مخاطرات ناشی از عدم تناسب ساختمان¬های عمومی شهرها با نیاز جانبازان مطالعه موردی: شهر زاهدان
محورهای موضوعی :عبدالعزیز شهرکی 1 , حسین ملاشاهی 2 , عیسی ابراهیم زاده 3
1 - سیستان
2 - سیستان
3 - سیستان
کلید واژه:
چکیده مقاله :
اصولاً در اغلب کشورها، معلولین و جانبازان از حقوق شهروندی خود به منظور بهره برداری از اغلب امکانات شهری تا حدود زیادی در مضیقه بوده و به دلیل نامناسب بودن ساختار کالبد و مدیریت شهر برای این کاربران، آنها از امکان مشارکت در بسیاری از فعالیت های اجتماعی نیز محروم هستند. در حالی که دسترسی معلولین به بناها، تجهیزات شهری، شبکه حمل و نقل، مراکز تفریحی، گردشگری و سایر ساختارهای فیزیکی متنوع شهری نه تنها موجب می شود تا از استعدادها و نیروهای آنان استفاده مفید به عمل آید، بلکه، نوعی پیشگیری از وقوع معلولیت های جدید نیز به شمار می آید. هدف پژوهش حاضر، سنجش چگونگی تناسب کالبد شهر زاهدان برای استفاده جانبازان و معلولین و احیاناً مخاطرات و نارسایی های ناشی از آن می باشد. بنابه فرضیه تحقیق ساختمان های-عمومی شهرهای ایران متناسب زندگی، کار و آمد و شد معلولان و جانبازان نیستند. به منظور آزمون این فرضیه ضمن بررسی سابقه تلاش برای متناسب سازی شهرها برای نیازهای جانبازان و معلولین در جهان و ایران، قواعد و استانداردهای شهری متناسب با معلولین و جانبازان کندوکاو و چارچوب تئوریک به عنوان ابزاری برای سنجش و مقایسه فراهم شد. درگام بعدی وضعیت ساختمان-های شهر زاهدان مورد بررسی میدانی قرارگرفت و با شاخص های علمی مقایسه و تحلیل گردید. درعین حال جهت تحلیل داده ها از تکنیک مجموع های وزنی برای ساختمان ها بهره گرفته شد. نتایج تحلیلی حاصل از این پژوهش نشان می دهد که شهرزاهدان از حیث فیزیکی و مدیریتی متناسب با نیازهای معلولین نبوده و مخاطراتی را برای آنان درپی دارد. در عین حال این پژوهش حاوی رهنمود هائی برای برنامه ریزان و توسعه دهندگان شهر بوده که عملاً دربرگیرنده راهبردهای بهبود معیارها و شاخص های فیزیکی، تدقیق قوانین ومقررات و تدابیر مدیریتی جهت متناسب سازی فضاها برای جانبازان و معلولین می باشد. گرچه این تحقیق بر روی شهر زاهدان تمرکز نموده، اما مدل و روند سنجش و مقایسه آن به عنوان ابزاری نسبتاً کارآمد برای متناسب سازی ساختمانها در هر شهر دیگر ایران یا کشورهای مشابه قابل استفاده خواهد بود.
The purpose of this study is to measure how appropriate the Zahedan city's body is for the disabled and veterans use and probably the risks and failures of that. According to the research hypothesis public buildings of Iran's cities is not suitable for the disabled and veterans' life, job and commuting. In order to test this hypothesis, the background of the effort to suit cities to the disabled and veteran needs was studied, the rules and standards of the city suitable for the disabled and veterans was searched and a theoretical framework was provided as a tool for measurement and comparison. At a later step, building condition of Zahedan was assessed and compared with scientific criteria and then analyzed. Yet to analyze data, the Weighted Sum technique for buildings was used. From the physical and managerial point of view the analytical results of this study indicated that Zahedan city is not suitable for veterans needs and generates some risks for them. Still the results of this study give recommendations for city planners and developers which contain strategies to improve criteria and physical indices, codification of law and rules and managerial plans to suit spaces for the disabled and veterans. Although this study has focused on Zahedan city, the model and process of its measurement and comparison is useful as a pretty efficient tool to suit building in other cities of Iran or the same countries.
