-
حرية الوصول المقاله
1 - تأثیر وقایع تاریخی در سه اثر داستانی جلال آل احمد
رمضان یاحقی مجید عزیزیجلال آل احمد نويسندهاي آشنا و تأثيرگذار در ادبيات معاصر ايران است و به دليل ويژگيهاي فردي و شرايط اجتماعي عصرش، از افرادي است كه بحثها و جدلهاي فراواني درباره او شده است. این مقاله بر آن است که ویژگی مهم آثار آل احمد اين است كه بيشتر از آنكه ادبي و داستاني باشد، تا أکثرجلال آل احمد نويسندهاي آشنا و تأثيرگذار در ادبيات معاصر ايران است و به دليل ويژگيهاي فردي و شرايط اجتماعي عصرش، از افرادي است كه بحثها و جدلهاي فراواني درباره او شده است. این مقاله بر آن است که ویژگی مهم آثار آل احمد اين است كه بيشتر از آنكه ادبي و داستاني باشد، تاريخي و مستند است و به همين دليل ميتوان تاريخ و فرهنگ دوران جلال را در آثار او خواند و دريافت. او به لحاظ شخصیتی صادق و با صراحت در كلام بود و در فعالیتهای سیاسی و اجتماعیاش اهل ریا و دورویی نبود و این ویژگی او در آثارش نیز منعکس شده است، او در داستانهایش واقعیتها را بی پرده به تصوير ميكشد. در مقاله سعي شده است با مطالعه دقيق آثار ادبي جلال (با تأکید بر سه اثر مدیر مدرسه، نون و القلم و نفرین زمین)، مراجعه به نقدهاي منتشر شده از آثار او، مطالعه و فيشبرداري از كتابهاي تاريخي و زندگينامههاي جلال آل احمد، تصويري از اوضاع اجتماعي، فرهنگي و سياسي دوران اين نويسنده نام آشناي ادبيات معاصر ارائه شود. این مقاله به این نتیجه منتهی میشود که جلال در خلق آثار ادبی و داستانی خود، بسیار به تاریخ و واقعیات اطرافش توجه داشته است و زندگی شخصی و تاریخ عصرش در آثار او انعکاس چشمگیری دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - بررسی تحلیلی مبانی ارزششناختی تعلیم و تربیت اسلامی ازمنظر استاد مطهری به منظور تدوین الگوی مدرسهی مطلوب
لیلا میرزائی سعید بهشتی محسن ایمانی نائینیاين پژوهش، با هدف معرّفي الگوي مدرسهي مطلوب براساس تحليل مباني ارزششناختی استادمطهري (ره) به نگارش درآمده است. نوع پژوهش، پژوهش تربيتي از نوع بنيادي-کاربردي و روش مورد استفاده، تحليلي-استنباطي بوده و با استفاده از روش کتابخانهاي (واقعي ومجازي) اطّلاعات جمعآوري و أکثراين پژوهش، با هدف معرّفي الگوي مدرسهي مطلوب براساس تحليل مباني ارزششناختی استادمطهري (ره) به نگارش درآمده است. نوع پژوهش، پژوهش تربيتي از نوع بنيادي-کاربردي و روش مورد استفاده، تحليلي-استنباطي بوده و با استفاده از روش کتابخانهاي (واقعي ومجازي) اطّلاعات جمعآوري و ابزار گردآوري اطّلاعات نيز فيشبرداري است. ابتدا مفهوم تعلیم و تربیت اسلامی، الگو، ارزششناختی و مدرسهی مطلوب تعریف و سپس مبانی ارزششناختی از منظر شهیدمطهری(ره) مورد بررسی قرار گرفته و استخراج شده است و در ادامه الگوی مدرسهی مطلوب با نگاه تحلیلی به مبانی ارزششناختی استاد، استنباط و ترسیم شده است. یافتههای پژوهش نشان داد که: از منظر استادمطهری، مدرسهی مطلوب، مدرسهای است که انسانیّت، پذیرش ارزشها درفضایی آکنده از آرامش، تکریم و احترام فراگیران، آموزش رفتاری توام با تدبر و تامّل در مقابل ارزشها، مادی نبودن صرف ارزشها، تدوین اهداف ارزشمند و پرجاذبه، توام بودن علم و عمل، اخلاقمحوری، پرورش انسانهای صاحبدرد دوری از حق، طالب کمال مطلق ، پرورش مصلحان اجتماعی عابد و عالمان مصلح اجتماعی، انسانهای آزاده، ، مسئولیّتپذیر، تقویت ارادهی دانشآموزان، عدالتمحوری، احقاقحق، تقویت عاطفهی بهجا و توجّه به برنامههای عبادی، تقويت و پرورش جنبههاي هنري و خلّاقيت و درس شرف و انسانيت و معنويت و تعادل در ارزشها از جمله آموزههای مدرسهی مطلوب میباشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - نقش مدارس شیعی عصر صفویه در توسعه فرهنگ وتمدن اسلامی (با تاکید بر دو مدرسه خان شیراز و مدرسه چهار باغ اصفهان)
