• فهرست مقالات فارس

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - گوگل سرویس های «یوتوب پریمیوم» و «یوتوب موزیک» را معرفی کرد
        صدرا امجد
        رای ماه ها در شایعات خواندیم که گوگل در حال توسعه سرویس جدیدی به نام «یوتوب ریمیکس» است که در نهایت به جایگزینی برای گوگل پلی موزیک تبدیل خواهد شد.  بعد از این طی ماه گذشته میلادی بود که نام «یوتوب پریمیوم» در کالبدشکافی یک فایل APK کشف شد و موضوع را اسرارآمیزتر از قبل چکیده کامل
        رای ماه ها در شایعات خواندیم که گوگل در حال توسعه سرویس جدیدی به نام «یوتوب ریمیکس» است که در نهایت به جایگزینی برای گوگل پلی موزیک تبدیل خواهد شد.  بعد از این طی ماه گذشته میلادی بود که نام «یوتوب پریمیوم» در کالبدشکافی یک فایل APK کشف شد و موضوع را اسرارآمیزتر از قبل کرد. حالا گوگل با معرفی رسمی دو سرویس جدید مبتنی بر یوتوب، به تمام شایعات خاتمه داده است. پیش از هر چیز بیایید با «یوتوب پریمیوم» آغاز کنیم که جایگزین «یوتوب رِد» می شود. با این سرویس، کاربران همچنان شاهد هیچ تبلیغی هنگام نمایش ویدیوها نیستند و قابلیت نمایش ویدیو در پس زمینه و پخش آفلاین به قوت خود باقی می مانند. این سرویس اما اندکی از یوتوب رد گران تر است و ماهانه، ۱۲ دلار روی دست کاربران هزینه می گذارد؛ هرچند که اگر از قبل جزو مشترکین یوتوب رد بوده باشید، نیازی به پرداخت هزینه اضافه نیست. گوگل می گوید سرویس پریمیوم بزودی راه خود را به کشورهایی نظیر اتریش، کانادا، دانمارک، فنلاند، آلمان، ایرلند، ایتالیا، نروژ، روسیه، اسپانیا و بریتانیا باز خواهد کرد و ضمناً سرویس تازه «یوتوب موزیک» را نیز شامل می شود. شاید با خودتان فکر کنید که مگر از قبل یوتوب موزیک نداشتیم؟ اگرچه حق با شماست اما گوگل می خواهد ذهنیت تان را درباره این سرویس تغییر دهد. در حال حاضر یوتوب موزیک صرفاً ورژنی دستکاری شده از اپلیکیشن یوتوب است که برای استفاده از آن به اشتراک رد نیاز دارید. اما به زودی یوتوب موزیک سرویس های خاص خود را خواهد داشت و از یک پلیر جدید دسکتاپ بهره مند می شود. یوتوب موزیک درست مثل اسپاتیفای، امکان استفاده از ورژنی رایگان را فراهم می آورد که البته مشروط به شنیدن و دیدن تبلیغات خواهد بود. برای راحت شدن از شر تبلیغات، یا باید ماهانه ۱۰ دلار بپردازید یا اشتراک یوتوب پریمیوم را خریداری کنید. برای اینکه همه چیز گیج کننده تر از قبل شود باید بدانید که یوتوب موزیک از نظر استریم موسیقی جایگزین گوگل پلی موزیک می شود، اما خریدها و حافظه ابری پلی موزیک کماکان قابل دسترسی خواهند بود. در حال حاضر مشخص نیست گوگل پریمیوم از چه زمانی شروع به کار خواهد کرد اما یوتوب موزیک از سه شنبه آتی در دسترس قرار می گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - یادگیری رتبه ‏بندی محتوای فارسی وب بر مبنای برنامه‏ نویسی ژنتیک چند لایه
        امیرحسین کیهانی پور
        یادگیری رتبه‏بندی، یک رویکرد نو ظهور به منظور رفع چالش‏های موجود و بهبود عملکرد جویشگرهای وب، بسیار امید بخش و کارآمد است. در عین حال عدم توجه جدی به سوابق تعاملات کاربران با جویشگر طی فرآیند جستجو و ارزیابی نتایج بدست آمده، یکی از معضلات جدی آن بشمار می‏رود. در عین حال چکیده کامل
        یادگیری رتبه‏بندی، یک رویکرد نو ظهور به منظور رفع چالش‏های موجود و بهبود عملکرد جویشگرهای وب، بسیار امید بخش و کارآمد است. در عین حال عدم توجه جدی به سوابق تعاملات کاربران با جویشگر طی فرآیند جستجو و ارزیابی نتایج بدست آمده، یکی از معضلات جدی آن بشمار می‏رود. در عین حال حجم بسیار زیاد ویژگی‏های مورد نیاز از اسناد و پرس‏وجوهای کاربران نیز کاربردی بودن این رویکرد را در شرایط واقعی با ابهام مواجه ساخته است. استفاده از مدل اطلاعات کلیک از گذر داده‏ها و تولید ویژگی‏های کلیک از گذر داده، راهکار نوینی است که بر مبنای آن و با بکارگیری مدل برنامه‏نویسی ژنتیک چند لایه، مدل رتبه‏بندی مناسبی تحت عنوان MGP-Rank برای بازیابی اطلاعات انگلیسی وب، عرضه شده است. در این پژوهش این، با عنایت به ویژگی‏های خاص زبان فارسی، از طریق ارائه سناریوهای مناسب برای ایجاد ویژگی‏های کلیک از گذر داده این الگوریتم، این الگوریتم بومی‏سازی شده است. نتایج حاصل از ارزیابی عملکرد این الگوریتم در حوزه زبان فارسی با استفاده از مجموعه داده dotIR، حاکی از توانمندی قابل ملاحظه آن نسبت به روش‏های مرجع رتبه‏بندی اطلاعات است. این بهبود عملکرد، بخصوص در بخش ابتدایی فهرست نتایج جستجو که غالباً بیشتر مورد مراجعه کاربران است، قابل توجه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - مدل‌سازی پیوند بین خشکسالی، تعداد روزهای بارانی و تبخیر و تعرق در استان فارس
        مریم  خسرویان علیرضا  انتظاری محمد باعقیده رحمان زندی
        خشکسالی یکی از پدیده‌های تکرارشونده در تمامی نقاط با اقلیم‌های پربارش و کم‌بارش است و بلایی طبیعی به‌شمار می‌رود. ایران نیز از جمله کشورهایی است که با این پدیده در نقاط مختلف درگیر است. ويژگي‌هاي آن از قبيل شدت‌، مدت و وسعت خشكسالي از محلي به محل ديگر متفاوت مي‌باشد و خ چکیده کامل
        خشکسالی یکی از پدیده‌های تکرارشونده در تمامی نقاط با اقلیم‌های پربارش و کم‌بارش است و بلایی طبیعی به‌شمار می‌رود. ایران نیز از جمله کشورهایی است که با این پدیده در نقاط مختلف درگیر است. ويژگي‌هاي آن از قبيل شدت‌، مدت و وسعت خشكسالي از محلي به محل ديگر متفاوت مي‌باشد و خسارت آن به برنامه‌ریزی کشورها بستگی دارند. در اين راستا وجود توان‌های محيطی، اقتصادی، کشاورزی و صنعتی و بهره‌برداری بهينه از آن‌ها و نيز پيش‌بينی وقوع حوادث طبيعی، چون سيل و خشکسالی ضرورت شناخت صحيح شرايط جوی و ويژگي‌های آب و هوايی مناطق مختلف برای برنامه‌ريزان آشکار کرده است. در این تحقیق، به‌منظور بررسی و مقایسه رخدادهای خشکسالی و ترسالی، داده‌های بارش مربوط به دوره ی (1987-2017)، و همچنین داده های تبخیر و تعرق و تعداد روزهای بارانی طی یک دوره آماری 10 ساله (2008-2017) و از 9 ایستگاه برای استان فارس اخذ شد. شاخص بارش استاندارد شده (SPI)، مورد استفاده قرار گرفت و نقشه پهنه‌بندی خشکسالی، تبخیر و تعرق و تعداد روزهای بارانی استان با استفاده از نرم‌افزار Arc GIS ترسیم شد. در سال‌های مورد مطالعه، 24 سال استان فارس در وضعیت نزدیک به نرمال و 5 سال با خشکسالی و یک سال نیز با ترسالی مواجه بوده است. در ادامه وضعیت خشکسالی در شهرستان شیراز بررسی و تحلیل شد. بنابر نتایج به دست آمده خشکسالی در شهرستان شیراز نسبت به سایر نقاط استان شدیدتر بوده و نیز این روند در آینده نیز ادامه خواهد داشت. شاخص SPI بیشترین میزان همبستگی با پارامترهای تعداد روزهای بارانی با میزان (46/0) و تبخیر و تعرق با میزان (26/0) را به ترتیب در سال‌های 2012 و 2008 داشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - ارزیابی طرح¬های توسعه شهری از دیدگاه شهروندان مورد مطالعه: پیاده¬راه¬سازی خیابان سلمان فارسی اهواز
        علی  شماعی سعید یوسفی
        یکی از راهبردهای مشارکت و نظارت مردم بر طرح های توسعه شهری ارزیابی این طرح ها از دیدگاه شهروندان است. یکی از طرح های مهم توسعه شهری که در درون خود یا پیرامون خود چندین پروژه توسعه شهری را ایجاد می کند پیاده راه سازی است. این طرح ها در پی کاهش سلطه تدریجی سواره بر فضاها چکیده کامل
        یکی از راهبردهای مشارکت و نظارت مردم بر طرح های توسعه شهری ارزیابی این طرح ها از دیدگاه شهروندان است. یکی از طرح های مهم توسعه شهری که در درون خود یا پیرامون خود چندین پروژه توسعه شهری را ایجاد می کند پیاده راه سازی است. این طرح ها در پی کاهش سلطه تدریجی سواره بر فضاها و معابر شهری و برنامه‌ریزی و طراحی شهری انسان محور براساس نیازهای انسان پیاده به منظور ارتقاء ارزش‌ها و جاذبه‌های اجتماعی و فرهنگی فضاهای شهری شکل می گیرد. این طرح ها با هدف افزایش کیفیت فضاهای شهری و مسائل زیست‌محیطی و ارتقای فضاهای اجتماعی، اقتصادی، ادراکی و غیره می باشد. هدف این پژوهش، ارزیابی میزان رضایتمندی شهروندان از طرح پیاده راه سازی خیابان سلمان فارسی اهواز از ابعاد مختلف کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و زیست محیطی است. نگاهی گذرا به شهر اهواز و اکثر کلان شهرهای کشور که فضاهای باز شهری و پیاده راه های آن از نظر پاسخگویی به نیازهای شهروندان در وضع مطلوبی به سر نمی برند، مؤید ضرورت و اهمیت این پژوهش است. روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی و پیماشی از طریق داده ها و اطلاعات اسنادی و میدانی انجام گرفته است. جامعه نمونه، شامل کسبه و ساکنین خیابان سلمان فارسی و عابرین می‌باشند. روش نمونه گیری به صورت تصادفی بوده و حجم نمونه 100 نفر درنظر گرفته شده است. با استفاده از نرم افزار آماری spss و بکارگیری آزمون های پارامتریک و ناپارامتریک Ttest،،chi-square،Correlation, Friedman به تحلیل پرسشنامه اقدام شده است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که شهروندان از پیاده راه سازی مسیر رضایتمند هستند که به ترتیب بیشترین رضایتمندی شهروندان در بُعد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و در نهایت، زیست محیطی است. به طورکلی با توجه به وضعیت خیابان سلمان فارسی قبل از اجرای طرح پیاده راه سازی که به صورت خیابانی متراکم با ترافیک بالای سواره بوده است اجرای طرح پیاده راه و فضاهای باز عمومی از ضروریات کلان شهرها است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - اولویت بندی و شناسایی کانون های گرد و غبار در استان فارس (نوع مقاله : پژوهشی)
        امیررضا امیرعضدی محمد جعفری سلمان زارع حسن خسروي
        هدف از تحقیق حاضر شناسایی و اولویت‌بندی کانون های گرد و غبار در استان فارس می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش دو نوع پرسشنامه (AHP و SWOT) می‌باشد. با استفاده از روش AHP، پرسشنامه استخراج و وزن‌دهی شاخص‌ها توسط بیست نفر از اساتید و کارشناسان تکمیل گردید. پرسشن چکیده کامل
        هدف از تحقیق حاضر شناسایی و اولویت‌بندی کانون های گرد و غبار در استان فارس می باشد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش دو نوع پرسشنامه (AHP و SWOT) می‌باشد. با استفاده از روش AHP، پرسشنامه استخراج و وزن‌دهی شاخص‌ها توسط بیست نفر از اساتید و کارشناسان تکمیل گردید. پرسشنامه SWOT، نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای پیش‌روی استان فارس در زمینه کانون‌های گردوغبار در قالب 40 سوال با مقیاس 5 درجه‌ای لیکرت با گزینه‌های خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد تنظیم شد؛ که در نهایت تعیین استرتژی مناسب در زمینه کانون‌های گردوغبار استان فارس استفاده شد. پرسشنامه SWOT، توسط سی نفر از کارشناسان و اساتید خبره و مسلط به شرایط استان تکمیل گردید. نه عامل شامل شاخص نفوذ انسانی، تغییرات تولید اولیه، ضریب کارایی بارش، شاخص‌های انسانی تخریب خاک (شاخص های انسانی)، فراوانی توفان های گردوغبار، خصوصیات فیزیکی خاک، بارش، خشکسالی و دما (شاخص های طبیعی) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج مربوط به تحقیق نشان داد، 31/3 درصد از مساحت استان در کلاس خیلی زیاد، 48/19 درصد از مساحت استان در کلاس زیاد از نظر مستعد بودن برای ایجاد کانون گردوغبار قرار دارند. عوامل دروني(نقاط قوت و ضعف) استان فارس بصورت زوجی مقایسه شده‌اند. وزن نسبی نقاط ضعف، 237/0 و وزن نسبی نقاط قوت 763/0 می‌باشد. امتياز نهايي عوامل دروني براي استان برابر 296/3 است. همچنین عوامل خارجي بصورت زوجی مورد مقایسه قرار گرفته است. وزن نسبی تهدیدها، 345/0 و وزن نسبی فرصت‌ها، 655/0 می‌باشد. امتياز نهايي عوامل خارجي نیز برابر 152/3 شد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - ارزیابی تغییر و تحولات ژئومورفولوژیک سواحل شمال خلیج فارس از بندر کنگان تا خور زیارت با استفاده از تکنیک¬های سنجش از دور و GIS
        حسین  تقوی علیداش
        تغییر و تحولات ژئومورفولوژیکی سواحل در کوتاه مدت و بلند مدت در تمامی نواحی ساحلی قابل مشاهده می باشد. این تغییرات در جهت رسیدن این نواحی به مرز تعادل می باشد.آگاهی از این تغییرات می تواند برنامه ریزان محیطی به ویژه ژئومورفولوژیست ها را در حل مسائل و مشکلات ساحلی یاری چکیده کامل
        تغییر و تحولات ژئومورفولوژیکی سواحل در کوتاه مدت و بلند مدت در تمامی نواحی ساحلی قابل مشاهده می باشد. این تغییرات در جهت رسیدن این نواحی به مرز تعادل می باشد.آگاهی از این تغییرات می تواند برنامه ریزان محیطی به ویژه ژئومورفولوژیست ها را در حل مسائل و مشکلات ساحلی یاری دهد. هدف از این پژوهش ارزیابی تغییرات ژئومورفولوژیک رخ داده در گستره سواحل استان بوشهر و در بازه مکانی بندر کنگان تا خور زیارت می باشد. بدین منظور ابتدا اطلاعات مورد نیاز از نقشه‌های توپوگرافی، زمین‌شناسی، خاک‌شناسی و هیدرولوژی وارد پایگاه اطلاعاتی شده و سپس طبقه بندی شدند. در ادامه با استفاده از روش تحلیل مولفه های اصلی و منطق فازی، تغییرات ژئومورفولوژیکی منطقه مورد پایش، بررسی و تحلیل قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان می دهد که در طی 21 سال دوره آماری تحقیق از 2006-1986،تغییرات سطح آب خلیج فارس مهمترین عامل تغییر دهنده سواحل منطقه می باشد که خطوط ساحلی و لندفرم های منطقه را تحت تاثیر قرار داده است. به نحوی که در محدوده ساحلی منطقه مورد مطالعه 46 کیلومتر مربع از اراضی منطقه به زیر آب رفته است. این اراضی شامل محدوده وسیعی از دلتای رودخانه مند می باشد. این تحقیق می تواند در زمینه اجرای طرح های زیربنایی، تاسیسات بندری، تجاری و نظامی در منطقه مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - چینه‌‌‌‌نگاری زیستی نهشته‌هاي اليگوسن و ميوسن زيرين (سازندهاي پابده، آسماري‌ و گچساران) براساس روزن‌بران درجنوب غرب شهرستان قیر، استان فارس
        نوشا  نوروزی جهانبخش  دانشيان داریوش  باغبانی سید علی  آقانباتی
        رسوبات‌ اليگوسن- ميوسن زيرين در زاگرس شامل چندین سازند با تغییرات لیتولوژی و تنوع فسیلی می‌باشد. به منظور مطالعه دقیق تر این سازندها و شناسایی دقیق مرز بین سازندها در محدوده مورد مطالعه، برش چاه هالگان درجنوب غرب شهرستان قیر مطالعه شد و تعداد 414 مقطع نازک مورد بررسی قر چکیده کامل
        رسوبات‌ اليگوسن- ميوسن زيرين در زاگرس شامل چندین سازند با تغییرات لیتولوژی و تنوع فسیلی می‌باشد. به منظور مطالعه دقیق تر این سازندها و شناسایی دقیق مرز بین سازندها در محدوده مورد مطالعه، برش چاه هالگان درجنوب غرب شهرستان قیر مطالعه شد و تعداد 414 مقطع نازک مورد بررسی قرار گرفت. نهشته های اليگوسن- ميوسن زیرین در چاه هالگان با ضخامت414 متر شامل سنگ‌ آهك‌هاي رسي به همراه دولوميت، سنگ آهك با ميان لايه‌هاي مارن و ژيپس در قالب سازندهاي پابده، آسماري و گچساران رخنمون دارند. رسوبات سازند پابده مربوط به بخش فوقانی آن محتوی روزن‌بران پلانکتونیک به سن الیگوسن پیشین(Rupelian) می‌باشند که به شکل پیوسته و تدریجی روی رسوبات تحتانی سازند پابده به سن ائوسن پسین می‌نشیند. مرز بالایی سازند پابده با رسوبات سازند آسماری نیز پیوسته می‌باشد. در برش چاه هالگان سازند آسماري طبق تعريف توماس از آسماري زیرین (اليگوسن) و آسماري مياني (آكيتانين) تشكيل شده است. مرز بالائي سازند آسماری با سازند گچساران ناپيوسته و هم‌ساز مي‌باشد. با مطالعه فسیل‌شناسی رسوبات الیگوسن – میوسن زیرین چاه هالگان، تعداد 32 جنس و 48 گونه از روزن‌بران کف‌زی و 13 جنس و 21 گونه روزن‌بران پلانکتونیک شناسایی و 5 بیوزون معرفی شد که قابل انطباق با بيوزون‌های شماره 55، 56، 57، 59 و 63 وايند می‌باشد که از رسوبات قدیمی‌تر به جدیدتر شامل: 1- small Globigerina spp. assemblage zone (no.55) 2- Lepidocyclina – Operculina – Ditrupa assemblage zone (no.56) 3- Nummulites intermedius – Nummulites vascus assemblage zone (no.57) 4-Austrotrillina asmariensis- Peneroplis evolutus assemblage zone (no.59) 5-Rotalia – Elphidium assemblage zone (no.63) می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - بررسی ویژگی‌های منتسب به زنان در ضرب‌المثل‌های فارسی
        پروین  امین الرعایا شهلا  شریفی محمود  الیاسی
        هدف از نگارش این مقاله، آشنایی با دیدگاه های متفاوت نسبت به زنان و حقوق آنان از دیدگاه جنسیتی و توصیف فرهنگ اصیل و رایج ایرانی دربارۀ زنان با تکیه بر بخشی از ادبیات شفاهی یعنی ضرب المثل هاست. پیکرۀ مورد بررسی در این پژوهش، شامل 382 ضرب المثل است که از کتب و فرهنگ ضرب‌ال چکیده کامل
        هدف از نگارش این مقاله، آشنایی با دیدگاه های متفاوت نسبت به زنان و حقوق آنان از دیدگاه جنسیتی و توصیف فرهنگ اصیل و رایج ایرانی دربارۀ زنان با تکیه بر بخشی از ادبیات شفاهی یعنی ضرب المثل هاست. پیکرۀ مورد بررسی در این پژوهش، شامل 382 ضرب المثل است که از کتب و فرهنگ ضرب‌المثل‌های معتبر زبان فارسی جمع آوری شده است. با توجه به ماهیت موضوع، برای تحلیل این پیکره از تحلیل محتوای کیفی استفاده شده و با بررسی، جداسازی و تفکیک ضرب المثل هایی که به نوعی در ارتباط با زنان بوده، به بررسی سه حوزة محوری و کلی دربارۀ زنان پرداخته شده است. نخست، بررسی ویژگی های فیزیکی و روان شناختی زنان، در مرحله دوم بررسی مقوله های اخلاقی و عاطفی، در نهایت روابط خانوادگی و اجتماعی آنهاست. نتایج تحقیق نشان می دهد که ساختار تمثیل های یادشده، جایگاه واقعی زن را آنچنان که باید نشان نمی دهد و عمدتاً بر برجسته کردن جنبه های منفی شخصیت زن تأکید دارد. همچنین در بررسی ضرب‌المثل‌ها می توان آشکارا جایگاه متغیر زنان را مشاهده کرد، زیرا او گاه با زبانی محترمانه و فاضلانه توصیف می شود و در اوج است و گاه با داوری-های بی‌رحمانه و مغرضانه تا حد ابلیس نزول می یابد. بنابراین در این تحقیق سعی شده جایگاه زن در ضرب المثل های فارسی نشان داده شود و معلوم شود نگاه به زن در این ضرب المثل ها چگونه است و با شرایط کنونی جامعه و وضعیت فعلی زنان ما در این فرهنگ چه تفاوتی دارد؛ با توجه به اینکه امروزه دیدگاه جامعه نسبت به وی مثبت تر شده و شرایط لازم برای ارتقای جایگاه آنان به وجود آمده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - فرایندهای واژه‌آفرینی در گونة گفتاری زبان فارسی
        مرضیه سادات  رضوی فریبا  قطره
        مطالعۀ زبان فارسی به دلیل تفاوت های امروز آن میان گفتار و نوشتار، اهمیتی خاص دارد. در بسیاری از زبان ها میان این دو گونة زبانی، تفاوت هایی به‌ویژه از نظر الگوهای دستوری و واژگان مشاهده می شود که اهمیت و ضرورت مطالعة جداگانة هر یک را دو چندان می کند. بر این اساس، مقالة ح چکیده کامل
        مطالعۀ زبان فارسی به دلیل تفاوت های امروز آن میان گفتار و نوشتار، اهمیتی خاص دارد. در بسیاری از زبان ها میان این دو گونة زبانی، تفاوت هایی به‌ویژه از نظر الگوهای دستوری و واژگان مشاهده می شود که اهمیت و ضرورت مطالعة جداگانة هر یک را دو چندان می کند. بر این اساس، مقالة حاضر به بررسی و تحلیل واژه هایی می پردازد که معمولاً در گفتار فارسی زبانان به کار می‌روند و در نوشتار یا اصلاً به کار نمی روند، یا به ندرت استفاده می شوند و بر مبنای دیدگاه «بوی» (2007)، حاصل فرایندهای واژه آفرینی هستند نه واژه سازی. داده های مورد بررسی در پژوهش حاضر نیز به تبعیت از رویکرد بوی، بر اساس نوع فرایندهای واژه آفرینی شامل کوتاه سازی، آمیزش، ابداع، قیاس، قرض گیری، گسترش استعاری و تبدیل عبارت به واژه در چهار مقولة اسم، فعل، صفت و قید طبقه بندی و بررسی شدند. یافته های این پژوهش نشان می‌دهد که از میان فرایندها و شیوه های یادشده، کوتاه سازی با بیشترین درصد (58/32 درصد) و تبدیل عبارت به واژه و آمیزش با کمترین درصد (به ترتیب با 62/5 و 49/4 درصد) در واژه سازی نقش دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - دلیل نگارش آثار منثور فارسی از دیدگاه نویسندگان آنها
        حسین  حسن‌پور آلاشتی احمد  خلیلی
        در طول تاریخ زبان فارسی، نویسندگان بزرگی ظهور کرده اند و آثار گوناگونی برجای نهاده اند. از حدود قرن چهارم هجری که آثاری از نثر فارسی به جای مانده است تا به امروز، کمتر موضوعی از مسائل حکمی، کلامی، عرفانی، ادبی، علمی و... است که در آن زمینه، کتاب یا کتاب هایی نوشته نشده چکیده کامل
        در طول تاریخ زبان فارسی، نویسندگان بزرگی ظهور کرده اند و آثار گوناگونی برجای نهاده اند. از حدود قرن چهارم هجری که آثاری از نثر فارسی به جای مانده است تا به امروز، کمتر موضوعی از مسائل حکمی، کلامی، عرفانی، ادبی، علمی و... است که در آن زمینه، کتاب یا کتاب هایی نوشته نشده باشد. در ديباچۀ اين آثار، علاوه بر ارائة اطلاعات گاه به گاه از نويسنده، هم عصرانش، محتواي كلي اثر و... غالباً از ضرورت و سبب تأليف سخن به ميان مي آيد که در شرحي کوتاه، انگیزه و دلیل نگارش آن به نوعی توجیـه و تعلیل مي شود. سؤال اصلی جستار حاضر این است که «دلیل واقعی تألیف این آثار از دیدگاه نویسندگان آنها چیست؟» نویسندگان با بررسی یکصد و پنجاه اثر از معروف-ترین آثار منثور فارسی در موضوعات و ژانرهای مختلف، به داده هایی دست یافتند و آنها را در چند دسته طبقه بندی کردند. حاصل کلّی آن است که بیشتر این آثار به دستور یا درخواست کسی نوشته شده و کمتر بنا بر عزم و خواست خود نویسنده بوده است. این امر بیشتر دلایل شخصی، اجتماعی، اقتصادی و حتّی سیاسی داشته است که سعی شده در این پژوهش به این چرایی ها و دلایل آن پرداخته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - تحليل جايگاه زبان فارسي در زبان و ادبيات سواحيلي
        امير بهرام   عرب احمدي
        زبان فارسی طی هزارة گذشته بر مناطق مختلفی از جهان تأثیر نهاده است. اكثر محققان گسترة نفوذ زبان فارسي را، آسياي ميانه و شبه قارة هند مي‌دانند. در اين خصوص پژوهش‌های زيادي نيز صورت گرفته است با اين حال كمتر اطلاعاتي دربارة جايگاه زبان و ادب فارسي در منطقة شرق آفریقا وجود چکیده کامل
        زبان فارسی طی هزارة گذشته بر مناطق مختلفی از جهان تأثیر نهاده است. اكثر محققان گسترة نفوذ زبان فارسي را، آسياي ميانه و شبه قارة هند مي‌دانند. در اين خصوص پژوهش‌های زيادي نيز صورت گرفته است با اين حال كمتر اطلاعاتي دربارة جايگاه زبان و ادب فارسي در منطقة شرق آفریقا وجود دارد. در واقع آفريقاي شرقي (به‌ويژه كشور تانزانيا، جمهوري خودمختار زنگبار و بخش‌هاي جنوبي كنيا) از جمله مناطقی است که با وجود فاصلة بسیار با کشور ایران، طی چند قرن گذشته تأثیری در خور توجه از زبان و ادبیات فارسی پذیرفته و تعداد نسبتاً زيادي از واژه‌های اصیل فارسی را در خود جای داده است. در این مقاله کوشش شده اطلاعاتی نوین دربارة جایگاه زبان و ادبیات فارسی در منطقة شرق آفریقا از گذشته‌های دور تا به امروز و نقش آن در شکل‌گیری و استحكام ساختار زبان و ادبيات سواحیلی ارائه شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - بررسی اوصاف و شخصيت پیامبر اعظم در متون منثور عرفانی فارسی
        عفت  نادری‌نژاد مصطفی  گرجی
        يكي از مضامين اصلي در آثار ادبي جهان، به‌ويژه متون عرفاني و اخلاقي، تقرير احوال پيامبران الهي است كه غالباً حاصل تجربيات ناب و شهود عرفاني است. عرفان نيز که از يك منظر، نوعی نگاه هنری به مذهب است، اين زمينه را فراهم كرده تا گزاره ها و مؤلفه‌هاي ديني، از جمله: بحث نبوّت، چکیده کامل
        يكي از مضامين اصلي در آثار ادبي جهان، به‌ويژه متون عرفاني و اخلاقي، تقرير احوال پيامبران الهي است كه غالباً حاصل تجربيات ناب و شهود عرفاني است. عرفان نيز که از يك منظر، نوعی نگاه هنری به مذهب است، اين زمينه را فراهم كرده تا گزاره ها و مؤلفه‌هاي ديني، از جمله: بحث نبوّت، با رويكرد زيباشناختي و هنري بازپرورده شود. در اين ميان متون عرفاني منثور فارسي به دلايل فرهنگي و زباني اين امكان را داشته و يافته است كه به بحث نبوت بويژه نبوّت پيامبر خاتم از زوايا و ابعاد مختلف بنگرد؛‌ متون منثوري كه به نسبت قالب ديگر يعني شعر، عميق تر و بيشتر به مسئله نبوّت و اقوال و احوال حضرت محمّد پرداخته است. عارفان در اين دسته از متون با نگاه موشکافانه سعی كرده اند از یکسو مضامین مختلف را با کلام الهی و احادیث نبوی همراه كنند و از دیگر سو، به گفتار و اقوال خويش اعتبار بيشتري ببخشند. نويسنده در اين مقاله سعي مي كند با توجه به فقدان اثر پژوهشي جامع به صورت مقايسه اي و تاريخي در حوزه جايگاه، وضع و حال پيامبر خاتم در مجموعه متون عرفاني منثور،‌ پانزده متن از امّهات متون عرفاني را از سده آغازين تأليف متون عرفاني فارسي تا سده هشتم، انتخاب و اقوال، کردار و سلوك پیامبر اعظم را به صورت مقايسه‌اي مطالعه و نقطه اشتراک و افتراق آنها را در حوزه مورد نظر تبيين كند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - تحلیل و نقد کاربرد فتح و فتوح و فتح باب در متون عرفانی ادب فارسی
        منظر  سلطانی حسین  علیقلی‌زاده
        برای فهم هرچه بهتر ادب فارسی، شناخت اصطلاحات عرفانی از ضروریات است؛ چرا که عرفان و اندیشه عرفانی جان مایه ادب فارسی است. از جمله اصطلاحات عرفانی، فتح و فتوح و فتح باب است که به‌صورت گسترده ای در متون گوناگون کاربرد داشته است. در این پژوهش با توجه به معانی مختلفی که در چکیده کامل
