تحلیلی بر ظرفیت‌های گردشگری پایدار شهری، مطالعه موردی: شهر یزد
محورهای موضوعی : گردشگری
علی موحد
1
(عضوهیات علمی دانشگاه خوارزمی )
علی شماعی
2
(عضو هیات علمی دانشگاه)
فرزانه ساسان پور
3
(خوارزمی)
منصور ارجمندی
4
(دانشگاه خوارزمی)
کلید واژه: گردشگری, ظرفیت گردشگری, گردشگری شهری, شهر یزد,
چکیده مقاله :
مفهوم ظرفیت یک ابزار مهم در جهت تحقق گردشگری پایدار در چهارچوب توسعه پایدار می‌باشد. عدم توجه به مقوله ظرفیت در صنعت گردشگری موجب بروز تخریب‌های غیر قابل جبران بر محیط زیست و مناطق گردشگری طبیعی و همچنین عدم رضایتمندی بازدیدکنندگان و مردم بومی منطقه گردشگری می‌شود. مهم‌ترین مرحله برنامه‌ریزی و گسترش گردشگری در سطح یک منطقه خاص، تحلیل ظرفیت‌های موجود در آن است. چراکه عدم توجه به ظرفیت‌ها با طرح‌ریزی نادرست و عدم توجه به توان اکولوژیکی منطقه، عدم تعادل بین حجم و نوع فعالیت‌های تفرجگاهی، عدم توجه به ظرفیت برد منطقه، عدم توجه به امکانات و عوامل زیربنایی (نوع و کمیت) لازم برای توسعه فیزیکی و عدم توجه به ماهیت فصلی تفرج و نوسانات در طول سال می‌تواند به‌عنوان یک عامل تهدید کننده محیط‌زیست تلقی شود. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و تحلیل ظرفیت‌های گردشگری شهر یزد می‌باشد. این تحقیق از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی – تحلیلی می‌باشد. اطلاعات تحقیق به وسیله پرسشنامه از 400 نفر از گردشگران و شهروندان و همچنین 30 نفر کارشناس (به عنوان حجم نمونه) تکمیل و سپس به وسیله آزمون T، روش دلفی و آنتروپی شانون مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان می‌دهد می‌توان با اتکاء به ظرفیت‌های بالای گردشگری شهر یزد در سه سطح فردی، محیطی و سازمانی و جذب نیروهای متخصص در زمینه گردشگری، بهره گیری از پتانسیل‌های بافت قدیم این شهر، و با شناسایی محورهای گردشگری پایدار، و برگزاری جشنواره‌های متنوع در جهت رونق اقتصادی و مانند آن بسیاری از نقصانهای کنونی در پاسخگویی به نیازهای گردشگران را برطرف نمود و فضای گردشگری پایدار شهری یزد را توسعه داد.
The concept of capacity is an important tool for achieving sustainable tourism in the context of sustainable development. Lack of attention to the category of capacity in the tourism industry causes irreparable damage to the environment and natural tourism areas, as well as dissatisfaction of visitors and indigenous people in the tourism area. The most important step in planning and expanding tourism in a particular region is to analyze the existing capacities in it. Because not paying attention to the capacities with incorrect planning and not paying attention to the ecological potential of the region, not balancing between the volume and type of recreational activities, not paying attention to the range capacity of the region, not paying attention to the facilities and infrastructure factors (type and quantity) necessary for physical development. Considering the seasonal nature of recreation and fluctuations throughout the year can be considered as a threat to the environment. The purpose of this study is to identify and analyze the tourism potential of Yazd. This research is of applied type and the method of doing it is descriptive-analytical. The research data were completed by a questionnaire of 400 tourists and citizens as well as 30 experts (as a sample size) and then analyzed by t-test, Delphi method and Shannon entropy. The results show that by relying on the high tourism capacities of Yazd in three levels of individual, environmental and organizational and attracting specialized forces in the field of tourism, using the potentials of the old texture of the city, and by identifying sustainable tourism, and holding Various festivals for economic prosperity and the like have eliminated many of the current shortcomings in meeting the needs of tourists and developed a sustainable urban tourism environment in Yazd.
