلفه‌های آموزش شهرسازی با تأکید بر شاخص‌های شهر اسلامی
        علیرضا صابرمنش حسن احمدی ناصر براتی
        شهر اسلامی، واژه مناقشه آمیزي است که منشأ مباحث گسترده و دنباله داري است که مفهوم آن از آغاز تاکنون، تحولات و تطورات گوناگونی را تجربه نموده است.علی‌رغم تردیدها و اختلاف‌نظرها بر سر تعریف و تعیین گسترۀ موضوعی، اما مسئله این است که تاکنون به اندازه کافی به این تحولات و ت چکیده کامل
        شهر اسلامی، واژه مناقشه آمیزي است که منشأ مباحث گسترده و دنباله داري است که مفهوم آن از آغاز تاکنون، تحولات و تطورات گوناگونی را تجربه نموده است.علی‌رغم تردیدها و اختلاف‌نظرها بر سر تعریف و تعیین گسترۀ موضوعی، اما مسئله این است که تاکنون به اندازه کافی به این تحولات و تطورات مفهوم شهر اسلامی به صورت منسجم پرداخته نشده است. علاوه بر این آموزش شهرسازی نیز تحت تأثیر شرایط اجتماعی تغییر کرده است. با شناسایی مؤلفه‌های آموزش شهرسازی به ویژه شهر اسلامی و سنجش ارتباط این آموزش‌ها با واقعیت حرفه برای اتصال دانشجویان و دانش‌آموختگان این رشته با دنیای بیرون و بازار کار می‌توان به این هدف دست ‌یافت. بنابراین ضرورت پژوهش، منتج به کالبدشکافی مؤلفه‌های آموزش شهر اسلامی می‌شودکه می‌تواند به‌عنوان يكي از راه كارهاي ارتقای دانش، مهارت و نگرش اساتید و دانشجویان درباره مسائل کمی و كيفي رشته شهرسازی باشد. با توجه به جایگاه آموزش شهرسازی و لزوم تبیین شاخص‌های شهر اسلامی، این پژوهش به دنبال تبیین مؤلفه های آموزش شهرسازی با تأکید بر شاخص های شهر اسلامی و سنجش میزان تأثیر آنها بر شاخص های شهر اسلامی كه نقش كليدي در تصميم سازي و تصمیم‌گیری درباره مسائل شهري دارد و می‌تواند به اجرايي شدن اهداف و درگیر نمودن اساتید و دانشجویان رشته شهرسازی در فرایند یادگیری اشاره داشته باشد. لذا سؤال اصلی، شناسایی نقش و جایگاه شاخص های شهر اسلامی در محتوای آموزش رشته شهرسازی یا فرایند تهیۀ طرح‌های شهری است. تحقیق حاضر بر اساس هدف، از نوع تحقیقات کاربردی و از نظر نحوۀ گردآوری داده ها، تحقیق پیمایشی به شمار می‌آید و از شیوۀ مدل‌سازی معادلات ساختاری بهره گرفته است.یافته-های پژوهش نشان می دهد که کیفیت، روش‌ها و ابزار آموزش با میزان ضریب مسیر 5.22، مربیان و مدرسان با میزان ضریب مسیر 3.26، عوامل اساسی آموزش با میزان ضریب مسیر 4.19، مهارت‌های آموزشی با میزان ضریب مسیر 5.08 و در نهایت ارزش‌های آموزشی با میزان ضریب مسیر 4.55 و همگی با احتمال 99 درصد بر شاخص های شهر اسلامی در بین دانشجویان شهرسازی، تأثیر معنادار دارد. از سوی دیگر ارزیابی یافته ها نشان داد که وجود مؤلفه‌های شهر اسلامی می‌تواند در افزایش دانش اساتید و برقراری ارتباط مؤثر با دنیای حرفه مثمر ثمر باشد و انگیزه دانشجویان را نیز افزایش دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        96 - بررسی تأثیرات اقامتگاه های بومگردی بر روستاهای شهرستان طالقان
        صادق ثقفی اصل
        امروزه گردشگری روستایی به یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و دولت ها سیاست های مختلفی را به منظور توسعه ی گردشگری روستایی در مقیاس های گوناگون، از سطوح محلی تا سطح ملی به کار گرفته اند. یکی از شاخه های گردشگری که در چند دهه اخیر بد چکیده کامل
        امروزه گردشگری روستایی به یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و دولت ها سیاست های مختلفی را به منظور توسعه ی گردشگری روستایی در مقیاس های گوناگون، از سطوح محلی تا سطح ملی به کار گرفته اند. یکی از شاخه های گردشگری که در چند دهه اخیر بدان توجه گردیده است، بومگردی می باشد. بومگردی فعالیتی است که از قرن بیستم به بعد مورد توجه کارشناسان و متخصصین امر قرار گرفته است و از شاخه های اصلی گردشگری می باشد که به مبحث گردشگری روستا و اشتغال زایی افراد ساکن روستا می پردازد و همچنین می توان ذکر کرد که به لحاظ اقتصادی عامل درآمدزایی خوبی و به لحاظ اجتماعی و فرهنگی یک عامل مؤثر برای پیشرفت زندگی جامعه روستائی می باشد. البته نباید نقش اقامتگاه هایی که بخوبی می توانند به رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در روستاها ایفا نمایند را نادیده گرفت. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیرات اقامتگاه های بومگردی بر روستاها در شهرستان طالقان می باشد. در فرضیات پژوهش تاثیراقامتگاه های بومگردی با استفاده از عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی در شهرستان طالقان بررسی شده است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی از نوع توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS انجام شده است. بر اساس نتایج بدست آمده عوامل اجتماعی و فرهنگی(35)، عوامل اقتصادی (65)، میزان اثرگذاری آن ها بر اقامتگاه های بومگردی بالاتر از حد متوسط می باشد و عوامل جغرافیایی(0) اثرگذاری پایینتری بر بومگردی منطقه دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        97 - ارزیابی طرحهای ساختاری - راهبردی با رویکرد شهر هوشمند
        جمشید   آروس امیر  امین زاده
        طرح هاي ساختاري - راهبردي در پي دگرگوني تفکر عقلايي و جامع نگري در سطح جهان پديد آمده و روند تهيه، تصويب و اجراي طرح هاي شهري کشور ما را نيز دگرگون ساخته اند و آنچه یک شهر را به‌سمتِ هوشمندی پیش‌می‌برد، صرفاً استفاده از ابزار الکترونیک و سیستم ارتباطاتی آن شهر نیست؛ بلک چکیده کامل
        طرح هاي ساختاري - راهبردي در پي دگرگوني تفکر عقلايي و جامع نگري در سطح جهان پديد آمده و روند تهيه، تصويب و اجراي طرح هاي شهري کشور ما را نيز دگرگون ساخته اند و آنچه یک شهر را به‌سمتِ هوشمندی پیش‌می‌برد، صرفاً استفاده از ابزار الکترونیک و سیستم ارتباطاتی آن شهر نیست؛ بلکه نحوۀ برنامه‌ریزی و استفاده از این ابزار درجهتِ ارتقای سطح کیفی زندگی شهروندان یک شهر است. هدف شهر هوشمند افزایش کیفیت زندگی شهری با رویکرد توسعۀ پایدار است. ایدۀ ایجاد شهرهای هوشمند که بحث جدیدی در برنامه‌ریزی شهری است، در دو دهۀ اخیر مطرح‌شده و مؤلفه‌های آن به‌طورِ‌کامل مورد تعریف و شناسایی قرار نگرفته ‌است. هدف و نوآوری تحقیق حاضر، طرح تئوریک شهر هوشمند و شناسایی مؤلفه‌های زیرساختی آن است. در این پژوهش رویکرد کار بنیادی بوده و با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، شناسایی مؤلفه‌های طرح هاي ساختاري - راهبردي شهر هوشمند در مدیریت شهری به‌عنوانِ هدف تعریف شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        98 - برنامه‌ریزی توسعۀ مجدد زمین در محله‌های بافت تاریخی (مطالعۀ موردی: محله زرتشتی‌ها در بافت تاریخی شهر یزد)
        نجما اسمعیل پور فاطمه فروغی نسب
        ثبت بافت تاریخی شهر یزددر مجموعه شهرهای میراث جهانی یونسکو، مطابق معیار سوم و پنجم فرهنگی یونسکو، در سال 2017 صورت گرفت. یکی از استراتژی های تداوم سکونت در آن، استفاده مجدد از آن دسته از اراضی است که پیشتر تحت استفاده بوده و امروز به صورت زمین افتاده یا اراضی تحت ساختما چکیده کامل
        ثبت بافت تاریخی شهر یزددر مجموعه شهرهای میراث جهانی یونسکو، مطابق معیار سوم و پنجم فرهنگی یونسکو، در سال 2017 صورت گرفت. یکی از استراتژی های تداوم سکونت در آن، استفاده مجدد از آن دسته از اراضی است که پیشتر تحت استفاده بوده و امروز به صورت زمین افتاده یا اراضی تحت ساختمان های مخروبه و متروکه به فضاهای ناکارآمد تبدیل شده است. هدف پژوهش، در مرحله اول، اولویت بندی محله های بافت تاریخی یزد از حیث میزان پتانسیل این اراضی برای توسعۀ مجدد و سپس ارائه برنامۀ ارتقای کارایی در استفاده از آنها را در پهنه (محله) دارای بیشترین قابلیت است. سنجش میزان پتانسیل اراضی با کاربست روش تصمیم گیری چندمعیاره ANP و برنامه ریزی استفاده مجدد اراضی در پهنه دارای بیشترین قابلیت به روش برنامه ریزی راهبردی انجام شده است. بنا بر یافته های پژوهش، تمام محله های بافت تاریخی شهر یزد، دارای سهم قابل ملاحظه ای از اراضی واجد ارزش توسعۀ مجدد در لبه و درون خود هستند. محله زرتشتی هابه واسطه «مطلوبیت اجتماعی، توان اقتصادی به ویژه در حوزه گردشگری و دسترسی مناسب تر» دارای پتانسیل بیشتری برای توسعه مجدد است. همچنین کاربری های مناسب پیشنهادی در اراضی دارای قابلیت توسعه و نیز راه کارهای رونق زندگی در محله زرتشتیان ارائه شده است. پژوهش، نمونه کاربست برنامه ریزی توسعه مجدد اراضیناکارآمد در بافت های تاریخی و قدیمی را نشان می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        99 - شناسه‌های شهر در قرآن کریم
        جابر  دانش
        براي شناخت آثار كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و مديريتي آموزه‌های اسلام در شهرها و تبيين الگويي براي تمايز اين شهرها از ساير نمونه‌ها در دوره‌های مختلف، بررسي‌ها و تحقیقات متعددي انجام و تحليل‌هاي گوناگوني ارائه شده است که بخشي از آن، متوجه اشارات و نصوص متعدد دینی در باب ام چکیده کامل
