بررسی تأثیرات اقامتگاه های بومگردی بر روستاهای شهرستان طالقان
محورهای موضوعی : علوم جغرافیا (کلیه گرایشها)
1 - دانشگاه خوارزمی
کلید واژه: بومگردی, اقامتگاه بومگردی, اقتصاد روستایی, شهرستان طالقان,
چکیده مقاله :
امروزه گردشگری روستایی به یکی از مهم ترین بخش های اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و دولت ها سیاست های مختلفی را به منظور توسعه ی گردشگری روستایی در مقیاس های گوناگون، از سطوح محلی تا سطح ملی به کار گرفته اند. یکی از شاخه های گردشگری که در چند دهه اخیر بدان توجه گردیده است، بومگردی می باشد. بومگردی فعالیتی است که از قرن بیستم به بعد مورد توجه کارشناسان و متخصصین امر قرار گرفته است و از شاخه های اصلی گردشگری می باشد که به مبحث گردشگری روستا و اشتغال زایی افراد ساکن روستا می پردازد و همچنین می توان ذکر کرد که به لحاظ اقتصادی عامل درآمدزایی خوبی و به لحاظ اجتماعی و فرهنگی یک عامل مؤثر برای پیشرفت زندگی جامعه روستائی می باشد. البته نباید نقش اقامتگاه هایی که بخوبی می توانند به رشد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در روستاها ایفا نمایند را نادیده گرفت. هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیرات اقامتگاه های بومگردی بر روستاها در شهرستان طالقان می باشد. در فرضیات پژوهش تاثیراقامتگاه های بومگردی با استفاده از عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و جغرافیایی در شهرستان طالقان بررسی شده است. این مطالعه از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش شناسی از نوع توصیفی-تحلیلی و پیمایشی است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارSPSS انجام شده است. بر اساس نتایج بدست آمده عوامل اجتماعی و فرهنگی(35)، عوامل اقتصادی (65)، میزان اثرگذاری آن ها بر اقامتگاه های بومگردی بالاتر از حد متوسط می باشد و عوامل جغرافیایی(0) اثرگذاری پایینتری بر بومگردی منطقه دارند.
Today, rural tourism has become one of the most important economic sectors in many countries of the world, and governments have adopted various policies to develop rural tourism at various scales, from local to national level. ¬ کاررده¬اند. One of the branches of tourism that has been considered in recent decades is ecotourism. Ecotourism is an activity that has been considered by experts and specialists since the twentieth century and is one of the main branches of tourism that deals with rural tourism and job creation of rural residents, and it can also be mentioned that the economic factor Good income generation and socially and culturally is an effective factor for the development of rural life. Of course, the role of resorts that can play an important role in economic, social and cultural growth in rural areas should not be overlooked. The aim of this study is to investigate the effects of ecotourism resorts on villages in Taleghan city. In the research hypotheses, the impact of ecotourism resorts using economic, social, cultural and geographical factors in Taleghan city has been investigated. This study is applied in terms of purpose and descriptive-analytical and survey in terms of methodology. The data collection tool is a questionnaire. Data analysis was performed using SPSS software. Based on the results, social and cultural factors (35), economic factors (65), their impact on ecotourism resorts is higher than average and geographical factors (0) have a lower impact on ecotourism in the region.
منابع فارسی
• اداره کل هواشناسی استان البرز، شهرستان طالقان،1400.
• ارﻣﻐــﺎن، ﺳــﻴﻤﻴﻦ(1385)، توریسم و نقش آن در جغرافیا ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ، ﭼﺎپ اول، اﺳﻼﻣﺸﻬﺮ :اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸـﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻲ.
• افراخته حسن، "جغرافیای روستایی ایران" صفحه127 تا صفحه139،زمستان1399.
• آقانباتی، علی، زمین شناسی ایران، انشارات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، 1389، چاپ سوم.
• اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستا طالقان.
• اکوتوریسم ایران، دومین همایش ملّی راهکارهای توسعۀ اقتصادی با محوریت برنامه ریزی منطقهای. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی سنندج.2
• اکوتوریسم ایران، دومین همایش ملّی راهکارهای توسعۀ اقتصادی با محوریت برنامه ریزی منطقهای. دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی سنندج.2
• امین بیدختی،علی اکبر،جعفری،سکینه،قاسمی،مهدی،(1396) تاثیر بوم گردی بر گردشگری پایدار و کسب و کارهای روستایی در منطقه توران،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• امینیان، سکینه؛ صادقی، ابراهیم؛ فرجی، عبدا...؛ نادری گورقلعه، افشین (1391)،بررسی فرصتها و چالشهای توسعۀ پایدار
• بوذر جمهری،خدیجه،شایان،حمید،اخلاقی،مرضیه،واعظ طبسی،علی،(1398)، نقش اقامتگاههای بومگردی بر توسعۀ اقتصادی اجتماعی فرهنگی زنان روستای مورد مطالعه: روستاهای شهرستان کاشمر،همایش ملی زن،گردشگری روستایی و توسعه،کاشمر،2.