        برای فهم هرچه بهتر ادب فارسی، شناخت اصطلاحات عرفانی از ضروریات است؛ چرا که عرفان و اندیشه عرفانی جان مایه ادب فارسی است. از جمله اصطلاحات عرفانی، فتح و فتوح و فتح باب است که به‌صورت گسترده ای در متون گوناگون کاربرد داشته است. در این پژوهش با توجه به معانی مختلفی که در جستجو و بررسی کاربرد «فتح و فتوح و فتح باب» از متون استخراج شده، سیر تطور فکری و معنایی تفاسیر و تأویلات عرفانی در این مورد را از بدو پیدایش آن تا مرحله اوج و کمال و باز افول آن از نظر شخصیت های برجسته عرفانی و ادبی به‌صورت خلاصه نشان می‌دهیم. اصطلاحات «فتح» و «فتوح» و «فتح باب» در بعضی جاها به جای یکدیگر به کار رفته و گاهی یکی از آنها به جای هر سه اصطلاح به کار رفته است. با مطالعه امهات متون عرفانی و تحلیلی که از «فتح و فتوح» و «فتح باب» به دست آمده است، باید گفت که اصطلاح «فتح» از واژه‌های قرآنی است که عرفا و ادبا آن را از قرآن أخذ کرده، معانی مختلف تأویلی و تفسیری بر آن حمل کردند. نهال معنا و مفهوم عرفانی این اصطلاحات که از آبشخور قرآن سر برآورده بود، در گذر زمان به‌صورت درختی تنومند و پربار با شاخ و برگها و میوه های رنگارنگ در آثار عرفانی ادب فارسی جلوه کرد و در نزد مولانا به کمال خود رسید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - بررسی، تحلیل و نقد چهار قصیده فارسی بر اساس آموزه‌های زبان‌شناسی سیستمی‌ـ نقشگرا
        حسینعلی قبادی
        اولین قصیده دیوان فرخی سیستانی در توصیف ابر را شاعران بسیاری تقلید کرده‌اند. در این پژوهش تلاش نویسندگان بر این بوده است تا با بکارگیری بخشی از آموزه‌های زبان‌شناسی سیستمی‌ـ نقشگرا بخش نخست (تغزّل) این قصیده را، که سه شاعر قريب به عهد فرخی (ازرقی، مسعود سعد، امیرمعزی) ت چکیده کامل
        اولین قصیده دیوان فرخی سیستانی در توصیف ابر را شاعران بسیاری تقلید کرده‌اند. در این پژوهش تلاش نویسندگان بر این بوده است تا با بکارگیری بخشی از آموزه‌های زبان‌شناسی سیستمی‌ـ نقشگرا بخش نخست (تغزّل) این قصیده را، که سه شاعر قريب به عهد فرخی (ازرقی، مسعود سعد، امیرمعزی) تقلید نموده به همراه سروده خود فرخی، مورد بررسی قرار دهند؛ بویژه اینکه در میان این افراد، ازرقی به نوآوری در عرصه ادبیات معروف است، و معزّی به تقلید محض‌ـ اگر نگوییم سرقت‌ـ از دیوان فرخی و عنصری متهم است؛ تا علاوه بر ارائه تحلیلی علمی و عینی، از خلاقیت، نوآوری یا تقلید صرف، تا حدودی به روشن شدن بخشی از این موضوع نیز کمک شود. شک نیست که بسیاری از دقائق و ظرافت‌های ادبی، هنری و تأویلی را نمی‌توان به شیوه‌ای عینی و تنها از طریق تحلیل‌های زبانی عرضه کرد، اما باید پذیرفت بسیاری از روش‌ها، ابزارها، دیدگاه‌های زبان‌شناسانه در درک و فهم متون ادبی کارگشاست و مانع قضاوت‌های ذوقی می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - تحلیل سیر بازتاب مضامین و روایت‌های اسطوره‌ای ایرانی در رمان‌های فارسی (از 28 مرداد 1332 تا 1387)
        سعید  بزرگ بیگدلی حسن  شاهی‌پور دکتر سید علی  قاسم‌زاده
        بروز و ظهور اساطیر در رمان‌های فارسی‌ کوششی است جریان‌ساز که رمان‌نويسان برای دستیابی به دو انگیزه اساسی: یکی ارائة تفسیری موافق با دریافت خویش از اوضاع دنیای پیرامون خویش و دیگری بازتاب ارزش‌های زیباشناسانه و پرجذبه، از خود نشان داده‌اند. پژوهش حاضر، با روش توصیفی‌ـ چکیده کامل
        بروز و ظهور اساطیر در رمان‌های فارسی‌ کوششی است جریان‌ساز که رمان‌نويسان برای دستیابی به دو انگیزه اساسی: یکی ارائة تفسیری موافق با دریافت خویش از اوضاع دنیای پیرامون خویش و دیگری بازتاب ارزش‌های زیباشناسانه و پرجذبه، از خود نشان داده‌اند. پژوهش حاضر، با روش توصیفی‌ـ تحلیلی و مرور بر اسناد ادبی معاصر، در پی تحلیل چگونگی و سیر انعکاس، دلایل بازسازی و بازپردازی مضامین و روایت‌های اسطوره‌ای ملی و مذهبی در حوزة رمان‌های فارسی است. بنابر نتایج این پژوهش، بیشترین رویکرد رمان‌نویسان به بازسازی و بازآفرینی اسطوره‌ها به دهه‌های چهل و پنجاه برمی‌گردد؛ یکی از دلایل اصلی ظهور اين رويكرد، شکست نهضت مردمی ملّي‌شدن صنعت نفت در اثر کودتای 28 مرداد است. اما پس از انقلاب اسلامي، بیشترین بازآفرینی اسطوره‌ها در رمان، دهه‌های هفتاد و هشتاد دیده می‌شود که به دلایلی عمدتاً متفاوت از دلایل پیش از انقلاب چون پیروی گستردة نویسندگان از جریان‌های مدرنیستی و پسامدرنیسم، تمایل زیباشناختی، تقویت و احیای جنبه‌های ملی، بازگشت به سرچشمه‌های بومی به جای تقلید از غرب است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - مقايسه تحليلي دو حکايت آناهيد و شاهزاده کرماني در ادبيات ارمني و فارسي
        جمشيد  مظاهري آرمان  ماناسريان
        ايرانيان و ارامنه ملت‌هايي با ميراث فولکلوريک غني و پرباري هستند که يادگار تاريخ پرفراز و نشيب اين دو ملت است. هدف اين نوشتار، معرفي ويژگي‌هاي محتوايي و ساختاري حکايات «آناهيد» و «شاهزاده کرماني» و بررسي مشابهت‌هاي آنهاست. مقايسه اين دو حکايت نشان مي‌دهد که انگيزه‌هاي م چکیده کامل
        ايرانيان و ارامنه ملت‌هايي با ميراث فولکلوريک غني و پرباري هستند که يادگار تاريخ پرفراز و نشيب اين دو ملت است. هدف اين نوشتار، معرفي ويژگي‌هاي محتوايي و ساختاري حکايات «آناهيد» و «شاهزاده کرماني» و بررسي مشابهت‌هاي آنهاست. مقايسه اين دو حکايت نشان مي‌دهد که انگيزه‌هاي مشترک اين دو ملت، عامل اصلي شکل‌گيري و تکامل اين حکايات بوده است. البته گاه ممکن است خاستگاه اين حکايات يکي از دو جامعه ايراني و ارمني باشد و جامعه ديگر آن را به عاريت گرفته باشد. روش تحقیق در این پژوهش، توصيفي‌ـ تحليلي و با اتکا بر متون ادبی مورد نظر بوده است. منبع اصلی اين پژوهش در مقایسه و تحلیل حکایت شاهزاده کرمانی نسخه‌ای است خطی موسوم به «جامع‌الحکایات» که احتمالاً مربوط به اواخر قرن 10 و اوایل قرن 11 هجری و منبع حکایت آناهید، کتاب معروف «حکایت‌های ملی ارمنی» قازارس آقایان شاعر، نویسنده و فولکلور شناس معروف ارمنی است. این پژوهش به بررسی ویژگی‌های فولکلوریک، محتوایی و ساختاری حکایت‌ها مي‌پردازد و اساس کار نظریه فولکلور شناس معروف روسی ولادیمیر پراپ در کتاب «نظریه و تاریخ فولکلور» است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - آموزش فعل مركب فارسي به غیرفارسی زبانان
        زينب  محمد ابراهيمي حسن  شاهی‌پور
        مقوله فعل مركب از جالب‌ترين، ظريف‌ترين و در عين حال پيچيده‌ترين بخش‌هاي پژوهش‌هاي نحوي است كه توجه بسياري از زبان‌شناسان و مدرسان آموزش زبان دوم /خارجی را به خود معطوف كرده است. اين پژوهش سعی دارد با استفاده ازتحليل ساختار فعل مرکب فارسي گفتاري معيار در چارچوب نظریة حاک چکیده کامل
        مقوله فعل مركب از جالب‌ترين، ظريف‌ترين و در عين حال پيچيده‌ترين بخش‌هاي پژوهش‌هاي نحوي است كه توجه بسياري از زبان‌شناسان و مدرسان آموزش زبان دوم /خارجی را به خود معطوف كرده است. اين پژوهش سعی دارد با استفاده ازتحليل ساختار فعل مرکب فارسي گفتاري معيار در چارچوب نظریة حاکمیت و مرجع‌گزینی و نیز با استفاده از شيوه‌هاي نوين و علمي‌آموزش زبان و واژه، راهکار علمي و کارآمدی جهت آموزش فعل مرکب فارسي به غيرفارسي‌زبانان به دست دهد. بر طبق این پژوهش، فعل‌هاي مركب فارسي گفتاري معيار را می‌توان به لحاظ تعداد موضوع‌هاي آن به دو دسته يك موضوعي و چند موضوعي تقسيم كرد. براي آموزش فعل مرکب به غير فارسي زبانان، بهتر است در سطح مبتدي از فعل‌هاي مرکب يک موضوعي و در سطوح بالاتر از فعل‌هاي مرکب با موضوع‌هاي بيشتر استفاده کرد. بعلاوه استفاده از متن‌هاي گفتاري که به‌صورت طبيعي و به منظور ايجاد ارتباط تهيه شده‌اند مناسب‌تر به نظرمی‌رسد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - نگرش دینی شاعران دورة مشروطه
        محمد  غلامرضایی زهره  ملّاکی
        در دورة مشروطه که فرهنگ اسلامی و تمدن نوین با یکدیگر روبرو شدند، به‌دلیل تفاوت‌هایی که میان آن دو وجود داشت، روشنفکران و روحانیون که نیروهای مؤثر اجتماعی بودند هر یک در مقابل تجدد و دین دیدگاه‌های خاصی ابراز کردند. روشنفکران به سه گروه مخالف دین، طرفدار استفادة ابزاری ا چکیده کامل
        در دورة مشروطه که فرهنگ اسلامی و تمدن نوین با یکدیگر روبرو شدند، به‌دلیل تفاوت‌هایی که میان آن دو وجود داشت، روشنفکران و روحانیون که نیروهای مؤثر اجتماعی بودند هر یک در مقابل تجدد و دین دیدگاه‌های خاصی ابراز کردند. روشنفکران به سه گروه مخالف دین، طرفدار استفادة ابزاری از دین و معتقد به سازگاری اسلام وتمدن نوین و روحانیون به دو گروه محافظه‌کاران مخالف تجدد و مشروطه‌خواهان طرفدار سازش اسلام و دموکراسی تقسیم شدند. این مقاله با روش تحلیل محتوای کیفی و با تأمل در اشعار هفت تن از شاعران مردمی این دوره، به بررسی نگرش دینی آنها پرداخته است و به این نتیجه رسيده که سه جریان فکری عمده در میان شاعران وجود داشته است. یک جریان، دین را در مقابل تجدد قرار می‌دهد و متجدد شدن را منوط به حذف دین از جامعه می‌داند. جریان دیگر، به حذف بسیاری از سنت‌های دینی و تغییر در کارکرد آن معتقد است و بیشتر بر بعد ایمانی دین تأکید می‌کند. جریان سوم تجدد را بر بستر سنت‌های دینی می‌پذیرد و با استفاده از ابزار اجتهاد، خواهان تغییر در بعضی از سنت‌ها و اصلاح آنهاست. این جریان به حفظ دین در جامعه تأکید می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - تأملّی در کاربرد اصطلاح "تشبیه و تنزیه" در متون ادبی ـ عرفانی فارسی
        سيده مريم  ابوالقاسمي
        «تشبيه و تنزيه» از جمله اصطلاحات عرفاني است كه در حوزه هايي مانند ادبيات،‌ تفسیر، كلام و ملل و نحل نيز مورد توجه است. اين دو اصطلاح در نشانه‌شناسي زبان عرفاني از حيث ساختار در رديف «اصطلاحات زوجي» قرار مي گيرد. كاربرد اين دو تركيب در كنار هم بعد از ابن عربي رواج بيشتري چکیده کامل
        «تشبيه و تنزيه» از جمله اصطلاحات عرفاني است كه در حوزه هايي مانند ادبيات،‌ تفسیر، كلام و ملل و نحل نيز مورد توجه است. اين دو اصطلاح در نشانه‌شناسي زبان عرفاني از حيث ساختار در رديف «اصطلاحات زوجي» قرار مي گيرد. كاربرد اين دو تركيب در كنار هم بعد از ابن عربي رواج بيشتري داشت. وي با بيان نظريه خويش، اعتقاد به تشبيه و تنزيه را در مسيري تازه افكند كه بعدها بسياري از عرفا و ادباي انديشمند تحت تأثير نظريه و تفكّر او قرار گرفتند. در اين مقاله سابقه كاربرد اين دو اصطلاح در شعر و ادب فارسي و متون مختلف بررسي مي‌شود. بيان ارزش و اهميّت اين دو اصطلاح به عنوان يكي از موضوعات بحث انگيز در دوره هاي مختلف، بررسي سير تحولات معنايي و گستردگي قلمرو كاربرد اين دو واژه در متون گوناگون از اهداف ديگر اين مقاله است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - مولوي پژوهي و مولوي پژوهان در كشورهاي انگليسي زبان
        احمد  تميم‌داري
        موضوع این مقاله در حوزه ادبیات تطبیقی و بررسي و تحليل اثرپذیری ادیبان، متفکران و مترجمان از آثار ادب پارسی به ویژه آثار مهم مولاناست. در این بررسی کوشیده‌ایم با بزرگان ادب انگلیسی و آمریکایی که آثار مهمی از طریق ترجمه یا اقتباس تدوین کرده‌اند و در شناسایی و شناساندن ادب چکیده کامل
        موضوع این مقاله در حوزه ادبیات تطبیقی و بررسي و تحليل اثرپذیری ادیبان، متفکران و مترجمان از آثار ادب پارسی به ویژه آثار مهم مولاناست. در این بررسی کوشیده‌ایم با بزرگان ادب انگلیسی و آمریکایی که آثار مهمی از طریق ترجمه یا اقتباس تدوین کرده‌اند و در شناسایی و شناساندن ادبیات فارسی به ویژه شعر مولانا در کشورهای انگلیسی زبان همت گمارده‌اند، آشنا شویم. از قرن هجدهم توجه به ادبیات فارسی آغاز گردید و به ترجمه و اقتباس از آثار ادب فارسی پرداخته شد. رویکرد به آثار مولانا هم بسیار مهم تلقی شد. تعالی‌گرایان انگلیسی و آمریکایی مکتب تعالی‌گرایی را با مطالعه و تحقیق در آثار مولوی، به کمال رسانیدند. در اواخر قرن نوزدهم گزیده متون شرقی با همّت مانکار دانیل کانوی انتشار یافت. پاره‌ای از داستان‌های مثنوی، آرمان‌های اخلاقی و رفتاری را در جامعه انگلیسی و آمریکایی مطرح کرده است. ویلیام، آر، آلگر نخستین گلچین آمریکایی ادبیات شرقی را منتشر ساخت. ادوارد. جی. براون مقدمه منثور دفتر اول مثنوی را به انگلیسی ترجمه نمود. رینولد الین نیکلسون هم هشت جلد کتاب در شرح مثنوی تألیف نمود و پانزده سال از عمرش را بدین مهم اختصاص داد. آرتور جی. آربری یکی دیگر از متفکّران بزرگ در مطالعات مولوی‌پژوهی به شمار می‌آید. جیمز جی. کوان مدرّس هنر، پنجاه شعر برگزیده نیکلسون را از دیوان شمس تبریزی، در ساختار شعر نو بازنویسی کرده است. اندرو هاروی آثاری در بزرگداشت مولوی، بازآفرینی اشعار او، از جمله شعله سخنگو، نور در نور و دیگر کتاب‌هایی که همه دربارة مولاناست، منتشر کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - تحليل روان‌شناختي امثال و حكم فارسي
        حسين  نوين
        امثال و حكم فارسي با مجموعه‌اي از تجارب، دانش‌ها و اندوخته‌هاي معنوي آن، از گنجينه‌هاي ملي و مفاخر تاريخي و فرهنگي ملت ما به شمار مي‌آيند. مطالعه‌ اين‌گونه نشانه‌هاي اجتماعي ـ فرهنگي، از منظر «روان‌شناختي ادبيات»، ما را با انواع ويژگي‌هاي شخصيتي، وراثت، و با رشد و قضاوت چکیده کامل
        امثال و حكم فارسي با مجموعه‌اي از تجارب، دانش‌ها و اندوخته‌هاي معنوي آن، از گنجينه‌هاي ملي و مفاخر تاريخي و فرهنگي ملت ما به شمار مي‌آيند. مطالعه‌ اين‌گونه نشانه‌هاي اجتماعي ـ فرهنگي، از منظر «روان‌شناختي ادبيات»، ما را با انواع ويژگي‌هاي شخصيتي، وراثت، و با رشد و قضاوت اجتماعي و روش‌هاي فرزندپروري گذشتگان آشنا مي‌سازد. همچنين مثل‌ها در زمينه‌هاي يادگيري افراد، شخصيت‌، تفاوت‌هاي فردي، انگيزش و هيجان، كنش‌ها و رفتارهاي اجتماعي آنان، اطلاعات گرانبهايي را در اختيار ما قرار مي‌دهند. اغلب اين گونه جلوه‌هاي روان‌شناختي با نظريه‌هاي علمي امروزي قابل بررسي و تطبيق است؛ جلوه‌هاي رواني مانند كنش و رفتارهاي اجتماعي، تلقين‌پذيري، تعارض‌هاي روان‌شناختي مانند ناكامي، اضطراب و توانمندي‌هاي دفاعي چون واپس‌زدن، سركوبي، همانندسازي، درون‌فكني، برون‌فكني، دليل تراشي و مسئله‌ هيجان و انگيزش، انواع انگيزه و هيجان در مثل‌هاي فارسي انعكاس يافته است. در زمينه‌ كنش‌ها و رفتارهاي اجتماعي نيز، هم‌رنگي با جماعت، پرخاشگري گروهي و تقليد از ديگران، از جمله محورهاي روان‌شناختي گويندگان مثل‌هاست كه به نحو قابل توجهي در ضرب‌المثل‌هاي فارسي تجلي پيدا كرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - واژه‌هایی به ظاهر دخیل، اما اصیل
        فردوس  آقاگلزاده حسين  داوري
        بررسی ریشه‌شناختی واژه‌های دخیل در زبان فارسی بیانگر آن است که برخی از این واژه‌ها در اصل واژه‌هایی فارسی بوده‌اند که پیش‌تر وارد زبان‌های مختلف شده و پس از یافتن رنگ و بویی بیگانه، مجدداً وارد زبان فارسی شده‌اند. تأملی در پژوهش‌ها و آثار موجود حکایت از آن دارد که این م چکیده کامل
        بررسی ریشه‌شناختی واژه‌های دخیل در زبان فارسی بیانگر آن است که برخی از این واژه‌ها در اصل واژه‌هایی فارسی بوده‌اند که پیش‌تر وارد زبان‌های مختلف شده و پس از یافتن رنگ و بویی بیگانه، مجدداً وارد زبان فارسی شده‌اند. تأملی در پژوهش‌ها و آثار موجود حکایت از آن دارد که این موضوع عمدتاً در خصوص واژه‌های معرب بررسی شده و در مورد دیگر زبان‌ها کمتر بدان توجه شده است. اين در حالی که این پدیده در خصوص تعدادی از واژه‌های اروپایی و به ویژه فرانسوی و انگلیسی رایج در زبان فارسی نیز صادق است که نه تنها در فرهنگ‌های عمومی که در فرهنگ‌های اختصاصی‌ای که به موضوع واژه‌های دخیل اروپایی در زبان فارسی پرداخته‌اند نیز بدان بی‌توجهی شده است. در این نوشتار با استناد به فرهنگ‌های معتبر اروپایی به نحوی مستند و مستدل به نمونه‌هایی از این واژه‌های به ظاهر دخیل اروپایی در زبان فارسی که اصل فارسی دارند، پرداخته شده و به فراخور حال به کاستی‌های برخی فرهنگ‌های معتبر زبان فارسی در خصوص ریشه‌یابی این واژه‌ها اشاره شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - نمونه‌هایی از لطیفه‌های نبوی در متون ادبی
        مهين  پناهي
        اين پژوهش درصدد پاسخ به اين پرسش است كه پيامبر اكرم(ص) با وجود «ما خُِطبَ به» بودن قرآن مجيد و با وصف «ما ينطق عن الهوي» و «إنك لعلي خلق عظيم» آيا سخنان لطیفه آميز مي‌گفتند؟ اگر اين گونه است، لطیفه‌های آن حضرت شامل چه نوع لطیفه‌هایی است؟ بيشتر كدام عناصر را به كار برده‌ چکیده کامل
        اين پژوهش درصدد پاسخ به اين پرسش است كه پيامبر اكرم(ص) با وجود «ما خُِطبَ به» بودن قرآن مجيد و با وصف «ما ينطق عن الهوي» و «إنك لعلي خلق عظيم» آيا سخنان لطیفه آميز مي‌گفتند؟ اگر اين گونه است، لطیفه‌های آن حضرت شامل چه نوع لطیفه‌هایی است؟ بيشتر كدام عناصر را به كار برده‌اند؟‌ آيا براي لطیفه محدوديت‌هايي هم قائل بوده‌اند؟ اين پژوهش نشان مي‌دهد پيامبر اكرم(ص) گهگاه مزاح مي‌كردند و لطیفه مي‌گفتند. اما هرگز از محدوده اخلاق خارج نمي‌شدند. سخنان لطیفه‌آميز آن حضرت دو دسته‌اند: دسته اول لطیفه‌های حكيمانه است؛ دسته دوم لطیفه‌های عام که پيچيدگي كمتري دارد. لطیفه‌های عام، به دو نوع موقعيتي و عبارتي تقسيم مي‌شوند. لطیفه‌های عبارتي شامل بلاغت‌هاي زباني مانند ايهام، ايجاز، ایجاد شگفتی زباني و رفتاري، تضاد و تناقض (در مفهوم صنعت ادبي) است. همچنين بخشي از لطیفه‌ها، لطیفه‌های تعليمي است. لطیفه‌های نبوي بيشتر از نوع زباني و عبارتي است و نشانه‌ها و نمادهاي طنز كه در آنها تحقير و توهين به ديگران باشد، در آنها ديده نمي‌شود. اما از آنجا که اصطلاح طنز گاهی در حوزه‌های تحقیر و توهین افراد یا مسائل اجتماعی جولان می‌دهد و ساحت حضرت ختمی مرتبت از آن مبراست؛ از سوی دیگر، تاكنون کسی در نام‌گذاری اينگونه سخنان آن بزرگوار اقدام نکرده است. نگارنده برای حفظ ادب شرعی همه انواع ملاحت‌های زبانی و لطایف نبوی را با اصطلاح «لطیفه» نام‌گذاري كرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - معجزات پيامبر اعظم(ص) در شعر فارسي
        احمد  گلي
        به قول مولانا نامعقول بودن يا وراي طور عقل بودن تعاليم انبيا، اظهار معجزات را لازم كرده است. اين معجزات در هر زمانه‌اي با سطح دريافت مخاطبان دعوت انبيا، انطباق و تناسب داشته است. قرآن كريم معجزة اصلي پيامبر اكرم(ص) محسوب مي‌شود كه معاندان و كافران به هماوردي و رقابت با چکیده کامل
        به قول مولانا نامعقول بودن يا وراي طور عقل بودن تعاليم انبيا، اظهار معجزات را لازم كرده است. اين معجزات در هر زمانه‌اي با سطح دريافت مخاطبان دعوت انبيا، انطباق و تناسب داشته است. قرآن كريم معجزة اصلي پيامبر اكرم(ص) محسوب مي‌شود كه معاندان و كافران به هماوردي و رقابت با آن فراخوانده شده‌اند (= تحدّي)؛ در حالي كه از قبل ناتواني و شكست قطعي‌شان پيش‌بيني و يادآوري شده است. در عين حال به اقتضاي احوال خاص، معجزات ديگري نيز از ايشان صادر يا به خاطر ايشان ظهور كرده است كه در كتب سيره و حديث و به تبع آن در متون ادب فارسي انعكاس يافته است. شاعران و عارفان ايراني با زبان صريح و روشن در مضمون‌سازي‌هاي شاعرانه به اين روايات پرداخته‌اند. در قالب‌هاي قصيده و مثنوي اين مضامين پررنگ‌تر هستند و كمتر در ايجاد و خلق تصاوير به خدمت گرفته شد‌ه‌اند. درباره ذكر معجرات منتسب به حضرت ختمي مرتب بايد گفت در اين پژوهش صحت و سقم روايات مطمح نظر نبوده است و تنها انعكاس اين روايت‌ها در شعر فارسي بررسي شده است و ذكر اصل روايت‌ها در شعر فارسي بررسي شده است و ذكر اصل روايت به مثابه تأييد قطعي آنها نيست. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - غزل روایی و خاستگاه آن در شعر فارسی
        احمدرضا  منصوری
        غزل فارسی یکی از قالب‌های اصلی شعر فارسی است، اما پیدایش، پرورش و گونه‌های مختلف آن، موضوعی است که پژوهشگران را همچنان به تأملات و تحقیقات تازه‌تر دعوت می‌کند. در اين نوشتار ابتدا تعريفي تازه از شعر و غزل روايي عرضه، و انواع مختلف آن با دو رويكرد صوري ـ ساختاري و محتواي چکیده کامل
        غزل فارسی یکی از قالب‌های اصلی شعر فارسی است، اما پیدایش، پرورش و گونه‌های مختلف آن، موضوعی است که پژوهشگران را همچنان به تأملات و تحقیقات تازه‌تر دعوت می‌کند. در اين نوشتار ابتدا تعريفي تازه از شعر و غزل روايي عرضه، و انواع مختلف آن با دو رويكرد صوري ـ ساختاري و محتوايي ـ معنايي (انواع ادبي قديم) بازشناسي و تقسيم‌بندي شده است. در بخش ديگر نوشتار، دربارة خاستگاه غزل فارسي و آراي مختلف در آن باره بحث شده است. مطابق يافته‌هاي اين تحقيق كه با شواهدي از شعر فارسي مستند و مؤيد گشته، خاستگاه غزل روايي با دو رويكرد تغزلي و غزلي قابل بررسي است و انواع مختلف آن را مي‌توان بر اساس ساختار (با سه گونة حکایت، گفت و گو، و توصيف) و محتوا (با محتواهايي چون اجتماعي، تاريخي، عرفاني ـ معرفتي، سوگنامه، مژده‌نامه، سفرنامه، سرگذشت و... كه زيرمجموعه ساختار حكايت جاي مي‌گيرند) تقسیم‌بندی و معرفی كرد. در انتهاي نوشتار نيز به فواید یا کارکردهای غزل روايي (مثل انسجام ساختاري شعر، آسان‌يابي مضامين و ارتباط بهتر با مخاطب، نمايشي شدن، و لذت بخشي) اشاراتی شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - حكمراني آرماني ايرانيان در اندرزنامه‌هاي جاويدان خرد
        رحمان  مشتاق‌مهر
        اندرزنامه‌ها و وصيّت‌نامه‌هاي پهلوي منسوب به پادشاهان و خردمندان و حكيمان ايران قبل از اسلام، علاوه بر پندها و حكمتهاي عامّ، حاوي نكات مهمّ و جالبي دربارة آداب حكمراني و كشورداري و حقوق و روابط متقابل شاه و مردم است كه در گذشته به طور شفاهي رايج بوده، بيشتر در اوايل دور چکیده کامل
        اندرزنامه‌ها و وصيّت‌نامه‌هاي پهلوي منسوب به پادشاهان و خردمندان و حكيمان ايران قبل از اسلام، علاوه بر پندها و حكمتهاي عامّ، حاوي نكات مهمّ و جالبي دربارة آداب حكمراني و كشورداري و حقوق و روابط متقابل شاه و مردم است كه در گذشته به طور شفاهي رايج بوده، بيشتر در اوايل دورة اسلامي به كتابت درآمده و به فاصلة كوتاهي به عربي ترجمه شده‌اند. اغلب ترجمه‌هاي فارسي آن بر مبناي ترجمه‌هاي عربي پديد آمده‌ است. از مهمّ‌ترين اندرزنامه‌هاي پهلوي جاويدان خرد است كه متن پهلوي آن از بين رفته، ولي متن عربي آن به همّت «ابوعلي احمدبن محمّد مسكويه» باقي مانده و بارها به فارسي ترجمه شده و تأثير گسترده‌اي در ادبيّات تعليمي فارسي گذاشته است. نكتة مهم دربارة اندرزنامه‌ها اين است كه محتواي آنها بيش از آنكه متضمّن آرا و ديدگاههاي دقيق پادشاهان و حكماي قبل از اسلام باشد، حاوي منويّات خرد جمعي ايرانيان زرتشتي و مسلمان، راجع به حكومت آرماني است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - واژگان معرب فارسي در فرهنگ ريشه‌شناختي آكسفورد
        فردوس  آقا‌گل‌زاده حسن  شاهی‌پور
        واژگان زبان فارسي در كنار واژگان بسياري از زبان‌هاي ديگردر ادوار مختلف به روش‌هاي متنوع و يا دلايل گوناگون به حوزه زبان انگليسي وارد شده‌اند و در فرهنگ‌هاي واژگان يا لغت نامه‌هاي مختلف به فراخور دامنه واژگان، به آنها نيز پرداخته شده است. فرهنگ ريشه‌شناختي آكسفورد كه به چکیده کامل
        واژگان زبان فارسي در كنار واژگان بسياري از زبان‌هاي ديگردر ادوار مختلف به روش‌هاي متنوع و يا دلايل گوناگون به حوزه زبان انگليسي وارد شده‌اند و در فرهنگ‌هاي واژگان يا لغت نامه‌هاي مختلف به فراخور دامنه واژگان، به آنها نيز پرداخته شده است. فرهنگ ريشه‌شناختي آكسفورد كه به عنوان يكي از معتبرترين فرهنگ‌هاي اختصاصي ريشه‌شناسي زبان انگليسي شناخته مي‌شود، به برخي از واژگان دخيل از زبان فارسي نيز پرداخته است. در اين فرهنگ، تعدادي از واژگان فارسي كه به عربي رفته، صورتي معرب يافته‌اند و سپس به زبان انگليسي وارد شده‌اند، به اشتباه به عنوان واژه عربي ريشه‌يابي شده‌اند. امروزه مراجعه كنندگان به اين فرهنگ معتبر واژگاني، تحت تأثير معرفي نادرست ريشه اين واژگان در اين فرهنگ معتبر چنين مي‌پندارندكه اين دسته از واژگان در اصل عربي بوده‌اند، در حالي كه مقاله حاضر نشان خواهد داد كه اين تلقي از ريشه‌شناسي اين گونه واژگان درست نيست. در انجام این تحقیق مجموعه سی و هشت هزار واژه فرهنگ مذکور بررسی شده و مجموعاً حدود نود واژه باریشه فارسی و حدود یکصد و شصت واژه با ریشه عربی معرفی شده است. با بررسی واژگانی که در این فرهنگ به عنوان واژگانی با ریشه عربی معرفی شده‌اند در می‌یابیم که حدود بیست واژه از این مجموعه نه واژگانی با ریشه عربی که واژگانی معرب با ریشه فارسی‌اند. برای تایید این ادعا، ده فقره از این واژگان به شیوه تحلیلی ـ توصیفی بررسی شده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - ضرورت بازنگري در بخش تركيبات خارجي فرهنگ فارسي معين
        دكتر محمود  فضيلت
        فرهنگ فارسي معين، بين سال‌هاي 1342 تا 1352 در شش جلد منتشر و تاكنون بارها تجديد چاپ شده است. استاد معين، اين فرهنگ را به منظور پاسخگويي به بخشي از نيازهاي دانش‌پژوهان گرد آورده؛ از روش علمي در سه بخش لغات، تركيبات خارجي و اعلام استفاده كرده است. مولف همچنين از استادان و چکیده کامل
