• فهرست مقالات زبان

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - در کاربرد تشخیص زبان گفتاری GMM-VSM در قالب سیستم GMM
        فهیمه  قاسمیان محمدمهدی همایون پور
        مدل GMM یکی از پرکاربردترین و موفق‌ترین مدل‌ها در زمینه تشخیص خودکار زبان است. در این مقاله مدلی جدید با نام Adapted Weight-GMM(AW-GMM) ارائه شده است. این مدل مشابه GMM است با این تفاوت که وزن مولفه‌های آن در قالب سیستم GMM-VSM بر اساس قدرت مولفه‌ها در تمایز یک زبان از چکیده کامل
        مدل GMM یکی از پرکاربردترین و موفق‌ترین مدل‌ها در زمینه تشخیص خودکار زبان است. در این مقاله مدلی جدید با نام Adapted Weight-GMM(AW-GMM) ارائه شده است. این مدل مشابه GMM است با این تفاوت که وزن مولفه‌های آن در قالب سیستم GMM-VSM بر اساس قدرت مولفه‌ها در تمایز یک زبان از سایر زبان‌ها تعیین می‌گردد. همچنین با توجه به پیچیدگی محاسباتی که در سیستم GMM-VSM در حالتی که توالی 2تایی مولفه‌ها در نظر گرفته شود، وجود دارد، تکنیکی برای ساخت توالی 2تایی مولفه‌ها ارائه شده است که می‌توان از آن برای ساخت توالی‌های از مرتبه بالاتر نیز استفاده نمود. ارزیابی‌های صورت گرفته بر روی 4 زبان انگلیسی، فارسی، فرانسوی و آلمانی از دادگان OGI کارایی تکنیک‌های ارائه شده را نشان می‌دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - طراحی اولین پایگاه داده کلمات دستنویس کردی برای سیستم های تشخیص تصویری کلمات
        فاطمه دانشفر بصیر  علاقه‌بند وحید  شرفی
        چکیده: یکی از اجزای زیربنایی سیستم های تشخیص تصویری کلمات پایگاه داده هاست. هر سیستمی که در این زمینه طراحی گردد لاجرم می بایست از یک نوع پایگاه داده ها استفاده کند. بدیهی است چون موضوع مورد مطالعه در این سیستم ها شکل نوشتاری زبان های مختلف میباشد پس برای هر زبان مشخص چکیده کامل
        چکیده: یکی از اجزای زیربنایی سیستم های تشخیص تصویری کلمات پایگاه داده هاست. هر سیستمی که در این زمینه طراحی گردد لاجرم می بایست از یک نوع پایگاه داده ها استفاده کند. بدیهی است چون موضوع مورد مطالعه در این سیستم ها شکل نوشتاری زبان های مختلف میباشد پس برای هر زبان مشخص پایگاه داده بخصوصی لازم است. زبانی که این مقاله بر آن متمرکز شده کردی است و در این مقاله مراحل مختلف چگونگی طراحی اولین پایگاه داده دستنویس برای زبان کردی شرح داده شده است. از آنجا که تاکنون هیچ پایگاه داده ای مخصوص تشخیص تصویری کلمات، مربوط به زبان کردی طراحی نشده است بنابراین زمینه ای بکر و مستعد برای انجام تحقیق محسوب می گردد. همچنین با توجه به اینکه زبان کردی دارای دو رسم الخط مختلف لاتین و آرامی می باشد در این مقاله منحصرا به رسم الخط آرامی البته از نوع دستنویس آن پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - آموزش به سبک چندرسانه‌ای و تأثیر آن بر یادگیری و یادداری ساختار دستوری زبان انگلیسی
        سمیه آهاری
        چندرسانه‌ای های آموزشی باعث تحول در روش‌های سنتی آموزش شده‌اند. اما تأثیرگذاری آن‌ها نیازمند دقت در طراحی آن‌ها بر اساس اهداف درس و توانایی‌های کاربران آن‌ها می‌باشد. در پژوهش حاضر، تأثیر چندرسانه‌ای آموزشی بر یادگیری و یادداری ساختار دستوری (گرامر) زبان انگلیسی مورد مط چکیده کامل
        چندرسانه‌ای های آموزشی باعث تحول در روش‌های سنتی آموزش شده‌اند. اما تأثیرگذاری آن‌ها نیازمند دقت در طراحی آن‌ها بر اساس اهداف درس و توانایی‌های کاربران آن‌ها می‌باشد. در پژوهش حاضر، تأثیر چندرسانه‌ای آموزشی بر یادگیری و یادداری ساختار دستوری (گرامر) زبان انگلیسی مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور، نرم افزاری محقق ساخته برای آموزش گرامر طراحی شد و در گروه آزمایش مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن با کلاس‌های متداول مقایسه شد. جامعه آماری، دانش‌آموزان دختر پایه اول مقطع راهنمایی شهر تهران بودند که به شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، ابتدا منطقه 8 به صورت تصادفی انتخاب شد و سپس در یک مدرسه نمونه، دو گروه دانش‌آموز پایه اول راهنمایی، یک گروه به عنوان گروه آزمایش و یک گروه نیز به عنوان گروه گواه هر کدام مشتمل بر 55 دانش آموز انتخاب شدند. این پژوهش به روش شبه تجربی بوده و برای تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و استنباطی بهره گرفته شده است. گروه گواه آموزش سنتی زبان را در کلاس درس گذراند و هم‌زمان، گروه آزمایش سه جلسه آموزش گرامر در سایت رایانه مدرسه با استفاده از نرم‌افزار محقق ساخته تجربه کرد. نتایج پژوهش نشان‌دهنده افزایش یادگیری و یادداری ساختار دستوری در سطح 05/0 در گروه استفاده‌کننده از چندرسانه‌ای آموزشی در مقایسه با گروه کنترل بود که این یافته‌ها در نهایت تأثیر چندرسانه‌ای ‌ی را بر یادگیری و یادداری گرامر زبان انگلیسی را تایید می کند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - آموزش به سبک چندرسانه¬ای و تأثیر آن بر يادگيري و يادداري ساختار دستوری زبان انگليسي
        سعید اسدی الهام  قبادي
        چندرسانه‌ای های آموزشی باعث تحول در روش های سنتی آموزش شده اند. اما تأثیرگذاری آن‌ها نیازمند دقت در طراحی آن‌ها بر اساس اهداف درس و توانایی های کاربران آن‌ها می باشد. در پژوهش حاضر، تأثیر چندرسانه‌ای آموزشی بر يادگيري و يادداري ساختار دستوری (گرامر) زبان انگليسي مورد مط چکیده کامل
        چندرسانه‌ای های آموزشی باعث تحول در روش های سنتی آموزش شده اند. اما تأثیرگذاری آن‌ها نیازمند دقت در طراحی آن‌ها بر اساس اهداف درس و توانایی های کاربران آن‌ها می باشد. در پژوهش حاضر، تأثیر چندرسانه‌ای آموزشی بر يادگيري و يادداري ساختار دستوری (گرامر) زبان انگليسي مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور، نرم افزاري محقق ساخته برای آموزش گرامر طراحي شد و در گروه آزمايش مورد بررسي قرار گرفت و نتايج آن با كلاس هاي متداول مقايسه شد. جامعه آماري، دانش آموزان دختر پايه اول مقطع راهنمايي شهر تهران بودند که به شيوه نمونه گيري خوشه اي چند مرحله‌ای، ابتدا منطقه 8 به صورت تصادفی انتخاب شد و سپس در یک مدرسه نمونه، دو گروه دانش آموز پایه اول راهنمایی، يك گروه به عنوان گروه آزمايش و يك گروه نیز به عنوان گروه گواه هر كدام مشتمل بر 55 دانش آموز انتخاب شدند. اين پژوهش به روش شبه تجربي بوده و براي تحليل داده ها از آمار توصيفي و استنباطي بهره گرفته شده است. گروه گواه آموزش سنتی زبان را در کلاس درس گذراند و هم زمان، گروه آزمايش سه جلسه آموزش گرامر در سايت رايانه مدرسه با استفاده از نرم افزار محقق ساخته تجربه کرد. نتايج پژوهش نشان دهنده افزايش يادگيري و يادداري ساختار دستوري در سطح 05/0 در گروه استفاده کننده از چندرسانه ای آموزشی در مقايسه با گروه كنترل بود که این یافته ها در نهایت تأثیر چندرسانه‌ای ي را بر يادگيري و یادداری گرامر زبان انگلیسی را تاييد مي كند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بهبود دقت مدل GMM در قالب سیستم GMM-VSM در کاربرد تشخیص زبان گفتاری
        فهیمه  قاسمیان محمدمهدی  همایون¬پور
        مدل GMM یکی از پرکاربردترین و موفق ترین مدل ها در زمینه تشخیص خودکار زبان است. در این مقاله مدلی جدید با نام Adapted Weight-GMM(AW-GMM) ارائه شده است. این مدل مشابه GMM است با این تفاوت که وزن مولفه های آن در قالب سیستم GMM-VSM بر اساس قدرت مولفه ها در تمایز یک زبان از چکیده کامل
        مدل GMM یکی از پرکاربردترین و موفق ترین مدل ها در زمینه تشخیص خودکار زبان است. در این مقاله مدلی جدید با نام Adapted Weight-GMM(AW-GMM) ارائه شده است. این مدل مشابه GMM است با این تفاوت که وزن مولفه های آن در قالب سیستم GMM-VSM بر اساس قدرت مولفه ها در تمایز یک زبان از سایر زبان ها تعیین می گردد. همچنین با توجه به پیچیدگی محاسباتی که در سیستم GMM-VSM در حالتی که توالی 2تایی مولفه ها در نظر گرفته شود، وجود دارد، تکنیکی برای ساخت توالی 2تایی مولفه ها ارائه شده است که می توان از آن برای ساخت توالی های از مرتبه بالاتر نیز استفاده نمود. ارزیابی های صورت گرفته بر روی 4 زبان انگلیسی، فارسی، فرانسوی و آلمانی از دادگان OGI کارایی تکنیک های ارائه شده را نشان می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - محدوده جغرافیایی تمدن اسلامی
        ناصر صادقیان حسين رحماني تيركلايي
        تمدن اسلامی، تمدنی دینی است که همۀ مؤلفه‌های آن بر محور دین اسلام میگردد .چنانکه مدینة النبی، شهر نوبنیاد پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بر اساس همین ارکان استوار شد و تمدنی را ایجاد کرد که مبانی آن قرآنی و سنت بود. فتوحات اسلامی به رویارویی جهادگران مسلمان با مردمان چکیده کامل
        تمدن اسلامی، تمدنی دینی است که همۀ مؤلفه‌های آن بر محور دین اسلام میگردد .چنانکه مدینة النبی، شهر نوبنیاد پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بر اساس همین ارکان استوار شد و تمدنی را ایجاد کرد که مبانی آن قرآنی و سنت بود. فتوحات اسلامی به رویارویی جهادگران مسلمان با مردمان سایر نواحی چون ایران، شام، شمال آفریقا، مصر و اندلس انجامید. در نتیجۀ گسترش ارضی و توسعه مناطق تحت نفوذ خلافت اسلامی، بیشتر مؤلفه‌های تمدن تغییر کرد و اسلام با اصولی تغییرناپذیر و فروعی منعطف، در سرزمین‌های فتح شده پرورش یافت. حاصل این برخورد و آمیختگی اسلام با سایر فرهنگ‌های ملل مختلف، تمدنی با ارزش بود که سرآغاز آن در مدینه النبی بود، اما در سرزمین‌هایی چون ایران، بین النهرین، شام، مصر و اسپانیا بالید. هدف اساسی در این پژوهش بازنمایی تمدن اسلامی در محدوده جغرافیایی خاص آن و شناسایی همگونی ها و ناهمگونی های قومی، مذهبی و زبانی در چارچوب آن است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - کانه‌زایی طلای ‌اپی‌ترمال با سنگ میزبان کربناتی کاوند، جنوب‌غرب زنجان
        نادیا پرتاک مسعود  علی‌پوراصل
        محدوده کاوند در جنوب‌غرب زنجان و در بخش سلطانیه از پهنه ایران مرکزی قرار دارد. توالی‌های سنگی پرکامبرین‌پسین-کامبرین‌پیشین سنگ میزبان کانه‌زائی هستند، در این میان بخش عمده کانه‌زائی با سنگ‌های دولومیتی سازند سلطانیه همراه است. کانه‌زائی به شکل‌های انبوهه‌ای، رگه-رگچه‌ای چکیده کامل
        محدوده کاوند در جنوب‌غرب زنجان و در بخش سلطانیه از پهنه ایران مرکزی قرار دارد. توالی‌های سنگی پرکامبرین‌پسین-کامبرین‌پیشین سنگ میزبان کانه‌زائی هستند، در این میان بخش عمده کانه‌زائی با سنگ‌های دولومیتی سازند سلطانیه همراه است. کانه‌زائی به شکل‌های انبوهه‌ای، رگه-رگچه‌ای و پرشدگی فضاهای خالی کارستی مشاهده می‌شود. دگرسانی‌های اکسیدآهنی، کربناتی و سیلیسی در منطقه غالب است. هماتیت، اسپکیولاریت، طلا، کالکوپیریت، پیریت، کالکوسیت، مالاکیت، آزوریت، گوتیت و لیمونیت کانی‌ های معدنی، درحالی‌که کوارتز، باریت، کلسیت و دولومیت کانی های باطله کانه زایی را تشکیل می دهند. آهن و طلا عناصر مهم کانسارساز در این منطقه هستند. مقدار متوسط آهن و طلا در کانه‌زایی کاوند به‌ترتیب 7/15 درصد (بیشینه 4/28 درصد) و 3/1 گرم در تن (بیشینه 6/14 گرم در تن) است. داده‌های زمین‌شیمیایی همبستگی مثبت بالایی را میان طلا با نقره، آرسنیک، آنتیموان، مس، روی، کادمیم، و باریم نشان می‌دهد. مطالعات میانبارهای سیال بر روی کوارتز از نمونه‌هایی با همیافتی کانی‌شناسی کوارتز+سولفید+طلا و اکسیدهای‌آهن+باریت+کوارتز+طلا متوسط درجه حرارت 84/277 درجه‌سانتی‌گراد و شوری 67/3 درصد وزنی معادل نمک طعام را ثابت می‌کند. کانه‌زائی به‌احتمال در فشار کمتر از 200 اتمسفر و عمق بیش از 700 متری تشکیل شده است. تجزیه میکروپروبی چند‌عنصری دانه های طلا از رسوبات بستر آبراهه ای نشان می دهد که در ترکیب طلای کاوند مقادیر طلا و نقره غالب است. مقایسه ترکیب شیمیایی ذرات طلای کاوند با آنهایی از انواع مختلف کانسارهای طلا، منشا اپی‌ترمالی آنها را ثابت می‌کند. کانه‌زایی کاوند را می‌توان یک کانسار طلای اپی‌ترمال با سنگ میزبان کربناتی در نظرگرفت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی ویژگی‌های منتسب به زنان در ضرب‌المثل‌های فارسی
        پروین  امین الرعایا شهلا  شریفی محمود  الیاسی
        هدف از نگارش این مقاله، آشنایی با دیدگاه های متفاوت نسبت به زنان و حقوق آنان از دیدگاه جنسیتی و توصیف فرهنگ اصیل و رایج ایرانی دربارۀ زنان با تکیه بر بخشی از ادبیات شفاهی یعنی ضرب المثل هاست. پیکرۀ مورد بررسی در این پژوهش، شامل 382 ضرب المثل است که از کتب و فرهنگ ضرب‌ال چکیده کامل
        هدف از نگارش این مقاله، آشنایی با دیدگاه های متفاوت نسبت به زنان و حقوق آنان از دیدگاه جنسیتی و توصیف فرهنگ اصیل و رایج ایرانی دربارۀ زنان با تکیه بر بخشی از ادبیات شفاهی یعنی ضرب المثل هاست. پیکرۀ مورد بررسی در این پژوهش، شامل 382 ضرب المثل است که از کتب و فرهنگ ضرب‌المثل‌های معتبر زبان فارسی جمع آوری شده است. با توجه به ماهیت موضوع، برای تحلیل این پیکره از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده و با بررسی، جداسازی و تفکیک ضرب المثل هایی که به نوعی در ارتباط با زنان بوده، به بررسی سه حوزة محوری و کلی دربارۀ زنان پرداخته شده است. نخست، بررسی ویژگی های فیزیکی و روان شناختی زنان، در مرحله دوم بررسی مقوله های اخلاقی و عاطفی، در نهایت روابط خانوادگی و اجتماعی آنهاست. نتایج تحقیق نشان می دهد که ساختار تمثیل های یادشده، جایگاه واقعی زن را آنچنان که باید نشان نمی دهد و عمدتاً بر برجسته کردن جنبه های منفی شخصیت زن تأکید دارد. همچنین در بررسی ضرب‌المثل‌ها می توان آشکارا جایگاه متغیر زنان را مشاهده کرد، زیرا او گاه با زبانی محترمانه و فاضلانه توصیف می شود و در اوج است و گاه با داوری-های بی‌رحمانه و مغرضانه تا حد ابلیس نزول می یابد. بنابراین در این تحقیق سعی شده جایگاه زن در ضرب المثل های فارسی نشان داده شود و معلوم شود نگاه به زن در این ضرب المثل ها چگونه است و با شرایط کنونی جامعه و وضعیت فعلی زنان ما در این فرهنگ چه تفاوتی دارد؛ با توجه به اینکه امروزه دیدگاه جامعه نسبت به وی مثبت تر شده و شرایط لازم برای ارتقای جایگاه آنان به وجود آمده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - بازخوانی گفتارهای شمس تبریزی از دیدگاه زبان‌شناسی و نقد مدرن
        منظر  سلطانی نفیسه  مرادی
        از شمس‌الدین محمد تبریزی، عارف بزرگ قرن هفتم، تنها گفتارهایی باقی مانده است که شاگردان او به شکل اثر مکتوب «مقالات شمس تبریزی» درآورده اند. لیکن از آنجا که شاگردان وی قداستی خاص برای سخنان شمس قائل بوده‌اند، در بیشتر موارد آنچه را که او می‌گفته عیناً می‌نوشته‌اند و این چکیده کامل
        از شمس‌الدین محمد تبریزی، عارف بزرگ قرن هفتم، تنها گفتارهایی باقی مانده است که شاگردان او به شکل اثر مکتوب «مقالات شمس تبریزی» درآورده اند. لیکن از آنجا که شاگردان وی قداستی خاص برای سخنان شمس قائل بوده‌اند، در بیشتر موارد آنچه را که او می‌گفته عیناً می‌نوشته‌اند و این سبب شده تا زبان مقالات بسیار نزدیک به زبان گفتار باشد. با بررسی متن مقالات و در واقع بررسی شیوۀ گفتار شمس، درمی‌یابیم که وی با ساختارشکنی نحوی و زبانی و بهره‌گیری از امکانات فرازبانی، اثری منحصر به فرد ارائه کرده است که نوعی تفکر جهانی و انسانی را مطرح می‌کند و در حصار زمان و مکان نمی‌گنجد؛ تا آنجا که به گفتۀ خود او، مخاطب آن شاید سال‌ها پس از او، پا به عرصۀ حیات گذارد. تکنیک‌ها و شگردهایی که شمس در گفتارهای خود برای ارتباط با مخاطب و بازسازی تجربه‌های شهودی عارفانۀ خود به کار می‌گیرد، امروزه مورد بحث منتقدان ادبی، زبان‌شناسان و محققان حوزۀ هرمنوتیک مدرن است. این مقاله با بررسی متن مقالات و مقایسۀ نظریات مطرح شده توسط شمس به‌ویژه در باب لفظ و معنا و همچنین با تحلیل ساختارشکنی‌های نحوی و زبانی نثر مقالات و تطبیق آنها با نظریات زبان‌شناسان معاصر، به تبیین این موضوع خواهد پرداخت که شمس، عارف و متفکری پیشرو در ادبیات عرفانی بوده است که با نبوغ ادبی و بی‌مانند خویش، اثری فراتر از زمان و مکان پدید آورده است. اثری که قابلیت بازخوانی در فضای علوم ادبی جدید را دارد و بسیاری از تئور‌ی‌های زبان‌شناسان را در برمی‌گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - تحلیل جنبه‌هاي ادبي تاریخ بیهقی بر اساس نظریّة «والتر بنیامین»
        مهدخت  پورخالقی چترودی سمیّه  عطاردی
        «والتر بنیامین»، فیلسوفی که نامش با «مکتب فرانکفورت» پیوند خورده است، یکی از اندیشمندانی است که برای زبان، ساحتی فراتر از ساحت کارکردی و ارتباطي آن قائل است و در تقابل با تلقّی تقلیل‌گرایی ـ که زبان را به ابزار ارتباط بیناذهنی کاهش می‌دهد - به نظریّه پردازی پرداخته است. چکیده کامل
        «والتر بنیامین»، فیلسوفی که نامش با «مکتب فرانکفورت» پیوند خورده است، یکی از اندیشمندانی است که برای زبان، ساحتی فراتر از ساحت کارکردی و ارتباطي آن قائل است و در تقابل با تلقّی تقلیل‌گرایی ـ که زبان را به ابزار ارتباط بیناذهنی کاهش می‌دهد - به نظریّه پردازی پرداخته است. به نظر بنيامين، زبان از کنش ارتباطی انسانی فراتر می‌رود و موقعیتی هستی‌شناسانه می‌یابد و اگر زبان را به منش ارتباطی و ابزاری آن تقلیل دهیم، تنها متن‌های نوشته شده را خواهیم خواند و هرگز قادر به درک «نوشته‌های بین سطرها» نخواهیم شد. او در تقابل با منش ارتباطی زبان، اصطلاح «منش بیانگری» زبان را به کار گرفت و بر این باور بود که نويسنده با ورود به ساحت بیانگری زبان، یک اثر ادبی خلق مي‌كند. تاریخ بیهقی به عنوان یک اثر هنری ناب، توانش بالایی برای نزدیک شدن به زباني که از منش ارتباطی زبان گذشته و برای بیان معانی پنهان در پس کلمات، به منش بیانگری زبان رو آورده، دارد. در این مقاله به طرح و بررسی این موضوع پرداخته و به اين نتيجه رسيده‌ايم كه بيهقي با توجه به منش بيانگري زبان، اثري ادبي خلق كرده و با استفاده از ابزارهاي برجسته سازي در حوزة واژگاني و معنايي زبان و به كارگيري جوهر شعر و نظم در زبان اثرش، توانسته به ميزاني از توانش ادبي برسد كه بتوان از آن تلقي شعري داشت . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - تحليل جايگاه زبان فارسي در زبان و ادبيات سواحيلي
        امير بهرام   عرب احمدي
        زبان فارسی طی هزارة گذشته بر مناطق مختلفی از جهان تأثیر نهاده است. اكثر محققان گسترة نفوذ زبان فارسي را، آسياي ميانه و شبه قارة هند مي‌دانند. در اين خصوص پژوهش‌های زيادي نيز صورت گرفته است با اين حال كمتر اطلاعاتي دربارة جايگاه زبان و ادب فارسي در منطقة شرق آفریقا وجود چکیده کامل
        زبان فارسی طی هزارة گذشته بر مناطق مختلفی از جهان تأثیر نهاده است. اكثر محققان گسترة نفوذ زبان فارسي را، آسياي ميانه و شبه قارة هند مي‌دانند. در اين خصوص پژوهش‌های زيادي نيز صورت گرفته است با اين حال كمتر اطلاعاتي دربارة جايگاه زبان و ادب فارسي در منطقة شرق آفریقا وجود دارد. در واقع آفريقاي شرقي (به‌ويژه كشور تانزانيا، جمهوري خودمختار زنگبار و بخش‌هاي جنوبي كنيا) از جمله مناطقی است که با وجود فاصلة بسیار با کشور ایران، طی چند قرن گذشته تأثیری در خور توجه از زبان و ادبیات فارسی پذیرفته و تعداد نسبتاً زيادي از واژه‌های اصیل فارسی را در خود جای داده است. در این مقاله کوشش شده اطلاعاتی نوین دربارة جایگاه زبان و ادبیات فارسی در منطقة شرق آفریقا از گذشته‌های دور تا به امروز و نقش آن در شکل‌گیری و استحكام ساختار زبان و ادبيات سواحیلی ارائه شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - الگوی بررسی زبان حماسی
        اصغر  شهبازی مهدی  ملک‌ثابت
        یکی از موضوعات نقد جدید، بررسی زبان در آثار ادبی است. الگوی بررسی زبان حماسی، چگونگی زبان شعر حماسی را در سطوح گوناگونِ آوایی و موسیقایی، واژگانی و نحوی، بلاغی و ادبی، محتوایی و درون‌مایه‌ای بررسی مي‌كند تا چگونگی تجلّی نوع ادبی حماسه در زبان را کشف و توصیف کند. به همین چکیده کامل
        یکی از موضوعات نقد جدید، بررسی زبان در آثار ادبی است. الگوی بررسی زبان حماسی، چگونگی زبان شعر حماسی را در سطوح گوناگونِ آوایی و موسیقایی، واژگانی و نحوی، بلاغی و ادبی، محتوایی و درون‌مایه‌ای بررسی مي‌كند تا چگونگی تجلّی نوع ادبی حماسه در زبان را کشف و توصیف کند. به همین منظور نگارنده در این مقاله، با استفاده از نظریات نقد جدید، به‌ویژه صورت‌گرایی و بر اساس زبان حماسی معیار (شاهنامة فردوسی) یک الگو برای بررسی زبان حماسی در سطوح گوناگون، طراحی نموده است و در هر سطح، شاخص‌های لازم را تبیین کرده و سپس چگونگی ظهور آن شاخص‌ها در زبان حماسی را، با بيان شواهدی از متون حماسی، به‌ویژه شاهنامة فردوسی نشان داده است تا بر اساس آن بتوان اولاً به ویژگی‌های زبان حماسی دست یافت و ثانیاً این شاخص‌ها را در متون حماسی منظوم آزمود و به میزان موفقیّت یا عدم موفقیّت شاعران حماسه‌سرای پس از فردوسی، در به‌کارگیری زبان حماسی پی برد. بر اساس همین الگو و در این مقاله مشخص شده است که مثلاً باذل مشهدی، به عنوان یکی از مقلدان زبان حماسی معیار، در استفاده از زبان حماسی موفقیّت چشمگیری کسب نکرده است و در برخی از وجوه زبان حماسی از جمله انواع موسیقی شعر حماسی، ترکیب سازی، جزالت شعر حماسی و تصویرسازی دچار ضعف و کاستی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - معنا، زبان و تصویر در شعر «آخر شاهنامه» از مهدی اخوان ثالث (م. امید)
        علی  نوری احمد  کنجوری
        «آخر شاهنامه» نام شعری است از سروده‌های اخوان ثالث که در مجموعه‌ای با همین عنوان، در سال 1338منتشر شد. این مجموعه، حاوی سروده‌های دوره‌ میانه شاعری اخوان است که سروده های سال‌های 1335 تا 1338 شاعر در آن آمده است. می‌توان شعرهای این مجموعه را نمودار تکامل و تشخّص سبکی شا چکیده کامل
        «آخر شاهنامه» نام شعری است از سروده‌های اخوان ثالث که در مجموعه‌ای با همین عنوان، در سال 1338منتشر شد. این مجموعه، حاوی سروده‌های دوره‌ میانه شاعری اخوان است که سروده های سال‌های 1335 تا 1338 شاعر در آن آمده است. می‌توان شعرهای این مجموعه را نمودار تکامل و تشخّص سبکی شاعر دانست. از این رو در این مقاله برآنیم که شعر آخر شاهنامه را -که یکی از بهترین شعرهای این مجموعه است- بررسی و تحلیل کنیم؛ بنابراین، ضمن بيان مقدّمهای درباره شعر و عناصر مهم سازنده آن و اشاراتي به برخی از نظريات مطرح در رويكردها‌‌‌ی نقد ادبي، به تناسب زبان، موضوع و وجوه و لایه‌های معنایی و ساختاری شعر ياد شده، آن‏ را با استفاده از تركيبي از رویکردهای نقد ادبي‏، بررسی و با توجّه به تأثیر متقابل سه عنصر اصلی و ساختاری شعر یعنی معنا، زبان و تصویر (خیال)، تحلیل و تأویل خواهيم كرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - بررسی، تحلیل و نقد چهار قصیده فارسی بر اساس آموزه‌های زبان‌شناسی سیستمی‌ـ نقشگرا
        حسینعلی قبادی
        اولین قصیده دیوان فرخی سیستانی در توصیف ابر را شاعران بسیاری تقلید کرده‌اند. در این پژوهش تلاش نویسندگان بر این بوده است تا با بکارگیری بخشی از آموزه‌های زبان‌شناسی سیستمی‌ـ نقشگرا بخش نخست (تغزّل) این قصیده را، که سه شاعر قريب به عهد فرخی (ازرقی، مسعود سعد، امیرمعزی) ت چکیده کامل
        اولین قصیده دیوان فرخی سیستانی در توصیف ابر را شاعران بسیاری تقلید کرده‌اند. در این پژوهش تلاش نویسندگان بر این بوده است تا با بکارگیری بخشی از آموزه‌های زبان‌شناسی سیستمی‌ـ نقشگرا بخش نخست (تغزّل) این قصیده را، که سه شاعر قريب به عهد فرخی (ازرقی، مسعود سعد، امیرمعزی) تقلید نموده به همراه سروده خود فرخی، مورد بررسی قرار دهند؛ بویژه اینکه در میان این افراد، ازرقی به نوآوری در عرصه ادبیات معروف است، و معزّی به تقلید محض‌ـ اگر نگوییم سرقت‌ـ از دیوان فرخی و عنصری متهم است؛ تا علاوه بر ارائه تحلیلی علمی و عینی، از خلاقیت، نوآوری یا تقلید صرف، تا حدودی به روشن شدن بخشی از این موضوع نیز کمک شود. شک نیست که بسیاری از دقائق و ظرافت‌های ادبی، هنری و تأویلی را نمی‌توان به شیوه‌ای عینی و تنها از طریق تحلیل‌های زبانی عرضه کرد، اما باید پذیرفت بسیاری از روش‌ها، ابزارها، دیدگاه‌های زبان‌شناسانه در درک و فهم متون ادبی کارگشاست و مانع قضاوت‌های ذوقی می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - تحلیل زبانی اشعار فرخی یزدی براساس نظریة زیبایی‌شناسی انتقادی (با تکیه بر غزل و چند رباعی)
        حسین  حسن‌پور آلاشتی رضا  عباسی
        عنوان مکتب فرانکفورت غالباً به میراث فکری و نظری گروهی از روشنفکران برجستة آلمانی و نظریة اجتماعی خاص آنان اطلاق مي‌گردد که نظریة زیبایی‌شناسی انتقادی (critical aesthetic theory) از دل آن بیرون مي‌آید. این نظریه بر خلاف برخی مکاتب نقد ادبی به ویژه نقد جامعه شناختی- که ا چکیده کامل
        عنوان مکتب فرانکفورت غالباً به میراث فکری و نظری گروهی از روشنفکران برجستة آلمانی و نظریة اجتماعی خاص آنان اطلاق مي‌گردد که نظریة زیبایی‌شناسی انتقادی (critical aesthetic theory) از دل آن بیرون مي‌آید. این نظریه بر خلاف برخی مکاتب نقد ادبی به ویژه نقد جامعه شناختی- که از اصالت آثار ادبی و خالق آن اثر مي‌کاهند و آثار ادبی را یکسره محصول عوامل بیرونی تلقی مي‌کنند- مي‌کوشد به آثار ادبی نقشی مستقل تر ببخشد. اندیشمندان نظریة انتقادی برای هنر و به ویژه ادبیات، ملاک‌هایی برشمردند تا بر اساس بینش انتقادی خود، اصالت یک اثر ادبی را مورد نقد قرار دهند. در این نوشتار ابتدا مفاهیم اصلی در زیبایی‌شناسی انتقادی؛ چون انتقاد در هنر یا اثرادبی (critical of art)، منش ایدئولوژیکی- قوة سیاسی- هنر (Ideological nature of art)، هنر انقلابی (revolutionari art) و خودمختاری در هنر (Autonomy of art)، مورد بررسی قرار گرفته است و با بررسی دیوان فرخی دانسته شد که شاعر در حوزة زبان از رهگذر ترکیبات خاص، زبان حماسی، ایجاد تحول معنایی در تعبیرات رایج در غزل، کاربرد لغات فرنگی و اصطلاحات عامیانه نگرش انتقادی خاص خویش را ارائه کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - آموزش فعل مركب فارسي به غیرفارسی زبانان
        زينب  محمد ابراهيمي حسن  شاهی‌پور
        مقوله فعل مركب از جالب‌ترين، ظريف‌ترين و در عين حال پيچيده‌ترين بخش‌هاي پژوهش‌هاي نحوي است كه توجه بسياري از زبان‌شناسان و مدرسان آموزش زبان دوم /خارجی را به خود معطوف كرده است. اين پژوهش سعی دارد با استفاده ازتحليل ساختار فعل مرکب فارسي گفتاري معيار در چارچوب نظریة حاک چکیده کامل
        مقوله فعل مركب از جالب‌ترين، ظريف‌ترين و در عين حال پيچيده‌ترين بخش‌هاي پژوهش‌هاي نحوي است كه توجه بسياري از زبان‌شناسان و مدرسان آموزش زبان دوم /خارجی را به خود معطوف كرده است. اين پژوهش سعی دارد با استفاده ازتحليل ساختار فعل مرکب فارسي گفتاري معيار در چارچوب نظریة حاکمیت و مرجع‌گزینی و نیز با استفاده از شيوه‌هاي نوين و علمي‌آموزش زبان و واژه، راهکار علمي و کارآمدی جهت آموزش فعل مرکب فارسي به غيرفارسي‌زبانان به دست دهد. بر طبق این پژوهش، فعل‌هاي مركب فارسي گفتاري معيار را می‌توان به لحاظ تعداد موضوع‌هاي آن به دو دسته يك موضوعي و چند موضوعي تقسيم كرد. براي آموزش فعل مرکب به غير فارسي زبانان، بهتر است در سطح مبتدي از فعل‌هاي مرکب يک موضوعي و در سطوح بالاتر از فعل‌هاي مرکب با موضوع‌هاي بيشتر استفاده کرد. بعلاوه استفاده از متن‌هاي گفتاري که به‌صورت طبيعي و به منظور ايجاد ارتباط تهيه شده‌اند مناسب‌تر به نظرمی‌رسد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - بررسي ريشه شناختي دو جاينام در استان همدان (نهاوند و آدراپانا)
        محمدمهدي  احديان
        نام‌های جغرافیایی مجموعة بزرگی از واژگان هستند. این نام‌ها که در طول قرن‌ها پدید آمده‌اند، جاینام (Toponym) نامیده می‌شوند. بررسی جاینام‌ها از آن روی اهمیت دارد که می‌تواند در آشکار ساختن بسیاری از حقایق تاریخی پنهان که جز نام، اثری از آنها به جای نمانده است پژوهشگران چکیده کامل
        نام‌های جغرافیایی مجموعة بزرگی از واژگان هستند. این نام‌ها که در طول قرن‌ها پدید آمده‌اند، جاینام (Toponym) نامیده می‌شوند. بررسی جاینام‌ها از آن روی اهمیت دارد که می‌تواند در آشکار ساختن بسیاری از حقایق تاریخی پنهان که جز نام، اثری از آنها به جای نمانده است پژوهشگران را یاری دهد. جاینام‌ها به عنوان واحد‌های زبانی در معرض همة تغییراتی هستند که در حوزة زبان روی می‌دهد. در بررسی جاینام‌ها کوشیده‌ می‌شود بر پايه روش‌هاي زبان‌شناسيِ تاريخي- تطبيقي و با توجه به اطلاعات تاريخي و جغرافیایی مربوط به مکان‌ها، ريشه‌شناسي جامعی از این واژگان عرضه شود. اين مقاله به بررسی تاریخی-ریشه‌شناختی دو جاينام «نهاوند» و «آدراپانا» در استان همدان پرداخته است. نتیجه این بررسی نشان دهندة ارتباط میان جاینام باستانی نسا و نام شهر نهاوند و کمک به آشکار شدن مکانِ جاینام‌های باستانی نسا و آدراپانا در سرزمین ماد است که از دیدگاه باستان‌شناسی و جغرافیای تاریخی نیز اهمیت دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - نقد چهل لغت ترجمه شده‌ي فرهنگستان زبان و ادب فارسي همراه با ارائه‌ي پيشنهادهاي جديد و روشهاي اصلاحي