• بیات،ناصر،رضوانی،محمد رضا(1397)،تحلیل جایگاه گردشگری روستایی در برنامه های کلان توسعه کشور(با تاکید بر برنامه های پنج ساله توسعه ملی)،فصلنامه برنامه ریزی و توسعه گردشگری،دوره 7،شماره 9و11-30.
• پناهی،حسین،دیوسالار،یدالله،لاوری هیق،الهه،(1398)، آثار اقتصادی توسعه بوم گردی در منطقه ارسباران،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• پورطاهری،مهدی،رکن الدین افتخاری،عبدالرضا،سلاجقه سلمان،(1397)، تحلیل مشارکتی ظرفیتهای توسعه اکوتوریسم روستاییشهرستان رابر،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• جلالیان حمید، رضوانی محمدرضا، طهماسبی اصغر، اروجی حسن، "تبیین مدل توسعه سیستم گردشگری روستایی با استفاده از نظریه آشوب و مدل باتلر (مورد مطالعه: روستای مصر، شهرستان خور و بیابانک)" پژوهش های روستایی دوره نهم تابستان 1397 شماره 2 (پیاپی 34)
• جهانیان،منوچهر،بیاتانی،علیرضا،(1397)، نقش سرمایه اجتماعی بر توسعه اکوتوریسم روستایی پس قلعه،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• حسام مهدی، "شناسایی موانع تأسیس و توسعه اقامتگاه های بومگردی در نواحی روستایی استان گیلان" پژوهش های روستایی دوره دهم پاییز 1398 شماره 3 (پیاپی 39) ".
• خالقی، غیب ال..، فرهنگ مردم طالقان، انتشارات بحرالعلوم 1389، چاپ اول
• رکن¬الدین افتخاری، عبدالرضا و قادری اسماعیل(1381)، نقش گردشگری روستایی در توسعۀ روستایی، نشریه مدرس علوم انسانی، دوره6 ، شماره2 ، ص41-23.
• رستمعلی زاده،ولی اله،قاسمی ادهایی،علی،رستمی،نیر،(1392)عوامل موثر برماندگاری جوانان روستایی،فصلنامه پژوهش های روستایی،دوره 4،شماره 3،تهران، 505-534
• روشنعلی،محمد،ریاحی،وحید،(1396)، نقش بوم گردی در توسعه مناطق روستایی دهستان پنجراه،فصلنامه فضای گردشگری،سال هفتم،شماره25،65-51
• رضوانی،محمد رضا،(1393)،برنامه ریزی توسعه روستایی در ایران،انتشارات قومس،چاپ ششم،13.
• زال،محمد حسن،فراهانی،بنفشه،احمدی،سمیه،(1397)، تحلیل عوامل اثر گذار بر توسعه اکوتوریسم با تاکید بر میراث روستایی در روستای افجه،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• فرجي راد عبدالرضا, احساني افسانه"بررسي تاثير اقامتگاه هاي محلي (خوشه سار بوم گردي) بر ارتقا سطح زندگي جامعه محلي (با تاکيد بر روستاي "گرمه" و "شيب دراز")" پایگاه مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، بهار1390
• قادرمزی حامد، جمینی داوو، جمشیدی علیرضا،" واکاوی اثرات گردشگری بر توسعه نواحی روستایی (مطالعه مورد: روستای قوری قلعه، استان سنندج)"، اقتصاد فضا و توسعه روستایی سال چهارم زمستان 1394 شماره 4 (پیاپی 14).
• قدیری معصوم، مجتبی؛ باغیانی، حمید رضا؛ نورانی، حمیده،" نقش گردشگری روستایی در روابط شهر و روستا در شهرستان طالقان(مطالعه موردی شهرستان طالقان استان البرز)"، برنامه ریزی فضایی (جغرافیا) تابستان 1391 - شماره 5 علمی-پژوهشی (وزارت علوم)/ISC (22 صفحه - از 27 تا 48 )
• قنبری،سیروس،قاسمی، مریم،پورجوپاری، مرضیه،(1391)،بررسی قابلیتها و تنگناهای گردشگری روستایی بخش ماهان،پایان نامه کارشناسی ارشد،6.