1. اسماعیل زاده، حسن و یعقوب اسماعیل زاده (1395)، ارزیابی پایداری گردشگری و تعیین راهبرد بهینه توسعه گردشگری در بندرانزلی، مجله مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی (چشم انداز جغرافیایی)، دوره 11، شماره 34.#
2. امانپور، سعید و همکاران (1396)، ارزیابیکیفیت محیطی مقصدهای گردشگری شهری در راستای توسعه پایدار (مورد مطالعه: شهر شوشتر)، فصلنامه علمی – پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال پانزدهم، شماره 54.#
3. حیدری، محمد تقی و محمدی، شهرام (1399)، مطلوبیت بخشی پیاده راههای شهری مطالعه موردی: پیاده راه سبزه میدان شهر زنجان، فصلنامه علمی – پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال هجدهم، شماره 65.#
4. سازمان میراث فرهنگی و گردشگری شهر یزد،(1396) گزارش های آماری گردشگری شهریزد، مزکز آمار و اطلاعات.#
5. راشکی، مریم وهمکاران (1397)، شناسایی راهبردهای توسعه کارآفرینی گردشگری در منطقه آزاد چابهار و قشم، فصلنامه علمی – پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال پانزدهم، شماره 54.#
6. صفرآبادی، اعظم و طبیعی، منصور (1396)، توسعه گردشگری اجتماع محور با تأكيد بر جنبه‌های قومي قومي محلي (مطالعه موردی: شهر کرمانشاه)، فصلنامه علمی – پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال شانزدهم، شماره 59.#
7. ضیایی و همکاران (1392)، ارزیابی ظرفیت جامعه محلی برای توسعه پایدار گردشگری، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، سال هشتم، شماره 24.
8. ضیایی، محمود و عباسی، دیاکو (1397)، چالش‌ها و رویکردهای توسعهی گردشگری پایدار: از نظریه تا عمل، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری، سال هفتم، شماره 24.#
9. علیزاده، کتایون (1382)، اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره 44.#
10. کوزلگر کالجی، لطفعلی و دارابی، سجاد (1397)، برنامه ریزی راهبردی گردشگری استان ایلام با استفاده از تکنیک meta-swot، فصلنامه علمی – پژوهشی و بین المللی انجمن جغرافیای ایران، سال شانزدهم، شماره 59.#
11. لی، جان (1378) گردشگری و توسعه در جهان سوم، ترجمه عبدالرضا رکن‌الدین افتخاری، شرکت چاپ و نشر بازرگانی.
12. مرکز آمار ایران، سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان یزد، 1395.#
13. موحد، علی (1386)، گردشگری شهری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه چمران اهواز.#
14. معصومی، مسعود (1388)، درآمدی بر رویکردها در برنامه ریزی توسعه گردشگری محلی، شهری و منطقه‌ای، سمیرا، تهران.#
15. مشیری، سید رحیم؛ آقاجانی، فرشید و نظریان، اصغر؛ (1385) امکان‌سنجی توسعه صنعت توریسم در شهرستان
اردبیل، فصلنامه چشم‌اندازهای جغرافیایی، سال اول، شماره 3.#
16. مشیری و همکاران (1390)، ارزیابی کیفی ظرفیت‌های گردشگری در توسعه روستایی، مطالعه موردی: آهار، شهرستان شمیران، فصلنامه جغرافیایی سرزمین، سال هشتم، شماره 32.#
17. منصوری، علی (1381)، گردشگری و توسعه پایدار، مجله آموزش رشد جغرافیا، شماره 63.#
18. مهاجر، بشری و همکاران (1397)، بررسی نقش گردشگری خلاق هنر محور با تأکید بر آموزش صنایع دستی به کودکان شهر اصفهان، فصلنامه علمی – پژوهشی ابتکار و خلاقیت و ابتکار در علوم انسانی، شماره 7.#
19. نیک بین، مهتا و مهرداد کرمی (1391)، بررسی پایداری اجتماعی – فرهنگی توسعه گردشگری (مطالعه موردی: جزیره کیش)، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره پنجم، شماره 2.#
20. Ainhoa Urtasun, Isabel Gutiérrez, (2006): Tourism agglomeration and its impact on social welfare: An empirical approach to #the Spanish case, Tourism Management, Volume 27.
