تحليل ظرفيت‌هاي تمثيلي حكايات مربوط به پيامبر اكرم(ص) درمثنوي مولانا
محورهای موضوعی : پژوهشهای ادبیات کلاسیک ایران
1 -
کلید واژه: پيامبر اكرم(ص) مولوي مثنوي معنوي تمثيل حكايات تمثيلي,
چکیده مقاله :
زبانِ ادبي، يكي از گونههاي زباني است كه از ساحت تجربي و معنايي ويژه‌اي سخن ميگويد؛ زيرا تنها در قلمرو متون معنايي و روابط كنايي و نماديني زبان مي‌توان ادبي اشيا را كشف كرد. آنچه حلاوت كلام اديبانه به شمار ميآيد از همين لايههاي زيرين و ژرف معنايي و احساسي ناشي ميشود كه در زبان بازتاب يافته است. يكي از دستمايهها و ابزار كارآمد كلام اديبانه كه ظرفيتي گسترده در بيان نمادين تصاوير و مفاهيم دارد، «تمثيل» است كه با بسامدي در خور توجه در مثنوي مولوي نمود يافته است. البته ساختار قصههاي مثنوي به روشني معلوم ميدارد گوينده مفهوم نهفته و دروني آنها را مد نظر دارد؛ ترتيب عناصر و توالي حوادث و عبارات در حكايات تمثيلي مثنوي به گونهاي است كه در اكثر موارد به دليل همسويي ميان هنرمند و هنرپذير، مخاطب را به مفاهيم نهفته در بطن حكايات راه مينمايد. اين جستار در پي‌پاسخ گفتن به دو سؤال بنيادين است: 1. مفهوم دقيق تمثيل و ادبيات تمثيلي و حوزههاي كاربردي اين شگرد ادبي چيست؟ 2. نحوه بهرهگيري مولانا از ظرفيت‌هاي تمثيلي حكايات مربوط به پيامبر اكرم(ص) به چه صورتي بوده است؟ ملاك انتخاب حكايات نيز، برجستگي تمثيل در اين گونه حكايات بوده است.
The literary language is one of the linguistic genres that speaks of a specific experimental and conceptual domain. The reason is that one can merely discover the literary language of objects within the domain of conceptual texts, and within the allusive and symbolic relations. What is in fact considered as the pleasant and nice part of the literary word roots from these deep and internal layers of the conceptual and passionate parts of the work as reflected in the language. One of the means and functional devices of the literary word that possesses a vast potential in the symbolical expression of pictures and concepts is "allegory” which has found a considerable power in Rumi's Massnavi Ma'anavi. Apparently, the structure of the stories in Massnavi shows that the speaker has had the concealed and inner concepts of the words in mind. The order of the elements, the incidents and the phrases within the allegorical narratives in Massnavi is in a manner through which the audience will be led towards the concealed and implied concepts in the depth of the narratives; due to the coordination between the artist and the art-seeker. This research intends to respond to two questions; 1. What is the precise concept of allegory and allegorical literature? Moreover, what are its practical functioning fields and areas? 2. In what method has Rumi utilized the allegorical potential of the narratives related to Prophet Mohammad? The criteria for choosing and selecting the narratives have been the prominence of the narratives in enjoying allegory.
