-
دسترسی آزاد مقاله
1 - سازمان فضایی مقصدهای گردشگری درنواحی روستایی (نوع مقاله : پژوهشی)
هاجر مزیدی رحمت اله منشی زاده فرهاد عزیزپور بيژن رحمانيگردشگری روستایی نیز جزئی از گردشگری محسوب می شود که در یك اقتصاد پیرامونی قرار گرفته که نه تنها باعث توسعه مناطق روستایی و محلی نشده، بلکه سبب ایجاد عدم تعادل های محیطی وفضایی نیز در این مناطق گردیده و در نتیجه منافع بسیار اندکی از این فعالیت اقتصادی عاید روستائیان گشته چکیده کاملگردشگری روستایی نیز جزئی از گردشگری محسوب می شود که در یك اقتصاد پیرامونی قرار گرفته که نه تنها باعث توسعه مناطق روستایی و محلی نشده، بلکه سبب ایجاد عدم تعادل های محیطی وفضایی نیز در این مناطق گردیده و در نتیجه منافع بسیار اندکی از این فعالیت اقتصادی عاید روستائیان گشته و عمده منافع و هزینه های آن به مادر شهرها و شهرهای بزرگ جهان سوم و در نهایت به شرکت های فراملیتی و بزرگ بر می گردد(Holland at all,.2003).دراین راستاتوجه به امربرنامه ریزی فضایی ضرورت پیدامی کند. این نوع برنامه ریزی به طورخاص به عنوان رویکردی تاثیرگذاردرهدایت سازمان یابی فضایی گردشگری است که باید موردتوجه قرارگیرد. پژوهش حاضربراساس هدف کاربردی و روش تحقیق توصیفی- تحلیلی است، برای گردآوريِ اطلاعات به شیوه ي اسنادي و میدانی عمل شده است. جامعه آماري موردمطالعه،شامل 20 مقصدگردشگري روستایی درناحیه محمدآباد- زرین گل واقع در شهرستان علی آبادکتول بوده است، برای وزن دهی معیارهاازروش(AHP)، براي امتیاز نهایی و رتبه بندي مقصدها از روش پرومتی و براي سطح بندي مقصدهاي گردشگري از روش تحلیل خوشه اي استفاده شده است؛همچنین برای تعیین حوزه عملکردی مقصدهای گردشگری روستایی ازنقطه شکست درمحیط نرم افزار(GIS) استفاده شده است.نتایج تحقیق نشان دادکه عدم تناسب در توزیع سطوح مقصدهاي گردشگري روستایی درمحدودموردمطالعه،یکی از چالش هاي مهم سازمان فضایی توسعه گردشگري این ناحیه به شمار می آید. نتایج تحقیق بازگو کننده این است که عدم توجه نظام برنامه ریزی نسبت به پراکنش مقصدهای گردشگری درچارچوب سازمان فضایی مناسب،سبب بروزنابرابری ونهایتا تضعیف جایگاه مقصدهای گردشگری ناحیه مورد مطالعه نسبت به سایرمقاصد گردشگری درنواحی دیگرمی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - مطالعۀ سبکشناختی وجهنمایی در گلستان سعدی در چارچوب دستور نقشگرای نظاممند
احمد تمیمداری نیره صدریبخش اعظم گلستان سعدی در نوع ادبی تعلیمی از گونۀ اخلاقی است. اشتمال آثار تعلیمی بر باید ها و نباید های اخلاقی و ارتباط آن با مفهوم اجبار می تواند موجب ایجاد لحنی صریح و آمرانه در سخن و در پی آن، سبب انزجار مخاطب و بی تأثیر ماندن کلام بر او گردد. این مقاله می کوشد تا در چکیده کاملبخش اعظم گلستان سعدی در نوع ادبی تعلیمی از گونۀ اخلاقی است. اشتمال آثار تعلیمی بر باید ها و نباید های اخلاقی و ارتباط آن با مفهوم اجبار می تواند موجب ایجاد لحنی صریح و آمرانه در سخن و در پی آن، سبب انزجار مخاطب و بی تأثیر ماندن کلام بر او گردد. این مقاله می کوشد تا در محدودۀ مقوله دستوری وجهنمایی، در چارچوب زبان شناسی نقش گرای نظام مند و به عنوان مطالعه ای سبکشناختی، به این پرسش پاسخ دهد که سعدی در گلستان، در تبیین مضامین تعلیمی از چه شگرد هایی بهره جسته است که سخنش نه تنها ملال انگیز نیست، بلکه در طول تاریخ، موفق به جلب مخاطبان بی شماری شده است. در این پژوهش، پس از بیان مسئله، مرور پیشینۀ مطالعات وجه نمایی در ایران و معرفی مختصر سبک شناسی نقش گرا، به توصیف مقولۀ وجه نمایی از دیدگاه هلیدی پرداخته ایم. پس از آن، نمونه هایی از تجزیه و تحلیل سبک-شناختی که در چند متن گزینش شده از گلستان بر اساس متغیر وجه نمایی صورت گرفته است، به همراه نمودار آمار داده ها ارائه شده و سپس تجزیه و تحلیل داده ها آمده است و در پایان نیز نتایج و یافته های تحقیق ذکر شده است. نتایج آماری این پژوهش حاکی از آن است که در گلستان، در تبیین مضامین تعلیمی، امکاناتی از حوزۀ وجه نمایی به کار رفته است که در عین حفظ صبغۀ تعلیمی سخن، کلام را غیر مستقیم می سازند و از میزان صراحت بیان می کاهند و بر ملایمت لحن سخن و در نتیجه بر تأثیر گذاری آن می افزایند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - استعارة دستوری: شاخصی نو در تمایز زبان ادب و علم
حسین رضویان ساجده مبارکییکی از مفاهیم مطرح در دستور نقش گرای نظاممند هالیدی، استعارة دستوری است که نوعی از استعاره معرفی شده است. هالیدی سه نوع استعارة دستوری - اندیشگانی، بینافردی و متنی- را معرفی و متمایز کرده است. هدف این مقاله، بررسی میزان و شیوة کاربرد انواع استعارة دستوری در متون ادبی چکیده کاملیکی از مفاهیم مطرح در دستور نقش گرای نظاممند هالیدی، استعارة دستوری است که نوعی از استعاره معرفی شده است. هالیدی سه نوع استعارة دستوری - اندیشگانی، بینافردی و متنی- را معرفی و متمایز کرده است. هدف این مقاله، بررسی میزان و شیوة کاربرد انواع استعارة دستوری در متون ادبی و علمی است. بدین منظور نویسندگان یک اثر علمی با عنوان «درآمدی بر جامعهشناسی زبان» نوشتة یحیی مدرسی و یک اثر ادبی با عنوان «تنگسیر» نوشتة صادق چوبک را برای نمونه انتخاب و تجزیه و تحلیل کرده اند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که میزان استفاده از انواع استعارة دستوری در متون علمی و ادبی یکسان نیست. به نظر میرسد که نویسندة متون علمی برای غنی سازی محتوای عبارات، فشرده کردن اطلاعات، تخصصی ساختن متن برای مخاطب مخصوص خود، گویاتر ساختن مطالب و دلایل دیگر از استعارة دستوری استفاده کرده است. در مقابل نویسندة متن ادبی، استعارة دستوری را بسیار کم به کار برده است. دلایل یادشده دربارۀ متون ادبی صادق نیست و کاربرد اندک آن را موجه می سازد. بنابراین مقاله با ارائۀ شواهد کافی از دو متن تلاش دارد تا استعارة دستوری را به عنوان یک شاخص برای تمایز متون علمی و متون ادبی معرفی کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بررسي و تحلیل زباني، ادبي و محتوايي نعت نبی اکرم در خمسة نظامي
زينب نوروزينعت پيامبر يكي از شگردهای ادبي است كه در دورههاي مختلف شعر فارسي به دليل اعتقاد و ايمان شعرا تا به امروز رواج يافته است. نظامي نيز در ابتداي منظومههاي عاشقانة خود در اين باره تمام احساسات زيبايي شناسانة خود را در توصيف پيامبر به كار ميگيرد. او با استناد به آيات و احا چکیده کاملنعت پيامبر يكي از شگردهای ادبي است كه در دورههاي مختلف شعر فارسي به دليل اعتقاد و ايمان شعرا تا به امروز رواج يافته است. نظامي نيز در ابتداي منظومههاي عاشقانة خود در اين باره تمام احساسات زيبايي شناسانة خود را در توصيف پيامبر به كار ميگيرد. او با استناد به آيات و احاديث و معرفي شخصيت والاي محمد و مقايسة او با ساير انبيا و توصيف منش و اخلاق نيكوي محمد، مدايح محمدي را سروده است و تمام مثنويهاي خود را با نام پيامبر زينت داده است. در این مقاله جنبههای محتوایی نعت در خمسة نظامی بررسی گردیده و از آن جا که اين مضمون در مدايح نظامي دست ماية آفرينش ادبي شده است، به ویژگیهای ادبی و هنری نعتها نیز پرداخته شده است. وی در اين مديحهها اسلوب خاص خود را دارد و همچنان از تركيبات بديع و عبارات سليس و تلميحات و تصاوير خيال براي مدح استفاده ميكند. البته اين مدايح فقط بستري براي آفرينش آرايهها و ايماژها نيست؛ بلكه انديشههاي كلامي و غيركلامي شاعر دربارة پيامبر را نيز نشان ميدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - ساختار تقدیرمحور داستانهای تراژیک شاهنامه
ایرج مهرکی خديجه بهرامي رهنماهدف مقالة حاضر آن است که ساختار تقدیرمحور داستان های تراژیک شاهنامه را نشان دهد. درتراژدی، عامل ناگزیری وجود دارد که قهرمان داستان قادر به جلوگیری از فاجعه ای که او را به اضمحلال می کشاند، نیست. آن عامل ناگزیر، سرنوشت و تقدیر محتوم نام دارد. تمام قهرمانان داستان های ترا چکیده کاملهدف مقالة حاضر آن است که ساختار تقدیرمحور داستان های تراژیک شاهنامه را نشان دهد. درتراژدی، عامل ناگزیری وجود دارد که قهرمان داستان قادر به جلوگیری از فاجعه ای که او را به اضمحلال می کشاند، نیست. آن عامل ناگزیر، سرنوشت و تقدیر محتوم نام دارد. تمام قهرمانان داستان های تراژیک شاهنامه، مقهور سرنوشت هستند و هنگامی که در شبکة علت و معلول ها قرار می گیرند، علیرغم تمام تلاش و کوشش خود به جبر سرنوشت معترف می شوند و می دانند که توان سرکشی مقابل سرنوشت را ندارند. پس به حکم تقدیر گردن می نهند و معتقد می شوند که آنچه باید بشود، میشود و از آن گریزی نیست. عوامل بسیاری، ساختار تقدیر محور داستان های تراژیک شاهنامه را تشکیل می دهند که حذف یکی از این عوامل، لطمهای بر کل عناصر و عوامل تشکیلدهندة اثر خواهد زد. بنابراین، با بررسی این عوامل، می توان ساختار تقدیر و سرنوشت محتوم در داستان های تراژیک شاهنامه را مورد بررسی و تحلیل قرار داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی تبادل معنا در کتابهاي درسی علوم انسانی: در چارچوب دستور نظاممند نقشگرای هلیدی از منظر فرانقش بینافردی* (رویکردی نقشگرا)
مریم اعلايی فردوس آقاگلزاده محمد دبیرمقدم ارسلان گلفامهلیدی در دستور نقشگرای نظاممند خود بر این باور است که هدف اصلی زبان انتقال معناست و به همین منظور گویشوران برای تبادل معنا متن را میسازند، یعنی در تعامل؛ تبادل اصوات، کلمات یا جملات مد نظر نیست بلکه آنچه اهمیت دارد رد و بدل کردن معنا است. هدف از تدوین این مقاله بررسی چکیده کاملهلیدی در دستور نقشگرای نظاممند خود بر این باور است که هدف اصلی زبان انتقال معناست و به همین منظور گویشوران برای تبادل معنا متن را میسازند، یعنی در تعامل؛ تبادل اصوات، کلمات یا جملات مد نظر نیست بلکه آنچه اهمیت دارد رد و بدل کردن معنا است. هدف از تدوین این مقاله بررسی کتابهای درسی علوم انسانی سازمان سمت در چارچوب دستور نظاممند هلیدی و به طور خاص فرانقش بینا فردی است. روشی که در این تحقیق بهکار گرفته شد توصیفی- تحلیلی است. نتیجه بدست آمده بیانگر آن است که نویسنده با استفاده از جملات خبری در بسامد بسیار بالا صرفاً به ارائه اطلاعات پرداخته و این امر موجب میشود تعامل دو سویه رخ ندهد و نویسنده به هدف خود که همانا انتقال مفاهیم به طرف مقابل است نرسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - چهره پيامبر اعظم(ص) در مثنوي و مقايسه آن با ديدگاه ابن عربي
محمدحسين بياتمولانا از جمله شاعران فارسي زبان است كه در اثر ارزشمند خود، مثنوي، با نگاهي خاص، ابعاد وجودي پيامبر اعظم را به عنوان نمونهي عيني و راستين تربيتيافتهي تعاليم الهي تصوير كرده است. در اين مقاله سعي كردهايم نگاه خاص مولانا به پيامبر را بيان كرده و با ديدگاه ابن عربي مقا چکیده کاملمولانا از جمله شاعران فارسي زبان است كه در اثر ارزشمند خود، مثنوي، با نگاهي خاص، ابعاد وجودي پيامبر اعظم را به عنوان نمونهي عيني و راستين تربيتيافتهي تعاليم الهي تصوير كرده است. در اين مقاله سعي كردهايم نگاه خاص مولانا به پيامبر را بيان كرده و با ديدگاه ابن عربي مقايسه كنيم. يكي از نگاههاي مولوي در مثنوي مربوط به وصف حقيقت محمديه است. مولانا در اين خصوص، پيامبر والامقام را سرچشمهي همهي كمالات و عشق نسبت به آن وجود پاك و مقدس را منشأ همهي عشقها ميداند و مقام و كمالات ساير انبيا و اولياي الهي را شعاعي از نور و حقيقت محمدي ميخواند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - نقد چهل لغت ترجمه شدهي فرهنگستان زبان و ادب فارسي همراه با ارائهي پيشنهادهاي جديد و روشهاي اصلاحي
اميد مجديكي از بزرگترين نيازهاي روز زبان فارسي، ترجمه و مقابله با هجوم و حضور هزاران لغت علمي است كه همراه با علوم و فنون مختلف، به زبان فارسي سرازير شدهاند. بديهي است اين امر نيازمند آگاهي، تحقيق و تمرين لغتسازان و مترجمانست. از سوي ديگر لازمست علاوه بر ساختن لغات تازه، ل چکیده کامليكي از بزرگترين نيازهاي روز زبان فارسي، ترجمه و مقابله با هجوم و حضور هزاران لغت علمي است كه همراه با علوم و فنون مختلف، به زبان فارسي سرازير شدهاند. بديهي است اين امر نيازمند آگاهي، تحقيق و تمرين لغتسازان و مترجمانست. از سوي ديگر لازمست علاوه بر ساختن لغات تازه، لغات علمياي كه تاكنون ديگران ساختهاند، نقد و بررسي شود، تا با طرح معايب و محاسن آنها، لغات نادرست حذف گردد. هدف اين مقاله نيز همين است و پس از ارائه نظريههاي كلي لغت سازي، چهل لغت در رشتههاي مختلف علمي را كه بهدست فرهنگستان زبان و ادب فارسي و بنياد فرهنگ (كه در رژيم پهلوي كاري مشابه فرهنگستانِ امروز ميكرد) ترجمه شدهاند، بررسي ميكند و معايب آن را بر ميشمارد. همچنين براي اكثر لغات نقد شده، لغات جايگزين پيشنهاد شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - حاکمیّت و جامعه در شعر و اندیشهی فرّخی یزدی
رسول حسنزادهمیرزا محمّد فرّخی یزدی، یکی از معروفترین شاعران ادبیّات کارگری زبان فارسی است. در این نوشته به تحلیل حاکمیّت مطلوب فرّخی یزدی ميپردازيم و سير تحوّل اندیشهی سیاسی او را در مراحل مختلف حیات سیاسیاش نشان ميدهيم و حاکمیّت مشروطهی مورد نظر او، اصول و ارکان این شیوهی حکومت چکیده کاملمیرزا محمّد فرّخی یزدی، یکی از معروفترین شاعران ادبیّات کارگری زبان فارسی است. در این نوشته به تحلیل حاکمیّت مطلوب فرّخی یزدی ميپردازيم و سير تحوّل اندیشهی سیاسی او را در مراحل مختلف حیات سیاسیاش نشان ميدهيم و حاکمیّت مشروطهی مورد نظر او، اصول و ارکان این شیوهی حکومت و علل شکست آن را از ديدگاه شاعر، بررسی ميكنيم. سپس دلایل گرایش فرخي به اندیشهی انقلاب تکاملی مشروطه و موضع منتقدانهی او را در مقابل اندیشهی اقتدارگرایی یا حکومت قدرت و طرح جمهوری بيان ميكنيم. در نهایت علل و انگیزههای طرفداریش از اندیشههای کمونیستی و ابعاد مختلف این تفکّر با استناد به آثار مکتوب، بخصوص اشعارش ارزيابي ميگردد. همچنين برای نشاندادن عمق اندیشههای سیاسی او به بررسی و تحلیل کاربرد نمادهای ملّی- مذهبی و شیوهی بهرهگیری از این نمادها در راستای تحقّق اندیشههای شاعر ميپردازيم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - نمونههایی از لطیفههای نبوی در متون ادبی
مهين پناهياين پژوهش درصدد پاسخ به اين پرسش است كه پيامبر اكرم(ص) با وجود «ما خُِطبَ به» بودن قرآن مجيد و با وصف «ما ينطق عن الهوي» و «إنك لعلي خلق عظيم» آيا سخنان لطیفه آميز ميگفتند؟ اگر اين گونه است، لطیفههای آن حضرت شامل چه نوع لطیفههایی است؟ بيشتر كدام عناصر را به كار برده چکیده کاملاين پژوهش درصدد پاسخ به اين پرسش است كه پيامبر اكرم(ص) با وجود «ما خُِطبَ به» بودن قرآن مجيد و با وصف «ما ينطق عن الهوي» و «إنك لعلي خلق عظيم» آيا سخنان لطیفه آميز ميگفتند؟ اگر اين گونه است، لطیفههای آن حضرت شامل چه نوع لطیفههایی است؟ بيشتر كدام عناصر را به كار بردهاند؟ آيا براي لطیفه محدوديتهايي هم قائل بودهاند؟ اين پژوهش نشان ميدهد پيامبر اكرم(ص) گهگاه مزاح ميكردند و لطیفه ميگفتند. اما هرگز از محدوده اخلاق خارج نميشدند. سخنان لطیفهآميز آن حضرت دو دستهاند: دسته اول لطیفههای حكيمانه است؛ دسته دوم لطیفههای عام که پيچيدگي كمتري دارد. لطیفههای عام، به دو نوع موقعيتي و عبارتي تقسيم ميشوند. لطیفههای عبارتي شامل بلاغتهاي زباني مانند ايهام، ايجاز، ایجاد شگفتی زباني و رفتاري، تضاد و تناقض (در مفهوم صنعت ادبي) است. همچنين بخشي از لطیفهها، لطیفههای تعليمي است. لطیفههای نبوي بيشتر از نوع زباني و عبارتي است و نشانهها و نمادهاي طنز كه در آنها تحقير و توهين به ديگران باشد، در آنها ديده نميشود. اما از آنجا که اصطلاح طنز گاهی در حوزههای تحقیر و توهین افراد یا مسائل اجتماعی جولان میدهد و ساحت حضرت ختمی مرتبت از آن مبراست؛ از سوی دیگر، تاكنون کسی در نامگذاری اينگونه سخنان آن بزرگوار اقدام نکرده است. نگارنده برای حفظ ادب شرعی همه انواع ملاحتهای زبانی و لطایف نبوی را با اصطلاح «لطیفه» نامگذاري كرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - تحليل جايگاه معراج پيامبر اكرم(ص) در تفسير كشفالاسرار ميبدي
مجيد سرمدي محمود شيخپيامبر اكرم(ص) و وقايع زندگي او نزد مسلمانان جايگاه ويژهاي دارد. متفكران مسلمان، اعم از عارف و متكلم و فيلسوف، همواره درصدد تبيين شخصيت آن حضرت بودهاند و در باب جايگاه او در نظام آفرينش و سلسله پيامبران سخن گفتهاند. بيشك اين تلاش در آغاز راه ريشههايي عاطفي داشته ا چکیده کاملپيامبر اكرم(ص) و وقايع زندگي او نزد مسلمانان جايگاه ويژهاي دارد. متفكران مسلمان، اعم از عارف و متكلم و فيلسوف، همواره درصدد تبيين شخصيت آن حضرت بودهاند و در باب جايگاه او در نظام آفرينش و سلسله پيامبران سخن گفتهاند. بيشك اين تلاش در آغاز راه ريشههايي عاطفي داشته است؛ اما بعد از مدتي جنبههاي نظري آن بر زمينههاي عاطفي فائق آمده است. اين مقاله با عنايت به دو جريان مهم در تبيين شخصيت پيامبر اكرم(ص) در عالم اسلام، سعي دارد جايگاه تفسير كشفالاسرار را در اين دو جريان، شناسايي و نقش معراج را كه يكي از مهمترين وقايع روزگار پيامبر است، در تبيين شخصيت ايشان در اين كتاب تحليل كند. ميبدي به دليل گرايشهاي عرفاني در تفسير قرآن و در نقل واقعه معراج به جنبههاي عرفاني و عاطفي بيشتر توجه ميكند و در تبيين شخصيت پيامبر تنها بر فضيلت و تقدم او در مقامات معنوي تكيه ميكند و به طرح مرزهاي نظريه «انسان كامل» با محوريت «حقيقت محمد(ص) كه بعدها در نظريه عرفاني اسلامي به يكي از اساسيترين مباحث اهل تصوف و عرفان نظري مبدل ميشود، اشاره نميكند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - سیمای پیامبر اعظم(ص) در کشفالمحجوب هجویری
ابراهيم سلاميسیمای پیامبر اعظم(ص) در بسیاری از آثار منثور و منظوم ادب فارسی به نحوی شایسته بازتاب يافته است که گویای علاقهمندی و دلباختگی نویسندگان آثار به آن حضرت است. كتاب كشفالمحجوب یکی از متونهای گرانسنگ زبان فارسی در قرن پنجم، است. هجویری، پس از اشاره به آیههای قرآن، به س چکیده کاملسیمای پیامبر اعظم(ص) در بسیاری از آثار منثور و منظوم ادب فارسی به نحوی شایسته بازتاب يافته است که گویای علاقهمندی و دلباختگی نویسندگان آثار به آن حضرت است. كتاب كشفالمحجوب یکی از متونهای گرانسنگ زبان فارسی در قرن پنجم، است. هجویری، پس از اشاره به آیههای قرآن، به سخن رسول(ص) و روش و منش آن بزرگوار استناد كرده است. نشان دادن برتریهای پیامبر اعظم(ص) و تأکید بر مهربانی و محبت او و ضرورت معرفت بیشتر آن حضرت، هدف این مقاله است. بدین منظور، مباحثی چون مقایسه پیامبر اعظم(ص) با پیامبران دیگر مثل موسی و ابراهیم و داود(ع)، اخلاق و رفتار پیامبر به ویژه مهر و محبت و بخشندگی و بخشایندگی او، روحیه عبادی و عرفانی پیامبر مثل نماز و روزه و سرانجام خواب و بیداری پیامبر اعظم(ص) که در کشفالمحجوب هجویری آمده، در این جستار بررسی شده است. حاصل این تحقیق نشان میدهد پیامبر اعظم(ص) مهربان و با محبت، بخشنده و کریم، کارگر و مشتاق در طاعت حق و محبوب و منظور حق تعالی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - نگاهي انتقادي به دستور زبان فارسي 2
سعيد دامنيدربارة زبان فارسي دستورهاي متفاوتي نوشته شده است و نظريههاي مختلفي در خصوص اجزا و خصوصيات «جمله» و «واژه» مطرح شده است. گوناگوني مطالب، غالباً اين مسئله را به ذهن دانشجويان و فراگيران دستور زبان القا كرده است كه دستور زبان قاعده و قانون مشخصي ندارد و اختلاف نظر در آ چکیده کاملدربارة زبان فارسي دستورهاي متفاوتي نوشته شده است و نظريههاي مختلفي در خصوص اجزا و خصوصيات «جمله» و «واژه» مطرح شده است. گوناگوني مطالب، غالباً اين مسئله را به ذهن دانشجويان و فراگيران دستور زبان القا كرده است كه دستور زبان قاعده و قانون مشخصي ندارد و اختلاف نظر در آن امري بديهي و ناچار است و همه در جست و جوي منبعي هستند كه مطالب آن شيوه علمي دقيقتري داشته باشد. اين مقاله به همين منظور نوشته شده است تا خوانندگان محترم هم با دستور زبان آشنا شوند و هم آگاهي اجمالي از تمام دستورهاي نوشته شده، داشته باشند. در اين مقاله به تعريف دستور زبان بر مبناي علمي اشاره شده و ويژگيهاي دستورهايي كه تا به حال تأليف شدهاند و نيز معايب و محاسن آنها بيان گرديده است. در واقع با نقد دستور زبان فارسي 2 به صورت كاربردي معايب و محاسن نظريات سنتگرايان و زبانشناسان مطرح شده است. در نقد تمام مطالب كتاب شيوههاي علمي زبانشناسي در مد نظر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - ضرورت بازنگري در بخش تركيبات خارجي فرهنگ فارسي معين
دكتر محمود فضيلتفرهنگ فارسي معين، بين سالهاي 1342 تا 1352 در شش جلد منتشر و تاكنون بارها تجديد چاپ شده است. استاد معين، اين فرهنگ را به منظور پاسخگويي به بخشي از نيازهاي دانشپژوهان گرد آورده؛ از روش علمي در سه بخش لغات، تركيبات خارجي و اعلام استفاده كرده است. مولف همچنين از استادان و چکیده کاملفرهنگ فارسي معين، بين سالهاي 1342 تا 1352 در شش جلد منتشر و تاكنون بارها تجديد چاپ شده است. استاد معين، اين فرهنگ را به منظور پاسخگويي به بخشي از نيازهاي دانشپژوهان گرد آورده؛ از روش علمي در سه بخش لغات، تركيبات خارجي و اعلام استفاده كرده است. مولف همچنين از استادان و خاورشناساني كه در تأليف كتاب با او همكاري كردهاند؛ درمقدمه جلد نخست نام برده است. نگارنده با توجه به اهميت و تجديد چاپ اين كتاب و مراجعه گسترده و مكرر اهل نظر، مواردي از «بخش تركيبات خارجي» را به منظور ويرايش و بازنگري در چاپهاي بعدي يادآوري ميكند و پس از اشاره به روش استاد معين در نگارش فرهنگ فارسي، از پيشوايان فرهنگنويسي او، سخن ميگويد. تركيبات خارجي فرهنگ فارسي، شامل واژههايي از زبانهاي عربي، تركي و اروپايي مندرج در نوشتار و گفتار زبان فارسي است. اين گونه تركيبات، اغلب ويژگيهاي اصلي خود را حفظ كردهاند. محدود بودن اين گونه تركيبات از نظر هويت دستوري به دو گروه تركيبي و فعلي، موجب شده است مولّف كتاب، به ويژگيهاي دستوري تركيبات خارجي نپردازد و در اين مقاله نيز از آن سخني به ميان نيايد. پيشينه نقد وبررسي فرهنگ معين به چندسال پس از انتشار آن ميرسد كه به عنوان نمونه ميتوان مقاله دكتر علي اشرف صادقي در مجله دانشكده ادبيات دانشگاه تهران را برشمرد. مقاله حاضر، صرف نظر از علل و عوامل و نوع اشتباهات و كاستيها با نگارشي متفاوت از گفتارها و مقالات ديگر، به بازنگري در فرهنگ معين ميپردازد. با اين اميد كه گامي در ويرايش اين كتاب مرجع، برداشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - سيماي پيامبر اعظم(ص) در ديوان خاقاني شرواني