        اميد  مجد
        يكي از بزرگترين نيازهاي روز زبان فارسي، ترجمه و مقابله با هجوم و حضور هزاران لغت علمي است كه همراه با علوم و فنون مختلف، به زبان فارسي سرازير شده‌اند. بديهي است اين امر نيازمند آگاهي، تحقيق و تمرين لغت‌سازان و مترجمانست. از سوي ديگر لازمست علاوه بر ساختن لغات تازه، ل چکیده کامل
        يكي از بزرگترين نيازهاي روز زبان فارسي، ترجمه و مقابله با هجوم و حضور هزاران لغت علمي است كه همراه با علوم و فنون مختلف، به زبان فارسي سرازير شده‌اند. بديهي است اين امر نيازمند آگاهي، تحقيق و تمرين لغت‌سازان و مترجمانست. از سوي ديگر لازمست علاوه بر ساختن لغات تازه، لغات علمي‌اي كه تاكنون ديگران ساخته‌اند، نقد و بررسي شود، تا با طرح معايب و محاسن آنها، لغات نادرست حذف گردد. هدف اين مقاله نيز همين است و پس از ارائه نظريه‌هاي كلي لغت سازي، چهل لغت در رشته‌هاي مختلف علمي را كه به‌دست فرهنگستان زبان و ادب فارسي و بنياد فرهنگ (كه در رژيم پهلوي كاري مشابه فرهنگستانِ امروز مي‌كرد) ترجمه شده‌اند، بررسي مي‌كند و معايب آن را بر مي‌شمارد. همچنين براي اكثر لغات نقد شده، لغات جايگزين پيشنهاد شده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - اشتراکات ساختاری در شعر نیما و چند شاعر معاصر
        محمد خسروی شکیب قاسم  صحرائي
        هر نوعي از انواع متعدد هنر– شعر، داستان کوتاه، رمان، نثر- تحت حمايت سبکي خاص و مستقل، يک نظام نوشتاري تلقي مي‌شود که مبتني بر مناسبات و انتظارات ساختاری و تنظيمات زباني و به صورت کلي متکي بر پيشينه‌ی نظريه‌هاي ادبي مستقل و خاص خود مي‌باشد. بديهي است، بداعت يک سبک، مديون چکیده کامل
        هر نوعي از انواع متعدد هنر– شعر، داستان کوتاه، رمان، نثر- تحت حمايت سبکي خاص و مستقل، يک نظام نوشتاري تلقي مي‌شود که مبتني بر مناسبات و انتظارات ساختاری و تنظيمات زباني و به صورت کلي متکي بر پيشينه‌ی نظريه‌هاي ادبي مستقل و خاص خود مي‌باشد. بديهي است، بداعت يک سبک، مديون استقلال و تازگي تئوري‌هاي پيشاساختاري است که واقعيت آن سبک را به عنوان جرياني خاص و با قابليت پيروي و تداوم تضمين مي‌کند. طرح ساختاري مستقل با شيوه‌هاي زباني سنجيده و نو، همراه با جهان نگري بعدپذير، اساساً پيش فرض و حداقل شرطي است که هر سبک جديد و تازه‌اي براي به دست آوردن استقلال خود نيازمند آن است. شعر معاصر به رهبري نيما و پیروان او سپهری و فروغ، متکي بر مشخصه‌هاي هستي شناسيک و زيباشناسيک است که واقعيت آن را به عنوان يک جريان ريشه‌دار و با قابليت پيروي و تداوم و از همه مهمتر با استقلال و هويت، نشان مي‌دهد. در اين مقاله، اشتراکات ساختاری شعر نیما، سپهری و فروغ که ارتقا دهنده و اثبات کننده استقلال و تمايز شعر آنها از سطح شعر کلاسيک است، ارزيابي مي‌شود. اسطوره‌شکني ساختار، مرکزيت گرايي در نظام صوری، پايان پذيري خلاق، واقعيت گرايي خلاق، استبدادگريزي معنا، انتزاع گرايي در زبان، شعارگرايي در زبان و تعهدگرايي، از مهمترين نشانه‌هاي اشتراک ساختاری در شعر نیما، سپهری و فروغ است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - سبک شناسی رمان «جای خالی سلوچ» اثر محمود دولت آبادی
        ميلاد  شمعي
        سبک، شیوه‌ي خاصی است که نویسنده یا شاعر برای بیان مفاهیم خود در اثر ادبی به کار می‌برد. در مورد سبک از گذشته تاکنون تعاریف گوناگونی ارائه شده است. این اصطلاح در حال حاضر در مورد روش‌هایی به کار می‌رود که از طریق به کار بردن فنون و مفهوم‌های زبان‌شناسی به مطالعه تحلیلی ا چکیده کامل
        سبک، شیوه‌ي خاصی است که نویسنده یا شاعر برای بیان مفاهیم خود در اثر ادبی به کار می‌برد. در مورد سبک از گذشته تاکنون تعاریف گوناگونی ارائه شده است. این اصطلاح در حال حاضر در مورد روش‌هایی به کار می‌رود که از طریق به کار بردن فنون و مفهوم‌های زبان‌شناسی به مطالعه تحلیلی ادبیات می‌پردازد. همچنين زاویه دید، مسائل زبانی، چگونگی شخصیت‌پردازی و چند و چون جهت‌گیری درون مایه را تعیين می‌کند. ویژگی اصلی آثار محمود دولت آبادی بویژه در رمان"جای خالی سلوچ" توجه به زبان و ساختار ادبی متن است. به عنوان نمونه، واژه‌های محلی و قومی که دولت آبادی در این رمان به کار گرفته، خصلت اصلی زبان باستانگرای او را آشكار مي‌سازد كه وام گرفته از کتاب‌هایی مانند تاریخ بیهقی و تاریخ بیهق است. نگارندگان در این مقاله کوشیده‌اند با بررسی ساختار ادبی و زبانی این رمان از جمله: واژگان، تصاویرخیال، تنوع جمله‌ها، ضرباهنگ، تکرار، انسجام، تأکید و…خصوصیات سبک شناسیک آنرا نمایان سازند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - اسباب و صور ابهام در داستان‌های بیژن نجدی
        عليرضا  صدیقی
        بیژن نجدی، داستان‌نویسی است که در داستان‌هایش ـ به خصوص در داستان‌های مجموعه دوباره از همان خیابان‌ها ـ به مبهم کردن فضای داستان توجه و علاقه دارد. اين ابهام علاوه بر عدم برقراري رابطه طبيعي ميان دال و مدلول، علل متعدد ديگري نيز مي‌تواند داشته باشد. این مقاله به بررسی ا چکیده کامل
        بیژن نجدی، داستان‌نویسی است که در داستان‌هایش ـ به خصوص در داستان‌های مجموعه دوباره از همان خیابان‌ها ـ به مبهم کردن فضای داستان توجه و علاقه دارد. اين ابهام علاوه بر عدم برقراري رابطه طبيعي ميان دال و مدلول، علل متعدد ديگري نيز مي‌تواند داشته باشد. این مقاله به بررسی اسباب و صور ابهام در داستان‌های نجدی مي‌پردازد و برای تبیین موضوع، به عملکرد و ارتباط راوی و مخاطب، (فرستنده و گیرنده) در عمل روایت توجه مي‌كند. کنشی که از نام‌گذاری داستان، آغاز و با پایان‌بندی آن تمام می‌شود. تغيير بدون قرينه زاويه ديد، انتخاب كانون‌سازي بيروني، نامعلوم بودن و گردش مخاطب، پوشيدگي ارتباط ميان عناصر روايي، نام‌گذاری داستان‌ها، آغاز و انجام روایت، توجه به رئاليسم جادويي، سمبوليسم، جريان سيال ذهن و درآميختن زمان‌ها در اين شيوه و استفاده از زبان شاعرانه از موارد ابهام آفرین در داستان‌های نجدی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - واژه‌هایی به ظاهر دخیل، اما اصیل
        فردوس  آقاگلزاده حسين  داوري
        بررسی ریشه‌شناختی واژه‌های دخیل در زبان فارسی بیانگر آن است که برخی از این واژه‌ها در اصل واژه‌هایی فارسی بوده‌اند که پیش‌تر وارد زبان‌های مختلف شده و پس از یافتن رنگ و بویی بیگانه، مجدداً وارد زبان فارسی شده‌اند. تأملی در پژوهش‌ها و آثار موجود حکایت از آن دارد که این م چکیده کامل
        بررسی ریشه‌شناختی واژه‌های دخیل در زبان فارسی بیانگر آن است که برخی از این واژه‌ها در اصل واژه‌هایی فارسی بوده‌اند که پیش‌تر وارد زبان‌های مختلف شده و پس از یافتن رنگ و بویی بیگانه، مجدداً وارد زبان فارسی شده‌اند. تأملی در پژوهش‌ها و آثار موجود حکایت از آن دارد که این موضوع عمدتاً در خصوص واژه‌های معرب بررسی شده و در مورد دیگر زبان‌ها کمتر بدان توجه شده است. اين در حالی که این پدیده در خصوص تعدادی از واژه‌های اروپایی و به ویژه فرانسوی و انگلیسی رایج در زبان فارسی نیز صادق است که نه تنها در فرهنگ‌های عمومی که در فرهنگ‌های اختصاصی‌ای که به موضوع واژه‌های دخیل اروپایی در زبان فارسی پرداخته‌اند نیز بدان بی‌توجهی شده است. در این نوشتار با استناد به فرهنگ‌های معتبر اروپایی به نحوی مستند و مستدل به نمونه‌هایی از این واژه‌های به ظاهر دخیل اروپایی در زبان فارسی که اصل فارسی دارند، پرداخته شده و به فراخور حال به کاستی‌های برخی فرهنگ‌های معتبر زبان فارسی در خصوص ریشه‌یابی این واژه‌ها اشاره شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - درآمدی به شعرشناسی نقش‌گرا (رویکردی زبان شناختی)
        علیرضا  خان‌جان زهرا  میرزا
        مقاله حاضر با تأکید بر ضرورت تغییر مبنای منطقی تعریف ماهیّت شعر از منطق دو ارزشی ارسطویی به منطق نسبی‌گرای فازی، ابتدا سه جریان فکری متمایز در حوزۀ شعرشناسی را مرور مي‌كند. آن گاه با پذیرش دیدگاهی که ادبیّات و به طور مشخّص شعر را تافتۀ جدا بافته‌ای از دیگر کنش‌های ارتبا چکیده کامل
        مقاله حاضر با تأکید بر ضرورت تغییر مبنای منطقی تعریف ماهیّت شعر از منطق دو ارزشی ارسطویی به منطق نسبی‌گرای فازی، ابتدا سه جریان فکری متمایز در حوزۀ شعرشناسی را مرور مي‌كند. آن گاه با پذیرش دیدگاهی که ادبیّات و به طور مشخّص شعر را تافتۀ جدا بافته‌ای از دیگر کنش‌های ارتباطی نمی‌داند و تحلیل زبان شعر را در چارچوب یک نظریّۀ عامّ زبانی امکان‌پذیر مي‌داند، تلاش مي‌كند تا بر مبنای نظریّۀ سیستمی ـ نقش‌گرای هلیدی (1985، 1994) و ملاحظۀ الگوی پیشنهادی مهاجر و نبوی (1376) تحلیلی نقش‌گرا از گفتمان شعری و پارامترهای زبانی و فرازبانی مؤثّر در تحقّق ارتباط شعری به دست دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - نگاهي انتقادي به دستور زبان فارسي 2
        سعيد  دامني
        دربارة زبان فارسي دستورهاي متفاوتي نوشته شده است و نظريه‌هاي مختلفي در خصوص اجزا و خصوصيات «جمله» و «واژه» ‌مطرح شده است. گوناگوني مطالب، غالباً‌ اين مسئله را به ذهن دانشجويان و فراگيران دستور زبان القا كرده است كه دستور زبان قاعده و قانون مشخصي ندارد و اختلاف نظر در آ چکیده کامل
        دربارة زبان فارسي دستورهاي متفاوتي نوشته شده است و نظريه‌هاي مختلفي در خصوص اجزا و خصوصيات «جمله» و «واژه» ‌مطرح شده است. گوناگوني مطالب، غالباً‌ اين مسئله را به ذهن دانشجويان و فراگيران دستور زبان القا كرده است كه دستور زبان قاعده و قانون مشخصي ندارد و اختلاف نظر در آن امري بديهي و ناچار است و همه در جست و جوي منبعي هستند كه مطالب آن شيوه علمي دقيق‌تري داشته باشد. اين مقاله به همين منظور نوشته شده است تا خوانندگان محترم هم با دستور زبان آشنا شوند و هم آگاهي اجمالي از تمام دستورهاي نوشته شده، داشته باشند. در اين مقاله به تعريف دستور زبان بر مبناي علمي اشاره شده و ويژگي‌هاي دستورهايي كه تا به حال تأليف شده‌اند و نيز معايب و محاسن آنها بيان گرديده است. در واقع با نقد دستور زبان فارسي 2 به صورت كاربردي معايب و محاسن نظريات سنت‌گرايان و زبان‌شناسان مطرح شده است. در نقد تمام مطالب كتاب شيوه‌هاي علمي زبان‌شناسي در مد نظر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - تأثير جنسيت بر نحوه بيان تقاضا (پژوهشي در حوزة جامعه‌شناسي زبان)
        ندا  هدايت
        هدف از تحقيق حاضر بررسي تأثير جنسيت به عنوان عاملي اجتماعي بر نوع مستقيم يا غير مستقيم بودن نحوه بيان تقاضاي مردان و زنان است. براي بحث دربارة نقش جنسيت برروي نوع كاربرد گفتارهاي امری مثل تقاضا، دستور و امر، اطلاعات لازم از 80 دانشجوي دانشگاه شيراز جمع‌آوري گرديد. بدين چکیده کامل
        هدف از تحقيق حاضر بررسي تأثير جنسيت به عنوان عاملي اجتماعي بر نوع مستقيم يا غير مستقيم بودن نحوه بيان تقاضاي مردان و زنان است. براي بحث دربارة نقش جنسيت برروي نوع كاربرد گفتارهاي امری مثل تقاضا، دستور و امر، اطلاعات لازم از 80 دانشجوي دانشگاه شيراز جمع‌آوري گرديد. بدين منظور پرسشنامه‌اي شامل 6 سؤال تهيه شد كه هر يك از سؤال‌ها موقعيت متفاوتي را تبيين مي‌كردند. نيمي از اشخاصي كه به پرسشنامه پاسخ دادند دانشجويان دختر و نيمي ديگر پسر بودند. اطلاعات به دست آمده در طول تحقيق، با انجام چند فرايند آماري (آزمون t و آزمون كاي ‌2) تجزيه و تحليل شد. نتايج نشان داد زنان به نحوة بيان درخواست‌هاي‌شان، به ويژه در موقعيت‌هاي رسمي و اجتماعي، بيش از مردان توجه نشان مي‌دهند. با توجه به نتايج اين بررسي‌ها مي‌توان گفت زنان در اين نوع رفتار كلامي، رسمي‌تر و محافظه كارانه تر از مردان عمل مي‌كنند و اين مسأله را مي‌توان تا حدي‌ با رعايت ادب اجتماعی آنان در گفتار مرتبط دانست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - مقايسه مفهوم واژه‌ها در عالم سنت و دوران مدرن
        علي  حسين‌پور
        در كنار انواع سه گانه‌اي كه براي "حماسه" برشمرده اند (حماسه اسطوره اي و ملي, حماسه تاريخي, حماسه ديني) مي توان نوع چهارمي نيز براي آن در نظر گرفت و آن, "حماسه عرفاني" است. اين نوع از حماسه را بايد در سروده هاي صوفيانه و عارفانه فارسي كه پس از قرن پنجم هجري سروده شده است چکیده کامل
        در كنار انواع سه گانه‌اي كه براي "حماسه" برشمرده اند (حماسه اسطوره اي و ملي, حماسه تاريخي, حماسه ديني) مي توان نوع چهارمي نيز براي آن در نظر گرفت و آن, "حماسه عرفاني" است. اين نوع از حماسه را بايد در سروده هاي صوفيانه و عارفانه فارسي كه پس از قرن پنجم هجري سروده شده است, سراغ گرفت. در اين گونه از حماسه, صوفي يا عارف چونان قهرمان يا پهلواني با نفس اماره و ددان و ديوان درون خويش به نبرد مي پردازد و در جنگ و جدالي سخت و خونين آنها را فرو مي‌شكند. تجلي بارز اين گونه از حماسه را در غزليات و مثنويهاي عارفانه و قلندرانه سنايي و عطار و به‌ويژه در ديوان غزليات مولانا شاهد هستيم. مقاله حاضر پس از بحث و بررسي درباره مفهوم و ماهيت حماسه عرفاني, به بازتاب اين گونه از حماسه در ديوان غزليات مولانا ـ شمس نامه ـ مي پردازد و مسأله حماسي بودن عرفان مولانا را در سه حوزة "روحيه و شخصيت حماسي", "تخيل و ذهنيت حماسي" و "زبان و بيان حماسي" مولانا با ارائة شواهد و نمونه هاي متناسب مورد مطالعه قرار مي دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - بررسي و تحليل جريانهاي داستان‌نويسي معاصر (42-1332)
        محمد  نقي‌زاده
        مـعـانـي هــرگـز انـدر حـرف نـايـد كــه بــحــر بـيـكـران در ظــرف نـايـد استحالة واژه‌ها و قلب مفاهيم آنها كه عامل دگرگوني (و نه تحول آگاهانه و تكامل) فرهنگي جامعه مي‌شود يكي از موضوعاتي است كه در تعامل با فرهنگ‌ها و جهانبيني‌هاي ديگر و به خ چکیده کامل
        مـعـانـي هــرگـز انـدر حـرف نـايـد كــه بــحــر بـيـكـران در ظــرف نـايـد استحالة واژه‌ها و قلب مفاهيم آنها كه عامل دگرگوني (و نه تحول آگاهانه و تكامل) فرهنگي جامعه مي‌شود يكي از موضوعاتي است كه در تعامل با فرهنگ‌ها و جهانبيني‌هاي ديگر و به خصوص در ترجمة متون و آراء آنها و به ويژه در دوران معاصر به وفور مشاهده مي‌شود. اين روند يكي از عوامل بروز بحران در هويت فرهنگي جوامع مي‌باشد. در جهت اداء دين به فرهنگ ايراني، مقاله حاضر بر آن است مقايسه‌اي اجمالي بين معاني ايراني و اصيل برخي واژه‌ها با مفهوم بيگانة معادل‌هاي آنها به عمل آورد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - بررسي و نقد ابعاد شکلی زبان در آثار شاعران شاخص جریان شعر گفتار
        ساناز  رحيم‌بيكي غلامحسين  غلامحسين‌زاده قدرت‌ الله  طاهري
        در فرایند پدید آمدن شعر، تمامي عناصر دخيل در قالب زبان شکل مي گيرد. به همين دليل قطعاً زبان، يکي از اساسي ترين عوامل در آفرينش شعر است. شعر گفتار، شاخه اي نوظهور از شعر معاصر در دو دهۀ اخير (هفتاد و هشتاد) ایران است و چون شاعران شعر گفتار مدعي بهره گيري از قابليت هاي م چکیده کامل
        در فرایند پدید آمدن شعر، تمامي عناصر دخيل در قالب زبان شکل مي گيرد. به همين دليل قطعاً زبان، يکي از اساسي ترين عوامل در آفرينش شعر است. شعر گفتار، شاخه اي نوظهور از شعر معاصر در دو دهۀ اخير (هفتاد و هشتاد) ایران است و چون شاعران شعر گفتار مدعي بهره گيري از قابليت هاي موجود در لايه‌هاي مختلف زبان مرسوم در ميان تودۀ مردم هستند، بررسي ابعاد شکلی زبان در اين جریان شعری در درجۀ اول اهميت قرار مي گيرد. از آنجا که خودِ این جریان شعری در ادبیات دانشگاهی چندان مورد توجه قرار نگرفته است، معرفی و تبیین ویژگی های شکلی و محتوایی آن گامی مهم در شناخت تحولات ادبی معاصر است. به همين منظور در اين مقاله کوشش مي شود تا ضمن تعريفی مختصر از شعر گفتار و پیشینۀ آن، ويژگي هاي زباني آن با تمرکز بر آثار شاعران شاخصی از جمله رضا براهنی، علی باباچاهی، مهرداد فلاح، حافظ موسوی و سید علی صالحی تبيين شود. روش تحلیل در مقالۀ حاضر، مطالعۀ سبکی- زبان‌شناختی است و ویژگی های مهم زبان در سه دستگاه آوایی، صرفی و نحوی مطالعه شده است. شعر گفتار بر پايۀ زبان محاوره شکل مي گيرد و با فاصله گرفتن از کاربرد زبان ادبي، از سطوح مختلف آوايي، واژگاني و نحوي زبان عاميانه استفاده مي‌کند. شاعران شعر گفتار علاوه بر واژگان، اصطلاحات و کنايات و ضرب‌المثل‌هاي عاميانه، اصوات محيط پيرامون خود را نيز براي غنا بخشيدن به زبان شعرهايشان به کار مي گيرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - بررسی زبان سبک ادبی پسامدرن در رمان‌های ایرانی
        ساناز  رحيم‌بيكي محمود  براتي محمدرضا  نصر اصفهاني
        طي چند دهه‌ اخير همراه با موج جهانی ادبیات پسامدرن، رمان هايي در عرصۀ ادبيات داستاني ايران پدید آمده اند که مدعی رویکردی نوین در نگرش و نگارش این نوع ادبی هستند که طبعاً زبان و سبک را هم دربرمی‌گیرد. زبان، برجسته‌ترين عنصر سبكي در مطالعات ادبي است. از طرفي هر نوع تغيير چکیده کامل
        طي چند دهه‌ اخير همراه با موج جهانی ادبیات پسامدرن، رمان هايي در عرصۀ ادبيات داستاني ايران پدید آمده اند که مدعی رویکردی نوین در نگرش و نگارش این نوع ادبی هستند که طبعاً زبان و سبک را هم دربرمی‌گیرد. زبان، برجسته‌ترين عنصر سبكي در مطالعات ادبي است. از طرفي هر نوع تغيير در فرم و محتوای زبان اثر ادبي، نشان‌دهندۀ دگرگوني در نگرش خالق اثر نسبت به جهان پيرامون خويش و انسان است. بنابراين آنچه مهم مي‌نمايد، بررسي تأثیراتی است كه فلسفۀ‌ ادبیات پسامدرن براي زبان رمان ایرانی ايجاد كرده ‌است؛ زیرا مقولۀ زبان، عناصر و مفاهیم وابسته به آن، در فلسفۀ ادبیات پسامدرن جایگاهی محوری دارد، به نحوی که ادبیات پسامدرن را با چگونگی کاربست زبان برای بازآفرینی جهان داستانی می‌شناسند. این مقاله ضمن تحلیل الگوهای زبانی در رمان پسامدرنیستی ایران، چگونگی به ‌کارگیری عناصر زبانی این رمان‌ها را با نگاهی انتقادی تبیین مي‌كند. برای کشف تمهیدات زبانی سبک‏ساز در این مقاله، عناصر زبانی این آثار با الهام از رویکرد سبک‌شناسی لایه‌ای در سه سطح آوایی، واژگانی و نحوی، شناسایی و دسته‌بندی شدند و امکانات زبان متن در هر لایه توصیف و نشان داده ‌شد و اینکه هر یک از این خصوصیات زبانی در لایۀ مورد نظر، چه امکاناتی را در جهت بازتولید نگرش پسامدرن یا دوری از آن در جهان داستاني این رمان‌ها انجام می‌دهد. پس از بررسی زبان این آثار مشخص شد در سطح آوایی مشخصه سبکی متمایزی ندارند و در سطح واژگانی، در هر دو حوزه کلی زبان در مفهوم کاربرد ادبی و محاوره ای گام برمی دارند و همچنین دارای انسجام دستوری نیز هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - تحلیل درون مایه‌ها و عناصر زبانی در اشعار طنز غلام‌رضا روحانی
        روجا ادینه پور باقری علی اکبر باقری خلیلی احمد  غنی‌پور ملکشاه
        طنزهای «غلام رضا روحانی» ضمن بازتاب اوضاع اجتماعی ایران در دوره پهلوی اول و اوایل پهلوی دوم، حکایت از هم زیستی و هم دلی او با توده ‌مردم داشته و از لحاظ زبان شناختی و جامعه شناختی قابل بررسی است. مقاله حاضر با روشی تحلیلی-توصیفی درصدد است به بررسی مهم ترین ‌درون‌مایه‌ها چکیده کامل
        طنزهای «غلام رضا روحانی» ضمن بازتاب اوضاع اجتماعی ایران در دوره پهلوی اول و اوایل پهلوی دوم، حکایت از هم زیستی و هم دلی او با توده ‌مردم داشته و از لحاظ زبان شناختی و جامعه شناختی قابل بررسی است. مقاله حاضر با روشی تحلیلی-توصیفی درصدد است به بررسی مهم ترین ‌درون‌مایه‌های طنز در اشعار روحانی، نگرش وی نسبت به موضوعات و مناسبات اجتماعی و چگونگی بازتاب آنها بپردازد. روحانی ضمن طرح دیدگاه های انتقادی سیاسی- اجتماعی، برای بازنمود هنری تر و تأثیرگذارتر آنها از عناصر و شگردهای زبانی و بیانی مختلف استفاده می کند؛ مثلاً با استفاده از باهم آیی واژگانی، تضاد معنایی بسترهای مناسبی را برای به چالش کشیدن تبعیض ها و تضادهای سیاسی- اجتماعی و ایدئولوژیکی فراهم می سازد. وفور واژگان و ترکیبات عامیانه به عنوان ابزاری برای طرح مسائل اجتماعی به زبان مردمی از ویژگی‌های زبانی طنز روحانی است. تشبیه بنیاد بودن طنزهای روحانی دال بر این است که تشبیه در تصویر موضوعات اجتماعی و دریافت آنها توسط مردم، قدرت بیشتری دارد. انتقاد از شرایط محیطی همچون آلودگی شهرها و نبود زیرساخت های مورد نیاز، واقعه‌ کشف حجاب و جنگ‌جهانی و پیامدهای آن، مشکلات اقتصادی و برخی از موضوعات اجتماعی، مانند غرب‌زدگی، مسائل زنان، بیکاری و وضعیت بغرنج اداری از جمله موضوعاتی است که در طنز روحانی بازتاب یافته‌اند. تحلیل طنزهای شاعر بیانگر کنش اجتماعی وی برای اصلاح، تغییر یا نفی گفتمان‌های موجود محسوب می شود. شاعر جز در برخی موارد، همچون پیشرفت و تحصیل و اشتغال زنان و یا حمایت از کالای ملی، غالباً به انتقاد و نفی وضع جامعه می‌پردازد و به دنبال تغییر آنهاست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - تحلیل لایه‌های منطقی استدلال در تمثیل‌های مرزبان‌نامه
        طاهره صادقی تحصیلی محمد خسروی شکیب عصمت  دریکوند
        تمثیل اخلاقی، قصه‌ای است که در آن درون مایه بر تصویر غلبه دارد و صورت قصه و اشخاص تنها ابزاری هستند که یک پیام عادی و از پیش تعیین شده را بیان می‌کنند. حکایات اخلاقی در کتاب مرزبان نامه، نمونه‌های دقیق این تمثیل هستند. تمثیل در اغلب داستان‌های مرزبان نامه از سه سطح منطق چکیده کامل
        تمثیل اخلاقی، قصه‌ای است که در آن درون مایه بر تصویر غلبه دارد و صورت قصه و اشخاص تنها ابزاری هستند که یک پیام عادی و از پیش تعیین شده را بیان می‌کنند. حکایات اخلاقی در کتاب مرزبان نامه، نمونه‌های دقیق این تمثیل هستند. تمثیل در اغلب داستان‌های مرزبان نامه از سه سطح منطقی مبتنی بر استدلال تشکیل شده است که می‌توان الگوی ABA را برای همه تمثیل‌های موجود در مرزبان نامه طراحی کرد؛ به این معنا که تمثیل در مرزبان نامه، حرکتی است از نقطه A به B و سپس برگشتن به نقطه A. ساختار تمثیل در مرزبان نامه، ساختاری دوری و بسته است. این برهم نمایی آغاز در پایان هر تمثیل در اقناع مخاطب، تقریر پیام، تأکید و تثبیت معنا، تحقیق مفهوم، رفع توهم و دفع غفلت مؤثر افتاده است. این الگوی خاص یکنواخت و واحد تمثیل در مرزبان نامه در اثبات یک موضوع و اقناع مخاطب قدرت شگرفی یافته است. چگونگی این ساختار و واکاوی آن در این مقاله بررسی شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - وضعیت نگارش فارسی در وب‌سایت‌های پربینندۀ کشور از منظر اصول ویرایش فنّی
        وحید خلیلی اردلی محمد حکیم‌آذر اصغر رضاپوریان
        فضای مجازی و اینترنت به‌خاطر ارتباط گسترده با کاربران و تولید نوشتار فراوان به عرصۀ بروز مشکلاتی برای خط و زبان ملّت‌ها، ازجمله خط و زبان فارسی تبدیل شد‌ه‌است. برای به‌دست‌آوردن آمار و اطلاعاتی دقیق از وضعیت توانایی نگارش فارسی در هرکدام از بسترهای فضای مجازی (وب، دسکتا چکیده کامل
        فضای مجازی و اینترنت به‌خاطر ارتباط گسترده با کاربران و تولید نوشتار فراوان به عرصۀ بروز مشکلاتی برای خط و زبان ملّت‌ها، ازجمله خط و زبان فارسی تبدیل شد‌ه‌است. برای به‌دست‌آوردن آمار و اطلاعاتی دقیق از وضعیت توانایی نگارش فارسی در هرکدام از بسترهای فضای مجازی (وب، دسکتاپ و موبایل) پژوهش و پیمایش چندانی انجام نشده است. در این پژوهش از طریق روش‌های نمونه‌گیری غیراحتمالی مبتنی بر هدف، حدود هشت‌هزار جمله از پنجاه پایگاه پربینندۀ کشور در ده موضوع جداگانه، مطالعه و بررسی شد و میزان انحراف آنها از نوشتار معیار فارسی، ارزیابی و بسامد اشتباهات شاخص‌های ویرایش فنّی مشخص شد که به‌ترتیب عبارتند از: دستور خط و هماهنگی در رعایت آن (39درصد)، نشانه‌گذاری‌ها (30درصد)، استقلال واژه (22درصد)، فاصله‌گذاری‌ها (6درصد)، عددنويسي (2درصد) و حروف‌چینی یا غلط تايپي (1درصد). درنهایت برای کمک به بهبود درست‌نویسی در فضای مجازی راه‌کارها و پیشنهادهایی ارائه شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - بررسی جایگاه نحوی بند متممی در زبان فارسی بر پایة نظریة دستور وابستگی
        محمد دبیرمقدم علی مهرجو
        وابسته سازی متممی فرایندی است که در آن فعل به جای یکی از وابسته های اجباری خود، بند متممی می پذیرد و حذف آن بند، جمله را غیر دستوری می‌کند. فعل های متمم پذیر به لحاظ ساختاری، شامل فعل های ساده (مانند دانستن و گفتن)، پیشوندی (مانند واگذاشتن) و مرکب (مانند رقم زدن و آگاه چکیده کامل
        وابسته سازی متممی فرایندی است که در آن فعل به جای یکی از وابسته های اجباری خود، بند متممی می پذیرد و حذف آن بند، جمله را غیر دستوری می‌کند. فعل های متمم پذیر به لحاظ ساختاری، شامل فعل های ساده (مانند دانستن و گفتن)، پیشوندی (مانند واگذاشتن) و مرکب (مانند رقم زدن و آگاه کردن) هستند. پیکرة پژوهش حاضر مشتمل بر هزار جملة فارسی از کاربرد فعل های مورد پژوهش از متون داستانی فارسی معاصر است. دستور وابستگی یکی از نظریه های صورتگراست که به بررسی روابط میان هسته و وابسته و ساخت های نحوی زبان‌ها می پردازد. ساخت های نحوی زبان فارسی نشان می-دهد که برخی از افعال فارسی با یک جمله وارة متممی به کار می روند؛ یعنی شرط پذیرفتن بند متممی، از ویژگی های کاربردی خاص فعل جملة پایه است. پژوهش حاضر می‌کوشد توصیفی دقیق از بند متممی در زبان فارسی به دست دهد. در این مقاله، فرایند وابسته سازی در ساختمان جملة مرکب که در آن یک بند وابستة متممی به جملة پایه وابسته می شود، مورد بررسی قرار می گیرد . می توان گفت که این مقولة زبانی که با صورت‌های تصریف شدة فعل ساخته می شود، اغلب در جایگاه نحوی یکی از وابسته های اجباری فعل (نظیر: فاعل و مفعول و مفعول حرف‌اضافه‌ای) بند متممی قرار می گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - تحلیل بسترهای بلاغت در آثار سعدی و تعمیم‌پذیری آن در زبان و ادبیات فارسی
        فرهاد محمدی
        برای درکِ بلاغت زبان فارسی و کشف و شناساییِ قواعد و اصول آن، لازم است که از مطالعه و تحلیل ساخت های نحویِ آن شروع کرد. از این طریق مشخّص می شود که ساخت های نحوی در حالتِ عادی و خنثی چه نظم و ترتیبی دارند و در موقعیت‌هایی که القای غرضِ بلاغی و معنای خاصی مدّنظر است، چه ت چکیده کامل
        برای درکِ بلاغت زبان فارسی و کشف و شناساییِ قواعد و اصول آن، لازم است که از مطالعه و تحلیل ساخت های نحویِ آن شروع کرد. از این طریق مشخّص می شود که ساخت های نحوی در حالتِ عادی و خنثی چه نظم و ترتیبی دارند و در موقعیت‌هایی که القای غرضِ بلاغی و معنای خاصی مدّنظر است، چه تغییراتی پیدا می کنند؛ زیرا ساخت نحوی که همان چگونگیِ نظم و ترتیب اجزاست، بر اساسِ معنا و اغراضِ بلاغی شکل می گیرد. هر نوع «تغییر در جایگاه دستوری و معمولی اجزا»، «دگرگونی در صورتِ جمله ها» و هرگونه «حذف یا اضافه ای» که در کلام صورت می گیرد، ناشی از اغراض بلاغی است. این مقاله با تکیه بر سخن سعدی به عنوانِ نمونۀ بارز بلاغتِ زبان فارسی، به بررسی مهم-ترین بسترهای بلاغت در نحوِ زبان فارسی می پردازد که انتقالِ معنا و القای اغراضِ بلاغی از طریق آنها صورت می گیرد. هدف از این پژوهش، شناسایی بستر های کلان و کلّیِ نحو زبان فارسی در القای اغراض بلاغی است که هر کدام از آنها می تواند مصداق های زیادی را شامل شود. همچنین سعی بر این است تا نشان داده شود که معمولاً با هر کدام از این ظرفیت ها، چه معانی و اغراض و مقاصدی بیان می شود. نتیجۀ کار نشان می دهد که «جابه جایی اجزای کلام»، «تغییر در ساخت و صورت جمله ها» و «افزایش و کاهش نحوی»، ظرفیت هایی هستند که برای بیان اغراض بلاغی در نحو زبان فارسی کاربرد دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - قلب نحوی به راست در ترجمه (از زبان فارسی به انگلیسی)
        محمد دبیرمقدم ویدا شقاقی مجتبی منشی‌زاده سید حسین پیری
        قلب نحوی در زبان فارسی، اختیاری و با انگیزۀ کاربرد شناختی همراه است. از آنجایی که قلب نحوی در زبان فارسی، برخلاف زبان انگلیسی، یکی از ویژگی-های این زبان محسوب می شود، تحلیل بندهای مقلوب و ترجمه آنها به منظور افزایش دقت و کیفیت ترجمه این نوع بندها ضروری به نظر می آید. چکیده کامل