        براي شناخت آثار كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و مديريتي آموزه‌های اسلام در شهرها و تبيين الگويي براي تمايز اين شهرها از ساير نمونه‌ها در دوره‌های مختلف، بررسي‌ها و تحقیقات متعددي انجام و تحليل‌هاي گوناگوني ارائه شده است که بخشي از آن، متوجه اشارات و نصوص متعدد دینی در باب امور آبادی و عمران شهری است. ماهيت خاص شهرهای حیطه جهان اسلام و جلوه مفاهیم و خصوصیات مشترک و فراگیر در آن‌ها، بيانگر شیوه نفوذ و حاكميت فرهنگ اسلام و ارتباط آن‌ها با آموزه‌هاي ديني است. از این‌رو شهر اسلامي، اصطلاحی است که به معرفي شهرهاي متأثر از فرهنگ و ارزش‌هاي اسلامي می‌پردازد. اين مقاله با تکیه بر اشارات آیات در مورد وجوه مختلف معماری و شهرسازی و با تکیه بر آراء مفسرین و لغت‌شناسان، شناسه‌ها و مؤلفه‌های شهر مورد نظر قرآن کریم را استخراج و مورد بازبینی و تحلیل قرار داده است و از پرداختن به آیاتی که ناظر بر شئون اولیاء الهی و زندگی اخروی است و تجویز آن در امور جاری دنیوی غیرممکن، پرهیز نموده است. در این راستا، اطلاعات و داده‌هاي موردنياز در اين تحقيق به روش اسنادي گردآوري و با رویکردی توصیفی- تحلیلی مورد مداقه و بررسی قرارگرفته‌اند. قرآن کریم باهدف پرهیز از ساخت‌وساز بیهوده و زیان‌بار، به صفاتی همچون امنیت، آرامش، حرمت و تطابق با شرایط طبیعی و اقلیمی در عمران شهری و دنیوی اشاره دارد که البته جنبه‌های آرمانی، متکامل و مطلق آن را نیز در سرای اخروی مورد توجه قرار می‌دهد. همچنین اسلوب قرآن در تبیین صفات ساخت‌وسازها، توجه به ابعاد کیفی در تأمین سرپناه و مکان اجتماع انسانی است و اصولاً آموزه‌های دینی از تعیین ضوابط جزئی و دستورالعمل‌های خاص خودداری نموده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        100 - تحلیل منطق اجتماعی حاکم بر کالبد فضای محلات بافت تاریخی- فرهنگی بشرویه در عصر قاجار با رویکرد نحو‌فضا
        سعیده پورعابدینی عابد تقوی حسن هاشمی زرج اباد
        آنچه شهرها را ترجمه می‌کند، نحوه آراستگی محلات در کنار یکدیگر است که این انتظام مستلزم چگونگی چینش کاربری‌های مختلف، توزیع مناسب و سازگار تسهیلات شهری در کنار یکدیگر و نیز شبکة راه‌ها در سطح محلات است. هم‍جواری مطلوب زیرساخت‌های عمومی شهری در سطح محلات منتج به ممانعت از چکیده کامل
        آنچه شهرها را ترجمه می‌کند، نحوه آراستگی محلات در کنار یکدیگر است که این انتظام مستلزم چگونگی چینش کاربری‌های مختلف، توزیع مناسب و سازگار تسهیلات شهری در کنار یکدیگر و نیز شبکة راه‌ها در سطح محلات است. هم‍جواری مطلوب زیرساخت‌های عمومی شهری در سطح محلات منتج به ممانعت از ایجاد نابرابری‌های اجتماعی و به‌تبع آن نابرابری فضایی و جدایی‌گزینی فضایی در ساحت محلات شده است که این هم‌سویی بر روی عملکرد فرم، پیکره‌بندی فضایی و حیات شهرها در بستر زمان و مکان اثرگذار بوده است. هدف از این جستار، خوانش رفتار فضایی بینامتنی بین انسان و محیط در بافت تاریخی شهر بشرویه در دوره قاجار است که زمینه‌ساز بروز سازمان فضایی و منطق اجتماعی فضا و هم‌بستگی در ساختار کالبدی-عملکردی محلات این شهر شده است. پژوهش حاضر ازنظر هدف در زمره تحقیقات کاربردی است و از نظر ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است. اطلاعات نظری پژوهش از شیوه مطالعات کتابخانه‌ای و بهره‌گیری از یافته‌ها، اسناد و مدارک میراث‌فرهنگی شهر بشرویه جمع‌آوری گردیده است و به جهت خوانش منطق اجتماعی فضا که حاکم بر کالبد فضایی محلات شهر بشرویه از دو رهنمون کمی (روابط، شاخص‌های نحوفضا) و کیفی (انگاره نحوفضا) موجود در تئوری چیدمان فضا، استفاده‌شده است. بر مبنای هدف یاد شده، پرسش اصلی پژوهش عبارت است از: بر اساس تئوری نحو فضا نقش عوامل کالبدی-عملکردی در شکل‌دهی و توسعه منطق اجتماعی فضا شهر بشرویه در عصر قاجار چگونه بوده است؟ نتایج پژوهش نشان می‌دهد: عناصر سازند‌ةساختار کالبدی محلات بشرویه در عصر قاجار در راستای رفع نیازهای ساکنین محله‌ها و به‌منظور حفظ و تقویت هویت فرهنگی- اجتماعی آنها شکل‌گرفته‌اند که در این میان گذرها نقش راهبردی در پیدایش رفتارهای جمعی (ناشی از فعالیت‌های انسانی) در میان‌محله‌ها و نیزایجاد هم‌بستگی میان عناصر کالبدی محلات را برعهده‌ داشته‌اند. دستاورد این نظم فضایی،وجود یکپارچگی فضایی در کل و عملکرد آن در خردشده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        101 - سنجش و تحلیل شاخص های شهر آرام در شهرهای ایرانی اسلامی (مطالعه موردی: شهر چابهار)
        شه بخش  رئیسی غلامرضا میری صفورا آبخشت سیما فیروزی راد افسانه پوریان
        شهر ایرانی اسلامی مفهومی براي معرفی شهرهایی متأثر از فرهنگ و آموزه هاي دینی و ارزش هاي اسلامی است. بنابراین، پژوهش حاضر باهدف سنجش و تحلیل شاخص های شهر آرام در شهرهای ایرانی اسلامی (مطالعه موردی: شهر چابهار) تنطیم شده است. روش پژوهش از نوع توصيفي- تحليلي و ازلحاظ هدف، ج چکیده کامل
        شهر ایرانی اسلامی مفهومی براي معرفی شهرهایی متأثر از فرهنگ و آموزه هاي دینی و ارزش هاي اسلامی است. بنابراین، پژوهش حاضر باهدف سنجش و تحلیل شاخص های شهر آرام در شهرهای ایرانی اسلامی (مطالعه موردی: شهر چابهار) تنطیم شده است. روش پژوهش از نوع توصيفي- تحليلي و ازلحاظ هدف، جزو تحقيقات كاربردي است. اطلاعات موردنياز از منابع كتابخانه اي و مطالعات ميداني و پرسشنامه گردآوری‌شده است. جامعه آماری، شهروندان ساکن در شهر چابهار است که در سال 1395 تعداد 106739 نفر در شهر ساکن بوده اند. نمونه های انتخاب‌شده با استفاده از روش کوکران 305 نفر است. شاخص های شهر آرام از شش معيار اصلي (حفاظت از محیط زیست، آگاهی و اطلاع رسانی، مدیریت شهری، حمایت از تولیدات داخلی، کیفیت شهر و مهمان نوازی) تشکیل‌شده است. نتایج آزمون T بیانگر این است که وضعیت شاخص های حفاظت از محیط زیست و مهمان نوازی از سطح میانگین نرمال یا متوسط بالاتر بوده و برای شاخص های مدیریت شهری و آگاهی و اطلاع رسانی در وضعیت نامناسب قرار دارد. وضعیت شاخص حمایت از تولیدات محلی نسبتاً نامناسب و شاخص کیفیت شهر در وضعیت نسبتاً مناسب قرارگرفته است. همچنین، بر اساس نتایج آزمون ضریب همخوانی کندال مشخص شد، شاخص مهمان نوازی با دارا بودن میانگین رتبه 39/4 بیشترین میانگین و بهترین رتبه، سپس حفاظت از محیط‌زیست با میانگین رتبه 92/3 و کیفیت شهر با میانگین رتبه 07/3 رتبه های بعدی را به خود اختصاص دادند. در این زمینه، شاخص آگاهی و اطلاع رسانی با میانگین رتبه 95/2 کمترین رتبه را در بین شاخص های پژوهش درزمینه شهر آرام در شهر چابهار به خود اختصاص داده است. در انتها، بر اساس نتایج تحلیل عاملی، بیشترین بار عاملی به ترتیب رتبه برای شاخص کیفیت شهر با میزان 897/0، حفاظت از محیط‌زیست با میزان 893/0 و حمایت از تولیدات محلی با میزان 873/0 به دست آمد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        102 - سنجش و ارزیابی میزان آگاهی شهروندان چابهار از حقوق و قوانین شهری
        شه بخش  رئیسی مریم  کریمیان بستانی صفورا آبخشت سیما فیروزی راد افسانه پوریان
        بالا بردن ميزان آگاهي عمومي ساكنان يك شهر نسبت به حقوق و قوانين شهري ازجمله عوامل مهمي است كه براي رسيدن به يك شهر پايدار و مطلوب بايد به آن توجه كرد . آگاهي شهروندان موجب رسيدن ايشان به حقي است كه جامعه براي آن‌ها در نظر می‌گیرد. قوانين و مقررات شهري را می‌توان به‌عنو چکیده کامل
        بالا بردن ميزان آگاهي عمومي ساكنان يك شهر نسبت به حقوق و قوانين شهري ازجمله عوامل مهمي است كه براي رسيدن به يك شهر پايدار و مطلوب بايد به آن توجه كرد . آگاهي شهروندان موجب رسيدن ايشان به حقي است كه جامعه براي آن‌ها در نظر می‌گیرد. قوانين و مقررات شهري را می‌توان به‌عنوان يكي از مهم‌ترین نقاط اتصال بين مديريت شهري و شهروندان قلمداد نمود . به تعبير بهتر بازيگران عناصر اصلي مديريت شهري در پرتو قوانين و مقررات شهري ضمن تعريف نقش براي خود و ساير اعضا می‌توانند شهروندان را در اداره‌ی امور شركت دهند. در اين پژوهش هدف شناخت ميزان آگاهي ساكنان شهر چابهار نسبت به حقوق و قوانين شهري است كه با استناد به داده‌های پژوهشي به توصيف ميزان اين آگاهي در بين ساكنان شهر موردنظر پرداخته شد. روش پژوهش به‌صورت توصيفي- تحلیلی صورت گرفته است. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران 382 نفر برآورد گردید. از تعداد 382 پرسشنامه پخش‌شده تعداد 82 پرسشنامه به علت مخدوش بودن اطلاعات کنار گذاشته شد و تحلیل بر روی 300 پرسشنامه انجام شد. ابزار گردآوری داده‌های میدانی پرسشنامه محقق ساخته بود که در غالب 21 گویه طراحی‌شده بود . پایایی پرسشنامه از طریق محاسبه آلفای کرونباخ و محاسبه ضریب پایایی ترکیبی(cr) سنجیده شد همچنین با توجه به نتایج پژوهش ميزان آگاهي از حقوق و قوانين شهري در بين شهروندان چابهار از حقوق و قوانین شهری در سطح پایین قرار دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        103 - ارائه الگوی نماهای زمینه‌گرا با تأکید بر ارتقاء کیفیت بصری شهرها، نمونه موردی شهر یاسوج سال ۱۴۰۱
        جواد  تخشا امیر امین زاده
        زمینه‌گرایی، یکی از دیدگاه‌های رایج در شهرسازی زمینه را به‌مثابه رویداد تاریخی می‌پندارد که عناصر شهر در درون آن شناخته، پرداخته و ساخته می‌شود. آنچه در حیات بانشاط و پرشور یک شهر لازم است، تطابق ظرف محیط با مظروف ساختمان در یک‌روند تاریخی است. آشفتگی و تشویش نماهای شهر چکیده کامل
        زمینه‌گرایی، یکی از دیدگاه‌های رایج در شهرسازی زمینه را به‌مثابه رویداد تاریخی می‌پندارد که عناصر شهر در درون آن شناخته، پرداخته و ساخته می‌شود. آنچه در حیات بانشاط و پرشور یک شهر لازم است، تطابق ظرف محیط با مظروف ساختمان در یک‌روند تاریخی است. آشفتگی و تشویش نماهای شهری در غالب شهرهای ایران به‌خصوص در شهرهای معاصر و جدید، از مسائل قابل‌تحمل است. متأسفانه امروزه نه‌فقط به‌نما به‌عنوان جزئی از فضای شهری توجه نمی‌شود؛ بلکه اغلب به‌صورت واحد و برای عرض‌اندام مالکین ساخته می‌شود. این مسئله باعث تشویش و اغتشاش ادراکی فضاهای شهری شده است. درحالی‌که پرداختن، واکاوی و مطالعه در نمای ساختمان‌های شهری، بخشی از جداره‌های شهری دارای اهمیت ویژه می‌باشد‌. معماری منظر به‌عنوان دانشی مدوّن برای ارتقاء کیفیت محیط‌های انسان‌ساخت، همواره داعیه توجه به ارزش‌های فرهنگی و هویت خاص هر منطقه را داشته و دارد اما شهرهای معاصر و جدید، روزبه‌روز بیشتر شبیه به هم می‌شوند، این مسئله در شهرهای مختلف یک کشور نمود بیشتری یافته درحالی‌که نماهای آرام‌بخش و با تکیه‌بر مصالح و اقلیم بومی می‌تواند به هویت‌بخشی، احساس تعلق‌خاطر و آرامش روان شهروندان کمک شایانی نمود. هدف اصلی در این مقاله شناخت معیارها و الگوهای زمینه‌گرایی و به وجود آمدن محیط مطلوب بصری و پرداختن به نماهای شهری جدید با نمونه موردی شهر یاسوج با تأکید بر بوم‌گرایی و نقش آن در شهرسازی و معماری و تعامل آن‌ها با توسعه پایدار، فرهنگ و رفتارها و کنش‌های اجتماعی و لحاظ نمودن جداره شهری (نما) است که منجر به فضای مطلوب و ایده‌آل گردد که به‌صورت نامحسوس و غیرمستقیم برشان و شخصیت شهروندان نیز تأثیر می‌گذارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        104 - بررسی تأثیر اقلیم بر بافت مسکونی شهر یاسوج