ابوطالب احمدی مقدم مهدی گلجان رامین یلفانیبر اساس منابع مکتوب، تدریس و آموزش در اسلام تا قرن چهارم هجری قمری به شیوه کاملا سنتی و در مساجد و مکتب خانه ها صورت می گرفت. به تدریج از اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری علما و امراء به تاسیس دارالعلوم و مدارسی اقدام ورزیدند و از قرن پنجم هجری قمری، تحول عظیمی در ش أکثربر اساس منابع مکتوب، تدریس و آموزش در اسلام تا قرن چهارم هجری قمری به شیوه کاملا سنتی و در مساجد و مکتب خانه ها صورت می گرفت. به تدریج از اواخر قرن سوم و اوایل قرن چهارم هجری علما و امراء به تاسیس دارالعلوم و مدارسی اقدام ورزیدند و از قرن پنجم هجری قمری، تحول عظیمی در شیوه آموزشی در ایران و سرزمینهای تحت حاکمیت سلاجقه رخ داد و مدارس بیشماری در سراسر کشور تاسیس گردید. این روند در طی دو دوره ایلخانی و تیموری تداوم یافت و در نهایت در عصر صفویه به اوج خود رسید. دوره صفویه به عنوان عصر كلاسیك در تاریخ مدارس ایران اسلامی معرفی گشته است. طی این دوره دو عامل مهم: تشکیل دولت متمرکز ایرانی و رسمی بافتن مذهب شیعی، راه را برای ایجاد نظام آموزشی پویا و جدید و در قالبی نو فراهم کرد و نتیجه این امر فزونی مدارس و تاسیسات علمی و آموزشی را موجب گردید. پژوهش پیش رو به شیوه کتابخانه ای و میدانی و به روش توصیفی - تحلیلی و تاریخی، به دنبال تاثیر مدارس عصر صفوی خصوصا دو مدرسه خان شیراز و مدرسه چهارباغ اصفهان بر توسعه فرهنگی در ایران و جهان اسلام است. بررسی ها و مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که مدارس عصر صفوی، خصوصاً دو مدرسه خان شیراز و چهار باغ اصفهان، با توجه به اهمیت ویژه و حضور اساتید و مدرسان برجسته شیعی در آنها، نقش مهمی در رونق نظام آموزشی و تربیت جوانان ایران و در نهایت شکوفایی فرهنگ ایرانی - اسلامی داشته اند. بر این اساس در جامعه عصر صفوی، این مدارس و نظام آموزشی هستند که موجب هویت بخشی به جامعه صفوی گشته و همین گسترش روزافزون نظام های آموزشی در بافت جامعه شیعی مذهب صفویان، منجر به تغییر رفتارهای اجتماعی و و در نهایت رشد و پیشرفت تدریجی فرهنگ و تمدن جامعه اسلامی آن دوران گشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - تأملی بر نسبت آموزش و پرورش و حقوق کودک
آمنه عالیگستردگی مضامین حقوقی مطرحشده در پیماننامه بینالمللی حقوق کودک موجب ارتباط تنگاتنگ آن با نهادها و فعالیتهای مختلف اجتماعی مرتبط با کودک شده است، از جمله مهمترین نهاد یا فعالیت اجتماعی که اغلب کودکان تقریباً همه روزه با آن مواجهه متقابل دارند، آموزش و پرورش است که بر أکثرگستردگی مضامین حقوقی مطرحشده در پیماننامه بینالمللی حقوق کودک موجب ارتباط تنگاتنگ آن با نهادها و فعالیتهای مختلف اجتماعی مرتبط با کودک شده است، از جمله مهمترین نهاد یا فعالیت اجتماعی که اغلب کودکان تقریباً همه روزه با آن مواجهه متقابل دارند، آموزش و پرورش است که بررسی ارتباط آن با حقوق کودک اهمیت دارد. بر این اساس در مقاله حاضر، با مروری تحلیلی بر متون نظری و گزارشهای پژوهشی موجود در ادبیات حوزه حقوق کودک، الگویی تفسیری از نسبت چندگانه بین نظام آموزش و پرورش و پیماننامه حقوق کودک ارائه و دلالتهایی برای ارزیابی عملکرد مدرسه از چشمانداز حقوق کودک استنباط شده است. طبق نتایج این بررسی، بین آموزش و پرورش و حقوق کودک ارتباطی سه وجهی برقرار است: آموزش