بررسی مجاز مفهومی در زبان کُردی با توجه به اشعار شیرکو بی¬کس: رویکردی شناختی
محورهای موضوعی : تحلیل متون نظمصمد علی آقایی 1 , وحید غلامی 2 , صادق محمدی 3 , عادل دست گشاده 4
1 - دانشگاه آزاد سنندج
2 - دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج، گروه زبان انگلیسی و زبان شناسی،
3 - دانشگاه آزاد سنندج
4 - دانشگاه آزاد سنندج
کلید واژه: زبان¬, شناسی شناختیمعنی¬, شناسی شناختیمجاز مفهومیزبان کُردیشیرکو بی¬, کس,
چکیده مقاله :
بررسی مجاز مفهومی در زبان کُردی با توجه به اشعار شیرکو بی کس: رویکردی شناختی در این جستار نگارنده قصد دارد بر اساس رویکرد شناختی انواع مجازهای مفهومی را در زبان کُردی بررسی نماید. داده های پژوهشِ حاضر، اشعار موجود در کتاب اینک دختری سرزمین من است (2011)، سرودة شیرکو بی کس شاعر معاصر کُرد می باشند. پرسش های اصلی پژوهش عبارتند از؛ استفاده از کدام نوع از مجازهای مفهومی در زبان کُردی بیشتر رایج می باشد و آیا مجازهای مورد استفاده در زبان کُردی منطبق بر نظریة مجازهای مفهومی در دیدگاه شناختی هستند. پژوهش حاضر با تکیه بر نظریات لیکاف و جانسون (1980) و کووچش (2010)، به روش کیفی صورت گرفته است و گردآوری داده ها به شیوة کتابخانه ای می باشد. یافته های پژوهش نشان می دهد که استفاده از انواع مختلف مجازهای مفهومی در کلام و فرهنگ مردمان کُرد در کنار سایر ساز وکارهای شناختی پدیده ای بارز می باشد، که در این میان مجازهای «جزء به جای کل» و «ظرف به جای مظروف»، دارای بیشترین بسامد تکرار هستند. از دیگر دستاوردهای پژوهش می-توان به این مطلب اشاره کرد که مجازهای به کار رفته در این اشعار و به تبع آن مجازهای روزمرة مورد استفاده در زبان کُردی کاملاً منطبق بر نظریة مجازهای مفهومی لیکاف، جانسون و کووچش هستند.
This investigation aims to study conceptual metonymies in Kurdish Language, based on cognitive approach. The data of the study are poems from the book; Now a Girl is my Homeland (2011), by Sherko Bekas, a contemporary Kurdish poet. The rate of relationship between everyday language spoken by Kurdish people and these conceptual metonymies, and also the frequency and variety of metonymies in Kurdish language according to Bekas poetry are the main questions in this study. Analyzing data is based on theories about conceptual metonymies presented by Lakoff and Johnson (1980), and Kovecses (2010). The results of the study show that, conceptual metonymies along with conceptual metaphors are used widely in Kurdish language and Bekas poetry. »Part-whole« and »container for contained« are the most common ones in these poems and accordingly in Kurdish Language. These metonymies are among everyday speech or to somehow they are adapted from Kurdish culture and language. Conceptual metaphor and metonymy are the main and the first theoretical frameworks in Cognitive Semantics. According to them, metaphor and metonymy are not just a matter of word, but they are about thought and reason. In all of conceptual metaphors mapping is primary, and they use a source domain language as a pattern for showing the target domain concepts. But, metonymy is a conceptual mapping in one domain, and one target concept is understood by another concept called source
منابع ادیب پویا، رقیه. (1395) مطالعة مجاز از منظر زبان شناختی در خسرو و شیرین نظامی گنجوی. پایان¬نامة کارشناسی ارشد زبان¬شناسی همگانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت.
بامشادی، پارسا. زینب محمدابراهیمی و شادی انصاریان. (1395). «استعاره و مجاز در گونه زبانی رسانه¬های اقتصادی: رویکردی پیکره¬بنیاد». فصلنامة زبان¬شناسی اجتماعی، دوره 1، شماره 1، صص 49-57.
پورابراهیم، شیرین. (1398). «تحلیل انتقادی شناختی مجاز در سرخط¬های انتخاباتی روزنامه-های ایران». نشریة پژوهش¬های زبان¬شناسی، دوره 11، شماره 2، صص 81-96.
کُردی بێکه¬س ، شێرکۆ. (2013). نووسین به¬ئاوی خوله¬مێش: ژیاننامه و بیره¬وه¬ری. چاپی یه¬که¬م، سلیێمانیه، ئاراس.
بێکه¬س ، شێرکۆ. (1394). دێوانی شێرکو بێکه¬س: ئێستا کچێک نیشتمانمه. تهران، آریوحان.
Barcelona, A. (2002). Clarifying and Applying the Notions of Metaphor and Metonymy within Cognitive Linguistics: An update. In René Driven and Ralf Poerings (eds.), Metaphor and Metonymy in Comparison and Contrast, 207–277. Berlin/New York: Mouton de Gruyter.
Hidalgo-Downing, L. & Kraljevic, B. (2013). Multimodal Metonymy and Metaphor as Complex Discourse Resources for Creativity in ICT Advertising Discourse, In Francisco Gonzalvez-Garcia, Maria Sandra Peٌa Cervel and Lorena Pérez Hernandez (eds.): Metaphor and Metonymy Revisited Beyond the Contemporary Theory of Metaphor. 157-181. Amsterdam / Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
Lakoff, G. & Johnson, M. (1980). Metaphors We Live By. Chicago: University of Chicago press.
Lakeoff, G. & Johnson, M. (2003). Metaphors We Live By. London: University of Shicago Press.
Lakoff, G. & Turner. M. (1989). More than Cool Reason: A Field Guide to Poetic Metaphor. Chicago: University of Chicago Press.
Kovecses, Z. (2010). Metaphor: A Practical Introduction. Oxford and New York: Oxford University Press.
Radden, G. & Kovecses, Z. (1999). Towards a Theory of Metonymy. In K. Panther, & G. Radden (Eds.), The Conceptual Basis of Metonymy, 17-60. Amsterdam: John Benjamins.