        فرهنگ فارسي معين، بين سال‌هاي 1342 تا 1352 در شش جلد منتشر و تاكنون بارها تجديد چاپ شده است. استاد معين، اين فرهنگ را به منظور پاسخگويي به بخشي از نيازهاي دانش‌پژوهان گرد آورده؛ از روش علمي در سه بخش لغات، تركيبات خارجي و اعلام استفاده كرده است. مولف همچنين از استادان و خاورشناساني كه در تأليف كتاب با او همكاري كرده‌اند؛ درمقدمه‌ جلد نخست نام برده است. نگارنده با توجه به اهميت و تجديد چاپ اين كتاب و مراجعه‌ گسترده و مكرر اهل نظر، مواردي از «بخش تركيبات خارجي» را به منظور ويرايش و بازنگري در چاپ‌هاي بعدي يادآوري مي‌كند و پس از اشاره به روش استاد معين در نگارش فرهنگ فارسي، از پيشوايان فرهنگ‌نويسي او، سخن مي‌گويد. تركيبات خارجي فرهنگ فارسي، شامل واژه‌هايي از زبان‌هاي عربي، تركي و اروپايي مندرج در نوشتار و گفتار زبان فارسي است. اين گونه تركيبات، اغلب ويژگي‌هاي اصلي خود را حفظ كرده‌اند. محدود بودن اين گونه تركيبات از نظر هويت دستوري به دو گروه تركيبي و فعلي، موجب شده است مولّف كتاب، به ويژگي‌هاي دستوري تركيبات خارجي نپردازد و در اين مقاله نيز از آن سخني به ميان نيايد. پيشينه‌ نقد وبررسي فرهنگ معين به چندسال پس از انتشار آن مي‌رسد كه به عنوان نمونه مي‌توان مقاله‌ دكتر علي اشرف صادقي در مجله دانشكده ادبيات دانشگاه تهران را برشمرد. مقاله‌ حاضر، صرف نظر از علل و عوامل و نوع اشتباهات و كاستي‌ها با نگارشي متفاوت از گفتارها و مقالات ديگر، به بازنگري در فرهنگ معين مي‌پردازد. با اين اميد كه گامي در ويرايش اين كتاب مرجع، برداشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        29 - منزلت دانش در جهان اسلام و انعكاس آن در ادب فارسي
        مهدي  محقق
        دانش به دليل شرافت ذاتي و گوهري‌اش در جهان اسلام به جد مورد اهتمام قرار گرفته و در اعتبار و ارزش آن و مقام و جايگاه عالمان، سخن‌هاي آموزنده و دلپذير گفته شده است. پاره‌اي از اين گفتار‌هاي نغز در ذهن و زبان دانشمندان اديب و اديبان فرهيخته راه يافته و از اين طريق ابيات و چکیده کامل
        دانش به دليل شرافت ذاتي و گوهري‌اش در جهان اسلام به جد مورد اهتمام قرار گرفته و در اعتبار و ارزش آن و مقام و جايگاه عالمان، سخن‌هاي آموزنده و دلپذير گفته شده است. پاره‌اي از اين گفتار‌هاي نغز در ذهن و زبان دانشمندان اديب و اديبان فرهيخته راه يافته و از اين طريق ابيات و سخناني زيبا در پاسداشت دانش و بزرگداشت دانشمندان آفريده شده است. در اين مقاله كوتـاه بــه انعكـاس بـاورهاي اسلامـي در بـاب منـزلت دانش در ادب گـرانسنگ فـارسي خواهيم پرداخت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        30 - نگاهي به اشعار طبي در ادب پارسي
        علي  قضاوي حسن  شاهی‌پور
        شعراي پارسي نه تنها بر علوم ادبي كه برخي از آنها در علوم مختلف زمان از قبيل فقه و كلام، عرفان و فلسفه، تاريخ و جغرافيا، طب و نجوم از علما و دانشمندان معاصر خود بوده و با به كارگيري علوم مزبور، به ويژه علم طب، به آثار خويش، روح و لطافتي خاص بخشيد‌ه‌اند. گروهي از اين بزرگ چکیده کامل
        شعراي پارسي نه تنها بر علوم ادبي كه برخي از آنها در علوم مختلف زمان از قبيل فقه و كلام، عرفان و فلسفه، تاريخ و جغرافيا، طب و نجوم از علما و دانشمندان معاصر خود بوده و با به كارگيري علوم مزبور، به ويژه علم طب، به آثار خويش، روح و لطافتي خاص بخشيد‌ه‌اند. گروهي از اين بزرگان نيز گرچه طبيب نبوده‌اند، با طبيبان حاذق زمان خود مجالست داشته و يا اينكه از نحوة طبابت مرسوم در آن دوران با خبر بوده‌اند؛ به طوري كه تأثير ژرف اين دانش در اشعار نغزشان به خوبي تجلي ‌كرده است. در اين مقاله رد پاي طب نوين در اشعار شاعران بزرگي چون فردوسي، مولوي، خاقاني، منوچهري و نظامي گنجوي بررسي شده و با يافته‌هاي دانش پزشكي نوين مقايسه گرديده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        31 - بازتاب شخصیت پیامبر(ص) در شعر معاصر فارسی
        سعید  بزرگ بیگدلی مریم  صادقی گیوی
        شخصيت والا و سيره‌ انساني و نبوي پيامبر اكرم(ص) همواره از كانون‌هاي مضمون‌آفريني و تصويرسازي شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. شاعران فارسی گوی پس از اسلام تاکنون به مناسبت‌های گوناگون به تکریم آن حضرت پرداخته اند؛ به ویژه در ابتدای سخن خود پس از حمد و ستایش خال چکیده کامل
        شخصيت والا و سيره‌ انساني و نبوي پيامبر اكرم(ص) همواره از كانون‌هاي مضمون‌آفريني و تصويرسازي شاعران و نویسندگان در ادب فارسی بوده است. شاعران فارسی گوی پس از اسلام تاکنون به مناسبت‌های گوناگون به تکریم آن حضرت پرداخته اند؛ به ویژه در ابتدای سخن خود پس از حمد و ستایش خالق هستی بخش، به بزرگداشت و مدح پیامبر، مقام نبوت و مخصوصاً خاتمیت و سرآمدی و محوریت وجود آن حضرت در کل کائنات توجه داشته اند و به تعبیر ابن‌عربی و عارفان پیرو او حقیقت محمدیه را مرکز و علت ايجاد هستی دانسته‌اند و عموم ادیبان ایران، حوادث زندگی و جلوه های مختلف شخصیت جامع پیامبر اعظم(ص) را در مقام انسان کامل و اسوه بشر در آثار خویش منعکس ساخته اند که در شعر سنتی فارسی نمودی چشمگیر دارد. در این مقاله ميزان توجه شاعران معاصر فارسی به شخصیت پیامبر اكرم(ص) بررسي مي‌شود. هدف این جستار بررسی کیفیت این بازتاب‌ها در مقایسه شعر سنتی و نو بوده است. بررسی ها نشان می دهد شاعران معاصر فارسی شخصیت پیامبر را در چهار بعد مدحی، حادثه ای، روایتی و تصویری در اشعارشان منعکس کرده اند. در اين مقاله همچنين اغلب شاعران برجسته كه در اين ابعاد، شعري سروده‌اند، تحليل و ارزيابي شده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        32 - بازتاب تفكّر يوناني، ايراني و اسلامي در تأويل سهروردي از داستان رستم و اسفنديار
        حسن  شاهی‌پور
        تفسير و تأويل اساطير در ادبيات كلاسيك ايران به دلايل زيادي از جمله كفرآميز پنداري آنها چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در كنار تأويلات اندك و از هم گسيخته سنايي، شاعر قرن پنجم، شيخ اشراق، عارف و فيلسوف بزرگ قرن ششم يكي از كساني است كه با جدّيت تمام در پي تفسير و تأويل چکیده کامل
        تفسير و تأويل اساطير در ادبيات كلاسيك ايران به دلايل زيادي از جمله كفرآميز پنداري آنها چندان مورد توجه قرار نگرفته است. در كنار تأويلات اندك و از هم گسيخته سنايي، شاعر قرن پنجم، شيخ اشراق، عارف و فيلسوف بزرگ قرن ششم يكي از كساني است كه با جدّيت تمام در پي تفسير و تأويل اساطير ايران باستان برآمده است. شيخ اشراق با اين تأويلات مي‌خواهد پيوندي عميق ميان سه فرهنگ مجزّا از هم؛ يعني فرهنگ اسلامي، حكمت ايران باستان و فلسفه يونان برقرار كند. زيرا وي از يك سو به عنوان مسلمان معتقد، با فرهنگ اسلامي و عناصر فرهنگي آن از جمله تصوّف به خوبي آشناست و از طرف ديگر به عنوان ايراني نژاده و اصيل، ميراث‌دار تمدن ايران قبل از اسلام است و نيز نمي‌تواند به فلسفه يونان كه محصول با ارزش خرد و عقلانيت بشري است، بي‌اعتنا باشد. سهروردي با ژرف‌بيني خاص خود پي برده است كلّيت سه فرهنگ به ظاهر مخالف هم نه تنها تضادّي با يكديگر ندارند، بلكه در صورت اتحاد و سازش ميان آنها، مي توان به تجربه اي گرانسنگ براي هدايت و رشد بشريت دست يافت. در اين مقاله سعي شده است تلاش و كوشش اين نابغه بزرگ در ايجاد پيوند و سازش جريان‌هاي تفكر بشري كه در تأويل وي از داستان اسطوره‌اي رستم و اسفنديار منعكس شده است، تبيين و دلايل چنين تأويلي ضمن نشان دادن عناصر فرهنگ‌هاي مذكور باز نموده شود. پيداست كه در دوره سهروردي اين داستان و ديگر داستان‌هاي شاهنامه به اندازه‌اي مشهور شده بودند كه به راحتي و جز براي اغراض ويژه‌اي در هم ريختن ساختمان آنها سهل و آسان نبود. اما شيخ اشراق با توجه به ذهنيت خاص خود از عهده اين مهم بر آمده و اين داستان را ساختارشكني كرده است تا بتواند نظرات اشراقي خود را در لابه لاي آن باز گويد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        33 - تحليلي بر افسانه‌هاي مندرج در تذكره‌هاي فارسي
        حسن  شاهی‌پور
        در كنار «انواع ادبي» جديد، همانند «رمان» و «داستان»، « افسانه»‌ها (قصه‌ها، سرگذشت‌ها، حكايت‌ها و...) را مي‌توان از انواع ادبي گذشته‌ تاريخ ادب فارسي به حساب آورد.« افسانه»‌ها به آثاري اطلاق مي‌شود كه از زبان حيوانات يا به صورت اشعار هجايي براي سرگرمي اطفال سروده شده است چکیده کامل
        در كنار «انواع ادبي» جديد، همانند «رمان» و «داستان»، « افسانه»‌ها (قصه‌ها، سرگذشت‌ها، حكايت‌ها و...) را مي‌توان از انواع ادبي گذشته‌ تاريخ ادب فارسي به حساب آورد.« افسانه»‌ها به آثاري اطلاق مي‌شود كه از زبان حيوانات يا به صورت اشعار هجايي براي سرگرمي اطفال سروده شده است. يا متضمّن سرگذشت اشخاص واقعي همچون شاعران، عارفان و ... بوده است كه رفته‌رفته، شاخ و برگ گرفته و با نثري آراسته در خلال كتب تذكره و آثار ديگر درج شده‌اند و فراز و فرود زندگي شاعران و ابعاد گونه‌گون ادبي، فكري، روحي و اخلاقي آنها را نشان مي‌دهند. در اين مقاله، علاوه بر اشاره به تعاريف افسانه، ويژگي‌هاي اساسي آن از جهات مختلف نقد و تحليل شده است. اين تحقيق در دانش‌هايي مانند تاريخ ادبيات، سبك‌شناسي، نقد ادبي، معاني، بيان و بديع كاربرد دارد و نقاط مبهم و تاريك تاريخ ادبيات را روشن و جزئيات علوم مذكور را بيان مي‌كند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        34 - كلام امام علي(ع) در شعر فارسي
        احمد  رضی
        شاعران ادب فارسي، از ابتدا تاكنون در مدح و ستايش مولاي متقيان علي(ع) شعرهاي برجسته و نابي سروده‌اند. مجموعة اين مدايح بيانگر جنبه‌هاي گوناگون شخصيت بي‌بديل امام و نشان دهندة شيفتگي و دلدادگي شاعران در برابر آن حضرت است. با اندكي تأمل در آثار اغلب شاعران در مي‌يابيم كه آ چکیده کامل
        شاعران ادب فارسي، از ابتدا تاكنون در مدح و ستايش مولاي متقيان علي(ع) شعرهاي برجسته و نابي سروده‌اند. مجموعة اين مدايح بيانگر جنبه‌هاي گوناگون شخصيت بي‌بديل امام و نشان دهندة شيفتگي و دلدادگي شاعران در برابر آن حضرت است. با اندكي تأمل در آثار اغلب شاعران در مي‌يابيم كه آنان، تنها به مدح و ذكر مناقب امام اكتفا نكرده‌اند، بلكه سخنان گهربار آن حضرت را پشتوانة فكري آثار و دستماية موشكافي‌هاي اديبانة خود كرده‌ و آنها را با ذوق ظريف خود درآميخته و با بيان لطيف خود بازآفريني كرده‌اند و در مضمون‌سازي‌ها و تصويرپردازي‌ها از آنها بهره برده‌اند. در اين مقاله، زمينه‌ها، سابقه و شيوه‌هاي اثرپذيري شاعران برجستة ادب فارسي از كلام علي(ع) بررسي مي‌‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        35 - بررسی شعر عاشورایی فارسی در لرستان (از آغاز تا پیروزی انقلاب اسلامی)
        علی  نوری احسان  حیدری جمشیدی
        مردم لرستان قرن‌ها پیش، مذهب تشیع را از روی صفای باطن پذیرفته و نسبت به آن، اعتقادی راسخ داشته‌اند. حتی حکمرانان این منطقه نیز از قریب به هزار سال پیش، شیعه‌مذهب بوده و برخی از آنان چون اتابکان لُر کوچک که از حدود 570 تا 1006 هجری بر لرستان حکومت داشته‌اند، خود را از نس چکیده کامل
        مردم لرستان قرن‌ها پیش، مذهب تشیع را از روی صفای باطن پذیرفته و نسبت به آن، اعتقادی راسخ داشته‌اند. حتی حکمرانان این منطقه نیز از قریب به هزار سال پیش، شیعه‌مذهب بوده و برخی از آنان چون اتابکان لُر کوچک که از حدود 570 تا 1006 هجری بر لرستان حکومت داشته‌اند، خود را از نسل عباس‌بن‌علی(ع) می‌دانسته‌اند. علاقۀ مردم لرستان به اهل بیت عصمت و طهارت، به‌ویژه امام حسین(ع) و عباس بن علی(ع) چنان عمیق است که در فرهنگ و ادب آنان، جلوۀ تمام و کمال یافته است. در این جستار بر آنیم تا «شعر عاشورایی فارسی لرستان» را به عنوان نمودی از فرهنگ عاشورایی در ادبیات این سامان، به اجمال بررسی کنیم. مهم‌ترین نتیجۀ تحقیق آن است که محرم، عاشورا و امام حسین(ع) در گونه های مختلف شعر این استان، از جمله شعر فارسی آن، جلوه‌ای چشمگیر و پُرمعنا دارد و این جلوه تا جایی است که به رغم شفاهی بودن ادبیات این سرزمین، حتی در میان آثار و اشعار محدودِ ثبت شدۀ موجود نیز تأمل‌برانگیز است. این نکته علاوه بر اینکه ارادت مردم لرستان را به خاندان رسالت نشان می‌دهد، از تمایل آنان به صفاتی چون مردانگی، شرافت و آزادگی حکایت می‌کند؛ خصوصیاتی که صحنۀ کربلا، بارزترین تجلی‌گاهشان به حساب می‌آید. دیگر آنکه شعر عاشورایی فارسی لرستان، در چهار دسته قابل طبقه‌بندی و بررسی است و سه دیگر آنکه اینگونه اشعار در ادبیات لرستان دامنه ای گسترده دارد و از کهن‌ترین سروده‌های ادیبان لرستانی تا آثار شاعران امروز این دیار را در برمی گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        36 - جریان دینی در رمان فارسی پس از انقلاب اسلامی
        داوود  شادلو زينب  صابرپور
        در ادبیات داستانی معاصر، پس از انقلاب و تحت تأثیر آن، جریانی در داستان‌نویسی پدید آمد که تلاش کرد ثبت ارزش‌های دینی و مذهبی به مثابة فضیلت‌های انسانی را در دستور کار خود قرار دهد. هدف این پژوهش، کاوش در فراز و فرودها و دگرگونی‌های این جریان، ضمن در نظر گرفتن تنوع و تکثر چکیده کامل
        در ادبیات داستانی معاصر، پس از انقلاب و تحت تأثیر آن، جریانی در داستان‌نویسی پدید آمد که تلاش کرد ثبت ارزش‌های دینی و مذهبی به مثابة فضیلت‌های انسانی را در دستور کار خود قرار دهد. هدف این پژوهش، کاوش در فراز و فرودها و دگرگونی‌های این جریان، ضمن در نظر گرفتن تنوع و تکثر در میان آثار و نویسندگان متعلق به آن بوده است. در این پژوهش، پانزده اثر داستانی از سه دورة زمانی شامل دوران انقلاب اسلامی، دورة سازندگی و دورة اصلاحات، به صورت هدفمند و برای ارائة تصویری همه‌جانبه از کوشش‌های نویسندگان ایرانی برای خلق رمان‌های دینی انتخاب و تحلیل شده‌ است. در بررسی این رمان‌ها، برای تحلیل متن آثار و نیز تبیین نسبت آنها با بافت تاریخی، اجتماعی و سیاسی‌شان از روش‌های تحلیل گفتمان با تأکید بر مؤلفه‌های روایی استفاده شده است. در نگاهی کلی به این سه دهه می‌توان در خلق آثار متعلق به جریان دینی، روندهایی کلی و متناسب با گفتمان‌های غالب سیاسی و اجتماعی مشاهده کرد. در دهة شصت، نویسندگان نوقلمی به جرگة داستان‌نویسان پیوستند که قاطبه آنها را جوانان پرشور انقلابی تشکیل می‌دادند. انقلاب، جنگ و ارزش‌های حاکم بر آنها، اصلی‌ترین مضامین آثار این نویسندگان جوان را تشکیل می‌دهد و در غالب آثار آنها، بینش دینی متأثر از گفتمان سیاسی حاکم است. در دورة دوم، رمان‌های دینی انواع بیشتری از موضوع‌ها و مخاطبان را هدف می‌گیرد و می‌کوشد بینش خود را در قالب‌های متنوع‌تر و جدیدتری عرضه نماید. رمان‌های دورة سوم، دربردارندة توجه جدی نویسندگان به شکل قالب هنری برای انعکاس درونمایه منطبق با رویکرد و جهان‌نگری نویسندگان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        37 - وضعیت نگارش فارسی در وب‌سایت‌های پربینندۀ کشور از منظر اصول ویرایش فنّی
        وحید خلیلی اردلی محمد حکیم‌آذر اصغر رضاپوریان
        فضای مجازی و اینترنت به‌خاطر ارتباط گسترده با کاربران و تولید نوشتار فراوان به عرصۀ بروز مشکلاتی برای خط و زبان ملّت‌ها، ازجمله خط و زبان فارسی تبدیل شد‌ه‌است. برای به‌دست‌آوردن آمار و اطلاعاتی دقیق از وضعیت توانایی نگارش فارسی در هرکدام از بسترهای فضای مجازی (وب، دسکتا چکیده کامل
        فضای مجازی و اینترنت به‌خاطر ارتباط گسترده با کاربران و تولید نوشتار فراوان به عرصۀ بروز مشکلاتی برای خط و زبان ملّت‌ها، ازجمله خط و زبان فارسی تبدیل شد‌ه‌است. برای به‌دست‌آوردن آمار و اطلاعاتی دقیق از وضعیت توانایی نگارش فارسی در هرکدام از بسترهای فضای مجازی (وب، دسکتاپ و موبایل) پژوهش و پیمایش چندانی انجام نشده است. در این پژوهش از طریق روش‌های نمونه‌گیری غیراحتمالی مبتنی بر هدف، حدود هشت‌هزار جمله از پنجاه پایگاه پربینندۀ کشور در ده موضوع جداگانه، مطالعه و بررسی شد و میزان انحراف آنها از نوشتار معیار فارسی، ارزیابی و بسامد اشتباهات شاخص‌های ویرایش فنّی مشخص شد که به‌ترتیب عبارتند از: دستور خط و هماهنگی در رعایت آن (39درصد)، نشانه‌گذاری‌ها (30درصد)، استقلال واژه (22درصد)، فاصله‌گذاری‌ها (6درصد)، عددنويسي (2درصد) و حروف‌چینی یا غلط تايپي (1درصد). درنهایت برای کمک به بهبود درست‌نویسی در فضای مجازی راه‌کارها و پیشنهادهایی ارائه شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        38 - مباحث کلامی توحید در مثنوی‌های عطار
        فریده  محسنی هنجنی احمد  خاتمی
        ادبیات عرفانی همواره با رمز و راز همراه بوده است؛ درک مفاهیم، تعابیر، اصطلاحات و مضامین مندرج در شعر و نثر عرفانی از جمله اصطلاحات و مضامین کلامی که با نماد‌ها و تمثیل‌های خاص آمیخته شده، هیچ گاه به سادگی ممکن نبوده است. آثار ارکان ادب عرفانی در عین سادگی سؤالات عمیقی ر چکیده کامل
        ادبیات عرفانی همواره با رمز و راز همراه بوده است؛ درک مفاهیم، تعابیر، اصطلاحات و مضامین مندرج در شعر و نثر عرفانی از جمله اصطلاحات و مضامین کلامی که با نماد‌ها و تمثیل‌های خاص آمیخته شده، هیچ گاه به سادگی ممکن نبوده است. آثار ارکان ادب عرفانی در عین سادگی سؤالات عمیقی را در ذهن می‌آفریند که پاسخ به آنها نیاز به درک درست دیدگاه‌های عرفانی، مذهبی و کلامی مؤلفان دارد. عطار از جمله شعرای عارفی است که در تمامی آثار خود بسیاری از دیدگاه‌های اعتقادی و دینی خود را با ذوق عارفانه آمیخته است. این مقاله با روشی توصیفی- تحلیلی و با این فرض که اندیشه‌های عرفانی عطار آمیخته با اندیشه‌های کلامی اوست سعی دارد تأثیر مذاهب کلامی مختلف را بر مبانی فکری و عرفانی آثار عطار در بحث توحید بر پایه چهار مثنوی مشهور او بررسی کند. نتایج حاصل از این پژوهش حکایت از آن دارد که نفوذ مباحث کلامی درآثار بررسی شده به حدی است که بررسی آثارعطار بدون آگاهی از دیدگاه‌های کلامی او ناتمام خواهد بود؛ هرچند اصرار بر انتساب عطار به یکی از مذاهب کلامی نیزراه به جایی نمی‌برد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        39 - بررسی، تحلیل و نقد استعاره مکنیه در آثار بلاغی
        احمد  رضايي‌جمكراني
        ازجمله مسائل درخصوص استعاره که همواره محل مناقشه بوده، استعاره مکنیه است. در آثار اولیه بلاغی از این ساختار خبری نیست؛ در مرحله بعد، محققی چون جرجانی به بحث درباره این موضوع می‌پردازد، ولی نامی بر آن نمی‌نهد. هم‌زمان با وضع این اصطلاح، نزاع بر سر درستی آن نیز آغاز شد، ع چکیده کامل
        ازجمله مسائل درخصوص استعاره که همواره محل مناقشه بوده، استعاره مکنیه است. در آثار اولیه بلاغی از این ساختار خبری نیست؛ در مرحله بعد، محققی چون جرجانی به بحث درباره این موضوع می‌پردازد، ولی نامی بر آن نمی‌نهد. هم‌زمان با وضع این اصطلاح، نزاع بر سر درستی آن نیز آغاز شد، عده‌ای استعاره بودن آن را نپذیرفتند، برخی آن را در زمره تشبیه مضمر دانستند، و گروهی هم فقط نظر دیگران را تکرار کردند. عده‌ای هم در دوره معاصر تلاش کرده‌اند با طرح مسئله تشخیص، اختلافات موجود را حل کنند، ولی در نهایت اذعان می‌نمایند اصطلاح استعاره مکنیه عام‌تر از تشخیص است و شمول بیشتری دارد. در مقاله حاضر ضمن بررسی، تحلیل و نقد این اصطلاح در آثار بلاغی، به ترتیب تاریخی، نشان داده‌ایم پژوهشگران بلاغی بیش از توجه به تعریف استعاره و تمرکز بر چگونگی استعاره مکنیه از نظر اصطلاح‌شناختی یا ترمینولوژیک، آن را از نظر لغوی مدنظر داشته‌اند؛ در حالی که بر مبنای تعریف سکاکی و برخی دیگر از بلاغیون، «استعارگی» این ساختار پذیرفتنی است؛ هرچند نمی‌توانیم قیدهایی مانند «تخییلیه» را بپذیریم. همچنین می‌توان از تشخیص، استعاره تبعیه و جاندارانگاری به‌عنوان شاخه‌های این استعاره یاد کرد، نه جایگزین‌های آن. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        40 - نگاهی به سیر تاریخی «عنوان» و «عنوان‌گذاری» در ادبیات منظوم فارسی (با تکیه بر آثار برجسته)
        علی محمدی طاهره قاسمی دورآبادی
        عنوان، یکی از کلیدی‌ترین رکن‌های متن ادبی به شمار می‌رود. نشانه و نورافکنی که اگر درست و حساب‌شده گزینش شده باشد، از دو جهت می‌تواند در زمینه و ساخت متن ادبی، خود را نمودار سازد. یکی از جهت زیبایی‌شناسی‌ متن ادبی که گزینش عنوان خوب، ساختار منسجم متن را برجسته می‌سازد؛ د چکیده کامل
        عنوان، یکی از کلیدی‌ترین رکن‌های متن ادبی به شمار می‌رود. نشانه و نورافکنی که اگر درست و حساب‌شده گزینش شده باشد، از دو جهت می‌تواند در زمینه و ساخت متن ادبی، خود را نمودار سازد. یکی از جهت زیبایی‌شناسی‌ متن ادبی که گزینش عنوان خوب، ساختار منسجم متن را برجسته می‌سازد؛ دو دیگر، جهت درک معنا و دستیابی به محتوای اثر، که عنوان می‌تواند به مثابه چراغی، تاریکی‌های احتمالی را از پیش پای مخاطب بردارد و به کشفی ساده‌تر منجر گردد. هرچه عنوان هنری‌تر، چکیده‌تر و زیبنده‌تر باشد، به همان نسبت، ابلاغ معنا، محتوا و خاصیت فرم ادبی، ساده‌تر خواهد بود. در تاریخ نظم فارسی، با این که نویسندگان ایرانی، از خاصیت «عنوان‌گذاری» بی‌خبر نبودند، بیشتر سروده‌های خویش را بدون عنوان تنظیم می‌کردند. حجم بسیار زیادی از سروده‌ها و آثار منظوم فارسی تنها با عنوان دیوان و کلیات یاد شده است. همچنین، در دیوان‌های شاعران، به جای عنوان بسیاری از اشعار، نوع ادبی آنها (قصیده، غزل، قطعه و ...) ذکر شده است. بخشی از مقالة حاضر،‌ به آن دسته از عنوان‌هایی‌ می‌پردازد که به احتمال بسیار، نسخه‌نویسان و یا منتقدان بعدی به بسیاری از قصیده‌ها، قطعه‌ها و دیگر شکل‌های ادبی موجود در دیوان‌ها بخشیده‌اند. بخش دیگر مقاله، سیر عنوان و عنوان‌گذاری در طول تاریخ ادبی زبان فارسی را بررسی و وضع عنوان را در دوره‌های گوناگون از دوره صفوی گرفته تا قاجار، پهلوی و دوره معاصر، تحلیل و بررسی کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        41 - بررسی جایگاه نحوی بند متممی در زبان فارسی بر پایة نظریة دستور وابستگی
        محمد دبیرمقدم علی مهرجو
        وابسته سازی متممی فرایندی است که در آن فعل به جای یکی از وابسته های اجباری خود، بند متممی می پذیرد و حذف آن بند، جمله را غیر دستوری می‌کند. فعل های متمم پذیر به لحاظ ساختاری، شامل فعل های ساده (مانند دانستن و گفتن)، پیشوندی (مانند واگذاشتن) و مرکب (مانند رقم زدن و آگاه چکیده کامل
        وابسته سازی متممی فرایندی است که در آن فعل به جای یکی از وابسته های اجباری خود، بند متممی می پذیرد و حذف آن بند، جمله را غیر دستوری می‌کند. فعل های متمم پذیر به لحاظ ساختاری، شامل فعل های ساده (مانند دانستن و گفتن)، پیشوندی (مانند واگذاشتن) و مرکب (مانند رقم زدن و آگاه کردن) هستند. پیکرة پژوهش حاضر مشتمل بر هزار جملة فارسی از کاربرد فعل های مورد پژوهش از متون داستانی فارسی معاصر است. دستور وابستگی یکی از نظریه های صورتگراست که به بررسی روابط میان هسته و وابسته و ساخت های نحوی زبان‌ها می پردازد. ساخت های نحوی زبان فارسی نشان می-دهد که برخی از افعال فارسی با یک جمله وارة متممی به کار می روند؛ یعنی شرط پذیرفتن بند متممی، از ویژگی های کاربردی خاص فعل جملة پایه است. پژوهش حاضر می‌کوشد توصیفی دقیق از بند متممی در زبان فارسی به دست دهد. در این مقاله، فرایند وابسته سازی در ساختمان جملة مرکب که در آن یک بند وابستة متممی به جملة پایه وابسته می شود، مورد بررسی قرار می گیرد . می توان گفت که این مقولة زبانی که با صورت‌های تصریف شدة فعل ساخته می شود، اغلب در جایگاه نحوی یکی از وابسته های اجباری فعل (نظیر: فاعل و مفعول و مفعول حرف‌اضافه‌ای) بند متممی قرار می گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        42 - تحلیل بسترهای بلاغت در آثار سعدی و تعمیم‌پذیری آن در زبان و ادبیات فارسی
        فرهاد محمدی
        برای درکِ بلاغت زبان فارسی و کشف و شناساییِ قواعد و اصول آن، لازم است که از مطالعه و تحلیل ساخت های نحویِ آن شروع کرد. از این طریق مشخّص می شود که ساخت های نحوی در حالتِ عادی و خنثی چه نظم و ترتیبی دارند و در موقعیت‌هایی که القای غرضِ بلاغی و معنای خاصی مدّنظر است، چه ت چکیده کامل
        برای درکِ بلاغت زبان فارسی و کشف و شناساییِ قواعد و اصول آن، لازم است که از مطالعه و تحلیل ساخت های نحویِ آن شروع کرد. از این طریق مشخّص می شود که ساخت های نحوی در حالتِ عادی و خنثی چه نظم و ترتیبی دارند و در موقعیت‌هایی که القای غرضِ بلاغی و معنای خاصی مدّنظر است، چه تغییراتی پیدا می کنند؛ زیرا ساخت نحوی که همان چگونگیِ نظم و ترتیب اجزاست، بر اساسِ معنا و اغراضِ بلاغی شکل می گیرد. هر نوع «تغییر در جایگاه دستوری و معمولی اجزا»، «دگرگونی در صورتِ جمله ها» و هرگونه «حذف یا اضافه ای» که در کلام صورت می گیرد، ناشی از اغراض بلاغی است. این مقاله با تکیه بر سخن سعدی به عنوانِ نمونۀ بارز بلاغتِ زبان فارسی، به بررسی مهم-ترین بسترهای بلاغت در نحوِ زبان فارسی می پردازد که انتقالِ معنا و القای اغراضِ بلاغی از طریق آنها صورت می گیرد. هدف از این پژوهش، شناسایی بستر های کلان و کلّیِ نحو زبان فارسی در القای اغراض بلاغی است که هر کدام از آنها می تواند مصداق های زیادی را شامل شود. همچنین سعی بر این است تا نشان داده شود که معمولاً با هر کدام از این ظرفیت ها، چه معانی و اغراض و مقاصدی بیان می شود. نتیجۀ کار نشان می دهد که «جابه جایی اجزای کلام»، «تغییر در ساخت و صورت جمله ها» و «افزایش و کاهش نحوی»، ظرفیت هایی هستند که برای بیان اغراض بلاغی در نحو زبان فارسی کاربرد دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        43 - تحلیل بوطیقای شعر کوتاه؛ از چشم‌انداز توصیف و تعریف
        نفیسه نصیری مرتضی رشیدی علیرضا فولادی