        امیر امین زاده علی رضا   راست
        پيشينه طراحي و ساخت‌وساز با توجه به معيارها ویژگی‌های طبيعي و اقليمي در معماري سنتي ايران به صدها سال می‌رسد و از شاهکارهاي معماري در جهان به شمار می‌آید. رشد تکنولوژي و دستيابي به انرژی‌های فسيلي موجب شد تا رعايت معيارهاي اقليمي در ساخت ساز مسکن به بوته فراموشي سپرده ش چکیده کامل
        پيشينه طراحي و ساخت‌وساز با توجه به معيارها ویژگی‌های طبيعي و اقليمي در معماري سنتي ايران به صدها سال می‌رسد و از شاهکارهاي معماري در جهان به شمار می‌آید. رشد تکنولوژي و دستيابي به انرژی‌های فسيلي موجب شد تا رعايت معيارهاي اقليمي در ساخت ساز مسکن به بوته فراموشي سپرده شود. اين پژوهش به بررسی وضعیت بافت شهری شهر یاسوج و اقلیم می‌پردازد، و با بررسي ویژگی‌های مساکن بافت‌های قديم، مياني و جديد اين شهر ميزان سازگاري بافت‌های سه‌گانه با شرايط آب‌وهوايي شهر یاسوج وضعیت تراکم ساختمان‌ها مورد ارزيابي قرار گيرد. به‌منظور استفاده از نیروهای طبیعی در تنظیم شرایط محیطی داخل ساختمان و بازتاب در شکل‌گیری بافت شهری شناخت اقلیمی امری مهم در طراحی معماری و شهری به شمار می‌رود. در این پژوهش انواع اقلیم معرفی‌شده و تأثیر اقلیم بر شکل‌گیری بافت شهری و معماری مسکونی، شرح و به تصویر کشیده شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        105 - بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی با نقش واسطه‌گری سلامت روان در معلمان شهر یاسوج
        مظفر  خداپرست حشمت آله خداپرست
        به‌طورکلی دلبستگي را مي‌توان جوّ هيجاني حاكم بر روابط كودك با مراقبش تعريف كرد. این‌که كودك مراقب خود را كه معمولاً مادر اوست، مي‌جويد و به او مي‌چسبد، مؤيد وجود دلبستگي ميان آن‌ها است. نوزادان معمولاً تا پايان ماه اول عمر خود شروع به نشان دادن چنين رفتاري مي‌كنند و اين چکیده کامل
        به‌طورکلی دلبستگي را مي‌توان جوّ هيجاني حاكم بر روابط كودك با مراقبش تعريف كرد. این‌که كودك مراقب خود را كه معمولاً مادر اوست، مي‌جويد و به او مي‌چسبد، مؤيد وجود دلبستگي ميان آن‌ها است. نوزادان معمولاً تا پايان ماه اول عمر خود شروع به نشان دادن چنين رفتاري مي‌كنند و اين رفتار براي تسريع نزديكي به فرد مطلوب طراحی‌شده است. سلامت روانی انسان به عقیده اسکینر معادل با رفتار منطبق با قوانین و ضوابط جامعه است، و چنین انسانی وقتی با مشکل روبه‌رو شود تا هنگامی‌که از طریق جامعه هنجار تلقی شود، از طریق شیوه اصلاح رفتار برای بهبودی و به هنجار کردن رفتار خود و اطرافیانش به‌طور متناوب استفاده می‌جوید. هدف از پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک‌های دلبستگی با نقش واسطه‌گری سلامت روان در معلمان شهر یاسوج بود. برای دستیابی به این هدف نمونه‌ای شامل 198 نفر از معلمان شهر یاسوج از طریق نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار استفاده شده شامل پرسشنامه سلامت عمومی، دلبستگی هازن و شیور و خودتنظیمی میلر و برون بود. یافته‌ها نشان داد که سبک دلبستگی اجتنابی (t=50/04, p=0/001) و ایمن (t=-2/49, p=0/013) می‌توانند سلامت روان را به‌طور معنی‌داری پیش‌بینی کنند. درنهایت سلامت روان، میانجی رابطه بین سبک دلبستگی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        106 - بررسی سلامت روان و هوش اجتماعی در دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر کرمان
        عباس  اسکندری مقدم
        هدف از پژوهش حاضر بررسی سلامت روان و هوش اجتماعی در دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر کرمان در سال 1400 می باشد. تحقیق حاضر توصیفی و از نوع علی– مقایسه ای است. جامعه آماری در این پژوهش شامل دو گروه دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر کرمان می باشند که از بین آنها به شیو چکیده کامل
        هدف از پژوهش حاضر بررسی سلامت روان و هوش اجتماعی در دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر کرمان در سال 1400 می باشد. تحقیق حاضر توصیفی و از نوع علی– مقایسه ای است. جامعه آماری در این پژوهش شامل دو گروه دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر کرمان می باشند که از بین آنها به شیوه نمونه گیری تصادفی ساده 80 نفر (40 نفر دختر،40 نفر پسر) انتخاب گردید. ابزار بکار گرفته شده در این تحقیق شامل پرسشنامه هوش اجتماعی ترومسو و پرسشنامه سلامت روان بود. از روشهای آماری (آزمون t مستقل، تحلیل رگرسیون چندگانه) برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. نتایج حاصل تحقیق نشان داد که بین دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر کرمان در همه ابعاد هوش اجتماعی و نیز نمره کل تفاوت معنی داری وجود دارد (05/0P<). هوش اجتماعی فقط در بعد پردازش اطلاعات اجتماعی در دانش آموزان دختر و پسر ابتدایی شهر کرمان می تواند میزان سلامت روان را به طور معنی داری پیش بینی کند (05/0P<). پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        107 - نقش ابعاد گردشگری در بازآفرینی پایدار بافت قدیم شهر یزد
        علی  شماعی نرگس احمدي فرد سيما  دائمي
        بازآفرینی شهری رویکردی برای به روز رسانی بافت قدیم شهر، ضمن حفظ هویت و اصالت محله ای، پاسخگوی نیازهای روزمره و توسعه پایدار شهری است. یکی از راهبردهای دستیابی به اين شرايط،‌ تحقق ابعاد گردشگری در محلات شهری است. ابعاد گردشگری پایدار از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و ز چکیده کامل
        بازآفرینی شهری رویکردی برای به روز رسانی بافت قدیم شهر، ضمن حفظ هویت و اصالت محله ای، پاسخگوی نیازهای روزمره و توسعه پایدار شهری است. یکی از راهبردهای دستیابی به اين شرايط،‌ تحقق ابعاد گردشگری در محلات شهری است. ابعاد گردشگری پایدار از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، کالبدی و زیست ‌محیطی با متغیرها و شاخص های بازآفرینی همخوانی دارد. بدین منظور، پژوهش حاضر به كمك چهار متغير اصلي گردشگري به بررسي نقش ابعاد گردشگري شهري در بازآفريني بافت تاريخي شهر يزد پرداخته است. هدف تحقيق حاضر شناخت روابط متقابل ميان گردشگري شهري و بازآفريني بافت قديم شهر يزد است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن توصيفي- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، شهروندان ساکن در بافت قدیم شهر یزد با حجم نمونه 375 نفر با استفاده از فرمول کوکران و 30 نفر از متخصصان و کارشناسان شهری است. نتایج پژوهش نشان داد که توسعه گردشگری بیشترین نقش را در شاخص های بعد کالبدی و اقتصادی دارد. همچنین گردشگری شهری در ایجاد امکانات فرهنگی، مراکز تفریحی، ورزشی، افزایش روابط اجتماعی، مبادلات فرهنگی، تقویت هویت فرهنگی شهر، توسعه فعالیت‌های خدماتی، جلوگیری از رکود اقتصادی نقش داشته است. نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل SOAR نشان داد که مهم ترین نقش گردشگری، توسعه ابعاد اجتماعی و مشارکت مردمی بافت قدیم شهر در برنامه ها و طرح های گردشگری و بازآفرینی شهری و ایجاد مکان های مناسب دید و بازدید برای جذب و ماندگاری بیشتر گردشگران است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        108 - تحلیل روند موضوعی مطالعات شهر هوشمند در یک دهه اخیر (از ظهور انقلاب صنعتی چهارم تا 2021)
        علیرضا نوروزی محمدرضا وصفی سمیه  جعفری باقی آبادی
        انقلاب صنعتی چهارم با همگرایی فناوری‌های جدید، موجب ظهور شهرهای هوشمند شده است. اگرچه هوشمندسازی شهرها از سوی دولت‌ها با سرعت زیادی در حال وقوع است؛ اما مفهوم شهر هوشمند و پیاده‌سازی آن همچنان در حال به‌روزرسانی و تغییر و تحول است. پژوهش حاضر درصدد است با آشکارسازی مفاه چکیده کامل
        انقلاب صنعتی چهارم با همگرایی فناوری‌های جدید، موجب ظهور شهرهای هوشمند شده است. اگرچه هوشمندسازی شهرها از سوی دولت‌ها با سرعت زیادی در حال وقوع است؛ اما مفهوم شهر هوشمند و پیاده‌سازی آن همچنان در حال به‌روزرسانی و تغییر و تحول است. پژوهش حاضر درصدد است با آشکارسازی مفاهیم اصلی مطالعات شهر هوشمند در پایگاه وب‌آو‌ساینس از ظهور انقلاب صنعتی چهارم تا 2021، روند موضوعی این مطالعات را رهگیری کند. پژوهش علم‌سنجی حاضر از نوع توصیفی با روش تحلیل محتوا و بهره‌مندی از فنون تحلیل هم‌رخدادی و تحلیل شبکه اجتماعی انجام شد. روند انتشار و تأثیرگذاری مطالعات حوزه شهر هوشمند در دهه اخیر، به ترتیب دارای رشد صعودی 77/43 % و 39/73 % بوده است. در سه بازه زمانی، «اینترنت‌اشیاء، شهر، اینترنت و شبکه حسگر بی‌سیم» دارای بیشترین فراوانی، «اینترنت‌اشیاء، شهر، اینترنت و شبکه حسگر بی‌سیم» دارای بیشترین ارتباطات و «پروتکل اینترنت نسخه شش، شهر پایدار و توسعه شهری» در 2012-2015، «تاکسونومی، ابر اشیاء و رایانش توزیع‌شده» در 2016-2018 و «مرور ادبیات، انفورماتیک شهری و توسعه شهری پایدار» در 2019-2021 دارای بیشترین استنادات بودند. در 2012-2015، خوشه‌های شبکه حسگر، تلفن‌های هوشمند، الگوریتم‌های ژنتیک، حسگر پیشرفته، شهر فراگیر و ماشین‌به‌ماشین، در 2016-2018 خوشه‌های یادگیری عمیق، مشارکت، الگوریتم‌های تکاملی، رایانش فراگیر و شهرهای هوشمند و در 2019-2021 خوشه‌های بلاک‌چین، مشارکت شهروندی، اینترنت‌اشیاء، سیستم‌های چندعاملی و برزیل شناسایی شد. توسعه دولت هوشمند و نوآور، نیاز به آماده‌سازی زیرساخت‌ها و تدوین الگوهای پژوهش‌محور در عرصه سیاست‌گذاری شهری دارد. در این راستا، توجه به مطالعات جهانی به منظور شناسایی رویکردها و موضوعات، فناوری‌ها و ابزارهای مؤثر ضروری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        109 - تبیین چارچوب مفهومی برای ارزیابی تاب‌آوری مکانی- فضایی در برابر سیلاب‌های شهری و کاربست آن در ادبیات شهرسازی؛ مطالعه موردی: شهر بابلسر