روشنك رضائيزندگي، سيرت و صورت حضرت رسول اكرم(ص) همچون خورشيدي درخشان براي بشريت محسوب ميگردد و شعاع آن در جان و ذهن و زبان مسلمانان جلوۀ خاصي دارد. در اين مقاله تلاش شده است سيماي حضرت رسول اكرم(ص) در ديوان خاقاني بررسي و تحليل شود. ابتدا با استفاده از منابع و مراجع اشارهاي مختص چکیده کاملزندگي، سيرت و صورت حضرت رسول اكرم(ص) همچون خورشيدي درخشان براي بشريت محسوب ميگردد و شعاع آن در جان و ذهن و زبان مسلمانان جلوۀ خاصي دارد. در اين مقاله تلاش شده است سيماي حضرت رسول اكرم(ص) در ديوان خاقاني بررسي و تحليل شود. ابتدا با استفاده از منابع و مراجع اشارهاي مختصر به حوادث تاريخي و خصائل فردي و اجتماعي آن حضرت و زندگي مبارك ايشان شده و سپس شواهد شعري مناسب از ديوان خاقاني ذكر گرديده است. همچنين به مواردي از جلوههاي سخنان و احاديث آن حضرت در شعر خاقاني توجه شده و با توجه به نمونههاي متعدد و متنوع شعري در اين خصوص در ديوان خاقاني، ميتوان توجه و ارادت خاقاني را به دين و حضرت رسول(ص) دريافت و گفت كه خاقاني با استفاده از زندگي و سخنان حضرت رسول(ص) غنايي خاص به شعر خود بخشيده و آن را متبرك ساخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - بازتاب شخصيت پيامبر اعظم(ص) در ذهن و زبان سنايي
منوچهر اکبریبررسي زندگي رسول اكرم(ص) در ذهن و زبان سنايي بيترديد از موضوعهاي مهم و اثرگذار در مجموعه پژوهشهاي ادبيات فارسي ميتواند محسوب گردد؛ چرا كه سنايي شاعري بزرگ و مقتداي شاعران عارف فارسي زبان به شمار ميرود و او را بحق بنيانگذار و مروج اصلي آموزههاي عرفاني در شعر فارسي چکیده کاملبررسي زندگي رسول اكرم(ص) در ذهن و زبان سنايي بيترديد از موضوعهاي مهم و اثرگذار در مجموعه پژوهشهاي ادبيات فارسي ميتواند محسوب گردد؛ چرا كه سنايي شاعري بزرگ و مقتداي شاعران عارف فارسي زبان به شمار ميرود و او را بحق بنيانگذار و مروج اصلي آموزههاي عرفاني در شعر فارسي دانستهاند. اين پژوهش با تمركز كند و كاو در اثر ارزشمند حديقه و با روش توصيفي تحليلي صورت پذيرفته است. براي سنايي، شخصيت رسولالله و ابعاد وجودي و نكات برجستة زندگي و ويژگيهاي روحي و اخلاقي و شأن و جايگاه ايشان بهقدري مهم بوده است كه يكي از ابواب دهگانه حديقه را بدان اختصاص داده است. طرح شاعرانه داستان معراج و رجحان وجودي آن حضرت بر ساير انبياء و اولياء، حسن خلق، رحمت واسعة آن دُردانه آفرينش و واسطة خلقت، امّي بودن و فضل تقدم اشرافي ايشان بر آدم و ساير انبياء و نيز تموج تلميحات قرآني و بازتاب مهمترين فرازها در زندگي حضرت رسولاكرم از مهمترين عناويني است كه سنايي بدانان پرداخته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - حضرت محمد(ص) در نگاه تأويلي شمسالدين محمد تبريزي
مصطفی گرجیدر مجموعه ادب فارسي به ويژه متون عرفاني كمتر متني يافت ميشود كه از تقریر احوال پيامبران و قصص آنان بيبهره باشد. يكي از اين متون كه هم در رو ساخت و هم در ژرف ساخت از اين موضوع متأثر است؛ مقالات شمس است در اين اثر به مناسبت ذهن تأويلگراي مؤلف حوادث مندرج در تاريخ زندگي چکیده کاملدر مجموعه ادب فارسي به ويژه متون عرفاني كمتر متني يافت ميشود كه از تقریر احوال پيامبران و قصص آنان بيبهره باشد. يكي از اين متون كه هم در رو ساخت و هم در ژرف ساخت از اين موضوع متأثر است؛ مقالات شمس است در اين اثر به مناسبت ذهن تأويلگراي مؤلف حوادث مندرج در تاريخ زندگي پيامبران تأويل و گفتارهاي ايشان بنا بر باور مؤلف تفسير شده است. تقرير در اين مقالات يا بر سبيل استدلال و برهانِ محكم و براي تفهيمِ ديدگاه مؤلف و يا از باب تبرك و بر سبيل توارد ذهني و يا به قصد معرفي انسان كامل در تمام ابعاد است كه در اين ميان حضرت محمد(ص) را نمونه متعالي چنين انساني معرفي ميكند. در اين مقاله مؤلف با اين نگاه به اوصاف حضرت محمد(ص) در مقالات شمس پرداخته و خلاف آمد عادتهاي شمس را در اين زمينه نشان داده است. نكته قابل تأمل اينكه شمس در اين اثر، از عموميترين مباحث در حوزه نبوت تا پرسش از برخي تابوها را مطمح نظر داشته كه در برخي از موارد بديع و هنري است. مفاهيمي چون مقايسه خودِ مؤلف با پيامبران و بعضاً مخالفت با آنها، شبهه در برخي از احاديث، مقايسه ضمني مولانا با پيامبر اسلام و... از اين قبيل است. عمدهترين اوصاف حضرت محمد(ص) در مقالات شمس؛ همه علوم معلوم محمد(ص)، ارزش قرآنِ صامت به قرآن ناطق، تعظيم قرآن نه به خاطر خداوند كه به خاطر محمد(ص)، ميهمان خاص خداوند، محمد(ص) معشوق در لباس عاشق، نور محمديه، پيامبر باز سپيد سلطان ازل و مردمان ديگر مرغان سرگردان، استغراق تام، عدم استغناي حق از محمد(ص)، علم لدني و... هستند كه تحليل و تفسير آنها در اصل مقاله آمده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - تحليل ظرفيتهاي تمثيلي حكايات مربوط به پيامبر اكرم(ص) درمثنوي مولانا
فاطمه كوپازبانِ ادبي، يكي از گونههاي زباني است كه از ساحت تجربي و معنايي ويژهاي سخن ميگويد؛ زيرا تنها در قلمرو متون معنايي و روابط كنايي و نماديني زبان ميتوان ادبي اشيا را كشف كرد. آنچه حلاوت كلام اديبانه به شمار ميآيد از همين لايههاي زيرين و ژرف معنايي و احساسي ناشي ميشود چکیده کاملزبانِ ادبي، يكي از گونههاي زباني است كه از ساحت تجربي و معنايي ويژهاي سخن ميگويد؛ زيرا تنها در قلمرو متون معنايي و روابط كنايي و نماديني زبان ميتوان ادبي اشيا را كشف كرد. آنچه حلاوت كلام اديبانه به شمار ميآيد از همين لايههاي زيرين و ژرف معنايي و احساسي ناشي ميشود كه در زبان بازتاب يافته است. يكي از دستمايهها و ابزار كارآمد كلام اديبانه كه ظرفيتي گسترده در بيان نمادين تصاوير و مفاهيم دارد، «تمثيل» است كه با بسامدي در خور توجه در مثنوي مولوي نمود يافته است. البته ساختار قصههاي مثنوي به روشني معلوم ميدارد گوينده مفهوم نهفته و دروني آنها را مد نظر دارد؛ ترتيب عناصر و توالي حوادث و عبارات در حكايات تمثيلي مثنوي به گونهاي است كه در اكثر موارد به دليل همسويي ميان هنرمند و هنرپذير، مخاطب را به مفاهيم نهفته در بطن حكايات راه مينمايد. اين جستار در پيپاسخ گفتن به دو سؤال بنيادين است: 1. مفهوم دقيق تمثيل و ادبيات تمثيلي و حوزههاي كاربردي اين شگرد ادبي چيست؟ 2. نحوه بهرهگيري مولانا از ظرفيتهاي تمثيلي حكايات مربوط به پيامبر اكرم(ص) به چه صورتي بوده است؟ ملاك انتخاب حكايات نيز، برجستگي تمثيل در اين گونه حكايات بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - بازتاب شخصیت پیامبر(ص) در شعر معاصر فارسی
سعید بزرگ بیگدلی مریم صادقی گیویشخصيت والا و سيره انساني و نبوي پيامبر اكرم(ص) همواره از كانونهاي مضمونآفريني و تصويرسازي شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. شاعران فارسی گوی پس از اسلام تاکنون به مناسبتهای گوناگون به تکریم آن حضرت پرداخته اند؛ به ویژه در ابتدای سخن خود پس از حمد و ستایش خال چکیده کاملشخصيت والا و سيره انساني و نبوي پيامبر اكرم(ص) همواره از كانونهاي مضمونآفريني و تصويرسازي شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. شاعران فارسی گوی پس از اسلام تاکنون به مناسبتهای گوناگون به تکریم آن حضرت پرداخته اند؛ به ویژه در ابتدای سخن خود پس از حمد و ستایش خالق هستی بخش، به بزرگداشت و مدح پیامبر، مقام نبوت و مخصوصاً خاتمیت و سرآمدی و محوریت وجود آن حضرت در کل کائنات توجه داشته اند و به تعبیر ابنعربی و عارفان پیرو او حقیقت محمدیه را مرکز و علت ايجاد هستی دانستهاند و عموم ادیبان ایران، حوادث زندگی و جلوه های مختلف شخصیت جامع پیامبر اعظم(ص) را در مقام انسان کامل و اسوه بشر در آثار خویش منعکس ساخته اند که در شعر سنتی فارسی نمودی چشمگیر دارد. در این مقاله ميزان توجه شاعران معاصر فارسی به شخصیت پیامبر اكرم(ص) بررسي ميشود. هدف این جستار بررسی کیفیت این بازتابها در مقایسه شعر سنتی و نو بوده است. بررسی ها نشان می دهد شاعران معاصر فارسی شخصیت پیامبر را در چهار بعد مدحی، حادثه ای، روایتی و تصویری در اشعارشان منعکس کرده اند. در اين مقاله همچنين اغلب شاعران برجسته كه در اين ابعاد، شعري سرودهاند، تحليل و ارزيابي شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - بررسی ارتباط ساختار و محتوا در فراداستان «میم عزیز»
نفیسه لیاقی مطلق محمد محمودیژانر فراداستان در ایران به جهت ماهیت آشنازدای آن، مورد اقبال فراوان است. اما حجم وسیعی از متونی که تحت عنوان فراداستان در ایران منتشر میشوند، تنها به فرم میپردازند، و از بازنمایی تجربههای پسامدرن تهیاند. رمان به مثابه رسانة بازتابدهندة جامعه باید با روح زمانة خود عج چکیده کاملژانر فراداستان در ایران به جهت ماهیت آشنازدای آن، مورد اقبال فراوان است. اما حجم وسیعی از متونی که تحت عنوان فراداستان در ایران منتشر میشوند، تنها به فرم میپردازند، و از بازنمایی تجربههای پسامدرن تهیاند. رمان به مثابه رسانة بازتابدهندة جامعه باید با روح زمانة خود عجین باشد تا معضلات زندگي معاصر و فرهنگ جامعه را هشیارانه بکاود؛ لذا شگردپردازیهای فراداستانی باید با دغدغههای پسامدرنیسم و مسائل مطرح در جامعة پسامدرن هماهنگ باشد تا قالب و محتوا در تأیید و تقویت یکدیگر متنی تأثیرگذار خلق کنند. در اين مقاله ابتدا مروری بر فراداستان و مهمترين مؤلفههاي آن بر مبنای دیدگاههای نظریهپردازان فراداستان صورت گرفته است، سپس مؤلفههای فراداستان در رمان «میم عزیز» بررسی و تحلیل شده است. در ادامه، محتوای پسامدرنیستی رمان نیز تشریح شده است. بررسیهای مقاله نشان میدهد که این رمان به لحاظ درآمیختن دو مقولة نقد ادبی و داستانپردازی، ایجاد عدم قطعیت، محتوای وجودشناسانه، برجستگی زبانی و همینطور پرداختن به مفهوم خانوادة پسامدرنیستی به خوبی توانسته مضمون و محتوا را با ساختار و فرم داستان هماهنگ کند. در «میم عزیز»، شکلهای متنوع خانواده به تصویر کشیده شدهاند تا مفهوم خانوادة هستهای که پیشتر در مدرنیسم به عنوان تنها شکل بهنجار خانواده مطرح شده بود، نسبی گردیده و بینظمی و آشفتگی خانوادهها در جامعة معاصر نمایانده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - نقد ترجمۀ محمد الفراتی از اشعار حافظ (بررسی موردی دو غزل 454 و 486)
فاطمه سرپرست محسن سیفی عباس اقبالي رضا شجريترجمه به عنوان حلقۀ اتصال ميان دو زبان و فرهنگ، سبب تقویت پیوند بین دو زبان پارسي و عربي و تعامل فرهنگی آنان شده است. سروده های شاعران فارسی همواره مورد توجه مترجمان عربزبان بوده است. محمد الفراتی (1880-1978م)، شاعر سوری، یکی از مترجمان معاصر عرب است که با زبان شعر به چکیده کاملترجمه به عنوان حلقۀ اتصال ميان دو زبان و فرهنگ، سبب تقویت پیوند بین دو زبان پارسي و عربي و تعامل فرهنگی آنان شده است. سروده های شاعران فارسی همواره مورد توجه مترجمان عربزبان بوده است. محمد الفراتی (1880-1978م)، شاعر سوری، یکی از مترجمان معاصر عرب است که با زبان شعر به ترجمۀ غزلیات حافظ پرداخته است. در این جستار با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی ترجمههای فراتی از دو غزل حافظ پرداخته و بر اساس نظریۀ دریافت نشان دادهایم که مترجم، با وجود آشنایی با زبان فارسی، گاه در فهم و دریافت اشعار کنایی و ایهاموار به خطا رفته است و در نتیجه، در دریافت و انتقالِ پیامِ زبانِ مبدأ به مخاطبان موفق نبوده است. البته ترجمۀ وی با وجود کاستیهایی که ناشی از درنیافتن مقصودِ حافظ بوده، بسیار زیباست و تلاش کرده تا در موسیقی بیرونی (وزن و نظام قافیهبندی) نیز بازآفرینی خود را به زبان شعری حافظ نزدیک کند. همچنین معلوم شد که وی در دریافتِ مفهوم اشعارِ فاقد تعابیر عارفانه تاحدودی موفقتر از اشعار عرفانی بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - شگردهای فانتزیسازی در داستانهای «محمدرضا شمس»
رضا صادقی شهپر زهره بهنام خوفانتزی انواع گونا گونی چون فانتزی پری وار، تمثیلی، واقع گرا، فلسفی، گروتسک و... دارد و از یک منظر به فانتزی عام و فانتزی نو و از منظری دیگر به فانتزی فرودین و فرازین تقسیم می شود. می توان گفت وجه تمایز انواع فانتزی ها در نوع تخیل موجود در آن هاست، اما آنچه در همه آن ها چکیده کاملفانتزی انواع گونا گونی چون فانتزی پری وار، تمثیلی، واقع گرا، فلسفی، گروتسک و... دارد و از یک منظر به فانتزی عام و فانتزی نو و از منظری دیگر به فانتزی فرودین و فرازین تقسیم می شود. می توان گفت وجه تمایز انواع فانتزی ها در نوع تخیل موجود در آن هاست، اما آنچه در همه آن ها مشترک است آفریدن دنیایی تخیلی و فراواقعی است. خلق این دنیای تخیلی و فانتاستیک از طریق شگردهایی صورت می گیرد که البته در همه آثار فانتزی، ثابت و از پیش شناخته شده نیست بلکه از طریق بررسی های مختلف می توان به آن ها پی برد. نگارندگان در این پژوهش با بررسی چهار داستان از محمدرضا شمس، یازده شگرد فانتزی ساز را مشخص کردهاند که برخی از آن ها در مقایسه با پژوهش های پیشین تازگی دارند؛ مانند انتخاب راوی و قهرمان دیوانه نما، زمان پریشی، عینیت بخشیدن به مثل ها و نفرینها و دعاها، استفاده از کهن الگوها و شخصیت های جادویی قصه های کهن، بنا نهادن داستان بر پایة ضرب المثل ها و فرهنگ عامه، و جان بخشی به مردگان و برانگیختن عالم اموات. از حیث انواع نیز، گونههای مختلف فانتزی اعم از واقع گرا، فلسفی، پریوار، تمثیلی، گروتسک و فانتزی اشیا را در داستان های شمس می توان دید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - بررسی جایگاه نحوی بند متممی در زبان فارسی بر پایة نظریة دستور وابستگی
محمد دبیرمقدم علی مهرجووابسته سازی متممی فرایندی است که در آن فعل به جای یکی از وابسته های اجباری خود، بند متممی می پذیرد و حذف آن بند، جمله را غیر دستوری میکند. فعل های متمم پذیر به لحاظ ساختاری، شامل فعل های ساده (مانند دانستن و گفتن)، پیشوندی (مانند واگذاشتن) و مرکب (مانند رقم زدن و آگاه چکیده کاملوابسته سازی متممی فرایندی است که در آن فعل به جای یکی از وابسته های اجباری خود، بند متممی می پذیرد و حذف آن بند، جمله را غیر دستوری میکند. فعل های متمم پذیر به لحاظ ساختاری، شامل فعل های ساده (مانند دانستن و گفتن)، پیشوندی (مانند واگذاشتن) و مرکب (مانند رقم زدن و آگاه کردن) هستند. پیکرة پژوهش حاضر مشتمل بر هزار جملة فارسی از کاربرد فعل های مورد پژوهش از متون داستانی فارسی معاصر است. دستور وابستگی یکی از نظریه های صورتگراست که به بررسی روابط میان هسته و وابسته و ساخت های نحوی زبانها می پردازد. ساخت های نحوی زبان فارسی نشان می-دهد که برخی از افعال فارسی با یک جمله وارة متممی به کار می روند؛ یعنی شرط پذیرفتن بند متممی، از ویژگی های کاربردی خاص فعل جملة پایه است. پژوهش حاضر میکوشد توصیفی دقیق از بند متممی در زبان فارسی به دست دهد. در این مقاله، فرایند وابسته سازی در ساختمان جملة مرکب که در آن یک بند وابستة متممی به جملة پایه وابسته می شود، مورد بررسی قرار می گیرد . می توان گفت که این مقولة زبانی که با صورتهای تصریف شدة فعل ساخته می شود، اغلب در جایگاه نحوی یکی از وابسته های اجباری فعل (نظیر: فاعل و مفعول و مفعول حرفاضافهای) بند متممی قرار می گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
24 - از اندامواژه صورت تا حرف ربط
صدیقه پورملکی مجتبی منشیزاده ارسلان گلفام فردوس آقاگل زادهدستوری شدگی فرایندی است که که طی آن یک صورت واژگانی به یک عنصر دستوری تبدیل میشود. به کمک این فرایند، تغییرات معنایی یک تکواژ قاموسی در کنار برخی تغییرات مقوله ای و آوایی به عملکرد ساختاری در حوزه نحو میانجامد و سازههای واژگانی سابق برای بیان مفاهیم دستوری انتزاعی ما چکیده کاملدستوری شدگی فرایندی است که که طی آن یک صورت واژگانی به یک عنصر دستوری تبدیل میشود. به کمک این فرایند، تغییرات معنایی یک تکواژ قاموسی در کنار برخی تغییرات مقوله ای و آوایی به عملکرد ساختاری در حوزه نحو میانجامد و سازههای واژگانی سابق برای بیان مفاهیم دستوری انتزاعی مانند زمان، وجه و نمود به خدمت گرفته میشود. از جمله منابع واژگانی هر زبانی، اندامواژهها هستند که شبکه معنایی بزرگ و بسامد کاربردی فراوانی دارند. مشارکت این دسته از واحدهای واژگانی آزاد در فرایند دستوری شدگی به وسیله پژوهشگران مختلفی گزارش و نشان داده شده است که برخی اندام واژهها با حرکت در پیوستار دستوری شدگی و دور شدن از معنای مرکزی خود به حرف اضافه تبدیل شده اند. مقاله حاضر بر آن است در چارچوب عملکرد این فرایند به جستوجوی اندام واژه «صورت» و الگوی تغییرات این واحد قاموسی در نظام زبان فارسی بپردازد و بر این اساس صورتهای بسیط، مشتق و مشتق مرکب اندام واژه صورت بیان شده در «فرهنگ کنایات سخن» انوری (1383) و فارس نت(1) را در راستای پاسخ به پرسش هایِ ذیل بررسی کرده است: 1- پیوستار تغییرات درباره دستوری شدن اندام واژه صورت چگونه است؟ 2) پیامدهای معنایی، واژنحوی و مقوله ای دستوری شدن این اندام واژه چیست؟ کاوش در دادهها نشان داده که این واحد قاموسی نیز مانند دیگر اندام واژهها در فرایند شرکت نموده و جلو رفته و پس از اشاره به اندام صورت (معنای مرکزی)، دچار بسط معنایی و تنزل پایگانی شده و در ساختها و نقشهای جدیدی حضور یافته است. ایستگاه پایانی تغییرات این اندام واژه، عملکرد دستوری به مثابه حرف ربط مرکب ناهمپایه ساز برای بیان شرط و تقابل است. در جریان این تحولات از معنای مرکزی خود دور و دورتر شده تا جایی که در حالت حرف ربط مرکب، دیگر اثری از محتوای قاموسی اولیه و اشاره به اندام صورت نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - کاربردیشدگی فعل «گفتن» در فارسی نو
مهرداد مشکین فام الهام ایزدییکی از فرایندهای تغییر زبانی، کاربردی شدگی است و از جمله محصولات این فرایند، گفتماننماها هستند. گفتمان نماها عناصر زبانی هستند که کلام را یکپارچه میکنند و به گفتمان اجازۀ انحراف از مسیر اصلی خود را نمی دهند. هدف این مقاله، بررسی کاربردی شدگی فعل «گفتن» در فارسی نو ا چکیده کاملیکی از فرایندهای تغییر زبانی، کاربردی شدگی است و از جمله محصولات این فرایند، گفتماننماها هستند. گفتمان نماها عناصر زبانی هستند که کلام را یکپارچه میکنند و به گفتمان اجازۀ انحراف از مسیر اصلی خود را نمی دهند. هدف این مقاله، بررسی کاربردی شدگی فعل «گفتن» در فارسی نو است. به منظور بررسی دقیق تر، فارسی نو را به دو دورۀ مجزا تقسیم کرده ایم؛ فارسی نو متقدم (از قرن چهارم تا اواخر هفتم) و فارسی معاصر. در فارسی نو متقدم، فعل «گفتن» در مقام فعل اصلی واژگانی در معناهای «بیان کردن» و «نامیدن» کاربرد داشته است و بیانکنندۀ مفهوم وجهیت استقرایی نیز بوده و در ساخت های غیرشخصی شرکت می کرده است. این جزء زبانی در فارسی معاصر با حفظ نقشهای قبلی از رهگذر فرایند کاربردیشدگی به گفتمان نما تبدیل شده است. در این نقش متأخر، فعل «گفتن» به صورت های «می گم» و «بگو» درآمده است و نقش های «شروع گفتمان»، «تغییر موضوع» و «اشاره به اطلاعات جدید در گفتمان» را بر عهده دارد. بسامد وقوع گفتمان نمای «میگم» بیشتر از گفتماننمای «بگو» است. داده های این پژوهش، مستخرج از کتاب های نگاشتهشده به زبان فارسی نو متقدم، اینترنت و فیلم های تلویزیونی است. از آن جا که گفتمان نماها بیشتر در گونۀ گفتاری یافت می شوند، در فارسی معاصر برای بررسی نقش متأخر گفتمان نمایی «گفتن» فیلمهای تلویزیونی برگزیده شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - آنتیگونه سوفوکلس و دموکراسی آتنی
مصطفي يونسي شروین مقیمی زنجانیموضوع این مقاله یافتن نسبت دلالتهای سیاسی تراژدی آنتیگونه با دموکراسی آتنی است. رهیافتی که در رسیدن به این مقصود مورد نظر است، رهیافت ساختاری است. یکی از مؤلفههای اصلی در رهیافت ساختاری، کشف تقابلهای دوتایی در درون اثر است تا از این رهگذر به کشف تقابلها در حیاتي سیا چکیده کاملموضوع این مقاله یافتن نسبت دلالتهای سیاسی تراژدی آنتیگونه با دموکراسی آتنی است. رهیافتی که در رسیدن به این مقصود مورد نظر است، رهیافت ساختاری است. یکی از مؤلفههای اصلی در رهیافت ساختاری، کشف تقابلهای دوتایی در درون اثر است تا از این رهگذر به کشف تقابلها در حیاتي سیاسیـ اجتماعی رهنمون شویم که به یک معنا بستر خلق اثر را تشکیل میدهد. تقابلی که از حیث اندیشه سیاسی در محور تراژدی آنتیگونه برجسته میشود، و شبکهای از تقابلها، گرد آن شکل میگیرند، تقابل میان «خانواده» و ارزشهای آن، و «سامان سیاسی» و مناسبات شهروندی است. کریستیان مایر، ژان پیر ورنان، چارلزسگال، و حتی مایکل زلناک همگی بر اهمیت اساسی این تقابل، در کانون تراژدی آنتیگونه، صحه نهادهاند. تقابل خانواده/پولیس از منظر اندیشه سیاسی واجد کمال اهمیت است، چرا که از حیث خاستگاه تاریخی بسط و تحول مقوله پولیس در یونان باستان، چنین تقابلی نشانگر گسست از جهان «موکینایی» و گذار به عصر مناسبات شهروندی است. همین تقابل است که زمینه را برای برخورد «قوانین نانوشته الهی» و «قوانین مدون انسانی» آماده میکند. تقابلی که شالوده اساسی این مقاله را تشکیل میدهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
27 - تفسیر دین و تأثیر آن بر مفهوم آزادی در اندیشه سیاسی محمد مجتهد شبستری و محمد تقی مصباح یزدی
امیر روشن محسن شفیعی سیف آبادیپس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، متخصصان و عالمان حوزه دین و سیاست با مسائل جدید علمی، آراء سیاسی تازه و روش های نوینِ تفسیرِ متون دینی روبرو شدند. در این میان، محمدتقي مصباح یزدی و محمد مجتهد شبستری با استفاده از روش های سنتی یا هرمنوتیکی به سراغ متون دینی رفتند. آنها چکیده کاملپس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، متخصصان و عالمان حوزه دین و سیاست با مسائل جدید علمی، آراء سیاسی تازه و روش های نوینِ تفسیرِ متون دینی روبرو شدند. در این میان، محمدتقي مصباح یزدی و محمد مجتهد شبستری با استفاده از روش های سنتی یا هرمنوتیکی به سراغ متون دینی رفتند. آنها با بهرهگیری از روش های مختلف و قصد و نیت متفاوت، دو گونه فهم و تفسیر از متون دینی و مقولاتی چون آزادی عرضه ميكنند. نگارندگان در این مقاله با بهرهگیری از روش هرمنوتیک قصدگرای کوئنتین اسکینر و پرداختن به نیت و انگیزه این دو شخصیت سیاسی-مذهبی، به علت اصلی اختلاف آنها در تفسیر متون دینی و تأثیر این برداشت و تفسیر بر مقوله آزادی در آراء سياسي آنها میپردازند. مجتهد شبستری با اتخاذ روش تفسیری و هرمنوتیکی و با قصد حفظ ایمان و انسانیت مؤمنان و تغيير وضع موجود، دین را به گونه اي تفسیر ميكند كه قابليت پذیرش آزادی و شرایط سیاسی-اجتماعی باز توأم با مدارا و تساهل را داشته باشد. مصباح یزدی نیز با تأکید بر روش سنتی و فقه محور، به قصد حفظ جايگاه دين در حوزه مسائل سياسي و اجتماعي و با توجه به اینکه معتقد است دین برنامه جامع و کاملی برای تمام امور دنیوی و اخروی انسان دارد، آزادی انسان را محدود و آن را وسیلهای برای رسیدن به هدفهای متعالیتری که دین تعیین کرده است میداند و اوضاع سیاسی-اجتماعی ليبرال را نفی می کند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - تبیین نظری «قدرت نرم» بر مبنای نگرشی فرا«نای» به کاربست «منابع غیر مادی قدرت» در سیاست خارجی