• قنبری،سیروس،طولابی،مهرشاد،آبی، فاطمه،(1397)، بررسی و تحلیل اثرات توسعه اکوتوریسم در کارافرینی و پایداری سکونتگاههای روستایی شهرستان سرباز،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• کلانتری،محسن،شکراله زاده،قدیر،(1389)،اصول و مبانی توسعه بوم گردی جلد نخست،انتشارات آذر کلک،8-7
• کیانی،مصطفی،عسکری،علی،شمس،پریناز،(1396)،طراحی اقامتگاههای بوم گردی کویر وزنه با رویکرد توسعه بوم گردی،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه هنرپردیس بین المللی فارابی،3-1
• گلاب زاده، سید محمد علی،(1398)،کرمان در آینه گردشگری،انتشارات کرمان شناسی،چاپ پانزدهم،261.
• لطیفیان محمد، شریف زاده محمد، عبداله زاده غلامحسین، ملاحسینی ابوالفضل، بررسی کیفیت خدمات و تمایل به استفاده مجدد در کسب و کارهای محلی در استان گلستان، راهبردهای کارآفرینی در کشاورزی/ سال هفتم/ شماره 13/ بهار و تابستان 1399، دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري راهبردهاي كارآفریني در كشاورزي
• لطیفی،غلامرضا،صادق بیگی،فاطمه،محمود،مشفق،(1396)رابطه کیفیت زندگی با گرایش به ماندگاری جوانان در روستا(روستاهای منطقه شرق تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی،1).
• لطیفی،غلامرضا،صادق بیگی،فاطمه،محمود،مشفق،(1396)رابطه کیفیت زندگی با گرایش به ماندگاری جوانان در روستا(روستاهای منطقه شرق تهران،پایان نامه کارشناسی ارشد،دانشگاه علامه طباطبایی،1).
• محرمی،علیرضا،جمعه پور،محمود،لطیفی،غلامرضا،(1392)، اکوتوریسم روستایی و تاثیر اقتصادی و اجتماعی آن بر توسعه منطقه طارم،پایان نامه کارشناسی ارشد،7-6
• مختاری،داود،رستم زاده ،هاشم،وجدان،مریم،(1396)، نقش اکوتوریسم در توسعه پایدار روستاهای واقع در دامنه سبلان در روستای ویلا دره،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• ملک مرزبان، آناهید، ساماندهی و طراحی گردشگری دریاچه طالقان، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته طراحی محیط، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، 1389.
• مقیم، علی و عبدالله عباس زاده، سیمای فرهنگ و طبیععا استات البرز، انتشارات کریمخان زند، 1391، چاپ اول
• مولایی هشجین،نصراله،تیمور،آمار،حاجعلی زاده،احمد،(1393)چالش های مدیریت روستایی از دیدگاه شوراهای اسلامی،فصلنامه جغرافیا،دوره 12،شماره 40،تهران73-91
• معین مهر آتنا، فرجی سبکبار حسنعلی، زیاری کرامت اله، پور احمد احمد، جا نمایی اقامتگاه های گردشگری با بکارگیری تئوری خاکستری و روش رتبه بندی چند شاخصه ORESTE در منطقه 10شهر تهران ، کارگاه آموزشی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، 1396.
• ميرزاده كوهشاهي مهدي, دهقاني امين، " بررسي نقش پتانسيل هاي بوم گردي بندرعباس در جذب گردشگران (مطالعه موردی : بندرعباس)"، نشریه پژوهش نامه فرهنگي هرمزگان، بهار و تابستان 1395 , دوره 6 , شماره 11 ; از صفحه 6 تا صفحه 24 .
• میرزاده کوهشاهی،مهدی،دهقانی،امین،(1395)، بررسي نقش پتانسیلهای بومگردی بندرعباس در جذب گردشگران،پایان نامه کارشناسی ارشد،7.
• علی شماعی ؛ نفیسه آقاجانی؛ امیر آقابابایی، توسعه گردشگري شهر طالقان با استفاده شاخص بیوکلیماتیک و سوآت (مطالعه موردی: شهرستان طالقان، استان البرز) فصلنامه مطالعات برنامه ریزي شهري، دوره 2، شماره 8، پاییز و زمستان 1393، صفحه 149-172
• سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان البرز، طرح جامع منطقه نمونه گردشگری یاس زیدشت، 1392.