        قلب نحوی در زبان فارسی، اختیاری و با انگیزۀ کاربرد شناختی همراه است. از آنجایی که قلب نحوی در زبان فارسی، برخلاف زبان انگلیسی، یکی از ویژگی-های این زبان محسوب می شود، تحلیل بندهای مقلوب و ترجمه آنها به منظور افزایش دقت و کیفیت ترجمه این نوع بندها ضروری به نظر می آید. بنابراین پژوهش حاضر به روش پیکره ای، از نوع توصیفی - تحلیلی و با هدف بررسی تأثیر قلب نحوی به راست بر بندهای ساده فارسی و تحلیل معادل های انگلیسی آنهاست. برای این منظور از تعداد کل 5247 بند در پیکره فارسی متشکل از کتاب های «مربای شیرین»، «خمره»، «دا» و «چراغ ها را من خاموش می کنم»، تعداد 297 بند مقلوب به راست جمع آوری گردید و همراه با معادل های ترجمه شده انگلیسی آنها بر اساس چارچوب نظری دستور نقش گرای نظام بنیاد «هلیدی» تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد که قلب نحوی به راست در پیکره فارسی با تغییر در فرانقش ها، آغازگر نشان دار ایجاد کرده است؛ ولی مترجمان به این نوع بندها توجه چندانی نداشته اند. همچنین این دستور در زمینه نقد و صحه گذاری ترجمه بندهای مقلوب به راست به زبان انگلیسی می تواند کارا باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - بررسی و تحلیل چگونگی توصیف «بوها» در متون نوشتاری زبان فارسی
        اعظم استاجی
        مقاله حاضر به چگونگی توصیف بوها درداده های منتخب از متون ادبی زبان فارسی ‌‌می‌پردازد. به این منظور نمونه‌‌های کاربرد واژه «بو» و وابسته‌‌های آن از دو پیکره نوشتاری (شامل متون خبری و داستانی) با حدود نه میلیون واژه استخراج شدند و بر اساس ویژگی‌های ساختاری و معنایی دسته‌ب چکیده کامل
        مقاله حاضر به چگونگی توصیف بوها درداده های منتخب از متون ادبی زبان فارسی ‌‌می‌پردازد. به این منظور نمونه‌‌های کاربرد واژه «بو» و وابسته‌‌های آن از دو پیکره نوشتاری (شامل متون خبری و داستانی) با حدود نه میلیون واژه استخراج شدند و بر اساس ویژگی‌های ساختاری و معنایی دسته‌بندی و توصیف شدند. بررسی داده‌‌ها نشان می دهد بوها در زبان فارسی بیشتر با ساختهای اضافی توصیف ‌‌می‌شوند تا ساختهای وصفی (82% در مقابل 18%). در مورد شیوه توصیف بوها نیز مشخص شد فارسی ‌‌زبان‌ها ترجیح ‌‌می‌دهند بوها را با اشاره به منشا ان توصیف کنند تا با استفاده از صفات. علاوه بر اینها مشخص شد در ترکیب‌های اضافی‌ای که بو با یک واژه انتزاعی همراه می شود بو کاربردی استعاری می یابد و مجازاً به معنی«اثر و نشانه» به کار ‌‌می‌رود. در مورد ویژگی‌های صفاتی که برای توصیف بوها به کار گرفته می شوند نیز روشن شد که از یک‌سو صفات محدودی برای توصیف بوها وجود دارند و از دیگر سو این صفات را ‌‌می‌تواناز نظر معنایی به سه دسته صفات مطبوع، صفات نامطبوع و صفاتی که بر خاص بودن بو تأکید ‌‌می‌کنند دسته بندی کرد. علاوه بر اینها مقایسه دو دسته داده نشان داد که در داده‌‌های مستخرج از متون خبری، نسبت کاربرد استعاری بو و در داده‌‌های مستخرج از متون داستانی، نسبت توصیف بو با منشا آن بیشتر است که با توجه به تنوّع ماهیت متونی جامعه آماری پژوهش، قابل توضیح است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - روان‌کاوی و سیاست
        محمدرضا  تاجيك
        روان‌کاوی پسافرویدی، آنچنان که در آموزه‌های لاکان تبلور یافته، تأثیر بسزایی بر تئوری انتقادی معاصر، فمينیسم، نظريه فيلم، پساساخت‌گرایی و مارکسیسم داشته است. این نحله از روان‌کاوی، در واقع، گسستی پسامدرن از آموزه‌های روان‌کاوانه زیگموند فروید است. اين نظريه‌‌، تا حدي نيز چکیده کامل
        روان‌کاوی پسافرویدی، آنچنان که در آموزه‌های لاکان تبلور یافته، تأثیر بسزایی بر تئوری انتقادی معاصر، فمينیسم، نظريه فيلم، پساساخت‌گرایی و مارکسیسم داشته است. این نحله از روان‌کاوی، در واقع، گسستی پسامدرن از آموزه‌های روان‌کاوانه زیگموند فروید است. اين نظريه‌‌، تا حدي نيز،‌ مبتني‌ بر كشفيات‌ انسان‌شناسي‌ ساختاري‌ و زبان‌شناسي‌ است‌. يكي‌ از بنيادي‌ترين‌ باورهاي‌ لاكان، به عنوان بارزترين چهره اين مكتب، اين‌ است‌ كه‌ ناخودآگاه‌، ساختاري‌ نهان‌ و ملفوف‌ دارد كه‌ بسيار شبيه‌ ساختار زبان‌ است‌. شناخت‌ جهان‌، ديگران‌ و خود به‌ وسيله زبان‌ تعيين‌ مي‌شود. زبان‌ پيش‌شرط‌ كسب‌ آگاهي‌ فرد از خودش‌ به‌ مثابه‌ يك‌ هستي‌ متمايز است‌. لاكان، همچنين از منظر روان‌كاوي، الگويي سه ضلعي از جهان اجتماعي ـ رواني، شامل امر خيالي، امر نمادين و امر واقعي عرضه مي‌كند كه در ساحت انديشه‌ سياسي جديد (پسامدرنيسم، پساساخت‌گرايي، پساماركسيسم و فمينيسم) تأثير ژرف و گسترده‌اي به جا مي‌گذارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - جهانی شدن و هویتِ اقوام ایراني با تأکید بر مؤلفه‌های زبان و آداب و رسوم*
        حميد  نساج
        برخی بر این باورند که با توجه به رشد روزافزون جهاني شدن، هویت‌های خُرد قومی ناگزیر در فرهنگ واحد جهانی مستحیل خواهند شد. اما گروهی دیگر معتقدند که جهانی شدن نه تنها باعث از بین رفتن قومیت‌ها نخواهد شد، بلکه با ابزاری که در اختیار آنها قرار می‌دهد، موجبات رشد خودآگاهی قو چکیده کامل
        برخی بر این باورند که با توجه به رشد روزافزون جهاني شدن، هویت‌های خُرد قومی ناگزیر در فرهنگ واحد جهانی مستحیل خواهند شد. اما گروهی دیگر معتقدند که جهانی شدن نه تنها باعث از بین رفتن قومیت‌ها نخواهد شد، بلکه با ابزاری که در اختیار آنها قرار می‌دهد، موجبات رشد خودآگاهی قومی را فراهم كرده، منجر به تقویت جنبش‌های قومی می‌شود؛ لذا برای بررسی تأثیر جهانی شدن بایستی مؤلفه‌های هویت قومی بررسی شود. در این مقاله فرهنگِ هویت‌های قومی بررسی و این فرضیه طرح شده که جهانی شدن در کوتاه مدت، هویت‌های قومی را برجسته می‌سازد و ممکن است به جنبش‌های قومی نیز منجر شود، اما در نهایت به همانندسازی خرده فرهنگ‌ها در فرهنگ مسلط منجر خواهد شد؛ این فرآیند همانندسازی با فراز و فرود همراه خواهد بود. فرهنگ‌هاي داراي ويژگي‌هاي ذيل در فرهنگ مسلط ادغام نمي‌شوند: قدرت و حمایت دولتی، وجود میراث غنی مکتوب، پیوستگی با مذهب، عدم انحصار به یک کشور خاص، وجود پتانسیل‌های جهانی. فرهنگ و زبانِ خاص هریک از اقوام ایرانی ـ به جز زبان فارسی ـ این مؤلفه‌ها را ندارند یا در آن ضعیف هستند. افول زبان و آداب و رسوم اقوام، لزوماً به معنای اضمحلال هویت قومی نیست و افراد آن قوم می‌توانند تعاریف جدیدی از هویت قومی خویش بیان کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - زبان و سياست؛ ابعاد عملی و راهبردي زبان در رهبري امام خميني(ره) در فرایند انقلاب اسلامی
        سید رضا  شاكري
        انقلاب اسلامی در ایران با یک رهبری مذهبی تأثیرگذار به پیروزی رسید. با توجه به اینکه رهبری انقلاب در تبعید به سر می‌برد و از همۀ امکانات رسانه ای و ارتباطی با مردم محروم بود، پیوند محکمی میان رهبری انقلاب و مردم برقرار شد. این مسئله در این مقاله، مبنای بررسی نسبت زبان و چکیده کامل
        انقلاب اسلامی در ایران با یک رهبری مذهبی تأثیرگذار به پیروزی رسید. با توجه به اینکه رهبری انقلاب در تبعید به سر می‌برد و از همۀ امکانات رسانه ای و ارتباطی با مردم محروم بود، پیوند محکمی میان رهبری انقلاب و مردم برقرار شد. این مسئله در این مقاله، مبنای بررسی نسبت زبان و سیاست و کوشش برای تبیین جنبه‌های عملی و راهبردی زبان در رهبری امام در دورۀ انقلاب قرار گرفته است. در مطالعات نسبت زبان و سیاست، دو رویکرد کلی سیاست چونان امری به معرفت و نظر و سیاست به مثابه قدرت و قلمرو عمل جمعی و در جهت حفظ یا تغییر وضع موجود حاکم است. در این مقاله بر اساس رویکرد دوم و با استفاده از نظریه‌هایی که در آن بر قابلیت‌ها و کارکردهای عملی، رسانه ای، شبکه ای و بسیج کننده زبان تأکید داشته‌اند، ابعاد و کارکردهای اثربخش و عملی زبان در اندیشۀ امام خمینی(ره) بررسی شده است. یافته‌های این بررسی نشان می‌دهد که امام(ره) با داشتن تحصیلات تخصصی در سه حوزۀ عرفان، اخلاق و فقه و با توجه به طبقه بندی خاص خود از علوم اسلامی، بر عمل گرایی به عنوان مشترک این سه حوزه تأکید کرده و زبان را در راستای عمل سیاسی و انقلابی در این سه حوزه به کار می‌گیرد. بسیج گری، انتقادگری و مخالفت با وضع موجود و دعوت و برانگیختن مردم به تأسیس حکومت جدید، از ابعاد کارکردی زبان در رهبری امام است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - وام‌واژه‌های قرآنی- عربی در زبان پهلوی (فارسی میانه)
        یداله  منصوری
        دربارة واژه‌های دخیل یا وام‌واژة عربی در فارسی، دیدگاه غالب این است که ورودِ لغات عربی در دورة اسلامی، یعنی پس از آمدن اسلام به ایران، آن‌ هم بیشتر در سده‌های ششم و هفتم به بعد به فارسی بوده و حضور آنها در متون فارسی قوّت و شدّت گرفته است. در این گفتار کوشش بر آن است تا چکیده کامل
        دربارة واژه‌های دخیل یا وام‌واژة عربی در فارسی، دیدگاه غالب این است که ورودِ لغات عربی در دورة اسلامی، یعنی پس از آمدن اسلام به ایران، آن‌ هم بیشتر در سده‌های ششم و هفتم به بعد به فارسی بوده و حضور آنها در متون فارسی قوّت و شدّت گرفته است. در این گفتار کوشش بر آن است تا جایی که اسناد در دست است، نشان دهیم که ورود لغات عربی به زبان فارسی از روزگاران بسیار دور رخ داده و این بده‌بستانِ زبانی- فرهنگی چه بسا از آن زمانی که ایرانیان و عرب‌ها باهم ارتباط داشته‌اند، یعنی، از زمان هخامنشیان به بعد صورت گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - بررسی زمینه و پارادایم زبانی در اندیشۀ سیاسی زرتشت
        شجاع احمدوند مهدی بخشی
        دوران حکومت ساسانی به لحاظ تاریخ مذهبی، مهم ترین دورۀ ایران باستان به شمار می رود. در این دوران است که حکومت کاملاً جنبه دینی به خود می گیرد و تحول عظیمی به وجود می آید که بر دین و آداب و رسوم ملی ایرانیان تأثیر می گذارد. اندیشۀ زرتشت در این دوره اهمیت فراوانی دارد. بنا چکیده کامل
        دوران حکومت ساسانی به لحاظ تاریخ مذهبی، مهم ترین دورۀ ایران باستان به شمار می رود. در این دوران است که حکومت کاملاً جنبه دینی به خود می گیرد و تحول عظیمی به وجود می آید که بر دین و آداب و رسوم ملی ایرانیان تأثیر می گذارد. اندیشۀ زرتشت در این دوره اهمیت فراوانی دارد. بنابراین فهمیدن اندیشه سیاسی زرتشت، بدون برقراری ارتباطی بین شرایط تاریخی و سیاسی شکل گیری و تداوم امپراطوری ساسانی و پارادایم زبانیِ الهیات سیاسی زرتشت امکان پذیر نیست. بدین سان ابتدا باید زمینه و سپس پارادایم زبانی مسلط در این دوره تاریخی بررسی شود. هدف این مقاله این است که زرتشت و آیینش را در بطن تحولات تاریخی و سیاسی بررسی نماید. اساس کار این مقاله، ارائه تحلیلی از شرایط تاریخی و سیاسی ایران در عصر ساسانی و بررسی الهیات سیاسی زرتشت به عنوان پارادایم زبانیِ مسلط آن دوره و فهم اندیشه سیاسی زرتشتِ پیامبر از این طریق است. روش مقاله، روش تاریخ نگاری «جان پاکاک» است که در آن تاریخ، جایگاهی محوری دارد و با مطالعه بستر یا زمینۀ تاریخی و سیاسی از یک طرف و پارادایم های زبانی مسلط از طرف دیگر، موطن مشترکی مابین مورخ یا خواننده و نویسنده متن شکل می گیرد که در چارچوب آن می‌توان به فهم متن یادشده نائل آمد. البته تلاش خواهد شد تا این عناصر از طریق تحلیل محتوای کتاب مهم زرتشت، اوستا به عمل آید. یافته های این مقاله نشان می‌دهد که آیین زرتشت، برپاکننده و شکل دهندۀ بستر تمدنی ایران باستان بوده، مؤلفه‌های پارادایم زبانی اندیشه سیاسی زرتشت، خواستار استقرار شهریاری نیرومند و باشکوه در ایران زمین بوده است. نتیجه نهایی مقاله این است که با عنایت به شرایط تاریخی و سیاسی ایران در بدو تأسیس سلسلۀ ساسانیان و بر اساس پارادایم زبانی اندیشۀ سیاسی زرتشت، اردشیر بابکان از دین زرتشت برای به قدرت رسیدن و متحد ساختن ایرانیان و یکپارچه کردن کشور استفاده کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - تحلیل گفتمان معنامبنایانۀ آموزش زبان و ادبیات فارسی برای گسترش دیپلماسی ¬فرهنگی (مطالعه موردی: ترکمنستان، ازبکستان و گرجستان)
        سهیلا  رضائی مهر عباسعلی وفایی داوود اسپرهم غلام‌رضا مستعلی پارسا
        تحلیل گفتمان، رویکردی بینارشته ای در حوزه های زبان شناسی، معناشناسی، ادبیات، روابط فرهنگی، حوزه‌های بین‎الملل و برخی رشته‌های دیگر است. این رویکرد، چگونگي تبلور و شكل گيري معنا و پيام را در پیوند با عوامل درون زباني و برون زباني تحلیل و ارزیابی می‌کند. گفتمان ها به سبب چکیده کامل
        تحلیل گفتمان، رویکردی بینارشته ای در حوزه های زبان شناسی، معناشناسی، ادبیات، روابط فرهنگی، حوزه‌های بین‎الملل و برخی رشته‌های دیگر است. این رویکرد، چگونگي تبلور و شكل گيري معنا و پيام را در پیوند با عوامل درون زباني و برون زباني تحلیل و ارزیابی می‌کند. گفتمان ها به سبب استفاده از زبان و قدرت زبانی، به نوعی زبانِ روابطِ قدرت هستند و معانی و مضامین همسو و مشترک که در زبان متبلور است نیز از جلوه های بارز قدرت فرهنگی محسوب می‌شود. از این‎رو هدف از نگارش این مقاله، تشریح معنامبنایانه و تحلیل گفتمانی معانی و مشاهیر مشترک در قالب طرح‌واره‌های ذهنی با استفاده از روش اسنادی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی در جهت ارتقای سطح روابط فرهنگی است. مهم‎ترین یافته های این پژوهش در حوزة تمدنی مشترک (غیر هم زبان) مضمون ها، طرح‌واره های ذهنی و به ویژه عرفانی بین مشاهیر مشترک ایران و ترکمنستان است. طرح‌واره‌های عرفانی، اخلاقی و... برای ایران و ازبکستان نیز نمود دارد که می تواند با اقبال عمومی همراه شود. مضامین و طرح‌واره های ذهنی- حماسی شاهنامه و مضامین پاره‌ای از منظومه‌های عاشقانه یا حتی مضامین اشعار عمر خیام نیز که بیشتر با استقبال محققان گرجی مواجه شده است، می‌تواند نقشی بی بدیل در عرصۀ گسترش روابط فرهنگی با کشورهای غیر هم زبان حوزۀ تمدنی ایجاد کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - کانسار طلای اخترچی با میزبان کربناته؛ زمین‌شناسی، مینرالوگرافی و مطالعات الکترون‌مایکروپروب (EPMA)
        محمدامین  نظیری ایرج  رسا محمد  یزدی
        کانسار طلای اخترچی با میزبان کربناته در جنوب‌شرق محلات، استان مرکزی و در پهنه ساختاری سنندج-سیرجان قرار دارد. سنگ میزبان شامل سنگ‌های کربناته ناخالص پرمین می‌باشد و در پهنه‌های کانه‌زایی تحت تأثیر انحلال (کربنات‌زدایی) و برشی شدن قرار دارد. کانه‌زایی به‌صورت ساختاری کنت چکیده کامل
        کانسار طلای اخترچی با میزبان کربناته در جنوب‌شرق محلات، استان مرکزی و در پهنه ساختاری سنندج-سیرجان قرار دارد. سنگ میزبان شامل سنگ‌های کربناته ناخالص پرمین می‌باشد و در پهنه‌های کانه‌زایی تحت تأثیر انحلال (کربنات‌زدایی) و برشی شدن قرار دارد. کانه‌زایی به‌صورت ساختاری کنترل شده است و ارتباط مکانی بین گسل‌ها و کانه‌زایی وجود دارد. مهم‌ترین دگرسانی‌ها شامل سیلیسی،هماتیتی، دولومیتی، کربنات‌زدایی و رسی می‌باشند. کانه‌زایی طلا به سه صورت همراه با اکسیدهای آهن، نوع سیلیسی (ژاسپروئیدی) و نوع پلاسری ایجاد شده است. پنج نوع رگه کانه‌دار در منطقه شناسایی شده‌اند که عبارتند از رگههای اکسیدآهن طلادار، سیلیسی-اکسیدآهنی طلادار، سیلیسی-اکسیدآهنی مس‌دار، سیلیسی پیریتی و کوارتزی شیری رنگ می‌باشد. بر اساس مطالعات مایکروپروب طلا به‌صورت ذرات میکروسکوپی درون اکسیدهای آهن و به‌صورت نامرئی درون اکسیدهای آهن، آهن-منگنز، کربنات‌ها، کانی‌های ثانویه مس‌دار و سولفیدها وجود دارد. براساس مطالعات زمین‌شناسی، ساختاری، دگرسانی، مینرالوگرافی و مایکروپروب ویژگی‌های کانسار اخترچی بیشترین شباهت را با کانسارهای طلای کارلین دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - امکان‌سنجی کاربرد نشانه‌های زبان حرکت دست مردم کرمان در هنر
        زهرا موسوی خامنه مژگان درانی
        حرکات بدن به جاي کلام، بخشی از پیام مورد نظر را به مخاطب منتقل می‌کنند. در بین ایرانیان، «کرمانی ها» زبان دست ها را به طور گسترده به کار می‌برند. به دلیل بازتاب گستردۀ ‌این حرکات در هنر ایران مي توان پذیرفت كه عدم شناخت نشانه شناسانه از زبان دست ها در کارکرد ارتباطی چکیده کامل
        حرکات بدن به جاي کلام، بخشی از پیام مورد نظر را به مخاطب منتقل می‌کنند. در بین ایرانیان، «کرمانی ها» زبان دست ها را به طور گسترده به کار می‌برند. به دلیل بازتاب گستردۀ ‌این حرکات در هنر ایران مي توان پذیرفت كه عدم شناخت نشانه شناسانه از زبان دست ها در کارکرد ارتباطی تصویری و نمایشی خلل ایجاد کرده، استفاده از نشانه های محلی موجب تنوع در صورت های هنری می‌شود. پژوهش تحلیلی- توصیفی حاضر با هدف تبیین این گونه از نشانه ها‏ در سپهر نشانه‌ای فرهنگ کرمان تدوین شده است و پاسخگوی اين پرسش است كه زبان حرکات دست، چه ارتباطی با زبان گفتار دارد و چگونه می‌تواند نقش مؤثری در هنر داشته باشد. همچنین با تکیه بر مفهوم ترجمۀ بینانشانه ای، روشن می‌کند که تکرار نشانه‏ها که در دو گونه مثبت- روزمره و یا منفی در کرمان به زبانی مفهومی بدل گردیده، می تواند برای ارتباط بهتر با مخاطب، از طریق روایت ها در هنرهای تجسمی و نمایشی به کار گرفته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - بررسی نقش اخلاق در پیاده سازی زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL)توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
        جمال  محمدی علی  خوزین
        زبان نوین گزارشگري مالی در عصر جدید ، زبان گزارشگري مالی توسعه پذیراست. این زبان بعنوان ابزاری قدرتمند، کارائی و اثر بخشی فرآیند گزارشگري مالی را تسهیل ،وفرآیندتحصیل اطلاعات و شفافیت در افشا را بهبود می بخشد. پژوهش حاضر به بررسی نقش اخلاق در پیاده سازی زبان گزارشگری مال چکیده کامل
        زبان نوین گزارشگري مالی در عصر جدید ، زبان گزارشگري مالی توسعه پذیراست. این زبان بعنوان ابزاری قدرتمند، کارائی و اثر بخشی فرآیند گزارشگري مالی را تسهیل ،وفرآیندتحصیل اطلاعات و شفافیت در افشا را بهبود می بخشد. پژوهش حاضر به بررسی نقش اخلاق در پیاده سازی زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL) توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد.روش پژوهش؛توصیفی از نوع همبستگی است . جامعه آماري شامل، مدیران مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، وحسابرسان عضو جامعه حسابداران رسمي ايران است. از میان جامعه120 نفربا استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.ابزار گردآوری داده های پژوهش ،پرسشنامه می باشد.بمنظور تجزیه وتحلیل آماری داده های پژوهش،از آزمون دو جمله اي و آزمون tو آزمون ويلكاكسون يك نمونه اي وآزمون كولموگروف- اسميرنف استفاده شده است .یافته های پژوهش نشان می دهد که اخلاق در تسریع پیاده سازی زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL) توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران موثر است وعوامل : محیطی ، سازمانی، حاکمیت شرکتی و تکنولوژی از منظر اخلاق در پیاده سازی این زبان گزارشگری مالی تاثیر گذار هستند.از آنجایی که الزام قانونی برای پیاده سازی زبان گزارشگری مالی توسعه پذیر (XBRL) برای شرکتهای پدیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود ندارد ، بنابراین بحث اخلاق بعنوان عامل اصلی می تواند در پیاده سازی این زبان گزارشگری مالی در راستای شفاف سازی اطلاعات موثر واقع گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - اخلاق مدیریّتی در مرزبان نامه و نصیحة الملوک
        طواق  گلدی گلشاهی
        نصیحة الملوک سعدی و مرزبان‌نامه، اثر مرزبان‌بن‌رستم که بعدها توسط وراوینی، به نثر فنّی پیچیده‌ای آراسته و نگارش یافت، دو اثر از گنجینه تاریخی ادب فارسی محسوب می‌شوند که هر کدام از آن‌ها به سبک و شیوه ی مخصوص به خود، مبانی و اصول مدیریّتی و الگوهای اخلاقی مدیریّتی را که چکیده کامل
        نصیحة الملوک سعدی و مرزبان‌نامه، اثر مرزبان‌بن‌رستم که بعدها توسط وراوینی، به نثر فنّی پیچیده‌ای آراسته و نگارش یافت، دو اثر از گنجینه تاریخی ادب فارسی محسوب می‌شوند که هر کدام از آن‌ها به سبک و شیوه ی مخصوص به خود، مبانی و اصول مدیریّتی و الگوهای اخلاقی مدیریّتی را که در آن دوران، به‌شدّت در تشابه و تقارن با طرق کشورداری و حکمرانی بوده، نشان داده‌اند. در هر دو اثر، لزوم مراعات و پاسداشت آموزه‌های اخلاقی و دینی و متخلّق بودن پادشاه به فضایل و خصلت‌های پسندیده‌ ی اخلاقی چون احسان و بخشش، عدل و انصاف، اعتدال و میانه‌روی، خوش‌خُلقی و مردم‌داری و نظایر آن، گوشزد شده است. هم‌چنین، توجّه به اطرافیان و زیردستان، چگونگی رفتار و سلوک با آنان، کیفیّت مراوده و رفتار با بخش‌ها و طبقات مختلف مردم و نیز چگونگی مواجهه با دشمنان و بدخواهان، از مهم‌ترین و عمده‌ترین مسائلی بوده است که این دو اثر، بدان پرداخته‌اند. مطالعه‌ی این آثار به روشنی نشان می‌دهد که سعدی در نصیحة الملوک، بی هیچ تکلّف و اطنابی، مقصود خود را در قالب نصایحی کاملاً روشن و صریح و خطاب به حاکم و سلطان جامعه بیان کرده است درحالی‌که در مرزبان‌نامه، این مهم با استفاده از زبانی فنّی و به شدّت متکلّف و سنگین و مشحون از صنایع مختلف ادبی و در قالب تمثیلات و افسانه‌هایی از زبان حیوانات و جانوران مختلف و در لفافه ی سخنان چندپهلو و رمزگونه بیان شده است که البته با وجود اختلافات و تفاوت‌هایی در دو اثر، می‌توان قرابت و مشابهت بسیاری را در مفاهیم و مضامین کلی و بنیادین آن‌ها که عبارت از چگونگی مدیریّت، سیاست و حکمروایی بوده است یافت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - منشاء دین از دریچة نظریة زبان‌شناسی چامسکی
        عباس  شاه منصوری الله کرم  کرمی پور
        از مسائل مهمی که در مطالعات دین‌پژوهی مورد توجه اندیشمندان این عرصه قرار می‌گیرد، مبحث مهم «منشاء دین» می‌باشد. از این زاویه گروهی قائل به منشاء الهی و گروهی نیز منشاء انسانی برای آن قائلند. در این میان یکی از مباحثی که می‌تواند در حکم مویدی بر هر کدام از این دو دیدگاه چکیده کامل
        از مسائل مهمی که در مطالعات دین‌پژوهی مورد توجه اندیشمندان این عرصه قرار می‌گیرد، مبحث مهم «منشاء دین» می‌باشد. از این زاویه گروهی قائل به منشاء الهی و گروهی نیز منشاء انسانی برای آن قائلند. در این میان یکی از مباحثی که می‌تواند در حکم مویدی بر هر کدام از این دو دیدگاه باشد، مساله زبان و منشاء آن است. بر این اساس در این مقال با پرداختن به دیدگاه زبان شناس معروف معاصر نوآم چامسکی به موضوع منشاء زبان در می یابیم که در این دیدگاه، زبان منشایی فطری داشته و این توانایی به غیر از آموزش و اکتساب برای انسان حاصل می‌آید و بدین طریق با اثبات غیر انسانی بودن حداقل یکی از پارامترهای حیات انسانی به نام «زبان» می‌توان خط بطلانی کشید بر دیدگاه کسانی که در منشاء دین توجیهی طبیعی نموده و امری انسانی برای آن قائلند. و بدین طریق می‌توان از غیر انسانی بودن منشاء زبان، به غیر انسانی بودن منشاء دین نیز گریز زد و از این اثبات، نفی انسانی بودن منشاء دین را قائل شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - نقد ناواقع‌گرایی گفتار دینی در اندیشه‌ی فیلیپس
        محمدحسين  مهدوي‌نژاد امیرعباس  علیزمانی افلاطون  صادقی زينب  شکيبي
        يکي از بحث‌هاي پُر دامنه فلسفه دين که در قرن بيستم تحت تأثير آراء ويتگنشتاين پرورش يافته، نا واقع‌گرايي است و يکي از ناواقع‌گرايان افراطي، فيليپس است. او واقعيت را امري کاملاً زباني مي‌داند و زبان را خالق همه اشياء؛ همچنين با توجه به مباني پوزيتويستي‌اش مفاهيم ديني را د چکیده کامل
        يکي از بحث‌هاي پُر دامنه فلسفه دين که در قرن بيستم تحت تأثير آراء ويتگنشتاين پرورش يافته، نا واقع‌گرايي است و يکي از ناواقع‌گرايان افراطي، فيليپس است. او واقعيت را امري کاملاً زباني مي‌داند و زبان را خالق همه اشياء؛ همچنين با توجه به مباني پوزيتويستي‌اش مفاهيم ديني را داراي مرجع عيني نمي‌داند، چون ارجاع به واقعيت را خاص علم مي‌داند، لذا نظريه او نوعي نظريه غيرشناخت‌گرايانه در باب دين خواهد بود و اين نظريه منجر به نفي مفاهيم متافيزيکي از جمله «خدا» مي‌شود. این نوشتار درصدد است، ابتدا مبانی و اصولی را که نهایتاً منجربه غیرشناختاری بودن زبان دینی از نظر فیلیپس می‌شود بررسی نماید و در گام بعد با تبیین لوازم این نظریه به نقد آن بپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - اعجاز لفظی قرآن و وجود واژگان بیگانه درآن
        سید محمد  امیری فاطمه راکعی فاطمه  مزبان پور
        بحث واژگان بیگانه در قرآن و ارتباط آن با اعجاز لفظی قرآن از مباحث مهم و اساسی می‌باشد. در این زمینه چهار دیدگاه می‌توان بیان کرد که عبارت‌اند از: 1- دیدگاه مخالفان (منکران). 2- دیدگاه توارد لغتین. 3- دیدگاه موافقان. 4- دیدگاه جمع و میانه. دیدگاه جمع و میانه که «ابوعب چکیده کامل
        بحث واژگان بیگانه در قرآن و ارتباط آن با اعجاز لفظی قرآن از مباحث مهم و اساسی می‌باشد. در این زمینه چهار دیدگاه می‌توان بیان کرد که عبارت‌اند از: 1- دیدگاه مخالفان (منکران). 2- دیدگاه توارد لغتین. 3- دیدگاه موافقان. 4- دیدگاه جمع و میانه. دیدگاه جمع و میانه که «ابوعبید قاسم بن سلاّم» آن را مطرح کرده در واقع می‌خواهد نظر استادش «ابوعبیده» را تعدیل کند لذا می‌گوید: به نظر من درست آن است که جمع میان دو قول را بر گیرم، یعنی این واژگان در اصل بیگانه هستند ولی عرب‌ها آن‌ها را تعریب نموده از الفاظ بیگانه خارج نموده‌اند، آنگاه قرآن نازل شده است پس هر کس بگوید این واژگان عربی‌اند درست گفته است و هرکس بگوید آن‌ها بیگانه‌اند نیز درست گفته است. از میان دیدگاه‌ها، دیدگاه موافقان (سوم) از همه دیدگاه برگزیده قوی‌تر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - قرآن و واژگان فارسی، تحلیل و نقد
        سید محمد  امیری
        این مقاله به بررسی واژگان فارسی قرآن می پردازد و هدف از این بررسی تحلیل ریشه شناسی واژگان فارسی در قرآن است و این که از چه مسیری وارد قرآن شدهاند؟ و چه عواملی سبب آشنایی اعراب با آن واژگان شده است؟ و در نهایت این که این واژگان تحت تاثیر چه روابطی به قرآن در راه یافتهاند چکیده کامل
        این مقاله به بررسی واژگان فارسی قرآن می پردازد و هدف از این بررسی تحلیل ریشه شناسی واژگان فارسی در قرآن است و این که از چه مسیری وارد قرآن شدهاند؟ و چه عواملی سبب آشنایی اعراب با آن واژگان شده است؟ و در نهایت این که این واژگان تحت تاثیر چه روابطی به قرآن در راه یافتهاند؟ بررسیها نشان می‌دهد، برخی از واژگان فارسی قرآن به زندگی دربار شاهان ایرانی تعلق داشتند ودر موقعیت های زندگی اشرافی به کار می‌رفتند. این واژگان عبارتاند از: استبرق و سندس و سرابیل برای پوشاک، مرجان برای زینت، مسک برای عطر، زنجبیل و کأس برای نوشابهها، ابریق و سرداق، نمارق، زرابی، عبقری، ارائک و... که به دلیل روابط تجاری به قرآن راه یافتهاند؛ برخی از واژگان فارسی قرآن در موقعیت دینی به کار میرفتند مانند: جناح، مجوس، عفریت، صلیب و... واژگان فارسی سرد و جند و... در موقعیت نظامی و واژگان فارسی کنز و رزق و... نیز در موقعیتهای اقتصادی به کار میرفتهاند. این واژگان یا از مسیر مستقیم یا مسیر غیر مستقیم و براساس روابط زبان عربی و فارسی در پیش از اسلام به دلیل روابط تجاری، نظامی، مذهبی و دینی میان ایرانیان و اعراب به زبان عربی و در نهایت به قرآن، راه یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - شناسایی و اولویت‌بندی موانع"انتقال فناوری از طریق سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی" در صنعت پتروشیمی
        سید رکن الدین مرتضوی نژاد فریبا نظری
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی موانع انتقال فناوری از طریق جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنعت پتروشیمی کشور به انجام رسید. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد پیمایشی و از نوع مطالعات اکتشافی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، خبرگان مدیریتی و دانشگا چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی موانع انتقال فناوری از طریق جذب سرمایه گذاری مستقیم خارجی در صنعت پتروشیمی کشور به انجام رسید. این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی، از لحاظ رویکرد پیمایشی و از نوع مطالعات اکتشافی می‌باشد. جامعه آماری پژوهش حاضر، خبرگان مدیریتی و دانشگاهی در صنعت پتروشیمی بودند در فرایند انتخاب این گروه خبره، از روش "نمونه برداری قضاوتی" استفاده شد. بر همین اساس نیز، گروهی 35 نفره از خبرگان انتخاب و در تحقیق مشارکت داده شدند. ابزار اصلی جمع آوری داده ها در این پژوهش، پرسشنامه‌هایی بود که بنا به اهداف مختلف طراحی گردید ودر میان جامعه آماری مورد نظر توزیع شد. گفتنی است پرسشنامه اول با هدف شناسایی موانع و بصورت باز طراحی گردید، پرسشنامه دوم با غربالگری و دسته بندی موانع شناسایی شده به صورت بسته و بر اساس طیف پنج گزینه ای لیکرت تنظیم شد، و نهایتاً پرسشنامه سوم با هدف تعیین اوزان و رتبه هر یک از موانع و بصورت مقایسات زوجی طراحی گردید. بعد از توزیع و جمع آوری داده ها، انجام تجزیه و تحلیل های لازمه از طریق نرم افزار های اس.پی.اس.اس، متلب و اکسل در دستور کار قرار گرفت. در این فرایند، آنالیزهایی همچون آزمون تی (t)، آزمون کولموگراف-اسمیرنوف، تحلیل عاملی اکتشافی، و فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی به انجام رسید. نتایج پژوهش منجر به شناسایی 3 مانع اصلی (موانع مربوطه به کشور میزبان، موانع مربوط به کشور میهمان، موانع مربوط به فناوری) و 20 مانع فرعی گردید و رتبه آنها تعیین شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - مدل شبکه توسعه فناوری در وب 5 بر پایه اصول توسعه فناوری نرم