        الهام رضائیان کله بستی حسین کلانتری خلیل آباد مریم رزقی
        شاخص های سنجش تاب آوری مکانی- فضایی شهری، مستقیماً مربوط به ابعاد فیزیکی و زیست محیطی سیستم شهری بوده و در ارتباط با مؤلفه-های اصلی سازمان فضایی شهر قرار می گیرند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تاب آوری مکانی- فضایی در برابر سیلاب های شهری در بابلسر است. این پژوهش به لحاظ روش چکیده کامل
        شاخص های سنجش تاب آوری مکانی- فضایی شهری، مستقیماً مربوط به ابعاد فیزیکی و زیست محیطی سیستم شهری بوده و در ارتباط با مؤلفه-های اصلی سازمان فضایی شهر قرار می گیرند. هدف پژوهش حاضر، ارزیابی تاب آوری مکانی- فضایی در برابر سیلاب های شهری در بابلسر است. این پژوهش به لحاظ روش، توصیفی-تحلیلی و به لحاظ هدف، کاربردی است. جمع آوری داده های پژوهش حاضر از طریق روش های کتابخانه ای و میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه بوده است. جامعه پژوهش حاضر متخصصان شهر بابلسر مرتبط با موضوع سیلاب های شهری بوده که از میان آنها 30 نفر به عنوان نمونه به صورت نمونه گیری احتمالی خوشه ای انتخاب شده اند. برای تحلیل داده ها از تحلیل های آماری میانگین، کلموگروف -اسمیرنوف، شاپیرو- ویلک و آزمون تی تک نمونه ای در نرم افزار SPSS و همچنین تکنیک AHP و WASPAS استفاده شده است. نتایج حاکی از آن است که شهر بابلسر به لحاظ تاب آوری در وضعیت نسبتاً مناسبی قرار دارد و لازم است که از پتانسیل ها و فرصت ها و منابع موجود در شهر در راستای بهبود تاب آوری مکانی–فضایی در برابر سیلاب به درستی استفاده کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        110 - فراتحلیل مطالعات انجام شده در زمینه شاخص‌های شهر هوشمند در ایران
        محمد جواد  سامانی نژاد ندا خداکرمیان گیلان
        روند شهرنشینی در جهان و مسائل به وجود آمده ناشی از آن، چالش‌های بزرگی را برای شهرها به همراه دارد و مفهوم شهر هوشمند به‌عنوان یک راه‌حل برای مشکلات شهرها ایجاد شده است. شهرهای هوشمند به‌عنوان شهرهایی تعریف می‌شوند که توجه به سرمایه‌های انسانی، اجتماعی و زیرساخت‌های ارتب چکیده کامل
        روند شهرنشینی در جهان و مسائل به وجود آمده ناشی از آن، چالش‌های بزرگی را برای شهرها به همراه دارد و مفهوم شهر هوشمند به‌عنوان یک راه‌حل برای مشکلات شهرها ایجاد شده است. شهرهای هوشمند به‌عنوان شهرهایی تعریف می‌شوند که توجه به سرمایه‌های انسانی، اجتماعی و زیرساخت‌های ارتباطی آن، باعث ارتقا اقتصاد و کیفیت زندگی، مدیریت عاقلانه منابع طبیعی و حکومتی مشارکتی خواهد شد، حال توجه به این نکته حائز اهمیت است که با توجه به ایجاد شهرهای جدید، هوشمندسازی آنها در دستور کار قرار گیرد و ساخت شهر جدید با ایده‌های جدید ترکیب گردد. لذا اولویت‌بندی معیار و شاخص‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص‌هاي مؤثر بر شهر هوشمند در ایران بود. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات توصیفی-تحلیلی است که در آن از روش فراتحلیل استفاده شد. جامعه آماري تحقیق شامل کلیه تحقیقات انجام شده در زمینه شاخص‌های شهر هوشمند است که در پایگاه‌هاي اطلاعاتی نورمگز، جهاددانشگاهی، علوم انسانی، مگیران و ایرانداك از سال 1396 تا 1400 چاپ شده بود. در این تحقیق به بررسی میزان همکاري و مشارکت محققان، جامعه آماري، روش نمونه‌گیري و الگوي زمانی انتشار مقالات و متغیرهاي استفاده شده و اندازه اثر آنها در مطالعات شهر هوشمند در ایران پرداخته شد. نتایج نشان داد که میزان همکاري و کار گروهی محققان در تحقیقات در حد قابل قبولی است و بیشتر تحقیقات در دوره زمانی 1399 تا 1400 انجام شده است. همچنین نتایج نشان داد بیشتر محققان بیشتر تحقیقات در زمینه رشته خاص بودند. در نهایت نتایج اندازه اثر نشان داد که اقتصاد هوشمند داراي بیشترین اندازه اثر در شهر هوشمند است و مردم هوشمند، دومین متغیر مهم در شهر هوشمند است حکومت هوشمند و محیط هوشمند نیز به ترتیب متغیرهای بعدی اثر گذار هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        111 - بررسی شاخص های توسعه پایدارمحله ای منطقه سه تهران نمونه موردی محله زرگنده
        زیبا   حاتمی غریبوند فاطمه ادیبی سعدی نژاد
        هدف از این پژوهش بررسی شاخص های توسعه پایداردر محله زرگنده منطقه 3تهران و بطور کلی شناخت تفاوت ها و نابرابری ها بین محلات و رتبه بندی از نظر وضعیت و سطح برخورداری از شاخص های توسعه پایدار محله ای ونشان دادن سطوح توسعه محلا ت از نظر میزان امکانات و دسترسی ها و بهره مند چکیده کامل
        هدف از این پژوهش بررسی شاخص های توسعه پایداردر محله زرگنده منطقه 3تهران و بطور کلی شناخت تفاوت ها و نابرابری ها بین محلات و رتبه بندی از نظر وضعیت و سطح برخورداری از شاخص های توسعه پایدار محله ای ونشان دادن سطوح توسعه محلا ت از نظر میزان امکانات و دسترسی ها و بهره مندی می باشد. و در این مقاله سعی می شود پس از مروری بر مفاهیم پایداری , تعاریف و اهداف پایداری و بررسی وتحلیل شاخص های پایداری وتطبیق آنها بر محه زرگنده در منطقه 3 تهران برروش تحلیلی توصیفی وبا استفاده از مدل SWOT شاخص های توسعه پایدار محله ای در این پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – تحلیلی تایج حاصل از این پژوهش, بیانگر آن است که محله زرگنده یکی از محله های منطقه 3 تهران از لحاظ توسعه پایدار در رتبه بسیار پایینی نسبت به محلات دیگر منطقه3 تهران قرار دارد این محله ازلحاظ پایداری با توجه به شاخص های کالبدی فضایی ، اقتصادی ، فرهنگی اجتماعی وزیست محیطی از نقاط ضعف بسیار بالایی برخوردار می باشد که در ادامه با مطالعه شاخص ها ، معیارها و زیر معیارها و.... به ارائه راهکارها و پیشنهادات سازند های جهت رفع معضلات ان پرداخته ایم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        112 - ارزیابی میزان سرانه فضای¬سبز در محیط¬زیست شهری(نمونه موردی: شهر بجنورد)
        سودابه حدادی کوهسار رمضانعلی نادری مایوان
        امروزه مفهوم شهر‌ها بدون فضای سبز مؤثر در ا شکال گوناگون آن دیگر قابل تصور نیست. پیامد‌های توسعه شهری و پیچیدگی‌های معضلات زیست محیطی آن‌ها موجودیت فضای سبز و گسترش آن برای همیشه اجتناب ناپذیر کرده‌اند. توجه به فضای سبز به طور عام به عنوان ریه‌های تنفسی شهر‌ها تعریف اغر چکیده کامل
        امروزه مفهوم شهر‌ها بدون فضای سبز مؤثر در ا شکال گوناگون آن دیگر قابل تصور نیست. پیامد‌های توسعه شهری و پیچیدگی‌های معضلات زیست محیطی آن‌ها موجودیت فضای سبز و گسترش آن برای همیشه اجتناب ناپذیر کرده‌اند. توجه به فضای سبز به طور عام به عنوان ریه‌های تنفسی شهر‌ها تعریف اغراق‌آمیزی از کارکرد آن نیست. بلکه این شبیه بیان‌کننده حداقل کارکرد آن در مفهوم اکولوژیک شهر‌ها به شمار می‌رود. این فضا‌ها هم از دیدگاه تأمین نیاز‌های زیست محیطی شهر نشینان و هم از نظر تأمین فضا‌های فراغتی و بستر ارتباط و تعامل اجتماعی آن جایگاهی در خور اهمیت دارد. با گسترش سریع شهر بجنورد در دهه‌های اخیر، بر اهمیت فضای سبز شهری و پارک‌ها هم از لحاظ افزایش نیاز‌های اجتماعی و زیست محیطی و زیبایی‌شناسانه و هم از ُبعد نقش دسترسی به فضای سبز در عدالت اجتماعی و توسعه متعادل شهری به شدت افزوده شده است. در این مقاله، توزیع و سرانه فضای سبز شهری با سطوح عملكردی گوناگون در گسترۀ شهر بجنورد بررسی و کمبود‌های موجود در این زمینه تحلیل شده است. در این پژوهش نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی است و بر اساس روش توصیفی-تحلیلی است و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش استنتاجی (عقلانی) و همچنین استفاده از نرم‌افزار GISبوده، که نقشه وضع موجود و نقشه دسترسی‌ها با استفاده از این نرم‌افزار تهیه گردید. همچنین از این نقشه‌ها برای تحلیل‌های نهایی استفاده شد که طبق نتایج به دست آمده شهر بجنورد دچار کمبود سرانه فضای سبز شهری بوده و همین امر باعث آلودگی‌های زیست محیطی در این شهر شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        113 - بررسی شیوع چاقی و اضافه‌وزن و ارتباط آن با سبک زندگی در دانش آموزان پسر دبیرستان های شهر یاسوج
        علی  همتی زهرا همتی
        امروزه به دلیل تغییر در شیوه زندگی و الگوی تغذیه‌ای، شیوع چاقی و اضافه‌وزن در سرتاسر جهان افزایش چشمگیری پیداکرده است. چندین عامل مهم ازجمله شیوه سبک زندگی و بی‌تحرکی و پایین بودن آمادگی جسمانی دخالت دارد بر همین اساس در پژوهش حاضر به بررسی شیوع چاقی و اضافه‌وزن و ارتبا چکیده کامل