سید اصغر کیوان حسینی راحله جمعهزادهمفهوم قدرت نرم که در اواخر دهۀ 1980 جوزف نای آن را ارائه کرد، بخش گستردهای از ادبیات مربوط به رویکرد غیر مادی به قدرت (به ویژه در ارتباط با امریکا) را در بر گرفته است. نکتۀ مهم، موقعیت انحصاری این نوع «نگرش نای محور» است که باعث شده دیگر آرا و نظراتی که در حوزۀ تشریح چ چکیده کاملمفهوم قدرت نرم که در اواخر دهۀ 1980 جوزف نای آن را ارائه کرد، بخش گستردهای از ادبیات مربوط به رویکرد غیر مادی به قدرت (به ویژه در ارتباط با امریکا) را در بر گرفته است. نکتۀ مهم، موقعیت انحصاری این نوع «نگرش نای محور» است که باعث شده دیگر آرا و نظراتی که در حوزۀ تشریح چگونگی کاربست نرم قدرت در سیاست خارجی تقدم و اولویت دارند (مانند نظریۀ جنگ عادلانه، برداشت صلح دموکراتیک، تفسیر پساگرامشینی از چیره طلبی و...)، مورد غفلت و کم توجهی قرار گیرند. این نوشتار میکوشد تا بر مبنای تشریح بعد نرمافزاری رویکردهای یاد شده در کنار آرای نای، بر این معنا پافشاری کند که در روند نظریهپردازی روابط بینالملل، دیدگاه وی تنها یکی از نظریههایی است که بر وجه نرم قدرت پافشاری کرده و باید از الگویی فرانای تبعیت کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - مقایسۀ حکومت اقتدارگرا و جایگاه مردم در آن در اندیشۀ «امام محمد غزالی» و «توماس هابز»
محمدعلي توانا فرزاد آذرکمندمقالۀ حاضر به بررسی نظریۀ امام محمد غزالی و توماس هابز دربارۀ حکومت اقتدارگرا پرداخته است. به نظر میرسد هر دو متفکر، نظریۀ حکومت اقتدارگرایی خود را بر اساس طبیعت و سرشت انسان پایهریزی می کنند. غزالی با توجه به صفات چهارگانۀ انسان سعی دارد تا انسانی الهی تربیت کند که ت چکیده کاملمقالۀ حاضر به بررسی نظریۀ امام محمد غزالی و توماس هابز دربارۀ حکومت اقتدارگرا پرداخته است. به نظر میرسد هر دو متفکر، نظریۀ حکومت اقتدارگرایی خود را بر اساس طبیعت و سرشت انسان پایهریزی می کنند. غزالی با توجه به صفات چهارگانۀ انسان سعی دارد تا انسانی الهی تربیت کند که تحت حاکمیت حاکم الهی به کنش منفعلانه مبادرت نماید. در مقابل، هابز معتقد است که انسان ها سرشتی جنگجو و قدرتطلب دارند و در وضعیت اولیه و طبیعی بشر، جنگ همه علیه همه در جریان بوده است و انسان ها به حکم عقل، درصدد رهایی از این وضعیت هستند و بنابراین با دوراندیشی خود به تأسیس حکومتی مقتدر حکم داده اند. به نظر می رسد مسئلۀ هر دو متفکر تا حدود زیادی یکسان است، اما شیوۀ پردازش آنان به مسئله متفاوت است. بدین معنا که هر دو متفکر در دورهای پرآشوب زندگی می کردند و نیاز به امنیت سبب میشود هر دو به حکومت اقتدارگرا متوسل شوند. از سویی دیگر، هر دو متفکر برای مردم نقش انفعالی قائل هستند؛ هر چند شیوۀ استدلال غزالی، شرعی و هابز، عقلی است. ضمن اینکه به نظر می رسد نظریۀ عقلانی هابز - با پذیرش امکان شورش- راه را برای فراتر رفتن از حکومت اقتدارگرا باز میگذارد، در حالی که نظریۀ شرعی غزالی به بازتولید گونه ای حکومت اقتدارگرا می انجامد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - شهر مطلوب «غزالی»: آرمانشهری بر مدار اصلاح
طیبه محمدی کیانوشتار حاضر درصدد توضیح چارهاندیشی های پایانی «غزالی» برای بحران زمینه و زمانه خویش برآمده است. طرح ریزی آرمان شهری معطوف به سعادت، که ناشی از خوانشی باطنی گرایانه از دین است و بر پایه سیاست اصلاحی و اخلاق مدارا بنا شده است، پاسخ غزالی به دشواره روزگارش است؛ پاسخی که ل چکیده کاملنوشتار حاضر درصدد توضیح چارهاندیشی های پایانی «غزالی» برای بحران زمینه و زمانه خویش برآمده است. طرح ریزی آرمان شهری معطوف به سعادت، که ناشی از خوانشی باطنی گرایانه از دین است و بر پایه سیاست اصلاحی و اخلاق مدارا بنا شده است، پاسخ غزالی به دشواره روزگارش است؛ پاسخی که لابه لای اندیشههایی پیچیده و چندلایه مطرح میگردد. اندیشه هایی که ذیل دگرگونی معرفتی این حکیم ممتاز از دریچه دل و از زاویه همدلی جمعی عرضه شده است. وی این شهر مطلوب و جامعه آرمانی را ذیل بذل توجه به حضور و تأثیر دین، سیاست و اخلاق در جامعه به شیوه ای ترسیم می نماید که دستیابی به سعادت دنیوی و اخروی اعضای جامعه/ شهر را سبب شود. در تقریر این مسئله، نکته مهمی که در این نوشتار موضوع توجه جدی قرار میگیرد، آن است که برای غزالی دستیابی به این آرمان شهر فارغ از راه کار «اصلاح» امکان پذیر نیست. این اصلاح متوجه آن دسته از پیرایه های تاریخی است که به دین و شریعت افزوده شده است و آنگونه که غزالی توضیح می دهد، ذیل درکی باطن گرایانه میتوان نسبت به شناسایی و زدایش آنها همت گماشت. به این ترتیب و به صورت خلاصه می توان گفت که غزالی، شهر آرمانی خود را ذیل توجه به سه گانه «دین، سیاست و اخلاق» و در بستر اصلاح بنا مینماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - اثرات درمانی پروبیوتیکها در بیماری پریودنتال
یگانه مهرانیبیماری پریودنتال یکی از بیماریهای شایع در دامهای کوچک میباشد، این بیماری دارای دو مرحله میباشد. در مرحله انتهایی فاز التهابی در بیماران باعث التهاب در ساختارهای اطراف دندان به وسیله میکروارگانسیمها میگردد. میکروارگانسیمها بر روی ساختار دندانها پلاک تشکیل میدهند چکیده کاملبیماری پریودنتال یکی از بیماریهای شایع در دامهای کوچک میباشد، این بیماری دارای دو مرحله میباشد. در مرحله انتهایی فاز التهابی در بیماران باعث التهاب در ساختارهای اطراف دندان به وسیله میکروارگانسیمها میگردد. میکروارگانسیمها بر روی ساختار دندانها پلاک تشکیل میدهند. اولین و شایعترین علامت بیماری در دام کوچک بوی بد دهان است. سایر علایم بیماری شامل تغییر رنگ، رسوبات دندانی، زخم مخاطات، تحلیل لثه، نمایان شدن ریشه می باشد. پروبيوتيكها، ميكروارگانيسمهاي زنده و مشخصی هستند كه درصورت مصرف در انسان يا حيوان، با اثر بر روي فلورميكروبي بدن باعث اعمال اثرات مفيد بر سلامتي ميزبان مي شوند. پروبیوتیکها در پیشگیری از عفونتهای کاندیدایی، کاهش پوسیدگیهای دندانی، درمان بیماریهای پریودنتال موثر میباشند. این مقاله به کاربرد پروبیوتیکها در درمان بیماری پریودنتال میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - بهبود کارائی و دقت یافتن یالهای پرتکرار در خلاصه سازی gMatrix از جریان گراف
مسعود کاظمی سید حسین خواسته حمیدرضا رخصتیدر سیستمهای کاربردی، گرافها با دامنه وسیعی از راسها وجود دارند و یالها به سرعت زیادی در قالب جریان گراف تولید میشوند. یکی از مسائل موجود در جریانهای گراف سنگین که به صورت لحظهای وارد میشوند پیدا کردن زیرگرافهای پرتکرار است. خلاصههای جریان مبتنی بر طرح، مانند c چکیده کاملدر سیستمهای کاربردی، گرافها با دامنه وسیعی از راسها وجود دارند و یالها به سرعت زیادی در قالب جریان گراف تولید میشوند. یکی از مسائل موجود در جریانهای گراف سنگین که به صورت لحظهای وارد میشوند پیدا کردن زیرگرافهای پرتکرار است. خلاصههای جریان مبتنی بر طرح، مانند count-min، اطلاعات گرههای پرتکرار را با دقت قابل قبولی نگهداری میکنند ولی ساختار گراف اصلی را از دست میدهند. از بین این روشها، gMatrix ساختاری میباشد که مشخصات گراف اصلی را نیز حفظ میکند. این روش از توابع درهمساز مختلف، برای ذخیرهی خلاصهی جریان گراف استفاده کرده و به کمک این توابع و معکوس آنها، زیرگرافهای پرتکرار را بهدست میآورد. به دلیل داشتن حجم کمتر از جریان اصلی، gMatrix معمولا به پرس و جوها با دقت بالایی پاسخ نمیدهد. همچنین این روش از مشکل مرتبهی زمانیِ بالا در پاسخ به پرس و جوها هم رنج میبرد. در این مقاله روش جدیدی ارائه شده است که به ازای هزینهی کمِ حافظهی مصرفی، زمان پاسخگویی به پرس و جو زیرگراف پرتکرار را به صورت چشمگیری کاهش میدهد. همچنین الگوریتم ارایه شده با افزایش استقلال بین توابع در هم سازی با استفاده از روش شباهت برداری کُساین، احتمال برخورد عناصر در هم سازی شده را کاهش میدهد. نتایج آزمایشات تجربی که به زبان C++ پیادهسازی شده است و بر روی دادههای شبکه اجتماعی فرندستر اجرا شده است، نشان میدهد که روش پیشنهادی برای یافتن زیرگرافهای پرتکرار پیچیدگی زمانی و دقت یافتن این زیر گرافها را بهبود میبخشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - Achieving Better Performance of S-MMA Algorithm in the OFDM Modulation
Saeed Ghazi-Maghrebi Babak Haji Bagher Naeeni Mojtaba LotfizadEffective algorithms in modern digital communication systems provide a fundamental basis for increasing the efficiency of the application networks which are in many cases neither optimized nor very close to their practical limits. Equalizations are one of the preferred چکیده کاملEffective algorithms in modern digital communication systems provide a fundamental basis for increasing the efficiency of the application networks which are in many cases neither optimized nor very close to their practical limits. Equalizations are one of the preferred methods for increasing the efficiency of application systems such as orthogonal frequency division multiplexing (OFDM). In this paper, we study the possibility of improving the OFDM modulation employing sliced multi-modulus algorithm (S-MMA) equalization. We compare applying the least mean square (LMS), multi modulus algorithm (MMA) and S-MMA equalizations to the per tone equalization in the OFDM modulation. The paper contribution lies in using the S-MMA technique, for weight adaptation, to decreasing the BER in the OFDM multicarrier modulation. For more efficiency, it is assumed that the channel impulse response is longer than the cyclic prefix (CP) length and as a result, the system will be more efficient but at the expense of the high intersymbol interference (ISI) impairment existing. Both analysis and simulations demonstrate better performance of the S-MMA compared to LMS and MMA algorithms, in standard channels with additive white Gaussian noise (AWGN) and ISI impairment simultanously. Therefore, the S-MMA equalization is a good choice for high speed and real-time applications such as OFDM based systems. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - Performance Analysis of SVM-Type Per Tone Equalizer Using Blind and Radius Directed Algorithms for OFDM Systems
Babak Haji Bagher NaeeniIn this paper, we present Support Vector Machine (SVM)-based blind per tone equalization for OFDM systems. Blind per tone equalization using Constant Modulus Algorithm (CMA) and Multi-Modulus Algorithm (MMA) are used as the comparison benchmark. The SVM-based cost funct چکیده کاملIn this paper, we present Support Vector Machine (SVM)-based blind per tone equalization for OFDM systems. Blind per tone equalization using Constant Modulus Algorithm (CMA) and Multi-Modulus Algorithm (MMA) are used as the comparison benchmark. The SVM-based cost function utilizes a CMA-like error function and the solution is obtained by means of an Iterative Re-Weighted Least Squares Algorithm (IRWLS). Moreover, like CMA, the error function allows to extend the method to multilevel modulations. In this case, a dual mode algorithm is proposed. Dual mode equalization techniques are commonly used in communication systems working with multilevel signals. Practical blind algorithms for multilevel modulation are able to open the eye of the constellation, but they usually exhibit a high residual error. In a dual mode scheme, once the eye is opened by the blind algorithm, the system switches to another algorithm, which is able to obtain a lower residual error under a suitable initial ISI level. Simulation experiments show that the performance of blind per tone equalization using support vector machine has better than blind per tone equalization using CMA and MMA, from viewpoint of average Bit-Error Rate (BER). پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - Improving Image Dynamic Range For An Adaptive Quality Enhancement Using Gamma Correction
Hamid HassanpourThis paper proposes a new automatic image enhancement method by improving the image dynamic range. The improvement is performed via modifying the Gamma value of pixels in the image. Gamma distortion in an image is due to the technical limitations in the imaging device, چکیده کاملThis paper proposes a new automatic image enhancement method by improving the image dynamic range. The improvement is performed via modifying the Gamma value of pixels in the image. Gamma distortion in an image is due to the technical limitations in the imaging device, and impose a nonlinear effect. The severity of distortion in an image varies depends on the texture and depth of the objects. The proposed method locally estimates the Gamma values in an image. In this method, the image is initially segmented using a pixon-based approach. Pixels in each segment have similar characteristics in terms of the need for Gamma correction. Then the Gamma value for each segment is estimated by minimizing the homogeneity of co-occurrence matrix. This feature can represent image details. The minimum value of this feature in a segment shows maximum details of the segment. The quality of an image is improved once more details are presented in the image via Gamma correction. In this study, it is shown that the proposed method performs well in improving the quality of images. Subjective and objective image quality assessments performed in this study attest the superiority of the proposed method compared to the existing methods in image quality enhancement. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - A Novel User-Centric Method for Graph Summarization Based on Syntactical and Semantical Attributes
Nosratali Ashrafi Payaman Mohammadreza KangavariIn this paper, we proposed an interactive knowledge-based method for graph summarization. Due to the interactive nature of this method, the user can decide to stop or continue summarization process at any step based on the summary graph. The proposed method is a general چکیده کاملIn this paper, we proposed an interactive knowledge-based method for graph summarization. Due to the interactive nature of this method, the user can decide to stop or continue summarization process at any step based on the summary graph. The proposed method is a general one that covers three kinds of graph summarization called structural, attribute-based, and structural/attribute-based summarization. In summarization based on both structure and vertex attributes, the contributions of syntactical and semantical attributes, as well as the importance degrees of attributes are variable and could be specified by the user. We also proposed a new criterion based on density and entropy to assess the quality of a hybrid summary. For the purpose of evaluation, we generated a synthetic graph with 1000 nodes and 2500 edges and extracted the overall features of the graph using the Gephi tool and a developed application in Java. Finally, we generated summaries of different sizes and values for the structure contribution (α parameter). We calculated the values of density and entropy for each summary to assess their qualities based on the proposed criterion. The experimental results show that the proposed criterion causes to generate a summary with better quality. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - Farsi Conceptual Text Summarizer: A New Model in Continuous Vector Space
Mohammad Ebrahim Khademi Mohammad Fakhredanesh Seyed Mojtaba HoseiniTraditional methods of summarization were very costly and time-consuming. This led to the emergence of automatic methods for text summarization. Extractive summarization is an automatic method for generating summary by identifying the most important sentences of a text. چکیده کاملTraditional methods of summarization were very costly and time-consuming. This led to the emergence of automatic methods for text summarization. Extractive summarization is an automatic method for generating summary by identifying the most important sentences of a text. In this paper, two innovative approaches are presented for summarizing the Persian texts. In these methods, using a combination of deep learning and statistical methods, we cluster the concepts of the text and, based on the importance of the concepts in each sentence, we derive the sentences that have the most conceptual burden. In the first unsupervised method, without using any hand-crafted features, we achieved state-of-the-art results on the Pasokh single-document corpus as compared to the best supervised Persian methods. In order to have a better understanding of the results, we have evaluated the human summaries generated by the contributing authors of the Pasokh corpus as a measure of the success rate of the proposed methods. In terms of recall, these have achieved favorable results. In the second method, by giving the coefficient of title effect and its increase, the average ROUGE-2 values increased to 0.4% on the Pasokh single-document corpus compared to the first method and the average ROUGE-1 values increased to 3% on the Khabir news corpus. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - نقش التهاب در مدیریت زخم
محسن وهار نسیم قاسمیفاز التهابی اولین مرحله پاسخ طبیعی بدن در فرآیند التیام به جراحت است. بعد از ایجاد زخم اولیه رگهای خونی منقبض شده و لخته شکل میگیرد. به دنبال آن یک فرآیند هموستازی شکل گرفته و سپس به منظور عبور سلولهای ضروری، آنتیبادی، گلبولهای سفید، فاکتورهای رشد، آنزیمها و سلول چکیده کاملفاز التهابی اولین مرحله پاسخ طبیعی بدن در فرآیند التیام به جراحت است. بعد از ایجاد زخم اولیه رگهای خونی منقبض شده و لخته شکل میگیرد. به دنبال آن یک فرآیند هموستازی شکل گرفته و سپس به منظور عبور سلولهای ضروری، آنتیبادی، گلبولهای سفید، فاکتورهای رشد، آنزیمها و سلولهای تغذیهای به منطقه زخم، رگهای خونی متسع میگردند. اریتما، گرما، ادم، درد و اختلالات عملکردی نشانههای بارز التهاب هستند که در این مرحله دیده میشوند. مدت زمان فاز التهابی معمولا چندین روز به طول میانجامد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - پاتوفیزیولوژی ترمیم زخم
حسین غلامی بهران زمانی راد سعید فرزاد مهاجریترمیم زخم همواره به عنوان یک مسئله مهم در طب بالینی مطرح بوده است. التیام بافتهای آسیب دیده از جمله پوست، پدیدهای فعال و پیچیده است که پس از آسیب بافتی به منظور بازسازی بافت آسیب دیده و با مداخله فاکتورهای سلولی و ملکولی متعدد انجام میشود. ناکارآمدی در ترمیم زخم بعد چکیده کاملترمیم زخم همواره به عنوان یک مسئله مهم در طب بالینی مطرح بوده است. التیام بافتهای آسیب دیده از جمله پوست، پدیدهای فعال و پیچیده است که پس از آسیب بافتی به منظور بازسازی بافت آسیب دیده و با مداخله فاکتورهای سلولی و ملکولی متعدد انجام میشود. ناکارآمدی در ترمیم زخم بعد از ضربه، جراحی و یا بیماریهای مزمن مثل دیابت، زندگی انسان و حیوان را تحت تاثیر قرار میدهد. درک بهتر چگونگی این فرآیند و به کارگیری آن در مدیریت درمان زخم، به منظور کمک به روند طبیعی ترمیم زخم ضروری به نظر میرسد. روند ترمیم زخم پوستی به صورت کلاسیک شامل سه فاز هموستاز و التهاب، تکثیر سلولی و نهایتا بلوغ و ریمودلینگ است که هر کدام از این مراحل در خلال وقوع ترمیم با یکدیگر همپوشانیهایی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
40 - A Survey on Multi-document Summarization and Domain-Oriented Approaches
Mahsa Afsharizadeh Hossein Ebrahimpour-Komleh Ayoub Bagheri Grzegorz ChrupałaBefore the advent of the World Wide Web, lack of information was a problem. But with the advent of the web today, we are faced with an explosive amount of information in every area of search. This extra information is troublesome and prevents a quick and correct decisio چکیده کاملBefore the advent of the World Wide Web, lack of information was a problem. But with the advent of the web today, we are faced with an explosive amount of information in every area of search. This extra information is troublesome and prevents a quick and correct decision. This is the problem of information overload. Multi-document summarization is an important solution for this problem by producing a brief summary containing the most important information from a set of documents in a short time. This summary should preserve the main concepts of the documents. When the input documents are related to a specific domain, for example, medicine or law, summarization faces more challenges. Domain-oriented summarization methods use special characteristics related to that domain to generate summaries. This paper introduces the purpose of multi-document summarization systems and discusses domain-oriented approaches. Various methods have been proposed by researchers for multi-document summarization. This survey reviews the categorizations that authors have made on multi-document summarization methods. We also categorize the multi-document summarization methods into six categories: machine learning, clustering, graph, Latent Dirichlet Allocation (LDA), optimization, and deep learning. We review the different methods presented in each of these groups. We also compare the advantages and disadvantages of these groups. We have discussed the standard datasets used in this field, evaluation measures, challenges and recommendations. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
41 - ارائهی مدل کاربردی کردن اخلاق اسلامی در حوزه فرماندهی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران
ماریه سید قریشی سید عبدالرحیم موسوی حسن سیفیآیا رؤیا دلالتی بر میزان پایبندیِ حقیقیِ رؤیابین به اخلاق دارد؟ سه دیدگاه در پاسخ به این پرسش دیده میشود: الف) رؤیا هیچ دلالت اخلاقی ندارد؛ ب) انسانها را در رؤیا بیاخلاقاند؛ ج) رؤیاها نشان دهندة میزان پایبندی واقعی رؤیابین به اخلاق هستند. فرضیة مورد تأیید در این ن چکیده کاملآیا رؤیا دلالتی بر میزان پایبندیِ حقیقیِ رؤیابین به اخلاق دارد؟ سه دیدگاه در پاسخ به این پرسش دیده میشود: الف) رؤیا هیچ دلالت اخلاقی ندارد؛ ب) انسانها را در رؤیا بیاخلاقاند؛ ج) رؤیاها نشان دهندة میزان پایبندی واقعی رؤیابین به اخلاق هستند. فرضیة مورد تأیید در این نوشته دیدگاه سوم است اما با یک تفصیل، به این توضیح که انواعی از رؤیاها وجود دارد. یک نوع آن دلالت بر میزان پایبندی واقعی رؤیابین به اخلاق دارد. رؤیا معدن ذخاری است که بهرهها از آن میتوان برد و یکی از آن بهرهها کشف التزام/عدم التزام واقعی به اخلاق است. روش ما در این نوشته در نقد اطلاق دو دیدگاه اول و دوم تکیه بر شواهد تجربی و استناد به سخنان بعضی صاحبنظران است که دال بر وجود تنوع رؤیاهاست، اما با مروری بر مکتوبات موجود اشاره کردیم که از آن روی که تحقیقات لازم برای تشخیص و تفکیک انواع رؤیا صورت نگرفته است، بهره بردن از رؤیا برای کشف میزان پایبندی به اخلاق نیازمند بررسی بعضی از مبانی است که هنوز در دستور کار مراکز تحقیقاتی قرار نگرفته است. مقصود از این نوشته نقد فرضیات رقیب و اشاره به نیازمندی به تحقیق در بعضی از مبانی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
42 - امر به معروف و نهی از منکر در کلام وحیانی و در بیان رسول و اوصیاء ربّانی «با رویکرد سلامتی در زندگی اسلامی»
اصغر عابدزاده اندریانسخن خوب از هر که باشد خوش تر است اما کلام وحیانی با رایحه اخلاقی و انسانی بر جان و نفس آدمی نشاط دیگری می بخشد. اگر چه کلام الهی ما فوق کلام بشری است ولی تجلی زیبای آن در کلام انبیاء عظام و ائمه اطهار (ع) به عنوان جانشینان خاص رسول ختمی مرتبت حضرت محمد (ص) تبلور یافته چکیده کاملسخن خوب از هر که باشد خوش تر است اما کلام وحیانی با رایحه اخلاقی و انسانی بر جان و نفس آدمی نشاط دیگری می بخشد. اگر چه کلام الهی ما فوق کلام بشری است ولی تجلی زیبای آن در کلام انبیاء عظام و ائمه اطهار (ع) به عنوان جانشینان خاص رسول ختمی مرتبت حضرت محمد (ص) تبلور یافته است. امر به معروف و نهی از منکر از اصول مسلم اعتقادی و اخلاقی در میان فرق اسلامی است و در میان سایر فرقه های دینی هم جایگاه خاص خود را دارد.این تمنای درونی مشترک در میان انسان ها نشانگر واحدیت فطرت آدمی است. نیک خواهی و نیک اندیشی و نیک اخلاقی رایحات خوشبویی هستند که از عطراگینی امر به معروف و نهی از منکر حاصل و در مشام انسان های سلیم القلب احساس می شوند.بر همین اساس است که آدمی از درون تمایل به امور خیر داشته و از امور زشت گریزان است.بر مبنای این میل درونی اجرای امر به معروف و نهی از منکر با شرایطی الزامی و اجباری به نظر می رسد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
43 - تبارشناسی مکتب تفکیک در اندیشه غزالی
عزیز جوانپور هرویمساله بنیادینی که این مقاله بدان پرداخته است، تبیین رابطه عقل و وحی یا خرد و دین به عنوان دو منبع معرفت شناختی و دو مرجع هستی شناختی در دو دستگاه فکری است. یکی اندیشۀ امام محمدغزالی در قرن پنچم هجری و دیگری یکی از رویکردهای عقل ستیز در تفکر اسلامی-ایرانی در قرن پانزدهم چکیده کاملمساله بنیادینی که این مقاله بدان پرداخته است، تبیین رابطه عقل و وحی یا خرد و دین به عنوان دو منبع معرفت شناختی و دو مرجع هستی شناختی در دو دستگاه فکری است. یکی اندیشۀ امام محمدغزالی در قرن پنچم هجری و دیگری یکی از رویکردهای عقل ستیز در تفکر اسلامی-ایرانی در قرن پانزدهم هجری که به مکتب تفکیک مشهور است. غایت قصوای این جستار، آن است که جدال پایان ناپذیر معرفت عقلی و معرفت دینی را در این دو مکتب به روشی تطبیقی گزارش و تحلیل نموده از قِبَل آن به اثبات مفروضات خود دست یابد. ماحصل اجمالی این پژوهش عبارت است از این که اولا منازعات کلامی یا رهیافت های الهیاتی، در طول تاریخ، در خلاء و در عالم انتزاع شکل نگرفته بلکه تحت تاثیر جریان های فکری و غیر فکری، منازعات سیاسی و حتی گاه خصلت های شخصی و... بوده است و ثانیا این افکار و نظریات در برخی موارد محصور در حوزه های فکری و نظری نمانده، تاثیرات خواسته و ناخواستۀ فراوانی بر آنها مترتّب می شود که بسا موجبات نزاع های بی حاصلی را فراهم می آورد که حل یا رفع آنها از عهده متألهان و نظریه پردازان دینی خارج است. فی المثل در این مقاله نشان داده شده که شاید خرد ستیزی های غزالی یا عقل گریزی های تفکیکیان زمینه ساز ظهور مکاتب سخت کیشی شده است که در تاریخ اسلام به سلفیّه مشهور و معروفند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
44 - بررسي آراء و مبانی فكري محمد رشید رضا در زمينۀ حديث
اختر سلطانی مهدی مهریزینقد حديث و دانشهاي مرتبط با آن، همواره، مورد توجّه محدثان بوده است. رشید رضا، یکی از انديشهوران معاصر و تأثيرگذار در زمينة حديث است. او ضمن باور اجمالی به روایات، نقدهایی فراتر از آنچه مشهور عالمان مسلمان گفتهاند، بر حدیث وارد ساخت. نگاشته نشدنِ حدیث در قرن اول، رواج چکیده کاملنقد حديث و دانشهاي مرتبط با آن، همواره، مورد توجّه محدثان بوده است. رشید رضا، یکی از انديشهوران معاصر و تأثيرگذار در زمينة حديث است. او ضمن باور اجمالی به روایات، نقدهایی فراتر از آنچه مشهور عالمان مسلمان گفتهاند، بر حدیث وارد ساخت. نگاشته نشدنِ حدیث در قرن اول، رواج نقل به معنا در احادیث، کثرت جعل و وضع، و تأکید بر نقد متن برای اعتبارسنجی روایات، از جمله مباحث قابل توجه در انديشة اوست. شايد عدّة زيادي رشید رضا را سلفي و جزء «قرآنيون» بدانند، اما نگاه او به حديث را ميتوان حد فاصل دیدگاه قرآنيون و مشهور محدثان دانست. در این مقاله تلاش میشود تا ضمن نشان دادن خاستگاه اندیشهها، مبانی و آرای رشيد رضا نسبت به حدیث استخراج و نقد گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
45 - حقیقت امامت و فلسفه حضورابدی امام معصوم(ع) از منظر قران با تاکید برآراء علامه طباطبائی
محمد صدقی الانقحضور امام معصوم و حجت خدا تا سرانجام جهان و این که زمین لحظه ای از آن خالی نمی شود در مکتب تشیع مسئله جدید نیست، روایات متعدد معصومین(ع) در کتب معروف حدیثی مانند اصول کافی و الوافی، بحارالانوار وغیره بر آن تاکید کرده است و محققین در این مورد آثار گران سنگی به یادگار گذ چکیده کاملحضور امام معصوم و حجت خدا تا سرانجام جهان و این که زمین لحظه ای از آن خالی نمی شود در مکتب تشیع مسئله جدید نیست، روایات متعدد معصومین(ع) در کتب معروف حدیثی مانند اصول کافی و الوافی، بحارالانوار وغیره بر آن تاکید کرده است و محققین در این مورد آثار گران سنگی به یادگار گذاشته اند. اما نوشته حاضر این مسئله کلامی را نه از طریق روایات بلکه بر اساس آیه 124 بقره با تاکید بر آراء علامه طباطبائی در تفسیر المیزان تحلیل نموده است. علامه حضورامام معصوم(ع) درروی زمین تا اخر جهان را لازمه حقیقت امامت از دید قران دانسته است، براساس بررسی این نوشته، علامه با واکاوی مفهوم کلمه امامت در قران و بهره گیری از احادیث، این مسئله را از منظر قران به اثبات می رساند ، ایشان وقوع کامل وعده قران برحاکمیت صالحان در عاقبت جهان را در این راستا با حضور حضرت مهدی (عج) و با حاکمیت سراسری آئین توحیدی می داند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
46 - مقام ولايت و نسبت آن با نبوت و رسالت در عرفان
محمدابراهیم ضرابیهاحقيقت ولايت،كلمهاي طيبهي الهي است كهاصل آن ثابت و فرع آن در آسمان است"ولايت"داراي درجات و منازل و مقامات وفروعات و ظهورات است و برحسب مراتب وظهوراتش، احكام آن متكثر است. ولايت يكي از محوري ترين مسائل عرفان است كه درانسان كامل تحقق پيدا ميكند. اين جهان عين ظهورخداوند چکیده کاملحقيقت ولايت،كلمهاي طيبهي الهي است كهاصل آن ثابت و فرع آن در آسمان است"ولايت"داراي درجات و منازل و مقامات وفروعات و ظهورات است و برحسب مراتب وظهوراتش، احكام آن متكثر است. ولايت يكي از محوري ترين مسائل عرفان است كه درانسان كامل تحقق پيدا ميكند. اين جهان عين ظهورخداوند است وخداوند درمظهر خود حضور دارد.پس انسان نيزكه جزئي از اين جهان است مظهرحضرت حقميگردد ومفهوم ولايت دراينجا معنا پيدا ميكند. وليّ كامل كسي است كه جميع اسماء وصفات حق را دارا باشد،و اين فرد كسي نيست جز نبيّ حقيقي. نظام دنيا و اخرت وابسته به وجود حقيقت محمديه است.چنين حقيقتي به اعتبار باطن ولايت، ربّ جميع مظاهر است. حقيقت محمديه قطب الاقطاب عالم وجود است كه جميع انبياء و اولياي الهي از شئون اين اسم اعظم به حساب ميآيند.گسترة نبوّت او شامل تمام مراتب غيب وشهود است وهنگامي كه در شخص تحقق مييابد به ولايت خاصه و عامه تقسيم ميگردد. ولايت خاصه باطن نبوت است وچون يكي از اسماء الهي است، ابدي وازلي است،امّا نبوت ورسالت براساس زمان تاريخي پايان پذيرند.وليّ كامل به سبب اسماء الهي در عالم تصرف و آن را اداره ميكند.پس مقام ولايت،كتاب جامع الهي ونسخة عالم كبير است و اين مقال برآن است تا ارتباط و پيوستگي اين سه مفهوم ولايت، نبوت ورسالت را بررسي نمايد.وجانمايهي نبوت و رسالت را كه همان مقام ولايت است به تحليل بنشيند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
47 - سیمای نبوی پیامبر اسلام (ص) در دیوان اسماعیل اصفهانی و سیف فرغانی
زهرا زهرا شیحکی حبیب جدیدالاسلامی قلعه نو بهروز رومیانیاعتقاد به نبوّت یکی از اصول دین اسلام است. سخندانانِ مومن، برای بروز عُلقههای اعتقادی و تقریب به سنت نبوی و ترغیب به متابعت از رسول مدنی، به وصفِ خصال و جمال دلآرای آن حضرت، تیمّن و تبرّک جستهاند. سیف، شاعر عارف مسلک فرغانه، با جریان های عمیقِ اخلاقی و مذهبی و تاریخی چکیده کاملاعتقاد به نبوّت یکی از اصول دین اسلام است. سخندانانِ مومن، برای بروز عُلقههای اعتقادی و تقریب به سنت نبوی و ترغیب به متابعت از رسول مدنی، به وصفِ خصال و جمال دلآرای آن حضرت، تیمّن و تبرّک جستهاند. سیف، شاعر عارف مسلک فرغانه، با جریان های عمیقِ اخلاقی و مذهبی و تاریخیِ عصرِ پیامبر آشناست و با توجّهِ ویژه به منابعِ سیره و تفسیر، با نگاهی کلی و بیانی شاعرانه، وقایعِ عظیمِ زندگی پیامبر را به رشتۀ مصارع و ابیات کشیدهاست. تصویری که او از سیمای خاتمالنبیین ارائه مینماید، بیانگر مودّتِ عمیق این شاعرِ موقّر نسبت به نبی مکرّم است. در این سطور، شواهد شعری از سیمایِ رسولِ نیکیها از دیوان سیف فرغانی استخراج گردیده و به روش توصیفی- تحلیلی از لحاظ ویژگیهای فردی و اجتماعی، اوصاف و القاب، معجزات و... مورد بررسی و طبقهبندی قرارگرفتهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
48 - جايگاه روايات تفسيري در التفسيرالوسيط للقرآن الکريم طنطاوي
محمد مقدم مرتضی ایروانی نجفی عباس اسماعيلی زادهاين مقاله جايگاه روايات تفسيري را با روش توصيفي تحليلي در جديدترين تفسير معاصر اهل سنت يعني«التفسير الوسيط للقرآن الکريم»از محمد سيد طنطاوي عهده دار است.با اين که روش تفسيري وي«اجتهادي»است ولي اين روش مانع استفاده وي از روايات در فهم بهتر آيات نشد.در اين نوشتار مباحث در چکیده کاملاين مقاله جايگاه روايات تفسيري را با روش توصيفي تحليلي در جديدترين تفسير معاصر اهل سنت يعني«التفسير الوسيط للقرآن الکريم»از محمد سيد طنطاوي عهده دار است.با اين که روش تفسيري وي«اجتهادي»است ولي اين روش مانع استفاده وي از روايات در فهم بهتر آيات نشد.در اين نوشتار مباحث در سه محور سامان يافت محور اول:منابع روايات تفسيري؛که بررسي ها بيانگر آن است که مفسّر،تعصب خاصي به استفاده از منابع اهل سنت دارد. از روايات اهل بيت(ع)کمترين بهره را برده است.بيشتر مصادر وي بعد از صحاح، تفاسير مهم هستند يعني روايات را غير مستقيم گزارش مي کند.محور دوم:گونه هاي روايات تفسيري؛که در ده محور تبيين شد.محور سوم: نقد روايات تفسيري؛که مشخص شد،نقد هم سندي و هم متني بوده که غالب نقد متني است.و نقد سندي بر مبناي اطلاعات رجال شناسي مفسِّر نيست بلکه ديدگاه ديگران را بيان مي کند.و روايات، بدون سند و غالبا به ذکر آخرين راوي اکتفاء شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
49 - نظریه تکامل و آفرینش انسان؛ بررسی دیدگاه های محمد حسین طباطبایی و یدالله سحابی
بی بی مهدیه طباطبایی محمد سعیدی مهرنظریه تکامل از زمان طرح آن از سوی داروین همواره از جهت سازگاری یا ناسازگاری آن با متون دینی به ویژه از حیث شمول آن نسبت به آفرینش انسان مورد بحث بوده است. وجود داستان آفرینش آدم در كتب دينی از جمله قرآن باعت شد که اندیشمندان الهی در قبال اين نظريه موضع گيریهای متفاوتی چکیده کاملنظریه تکامل از زمان طرح آن از سوی داروین همواره از جهت سازگاری یا ناسازگاری آن با متون دینی به ویژه از حیث شمول آن نسبت به آفرینش انسان مورد بحث بوده است. وجود داستان آفرینش آدم در كتب دينی از جمله قرآن باعت شد که اندیشمندان الهی در قبال اين نظريه موضع گيریهای متفاوتی داشته باشند در اين جستار ديدگاه دو اندیشمند معاصر محمدحسین طباطبایی ویداللهسحابی درمورد نسبت نظریه تکامل با روایتی که قرآن از خلقت انسان ارائه کرده است بررسی میشود. سحابی این نظریه را پذیرفته، آن را با قرآن هماهنگی می داند و طباطبایی نیز معتقد است در صورت قطعی بودن، این نظریه با آیات قرآن در تناقض نیست، به نظر می رسد دليل اين ديدگاه، توجه آنانها به ابعادی از نظریه تکامل بوده است که با آموزه های مسلّم دینی مغایرتی ندارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
50 - بررسي و مقایسه¬ی رابطة متقابل جهاننگري و صنايع بديعي در اشعار سهراب سپهری و محمدرضا شفیعی کدکنی ( با استفاده از نظريّة ساختارگرايي تكويني لوسین گولدمن)
دکتر ساره تربیت محمد عنایتی قادیکلاییبا مطالعه و بررسي آثاري كه پيرامون نقد ادبي نگاشته شدهاند، ميتوان دو رويكرد عمده را از يكديگر متمايز كرد: در رويكرد اوّل، اثر و متن ادبي، تنها انعكاس دهنده ی ذهنيّت مؤلّف خويش دانسته شده و متن، تابعي از عوامل تعيينكننده ی بيروني است. رويكرد دوم امّا بر خلاف رويكرد او چکیده کاملبا مطالعه و بررسي آثاري كه پيرامون نقد ادبي نگاشته شدهاند، ميتوان دو رويكرد عمده را از يكديگر متمايز كرد: در رويكرد اوّل، اثر و متن ادبي، تنها انعكاس دهنده ی ذهنيّت مؤلّف خويش دانسته شده و متن، تابعي از عوامل تعيينكننده ی بيروني است. رويكرد دوم امّا بر خلاف رويكرد اوّل، محوريّت را به متن و اثر ادبي می دهد و ادبيات را تنها يك مسأله ی زباني ميداند. با این وجود، برخی از صاحب نظران مانند آلبر كامو و لوسين گلدمن در ادبیات غربی و صائب تبریزی و دكتر شفيعي كدكني در ادب فارسی، اعتقادي به جدايي لفظ (متن) و محتوا (درون مايه) ندارند. این گروه برآنند که زبان و اندیشه دو روی یک سکه اند و نمی توان آنها را جدای از هم انگاشت. در مقالهی حاضر با استفاده از نظريّه ی ساختارگرايي تكويني لوسينگلدمن، متفكّر و جامعهشناس مجارستاني، رابطه ی متقابل صنايع بديعي (به عنوان يكي از عناصر لفظي متن) در شعر سهراب سپهری و محمدرضا شفیعی کدکنی با جهان نگری (درون مايههاي فكري) آنها مورد بررسي و مقایسه قرار گرفت. شیوهی پژوهش، تحلیل محتوا بر اساس مطالعات کتابخانه ای و هدف اصلی مقاله نشان دادن میزان تأثیر متقابل زبان و معنا در شعر این دو شاعر معاصر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
51 - عناصر بینامتنی و سیلان ذهن در آثار محمود اکبرزاده و محمدرضا شمس
مریم غفاری جاهدجریان مدرنیسم در ایران پدیدهای تازه ا.ست که مورد توجه برخی نویسندگان قرار گرفته و با الگوپذیری از ادبیات غرب، آثاری پدید آوردهاند که در مواردی موفق بودهاست. با توجه به این که مدرنیسم هنوز در ادبیات داستانی بزرگسال ایران جای خود را چنانکه باید پیدانکرده، ورود آن به اد چکیده کاملجریان مدرنیسم در ایران پدیدهای تازه ا.ست که مورد توجه برخی نویسندگان قرار گرفته و با الگوپذیری از ادبیات غرب، آثاری پدید آوردهاند که در مواردی موفق بودهاست. با توجه به این که مدرنیسم هنوز در ادبیات داستانی بزرگسال ایران جای خود را چنانکه باید پیدانکرده، ورود آن به ادبیات کودک، به سختی میتواند مورد پذیرش قرارگیرد. از سویی، عدم توجه نویسندگان به شرایط سنّی کودک و نوجوان و گرایش به ابهام و ایجاز، درک مفهوم متن را برای این قشر غیر ممکن ساختهاست. در این پژوهش با هدف شناخت ویژگیهای مدرنیستی ادبیات کودک در دهههای اخیر و جنبههای نوآوری نویسندگان، داستانهای محمود اکبرزاده و محمدرضا شمس را از جهت کاربرد عناصر مدرن با تأکید بر بینامتنیت و سیّال ذهن بررسیکرده و به این نتیجه رسیدهایم که محمود اکبرزاده در حوزۀ داستاننویسی مدرن، دارای نوآوریهایی است و بیشترین عناصر بینامتنی در آثارش عبارت از فراداستان و فولکلور بوده و در مواردی از جریان سیّال ذهن برای روایت داستان سود جستهاست. عناصر بینامتنی محمدرضا شمس نیز بیشتر شامل باورهای عامیانه، فولکلور و اسطورههاست و از جریان سیّال ذهن به وفور استفاده نمودهاست. بنابراین، آثار وی، پیچیده تر از آثار محمود اکبر زاده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
52 - نفسشناسي در کلام اسلامي سدههاي ششم و هفتم هجري
اکبر فايدئي سهراب حقيقتنفسشناسي متفکران مسلمان در سدههاي ششم و هفتم، متأثر از مباحث نفس ابنسيناست؛ با اين تفاوت که ابنسينا در پي اثبات تجرد قوه عاقله نفس بود، اما پس از وي، تفسير تجرد همه مراتب ادراکي نفس وجهه همت برخي از متفکران قرار گرفت. خواجهنصير به پيروي از ابنسينا، نفس ناطقه را جو چکیده کاملنفسشناسي متفکران مسلمان در سدههاي ششم و هفتم، متأثر از مباحث نفس ابنسيناست؛ با اين تفاوت که ابنسينا در پي اثبات تجرد قوه عاقله نفس بود، اما پس از وي، تفسير تجرد همه مراتب ادراکي نفس وجهه همت برخي از متفکران قرار گرفت. خواجهنصير به پيروي از ابنسينا، نفس ناطقه را جوهري مجرّد از ماده و امري بسيط و روحانية الحدوث ميداند كه در راستاي تکامل خود، تعلق تدبيري به بدن دارد. او بر اساس اعتقاد به تلازم ميان تجرد و جاودانگي، با براهين عقلي محکم، تجرد همه مراتب ادراکي و بقاي نفوس ناطقه را اثبات كرده و باور دارد که نفس و بدن از يکديگر اثر ميپذيرند و نه تنها فساد بدن، بلكه هيچ عامل ديگري نميتواند سبب زوال نفس ناطقه بسيط و مجرد گردد. اما فخررازي در مورد ماهيت نفس و رابطه آن با بدن، نظري دوگانه دارد؛ او گاهي همانند فلاسفه اسلامي، نفس را جوهري مجرد ميداند و براي اثبات تجرد آن به براهين ابنسينا تکيه ميکند و گاهي همانند اکثر متکلمان اسلامي، نفس را جسمي لطيف ميداند که به قدرت خداوند متعال در بدن تصرف ميکند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
53 - مقايسه دو سنخ خردورزي خودبنياد و وحي بنياد در مناظره ابوحاتم رازي و محمد بن زکرياي رازي
احد فرامرز قراملکي عباسعلي منصوريدر بررسي سير جريان عقلگرايي در جهان اسلام معمولاً به بررسي چالشهاي جريان عقلگرايي با گروههاي ظاهرگرا، متکلمان اشعري و صوفيه پرداخته ميشود و کمتر به بررسي و مقايسه جريانهاي مدافع عقل با يکديگر اقبال ميگردد. در ميان جريانهاي مدافع عقل، دو سنخ خردورزي خودبنياد و خردورزي چکیده کاملدر بررسي سير جريان عقلگرايي در جهان اسلام معمولاً به بررسي چالشهاي جريان عقلگرايي با گروههاي ظاهرگرا، متکلمان اشعري و صوفيه پرداخته ميشود و کمتر به بررسي و مقايسه جريانهاي مدافع عقل با يکديگر اقبال ميگردد. در ميان جريانهاي مدافع عقل، دو سنخ خردورزي خودبنياد و خردورزي وحيباور جايگاه مؤثرتري دارند. زيرا در گفتگوي اين دو سنخ از خردورزي است که نيازهاي متقابل عقل و دين به هم آشکار ميشود و گفتگوها از جدلهاي صنفي فاصله گرفته و به گفتگوي واقعي نزديکتر ميگردند. هدف اين نوشتار بررسي مواضع خلاف و وفاق خردورزي ابوحاتم رازي، احمدبنحمدان (ف.322 ﻫ .ق) و محمد بن زکرياي رازي (ف.313 ﻫ .ق) بعنوان نمايندگان خردورزي خودبنياد و خردورزي وحي بنياد در قرن سوم و چهارم هجري است. اين دوره اهميت زيادي در تاريخ تفکر اسلامي دارد، زيرا در اين دوره است که گفتمانها و مکاتب فکري شکل ميگيرد و نظريهها و مرزبنديها ظهور و نمود مييابد. فروکاستن اختلاف عقلگرايي ابوحاتم و محمدبن زکرياي رازي به اعتقاد يا عدم اعتقاد ايشان به ضرورت نبوت، يک مقايسه بسيار سطحي است که مؤلفهها و ماهيت عقلگرايي ايشان را بيان نميكند. نوشتار حاضر در پي اين است كه ريشههاي دورتر و اصلي اين اختلاف را واکاوي نمايد و تصويري از روش عقلگرايي و نظام معرفتي هريک ارائه دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
54 - ماهيت مکان در تاريخ فلسفه اسلامي
عبدالرسول عبوديتمکان ويژگيهاي شناختهشدهيي دارد که همة متفکران پذيرفتهاند؛ مانند اينکه مکان ظرف متمکن است، متمکن مکان را پر ميکند؛ امکان ندارد دو متمکن در يک زمان و در يک مکان وجود يابند، متمکن ميتواند با حرکت مکان را طلب کند يا آن را ترک کند، مکان، قابل انقسام به مکانهاي کوچکتر اس چکیده کاملمکان ويژگيهاي شناختهشدهيي دارد که همة متفکران پذيرفتهاند؛ مانند اينکه مکان ظرف متمکن است، متمکن مکان را پر ميکند؛ امکان ندارد دو متمکن در يک زمان و در يک مکان وجود يابند، متمکن ميتواند با حرکت مکان را طلب کند يا آن را ترک کند، مکان، قابل انقسام به مکانهاي کوچکتر است و... ازاينرو، وجود مکان در خارج امري بديهي تلقي شده است. اگر اختلافنظري وجود دارد، در ماهيت مکان است؛ اينكه آن شيئي که داراي ويژگيهاي پيشگفته است، چيست. در اين ميان، آرائي وجود دارد که بوضوح با برخي از اين ويژگيها سازگاري ندارد و از اينرو مردود شناخته شده است؛ مانند اينکه مکان جسم همان مادة جسم يا همان صورت آن است و... . رأي ارسطو بيش از همه مقبول افتاده و فارابي و ابنسينا آن را پذيرفتهاند. ايشان برآنند که مکان سطح دروني جسم حاوي است که با سطح بيروني جسم محوي مماس است. پس از اين رأي، نظري که مکان را بعد مجرد ميداند در ميان فيلسوفان نامدار طرفداراني دارد. رأي برخي متکلمان مبني بر اينکه مکان همان فراغ متوهم است، چون همان قول به خلأ است، از نظر فيلسوفان مردود است. سرانجام، با ديدگاه فيلسوفان متأخرتر مواجهيم که مکان را به حجم تأويل كردهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
55 - تبيين و بررسي انتقادي رويکرد ملامحمد نعيم طالقاني به نظريه وحدت شخصي وجود
سيدشهريار کمالي سبزوارياز ديدگاه ملامحمد نعيم طالقاني، نظريه وحدت شخصي وجود يا مستلزم عينيت محض واجبتعالي با اشياء است و يا مستلزم ممکنالوجود بودن واجبتعالي است و بتبع اين دو استلزام، اشکالات و مفاسد فراواني بر اين نظريه وارد ميشود که آن را نظريهيي غيرمعقول و غير قابلقبول ميسازد. ما در ن چکیده کاملاز ديدگاه ملامحمد نعيم طالقاني، نظريه وحدت شخصي وجود يا مستلزم عينيت محض واجبتعالي با اشياء است و يا مستلزم ممکنالوجود بودن واجبتعالي است و بتبع اين دو استلزام، اشکالات و مفاسد فراواني بر اين نظريه وارد ميشود که آن را نظريهيي غيرمعقول و غير قابلقبول ميسازد. ما در نوشتار حاضر پس از تحليل ديدگاه ايشان در باب اين نظريه، با استفاده از مفاهيمي مانند وجود رابط معلول و کثرت و تمايز احاطي، به تبيين نظريه وحدت شخصي وجود ميپردازيم و نشان خواهيم داد که هيچکدام از اشکالات مذکور، بر اين نظريه وارد نيست و ايشان در تبيين و تحقيق مرام عرفا در اينباب مصاب نميباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