        ساسان عظیمی
        زبان و خط از عوامل مهم‌ پیشرفت بشر در طول تاریخ بوده‌اند [1]. با افزایش استفاده کنندگان از یک زبان یا خط جدید، مجموعه تعاملی بزرگ‌تری از انسان‌ها شکل گرفته و تعامل بیشتر، سنجه‌های فردی و اجتماعی پایه همچون فرهنگ، سطح فکر، شعور اجتماعی و علم و دانش را رشد داده است. چنین چکیده کامل
        زبان و خط از عوامل مهم‌ پیشرفت بشر در طول تاریخ بوده‌اند [1]. با افزایش استفاده کنندگان از یک زبان یا خط جدید، مجموعه تعاملی بزرگ‌تری از انسان‌ها شکل گرفته و تعامل بیشتر، سنجه‌های فردی و اجتماعی پایه همچون فرهنگ، سطح فکر، شعور اجتماعی و علم و دانش را رشد داده است. چنین روندی در طول تاریخ بارها تکرار شده و دگرگونی جوامع بشری را به دنبال داشته است. در قرن اخیر چنین دگرگونی‌هایی افزایش یافته و قله‌های بسامد تکامل به هم نزدیک‌تر شده‌اند. اما در صدسال گذشته این دگرگونی‌ها به دلیل اختراع زبان یا خط طبیعی حادث نمی‌شوند بلکه این زبان‌ها و پروتکل‌های جدید دنیای فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند که قله‌های دگرگونی را شکل می‌دهند. طی سال‌های اخیر، پدیده‌های جدیدی به دنیا اضافه شده‌‌‌اند که سنت دگرگونی توسعه برای آنها نیز در حال تکرار است که یکی از بارزترین و گسترده‌ترین نمونه‌های آن، اینترنت است. پدیده اینترنت زمانی شکل می‌گیرد که رایانه‌ها یاد می‌گیرند با یک زبان مشترک با یکدیگر سخن بگویند. تشویق به افزایش این نوع تعامل‌ها گاهی کاملا مستقیم مطرح شده و تلاش چندانی برای ارائه زیرساخت نمی‌شود. مواردی همچون نوآوری باز یا مدیریت دانش، در سال‌های اخیر با شعار به اشتراک گذاری پدیده‌هایی از جنس دانش، شکل گرفته و در مقیاس سازمانی تا جهانی، موثر بوده‌اند. در مواردی هم تلاش برای ایجاد زیر ساختی صورت گرفته است که در نهایت سطح تعاملات را بالا برده پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - تحلیل بازتاب دیدگاه و سبک فکری ناصرخسرو در کاربرد فعل
        فاطمه شیخ باقر مهاجر علي صباغي
        چکیده ناصرخسرو ازجمله شاعرانی است که به سبب نگاه ویژه و ایدئولوژی متفاوتش همواره مورد توجه دوستداران شعر کلاسیک فارسی بوده است. نگارندگان بر این باور هستند که آشنایی با نگرش ناصرخسرو و شناخت جهان شعری او از دریچه تحلیل زبانی آثار وی میسر است، ازاین‌رو در این گفتار به ت چکیده کامل
        چکیده ناصرخسرو ازجمله شاعرانی است که به سبب نگاه ویژه و ایدئولوژی متفاوتش همواره مورد توجه دوستداران شعر کلاسیک فارسی بوده است. نگارندگان بر این باور هستند که آشنایی با نگرش ناصرخسرو و شناخت جهان شعری او از دریچه تحلیل زبانی آثار وی میسر است، ازاین‌رو در این گفتار به تحلیل دستوری ـ سبکی افعال سی قصیدة آغازین دیوان ناصرخسرو پرداخته اند. پرسش‌هایی که این مقاله درصدد پاسخ دادن بدان‌هاست عبارت است از: افعال به کار رفته در قصاید ناصرخسرو دارای چه ویژگی‌های دستوری است؛ بسامد ویژگی‌های افعال در قصاید ناصرخسرو چه ارتباطی با دیدگاه و سبک وی دارد و تکرار این ویژگی‌ها نشان دهندة چیست. برای پاسخگویی به این پرسش‌ها افعال سی قصیدة نخست دیوان ناصرخسرو استخراج و ویژگی‌های دستوری آن‌ها توصیف شد؛ سپس اطلاعات به دست آمده به شیوه توصیفی ـ تحلیلی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتیجه پژوهش حاضر نشان می‌دهد بیشترین شخص به‌کاررفته در افعال قصاید، دوم‌شخص مفرد است که برخاسته از ماهیت تبلیغی شعر ناصرخسرو است. از نظر زمان، پرتکرارترین افعال فعل‌های زمان مضارع اخباری است که پیوند مستقیم شاعر با موضوع کلام را نشان می‌دهد. وجه غالب افعال قصاید، اخباری با صدای دستوری فعّال است که برخاسته از ماهیت تبلیغی و متعهد شعر ناصرخسرو است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - بررسی و تحلیل ویژگی‌های ساختاری و شگردهای زبانیِ «داستانِ خسرو» نوشتۀ عبدالحسین وجدانی
        حمزه محمدی ده‌چشمه فرزاد محمدی
        عبدالحسین وجدانی یکی از نویسندگان برجستۀ ایران، در داستان‌هایش بـه تحـوّلات سیاسـی، فرهنگـی و اجتماعی انسان معاصر نظر دارد. در آثارِ وی به‌راحتی مـی‌تـوان نمودهـای فراوانـی از فرهنـگ، هویّت، اخلاق، مردم‌داری، مذهب را که مطابق با سِرِشتِ مردم ایران‌زمین اسـت، مشـاهده کرد چکیده کامل
        عبدالحسین وجدانی یکی از نویسندگان برجستۀ ایران، در داستان‌هایش بـه تحـوّلات سیاسـی، فرهنگـی و اجتماعی انسان معاصر نظر دارد. در آثارِ وی به‌راحتی مـی‌تـوان نمودهـای فراوانـی از فرهنـگ، هویّت، اخلاق، مردم‌داری، مذهب را که مطابق با سِرِشتِ مردم ایران‌زمین اسـت، مشـاهده کرد. داستانِ «خسرو» سومین داستان از مجموعه داستان «عموغلام» تنها مجموعۀ داستانی وجدانی است. این داستان از زبان اوّل شخص نقل می‌شود، امّا شخصیّتِ راوی در مقابل شخصیّت اصلیِ داستان یعنی خسرو، رنگ می‌بازد. راوی که در دوران تحصیلات ابتدایی با خسرو هم‌کلاس بوده، روزی او را در خیابان می‌بیند؛ «شیرۀ تریاک، آن شیرِ بی‌باک را چون اسکلتی وحشتناک ساخته بود.» آن‌گاه خاطرات دورانِ جوانی او را بازگو می‌کند و در لَفافۀ داستان، درون-مایۀ این اثر را که طرحِ یکی از مشکلات فرهنگی-اجتماعی عصرِ ما و آثار مخرّب و زیان‌بارِ اعتیاد است، به میان می‌آورد و در پایان توصیه می‌کند که از همنشینِ بد باید دوری کرد. از آن‌جا که داستان، منعکس‌کنندۀ مسائل مهمّ اجتماعی در هر دوره و زمان است، این پژوهش به روش توصیفی و تحلیل محتوا «داستانِ خسرو» نوشتۀ عبدالحسین وجدانی را مورد تجزیه و تحلیل و نقد قرار داده و با بررس این اثر، ویژگی‌ها و ظرافت‌های زبانیِ آن و نیز شگردهایِ خاصّ نویسنده برای اَدایِ مقصودِ خود را بیان کرده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که وجدانی با استفاده از ظرفیّت‌های ادبی و شگردهای زبانی مانند تشبیه، کنایه، طنز، اصطلاحات عامیانه توانسته است خوانندۀ داستان را با خود همراه و پیام نهایی (تأثیرِ همنشینِ بَد) را به او اِلقا کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - شاخصه¬های زبانی و اندیشگانی بانوگشسب¬نامه
        سمیه شرونی محمدرضا صالحی مازندرانی
        بانوگشسب نامه منظومه ای حماسی است که موضوع آن شرح زندگی و دلاوری های بانوگشسب، دختر رستم است و تنها حماسه ملی ایران است که پهلوان بانویی قهرمان حماسه است. در پژوهش های علمی، تعیین ارزش واقعی یک اثر، تا حدود زیادی منوط به مطالعات سبک شناسی است؛ بنابراین سبک منظومه چکیده کامل
        بانوگشسب نامه منظومه ای حماسی است که موضوع آن شرح زندگی و دلاوری های بانوگشسب، دختر رستم است و تنها حماسه ملی ایران است که پهلوان بانویی قهرمان حماسه است. در پژوهش های علمی، تعیین ارزش واقعی یک اثر، تا حدود زیادی منوط به مطالعات سبک شناسی است؛ بنابراین سبک منظومه های حماسی همواره مورد توجه پژوهشگران ادبیات فارسی بوده است و در پژوهش های بسیاری به حماسه و به ویژه حماسه هایی که در دوره های بعد به تقلید از شاهنامه سروده شده اند، پرداخته اند. این پژوهش نیز که با بررسی دقیقِ مبتنی بر مطالعات سبک شناسانه صورت گرفته، بر آن است تا شاخصه های زبانی و اندیشگانی بانوگشسب نامه را به عنوان یکی از منظومه های حماسی ایران، نشان دهد. بررسی دقیق و جز به جز تمام ابیات این منظومه، که بر پایه ی قصه های راویان و آنچه که بر زبان میراث داران فرهنگ ایران زمین جاری بود، نشان داد که این اثر- که سراینده آن نامعلوم است- در میان منظومه های که به تقلید از حماسۀ استاد توس سروده شده، تا حدودی موفق بوده است. مضامین غنایی و عاشقانه، رجز خوانی، نفوذ اندیشه های دینی و مذهبی، دعا و مناجات، جاری شدن خطبۀ عقد توسط موبدان، مردسالاری و ذکر برخی از نکات اخلاقی از مهم ترین مضامین محتوایی و محور اندیشگانی این منظومه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - کلان¬استعارة شناختی آزادی در زبان کُردی با تکیه بر اشعار شیرکو بیکه¬س
        صمد علی آقایی وحید غلامی صادق محمدی
        ازجمله نوین ترین رویکردهای نقد آثار ادبی، رویکرد شناختی می باشد. استعارة مفهومی یک مفهوم پایه ای در این رویکرد محسوب می شود که از طریق آن، مفهوم یک حوزه به حوزة دیگر نگاشت می شود و مفهوم حوزة دوم از طریق حوزة اول درک می شود. کلان استعاره ها که برای درک آثار ادبی مورد نی چکیده کامل
        ازجمله نوین ترین رویکردهای نقد آثار ادبی، رویکرد شناختی می باشد. استعارة مفهومی یک مفهوم پایه ای در این رویکرد محسوب می شود که از طریق آن، مفهوم یک حوزه به حوزة دیگر نگاشت می شود و مفهوم حوزة دوم از طریق حوزة اول درک می شود. کلان استعاره ها که برای درک آثار ادبی مورد نیاز هستند و در فهم زبان و اندیشۀ منتقدین کاربرد دارند، از همین ساز و کارهای استعارة مفهومی بهره می برند. دراین جستار با تکیه بر مفهوم شناختی استعاره، نگارنده قصد دارد کلان استعارة آزادی را در اشعار بیکه س بررسی کند. داده های پژوهشِ حاضر، اشعار موجود در کتاب مجموعه شعر اینک دختری سرزمین من است (2011) می باشد که در آن استعاره های کلان و مفهومیِ متعدد و مختلفی مشاهده می شود. اینکه کلان استعارة آزادی چگونه در اشعار بیکه س نمود پیدا می کند و کدام یک از اشعار بیکه س حاوی بیشترین مفاهیم مرتبط با آزادی هستند، سوالات اصلی پژوهش می باشند. پژوهش حاضر براساس نظریات لیکاف و جانسون (1980) و کووچش (2010)، و به روش تحلیلی صورت گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد که اولاً آزادی، آزادی بیان، آزادی زنان، ظلم ستیزی، آزادیخواهی و عدالت طلبی مفاهیمی بارز در آثار بیکه س می-باشند. همچنین، استعاره های خُرد به کار رفته در روساخت این آثار داری زیرساختی پایه ای به نام آزادی هستند که آنها را سامان می بخشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - بررسی مجاز مفهومی در زبان کُردی با توجه به اشعار شیرکو بی¬کس: رویکردی شناختی
        صمد علی آقایی وحید غلامی صادق محمدی عادل دست گشاده
        بررسی مجاز مفهومی در زبان کُردی با توجه به اشعار شیرکو بی کس: رویکردی شناختی در این جستار نگارنده قصد دارد بر اساس رویکرد شناختی انواع مجازهای مفهومی را در زبان کُردی بررسی نماید. داده های پژوهشِ حاضر، اشعار موجود در کتاب اینک دختری سرزمین من است (2011)، سرودة شیرکو بی چکیده کامل
        بررسی مجاز مفهومی در زبان کُردی با توجه به اشعار شیرکو بی کس: رویکردی شناختی در این جستار نگارنده قصد دارد بر اساس رویکرد شناختی انواع مجازهای مفهومی را در زبان کُردی بررسی نماید. داده های پژوهشِ حاضر، اشعار موجود در کتاب اینک دختری سرزمین من است (2011)، سرودة شیرکو بی کس شاعر معاصر کُرد می باشند. پرسش های اصلی پژوهش عبارتند از؛ استفاده از کدام نوع از مجازهای مفهومی در زبان کُردی بیشتر رایج می باشد و آیا مجازهای مورد استفاده در زبان کُردی منطبق بر نظریة مجازهای مفهومی در دیدگاه شناختی هستند. پژوهش حاضر با تکیه بر نظریات لیکاف و جانسون (1980) و کووچش (2010)، به روش کیفی صورت گرفته است و گردآوری داده ها به شیوة کتابخانه ای می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که استفاده از انواع مختلف مجازهای مفهومی در کلام و فرهنگ مردمان کُرد در کنار سایر ساز وکارهای شناختی پدیده ای بارز می باشد، که در این میان مجازهای «جزء به جای کل» و «ظرف به جای مظروف»، دارای بیشترین بسامد تکرار هستند. از دیگر دستاوردهای پژوهش می-توان به این مطلب اشاره کرد که مجازهای به کار رفته در این اشعار و به تبع آن مجازهای روزمرة مورد استفاده در زبان کُردی کاملاً منطبق بر نظریة مجازهای مفهومی لیکاف، جانسون و کووچش هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - مروری بر روش¬های اندازه¬گیری فهم متقابل بین زبان¬¬ها و گویش¬ها نمونۀ موردی: بررسی فهم متقابل کردی جنوبی و کردی میانی (میرمُکری،1399)
        منیژه میرمکری غلامحسین کریمی دوستان وحید غلامی یادگار کریمی
        فهم متقابل به معنای آن است که شنونده ای از گونۀ زبانی (الف)، گفتار گوینده ای از گونۀ زبانی (ب) را بدون آموزش، بدون برخورد زبانی و بدون قصدی آگاهانه درک کند و برعکس. این میزان درک در اغلب موارد کامل نیست و یا از نوع متقارن/ دوسویه نیست و برای هر کدام از گونه های مورد بر چکیده کامل
        فهم متقابل به معنای آن است که شنونده ای از گونۀ زبانی (الف)، گفتار گوینده ای از گونۀ زبانی (ب) را بدون آموزش، بدون برخورد زبانی و بدون قصدی آگاهانه درک کند و برعکس. این میزان درک در اغلب موارد کامل نیست و یا از نوع متقارن/ دوسویه نیست و برای هر کدام از گونه های مورد بررسی، درجاتی دارد. زبان هایی که انتظار می رود دارای فهم پذیری باشند، زبان های مرتبط نزدیک یا گویش های متعلق به یک زبان هستند. در شرایطی که دو گویشور متعلق به دو گونۀ زبانی برای ارتباط با یکدیگر هر کدام از گونۀ زبانی خود استفاده کنند نه از زبانی میانجی، به این معناست که برقراری ارتباط زبانی آن ها در چارچوب اصل چندزبانگیِ پذیرا انجام گرفته است. مطالعات غیر ایرانی با استفاده از انواع آزمون ها و پرسشنامه ها میزان فهم متقابل بین زبان های مرتبط و گویش ها را به صورت تجربی بررسی کرده اند. این مقاله علاوه بر توصیف روش های رایج در این زمینه، مروری است بر روش های به کار رفته در پژوهش میرمکری و همکاران به عنوان نخستین پژوهش تحت نام «بررسی فهم متقابل بین گویش های کردی جنوبی و کردی میانی» در میان پژوهش های زبانی در ایران و معرفی روش های اندازه گیری فهم متقابل دو گویش اصلی کردی و جنبه های گوناگون آن است. مرور روش ها در پژوهش مذکور نشان می دهد پژوهش به لحاظ روش شناختی، کامل است و آزمون های بکار گرفته شده در آن دارای اعتبار علمی بوده و نتایج حاصل از آن در تطابق و تأیید دستاوردهای تحقیقات انجام شده حول محور موضوع فهم متقابل است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - بررسی سبک‌شناختی اشعار مهدی اخوان ثالث
        مهین  زنده دل سید محمود رضا غیبی
        یکی از راه‌های تشخیص سبک و تمایز آن‌ها، بررسی ویژگی‌های زبانی و معنایی و ادبی و فکری ِ یک اثر است. اخوان ثالث یکی از تابناک‌ترین چهره‌های شعر معاصر، با توشه‌ای پربار از ادبیات کلاسیک به شعر نیمایی روی آورد و به متعصّبان کهنه‌پرست ثابت نمود که پرداختن به‌صورت و قالبی نو چکیده کامل
        یکی از راه‌های تشخیص سبک و تمایز آن‌ها، بررسی ویژگی‌های زبانی و معنایی و ادبی و فکری ِ یک اثر است. اخوان ثالث یکی از تابناک‌ترین چهره‌های شعر معاصر، با توشه‌ای پربار از ادبیات کلاسیک به شعر نیمایی روی آورد و به متعصّبان کهنه‌پرست ثابت نمود که پرداختن به‌صورت و قالبی نو و بدیع، از عجز شاعر در سرودن شعر به سیاق شاعران قدیم ناشی نمی‌شود. در این پژوهش، به بررسی دستاوردهای بی‌بدیل و گنجینۀ ارزشمند این شاعر خراسانی پرداخته ‌شد و پس از بررسی «مجموعه اشعار مهدی اخوان ثالث» در سطوح مختلف زبانی، فکری و ادبی، بارزترین ویژگی‌های سبکی اشعارش با ذکر نمونه‌های موجود، موردبررسی و طبقه‌بندی سبک شناسانه قرار گرفت. باستان‌گرایی و استفاده از واژگان اصیل فارسی، ترکیب‌سازی‌های بدیع و نو، استفاده از زبان نمادین، تأثیرپذیری از سبک خراسانی، استفاده مناسب و دقیق از صنایع بدیعی و لحن حماسی از مهم‌ترین ویژگی‌های سبک شعری این شاعر سترگ معاصر بودند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - «تشکيک در کلمه» بعنوان فلسفه زبان درحکمت اشراق سهروردي
        محمود رضا  مراديان
        نوشتار حاضر به بررسي فلسفه زبان از ديدگاه سهروردي در قالب «تشکيک در کلمه» با استناد به کتابها، رساله ها و داستانهاي رمزي وي ميپردازد. براي نيل به اين مقصود، ابتدا، کتب، رسائل و داستانهاي سهروردي بعنوان منابع دسته اول و همچنين منابع دست دومي که به شرح حکمت اشراق پرداخته چکیده کامل
        نوشتار حاضر به بررسي فلسفه زبان از ديدگاه سهروردي در قالب «تشکيک در کلمه» با استناد به کتابها، رساله ها و داستانهاي رمزي وي ميپردازد. براي نيل به اين مقصود، ابتدا، کتب، رسائل و داستانهاي سهروردي بعنوان منابع دسته اول و همچنين منابع دست دومي که به شرح حکمت اشراق پرداخته يا در آنها سخني دربارة زبان و ماهيت آن ذکر شده، مورد مطالعة دقيق قرار گرفته و نکات مربوط، جداگانه گردآوري گرديده و سپس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. تحليل محتواي اين نکات منجر به کشف حقيقتي بنام «تشکيک در زبان» يا بعبارت دقيقتر، «تشکيک در کلمه» شد. همچنين نتايج اين پژوهش نشان ميدهد که سهروردي با اتخاذ رويکردي تقليل گرا، محور فلسفه زباني خود را بر «کلمه» قرار داده و براي آن سه مرتبه کلي وجودي و نوري به نامهاي «کلمات کبري»، «کلمات وسطي» و «کلمات صغري» در نظر گرفته است. کلمات کبري در رأس، کلمات وسطي در ميان و کلمات صغري در پايينترين حد اين مرتبة وجودي قرار دارند. اين کلمات، بواسطه «کلمة عليا»، از حضرت حق صادر ميشوند و منشأ خلقت در عالم هستي يا عالم امکان ميباشند. در فرايند آفرينش، ابتدا، حضرت حق يا واجب الوجود يا نورالانوار، «کلمه عليا» را خلق ميکند. کلمه عليا مانند نورالانوار يا واجب الوجود يا خداوند، واحد و مجرد است، اما از نظر مرتبه و نورانيت از خداوند پايينتر است؛ چون وراي پروردگار نور و کلمه‌يي نيست. کلمه عليا معادل با «نور اقرب» در حکمت اشراق سهروردي و «عقل اوّل» در فلسفة مشائي فارابي و ابن‌سيناست و از انوار اين کلمه، کلمات کبراي ديگري ايجاد ميگردد. بر اساس متون نگارش يافته در باب حکمت اشراق، «آخرين کلمه کبري»، جبرئيل يا عقل فعّال يا عقل دهم است. کلمه جبرئيل يا روح القدس، باعث ايجاد کلمات نازلتري بنام کلمات وسطي و کلمات صغري ميشود. در حکمت اشراق، کلمات وسطي، معادل با نفوس فلکي نه گانه اند و بلحاظ مرتبه وجودي از کلمات کبري نازلترند. کلمات صغري که از اشراق کلمه جبرئيل يا عقل فعّال بوجود مي آيند، معادل با نفوس ناطقه انسانيند كه نوشتار حاضر به بررسي هركدام بطور مفصل ميپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - مقايسه نظريات منطقي – زبانشناختي فارابي با اصول و نظريات زبانشناسي معاصر
        محمود رضا  مراديان
        هدف اصلي نوشتار حاضر، مقايسه نظريات منطقي ـ زبانشناختي فارابي با اصول و نظريات زبانشناسي معاصر است. بدين‌منظور، ابتدا ضمن مروري بر نحوة پيدايش زبانشناسي و استقلال آن از علوم ديگر، به معرفي رايجترين حوزه ها و نظريات زبانشناسي معاصر و سپس به مقايسه و تطبيق نسبي نظريات منط چکیده کامل
        هدف اصلي نوشتار حاضر، مقايسه نظريات منطقي ـ زبانشناختي فارابي با اصول و نظريات زبانشناسي معاصر است. بدين‌منظور، ابتدا ضمن مروري بر نحوة پيدايش زبانشناسي و استقلال آن از علوم ديگر، به معرفي رايجترين حوزه ها و نظريات زبانشناسي معاصر و سپس به مقايسه و تطبيق نسبي نظريات منطقي ـ زبانشناختي فارابي با حوزه‌ها، مفاهيم و نظريات يادشده ميپردازيم. ده قرن پيش از اين، فارابي علم زبان را در ميان علوم زمانه خويش مطرح كرد و حوزه ها، اصول و نظريات خاصي براي آن معرفي نمود که از جهات بسياري هم پوشاني اعجاب‌انگيزي با نظريات زبانشناسي معاصر دارند. او همچنين در علم قوانين الفاظ مفرد ـ که سومين بخش از بخشهاي هفتگانه علم زبان از نظر اوست ـ به بررسي حروف، اصوات و واژگان به صورتي که در آواشناسي و مورفولوژي امروز آمده است، پرداخته و در علم قوانين الفاظ مرکب (چهارمين بخش علم زبان) نيز به بررسي نحوي جملات و عناصر موجود در آنها ميپردازد. نظريات وي در اين زمينه، انطباق عجيبي با دستور گروه‌ساختي چامسکي دارد. فارابي با ايجاد تمايز ميان علم نحو و علم منطق، بين آنها نسبتي برقرار نمود که ميتوانست براي فلاسفه، منطقيون و نحويان بعد از خود درخصوص نظريات زبانشناسي معاصر همچون دستور جهاني و اصول و پارامترهاي آن، نظريه اسباب فراگيري زبان و فطري بودن آن و توسعه نظريه روساخت ـ زيرساخت زبان راهگشا باشد. نظريات او دربارة علم نحو و علم منطق و نسبت آن دو نيز ـ بشدت ـ مبتکرانه و راهگشاست و ميتوان رگه هاي روشني از برخي نظريات نوين، مانند مفهوم روساخت آوايي و زيرساخت معنايي جملات و نظريه فطري بودن زبان را در آنها يافت. در نوشتار حاضر به شرح اين نظريات و نسبت آنها با نظريات نوين زبانشناسي خواهيم پرداخت تا بتوانيم بر گوشه ‌يي از نبوغ، وسعت نظر، دقت علمي و همت بلند اين دانشمند، فيلسوف و زبانشناس ايراني و اسلامي به روش علمي کورسويي افکنيم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - نسبت میان زبان و واقعیت در افلاطون: قرائتی از کراتولوس افلاطون در پرتو تمثیل‌های سه‌گانه‌ی جمهوری
        حسن  فتحی ابوبکر سليمان‌پور
        پيش از افلاطون مسئلة‌ زبان براي متفکراني که با آن روبرو بودند همچون پديده‌‌يي دوگانه متجلي ميشد؛ پديده‌‌يي که از منظر اسطوره‌‌يي يک امر مرموز و رازگونه بود که رابط ميان خدايان و انسان بود و از منظري ديگر گونه‌‌يي قانون براي آشکارگي حقيقت. براي هراکليتوس زبان جنبه‌‌يي را چکیده کامل
        پيش از افلاطون مسئلة‌ زبان براي متفکراني که با آن روبرو بودند همچون پديده‌‌يي دوگانه متجلي ميشد؛ پديده‌‌يي که از منظر اسطوره‌‌يي يک امر مرموز و رازگونه بود که رابط ميان خدايان و انسان بود و از منظري ديگر گونه‌‌يي قانون براي آشکارگي حقيقت. براي هراکليتوس زبان جنبه‌‌يي رازورزانه همچون لوگوس داشت که بيشتر پديداري براي اشاره به حقيقت بود تا ابزاري براي توضيح و تشريح آن. از سويي ديگر، زبان براي پارمنيدس زبان پديداري فريبنده بود که حاصل گونه‌‌يي قرارداد اجتماعي بود و مسئله‌يي از جهان محسوس که بخودي‌خود داراي ارزش چنداني نيست. سوفسطائيان نيز زبان را پديده‌يي قراردادي و نسبي ميدانستند که جز ابزاري براي سخنوري نبود و درخود هيچ حقيقت مطلقي دربرنداشت. افلاطون با توجه به اين پيش‌زمينة تاريخي، کار خود را آغاز كرد و در اين آبشخور به بررسي مسئلة زبان پرداخت و در کراتولوس ديدگاهي را پروراند که جامع و مکمل اين پيشينة تاريخي بود. زبان، براي افلاطون، پديده‌يي فريبنده و ناقص ‌است؛ پديده‌‌يي که وي در کراتولوس آن را، با توجه به ذات زبان و نسبت آن با واقعيت مورد بررسي قرار ميدهد. از آنجايي که زبان، براي افلاطون، امري مصنوع است، ذاتاً ناقص است و به همين دليل نميتواند شناختي از واقعيت بدست بدهد؛ تنها کاري که زبان ميتواند و بايد بکند اين است که هرچه صحيحتر واقعيت را بازنمايي کند و تا حد ممکن در اين کارکرد صحيح و نزديک به واقعيت باشد. زبان تابع واقعيت است و از نظر هستي‌شناختي متأخر از آن است و تنها از نظر تعليمي است که بطور موقتي بر آن تقدم زماني دارد. بعبارت ديگر، از زبان به شناخت نميتوان دست يافت، چون زبان پديداري مصنوع است که در بهترين حالت تنها ميتواند بطور ناقص واقعيت را بازنمايي کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - نسبت ميان زبان و واقعيت در افلاطون، قرائتي از کراتولوس افلاطون در پرتو تمثيلهاي سه‌گانه‌ جمهوري
        ابوبکر سليمان‌پور
        پيش از افلاطون مسئلة‌ زبان براي متفکراني که با آن روبرو بودند همچون پديده‌‌يي دوگانه متجلي ميشد؛ پديده‌‌يي که از منظر اسطوره‌‌يي يک امر مرموز و رازگونه بود که رابط ميان خدايان و انسان بود و از منظري ديگر گونه‌‌يي قانون براي آشکارگي حقيقت. براي هراکليتوس زبان جنبه‌‌يي را چکیده کامل
        پيش از افلاطون مسئلة‌ زبان براي متفکراني که با آن روبرو بودند همچون پديده‌‌يي دوگانه متجلي ميشد؛ پديده‌‌يي که از منظر اسطوره‌‌يي يک امر مرموز و رازگونه بود که رابط ميان خدايان و انسان بود و از منظري ديگر گونه‌‌يي قانون براي آشکارگي حقيقت. براي هراکليتوس زبان جنبه‌‌يي رازورزانه همچون لوگوس داشت که بيشتر پديداري براي اشاره به حقيقت بود تا ابزاري براي توضيح و تشريح آن. از سويي ديگر، زبان براي پارمنيدس زبان پديداري فريبنده بود که حاصل گونه‌‌يي قرارداد اجتماعي بود و مسئله‌يي از جهان محسوس که بخودي‌خود داراي ارزش چنداني نيست. سوفسطائيان نيز زبان را پديده‌يي قراردادي و نسبي ميدانستند که جز ابزاري براي سخنوري نبود و درخود هيچ حقيقت مطلقي دربرنداشت. افلاطون با توجه به اين پيش‌زمينة تاريخي، کار خود را آغاز كرد و در اين آبشخور به بررسي مسئلة زبان پرداخت و در کراتولوس ديدگاهي را پروراند که جامع و مکمل اين پيشينة تاريخي بود. زبان، براي افلاطون، پديده‌يي فريبنده و ناقص ‌است؛ پديده‌‌يي که وي در کراتولوس آن را، با توجه به ذات زبان و نسبت آن با واقعيت مورد بررسي قرار ميدهد. از آنجايي که زبان، براي افلاطون، امري مصنوع است، ذاتاً ناقص است و به همين دليل نميتواند شناختي از واقعيت بدست بدهد؛ تنها کاري که زبان ميتواند و بايد بکند اين است که هرچه صحيحتر واقعيت را بازنمايي کند و تا حد ممکن در اين کارکرد صحيح و نزديک به واقعيت باشد. زبان تابع واقعيت است و از نظر هستي‌شناختي متأخر از آن است و تنها از نظر تعليمي است که بطور موقتي بر آن تقدم زماني دارد. بعبارت ديگر، از زبان به شناخت نميتوان دست يافت، چون زبان پديداري مصنوع است که در بهترين حالت تنها ميتواند بطور ناقص واقعيت را بازنمايي کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        64 - فارسی نویسی فیلسوفان مسلمان
        علیرضا نجف زاده
        در قرون اولیة تاریخ اسلام، در فلسفه و سایر علوم هیچ کتابی به زبان فارسی نوشته نشده است و تمامی دانشمندان مسلمان که اکثر آنها هم ایرانی بوده‌اند، آثار علمی خود را به زبان عربی ‌نگاشته‌اند. از قرن چهارم هجری به بعد، فلاسفة ایرانی در کنار تأليفات فراوانی که به زبان عربی دا چکیده کامل
        در قرون اولیة تاریخ اسلام، در فلسفه و سایر علوم هیچ کتابی به زبان فارسی نوشته نشده است و تمامی دانشمندان مسلمان که اکثر آنها هم ایرانی بوده‌اند، آثار علمی خود را به زبان عربی ‌نگاشته‌اند. از قرن چهارم هجری به بعد، فلاسفة ایرانی در کنار تأليفات فراوانی که به زبان عربی داشته‌اند، بتدریج آثار اندکی را به زبان فارسی خلق كرده‌اند که از آن جهت که جادة فارسی‌نویسی را برای دانشمندان دوره‎های بعد هموار نموده‌ است، بسیار ارزشمندند. آنها زمانی این کار را آغاز کرده‌اند که زبان فارسی پس از یک دورة فترت، آمادگی و گنجایش لازم برای ادای مفاهیم و معانی انتزاعی فلسفی را نداشته است. ابن‎سینا و شاگردان او، ناصرخسرو، سهروردی، باباافضل کاشانی، خواجه نصیرالدین طوسی، قطب‌الدین شیرازی و دیگران، در تدوین نگاشته‎های فلسفی به زبان فارسی سهم بسزایی داشته‎اند. تلاش آنها در معادلسازی اصطلاحات فلسفی به زبان فارسی، زمینه را در روزگار ما برای خلق آثار فلسفی پخته‎تر فراهم کرده است. این جستار به روش توصیفی ـ تحلیلی، علل زبانی و ادبی غلبة زبان عربی در نگاشته‌های فلسفی را بررسی نموده و با معرفی مهمترین تأليفات فلسفی به زبان فارسی، نقش آنها را در توسعه و غنی‌سازی این زبان برای انتقال دانشهای فلسفی تبيين ساخته است. در پایان نيز به تأثير آثار ترجمه شده از متون فلسفة غرب بر پرباری گنجینة لغات فارسی و ضرورت نگارش فلسفه به زبان فارسی در عصر حاضر که عربی‌دانی در آن بشدت کاهش یافته است، ميپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        65 - سخن سردبیر
        دکتر حسین کلباسی اشتری
        ترديدي نيست كه مقوله «زبان» نه تنها معرف فرهنگ اقوام و ملتها، بلكه مقوم و ضامن حيات آنهاست. از لوازم آن، توجه به مبادي، ساختار، ظرفيت و استعداد زباني و البته مقدم بر آن، تصحيح برداشت و نگاه نادرست رايج نسبت به اين مقوله است: زبان وسيله و ابزار نيست، آنهم ابزاري كه بتوان چکیده کامل