        بخش قابل توجهی از شعر کلاسیک فارسی را شعر کوتاه مانند دوبیتی و رباعی تشکیل می‌دهد. همچنین امروزه در میان شاعران معاصر، توجه روزافزونی به شعر کوتاه دیده می‌شود. هرچند پژوهندگان کوشیده‌اند به شناسایی مؤلفه‌های شعر کوتاه بپردازند و برای این منظور از ویژگی‌های ایجاز، کاربرد چکیده کامل
        بخش قابل توجهی از شعر کلاسیک فارسی را شعر کوتاه مانند دوبیتی و رباعی تشکیل می‌دهد. همچنین امروزه در میان شاعران معاصر، توجه روزافزونی به شعر کوتاه دیده می‌شود. هرچند پژوهندگان کوشیده‌اند به شناسایی مؤلفه‌های شعر کوتاه بپردازند و برای این منظور از ویژگی‌های ایجاز، کاربرد محدود فعل، ضربة پایانی، تصویرمحوری، کاربرد محدود قافیه و طبیعت‌گرایی یاد کرده‌اند، این ویژگی‌ها بیشتر به توصیف شعر کوتاه بازمی‌گردد و هنوز تعریف متفق‌علیه آن در دسترس نیست؛ چنان که برای نمونه حد بیرونی آن را گاه تا یک صفحه و گاه تا هفت سطر و گاه تا پنج لخت دانسته‌اند و همچنین برای حد درونی و معنایی آن، عاملیت شگرد بنیادی و اثرگذاری در لحظه را برشمرده‌اند. مقالة حاضر با روش تحلیلی به نقد توصیف‌ها و تعریف‌های پژوهندگان از شعر کوتاه می‌پردازد و می‌کوشد راهی به سوی تعریف دقیق‌تر آن بگشاید. این مقاله سرانجام شعر کوتاه را مبتنی بر شگرد بنیادی آن، دارای مصرع‌ها یا سطرهای محدود نامشخص و در نهایت «شعر محدود تک‌هسته‌ای مستقل با تمایل بیشتر به گفتمان حکمی» در نظر می‌گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        44 - تحلیل ظرفیت های چندوزنی و شیوه‌های ایجاد آن در شعر فارسی
        یحیی عطائی
        چندوزنی آن است که شعری بیش از یک وزن داشته باشد. نویسنده، این موضوع را از خاموشی در کتاب‌های بلاغت و فرهنگ خارج ساخته، با نمونه هایی نشان داده است که این مسئله از آغازِ شعرِ فارسی تاکنون حضوری پررنگ دارد. تبدیلِ وزنِ مصراعی به وزنِ دیگر به هشت شیوه انجام می گیرد: اشباع چکیده کامل
        چندوزنی آن است که شعری بیش از یک وزن داشته باشد. نویسنده، این موضوع را از خاموشی در کتاب‌های بلاغت و فرهنگ خارج ساخته، با نمونه هایی نشان داده است که این مسئله از آغازِ شعرِ فارسی تاکنون حضوری پررنگ دارد. تبدیلِ وزنِ مصراعی به وزنِ دیگر به هشت شیوه انجام می گیرد: اشباع و اشباع-زداییِ مصوتِ کوتاه و بلند، ابقا و حذفِ همزه، تشدید و تخفیفِ صامت، تسکین و متحرک ساختنِ صامت. 26 وزن در 22 شکل، چندوزنی پدید می آورد. پرکاربردترینِ آنها تبدیلِ دو وزنِ «فاعلاتن فاعلاتن فاعلن» و «مفتعلن مفتعلن فاعلن» به هم است. پرکاربردترین روشِ تبدیل نیز چهار روشِ «اشباع و اشباع‌زدایی مصوت» و «ابقا و حذفِ همزه» است. حاصل دیگر مقاله که برای نخستین بار مطرح شده، این است که آنچه در ادبیاتِ غرب بدان Asynartete گفته می‌شود، هرچند در کتاب های فارسی به عنوانِ چندوزنی شناخته نیست، در شعر فارسی از زمانِ وطواط تاکنون پیشینه دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        45 - قلب نحوی به راست در ترجمه (از زبان فارسی به انگلیسی)
        محمد دبیرمقدم ویدا شقاقی مجتبی منشی‌زاده سید حسین پیری
        قلب نحوی در زبان فارسی، اختیاری و با انگیزۀ کاربرد شناختی همراه است. از آنجایی که قلب نحوی در زبان فارسی، برخلاف زبان انگلیسی، یکی از ویژگی-های این زبان محسوب می شود، تحلیل بندهای مقلوب و ترجمه آنها به منظور افزایش دقت و کیفیت ترجمه این نوع بندها ضروری به نظر می آید. چکیده کامل
        قلب نحوی در زبان فارسی، اختیاری و با انگیزۀ کاربرد شناختی همراه است. از آنجایی که قلب نحوی در زبان فارسی، برخلاف زبان انگلیسی، یکی از ویژگی-های این زبان محسوب می شود، تحلیل بندهای مقلوب و ترجمه آنها به منظور افزایش دقت و کیفیت ترجمه این نوع بندها ضروری به نظر می آید. بنابراین پژوهش حاضر به روش پیکره ای، از نوع توصیفی - تحلیلی و با هدف بررسی تأثیر قلب نحوی به راست بر بندهای ساده فارسی و تحلیل معادل های انگلیسی آنهاست. برای این منظور از تعداد کل 5247 بند در پیکره فارسی متشکل از کتاب های «مربای شیرین»، «خمره»، «دا» و «چراغ ها را من خاموش می کنم»، تعداد 297 بند مقلوب به راست جمع آوری گردید و همراه با معادل های ترجمه شده انگلیسی آنها بر اساس چارچوب نظری دستور نقش گرای نظام بنیاد «هلیدی» تحلیل شد. نتایج نشان می‌دهد که قلب نحوی به راست در پیکره فارسی با تغییر در فرانقش ها، آغازگر نشان دار ایجاد کرده است؛ ولی مترجمان به این نوع بندها توجه چندانی نداشته اند. همچنین این دستور در زمینه نقد و صحه گذاری ترجمه بندهای مقلوب به راست به زبان انگلیسی می تواند کارا باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        46 - بررسی و تحلیل چگونگی توصیف «بوها» در متون نوشتاری زبان فارسی
        اعظم استاجی
        مقاله حاضر به چگونگی توصیف بوها درداده های منتخب از متون ادبی زبان فارسی ‌‌می‌پردازد. به این منظور نمونه‌‌های کاربرد واژه «بو» و وابسته‌‌های آن از دو پیکره نوشتاری (شامل متون خبری و داستانی) با حدود نه میلیون واژه استخراج شدند و بر اساس ویژگی‌های ساختاری و معنایی دسته‌ب چکیده کامل
        مقاله حاضر به چگونگی توصیف بوها درداده های منتخب از متون ادبی زبان فارسی ‌‌می‌پردازد. به این منظور نمونه‌‌های کاربرد واژه «بو» و وابسته‌‌های آن از دو پیکره نوشتاری (شامل متون خبری و داستانی) با حدود نه میلیون واژه استخراج شدند و بر اساس ویژگی‌های ساختاری و معنایی دسته‌بندی و توصیف شدند. بررسی داده‌‌ها نشان می دهد بوها در زبان فارسی بیشتر با ساختهای اضافی توصیف ‌‌می‌شوند تا ساختهای وصفی (82% در مقابل 18%). در مورد شیوه توصیف بوها نیز مشخص شد فارسی ‌‌زبان‌ها ترجیح ‌‌می‌دهند بوها را با اشاره به منشا ان توصیف کنند تا با استفاده از صفات. علاوه بر اینها مشخص شد در ترکیب‌های اضافی‌ای که بو با یک واژه انتزاعی همراه می شود بو کاربردی استعاری می یابد و مجازاً به معنی«اثر و نشانه» به کار ‌‌می‌رود. در مورد ویژگی‌های صفاتی که برای توصیف بوها به کار گرفته می شوند نیز روشن شد که از یک‌سو صفات محدودی برای توصیف بوها وجود دارند و از دیگر سو این صفات را ‌‌می‌تواناز نظر معنایی به سه دسته صفات مطبوع، صفات نامطبوع و صفاتی که بر خاص بودن بو تأکید ‌‌می‌کنند دسته بندی کرد. علاوه بر اینها مقایسه دو دسته داده نشان داد که در داده‌‌های مستخرج از متون خبری، نسبت کاربرد استعاری بو و در داده‌‌های مستخرج از متون داستانی، نسبت توصیف بو با منشا آن بیشتر است که با توجه به تنوّع ماهیت متونی جامعه آماری پژوهش، قابل توضیح است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        47 - بررسی و تحلیل تطبیقی دجال در شعر فارسی و روایات اسلامی
        الهام  نظری اسماعیل تاج بخش
        مسئلۀ دجال در بیشتر ادیان بیان شده و فتنه او به پیامبران یادآوری شده است. نخستین بار در رساله یوحنا به او اشاره شده است. مقصود یوحنا از دجال، کسانی هستند که دربارۀ تجسم مسیح، آراء گوناگون دارند، و نیز هر روحی که تجسم عیسی را انکار کند، دجال است. اما پیش‌زمینه های شکل‌ چکیده کامل
        مسئلۀ دجال در بیشتر ادیان بیان شده و فتنه او به پیامبران یادآوری شده است. نخستین بار در رساله یوحنا به او اشاره شده است. مقصود یوحنا از دجال، کسانی هستند که دربارۀ تجسم مسیح، آراء گوناگون دارند، و نیز هر روحی که تجسم عیسی را انکار کند، دجال است. اما پیش‌زمینه های شکل‌گیری مفهوم دجال را می توان در مباحث مکاشفاتی و فرجام‌شناسانه دوره های اولیه تاریخ یهود، به ویژه در کتاب دانیال یافت. این موضوع در متون اسلامی نیز به صورت-های گوناگون آمده و در مورد اصل آن احتمالاتی داده شده است. برخی معتقدند که شخص است، برخی معتقدند، نوع و وصف است. با ورود مضامین قرآنی و اسلامی به ادب فارسی، مضامین مربوط به دجال نیز مورد استفادۀ شاعران قرار گرفته و در شعرشان انعکاس یافته است. قصد شاعران از بیان این مضامین صرفاً تلمیح نبوده، بلکه از آنها برای بیان دیدگاه های خود در قالب تشبیه و استعاره ، نماد استفاده کرده اند. هر چند دجال شخصیتی منفور است و در شعر فارسی بازتاب گسترده ای نداشته است؛ با وجود این، همین بازتاب کم، ویژه و قابل توجه است.در شعر فارسی «شخص بودن دجال» غالب است و شاعران به احتمالات دیگری که در متون اسلامی دربارۀ او داده شده است توجهی ندارند.این مقاله، چگونگی بازتاب دجال در دوحیطه متون اسلامی و شعر فارسی را دربخش های جداگانه بررسی کرده و درضمن نتیجه گیری، مقایسه ای میان این دو حیطه در این موضوع به عمل آورده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        48 - کاربردی‌شدگی فعل «گفتن» در فارسی نو
        مهرداد مشکین فام الهام ایزدی
        یکی از فرایندهای تغییر زبانی، کاربردی شدگی است و از جمله محصولات این فرایند، گفتمان‎نماها هستند. گفتمان‎ نماها عناصر زبانی هستند که کلام را یکپارچه می‎کنند و به گفتمان اجازۀ انحراف از مسیر اصلی خود را نمی‎ دهند. هدف این مقاله، بررسی کاربردی شدگی فعل «گفتن» در فارسی نو ا چکیده کامل
        یکی از فرایندهای تغییر زبانی، کاربردی شدگی است و از جمله محصولات این فرایند، گفتمان‎نماها هستند. گفتمان‎ نماها عناصر زبانی هستند که کلام را یکپارچه می‎کنند و به گفتمان اجازۀ انحراف از مسیر اصلی خود را نمی‎ دهند. هدف این مقاله، بررسی کاربردی شدگی فعل «گفتن» در فارسی نو است. به منظور بررسی دقیق تر، فارسی نو را به دو دورۀ مجزا تقسیم کرده‎ ایم؛ فارسی نو متقدم (از قرن چهارم تا اواخر هفتم) و فارسی معاصر. در فارسی نو متقدم، فعل «گفتن» در مقام فعل اصلی واژگانی در معناهای «بیان کردن» و «نامیدن» کاربرد داشته است و بیان‎کنندۀ مفهوم وجهیت استقرایی نیز بوده و در ساخت های غیرشخصی شرکت می کرده است. این جزء زبانی در فارسی معاصر با حفظ نقش‌‎های قبلی از رهگذر فرایند کاربردی‎‌شدگی به گفتمان‎ نما تبدیل شده است. در این نقش متأخر، فعل «گفتن» به صورت های «می گم» و «بگو» درآمده است و نقش‌ های «شروع گفتمان»، «تغییر موضوع» و «اشاره به اطلاعات جدید در گفتمان» را بر عهده دارد. بسامد وقوع گفتمان‎ نمای «می‎گم» بیشتر از گفتمان‌‌نمای «بگو» است. داده های این پژوهش، مستخرج از کتاب ‌های نگاشته‌شده به زبان فارسی نو متقدم، اینترنت و فیلم های تلویزیونی است. از آن جا که گفتمان نماها بیشتر در گونۀ گفتاری یافت می شوند، در فارسی معاصر برای بررسی نقش متأخر گفتمان نمایی «گفتن» فیلم‌های تلویزیونی برگزیده شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        49 - بررسی همسانی معنایی مفهوم «عشق» در ادوار شعر فارسی از منظر تحلیل محتوای کیفی
        معصومه محمدی اصغر دادبه هرمز رحیمیان
        «عشق»‌ به عنوان یکی از مهم ترین مفاهیم شعر فارسی، قابلیت‌های محتوایی گسترده‌ای دارد که در بستر دگرگون شونده اندیشه‌ها و کارکردهای شعر، به طور غیر مستقیم با شاکله معنایی این مفهوم در ارتباطند. اینکه آیا در آن بسترها، این مفهوم دچار گسست‌های معنایی شده یا پیوست‌های معنایی چکیده کامل
        «عشق»‌ به عنوان یکی از مهم ترین مفاهیم شعر فارسی، قابلیت‌های محتوایی گسترده‌ای دارد که در بستر دگرگون شونده اندیشه‌ها و کارکردهای شعر، به طور غیر مستقیم با شاکله معنایی این مفهوم در ارتباطند. اینکه آیا در آن بسترها، این مفهوم دچار گسست‌های معنایی شده یا پیوست‌های معنایی خود را حفظ کرده است، چیزی است که در این پژوهش به دنبال آنیم و سعی داریم تا با مواجهه با اصل اشعار ادوار و تمرکز بر محتواهای برآمده از آنها، بدان دست یابیم. این امر از آن جهت اهمیت دارد که بروز عواطف مخاطب و نحوۀ برخورد او با مفهوم «عشق»‌ در شعر، نقش تعیین کننده‌ای در به دست دادن پیوندهای فرهنگی دوره‌های مختلف دارد. از این رو در این پژوهش بر آنیم تا با تمرکز بر شعر شاعران برجسته ادوار مختلف و نیز محتواهای برآمده از این مفهوم، بازتاب‌های معنایی «عشق»‌ را تبیین کرده، از خلال آن به پیوندهای عاطفی و مناسبات فرهنگی دوره‌ها پی ببریم. از آنجا که تناسب فرهنگی میان دوره‌ها باید با کارکردهای همسان معنایی این مفهوم متناسب باشد، به دنبال کشف و شناخت همسانی معنایی مفهوم عشق در محتواهای پنهان شعر فارسی برآمدیم. در این راستا به دست آوردن معنا را در محتواهای پنهان به شیوه تحلیل محتوای کیفی، با تحلیل محتوای فکری، در ارتباط مستقیم دانسته ایم و از این رو در دو بازه گستردۀ سبکی شعر کهن و معاصر فارسی، در روندی اصولی، با تکیه بر چند شاخصۀ مهم تحلیل محتوای کیفی از جمله: محتوای آشکار و پنهان، واحد معنا، واحد تحلیل، منطقه محتوایی، مقوله و تم، سیر معنایی در مفهوم «عشق» را نشان داده ایم. باور پژوهش بر آن است که در این سیر، پیوند‌های اساسی مهم مدّنظر، با اصالت این مفهوم به شکل همسانی معنایی حفظ شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        50 - تحلیلِ تأثیر کلمات قصار نهج‌البلاغه در ادبیات فارسی با تأکید بر حکمت 142 نهج‌البلاغه و استناد به آیات قرآن کریم
        فخریه  نمازیان جلیل تجلیل رقيه صدرايي
        نهج‌البلاغه یکی از منابع معتبر قابل استناد است که «أَخو ٱلقُران» نامیده شده است. بسیاری از حقایق قرآن مجید در این کتاب شرح و بسط داده شده است. این نوشتار به بررسی گسترة تأثیر کلمات قصار نهج‌البلاغه در ادبیات فارسی پرداخته و با روش توصیفی- تحلیل و با بررسی محتوایی حکمت 1 چکیده کامل
        نهج‌البلاغه یکی از منابع معتبر قابل استناد است که «أَخو ٱلقُران» نامیده شده است. بسیاری از حقایق قرآن مجید در این کتاب شرح و بسط داده شده است. این نوشتار به بررسی گسترة تأثیر کلمات قصار نهج‌البلاغه در ادبیات فارسی پرداخته و با روش توصیفی- تحلیل و با بررسی محتوایی حکمت 142، در پی پاسخ به پرسش‌هاست: آیا منشأ حکمت‌های نهج‌البلاغه معارف الهی قرآن است؟ سیطرة معارف اخلاقی و الهی نهج‌البلاغه بر پهنه ادبیات ایران تا چه حد بوده است؟ بدیهی است آثار گران‌قدر ادبیات فارسی به گونه‌های مختلف ازجمله الهام، اقتباس، تلمیح، تأثیر غیرمستقیم و تأثیر صریح و قطعی، از منبع وحی و و نیز نهج‌البلاغه تأثیر پذیرفته‌اند. این تحقیق در پی درکِ انواعِ این تأثیر به قدر استطاعت است. در این مقاله شرح و بسط حکمت 142 با توجه به ریشه ادبی لغات صورت گرفته است و در پی تبیین رابطة عمیق معارف نهج‌البلاغه با قرآن کریم و پرتوافکنی این معارف عظیم الهی بر ادبیات فارسی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        51 - تحلیل سیر تحول انسان‌گرایی مدرن شخصیت‌های زن در رمان فارسی
        پریوش میرزاییان جهانگير  صفري نرگس  باقری
        مدرنیته و انسان‌گرایی مدرن، نقش بسیار مهمی در تحولات ذهنی زن ایرانی داشته است. یکی از منابعی که تغییرات و تحولات ناشی از مدرنیته و انسان‌گرایی مدرن را بازنمایی کرده، رمان فارسی است. این مقاله درصدد است تا با بررسی رمان‌های منتخب فارسی در سه بازۀ زمانی ـ از سال 1300ه.ش ت چکیده کامل
        مدرنیته و انسان‌گرایی مدرن، نقش بسیار مهمی در تحولات ذهنی زن ایرانی داشته است. یکی از منابعی که تغییرات و تحولات ناشی از مدرنیته و انسان‌گرایی مدرن را بازنمایی کرده، رمان فارسی است. این مقاله درصدد است تا با بررسی رمان‌های منتخب فارسی در سه بازۀ زمانی ـ از سال 1300ه.ش تا 1320ه.ش، از 1320ه.ش تا 1345ه.ش و از 1345ه.ش تا 1357 ه.ش ـ با تکیه بر نظریه های «آنتونی گیدنز»، تأثیرات انسان‌گرایی مدرن بر زنان را که در رمان فارسی تصویر شده است، بررسی کند. بررسی انجام شده بیانگر آن است که آنچه نویسندگان به تصویر می‌کشند، نشان می‌دهد که در دورۀ اول تحول ناشی از رواج لذت‌گرایی مدرن نتوانسته است به طور کلی ذهن زنان را از تفکرات وابسته به سنت رها کند. رواج بیش از پیش مؤلفه‌های مدرنیته در بازۀ زمانی دوم، میدانی گسترده‌تر از علایق و خواست‌های انسانی را برای زنان مهیا کرده است. رواج اندیشه‌های فمینیستی هرچند نشان از رواج تدبیرگرایی مدرن در این دوران است، تناقضات رفتاری زنان و میزان سطحی بودن این تفکر را در بین آنان نشان می‌دهد. افراط در پیروی از خواسته‌های انسانی و غریزی در دورۀ سوم حاکی از جهش تفکر انسان‌گرایی است. در این دوران، انفعال ناشی از تقدیرگرایی نیز مورد انتقاد نویسندگان بوده‌ است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        52 - وام‌واژه‌های قرآنی- عربی در زبان پهلوی (فارسی میانه)
        یداله  منصوری
        دربارة واژه‌های دخیل یا وام‌واژة عربی در فارسی، دیدگاه غالب این است که ورودِ لغات عربی در دورة اسلامی، یعنی پس از آمدن اسلام به ایران، آن‌ هم بیشتر در سده‌های ششم و هفتم به بعد به فارسی بوده و حضور آنها در متون فارسی قوّت و شدّت گرفته است. در این گفتار کوشش بر آن است تا چکیده کامل
        دربارة واژه‌های دخیل یا وام‌واژة عربی در فارسی، دیدگاه غالب این است که ورودِ لغات عربی در دورة اسلامی، یعنی پس از آمدن اسلام به ایران، آن‌ هم بیشتر در سده‌های ششم و هفتم به بعد به فارسی بوده و حضور آنها در متون فارسی قوّت و شدّت گرفته است. در این گفتار کوشش بر آن است تا جایی که اسناد در دست است، نشان دهیم که ورود لغات عربی به زبان فارسی از روزگاران بسیار دور رخ داده و این بده‌بستانِ زبانی- فرهنگی چه بسا از آن زمانی که ایرانیان و عرب‌ها باهم ارتباط داشته‌اند، یعنی، از زمان هخامنشیان به بعد صورت گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        53 - تحلیل گفتمان معنامبنایانۀ آموزش زبان و ادبیات فارسی برای گسترش دیپلماسی ¬فرهنگی (مطالعه موردی: ترکمنستان، ازبکستان و گرجستان)
        سهیلا  رضائی مهر عباسعلی وفایی داوود اسپرهم غلام‌رضا مستعلی پارسا
        تحلیل گفتمان، رویکردی بینارشته ای در حوزه های زبان شناسی، معناشناسی، ادبیات، روابط فرهنگی، حوزه‌های بین‎الملل و برخی رشته‌های دیگر است. این رویکرد، چگونگي تبلور و شكل گيري معنا و پيام را در پیوند با عوامل درون زباني و برون زباني تحلیل و ارزیابی می‌کند. گفتمان ها به سبب چکیده کامل
        تحلیل گفتمان، رویکردی بینارشته ای در حوزه های زبان شناسی، معناشناسی، ادبیات، روابط فرهنگی، حوزه‌های بین‎الملل و برخی رشته‌های دیگر است. این رویکرد، چگونگي تبلور و شكل گيري معنا و پيام را در پیوند با عوامل درون زباني و برون زباني تحلیل و ارزیابی می‌کند. گفتمان ها به سبب استفاده از زبان و قدرت زبانی، به نوعی زبانِ روابطِ قدرت هستند و معانی و مضامین همسو و مشترک که در زبان متبلور است نیز از جلوه های بارز قدرت فرهنگی محسوب می‌شود. از این‎رو هدف از نگارش این مقاله، تشریح معنامبنایانه و تحلیل گفتمانی معانی و مشاهیر مشترک در قالب طرح‌واره‌های ذهنی با استفاده از روش اسنادی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی در جهت ارتقای سطح روابط فرهنگی است. مهم‎ترین یافته های این پژوهش در حوزة تمدنی مشترک (غیر هم زبان) مضمون ها، طرح‌واره های ذهنی و به ویژه عرفانی بین مشاهیر مشترک ایران و ترکمنستان است. طرح‌واره‌های عرفانی، اخلاقی و... برای ایران و ازبکستان نیز نمود دارد که می تواند با اقبال عمومی همراه شود. مضامین و طرح‌واره های ذهنی- حماسی شاهنامه و مضامین پاره‌ای از منظومه‌های عاشقانه یا حتی مضامین اشعار عمر خیام نیز که بیشتر با استقبال محققان گرجی مواجه شده است، می‌تواند نقشی بی بدیل در عرصۀ گسترش روابط فرهنگی با کشورهای غیر هم زبان حوزۀ تمدنی ایجاد کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        54 - قرآن و واژگان فارسی، تحلیل و نقد
        سید محمد  امیری
        این مقاله به بررسی واژگان فارسی قرآن می پردازد و هدف از این بررسی تحلیل ریشه شناسی واژگان فارسی در قرآن است و این که از چه مسیری وارد قرآن شدهاند؟ و چه عواملی سبب آشنایی اعراب با آن واژگان شده است؟ و در نهایت این که این واژگان تحت تاثیر چه روابطی به قرآن در راه یافتهاند چکیده کامل
        این مقاله به بررسی واژگان فارسی قرآن می پردازد و هدف از این بررسی تحلیل ریشه شناسی واژگان فارسی در قرآن است و این که از چه مسیری وارد قرآن شدهاند؟ و چه عواملی سبب آشنایی اعراب با آن واژگان شده است؟ و در نهایت این که این واژگان تحت تاثیر چه روابطی به قرآن در راه یافتهاند؟ بررسیها نشان می‌دهد، برخی از واژگان فارسی قرآن به زندگی دربار شاهان ایرانی تعلق داشتند ودر موقعیت های زندگی اشرافی به کار می‌رفتند. این واژگان عبارتاند از: استبرق و سندس و سرابیل برای پوشاک، مرجان برای زینت، مسک برای عطر، زنجبیل و کأس برای نوشابهها، ابریق و سرداق، نمارق، زرابی، عبقری، ارائک و... که به دلیل روابط تجاری به قرآن راه یافتهاند؛ برخی از واژگان فارسی قرآن در موقعیت دینی به کار میرفتند مانند: جناح، مجوس، عفریت، صلیب و... واژگان فارسی سرد و جند و... در موقعیت نظامی و واژگان فارسی کنز و رزق و... نیز در موقعیتهای اقتصادی به کار میرفتهاند. این واژگان یا از مسیر مستقیم یا مسیر غیر مستقیم و براساس روابط زبان عربی و فارسی در پیش از اسلام به دلیل روابط تجاری، نظامی، مذهبی و دینی میان ایرانیان و اعراب به زبان عربی و در نهایت به قرآن، راه یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        55 - بررسی چالش های توسعه محصول جدید(NPD) در بنگاه های کوچک و متوسط (SMEs) (مطالعه موردی صنایع غذایی و آشامیدنی منتخب استان فارس)
        رضا طالعی فر سید حسن  حاتمی نسب
        موفقیت در پروژه های توسعه محصول جدید، چالشی مهم برای مدیران گذشته و امروزی است. در واقع پیدایی پاسخی برای این سوال که چرا هنوز نرخ شکست در این پروژه‌ها بالاست، ذهن محققان را به خود مشغول کرده است. شکست این پروژه‌ها در شرکت های کوچک و متوسط، مساله ی حادتری در مقام قیاس ب چکیده کامل
        موفقیت در پروژه های توسعه محصول جدید، چالشی مهم برای مدیران گذشته و امروزی است. در واقع پیدایی پاسخی برای این سوال که چرا هنوز نرخ شکست در این پروژه‌ها بالاست، ذهن محققان را به خود مشغول کرده است. شکست این پروژه‌ها در شرکت های کوچک و متوسط، مساله ی حادتری در مقام قیاس با شرکت های بزرگ دارد. به گونه ای که برخی از این شکست‌ها عملا امکان حیات شرکت های مزبور را سلب مي‌کند. لذا در این تحقیق بررسی چالش های توسعه محصول بطور خاص در مورد این شرکت‌ها انجام شده است. برای این منظور با استفاده از تحقیقی پیمایشی نظریات مدیران و کارشناسان ارشد بنگاه های کوچک و متوسط صنایع منتخب غذایی استان فارس مورد مداقه قرار گرفته و با عنایت به آن راهکارها و پیشنهادات کاربردی مطرح شده‌اند. در تحقیق حاضر پس از بازنگری گسترده ادبیات تحقیق، چالش های موثر شناسایی و سپس با عنایت به نظریات دریافتی از مدیران، معنی داری به همراه میزان اهمیت آنها در بنگاه های تحت مطالعه مشخص شده است. نتایج حکایت از آن دارد که از دیدگاه مدیران این واحدها در ارتباط با چالش های موثر بر توسعه محصول جدید بین وضعیت موجود و وضعیت ایده آل شکاف معنی دار وجود دارد. ضمن اینکه چالش هایی چون تخمین نادرست بازار ، عدم توجه كافي به تحقيق و توسعه، عدم وجود كانال‌هاي توزيع مناسب ، عدم وجود تبليغات مناسب پيرامون محصول جديد ارايه شده به عنوان چالش های مساله ساز مطرح شده‌اند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        56 - طراحی سیستم هوشمند فازی امتیازدهی در نظام پیشنهادها (مطالعه موردی: شرکت برق منطقه‏ای فارس)
        محمد صالحی
        شرکت برق منطقه‏ای فارس یکی از 16 شرکت برق منطقه‏ای کشور است که وظیفه مدیریت انتقال برق را در سطح استان‌های فارس و بوشهر بر عهده دارد. این شرکت برای ارتقاء ارائه خدمات خود از سیستم‏های مختلف مدیریتی بهره می‏برد که نظام پیشنهادها یکی از این سیستم‌ها است. مطابق روش اجرایی چکیده کامل
        شرکت برق منطقه‏ای فارس یکی از 16 شرکت برق منطقه‏ای کشور است که وظیفه مدیریت انتقال برق را در سطح استان‌های فارس و بوشهر بر عهده دارد. این شرکت برای ارتقاء ارائه خدمات خود از سیستم‏های مختلف مدیریتی بهره می‏برد که نظام پیشنهادها یکی از این سیستم‌ها است. مطابق روش اجرایی نظام پذیرش، بررسی و اجرای پیشنهادها، در هر مرحله پذیرش و اجرای پیشنهاد، به منظور ارج نهادن به جایگاه تفکر و اندیشه، پاداشی نیز در نظر گرفته شده است. پاداش هر پیشنهاد متناسب با امتیازی است که آن پیشنهاد دریافت می‏کند. به منظور امتیازدهی به هر پیشنهاد، شاخص‏‏ها و معیارهایی در روش اجرایی مدون این شرکت پیش‏بینی گردیده است که در سه حوزه معیارهای فنی، غیرفنی و مالی طبقه‏‏بندی می‏گردد. هم‌اکنون با توجه به عدم وجود ابزار مکانیزه‏ محاسبه شاخص‏ها، هر عضو کمیته نظام مشارکت امتیاز مورد نظر خود را به صورت صفر و یک، بعنوان امتیاز هر حوزه ثبت و به روش خطی، معدل سه حوزه، امتیاز نهایی را مشخص می‌کند. در این مقاله ضمن معرفی شرکت برق منطقه‏ای فارس و نظام پیشنهادها، با استفاده از استنتاج فازی، یک سیستم هوشمند تصمیم‏‏یار امتیازدهی به پیشنهادها طراحی و پیاده‏سازی گردیده است که با استفاده از ترکیب غیرخطی امتیاز طیفی در حوزه‏های مختلف، امتیاز نهایی بهینه‌تری را پیشنهاد می‏نماید. نتایج حاصل از بهره‏گیری از این سیستم نشان می‏دهد کیفیت تصمیم در تخصیص امتیاز به هر پیشنهاد افزایش یافته و قواعد موجود در موتور استنتاج فازی سیستم، امتیاز را متناسب‏تر و دقیق‏تر ارائه می‏نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        57 - حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعارحافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...)
