سنّت و نمود آن در شعر شفیعی کدکنی
محورهای موضوعی : تحلیل متون نظم
یعقوب نوروزی
1
(گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ماکو، دانشگاه آزاد اسلامی، ماکو، ایران)
جواد خلیلی
2
(دانشگاه ارومیه)
کلید واژه: شفیعی کدکنی, سنت گرایی, ادبیات سنتی فارسی, واژگان, مضامین, تصاویر شعری,
چکیده مقاله :
آشنایی عمیق و همه جانبه شفیعی کدکنی با ادب فارسی و تحقیق و تفحص مستمر او در متون و دیوانهای شعری فارسی، سبب شده که نشانه های بارزی از تاثیر سنت در شعر او دیده شود. این تاثیر در همه ابعاد ژرف ساختی و روساختی شعر او آشکار است ، هم در زبان شعری شاعر دیده می شود و هم در تصویرپردازی شاعرانه و هم در معنا و محتوی و مضامین شعری. شیفتگی او به سنت شعری فارسی ، سبب شده که هر از گاهی عباراتی از این شاعران را در شعر خود آورده و در بافتی هنرمندانه نو و کهنه را با هم درآمیزد. شاعر در بسیاری موارد ابیات و مصراعهایی از شاعران سنتی را در شعر خود آورده و گاه واژگان و ترکیبات و اصطلاحاتی را از آنان گرفته و در شعر خود آورده است؛ در برخی موارد مضامین تکراری شاعران کلاسیک را در شعر خود آورده است.گاهی نیز تصویرهایی را از شاعران سنتی و معاصر در شعر خود آورده است. باورهای عامیانه و اشارات تاریخی و اساطیری نیز از دیگر نشانه های توجه شفیعی به سنت است. هدف ما در این مقاله بررسی همه جوانب این تاثیرپذیری و توجه به سنت است. برای این منظور همه موارد ذکر شده در شعر شفیعی مورد پژوهش قرار گرفت و نمودهایی از این تاثیرپذیری و گرایش به سنت را آوردیم.
Reflections of literary traditionalism in shafies poem Shafies profound knowledge about iranian classic literature and his continuous investigation on this literature cause a vast influnce from convention.this influnce is abvious in two dimention:deep structure and surface stracture.we can see influnce in poetic languge : idioms ,words and terms and in poetic imagery.as well as in themes,content and poetic motifs clear influnce of conventions.shafiei in a more instancs bring a distich and semistich from classic iranian poets.in some case loan a words ,phrases and terms from themes and sometimes bring a them af classic poets in his poems.imagery is one of the other aspect that poet influnced by classic iranian poets.Our goal in this article is to examine all aspects of this impact and attention to the tradition. To this end, all of the items mentioned in Shafi'i poetry were investigated and illustrated by these influences and tendencies toward tradition
1. ابن خلف تبریزی،محمد حسین(1362)،برهان قاطع،به اهتمام محمد معین،چ پنجم،تهران،امیرکبیر
2. ابوالفضل بیهقی(1380)،تاریخ بیهقی،بر اساس نسخه دکتر فیاض،مقدمه و توضیحات از منوچهر دانش پژوه،چ دوم،انتشارات هیرمند
3. انوری ابیوردی،علی بن محمد(1337)،دیوان اشعار،به کوشش سعید نفیسی،تهران،چاپخانه پیروز
4. بامدادي محمد ،فاطمه مدرسي(1388)، ،نگاهي به اثرپذيري اشعار شفيعي کدکني از آثار قدما، نشریه ادب پژوهی،زمستان 1388،دوره3،شماره10،از ص 83تا 108
5. برگزیده اشعار رودکی و منوچهری چاپ ششم 1377 ناشر اساطیر تالیف دکتر اسماعیل حاکمی
6. بریان، بریور(1365)، گرفتگیهای ماه و خورشید ، ترجمة محسن مدیر شانه چی ، مشهد
7. پورنامداران، تقی(1377) آوازباد و باران، تهران: نشر چشمه
8. جامی،(1336)نفحات الانس ، چاپ مهدى توحیدى‌پور، تهران. کتابفروشى سعدى
9. حافظ شیرازی(1366)،دیوان غزلیات،به کوشش دکتر خلیل خطیب رهبر،چ چهارم،انتشارات صفی علیشاه
10. خاقانی شروانی(1385)،دیوان،به کوشش دکتر ضیاءالدین سجادی،چ هشتم،تهران، انتشارات زوار
11. خیام نیشابوری(1385)،دیوان رباعیات. به کوشش دکتر عباس عطاری.تهران. نشر آسیم
12. دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی
13. دبیر سیاقی،محمد،(1374)،پیشاهنگان شعر فارسی،تهران:مجموعه سخن پارسی،شرکت کتابهای جیبی
14. رودکی،ابوعبدالله(1374)،دیوان رودکی،منوچهر دانش پژوه،تهران،انتشارات توس
15. سعدی شیرازی،مصلح الدین(1389)،گلستان ، به اهتمام محمدعلی فروغی ، چاپ پانزدهم ،تهران،انتشارات امیرکبیر
16. سعدی،مصلح بن عبدالله،(1362)،کلیات سعدی،به تصحیح محمد علی فروغی،تهران،امیرکبیر
17. شاملو،احمد(1382)،مجموعه‌آثار(دفتر یکم شعرها)،چاپ چهارم،تهران،انتشارات نگاه
18. شفيعي كدكني، محمدرضا (1376)، آيينه اي براي صداها، تهران: سخن.
19. شفیعی کدکنی،محمدرضا(1356)،در کوچه باغهای نیشابور،چ پنجم،تهران:توس
20. شفیعی کدکنی،محمدرضا،هزاره دوم آهوی کوهی،انتشارات سخن،تهران،1376
21. شهریار،محمد حسین(1391)،دیوان، چ چهل و یکم،تهران ،انتشارات زرین
22. عطار نیشابوری،(1346)،تذکره الاولیاء،به تصحیح محمد استعلامی،تهران،زوار
23. فتوحی،محمود،(1377)،نقد شعر شفیعی،کتاب ماه ادبیات و فلسفه،ازص20تا 23
24. فرخی سیستانی(1382)،گزیده سخن پارسی،بکوشش دکتر خلیل خطیب رهبر، چاپ مروی
25. معین،محمد(1380)،فرهنگ فارسی،چ هجدهم،تهران،امیرکبیر
26. مولوی،جلال الدين محمد بلخي( 1392) مثنوي معنوي، تصحيح قوام االدين خرّمشاهي، تهران: دوستان
27. مولوی،جلال الدین محمد(1337)،کليات شمس،ج2،تهران،اميرکبير
28. ناصر خسرو،ابومعین حمیدالدین(1380)،دیوان اشعار،به اهتمام سید نصرالله تقوی،تصحیح مجتبی مینوی،تهران ، انتشارات معین
29. نظامی گنجوی(1376)،خسرو و شیرین ، به کوشش دکتر سعید حمیدیان چاپ اول ،نشر قطره
30. نیما یوشیج، درباره هنر شعر و شاعری،به کوشش سیروس طاهباز،چ اول،انتشارات نگاه ،1385
1. Meador, Betty De Shong (2001). translator and editor Inanna, Lady of Largest Heart: Poems of the Sumerian High. University of Texas
2. T. S. Eliot. Tradition and individual The SacreWood: Essays and Poetry & Criticism ,London: Methuen, 1960