21. ndrew, Holden (2000), London, Routledge”, Tourism and Environment.
22. Bhattacharya, P., and Kumari, Si. (2004)، Application of Criteria and Indicator for
#Sustainable Ecotourism: Scenario under Globalization.pp198.
23. Chen, Zh., Li, L., (2016), The organizational evolution, systematic construction and empowerment of Langde Miao's community tourism, Tourism Management, Available online 7 April 2016;
24. Ching Lee, chien and chun-ping chang(2008), Tourism Devolopment and economicgrowth: Acloser look at panels, Tourism #Management29.
25. Ching-Fu, C., Shih-Huan, C. (2019). Antecedents and consequences of perceived coolness for Generation Y in the context of creative
26. Cini, F., Leone, L. and Passafaro, P. (2012). Promoting ecotourism among young people: A segmentation strategy. Environment and Behavior,
27. Cocoossis H, Maxa A. Defining, (2002): Measuring and evaluating carrying capacity in European tourism destination. Greece, University of the Aegean.
28. Fennel, D.A (2005). Ecotourism An introduction. 2nd ed. Taylor & Francis e-Library.
29. Graymore, M. L., Sipe, N. G., & Rickson, R. E. (2010). Sustaining human carrying capa- city: A tool for regional sustainability #@assessment. Ecological Economics, 69(3), 459–468.
30. Guan, D., Gao, W., Su, W., Li, H., & Hokao, K. (2011). Modeling and dynamic assessment of urban economy - resource - environment system with a coupled system dynamics - geographic information system model. Ecological Indicators, 11(5), 1333–#1344.
31. Hall, M. & McArthur, S., (2000), Integrated Heritage Management, Stationery Office.London.
32. Horng, J.S., Tsai, C.Y., Yang, T.C., Liu, C.H.C., & Hu, D.C. (2016). Exploring the relationship between proactive personality, work environment and employee creativity among tourism and hospitality employees, International Journal of Hospitality #Management, 54, 25-38.
33. Jia Wang, Xijia Huang, Zhiqiang Gong, Kaiying Cao (2020) Dynamic assessment of tourism carrying capacity and its impacts on tourism economic growth in urban tourism destinations in China, Journal of Destination Marketing & Management 15 (2020) #100383, pp.2-15.
34. Maruyama, N., Woosnam, K., (2015), Residents' ethnic attitudes and support for ethnic neighborhood tourism: The case of a #Brazilian town in Japan, Tourism Management, Volume 50, Pages 225–237;
35. Mexa, A., & Coccossis, H. (2004). Tourism carrying capacity: A theoretical overview. In H. Coccossis, & A. Mexa (Eds.). The challenge of tourism carrying capacity assessment.
36. #Richards, G. (2012). Review of Creative Tourism, Journal of Consumption and Tourism. 4 (2): pp. 1-11
37. Santana-Jiménez, Y., & Hernández, J. M. (2010), Estimating the effect of vercrowding tourist attraction: the case of Canary Islands. Tourism Management.
38. Simmons, Ian, (1998). Interpreting nature: culture constructions of the environment, Rutledge, London.
39. Swarbrooke, J. (1999). Sustainable tourism management. New York: CABI Publishing. Tang, C. F., & Abosedra, S. (2014). Small #sample evidence on the tourism-led growth hypothesis in Lebanon. Current Issues in Tourism, 17(3), 234–246.
40. Tucker, L. R., and Lewis, C. (1973). A reliability coefficient for maximum likelihood factor analysis. Psychometrika.
41. Valeriu Vana, M., Malaescu, S., (2016), Cultural Thematic Tourism Itineraries: Mediators of Success, Procedia Economics and #Finance, Volume 39, Pages 642–652.