        امروزه به دلیل تغییر در شیوه زندگی و الگوی تغذیه‌ای، شیوع چاقی و اضافه‌وزن در سرتاسر جهان افزایش چشمگیری پیداکرده است. چندین عامل مهم ازجمله شیوه سبک زندگی و بی‌تحرکی و پایین بودن آمادگی جسمانی دخالت دارد بر همین اساس در پژوهش حاضر به بررسی شیوع چاقی و اضافه‌وزن و ارتباط آن با سبک زندگی در نوجوانان پسر شهر یاسوج پرداخته‌شده است. در این پژوهش از دو روش پیمایش و اسنادی استفاده‌شده است. جامعه آماری موردمطالعه بیش از 4000 نفر از دانش آموزان پسر مقطع متوسطه دوم شهر یاسوج بوده که از بین آن‌ها 351 نفربر اساس جدول مورگان به‌عنوان حجم نمونه انتخاب گردیده و با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای تصادفی متناسب موردمطالعه قرارگرفته‌اند. ( سنین،15،16،17،18، سال ) Mean ± SD: 15/6 ± 0/7 years)): میزان شیوع کلی اضافه‌وزن در بین آزمودنی‌ها 5/20 درصد و میزان شیوع کلی چاقی آزمودنی‌ها 8/6 درصد بوده است. شیوع چاقی شکمی در بین آزمودنی‌ها 4/27 درصد بوده است. تحلیل یافته‌های استنباطی نشان داده است که بین میزان تماشای تلویزیون و کار با رایانه الگوی غذایی و شاخص توده بدنی در سطح خطای کمتر از 05/0 و سطح اطمینان 95% رابطه مستقیم وجود داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        114 - تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر روی دانش‌آموزان پایه اول ابتدایی شهر یاسوج
        گلنار   صالحی خواه مریم بستام زیبا بستام
        هدف این تحقیق تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر روی دانش‌آموزان پایه اول ابتدایی شهر یاسوج است و این‌که آیا مشکلات خواندن آن‌ها در گروه و با کمک یکدیگر حل می‌شود یا خیر؟ بنابراین از دو روش یادگیری یک ساو I و روش جیک ساو II استفاده‌شده است تا تأثیر آن در بهبود خواندن کودکان و چکیده کامل
        هدف این تحقیق تأثیر روش یادگیری مشارکتی بر روی دانش‌آموزان پایه اول ابتدایی شهر یاسوج است و این‌که آیا مشکلات خواندن آن‌ها در گروه و با کمک یکدیگر حل می‌شود یا خیر؟ بنابراین از دو روش یادگیری یک ساو I و روش جیک ساو II استفاده‌شده است تا تأثیر آن در بهبود خواندن کودکان و یادگیری آن‌ها بررسی شود. با توجه به موضوع روش نیمه آزمایشی طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون انتخاب‌شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس هوشی و کسلر استفاده شد و برای تعیین میزان اختلال خواندن دانش‌آموزان از آزمون تشخیص خواندن که معروف به آزمون شیرازی است استفاده شد همچنین از داده‌های به‌دست‌آمده حاصل از نتایج پیش‌آزمون، پس‌آزمون، آزمون تعقیبی و تأخیری، برای گردآوری اطلاعات استفاده‌شده است. ضریب روایی85/0 برآورد گردید و ضریب پایایی به روش باز آزمایی در طول یک ماه برای مقیاس کل 0/95 مقیاس کلاس 0/93 و مقیاس عملی 0/9 می‌باشد که میانه ضرایب پایایی 0/73 گزارش‌شده است. در مرکز اختلالات یادگیری توسط یک مربی در طول هفته به ۲۰ دانش‌آموز خدمات آموزشی ارائه شد و در دو نوبت ترجیحاً ۴۰ نفر دانش‌آموز تحت آموزش قرار گرفتند. در این پژوهش با انتخاب تصادفی ۲۰ نفر از دانش‌آموزان نوبت اول به‌عنوان گروه آزمایش و ۲۰ نفر از دانش‌آموزان نوبت دوم به‌عنوان گروه گواه لحاظ گردیده است. اطلاعات جمع‌آوری‌شده با استفاده از آزمون t گروه‌های مستقل t) تست) و از نرم‌افزار spss جهت کارهای آماری استفاده گردید تا عملکرد دو گروه مستقل آزمایش و گواه مقایسه شود. یافته‌های پژوهش مبین آن است که یادگیری مشارکتی در مقایسه با روش آموزش انفرادی در کاهش مشکلات پایه اول ابتدایی مؤثر است از فرضیه‌ها استنباط می‌شود که یادگیری مشارکتی در مقایسه با روش آموزش انفرادی در عدم افزودن و یا حذف کلمات در متن مؤثر است، پس می‌توان نتیجه گرفت دانش‌آموزانی که به روش مشارکتی آموزش‌دیده‌اند در کسب مهارت خواندن از عملکرد بهتری برخوردار شده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        115 - تأثیر روش یادگیری با روش آموزش انفرادی بر روی دانش‌آموزان نارساخوان پایه اول ابتدایی شهر یاسوج
        عبدالحسین  پیشگو صدیقه  طالبی پور زهره  طالبی پور
        هدف این تحقیق تأثیر روش یادگیری با روش آموزش انفرادی بر روی دانش‌آموزان نارساخوان پایه اول ابتدایی شهر یاسوج است و این‌که آیا مشکلات خواندن آن‌ها در گروه و با کمک یکدیگر حل می‌شود یا خیر؟ بنابراین از دو روش یادگیری یک ساو I و روش جیک ساو II استفاده‌شده است تا تأثیر آن د چکیده کامل
        هدف این تحقیق تأثیر روش یادگیری با روش آموزش انفرادی بر روی دانش‌آموزان نارساخوان پایه اول ابتدایی شهر یاسوج است و این‌که آیا مشکلات خواندن آن‌ها در گروه و با کمک یکدیگر حل می‌شود یا خیر؟ بنابراین از دو روش یادگیری یک ساو I و روش جیک ساو II استفاده‌شده است تا تأثیر آن در بهبود خواندن کودکان و یادگیری آن‌ها بررسی شود. با توجه به موضوع روش نیمه آزمایشی طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون انتخاب‌شده است. برای جمع‌آوری داده‌ها از مقیاس هوشی و کسلر استفاده شد و برای تعیین میزان اختلال خواندن دانش‌آموزان از آزمون تشخیص خواندن که معروف به آزمون شیرازی است استفاده شد همچنین از داده‌های به‌دست‌آمده حاصل از نتایج پیش‌آزمون، پس‌آزمون، آزمون تعقیبی و تأخیری، برای گردآوری اطلاعات استفاده‌شده است. ضریب روایی85/0 برآورد گردید و ضریب پایایی به روش باز آزمایی در طول یک ماه برای مقیاس کل 0/95 مقیاس کلاس 0/93 و مقیاس عملی 0/9 می‌باشد که میانه ضرایب پایایی 0/73 گزارش‌شده است. در مرکز اختلالات یادگیری توسط یک مربی در طول هفته به 10 دانش‌آموز خدمات آموزشی ارائه شد و در دو نوبت ترجیحاً 20 نفر دانش‌آموز تحت آموزش قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش مبین آن است که یادگیری مشارکتی در مقایسه با روش آموزش انفرادی در کاهش مشکلات نارساخوانی پایه اول ابتدایی مؤثر است از فرضیه‌ها استنباط می‌شود که یادگیری مشارکتی در مقایسه با روش آموزش انفرادی در عدم افزودن و یا حذف کلمات در متن مؤثر است، پس می‌توان نتیجه گرفت دانش‌آموزانی که به روش انفرادی آموزش‌دیده‌اند در کسب مهارت خواندن از عملکرد بهتری برخوردار شده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        116 - بررسي مقايسه‌اي هوش هيجاني با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر یاسوج
        زینب  فرح پور ظریفه  زمانیان نژاد رسول  زمانیان نژاد
        دنياي امروز در حال تغيير است. زندگي در حال پيچيده‌تر شدن است و ديگر فرصت فکر کردن به ما نمي‌دهد. در اين شرايط ما واقعاً نياز به داشتن يک قدرت بالا و يک مهارت بالا براي ايجاد ارتباط با اين جهان جهاني شده داريم و کساني مي‌توانند در اين بازار جهاني بازي را ببرند که داراي م چکیده کامل
        دنياي امروز در حال تغيير است. زندگي در حال پيچيده‌تر شدن است و ديگر فرصت فکر کردن به ما نمي‌دهد. در اين شرايط ما واقعاً نياز به داشتن يک قدرت بالا و يک مهارت بالا براي ايجاد ارتباط با اين جهان جهاني شده داريم و کساني مي‌توانند در اين بازار جهاني بازي را ببرند که داراي مهارت بالايي در هوش هيجاني باشند. هدف از انجام این پژوهش بررسي مقايسه‌اي هوش هيجاني با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر یاسوج است. ابزار اندازه‌گیری در پژوهش حاضر، پرسشنامه استاندارد می‌باشد که بررسی مقایسه‌ای هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی موردمطالعه را مشخص می‌نماید. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر یاسوج می‌باشد که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد بین هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. یعنی با افزایش هوش هیجانی، موفقیت تحصیلی دانش آموزان نیز افزایش می‌یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        117 - «ضرورت و راهبردهای بهسازی و نوسازی بافت¬های فرسودةشهری (موردمطالعه: شهرکرج)»
        اصغر  کاظمی
        یکجا نشینی انسان سرآغازی برای شهرنشینی شدن او بود. تا جایی که همین رشد شهر نشینی در دهه های اخیر مسایل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بسیاری را ایجاد نموده است. یکی از این مشکلات، بافت های فرسودۀ شهری است که موضوع نوسازی و بهسازی آنها در دهه های اخیر توجه برنامه ریزان و مدیرا چکیده کامل
        یکجا نشینی انسان سرآغازی برای شهرنشینی شدن او بود. تا جایی که همین رشد شهر نشینی در دهه های اخیر مسایل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بسیاری را ایجاد نموده است. یکی از این مشکلات، بافت های فرسودۀ شهری است که موضوع نوسازی و بهسازی آنها در دهه های اخیر توجه برنامه ریزان و مدیران شهری را به خود جلب کرده است. در چنین شرایطی لازم است با استفاده از سیاست های مناسب چون بازسازی، بازنده سازی، نوسازی، بهسازی، توسعه مجدد و درنهایت بازآفرینی به احیاء این بافت ها پرداخته شود. نوسازی و بهسازی یک بار برای همیشه رخ نمی دهد بلکه امری است مداوم این امر آنی و سریع نیست بلکه فرایندی حساس و پیچیده است که نیاز به طراحی برنامه های هدفمند کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت دارد و برای دست یابی به ساماندهی و احیای موفقیت آمیز، به شناخت دقیق بافت قدیمی و کل سیستم شهر و نظام منطقه ای نیاز است. ازاین‌رو، درتحقیق حاضر سعی شده از طریق تدوین استراتژی‌هایی، موضوع بهسازی در بافت فرسوده شهر کرج پرداخته شود. نتایج نشان می دهد که عامل های ایجاد بسترهای نهادی و قانونی مناسب به منظور مدیریت یکپارچه شهری، توانمندسازی و ظرفیت سازی در شهرداری ها و شوراهای اسلامی شهر از تأثیرگذارترین استراتژی های بازآفرینی بافت فرسوده شهر کرج به حساب می آیند. همچنین عوامل مؤثر بر سیاست های نوسازی عبارت است از:« ساده سازی فرایندها و مراحل اقدام برای نوسازی ساختمان ها در محلات فرسوده» و«حمایت از تشکیل دفاتر خدمات نوسازی محلات». به علاوه «استفاده از تشکل های مردم نهاد در محدوده و محلات فرسوده» به عنوان عوامل تأثیرپذیر بر موضوع نوسازی مشخص شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        118 - تبیین الگوی شهر هوشمند با تأکید بر حکمروایی شهری