        ترديدي نيست كه مقوله «زبان» نه تنها معرف فرهنگ اقوام و ملتها، بلكه مقوم و ضامن حيات آنهاست. از لوازم آن، توجه به مبادي، ساختار، ظرفيت و استعداد زباني و البته مقدم بر آن، تصحيح برداشت و نگاه نادرست رايج نسبت به اين مقوله است: زبان وسيله و ابزار نيست، آنهم ابزاري كه بتوان آن را آزادانه در دست گرفت و مقصود خود را برآورده ساخت. زبان، جلوه ملفوظ و كلامي تفكر است و تفكر نيز اگر نه عين وجود، دست‌كم آيينه‌يي است از ساحت وجود كه لاجرم با سعة معنوي خود انسانها نسبت تام دارد. در اينجا، بحث درباره عرضه تعريف جامع و مانع «زبان» نيست؛ سخن بر سر تلقي نادرست از مقوله‌‌يي است كه غالباً بمثابه وسيله و ابزار و حداكثر بعنوان نوعي واسطه از آن ياد ميشود. دلايل اين تلقي نادرست چند است: نخست آنكه ابزار، شيء يا واسطه‌يي است بي‌جان، جامد و درنتيجه فاقد رشد و بالندگي. وسيله را ميتوان همه جا برد و در اختيار هركس قرار داد، در حالي كه زبان، وجهي از حيات روحي انسان است كه همانند صاحبش، زنده، پويا و داراي رشد ـ و برعكس، زوال و انحطاط ـ است. اصلاً مقدمه رشد و زبول تمدنها، نخست در زبان آن تمدن آشكار ميشود، بدينصورت كه از زايش، غنا، معاني و روح جاري در زبان ميتوان به وضعيت صاحبان آن پي‌برد. دوم آنكه زبان، جا و مكان معيني ندارد، چه رسد به آنكه آن را قطعه‌يي در داخل دهان افراد بدانيم. زبان رونوشتي از حيات معنوي انسانهاست كه با تماميت وجودي آدميان نسبت دارد و هرآنچه در آيينه روح و معنا و ضمير انسان منعكس شود، صورت ملفوظ آن در زبان مي‌آيد. سوم آنكه بدليل ملازمت زبان با ساحت وجودي انسان، زبان نيز همان حرمت و مقامي را دارد كه خلقت انسان از آن برخوردار است، تا جايي كه در كلام وحي، پس از اشاره به خلقت انسان، تعليم بيان و سخن به ساحت ربوبي نسبت داده شده است. «خَلَقَ الانسان * عَلَّمْهُ البيان» (الرحمن/3 و 4). در سنت ديني ما، زبان چنان حرمتي دارد كه كليد ثواب و عقاب اخروي در آن نهاده شده است و از معبر آن است كه هدايت و ضلالت آشكار ميشود. سقراط حكيم در رساله كراتيلوس، به منشأ ازلي و آسماني حروف و اسماء و وجه وجودي آن تأكيد دارد و مخاطب خود را آگاه ميسازد كه اسم با مسمّي مناسبتي حقيقي دارند نه اعتباري و قراردادي. شايد به همين دليل است كه برخي متفكران معاصر معتقدند از معبر فقه‌اللغة (اتيمولوژي) ميتوان به حقيقت اشياء و اعيان پي برد، زيرا حسب آنچه كه در كتاب خدا مبني بر وحدت امت آدميان آمده است «كان‌الناس اُمة واحدة»(بقره/213). زبان عطيه‌يي الوهي و آسماني است و اين منشائيت واحد براي اهل نظر، آفاق جديدي را ميگشايد كه جا دارد تبيين و تقرير شود. بنابرين، با زبان معامله شيء و ابزار نميتوان داشت و اگر هم واسطه‌يي براي تفهيم و تفاهم آدميان قرار گرفته است، از مبادي و شأن آن نميتوان غفلت كرد. بهمين جهت، علم و آگاهي نيز كه در زبان آشكار ميشود، نسبت ظاهر و مظهر را يادآوري ميكند و اگر علم حرمتي دارد، نشانه و جلوه آن نيز از همان حكم برخوردار است. اگر در فلسفه به زبان توجه و التفات خاصي صورت گرفته است، از قبيل همين وجه وجودي آن است و از همينروست كه فيلسوفان و حكما در بهره‌گيري از زبان و واژگان، دقت و وسواس بخرج ميدهند. امروزه شاهد برخي بيدقتيها در ادبيات و واژگان فلسفي در زبان فارسي هستيم و مشخصاً استعمال بيرويه و بعضاً ناآگاهانه از واژگان فرنگي در نوشته‌هاي فلسفي و شبه فلسفي، آفتي است كه بر پيكر اينگونه نوشته‌ها نشسته است. برخي نوشته‌ها در قالب كتاب و مقاله فلسفي آنچنان است كه خواننده ترديد ميكند اين نوشته براي مخاطب فارسي زبان نگاشته شده يا فلان مخاطب اروپايي و فرنگي؟! حجم استعمال كلمات بيگانه در برخي نوشته‌ها بقدري است كه نه تنها زبان و ادبيات فارسي را تحقير ميكند، بلكه اسباب سوءفهم و خطاي خواننده يا خوانندگان را فراهم ميسازد. بايد پرسيد واقعاً اين چه رويه‌يي است كه نوشته فارسي براي خواننده فارسي زبان، هيچ تناسبي با قالب و مهمتر از آن، روح حاكم بر اين زبان ندارد؟ شايد نويسندگان اينگونه نوشته‌ها تعمدي هم نداشته باشند و حسب عادت به اين آفت گرفتار شده باشند، ولي تبعات و زيانهاي ناشي از اين رويه نادرست، دقيقاً در پيكر فرهنگ ظاهر ميشود و بعبارت ديگر، اينگونه نوشته‌ها، آگاهانه يا ناآگاهانه، فرهنگ ملي و سنت فكري ـ عقلي ما را نشانه رفته است. كسي با كاربرد اصطلاح و واژگان تخصصي در جا و محل خود مخالفتي ندارد و اي بسا برخي كلمات خاص فرنگي، معادل مناسبي در زبان بومي نيافته باشند، در اينصورت نويسنده بخوبي ميداند كه از آن واژه در چه محدود‌يي استفاده كند، ضمن آنكه دست‌كم در مورد اصطلاحات فلسفي، اكنون معادلهاي مناسب گوناگوني وضع شده است كه بخوبي افاده معنا كرده و مقصود را ميرساند. كساني كه با اين سخن هم‌داستانند ميدانند كه از وظايف اهل علم، يكي هم افزايش ظرفيتهاي زبان ملي و قومي است و ازاينرو، عالمان خود به وضع معادلهاي مناسب و شايسته براي كلمات بيگانه اهتمام ميورزند، نه اينكه منفعلانه به اقتباس و استعمال صرف دل خوش دارند. آفت مذكور در قلمرو فلسفه، اغلب درباره مكاتب و نحله‌ها (ايسم‌ها) و گرايشهاي فكري قديم و جديد بچشم ميخورد و در حالي كه براي اين مكاتب، معادلهاي گويا و دقيقي وضعش است، بازهم بعضاً شاهد استفاده از واژگان بيگانه در نوشته‌هاي فارسي هستيم. اميد اينكه محققان و پژوهشگران و مترجمان گرانقدر ما بيش از پيش به اين معنا التفات و اهتمام داشته و زبان عزيز فارسي را از گزند اينگونه آفتها دور سازند. «ايدون باد» پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        66 - سخن سردبیر
        دکتر حسین کلباسی اشتری
        با ديدن يا شنيدن واژه «زبان» چه چيز در ذهن ما تداعي ميشود؟ «يک يا مجموعه يي از قواعد صرف و نحو و ترتيب و چينش الفاظ که گروه يا گروه‌هايي از مردم بدان سخن ميگويند و نوعاً مبّين افکار و احساسات آنهاست» يا «عضو عضلاني و متحرک در دهان انسان و برخي جانوران» يا «مجموعه يي از چکیده کامل
        با ديدن يا شنيدن واژه «زبان» چه چيز در ذهن ما تداعي ميشود؟ «يک يا مجموعه يي از قواعد صرف و نحو و ترتيب و چينش الفاظ که گروه يا گروه‌هايي از مردم بدان سخن ميگويند و نوعاً مبّين افکار و احساسات آنهاست» يا «عضو عضلاني و متحرک در دهان انسان و برخي جانوران» يا «مجموعه يي از علائم و نشانه ها که در حوزه خاصي کاربرد دارند، مانند زبان کامپيوتر يا زبان رياضي يا زبان علم» يا «مطلق بيان و سخن گفتن» يا «نوع فهم آدمي، مانند وقتي ميگوييم فلاني زبان ما را نميفهمد» و يا معاني و دلالتهاي ديگر. بدينها پرسشهاي ديگري هم ميتوان افزود: آيا آنهايي که قدرت تکلم ندارند (افراد لال)، واقعاً زبان هم ندارند؟ زبان حيوانات چه نوع زباني است؟ چرا ميگوييم «زبان طبيعت» يا «زبان هنر» يا «زبان کودکي»؟ مگر غير از انسانها، ديگر موجودات هم زبان دارند؟ اصلاً داشتن زبان، ملازم شنيدن صدا يا صوتي از گوينده است؟ در اينجا از منظر زيست شناسي و روانشناسي و حتي دانشهاي خاص مربوط به زبان (يعني زبانشناسي) نميخواهيم سخن بگوييم، پرسش ما پرسش فلسفي است و بيشتر ناظر به مبادي زبان است نه انواع و مراتب آن. اين روشن است که زبان با وضع دروني و روحي ما انسانها ربطي وثيق دارد و اين نيز مسلّم است که وضع الفاظ و واژگان نميتواند سراسر قراردادي و اعتباري باشد، زيرا با قبول و فرض ارتباط و نسبتي که ذکر آن رفت، زبان، گوياي نحوه هستي و «بودن» ما در عالم است و اين نحوه وجود، تصادفي يا گزافي نيست، بلکه ريشه در نسبت ما با وجود دارد. از اين حيث، زبان وجه انکشافي مييابد و حتي بيراه نيست که بگوييم عاليترين جلوه وجود در ساحت زبان است و از قضا بيکرانگي زبان ملفوظ و مکتوب با بيکرانگي وجود تناظر دارد: يک دهان خواهم به پهناي فلک در عين آنکه زبان گنجايش انعکاس وجه لايتناهي را ندارد: کو زباني که تواند رُخ تو وصف کند؟ بدين ترتيب، در آنجا که ميشنويم زبان عبارت است از: «وسيله»يي براي بروز و ظهور مُدرَکات و انفعالات و مافي الضمير آدمي ـ و البته تعريف نادرستي هم نيست‌ـ بايد بپرسيم اگر زبان نوعي «وسيله» است، آيا ميتوان آن را بدلخواه بکار بست و هرگونه که اراده کرديم از آن بهره بگيريم؟ ميدانيم اصل تقابل سقراط يا سوفيستها در همين حيث ابزاري و کاربردي زبان بوده است. نزد سوفيست، زبان ابزاري است در دست سخنور و خطيب که ميتواند با چرخش و دگرگوني و تصرف در آن، اغراض خود را تأمين کند. بيوجه نيست در اغلب نوشته هاي تاريخ فلسفه، اينها را گروهي دوره گرد و سيار توصيف کرده اند که بمَدد قدرت سخنوري و در قبال گرفتن دستمزد، خواست مدعي را در محاکم فراهم ميکردند. کوشش سقراط براي عرضه تعريف يا تعاريف درست از مقولاتي مانند فضيلت، عدالت، شجاعت، هنرمندي، نيکي و زيبايي و مانند آن از سر تفنّن و سخن آوري و نشان‌دادن قدرت اقناعي خويش نبوده است؛ او ميديد که حيث انکشافي زبان در دست اين سخنوران تبديل به وسيله يي براي پوشاندن و اختفاي حقيقت شده است و اين شيوه سوفيستها، نخستين گام بزرگ در انحطاط اخلاقي و روحي مردمان بشمار ميرود. در رساله کراتيلوس ـ که بيترديد نخستين رساله در زبانشناسي فلسفي است ـ سقراط ميکوشد نشان دهد کلمات، اسامي و حتي حروف رايج در زبان، جلوه هايي از وجودند و ازاينرو تابعي از سليقه و خواست افراد نيستند که هر طور بخواهند آنها را مصرف کنند. قواعد زبان هم سراسر اعتباري و قراردادي نيست، زيرا در غير اينصورت نميتواند راهي بسوي حقيقت بگشايد و اگر زبان نتواند راهگشا و راهنما باشد، لغو و زائد و گمراه-کننده خواهد شد؛ ولي حکيم هيچ چيزي را در عالم گزاف و بيهوده نميداند. اين حيث انکشافي زبان در سنت ديني و الهي نيز انعکاس وسيع دارد و از همين منظر است که در کتاب خدا و کلمات معصومين(ع)، به نقش بازنمايي زبان و مراقبت و تحفّظ نسبت به کاربرد آن و از جمله اينکه زبان را کليد طاعت و معصيت خداوند دانسته اند، تأکيد بسيار شده است. خداوند در قرآن‌کريم، تعليم «اسماء» و «بيان» را به خود اختصاص داده و شئون قدسي «کلام» و «نطق» و «لسان» و لواحق آن را متذکر شده است. عمق و وسعت معنايي کلام خدا و اولياي او ـ که با اصطلاح «بطن» از آن ياد شده است ـ ناظر به همين حيث حقيقي و وجودي زبان و کلام است. تناظر مراتب زبان وحي با مراتب وجود بدين‌نحو است که آدمي بمدد مجاهدت عقلي و پالايش نفساني، بتدريج عمق معاني آنها را دريافته و با اين دريافت، گويي مراتب وجود را نيز متدرجاً طي ميکند. سخن حکما ـ از جمله صدرالمتألهين ـ در اين‌باب که علم را از سنخ وجود دانسته اند، با اين معنا مناسبت تام دارد. نزد جمهور فلاسفه نيز زبان به مقامي دست يافته است که دست‌كم منطق را ـ که تقريري از نسبت زبان و تفکر را عهده دار شده و بر صحّت صورت استدلال تأکيد دارد ـ بمثابه مدخل و مقدمه فلسفه قرار داده است؛ اما ميدانيم که در همين منطق، در باب صناعات پنجگانه، مقام برهان در مقايسه با جدل و سفسطه و خطابه و شعر، منحاز و ممتاز گرديده است. اينکه چرا ارسطو شعر را در عِداد آن سه ديگر قرار داده، هميشه مقوله يي مورد بحث و مناقشه بوده است، اما توجه کنيم که اولاً، تلقي ارسطو نسبت به شعر و شاعري با آنچه که امروز از اين مقوله ميشناسيم تفاوت بسيار دارد و ثانياً، بايد به دلايل اخراج شاعران از مدينه افلاطوني و مختصات تراژدي عصر افلاطون التفات کنيم. افلاطون در تراژدي عصر خود به تأثير از اشعار هومر، نسبتهاي ناروا به خدايان و ساحت الوهيت را ميديد و نگران بود که اشاعه آنها، غايات تربيتي و اخلاقي مدينه را آسيب برساند و از اينجهت بود که در کلام وي، شاعران و سوفيستها بعضاً همرديف يکديگر قرار گرفته‌اند. کليد فهم اين معنا که چرا قرن پنجم زمينه مساعدي براي رشد و گسترش سفسطه فراهم ساخت و چرا سقراط و افلاطون و ارسطو، هر سه اهتمام وافري براي تقابل با اين جريان بخرج دادند، در همين مقوله «زبان» و کارکردهاي مختلف آن نهفته است. اکنون رساله هاي سوفيست و ردسوفسطايي افلاطون و ارسطو در دست ماست و ميتواند پرسشهاي فيلسوف را براي ما بازگو کند، اما دريافت دغدغه هاي اصلي اين نوشته‌ها، مستلزم عبور از نگاه منطق انگارانه و قيودات متدولوژي از نوع تحصلّي و تحليلي آن است، زيرا برهاني که در نقطه مقابل جدل و سفسطه است، خصلتي جز واقع نمايي ندارد. درست است که در نوشته هاي ارسطو و اتباع او، بر حيث مفهومي و تصوري آگاهي تأکيد شده است، اما نزد کساني چون فارابي و ابن سينا ـ که بيقيين بر محاکات وجود بحت و بسيط تأکيد داشته-اند ـ «برهان» از سنخ صناعت محض خارج شده، مبادي و علل و حقيقت اشياء را نمايان ميسازد. زبان اهالي مدينه فارابي، نه جدل، بلکه برهان است و حق و حقيقت محور مناسبات و معاملات و روابط اجتماعي است. اهالي اين مدينه نه اينکه مجهز به اقسام فنون سخنوري و آگاه به انواع و انحاء قياسات منطقيند، بلکه مراد اين است که سواد اعظم از زبان براي نمايش حق و سير در طريق تکويني اجتماعي و فردي بهره ميجويند و از اختفا و غيبت حقيقت بدورند و درنتيجه آراسته به فضايل اخلاقي و معنويند، بنابرين زبان برهان جز با معيار حقيقت يابي و حقيقت نمايي سنجيده نميشود و اگر چنين شود که در دام گزاره محوري و گزاره انگاري گرفتار شود، نسبتش با حقيقت منقطع ميگردد. با اعلام کانت مبني بر غيبت نفس الامر در عرصه شناسايي و درنتيجه محدوديت آگاهي به وجه پديداري عالم و غلبه صورتهاي ماتقدم فاعل شناسا، تقدير دو قرن تلاش معرفت شناسي معاصر نيز رقم خورد و بحث در مبادي زبان به وادي بيکران صدق و مطابقت و يا بازيهاي زباني منصرف شد. اين انصراف، امري تصادفي نبود، بلکه نتيجه قهري وداع با نفس‌الامر در چهارصد سال اخير و بويژه دو قرن مؤخر در فلسفه غربي بود. مقايسه تلقي حکيم و فيلسوف در دو سنت غربي و اسلامي در باب «نفس الامر»، گوياي مسائل زنده‌يي از مناسبت زبان و حقيقت است. در اين زمينه، تأملات و تقريرات حکيم و مفسر معاصر، علامه طباطبايي(ره)، بسيار حائز اهميت و راهگشاست و حاوي ابتکارات فلسفي فراواني ميباشد. ايشان با تقسيم قضايا به حقيقي و اعتباري و بازگشت قضاياي نوع دوم به نوع نخست، مبناي «اصالت‌ وجود» را در اين عرصه توسعه داده و مناسبت علم و زبان را با مطلق حقيقت و ثبوت خارجي اشياء نشان داده اند. تفصيل اين مطلب را به مجالي ديگر واميگذاريم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        67 - تحليل كارآمدي نظرية وضع الفاظ براي ارواح معاني
        عبدالله میراحمدی مونا امانی پور
        يكي از ديدگاههاي كارگشا در توسعه‌پذيري معنا در قرآن، نظرية «وضع الفاظ براي ارواح معاني» است. اين ديدگاه برگرفته از اصلي عرفاني است كه بر اساس آن، مراتب طولي معناي الفاظ، روح واحدي دارند كه براي تمام مصداقها بنحو حقيقي صادق است. طرفداران قاعدة روح معنا، با توسعه‌دادن مفا چکیده کامل
        يكي از ديدگاههاي كارگشا در توسعه‌پذيري معنا در قرآن، نظرية «وضع الفاظ براي ارواح معاني» است. اين ديدگاه برگرفته از اصلي عرفاني است كه بر اساس آن، مراتب طولي معناي الفاظ، روح واحدي دارند كه براي تمام مصداقها بنحو حقيقي صادق است. طرفداران قاعدة روح معنا، با توسعه‌دادن مفاهيم محسوس و مادي به معاني فرا عرفي، معتقدند كه ويژگيهاي نشئت ‌گرفته از مصاديقِ واژگان، در اصل معنا تأثيري ندارند زيرا موضوع‌له الفاظ عام است. بر اين اساس، حقيقت لفظ بر همة مراتب اعم از حقايق غيبي و مرتبة نازلِ در حد فهم عرف، قابل انطباق است. طرفداران اين نظريه، مفهوم توسعه‌يافته را مرتبه‌يي از معناي كلام ميدانند، بي‌آنكه مخالف با فهم عرفي و معناي لغوي واژگان باشد. در اين پژوهش، ضمن تحليل دقيق نظرية روح معنا و استخراج مباني آن در تقريرهاي گوناگون طرفدارانش، آسيبهاي وارد بر آن نيز بررسي شده است. مخالفت با حمل صفات خبري بر مجاز، تمركز بر امور عيني در معناشناسي الفاظ و بيتوجهي به ديدگاههاي جديد زبان‌شناسي از مهمترين آسيبهاي اين نظريه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        68 - نسبت شعر با اعتبار و حقيقت بر مبناي نظرية اعتباريات علامه‌طباطبايي
        جمال احمدی سیدمهدی امامی جمعه محمد جواد صافیان
        از ديدگاه علامه‌طباطبايي شعر و ادراكات اعتباري ارتباطي تنگاتنگ با هم دارند تا جايي كه وي در كتاب اصول فلسفه و روش رئالسيم، توصيف ادراكات اعتباري را بمدد تشبيه و تمثيل و استعاره در شعر آغاز ميكند. در تحقيق پيش‌رو با استناد به آثاري مختلف از علامه كه نظريه» اعتباريات در آ چکیده کامل
        از ديدگاه علامه‌طباطبايي شعر و ادراكات اعتباري ارتباطي تنگاتنگ با هم دارند تا جايي كه وي در كتاب اصول فلسفه و روش رئالسيم، توصيف ادراكات اعتباري را بمدد تشبيه و تمثيل و استعاره در شعر آغاز ميكند. در تحقيق پيش‌رو با استناد به آثاري مختلف از علامه كه نظريه» اعتباريات در آنها آمده، نسبت شعر با ادراكات اعتباري مورد بررسي قرار گرفته است. اهميت اين نسبت از آن جهت است كه با تحليل ا‌رتباط ميان شعر و اعتباريات در متنهاي مختلف فلسفي، عرفاني و تفسيري علامه، ميتوان به پرسش از نسبت شعر و اعتبار با حقيقت نفس‌الامري پرداخت. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان ميدهد كه ادراكات اعتباري نگاه شاعرانة انسان به جهان است و همانند چشمي است كه انسان همه چيز را با آن ميبيند. اين جهان شاعرانه در عين غيرمنطقي و غيراستدلالي‌بودن ميتواند به زبان اشارت خبر از حقيقت بدهد. از اينرو ميتوان گفت نظريه» ادراكات اعتباري در حكمت اسلامي، براي شناخت حقيقت بابي نو گشوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        69 - تبديل حرف به صدا در زبان فارسی به کمک شبکه‌های عصبی پرسپترون چندلايه‌ای
        مجيد نم‌نبات محمدمهدی همايون‌پور
        ساخت سيستم‌های اتوماتيک تبديل حرف به صدا برای استفاده در سيستم‌های تبديل متن به گفتار در زبان فارسی، به دليل عدم استفاده از اعراب در نوشتار و در نتيجه مستوربودن بعضی از واکه‌ها مشکل می‌باشد و عموماً اين سيستم‌ها برای زبان فارسی کارآيي پايينی دارند. در اين مقاله ساختار ي چکیده کامل
        ساخت سيستم‌های اتوماتيک تبديل حرف به صدا برای استفاده در سيستم‌های تبديل متن به گفتار در زبان فارسی، به دليل عدم استفاده از اعراب در نوشتار و در نتيجه مستوربودن بعضی از واکه‌ها مشکل می‌باشد و عموماً اين سيستم‌ها برای زبان فارسی کارآيي پايينی دارند. در اين مقاله ساختار يک سيستم تبديل حرف به صدا با معماری سه‌لايه بررسی شده است. لايه اول اين سيستم قانون- گرا می‌باشد و لايه دوم از پنج شبکه عصبی پرسپترون چندلايه‌ای و يک بخش کنترلر برای تعيين دنباله واجی متناظر با حروف تشکيل شده است. برای تعيين دنباله واجی متناظر با حروف، از شبکه‌های عصبی استفاده می‌شود. بخش کنترلر نيز، خروجی شبکه‌ها را کنترل می‌کند تا دنباله واجی نهايي متناظر با کلمات با ساختار هجابندی فارسی مطابقت داشته باشد. در لايه سوم نيز يک شبکه عصبی برای تعيين حروف مشدد، با استفاده از نتايج مراحل قبل وجود دارد. اجزاء مختلف اين سيستم به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در نهايت برای هر کلمه، يک دنباله واجی منطقی توليد گردد. منظور از دنباله واجی منطقی، دنباله واجی می‌باشد که در آن اصول بديهی واج‌نگاری و ساختار هجابندی زبان فارسی رعايت شده باشد. ميزان درستی به دست آمده برای حروف 88% و برای کلمات 61% می‌باشد که برای تبديل حرف به صدای زبان فارسی کارآيي بسيار خوبی می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        70 - "دانا"- عاملي با قابليت درک و اجراي نوشتار فارسي
        مرضیه داودآبادی فراهانی مازیار پالهنگ
        از فرآيند فهميدن متون نوشته‌شده زبان طبيعي معمولاً با نام درک متن ياد مي‌شود. درک متن مي‌تواند شامل فرآيندها و کاربردهاي متفاوتي باشد. يکي از کاربردهاي سيستم‌هاي درک، درخواست انجام کنش در مواجهه با جملات امري است که در سيستم‌هاي محاوره‌اي و رباتيک کاربردهاي زيادي دارد. چکیده کامل
        از فرآيند فهميدن متون نوشته‌شده زبان طبيعي معمولاً با نام درک متن ياد مي‌شود. درک متن مي‌تواند شامل فرآيندها و کاربردهاي متفاوتي باشد. يکي از کاربردهاي سيستم‌هاي درک، درخواست انجام کنش در مواجهه با جملات امري است که در سيستم‌هاي محاوره‌اي و رباتيک کاربردهاي زيادي دارد. پيش از اين کارهايي در مورد پردازش زبان فارسي انجام شده است ولي به موضوع درک متن کمتر پرداخته شده است. در این مقاله گزارشي از پياده‌سازي يک سيستم درک متن فارسي ارائه می‌گردد. این سيستم یک جمله امری یا پرسشی را دریافت می‌کند و پس از انجام مراحل تحلیل ساختواژی، نحوي و معنايي بر روی آن، ساختار ويژگي و قاب حالت جمله دريافتي را مي‌سازد. این سیستم قادر به انجام فرامين کاربر و پاسخ به پرسش‌هاي او است. نتايج به دست آمده از انجام اين پروژه مي‌تواند براي ايجاد انواع ديگري از سيستم‌هاي پردازش زبان طبيعي مانند سيستم‌هاي پاسخ به سؤالات و ترجمه ماشيني استفاده شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        71 - راهكاري ساده و مؤثر براي تشخیص حروف الفبای فارسی در زبان اشاره حرکات انگشتان
        محمدجواد برزگر سخویدی احمدرضا شرافت
        در سال‌های اخیر، تشخیص حرکات اشاره (زبان اشاره) مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. زبان اشاره، ترکیبی از حالات دست، حرکات دست و حالات چهره است. املای انگشتی، یک نمایش برای حروف الفبای کلماتی است که در لغت‌نامه زبان وجود ندارد. در این مقاله یک سامانه املای انگشتی برای ت چکیده کامل
        در سال‌های اخیر، تشخیص حرکات اشاره (زبان اشاره) مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. زبان اشاره، ترکیبی از حالات دست، حرکات دست و حالات چهره است. املای انگشتی، یک نمایش برای حروف الفبای کلماتی است که در لغت‌نامه زبان وجود ندارد. در این مقاله یک سامانه املای انگشتی برای تشخیص حروف الفبای فارسی ارائه شده که در آن برای هر حرف الفبا یک شکل دست در نظر گرفته شده است. این سامانه شامل پنج مرحله است: اول، جمع‌آوری داده تصویری؛ دوم، پیش‌پردازش؛ سوم، استخراج و آشکارسازی ویژگی‌های شکل دست؛ چهارم، کاهش اندازه بردار ویژگی و پنجم، پیاده‌سازی تشخیص با استفاده از سه روش نزدیک‌ترین همسایه (معيار فاصله اقليدسي و معيار فاصله اقليدسي نرماليزه) و شبكه عصبي. در این مقاله از تبدیل کسینوسی گسسته (DCT) برای کاهش اندازه بردار ویژگی استفاده شده است که نسبت به روش‌های موجود، نظیر تبدیل فوریه گسسته و ضرايب توصيف‌گر فوريه عملکردی بهتر دارد. نتایج پیاده‌سازی با شبكه عصبي، دقت تشخیص حروف الفبا را 1/99% نشان داده است که نسبت به عملكرد سامانه‌هاي موجود بهبود یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        72 - طراحی و پیاده‌سازی سیستم تبدیل متن به گفتار برای زبان کردی و بررسی کیفی آن
        وفا بارخدا انور بهرام‌پور فردین اخلاقیان هشام فیلی
        در این مقاله اولین سیستم تبدیل متن به گفتار پیاده‌سازی شده برای زبان کردی معرفی شده است. زبان کردی دارای دو رسم‌الخط رایج بر اساس الفبای عربی و لاتین است. در قسمت تحلیل متن، علاوه بر رفع ابهامات رایج در متون مختلف، مشکلات مربوط به هر دو رسم‌الخط بررسی شده است. همچنین نم چکیده کامل
        در این مقاله اولین سیستم تبدیل متن به گفتار پیاده‌سازی شده برای زبان کردی معرفی شده است. زبان کردی دارای دو رسم‌الخط رایج بر اساس الفبای عربی و لاتین است. در قسمت تحلیل متن، علاوه بر رفع ابهامات رایج در متون مختلف، مشکلات مربوط به هر دو رسم‌الخط بررسی شده است. همچنین نمادهای استانداردی تعریف شده‌اند كه سيستم قادر است متن ورودي به هر يك از رسم‌الخط‌هاي فوق را به رشته‌اي از نمادهاي استاندارد تبديل نمايد. همچنین منحنی‌های تغییرات گام برای انواع مختلف جمله‌ها در این زبان برای اولین بار بررسی شده است. در قسمت تولید گفتار، سه سیستم مختلف بر اساس واحدهای واج‌گونه، هجا و دایفون پیاده‌سازی شده است. برای بررسی کیفیت این سیستم‌ها و مقایسه آنها با همدیگر از چهار آزمون MOS، قابلیت فهم، DRT و MRT استفاده شده است. نتایج این آزمون‌ها نشان‌دهنده قابلیت فهم بالای این سیستم‌ها و به‌ویژه سیستم مبتنی بر دایفون است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        73 - بهبود دقت مدل GMM با استفاده از کرنل PSK در کاربرد تشخيص زبان گفتاري
        فهیمه قاسمیان محمدمهدی همایون‌پور
        مدل مخلوط گاوسي (GMM)، روشي ساده و مؤثر براي مدل‌کردن آماري فضاي ويژگي‌هاست که به‌طور گسترده در کاربرد تشخيص زبان مورد استفاده قرار گرفته و از الگوريتم بيشينه‌سازي اميد رياضي براي آموزش پارامترهاي اين مدل استفاده مي‌شود. در اين مقاله با توجه به مشکلي که در آموزش مدل GMM چکیده کامل
        مدل مخلوط گاوسي (GMM)، روشي ساده و مؤثر براي مدل‌کردن آماري فضاي ويژگي‌هاست که به‌طور گسترده در کاربرد تشخيص زبان مورد استفاده قرار گرفته و از الگوريتم بيشينه‌سازي اميد رياضي براي آموزش پارامترهاي اين مدل استفاده مي‌شود. در اين مقاله با توجه به مشکلي که در آموزش مدل GMM وجود دارد، مدلي جديد با نام PAW-GMM ارائه شده است. در اين مدل، قدرت هر مؤلفه از مدل GMMدر تمايز يک زبان از ساير زبان‌ها، براي تعيين وزن هر مؤلفه در نظر گرفته مي‌شود. مدل PAW-GMM به‌دليل در نظر گرفتن خواص تمايزي مؤلفه‌هاي مخلوط گاوسي، سبب افزايش دقت سيستم‌هاي تشخيص زباني مي‌شود که از اين مدل به‌عنوان جايگزين مدلGMM استفاده مي‌کنند. همچنين يکي از مشکلاتي که در سيستم GMM-PSK-SVMکه يکي از بهترين سيستم‌هاي تشخيص زبان است وجود دارد، پيچيدگي محاسباتي بالا خصوصاً با اضافه‌شدن تعداد زبان‌هاست. از اين رو سيستم UBM-PSK-SVM ارائه شده است که با ثابت نگه داشتن دقت سيستم GMM - PSK - SVM، سبب کاهش پيچيدگي محاسباتي آن شده و در نتيجه قدرت تعميم به زبان‌هاي بالاتر را افزايش مي‌دهد. آزمايش‌هاي صورت‌گرفته بر روي 4 سيستم تشخيص زبان مختلف با استفاده از داده‌هاي مربوط به 4 زبان انگليسي، فارسي، فرانسوي و آلماني دادگان OGI، کارايي تکنيک‌هاي ارائه‌شده را نشان مي‌دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        74 - قطعه‌بندی عبارات متون فارسی با استفاده از شبکه‌های عصبی
        محمدمهدی میردامادی علی‌محمد زارع بیدکی مهدی رضائیان
        قطعه‌بندی کلمات و عبارات متن، یکی از فعالیت‌های اصلی در حوزه پردازش زبان‌های طبیعی است. اکثر برنامه‌های پردازش زبان‌های طبیعی به یک پیش‌پردازش برای استخراج کلمات متن و تشخیص عبارات احتیاج دارند. هدف اصلی و نهایی قطعه‌بندی عبارات، به دست آوردن کلمات معنی‌دار همراه با پیش چکیده کامل
        قطعه‌بندی کلمات و عبارات متن، یکی از فعالیت‌های اصلی در حوزه پردازش زبان‌های طبیعی است. اکثر برنامه‌های پردازش زبان‌های طبیعی به یک پیش‌پردازش برای استخراج کلمات متن و تشخیص عبارات احتیاج دارند. هدف اصلی و نهایی قطعه‌بندی عبارات، به دست آوردن کلمات معنی‌دار همراه با پیشوندها و پسوندهایشان است و این فعالیت متناسب با زبان‌های طبیعی مختلف می‌تواند سخت یا آسان باشد. در زبان فارسی به علت وجود فاصله و نیم‌فاصله، عدم توجه کاربران به فاصله‌گذاری‌ها و نبود قواعد دقیق در نوشتن کلمات چندقسمتی، تشخیص و قطعه‌بندی کلمات چندقسمتی و مرکب با مشکلات و پیچیدگی‌های خاص خود روبه‌رو است. در این مقاله برآنیم تا با استفاده از شبکه‌های عصبی، یک روش آماری برای قطعه‌بندی عبارات متون فارسی جهت استفاده در موتورهای جستجو ارائه کنیم. الگوریتم پیشنهادی شامل 4 فاز است که با استفاده از احتمال رخداد تک‌کلمات و دوکلمه‌ای‌های موجود در پیکره و با دقت 6/89% عمل قطعه‌‌بندی را انجام می‌دهد. نتایج آزمایشات نشان دادند این روش می‌تواند با قطعه‌بندی بهتر عبارات، بهبود نسبی در کارایی روش‌های معمول به وجود آورد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        75 - تحلیل و طراحی یک زبان خاص منظوره برای توصیف ساختار و حرکت لینکیج‌ها
        علی نوراله نوشین بهزادپور
        این مقاله در حوزه ساختار لینکیج‌ها و حرکت آنها تدوین شده است. لینکیج مجموعه‌ای از پاره‌خط‌هایی است که از دو انتهایشان قابل اتصال به یکدیگر می‌باشند و کاربردهای فراوانی در مدل‌کردن بازوهای روبات دارند. تاکنون زبان خاص‌منظوره‌ای که تنها مختص لینکیج باشد، طراحی و یا گزارش چکیده کامل
        این مقاله در حوزه ساختار لینکیج‌ها و حرکت آنها تدوین شده است. لینکیج مجموعه‌ای از پاره‌خط‌هایی است که از دو انتهایشان قابل اتصال به یکدیگر می‌باشند و کاربردهای فراوانی در مدل‌کردن بازوهای روبات دارند. تاکنون زبان خاص‌منظوره‌ای که تنها مختص لینکیج باشد، طراحی و یا گزارش نشده است. زبان‌های خاص‌منظوره نرم‌افزارهایی هستند که بالارفتن سطح تجرید، قابلیت درک بهتر، تسریع روند توسعه و نیاز به تلاش کمتر برای یادگیری دانش مربوطه از امتیازاتی است که فراهم می‌آورند. بنابراین مانند همه نرم‌افزارها مراحل تحلیل، طراحی، پیاده‌سازی، تست، نگهداری و پشتیبانی دارند. در این مقاله به طراحی یک زبان خاص‌منظوره برای بیان ساختار و حرکت لینکیج‌ها پرداخته می‌شود و سپس تحلیلی بر روی این زبان انجام خواهد شد. با استفاده از زبان خاص‌منظوره تعریف‌شده در این مقاله، محدودیتی در تعریف لینکیج‌های ساده از نظر تعداد وجود نخواهد داشت. همچنین با تعریف ماژول‌های حرکتی و ترکیب متوالی و موازی آنها حرکت نهایی لینکیج‌ها تولید می‌شود و با استفاده از امکانات زبان ارائه‌شده شرط‌های مورد نیاز برای شروع یا خاتمه هر یک از حرکت‌های نهایی تعریف می‌شود. به کارگیری این نوع نگرش در مدل‌سازی خاص‌منظوره، علاوه بر آن که موجب سهولت در تعریف ساختار لینکیج‌ها و تنوع در چگونگی تعریف اولیه آنها است، این امکان را فراهم می‌آورد که بتوان هماهنگی و همکاری چندین روبات برای انجام یک وظیفه واحد را توصیف و در مرحله بعد پیاده‌سازی نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        76 - بازشناسی مقاوم به نویز ارقام مشابه فارسی مبتنی بر شبکه LSTM و ویژگی های طیفی گفتار