        شهریار شادی‌گو فریبا پروانه مهری توتونچیان
        در شرایط امروز جامعه مسأله هویت در دوران کودکی مسأله‌ای اساسی است، زیرا در صورت عدم توجه به آن نسل فعلی و آینده را دچار عدم تعادل و سردرگمی خواهد کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعار حافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...) ا چکیده کامل
        در شرایط امروز جامعه مسأله هویت در دوران کودکی مسأله‌ای اساسی است، زیرا در صورت عدم توجه به آن نسل فعلی و آینده را دچار عدم تعادل و سردرگمی خواهد کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی حق بر هنر و هویت برای کودکان از منظر متون منظوم فارسی (اشعار حافظ، مولانا، سعدی، فردوسی و...) انجام گرفته است. روش پژوهش از نوع تحلیل کیفی به صورت کتابخانه‌ای و با استفاده از تکنیک فیش‌برداری و استفاده از منابع نظری و تئوری درباره هویت‌یابی کودکان می‌باشد با توجه به نتایج به دست آمده می‌توان گفت هویت‌یابی کودکان در بسترهایی چون خانواده، جامعه‌ و نظام تعلیم ‌و تربیت پا به عرصه وجود می‌گذارد، لذا گسترش آن در گرو توسعه این بسترهاست. بدین‌جهت هنگامی که پژوهشگران موضوع هویت‌یابی کودکان را می‌کاوند، ابتدا زمینه رشد و توسعه افراد و سپس توسعه جامعه را فراهم می‌آورند. توجه به حقوق کودکان در ابعاد مختلف نیز در کانون توجه جوامع و ادیان متفاوت در دنیا قرار دارد، به طوری که همواره قوانین متعدد در این زمینه از سوی سازمان‌ها و نهادهای مختلف به تصویب رسیده است. شناخت حق بر هنر، ادبیات و هویت کودک، به عنوان حقوق اساسی او نقش مؤثری در فرایند شکل‌گیری هویت کودک دارد. والدین اولین و نزدیک‌ترین مرجعی هستند که باید حقوق کودکان را در تمامی موارد اعم از آموزش و هویت‌یابی رعایت نموده و مسلماً در این زمینه یک پدر و مادر آگاه بیشترین و مفیدترین کمک را می‌تواند به فرزندش ارائه دهد. همچنین بررسی هنر در اشعار فارسی بیانگر تأثیر هنر بر پرورش شخصیت و هویت‌یابی کودکان و تکامل اخلاقی و توجه به بعد جسمانی انسان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        58 - سنّت و نمود آن در شعر شفیعی کدکنی
        یعقوب نوروزی جواد خلیلی
        آشنایی عمیق و همه جانبه شفیعی کدکنی با ادب فارسی و تحقیق و تفحص مستمر او در متون و دیوانهای شعری فارسی، سبب شده که نشانه های بارزی از تاثیر سنت در شعر او دیده شود. این تاثیر در همه ابعاد ژرف ساختی و روساختی شعر او آشکار است ، هم در زبان شعری شاعر دیده می شود و هم در تصو چکیده کامل
        آشنایی عمیق و همه جانبه شفیعی کدکنی با ادب فارسی و تحقیق و تفحص مستمر او در متون و دیوانهای شعری فارسی، سبب شده که نشانه های بارزی از تاثیر سنت در شعر او دیده شود. این تاثیر در همه ابعاد ژرف ساختی و روساختی شعر او آشکار است ، هم در زبان شعری شاعر دیده می شود و هم در تصویرپردازی شاعرانه و هم در معنا و محتوی و مضامین شعری. شیفتگی او به سنت شعری فارسی ، سبب شده که هر از گاهی عباراتی از این شاعران را در شعر خود آورده و در بافتی هنرمندانه نو و کهنه را با هم درآمیزد. شاعر در بسیاری موارد ابیات و مصراعهایی از شاعران سنتی را در شعر خود آورده و گاه واژگان و ترکیبات و اصطلاحاتی را از آنان گرفته و در شعر خود آورده است؛ در برخی موارد مضامین تکراری شاعران کلاسیک را در شعر خود آورده است.گاهی نیز تصویرهایی را از شاعران سنتی و معاصر در شعر خود آورده است. باورهای عامیانه و اشارات تاریخی و اساطیری نیز از دیگر نشانه های توجه شفیعی به سنت است. هدف ما در این مقاله بررسی همه جوانب این تاثیرپذیری و توجه به سنت است. برای این منظور همه موارد ذکر شده در شعر شفیعی مورد پژوهش قرار گرفت و نمودهایی از این تاثیرپذیری و گرایش به سنت را آوردیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        59 - ردیف وکارکردهای آن در غزل های سلطان وَلَد
        دکتر محمدامیر مشهدی حسنیه  نخعی لیلا عبادی نژاد
        ردیف یکی از عواملِ تأثیر گذار در زیبایی آفرینی، و از ارکانِ تشکیل دهندة موسیقیِ کناریِ شعر است که در شعرِ فارسی از جایگاهِ برجسته ای برخوردار است و شاعران پارسی سرا از دیرباز به کاربردِ ردیف، اهتمام داشته اند. هر چه شعر فارسی به سوی تکامل روی نهاده، کاربردِ ردیف، نمودِ چکیده کامل
        ردیف یکی از عواملِ تأثیر گذار در زیبایی آفرینی، و از ارکانِ تشکیل دهندة موسیقیِ کناریِ شعر است که در شعرِ فارسی از جایگاهِ برجسته ای برخوردار است و شاعران پارسی سرا از دیرباز به کاربردِ ردیف، اهتمام داشته اند. هر چه شعر فارسی به سوی تکامل روی نهاده، کاربردِ ردیف، نمودِ بیشتری پیدا کرده و شاعران به مرور، به ردیف هایی از انواع کلمه روی آورده اند. از جمله کسانی که انواعِ ردیف نقش عمده در موسیقی شعر او دارد، سلطان وَلَد است که در غزل های خود از انواع کلمه در جایگاه ردیف بهره برده است. این پژوهش، با رویکرد متن محور، و از زاویة آمار به انواع ردیف و کارکردهای آنها در غزل های سلطان وَلَد می پردازد؛ بنابراین ابیاتِ مُرَدَّف و غیر مُرَدَّف و انواع ردیف در کُلِّ غزل های این شاعر که حجمِ قابلِ توجّهی از دیوان وی را شامل می شود، مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت مشخص شد غزل های مُرَدَّف سلطان وَلَد بسیار بیشتر از غزل های غیر مُرَدَّف اند و بسامدِ انواعِ ردیف نیز نشان می دهد که ردیف های فعلی پربسامدترین نوعِ ردیف در غزل های سلطان وَلَد است. از سوی دیگر، کارکردهای ردیف در غزل های وی از دیدگاهِ موسیقایی، القایی و بلاغی نیز مورد بررسی قرار گرفت و به این نتیجه دست یافتیم که شاعر از ردیف، در جهت اهداف خود از جمله: زیبایی آفرینی، بیان اندیشه و بازتاب احساسات خود و ... در شعر خود بهره جسته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        60 - بررسی و تحلیل قابلیّت های نمایشی در ادبیّات کهن منظوم و منثور فارسی
        حمزه محمدی ده‌چشمه شیما کرباسی
        ادبیّات ایران یکی از شاخصه های تمدّن دیرپای ایران است که دربردارنده آداب و رسوم و هنر این سرزمین است. نمایش نیز گونه ای ادبی است که از دیرباز در فرهنگ این سرزمین مطرح بوده و در قالب سوگ نامه، سورنامه، رقص های ستایش آمیز، پتواژگویی، شبیه خوانی و تعزیه و موارد دیگر برجای چکیده کامل
        ادبیّات ایران یکی از شاخصه های تمدّن دیرپای ایران است که دربردارنده آداب و رسوم و هنر این سرزمین است. نمایش نیز گونه ای ادبی است که از دیرباز در فرهنگ این سرزمین مطرح بوده و در قالب سوگ نامه، سورنامه، رقص های ستایش آمیز، پتواژگویی، شبیه خوانی و تعزیه و موارد دیگر برجای مانده است. در ادبیّات فارسی کهن نمی توان بخش مستقلی را به عنوان ادبیّات نمایشی در نظر گرفت ولی از آن جا که ادبیّات کهن فارسی و هنر سرچشمه های واحدی دارند، می توان گفت نوشته های ادیبان هنرمند ایرانی نشان از اُنس آن ها با هنر نمایش داشته و ادبیّات نمایشی نیز از دیرباز همگام با هنرهای دیگر چون موسیقی و نقّاشی در کنار ادبیّات رشد کرده است. ادب فارسی تصویرساز و معناآفرین است و مخاطب را بر آن می دارد که برای دریافت بهتر متن در ذهن خود به تصویرسازی بپردازد و از این جا است که یک تعامل هنرمندانه میان نویسنده و خواننده شکل می گیرد و به وسیله کُنش خواندن و اجرای آن ها، قابلیّت نمایشی آثار جلوه گر می شود. بی تردید ادبیّات کهن بستری برای «نمایش گونه ها» است که در بسیاری آثار مانند آثار نظامی، عطّار، مولوی، فردوسی، بیهقی، عوفی، طسوجی و ... قابل مشاهده است. از آن جا که نمایش به منزلۀ رسانه جهانی است و یکی از بهترین راه های معرّفی ادبیّات غنیّ ایران؛ پژوهش پیشِ رو می کوشد با روش توصیفی و تحلیلی، قابلیّت های نمایشی این گونه آثار را که گمنام مانده و ابزاری توانمند برای نمایش تاریخ، هنر، فرهنگ و اندیشه های ایرانی است، مورد بررسی قرارداده و جایگاه این آثار را در حوزه ادبیّات نمایشی بیان کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        61 - واکاوی موانع ورود شرکتهای تعاونی صنایع دستیِ استان فارس به بازارهای جهانی
        علی  شمس¬الدینی
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی و ارائه راهکارهای مقابله با این مشکلات انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش را 351 نفر اعضای فعال در شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس و همچنین کارشناسان و صاحب نظران که در زم چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف شناسایی موانع ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی و ارائه راهکارهای مقابله با این مشکلات انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش را 351 نفر اعضای فعال در شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس و همچنین کارشناسان و صاحب نظران که در زمینه موضوع مورد مطالعه دارای تخصص هستند، تشکیل می دهد. با توجه به محدودیت های زمانی و همچنین دشواری دسترسی به تمام اعضا و کارشناسان و همچنین امتناع بعضی از اعضا از انجام مصاحبه و تکمیل پرسشنامه، نهایتاً 120 نفر با استفاده از نمونه گيري تصادفی به عنوان نمونه آماری در نظر گرفته شد و اطلاعات جمع آوری شده از آن ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ابزار اصلی پژوهش جهت گردآوری داده های مورد نیاز، پرسشنامه محقق ساخته ای بوده که روایی آن با مراجعه به کارشناسان مربوطه و پس از انجام چندین مرحله اصلاح به تأیید نهایی رسید. جهت بررسی پایایی ابزار مورد استفاده یک مطالعه راهنما با تعداد 30 پرسشنامه در میان اعضای چند تعاونی ها فعال استان تکمیل شد و ضریب الفای کرونباخ حاصل شده با مقدار 736/0، نشان دهنده پایا بودن پرسشنامه طراحی شده بود. اعتبار عاملي با استفاده از تحليل عاملي، به بررسي مقادير KMO و بارتلت براي بخش هاي مختلف پرسشنامه هاي مورد نظر پرداخته شده است. همچنين، جهت تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده متناسب با اهداف پژوهش از جدول توزیع فراوانی، آزمون t تک نمونه ای، تحلیل عاملی اکتشافی در قالب نرم افزار SPSS و برای برازش مدل حاصل شده از نرم افزار Amos استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد میانگین اثرگذاری متیغرهای 36گانه مورد بررسی به عنوان موانع اثرگذاری ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی با مقدار 225/4 در سطح 99 درصد اطمینان بالاتر از حد مبنا (عدد 3) بوده و از دیدگاه پاسخگویان متغیرهای معرفی شده نقش بازدارندگی قابل توجهی را در برابر ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی ایفا می نمایند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی پنج عامل اصلی (محدودیت های ناشی از تحریم با درصد تبیین 322/24، سیاست های بازاریابی ـ حمایتی ضعیف و مقطعی با درصد تبیین 723/19، ضعف تکنولوژی و بنیان های صادرات با درصد تبیین 203/13، ضعف عوامل مدیریتی ـ نهادی محلی و فرامحلی با درصد تبیین 989/12 و ضعف بنیان اقتصادی تولیدکنندگان با درصد تبیین 601/10) در مجموع توانسته اند 838/80 درصد از واریانس موانع ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی را تبیین نمایند. نتایج برازش مدل تجربی موانع شناسایی شده نشان داد مدل اندازه گيري حاصل شده اعتبار لازم را در خصوص شناسایی موانع ورود شرکت های تعاونی به بازارهای جهانی را دارا می باشد. نهایتاٌ نتایج اولویت بندی مهم ترین راهکارهای ورود شرکت های تعاونی صنایع دستی به بازارهای جهانی نشان داد سه راهکار برقراری ارتباط با واسطه های مطمئن جهت مقابله با تحریم-ها جهت صادرات صنایع دستی از طریق شرکت های تعاونی، در نظر گرفتن شیوه های جایگزین برای صادرات مستقیم صنایع دستی به ویژه از طریق توسعه گردشگری در سطوح مختلف و تهیه و صدور صنایع دستی با کیفیت بالا و ممانعت از صدور کالای با کیفیت پایین، به ترتیب با 75، 72 و 68 بار تکرار، کلیدی ترین راهکارها هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        62 - فارسی نویسی فیلسوفان مسلمان
        علیرضا نجف زاده
        در قرون اولیة تاریخ اسلام، در فلسفه و سایر علوم هیچ کتابی به زبان فارسی نوشته نشده است و تمامی دانشمندان مسلمان که اکثر آنها هم ایرانی بوده‌اند، آثار علمی خود را به زبان عربی ‌نگاشته‌اند. از قرن چهارم هجری به بعد، فلاسفة ایرانی در کنار تأليفات فراوانی که به زبان عربی دا چکیده کامل
        در قرون اولیة تاریخ اسلام، در فلسفه و سایر علوم هیچ کتابی به زبان فارسی نوشته نشده است و تمامی دانشمندان مسلمان که اکثر آنها هم ایرانی بوده‌اند، آثار علمی خود را به زبان عربی ‌نگاشته‌اند. از قرن چهارم هجری به بعد، فلاسفة ایرانی در کنار تأليفات فراوانی که به زبان عربی داشته‌اند، بتدریج آثار اندکی را به زبان فارسی خلق كرده‌اند که از آن جهت که جادة فارسی‌نویسی را برای دانشمندان دوره‎های بعد هموار نموده‌ است، بسیار ارزشمندند. آنها زمانی این کار را آغاز کرده‌اند که زبان فارسی پس از یک دورة فترت، آمادگی و گنجایش لازم برای ادای مفاهیم و معانی انتزاعی فلسفی را نداشته است. ابن‎سینا و شاگردان او، ناصرخسرو، سهروردی، باباافضل کاشانی، خواجه نصیرالدین طوسی، قطب‌الدین شیرازی و دیگران، در تدوین نگاشته‎های فلسفی به زبان فارسی سهم بسزایی داشته‎اند. تلاش آنها در معادلسازی اصطلاحات فلسفی به زبان فارسی، زمینه را در روزگار ما برای خلق آثار فلسفی پخته‎تر فراهم کرده است. این جستار به روش توصیفی ـ تحلیلی، علل زبانی و ادبی غلبة زبان عربی در نگاشته‌های فلسفی را بررسی نموده و با معرفی مهمترین تأليفات فلسفی به زبان فارسی، نقش آنها را در توسعه و غنی‌سازی این زبان برای انتقال دانشهای فلسفی تبيين ساخته است. در پایان نيز به تأثير آثار ترجمه شده از متون فلسفة غرب بر پرباری گنجینة لغات فارسی و ضرورت نگارش فلسفه به زبان فارسی در عصر حاضر که عربی‌دانی در آن بشدت کاهش یافته است، ميپردازد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        63 - بررسی تاثیر رهبري تحول آفرین بر فرهنگ سازمانی
        فخریه حمیدیان پور
        تحولات جدید در نظریه های رهبری، از نظریه های رهبری کاریزماتیک، که رهبر را موجودی غیر معمولی فرض می کرد و پیروان را وابسته به رهبری می دانست، به سمت تئوری های نئوکاریزماتیک و رهبری تحول آفرین که به توسعه و توانمندسازی پیروان جهت عملکرد مستقل توجه می کند، انتقال یافته است چکیده کامل
        تحولات جدید در نظریه های رهبری، از نظریه های رهبری کاریزماتیک، که رهبر را موجودی غیر معمولی فرض می کرد و پیروان را وابسته به رهبری می دانست، به سمت تئوری های نئوکاریزماتیک و رهبری تحول آفرین که به توسعه و توانمندسازی پیروان جهت عملکرد مستقل توجه می کند، انتقال یافته است. به دلیل توجه فزاینده به عامل رهبری در ایجاد تحولات سازمانی در سطح دنیا و کلیدی بودن عامل فرهنگ در انجام این امر موجب شد تا در این مقاله تاثیر رهبری تحول آفرین را بر روی فرهنگ سازمانی مورد بررسی قرار داده و چارچوبی مفهومی در این زمینه ارائه نمائیم.جامعه آماری شامل کلیه کارکنان شرکت مواد غذایی آفتاب درخشان فارس می باشد که برابر با 70 نفر می باشند.این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی می باشد. برای تعیین پایایی پرسشنامه ها از ضریب آلفای کرونباخ و برای تعیین روایی پرسشنامه ، از روایی محتوا استفاده شده است. نتایج حاصل از تحقیق به شرح زیر می باشد: بین سبک رهبری تحول آفرین و فرهنگ سازمانی کارکنان شرکت آفتاب درخشان فارس رابطه معنی داری وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        64 - بن‌مایه‌های فکری اثرگذار در شعر حکیم سنایی غزنوی
        حسنا  محمدزاده
        چکیده سنايي غزنوی، عارف حکیم و شاعری است که ابتکار شعر عارفانه و حکیمانه فارسی را در اختیار دارد و حال و هوایی تازه را در ادبیات فارسی ایجاد کرده‌است و به نوعی دوران ساز است. کسی که توانسته به خوبی قالب‌های شعر فارسی، بالاخص مثنوی و قصیده را در خدمت معانی عرفانی و شعر چکیده کامل
        چکیده سنايي غزنوی، عارف حکیم و شاعری است که ابتکار شعر عارفانه و حکیمانه فارسی را در اختیار دارد و حال و هوایی تازه را در ادبیات فارسی ایجاد کرده‌است و به نوعی دوران ساز است. کسی که توانسته به خوبی قالب‌های شعر فارسی، بالاخص مثنوی و قصیده را در خدمت معانی عرفانی و شعر تعلیمی قرار دهد. اغراق نیست اگر بگوییم شعر عرفانی ایران با جایگاه و مرتبه‌ای که دارد، مدیون نبوغ سنایی است. او شاعری برخوردار از روحی زلال و شفاف است، که نه از رهگذر دینداری جماعت، بلکه از رهگذر دین خود و با برداشت خاص خود با خدا، انسان و اجتماع، روبه‌رو می‌شود. در حالی که شاعران هم‌دورة وی، معمولا در دربارها به مدح و ستايش شاهان و اربابان زور و زر مشغول و ملازمان همیشگی درگاه سلاطين بوده‌اند و زندگي‌شان از راه دريافت صله تأمين مي‌شده‌است؛ سنايي، با اندیشه‌های منحصرش، اوضاع نابسامان روزگار خويش را مورد نقد قرار داده‌است. این پژوهش به بررسی و طبقه‌بندی بن‌مایه‌های فکری اثرگذار در شعر و جهان‌بینی سنایی پرداخته‌است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        65 - گرافولوژي دست‎نوشته فارسي به کمک کامپيوتر
        علي بهرامي شريف احسان‌اله کبیر
        گرافولوژي، علم مطالعه و بررسي شخصيت و خصوصيات فردي براساس نحوه نوشتن است. در جهان غرب مهمترين كاربرد گرافولوژي، گزينش متقاضيان استخدام است. با استخراج و تجزيه و تحليل سريع و دقيق ويژگي‌هاي دست‌نوشته به کمک کامپيوتر، مي‌توان کمک قابل توجهي به گرافولوژيست‌ها کرد. مهمترين چکیده کامل
        گرافولوژي، علم مطالعه و بررسي شخصيت و خصوصيات فردي براساس نحوه نوشتن است. در جهان غرب مهمترين كاربرد گرافولوژي، گزينش متقاضيان استخدام است. با استخراج و تجزيه و تحليل سريع و دقيق ويژگي‌هاي دست‌نوشته به کمک کامپيوتر، مي‌توان کمک قابل توجهي به گرافولوژيست‌ها کرد. مهمترين ويژگي‌هاي دست‌نوشته كه در گرافولوژي استفاده مي‌شوند عبارتند از: شكل حاشيه‌هاي سفيد صفحه، فاصله بين سطرها، كجي سطرها، كجي كلمات، زاوية كشيدگي حروف به بالا و پايين، تيزي گوشه‌ها در حروف، ميزان درشت‌نويسي، فشردگي متن، سرعت نوشتن و نظم در نوشتن. در اين مقاله، روش‌هايي براي استخراج خودکار برخي از اين ويژگي‌ها پيشنهاد مي‌شود و نتايج حاصل از اجراي اين روش‌ها بر 118 نمونه دست‌نوشته افراد مختلف ارائه مي‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        66 - تبديل حرف به صدا در زبان فارسی به کمک شبکه‌های عصبی پرسپترون چندلايه‌ای
        مجيد نم‌نبات محمدمهدی همايون‌پور
        ساخت سيستم‌های اتوماتيک تبديل حرف به صدا برای استفاده در سيستم‌های تبديل متن به گفتار در زبان فارسی، به دليل عدم استفاده از اعراب در نوشتار و در نتيجه مستوربودن بعضی از واکه‌ها مشکل می‌باشد و عموماً اين سيستم‌ها برای زبان فارسی کارآيي پايينی دارند. در اين مقاله ساختار ي چکیده کامل
        ساخت سيستم‌های اتوماتيک تبديل حرف به صدا برای استفاده در سيستم‌های تبديل متن به گفتار در زبان فارسی، به دليل عدم استفاده از اعراب در نوشتار و در نتيجه مستوربودن بعضی از واکه‌ها مشکل می‌باشد و عموماً اين سيستم‌ها برای زبان فارسی کارآيي پايينی دارند. در اين مقاله ساختار يک سيستم تبديل حرف به صدا با معماری سه‌لايه بررسی شده است. لايه اول اين سيستم قانون- گرا می‌باشد و لايه دوم از پنج شبکه عصبی پرسپترون چندلايه‌ای و يک بخش کنترلر برای تعيين دنباله واجی متناظر با حروف تشکيل شده است. برای تعيين دنباله واجی متناظر با حروف، از شبکه‌های عصبی استفاده می‌شود. بخش کنترلر نيز، خروجی شبکه‌ها را کنترل می‌کند تا دنباله واجی نهايي متناظر با کلمات با ساختار هجابندی فارسی مطابقت داشته باشد. در لايه سوم نيز يک شبکه عصبی برای تعيين حروف مشدد، با استفاده از نتايج مراحل قبل وجود دارد. اجزاء مختلف اين سيستم به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در نهايت برای هر کلمه، يک دنباله واجی منطقی توليد گردد. منظور از دنباله واجی منطقی، دنباله واجی می‌باشد که در آن اصول بديهی واج‌نگاری و ساختار هجابندی زبان فارسی رعايت شده باشد. ميزان درستی به دست آمده برای حروف 88% و برای کلمات 61% می‌باشد که برای تبديل حرف به صدای زبان فارسی کارآيي بسيار خوبی می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        67 - راهكاري ساده و مؤثر براي تشخیص حروف الفبای فارسی در زبان اشاره حرکات انگشتان
        محمدجواد برزگر سخویدی احمدرضا شرافت
        در سال‌های اخیر، تشخیص حرکات اشاره (زبان اشاره) مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. زبان اشاره، ترکیبی از حالات دست، حرکات دست و حالات چهره است. املای انگشتی، یک نمایش برای حروف الفبای کلماتی است که در لغت‌نامه زبان وجود ندارد. در این مقاله یک سامانه املای انگشتی برای ت چکیده کامل
        در سال‌های اخیر، تشخیص حرکات اشاره (زبان اشاره) مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. زبان اشاره، ترکیبی از حالات دست، حرکات دست و حالات چهره است. املای انگشتی، یک نمایش برای حروف الفبای کلماتی است که در لغت‌نامه زبان وجود ندارد. در این مقاله یک سامانه املای انگشتی برای تشخیص حروف الفبای فارسی ارائه شده که در آن برای هر حرف الفبا یک شکل دست در نظر گرفته شده است. این سامانه شامل پنج مرحله است: اول، جمع‌آوری داده تصویری؛ دوم، پیش‌پردازش؛ سوم، استخراج و آشکارسازی ویژگی‌های شکل دست؛ چهارم، کاهش اندازه بردار ویژگی و پنجم، پیاده‌سازی تشخیص با استفاده از سه روش نزدیک‌ترین همسایه (معيار فاصله اقليدسي و معيار فاصله اقليدسي نرماليزه) و شبكه عصبي. در این مقاله از تبدیل کسینوسی گسسته (DCT) برای کاهش اندازه بردار ویژگی استفاده شده است که نسبت به روش‌های موجود، نظیر تبدیل فوریه گسسته و ضرايب توصيف‌گر فوريه عملکردی بهتر دارد. نتایج پیاده‌سازی با شبكه عصبي، دقت تشخیص حروف الفبا را 1/99% نشان داده است که نسبت به عملكرد سامانه‌هاي موجود بهبود یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        68 - ارائه‌ی یک روش هوشمند انتخاب ویژگی مبتنی بر الگوریتم جستجوی گرانشی باینری در سیستم بازشناسی ارقام دست‌نویس فارسی
        نجمه قنبری سیدمحمد رضوی سیدحسن نبوی کریزی
        در این مقاله یک روش هوشمند انتخاب ویژگی برای بازشناسی ارقام دست‌نویس فارسی ارائه شده است. در این روش تابع برازندگی مرتبط با خطای سیستم بازشناسی ارقام دست‌نویس فارسی با استفاده از الگوریتم جستجوی گرانشی باینری و با انتخاب ویژگی‌های مناسب کمینه می‌شود. نتایج پیاده‌سازی نش چکیده کامل
        در این مقاله یک روش هوشمند انتخاب ویژگی برای بازشناسی ارقام دست‌نویس فارسی ارائه شده است. در این روش تابع برازندگی مرتبط با خطای سیستم بازشناسی ارقام دست‌نویس فارسی با استفاده از الگوریتم جستجوی گرانشی باینری و با انتخاب ویژگی‌های مناسب کمینه می‌شود. نتایج پیاده‌سازی نشان می‌دهند که استفاده از روش‌های هوشمند برای انتخاب ویژگی به‌خوبی قادر است که موثر‌ترین ویژگی‌ها برای سیستم بازشناسی را انتخاب کند. همچنین مقایسه نتایج روش پیشنهادی با سایر روش‌های مشابه مبتنی بر استفاده از الگوریتم ژنتیک و روش بهینه‌سازی گروه ذرات باینری نشان دهنده‌ی کارایی خوب این روش است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        69 - بازشناسی کلمات دست‌نویس فارسی به کمک تبدیل قطبی- لگاریتمی و مدل مخفی مارکوف
        غلامرضا نادعلی‌نیا چاری خشایار یغمایی حامد فضل‌اللهی آقاملک سيدمحمد رضوي
        در این مقاله یک سیستم بازشناسی کلمات فارسی معرفی می‌شود که از خودهمبستگی محلی مرتبه بالای تصویر قطبی- لگاریتمی برای استخراج ویژگی از زیرکلمات فارسی استفاده می‌کند. این شیوه استخراج ویژگی باعث می‌شود سیستم در مقابل تغییرات نگارشی مانند تغییر مقیاس‌های خطی و چرخش مقاوم شو چکیده کامل
        در این مقاله یک سیستم بازشناسی کلمات فارسی معرفی می‌شود که از خودهمبستگی محلی مرتبه بالای تصویر قطبی- لگاریتمی برای استخراج ویژگی از زیرکلمات فارسی استفاده می‌کند. این شیوه استخراج ویژگی باعث می‌شود سیستم در مقابل تغییرات نگارشی مانند تغییر مقیاس‌های خطی و چرخش مقاوم شود. همچنین به کمک تبدیل قطبی- لگاریتمی، نمونه‌برداری از تصویر زیرکلمه به صورتی انجام شده که بیشترین نمونه‌ها در یک ناحیه خاص متمرکز باشد. در روش ارائه‌شده از مدل مخفی مارکوف گسسته به عنوان طبقه‌بند و همچنین برای افزایش امنیت و دقت خروجی سیستم بازشناسی از یک شبکه واژه‌نامه استفاده شده و برای ارزیابی سیستم از پایگاه داده ایران‌شهر استفاده شده بود. مقایسه نتایج حاصل از روش پیشنهادی با نتایج سایر روش‌های استخراج ویژگی مؤید این است که سیستم بازشناسی پیشنهاد‌شده در این مقاله از حساسیت کمتری نسبت به تغییرات نگارشی برخوردار است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        70 - بازشناسی مقاوم به نویز ارقام مشابه فارسی مبتنی بر شبکه LSTM و ویژگی های طیفی گفتار