        بهنام محمودیان
        شهرها به طور ذاتی با چالشهای پیچیده و گسترده ای که به هم مرتبط (اند مواجه هستند که تنها از طریق یک رویکرد سیستماتیک قابل حل است. به عبارت دیگر تجمع انبوه عظیمی از ساکنان منجر به آشفتگی و بی نظمی شده و شرایطی را بوجود آورده که نه تنها تعادل شهرها را به سقوط کشانده بلکه د چکیده کامل
        شهرها به طور ذاتی با چالشهای پیچیده و گسترده ای که به هم مرتبط (اند مواجه هستند که تنها از طریق یک رویکرد سیستماتیک قابل حل است. به عبارت دیگر تجمع انبوه عظیمی از ساکنان منجر به آشفتگی و بی نظمی شده و شرایطی را بوجود آورده که نه تنها تعادل شهرها را به سقوط کشانده بلکه دستیابی به پایداری را با روشهای کنونی اداره و توسعه شهری ناممکن ساخته است در نتیجه برنامه ریزان شهری در سراسر جهان می کوشند تا با نگاهی یکپارچه به تمامی ابعاد شهرنشینی مدلهایی را برای توسعه شهرهای قرن ۲۱ به منظور پاسخگویی به خواسته ها و انتظارات جدید دنیای امروز توسعه دهند یکی از مفاهیم جدید جهت مقابله با چالش های کنونی شهرها در عرصه برنامه ریزی شهری توسعه شهر هوشمند میباشد که در طول سالهای اخیر توجه زیادی را به خود جلب کرده است شهر هوشمند به عنوان محور تحول و توسعه هزاره مطرح شده و به معنای گشایش مفاهیمی نو در برنامه ریزی شهری است که قابلیتهای جهان واقعی و مجازی را برای حل مشکلات شهری با هم ترکیب می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        119 - تاثیر روش تدریس مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی درس شیمی دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر یاسوج
        عذرا  روزه دار
        هدف از تاثیر روش تدریس مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی درس شیمی دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر یاسوج میباشد. روش انجام تحقیق از نوع نیمه تجربی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه مهارتهای اجتماعی و همچنین از نمره معدل دانش آموزان برای بررسی پیشرفت تحصیلی آنان استفاده گردی چکیده کامل
        هدف از تاثیر روش تدریس مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی درس شیمی دانش آموزان دختر سال اول دبیرستان شهر یاسوج میباشد. روش انجام تحقیق از نوع نیمه تجربی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه مهارتهای اجتماعی و همچنین از نمره معدل دانش آموزان برای بررسی پیشرفت تحصیلی آنان استفاده گردید جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان دختر پایه اول مقطع متوسطه شهر یاسوج در سال تحصیلی 1401-1400بود که تعداد آنها 61 نفر برآورد شد و کل جامعه آماری نیز بعنوان نمونه تحقیق انتخاب گردید فرضیات با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی تحلیل کوواریانس یکراهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتایج نشان داد؛ روش یادگیری مشارکتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان به طور کلی تاثیری ندارد؛ نتایج همچنین نشان داد که روش یادگیری مشارکتی بر رشد مهارت شرکت در فعالیتهای گروهی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        120 - تاثیر روش تدریس مشارکتی بر مهارت های اجتماعی درس علوم دانش آموزان پنجم ابتدایی شهر یاسوج
        علی  اوحدی کیش
        هدف از مطالعه ی حاضر تاثیر روش تدریس مشارکتی بر مهارت های اجتماعی درس علوم دانش آموزان پنجم ابتدایی شهر یاسوج میباشد. روش انجام تحقیق از نوع نیمه تجربی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه مهارتهای اجتماعی تحصیلی آنان استفاده گردید جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پس چکیده کامل
        هدف از مطالعه ی حاضر تاثیر روش تدریس مشارکتی بر مهارت های اجتماعی درس علوم دانش آموزان پنجم ابتدایی شهر یاسوج میباشد. روش انجام تحقیق از نوع نیمه تجربی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه مهارتهای اجتماعی تحصیلی آنان استفاده گردید جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر پایه اول مقطع متوسطه شهر یاسوج در سال تحصیلی 1402-1401 بود که تعداد آنها 81 نفر برآورد شد و کل جامعه آماری نیز بعنوان نمونه تحقیق انتخاب گردید فرضیات با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی تحلیل کوواریانس یکراهه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که نتایج نشان داد؛ روش یادگیری مشارکتی بر مهارت اجتماعی دانش آموزان به طور کلی تاثیری ندارد؛ نتایج همچنین نشان داد که روش یادگیری مشارکتی بر رشد مهارت شرکت در فعالیتهای گروهی دانش آموزان تاثیر معنی داری دارد اما بر مهارت احترام گذاشتن به دیگران ، مهارت همکاری و مهارت مسئولیت پذیری دانش آموزان تاثیر معنی داری ندارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        121 - فراتحلیل مطالعات انجام شده در زمینه شاخص‌های شهر هوشمند در ایران
        محمد جواد  سامانی نژاد ندا خداکرمیان گیلان
        روند شهرنشینی در جهان و مسائل به وجود آمده ناشی از آن، چالش‌های بزرگی را برای شهرها به همراه دارد و مفهوم شهر هوشمند به‌عنوان یک راه‌حل برای مشکلات شهرها ایجاد شده است. شهرهای هوشمند به‌عنوان شهرهایی تعریف می‌شوند که توجه به سرمایه‌های انسانی، اجتماعی و زیرساخت‌های ارتب چکیده کامل
        روند شهرنشینی در جهان و مسائل به وجود آمده ناشی از آن، چالش‌های بزرگی را برای شهرها به همراه دارد و مفهوم شهر هوشمند به‌عنوان یک راه‌حل برای مشکلات شهرها ایجاد شده است. شهرهای هوشمند به‌عنوان شهرهایی تعریف می‌شوند که توجه به سرمایه‌های انسانی، اجتماعی و زیرساخت‌های ارتباطی آن، باعث ارتقا اقتصاد و کیفیت زندگی، مدیریت عاقلانه منابع طبیعی و حکومتی مشارکتی خواهد شد. حال باید به این نکته توجه کرد که هوشمندسازی باید در شهرها در دستور کار قرار گیرد و ساخت شهر جدید با ایده‌های جدید ترکیب گردد. لذا اولویت‌بندی معیار و شاخص‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی شاخص‌هاي مؤثر بر شهر هوشمند در ایران است. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی بوده که در آن از روش فراتحلیل استفاده شد. جامعه آماري تحقیق شامل کلیه تحقیقات انجام شده در زمینه شاخص‌های شهر هوشمند است که در پایگاه‌هاي اطلاعاتی نورمگز، جهاددانشگاهی، علوم انسانی، مگیران و ایرانداك از سال 1396 تا 1400 چاپ شده بود. در این تحقیق به بررسی میزان همکاري و مشارکت محققان، جامعه آماري، روش نمونه‌گیري و الگوي زمانی انتشار مقالات و متغیرهاي استفاده شده و اندازه اثر آنها در مطالعات شهر هوشمند در ایران پرداخته شده است. نتایج نشان داد که میزان همکاري و کار گروهی محققان در تحقیقات در حد قابل قبولی است و بیشتر تحقیقات در دوره زمانی 1399 تا 1400 انجام شده است. همچنین بیشتر این پژوهش‌ها در زمینه رشته خاص بودند. در نهایت نتایج اندازه اثر نشان داد که اقتصاد هوشمند داراي بیشترین اندازه اثر در شهر هوشمند است و مردم هوشمند، دومین متغیر مهم در شهر هوشمند بوده که از سوی دیگر حکومت هوشمند و محیط هوشمند نیز به ترتیب متغیرهای بعدی اثر گذار هستند. . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        122 - شناسایی عوامل و شاخص های موثر بر توسعه مدیریت شهری بر مبنای فناوری های نوین هوشمند ارتباطی مبتنی بر رویکرد کیفی
        مهدی عسکری کچوسنگی بی بی سادات میراسماعیلی افشین محمدی حمیدرضا  حسینی دانا سید رضا  نقيب السادات
        این پژوهش بر اساس هدف، یک پژوهش کاربردی-توسعه ای است، زیرا درصدد یافتن الگویی مناسب برای فناوری های نوین هوشمند ارتباطی در توسعه مدیریت شهری است. از سوی دیگر بر اساس روش و بازه زمانی گردآوری داده ها یک پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) است که با روش پیمایشی-مقطعی انجام شده است. چکیده کامل
        این پژوهش بر اساس هدف، یک پژوهش کاربردی-توسعه ای است، زیرا درصدد یافتن الگویی مناسب برای فناوری های نوین هوشمند ارتباطی در توسعه مدیریت شهری است. از سوی دیگر بر اساس روش و بازه زمانی گردآوری داده ها یک پژوهش توصیفی (غیرآزمایشی) است که با روش پیمایشی-مقطعی انجام شده است. همچنین این مطالعه از منظر ماهیت داده ها، مبتنی بر رویکرد کیفی انجام شده است. در بخش نخست براساس مطالعات کتابخانه ای و سپس مصاحبه های تخصصی به شناسایی شاخص های فناوری های نوین هوشمند ارتباطی در توسعه مدیریت شهری مبادرت شده است. پس از مرحله تحلیل کیفی به توزیع پرسشنامه و گردآوری داده ها از خبرگان حوزه رسانه و مدیریت شهری پرداخته شده است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 17 نفر از خبرگان حوزه مورد مطالعه و فعالان رسانه و مدیریت شهری کشور می باشند. نتایج کیفی حاصل از این پژوهش نشان داد که الگوی مطلوب فناوری های نوین هوشمند ارتباطی شامل مقوله های شرایط علی (دنیای دیجیتال، تکنولوژی جهان مجازی)، شرایط زمینه-ای (مدیریت شهری)، پدیده محوری (فناوری های نوین)، شرایط مداخله گر (دولت ها و شهروندان)، راهبردها و اقدامات (هوشمندسازی شهر)، پیامدها (حمل و نقل و محیط زیست هوشمند، حکومت و اقتصاد هوشمند، مردم و زندگی هوشمند، شهر هوشمند) می باشد. شایان ذکر می باشد که در تحلیل گراندد تئوری از نرم افزار MAXQDA استفاده شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        123 - ارزیابی وضعیت شهروندان هوشمند در شهرهای ایران (نمونه موردی: شهر تهران)