• سادین حسین، پور طاهری مهدی، (1398) ارزﯾﺎﺑﯽﭼﺮﺧﻪي ﻋﻤﺮ اﻗﺎﻣﺘﮕﺎهﻫﺎي ﺑﻮمﮔﺮدي ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ :ﻣﻨﻄﻘﻪيﺗﺮﮐﻤﻦﺻﺤﺮاي اﺳﺘﺎن ﮔﻠﺴﺘﺎن، کارگاه آموزشی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی، 1399.
• سجادی،حامد،قاضی زاده،علی،(1397)، اقامتگاههای بوم گردی از مفهوم تا اجر،انتشارات کرمان شناسی،چاپ اول،41.
• سلطانی، بهرام و قاسم زاده داود، (1392)، تأثیر آموزش و فرهنگ سازی در توسعه اکوتوریسم، سومین همایش ملی سلامت، محیط زیست و توسعه پایدار، بندرعباس، 137-152.
• شرح مشخصات و ضوابط ساخت،بهره برداری و درجه بندی اقامتگاههای بوم گردی کشور،معاونت گردشگری سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری،(1393)،2
• شریف¬زاده، ابوالقاسم؛ مرادنژادی، همایون(1381)، توسعۀ پایداروگردشگری¬روستایی، مجله¬جهاد، شماره251و250، ص63-
• شاطریان محسن، کیانی سلمی صدیقه، زورمند پریناز، "شناسایی و تبیین علّی عوامل موثر بر فرصت های کارآفرینی در مناطق کویری با رویکرد اکوتوریسم (نمونه موردی: کویر مرنجاب)"، نشریه جغرافیا، تابستان 1397 , دوره 16 , شماره 57 ; از صفحه 83 تا صفحه 95 .
• عباسی،حامد،شرفی، سیامک،مرتضی پور، زهرا،(1398)، شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر توسعه اکوتوریسم محور گردشگری خرم آباد- پلدختر با راهبرد برنامه ریزی سناریو،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• عباسی،حامد،شرفی، سیامک،مرتضی پور، زهرا،(1398)، شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر توسعه اکوتوریسم محور گردشگری خرم آباد- پلدختر با راهبرد برنامه ریزی سناریو،پایان نامه کارشناسی ارشد.
• عزیزی، کاروان؛ رستگار، شفق، حیدری، قدرت الله و جعفریان، زینب (1398)، اثرات اقتصادی-اجتماعی بومگردی بر توانمندی جوامع محلی، مورد: ناحیه بلده در استان مازندران، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سالB، شماره1، ص79-96.
• عنابستانی،علی اکبر،گیاهی،حسن،جوانشیری،مهدی،(1397)، بررسی و تحلیل آثار ایجاد اقامتگاه های بوم گردی بر توسعة سکونتگاه های روستایی(نمونه: روستای رادکان شهرستان چناران(،فصلنامه پژوهشی برنامه ریزی فضایی،سال هشتم،شماره 2
• صالحی،صادق،مرادی اصل،امیر،عبدلی،سیده فاطمه،(1396)، توسعه بوم گردی با تاکید بر مشارکت جوامع محلی در روستای جنت رودبار، شهرستان رامسر،مجله پزوهشهای روستایی،سال ششم،شماره 16،مشهد.
• صادقیان، فریبرز، طالقان نگینی سبز بر سینه ایران، انشارات شرکت تعاونی توسعه طالقان، 1385، چاپ اول.
منابع لاتین:
• B.N.Mbatianym2016-53-60
• Christiaensen etal., 2013: 4
• Hawkins, 2004: 219-244
• M. Honey (2008) Setting Standards: Certification Programmes for Ecotourism and Sustainable Tourism, Center on Ecotourism and Sustainable Development (CESD).
• P .Irina ramona,2016:3
• (Piramoon, 2014: 712
• WTO,1999.
• www.Ecoturism.org.au,2018
• Zasada et al, 2017: 4
• Luo Ju-chun & Zheng Jing-ming (2008). Ecotourism in nature reserves in China: current situation, problems and solutions, pp: 130- 133
• P. Irina-Ramona,2016. Ecotourism and Sustainable Development. Annals of the ‘Constantin Brancusi’ University of Targu Jiu’, Enginnering Series, No. 3
• Stefanica, M., &Valvian.Gomez. M. 2010. Development, Studies and Scientific Researches-Econimic Edition.15.pp480-486.
• Yoan, J., L. Dai, and Q. Wang, (2008) “Stateled ecotourism development and nature conservation: a case study of the Changbai Mountain Biosphere Reserve, China”. Ecology and Society, Vol 13 issue 2, art 55. provided by: http://www.ecologyandsociety.org/vol13/is s2/art55/