و پرورش حق کودک است؛ آموزش مدرسهای ابزار تأمین حقوق کودک است؛ آموزش و پرورش موضوع پایش حقوق کودک است. سومین وجه این ارتباط، تأکیدی است بر لزوم ارزیابی عملکرد مدرسه از چشمانداز حقوق کودک. از بین 41 ماده مربوط به حقوق کودک در پیماننامه، حق مشارکت، عدم تبعیض، دفاع و دادرسی، حفاظت از خشونت، رعایت منافع عالیه، حریم خصوصی، آزادی بیان و امنیت، از جمله حقوق اساسی هستند که میتوانند معیار ارزیابی عملکرد آموزش و پرورش و به طور خاص، مدرسه در رعایت حقوق کودک و عمل به پیماننامه بینالمللی باشند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - تحليل چند سطحي ارتباط دانش آموزان با مدرسه از مقطع ابتدايي تا متوسطه
علي رضايي شريف محمود قاضي طباطبايي الهه حجازی جواد اژه ایپژوهش حاضر با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر ارتباط دانش آموزان با مدرسه در دانش آموزان دختر و پسر صورت پذيرفت. به اين منظور 1701 دانش آموز (574 پسر و 695 دختر) شاغل به تحصيل از 91 مدرسه به صورت نمونه گيري خوشه اي طبقه اي انتخاب شدند و به پرسشنامه ارتباط با مدرسه (QBS)، أکثرپژوهش حاضر با هدف شناسايي عوامل مؤثر بر ارتباط دانش آموزان با مدرسه در دانش آموزان دختر و پسر صورت پذيرفت. به اين منظور 1701 دانش آموز (574 پسر و 695 دختر) شاغل به تحصيل از 91 مدرسه به صورت نمونه گيري خوشه اي طبقه اي انتخاب شدند و به پرسشنامه ارتباط با مدرسه (QBS)، پرسشنامه دلبستگي به کلاس، پرسشنامه باورهاي خودکارآمدي (01-ESG)، مقياس افراد در زندگي من (LMIP) و پرسشنامه خودمهارگري پاسخ دادند؛ همچنين 17 نفر از کارکنان مدرسه به پرسشنامه جوّ و وضعيت مدرسه پاسخ دادند. جامعه آماري اين مطالعه، دانش آموزان پايه آخر مقاطع ابتدايي، راهنمايي و متوسطه شهرستان اردبيل در سال تحصيل 09-9831 بودند. در اين تحقيق براي تحليل داده ها از روش آماري مدلسازي خطي سلسله مراتبي و يک مدل دو سطحي استفاده شد؛ مدل مذکور شامل دو زير مدل در سطح دانش آموز و مدرسه بود. در بررسي نتايج حاصل از تحليل داده ها در سطح اول متغيرهاي جنس، سن، دلبستگي به والدين، دلبستگي به همتايان، دلبستگي به کلاس، باورهاي خودکارآمدي و خودمهارگري توانايي پيشبيني ارتباط دانش آموزان با مدرسه را دارند. در سطح دوم نيز متغيرهاي امکانات مدارس، جوّ مدارس، موقعيت مدارس و تراکم کلاسي توانايي پيشبيني ارتباط دانش آموزان با مدرسه را دارند. ولي تعداد دانش آموزان مدارس، عامل پيشبين معناداري براي ارتباط با مدرسه نبود. ساير يافته ها بيانگر اين هستند که ارتباط با مدرسه از مقطع ابتدايي تا متوسطه در بين دانش آموزان کاهش مييابد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - واکاوی نقش مدرسه در ساخت هویت اخلاقی دانشآموزان
حمیده پورتیموری منصوره حاج حسینی محمد خدایاری فردپژوهش حاضر با هدف واکاوی سهم آموزش و مدرسه در شکلگیری هویت اخلاقی دانشآموزان انجام شده است. روش انجام پژوهش، کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش شامل 15 دانش آموز دختر 15 تا 17 ساله بودند که به روش انتخاب هدفمند بر پایه اصل اشباع و یا تکراری شد أکثرپژوهش حاضر با هدف واکاوی سهم آموزش و مدرسه در شکلگیری هویت اخلاقی دانشآموزان انجام شده است. روش انجام پژوهش، کیفی و از نوع پدیدارشناسی بود. مشارکت کنندگان در این پژوهش شامل 15 دانش آموز دختر 15 تا 17 ساله بودند که به روش انتخاب هدفمند بر پایه اصل اشباع و یا تکراری شدن پاسخها برگزیده شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، مصاحبه کیفی و از نوع مصاحبه نیمه ساختاریافته با پرسشهای باز