        الهام ضابطیان طرقی مسعود دادگر
        براساس مبانی نظری شهر هوشمند، نسل سوم شهرهای هوشمند در جهان بر «شهروندان هوشمند» تأکید دارند تا زیرساخت¬های پشتیبان؛ در واقع هوشمند شدن شهرها بیشتر از آنکه منوط به توسعه فناوری¬های نوین و زیرساخت¬ها باشد به هوشمند شدن شهروندان بستگی دارد. همچنین شاخص¬های مصوب بین¬المللی چکیده کامل
        براساس مبانی نظری شهر هوشمند، نسل سوم شهرهای هوشمند در جهان بر «شهروندان هوشمند» تأکید دارند تا زیرساخت¬های پشتیبان؛ در واقع هوشمند شدن شهرها بیشتر از آنکه منوط به توسعه فناوری¬های نوین و زیرساخت¬ها باشد به هوشمند شدن شهروندان بستگی دارد. همچنین شاخص¬های مصوب بین¬المللی سنجش و ارزیابی وضعیت هوشمندی شهروندان وجود دارند که البته بر اساس شرایط فرهنگی و زمینه¬ای هر منطقه نیز قابل تدقیق هستند. لذا باتوجه به اهمیت موضوع و با هدف استخراج و آسیب¬شناسی شاخص¬های هوشمندی شهروندان در ایران، در این پژوهش پس از مطالعات اسنادی و با ابزار کتابخانه¬ای، با روش مفهوم¬سازی، ابتدا شاخص¬ها و زیرشاخص¬های ارزیابی شهروندان هوشمند استخراج شده‌اند و سپس در مرحله مطالعات پیمایشی، پرسشنامه¬های الکترونیک برای سنجش شاخص¬های مذکور طراحی شده و در بین حدود 270 نفر از شهروندان شهر تهران(به عنوان پایتخت و پیشرو در زمینه هوشمندسازی در کشور) توزیع شده است. در مرحله بعد تحلیل‌های کمی و کیفی صورت گرفته اند. با استفاده از رگرسیون چند متغیره و آزمون بتا شاخص¬های مرتبط رتبه¬بندی و تفسیر شده¬اند. در نهایت نتایج نشان می¬دهد شاخص مشارکت، مهمترین رکن را در حیطه شهروند هوشمند دارد و این امر حاکی است که لزوماً ارتقاء نقش شهروندان منوط به تأمین زیرساخت¬ها و ورود فناوری¬های نوین در شهرها نیست. همچنین پیشنهادهایی در جهت تربیت شهروندان هوشمند از سطح پیش دبستان تا دانشگاه نیز ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        124 - راهبرد حامیان بافت‌های تاریخی کرمان برای محافظت از مکان‌های تاریخی
        نوشین نظریه عیسی اسفنجاری
        با توسعه رویکرد مدرن حفاظت، تدوین منشورها، معاهدات و شکل‌گیری مؤسسه‌های بین‌المللی، حفاظت و مرمت مکان‌های تاریخی رفته‌رفته از خاستگاه جغرافیایی و فرهنگی مردم فاصله گرفته و بر ابعاد جهانی آن افزوده شد. رنگ باختن نقش و کوتاه شدن دست مردم بومی در حفاظت و مرمت مکان‌های تاری چکیده کامل
        با توسعه رویکرد مدرن حفاظت، تدوین منشورها، معاهدات و شکل‌گیری مؤسسه‌های بین‌المللی، حفاظت و مرمت مکان‌های تاریخی رفته‌رفته از خاستگاه جغرافیایی و فرهنگی مردم فاصله گرفته و بر ابعاد جهانی آن افزوده شد. رنگ باختن نقش و کوتاه شدن دست مردم بومی در حفاظت و مرمت مکان‌های تاریخی را می‌توان از مصادیق جهانی شدن برشمرد. بررسی اینکه مردم در حفاظت و مرمت مکان‌های تاریخی چگونه می‌اندیشند و عمل می‌کنند از پرسش‌های اساسی پژوهش پیش روست؛ لذا این پژوهش با هدف دستیابی به راهبردهای مردمیِ حفاظت¬ در شهر تاریخی کرمان است. بدین منظور از روش تحقیق کیفی تئوری زمینه‌ای (GT) استفاده و جمع‌آوری داده از طریق مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته انجام شده است. 24 نفر از مردم شهر کرمان که در تعامل با مکان‌های تاریخی‌اند‌ با روش نمونه‌گیری هدفمند و معیار اشباع نظری مطالعه گردید. در یافته¬ها و نتایج پژوهش نمایان شد که گروهی از افراد محلی تمایل و علاقه خاصی به اماکن تاریخی دارند و از اقدامات آنها هفت مقوله اصلی به دست آمد که شامل: اقدامات پیشگیرانه و محافظت پیشدستانه، الهام و الگوبرداری در مرمت، دوگانه¬ خالص- تلفیقی در مرمت، دوگانه تحکیمی- تزئینی در مرمت، بسط و گسترش بنای تاریخی، نگهداشت اجزاء و حفظ عناصر بنای تاریخی، نگهداری و مقابله با روند تخریب بنا می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        125 - ارزیابی تحقق‌پذیری شاخصه‌های شهر هوشمند (نمونه موردی شهر تبریز)
        سحر  جمشیدی نفیسه زارع اکبر عبدالله زاده طرف
        <p>هوشمند سازی شهرها، فقط به معنی رشد تکنولوژی و مکانیزه شدن شهرها نیست، بلکه زمانی شهری هوشمند است که در همه زمینه&zwnj;های اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، زیست&zwnj;محیطی و حکمروایی نیز هوشمند و بهینه باشد. استفاده از منابع انرژی کمتر و ایجاد بیشترین بازدهی از ضرورت&zwnj;ه چکیده کامل
        <p>هوشمند سازی شهرها، فقط به معنی رشد تکنولوژی و مکانیزه شدن شهرها نیست، بلکه زمانی شهری هوشمند است که در همه زمینه&zwnj;های اجتماعی و فرهنگی، اقتصادی، زیست&zwnj;محیطی و حکمروایی نیز هوشمند و بهینه باشد. استفاده از منابع انرژی کمتر و ایجاد بیشترین بازدهی از ضرورت&zwnj;های هوشمندسازی شهرها می&not;باشد. در سال&not;های اخیر استفاده از تکنولوژی در جهت تسریع روند کارهای روزمره و ارتقاء کیفیت زندگی اهمیت یافته است؛ اما به&zwnj;صورت جامع و یکپارچه شکل نگرفته است. این پژوهش با هدف بررسی میزان تحقق&zwnj;پذیری شاخصه&zwnj;های شهر هوشمند در شهر تبریز شکل گرفته است. در مقاله پیش رو، تحقق&zwnj;پذیری ۶ مؤلفه اساسی شهر هوشمند در زمینه&zwnj;های اجتماعی، سیاسی، زیست&zwnj;محیطی و... موردبررسی قرار گرفته است. روش پژوهش حاضر، کتابخانه&zwnj;ای و پرسشنامه&zwnj;ای می&not;باشد. با توجه به تخصصی بودن بحث هوشمندی و الزامات تحقق&zwnj;پذیری آن، پرسشنامه مستخرج با همکاری اساتید و متخصصان این حوزه تکمیل شده است. نتایج حاصل از این پرسشنامه، در نرم&zwnj;افزار spss مورد تحلیل قرار گرفته است. بر اساس اعداد کرونباخ به&zwnj;دست&zwnj;آمده می&zwnj;توان گفت شهر تبریز ازلحاظ تحقق شاخصه&zwnj;های شهر هوشمند در وضعیت نسبتاً مطلوبی قرار داشته است اما به&zwnj;طورکلی نمی&not;توان این شهر را هوشمند نامید.</p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        126 - جایگاه دین‌داری در تغییرات امید اجتماعی شهروندان تهرانی
        رها  طالبی اردکانی بیژن زارع رضا  صفری شالی علیرضا کریمی
        <p><!-- [if !mso]> <style> v\:* {behavior:url(#default#VML);} o\:* {behavior:url(#default#VML);} w\:* {behavior:url(#default#VML);} .shape {behavior:url(#default#VML);} </style> <![endif]--><!-- [if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> چکیده کامل
        <p><!-- [if !mso]> <style> v\:* {behavior:url(#default#VML);} o\:* {behavior:url(#default#VML);} w\:* {behavior:url(#default#VML);} .shape {behavior:url(#default#VML);} </style> <![endif]--><!-- [if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>AR-SA</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> </w:Compatibility> <w:BrowserLevel>MicrosoftInternetExplorer4</w:BrowserLevel> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><!-- [if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true" DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99" LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" QFormat="true" Name="footnote text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" QFormat="true" Name="footnote reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!-- [if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} </style> <![endif]--><!-- [if gte mso 9]><xml> <o:shapedefaults v:ext="edit" spidmax="1029"/> </xml><![endif]--><!-- [if gte mso 9]><xml> <o:shapelayout v:ext="edit"> <o:idmap v:ext="edit" data="1"/> <o:rules v:ext="edit"> <o:r id="V:Rule1" type="connector" idref="#_x0000_s1027"/> </o:rules> </o:shapelayout></xml><![endif]--></p> <p class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; mso-pagination: none; direction: rtl; unicode-bidi: embed; margin: 0cm 25.25pt .0001pt 26.95pt;"><span style="mso-ignore: vglayout; position: absolute; z-index: 251658240; left: 0px; margin-left: -5px; margin-top: 308px; width: 462px; height: 12px;"><img src="file:///C:\Users\Bayeh\AppData\Local\Temp\msohtmlclip1\02\clip_image001.gif" width="462" height="12" /></span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'B Nazanin'; color: black; letter-spacing: -.1pt;">امید در گفتمان سیاست&shy;گذاری کشور، هرچند به عنوان مسئله&zwnj;ای اجتماعی با ابعاد وسیع مطرح نشده، مسئلۀ بخش گسترده&shy;ای از مردم و سیاست&shy;گذاران کشور بوده و هست. هدف از پژوهش حاضر، مطالعه جامعه&zwnj;شناختی از تفسیر امید اجتماعی در میان شهروندان شهر تهران است. در روش&zwnj;شناسی </span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'B Nazanin'; mso-hansi-font-family: 'B Nazanin'; color: black; letter-spacing: -.1pt;">پژوهش حاضر از راهبرد نظریۀ زمینه&shy;ای&zwnj; بهره برده شده است. برای نیل به این هدف با پنجاه شهروند تهرانی، از روش نمونه&shy;گیری هدفمند و نظری استفاده شده است. فرایند انجام مصاحبه&zwnj;ها تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت. تحلیل داده&shy;ها از طریق نظام کدگذاری باز، محوری و گزینشی صورت گرفت و در نهایت مقولۀ هسته استخراج شد. در فرایند کدگذاری باز، 33 کد محوری، 9 مقوله اصلی و 1 مقوله هسته از نظام کدگذاری داده&shy;ها استخراج شد. </span><span lang="AR-SA" style="font-family: 'B Nazanin'; color: black; letter-spacing: -.1pt;">نتایج این پژوهش روایتگر معنای چندبعدی دین&shy;داری در احیای امید است. به نظر می&zwnj;رسد که شهروندان تهرانی با امید به تکیه&shy;گاهی نامتناهی، تحمل سختی و مشقت&shy;ها را معنادار کرده و برای دین&shy;داری در حوزۀ احیای امید، عاملیتی چندبعدی و مثبت قائل هستند. همچنین دین از طریق ایجاد همبستگی و انسجام به نوعی وجه اجتماعی امید را تقویت کرده، در نهایت به صورت آشکار و پنهان به کاهش آسیب&shy;های اجتماعی کمک می&zwnj;کند. </span></p> <p>&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; mso-pagination: none; direction: rtl; unicode-bidi: embed; margin: 0cm 25.25pt .0001pt 26.95pt;"><span lang="AR-SA" style="font-family: 'B Nazanin'; color: black; letter-spacing: -.1pt;">&nbsp;</span></p> <p>&nbsp;</p> <p class="MsoNormal" dir="RTL" style="text-align: justify; text-justify: kashida; text-kashida: 0%; mso-pagination: none; direction: rtl; unicode-bidi: embed; margin: 0cm 25.25pt .0001pt 26.95pt;"><span lang="AR-SA" style="font-family: 'B Nazanin'; color: black;">&zwnj;</span></p> <p><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;"><br style="mso-special-character: line-break; page-break-before: always;" clear="all" /> </span></p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        127 - بررسی مفهوم شهر هوشمند: ادغام فناوری اطلاعات برای بهبود کیفیت زندگی و خدمات شهری