56 - گونه¬شناسي عقلانيت دو حکيم رازي؛ تلاقي «عقلگرايي خودبنياد» زکرياي رازي با «عقلانيت وحياني» ابوحاتم رازي
مهدی گنجورنسبت «خردورزي فلسفي» و «دينداري وحي باور» يا بتعبيري، گستره و کارکرد عقل در نسبت با وحي و سهم آن در هدايت و سعادت انسان، همواره يکي از مهمترين دغدغه هاي انديشمندان مسلمان بوده است. نوشتار حاضر با رويکردي مسئله محور و روش توصيفي ـ تحليلي، با بررسي دو سنخ متفاوت از انديشه چکیده کاملنسبت «خردورزي فلسفي» و «دينداري وحي باور» يا بتعبيري، گستره و کارکرد عقل در نسبت با وحي و سهم آن در هدايت و سعادت انسان، همواره يکي از مهمترين دغدغه هاي انديشمندان مسلمان بوده است. نوشتار حاضر با رويکردي مسئله محور و روش توصيفي ـ تحليلي، با بررسي دو سنخ متفاوت از انديشه ورزي فلسفي و ديني دو حکيم ايراني محمد بن زکرياي رازي(م.313هـ .ق) و ابوحاتم عبدالرحمن رازي(م.322 هـ .ق)، به تبيين نحوة تلاقي دو جريان فکر فلسفي و انديشه کلامي در قرن چهارم هجري پرداخته است. اهميت اين پژوهش از آنروست که در تناظر و گفتمان نزاع گونة اين دو سنخ از انديشه ورزي، رابطه بين عقل و وحي و نيازهاي متقابل فلسفه و دين به هم بهتر آشکار ميشود. گونه شناسي عقلانيت اين دو انديشمند و تبيين آراء و مواضع آنها در مسئله عقل و وحي، تساوي و عدمتساوي عقل در ميان انسانها و سهم خردورزي در سعادت شناسي اين دو حکيم رازي، از مهمترين مسائل و يافتههاي پژوهش حاضر محسوب ميشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
57 - جهان¬شناسي محمد بن زکرياي رازي
ايرج نيک سرشت رسول جعفريان عبدالله فرهيرازي در جستجوي گوهر هستي با گرايشي پيشيني انگار به جواهر پنجگانة باري (خالق)، نفس ناطقه، هيولا (ماده)، زمان مطلق (دهر) و مکان مطلق (خلاء) اعتقاد داشت. او در تبيين فرايند خلقت بواسطة چهار قديم در کنار خداوند، با پيش کشيدن نقش جهل نفس در تمايل به ماده تعلق ارادة الهي را ب چکیده کاملرازي در جستجوي گوهر هستي با گرايشي پيشيني انگار به جواهر پنجگانة باري (خالق)، نفس ناطقه، هيولا (ماده)، زمان مطلق (دهر) و مکان مطلق (خلاء) اعتقاد داشت. او در تبيين فرايند خلقت بواسطة چهار قديم در کنار خداوند، با پيش کشيدن نقش جهل نفس در تمايل به ماده تعلق ارادة الهي را بر امر خلقت توجيه نمود و اثبات کرد که آفرينش جهان به اراده است نه به طبع. به باور وي، اين تنها انسان است که ميتواند بمدد فلسفه باواسطة عقل دوباره نفس را از آلام و آفات ماده رهايي بخشد و به سعادت و فلاح بازرساند؛ ولي با اين تفاوت که ديگر نفس به ماده ميلي پيدا نخواهد کرد. رازي قائل به امکان فساد و تغيير در اجسام و درنتيجه، جهان خلقت بود؛ حتي اگر اين جسم گوهري زميني يا گوهري فلکي باشد. او اجسام را متشکل از دو جوهر هيولا و خلاء ميشمرد و معتقد بود که جواهر داراي حجم و ازلي هستند. بر همين اساس، وي به ترکيب و بي نهايت بودن ذرات باور داشت و منكر ابداع و خلق از عدم بود. کيفيات عناصر اربعه و افلاک سماوي از قبيل سبکي و سنگيني، روشني و تاريکي، نرمي و سفتي و مانند آن هم از نگاه وي، ناشي از ميزان حجم و شمار اجزاء خلائي بود که در ميان جواهر هيولا نفوذ ميكرد. در ضمن، او به مرکزيت و سکونت زمين اعتقاد داشت و فلک و بتبع آن خورشيد و ديگر کواکب را بواسطة توازن اجزاء هيولا و خلاء درون آنها داراي حرکتي دوراني ميدانست. رازي جهان را حادث و وجود جهانهايي ديگر را هم ممکن ميشمرد. او خلاء و ملاء را در قالب مفهوم مکان کلي بيکرانه يي که وابسته به جهان نيست، توضيح ميداد و وراي آن را هم فضا معرفي ميكرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
58 - ابن سينا و مسئله جاودانگي نفس
قاسم پورحسنبرخلاف تصوير رايج، ابنسينا نه پيرو محض ارسطوست و نه صرفاً شارح آراء وي. ابنسينا فيلسوفي مستقل، برجسته و مسلمان ايراني است. وي در پرتو نقدها به فلسفه يونان و ارسطو، درصدد شكلدهي گسست معرفتي بنيادين و طرحريزي شالودههاي حكمت مشرقي است. يكي از موضوعات متنازع فيه، مسئله چکیده کاملبرخلاف تصوير رايج، ابنسينا نه پيرو محض ارسطوست و نه صرفاً شارح آراء وي. ابنسينا فيلسوفي مستقل، برجسته و مسلمان ايراني است. وي در پرتو نقدها به فلسفه يونان و ارسطو، درصدد شكلدهي گسست معرفتي بنيادين و طرحريزي شالودههاي حكمت مشرقي است. يكي از موضوعات متنازع فيه، مسئله نفس، جوهريت، تجرد و جاودانگي آن است. ابنسينا آراء ارسطو در اين سه موضوع را نابسنده دانسته كه دچار كاستيها، اشتباهات و خلطهاست. وي ميكوشد تا با نقد ديدگاه ارسطو، طرحي جديد از مسئله نفس بدست دهد. ابنسينا با نقد تعريف ارسطو از نفس آغاز كرده، با جرح و رد براهين بقا پيش رفته و سرانجام نظريهيي بديع در موضوع جاودانگي نفس تدوين نموده است. اين نظريه پشتوانهيي بنام «اجل البراهين» ابنسينايي دارد. هدف اصلي نوشتار حاضر، بررسي آراء ارسطو، ايرادات ابنسينا بر آنها و نشان دادن ساحتهاي ابتكاري ابنسينا در مسئله نفس ميباشد. نگارنده نشان ميدهد كه دستاورد ابنسينا، راهي جديد در مسئله نفس و بدن را گشوده و تلقي استمرار آراء ارسطو در ميان فيلسوفان اسلامي، تلقي نادرست است. ابنسينا را بايد آغازگر بحثهاي بنيادين در موضوع نفس و جاودانگي آن قلمداد كرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
59 - جايگاه و زمانة ملامحمدکاظم هزارجریبی در تاريخ علوم عقلی؛ با تاکید بر محتویات نسخ خطی پیرامون خداشناسی
علی قنبریان عباس بخشنده بالییکی از اندیشمندان مذهبی شیعه که جایگاه علمیش کمتر مورد بررسی قرار گرفته، ملامحمدکاظم هزارجریبی استرآبادی (متوفای 1236 قمری) است. او از دانشمندان شیعی اواخر دورة زنديه و اوایل قاجار است كه در زمینههای گوناگون الهیات، بویژه اعتقادات، تلاشهای متعدد علمی انجام داده است. آث چکیده کاملیکی از اندیشمندان مذهبی شیعه که جایگاه علمیش کمتر مورد بررسی قرار گرفته، ملامحمدکاظم هزارجریبی استرآبادی (متوفای 1236 قمری) است. او از دانشمندان شیعی اواخر دورة زنديه و اوایل قاجار است كه در زمینههای گوناگون الهیات، بویژه اعتقادات، تلاشهای متعدد علمی انجام داده است. آثار هزارجريبي منتشر نشدهاند اما نسخههای خطی بسیاری به زبان فارسی و عربی از وي باقی مانده است. تألیفات، تصنیفات و ترجمههای هزارجریبی، در نشر و بسط فرهنگ شیعی و تعقلورزی تأثیر بسزایی داشته است. او در آثارش به این نکته توجه ميكرد که نوشتارش باید مورد استفادة عموم طالبان الهیات قرار بگیرد و بهمین دلیل، غالب آثارش به فارسی است. این نوشتار در گردآوری اطلاعات با استفاده از منابع کتابخانهيي بویژه تصحیح انتقادی نسخ خطی و در پردازش اطلاعات با روش توصیفی ـ تحلیلی، به پاسخ این پرسش میپردازد که مهمترين بحثهای هزارجریبی دربارة خداشناسی کدامند؟ بعنوان یافتههای تحقیق میتوان به این نکات اشاره نمود: او فطری بودن خداشناسی را میپذیرد ولی مخالف فطری بودن دین اسلام است. وی برای اثبات وجود خدا از دلايل متنوعی مانند برهان امکان و وجوب، برهان نظم و برهان فطرت استفاده کرده است. همچنين برای حل برخی شبهات در خداشناسی تلاش كرده تا معناشناسی درستي از برخی صفات الهی مانند اراده، عدالت و حکمت ارائه دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
60 - انسان کامل خسروانی بروایت سهروردی در مقایسه با آراء ملاصدرا
زهرا لطفي عبدالله صلواتينظام نورمحورِ شیخاشراق، سلوک معنوی را به شهودِ «نورالانوار» در قالب مراتب و ساحات نورانی تفسیر میکند. نورالانوار روشن کنندۀ عالم و صاحب مقام پادشاهی است که در اوستا از آن به «خورنه» و در زبان فارسی به «فرّ» تعبیر شده است؛ فرّ موهبتی الهی است که فرد برخوردار از این مقام چکیده کاملنظام نورمحورِ شیخاشراق، سلوک معنوی را به شهودِ «نورالانوار» در قالب مراتب و ساحات نورانی تفسیر میکند. نورالانوار روشن کنندۀ عالم و صاحب مقام پادشاهی است که در اوستا از آن به «خورنه» و در زبان فارسی به «فرّ» تعبیر شده است؛ فرّ موهبتی الهی است که فرد برخوردار از این مقام را شایستۀ خلافت و پادشاهی میکند. سهروردی تصریح میکند انسان کامل که از آن با نامهایی نظیر نور اسپهبدی، نورهای مینوی، کدخدای عنصریات، فرشتۀ اَوَرمان اسپهر، روانبخش و... یاد شده، صاحب مقام خرّه کیانی، شهریاری و فرهمندی است. سهروردی والاترین مقام را از آن خسروانی میبیند که در ساحت وجودی ایشان انوار جلال و جمال الهی جمع شده و در حقیقت اینان تجلی تام الهی بر زمینند. در مقابل، ملاصدرا با رویکردی وجودمحور بسراغ ویژگیهای انسان کامل میرود؛ او انسان کامل را آيینۀ تمامنمای حق و تجلی اسماء و صفات الهی میداند و معتقد است این جامعیت اسمائی او را شایستۀ خلیفهاللهی کرده است. دغدغۀ نوشتار حاضر پاسخ به این پرسش است که انسان کامل و مصداق آن، با توجه به مبانی متفاوت نور و وجود در این دو مکتب فلسفی چیست؟ ملاصدرا چون وجود را اصیل میداند و هستی و تمامی کون و مکان را با رهیافتی وجودی رصد میکند، مصداق انسان کامل را در رسیدن به مرتبۀ اعلای وجود و تجرد تام عقلی (مقام لایقفی) میداند؛ درحالی که سهروردی بر این باور است که مصداق انسان کامل شامل هر فردی است که به مقام خرّۀ کیانی و مرتبۀ شهود رسیده باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
61 - تأملی تاریخی ـ تحلیلی در مضمون و لوازم منطقی قاعدة امکان اشرف
سيدمحمد موسوي سید عباس حکیم زاده خرد محمد رضا گرگینمطابق قاعدة امکان اشرف که نزد قاطبه فیلسوفان مسلمان پذیرفته شده، تقدم ممکن برتر بر ممکن فروتر در نظام ایجاد، ضروری است. با توجه به برخی قرائن تاریخ تحول اندیشة فلسفی در جهان اسلام، نخستین بار در حکمت اسلامی، شیخ اشراق به توضیح و اثبات این قاعده و توجه به ابعاد و لوازم آ چکیده کاملمطابق قاعدة امکان اشرف که نزد قاطبه فیلسوفان مسلمان پذیرفته شده، تقدم ممکن برتر بر ممکن فروتر در نظام ایجاد، ضروری است. با توجه به برخی قرائن تاریخ تحول اندیشة فلسفی در جهان اسلام، نخستین بار در حکمت اسلامی، شیخ اشراق به توضیح و اثبات این قاعده و توجه به ابعاد و لوازم آن پرداخته، هرچند رگههایی از محتوای این قاعده در سخنان ارسطو نیز یافت میشود. پس از سهروردی، حکمای دیگری همچون میرداماد و صدرالمتألهین در مکتب فلسفی اصفهان و علامه طباطبایی در دورة اخیر، برای اثبات این قاعده براهینی اقامه کرده و نتایج زیادی را بر آن مترتب دانستهاند. در جستار حاضر ابتدا براهین حکما بر اثبات این قاعده گزارش میشود و سپس به سیر تاریخی آن میپردازیم. نکته قابل اعتنا در این تحلیل آنست که هر چند مضمون اصلی قاعده از بیانی صحیح برخوردار است و بروشنی با موازین فلسفی مطابقت دارد، اما نمیتوان آن را قاعدهیی جدید در فلسفه بشمار آورد بلکه در حقیقت، بیانی مصداقی از اصل سنخیت میان علت و معلول است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
62 - هستيشناسي خيال نزد ابن سينا و ملاصدرا
محسن حبيبيقوة خيال نزد ابنسينا و ملاصدرا از جمله قواي باطنيِ نفس محسوب ميشود. ابنسينا بدلايلي به مادي بودن اين قوه و ملاصدرا نيز با ادلهيي به مجرد بودن آن قائل شده است. ابنسينا با مادي دانستن خيال با مشكلات فلسفي عديدهيي همچون معاد جسماني و بقاي برخي نفوس روبروست. ملاصدرا ضم چکیده کاملقوة خيال نزد ابنسينا و ملاصدرا از جمله قواي باطنيِ نفس محسوب ميشود. ابنسينا بدلايلي به مادي بودن اين قوه و ملاصدرا نيز با ادلهيي به مجرد بودن آن قائل شده است. ابنسينا با مادي دانستن خيال با مشكلات فلسفي عديدهيي همچون معاد جسماني و بقاي برخي نفوس روبروست. ملاصدرا ضمن پاسخ به ادلة وي، براي مدعاي خود دلايل متعددي ذكر كرده است. در سنجش ميان دلايل هر يك از اين دو فيلسوف، ادلة ملاصدرا را در مقايسه با نظر شيخ الرئيس متقنتر و مقبولتر مييابيم. در ضمن، ملاصدرا با قبول تجرد قوة خيال، به نتايج متعددي همچون توجيه بقاء حافظه در پيري، توجيه مسائل فراروانشناختي، اثبات معراج و معاد جسماني و بقاء نفوس سادة انساني نائل شده كه ابنسينا در پي آنها بوده است. لذا ميتوان نتيجه گرفت نظرية ملاصدرا در اين باب، يعني اعتقاد به تجرد قوة خيال كاربرديتر است و با آن بنحو سادهتري ميتوان براي برخي معتقدات ديني، دليل و توجيه عقلاني اقامه كرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
63 - جسم انگاري متكلمان اسلامي در ماسوي اللّه
مهدي قجاوندكـلام اسـلامي، ثمـرة تـلاش متكلمـان چنـد سـدة نخست تاريخ اسلام است. در ميان آموزههاي اصلي كلام اسلامي، تجرد خداوند از يك طرف و جسمانگاري ماسواي او از سوي ديگر، از اهميت ويژهيي برخوردار است. اين رويكرد از معدود مباحثي است كه تقريباً بين همة فرق كلامي، بويژه در قرون او چکیده کاملكـلام اسـلامي، ثمـرة تـلاش متكلمـان چنـد سـدة نخست تاريخ اسلام است. در ميان آموزههاي اصلي كلام اسلامي، تجرد خداوند از يك طرف و جسمانگاري ماسواي او از سوي ديگر، از اهميت ويژهيي برخوردار است. اين رويكرد از معدود مباحثي است كه تقريباً بين همة فرق كلامي، بويژه در قرون اولية هجري مشترك است؛ معتزله، اماميه، اشاعره و ديگر فرَق كلامي همه در اين عقيده اتفاق نظر دارند. اين اجماع، ريشه در جايگاه دينورزي آنها دارد، چراكه معتقدند ورود بحث «تجرد» به ماسوي الله موجب سستي پايههاي توحيد ميشود و اركان خداشناسي را تحت تأثير قرار ميدهد. از اينرو، متكلمان ماسوي الله را اموري جسماني (خواه جسم لطيف يا جسم كثيف) ميدانند و «مجرد» را حقيقتي كامل و بينياز مطلق معرفي ميكنند. اين نظريه، مبناي برخي از اصليترين آموزههاي كلامي بوده است. نفي تشبيه و نفي عوالم غير مادي (مثل عالم عقول) از وجوه سلبي اين ديدگاه بشمار ميآيد و جسميّت ملائكه، حدوث عالم، فناي عالم و معاد جسماني، از وجوه ايجابي آن است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
64 - خلاقيت نفس و مباني انسانشناختي آن در حكمت متعاليه
فاطمه استثنايي سيدمرتضي حسيني شاهرودي جهانگير مسعوديبعقيدة ملاصدرا، نفس ناطقه بگونهيي آفريده شده كه بمحض علم و اراده ميتواند مراد خود را بعنوان شأني از شئون خويش محقق سازد، ولي اين توانايي در نشئات مختلف وجودي نفس و با توجه به مرتبة نفوس، داراي مراتب شديد و ضعيف است. در حكمت متعاليه حيطة خلاقيت نفس، به دو حوزة درون و ب چکیده کاملبعقيدة ملاصدرا، نفس ناطقه بگونهيي آفريده شده كه بمحض علم و اراده ميتواند مراد خود را بعنوان شأني از شئون خويش محقق سازد، ولي اين توانايي در نشئات مختلف وجودي نفس و با توجه به مرتبة نفوس، داراي مراتب شديد و ضعيف است. در حكمت متعاليه حيطة خلاقيت نفس، به دو حوزة درون و بيرون تقسيم ميشود. مراد از درون، عوالم غيبي نفس و مراد از بيرون، عوالم طبيعت و ماوراء طبيعت است. مصداق بارز خلاقيت در درون، ايجاد صور ذهني و از مصاديق خلاقيت در بيرون، معجزات و كرامات انبيا و اوليا است. برخي از مباني انسانشناختي خلاقيت در حكمت متعاليه كه در اين مقاله بتفصيل مورد بررسي قرار ميگيرد، عبارتند از: تجرد نفس، تجرد قوة خيال، فاعل علمي بودن، جامعيت (بساطت) نفس و مَثَل اعلا بودن آن. بر اساس اين ويژگيها، نفس انسان بعنوان موجودي ملكوتي كه خليفه و مظهر تام و تمام خداي متعال است، علاوه بر خلاقيتهاي دروني، در صورتيكه در علم و عمل به مجردات تام تشبه يابد، ميتواند هرچه را در صفحة تصور او به تجلي علمي موجود شده، تحت سيطرة ارادة خود درآورد و با ارادة خود موجود ذهني را كسوت وجود خارجي بپوشاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
65 - الگوي مشترك براهين تجرد نفس با محوريت بدن در انديشة ابنسينا و ملاصدرا
مجيد ياريان فروغ السادات رحيم پور مهدی امام جمعهحكماي اسلامي همچون ابنسينا و ملاصدرا در مباحث انسانشناختي خود، به بيان ويژگيهاي نفس و از جمله اثبات تجرد آن پرداختهاند. با استقرا در آثار اين دو حكيم، ميتوان ملاحظه كرد كه براهين مثبِت تجرد نفس تماماً بر اساس نفي ويژگيهاي جسم و مادة بدني استوار شدهاند؛ بهاينمعنا ك چکیده کاملحكماي اسلامي همچون ابنسينا و ملاصدرا در مباحث انسانشناختي خود، به بيان ويژگيهاي نفس و از جمله اثبات تجرد آن پرداختهاند. با استقرا در آثار اين دو حكيم، ميتوان ملاحظه كرد كه براهين مثبِت تجرد نفس تماماً بر اساس نفي ويژگيهاي جسم و مادة بدني استوار شدهاند؛ بهاينمعنا كه نفس، فاقد ويژگيهاي بدن و جسم است و از اينرو تجرد آن به اثبات ميرسد. بعنوان نمونه، مادة بدني داراي كميت، وضع، تغيير، انقسامپذيري و تناهي افعال است و ضعف، كهولت و خستگي عارض آن ميگردد و علم به بدن و افعال آن نيز حصولي و تابع وضع و محل است. اين دو فيلسوف با نفي و سلب اين خصايص از نفس، تجرد آن را به اثبات ميرسانند و بنابرين، شناخت نفس و اثبات تجرد آن جز با شناخت بدن و سلب ويژگيهاي بدني از آن امكانپذير نيست. در اين نوشتار، علاوه بر بازنويسي براهين اثبات تجرد نفس و تعيين جايگاه كليدي بدن در آن، الگويي كلي براي مجموع اين براهين طراحي و عرضه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
66 - بررسي تطبيقي مباني فلسفي ابنسينا و ملاصدرا در ارتباط با تكامل برزخي بر اساس متون ديني
سید صدرالدین طاهری امينه احمديدر منابع ديني بنا بر منطق وحي، تكامل و ترقي نفس در عالم برزخ مطلبي قطعي و ترديد ناپذير است. اما كيفيت تكامل برزخي و تعارضات احتمالي آن با برخي مباني و قواعد فلسفي، از جمله مسبوقيت هرگونه تكامل به استعداد و حركت و اختصاص استعداد و حركت به ماده، ايجاب ميكند تكامل برزخي تن چکیده کاملدر منابع ديني بنا بر منطق وحي، تكامل و ترقي نفس در عالم برزخ مطلبي قطعي و ترديد ناپذير است. اما كيفيت تكامل برزخي و تعارضات احتمالي آن با برخي مباني و قواعد فلسفي، از جمله مسبوقيت هرگونه تكامل به استعداد و حركت و اختصاص استعداد و حركت به ماده، ايجاب ميكند تكامل برزخي تنها از راه شرع ميسر باشد و فيلسوف نتواند امكان تكامل برزخي نفوس را بر اساس مباني عقلي اثبات كند. در ايـن نـوشتـار ابتـدا شواهد نقلي تكـامل برزخـي بـر اساس متون ديني بررسي ميشود و سپس اين امكان با توجه به مباني دو فيلسوف بزرگ اسلامي ـابن سينا و ملاصدرا ـ مورد بررسي و تحقيق قرار ميگيرد و ضمن مقايسه ميان اين دو فيلسوف بزرگ، به اثبات ميرسد كه بر اساس مباني هردوي ايشان در باب حركت، تكامل برزخي غيرممكن است، اما طبق نظر ملاصدرا در مورد تجرد مثالي نفس و اعتقاد وي به بدن مثالي اخروي، زمينة مناسبتري براي تكامل نفس بعد از مرگ تن فراهم ميباشد ولي در حد كفايت نيست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
67 - تبيين ديدگاه عبدالرزاق لاهيجي دربارة عالم مُثل معلّقه و نقد آن
زکریا بهارنژاداعتقاد يا عدم اعتقاد به عالم مُثل معلّقه از جمله مسائل فلسفي است كه بر نوع نگرش فيلسوف و روش وي در پژوهش فلسفي تأثيرگذار است، بنابرين لازم است با رويكردي جديد و با بهرهگيري از منابع اصلي، بيشتر دربارة آن تحقيق و بررسي شود. در همين راستا، مقالة حاضر تلاش ميكند نخست، تصو چکیده کاملاعتقاد يا عدم اعتقاد به عالم مُثل معلّقه از جمله مسائل فلسفي است كه بر نوع نگرش فيلسوف و روش وي در پژوهش فلسفي تأثيرگذار است، بنابرين لازم است با رويكردي جديد و با بهرهگيري از منابع اصلي، بيشتر دربارة آن تحقيق و بررسي شود. در همين راستا، مقالة حاضر تلاش ميكند نخست، تصويري واضح و روشن از «عالم مُثل معلقة و تفاوت آن با «مُثل افلاطوني» نزد سهروردي ارائه دهد، سپس به تبيين ديدگاه حكيم عبدالرزاق لاهيجي و نقدهاي وي بر عالم مُثل معلّقه شيخ اشراق ميپردازيم و در مرحلة سوم به نقدهاي لاهيجي پاسخ ميدهيم. نويسنده مدعي نيست كه در اين موضوع سخن آخر را گفته ولي ميتواند ادعا كند كه در مورد ديدگاه حكيم لاهيجي دربارة نظرية مُثل معلّقه و نقد آن، پژوهش شايستهيي صورت نگرفته است. هرچند حكيم متأله ملاهادي سبزواري، پيش از اين در كتاب اسرار الحكم به نقدهاي لاهيجي پاسخ داده، ليكن پاسخهاي وي جامع و فراگير نيست؛ افزون بر اينكه مغلق و فهم آن دشوار است. اميد است با اين تلاش، راه پژوهش در اين حوزه گشوده شود و كاستيهاي احتمالي تحقيق حاضر در پژوهشهاي آينده مرتفع گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
68 - مقايسه آراء فارابي و ابن سينا با ارسطو دربارة جوهريت نفس بمنظور فهم نظر آنها در مورد تجرد و جاودانگي نفس
قاسم پورحسن حسين قلي زاده قپچاقارسطو نفس را بالضروره جوهر ميداند و جوهر اصليترين مفهوم هستيشناسي در انديشة اوست. از اينرو شناخت آراء وي دربارة جوهر، براي رسيدن به رأي او در مورد تجرد يا عدم تجرد نفس نقش مهمي دارد. ارسطو در سنت فلسفة اسلامي، بويژه حكمت مشاء، بسيار مورد توجه بوده و متفكران اسلامي بنحو چکیده کاملارسطو نفس را بالضروره جوهر ميداند و جوهر اصليترين مفهوم هستيشناسي در انديشة اوست. از اينرو شناخت آراء وي دربارة جوهر، براي رسيدن به رأي او در مورد تجرد يا عدم تجرد نفس نقش مهمي دارد. ارسطو در سنت فلسفة اسلامي، بويژه حكمت مشاء، بسيار مورد توجه بوده و متفكران اسلامي بنحوي از انحا با نظريات وي نسبت مستقيم يا نزديك دارند. فارابي و ابن سينا معاني مختلف جوهر و كليت تقسيم آن به محسوس و نامحسوس كه از جانب ارسطو صورت گرفته را ميپذيرند اما اختلاف مبنايي آنها با ارسطو به نتايجي منجر شده كه در نوع خود قابل توجه و ارزشمند است. بررسي اين تفاوت، با رويكرد دريافت نظر قطعي آنها در مورد تجرد نفس و جاودانگي آن، هدف اصلي اين پژوهش است. بدين منظور، دو راه در پيش گرفتهايم؛ نخست به بررسي واژه يا واژههايي پرداختهايم كه ارسطو براي بيان معناي جوهر بكار گرفته است. راه دوم، رجوع به آثار مختلفي است كه ارسطو مفهوم جوهر را در آنها مورد بحث قرار داده است. سپس اين ديدگاهها با آراء فارابي و ابن سينا مقايسه شدهاند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
69 - تقرير دو برهان بر نظرية حركت در مجردات
سیدحسین حسینی موسي ملايريقاطبة فيلسوفان مسلمان ـ اعم از مشائيان، اشراقيان و صدرائيانـ بر اساس مباني و ادلة خويش، امكان تحول و حركت در مجردات را انكار كردهاند، اما قريب به دو دهه است كه برخي از اهل نظر، با انديشة فوق مخالفت كرده و از «امكان حركت و تغيير در مجردات» دفاع نمودهاند. اين نظريه د چکیده کاملقاطبة فيلسوفان مسلمان ـ اعم از مشائيان، اشراقيان و صدرائيانـ بر اساس مباني و ادلة خويش، امكان تحول و حركت در مجردات را انكار كردهاند، اما قريب به دو دهه است كه برخي از اهل نظر، با انديشة فوق مخالفت كرده و از «امكان حركت و تغيير در مجردات» دفاع نمودهاند. اين نظريه در محافل علمي مورد توجه قرار گرفته و مكتوباتي نيز پيرامون آن تحرير شده است. موافقين، ادله و براهيني را بنفع آن سامان داده و مخالفين به نقض و رد آنها پرداختهاند. اين مقاله به روش تحليلي در دو مقام از نظريه حركت در مجردات دفاع ميكند؛ در مقام نخست به اشكال وارد شده بر اصليترين برهان اين نظريه پاسخ داده و از برهان مذكور دفاع ميكند و در مقام دوم، از طريق حدوث نفس، برهاني نو بنفع اين نظريه ارائه ميدهد و درنهايت نتيجه ميگيرد كه نظرية مذكور در ميدان عقلانيت و استدلال قابل تأييد است و بر نظريه مقابل برتري دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
70 - نقد و بررسي كاركردگرايي با نگاهي به علم النفس ملاصدرا