و استاندارد شده بود و داده ها مطابق با رویکرد استراس و گلاسر تحلیل و طبقهبندی گردید. با توجه به نتایج، در بُعد خانواده، ویژگیهای والدین و سبکهای فرزندپروری در شکل گیری هویت اخلاقی، تعاملات و تأثیرپذیری فرد از مدرسه، تأثیرگذار است. در بُعد مدرسه، آگاهی و التزام به قوانین، میزان و چگونگی تشویقها و تنبیهها، نحوه تعامل با همسالان، نحوه تدریس و ویژگی های رفتاری معلمان، چگونگی ارتباطگیری و برخورد کادر مدرسه، میزان و نوع فعالیت های فوق برنامه و فضای مدرسه و نیز محتوای کتب درسی تأثیر بسزایی در شکلگیری هویت اخلاقی دانشآموزان دارند. همچنین از یافتههای پژوهش اینگونه بر میآید که در بعد مدرسه، شخصیت و رفتار معلمان، هویت اخلاقی شکل-گرفته در آنها و التزام عملی آنها به آموزههای اخلاقی تأثیر ماندگاری بر هویت اخلاقی دانشآموزان میگذارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - تاثیر آموزش خلاقیت نمایشی بر حافظه کاری و درگیری با تکالیف دانش آموزان دوره ابتدایی
سعید طولابی نرجس متولي زادهاين پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش خلاقیت نمایشی برحافظه کاری و درگیری با تکالیف دانش آموزان دوره ابتدایی انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پيش آزمون، پس آزمون و مرحله پيگيري با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش دانشآموزان مدارس ابتدایی دخترانه ناحیه یک شهر أکثراين پژوهش با هدف بررسی تاثیر آموزش خلاقیت نمایشی برحافظه کاری و درگیری با تکالیف دانش آموزان دوره ابتدایی انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پيش آزمون، پس آزمون و مرحله پيگيري با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش دانشآموزان مدارس ابتدایی دخترانه ناحیه یک شهر ساوه بودند كه از بین آنها 50 دانش آموز پایه دوم با روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. گروه آزمایشی در یک دوره 12 جلسه ای خلاقیت نمایشی مبتني بر تحريكات شنيداري و ديداري حافظه فعال و ايجاد هيجانات مثبت و انگيزش براي انجام تكاليف مدرسه شرکت کردند. براي گرد آوري داده ها از مقياس درگیری تحصیلی و نرم افزار رایانه ای«شاخص پردازش اطلاعات حافظه کاری» استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحليل واريانس چندمتغيري با اندازه-گیری مکرر تحليل شد. یافته ها نشان داد که آموزش خلاقیت نمایشی منجر به افزايش معنادار ظرفیت پردازش حافظه کاری و میزان در گیری با تکالیف مدرسه دانش آموزان شد. اين يافته ها در پيگيري دوماهه نيز پايداري خود را نشان دادند. از اين رو مي توان نتيجه گرفت که كاربست بازي هاي نمايشي خلاقانه در فرايند آموزش، موجب افزایش ظرفیت پردازش حافظه فعال و ایجاد انگیزه براي درگيري بيشتر با تکالیف مدرسه در دانش آموزان می شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - بررسی و تحلیل ویژگیهای ساختاری و شگردهای زبانیِ «داستانِ خسرو» نوشتۀ عبدالحسین وجدانی
حمزه محمدی دهچشمه فرزاد محمدیعبدالحسین وجدانی یکی از نویسندگان برجستۀ ایران، در داستانهایش بـه تحـوّلات سیاسـی، فرهنگـی و اجتماعی انسان معاصر نظر دارد. در آثارِ وی بهراحتی مـیتـوان نمودهـای فراوانـی از فرهنـگ، هویّت، اخلاق، مردمداری، مذهب را که مطابق با سِرِشتِ مردم ایرانزمین اسـت، مشـاهده کرد أکثرعبدالحسین وجدانی یکی از نویسندگان برجستۀ ایران، در داستانهایش بـه تحـوّلات سیاسـی، فرهنگـی و اجتماعی انسان معاصر نظر دارد. در آثارِ وی بهراحتی مـیتـوان نمودهـای فراوانـی از فرهنـگ، هویّت، اخلاق، مردمداری، مذهب را که مطابق با سِرِشتِ مردم ایرانزمین اسـت، مشـاهده کرد. داستانِ «خسرو» سومین داستان از مجموعه داستان «عموغلام» تنها مجموعۀ داستانی وجدانی است. این داستان از زبان اوّل شخص نقل میشود، امّا شخصیّتِ راوی در مقابل شخصیّت اصلیِ داستان یعنی خسرو، رنگ میبازد. راوی که در دوران تحصیلات ابتدایی با خسرو همکلاس بوده، روزی او را در خیابان میبیند؛ «شیرۀ تریاک، آن شیرِ بیباک را چون اسکلتی وحشتناک ساخته بود.» آنگاه خاطرات دورانِ جوانی او را بازگو میکند و در لَفافۀ داستان، درون-مایۀ این اثر را که طرحِ یکی از مشکلات فرهنگی-اجتماعی عصرِ ما و آثار مخرّب و زیانبارِ اعتیاد است، به میان میآورد و در پایان توصیه میکند که از همنشینِ بد باید دوری کرد. از آنجا که داستان، منعکسکنندۀ مسائل مهمّ اجتماعی در هر دوره و زمان است، این پژوهش به روش توصیفی و تحلیل محتوا «داستانِ خسرو» نوشتۀ عبدالحسین وجدانی را مورد تجزیه و تحلیل و نقد قرار داده و با بررس این اثر، ویژگیها و ظرافتهای زبانیِ آن و نیز شگردهایِ خاصّ نویسنده برای اَدایِ مقصودِ خود را بیان کرده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که وجدانی با استفاده از ظرفیّتهای ادبی و شگردهای زبانی مانند تشبیه، کنایه، طنز، اصطلاحات عامیانه توانسته است خوانندۀ داستان را با خود همراه و پیام نهایی (تأثیرِ همنشینِ بَد) را به او اِلقا کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - تسهیل انتقال یادگیری از مسیر حرفهایگرایی: حمایت همکاران و مدیر
مرتضی طاهریهدف این پژوهش بررسی نقش ویژگیهای فردی و محیطی در انتقال یادگیری معلمان ششم ابتدایی است. برای بررسی روابط بین متغیرهای مؤثر بر انتقال یادگیری، پژوهش با روش همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل معلمان پایه ششم ابتدایی ناحیه یک و دو شهر اردبیل میباشد که در دورههای آ أکثرهدف این پژوهش بررسی نقش ویژگیهای فردی و محیطی در انتقال یادگیری معلمان ششم ابتدایی است. برای بررسی روابط بین متغیرهای مؤثر بر انتقال یادگیری، پژوهش با روش همبستگی انجام شده است. جامعه آماری شامل معلمان پایه ششم ابتدایی ناحیه یک و دو شهر اردبیل میباشد که در دورههای آموزشی تابستان سال تحصیلی 1393-1392، شرکت کردهاند. با توجه به تعداد سؤالهای پرسشنامه، 205 پرسشنامه به صورت تصادفی بین شرکتکنندگان توزیع شد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامههای حرفهایگرایی معلم، خودکارآمدی معلم، حمایت مدیر، حمایت همکار و انتقال یادگیری استفاده شده است. روایی سازه ابزار با استفاده از تحلیل عامل تأییدی مورد بررسی قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش و یافتههای تحلیل مسیر در قالب آزمون مدل درونداد و فرضیههای پژوهش بیانگر آن است: حمایت همکار به عنوان یکی از عوامل محیطی مدارس به طور مستقیم و غیرمستقیم از طریق حرفهایگرایی معلمان بر انتقال یادگیری اثر مثبت دارد، اما اثر این متغیر بر خودکارآمدی معلمان معنیدار نمیباشد. همچنین اثر غیرمستقیم حمایت مدیر از طریق حرفهایگرایی بر انتقال یادگیری معلمان مثبت است، اما اثر مستقیم حمایت مدیر و خودکارآمدی بر انتقال یادگیری معلمان معنیدار نمیباشد. نتایج پژوهش نشان میدهد انتقال آموختهها به محیط کار تا حد زیادی در گرو حرفهایگرایی معلمان و حمایت همکاران از فرایند انتقال و استفاده از آموختهها در کلاس درس است. این نتایج میتواند در جهت بهبود جو مدارس و مدیریت عوامل فردی و محیطی و در نهایت تسهیل انتقال یادگیری مؤثر واقع شود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - رابطة بين جوّ مدرسه و هویت اجتماعی دختران (مورد مطالعه: دانش¬آموزان شهر کرمان)