        شیما طبیبیان
        یکی از چالش‌های بازشناسی ارقام مجزای فارسی، مشابهت تلفظ برخی از ارقام مانند "صفر و سه"، "نه و دو" و "پنج، هفت و هشت" می‌باشد. این چالش منجر به بازشناسی یک رقم به جای رقم مشابه شده و دقت بازشناسی را کاهش می‌دهد. در این مقاله، یک راهکار ترکیبی مبتنی بر حافظه کوتاه‌مدت مان چکیده کامل
        یکی از چالش‌های بازشناسی ارقام مجزای فارسی، مشابهت تلفظ برخی از ارقام مانند "صفر و سه"، "نه و دو" و "پنج، هفت و هشت" می‌باشد. این چالش منجر به بازشناسی یک رقم به جای رقم مشابه شده و دقت بازشناسی را کاهش می‌دهد. در این مقاله، یک راهکار ترکیبی مبتنی بر حافظه کوتاه‌مدت ماندگار (LSTM) و مدل مخفی مارکف (HMM) برای رفع چالش مذکور ارائه شده که نرخ بازشناسی ارقام فارسی مبتنی بر HMM را به طور متوسط 2% و در بهترین حالت 8% بهبود داده است. با توجه به تشدید چالش بازشناسی ارقام مشابه فارسی در شرایط نویزی، در ادامه کار مقاوم‌سازی بازشناسی ارقام مشابه فارسی مورد توجه قرار گرفت. به منظور افزایش مقاومت بازشناس مبتنی بر LSTM، از ویژگی‌های مقاوم به نویز مستخرج از طیف گفتار مانند آنتروپی طیفی، درجه از هم پاشی، فرکانس نیمساز، همواری طیفی، فرمانت اول و نرخ گذار از صفر مبتنی بر تابع همبستگی استفاده گردید. استفاده از این ویژگی‌ها، ضمن کاهش تعداد ویژگی‌ها برای بازشناسی ارقام مشابه فارسی از 39 ضریب به حداکثر 4 و حداقل 1 ضریب، به طور متوسط به ترتیب بهبود 10، 13، 15 و 13 درصدی مقاومت بازشناس ارقام مشابه را در شرایط متنوع نویزی (30 حالت مختلف حاصل از پنج نوع نویز سفید، صورتی، همهمه، کارخانه و ماشین و شش نسبت سیگنال به نویز 5-، 0، 5، 10، 15 و 20 دسی‌بل) در مقایسه با بازشناس‌های مبتنی بر HMM، LSTM، شبکه باور عمیق با ویژگی‌های مل کپستروم و شبکه عصبی کانولوشنی با ویژگی‌های مل اسپکتوگرام به همراه دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        77 - تشخیص عددی قطبیت با کاربست شبکه‌های عمیق بازگشتی و یادگیری بانظارت در نظرکاوی بر روی مرورهای فارسی کاربران حوزه تجارت الکترونیک‌
        سپیده جمشیدی نژاد فاطمه احمدی آبکناری پیمان بیات
        نظرکاوی، زیرشاخه‌ای از داده‌کاوی است که به حوزه پردازش زبان طبیعی وابسته بوده و با گسترش تجارت الکترونیکی، به یکی از زمینه‌های محبوب در بازیابی اطلاعات تبدیل شده است. این حوزه بر زیرمجموعه‌های مختلفی مانند تشخیص قطبیت، استخراج جنبه و تشخیص هرزنظر تمرکز دارد. اگرچه وابست چکیده کامل
        نظرکاوی، زیرشاخه‌ای از داده‌کاوی است که به حوزه پردازش زبان طبیعی وابسته بوده و با گسترش تجارت الکترونیکی، به یکی از زمینه‌های محبوب در بازیابی اطلاعات تبدیل شده است. این حوزه بر زیرمجموعه‌های مختلفی مانند تشخیص قطبیت، استخراج جنبه و تشخیص هرزنظر تمرکز دارد. اگرچه وابستگی نهانی بین این زیرمجموعه‌ها وجود دارد اما طراحی یک چارچوب جامع شامل تمامی این موارد، بسیار چالش‌برانگیز است. پژوهش‌های موجود در این حوزه اکثراً بر روی زبان انگلیسی بوده و برای تحلیل احساس، بدون توجه به زیرمجموعه‌های تأثیرگذار، فقط بر روی حالت باینری تمرکز داشته‌اند. همچنین استفاده از یادگیری ماشینی برای دسته‌بندی نظرات بسیار رایج است و در سال‌های اخیر، اغلب پژوهش‌ها از یادگیری عمیق با اهداف متفاوت استفاده کرده‌اند. از آنجا که در ادبیات پژوهشی به چارچوبی جامع با تمرکز بر زیرمجموعه‌های تأثیرگذار کمتر پرداخته شده است، از این رو در مقاله حاضر با استفاده از راهکارهای نظرکاوی و پردازش زبان طبیعی، چارچوب جامع مبتنی بر یادگیری عمیق با نام RSAD که پیشتر توسط نویسندگان این مقاله در حوزه نظرکاوی کاربران فارسی زبان توسعه داده شده بود برای تشخیص قطبیت در دو حالت باینری و غیر باینری جملات با تمرکز بر سطح جنبه بهبود داده شده که تمام زیرمجموعه‌های لازم برای تحلیل احساس را پوشش می‌دهد. مقایسه و ارزیابی RSAD با رویکردهای موجود، نشان‌دهنده استحکام آن است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        78 - تحلیل جایگاه دیو در مرزبان نامه از منظر آموزه های دین زرتشت و اسلام و باورهای عامیانه
        خدابخش اسداللهی علیرضا کاظمی ها
        در بین متون کهن ادبیات فارسی، شواهدی از رسوخ و نفوذ اساطیر کهن ملل می توان یافت که حاکی از تأثر نویسنده یا شاعر اثر از آن اساطیر است. آنگاه که اقوال نویسنده در متن از دیدگاه اسطوره شناختی مورد بررسی قرار می گیرد؛ کم کم این تأثیرپذیری ها خود را نشان می دهند چکیده کامل
        در بین متون کهن ادبیات فارسی، شواهدی از رسوخ و نفوذ اساطیر کهن ملل می توان یافت که حاکی از تأثر نویسنده یا شاعر اثر از آن اساطیر است. آنگاه که اقوال نویسنده در متن از دیدگاه اسطوره شناختی مورد بررسی قرار می گیرد؛ کم کم این تأثیرپذیری ها خود را نشان می دهند زیرا فردی که از نظرگاه علم الأساطیر به مطالعة متون – کلاسیک و معاصر- بپردازد، در صورت وجود تأثر صاحب اثر از یک کهن الگو یا عنصر اسطوره ای، متوجه این عامل در اثر خواهد شد. در داستان دیو گاوپای و دانای دینی – که در باب چهارم مرزبان نامه ثبت شده- نیز همین عناصر دیده می شود. وجود شخصیتی منفی به نام دیو- که خود از زمان تغییرات دین زرتشتی در بین ایرانیان، جایگاه والایش را از دست داده و بر اساس آموزه های زرتشت، دارای جایگاه پست و منفور شده، از یک سو و گاو پای بودن آن از سوی دیگر، نیز خبر دادن متن مرزبان نامه از استیلایی که دیوان ابتدا بر محیط داشته اند و همچنین، گرد آمدن تمامی آنان به فرمان دیوگاوپای، همگی عناصری هستند که از دیدگاه علم الأساطیر و خوانش متون کهن و اعتقادات دین اسلام و زرتشت و نیز باورهای عامیانه ، قابل ردیابی می باشد. لذا در این پژوهش بر آن بوده ایم تا تاثیر اساطیر و معتقدات ایرانیان زرتشتی و مسلمان دراین متن را تببین کنیم . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        79 - پیش‌بینی عملکرد تحصیلی درس زبان انگلیسی بر اساس مؤلفه‌های اضطراب کلاس زبان
        رمضان حسن زاده
        پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش‌بینی عملکرد تحصیلی درس زبان انگلیسی براساس مؤلفه‌های اضطراب کلاس درس زبان انگلیسی انجام شد. طرح پژوهش از نوع همبستگي بود. به همین منظور، 285 دانش‌آموز دختر پایه سوم دوره دوم (با میانگین سنی 18 سال) به روش نمـونه‌گیری خـوشـه ای تصادفی از میـان چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش‌بینی عملکرد تحصیلی درس زبان انگلیسی براساس مؤلفه‌های اضطراب کلاس درس زبان انگلیسی انجام شد. طرح پژوهش از نوع همبستگي بود. به همین منظور، 285 دانش‌آموز دختر پایه سوم دوره دوم (با میانگین سنی 18 سال) به روش نمـونه‌گیری خـوشـه ای تصادفی از میـان کلـیه دانش آموزان دختر پایه سوم دوره دوم متوسطه دبیرستان های شهرستان بابل انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش مقياس اضطراب كلاس زبان خارجي (FLCAS) بود. برای ارزیابی عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان در درس زبان انگلیسی، از نمرات نیم سال اول درس زبان انگلیسی دانش‌آموزان استفاده شد. نتایج نشان دادند که بین مؤلفه‌های اضطراب زبان با عملکرد تحصیلی در درس زبان انگلیسی دانش‌آموزان همبستگی منفی و معنادار وجود دارد (P<0/05). براساس نتـايج رگـرسيـون گام به گام از بيـن مـؤلفـه هـاي اضطـراب زبان، سه مؤلفه ترس از ارزیابی منفی، نگرش منفی نسبت به کلاس زبان و نگرانی از برقراری ارتباط، قادر به پيش بيني عملکرد تحصیلی هستند و این سه مؤلفه مجموعاً 60% از واریانس عملکرد تحصیلی در درس زبان را تبیین می‌کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        80 - تأثیر مؤلفه های هویت ملی مربیان زن پیش دبستانی بر میزان یادگیری مهارت های زبان آموزی نوآموزان استان سمنان
        شهاب مرادی شکوفه  همتی سیما علیزاده مرضیه بهاررستمی زهرا بغیری
        پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مؤلفه های هویت ملی مربیان پیش دبستانی بر میزان یادگیری مهارت های زبان آموزی نوآموزان استان سمنان انجام شده است. روش پژوهش توصیفی-پیمایشی است و جامعه آماری این پژوهش شامل مربیان (خانم)پیش دبستانی در سال تحصیلی 1400-1399به تعداد 91نفر می باشد چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مؤلفه های هویت ملی مربیان پیش دبستانی بر میزان یادگیری مهارت های زبان آموزی نوآموزان استان سمنان انجام شده است. روش پژوهش توصیفی-پیمایشی است و جامعه آماری این پژوهش شامل مربیان (خانم)پیش دبستانی در سال تحصیلی 1400-1399به تعداد 91نفر می باشدکه به شیوه نمونه گیری تصادفی خوشه ای انتخاب شدند . ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه محقق ساخته مهارت زبان آموزی با 9خرده مقیاس و هویت ملی با 4 خرده مقیاس است.جهت روایی صوری و محتوایی آن از نظر صاحب نظران و متخصصان حوزه کودک و تعلیم و تربیت و پایایی پرسشنامه از آلفای کرونباخ استفاده شد. داده های گرده آوری شده به کمک آمار توصیفی(فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی(همبستگی اسپیرمن و آزمون کای دو)مورد بررسی قرار گرفتند. ارتباط آماری قوی بین "تاثیر آشنایی و احترام گذاردن به آداب و رسوم و مناسبت های دینی و ملی مربیان" با ”شکل گیری کسب توانش نسبی زبانی و ارتباطی نوآموزان (مهارت های زبان آموزی نو آموزان )"مشاهده شد (p valeu<0.05) به عبارت دیگر با افزایش آشنایی و احترام گذاردن به آداب و رسوم و مناسبت های دینی و ملی مربیان مولفه شکل گیری کسب توانش نسبی زبانی و ارتباطی نوآموزان افزایش پیدا میکند؛همچنین بین تحصیلات مربیان و هویت ملی آنها و مهارت زبان آموزی نوآموزان ارتباط معناداری وجود ندارد .(p valeu>0.05) پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        81 - ارزیابی اثرات اجتماعی – فرهنگی گردشگری بر جامعۀ میزبان (مورد مطالعه: شهر بانه)
        مهدی کروبی ساسان  احمدی محمد  رسولی
        حضور گردشگران در هر کشوری بر الگوی زندگی افراد بومی تأثیر می گذارد. بازدیدکنندگان نیز تحت تأثیر فرهنگ کشور میزبان و ارزش های موجود در آن قرار می-گیرند. در این پژوهش سعی شده است پیامدها و اثرات مثبت و منفی توسعۀ گردشگری بر جامعۀ میزبان بررسی شود. روش پژوهش، پیمایشی است و چکیده کامل
        حضور گردشگران در هر کشوری بر الگوی زندگی افراد بومی تأثیر می گذارد. بازدیدکنندگان نیز تحت تأثیر فرهنگ کشور میزبان و ارزش های موجود در آن قرار می-گیرند. در این پژوهش سعی شده است پیامدها و اثرات مثبت و منفی توسعۀ گردشگری بر جامعۀ میزبان بررسی شود. روش پژوهش، پیمایشی است و از پرسش نامه مصاحبه ای برای جمع آوری اطلاعات بهره گرفته شده است. جامعۀ مورد مطالعه، خانوارهای ساکن شهر بانه هستند و حجم نمونه آماری 396 نفر است که به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای به دست آمد. آلفاي كرونباخ، حدود70 درصد بوده و روايي نسبتا ًبالايي داشته است. برای تجزیه و تحلیل داده ها و آزمون فرضیات از تحلیل رگرسیون استفاده شده است. تحلیل یافته های تحقیق، بیانگر این است که مهم ترين عامل تأثير گذار در پيش-بيني متغير وابستۀ تغییر در جامعۀ میزبان، تغییر فرهنگی است و بعد از آن اثر نمایشی، اقتباس فرهنگی به ترتيب بيشترين تأثير را بر نگرش جامعۀ میزبان داشته اند. کالایی شدن فرهنگ كمتر از ديگر شاخص ها تأثيرگذار بر تغییر در جامعۀ میزبان بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        82 - شبکه روابط اجتماعی ميان بوم گردان و جامعۀ میزبان در جزیرۀ هرمز
        الهام  نصرآبادی حنانه محمدی کنگرانی مهدی میرزاده  کوهشاهی
        بوم گردی سبب ایجاد فرصت های ویژه برای گردشگران، به‌منظور شناسایی شگفتی های طبیعت و کسب اطلاعات جدید، شده و شرایط معیشتی جامعۀ میزبان را بهبود می بخشد. جزیرۀ هرمز با دارا بودن قابلیت های فراوان بوم گردی، توانسته است بوم گردان زیادی را در سال‌های اخیرجذب نماید. این پژ چکیده کامل
        بوم گردی سبب ایجاد فرصت های ویژه برای گردشگران، به‌منظور شناسایی شگفتی های طبیعت و کسب اطلاعات جدید، شده و شرایط معیشتی جامعۀ میزبان را بهبود می بخشد. جزیرۀ هرمز با دارا بودن قابلیت های فراوان بوم گردی، توانسته است بوم گردان زیادی را در سال‌های اخیرجذب نماید. این پژوهش نیز با هدف شناسایی و تحلیل شبکه های ارتباطی میان بوم گردان و مردم محلی جزیرۀ هرمز و تأثیرات اجتماعی آنها انجام شدهاست. براین‌اساس، داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از مصاحبه و پرسش نامه ، وارد نرم افزار اکسل شده و با استفاده از روش تحلیل شبکه ای و نرم‌افزار ویسون مورد بررسی و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میان بوم‌گردان و مردم محلی جزیره، روابط دوستانه و همکاری ایجاد شده و این ارتباطات منجر به استمرار بوم‌گردی در این جزیره شده است. همچنین این شبکه‌ها می‌توانند منجر به توسعه بوم گردی پایدار در جزیره هرمز شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        83 - عوامل اجتماعی مؤثر بر اختلال رابطه ای در مناسبات گردشگر- ميزبان در شهر مشهد
        آرش قهرمان ساره   نعمتيان
        هدف از انجام این مطالعه، بررسي وضعيت اختلال در روابط اجتماعي گردشگران با جامعه ميزبان و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن است. جامعه آماری شامل شهروندان و گردشگران داخلی است و حجم نمونه، بر اساس فرمول کوکران 676 نفر در نظر گرفته شد از روش نمونه گیری طبقه اي متناسب با حجم برای ا چکیده کامل
        هدف از انجام این مطالعه، بررسي وضعيت اختلال در روابط اجتماعي گردشگران با جامعه ميزبان و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن است. جامعه آماری شامل شهروندان و گردشگران داخلی است و حجم نمونه، بر اساس فرمول کوکران 676 نفر در نظر گرفته شد از روش نمونه گیری طبقه اي متناسب با حجم برای انتخاب گردشگران و از نمونه گیری خوشه ای برای انتخاب شهروندان استفاده گردید. در این پژوهش ابزار سنجش، پرسشنامه بود و اعتبار آن از طریق اعتبار صوري و پایایی آن با آلفای کرونباخ تأیید گردید. براي تبيين متغير اصلي از تحليل رگرسيون استفاده و در نهایت تحليل مسير مدل نهايي ترسيم شد. همچنين به منظور بررسي مدل و نيز روابط بين متغيرهاي پيش بيني کننده و سازه هاي پژوهش و تعيين سهم وزني ابعاد تشکيل دهنده آن، از مدل سازي معادلات ساختاري استفاده گردید. نتایج نشان داد که در روابط بین گردشگران با شهروندان، در سازه رابطه اجتماعی، بیشترین میانگین مربوط به بعد شدت 17/44 (100-0) و کمترین به بعد قرینگی 37/35 (100-0) است. در روابط بین شهروندان با گردشگران بیشترین میانگین مربوط به بعد قرینگی رابطه و کمترین مربوط به بعد چگالی بود. در روابط گردشگران با شهروندان اختلال زیاد و بسیار زیاد 8/58 درصد، اختلال بینابین 4/23 درصد و اختلال کم و بسیار کم 7/17 درصد حاصل گردید. در روابط شهروندان با گردشگران اختلال زیاد و بسیار زیاد 7/86 درصد، اختلال بینابین 3/8 درصد و اختلال کم و بسیار کم 5 درصد بود و پيشنهاد به ارتقای اعتماد اجتماعی در مناسبات گردشگر ـ ميزبان شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        84 - بررسی تأثیر تجربه تعاملی گردشگران بر نگرش آنان نسبت به جامعه میزبان (مورد مطالعه: شهر مشهد)
        حامد بخشی مریم هاشمیان
        روابط گردشگر و میزبان در طول سفر غیرقابل اجتناب است. فرض گردشگران بر این است که تعاملات شان با جامعه میزبان با تجربیات مثبتی همراه است، اما زمانی که با تجارب منفی مواجه می شوند، نگرش های متضادی به جامعه محلی و به طور بالقوه به مقصد گردشگری در آنان رشد می یابد. این مطالع چکیده کامل
        روابط گردشگر و میزبان در طول سفر غیرقابل اجتناب است. فرض گردشگران بر این است که تعاملات شان با جامعه میزبان با تجربیات مثبتی همراه است، اما زمانی که با تجارب منفی مواجه می شوند، نگرش های متضادی به جامعه محلی و به طور بالقوه به مقصد گردشگری در آنان رشد می یابد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر تجربه تعاملی گردشگران بر نگرش آنان به مردم شهر مشهد انجام شده است. در این رابطه، تجربه تعاملی و نگرش گردشگران به چهار گروه رانندگان، خادمین حرم امام رضا (ع)، فروشندگان و شهروندان مشهدی بررسی شده است. اطلاعات مربوط به تجربیات گردشگران از تعامل با جامعه میزبان با سؤالات باز در پرسشنامه استخراج شده و سپس این تجربیات کیفی با تکنیک تحلیل مضمونی طبقه بندی و به شکل دو مقوله تجربیات مثبت و منفی کدگذاری شده و به داده های کمی تبدیل شده اند. نگرش زائران و گردشگران نیز با استفاده از گویه هایی در قالب طیف لیکرت سنجیده شده است. یافته ها نشان می دهد در مجموع میانگین نمره نگرش گردشگران به مردم مشهد 3.33 (5-1) است که حاکی از نگرش خنثای زائران و گردشگران به آنان می باشد. همچنین از بین ویژگی های جمعیت شناختی، تنها دو متغیر سن و تحصیلات با نگرش رابطه معناداری دارند؛ به طوری که سن رابطه مثبت و تحصیلات رابطه منفی با نگرش گردشگران داشته است. به علاوه، نگرش زائران و گردشگران تحت تأثیر تجربه تعاملی آنان نیز می باشد. نتیجه تجربیات تعاملی خوشایند و مثبت زائران و گردشگران با جامعه محلی، نگرش مثبت بوده است، اما تجربیات تعاملی ناخوشایند آنان ، نگرش منفی شان را به دنبال داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        85 - شناسایی و اولویت‌بندی مؤلفه‌های مؤثر در افزایش مشارکت اجتماعی جامعه میزبان در حفاظت از میراث جهانی یونسکو (مورد مطالعه: میراث جهانی استان یزد)
        علی اصغر شالبافیان فاطمه خزائی مریم عبدلی نگار رجبی
        ثبت میراث فرهنگی جوامع در فهرست سازمان یونسکو به عنوان سایت‌های میراث جهانی، زمینه توسعه بیشتر صنعت گردشگری را فراهم نموده و از این جهت مشارکت جامعه میزبان به عنوان بازیگران اصلی این میراث معنوی را برای موفقیت در برنامه‌های حفاظتی می‌طلبد. استان یزد با دارا بودن یک شهر چکیده کامل
        ثبت میراث فرهنگی جوامع در فهرست سازمان یونسکو به عنوان سایت‌های میراث جهانی، زمینه توسعه بیشتر صنعت گردشگری را فراهم نموده و از این جهت مشارکت جامعه میزبان به عنوان بازیگران اصلی این میراث معنوی را برای موفقیت در برنامه‌های حفاظتی می‌طلبد. استان یزد با دارا بودن یک شهر تاریخی، باغ‌ها و قنات‌هایی که به میراث جهانی یونسکو پیوسته‌اند، به شناسایی عوامل مؤثر در جلب حداکثری مشارکت اجتماعی جهت بهبود فرایند مدیریت استراتژیک مقصد به‌طور جدی نیازمند است؛ بنابراین هدف عمده این پژوهش، بررسی مؤلفه‌های مؤثر در افزایش مشارکت اجتماعی جامعه میزبان در حفاظت از میراث جهانی استان یزد است. پژوهش حاضر با توجه به هدف، از نوع کاربردی و با توجه به نحوه گردآوری داده‌ها از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی فعالین حوزه گردشگری شهر یزد در زمستان 1398 بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای، 155 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. پس از محاسبه روایی و پایایی ابزارها، داده‌ها و تحلیل روابط بین آن‌ها با استفاده از نرم‌افزار لیزرل و مدل معادلات ساختاری انجام شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که ادراک، علاقه، دانش جامعه محلی آگاه از فرآیند مشارکت و نیز فرصت‌های ارائه‌شده از سوی مدیران برای مشارکت در حفاظت از میراث جهانی، بر تمامی سطوح مشارکت (اجباری، القا شده و خودجوش) تأثیر مستقیم و معناداری دارند و همچنین میزان این تأثیر معنادار بر مشارکت خودجوش بیشتر از سایر سطوح مشارکت است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        86 - بررسی تطبیقی بافت موقعیت(برون زبانی)از دیدگاه فرث، هایمز و لوئیس با سیاق حالیه
        مرضیه رستمیان
        توجه به سیاق حالیه با هدف دستیابی به قهمی جامعتر از عبارات قرآن ، شباهت بسیار زیادی به مفهوم بافت برون زبانی موقعیت در زبان شناسی دارد از همین رو نگارنده سعی نموده ، ابعاد مختلف سیاق حالیه با توجه به شباهت هدف یا بافت برون زبانی و موقعیتی یا نظر به دیدگاه های سه زبان چکیده کامل
        توجه به سیاق حالیه با هدف دستیابی به قهمی جامعتر از عبارات قرآن ، شباهت بسیار زیادی به مفهوم بافت برون زبانی موقعیت در زبان شناسی دارد از همین رو نگارنده سعی نموده ، ابعاد مختلف سیاق حالیه با توجه به شباهت هدف یا بافت برون زبانی و موقعیتی یا نظر به دیدگاه های سه زبانشناس مطرح در این زمینه قزث، هایمز، و لوئیس به صورت تطبیقی واکاوی کند .آنچه بیشتر در این پژوهش مورد توجه قرار گرفته، بررسی تطبیقی سیاق حالیه با مختصاتی است که ممکن ، زمان، مکان،گوینده،مخاطب،مورد اشاره ،مطالب گذشته،تخصیص. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        87 - واکاوی تحلیلی تعادل ساختاری تمییز در ترجمه فارسی حدّاد عادل از قرآن کریم (مطالعه موردپژوهش: سوره‌های اسراء و مریم)
        محمّدحسن امرایی محمدتقی زندوکیلی جهانگیر  امیری مجید محمدی
        ترجمه قرآن‌کریم به زبان فارسی یکی از چالش‌انگیزترین بخش‌های ترجمه است که رسالت آنتوسعه و ترویج فرهنگ قرآنی و انتقال آموزه‌ها و تعالیم وحیانی است. از اصول و ضرورت‌های اساسی هر ترجمه، علاوه بر انتقال و رساندن پیام و محتوای متن مبدأ قرآن کریم، تلاش برای برقراری ساختارها چکیده کامل
        ترجمه قرآن‌کریم به زبان فارسی یکی از چالش‌انگیزترین بخش‌های ترجمه است که رسالت آنتوسعه و ترویج فرهنگ قرآنی و انتقال آموزه‌ها و تعالیم وحیانی است. از اصول و ضرورت‌های اساسی هر ترجمه، علاوه بر انتقال و رساندن پیام و محتوای متن مبدأ قرآن کریم، تلاش برای برقراری ساختارهای نحوی- صرفی، معنایی- واژگانی، آوایی و بلاغی و ایجاد تعادل یا تشابه میان ساختارهای متفاوت زبان مبدأ قرآن کریم و مقصد زبان فارسی است؛ زیرا برخی نقش‌های نحوی زبان عربی در زبان فارسی ساختار مشابه نحویِ مشخصی ندارد. ازاین‌رو نیازمند برقراری ساختاری معادل یا مشابه در زبان فارسی هستند. این تعادل، به‌ویژه در مورد ترجمه قرآن کریم، اجتناب‌ناپذیر است تا جایی که ترجمه قرآن را علمی‌تر و منطقی‌تر می‌سازد. از مهم‌ترین ساختارهای زبانی که نقشی بنیادین در فرایند ترجمه و تحلیل‌های بین‌زبانی دارد، ساختار نحوی است. «تمییز» ازجمله نقش‌های نحوی است که ترجمۀ آن به سبب فقدان معادل ساختاری در زبان فارسی دقت خاصی می‌طلبد. از همین روی باید بر مبنای مشابه ساختاری -نه معادل ساختاری- در زبان فارسی معادل‌یابی شود. بی‌دقتی در برقراری این پیوند متعادل سبب بروز مشکلات و چالش‌هایی در حوزه ترجمه فارسی تمییز می‌شود. بر همین اساس، این مقاله ترجمه دکتر حدّاد عادل را مورد مداقّه و اعمال‌نظر قرار داده که نتایج حاصله حاکی از توفیق این مترجم در دستیابی به معادل‌هایی دقیق و نزدیک‌تر برای تمییز در زبان مقصد بوده است. بررسی‌ها نشان داد که ترجمه ایشان نسبت به بسیاری از ترجمه‌های معاصر موفق‌تر عمل کرده است تا جایی که بیشتر تمییزهای موجود در سوره‌های مریم و اسراء را به‌درستی ترجمه کرده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        88 - بررسی تطبیقی آیات و احادیث در گلستان سعدی و مرزبان‌نامه
        سید محمد  امیری الهام  معینیان
        آیات حکمی قرآن مجید، همواره منبع الهام‌ بخش ادیبان و شاعران مسلمان پارسی‌زبان بوده است و هر کدام به فراخور آثارادبی، شناخت و بینش خود، از دریای بیکران معارف قرآنی بهره برده‏اند. سعدی شیرازی و سعدالدین وراوینی در آثارخود از مضامین گوهربار کلام الهی بهره برده‏اند وآیات قر چکیده کامل
        آیات حکمی قرآن مجید، همواره منبع الهام‌ بخش ادیبان و شاعران مسلمان پارسی‌زبان بوده است و هر کدام به فراخور آثارادبی، شناخت و بینش خود، از دریای بیکران معارف قرآنی بهره برده‏اند. سعدی شیرازی و سعدالدین وراوینی در آثارخود از مضامین گوهربار کلام الهی بهره برده‏اند وآیات قرآنی را همچون نگینی، زینت‌بخش سخن و کلام شیرین خود کرده‌اند تا به مدد احادیث نبوی، قصص و آیات الهی، خواننده را به شناخت اخلاقیات و ارزش‌های انسانی و انجام عمل نیک فراخوانند. «مرزبان نامه» و «گلستان» از آثار مهم ادب فارسی در قرن ششم و هفتم در نوع نثر فنی به شمار می‌روند و ازآنجا که یکی از خصیصه‌های مهم نثر این دوره، استفاده از آیات و احادیث است؛ لذا مقاله حاضر تلاش می‏کند با استفاده از روش توصیفی‌-‌ تطبیقی، نحوه کاربرد تجلی آیات و احادیث در دو کتاب گلستان و مرزبان‌نامه را با ذکر نمونه‌های مختلف از آیات، احادیث، مضامین قرآنی، استشهادها و عبارت‌های عربی بیان کرده و شیوه‌های بروز و ظهور آیات و احادیث را در دو کتاب مذکور بررسی کند. یکی از نتایج پژوهش حاضر این است که سعدی و وراوینی به خوبی توانسته‌اند مضمون‌ها و عبارت‌های عربی را با نثر فارسی تلفیق دهند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        89 - رویکردی نقادانه به شیوۀ آموزش واژگان زبان مادری به وسلیۀ نما¬کارت¬های تصویری
        زهرا  منتظری حسین افراسیابیان
        یکی از شیوه‌هایی که در حیطۀ زبان آموزی کودک کاربرد و گسترشی روزافزون یافته است، استفاده از نماکارت‌های تصویری است. در دهۀ اخیر با ترویج این مدعا که با استفاده از این ابزار، می‌توان دورۀ اکتساب زبانی را به طرز چشمگیری کاهش داد، بسیاری از والدین بر آن شد‌ه‌اند تا آموزش (آ چکیده کامل
        یکی از شیوه‌هایی که در حیطۀ زبان آموزی کودک کاربرد و گسترشی روزافزون یافته است، استفاده از نماکارت‌های تصویری است. در دهۀ اخیر با ترویج این مدعا که با استفاده از این ابزار، می‌توان دورۀ اکتساب زبانی را به طرز چشمگیری کاهش داد، بسیاری از والدین بر آن شد‌ه‌اند تا آموزش (آوایی) لغات را با استفاده از این شیوه، از همان ماه‌های ابتدایی تولد آغاز کنند. از این رو، این پژوهش می‌کوشد ضمن بررسی ملزومات اولیه شناختی کودک برای یادگیری لغات، زوایای پیدا و پنهان این روش را از نقطه‌نظر زبان‌شناسی شناختی به بوتۀ نقد و آزمایش گذارد. در این راستا، بالغ بر 20 خردسال 12 الی 36 ماهه در آزمون‌هایی که جهت سنجش کارآمدی این شیوه طراحی شده بود، شرکت داده شدند. علاوه براین، تعداد 50 نقاشی از کودکان 5 الی 8 ساله از استان‌های مختلف کشور نیز مورد تحلیل قرار گرفت تا مدعای این پژوهش از پشتوانۀ مستدل‌تری برخوردار باشد. نتایج به دست آمده نشان می دهد، رویکرد مذکور می‌تواند تنها به عنوان ابزاری تسهیل‌کننده و نه تسریع‌کننده، در پایان دورۀ حسی و حرکتی کودک، و در گذار از کارکرد نمایه‌ای به نمادین، اثرگذار باشد. علاوه‌براین، نمی‌توان نقش تجربیات فردی، اجتماعی و فرهنگی کودک را در مدخل‌‌سازی‌های واژگان ذهنی نادیده انگاشت و آن را صرفاً به تصاویر روی نماکارت‌ها محدود ساخت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        90 - بررسی حرکت و پویایی در شعر صائب تبریزی
        بهزاد  مریدی سمیه  رضایی علی  مظاهری رودبالی
        در شعر قدما، لفظ و معنی به موازات یکدیگر ایفای نقش می‌کردند؛ اگرچه رساندن معنا هدف اصلی شاعر بود. بعدها نظریه‌های متعددی به وجود آمدند که هرکدام به جنبه‌ای از جوانب شکل‌گیری یک اثر نظر داشتند. یکی اثر ادبی را به لحاظ فرم واکاوی می‌کرد و دیگری با دید روانشناسانه به ابعاد چکیده کامل
        در شعر قدما، لفظ و معنی به موازات یکدیگر ایفای نقش می‌کردند؛ اگرچه رساندن معنا هدف اصلی شاعر بود. بعدها نظریه‌های متعددی به وجود آمدند که هرکدام به جنبه‌ای از جوانب شکل‌گیری یک اثر نظر داشتند. یکی اثر ادبی را به لحاظ فرم واکاوی می‌کرد و دیگری با دید روانشناسانه به ابعاد آن می‌نگریست. رویکرد نقد جامعه‌شناسانه نیز اثر ادبی را در جامعه و به میزان تاثیرگزاری‌ها و تاثیرپذیری‌هایش از اجتماع برآمده از آن، مورد کندوکاو قرار می‌داد...؛ اما بدیهی است که می‌توان با بررسی اجزای یک اثر و همین‌طور چگونگی پیوند این اجزا با یکدیگر به نقد و تحلیل یک اثر همت گماشت و به نتایج دقیق‌تر و شایان توجه بیشتری دست یافت. در این پژوهش، تعدادی از غزلیات صائب تبریزی، غزل‌سرای سدۀ یازدهم هجری، به عنوان نمایندۀ آثار او گزینش و از چهار منظر موسیقیایی، ایدئولوژیک، زبانی و تصویرگری به منظور دستیابی به بوطیقای شعر او، بررسی و تحلیل گردید و نهایتاً این نتیجه حاصل شد که عناصر شعری چون زبان، صورخیال، موسیقی و محتوای غزلیات بررسی شده، جداگانه و هماهنگ با یکدیگر، القاکنندۀ نوعی حس عبور، حیات، پیشرفت و حرکت به سوی کمال می‌باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        91 - بررسی همتایی در کلمات ربط زبان فارسی
        سیده عاطفه  بقایی
        براساس رویکرد متعارف در صیغگان صرفی زبان ها باید، همۀ سلول های یک صیغگان با صورت های متمایز از یکدیگر پر شوند. همتایی در نتیجۀ یکسان بودن صورت دو یا تعداد بیشتری از سلول ها با یکدیگر به وجود می آید. علاوه بر این تعبیر، برخی از زبان شناسان طبق رویکردی نوین معتقدند زمانی چکیده کامل