        منا وزیری نگین بنی خلیفی سید مجید مفیدی شمیرانی
        عصری که با شهرنشینی شتابان و سرعت بالای فناوری اطلاعات و ارتباطات همراه است، شهری را می‌طلبد که توانایی بروز مفاهیم نوین در حوزه شهرسازی، تطبیق و هماهنگی لازم را از خود نشان دهد. به همین منظور شهرها با الهام از فناوری‌های جدید، خدمات شهری را در جهت بهبود کیفیت خدمات دول چکیده کامل
        عصری که با شهرنشینی شتابان و سرعت بالای فناوری اطلاعات و ارتباطات همراه است، شهری را می‌طلبد که توانایی بروز مفاهیم نوین در حوزه شهرسازی، تطبیق و هماهنگی لازم را از خود نشان دهد. به همین منظور شهرها با الهام از فناوری‌های جدید، خدمات شهری را در جهت بهبود کیفیت خدمات دولتی در جامعه به مردم ارائه می‌دهند. این نگرش نوین نسبت به شهرها، می‌تواند منجر به بهبود شرایط زندگی ساکنان آن شود. لذا نیاز به نگاهی متفاوت‌ و مفهومی نوین در شهر هوشمند برای این منظور ایجاد شده که به آن چارچوبی نوین بدهد. اهداف اصلی شهر هوشمند دربرگیرنده بهینه‌‌سازی فعالیت‌های شهری، ارتقاء رشد اقتصادی و بهبود کیفیت زندگی شهروندان است. این تحقیق با محوریت مفهوم شهر هوشمند، اهداف و شاخص‌های آن صورت گرفته. روش پژوهش حاضر توصیفی-تحلیلی از نوع کاربردی است که جمع‌آوری داده‌های موردنیاز با استفاده از اطلاعات کتابخانه‌ای و مقالات معتبر انجام شده است. نتایج حاصل نشان می‌دهد که شهر هوشمند به شاخص‌هایی نظیر مدیریت، انرژی، ساختمان، حمل‌ونقل، خدمات شهری و درمانی، فناوری و شهروندان هوشمند دست ‌یافته است. زمینه‌های کلیدی شهر هوشمند شامل اقتصاد، مردم و حکومت، محیط و زندگی هوشمند می‌شوند که این موارد می‌تواند باعث بهره‌وری بیشتر از انرژی، افزایش بازدهی، تحلیل دقیق مصرف و جمع‌آوری داده‌های لازم شود. نتیجه، این اقدامات منجر به پیشرفت شهرها، ایجاد بینش‌هایی نوین که موجب ارتقاء شرایط زندگی ساکنان آن خواهد شد. تعاریف نوین موجب اطلاع‌رسانی به نسل‌های آتی و به‌کارگیری آن‌ها در بتن شهرها، جامعه و دستیابی شهری با مفاهیم هوشمند خواهد انجامید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        128 - نقش رون اصفهانی در روشنایی طبیعی فضاهای مجاور حیاط مرکزی: خانه¬های تاریخی شهر اصفهان
        ساناز  رهروی پوده
        <p>یکی از عوامل مؤثر در طراحی بناها، جهت&zwnj;گیری مناسب آن&zwnj;ها نسبت به جهت قرارگیری خورشید و استفاده مطلوب از نور طبیعی است. در تحقیقات انجام&zwnj;شده دررابطه&zwnj;با بناهای ساخته&zwnj;شده در ایران به سه رون (جهت) اشاره&zwnj;شده که جهت&zwnj;گیری بناهای شهر، نسبت به چکیده کامل
        <p>یکی از عوامل مؤثر در طراحی بناها، جهت&zwnj;گیری مناسب آن&zwnj;ها نسبت به جهت قرارگیری خورشید و استفاده مطلوب از نور طبیعی است. در تحقیقات انجام&zwnj;شده دررابطه&zwnj;با بناهای ساخته&zwnj;شده در ایران به سه رون (جهت) اشاره&zwnj;شده که جهت&zwnj;گیری بناهای شهر، نسبت به نور خورشید، جهت باد و به&zwnj;طورکلی استفاده مناسب از شرایط بهینه از ویژگی&zwnj;های اقلیمی را مدنظر قرار داده است. سؤال اصلی تحقیق آن است که جهت قرارگیری خانه&zwnj;ها چه برمبنای رون و چه برمبنای زاویه قرارگیری آن&not;ها در روشنایی نماها و به تبع آن فضاها چه نقشی داشته است؟ هدف از این تحقیق است که نقش جهت قرار&not;گیری خانه&not;ها در روشنایی فضاها را موردمطالعه قرار دهد. روش به&zwnj;کاربرده شده در این پژوهش روش تحقیق به&zwnj;صورت کیفی و برای جمع&zwnj;آوری داده&zwnj;ها از روش کتابخانه&zwnj;ای و میدانی بهره برده شده و تحلیل داده&zwnj;ها بر اساس روش توصیفی و تفسیری انجام&zwnj;شده است. نتایج این تحقیق بیانگر آن است که کشیدگی خانه در محور شمالی- جنوبی در زمستان به&zwnj;صورت محدود برمبنای رون اصفهان بهتر از بقیه زاویه&zwnj;های قرارگیری دیگر برای روشنایی تهرانی (زمستان نشین) عمل می&zwnj;کند. اما درمجموع و در هیچ&zwnj;کدام از جهت&zwnj;ها تأثیر چشمگیری در روشنایی نماها نداشته&zwnj;اند. اما زاویه&not;های قرارگیری متنوع در خانه&zwnj;های تاریخی که بر اساس رون اصفهان ساخته نشده&zwnj;اند، وابسته به شرایط اقلیمی نبوده و بیشتر بر اساس شکل زمین و کشیدگی محوری آن ایجادشده است.</p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        129 - بررسی شخصیت خالد قهرمان داستان در رمان همسایه ها، داستان یک شهر و زمین سوخته احمد محمود از دیدگاه جامعه شناسی جورج لوکاچ
        فریبرز  جعفری احمدی فرامرز  شيرين بيان محمد صالح   امیری
        <p>هدف جامعه شناسی ادبیات، بیان پیوندهای جامعه و ادبیات و نیز آشکارسازی چگونگی بازتاب واقعیت های اجتماعی در آثار ادبی به ویژه در رمان است. لوکاچ به عنوان یکی از بزرگ ترین نظریه پردازان حوزۀ جامعه شناسی ادبیات، سعی داشت تاثیر متقابل بین ساختارهای اجتماعی و ساختارهای ادبی چکیده کامل
        <p>هدف جامعه شناسی ادبیات، بیان پیوندهای جامعه و ادبیات و نیز آشکارسازی چگونگی بازتاب واقعیت های اجتماعی در آثار ادبی به ویژه در رمان است. لوکاچ به عنوان یکی از بزرگ ترین نظریه پردازان حوزۀ جامعه شناسی ادبیات، سعی داشت تاثیر متقابل بین ساختارهای اجتماعی و ساختارهای ادبی نشان دهد. او رمان را انعکاس زندگی اجتماعی عصر نویسنده و نیز زاییدۀ جهان نگری خاصش می داند. احمد محمود از داستان نویسان رئالیست است که محور داستان هایش بیان نوع زندگی اجتماعی انسان های زمانه&not;اش بوده است و این مسئله را می توان در آثار او مشاهده کرد؛ از این رو می توان سه رمان همسایه ها، داستان یک شهر و زمین سوخته را بر اساس نظریه جامعه شناسی جورج لوکاچ مورد بررسی قرار داد و فرضیه های زیر را مطرح کرد: 1-رمان های اجتماعی می توانند در جهت اصلاح و بهبود ساختار ها و نگرش های فرهنگی- اجتماعی مؤثر باشند.2-رمان های معاصر، نه تنها می&not;توانند با دیدگاه واقع گرایانه&not;ی خود، آینه&not;ی تمام نمای جامعه باشند، بلکه متقابلا می&not;توانند بر روی جامعه از دیدگاه فرهنگی- اجتماعی و حتی سیاسی نیز تأثیر گذار باشند و سبب تغییر و تحولات فکری در خوانندگان خود گردند. 3-با توجه به نظریات جامعه شناختی جورج لوکاچ، تحلیل جامعه شناختی این سه رمان می تواند راهنمای شناسایی جهان بینی وی باشد.</p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        130 - عالم نور و ظلمت در اندیشۀ مولانا و سهروردی
        محمدتقی خمر بهروز رومیانی مصطفی سالاری
        <p>نوآوری&not;ها و بدیع&not;گویی&not;های مولانا، شاعر و عارف بلندآوازۀ ایرانی، موجب برجستگی خاص وی در میان شاعران ایران گردیده است. نمادپردازی شهرها، در آثار وی، از زیباترین هنرنمایی&not;های اوست. در یک تقسیم&not;بندی کلی، می&not;توان شهرهای نمادین مطرح شده در آثار مولا چکیده کامل
        <p>نوآوری&not;ها و بدیع&not;گویی&not;های مولانا، شاعر و عارف بلندآوازۀ ایرانی، موجب برجستگی خاص وی در میان شاعران ایران گردیده است. نمادپردازی شهرها، در آثار وی، از زیباترین هنرنمایی&not;های اوست. در یک تقسیم&not;بندی کلی، می&not;توان شهرهای نمادین مطرح شده در آثار مولانا را به دو دستۀ "شهر نور" و "شهر ظلمت" دسته&not;بندی کرد. در آثار سهروردی نیز می&not;توان همین رویه را در قالب تمثیل&not;ها و نمادهای اختصاصی سهروردی ملاحظه نمود. این پژوهش که بر مبنای نظریۀ ادبیات تطبیقی انجام گرفته است، نشان می&not;دهد که دو اندیشمند برجستۀ ایرانی، ضمن بهره&not;مندی از آبشخورهای ایرانی و اسلامی، بسترهای متفاوتی از منظر نمادپردازی به وجود آورده&not;اند. ملک و ملکوت، دو بخش اصلی آفرینش محسوب می&not;شود که یکی نمود عالم نور و دیگری نمود عالم ظلمت است. از نام&not;های خاص، جهت معرفی این دو شهر استفاده شده است که عامل شکل&not;گیری نمادپردازی شهر نور و ظلمت گشته است. رهایی سالک از عالم ظلمت و رسیدن به سرزمین نور، منوط به دست یافتن به عالم واسطه است. عالم واسطه، در عین حفظ کردن خصوصیات اساطیری خود؛ به ویژه پیوستگی با کوه؛ یعنی عام ترین نماد عالم واسطه در جهان، توانسته است با اعمال نمادین سلوک ارتباط برقرار کرده و به همسانی برسد. این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی و با تطبق نمادهای عالم نور در آثار مولانا و سهروردی، به صورت کتابخانه&not;ای انجام شده است.</p> پرونده مقاله