رضا صفري كندسريرابطة نفس و بدن يكي از مسائل و معضلات فلسفه است. نظرية دوگانه انگاري جوهري (دكارتي و افلاطوني) يكي از راهحلهاي اين معضل است. آنها معتقدند نفس و بدن دو جوهر و قلمرو متفاوت هستند و داراي ويژگيهاي خاص خود. فلاسفة ذهن معاصر براي برونرفت از مشكلات دوگانهانگاري جوهري، دي چکیده کاملرابطة نفس و بدن يكي از مسائل و معضلات فلسفه است. نظرية دوگانه انگاري جوهري (دكارتي و افلاطوني) يكي از راهحلهاي اين معضل است. آنها معتقدند نفس و بدن دو جوهر و قلمرو متفاوت هستند و داراي ويژگيهاي خاص خود. فلاسفة ذهن معاصر براي برونرفت از مشكلات دوگانهانگاري جوهري، ديدگاههايي اتخاذ كردهاند. نظريههاي رفتارگرايي و اينهماني ذهن و بدن، نفس بعنوان جوهر را انكار كرده و بجاي لفظ «نفس»، ذهن و حالات ذهني را بكار ميگيرند و بترتيب معتقدند: حالات ذهني همان حالات رفتاري و مغزيند. اما حاميان كاركردگرايي با عنايت به مشكلات دوگانهانگاري و ديدگاههاي رفتارگرايي و اينهماني ذهن و مغز، تفسيري بيطرفانه از ذهن (مجرد يا فيزيكي بودن ذهن) دارند و حالات ذهني را همان حالات كاركردي ميدانند كه بر اساس درونداد، برونداد و ساير حالات ذهني، نقشهاي كاركردي خاصي را ايفا ميكنند. حكما و متكلمان اسلامي نيز با معضل نفس و بدن و دوگانه انگاري جوهري (افلاطوني) مواجه بودهاند. ابنسينا و سهروردي تقدم نفس بر بدن (نظرية افلاطون) را انكار نموده اما ذات نفس را مجرد و بدن را جسماني ميدانند. بيشتر متكلمان، نفس بعنوان جوهر مجرد و قائم بذات را رد نموده و نفس را جسم لطيف ميدانند. ملاصدرا همانند كاركردگرايان، به مشكلات جوهر مجرد دانستن يا جسماني بودن نفس واقف بوده و معتقد است: ذات نفس، مجرد صرف و مادي صرف نيست بلكه نفس در ابتدا جسماني است و سپس با حركت جوهري، مجرد ميگردد؛ نفس بر اساس وحدت حقة ظلّيه، جامع و برزخ جسمانيت و تجرد است و بر اساس حالات مراتبش، مادي و مجرد ميگردد. هرچند هم كاركردگرايان و هم ملاصدرا، مجرد و جسماني بودن محض ذهن (نفس از نگاه ملاصدرا) را انكار نمودهاند اما ملاصدرا از آنجايي كه هستي را منحصر به طبيعت ندانسته، دقيقتر از كاركردگرايان ـ كه نگاه فيزيكاليستي به ذهن دارندـ رابطة نفس و بدن را تبيين كرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
71 - بررسي تحليلي ديدگاه نهايي صدرالمتألهين در موضوع علم الهي به ماديات
سيداحمد غفاري قرهباغملاصدرا در آثار مختلفش، نسبت به پذيرش صورتهاي مادي بمثابه مرتبهيي از مراتب علم الهي، مواجهه و مواضع متفاوتي داشته است؛ گاه تصريح به پذيرش كرده، گاه اصلاً موضعگيري نميكند و گاه آن را انكار ميكند. نوشتار حاضر درصدد است راهحلي براي شناخت ديدگاه نهايي ملاصدرا از ميان موضع چکیده کاململاصدرا در آثار مختلفش، نسبت به پذيرش صورتهاي مادي بمثابه مرتبهيي از مراتب علم الهي، مواجهه و مواضع متفاوتي داشته است؛ گاه تصريح به پذيرش كرده، گاه اصلاً موضعگيري نميكند و گاه آن را انكار ميكند. نوشتار حاضر درصدد است راهحلي براي شناخت ديدگاه نهايي ملاصدرا از ميان موضعگيريهاي متفاوت وي، بدست آورد. در اين راستا، تعابير متنوع ملاصدرا دربارة علم حضرت حق به ماديات و توجيهاتي كه براي هر يك از آنها ارائه شده، بررسي شده است. در يك توجيه علت اين تفاوت و تنوع، تطور رأي ملاصدرا از علم اشراقي الهي به علم متعالي دانسته شده و در ديگري، تفكيك وعاء دهر و وعاء زمان. مقالة حاضر نشان ميدهد كه هر دو توجيه نارسا است و تنها راهحل قابل پذيرش براي تبيين ديدگاه نهايي صدرالمتألهين در علم به ماديات، نسبيت تقسيم موجود به مجرد و مادي است. اين راهحل، متناسب با دو رويكرد بنياديني است كه ملاصدرا نسبت به تلازم تشكيك در وجود و كمالات آن، و همچنين هويت عينالربطي ممكنات اتخاذ نموده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
72 - بررسي تطبيقي ادله تجرد نفس در اثبات تجرد خيالي از ديدگاه محقق طوسي و ملاصدرا
احمد عابدی ارانی محمدرضا کریمی والا محسن پیرهادیيكي از دلايل اصلي براي اثبات بقاي نفس، تجرد نفس است. اما در اين ميان، حل معضل بقاي همة نفوس انساني، منوط به تحليل نحوة تجرد نفس و اثبات تجرد خيالي است. محقق طوسي درصدد اثبات تجرد نفس برآمده و اساساً تجرد را بعنوان دليلي براي اثبات بقاي نفس مطرح كرده است. گرچه وي اشاره چکیده کامليكي از دلايل اصلي براي اثبات بقاي نفس، تجرد نفس است. اما در اين ميان، حل معضل بقاي همة نفوس انساني، منوط به تحليل نحوة تجرد نفس و اثبات تجرد خيالي است. محقق طوسي درصدد اثبات تجرد نفس برآمده و اساساً تجرد را بعنوان دليلي براي اثبات بقاي نفس مطرح كرده است. گرچه وي اشارهيي به اثبات تجرد خيالي ندارد اما برخي از ادلة ارائهشده، قابليت اثبات تجرد خيالي را دارند. از سوي ديگر وي معتقد است نفوسي كه به مرتبة تجرد عقلي نائل آيند، از تجرد خيالي نيز بهرهمندند. در مقابل، ملاصدرا نيز براي حل مسئلة بقاي تمام نفوس، تجرد عقلي و خيالي را اثبات كرده و اساساً تلاش وي در اثبات تجرد خيالي، معطوف به اثبات بقاي تمام نفوس بوده است. در اين ميان، برخي از ادلهيي كه ملاصدرا مطرح كرده، با محقق طوسي اشتراك دارد. ملاصدرا دلالت برخي از اين ادله را بر تجرد خيالي تام ميداند و علاوه بر آن چند دليل مستقل در اثبات تجرد عقلي و خيالي نيز مطرح كرده است. بنابرين، ملاصدرا با اثبات اينكه قوة خيال از مراتب نفس و خود، امري مجرد است، توانسته بقاي نفوسي را نيز مستدل كند كه از مرتبة تجرد خيالي ارتقا نيافتهاند. در نوشتار پيش رو، روشن شده است ادلهيي كه محقق طوسي بيان كرده، قابليت اثبات تجرد خيالي را دارند و بر اين اساس ـچنانكه ملاصدرا تبيين كرده استـ بقاي همة نفوس انساني با اثبات تجرد خيالي نفس امكانپذير است. اين امر بر اساس مباني صدرايي بروشني منقح است اما پيش از صدرالمتألهين و در تحقيقات محقق طوسي، تجرد خيالي را ميتوان تنها در نفوسي پيگيري كرد كه به مرتبة تجرد عقلي رسيدهاند كه اين امر، توان حل بقاي تمام نفوس انساني را ندارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
73 - تبيين تفاوتهاي جسم عنصري و جسم مثالي از ديدگاه صدرالمتألهين (بررسي انتقادي)
حسین کریمیيكي از تقسيماتي كه در منابع و آثار فلسفي دربارة حقيقت جسم بيان شده، تقسيم آن به جسم مثالي و جسم عنصري است. در اصلِ وجود اين تقسيم ميان حكماي متأخر اختلافنظري نيست اما تفاوتهايي براي جسم عنصري و مثالي ذكر كردهاند كه برخي از اين تفاوتها، مبتني بر همان مباني اخذشده در بح چکیده کامليكي از تقسيماتي كه در منابع و آثار فلسفي دربارة حقيقت جسم بيان شده، تقسيم آن به جسم مثالي و جسم عنصري است. در اصلِ وجود اين تقسيم ميان حكماي متأخر اختلافنظري نيست اما تفاوتهايي براي جسم عنصري و مثالي ذكر كردهاند كه برخي از اين تفاوتها، مبتني بر همان مباني اخذشده در بحث مجرد و مادي است. حكما در تبيين مجرد و مادي، همه به يك شكل عمل نكرده و هر يك تعريفي متفاوت ارائه دادهاند. يكي از مسائلي كه در بحث تفاوتهاي جسم عنصري و مثالي حائز اهميت است، مسئلة وجود قوه است. علاوه بر اين، تفاوتهاي ديگري نيز ميان جسم مثالي و جسم عنصري بيان شده كه نميتوان آنها را تماماً مبتني بر بحث مجرد و مادي دانست. صدرالمتألهين در آثار خود مفصلاً به بررسي اين مسئلة فلسفي پرداخته و پانزده تفاوت را براي اين دو حقيقت بيان كرده است. بررسي اين تفاوتها، فهم بهتري از حقيقت جسم عنصري و جسم مثالي را براي ما در پيخواهد داشت. پژوهش حاضر نشان ميدهد كه برخي از اين تفاوتها صحيح، برخي نادرست و برخي ديگر نيز داراي تفصيل هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
74 - مقایسه رابطه نفس و بدن از دید رفتارگرایی فلسفی و ملاصدرا
نعیمه نجمی نژاد مرتضی رضاییبحث از رابطة نفس و بدن همواره از مسائل چالشبرانگيز بوده است. مهمترين مشكل در اين بحث، چگونگي رابطة نفس «بمثابه وجودي مجرد» با بدن «بمثابه وجودي مادي» است. بسياري از انديشمندان براي پاسخ به اين مسئله، نظرياتي ارائه كردهاند. در پژوهش حاضر، با روش توصيفي ـ تحليلي، به ب چکیده کاملبحث از رابطة نفس و بدن همواره از مسائل چالشبرانگيز بوده است. مهمترين مشكل در اين بحث، چگونگي رابطة نفس «بمثابه وجودي مجرد» با بدن «بمثابه وجودي مادي» است. بسياري از انديشمندان براي پاسخ به اين مسئله، نظرياتي ارائه كردهاند. در پژوهش حاضر، با روش توصيفي ـ تحليلي، به بررسي و مقايسة ديدگاه رفتارگرايي ـ كه يكي از نظريات مهم در فلسفه» ذهن استـ با ديدگاه ملاصدرا بعنوان برجستهترين فيلسوف اسلامي، پرداخته شده است. نتيجه اينست كه هم رفتارگرايان و هم ملاصدرا در شمار يگانهانگاران نفس(ذهن) و بدن جاي دارند، با اين تفاوت كه از نظر رفتارگرايان، نفـس و حـالات نفـساني چيزي جز رفتـار بيرونـي انـسان نيست؛ در واقع، در اين رويكرد تجرد نفس و حالات غيرمادي آن انكار ميشود. اما ملاصدرا با استفاده از مباني خاص خود، از جمله حركت جوهري اشتدادي و جسمانيةالحدوثبودن نفس، رابطة نفس و بدن را از نوع تركيب اتحادي ميداند. در نگاه او، نفس در عين اينكه جوهري واحد است، بدليل اشتمال بر مراتب گوناگون، هم از مرتبة ماديت و جسمانيت و هم از مراتب تجرد ـ اعم از تجرد مثالي و عقلي ـ برخوردار است. بعبارت ديگر، يك حقيقت واحد متصل است كه در مراتب پايين، بدن و در مراتب بالا، نفس است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
75 - ديدگاه ملاصدرا پيرامون توانمنديهاي ناشي از تجرد عقلي در انسان و عوامل و موانع آن
نجیمه منصوری فروغ السادات رحيم پور جعفر شانظریبعقيدة ملاصدرا نفس ميتواند به انواعي از تجرد دست يابد و همين امر سبب ايجاد ويژگيها و توانمنديهاي خاصي براي انسان ميشود. هدف نوشتار حاضر آنست كه تحليل ملاصدرا از چگونگي وصول نفس به مراتب تجرد عقلي، عوامل مؤثر، موانع وصول به آن و ويژگيهاي ايجاد شده بواسطة اين تجرد در حيات چکیده کاملبعقيدة ملاصدرا نفس ميتواند به انواعي از تجرد دست يابد و همين امر سبب ايجاد ويژگيها و توانمنديهاي خاصي براي انسان ميشود. هدف نوشتار حاضر آنست كه تحليل ملاصدرا از چگونگي وصول نفس به مراتب تجرد عقلي، عوامل مؤثر، موانع وصول به آن و ويژگيهاي ايجاد شده بواسطة اين تجرد در حيات دنيوي را بررسي نمايد. با رسيدن قوة عاقله به مرحلة بالملكه، نفس در مرز تجرد عقلي قرار ميگيرد و نهايت تجرد در مرحلة عقل مستفاد حاصل ميشود. تقويت عقل عملي، عشق و عبادت ازجمله عوامل مؤثر در وصول انسان به درجات تجرد عقلي است و موانعي نيز همچون پيروي از شهوات، انجام گناهان، تقليد و حبّ دنيا در اين مسير وجود دارد. تجرد عقلي در پايينترين مرتبه، نطق را در انسان پديد ميآورد و تشخيص خير و شر را براي او امكانپذير ميكند. با ارتقاي مرتبة تجرد، انسان ميتواند آگاهانه براي سلوكاليالله تلاش كند و از نتايج آن بهرهمند گردد. در مرتبة كمال عقل نظري و عملي، انسان به مقام خليفةاللهي ميرسد و در اعلي مرتبة تجرد عقلي شايسته مقام ولايت ميشود. با توجه به ديدگاه ملاصدرا دربارة چگونگي تجرد عقلي نفس، تبيين فلسفيِ برخي وظايف نبي مانند دريافت وحي و اطمينان به حقانيت آن، امكانپذير خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
76 - انتخاب تأمین کننده با رویکرد تلفیقی فرآیند تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی و روش ویکور خاکستری
محمد مهدی مظفریمسئله انتخاب تأمین کننده، یکی از موضوعات بسیار مهم در مدیریت زنجیره تأمین می باشد و از آن به عنوان عاملی مؤثر براي بقا در محیط رقابت یاد می شود. انتخاب بهترین تأمین کننده از میان تأمین کنندگان متعدد، با در نظر گرفتن معیارهای گوناگون و گاهاً در تضاد با یکدیگر، مقوله انتخ چکیده کاملمسئله انتخاب تأمین کننده، یکی از موضوعات بسیار مهم در مدیریت زنجیره تأمین می باشد و از آن به عنوان عاملی مؤثر براي بقا در محیط رقابت یاد می شود. انتخاب بهترین تأمین کننده از میان تأمین کنندگان متعدد، با در نظر گرفتن معیارهای گوناگون و گاهاً در تضاد با یکدیگر، مقوله انتخاب تأمین کننده را به یک مسئله پیچیده تصمیم گیری چند معیاره تبدیل نموده است؛ از سوی دیگر انتخاب تأمین کننده بشدت وابسته به نظرات تصمیم گیرندگان می باشد، که با توجه به پویایی های محیطی و ناکامل بودن اطلاعات در دسترس تصمیم گیرندگان با نوعی عدم قطعیت در بیان نظرات تصمیم گیرندگان روبرو هستیم. هدف این مقاله، ارائه یک مدل مناسب تصمیم گیري چند معیاره در شرایط عدم قطعیت و با استفاده از مفاهیم تئوری فازی و خاکستری براي انتخاب بهینه تأمین کننده می باشد. در این مقاله ابتدا اوزان معیارهای انتخاب تأمین کننده با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی دلفی فازی(FDAHP ) تعیین و سپس با استفاده از روش ویکور خاکستری(Grey VIKOR) که یکی از رویکردهای جدید توسعه یافته تصمیم گیری چند معیاره در شرایط عدم قطعیت، می باشد به رتبه بندی تأمین کنندگان پرداخته شده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
77 - طراحی و ساخت مولد kV 125، kVA 1000 برای آزمونهای فشارقوی با استفاده از تکنيک رزونانس سری
عباسعلی لطفی نیستانک حمیدرضا صادقمحمدیدر اين مقاله نتايج شبيه سازی، تحلیل و ساخت مولد رزونانسی توان بالا جهت استفاده در آزمونهای مختلف بر روي بارهاي فشارقوي با طبيعت خازني ارايه شده است. مولد رزونانسی شامل راكتور متغیر به عنوان قلب سيستم، ترانس ايزوله شيلد شده، رگولاتور ولتاژ (اتوترانسفورماتور)، ترانسفورم چکیده کاملدر اين مقاله نتايج شبيه سازی، تحلیل و ساخت مولد رزونانسی توان بالا جهت استفاده در آزمونهای مختلف بر روي بارهاي فشارقوي با طبيعت خازني ارايه شده است. مولد رزونانسی شامل راكتور متغیر به عنوان قلب سيستم، ترانس ايزوله شيلد شده، رگولاتور ولتاژ (اتوترانسفورماتور)، ترانسفورماتور تحريك، مقسم ولتاژ خازني، ميز كنترل (دستي و اتوماتيك) ، دستگاه اندازهگیری ديجيتالي ولتاژ و سيستم کامپيوتری آشکارسازی تخليه جزيي برای اندازهگیری این عامل در آزمونهای مختلف به همراه فيلتر فشارضعيف و فشارقوي میباشد. اين مقاله ضمن تحليل و شبيه سازی قسمت های مختلف اين مجموعه به بيان نتايج اندازهگیری بارهای خازنی مختلف، اندازهگيری هارمونيکی و در انتها تخليه جزيي مجموعه رزونانسی میپردازد. اندازهگیریهای راکتور سلفی نشان دهنده صحت نتايج شبيهسازی بوده و اندازهگیری تخليه جزيي بیانگر آن است که اين مجموعه برای ولتاژهای کمتر از kV 70 عاری از تخليه جزيي است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
78 - يک روش جديد براي تقريب مشخصات آماری SNR در خروجي گيرنده Rake با شماي دايورسيتي EGC در کانالهاي محوشدگي مستقل
حسین صمیمی پائیز عزمیهنگام استفاده از گيرنده Rake با شماي دايورسيتي EGC در کانالهاي محوشدگي مستقل، تابع توزيع تجمعي متغير تصميمگيري در خروجي گيرنده به صورت يک سري نامحدود و همگرا قابل توصيف است. محاسبه ضرايب اين سري نياز به انجام متوسطگيريهاي آماري از توابع وابسته به دامنه سيگنال دريافت چکیده کاملهنگام استفاده از گيرنده Rake با شماي دايورسيتي EGC در کانالهاي محوشدگي مستقل، تابع توزيع تجمعي متغير تصميمگيري در خروجي گيرنده به صورت يک سري نامحدود و همگرا قابل توصيف است. محاسبه ضرايب اين سري نياز به انجام متوسطگيريهاي آماري از توابع وابسته به دامنه سيگنال دريافتي دارد که صرفاً در برخي موارد خاص، منجر به روابط بسته بر حسب توابع پيچيده رياضي ميشود. در اين مقاله يک روش تقريبي جديد براي محاسبه اين متوسطهاي آماري ارائه شده است که فقط به ميانگين و واريانس دامنه سيگنال دريافتي در کانال نياز دارد. اين ويژگي باعث ميشود تا روش پيشنهادي در مقايسه با روشهاي دقيق موجود، داراي حجم محاسباتي پاييني بوده و به کمک آن بتوان تابع توزيع تجمعي متغير تصميمگيري در خروجي را با دقت خوبي تخمين زد. همچنين با بکارگيري روش فوق ميتوان در شرايطي که متوسطهاي آماري مورد نياز داراي جواب بسته نميباشند، آنها را با روابط تقريبي دقيقي توصيف کرد. جهت ارائه نمونهاي از کاربرد روش پيشنهادي در اين مقاله، به بررسي عملکرد گيرنده Rake در کانال محوشدگي مستقل با توزيع گاماي تعميميافته پرداخته شده است. در اين حالت با بکارگيري روش پيشنهادي ميتوان تابع توزيع تجمعي نسبت سيگنال به نويز در خروجي گيرنده را محاسبه نمود و از آن جهت ارزيابي عملکرد گيرنده استفاده کرد. مقايسه نتايج حاصل از بکارگيري روش پيشنهادي با نتايج دقيق موجود و نيز نتايج حاصل از شبيهسازي کامپيوتري، نشاندهنده دقت بسيار خوب آن ميباشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
79 - "دانا"- عاملي با قابليت درک و اجراي نوشتار فارسي
مرضیه داودآبادی فراهانی مازیار پالهنگاز فرآيند فهميدن متون نوشتهشده زبان طبيعي معمولاً با نام درک متن ياد ميشود. درک متن ميتواند شامل فرآيندها و کاربردهاي متفاوتي باشد. يکي از کاربردهاي سيستمهاي درک، درخواست انجام کنش در مواجهه با جملات امري است که در سيستمهاي محاورهاي و رباتيک کاربردهاي زيادي دارد. چکیده کاملاز فرآيند فهميدن متون نوشتهشده زبان طبيعي معمولاً با نام درک متن ياد ميشود. درک متن ميتواند شامل فرآيندها و کاربردهاي متفاوتي باشد. يکي از کاربردهاي سيستمهاي درک، درخواست انجام کنش در مواجهه با جملات امري است که در سيستمهاي محاورهاي و رباتيک کاربردهاي زيادي دارد. پيش از اين کارهايي در مورد پردازش زبان فارسي انجام شده است ولي به موضوع درک متن کمتر پرداخته شده است. در این مقاله گزارشي از پيادهسازي يک سيستم درک متن فارسي ارائه میگردد. این سيستم یک جمله امری یا پرسشی را دریافت میکند و پس از انجام مراحل تحلیل ساختواژی، نحوي و معنايي بر روی آن، ساختار ويژگي و قاب حالت جمله دريافتي را ميسازد. این سیستم قادر به انجام فرامين کاربر و پاسخ به پرسشهاي او است. نتايج به دست آمده از انجام اين پروژه ميتواند براي ايجاد انواع ديگري از سيستمهاي پردازش زبان طبيعي مانند سيستمهاي پاسخ به سؤالات و ترجمه ماشيني استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
80 - مدلسازی و تحلیل بازی معمای زندانی تکراری به کمک شبکه عصبی مصنوعی پادانتشار گراسبرگ
غلامعلی منتظر نجمه رستگار رامشه عليرضا عسكرزادهدر اکثر اوقات، تصمیمگیری مؤثر در موقعیتهای راهبردی همچون مسایل رقابتی به نگاشت غیر خطی بین محرک و پاسخ نیاز دارد. شبکههای عصبی مصنوعی میتوانند در مدلسازی و حل این مسایل رهیافت مناسبی باشند. بازی معمای زندانی از معروفترین بازیهای مطرحشده در نظریه بازیها است كه ب چکیده کاملدر اکثر اوقات، تصمیمگیری مؤثر در موقعیتهای راهبردی همچون مسایل رقابتی به نگاشت غیر خطی بین محرک و پاسخ نیاز دارد. شبکههای عصبی مصنوعی میتوانند در مدلسازی و حل این مسایل رهیافت مناسبی باشند. بازی معمای زندانی از معروفترین بازیهای مطرحشده در نظریه بازیها است كه به كمك آن بسياري از مسایل رقابتي تحليل ميشود و تصميمگيري را تسهيل ميكند. در این مقاله سعی بر آن است که بازی معمای زندانی تکراری به کمک شبکه عصبی مصنوعی مدلسازی و تحلیل شود و به همین دلیل شبکه عصبی پادانتشار گراسبرگ برای انجام این بازی طراحی شده است. نتایج، نشاندهنده توانمندی این روش در مدلسازی کامل بازی است. نتایج حاصل از بهکارگیری این ایده با دو روش دیگر (راهبرد TFT و مدلسازی با شبکه پرسپترون) نشان از کارایی محرز روش جدید است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
81 - مدلسازی قابلیت اطمینان مزرعه فتوولتاییک با استفاده از مدل مارکوف
وحید خلیق حسن منصفاستفاده از واحدهای فتوولتاییک در شبکه قدرت و مشارکت آنها در تأمین بار سیستم، رشد فزایندهای در سالهای اخیر داشته است به طوری که ظرفیت کل نصبشده فتوولتاییک در جهان از GW 5/1 در سال 2000 به صورت نمایی به GW 402 در سال 2017 رسیده است. در این تحقیق روشی تحلیلی برای ارزی چکیده کاملاستفاده از واحدهای فتوولتاییک در شبکه قدرت و مشارکت آنها در تأمین بار سیستم، رشد فزایندهای در سالهای اخیر داشته است به طوری که ظرفیت کل نصبشده فتوولتاییک در جهان از GW 5/1 در سال 2000 به صورت نمایی به GW 402 در سال 2017 رسیده است. در این تحقیق روشی تحلیلی برای ارزیابی قابلیت اطمینان مزارع بزرگ فتوولتاییک با در نظر گرفتن تغییرات توان ورودی و همچنین شاخصهای قابلیت اطمینان اجزای واحد فتوولتاییک ارائه شده که میتواند برای تخمین انرژی سالانه تولیدی واحد فتوولتاییک و همچنین محاسبه شاخصهای قابلیت اطمینان مورد استفاده قرار گیرد. با استفاده از مدل مارکوف، روش فراوانی و تداوم برای مدلسازی واحد فتوولتاییک همانند واحدهای چندحالته مورد استفاده قرار میگیرد و احتمال، فرکانس وقوع و نرخ گذر هر حالت بر مبنای اطلاعات آماری تابش خورشید و خصوصیات عملکردی واحد فتوولتاییک میتواند به دست آید. به دلیل وجود تعداد زیاد حالات تابش خورشید و عملکردی ماژولهای فتوولتاییک از الگوریتم k-means برای دستهبندی دادهها استفاده شده است. برای نشاندادن کارامدی مدل مذکور نتایج حاصل بر روی شبکه تست RBTS مورد ارزیابی قرار گرفتهاند. نتایج تحقیق بیانگر بالابودن حاشیه ظرفیت با استفاده از شاخص LOLF نسبت به استفاده موردی از شاخص LOLE است و دلیل این موضوع، طبیعت تصادفی تابش خورشید در مقایسه با واحدهای مرسوم میباشد. از این رو اهمیت مطالعه شاخصهای قابلیت اطمینان وابسته به فرکانس در این سیستمها مشهود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
82 - رویکردی جدید برای شمارش یا بهینه سازی مثلث بندی مجموعه نقاط در صفحه مبتنی بر MIS
علی نوراله زهرا رضایتمثلثبندی مجموعه نقاط S در صفحه، برابر با تعبیه مسطح یک گراف مسطح مستقیمالخط بیشین (با بیشترین یال) روی مجموعه نقاط است به طوری که مجموعه رئوس گراف دقیقاً همان مجموعه نقاط داده شده باشد. دو مسئله مهم در این زمینه مورد تحقیق است. الف) به چند طریق میتوان مجموعه نقاط S ر چکیده کاملمثلثبندی مجموعه نقاط S در صفحه، برابر با تعبیه مسطح یک گراف مسطح مستقیمالخط بیشین (با بیشترین یال) روی مجموعه نقاط است به طوری که مجموعه رئوس گراف دقیقاً همان مجموعه نقاط داده شده باشد. دو مسئله مهم در این زمینه مورد تحقیق است. الف) به چند طریق میتوان مجموعه نقاط S را مثلثبندی کرد ب) کدام مثلثبندی بر اساس ویژگی خاصی بهینه است. مسئله اول یک مسئله باز است و به جز در شرایط خاص که دارای رابطه بسته میباشد تا به حال الگوریتمی با زمان چندجملهای برای آن در حالت کلی ارائه نشده است. مسئله دوم نیز در حالتی که هدف پیداکردن مثلثبندی که مجموع طول یالهای آن کمترین باشد یک مسئله NP-HARD است (MWT)، لذا تحقیقات در راستای ارائه الگوریتمهای مکاشفهای، فرامکاشفهای یا تقریبی برای این دو حالت انجام شده است. در این مقاله روشی ارائه شده که در آن با تولید گراف تقاطع حاصل از تمامی پارهخطهای حاصل از تمامی زوج نقاط S تولید میشود و سپس الگوریتمهایی برای تولید همه مجموعههای مستقل بیشین (MIS) گراف تقاطع و همچنین روشی برای شمارش تعداد این مجموعهها ارائه میشود. این رویکرد تولید گراف تقاطع و تبدیل مسئله مثلثبندی به مسئله مجموعه مستقل بیشین نگاهی جدید به مسئله مثلثبندی در هر دو حالت الف و ب محسوب میشود و از آنجا که ارائه الگوریتم برای مسئله الف یا ب به خاطر ذات هندسیبودن آن دشوار است لذا با رویکرد مطرحشده در این مقاله، تمامی الگوریتمهایی که تا به حال برای مسئله MIS مطرح شده است را میتوان برای حل مسئله مثلثبندی در هر دو حالت الف یا ب به کار برد. تکنیک تبدیل مسئله مثلثبندی به مسئله MIS رویکردی است که تا به حال روشی مبتنی بر آن برای حل مسایل شمارش تعداد طرق مثلثبندی یا مثلثبندی با کمترین وزن گزارش نشده است. علاوه بر این یک روش تخمینی مکاشفهای برای تعیین متوسط تعداد حالات مثلثبندی ارائه خواهد شد که نتایج پیادهسازی نشان میدهد روی نمونههایی از ورودی نزدیک به مقدار دقیق هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