        براساس رویکرد متعارف در صیغگان صرفی زبان ها باید، همۀ سلول های یک صیغگان با صورت های متمایز از یکدیگر پر شوند. همتایی در نتیجۀ یکسان بودن صورت دو یا تعداد بیشتری از سلول ها با یکدیگر به وجود می آید. علاوه بر این تعبیر، برخی از زبان شناسان طبق رویکردی نوین معتقدند زمانی که یک صورت در دو نقش متمایز وجود داشته باشد، با همتایی روبروییم. در این مقاله به بررسی این گونه همتایی، یعنی مشابه بودن صورت و متمایز بودن نقش، در کلمات ربط زبان فارسی پرداختیم. انواع مختلف کلمات ربط زبان فارسی، مشتمل بر کلمات ربط اتصالی، انفصالی، علّی، قصدی، شرطی، زمانی و تقابلی هستند. پس از بررسی اغلب کلمات ربط زبان فارسی، به این نتیجه رسیدیم که بیشترین میزان همتایی در بین کلمات ربط تقابلی و زمانی با دیگر انواع کلمات ربط وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        92 - کاربری سیاق متّصل برای فهم معنا با تمرکز بر مشتقّات «کتب» در نهج البلاغه
        ابراهیم عبدی
        یکی از راه‌های رایج در فهم متون مقدّس، بهره گیری از لغت نامه است. آن چه لغت‌نامه‌ها برای مخاطبان روشن می‌کنند، معنای ریشه، مشتقّات و کاربری‌هاست. چیزی که لغت نامه‌ها متکفّل آن نیستند، تبیین مراد جدّی متکلّم است؛ به همین دلیل از مصطلحاتی چون «یُقالُ کَذا وَ کَذا» استفاده چکیده کامل
        یکی از راه‌های رایج در فهم متون مقدّس، بهره گیری از لغت نامه است. آن چه لغت‌نامه‌ها برای مخاطبان روشن می‌کنند، معنای ریشه، مشتقّات و کاربری‌هاست. چیزی که لغت نامه‌ها متکفّل آن نیستند، تبیین مراد جدّی متکلّم است؛ به همین دلیل از مصطلحاتی چون «یُقالُ کَذا وَ کَذا» استفاده می کنند. این مشکل برای مخاطب امروزین که از زمان صدور متون مقدّس، فاصلۀ‌ زیادی گرفته، بیشتر می شود. برای حلّ این مشکل می توان به قواعد زبانی پناه برد. یکی از این قواعد، سیاق است. دانشمندان اصول، تفسیر و علوم قرآن از این قاعده برای فهم کلام مخاطب سود برده‌اند. تاکنون نوشتارهای مختلفی به کاربری سیاق، توجّه کرده و نوشتار حاضر با تأکید بر روش تطبیقی، قواعد سیاقی را بر ریشۀ «کتب» در نهج البلاغه پیاده می کند. تبیین سیاق متّصل و اهمّیت آن و بررسی نقش سیاق متّصل در فهم معنای «کتب» در نهج البلاغه با روش آمارگیری عددی، بخش های این مقاله را شکل می دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        93 - شعور موجودات در قرآن و روایات3
        علی عظیمی
        قرآن و حدیث، تمام نظام هستی و پدیدههای آن را در حال تسبیح و تنزیه خدا می شمرد. انسان‌ها چگونگی و حقیقت این تسبیح را نمی فهمند، مگر کسانی که به کمالات روحی و معنوی دست یافته باشند. گروهی از مفسّران، دلالت این آیات را حالی و مجازی دانسته و گروهی دیگر معتقد به قالی و حقیقی چکیده کامل
        قرآن و حدیث، تمام نظام هستی و پدیدههای آن را در حال تسبیح و تنزیه خدا می شمرد. انسان‌ها چگونگی و حقیقت این تسبیح را نمی فهمند، مگر کسانی که به کمالات روحی و معنوی دست یافته باشند. گروهی از مفسّران، دلالت این آیات را حالی و مجازی دانسته و گروهی دیگر معتقد به قالی و حقیقی بودن آن شده اند. اشارات متون وحیانی، بررسی احادیث معصومان علیهم السلام و یافته های علمی، نشان می دهد که موجودات، خود را یافته و با زبان مخصوص خویش، خدا را می-ستایند و این تسبیح و تنزیه، حقیقی بوده و بر شعورمندی آنها دلالت می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        94 - استعاره در سوره‌های حمد و بقره از دیدگاه محی الدّین درویش و تطبیق با ترجمه‌های فارسی
        حسن علیخانی
        مجاز یکی از صنایع بیانی است و به دو قسم استعاره و مَجاز مرسل تقسیم می‌شود. از آنجا که مجاز، در زیباآفرینی آیات نقش دارد، ترجمۀ آن نیز نیازمند دقّتی برای رساندن معنای مقصود است. پژوهش کنونی در نظر دارد استعاره‌های سورۀ حمد و بقره را بر اساس نظر محی ‌الدّین درویش استخراج چکیده کامل
        مجاز یکی از صنایع بیانی است و به دو قسم استعاره و مَجاز مرسل تقسیم می‌شود. از آنجا که مجاز، در زیباآفرینی آیات نقش دارد، ترجمۀ آن نیز نیازمند دقّتی برای رساندن معنای مقصود است. پژوهش کنونی در نظر دارد استعاره‌های سورۀ حمد و بقره را بر اساس نظر محی ‌الدّین درویش استخراج کرده و پس از توضیحی کوتاه دربارۀ استعارۀ شکل‌گرفته و مقصود آن، به بهترین ترجمۀ موجود بپردازد. هدف این نگاشته، ارائۀ ترجمه‌ای مناسب برای آیات استعاره‌دار سوره‌های حمد و بقره است. نوشتار حاضر برای نخستین بار به تطبیق استعارۀ سوره‌های حمد و بقره بر برخی از ترجمه‌های فارسی پرداخته و در سه بخش استعاره‌های تصریحیه، استعاره‌های تصریحیه تلفیقی و استعاره‌های تمثیلیه و مکنیه و مکنیۀ تبعیه مطالب خویش را سامان می‌دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        95 - نقش زبان استراتژیک در تفسیر اسناد و متون حقوقی بین‌المللی
        علی مشهدی سید محمدحسین میرزاده
        امروزه استفاده استراتژیک از زبان برای تفسیر متون و اسناد در حقوق بین‏الملل مورد مطالعه پژوهشگران و محققان مطالعات میان‌رشته‌ای قرار گرفته است. در این راستا می‏توان کاربردی‌بودن فریم‌های شناختی- پراگماتیکی را در مطالعه تولید و تفسیر متون در حقوق بین‌الملل دخیل دانست. در چکیده کامل
        امروزه استفاده استراتژیک از زبان برای تفسیر متون و اسناد در حقوق بین‏الملل مورد مطالعه پژوهشگران و محققان مطالعات میان‌رشته‌ای قرار گرفته است. در این راستا می‏توان کاربردی‌بودن فریم‌های شناختی- پراگماتیکی را در مطالعه تولید و تفسیر متون در حقوق بین‌الملل دخیل دانست. در مقوله فریم‏های شناختی، پرسشی که مطرح می‏شود این است که آیا می‏توان میان زبان استراتژیک و متن حقوقی بین‏الملل نسبتی یافت؟ پژوهش حاضر ضمن بررسی این پرسش، مدعی است که فریم‏های ذهنی و زبان استراتژیک در فرایند تفسیر اسناد در حقوق بین‏الملل دخیل هستند؛ چنان‏که وقتی از اصطلاح «دیوار حائل» به‌جای «حصار امنیتی» استفاده می‏شود یا «آزادسازی» به‌جای «مداخله نظامی» مورد بحث قرار می‏گیرد. موضوعی که نشان می‏دهد دولت‏ها قادرند فریم مثبت یا منفی را به ذهن مخاطبان خود انتقال دهند و به‌نوعی متن و سند حقوقی بین‏المللی را از تصمیم خود متأثر کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        96 - چندسازه‌های پلی‌اکسومتالات/پلیمر مروری بر روش‌های سنتز و خواص آن‌ها
        مرضیه کاویان میلاد غنی جهانبخش رئوف
        در این مقاله به بررسی اجمالی روش ساخت و خواص چندسازه‌های حاوی پلی‌اکسومتالات/پلیمر پرداخته شده است. پلی‌اکسومتالات‌ها POM))، خوشه‌های گسسته، مولکولی، حاوی اکسید فلز و دارای اندازه‌های مختلف، از یک تا چند نانومتر هستند که توپولوژی‌های مختلف و خواص شیمیایی و الکترونیکی مت چکیده کامل
        در این مقاله به بررسی اجمالی روش ساخت و خواص چندسازه‌های حاوی پلی‌اکسومتالات/پلیمر پرداخته شده است. پلی‌اکسومتالات‌ها POM))، خوشه‌های گسسته، مولکولی، حاوی اکسید فلز و دارای اندازه‌های مختلف، از یک تا چند نانومتر هستند که توپولوژی‌های مختلف و خواص شیمیایی و الکترونیکی متنوعی را نشان می‌دهند. پلی‌اکسومتالات‌ها، اسیدیته زیادی دارند. بنابراین می‌توانند کاتالیزورهای اسیدی کارآمدی برای واکنش‌های خاص مانند استری‌شدن، آب‌کافت، آلکیلدار کردن فریدل-کرافتس و پلیمریشدن بازکننده حلقه تتراهیدروفوران باشند. ادغام اجزای معدنی با ماتریس‌های پلیمری، باعث می‌شود خواص فاز معدنی با پلیمرها ترکیب شده و عملکردهای جدیدی ایجاد شود. از توده‌های ساختمانی میکرومتری معدنی، برای تقویت مقاومت مکانیکی، بهبود پایداری حرارتی و شیمیایی و بهبود عملکرد مواد پلیمری استفاده شده ‌است. با توسعه سریع فناوری نانو از پلیمرها همچنین می‌توانند به‌عنوان بستری برای تثبیت نانوساختارها استفاده شود. در نهایت چندسازه‌های حاصل، به‌طور هم‌زمان، ویژگی‌های نانوساختارها و بستر‌های پلیمری را خواهند داشت. روش‌هایی از جمله ترکیب فیزیکی، جذب الکترواستاتیکی، پیوند کووالانسی و اصلاح ابر مولکولی، روش‌های اصلی برای ترکیب پلی‌اکسومتالات در ماتریس‌های پلیمری آلی یا معدنی (به‌عنوان مثال سیلیس) هستند. چندسازه‌های پلی‌اکسومتالات/پلیمر دارای ویژگی‌های مختلف از جمله ویژگی‌های نوری، الکتریکی یا کاتالیزوری منحصربه‌فرد پلی‌اکسومتالات و قابلیت پردازش و پایداری مطلوب ماتریس‌های پلیمری هستند. چندسازه‌های پلی‌اکسومتالات/پلیمر می‌توانند در اپتیک، الکترونیک، زیست‌شناسی، پزشکی و کاتالیز کاربرد داشته باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        97 - بررسی و راهکار شناخت زبانی بر افزایش و آمادگی و پیشرفت زبانی مناطق دو زبانه
        ثریا باستان نسرین عبداللهی شیدا  سپیرانی
        تنوع زبانی، گویشی و فرهنگی، از عوامل اساسی پیشرفت بشر در حوزه های مهم فکری و اجتماعی است و دو زبانگی پدیده ای جهانی است که در اکثر کشورهای جهان وجود دارد، اصطلاح دو زبانگی به استفاده منظم از دو زبان و یا بیشتر اطلاق می شود که با مفهوم فردی و اجتماعی به کار می رود. نتایج چکیده کامل
        تنوع زبانی، گویشی و فرهنگی، از عوامل اساسی پیشرفت بشر در حوزه های مهم فکری و اجتماعی است و دو زبانگی پدیده ای جهانی است که در اکثر کشورهای جهان وجود دارد، اصطلاح دو زبانگی به استفاده منظم از دو زبان و یا بیشتر اطلاق می شود که با مفهوم فردی و اجتماعی به کار می رود. نتایج پژوهش ها نشان می دهد که دو زبانگی در کشور ما همچون سایر کشورهای چند زبانه، از مسایل بحث برانگیز است و کودکان دو زبانه در بدو ورود به مدرسه به دلیل کنار گذاشتن زبان مادری و به تبع آن ناتوانی در درک مطلب با خطر افت تحصیلی و ترک تحصیل مواجه می شوند. به نظر می رسد برای کاهش اثرات این گونه مشکلات می توان در کوتاه مدت از تجارب، پیشنهادات و ابتکارات آموزگاران استفاده کرد. به همین منظور در این تحقیق سعی بر بررسی و راهکار شناخت زبانی بر افزایش و آمادگی و پیشرفت زبانی مناطق دو زبانه کرده اند، راهکارهایی موثر در جهت کاهش مشکلات زبانی دانش آموزان در مناطق دو زبانه ارایه گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        98 - هویت‌اندیشی در آثار ابراهیم یونسی؛ تکیه بر زبان فارسی و تقویت هویت ایرانی
        مهدی سعیدی سیده نرگس رضایی
        در ایران معاصر، گاهی رابطۀ میان هویت‌های قومی و هویت ایرانی در مرز میان همسویی، تضاد، تنازع و گسست بوده است. روایت‌های سیاسی و اجتماعی از مسئله هویت ایرانی و عناصر آن، در تضعیف یا تقویت این رابطه اثرگذار است. از سه روایت ملت‌گرا، مدرن و پست مدرن و تاریخی، تنها روایت تار چکیده کامل
        در ایران معاصر، گاهی رابطۀ میان هویت‌های قومی و هویت ایرانی در مرز میان همسویی، تضاد، تنازع و گسست بوده است. روایت‌های سیاسی و اجتماعی از مسئله هویت ایرانی و عناصر آن، در تضعیف یا تقویت این رابطه اثرگذار است. از سه روایت ملت‌گرا، مدرن و پست مدرن و تاریخی، تنها روایت تاریخی است که با پرهیز از افراط و تفریط در تبیین مسئله، به تحکیم و پیوستگی حداکثری ایران و ایرانیان توجه دارد. ابراهیم یونسی، فعال سیاسی، مترجم و نویسنده کردتبار ایرانی، صاحب آثار متعددی به زبان فارسی است. برخی از آنچه او ترجمه کرده دربارۀ تاریخ فرهنگی و سیاسی کردها و وقایع سیاسی معاصر است. همچنین از او رمان‌هایی نیز با زمینۀ اقلیمی منتشر شده است. او در مقدمه یا پاورقی اغلب ترجمه‌ها به نسبت میان کردها و ایران توجه دارد و به گونه‌ای هویت‌اندیشانه میان کردها و ایران رابطه‌ای‌ همسو و هم‌جهت برقرار می‌کند و نظر نویسندگانی را که قائل به تمایز و جدایی میان هویت قومی و هویت ایرانی هستند یا بخشی از عناصر هویت قومی را در جهت تضعیف هویت ایرانی برجسته کرده‌اند، نقد می‌کند. او به ویژه متوجه نقش و کارکرد هویت‌ساز زبان کردی و زبان فارسی است. بنابراین، به رغم وابستگی سیاسیِ ابتدایی خود یا خلاف آنچه برخی احزاب سیاسی در نظر دارند، میان زبان کردی و زبان فارسی قائل به رابطه‌ای همسو است. از این‌رو زبان فارسی را برای نوشتن به کار می‌گیرد و سعی می‌کند با کاربست فراوان واژگان و آنچه داشته‌های دانشی و زبانی کردی است، بر غنای زبان فارسی و گنجینۀ لغوی و فرهنگی آن در آثارش بیفزاید. در این مقاله با تحلیل مقدمه‌های ترجمه‌ها و توجه به مسائل زبانی داستان‌ها به این وجه هویت‌اندیشانۀ ابراهیم یونسی پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        99 - مدلی جدید برپایه معماری کدگذار-کدگشا و سازوکار توجه برای خلاصه‌سازی چکیده‌ای خودکار متون
        حسن علی اکبرپور محمدتقی  منظوری‌شلمانی امیرمسعود  رحمانی
        با گسترش وب و در دسترس قرار گرفتن حجم زیادی از اطلاعات در قالب اسناد متنی‌، توسعه سیستم‌های خودکار خلاصه‌سازی متون به‌عنوان یکی از موضوعات مهم در پردازش زبان‌های طبیعی در مرکز توجه محققان قرار گرفته است. البته با معرفی روش‌های یادگیری عمیق در حوزه پردازش متن، خلاصه‌ساز چکیده کامل
        با گسترش وب و در دسترس قرار گرفتن حجم زیادی از اطلاعات در قالب اسناد متنی‌، توسعه سیستم‌های خودکار خلاصه‌سازی متون به‌عنوان یکی از موضوعات مهم در پردازش زبان‌های طبیعی در مرکز توجه محققان قرار گرفته است. البته با معرفی روش‌های یادگیری عمیق در حوزه پردازش متن، خلاصه‌سازی متون نیز وارد فاز جدیدی از توسعه شده و در سال‌های اخیر نیز استخراج خلاصه‌ چکیده‌ای از متن با پیشرفت قابل‌توجهی مواجه شده است. اما می‌توان ادعا کرد که تاکنون از همه ظرفیت شبکه‌های عمیق برای این هدف استفاده نشده است و نیاز به پیشرفت در این حوزه توأمان با در نظر گرفتن ویژگی‌های شناختی همچنان احساس می‌شود. در این راستا، در این مقاله یک مدل دنباله‌ای مجهز به سازوکار توجه کمکی برای خلاصه‌سازی چکیده‌ای متون معرفی شده است که نه‌تنها از ترکیب ویژگی‌های زبانی و بردارهای تعبیه به‌عنوان ورودی مدل یادگیری بهره می‌برد بلکه برخلاف مطالعات پیشین که همواره از سازوکار توجه در بخش کد‌گذار استفاده می‌کردند، از سازوکار توجه کمکی در بخش کدگذار استفاده می‌کند. به کمک سازوکار توجه کمکی معرفی‌شده که از سازوکار ذهن انسان هنگام تولید خلاصه الهام می‌گیرد، بجای اینکه کل متن ورودی کدگذاری شود، تنها قسمت‌های مهم‌تر متن کدگذاری شده و در اختیار کدگشا برای تولید خلاصه قرار می‌گیرند. مدل پیشنهادی همچنین از یک سوئیچ به همراه یک حد آستانه در کدگشا برای غلبه بر مشکل با کلمات نادر بهره می‌برد. مدل پیشنهادی این مقاله روی دو مجموعه داده CNN/Daily Mail و DUC-2004 مورد آزمایش قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از آزمایش‌ها و معیار ارزیابی ROUGE، مدل پیشنهادی از دقت بالاتری نسبت به سایر روش‌های موجود برای تولید خلاصه چکیده‌ای روی هر دو مجموعه داده برخوردار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        100 - تعیین پایه در زبان فارسی براساس نظریۀ واج¬شناسی نوایی
        سیده عاطفه  بقایی
        در این مقاله به بررسی پایه به عنوان یکی از سازه‌های نوایی در زبان فارسی رسمی می‌پردازیم. در نظریۀ واج‌شناسی نوایی هر یک از سازه‌های هفت‌گانۀ نوایی را می‌توان به عنوان قلمروی عملکرد قوانین واجی و فرآیندهای آوایی در نظر گرفت. با توجه به مطالعات پیشین، پایه در زبان فارسی ب چکیده کامل
        در این مقاله به بررسی پایه به عنوان یکی از سازه‌های نوایی در زبان فارسی رسمی می‌پردازیم. در نظریۀ واج‌شناسی نوایی هر یک از سازه‌های هفت‌گانۀ نوایی را می‌توان به عنوان قلمروی عملکرد قوانین واجی و فرآیندهای آوایی در نظر گرفت. با توجه به مطالعات پیشین، پایه در زبان فارسی براساس فرآیندهای واجی قابل شناسایی نیست. بنابراین در این مقاله از روش آکوستیکی استفاده شد تا وجود یا عدم وجود این سازه در فارسی با توجه به قدرت تشخیص گویشوران آزمایش گردد. به این منظور تعداد چهل واژه با استفاده از نرم‌افزار پرات مورد بررسی قرار گرفت و ده گویشور فارسی زبان مورد آزمون قرار گرفتند. از این تعداد فقط 29 درصد قادر به تشخیص درست واژه براساس زیروبمی بوده‌اند. بنابراین در زبان فارسی آن‌گونه که انتظار می‌رود پایه نمود نمی‌یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        101 - مطالعه ی جامعه شناختی کاربرد گویش محلی یا زبان فارسی معیار در جامعه زبانی لامرد
        ابراهیم  صفائی فاطمه  صفائی
        هدف از این مطالعه بررسی استفاده از دو گونه ی زبانی یعنی زبان فارسی معیار و گویش محلی در جامعه زبانی لامرد می باشد. برای کاوش در این زمینه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حوزه قلمرو زبانی، این دو گونه ی ارتباطی در ده حوزه شامل هویت، خانواده، محله، مکالمات روزمره، مکالمه چکیده کامل
        هدف از این مطالعه بررسی استفاده از دو گونه ی زبانی یعنی زبان فارسی معیار و گویش محلی در جامعه زبانی لامرد می باشد. برای کاوش در این زمینه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حوزه قلمرو زبانی، این دو گونه ی ارتباطی در ده حوزه شامل هویت، خانواده، محله، مکالمات روزمره، مکالمه مقام زیردست با مقام بالادست، مکالمه مقام بالادست با مقام زیر دست، بازار، مراسم ها و آئین ها، آموزش و اداری مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته صد آزمودنی متشکل از دانشجویان، کارمندان و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد شامل 50 نفر دختر و 50 پسر لامردی و از طریق نمونه گیری قضاوتی مورد ارزیابی قرار گرفتند تا نگرش خود را نسبت به استفاده از این دو گونه ی زبانی در حوزه های مختلف بیان کنند. یافته ها حاکی از این بود که در تمامی حوزه ها (بجز حوزه ی خانواده)، زبان فارسی بیشتر از گویش محلی با تفاوت معناداری مورد استفاده قرار می گرفت. در حوزه ی خانواده، تمایل به استفاده از گویش محلی بعنوان وسیله ارتباطی معنی دار بود. تجزیه و تحلیل بیشتر داده ها نشان داد که آزمودنی های زن در تمامی حوزه‌ها (بجز حوزه ی خانواده) تمایل به استفاده از زبان فارسی بیشتر از گویش محلی داشتند اگر چه این تفاوت فقط در حوز‌ه‌های مکالمات روزمره، مکالمه مقام پائین تر با بالاتر، بازار و اداری از نظر آماری معنادار بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        102 - بررسی تأثیر ارزشیابی پویای تکواژشناسی بر آگاهی صرفی زبان آموزان
        مهنوش  هماوندی محمد جواد  رضایی گلنار  مزدایسنا
        ارزشیابی پویا روشی نوین در آموزش زبان است که بر اساس نظریه ی اجتماعی-فرهنگی ویگوتسکی می باشد. در این روش آموزش و ارزیابی زبان آموزان به صورت تعاملی و با ارائه ی کمک هایی صورت می گیرد. در پژوهش حاضر ، تأثیر ارزشیابی پویا بر آگاهی صرفی زبان آموزان سطح متوسط مورد بررسی قر چکیده کامل
        ارزشیابی پویا روشی نوین در آموزش زبان است که بر اساس نظریه ی اجتماعی-فرهنگی ویگوتسکی می باشد. در این روش آموزش و ارزیابی زبان آموزان به صورت تعاملی و با ارائه ی کمک هایی صورت می گیرد. در پژوهش حاضر ، تأثیر ارزشیابی پویا بر آگاهی صرفی زبان آموزان سطح متوسط مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور، 50 زبان آموز کانون زبان ایران به دو گروه ارزشیابی پویا و غیر پویا تقسیم شدند. آزمون ساختار صرفی به هر دو گروه در مراحل پیش آزمون و پس آزمون ارایه شد. پس از پیش آزمون معلم به گروه ارزشیابی پویا بازخورد و راهنمایی لازم بر اساس ارزشیاابي پوياي آگاهي صرفي ارایه داد و نمرات آن ها را ثبت کرد در صورتی که در گروه ارزشیابی غیر پویا عملکرد مستقل آن ها مد نظر بود. برای تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی ،آزمون تی و آزمون همبستگی پیرسون استفاده شد. یافته ها نشان داد که ارزشیابی پویا در ارتقای آگاهی صرفی زبان آموزان بسیار موثر بوده است. ازسوی دیگر بین آزمون های ارزيابي پوياي آگاهي صرفي با آزمون ساختار صرفی همبستگی معناداری وجود داشت که حاکی از اعتبار این روش ارزشیابی نوین درحوزه ی آموزش زبان انگلیسی است. نتایج این مطالعه از آن جهت که چشم انداز جدیدی از ارزشیابی پویا در حوزه ی آگاهی صرفی زبان آموزان ارائه میدهد حائز اهمیت است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        103 - بررسي تاثير آموزش ريشه شناسي در مقابل نمودارمعنايي بر يادگيري واژه در ميان دانشجويان هنر
        الیاس  صفاران النا  طوبایی
        پايه و اساس يادگيري زبان واژه است كه بدون آن هيچ زباني نمي تواند به بقاي خود ادامه دهد . بعلاوه ، يادگيري واژه يکی از سخت ترين حوزه هاي يادگيري زبان دوم است كه در طول ساليان اخير توجه زيادي را به خود جلب كرده است . متاسفانه اين واقعيت كه بسياري از كلاس هاي زبان در دانشگ چکیده کامل
        پايه و اساس يادگيري زبان واژه است كه بدون آن هيچ زباني نمي تواند به بقاي خود ادامه دهد . بعلاوه ، يادگيري واژه يکی از سخت ترين حوزه هاي يادگيري زبان دوم است كه در طول ساليان اخير توجه زيادي را به خود جلب كرده است . متاسفانه اين واقعيت كه بسياري از كلاس هاي زبان در دانشگاها و مراكز آموزش عالي همچنان تحت سيطره متدهاي سنتي مي باشد به مشكلات موجود جنبه حادتري داده است . براي حل مشكلات فوق ، اين مقاله به بررسي مقايسه اي دو شيوه آموزشي ، ريشه شناسي و نمودارمعنايي می پردازد . در این زمینه راهبردي عمدتا كمي همراه با طرح شبه تجربي استفاده گردید . ٦٠ دانشجو هنر با استفاده از شيوه نمونه گيري در دسترس انتخاب شدند وبه دو گروه تجربي (ريشه شناسي در مقابل نمودارمعنايي) و يك گروه كنترل به طور مساوي تقسيم شدند . پس از آموزش ، يك پس آزمون لغت بعمل آمد تا تاثير آموزشها مورد بررسی قرار گیرد . نتايج تحليل دادها با استفاده از مدل آماري ANCOVA نشان داد شيوه آموزشي ريشه شناسي اندكي از نمودارمعنايي بهتر بود . نتيجه تحقيق فوق مي تواند چند رهيافت آموزشي براي معلمان و يادگيرندگان زبان داشته باشد . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        104 - تحلیل شناختی انسان‌وارگی در گفتمان قرآنی برمبنای نظریۀ فضاهای ذهنی و ادغام
        کبری راستگو مریم  حسامی
        نظریۀ "فضاهای ذهنی و ادغام" به‌عنوان یکی از الگوها و ابزارهای نسبتا نوظهور دانش زبان‌شناسیِ شناختی، نقش بسزایی در معناشناسی قرآن و تحلیل سازوکارهای معنایی این کلام وحیانی دارد. براین اساس پژوهش حاضر برآن است تا به‌منظور تسهیل درک مفهومی شگرد بیانی "انسان‌وارگی" و اقامۀ چکیده کامل
        نظریۀ "فضاهای ذهنی و ادغام" به‌عنوان یکی از الگوها و ابزارهای نسبتا نوظهور دانش زبان‌شناسیِ شناختی، نقش بسزایی در معناشناسی قرآن و تحلیل سازوکارهای معنایی این کلام وحیانی دارد. براین اساس پژوهش حاضر برآن است تا به‌منظور تسهیل درک مفهومی شگرد بیانی "انسان‌وارگی" و اقامۀ پاسخی درخور به دلایل معنایی در ورای کاربست این صنعت در آیات و مفاهیم قرآنی، از این الگوی شناختی سود جوید. پژوهش پیشِ‌رو، ضمن کاربست روش توصیفی-تحلیلی در تحلیل داده‌های قرآنی نشان داد که آرایۀ انسان‌وارگی اساسا در ذهن و زبان رخ می‌دهد، و همان‌گونه که محسوسات معمولا اساسی تجربی برای انعکاس مفاهیم انتزاعی و مجرد هستند، قرآن کریم نیز حقایق عقلی بسیاری را در مقیاس بشری و متناسب با مخاطب انسانی تبیین کرده است. رهیافت دیگر اینکه یکی از انگیزه‌های کاربست انسان‌وارگی در گفتمان قرآنی، فلسفۀ وحدت وجود است؛ طبق این فلسفه، همۀ پدیده‌های محسوس و انتزاعی جهان هستی درهم آمیخته و متحد می‌باشند. همچنان‌که یکی از اهداف فرعی نظریۀ فضاهای ذهنی و ادغام، حرکت از کثرت به وحدت است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        105 - ارگونومی زبان : رویکرد نوین در ارتباط میان زبان و ارگونومی
        مهناز  طالبی دستنایی
        ارگونومی ، دانش و هماهنگ‌سازی هر چه بیش‌تر محصول با کاربر است. البته کاربرد ارگونومی بیش از همه در طراحی صنعتی است، اما پژوهش حاضر در واقع تلاشی است برای معرفی جنبه‌ی کم‌شناخته‌تری از ارگونومی به نام ارگونومی زبان . در این رویکرد نوین می‌توان ردپای نشانه‌شناسی، جامعه‌شن چکیده کامل
        ارگونومی ، دانش و هماهنگ‌سازی هر چه بیش‌تر محصول با کاربر است. البته کاربرد ارگونومی بیش از همه در طراحی صنعتی است، اما پژوهش حاضر در واقع تلاشی است برای معرفی جنبه‌ی کم‌شناخته‌تری از ارگونومی به نام ارگونومی زبان . در این رویکرد نوین می‌توان ردپای نشانه‌شناسی، جامعه‌شناسی زبان و حتی زبان‌شناسی شناختی و به‌ویژه استعاره‌های مفهومی را یافت. در این حوزه‌ی بینارشته‌ای، زبان با فرهنگ و تاریخ و حتی محیط زیست پیوند می‌خورد. در این میان می‌توان به بهینه‌سازی و کاربرمحورتر کردن دستورالعمل کالاها و داروها و منوهای خوراک اشاره کرد. برای مثال، به‌کارگیری دستورالعمل داروها به خط بریل برای راحتی کاربران نابینا و نیز زبان اشاره برای کاربران ناشنوا بخشی از ارگونومی زبان است. طراحی کالاها نیز حوزه‌ای است که زبان در کنار دیگر لایه‌های نشانه‌ای نقش مهمی در آن ایفا می‌کند. از این رو، به نظر می‌رسد ارگونومی زبان عمیقاً با نشانه‌شناسی عجین است. در این مقاله پس از معرفی این حوزه و شاخه‌های مختلف آن، نمونه‌هایی از کاربست ارگونومی زبان در ایران بررسی، و پیشنهادهایی برای کاربرد بیشتر این رویکرد نوین ارائه خواهد شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        106 - طراحی و جمع‌آوری دادگان گفتاری به‌عنوان گام نخست بومی‌سازی تشخیص هوشمند اوتیسم در کودکان ایرانی
        مریم علیزاده شیما طبیبیان
        اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال رشدی به شمار می‌آید که از طریق علائمی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. بنابراین بارزترین نشانه افراد مبتلا به اوتیسم، اختلال گفتار است. این مقاله در بخش اول به بررسی و مرور مطالعات انجام‌شده برای تشخیص خودکار او چکیده کامل
        اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال رشدی به شمار می‌آید که از طریق علائمی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. بنابراین بارزترین نشانه افراد مبتلا به اوتیسم، اختلال گفتار است. این مقاله در بخش اول به بررسی و مرور مطالعات انجام‌شده برای تشخیص خودکار اوتیسم بر اساس پردازش گفتار افراد مشکوک به ابتلا می‌پردازد. با توجه به بررسی‌های انجام‌شده، رویکردهای اصلی پردازش گفتار برای تشخیص اوتیسم به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول با پردازش پاسخ‌ها یا احساسات افراد مورد آزمایش در پاسخ به سؤالات یا داستان پرسشگر، افراد مبتلا به اوتیسم را تشخیص می‌دهند. گروه دوم، افراد مبتلا به اوتیسم را از طریق میزان نرخ دقت بازشناسی گفتارشان در سیستم‌های تشخیص خودکار گفتار از افراد سالم تفکیک می‌کنند. علی‌رغم پژوهش‌های زیاد انجام‌شده در این حوزه در خارج از ایران، پژوهش‌های اندکی داخل ایران انجام شده‌اند که مهم‌ترین دلیل آن، عدم وجود دادگان غنی متناسب با نیازمندی‌های تشخیص اوتیسم مبتنی بر پردازش گفتار افراد مبتلا است. در بخش دوم پژوهش حاضر به روند طراحی، جمع‌آوری و ارزیابی یک مجموعه دادگان گفتاری مستقل از گوینده برای تشخیص اوتیسم در کودکان ایرانی به‌عنوان گام نخست بومی‌سازی حوزه مذکور پرداخته‌ایم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        107 - تعميم مفهوم صحت ساختاري فرآیندهای کسب و کار از شبکه‌هاي پتري کلاسيک به مدل‌هاي فرآيندي BPMN
        یحیی پورسلطانی محمدحسن شیرعلی شهرضا سید علیرضا هاشمی گلپایگانی
        استاندارد BPMN2.0 يک زبان مدل‌سازي به منظور طراحي فرآيندهاي کسب و کار مي‌باشد که به علت گويايي بالا، براي طيف وسيعي از کاربران قابل درک و استفاده مي‌باشد؛ با اين حال، به علت ماهيت غير صوري آن ممکن است مدل‌هايي حاوي خطاهايي ساختاري هم‌چون بن‌بست (عدم امکان اجرای فرآیند) چکیده کامل
        استاندارد BPMN2.0 يک زبان مدل‌سازي به منظور طراحي فرآيندهاي کسب و کار مي‌باشد که به علت گويايي بالا، براي طيف وسيعي از کاربران قابل درک و استفاده مي‌باشد؛ با اين حال، به علت ماهيت غير صوري آن ممکن است مدل‌هايي حاوي خطاهايي ساختاري هم‌چون بن‌بست (عدم امکان اجرای فرآیند) و بن‌بست حلقوي (تکرار نامتناهی کارها) با استفاده از آن‌ها توليد شود. تاکنون تحقيقات زيادي پيرامون صحت‌سنجي اين مدل‌هاي فرآيندي صورت گرفته‌ است و راهکارهاي مختلفي به منظور کشف برخی از این خطاهای ساختاری ارائه شده‌است؛ سوالی که در خصوص این روش‌ها ممکن است مطرح شود این است که آیا می‌توان با استفاده از هرکدام از آن‌ها صحت ساختاری یک مدل فرآیندی BPMN را به صورت قطعی تضمین کرد؟ برای پاسخگویی به این سوال نيازمند يک تعريف جامع از يک مدل فرآيندي BPMN2.0 صحيح هستيم تا بر مبنای آن بتوانیم جامعیت روش‌های صحت‌سنجی را مورد ارزیابی قرار داده و بدین وسیله، مطمئن شویم که روش ارائه شده می‌تواند تمامی خطاهای ساختاری مدل فرآیندی را کشف نماید. در اين پژوهش، بر پايه‌ي یک تعریف عام از مدل‌های فرآیندی و مفهوم صحت (بر اساس مدل‌هاي فرآيندي ايجاد شده با استفاده از شبکه‎هاي پتري) و تعميم ویژگی‌های آن، يعني زنده بودن و کران‌دار بودن به مدل‌هاي فرآيندي BPMN2.0، يک تعريف جامع براي یک مدل‌ فرآيندي BPMN2.0 صحیح ارائه شده‌است و بر اساس آن، جامعیت روش‌های پیشنهادی برخی از مهم‌ترین پژوهش‌های صورت گرفته مورد ارزیابی قرار داده شده‌است؛ اين تعريف مي‌تواند به عنوان يک معيار براي سنجش کارايي روش‌هاي صحت‌سنجي اين مدل‌هاي فرآيندي به کار گرفته‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        108 - آسیب‌شناسی برنامه درسي آموزش زبان انگلیسي اول متوسطه از دیدگاه دانش‌آموزان و دبیران شهر یاسوج