        شیما طبیبیان
        یکی از چالش‌های بازشناسی ارقام مجزای فارسی، مشابهت تلفظ برخی از ارقام مانند "صفر و سه"، "نه و دو" و "پنج، هفت و هشت" می‌باشد. این چالش منجر به بازشناسی یک رقم به جای رقم مشابه شده و دقت بازشناسی را کاهش می‌دهد. در این مقاله، یک راهکار ترکیبی مبتنی بر حافظه کوتاه‌مدت مان چکیده کامل
        یکی از چالش‌های بازشناسی ارقام مجزای فارسی، مشابهت تلفظ برخی از ارقام مانند "صفر و سه"، "نه و دو" و "پنج، هفت و هشت" می‌باشد. این چالش منجر به بازشناسی یک رقم به جای رقم مشابه شده و دقت بازشناسی را کاهش می‌دهد. در این مقاله، یک راهکار ترکیبی مبتنی بر حافظه کوتاه‌مدت ماندگار (LSTM) و مدل مخفی مارکف (HMM) برای رفع چالش مذکور ارائه شده که نرخ بازشناسی ارقام فارسی مبتنی بر HMM را به طور متوسط 2% و در بهترین حالت 8% بهبود داده است. با توجه به تشدید چالش بازشناسی ارقام مشابه فارسی در شرایط نویزی، در ادامه کار مقاوم‌سازی بازشناسی ارقام مشابه فارسی مورد توجه قرار گرفت. به منظور افزایش مقاومت بازشناس مبتنی بر LSTM، از ویژگی‌های مقاوم به نویز مستخرج از طیف گفتار مانند آنتروپی طیفی، درجه از هم پاشی، فرکانس نیمساز، همواری طیفی، فرمانت اول و نرخ گذار از صفر مبتنی بر تابع همبستگی استفاده گردید. استفاده از این ویژگی‌ها، ضمن کاهش تعداد ویژگی‌ها برای بازشناسی ارقام مشابه فارسی از 39 ضریب به حداکثر 4 و حداقل 1 ضریب، به طور متوسط به ترتیب بهبود 10، 13، 15 و 13 درصدی مقاومت بازشناس ارقام مشابه را در شرایط متنوع نویزی (30 حالت مختلف حاصل از پنج نوع نویز سفید، صورتی، همهمه، کارخانه و ماشین و شش نسبت سیگنال به نویز 5-، 0، 5، 10، 15 و 20 دسی‌بل) در مقایسه با بازشناس‌های مبتنی بر HMM، LSTM، شبکه باور عمیق با ویژگی‌های مل کپستروم و شبکه عصبی کانولوشنی با ویژگی‌های مل اسپکتوگرام به همراه دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        71 - مطالعه پتروگرافي و پتروفيزيکي سازندهاي کربناته پرمو- ترياس (دالان و کنگان) در محدوده کمان قطر واقع در خليج فارس
        علیرضا  بشری
        سازندهاي پرموترياس يکي از عظيم ترين مخزنهاي گازي کربناته حوضه خيلج فارس و کشور هاي مجاور آن محسوب مي شود. سنگ شناسي عمومي آنها از جنس سنگ آهك، دولوميت و انيدريت مي باشد. رخساره هاي اين سازندها در محيطهاي رسوبگذاري متنوعي از جمله محيط دريايي كم عمق، پرانرژي، حد جزر و مدي چکیده کامل
        سازندهاي پرموترياس يکي از عظيم ترين مخزنهاي گازي کربناته حوضه خيلج فارس و کشور هاي مجاور آن محسوب مي شود. سنگ شناسي عمومي آنها از جنس سنگ آهك، دولوميت و انيدريت مي باشد. رخساره هاي اين سازندها در محيطهاي رسوبگذاري متنوعي از جمله محيط دريايي كم عمق، پرانرژي، حد جزر و مدي، محيطهاي دريايي نيمه ‌آزاد، سدي و لاگوني انباشته شده است. هدف از اين مطالعه، سرشت نمايي و بررسي خواص مخزني و تعيين ميکروفاسيس هاي اين سازندها و نهايتا" ارزيابي کيفيت مخزني آنها از روي مقاطع نازک حاصل از مغزه ها و خرده سنگ هاي حفاري و اطلاعات نمودار هاي چاه نگاري مربوط به اين سازندها در ميادين مختلف موجود در محدوده کمان قطر است. براساس اين مطالعه، اين سازندها از لحاظ ليتواستراتيگرافي در مجموع به چهار زون k1-k4 تقسيم بندي شده و هر يک از اين زونها يا واحدها خود به زير واحدهاي مختلفي تقسيم شده اند. از نظر كيفيت مخزني اين زونها در چهار گروه ضعيف، متوسط، خوب و خيلي خوب قرار داده شده اند، به طوريکه زون k4 داراي بالاترين کيفيت مخزني و زون k1 داراي کمترين کيفيت مخزني است. رسم نقشه هاي هم ضخامت و هم عمق، همچنين انجام تطابق ميان چاههاي مختلف و نيز مدل سه بعدي چينه شناسي زونهاي فوق، نشانگر کاهش ضخامت از غرب به شرق مي باشد. از نظر عمقي نيز اين سازندها در قسمتهاي جنوب شرقي در اعماق بيشتري قرار گرفته اند، بصورتي که در ميدان سلمان عمق قرار گيري اين سازندها بيشتر از ساير ميدانهاي مورد مطالعه است. مطالعه ميکروسکوپي مقاطع نازك حاصل از مغزه هاي حفاري در اين سازندها، از نظر بافت و نوع سنگ شناسي منجر به شناسايي رخساره هاي سنگي گوناگون از جمله رخساره توده انيدريتي، رخساره دولومادستون يا مادستون دولوميتي، رخساره دولوباندستون ترومبوليتي و استروماتوليتي، رخساره دولووكستون/ پكستون، رخساره دولوگرينستون هاي فاقد سيمان انيدريتي و رخساره گرينستوني شد که با بررسي خواص پتروفيزيکي (تخلخل و تراوايي) بر روي اين رخساره ها، هر يک آنها از نظر كيفيت مخزني در چهار گروه ضعيف، متوسط، خوب و خيلي خوب قرار داده شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        72 - ارزیابی مخزنی سازند کنگان با استفاده از مطالعات پترو فیزیکی وپترو گرافی در یکی از میادین خلیج فارس
        سید نظام الدین  طبیبی حسین   اصیلیان مهابادی بهرام موحد حسن حاجی حسنلو
        سازند کنگان به سن تریاس زیرین یکی از مخازن اصلی در خلیج فارس می باشد در این مطالعه گروه های سنگی مخزنی بر مبنای لیتولوژی ، فابریک سنگی ، هندسه فضا های خالی ومیزان تخلخل تعیین گردیده اند .بر این اساس هفت گروه سنگی مخزنی تعیین وشناسایی شده است که عبارتند از 1- انیدریت لای چکیده کامل
        سازند کنگان به سن تریاس زیرین یکی از مخازن اصلی در خلیج فارس می باشد در این مطالعه گروه های سنگی مخزنی بر مبنای لیتولوژی ، فابریک سنگی ، هندسه فضا های خالی ومیزان تخلخل تعیین گردیده اند .بر این اساس هفت گروه سنگی مخزنی تعیین وشناسایی شده است که عبارتند از 1- انیدریت لایه ای، فاقد کیفیت مخزنی 2-دولومیت آهکی با فابریک گل افزون ، فاقد کیفیت مخزنی 3-دولومیت آهکی با فابریک گل افزون دارای کیفیت مخزنی متوسط 4-دولومیت با فابریک بلورین دارای کیفیت مخزنی بد 5- دولومیت با فابریک بلورین دارای کیفیت مخزنی متوسط6- آهک با فابریک دانه افزون دارای کیفیت مخزنی خوب 7- دولومیت با فابریک بلورین دارای کیفیت مخزنی خوب بر اساس لاگ های پترو فیزیکی (اشعه گاما،چگالی ،نوترون وصوتی )،اینتر وال های مخزنی وغیر مخزنی شناسائی وتفکیک شدند .بر این اساس 5 واحد مخزنی و6 واحد غیر مخزنی تشخیص داده شده ،واحد های مخزنی دارای لیتو لوژی آهک /دولومیت متخلخل با فابریک بلورین ودر برخی موارد فابریک گلی می باشد و واحد های غیر مخزنی عمد تاً شامل انیدریت وآهک /دولومیت فاقد تخلخل با فابریک گلی می باشند . مطالعات پترو گرافی وپترو فیزیکی انجام شده نشان می دهد که تخلخل های قالبی به هم مرتبط ، بین بلور ین وبین ذره ای از بهترین تخلخل های موثر در کیفیت مخزنی این سازند بشمار می روند ودیگر تخلخل هانظیر حفره ای ،شکستگی ودرون ذره ای عوامل فرعی در این امرند . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        73 - بررسی ژئوشیمیایی میعانات گازی میدان پارس جنوبی در حوضه خلیج فارس ،ایران
        رویا خضرلو هادی کرمانشاهی
        در این مطالعه به منظور تعیین ویژگی های ژئوشیمیائی میعانات گازی میدان پارس جنوبی وپی بردن به منشاء آنها تعداد 4 نمونه میعانات گازی از افق های مخزنی کنگان (تریاس )ودالان (پرمین )جهت انجام آنالیزهای ژئوشیمیائی ویزه مخزنی انتخاب گردید .تغلیظ نمونه ها طی سه مرحله پی درپی وب چکیده کامل
        در این مطالعه به منظور تعیین ویژگی های ژئوشیمیائی میعانات گازی میدان پارس جنوبی وپی بردن به منشاء آنها تعداد 4 نمونه میعانات گازی از افق های مخزنی کنگان (تریاس )ودالان (پرمین )جهت انجام آنالیزهای ژئوشیمیائی ویزه مخزنی انتخاب گردید .تغلیظ نمونه ها طی سه مرحله پی درپی وبا استفاده ازتکنیک های حرارت ملایم ،بکار گیری روش حرارت کنترل شده (Oil Topping) وبه دام انداختن ترکیبات ناخواسته در کریستال های اوره ،انجام گرفت .شناسایی بیو مارکر ها واثر انگشت انها در هر نمونه با استفاده از کروماتو گرافی گازی-طیف سنجی جرمی صورت گرفت .بر اساس پارامتر های بدست آمده از اثر انگشت بیو مار کر های مختلف ،این میعانات گازی از سنگ منشا ی با لیتو لوژی کربناته –کلاستیک وحاوی کروژن نوع II با ورود اندکی مواد آلی قاره ای (کروژن نوع III)،د رمحیطی دریائی تولید شده اند .میزان بلوغ میعانات گازی نشان داد که سنگ منشاء مولد این هیدرو کربن ها در حد اواخر پنجره نفت زائی واوایل پنجره گاز زائی می باشد .بررسی ها ی تفضیلی نشان داد ، که تولید هیدرو کربن های تجمع یافته در مخازن پارس جنوبی از شیلهای غنی از مواد آلی سیلورین (سازند سر چاهان )که عمدتاً در ایالت فارس وفرا ساحل فارس در خلیج فارس راسب شده اند ،صورت گرفته است . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        74 - بررسی ژئوشیمیایی میعانات گازی میدان پارس جنوبی در حوضه خلیج فارس ،ایران
        محمود معماریانی رویا خضر لو هادی کرمانشاهی
        در این مطالعه به منظور تعیین ویژگی های ژئوشیمیائی میعانات گازی میدان پارس جنوبی وپی بردن به منشاء آنها تعداد 4 نمونه میعانات گازی از افق های مخزنی کنگان (تریاس )ودالان (پرمین )جهت انجام آنالیزهای ژئوشیمیائی ویزه مخزنی انتخاب گردید .تغلیظ نمونه ها طی سه مرحله پی درپی وب چکیده کامل
        در این مطالعه به منظور تعیین ویژگی های ژئوشیمیائی میعانات گازی میدان پارس جنوبی وپی بردن به منشاء آنها تعداد 4 نمونه میعانات گازی از افق های مخزنی کنگان (تریاس )ودالان (پرمین )جهت انجام آنالیزهای ژئوشیمیائی ویزه مخزنی انتخاب گردید .تغلیظ نمونه ها طی سه مرحله پی درپی وبا استفاده ازتکنیک های حرارت ملایم ،بکار گیری روش حرارت کنترل شده (Oil Topping) وبه دام انداختن ترکیبات ناخواسته در کریستال های اوره ،انجام گرفت .شناسایی بیو مارکر ها واثر انگشت انها در هر نمونه با استفاده از کروماتو گرافی گازی-طیف سنجی جرمی صورت گرفت .بر اساس پارامتر های بدست آمده از اثر انگشت بیو مار کر های مختلف ،این میعانات گازی از سنگ منشا ی با لیتو لوژی کربناته –کلاستیک وحاوی کروژن نوع II با ورود اندکی مواد آلی قاره ای (کروژن نوع III)،د رمحیطی دریائی تولید شده اند .میزان بلوغ میعانات گازی نشان داد که سنگ منشاء مولد این هیدرو کربن ها در حد اواخر پنجره نفت زائی واوایل پنجره گاز زائی می باشد .بررسی ها ی تفضیلی نشان داد ، که تولید هیدرو کربن های تجمع یافته در مخازن پارس جنوبی از شیلهای غنی از مواد آلی سیلورین (سازند سر چاهان )که عمدتاً در ایالت فارس وفرا ساحل فارس در خلیج فارس راسب شده اند ،صورت گرفته است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        75 - ميدان نفتی الخليج قطر با ویژگی تله دیاژنتیکی و احتمال گسترش ان بسمت ابهای ایران در خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        میدان الخلیج در محدوده دریایی قطر واقع است. این میدان در سال 1991 توسط شرکت نفت توتال کشف و در سال 1997 به بهره برداری رسید. این میدان از دیدگاه گوناکون زمین شناسی نفت بی نظیر و حاوی تله نفتی از نوع استراتیگرافی می باشد. تجمع نفت در بخش بالای این منوکلینال بسبب تغیی چکیده کامل
        میدان الخلیج در محدوده دریایی قطر واقع است. این میدان در سال 1991 توسط شرکت نفت توتال کشف و در سال 1997 به بهره برداری رسید. این میدان از دیدگاه گوناکون زمین شناسی نفت بی نظیر و حاوی تله نفتی از نوع استراتیگرافی می باشد. تجمع نفت در بخش بالای این منوکلینال بسبب تغییرات رخساره ای در سازند میشریف بوجود آمده است. این لایه مخزنی مابین لایه های غیر متخلخل با تراوایی پایین محصور شده است. عملیات لرزه نگاری سه بعدی در این میدان در توسط قطر سال 2002 به کشف نواحی جدید نا شناخته جدیدی گردید که قبلا اقتصادی بنظر نمی رسید. با عملیات لرزه نگاری سه بعدیHigh resolution 3D), ) مشخص شدکه يك آنومالي لرزه‌اي پرگسترش در رسوبات سنومانين (سازند ميشريف) كه فاقد برجستگي قائم (Vertical Relif) بوده، منطبق بر يك لايه آهكي متخلخل مي باشد. آنومالي مذكور تحت عنوان افق لرزه‌اي درون ميشريف (Intra – Mishrif Seismic Horizon H2) نامگذاري گرديده است. بنظر میرسد اين افق بسمت ميدان رشادت و چاه R6 گسترش داشته و قابل پيگيري مي باشد.عملیات پایلوتی لرزه نگاری چهار بعدی “4D”که اخیراً توسط قطری ها انجام گرفته است بسیار نوید بخش اعلام گردیده. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        76 - طبقه بندی ژنتیکی نفت‌های میادین شرق خلیج فارس با استفاده از طیف سنجی مادون قرمز نمونه‌های آسفالتین
        مرتضی طاهری نژاد مرتضی آسمانی احمدرضا ربانی
        آسفالتین موجود در نفت خام همواره به عنوان یک مشکل در صنعت نفت مطرح است، اما آسفالتین ها از ترکیبات مطلوب در مطالعات ژئوشیمیایی خصوصا تطابق نفت- نفت هستند. یکی از موضوعات مهم در مطالعات ژئوشیمیایی، تطابق نفت- نفت می باشد که این امکان را فراهم می‌آورد که نفت ها از نظر ژنت چکیده کامل
        آسفالتین موجود در نفت خام همواره به عنوان یک مشکل در صنعت نفت مطرح است، اما آسفالتین ها از ترکیبات مطلوب در مطالعات ژئوشیمیایی خصوصا تطابق نفت- نفت هستند. یکی از موضوعات مهم در مطالعات ژئوشیمیایی، تطابق نفت- نفت می باشد که این امکان را فراهم می‌آورد که نفت ها از نظر ژنتیکی طبقه بندی شوند. آسفالتین ها بدلیل شباهت ساختاری به کروژن و همچنین عدم تاثیر یا تاثیر کم از فرآیندهای ثانویه به عنوان ترکیبی ارزشمند در مباحث ژئوشیمیایی مطرح می‌باشند. لذا در این مقاله از ویژگی های ساختاری آسفالتین به عنوان پارامتر تطابق بهره گرفته شد. در این مقاله ویژگی‌های ساختاری آسفالتین 5 نمونه نفت از میادین شرقی خلیج فارس با استفاده از روش طیف سنجی مادون قرمز مورد بررسی قرار گرفته است. از نمودارهای دوبعدی و سه بعدی تعریف شده براساس ترکیبات آلیفاتیک و آروماتیک (ترکیبات غالب در ساختار آسفالتین ها) و گروه های سولفوکسید و کربونیل (بیانگر فراوانی عناصر گوگرد و اکسیژن در آسفالتین ها) به منظور مقایسه ساختار آسفالتین ها در نمونه های مختلف مورد استفاده قرار گرفت. براساس نتایج حاصله از نمودارهای تعریف شده، نمونه های نفتی مورد مطالعه دو خانواده با خصوصیات ژنتیکی متفاوت را تشکیل می‌دهند. خانواده اول شامل نفت‌ میدان‌های سلمان و رشادت و خانواده دوم شامل نفت‌ میدان‌های رسالت، سیری E و سیری D می‌باشد. به منظور تایید نتایج حاصل از روش طیف سنجی مادون قرمز، از سایر روش-های متداول ژئوشیمیایی مانند پارامترهای بایومارکری و داده های ایزوتوپ استفاده گردید که این روش ها نتایج بدست آمده را کاملا تایید نمودند. براساس پارامترهای بایومارکری خانواده اول دارای سنگ منشا مارنی بوده و خانواده دوم از سنگ منشا کربناته تولید شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        77 - تغييرات رخساره ای، ضخامتی و سرشت نمایی سازند عرب (سورمه) در بخش شرقی خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        زونهاي مخزني سازند عرب به سن كيمرجين- تیتونین Kimmerigian-Tithonian)) حاوي هيدروكربور مي باشند كه در كشورهاي ايران امارات قطر و بویژه عربستان داراي بالا ترین پتانسيل نفتي مي باشند . اين زونها در آب و هوايي بسيار گرم رسوب كرده اند وبا گرمتر شدن هوا در زمان بريازين تا چکیده کامل
        زونهاي مخزني سازند عرب به سن كيمرجين- تیتونین Kimmerigian-Tithonian)) حاوي هيدروكربور مي باشند كه در كشورهاي ايران امارات قطر و بویژه عربستان داراي بالا ترین پتانسيل نفتي مي باشند . اين زونها در آب و هوايي بسيار گرم رسوب كرده اند وبا گرمتر شدن هوا در زمان بريازين تا تيتونين محيطهاي سبخايي گسترش بيشتري پيدا كرده است. سازند متراكم هيت از جنس انيدريت كه نقش پوش سنگ سازند عرب را بازي مي كند بر روي سازند عرب رسوب كرده است زونهاي مخزني سازند عرب شامل سيكلهاي رسوبي متعددي از محيطهاي بين حد جزر ومدي وبالاي حد جزر ومدي ومحيطهاي كم عمق زير حد جزر ومدي مي باشند واز انيدريت توده اي يا بين لايه اي با نسبتهاي گوناگون از سنگ آهك ودولوميت تشكيل شده اند . در این مطالعه زونهاي مخزني سازند عرب و هيت يك روند كاهش ضخامتي را از غرب (میادین سلمان، رسالت و رشادت)بسوی شرق (میادین سیری) نشان مي دهند كه بسوی نواحي شرقي با توجه به ضخامت كم، دور بودن از سنگ منشا وهمچنين نداشتن پوش سنگ مناسب، و نداشتن کیفیت مخزنی مناسب، پتانسيل هيدروكربوري در اين افق مخزني دیده نشده است . سازند عرب تشکیل دهنده تناوب انیدریت با مقادیر گوناگون اهک و دولومیت و عموما حاوی واحد های پسرونده که در یک پلات فرم کربناته رسوب نموده است. این سازند در میدان سلمان حاوی لایه های مخزنی ضخیم که در بر گیرندهintertidal Pack/ grainstones همراه با تخلل و تراوایی بالا و پوش سنگ مناسب میباشد. مطالعات انجام یافته نوید وجود هیدروکربور در ساختمانهای حفاری نشده در بخش هایی از این ناحیه را نشان میدهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        78 - علل پیدایش نفت سنگین در خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        تعدادی از غنی ترین مخازن نفت سنگين و آسفالت طبيعي در بخش ايراني خليج فارس در جهت NW-SE شبه جزيره قطر و حواشی ان رخداده است. اغلب ساختمانهاي زمين شناسي كه در مسير کمان قطر قرار گرفته‌اند دارای نفت سنگين و آسفالت طبيعي در طبقات پسا ژوراسيك ان است . يكي از فاكتورهاي اصل چکیده کامل
        تعدادی از غنی ترین مخازن نفت سنگين و آسفالت طبيعي در بخش ايراني خليج فارس در جهت NW-SE شبه جزيره قطر و حواشی ان رخداده است. اغلب ساختمانهاي زمين شناسي كه در مسير کمان قطر قرار گرفته‌اند دارای نفت سنگين و آسفالت طبيعي در طبقات پسا ژوراسيك ان است . يكي از فاكتورهاي اصلي زمين شناسي كه باعث تجمع نفت سنگين در ميان تعدادی از ساختمانهاي زمين شناسي اين منطقه تاثیر گذار بوده عامل بالا زدگی کمان قطر را میتوان نام برد. این رخداد،باعث ايجاد تفاوتهائي بنیادی در واحدهاي زمين شناسي در بخش شمال شرق و جنوب غرب کمان قطر ( بالا زدگی قطر) گرديده است. بالازدگي باعث تقسيم ژئوسنكلينال خليج فارس بر دو بخش گرديده است. ليكن اين دو بخش همواره از دیدگاه رسوب گذاري يك حوضه مرتبط بحساب مي آيد. فعاليت كوهزائي هيماليا " آلپ " در پايان ميوسن ـ پليوسن تداوم بخش این رخداده است. در اين زمان چين خوردگي زاگرس بدون شك در شتاب بخشيدن به رشد بعضي از ساختمانهاي زمين شناسي اين ناحيه بسیار موثر بوده است. از طرفي ساختمانهاي زمين شناسي واقع در شبه جزيره عربستان و بخش عربي خليج فارس ظاهرا" كمتر دستخوش اين حركات كوهزائي قرار گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        79 - مطالعه ای بر سرشت نمایی مخازن ماسه ای بورگان واقع در شمال غرب خلیج فارس بسوی کویت
        علیرضا  بشری
        سازند کزدمی بسن البین از دیدگاه زمین شناسی نفت یکی از سازند های مهم نفتی محسوب میگردد. زبانه های ماسه ای این سازند این سازند در شمال غرب خلیج فارس ادامه سازند های ماسه ای بورگان کویت، نهر عمر عراق و خفجی و صفا نیا در عربستان که از بزرگترین مخازن ماسه سنگی دنیا به حسب چکیده کامل
        سازند کزدمی بسن البین از دیدگاه زمین شناسی نفت یکی از سازند های مهم نفتی محسوب میگردد. زبانه های ماسه ای این سازند این سازند در شمال غرب خلیج فارس ادامه سازند های ماسه ای بورگان کویت، نهر عمر عراق و خفجی و صفا نیا در عربستان که از بزرگترین مخازن ماسه سنگی دنیا به حسب میاید. شیل های این سازند هم نقش سنگ منشا و پوش سنگ مهم مخازن نفت محسوب میگردد. با مروری مجدد به برسی این سازند در میادین شما ل خلیج فارس بسمت میادین نفتی کویت و عربستان نتایج با ارزش بدست امده است. این سازند بصورت غیر رسمی به سه ذون مخزنی بقرار زیر: ویا به بورگان پاینی، میانی، و بالایی، تقسیم میگرددC, B, A فرو افتادکی سریع سطح آب دریا در ابتدای البین ،شروع ته نشست رسوبات تخریبی سازند بورگان بروی سازند شعیبا ، مطالعات چینه شناسی سکانسی و تعیین و ابداع مدل های رسوبی در بهبود شناخت مجموعه های رخساره این سازند کمک شایانی مینماید. , مطالعات پتروگرافی نمایانگر وجود بورگان ماسه ای بالای 70% و فلدسپات کمتر از 5 % را گزارش میدهد. چهار نه تیپ کانی اتوژنیکی در این سازند قابل تشخی بوده، کوارتز، کلسیت ، کوارتز، سیدریت، پیریت، گلوکونیت همراه با چهار نوع کانی رسی. انالیز کانی های رسی مخزن نشانگر وجود کانی های کائولینیت، بمیزان فراوان ایلیت/ مونت موریلونیت بمیزان جزیی در مخزن میباشد. منشا رسوبات آواری در این سامانه دلتایی از سمت سپر عربستان به سمت ایران بوده است. این مسئله را مطالعات و بررسی های پتروفیزیکی انجام گرفته نشان میدهد که نوار جنوبی میدان (سپر عربستان) کیفیت مخزنی بالاتری نسبت به نوار شمالی (سپر ایران) داردو کیفت مخزن بورگان بسمت کویت و عربستان از کیفیت بسیار بالایی برخوردار میباشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        80 - جریان هیدرو دینامیکی در مخزن میشریف با نگرشی بر سرشت نمایی سازند سروک در بخش شرقی خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        جریان هیدرو دینامیکی و تاثیر آن بر سطح تماس آب و نفت در میادین ناحیه سیری اولین بار در زمان مغزه گیری چاه سیری D( A1 ) میدان نفتی دنا فعلی ، در ژوئن 1972 کشف و بسال 1976 در پایان حفر سومین حلقه چاه بر روی این میدان مشخص گردید. این چاه در منتها الیه شمالی این می چکیده کامل
        جریان هیدرو دینامیکی و تاثیر آن بر سطح تماس آب و نفت در میادین ناحیه سیری اولین بار در زمان مغزه گیری چاه سیری D( A1 ) میدان نفتی دنا فعلی ، در ژوئن 1972 کشف و بسال 1976 در پایان حفر سومین حلقه چاه بر روی این میدان مشخص گردید. این چاه در منتها الیه شمالی این میدان حفر گردید . تمامی سازند مخزنی میشریف در این چاه مغزه گیری کامل بعمل آمد . لیکن بسبب وجود اثر شیب سطح آب ونفت تنها 5 متر بالای این مخزن محتوی نفت بوده و تحت آزمایش تولید قرار گرفته است. شیب بسیار واضح سطح آب و نفت در دومیدان دنا و سیوند تایید کننده یک جریان هیدرو دینامیک فعال در مخزن میشریف در این دو میدان میباشد. مطالعات انجام یافته بروی این دو میدان حکایت از بر جا ماندن اثرات نفت در مغزه ها، و نا همخوانی سطح آب و نفت را در مخزن میشریف ایندو میدان به اثبات میرساند. نتایج مدلسازی بکار رفته جهت تعیین سط آب و نفت در میدان الوند تاییدی بر شیب دار بودن سطح آب و نفت در این میدان و میادین مجاور را پیش بینی مینمود، که این امر پس از انجام کامل حفاری گسترشی این میادین و مطالعات پتروفیزیکی همخوانی آن با مدلسازی پیشین، در سال [ 2002] مورد تائید قرار گرفت. آزمایشات و آنالیز اولیه زمین شناسی بروی مغزه های گرفته شده، وجود سطح شیب دار تماس آب و نفت که ناشی از وجود جریان هیدرو دینامیکی فعال در در میدان دنا ودر نتیجه تمامی بخش شرقی خلیج فارس را در مخزن میشریف به اثبات میرساند. مطاله کنونی، نگرشی به سرشت نمایی سازند سروک ناحیه سیری و تاثیر جریان هیدرو دینامیکی در سطح آب و نفت ، تاییدی بر صحت مطالعات اولیه پس از تعبییر و تفسیر داده های جدید میباشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        81 - تحلیل بازتاب آسیب‌های ناشی از حوادث و بلایای طبیعی در متون فارسی تا قرن هشتم هجری
        مهدی نجفی نجمه دری ابراهیم خدایار
        آسیب های ناشی از حوادث و بلایای طبیعی و نوع واکنش جوامع در برابر آنها، در آثار مکتوب گذشتگان، به اشکال مختلف بازتاب یافته است. این مطالعه بر آن است دریابد در متون فارسی تا قرن هشتم، به این آسیب ها و نوع واکنش جوامع برای مدیریت آنها، به چه میزان و چگونه توجه شده است. پژو چکیده کامل
        آسیب های ناشی از حوادث و بلایای طبیعی و نوع واکنش جوامع در برابر آنها، در آثار مکتوب گذشتگان، به اشکال مختلف بازتاب یافته است. این مطالعه بر آن است دریابد در متون فارسی تا قرن هشتم، به این آسیب ها و نوع واکنش جوامع برای مدیریت آنها، به چه میزان و چگونه توجه شده است. پژوهش حاضر، مطالعه ای توصیفی- تحلیلی از نوع تحلیل محتوای کیفی با رویکرد تلفیقی است. از بین مخاطرات شایع، چهار مخاطرة طبیعی زلزله، سیل، خشکسالی و برف و سرمای شدید در نظر گرفته شد. از بین متون فارسی منتخب، با نمونه گیری هدفمند، مجموعاً 93 نمونة منظوم و 52 نمونة منثور انتخاب و بررسی شد. بر اساس یافته‌های پژوهش، بیشترین آسیب های ناشی از حوادث و بلایا که در متون منتخب فارسی به آنها اشاره شده است؛ از نوع آسیب های اقتصادی است (45 درصد). همچنین، بیشترین توجهی که به اقدامات مربوط به مدیریت آسیب های ناشی از حوادث و بلایا در متون منتخب فارسی تا قرن هشتم شده است؛ معطوف به مرحلة پاسخ است (52 درصد). به نظر می رسد رویکرد پاسخ-محور جامعة ما به حوادث و بلایای طبیعی، ریشه در ذهنیتی تاریخی دارد که در متون فارسی تا قرن هشتم، انعکاس یافته است. درک روشمند و عمیق این ذهنیت تاریخی می تواند به نظریه‌پردازان در شناحت عمیق تر رفتارهای کنونی مردم و مدیران در حوادث و بلایای کشور و تغییر مطلوب آن رفتارها کمک کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        82 - تخمین تقاضای گردشگری سلامت از کشورهای خاورمیانه
        حمید آسایش مهدی کمالی هادی رحمانی فضلی
        گردشگری سلامت متشکل از دو نوع گردشگری درمانی (پزشکی) و تندرستی (پیشگیری) به دلیل ظرفیت بیش از سه برابری در کسب درآمد ارزی نسبت به گردشگری عادی خارجی و توانایی‌های بالقوه ایران در حوزه درمانی (وجود پزشک و امکانات فراوان پزشکی ‌و ‌درمانی) و نیز وجود منابع طبيعي مناسب در ‌ چکیده کامل
        گردشگری سلامت متشکل از دو نوع گردشگری درمانی (پزشکی) و تندرستی (پیشگیری) به دلیل ظرفیت بیش از سه برابری در کسب درآمد ارزی نسبت به گردشگری عادی خارجی و توانایی‌های بالقوه ایران در حوزه درمانی (وجود پزشک و امکانات فراوان پزشکی ‌و ‌درمانی) و نیز وجود منابع طبيعي مناسب در ‌حوزه تندرستی (مانند چشمه‌های آب گرم و گنبدهای نمکی، دریاچه‌های آب شور و امکانات لجن درمانی)، دارای اهمیت فراوان است، لکن سهم ایران از بازار گردشگری سلامت، به رغم ظرفیت‌های بالا، ناچیز است. بنابراین سنجش حساسیت تقاضای گردشگری سلامت از خاورمیانه نسبت به عوامل مؤثر جهت افزایش سهم ایران از گردشگری سلامت خارجی ضرورت می‌نماید. لذا سؤال‌های اساسی تحقیق این است که عوامل مؤثر بر تقاضای گردشگری سلامت کدامند و حساسیت (کشش) این تقاضا نسبت به آنها چگونه است؟ به همین سبب در این تحقیق با استفاده از تقاضای تقریبا ایده‌آل (ایدز) با کمک سیستم معادلات همزمان تابع تقاضای گردشگری سلامت (درمانی و تندرستی) تخمین زده می‌شود. بدین منظور با استفاده از پرسشنامه، نظر ۱۸۲ گردشگر از کشورهای حوزه خلیج فارس در گردشگری سلامت اخذ و حساسیت تقاضای گردشگری سلامت به عوامل مؤثر تخمین زده شده است. براساس نتایج حاصل از تخمین ایدز، کشش قیمتی تقاضای گردشگری سلامت، بزرگتر از یک بوده، در حالی که کشش قیمتی سایر کالاها و خدمات اقامتی کمتر از یک می‌باشد. همچنین طبق نتایج حساسیت تقاضای گردشگران سلامت، به متغیرهای معنادار مانند میزان درآمد گردشگر، مدت زمان ویزا، قیمت، مخارج، تغییرات نرخ ارز، نرخ تورم در ایران می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        83 - بررسی فراوانی مؤلفه‌های انگیزه پیشرفت در کتاب‌های ابتدایی با تأکید بر آموزه‌های قرآن و تفاسیر
        مژده علیزاده
        استخراج مؤلفه‌های انگیزه پیشرفت از متن آموزه‌‌‌های اسلامی و به‌کارگیری آنها در کتب آموزشی در جهت پیشرفت و موفقیت دانش‌آموزان از اهمیّت بسزایی برخوردار است. لذا هدف از پژوهش حاضر «بررسی فراوانی مؤلفه‌های انگیزه پیشرفت در کتاب‌های فارسی (بخوانیم) و هدیه‌های آسمان ابتدایی چکیده کامل
        استخراج مؤلفه‌های انگیزه پیشرفت از متن آموزه‌‌‌های اسلامی و به‌کارگیری آنها در کتب آموزشی در جهت پیشرفت و موفقیت دانش‌آموزان از اهمیّت بسزایی برخوردار است. لذا هدف از پژوهش حاضر «بررسی فراوانی مؤلفه‌های انگیزه پیشرفت در کتاب‌های فارسی (بخوانیم) و هدیه‌های آسمان ابتدایی (تألیف‌های جدید 1393-1395) با تأکید بر آموزه‌های قرآن و تفاسیر» است. روش پژوهش تحلیل محتوا است. روش تجزیه‌ وتحلیل داده‌ها آمار توصیفی است. جامعه آماری نیز کتاب فارسی (بخوانیم) و هدیه‌های آسمان است. نمونه آماري همان جامعه آماري در نظر گرفته شد. ابزار پژوهش سياهه تحليل محتوا بود كه روايي آن توسط متخصصان حوزه دینی و روان‌شناسی تأیید شد. نتایج پژوهش نشان داد کتاب‌های مذکور تا حد متوسطی به انگیزه پیشرفت توجه داشته‌اند. در این راستا بیشترین میزان توجه درکتاب فارسی (بخوانیم) سال سوم و هدیه‌های آسمان سال ششم و کمترین میزان توجه در بخوانیم سال اول و هدیه‌های آسمان سال دوم است. همچنین از میان مؤلفه‌های انگیزه پیشرفت بیشترین میزان توجه به مؤلفه ایمان به خدا، توکل و دعا و سپس مؤلفه‌های داشتن صبر، استقامت و پایداری و داشتن تلاش و پشتکاری در انجام هر کاری اختصاص یافته است. کمترین میزان توجه نیز به مؤلفه‌های مرکز کنترل درونی، رقابت سازنده (در حیطه علمی و ورزشی) و مسئولیت‌پذیری (پذیرفتن مسئولیت اعمال و خطا‌های خود) اختصاص یافته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        84 - معرفی منابعی در حوزۀ نگارش و ویرایش
        الهام خواست خدایی
        در این نوشته تلاش میشود برخی از منابع موجود در موضوع ویرایش و درست نویسی، معرفی و نقد شوند. برای این منظور کتاب‌هایی انتخاب شده‌اند که هم در دسترس هستند، هم مشهور و کاربردی. ناگفته پیداست کتابهای بسیار دیگری در بازار موجود است که برخی از آنها کتابهایی خوب و قابل قبول هس چکیده کامل
        در این نوشته تلاش میشود برخی از منابع موجود در موضوع ویرایش و درست نویسی، معرفی و نقد شوند. برای این منظور کتاب‌هایی انتخاب شده‌اند که هم در دسترس هستند، هم مشهور و کاربردی. ناگفته پیداست کتابهای بسیار دیگری در بازار موجود است که برخی از آنها کتابهایی خوب و قابل قبول هستند؛ اما در این نوشته‌ی کوتاه مجال پرداختن به همه‌ی آنان نیست. در میان کتاب‌هایی که معرفی شده‌اند، برخی کم کاربرد هستند اما به دلیل شهرتشان به آنها پرداخته‌ام تا خواننده بداند فلان کتاب که نامش را بسیار شنیده چیست. این نوشته حاصل مطالعه‌ی این کتابها به عنوان یک مخاطب است نه منتقد و این آثار را فقط از چشم مخاطب یا ویراستاری دیده‌ام که بسیاری از کتابهای موجود در این زمینه را دیده و از این آثار استفاده‌های فراوان برده و به دلیل مراجعات چند باره به این کتاب‌ها، با توجه به انتظاراتش کمی خوبی و بدی این کتابها را در نظر آورده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        85 - صریح ترین آیۀ شکوفایی
        مهدی رستمی
        روزگاری که نیما با دیدن غزل های تقلیدی و کهنۀ اطرافیانش، غزل گفتن را نوعی «خودکشی» می دانست و شاملو نیز با انتقاد از غزل های رهی، حکم اول و آخر را قاطعانه صادر می نمود که «در غزل هیچ از کاروان تندتر نمی رود. غزل، شعر زمان ما نیست این حکم اول ماست و حکم آخر نیز» (عظیمی، چکیده کامل
        روزگاری که نیما با دیدن غزل های تقلیدی و کهنۀ اطرافیانش، غزل گفتن را نوعی «خودکشی» می دانست و شاملو نیز با انتقاد از غزل های رهی، حکم اول و آخر را قاطعانه صادر می نمود که «در غزل هیچ از کاروان تندتر نمی رود. غزل، شعر زمان ما نیست این حکم اول ماست و حکم آخر نیز» (عظیمی، 1369 :61)؛ و فروغ نیز با دیدن غزل هایی از نوع غزل های صهبا و سرمد، آنها را فاقد درد و دید شاعرانه می دید و برایشان تعبیر «محصوالت کارخانۀ غزل سازی» و «غزل تقلبی» به کار می برد، هیچ کس گمان آن نمی‌کرد که شاعری بتواند روح ِ معاصر را در کالبد ِ دیرینه و بی-جان غزل بدمد و در مخیله‌ی هیچ غزل دوستی، پویایی این «منجمد زیبا» نمی‌گنجد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        86 - جریان شناسی شعر معاصر- بهره نخست
        نوشین طالب زاده
        قرار معهود بر آن شده است که بنده در سلسله مقالاتی از جریان شناسی شعر معاصر سخن بگویم و زوایای دید مختلفی که بر پهنه شعر معاصر چشم انداز دارد را در این صفحات پدیدار سازم. در این شماره نخستین دورنمای کلی از شعر معاصر و اوضاع زمانه از دوره مشروطه پیش رویتان گسترده میشود تا چکیده کامل
        قرار معهود بر آن شده است که بنده در سلسله مقالاتی از جریان شناسی شعر معاصر سخن بگویم و زوایای دید مختلفی که بر پهنه شعر معاصر چشم انداز دارد را در این صفحات پدیدار سازم. در این شماره نخستین دورنمای کلی از شعر معاصر و اوضاع زمانه از دوره مشروطه پیش رویتان گسترده میشود تا جامعیت کلی شعر معاصر از دوره مشروطه به بعد در ذهنتان متبادر و مجسم گردد و از شمارگان بعد به تحلیل این کلیت با بیان جز به جز خشت بنای شعر معاصر پرداخته میشود. آغاز بی آغازی آن و پیشاهنگان نیما و تاثیر و تاثرات آن بر شعر پرده به پرده افکنده میشود تا شاید با حقیقت موهوم شعر معاصر که در هر گام رهاتر و بی تقید تر می‌شود و شاعرانی که خشت به خشت بر بنای نوین شعر طرح نو می افکنند اندکی فقط اندکی بتوان آشنا تر شد شاید یه این سان بتوانم جریان زنده شعر معاصر را به ادراک کلمات در آورم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        87 - شناسایی عوامل مؤثر بر پیاده سازی اینترنت اشیاء برای هوشمندسازی مقاصد گردشگری با رویکرد آینده¬پژوهی (مورد مطالعه: استان فارس)
        خدیجه کاوه مریم نکوئی زاده مسلم  علیمحمدلو
        استان فارس یکی از قطب¬های مهم گردشگری ایران می¬باشد. بنابراین توجه ویژه به گردشگری و استفاده از فناوری اینترنت اشیاء در آن، می¬تواند امکانات مناسب و خوبی را برای افزایش رفاه گردشگران در مقاصد گردشگری استان، فراهم آورده، همچنین نرخ ورود آن ها را به مقاصد گردشگری افزایش چکیده کامل
        استان فارس یکی از قطب¬های مهم گردشگری ایران می¬باشد. بنابراین توجه ویژه به گردشگری و استفاده از فناوری اینترنت اشیاء در آن، می¬تواند امکانات مناسب و خوبی را برای افزایش رفاه گردشگران در مقاصد گردشگری استان، فراهم آورده، همچنین نرخ ورود آن ها را به مقاصد گردشگری افزایش دهد. در این راستا، هدف مطالعه حاضر، پیش بینی و شناسایی مهم¬ترین عوامل مؤثر و تدوین آینده های باورکردنی و مطلوب، در راستای پیاده¬سازی اینترنت اشیاء برای هوشمندسازی مقاصد گردشگری استان فارس است. باتوجه به ماهیت کاربردی مطالعه، داده ها بااستفاده از روش¬های مرورسیستماتیک ادبیات، مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شده و با کمک میک مک و سناریویزارد، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج روش میک مک نشان داد که 14 متغیر کلیدی بر پیاده سازی اینترنت اشیاء برای هوشمندسازی مقاصد گردشگری استان فارس، نقش اصلی دارند. با کمک سناریوویزارد نیز، 2 سناریوی قوی، 1548 سناریوی ضعیف و 9 سناریوی با سازگاری بالا به دست آمد. مبنای این پژوهش 9 سناریو با سازگاری بالا قرار گرفت. این سناریوها نشان دادند که، وضعیت آینده گردشگری استان فارس بیشتر ادامه دهنده شرایط فعلی و روند تغییرات کند و آرام و احتمال کم برای پیاده¬سازی اینترنت اشیاء در آن خواهد بود. در نهایت متناسب با سناریوهای بدست آمده و برای رسیدن به شرایط مطلوب، استراتژی¬هایی ارائه شد. نتایج پژوهش، به فعالان حوزه گردشگری کمک می¬کند تا با یک برنامه¬ریزی بلندمدت بتوانند زمینه را برای ورود فناوری¬هایی همچون اینترنت اشیاء به گردشگری فراهم کرده و به رشد و توسعه آن کمک کنند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        88 - هویت‌اندیشی در آثار ابراهیم یونسی؛ تکیه بر زبان فارسی و تقویت هویت ایرانی
        مهدی سعیدی سیده نرگس رضایی
        در ایران معاصر، گاهی رابطۀ میان هویت‌های قومی و هویت ایرانی در مرز میان همسویی، تضاد، تنازع و گسست بوده است. روایت‌های سیاسی و اجتماعی از مسئله هویت ایرانی و عناصر آن، در تضعیف یا تقویت این رابطه اثرگذار است. از سه روایت ملت‌گرا، مدرن و پست مدرن و تاریخی، تنها روایت تار چکیده کامل
        در ایران معاصر، گاهی رابطۀ میان هویت‌های قومی و هویت ایرانی در مرز میان همسویی، تضاد، تنازع و گسست بوده است. روایت‌های سیاسی و اجتماعی از مسئله هویت ایرانی و عناصر آن، در تضعیف یا تقویت این رابطه اثرگذار است. از سه روایت ملت‌گرا، مدرن و پست مدرن و تاریخی، تنها روایت تاریخی است که با پرهیز از افراط و تفریط در تبیین مسئله، به تحکیم و پیوستگی حداکثری ایران و ایرانیان توجه دارد. ابراهیم یونسی، فعال سیاسی، مترجم و نویسنده کردتبار ایرانی، صاحب آثار متعددی به زبان فارسی است. برخی از آنچه او ترجمه کرده دربارۀ تاریخ فرهنگی و سیاسی کردها و وقایع سیاسی معاصر است. همچنین از او رمان‌هایی نیز با زمینۀ اقلیمی منتشر شده است. او در مقدمه یا پاورقی اغلب ترجمه‌ها به نسبت میان کردها و ایران توجه دارد و به گونه‌ای هویت‌اندیشانه میان کردها و ایران رابطه‌ای‌ همسو و هم‌جهت برقرار می‌کند و نظر نویسندگانی را که قائل به تمایز و جدایی میان هویت قومی و هویت ایرانی هستند یا بخشی از عناصر هویت قومی را در جهت تضعیف هویت ایرانی برجسته کرده‌اند، نقد می‌کند. او به ویژه متوجه نقش و کارکرد هویت‌ساز زبان کردی و زبان فارسی است. بنابراین، به رغم وابستگی سیاسیِ ابتدایی خود یا خلاف آنچه برخی احزاب سیاسی در نظر دارند، میان زبان کردی و زبان فارسی قائل به رابطه‌ای همسو است. از این‌رو زبان فارسی را برای نوشتن به کار می‌گیرد و سعی می‌کند با کاربست فراوان واژگان و آنچه داشته‌های دانشی و زبانی کردی است، بر غنای زبان فارسی و گنجینۀ لغوی و فرهنگی آن در آثارش بیفزاید. در این مقاله با تحلیل مقدمه‌های ترجمه‌ها و توجه به مسائل زبانی داستان‌ها به این وجه هویت‌اندیشانۀ ابراهیم یونسی پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        89 - کاربست انواع جانمایی کلمات پیش‌آموزش‌داده‌شده در مدل‌های یادگیری عمیق برای تولید عنوان از متون فارسی
        محمد ابراهیم شناسا بهروز مینایی بیدگلی
        با پیدایش روش‌های یادگیری عمیق، مدل‌های دنباله به دنباله با هدف ترجمه ماشینی یک جمله مبدأ به یک جمله مقصد ارائه شدند و از همین ایده برای ترجمه یا تبدیل یک متن به شکل خلاصه‌شده آن استفاده گردیده است. خلاصه‌هایی که به این روش تولید می‌شوند از نظر ساختاری خواناتر بوده و مع چکیده کامل
        با پیدایش روش‌های یادگیری عمیق، مدل‌های دنباله به دنباله با هدف ترجمه ماشینی یک جمله مبدأ به یک جمله مقصد ارائه شدند و از همین ایده برای ترجمه یا تبدیل یک متن به شکل خلاصه‌شده آن استفاده گردیده است. خلاصه‌هایی که به این روش تولید می‌شوند از نظر ساختاری خواناتر بوده و معمولاً معنای کاملی را به خواننده منتقل می‌کنند. در چنین ساختارهایی برای بازنمایی معنایی واژه‌ها از بردارهای جانمایی کلمات استفاده می‌شود که در آن، وزن هر کلمه با توجه به کلمات مجاور آن از یک پیکره بزرگ آموزش داده می‌شود. در حالت کلی وزن این بردارها با انتخاب یک پنجره مجاورت برای هر کلمه به‌دست می‌آید؛ اما در مدل‌های زبانی بافتاری مانند برت برای محاسبه وزن این کلمات از مبدل‌های چندلایه استفاده می‌شود که به تمامی کلمات موجود در متن توجه می‌کنند. تاکنون مقالات متعددی نشان داده‌اند که مدل‌های زبانی بافتاری به‌دلیل قابلیت ریزتنظیم وزن‌ها برای انجام یک وظیفه پردازش زبان طبیعی خاص، موفق‌تر از سایر روش‌های جانمایی کلمات عمل می‌کنند؛ اما بررسی عملکرد وزن اولیه این مدل‌ها برای کاربست در تولید عنوان در زبان فارسی مورد توجه قرار نگرفته است. در این مقاله به بررسی رفتار جانمایی کلمات به‌صورت پیش‌آموزش‌داده‌شده و بدون ریزتنظیم آنها در تولید عنوان از متون فارسی می‌پردازیم. برای یادگیری مدل از «علم‌نت» که یک پیکره فارسی شامل حدود 350 هزار جفت چکیده و عنوان مقالات علمی می‌باشد، استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهند استفاده از مدل برت حتی بدون ریزتنظیم وزن‌های آن در بهبود کیفیت عناوین فارسی تولیدشده تأثیرگذار بوده و معیار 1-ROUGE را در فارسی به 42% می‌رساند که بهتر از سایر مدل‌های جانمایی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        90 - گزارشی از نشست کتاب «تحوّل گفتمان در گزارش واقعه کربلا» روش‌شناسی و نتایج
        سیده رقیه میر ابوالقاسمی رضا عطایی
        پانزدهمین جلسه از پیوسته نشست‌های علمی سید مرتضی (ره) با همکاری مجلّه دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث روش‌شناسی و نتایج کتاب «تحوّل گفتمان در گزارش واقعه کربلا» را موضوع خود قرار داد. در این نشست، جمعی از طلّاب و دانشجویان رشته‌های مرتبط با قرآن و حدیث و تاریخ اسلام حضو چکیده کامل
        پانزدهمین جلسه از پیوسته نشست‌های علمی سید مرتضی (ره) با همکاری مجلّه دانش‌ها و آموزه‌های قرآن و حدیث روش‌شناسی و نتایج کتاب «تحوّل گفتمان در گزارش واقعه کربلا» را موضوع خود قرار داد. در این نشست، جمعی از طلّاب و دانشجویان رشته‌های مرتبط با قرآن و حدیث و تاریخ اسلام حضور داشتند. این نشست که دبیری آن را آقای محمّد جدیدی عهده‌دار بود، روز دوشنبه ۳۰ فروردین ۱۴۰۰ به صورت مجازی و برخط ارائه گردید. نویسنده کتاب خانم دکتر «سیده رقیّه میرابوالقاسمی» در این نشست ابتدا به انگیزه خود از تألیف کتاب اشاره کرده و سپس گزارشی از نگاشته خویش ارائه کرد. این کتاب، افزون بر مقدّمه، شش فصل دارد که عبارتند از: «مبانی پژوهش»، «نخستین گفتمان‌های گزارش واقعه کربلا»، «سنخ‌شناسی گفتمان گزارش واقعه کربلا در آثار فارسی»، «توده‌گرایی تشیّع امامیه و نسبت آن با تحوّل گفتمان گزارش واقعه کربلا»، «رویکردهای اعتقادی به منزلت قدسی اهل‌بیت^ و نسبت آن با تحوّل گفتمان» و «رشد و گسترش تصوّف و نسبت آن با تحوّل گفتمان گزارش واقعه کربلا». بخش پایانی کتاب به جمع‌بندی مطالب، ذکر منابع و مآخذ، نمایه «آیات و روایات»، «اَعلام»، «موضوعات»، «کتاب‌ها» و «مکان‌ها» اختصاص دارد. کتاب «تحوّل گفتمان در گزارش واقعه کربلا» برای نخستین بار در سال 1394 توسّط انتشارات سمت منتشر و موفّق به دریافت جایزه دعبل شد. نوشته پیش رو در دو بخش، ابتدا محتوای کتاب را به صورت خلاصه بیان کرده و سپس گزارشی از این نشست ارائه می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        91 - تلفیق اطلاعات لرزه نگاری و پتروفیزیکی : تلاشی بر ابداع مدل زمین شناسی مخزن ایلام در یکی از میادین ناحیه سیری واقع در خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        سازند ایلام در اواخر کرتاسه (سانتونین) در محیط نرتیک / پلازیک در خلیج فارس نهشته شده است. متعاقب رسوبگذاری آن عمیق شدگی در یا سبب رسوب شیل های تیره رنگ متورق سازند گورپی انجام یافته است. سازند ایلام در این ناحیه دارای ضخامت متغیر 75-110 متر میباشد. این ساختما چکیده کامل
        سازند ایلام در اواخر کرتاسه (سانتونین) در محیط نرتیک / پلازیک در خلیج فارس نهشته شده است. متعاقب رسوبگذاری آن عمیق شدگی در یا سبب رسوب شیل های تیره رنگ متورق سازند گورپی انجام یافته است. سازند ایلام در این ناحیه دارای ضخامت متغیر 75-110 متر میباشد. این ساختمان بسب رشد فعالیت نمک های عمیق سری هرمز ایجاد و شکل گرفته است. سازند ایلام در این میدان بسبب میزان تولید پایین پتانسیل ثانویه محسوب میگردد، و هیچ گونه نفتی از این لایه مخزنی در حال حاظر تولید نمی گردد. این مطالعه بمنظور شناخت بهتر افق مخزنی ایلام، تلفیق اطلاعات لرزه نگاری و پتروفیزیکی و با روش دترمینستک و استوکاستیک ( ناقاطع) انجام گردیده تا مدل زمین شناسی ابداع گردد. خواص لرزه ای این سازند بعنوان دومین متغیرها در بهبود بخشیدن شبکه بندی و الگاریتم های شبیه سازی گوسی متوالی در ساخت یک مدل زمین شناسی سازند ایلام میباشد نتایج این مطالعات نشان میدهد که میزان اشباح آب در این سازند، بالا بوده، که نماینگر این حقیقت است که این سازنذ از نظر تجمع هیدروکربور از اهمیت پایینی برخوردار است. از پنج زون تشخیص داده در این مطالعه ، پنجمین ذون دارای پتانسیل بالایی، بویژه در محدوده شرقی و مرکز میدان برخوردار است. کلمات کلیدی:، خلیج فارس، ناحیه سیری، سازند ایلام، لرزه نگاری، پتروفیزیک، مدل زمین شناسی پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        92 - تعیین پایه در زبان فارسی براساس نظریۀ واج¬شناسی نوایی
        سیده عاطفه  بقایی
        در این مقاله به بررسی پایه به عنوان یکی از سازه‌های نوایی در زبان فارسی رسمی می‌پردازیم. در نظریۀ واج‌شناسی نوایی هر یک از سازه‌های هفت‌گانۀ نوایی را می‌توان به عنوان قلمروی عملکرد قوانین واجی و فرآیندهای آوایی در نظر گرفت. با توجه به مطالعات پیشین، پایه در زبان فارسی ب چکیده کامل
        در این مقاله به بررسی پایه به عنوان یکی از سازه‌های نوایی در زبان فارسی رسمی می‌پردازیم. در نظریۀ واج‌شناسی نوایی هر یک از سازه‌های هفت‌گانۀ نوایی را می‌توان به عنوان قلمروی عملکرد قوانین واجی و فرآیندهای آوایی در نظر گرفت. با توجه به مطالعات پیشین، پایه در زبان فارسی براساس فرآیندهای واجی قابل شناسایی نیست. بنابراین در این مقاله از روش آکوستیکی استفاده شد تا وجود یا عدم وجود این سازه در فارسی با توجه به قدرت تشخیص گویشوران آزمایش گردد. به این منظور تعداد چهل واژه با استفاده از نرم‌افزار پرات مورد بررسی قرار گرفت و ده گویشور فارسی زبان مورد آزمون قرار گرفتند. از این تعداد فقط 29 درصد قادر به تشخیص درست واژه براساس زیروبمی بوده‌اند. بنابراین در زبان فارسی آن‌گونه که انتظار می‌رود پایه نمود نمی‌یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        93 - مطالعه ی جامعه شناختی کاربرد گویش محلی یا زبان فارسی معیار در جامعه زبانی لامرد
        ابراهیم  صفائی فاطمه  صفائی
        هدف از این مطالعه بررسی استفاده از دو گونه ی زبانی یعنی زبان فارسی معیار و گویش محلی در جامعه زبانی لامرد می باشد. برای کاوش در این زمینه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حوزه قلمرو زبانی، این دو گونه ی ارتباطی در ده حوزه شامل هویت، خانواده، محله، مکالمات روزمره، مکالمه چکیده کامل
        هدف از این مطالعه بررسی استفاده از دو گونه ی زبانی یعنی زبان فارسی معیار و گویش محلی در جامعه زبانی لامرد می باشد. برای کاوش در این زمینه با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حوزه قلمرو زبانی، این دو گونه ی ارتباطی در ده حوزه شامل هویت، خانواده، محله، مکالمات روزمره، مکالمه مقام زیردست با مقام بالادست، مکالمه مقام بالادست با مقام زیر دست، بازار، مراسم ها و آئین ها، آموزش و اداری مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از پرسشنامه ی محقق ساخته صد آزمودنی متشکل از دانشجویان، کارمندان و اساتید دانشگاه آزاد اسلامی واحد لامرد شامل 50 نفر دختر و 50 پسر لامردی و از طریق نمونه گیری قضاوتی مورد ارزیابی قرار گرفتند تا نگرش خود را نسبت به استفاده از این دو گونه ی زبانی در حوزه های مختلف بیان کنند. یافته ها حاکی از این بود که در تمامی حوزه ها (بجز حوزه ی خانواده)، زبان فارسی بیشتر از گویش محلی با تفاوت معناداری مورد استفاده قرار می گرفت. در حوزه ی خانواده، تمایل به استفاده از گویش محلی بعنوان وسیله ارتباطی معنی دار بود. تجزیه و تحلیل بیشتر داده ها نشان داد که آزمودنی های زن در تمامی حوزه‌ها (بجز حوزه ی خانواده) تمایل به استفاده از زبان فارسی بیشتر از گویش محلی داشتند اگر چه این تفاوت فقط در حوز‌ه‌های مکالمات روزمره، مکالمه مقام پائین تر با بالاتر، بازار و اداری از نظر آماری معنادار بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        94 - نشانه‌شناسی مستندهای اجتماعی پربازدید برنامه آپارات شبکۀ بی‌بی‌سی فارسی
        اعظم  ده‌صوفیانی
        امروزه رسانه‌ها جزئی جدایی ناپذیر از زندگی مردم هستند. افراد به شنیدن و دیدن مسائل اجتماعی از طریق رسانه ها علاقه دارند تا از خطراتی که زندگی-شان را تهدید می کند، آگاه شوند. مستندهای اجتماعی، فرصتی برای اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی از مسائل اجتماعی هستند و از طرف دیگر، عرصه‌ چکیده کامل