83 - تشخیص كمتوجهي- بيشفعالي (ADHD) مبتني بر الگوريتم تكاملي با طول متغير
مريم رمضانیان کشتلی حسین منتظری کردیروشهایی که امروزه برای بررسی ارتباطات مغز به منظور تشخیص بیماریهای مرتبط با عملکرد مغز استفاده میشود، روش تصويرنگاري عملكردي تشديد مغناطيسي در حالت استراحت میباشد. در این مقاله، یک روش جدید با استفاده از الگوریتم تکاملی با طول متغیر برای انتخاب ویژگیهای مناسب جهت ب چکیده کاملروشهایی که امروزه برای بررسی ارتباطات مغز به منظور تشخیص بیماریهای مرتبط با عملکرد مغز استفاده میشود، روش تصويرنگاري عملكردي تشديد مغناطيسي در حالت استراحت میباشد. در این مقاله، یک روش جدید با استفاده از الگوریتم تکاملی با طول متغیر برای انتخاب ویژگیهای مناسب جهت بهبود دقت تشخيص افراد سالم و بيمار به اختلال كمتوجهي- بيشفعالي از يكديگر مبتني بر تحليل تصاوير rs-fMRI ارائه شده است. ویژگیهای مورد بررسی مقادیر همبستگی میان سیگنالهای سری زمانی مناطق مختلف مغز میباشند. انتخاب ویژگی با طول متغیر بر اساس الگوریتم زنبور عسل جهت غلبه بر مشکل انتخاب ویژگی در الگوریتمهای با طول بردار ویژگی ثابت صورت گرفت. فاصله ماهالانوبیس به عنوان تابع ارزیابی الگوریتم رنبور عسل استفاده شده است. کارایی الگوریتم از لحاظ مقدار تابع ارزیابی در درجه اول و زمان پردازش در درجه دوم مورد بررسی قرار گرفته شد. نتایج بهدستآمده از کارایی به مراتب بالاتر الگوریتم زنبور عسل با طول متغیر نسبت به سایر روشهای انتخاب ویژگی حکایت دارد. در حالی که بهترین نتیجه صحت طبقهبندی کلی در میان سایر روشها با 26 ویژگی منتخب از الگوریتم اجتماع ذرات، 61/76% میباشد، روش پیشنهادی توانسته به مقدار صحت طبقهبندی کلی 32/85% با انتخاب 25 ویژگی دست یابد. طبیعت داده به صورتی است که افزایش تعداد ویژگیها منجر به بهبود بیشتر صحت طبقهبندی میشود به گونهای که با افزایش طول بردار ویژگی به 35 و 45 صحت طبقهبندی بهترتیب به 66/91% و 57/95% رسیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
84 - ارزيابی انتقادی نظرية ذهنمندی حیوان از نگاه دکارت، بر اساس فلسفة صدرایی
آرمین منصوری حبیب الله دانش شهرکی زهرا خزاعیحیات نفسانی مجرد براي حیوانات و برخورداری آنها از توانمندیهای ذهنی، همواره محل تردید و اختلاف ميان فلاسفه بوده است. وجود برخی شباهتها میان حیوان و انسان، در عین تمام تفاوتهایی که با هم دارند، ارائة تبیینی دقیق از نحوة حیات حیوانی را دشوار كرده است. دکارت با توجه به اعتق چکیده کاملحیات نفسانی مجرد براي حیوانات و برخورداری آنها از توانمندیهای ذهنی، همواره محل تردید و اختلاف ميان فلاسفه بوده است. وجود برخی شباهتها میان حیوان و انسان، در عین تمام تفاوتهایی که با هم دارند، ارائة تبیینی دقیق از نحوة حیات حیوانی را دشوار كرده است. دکارت با توجه به اعتقاد به دو جوهر جسمانی و عقلی مجرد برای انسان، با تمسک به سه دلیل: «عدم توانایی کاربست زبان در حیوان»، «نفی خلاقیت»، و «نفی آگاهی از حیوان»، وجود اندیشه و تعقل در حیوان را نفی کرده و فقط حیات جسمانی را برای آن ميپذيرد و در نتیجه حیوان را ماشینی پیچیده میداند که فاقد حیات ذهنی است. این نظریة دکارت به «نظریة ماشینی حیوان» موسوم است. اما ملاصدرا با قائل شدن به سه مرتبة مادی، مثالی و عقلی برای عالم، موجودات را متناسب با آن مراتب تحلیل میکند. بر همین اساس، او برای نفوس حیوانی، تجرد مثالی قائل بوده و ذهنمندی در مرتبة حیوانی را بر مبناي آن تبیین مینمايد. نظریة ماشینی دکارت و ادلة سهگانة آن، براساس مرتبة تجرد مثالیيي که ملاصدرا برای نفوس حیوانی اثبات میکند، رد میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
85 - مقايسه و داوري ميان آراء و مباني ملاصدرا و فخررازي در مسئلة معاد جسماني
سید علی رضی زاده سید عباس ذهبیفخررازي و ملاصدرا از معتقدان به معاد جسماني هستند، اما از دو منظر متفاوت. مقايسة آراء ايشان نشاندهندة وجود مشابهت در برخي مباني و اختلافات بنيادين در برخي ديگر است. خاستگاه اختلافات آنها در مباني فلسفي و بويژه بحث «اعاده» معدوم بعينة و «تجرد قوا» است. اثبات عقلي معاد جس چکیده کاملفخررازي و ملاصدرا از معتقدان به معاد جسماني هستند، اما از دو منظر متفاوت. مقايسة آراء ايشان نشاندهندة وجود مشابهت در برخي مباني و اختلافات بنيادين در برخي ديگر است. خاستگاه اختلافات آنها در مباني فلسفي و بويژه بحث «اعاده» معدوم بعينة و «تجرد قوا» است. اثبات عقلي معاد جسماني فخررازي، با اعتقاد به اينهماني آن با اعادة معدوم بعينه همراه است كه نتايج نادرستي مانند ماديشدن ابعاد مجرد نفس در معاد را در پي دارد. از سوي ديگر، برخلاف ادعاي فخررازي مبني بر عدم اعتقاد فيلسوفان به معاد جسماني، ملاصدرا نخستينبار در مقام يك فيلسوف، به اثبات فلسفي آن همت گمارد. اگرچه رويكرد فلسفي او موجب بروز انتقاداتي بر وي شد، اما همين رويكرد رمز مصونيت او از تكرار اشتباهات متكلمان، ازجمله فخررازي نيز بود. ملاصدرا با ردّ نظرية اعادة معدوم، به معاد جسماني اخروي معتقد بود نه معاد جسماني عنصري؛ بهمين دليل براي اعادة افعال شخص، ديگر احتياجي به نظرية متكلمان مبني بر «بازگشت اجزاء متفرق شده» انسان نداشت. از ديگر تفاوتهاي فخررازي و ملاصدرا، مسئلة تعدد و تجرد قواست. هر دو انديشمند به تجرد نفس معتقد بودند، با اين تفاوت كه فخررازي به عدم تعدد قواي نفساني باور داشت و سعي ميكرد اين آموزه را با اعتقاد به اعادة معدوم بعينه هماهنگ كند، اما در مقابل، ملاصدرا راهحل مسئلة معاد جسماني را همانند بسياري از مسائل ديگر، در طريق خاص معرفت نفس، بويژه تجرد خيال ميدانست. اين مقاله بدنبال تبيين و ارزيابي اختلافات مبنايي ايندو متفكر در مسئلة معاد جسماني است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
86 - تبیین ادراک و تجلی معنا در فضاهای معماری، مبتنی بر غایتشناسی از دیدگاه کانت و کوماراسوامی
مهدی بنیاسدی باغمیرانی سید بهشید حسینی آزاده شاهچراغییکی از موضوعات تأمل برانگیز در تفکر مدرن غربی و سنتگرای شرقی، مسئله غایتشناسی در هنر است. غایت مندی در فضاهای معماری سنتی، به جهت تبیین ادراک و تجلی معنا، نیازمند واکاوی دقیق در حوزه غایتشناسی در هنرمدرن و هنر سنتی است. پژوهش حاضر با تأمل در مفهوم غایتشناسی در اندی چکیده کاملیکی از موضوعات تأمل برانگیز در تفکر مدرن غربی و سنتگرای شرقی، مسئله غایتشناسی در هنر است. غایت مندی در فضاهای معماری سنتی، به جهت تبیین ادراک و تجلی معنا، نیازمند واکاوی دقیق در حوزه غایتشناسی در هنرمدرن و هنر سنتی است. پژوهش حاضر با تأمل در مفهوم غایتشناسی در اندیشههای فلسفی کانت و کوماراسوامی، درصدد یافتن مدل مفهومی به جهت تبیین ادراک و تجلی معنا در فضاهای معماری است. فلذا تحقیق حاضر بینرشتهای و با رویکرد تحلیلی است، که در ابتدا آرای کانت و کوماراسوامی در باب غایتشناسی هنر مدرن و سنتی مورد واکاوی قرار گرفتهاست؛ سپس آرای این دو اندیشمند را، در قالب دو نوع غایت مندی ظاهری و باطنی در کنار هم قرار داده شده است، تا براساس آن به مدل مفهومی دست بیابیم؛ که امکان شرح نحوهی ادراک و تجلی معنا در هنر و معماری سنتی را فراهم سازد. با تکیهبر این مدل مفهومی، هدف این پژوهش، بررسی جایگاه غایت مندی در هنرمدرن غربی و هنر سنتی شرقی، به جهت تشریح نحوهی ادراک و تجلی معنا در فضاهایمعماری است. پرسش کلیدی این پژوهش این است که، مفهوم غایت به چه نحوی با مفاهیم ادراک و تجلی معنا در فضاهایمعماری ارتباط پیدا میکند؟ نتایج این پژوهش نشان میدهد که، در معماری سنتی، با تجلی معنا در طرح و رنگ، زمینه ادراک معنا در افراد فراهم میشود. بر این اساس غایت اصلی، اتحاد ادراک و تجلی معنا (صفات جمالی و جلالی) در فضاهای معماری است. با تجلی صفات جمالی متکثر با معنای واحد در فضای معماری، زمینه ادراک معانی و صفات جلالی که عامل خشیت در ناظر است، فراهم میشود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
87 - مسئله اعتماد اجتماعی در نظام اجتماعی اسلام
حسن خیریامروزه یکی از مسائل اساسی جوامع غربی و جوامعی که متأثر از فرهنگ غربی هستند کاهش سرمایه اجتماعی است. اعتماد اجتماعی یکی از مؤلفه های اساسی سرمایه اجتماعی است. کاهش اعتماد اجتماعی بحران هویتی و فرهنگی را به دنبال داشته و این مسئله را در کانون توجه جامعه شناسان قرار داده ا چکیده کاملامروزه یکی از مسائل اساسی جوامع غربی و جوامعی که متأثر از فرهنگ غربی هستند کاهش سرمایه اجتماعی است. اعتماد اجتماعی یکی از مؤلفه های اساسی سرمایه اجتماعی است. کاهش اعتماد اجتماعی بحران هویتی و فرهنگی را به دنبال داشته و این مسئله را در کانون توجه جامعه شناسان قرار داده است. جامعه اسلامی ما به میزانی که پای بند به آموزه های اسلامی است از این سرمایه برخوردار است. بدین روی هدف این مقال بررسی اعتماد اجتماعی در نظام اجتماعی اسلامی است. مقاله از روش توصیفی تحلیلی بهره جسته و موضوع را از ابعاد مختلف اعتقادی، اصول فقه، اخلاق اجتماعی و فقهی واکاوی نمودهاست. مفاهیمی چون "ایمان"، " مؤمن"، " متقی"، " برادر"، "ولایت مؤمنانه"،" کرامت انسانی"، " حق الله و حق الناس"، " مسلم"، " متشرع"، " متخلق"، " تعاون"، " تکافل"، " مواسات"، " قرض الحسنه"، " صدقه"، " وقف"، " عمل صالح"، " حسن خلق"، "تولی"، " حرمت "غیبت و تهمت و افتراء و اهانت" و دهها مفهوم دیگر حاوی معنای اعتماد اجتماعی است. در بحث اعتقادی به سنت های الهی و نقش توکل و اعتماد به وعدههای الهی اشاره شده و در بحث اصول فقه بحث خبر واحد و بنای عقلاء به عنوان دو موضوع اساسی در زیر مجموعه اعتماد اجتماعی بررسی شده و در بحث اخلاق اجتماعی برخی اصول اخلاقی و رویه های پیشوایان دینی در تأکید بر اعتماد مؤمنان نسبت به هم و ضرورت برقراری رابطه برادرانه اشاره شده و در بحث احکام فقهی نیز برخی عناصر زیرساختی، ساختی و عاملیتی مقوم اعتماد اجتماعی تشریح گردیدهاست. از جمله عناصر ساختی مطرح در این مقال عبارت است از: خاستگاه کتاب، سنت و عقل، ابتنای بر حکمتنظری و عملی، تفکیک حقالله و حقالناس و رابطه اخوت، بنوت، نبوت و امامت. نتیجه آنکه بسیاری از احکام اخلاقی، فقهی اسلام به صورت ساختاری یا عاملیتی، مستقیم یا غیر مستقیم به تقویت اعتماد اجتماعی منجر میشود و در عین حال فرد و جامعه را از اعتماد بیجا برحذر می دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
88 - حلّ پارادوکسهای زنون با نظریة «جمع تحلیلی خطی» و سنجش تطور پاسخها
رضا شاکری علی عابدی شاهرودیزنون بپیروی از استادش پارمنیدس، مسئلة حرکت را بچالش کشیده و در ضمن چهار استدلال، ايرادات خود را كه در واقع پارادوكسهاي اين نظريه بود، سامان داد. این پارادوکسها که انکار یک مسئلة بدیهی (یعنی حرکت) بشمار میرفت با واکنشهایی مواجه شدند. در این نوشتار نخست به دو مورد از پارا چکیده کاملزنون بپیروی از استادش پارمنیدس، مسئلة حرکت را بچالش کشیده و در ضمن چهار استدلال، ايرادات خود را كه در واقع پارادوكسهاي اين نظريه بود، سامان داد. این پارادوکسها که انکار یک مسئلة بدیهی (یعنی حرکت) بشمار میرفت با واکنشهایی مواجه شدند. در این نوشتار نخست به دو مورد از پارادوکسهای زنون اشاره میشود، سپس پاسخهای برخی اندیشمندان از ادوار مختلف نقل میگردد. این پاسخها عبارتند از: پاسخ ارسطو که موقعیت بالفعل و بالقوة حرکت را از هم تفکیک نمود و پاسخ ریاضی که به مفهوم «اندازههای بینهایت کوچک» متوسل گردید. کانت نیز در آنتینومیها به این مشکل اشاره کرده است. در ادامه نظریة «جمع تحلیلی خطی» تبيين ميشود. این نظریه از دو مؤلفه تشکیل شده است؛ 1) فاصلة بین دو نقطة انتقال، تا بینهایت قابل تقسیم است اما همواره قدر مطلق فاصلة پسین کوچکتر از قدر مطلق فاصلة پیشین است. 2) از آنجا که نامتناهی بودن تقسیم، تحلیلی است نه ترکیبی، حدّ جمع این فاصلهها نیز مساوی با فاصلة آغازین خواهد بود. براساس این نظریه، از آنرو که حرکت، تهی از راستا و حدود پیوسته نیست، در هر لحظه، انتگرال حدی مسافت پیموده میشود و حدود تحلیلی و متوالی و غیرمتناهی مسافت، استیفا میگردند. سنجش اين پاسخها نیز بخش دیگری از این نوشتار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
89 - تأویل آيه 82 سوره اسراء در رابطه با دعا و درمان
فرزانه مفتونو نُنَزِّلُ مِن الْقُرآن ماهُوَ شِفاء وَ رَحمةً لِلْموُمنين(1) و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل می كنيم قرآن حكيم كلام وحي و معجزه حضرت محمد(ص) ميباشد. در طب سنتي ايران پزشك، حكيم ناميده ميشد. او كه حكمت الهي ميدانست، دعا و دارو را براي بهبود بيمارش چکیده کاملو نُنَزِّلُ مِن الْقُرآن ماهُوَ شِفاء وَ رَحمةً لِلْموُمنين(1) و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل می كنيم قرآن حكيم كلام وحي و معجزه حضرت محمد(ص) ميباشد. در طب سنتي ايران پزشك، حكيم ناميده ميشد. او كه حكمت الهي ميدانست، دعا و دارو را براي بهبود بيمارش ادغام مينمود به اين صورت كه پس از تجويز نسخه دست بر سر بيمار ميگذاشت و در دل دعا ميخواند دعايي كه عبارت از آيات و اذكار قرآن مجيد بود. ميدانيم آيات و احاديث اسلامي گنجينهاي عظيم از دستورهای مربوط به دعا و شفاست. دعادرماني در طب سنتي ما چهار ركن اساسي دارد: 1. خواندن دعا با گذاردن دست بر سر بيمار 2. تعويذ (دعاي مكتوب) 3. انتقال دعا به آب يا مواد خوراكي 4. دعا از راه دور محققي ژاپني به نام دكتر ايموتو در گزارش خود كه به صورت چهار جلد كتاب منتشر نموده ميگويد: آب قابليت نسخهبرداري و حفظ اطلاعات دارد. آب اطلاعات را ضبط ميكند و همچنان كه در سراسر كره خاكي ميچرخد اطلاعات را پخش ميكند. آنگاه كه صوت ايجاد ميشود شنوندهاي خبره وجود دارد كه صدا را دريافت ميكند وقتي نوشتهاي به آب نشان داده مي شود، آب آن را به صورت ارتعاش دريافت ميكند و پيام را با شكل بخصوص ارائه ميدهد. اكنون ديگر آب صرفاً ماده نيست بلكه نيروي با ابهت حيات است. آيا نظرات او يكي از تحليلات آيه 30 سوره انبياء نيست: «وَجَعلنْا مِن الْماء كُل شيء حَي» اين دانشمند كه بخشي از تحقيقات خود را به آيههايي از قرآن مجيد اختصاص داده ميگويد زيباترين و موزونترين كريستال ها را در تصوير برداري از امواج قرآن دريافت كرده است. نتايج تكميلي و مشابه در مطالعات ساير پژوهشگران نظير «وستوم روي و حميده بيطرف نشان داده شده است». اگر سلامت را نوعي نظم در دستگاههاي مختلف بدن تعبير كنيم، مسلماً بيماري ضد آن يعني اغتشاش و بينظمي است. در اين جا اين سوال مطرح ميشود كه اگر دعا نظم دارد آيا نميتوان توجيه كرد كه موج دعا بينظمي بيماري ها را جايگزين ميكند؛ زيرا بيش از 70 درصد محتويات جسم انسان آب است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
90 - منشا طبقات اجتماعي و قرآن
داوود سليمانيمردم ابتدا امتي واحد بوده و بدون اختلاف ميزيستهاند؛ ولي اين امر ديري نپایيد و به دليل طبع مدني و اجتماعي انسانها و وجود تفاوتهايي كه مستند به خلقت انسان و قريحه استخدام در تصرف طبيعت و اوصاف و ويژگيهاي اوست، اختلاف در امت واحد شكل گرفته، طبقات اجتماعي به وجود ميآيد چکیده کاملمردم ابتدا امتي واحد بوده و بدون اختلاف ميزيستهاند؛ ولي اين امر ديري نپایيد و به دليل طبع مدني و اجتماعي انسانها و وجود تفاوتهايي كه مستند به خلقت انسان و قريحه استخدام در تصرف طبيعت و اوصاف و ويژگيهاي اوست، اختلاف در امت واحد شكل گرفته، طبقات اجتماعي به وجود ميآيد؛ در حقيقت تشريع دين و فلسفه بعثت انبيا نيز براي تعديل و رفع اختلافات و هدايت قوا و استعدادهاي انسان براي انتخاب مسيري است كه به رشد و تعالي انسان و عدالت و انصاف اجتماعي بينجامد. انسان با داشتن فطرت الهي و وجود اهوا و غرايز و اميال گوناگون و با به دست آوردن امكانات مادي و اقتصادي، وجود طبقات را رقم ميزند. شناخت اين طبقات براي هدايت در مسير درست ضروري ست؛ ولي از نظرگاه قرآن، بودن در طبقهاي و يا نبودن در طبقه ديگر فی نفسه داراي ارزش نيست، بلكه ارزش فرد يا طبقه، در گرو نحوه رفتارها، بينشها، آگاهيها و ايماني است كه وي در آن قرار داشته و گام ميزند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
91 - مطالعه هفت سوره از جزء سیام قرآن کریم بر پایۀ دستور نقشگرای نظاممند هلیدی
نساء نبی فربی تردید ایده ها و اصول فکری به طرق مختلفی خود را نشان می دهند. در دستور نقش گرای نظاممند هلیدی، فرانقش اندیشگانی نقش مهمی در انتقال تجربیات دارند. سوره های قرآن کریم نیز در زندگی ما وسیله ای برای بازنمایی و بیان کلام خداوند می باشند. در این مقاله به بررسی هفت سوره از چکیده کاملبی تردید ایده ها و اصول فکری به طرق مختلفی خود را نشان می دهند. در دستور نقش گرای نظاممند هلیدی، فرانقش اندیشگانی نقش مهمی در انتقال تجربیات دارند. سوره های قرآن کریم نیز در زندگی ما وسیله ای برای بازنمایی و بیان کلام خداوند می باشند. در این مقاله به بررسی هفت سوره از سوره های جزء سی ام قرآن کریم از منظر فرانقش اندیشگانی دستورِ نقش گرای نظاممند هلیدی پرداخته ایم تا میزان فرآیند های بهکاررفته در این سوره ها تعیین و مشخّص شوند تا درک بهتری از این سوره های قرآنی به دست آید. این پژوهش نشان داد که در این سوره ها فرآیند اصلی مادی، بیش ترین کاربرد را برای اینکه کلام خداوند برای بشر قابلدرکتر و مؤثرتر واقع شود؛ داشته است. يافته هاي اين تحقيق مي توانند مورداستفادۀ مفسرین و مترجمين كتاب قرآن باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
92 - The effect of 12 weeks aerobic training on TNF-α levels in the hippocampus and prefrontal cortex, and depression in rats with Alzheimer's disease
Ehsan Mohammadikia Fereshteh Mohebbi Hossein BabaeiBackground: Exercise training plays an important role in combating Alzheimer's disease. Present study aimed to investigate the effect of 12 weeks aerobic training on the levels of tumor necrosis factor alpha (TNF-α) in the hippocampus and prefrontal cortex, and also dep چکیده کاملBackground: Exercise training plays an important role in combating Alzheimer's disease. Present study aimed to investigate the effect of 12 weeks aerobic training on the levels of tumor necrosis factor alpha (TNF-α) in the hippocampus and prefrontal cortex, and also depression in rats with Alzheimer's disease. Methods: The 40 Wistar rats were divided into four equal groups including saline (S), saline +training (ST), training +STZ (AT) and STZ (A). Alzheimer's was induced by injection of 3 mg/kg streptozotocin (STZ) into the ventricles of brain. The aerobic training program (each session lasted 30 minutes with 10-12 meters per minute speed) performed for 12 weeks and five sessions per week on a treadmill. The 48 hours after last training session, brain tissue (hippocampal and prefrontal cortex areas) was removed and TNF-α levels were measured by ELISA method. Data were evaluated using the statistical method of analysis of variance at a significant level (P <0.05). Result: TNF-α levels in the hippocampus were significantly higher in group A compared to S (p= 0.010), ST (p= 0.014) and AT (p= 0.041) groups. Moreover, no significant change was observed for TNF-α levels in prefrontal cortex in different groups (p= 0.276). In addition, a significant increase in inactivity duration (FST) was observed in group A compared to other groups (p <0.05) and also a significant decrease in sucrose preference (SPT) was observed in group A compared to other groups. (p<0.05). Conclusion: The present study findings indicated that, the positive effects of aerobic training in rats with Alzheimer's disease are exerted partly by modulating the levels of inflammatory factors such as TNF-α in the brain especially the hippocampus. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
93 - مقایسۀ تجرد ادراکهای حسی و خیالی با بُعد چهارم افزایشی
مهدی اسدییکی از مسائل مهمی که در فلسفۀ صدرایی مغفول مانده، «بُعد چهارم افزایشی» است. بر اساس «دیدگاه افزایشی زمان» آینده معدوم است ولی هر کدام از زمانهای گذشته و حال، ثابت در جای خود قرار دارند. اندیشمندان مسلمان گرچه بتصریح متوجه چنین تقریری نبودهاند، اما لازمۀ برخی سخنان فلاس چکیده کاملیکی از مسائل مهمی که در فلسفۀ صدرایی مغفول مانده، «بُعد چهارم افزایشی» است. بر اساس «دیدگاه افزایشی زمان» آینده معدوم است ولی هر کدام از زمانهای گذشته و حال، ثابت در جای خود قرار دارند. اندیشمندان مسلمان گرچه بتصریح متوجه چنین تقریری نبودهاند، اما لازمۀ برخی سخنان فلاسفۀ صدرایی دربارۀ تجرد ادراک حسی و خیالی و حافظه، همین دیدگاه است؛ هنگامیکه چیزی را ادراک حسی/ خیالی میکنیم، این ادراک درست بهمان صورت پدید آمدن خود، در ذهن باقی میماند. در این مقاله نشان خواهیم داد که درواقع این دیدگاه ارتباطی به تجرد ندارد و ـ در صورت درستی ادلّه ـ تنها میتواند «بُعد چهارم افزایشی» را اثبات کند. در این راستا، پیشینۀ بعد چهارم افزایشی را در فلسفههای پیشاصدرایی نیز بصورت انتقادی بررسی خواهیم کرد؛ بویژه این ادعای سهروردی را که محتوای چهاربعدگروی افزایشی را بصراحت به برخی نسبت داده است: «چون هر یک از حرکتها موجود شدهاند، پس کل حرکتها نیز موجود شده و آنها اجتماع در وجود دارند». پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
94 - خلاصهسازی ویدئویی با روش ترکیبی گراف شبکهای و خوشهبندی
مهسا رحیمی رسکتی همایون موتمنی ابراهیم اکبری حسین نعمت زادهما در دنیایی زندگی میکنیم که وجود دوربینهای خانگی و قدرت رسانه باعث شده تا با حجم خیرهکنندهای از دادههای ویدئویی سر و کار داشته باشیم. مسلم است روشی که بتوان با کمک آن، این حجم بالای فیلم را با سرعت و بهینه مورد دسترسی و پردازش قرار داد، اهمیت ویژهای پیدا میکند. چکیده کاملما در دنیایی زندگی میکنیم که وجود دوربینهای خانگی و قدرت رسانه باعث شده تا با حجم خیرهکنندهای از دادههای ویدئویی سر و کار داشته باشیم. مسلم است روشی که بتوان با کمک آن، این حجم بالای فیلم را با سرعت و بهینه مورد دسترسی و پردازش قرار داد، اهمیت ویژهای پیدا میکند. با کمک خلاصهسازی ویدئویی این مهم حاصل شده و فیلم به یک سری فریم یا کلیپ کوتاه ولی بامعنی خلاصه میگردد. در این پژوهش سعی گردیده در ابتدا داده با کمک الگوریتم K-Medoids خوشهبندی شود؛ سپس در ادامه با کمک شبکه توجه گرافی کانولوشنالی، جداسازی زمانی و گرافی انجام گیرد و در گام بعدی با کمک روش ردکردن اتصال، نویزها و موارد تکراری حذف گردد. سرانجام با ادغام نتایج بهدستآمده از دو گام متفاوت گرافی و زمانی، خلاصهسازی انجام گیرد. نتایج به دو صورت کیفی و کمی و بر روی سه دیتاست SumMe، TVSum و OpenCv مورد بررسی قرار گرفت. در روش کیفی بهطور میانگین 88% نرخ صحت در خلاصهسازی و 31% میزان خطا دست یافته که به نسبت سایر روشها جزء بالاترین نرخ صحت است. در ارزیابی کمی نیز روش پیشنهادی، کارایی بالاتری نسبت به روشهای موجود دارد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