        محبوبه  اکبری
        هدف از این پژوهش آسیب‌شناسی برنامه درسی آموزش زبان انگلیسی اول متوسطه از دیدگاه دانش‌آموزان و دبیران شهر یاسوج بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه و نمونه آماری پژوهش حاضر تمام دانش‌آموزان متوسطه اول مشغول به تحصیل در سال تحصیلی1400بوده‌اند؛ که تعد چکیده کامل
        هدف از این پژوهش آسیب‌شناسی برنامه درسی آموزش زبان انگلیسی اول متوسطه از دیدگاه دانش‌آموزان و دبیران شهر یاسوج بوده است. روش تحقیق توصیفی از نوع پیمایشی بوده است. جامعه و نمونه آماری پژوهش حاضر تمام دانش‌آموزان متوسطه اول مشغول به تحصیل در سال تحصیلی1400بوده‌اند؛ که تعداد 220 نفر (200دانش‌آموز و20 دبیر) به روش تصادفی خوشه‌ای انتخاب و - موردپژوهش قرارگرفته‌اند. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه آسیب‌شناسی برنامه درس زبان انگلیسی بوده که دارای 27 گویه می‌باشد و 4 مقیاس را شامل می‌گردد. روایی و پایایی ابزار مورد تائید قرارگرفته است. جهت آنالیز آماری از آمار توصیفی و آمار استنباطی)خی دو تی مستقل(استفاده‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان‌دهنده آن است که تمام عناصر )اهداف و محتوا، روش تدریس، فضا و زمان آموزشی، تأثیر دانش‌آموز و دبیر و گروه‌بندی برنامه درسی زبان انگلیسی از دیدگاه دانش‌آموزان و دبیران دارای ضعف‌ها و آسیب‌هایی می‌باشد. بر اساس آزمون خی دو تی مستقل تمام‌مقیاس‌های موردبررسی در برنامه درسی زبان انگلیسی مؤثر می‌باشد و بین فراوانی‌های مورد انتظار و مشاهده‌شده مقیاس‌ها تفاوت معناداری مشاهده گردید. در آزمون تی مستقل دانش‌آموزان دختر و پسر تفاوت میانگین‌های دانش‌آموزان و گروه‌بندی و زمان آموزش معنادار است؛ در تفاوت میانگین دبیران و دانش‌آموزان در مقیاس‌های روش تدریس، ارزشیابی، معلم و دانش‌آموزان تفاوت معنادار می‌باشد و در تفاوت پایه‌های هفتم و هشتم درروش تدریس؛ ارزشیابی؛ زمان؛ معلم و دانش‌آموز تفاوت معنادار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        109 - نسبت سوژه و اقتدار ساختارمند در آرای آلتوسر و لاکان
        پیمان   زنگنه سید حسین  اطهری روح الله  اسلامی رضا  نصیری حامد
        <p><!-- [if gte mso 9]><xml> <o:OfficeDocumentSettings> <o:RelyOnVML/> <o:AllowPNG/> <o:TargetScreenSize>1024x768</o:TargetScreenSize> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!-- [if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> چکیده کامل
        <p><!-- [if gte mso 9]><xml> <o:OfficeDocumentSettings> <o:RelyOnVML/> <o:AllowPNG/> <o:TargetScreenSize>1024x768</o:TargetScreenSize> </o:OfficeDocumentSettings> </xml><![endif]--><!-- [if gte mso 9]><xml> <w:WordDocument> <w:View>Normal</w:View> <w:Zoom>0</w:Zoom> <w:TrackMoves/> <w:TrackFormatting/> <w:PunctuationKerning/> <w:ValidateAgainstSchemas/> <w:SaveIfXMLInvalid>false</w:SaveIfXMLInvalid> <w:IgnoreMixedContent>false</w:IgnoreMixedContent> <w:AlwaysShowPlaceholderText>false</w:AlwaysShowPlaceholderText> <w:DoNotPromoteQF/> <w:LidThemeOther>EN-US</w:LidThemeOther> <w:LidThemeAsian>X-NONE</w:LidThemeAsian> <w:LidThemeComplexScript>AR-SA</w:LidThemeComplexScript> <w:Compatibility> <w:BreakWrappedTables/> <w:SnapToGridInCell/> <w:WrapTextWithPunct/> <w:UseAsianBreakRules/> <w:DontGrowAutofit/> <w:SplitPgBreakAndParaMark/> <w:DontVertAlignCellWithSp/> <w:DontBreakConstrainedForcedTables/> <w:DontVertAlignInTxbx/> <w:Word11KerningPairs/> <w:CachedColBalance/> </w:Compatibility> <m:mathPr> <m:mathFont m:val="Cambria Math"/> <m:brkBin m:val="before"/> <m:brkBinSub m:val="--"/> <m:smallFrac m:val="off"/> <m:dispDef/> <m:lMargin m:val="0"/> <m:rMargin m:val="0"/> <m:defJc m:val="centerGroup"/> <m:wrapIndent m:val="1440"/> <m:intLim m:val="subSup"/> <m:naryLim m:val="undOvr"/> </m:mathPr></w:WordDocument> </xml><![endif]--><!-- [if gte mso 9]><xml> <w:LatentStyles DefLockedState="false" DefUnhideWhenUsed="true" DefSemiHidden="true" DefQFormat="false" DefPriority="99" LatentStyleCount="267"> <w:LsdException Locked="false" Priority="0" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Normal"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="heading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="9" QFormat="true" Name="heading 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 7"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 8"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" Name="toc 9"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="35" QFormat="true" Name="caption"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="10" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" Name="Default Paragraph Font"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="11" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtitle"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="22" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Strong"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="20" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="59" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Table Grid"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Placeholder Text"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="1" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="No Spacing"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Revision"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="34" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="List Paragraph"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="29" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="30" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Quote"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 1"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 2"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 3"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 4"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 5"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="60" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="61" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="62" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Light Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="63" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="64" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Shading 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="65" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="66" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium List 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="67" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 1 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="68" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 2 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="69" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Medium Grid 3 Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="70" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Dark List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="71" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Shading Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="72" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful List Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="73" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" Name="Colorful Grid Accent 6"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="19" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="21" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Emphasis"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="31" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Subtle Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="32" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Intense Reference"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="33" SemiHidden="false" UnhideWhenUsed="false" QFormat="true" Name="Book Title"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="37" Name="Bibliography"/> <w:LsdException Locked="false" Priority="39" QFormat="true" Name="TOC Heading"/> </w:LatentStyles> </xml><![endif]--><!-- [if gte mso 10]> <style> /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin:0cm; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-fareast-font-family:"Times New Roman"; mso-fareast-theme-font:minor-fareast; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} </style> <![endif]--><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">پارادایم&shy;ها، الگوهای معنایی مشترکی هستند که نوع نگرش نسبت به جهان و کردارهای اجتماعی را جهت می&shy;دهند. معمولاً از پارادایم&shy;های چندگانه&shy;ای ذیل عنوان سنت، مدرنیسم و پست&shy;مدرنیسم برای اشاره به تطورات فکری صورت&zwnj;گرفته در مبانی و مفروضات و نیز تتبعات اندیشه&shy;ورزی در طول تاریخ استفاده می&shy;شود. یکی از مهم&shy;ترین اصول این تقسیم&shy;بندی پارادایمی، تحلیل نسبت ساختار با کارگزار و تقابل و تعامل آنها بوده است. به&shy;ویژه به نظر می&shy;رسد که نسبت ساختار و کارگزار در اندیشۀ معاصر، بسی پیچیده&shy;تر از تقسیم&shy;بندی دوگانه و ذات&shy;گرایانه متداول و مرسوم گردیده است؛ چنان&shy;که برای نمونه، اندیشمندان پساساختارگرا و یا الهام&shy;بخش پست&shy;مدرنی همانند </span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Zar'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">&laquo;</span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">ژاک لاکان</span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Zar'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">&raquo;</span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">، مباحث خود را با استفاده از تلقی ناخودآگاه آدمی به&shy;مثابۀ ساختاری مبتنی بر زبان به پیش برده&shy;اند. از سوی دیگر اندیشمندان قابل دسته&shy;بندی در رویکرد مدرن همچون </span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Zar'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">&laquo;</span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">لویی آلتوسر</span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Zar'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">&raquo;</span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;"> با دیدگاه ساختارگرای خود، زمینه&shy;های تردید در هویت مستقل و خودبنیاد سوژه را فراهم آورده&shy;اند. در این نوشتار با تمرکز بر خوانشی از آرای آلتوسر و لاکان به برخی از همانندی&shy;های دیدگاه ایشان و تبعات آن بر نسبت بین سوژه با اقتدار پرداخته می&shy;شود. یافته&zwnj;های مطالعه&zwnj; بیانگر آن است که سوژه در فرایند تکوین خود در بستر زبان و ایدئولوژی و در نسبتی با ساختارهای اجتماعی، با همۀ نوسان&zwnj;ها و افت&zwnj;و خیزهایی </span><span style="font-size: 12.0pt; font-family: 'Times New Roman','serif'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-bidi-font-family: 'B Nazanin'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">&shy;</span><span dir="RTL" lang="AR-SA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: AR-SA; mso-no-proof: yes;">که داشته، دچار مرگ نشده و قدرت درکنار وجه سرکوب&zwnj;گر و محدودکنندۀ خویش، به برساختن سوژه نیز می&zwnj;پردازد. از این&shy;رو در اندیشه آلتوسر، ضمن بسیاری از تشابهات با اندیشه لاکان، مرجعیت اقتدار، بیشتر مورد توجه است و در نگرش لاکان، سوژه، امکان&zwnj;های بیشتری برای گریز از اقتدار دارد. پس آلتوسر با طرح بحث ایدئولوژی، سوژه را ذیل آن در نظر گرفته، هرچند از دید او در عرصه ایدئولوژی، امکان شکل&zwnj;گیری کانون&shy;های مقاومت نیز وجود دارد. افزون بر این لاکان نیز زبان را به صورت ساختاری مسلط بر سوژه در نظر می&shy;گیرد که به کردارهایش جهت می&zwnj;دهد، اما متأثر از متحول بودن امر سیاسی در دیدگاه وی، نوعی وضعیت بی&zwnj;قراری وگریز از مرجع اقتدار در سوژه مشاهده می&shy;شود</span><span dir="RTL" lang="FA" style="font-size: 12.0pt; font-family: 'B Nazanin'; mso-ascii-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-hansi-font-family: 'Times New Roman'; color: black; mso-ansi-language: EN-US; mso-fareast-language: EN-US; mso-bidi-language: FA; mso-no-proof: yes;">.</span></p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        110 - کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی
        امیر مسطو محمد عبدالناصر  نظریانی محمدامیر عبیدی نیا
        زبان فارسی و کردی با هم قرابت و خویشاوندی دارند و این قرابت و نزدیکی را می‌توان در مقوله‌های دستوری و زبانی نیز مشاهده کرد. هدف اصلی این پژوهش کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تطبیقی است دقیق‌تر دستور، بخشی است از زبان‌شناسی چکیده کامل
        زبان فارسی و کردی با هم قرابت و خویشاوندی دارند و این قرابت و نزدیکی را می‌توان در مقوله‌های دستوری و زبانی نیز مشاهده کرد. هدف اصلی این پژوهش کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تطبیقی است دقیق‌تر دستور، بخشی است از زبان‌شناسی که دربارۀ ساخت آوایی و صرفی و نحوی و معانی زبان بحث می‌کند. به‌هرروی، این پژوهش، پژوهشی دستوری است که به تحلیل تطبیقی قید از منظر ساختار، وابستگی، کاربرد و ... در زبان فارسی و کردی می‌پردازد.هر بخش، خود به زیر بخش‌های کوچک‌تری نیز بنا بر اقتضائات پژوهش، تقسیم می‌شود. در هر مورد، تعاریف مربوطه از منابع معتبر استخراج‌شده و سپس شاهد مثال‌هایی برای آن ذکرشده است و درنهایت نیز، با نگاهی انتقادی به تعاریف و مفاهیم نگریسته شده و هر جا نیاز بوده است نقدهایی بر آن‌ها واردشده است.. نتایج نشان داد که اگرچه بررسی چگونگی ساختمان قیدر به سب اینمه در گروه و در جمله واجد بررسی می‌باشد اما به صورت کلی در دو زبان مورد بررسی مانند هم می‌باشند. به گونه¬ای که قیدها در زبانهای فارسی و کردی در دستور گروه قیدی به یک گونه هستند و در شرایط ساختی قید در زبان کردی و فارسی مشابه همدیگرند. همچنین قید در شرایط واژه سازی در کردی و فارسی تغیرپذیر نیست. از نظر معنایی همۀ واژه¬های قیدی کردی و زبان فارسی هم مانند هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        111 - به کارگیری یادگیری عمیق برای بهبود نتایج تحلیل احساسات نظرات فارسی فروشگاه‌های خرده‌فروشی آنلاین
        فائزه  فروتن محمد  ربیعی
        صنعت بازار خرده‌فروشی از جمله صنایع اثرگذار بر اقتصاد کشورها است که حیات آن وابسته به میزان رضایت و اعتماد مشتریان برای خرید از این بازارها می‌باشد. در چنین شرایطی صنعت بازار خرده‌فروشی در تلاش است تا بر اساس صفحات وب و پلتفرم‌های آنلاین شرایطی را برای ثبت نظرات و تعامل چکیده کامل
        صنعت بازار خرده‌فروشی از جمله صنایع اثرگذار بر اقتصاد کشورها است که حیات آن وابسته به میزان رضایت و اعتماد مشتریان برای خرید از این بازارها می‌باشد. در چنین شرایطی صنعت بازار خرده‌فروشی در تلاش است تا بر اساس صفحات وب و پلتفرم‌های آنلاین شرایطی را برای ثبت نظرات و تعامل مشتریان با خرده‌فروشان فراهم آورد. زیرا تحلیل نظرات منتشر شده نه تنها در تعیین میزان رضایت مشتریان بلکه در بهبود و ارتقا محصولات نقش دارند. از‌این‌رو در سال‌های اخیر تکنیک‌های تحلیل احساسات به منظور تحلیل و خلاصه‌سازی نظرات، مورد توجه پژوهشگران در حوزه‌های مختلف به‌ویژه صنعت بازار خرده‌فروشی قرار گرفته است. ازاینرو در این پژوهش با هدف بهبود در نتایج استخراج ویژگی‌ها از متن نظرات فارسی و افزایش دقت تحلیل احساسات فارسی، یک چارچوب جدید برای تحلیل احساسات در سطح جمله، بر اساس BERT، مدل استخراج ویژگی CNN-BiLSTM و مدل طبقه‌بندی XGBoost پیشنهاد شده است. در نهایت نتایج پژوهش دقت 93.74% را برای طبقه‌بندی احساسات متن نظرات فارسی؛ بر اساس چارچوب پیشنهادی نشان می‌دهد که بر اساس آن می‌توان اذعان داشت، CNN-BiLSTM از جمله روش‌های قدرتمند در استخراج ویژگی‌ها از متن فارسی است که ضمن استخراج دقیق ویژگی‌ها، باعث افزایش دقت تحلیل احساسات فارسی نیز می‌گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        112 - تحلیل نور: یک دادگان معیار برای ارزیابی روش‌های برچسب‌گذاری صرفی
        هدی الشهیب بهروز مینایی محمد ابراهیم شناسا Sayyed Ali Hossayni
        زبان عربی ریخت‌‌شناسی بسیار غنی و پیچیده‌ای دارد که برای تحلیل زبان عربی و به ویژه در متون عربی سنتی مانند متون تاریخی و مذهبی بسیار مفید است و در فهم معنای متون کمک می‌کند. در مجموعه داده‌های ریخت‌شناسی تنوع برچسب و تعداد نمونه‌های دادگان به ارزیابی روش‌های ریخت‌شناسی چکیده کامل
        زبان عربی ریخت‌‌شناسی بسیار غنی و پیچیده‌ای دارد که برای تحلیل زبان عربی و به ویژه در متون عربی سنتی مانند متون تاریخی و مذهبی بسیار مفید است و در فهم معنای متون کمک می‌کند. در مجموعه داده‌های ریخت‌شناسی تنوع برچسب و تعداد نمونه‌های دادگان به ارزیابی روش‌های ریخت‌شناسی کمک بیشتری می‌کند، در این پژوهش مجموعه داده ریخت‌شناسی که ارائه می‌کنیم شامل حدود ۲۲۳۶۹۰ کلمه از كتاب شرائع الاسلام است که توسط متخصصین برچسب‌گذاری شده است که این مجموعه دادگان از نظر حجم و تنوع برچسب‌ها نسبت به سایر دادگان‌هایی که برای تحلیل ریخت‌شناسی عربی ارائه داده شده است برتر می‌باشد. برای ارزیابی دادگان، سامانه فراسه را بر روی متون اعمال کردیم و کیفیت حاشیه‌نویسی را از طريق چهار معيار بر روی سامانه فراسه گزارش می‌کنیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        113 -  ارتقاء ظرفیت بین المللی¬سازی شرکت‌های صنایع ماشین‌آلات صنعتی: تحلیلی بر شرایط محیطی
        رضا  نصرالهی سعیدلو ناصر  فقهی فرهمند مجتبی رمضانی
        چكيده زمینه و هدف: کسب و کارها در راستای بین المللی سازی، در محیط خارجی گسترده اي فعالیت می کنند که جنبه هاي آن باید بررسی ، تحلیل، درك و تفسیر شوند، بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال شناسایی شرایط محیطی بر بین المللی سازی شرکت های صنایع ماشین آلات صنعتی است. روش¬: پژ چکیده کامل
        چكيده زمینه و هدف: کسب و کارها در راستای بین المللی سازی، در محیط خارجی گسترده اي فعالیت می کنند که جنبه هاي آن باید بررسی ، تحلیل، درك و تفسیر شوند، بر این اساس، پژوهش حاضر به دنبال شناسایی شرایط محیطی بر بین المللی سازی شرکت های صنایع ماشین آلات صنعتی است. روش¬: پژوهش حاضر دارای رویکرد کیفی، در قالب پارادایم تفسیری است. در این پژوهش برای تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده، از راهبرد تحلیل مضمون استفاده‌شده است. ابزار گردآوری داده‌ها، مصاحبه‌های نیمه¬ساختاریافته از نوزده نفر از خبرگان و مدیران کسب‌وکارها در زمینه تولید ماشین‌آلات در صنایع محصولات ساختمانی که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. برای اعتبارسنجی مدل پژوهش از دو راهبرد بازبینی خارجی و تکثرگرایی استفاده شد. یافته‌ها¬: یافته¬های پژوهش حاضر نشان داد که بررسی عوامل محیطی در جهت بین المللی سازی شرکت ها عوامل زیر مدنظر قرار دادن عوامل زیر است: ظرفیت محیطی کشور میزبان، شناخت قوانین مالیاتی، تحلیل بازار، ارزیابی هزینه¬ها، آرامش سیاسی کشور میزبان، تعاملات بین‌المللی، قوانین و مقررات کشور میزبان. نتیجه¬گیری: نتایج به‌دست‌آمده حضور در بازارهای جهانی نیازمند شناخت محیطی است که در یک کشور خاص فعالیت می‌کنید، برای این امر، شرکت¬ها نیازمند توجه به شناخت محیط کشور میزبان، حمایت‌های دولتی، رعایت استانداردهای بین‌المللی، تحلیل بازار و چالش‌های بین‌المللی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        114 - تعميم مفهوم صحت ساختاري فرآیندهای کسب و کار از شبکه‌هاي پتري کلاسيک به مدل‌هاي فرآيندي BPMN
        یحیی پورسلطانی محمدحسن شیرعلی شهرضا سید علیرضا هاشمی گلپایگانی
        استاندارد BPMN2.0 يک زبان مدل‌سازي به منظور طراحي فرآيندهاي کسب و کار مي‌باشد که به علت گويايي بالا، براي طيف وسيعي از کاربران قابل درک و استفاده مي‌باشد؛ با اين حال، به علت ماهيت غير صوري آن ممکن است مدل‌هايي حاوي خطاهايي ساختاري هم‌چون بن‌بست (عدم امکان اجرای فرآیند) چکیده کامل
        استاندارد BPMN2.0 يک زبان مدل‌سازي به منظور طراحي فرآيندهاي کسب و کار مي‌باشد که به علت گويايي بالا، براي طيف وسيعي از کاربران قابل درک و استفاده مي‌باشد؛ با اين حال، به علت ماهيت غير صوري آن ممکن است مدل‌هايي حاوي خطاهايي ساختاري هم‌چون بن‌بست (عدم امکان اجرای فرآیند) و بن‌بست حلقوي (تکرار نامتناهی کارها) با استفاده از آن‌ها توليد شود. تاکنون تحقيقات زيادي پيرامون صحت‌سنجي اين مدل‌هاي فرآيندي صورت گرفته‌ است و راهکارهاي مختلفي به منظور کشف برخی از این خطاهای ساختاری ارائه شده‌است؛ سوالی که در خصوص این روش‌ها ممکن است مطرح شود این است که آیا می‌توان با استفاده از هرکدام از آن‌ها صحت ساختاری یک مدل فرآیندی BPMN را به صورت قطعی تضمین کرد؟ برای پاسخگویی به این سوال نيازمند يک تعريف جامع از يک مدل فرآيندي BPMN2.0 صحيح هستيم تا بر مبنای آن بتوانیم جامعیت روش‌های صحت‌سنجی را مورد ارزیابی قرار داده و بدین وسیله، مطمئن شویم که روش ارائه شده می‌تواند تمامی خطاهای ساختاری مدل فرآیندی را کشف نماید. در اين پژوهش، بر پايه‌ي یک تعریف عام از مدل‌های فرآیندی و مفهوم صحت (بر اساس مدل‌هاي فرآيندي ايجاد شده با استفاده از شبکه‎هاي پتري) و تعميم ویژگی‌های آن، يعني زنده بودن و کران‌دار بودن به مدل‌هاي فرآيندي BPMN2.0، يک تعريف جامع براي یک مدل‌ فرآيندي BPMN2.0 صحیح ارائه شده‌است و بر اساس آن، جامعیت روش‌های پیشنهادی برخی از مهم‌ترین پژوهش‌های صورت گرفته مورد ارزیابی قرار داده شده‌است؛ اين تعريف مي‌تواند به عنوان يک معيار براي سنجش کارايي روش‌هاي صحت‌سنجي اين مدل‌هاي فرآيندي به کار گرفته‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        115 - منازعات و ادعاها ، شهرداری ها، مدیریت پروژه، پروژه های شهری، عمران.
        سمیه  داودی
        <p>تأثیر نگرش و جریانات دوران پسامدرنیسم در تمامی حوزه&zwnj;ها ازجمله معماری از سوی پژوهشگران موردبررسی و توجه قرار گرفته&zwnj;است. در این دوران، همچنین ترکیب و تأثیر متقابل حوزه&zwnj;هایی مانند فلسفه، روان&zwnj;شناسی و زبان&zwnj;شناسی بر نظریات معماری، باعث شکل&zwnj;گی چکیده کامل
        <p>تأثیر نگرش و جریانات دوران پسامدرنیسم در تمامی حوزه&zwnj;ها ازجمله معماری از سوی پژوهشگران موردبررسی و توجه قرار گرفته&zwnj;است. در این دوران، همچنین ترکیب و تأثیر متقابل حوزه&zwnj;هایی مانند فلسفه، روان&zwnj;شناسی و زبان&zwnj;شناسی بر نظریات معماری، باعث شکل&zwnj;گیری دیدگاه&zwnj;های جدید شده است ولی تاکنون، کمتر پژوهشی به&zwnj;طور مشخص به ارتباط بین حوزه فرایند طراحی و نظریات پسامدرن پرداخته است. از سوی دیگر در دوران پسامدرن با قوت گرفتن نظریات معناگرایانه و نفوذ آن در نظریات معماری زیر عنوان &laquo;پارادایم زبان&zwnj;شناسی&raquo; توجه به مفهوم معمارانه معطوف گردید. بر مبنای ضرورت فوق، هدف این مقاله، تقویت ایده پردازی در فرایند طراحی معماری است و می&zwnj;کوشد تا از رهگذر تبیین مدل&zwnj;های فرایند طراحی و پارادایم&zwnj;های دوران پسا&zwnj;مدرن به بررسی تطبیقی این دو پرداخته و با تأکید بر هم&zwnj;زمانی مطرح&zwnj;شدن و شکل&zwnj;گرفتن این نظریات که نقش اساسی در فرایند طراحی معماری دارند، روش&zwnj;هایی را ارائه نماید. این پژوهش از نوع کیفی است و مبتنی بر مطالعه اسناد مکتوب کتابخانه&zwnj;ای، بررسی کتب و پژوهش&zwnj;های پیشین و سپس توصیف و تحلیل آن&zwnj;ها است. مبانی نظری پژوهش شامل فلسفه پسامدرنیسم، نظریات و مدل&zwnj;های فرایند طراحی و در انتها پارادایم زبان&zwnj;شناسی است. برای تطبیق و نتیجه&zwnj;گیری نیز از روش استدلال منطقی استفاده شده&zwnj;است و یافته&zwnj;های حاصل از پژوهش در نموداری ارائه می&zwnj;گردد. نتایج حاصل از این تحلیل نشان می&zwnj;دهد که توجه بیشتر به پارادایم زبان&zwnj;شناسی می&zwnj;تواند به تقویت معناپردازی در فرایند طراحی معماری یاری رساند و از این دیدگاه، معماری را به&zwnj;سوی غنای مفهومی بیشتر سوق دهد.</p> پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        116 - تأثیر فرهنگ ایرانی در استقرار مسیحیت در ارمنستان با ملاحظاتی دربارۀ چند اصطلاح آیینی کلیسای ارمنی
        علی رحمانی نادره نفیسی سلیمان  امین‌زاده فرزاد مافی
        <p>در سال 301 میلادی در نیتجۀ تلاش&zwnj;های &laquo;گریگور روشنگر&raquo;، نخستین &laquo;اسقف اعظم&raquo; (Catholicos) کلیسای حوّاری ارمنی (Armenian Apostolic Church)، مسیحیت دین رسمی ارمنستان اعلام شد. ولی باید توجّه داشت که مسیحیت مدت&zwnj;ها پیش از این تاریخ یعنی در او چکیده کامل
        <p>در سال 301 میلادی در نیتجۀ تلاش&zwnj;های &laquo;گریگور روشنگر&raquo;، نخستین &laquo;اسقف اعظم&raquo; (Catholicos) کلیسای حوّاری ارمنی (Armenian Apostolic Church)، مسیحیت دین رسمی ارمنستان اعلام شد. ولی باید توجّه داشت که مسیحیت مدت&zwnj;ها پیش از این تاریخ یعنی در اوایل قرن نخست میلادی توسط &laquo;تادئوس رسول&raquo; (Apostle Thaddeus) و در قرن دوم به وسیلۀ &laquo;بارتولمیوس رسول&raquo; (Apostle Bartholomew) تبلیغ می&zwnj;شد. اگرچه این دو رسول، پیروان متعدّدی داشتند، ولی هنوز آیین مسیحیت در ارمنستان از طرف عموم مردم پذیرفته نشده بود. قدیسه&zwnj;هایی مانند &laquo;هریپسیمه&raquo; (Hripsime)، &laquo;گایانه&raquo; (Gayane) و شاگردانشان نیز که در تبلیغ مسیحیت می&zwnj;کوشیدند، به دستور پادشاه سنگسار شدند، زیرا از دین مرسوم زمانه رویگردان شده بودند. مسیحیت در سرزمین&zwnj;های شمال قفقاز نیز، بیشتر به&zwnj;وسیلۀ مبلّغان ارمنی و گرجی گسترش یافت، امّا از سده&zwnj;های نهم تا دوازدهم میلادی، به&zwnj; تدریج تمامی این سرزمین&zwnj;های مسیحی به اسلام گرویدند و آثار مسیحی در این منطقه از میان رفت. برای مثال، نخستین اشاره به رواج مسیحیت به &zwnj;وسیلۀ کلیسای حوّاری ارمنی در داغستان به قرن چهارم میلادی بازمی&zwnj;گردد؛ در یکی از نسخه&zwnj;های &laquo;دربند&zwnj;نامه&raquo; به پذیرش مسیحیت از سوی ساکنان دربند در سال 355 میلادی اشاره شده&zwnj;است. نگارندگان مقالۀ حاضر، به بررسی چند اصطلاح آیینی کلیسای ارمنی مانند &laquo;صلیب&raquo;، &laquo;معبد&raquo; و &laquo;محراب&raquo; پرداخته و نشان داده&zwnj;اند که تمامی این اصطلاحات برگرفته از زبان&zwnj;های ایرانی&zwnj;اند و حتی ردّپای آنها در زبان&zwnj;های شمال قفقاز نیز دیده می&zwnj;شود.</p> پرونده مقاله