        امروزه رسانه‌ها جزئی جدایی ناپذیر از زندگی مردم هستند. افراد به شنیدن و دیدن مسائل اجتماعی از طریق رسانه ها علاقه دارند تا از خطراتی که زندگی-شان را تهدید می کند، آگاه شوند. مستندهای اجتماعی، فرصتی برای اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی از مسائل اجتماعی هستند و از طرف دیگر، عرصه‌ای را برای نمایش مسائل و مشکلات کشور در رسانه‌های خارجی فراهم می‌کنند. در برنامۀ «آپارات» که هر هفته از شبکۀ بی‌بی‌سی فارسی پخش می‌شود، مستندهای بسیاری از ایران به نمایش درمی‌آید. در پژوهش حاضر به دنبال این هستیم که در فیلم‌های مستند برنامۀ آپارات بی‌بی‌سی فارسی، چه تصویری از ایران بازنمایی می‌شود؟ به این منظور، سه فیلم «و عنکبوت آمد»، «حراج کلیه ایرانی» و «روزهای بی‌تقویم» با روش نشانه‌شناسی اجتماعی و رهیافت «ایدما» بررسی و تحلیل شد. بر اساس یافته‌ها، موضوعات اصلی فیلم های مستند برنامۀ آپارات درباره ایران عبارتند از زنان و کودکان با مضمون فرودستی مطلق؛ دین و مذهب به عنوان عامل مشکلات جامعه و ترکیب شده با خرافات؛ نهادها و دستگاه‌های حکومتی ناکارآمد و ضعیف؛ فرهنگ و آداب و رسوم بیانگر جامعه ای بسیار سنتی و متحجر؛ و قوانین مبهم و متناقض. این موضوعات عمدتاً به شکل عینی‌گرایانه بازنمایی نشده‌اند و مسائل مورد مناقشه و تناقض به نمایش درآمده است و قابلیت‌های مستند اجتماعی به کار رفته تا مسائل و تناقض‌ها برجسته‌تر شود. در کل به‌ جای مطرح کردن مسئله و حل آن، رویکرد تنش‌محور وجود دارد. مجموعه موضوعاتی که در این سه مستند به آن پرداخته شده، مسائلی است که در پژوهش‌های پیشین نیز به صورت جداگانه مورد توجه قرار گرفته است: مسئله زنان، مسئله دین، مسئله قوانین و مسئله حکومت. البته در این مستندها، مسئله فرهنگ و آداب و رسوم نیز اضافه می‌شود و گفتمان ضدیت و تقابل با نظام جمهوری اسلامی در این شبکه، نه تنها با برنامه‌های خبری و تحلیلی، بلکه در قالب مستند و با روایتی کاملاً باورپذیر نیز ادامه می یابد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        95 - طراحی و جمع‌آوری دادگان گفتاری به‌عنوان گام نخست بومی‌سازی تشخیص هوشمند اوتیسم در کودکان ایرانی
        مریم علیزاده شیما طبیبیان
        اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال رشدی به شمار می‌آید که از طریق علائمی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. بنابراین بارزترین نشانه افراد مبتلا به اوتیسم، اختلال گفتار است. این مقاله در بخش اول به بررسی و مرور مطالعات انجام‌شده برای تشخیص خودکار او چکیده کامل
        اختلال طیف اوتیسم، نوعی اختلال رشدی به شمار می‌آید که از طریق علائمی مانند ناتوانی در برقراری ارتباط اجتماعی، خود را نشان می‌دهد. بنابراین بارزترین نشانه افراد مبتلا به اوتیسم، اختلال گفتار است. این مقاله در بخش اول به بررسی و مرور مطالعات انجام‌شده برای تشخیص خودکار اوتیسم بر اساس پردازش گفتار افراد مشکوک به ابتلا می‌پردازد. با توجه به بررسی‌های انجام‌شده، رویکردهای اصلی پردازش گفتار برای تشخیص اوتیسم به دو گروه تقسیم می‌شوند. گروه اول با پردازش پاسخ‌ها یا احساسات افراد مورد آزمایش در پاسخ به سؤالات یا داستان پرسشگر، افراد مبتلا به اوتیسم را تشخیص می‌دهند. گروه دوم، افراد مبتلا به اوتیسم را از طریق میزان نرخ دقت بازشناسی گفتارشان در سیستم‌های تشخیص خودکار گفتار از افراد سالم تفکیک می‌کنند. علی‌رغم پژوهش‌های زیاد انجام‌شده در این حوزه در خارج از ایران، پژوهش‌های اندکی داخل ایران انجام شده‌اند که مهم‌ترین دلیل آن، عدم وجود دادگان غنی متناسب با نیازمندی‌های تشخیص اوتیسم مبتنی بر پردازش گفتار افراد مبتلا است. در بخش دوم پژوهش حاضر به روند طراحی، جمع‌آوری و ارزیابی یک مجموعه دادگان گفتاری مستقل از گوینده برای تشخیص اوتیسم در کودکان ایرانی به‌عنوان گام نخست بومی‌سازی حوزه مذکور پرداخته‌ایم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        96 - ساخت مجموعه داده تصاویر برای تشخیص و بازشناسی متن در تصاویر
        فاطمه علی مرادی فرزانه رحمانی لیلا ربیعی محمد خوانساری مجتبی مازوچی
        تشخیص متن در تصاویر از مهم ترین منابع تحلیل محتوای تصاویر است. گرچه در زبان هایی همچون انگلیسی و چینی، تحقیقاتی در زمینه تشخیص و بازشناسی متن و ارائه مدله ای انتها به انتها (مدل هایی که تشخیص و بازشناسی در یک مدل واحد ارائه می شود) مبتنی بر یادگیری عمیق انجام شده است، ا چکیده کامل
        تشخیص متن در تصاویر از مهم ترین منابع تحلیل محتوای تصاویر است. گرچه در زبان هایی همچون انگلیسی و چینی، تحقیقاتی در زمینه تشخیص و بازشناسی متن و ارائه مدله ای انتها به انتها (مدل هایی که تشخیص و بازشناسی در یک مدل واحد ارائه می شود) مبتنی بر یادگیری عمیق انجام شده است، اما برای زبان فارسی مانعی بسیار جدی برای توسعه چنین مدلهایی وجود دارد. این مانع، نبود مجموعه داده آموزشی با تعداد بالا برای مدلهای مبتنی بر یادگیری عمیق است. در این مقاله، ما ابزارهای لازم برای ساخت مجموعه داده تصاویر متن منظره با پارامترهایی همچون رنگ، اندازه، فونت و چرخش متن طراحی و ایجاد می کنیم. از این ابزارها برای تامین داده بزرگ و متنوع برای آموزش مدل های مبتنی بر یادگیری عمیق استفاده می شود. به کمک این ابزارها و تنوع تصاویر ساخته شده، مدل ها به نوع خاصی از این پارامترها وابسته نمی شوند و سبب جامعیت مدل ها می شود. 7603 تصویر متن منظره و 39660 تصویر کلمات بریده شده، ساخته شده است. مزیت روش ما نسبت به تصاویر واقعی، ساخت تصاویر به تعداد دلخواه و بدون نیاز به حاشیه نویسی دستی می باشد. طبق بررسی ما، این اولین مجموعه داده تصاویر متن منظره فارسی به صورت آزاد و با تعداد بالا است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        97 - تحلیل محتواي کتاب هاي فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه هاي ششم)
        ایوب  سعادت مهر زکیه  دستمرد
        هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل محتواي کتاب هاي فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه ششم) براساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده است. براساس جامعه آماري کتاب فارسی تعیین گردیده است و ابزار اندازه گیري، محتواي دو کتاب فارسی یعنی کتاب خوانداري و نوشتاري (در پایه ششم) و فرم محقق ساخته چکیده کامل
        هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل محتواي کتاب هاي فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه ششم) براساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده است. براساس جامعه آماري کتاب فارسی تعیین گردیده است و ابزار اندازه گیري، محتواي دو کتاب فارسی یعنی کتاب خوانداري و نوشتاري (در پایه ششم) و فرم محقق ساخته میباشد. به منظور تحلیل محتوا از روش واحد ثبت در زمینه استفاده شده است و با استفاده از جداول، فراوانی و درصد به توصیف و تحلیل داده ها پرداخته شده است. روایی ابزار اندازه گیري از طریق فرمول در پایه ششم توافق و پایایی ابزار براساس روش ضریب توافق زمانی طی سه ماه متوالی با انجام پذیرفت. تحلیل و تفسیر داده ها براساس spss استفاده از فرمول همبستگی پیرسون و نرم افزار شاخص هاي آمار توصیفی و از فرمول آزمون تفاوت فراوانی با اتکا بر فرمول کاي اسکوئر (خی دو) تک متغیر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که: بیشتر محتوا و تصاویر کتاب هاي فارسی (خوانداري و نوشتاري) هر سه پایه در سطح حافظه شناختی قرار دارند و به سطح تفکر واگرا و ارزشیاب کمتر توجه شده است. در پایه ششم سطح تفکر همگرا، حافظه شناختی و تفکر واگرا از تعادل نسبتاً خوبی برخوردار می باشد لازم به ذکر است در مورد عناصر واگرا: پایه پنجم در فعالیت هاي خوانداري و تمرینات نوشتاري بیشتر در سطح اصالت و محتوا در سطح روانی؛ و محتوا، فعالیت ها و تمرینات و تصاویر خوانداري و نوشتاري ششم بیشتر در سطح روانی طراحی شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        98 - تحلیل محتواي کتاب‌های فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه‌های پنجم)
        علیرضا   معتقد نژاد زینب پیش آهنگ
        هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل محتواي کتاب‌های فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه‌های پنجم) بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده است. بر اساس جامعه آماري کتاب فارسی تعیین گردیده است و ابزار اندازه‌گیری، محتواي دو کتاب فارسی یعنی کتاب خوانداري و نوشتاري (در پایه‌های پنجم) و فر چکیده کامل
        هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل محتواي کتاب‌های فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه‌های پنجم) بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده است. بر اساس جامعه آماري کتاب فارسی تعیین گردیده است و ابزار اندازه‌گیری، محتواي دو کتاب فارسی یعنی کتاب خوانداري و نوشتاري (در پایه‌های پنجم) و فرم محقق ساخته می‌باشد. به‌منظور تحلیل محتوا از روش واحد ثبت درزمینه استفاده‌شده است و با استفاده از جداول، فراوانی و درصد به توصیف و تحلیل داده‌ها پرداخته‌شده است. روایی ابزار اندازه‌گیری از طریق فرمول در پایه پنجم، 33/ 91 % توافق و پایایی ابزار بر اساس روش ضریب توافق زمانی طی سه ماه متوالی با انجام پذیرفت. تحلیل و تفسیر داده‌ها بر اساس spss استفاده از فرمول همبستگی پیرسون و نرم‌افزار شاخصهاي آمار توصیفی و از فرمول آزمون تفاوت فراوانی با اتکا بر فرمول کاي اسکوئر (خی دو) تک متغیر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که: بیشتر محتوا و تصاویر کتاب‌های فارسی )خوان‌داری و نوشتاري ( هر سه‌پایه در سطح حافظه شناختی قرار دارند و به سطح تفکر واگرا و ارزش یاب کمتر توجه شده است. در ضمن براساس نتایج به دست آمده در زمینه فعالیت ها و تمرینات در پایه پنجم سطح تفکر همگرا، حافظه شناختی و تفکر واگرا از تعادل نسبتاً خوبی برخوردار میباشد. در پایه پنجم در فعالیت هاي بخوانیم به تفکر همگرا بیشتر توجه شده است و در تمرینات بنویسیم به سطح واگرابیشتر توجه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        99 - تحلیل محتواي کتاب‌های فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه چهارم) بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد
        مریم  واحدی زینب  رهبر حدیثه خشت زر
        هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل محتواي کتاب‌های فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه‌های چهارم) بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده است. بر اساس جامعه آماري کتاب فارسی تعیین گردیده است و ابزار اندازه‌گیری، محتواي دو کتاب فارسی یعنی کتاب خوانداري و نوشتاري (در پایه‌های چهارم) و چکیده کامل
        هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل محتواي کتاب‌های فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه‌های چهارم) بر اساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده است. بر اساس جامعه آماري کتاب فارسی تعیین گردیده است و ابزار اندازه‌گیری، محتواي دو کتاب فارسی یعنی کتاب خوانداري و نوشتاري (در پایه‌های چهارم) و فرم محقق ساخته می‌باشد. به‌منظور تحلیل محتوا از روش واحد ثبت در زمینه استفاده‌شده است و با استفاده از جداول، فراوانی و درصد به توصیف و تحلیل داده‌ها پرداخته‌شده است. روایی ابزار اندازه‌گیری از طریق فرمول در پایه پنجم، 33/ 91 % در پایه چهارم، 66 / 94اسکات و با روش ضریب توافق متخصصان به میزان % 90در پایه ششم توافق و پایایی ابزار بر اساس روش ضریب توافق زمانی طی سه ماه متوالی با انجام پذیرفت. تحلیل و تفسیر داده‌ها بر اساس spss استفاده از فرمول همبستگی پیرسان و نرم‌افزار شاخص‌های آمار توصیفی و از فرمول آزمون تفاوت فراوانی با اتکا بر فرمول کاي اسکوتر (خی دو) تک متغیر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که: بیشتر محتوا و تصاویر کتاب‌های فارسی(خوانداري و نوشتاري) هر سه‌پایه در سطح حافظه شناختی قرار دارند و به سطح تفکر واگرا و ارزشیاب کمتر توجه شده است. در ضمن بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در زمینه فعالیت‌ها و تمرینات هر دو کتاب نشان داده‌شده است که در پایه ششم سطح تفکر همگرا، حافظه شناختی و تفکر واگرا از تعادل نسبتاً خوبی برخوردار می‌باشد. در پایه پنجم در فعالیت‌های بخوانیم به تفکر همگرا بیشتر توجه شده است و در تمرینات بنویسیم به سطح واگرا بیشتر توجه شده است. در پایه چهارم بیشتر به حافظه شناختی توجه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        100 - تحلیل محتواي کتاب هاي فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه هاي ششم) براساس فعالیت های خوانداری
        ایوب  سعادت مهر زکیه  دستمرد
        هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل محتواي کتاب هاي فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه ششم) براساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده است. براساس جامعه آماري کتاب فارسی تعیین گردیده است و ابزار اندازهگیري، محتواي دو کتاب فارسی یعنی کتاب خوانداري و نوشتاري (در پایه ششم) و فرم محقق ساخته چکیده کامل
        هدف اصلی از پژوهش حاضر تحلیل محتواي کتاب هاي فارسی نیمه دوم دوره ابتدایی (پایه ششم) براساس عوامل خلاقیت گیلفورد بوده است. براساس جامعه آماري کتاب فارسی تعیین گردیده است و ابزار اندازهگیري، محتواي دو کتاب فارسی یعنی کتاب خوانداري و نوشتاري (در پایه ششم) و فرم محقق ساخته میباشد. به منظور تحلیل محتوا از روش واحد ثبت در زمینه استفاده شده است و با استفاده از جداول، فراوانی و درصد به توصیف و تحلیل دادهها پرداخته شده است. روایی ابزار اندازهگیري از طریق فرمول در پایه ششم توافق و پایایی ابزار براساس روش ضریب توافق زمانی طی سه ماه متوالی با انجام پذیرفت. تحلیل و تفسیر داده ها براساس spss استفاده از فرمول همبستگی پیرسون و نرم افزار شاخص هاي آمار توصیفی و از فرمول آزمون تفاوت فراوانی با اتکا بر فرمول کاي اسکوئر (خی دو) تک متغیر مورد تحلیل قرار گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد که: بیشتر محتوا و تصاویر کتاب هاي فارسی (خوانداري و نوشتاري) هر سه پایه در سطح حافظه شناختی قرار دارند و به سطح تفکر واگرا و ارزشیاب کمتر توجه شده است. در پایه ششم سطح تفکر همگرا، حافظه شناختی و تفکر واگرا از تعادل نسبتاً خوبی برخوردار میباشد لازم به ذکر است در مورد عناصر واگرا: پایه پنجم در فعالیتهاي خوانداري و تمرینات نوشتاري بیشتر در سطح اصالت و محتوا در سطح روانی؛ و محتوا، فعالیتها و تمرینات و تصاویر خوانداري و نوشتاري ششم بیشتر در سطح روانی طراحی شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        101 - مدل¬سازي پتروفيزيکي بخش زيرين سازند رتاوي با بکارگيري شبکه عصبي در تلفيق داده¬هاي لرزه¬اي و نمودارهاي چاه¬پيمايي
        جاوید  حناچی علیرضا  بشری
        ميدان نفتي اسفنديار در بخش شمالي خليج فارس و شمال ميدان فروزان وقع شده است. اين ميدان يک تاقديس بزرگ، که در بخش عرب به آن لوءلوء مي گويند. طول بخش ايراني ميدان 20 و عرض آن 7 کيلومتر مي باشد. اين ميدان در سال 1966 با حفر چاه E1 در شمال آن کشف گرديد. در سال هاي بعد چاه ها چکیده کامل
        ميدان نفتي اسفنديار در بخش شمالي خليج فارس و شمال ميدان فروزان وقع شده است. اين ميدان يک تاقديس بزرگ، که در بخش عرب به آن لوءلوء مي گويند. طول بخش ايراني ميدان 20 و عرض آن 7 کيلومتر مي باشد. اين ميدان در سال 1966 با حفر چاه E1 در شمال آن کشف گرديد. در سال هاي بعد چاه هاي E3 و E2 در جنوب آن حفر شد. آزمايشات ساق مته و توليد در چاه E1 لايه اي 15 متري در بالاي رتاوي زيرين را حاوي نفت نشان داد. چاه E3 خشک ارزيابي گرديد و آزمايش چاه E2 نيز موفق نبود. چاه E4 در لايه بورگان وجود نفت را تائيد نمود و همانند چاه E1 لايه بالاي رتاوي زيرين حاوي نفت بود ضمن اينکه 14 متري از بخش زيرين لايه رتاوي زيرين نيز نفت دار گزارش شد، در بخش عربی ميدان لايه توليد کننده نفت ياماما مي باشد که در رتاوي زيرين قرار دارد. اين لايه در نمودارهاي چاه پيمايي بخش ايراني نيز داراي نفت ارزيابي گرديد. مدل سازي استاتيک زون هاي A و B در لايه رتاوي زيرين با استفاده از داده هاي لاگ و برداشت هاي لرزه اي براي رفع ابهامات موجود در اين ميدان مي تواند گره گشا باشد. در اين مدل سازي در افق مورد مطالعه داده هاي چاه پيمايي و لرزه نگاري به کمک نرم افزارهاي پتروفيزيکي و ژئوفيزيکي نظير ژئولاگ و همپسون راسل تفسير و مدل شده است. در بسط اطلاعات پتروفيزيکي به کمک داده هاي لزه اي از روش شبکه عصبي استفاده گرديده است. به کمک اين مدل بخش هاي مناسب مخزني و محل هاي مناسب جهت حفاري قابل پيش بيني خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        102 - کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی
        امیر مسطو محمد عبدالناصر  نظریانی محمدامیر عبیدی نیا
        زبان فارسی و کردی با هم قرابت و خویشاوندی دارند و این قرابت و نزدیکی را می‌توان در مقوله‌های دستوری و زبانی نیز مشاهده کرد. هدف اصلی این پژوهش کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تطبیقی است دقیق‌تر دستور، بخشی است از زبان‌شناسی چکیده کامل
        زبان فارسی و کردی با هم قرابت و خویشاوندی دارند و این قرابت و نزدیکی را می‌توان در مقوله‌های دستوری و زبانی نیز مشاهده کرد. هدف اصلی این پژوهش کاربست‌های قیود اخلاقی در ادبیات کردی و فارسی است. روش تحقیق به صورت توصیفی – تطبیقی است دقیق‌تر دستور، بخشی است از زبان‌شناسی که دربارۀ ساخت آوایی و صرفی و نحوی و معانی زبان بحث می‌کند. به‌هرروی، این پژوهش، پژوهشی دستوری است که به تحلیل تطبیقی قید از منظر ساختار، وابستگی، کاربرد و ... در زبان فارسی و کردی می‌پردازد.هر بخش، خود به زیر بخش‌های کوچک‌تری نیز بنا بر اقتضائات پژوهش، تقسیم می‌شود. در هر مورد، تعاریف مربوطه از منابع معتبر استخراج‌شده و سپس شاهد مثال‌هایی برای آن ذکرشده است و درنهایت نیز، با نگاهی انتقادی به تعاریف و مفاهیم نگریسته شده و هر جا نیاز بوده است نقدهایی بر آن‌ها واردشده است.. نتایج نشان داد که اگرچه بررسی چگونگی ساختمان قیدر به سب اینمه در گروه و در جمله واجد بررسی می‌باشد اما به صورت کلی در دو زبان مورد بررسی مانند هم می‌باشند. به گونه¬ای که قیدها در زبانهای فارسی و کردی در دستور گروه قیدی به یک گونه هستند و در شرایط ساختی قید در زبان کردی و فارسی مشابه همدیگرند. همچنین قید در شرایط واژه سازی در کردی و فارسی تغیرپذیر نیست. از نظر معنایی همۀ واژه¬های قیدی کردی و زبان فارسی هم مانند هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        103 - به کارگیری یادگیری عمیق برای بهبود نتایج تحلیل احساسات نظرات فارسی فروشگاه‌های خرده‌فروشی آنلاین
        فائزه  فروتن محمد  ربیعی
        صنعت بازار خرده‌فروشی از جمله صنایع اثرگذار بر اقتصاد کشورها است که حیات آن وابسته به میزان رضایت و اعتماد مشتریان برای خرید از این بازارها می‌باشد. در چنین شرایطی صنعت بازار خرده‌فروشی در تلاش است تا بر اساس صفحات وب و پلتفرم‌های آنلاین شرایطی را برای ثبت نظرات و تعامل چکیده کامل
        صنعت بازار خرده‌فروشی از جمله صنایع اثرگذار بر اقتصاد کشورها است که حیات آن وابسته به میزان رضایت و اعتماد مشتریان برای خرید از این بازارها می‌باشد. در چنین شرایطی صنعت بازار خرده‌فروشی در تلاش است تا بر اساس صفحات وب و پلتفرم‌های آنلاین شرایطی را برای ثبت نظرات و تعامل مشتریان با خرده‌فروشان فراهم آورد. زیرا تحلیل نظرات منتشر شده نه تنها در تعیین میزان رضایت مشتریان بلکه در بهبود و ارتقا محصولات نقش دارند. از‌این‌رو در سال‌های اخیر تکنیک‌های تحلیل احساسات به منظور تحلیل و خلاصه‌سازی نظرات، مورد توجه پژوهشگران در حوزه‌های مختلف به‌ویژه صنعت بازار خرده‌فروشی قرار گرفته است. ازاینرو در این پژوهش با هدف بهبود در نتایج استخراج ویژگی‌ها از متن نظرات فارسی و افزایش دقت تحلیل احساسات فارسی، یک چارچوب جدید برای تحلیل احساسات در سطح جمله، بر اساس BERT، مدل استخراج ویژگی CNN-BiLSTM و مدل طبقه‌بندی XGBoost پیشنهاد شده است. در نهایت نتایج پژوهش دقت 93.74% را برای طبقه‌بندی احساسات متن نظرات فارسی؛ بر اساس چارچوب پیشنهادی نشان می‌دهد که بر اساس آن می‌توان اذعان داشت، CNN-BiLSTM از جمله روش‌های قدرتمند در استخراج ویژگی‌ها از متن فارسی است که ضمن استخراج دقیق ویژگی‌ها، باعث افزایش دقت تحلیل احساسات فارسی نیز می‌گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        104 - ارزيابي داده¬هاي پتروفيزيکي و پتروگرافي در گسترش ويژگي¬هاي مخزني سازند سروک در شمال غرب خليج فارس
        علیرضا  بشری
        سازند سروک در بخش شمالي خليج فارس، بسبب اينکه عمليات اکتشافي توسط شرکت¬هاي گوناگون نفتي خارجي انجام گرفته لذا يک تقسيم-بندي يکپارچه براي بخش¬هاي گوناگون سروک اعمال نگرديده و در هر ميدان تقسيمات سازند سروک با ميادين ديگر متفاوت مي¬باشد. در اين مطالعه تلاش به يکسان¬سازي ت چکیده کامل
        سازند سروک در بخش شمالي خليج فارس، بسبب اينکه عمليات اکتشافي توسط شرکت¬هاي گوناگون نفتي خارجي انجام گرفته لذا يک تقسيم-بندي يکپارچه براي بخش¬هاي گوناگون سروک اعمال نگرديده و در هر ميدان تقسيمات سازند سروک با ميادين ديگر متفاوت مي¬باشد. در اين مطالعه تلاش به يکسان¬سازي تقسيم¬بندي چينه شناسي در اين محدوده گرديده است. با استفاده ازلاگ¬هاي گاماي طبيعي، نوترون و سونيک، چاه¬هاي حفاري شده در اين سازند و با بهره¬گيري از مطالعات چينه فسيل و سنگ شناسي، اين سازند به سه بخش تقسيم شد که از بالا به پايين عبارتند از: ميشريف، احمدي و مدود. نقشه هاي ساختماني و هم ضخامت براي همه اين بخش¬ها ترسيم و نقشه سه بعدي هم ضخامت سازند سروک نيز ترسيم گرديد. سپس با بهره¬گيري ازداده¬هاي پتروفيزيکي ميدان هنديجان و بهرگانسر بدوا به بررسي و مطالعه اين دو ميدان پرداخته شد که شامل بررسي پتانسيل توليدي محدوده مخزني و سپس گسترش آن در ناحيه مورد مطاله با بهره-گيري اطلاعات و داده هاي موجود پتروفيزيکي اقدام مي¬گردد. در نهايت براي نشان دادن نحوه تغييرات پارامتر مخزني، نقشه هم تراز تغييرات تخلخل ترسيم و ارايه مي¬گردد. در نتيجه اين بررسي مشخص مي-گردد كه سازند سروك بجز در محدوده ميادين هنديجان و بهرگانسر، در ساير نقاط اين محدوده، داراي پتانسيل ضعيفي بوده است، كه ازعوامل آن ميتوان رسي بودن سازند، و دارا نبودن ويژگي¬هاي مناسب يک مخزن در سازند سروک اين ناحيه و همچنين عدم وجود پوش سنگ مناسب را نام برد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        105 - بررسی تطبیقی مفهوم خانه از دیدگاه کودکان دو شهر (شیراز و نوجین)
        فهیمه   عباسی طاهره  نصر کیوان محمدپور
        <p>مفهوم خانه؛ مکانی فیزیکی نیست، بلکه تصویری ذهنی است. خانه پوسته&zwnj;ای است برای زندگی کردن و مکانی برای رسیدن به آرامش و آسایش است. خانه دارای دو بعد معنا و مفهوم است که این دو بعد باهم متفاوت هستند. بُعد معنای خانه؛ امری عینی و مکانی که انسان در آن زندگی می&not;کند چکیده کامل
        <p>مفهوم خانه؛ مکانی فیزیکی نیست، بلکه تصویری ذهنی است. خانه پوسته&zwnj;ای است برای زندگی کردن و مکانی برای رسیدن به آرامش و آسایش است. خانه دارای دو بعد معنا و مفهوم است که این دو بعد باهم متفاوت هستند. بُعد معنای خانه؛ امری عینی و مکانی که انسان در آن زندگی می&not;کند اما بعد مفهوم خانه امری ذهنی (تصور ذهنی) است؛ برای دستیابی به مفهوم خانه باید ذهن هر فرد در ارتباط با خانه را مورد تحلیل و بررسی قرارداد. در دنیای امروزی که به&zwnj;سرعت در حال تغییر است، مفهوم خانه به&zwnj;طور فزاینده&zwnj;ای برای بزرگ&zwnj;سالان و هم برای کودکان پیچیده شده است. با ظهور جهانی&zwnj;شدن، شهرنشینی و پیشرفت&zwnj;های فنّاورانه، مفهوم سنتی خانه به&zwnj;عنوان مکانی ثابت و پایدار به چالش کشیده شده است. درنتیجه، نیاز روزافزونی به انجام تحقیقات در مورد مفهوم خانه برای کودکان برای درک بهتر اهمیت و تأثیر آن بر رشد آن&zwnj;ها وجود دارد. تحقیق در مورد مفهوم خانه برای کودکان می&zwnj;تواند عواملی را که به احساس خانه کمک می&zwnj;کنند و چگونگی تأثیر آن&zwnj;ها بر رفاه و رشد کودکان روشن کند. هدف نوشتار از این پژوهش؛ سنجش تطبیقی مفهوم خانه در میان کودکان 9_10 ساله دو شهر شیراز و نوجین است. روش تحقیق، به&zwnj;صورت تحلیل محتوا با استفاده از قیاس استدلالی ربایشی و گردآوری اطلاعات به&zwnj;صورت مطالعات کتابخانه&not;ای و اسنادی و مقالات فارسی و لاتین و تحقیقات میدانی است؛ که با تحلیل و بررسی 30 نمونه از نقاشی&not;های کودکان این دو شهر، می&not;توان به شباهت&zwnj;ها و تفاوت&zwnj;های تصویر ذهنی آن&zwnj;ها از مفهوم خانه دست&not;یافت؛ که درنتیجه؛ از این بررسی و تحلیل شباهت&zwnj;ها و تفاوت&zwnj;ها می&not;توان به تعدادی کد مفهومی دست&zwnj;یافت. از جمع&not;بندی این کدهای مفهومی، می&not;توان به مفهوم خانه از نظر کودکان این دو شهر، به مواردی شامل آرامش، راحتی، آسایش، امنیت و رفاه در خانه دست&not;یافت.</p> پرونده مقاله