95 - مدلی جدید برپایه معماری کدگذار-کدگشا و سازوکار توجه برای خلاصهسازی چکیدهای خودکار متون
حسن علی اکبرپور محمدتقی منظوریشلمانی امیرمسعود رحمانیبا گسترش وب و در دسترس قرار گرفتن حجم زیادی از اطلاعات در قالب اسناد متنی، توسعه سیستمهای خودکار خلاصهسازی متون بهعنوان یکی از موضوعات مهم در پردازش زبانهای طبیعی در مرکز توجه محققان قرار گرفته است. البته با معرفی روشهای یادگیری عمیق در حوزه پردازش متن، خلاصهساز چکیده کاملبا گسترش وب و در دسترس قرار گرفتن حجم زیادی از اطلاعات در قالب اسناد متنی، توسعه سیستمهای خودکار خلاصهسازی متون بهعنوان یکی از موضوعات مهم در پردازش زبانهای طبیعی در مرکز توجه محققان قرار گرفته است. البته با معرفی روشهای یادگیری عمیق در حوزه پردازش متن، خلاصهسازی متون نیز وارد فاز جدیدی از توسعه شده و در سالهای اخیر نیز استخراج خلاصه چکیدهای از متن با پیشرفت قابلتوجهی مواجه شده است. اما میتوان ادعا کرد که تاکنون از همه ظرفیت شبکههای عمیق برای این هدف استفاده نشده است و نیاز به پیشرفت در این حوزه توأمان با در نظر گرفتن ویژگیهای شناختی همچنان احساس میشود. در این راستا، در این مقاله یک مدل دنبالهای مجهز به سازوکار توجه کمکی برای خلاصهسازی چکیدهای متون معرفی شده است که نهتنها از ترکیب ویژگیهای زبانی و بردارهای تعبیه بهعنوان ورودی مدل یادگیری بهره میبرد بلکه برخلاف مطالعات پیشین که همواره از سازوکار توجه در بخش کدگذار استفاده میکردند، از سازوکار توجه کمکی در بخش کدگذار استفاده میکند. به کمک سازوکار توجه کمکی معرفیشده که از سازوکار ذهن انسان هنگام تولید خلاصه الهام میگیرد، بجای اینکه کل متن ورودی کدگذاری شود، تنها قسمتهای مهمتر متن کدگذاری شده و در اختیار کدگشا برای تولید خلاصه قرار میگیرند. مدل پیشنهادی همچنین از یک سوئیچ به همراه یک حد آستانه در کدگشا برای غلبه بر مشکل با کلمات نادر بهره میبرد. مدل پیشنهادی این مقاله روی دو مجموعه داده CNN/Daily Mail و DUC-2004 مورد آزمایش قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از آزمایشها و معیار ارزیابی ROUGE، مدل پیشنهادی از دقت بالاتری نسبت به سایر روشهای موجود برای تولید خلاصه چکیدهای روی هر دو مجموعه داده برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
96 - کاربرد نمودار نرمال شده تجمعی انحراف گاما در شناسایی و انطباق سطوح کلیدی سکانسی، مطالعه موردی از سازند سروک در یکی از میادین هیدروکربنی زاگرس
علی اسعدی علی ایمن دوست جواد هنرمند ایرج عبدالهی فرد امیدرضا سلمیانشناسايي سطوح کليدي سکانسي، از بخش هاي مهم در ارزیابی زمینشناسی مخازن هيدروکربني است. سازند سروک با سن آلبین بالایی-تورونین زیرین، سنگ مخزن مهمي در ناحیه دشت آبادان در جنوب غرب ایران محسوب میشوند. در این مطالعه کارایی نمودار نرمال شده تجمعی انحراف گاما (NCGDC) در شناسا چکیده کاملشناسايي سطوح کليدي سکانسي، از بخش هاي مهم در ارزیابی زمینشناسی مخازن هيدروکربني است. سازند سروک با سن آلبین بالایی-تورونین زیرین، سنگ مخزن مهمي در ناحیه دشت آبادان در جنوب غرب ایران محسوب میشوند. در این مطالعه کارایی نمودار نرمال شده تجمعی انحراف گاما (NCGDC) در شناسایی و تفکیک سکانس ها و انطباق آنها در شش چاه کلیدی در یکی از میادین بزرگ نفتی ناحیه دشت آبادان بررسی شده است. به این منظور، سطوح کلیدی سکانسی تفکیک شده بر اساس توصیف مغزه ها و پتروگرافی مقاطع نازک میکروسکوپی، با نتایج تفسیر نمودارNCGDC مقایسه شده است. از دیدگاه چینه نگاری سکانسی و با توجه به نتایج مطالعات زمین شناسی، چهار سکانس رده سوم در سازند سروک شناسایی و توصیف شده است. برخی از مرزهای سکانسی، بهعنوان ناپیوستگی های مهم توسط شواهد کارستی شدن، برشی شدن و توسعه خاک قدیمه مشخص می شوند. بهصورت کلی، سطوح مثبت همراه با سطوح حداکثر غرقابی و سطوح منفی بر مرز های سکانسی منطبق است. مقایسه نتایج نشان می دهد، روشNCGDC می تواند بهصورت کارآمد در شناسایی و انطباق سکانس ها در محدوده یک میدان هیدروکربنی در مخازن مختلف کربناته و ماسه سنگی بهکاربرده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
97 - آثار تجرد مثالی در فلسفه اسلامی
شهاب الدین وحیدی مهرجردی احسان کردی اردکانی وحید گرامییکی از مسائل مهم فلسفۀ اسلامی، بررسی ابعاد و جوانب گوناگون تجرد از دیدگاه فلاسفه است؛ و ازجمله مهمترین مسائل در بحث تجرد، پذیرش یا عدم پذیرش تجرد مثالی است که یکی از دغدغههای اصلی فلاسفۀ اسلامی در طول تاریخ بوده است. در میان فلاسفۀ اسلامی، حکمای مشاء، ضمن پذیرش عالم عق چکیده کاملیکی از مسائل مهم فلسفۀ اسلامی، بررسی ابعاد و جوانب گوناگون تجرد از دیدگاه فلاسفه است؛ و ازجمله مهمترین مسائل در بحث تجرد، پذیرش یا عدم پذیرش تجرد مثالی است که یکی از دغدغههای اصلی فلاسفۀ اسلامی در طول تاریخ بوده است. در میان فلاسفۀ اسلامی، حکمای مشاء، ضمن پذیرش عالم عقول و تجرد عقلی، منکر عالم مثال و تجرد مثالی بودند و قوۀ خیال را نیز مادی میدانستند، اما سهروردی و ملاصدرا، با توجه به مبانی فلسفی خود، به اثبات عالم مثال پرداختند؛ سهروردی قائل به عالم مثال منفصل بود، اما ملاصدرا علاوه بر عالم مثال منفصل، به عالم مثال متصل و تجرد قوۀ خیال نیز معتقد بود. مسئلۀ اصلی پژوهش حاضر، بررسی آثار تجرد مثالی در فلسفۀ اسلامی و نقش آن در حل معضلات فلسفی است. در این مقاله، یازده اثری که قول به تجرد مثالی در زمینه¬های گوناگونی فلسفی، در پی دارد، مورد بررسی قرار گرفته که عبارتند از: حشر نفوس ناقص و متوسط، عدم نیاز به بحث افلاک و پذیرش تناسخ در بحث معاد، اثبات معاد جسمانی، تفسیر صحیح و معقول از عجبالذنب، تجرد نفوس حیوانات و حشر آنها، بقای ادراکات جزئی پس از مرگ، حلقۀ اتصال عالم عقول و عالم ماده، تفسیر دقیق از خواب و رؤیا و مکاشفات و معراج پیامبر(ص)، تفسیر صحیح از احوال قبر و برزخ و قیامت، تفسیر حقیقت جن در حکمت اشراق، قیام صدوری صورتها برای نفس. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
98 - تأثیر آراء ابنسینا و فخر رازی بر نظریه ملاصدرا در مسئله تجرد نفس
داود محمدیانیموضوع تجرد نفس همواره یکی از مباحث مهم علم النفس در فلسفه اسلامی بوده و نظریات مختلفی در اینباره ارائه شده است. در این میان صدرالدین شیرازی بیشترین بحث را در این زمینه داشته و مدعی نوآوری در تجرد خیالی نفس است. نگارنده برآنست تا با بررسی آراء ابنسینا و فخر رازی، به نقد چکیده کاملموضوع تجرد نفس همواره یکی از مباحث مهم علم النفس در فلسفه اسلامی بوده و نظریات مختلفی در اینباره ارائه شده است. در این میان صدرالدین شیرازی بیشترین بحث را در این زمینه داشته و مدعی نوآوری در تجرد خیالی نفس است. نگارنده برآنست تا با بررسی آراء ابنسینا و فخر رازی، به نقد دیدگاه ملاصدرا بپردازد. اگرچه ملاصدرا مدعی است که پیش از او کسی این نظریه را ارائه نکرده، اما با مطالعۀ آثار ابنسینا و فخر رازی میتوان دریافت که این نظریه سابقهدارتر از آن چیزی است که ملاصدرا میگوید. کلام ابنسینا در اثبات تجرد نفس بسیار روشن است، اما در مسئله تجرد خیالی نفس با تردید همراه است. ابنسینا و ملاصدرا دو دلیل متفاوت برای اثبات غیرمادی بودن اقامه کردهاند، اما ملاصدرا افزون بر این، تجرد خیالی و فوق عقلی نفس را نیز اثبات کرده است. او برخی دلایل ابنسینا درباره غیرمادی بودن نفس را رد کرده است. مقاله حاضر به نقد این رویکرد و نگرش ملاصدرا میپردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
99 - نسبتسنجی بین تشخص، شخصوارگی و فرابودگی منبع معنا با معنویت
مهدی یارمحمدی عباس ایزدپناه سید احمدرضا شاهرخیمعنویت به مثابه پدیدهای انسانی مبتنی بر پایههای مختلف فکری مخصوصا باورهای الهیاتی است. هر دستگاه کلامی متناظر با کلان ایدههای خاص خود معطوف به منبع معنا، گونه خاصی از معنویت را پیشنهاد میکند. در واقع چیستی و مرزهای معنویت به واسطه باورهای کلامی تعین مییابد. این نو چکیده کاملمعنویت به مثابه پدیدهای انسانی مبتنی بر پایههای مختلف فکری مخصوصا باورهای الهیاتی است. هر دستگاه کلامی متناظر با کلان ایدههای خاص خود معطوف به منبع معنا، گونه خاصی از معنویت را پیشنهاد میکند. در واقع چیستی و مرزهای معنویت به واسطه باورهای کلامی تعین مییابد. این نوشتار در تلاش است تا با واکاوی نوع نگاه مکاتب مختلف کلامی به سه ویژگی تشخص، شخصوارگی و فرابودگی در منبع معنا، معنویت خروجی را مورد ارزیابی قرار دهد. حاصل پژوهش که برآمده از دادههای کتابخانهای و روش تحلیلی استدلالی است، حکایت از آن دارد که زایش معنویت در اثر ارتباط با منبع معنا وابسته به تشخص آن است؛ چنانکه امکان دعا، مناجات، نیایش، ارتباط شخصی و دلدادگی به منبع معنا به شخصوارگی آن گره خورده است. افراط در فرابودگی هادم شخصوارگی و تفریط در آن عامل زمینی شدن منبع معنا خواهد شد؛ لذا معرفت اسماء و صفات الهی و تجلی مراتبی از آنان در دل انسان معنوی، در گرو ارائه تصویری فرابوده در عین درونبودگی از منبع معناست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
100 - بررسی فراوانی وضعیت برخی از چالش¬های اخلاقی و حقوقی موجود در داروخانه¬های شهر رشت در سال 1400
سیده کوثر موسوی نسب محمدتقی آشوبی سهیل سلطانی پور زهرا حصاری کورش دلپسندواژه ی اخلاق را می توان دانش نیک و بدخوی ها تعریف کرد. آدمی خیر و شر و به زبان ساده تر نیک و بد را می شناسد و از این روست که اخلاقیات و معضلات اخلاقی همواره یکی از دغدغه های جوامع بشری بوده است. داروسازان در نظام سلامت یکی از حلقه های مهم و تکمیل کننده در درمان بیماران چکیده کاملواژه ی اخلاق را می توان دانش نیک و بدخوی ها تعریف کرد. آدمی خیر و شر و به زبان ساده تر نیک و بد را می شناسد و از این روست که اخلاقیات و معضلات اخلاقی همواره یکی از دغدغه های جوامع بشری بوده است. داروسازان در نظام سلامت یکی از حلقه های مهم و تکمیل کننده در درمان بیماران هستند و در بهبود وضعیت سلامت افراد جامعه نقش مهم و غیرقابل انکاری را ایفا می کنند. داروسازان شاغل در داروخانه به دلیل ماهیت تجاری داروخانه ها، در اختیار داشتن منابع سلامت و توزیع آن و نیز به دلیل اینکه همواره در دسترس بیماران هستند، روزانه چالش ها و دوراهه های اخلاقی فراوانی را تجربه می کنند که در این پژوهش به بررسی چند مورد از این چالش ها پرداخته ایم. این مطالعه مقطعی- توصیفی در بهار سال 1400 بر روی 151 نفر از داروسازان شاغل در داروخانه های شهر رشت انجام گرفت. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای دوبخشی شامل بخش اول: جمع آوری اطلاعات دموگرافیک شرکت کنندگان و بخش دوم: 13 گویه از چالش های اخلاقی، بود. پس از جمع آوری اطلاعات مندرج در پرسشنامه ها، داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج این پژوهش نشان می دهند که برخی چالش های اخلاقی و حقوقی از جمله عدم توانی مالی بیماران در پرداخت هزینه داروهای حیاتی، درخواست داروهای خارج از فارماکوپه، نسخه های حاوی داروهای خارج از فارماکوپه، تخصیص داروهای اساسی به یک داروخانه خاص، بازگرداندن داروی غیریخچالی مصرف نشده به داروخانه، تجویز مکمل توسط پزشک برای بیماری که این فراورده به بیماری وی ارتباطی ندارد، اجبار به همکاری با فردی غیرداروساز برای تاسیس داروخانه، درخواست داروی سقط جنین و تعویض برند داروی نسخه شده توسط داروساز با درصدی بالای 60% در بین داروسازان شاغل در داروخانه های رشت گزارش شد.در قرن اخیر شاهد رشد قابل ملاحظه مسائل اخلاقی در سنجش مراقبت های سلامت هستیم. از این رو داروسازان، نیازمند آشنایی بیشتر با مسائل اخلاقی، اجرای بهترین راه حل ها و تصمیم گیری اخلاقی در شرایط بحرانی و ضروری می باشند. آگاهی داروسازان از مسئولیت های اخلاقی و حقوقی خود باعث توانمندسازی این حرفه مندان سلامت و بهبود خدمات ارائه شده به بیماران و سایر گیرندگان خدمت در داروخانه خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
101 - چندپارگی و تزلزل هویت و روایت در رمانهای «محمدرضا کاتب»
مریم رامیننیا آمنه میردیلمی حسین محمدیهویت در رمانهای پست¬مدرن، انسجام و ثبات رمانهای پیشامدرن را ندارد و از این¬رو سیال، چندپاره، از هم گسیخته و متزلزل است. روایتپردازی در داستان پسامدرن به تأثیر از هویتهای چندپاره و سیال شخصیتها، غیر قابل اعتماد، مشکوک و متناقض است. «محمدرضا کاتب»، یکی از نویسندگان پ چکیده کاملهویت در رمانهای پست¬مدرن، انسجام و ثبات رمانهای پیشامدرن را ندارد و از این¬رو سیال، چندپاره، از هم گسیخته و متزلزل است. روایتپردازی در داستان پسامدرن به تأثیر از هویتهای چندپاره و سیال شخصیتها، غیر قابل اعتماد، مشکوک و متناقض است. «محمدرضا کاتب»، یکی از نویسندگان پرکار دورۀ معاصر است که برخی رمانهایش به مؤلفههای پست¬مدرنیستی تشبه میجوید. به همین منظور، پژوهش پیش رو درصدد بررسی مسئله هویت و روایتپردازی رمانهای این نویسنده برآمده است. در این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، شش رمان کاتب به نام¬های «آفتاب پرست نازنین»، «بالزن¬ها»، «بیترسی»، «پستی»، «رام¬کننده» و «هیس» از منظر مؤلفههای پست¬مدرنیستیِ هویت، شخصیت و روایتپردازی بررسی شده است. نتایج اجمالی پژوهش بیانگر آن است که در رمانهای بررسیشده، بیشتر شخصیتها، هویتهای نامتعین، سیال و چندپاره دارند. سرگردانی، جابهجایی و همپوشانی شخصیتها با یکدیگر، ناتوانی در شناختِ خود، گواه هویتهای ازهمگسیخته آنهاست. روایتهای چندپاره و متناقض از شخصیتها و ماجراها، شاخصۀ دیگری است که رمانهای کاتب را با عدم قطعیت نشاندار میکند. مؤلفههای پست¬مدرنیستیِ تردید هستیشناسانه، عدم قطعیت و چندپارگی و تناقض در هویت و روایتپردازی در رمانهای «آفتاب¬پرست نازنین»، «پستی»، «رام¬کننده» و «هیس» بسیار چشمگیر است ولی در «بالزنها» و «بیترسی» به میزان ملایمتری به کار رفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
102 - تجرد قوۀ خیال در حکمت متعالیه: نقد و بررسی معرفت شناختی براهین فقدان خواص مادی و جمع متضادین در قوۀ خیال
رضا جمالی نژاد سید صدرالدین طاهری ابوالفضل محمودیدر مقاله حاضر سعی شده است در راستای مسئله شناخت و معرفت به تبیین اجمالی برخی مبانی معرفت شناسانۀ براهین تجرد قوه خیال در حکمت متعالیه همچون رابطه صدوری و فاعلی نفس نسبت به صورت های خیالی و رابطه روح بخاری با قوۀ خیال در فرایند ادراک پرداخته شود. خیال از جمله مفاهیم گستر چکیده کاملدر مقاله حاضر سعی شده است در راستای مسئله شناخت و معرفت به تبیین اجمالی برخی مبانی معرفت شناسانۀ براهین تجرد قوه خیال در حکمت متعالیه همچون رابطه صدوری و فاعلی نفس نسبت به صورت های خیالی و رابطه روح بخاری با قوۀ خیال در فرایند ادراک پرداخته شود. خیال از جمله مفاهیم گسترده ای است که در حوزه های معرفت شناسی،هستی شناسی و انسان شناسی مورد بحث قرار گرفته و در هر حوزه ای دارای جایگاه مختلف می باشد. در نظام معرفت شناسی حکمت متعالیه قوۀ خیال پل رابط میان قوای عقلی و حسی می باشد و به این طریق مشکل معرفتی ربط بین ادراکات حسی به عقلی را مرتفع می نماید، قوۀ خیال زمانی می تواند پل رابط ادراکات قوای عقلی و حسی باشد که از نوعی تجرد برخوردار باشد. تجرد این قوه مبتنی بر براهین متعددی می باشد، مهمترین براهین تجرد قوۀ خیال در حکمت متعالیه، یکی برهان فقدان خواص مادی و دیگری برهان تصور امور متضاد است، در این نوشتار سعی شده است که مسئله تجرد و فاعلیت قوۀ خیال در براهین مذکور بررسی شده تا توان این براهین در راستای مسئله شناخت بازبینی شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
103 - خلقت انسان از دیدگاه امام محمد غزالی و امام خمینی (ره)
محمود ضعیفی خسرو ظفر نوایی سید عبدالحسین طریقیخلقت انسان یکی از ضروریترین حقایق عرفان اسلامی است که از جهات علمی و نظری، اخلاقی و تربیتی بسیار مهم میباشد. لذا شناخت و بررسی زوایای مختلف خلقت انسان جایگاه ویژهای دارد. هرچند پیشازاین پژوهشهای فراواني در مورد دیدگاههای مختلف امام خمینی (ره) و امام محمد غزالي انج چکیده کاملخلقت انسان یکی از ضروریترین حقایق عرفان اسلامی است که از جهات علمی و نظری، اخلاقی و تربیتی بسیار مهم میباشد. لذا شناخت و بررسی زوایای مختلف خلقت انسان جایگاه ویژهای دارد. هرچند پیشازاین پژوهشهای فراواني در مورد دیدگاههای مختلف امام خمینی (ره) و امام محمد غزالي انجامشده اما دیدگاههای ایشان در مورد هستي و انسانشناسی كمتر مورد مداقه قرارگرفته است فلذا در اين مطالعه سعي بر اين است تا خلقت انسان از دیدگاه امام محمد غزالی و امام خمینی (ره) بهطور کامل مورد بررسی و تجزیه تحلیل قرار بگیرد. بررسی تحلیلی از مقایسه و تبیین آرا ء و افکار و نظریات حضرت امام خمینی (ره) و امام محمد غزالی در مورد خلقت انسان و اسرار عرفانی این آفرینش بیهمتای الهی با استناد به نظرات دو عارف وارسته. این پژوهش کتابخانهای و بنیادی میباشد. در این رساله تحقیق کتابخانهای بر مبنای توصیف و تحلیل است. استفاده از منابع مختلف مانند کتابها، مقالهها و متون عرفانی معتبر مورداستفاده قرار میگیرد. نتایج تحقیق نشان داد که دو متفکر مشابهت های بسیاری در خصوص خلقت انسان در آثار خود دارند و تفاوت بین آنها تنها در خصوص بسط و گسترش برخی مباحث مربوط به خلقت انسان است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
104 - واکاوی چگونگی شکل گیری اخباری گری و بررسی اخباری گری های نوین
هادی آبانگاه ازگمیاخباریون، گروهی خاص در فقه و حدیث شیعه هستند که طرز فکر آنها مدت¬ها بر اندیشه مردم و حوزه¬های علمیه سایه افکند. موسس این فرقه، محمد امین استرآبادی بود که با سکونت در «مدینه» و نگارش کتاب «فوائدالمدنیّه» عقاید خود را در عراق و ایران گسترش داد. وی استنباط و اجتهاد را «ب چکیده کاملاخباریون، گروهی خاص در فقه و حدیث شیعه هستند که طرز فکر آنها مدت¬ها بر اندیشه مردم و حوزه¬های علمیه سایه افکند. موسس این فرقه، محمد امین استرآبادی بود که با سکونت در «مدینه» و نگارش کتاب «فوائدالمدنیّه» عقاید خود را در عراق و ایران گسترش داد. وی استنباط و اجتهاد را «بدعت» دانسته و مردود می شمرد و معتقد بود که تنها باید به ظواهر حدیث اکتفا کرد و قرآن و احادیث را تنها ائمه اطهار (ع) می توانند رمزگشایی کنند و این کار از عهده مردم عادی بر نمی آید. وی عقل و اجماع را نیز کنار نهاد. نظرات وی تا اندازه ای به سنی های اهل حدیث شباهت داشت هرچند که از لحاظ اعتقادی با آنها متفاوت بود. تفکر اخباری¬گری شیخ محمد امین سبب توجه بیشتر به کتب حدیث شد اما آثار زیانباری چون واپس گرایی، قشری نگری، ظاهربینی را در پی داشت و جلوی تعقل و تفکر را گرفت. البته تفکر اخباری گری، با تلاش علماء به گوشه¬ای خزید و محدود شد اما هنوز آثار آن کم و بیش دیده می شود: شکل گیری اخباری گری¬های نوین در جهان امروز از مصر تا عراق و سوریه و عربستان و افغانستان و .... و اخباری گری¬های فرهنگی میان نخبگان و مردم نمونه¬هایی از این دسته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
105 - سرشت و جاودانگی نفس انسانی در نگرش دکارت
آسیه بیستونی محمد اکوان مهدی نجفی افرا<p>«نفس» یکی از پرتکرارترین واژه‌ها درآثار فلسفی دکارت و از مفاهیم بنیادی در ساختار فلسفی او شمرده میشود، بگونه¬یی که نمیتوان بدون در نظر گرفتن معنا و مفهوم نفس، به بنیاد ساختار فلسفی وی دست یافت. او نفس را جوهری غیرمادی میداند که بمعنای واقعی، متما چکیده کامل<p>«نفس» یکی از پرتکرارترین واژه‌ها درآثار فلسفی دکارت و از مفاهیم بنیادی در ساختار فلسفی او شمرده میشود، بگونه¬یی که نمیتوان بدون در نظر گرفتن معنا و مفهوم نفس، به بنیاد ساختار فلسفی وی دست یافت. او نفس را جوهری غیرمادی میداند که بمعنای واقعی، متمایز از بدن است که میتواند‌ بدون‌ بدن وجود داشته باشد. دکارت نفس را جوهر ذاتاً مجرد از ماده، بسیط و تجزیه‌ناپذیر میداند که پس از نابودی، یعنی تجزیه‌پذیری بدن بعد از مرگ، بحسب تجرد ذاتیش، به حیات خود ادامه میدهد و نوعی خاطره از اتحاد با بدنش دارد. او دلایلی بر سرشت غیرمادی نفس انسانی اقامه کرده که عبارتند از: امکان تردید در وجود اجسام، بینیازی تصور نفس از صفات جسمانی، قدرتمندی خداوند بر خلق دو عنصری که بطور واضح و متمایز جدا از هم ادراک میشوند، و یگانگی و تجزیه‌ناپذیری نفس. بر این اساس، دکارت به سه جوهر خدا، نفس‌ و جسم‌ معتقد‌ است و آنها را متمايز از يکديگر ميداند. مقصود او از تمايز‌ بين‌ جواهر، تمايز واقعي است. اما این تمایز برای وی مشکل‌ساز شده و باید پاسخ دهد که دو جوهر واقعاً متمایز، چگونه میتوانند بر هم تأثیر بگذارند و با هم متحد شوند؟ او تلاش کرده با واسطه قرار دادن روح بخاری و «غدۀ صنوبری»، قوۀ تخیل یا قائل شدن به نوعی توازی میان آنها یا حتی اتحاد جوهری آنها، به این پرسش پاسخ دهد، اما هرچه پیش رفته، بیشتر با چالش روبرو شده است. او درباب جاودانگی‌ نفس نیز‌ دو موضع کاملاً متفاوت ابراز کرده است؛ در موضع نخست، جاودانگی نفس را‌ از‌ اصلیترین موضوعات فلسفۀ اولی میداند که باید با براهین عقلی و فـلسفی اثبات شود، اما در موضع دوم، فناناپذیری نفس را مقوله‌یی کاملاً ایمانی معرفی میکند که در چارچوب عقل طبیعی و بدون کمک گرفتن از ایمان، نمیتوان به جاودانگی ‌‌نفس‌ رسید. در این مورد نیز دکارت موفق عمل نکرده و نتوانسته ادعای خویش را اثبات نماید.</p> پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
106 - شاهدان روز قیامت بر اساس تفسیر مأثور البرهان فی تفسیر القرآن
زهرا محققیان گورتانی محمد رضا آرام امیر توحیدی<p>یکی از موضوع‌های ارزشمند در روز قیامت، شاهدان مواقفِ این روز و گسترۀ نظارت آنان است. خداوند نظارت اخروی را به اولیای خویش ــ یعنی انبیا و اوصیا و به‌ویژه رسول خدا(ص) و ائمۀ معصومین(ع)ــ سپرده است. دربارۀ شاهدان در روز قیامت، گفتارهای بسیاری بیان شده است و ا چکیده کامل<p>یکی از موضوع‌های ارزشمند در روز قیامت، شاهدان مواقفِ این روز و گسترۀ نظارت آنان است. خداوند نظارت اخروی را به اولیای خویش ــ یعنی انبیا و اوصیا و به‌ویژه رسول خدا(ص) و ائمۀ معصومین(ع)ــ سپرده است. دربارۀ شاهدان در روز قیامت، گفتارهای بسیاری بیان شده است و الگوهایی را مانند دادگری، نیکویی و میانه‌روی را با نگرش بر امت وسط شناسانده‌اند. سید هاشم بحرانی، نویسندۀ تفسیر مأثور البرهان فی تفسیر القرآن، بر پایۀ آیات قرآن و منابع روایی، کوشیده است تا شاهدان روز قیامت را بشناساند. بحرانی باور دارد که شاهدان، ویژگی‌هایی دارند، مانند مقام عصمت و علم به باطن اعمال و نظارت آنان، هم بر زندگی دنیوی و هم بر زندگی اخروی است. این نوشتار می‌کوشد تا با روش توصیفی ـ تحلیلی، همراه با بررسی دیدگاه بحرانی دربارۀ معرفی شاهدان روز قیامت، آن را بر پایۀ آیات قرآن و روایات بسنجد.</p> پرونده مقاله