ارزیابی میزان سرانه فضای¬سبز در محیط¬زیست شهری(نمونه موردی: شهر بجنورد)
محورهای موضوعی : علوم جغرافیا (کلیه گرایشها)سودابه حدادی کوهسار 1 , رمضانعلی نادری مایوان 2
1 - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری گرایش محیط زیست شهری
2 - دانشگاه کوثر بجنورد
کلید واژه: فضای¬سبز, سرانه, زیست¬محیطی, اکولوژیک, شهربجنورد ,
چکیده مقاله :
امروزه مفهوم شهرها بدون فضای سبز مؤثر در ا شکال گوناگون آن دیگر قابل تصور نیست. پیامد‌های توسعه شهری و پیچیدگی‌های معضلات زیست محیطی آنها موجودیت فضای سبز و گسترش آن برای همیشه اجتناب ناپذیر کرده‌اند. توجه به فضای سبز به طور عام به عنوان ریه‌های تنفسی شهرها تعریف اغراق‌آمیزی از کارکرد آن نیست. بلکه این شبیه بیان‌کننده حداقل کارکرد آن در مفهوم اکولوژیک شهرها به شمار می‌رود. این فضا‌ها هم از دیدگاه تأمین نیاز‌های زیست محیطی شهر نشینان و هم از نظر تأمین فضاهای فراغتی و بستر ارتباط و تعامل اجتماعی آن جایگاهی در خور اهمیت دارد. با گسترش سریع شهر بجنورد در دهه‌های اخیر، بر اهمیت فضای سبز شهری و پارک‌ها هم از لحاظ افزایش نیاز‌های اجتماعی و زیست محیطی و زیبایی‌شناسانه و هم از ُبعد نقش دسترسی به فضای سبز در عدالت اجتماعی و توسعه متعادل شهری به شدت افزوده شده است. در این مقاله، توزیع و سرانه فضای سبز شهری با سطوح عملكردی گوناگون در گسترۀ شهر بجنورد بررسی و کمبود‌های موجود در این زمینه تحلیل شده است. در این پژوهش نوع تحقیق بر اساس هدف کاربردی است و بر اساس روش توصیفی-تحلیلی است و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از روش استنتاجی (عقلانی) و همچنین استفاده از نرم‌افزار GISبوده، که نقشه وضع موجود و نقشه دسترسی‌ها با استفاده از این نرم‌افزار تهیه گردید. همچنین از این نقشه‌ها برای تحلیل‌های نهایی استفاده شد که طبق نتایج به دست آمده شهر بجنورد دچار کمبود سرانه فضای سبز شهری بوده و همین امر باعث آلودگی‌های زیست محیطی در این شهر شده است.
Today, the concept of cities without effective green space in its various forms is unimaginable. The consequences of urban development and the complexities of their environmental problems have made the existence of green space and its expansion inevitable forever. Paying attention to green spaces in general as the breathing lungs of cities is not an exaggerated definition of its function. Rather, this simile is considered to express its minimal function in the ecological concept of cities. These spaces have an important place both from the point of view of meeting the environmental needs of the city dwellers and from the point of view of providing leisure spaces and the basis of communication and social interaction. With the rapid expansion of Bojnord city in recent decades, the importance of urban green space and parks has been greatly increased both in terms of increasing social, environmental and aesthetic needs, as well as the role of access to green space in social justice and balanced urban development. In this article, the distribution and per capita of urban green spaces with different performance levels in the area of Bojnoord city have been investigated and the deficiencies in this field have been analyzed. In this research, the type of research is based on the practical purpose and is based on the descriptive-analytical method, and the method of information analysis is using the deductive (rational) method as well as the use of GIS software, which is the map of the current situation and the access map using this The software was prepared. Also, these maps were used for the final analysis, which according to the obtained results, the city of Bojnord has a per capita shortage of urban green spaces, and this has caused environmental pollution in this city.
• راست خدیو، آرمان،(1400)، نقدی بر پراکنش و سرانه ی فضای سبز شهر مریوان، اولین کنفرانس ملی «مهندسی عمران، توسعه هوشمند و سیستم های پایدار»، دانشگاه گلستان.
• میرزاده طباطبایی، مهروسادات، رباطی، مریم، عزیزی، زهرا، (1401)، تعیین الگوی مکانی پراکنش فضای سبز شهری (مطالعه موردی: منطقه 5 شهرداری تهران)، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیا، سال بیست و دوم، شماره 67.
• میر حسینی امیر حسین، گلچین، پیمان، (1390)، سبز بام¬ها و اهمیت آنها در فضای سبز شهری به عنوان ابزاری جهت بهبود شرایط زیستی در کلان شهرها، ماهنامه بین المللی اطلاع رسانی، آموزشی پژوهشی شهر و منظر، سال دوم، شماره 13.
• وطن پرست، مهدی، کیان مهر، اعظم، صدری فرد ، افسانه، (1393)، بررسی تاثیر گسترش شهرنشینی بر افزایش مسائل زیست محیطی در شهرها(نمونه موردی: شهر بجنورد)، دومین همایش معماری، مرمت، شهرسازی و محیط زیست پایدار، همدان.
• تقی پور، علی اکبر، زیاری، عباس، (1397)، ارزیابی محیط زیست شهری از منظر فضای سبز شهری، نمونه موردی : سمنان، چهارمین کنفرانس بین المللی برنامه ریزی و مدیریت.
• قربانی، رسول، (1387)، ارزيابي کمبود پارک در مناطق شهري تبريز، نشریه صفه، دوره 17، شماره 47.
• وارثی، حمیدرضا، محمدی، جمال، شاهیوندی، احمد، (1387)، مکانیابی فضای سبز شهری با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (نمونه موردی : شهر خرم آباد)، مجله جغرافیا و توسعه ی ناحیه ای، شماره دهم.
• آمار، تیمور ، حسن پورلسکوکلایه، رضا، فروتن، زهرا،(1397)،ارزیابی وضعیت پراکنش فضاهای سبز شهری ( مطالعه موردی: شهر رشت)،سومین کنفرانس بین المللی عمران، معماری و طراحی شهری،تبریز.
• ایمانی، بهرام، مجنده، ابراهیم، کانونی، رضا، (1395)، پراکنش مکانی فضاهای سبز و اولویت¬بندی تناسب اراضی با هدف مکانیابی بهینه ی پارک(مطالعه موردی: شهر اردبیل)، فصلنامه آمایش محیط، شماره 37.
• عزیزی، فاطمه، دکتر، یوسف پور، (1397)، بررسی میزان سرانه فضاهای سبز شهر رشت، کنفرانس بین المللی عمران، معماری و مدیریت توسعه شهری در ایران، تهران، دانشگاه تهران.
• وصالیان، پروانه، (1396)، ارزیابی توزیع فضایی و سرانه فضای سبز سه کلان شهر (تهران، مشهد و اصفهان)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
• Rugare, Steve,(2005), new urbanism Turn a shade of Ereem, Cleveland urban design collaborative Quarterly.
• Hough. Michael (1999)،“City from and Natural process “, British Library, first published 1984 by croom Helm.
• Deridder. koen(2004);benefits of urban green Tspace(BUGS)
• Wendel, H.E.W., Zarger, R.K. and Mihelcic, J.R. (2012). Accessibility and usability: Green space preferences, perceptions, and barriers in a rapidly urbanizing city in Latin America. Landscape and Urban Planning. 107(3): 272-282