الهام شیردل حسین ابراهیم زاده آسمین فاطمه حامی کارگرنوجوانی دوران حساسی در تشکیل هویت اجتماعی دختران در دنیای مدرن همراه با تغییرات مداوم و جهانی شدن است. هدف اساسي اين مقاله بررسی رابطه ميان ابعاد جوّ مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی در ميان دختران دبیرستانی شهر کرمان است. در پژوهش حاضر، نظریة گیدنز و روتر و روش أکثرنوجوانی دوران حساسی در تشکیل هویت اجتماعی دختران در دنیای مدرن همراه با تغییرات مداوم و جهانی شدن است. هدف اساسي اين مقاله بررسی رابطه ميان ابعاد جوّ مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی در ميان دختران دبیرستانی شهر کرمان است. در پژوهش حاضر، نظریة گیدنز و روتر و روش پیمایش و ابزار پرسشنامه به کار گرفته شده است. جامعۀ آماري این پژوهش دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر کرمان در سال 1397 هستند. تعداد نمونه 380 نفر است كه با روش نمونه گیري طبقه بندی متناسب با حجم نمونه انتخاب شدند. نتايج آمار توصیفی و استنباطی بهدستآمده از داده ها با نرمافزار SPSS نشان ميدهد: الف) هویت اجتماعی اکثر دختران دبیرستانی در سطح متوسط قرار دارد. ب) ميان جو مدرسه و ارتباط با دوستان با هویت اجتماعی دختران نوجوان رابطه مستقیم و معنادار وجود دارد؛ يعني با افزایش جو عاطفی، آموزشی، تعادلجویی، رویارویی و انتظاری مدرسه، هویت اجتماعی در دانش-آموزان بیشتر می شود. ج) اجرای تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که چهار متغیر جو رویارویی مدرسه، ارتباط با دوستان، جو انتظاری و جو آموزشی مدرسه بر شدت هویت اجتماعی اثر دارند و 35 درصد آن را تبيین ميکنند. نتايج اين پژوهش حاكي از آن است که توجه به وضعیت مدارس از بعد اجتماعی رسمی و غیررسمی و سپس ابعاد هنجاری، آموزشی، عاطفی، مدیریتی مدرسه در هویت اجتماعی دختران نقش مهمی ایفا میکند. با پایهریزی درست مقدمات هویت اجتماعی میتوان هم عملکرد آن ها در برابر تغییرات اجتماعی را بهبود بخشید و هم از مشکلات تحصیلی و مسائل اجتماعی آینده پیشگیری نمود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - ارائه الگوی پیوند با مدرسه بر اساس سبکهای هویت و جوّ مدرسه با میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی
علیرضا مرآتی عزت اله قدم پورمتغیرهای متعددی در رابطه بین دانشآموز و مدرسه نقش داشته و آن را تحت تأثیر قرار میدهند. ااین پژوهش با هدف ارائه الگوی پیوند با مدرسه بر اساس سبکهای هویت و جوّ مدرسه با میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشآموزان دوره متوسطه اول شهر کنگا أکثرمتغیرهای متعددی در رابطه بین دانشآموز و مدرسه نقش داشته و آن را تحت تأثیر قرار میدهند. ااین پژوهش با هدف ارائه الگوی پیوند با مدرسه بر اساس سبکهای هویت و جوّ مدرسه با میانجیگری خودکارآمدی تحصیلی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش کلیه دانشآموزان دوره متوسطه اول شهر کنگاور به تعداد 3600 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 بود. به این منظور تعداد 520 نفر از دانشآموزان با روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند و پرسشنامههای پیوند با مدرسه رضاییشریف و همکاران (1393)، جومدرسه لی و همکاران (2017)، سبک هویت برزونسکی (1992) و خودکارآمدی تحصیلی جینکس و مورگان (2003) را به صورت الکترونیکی تکمیل کردند. پس از گردآوری داده ها، مدلیابی معادلات ساختاری برای آزمون مدل پیشنهادی و فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که جومدرسه و سبک هویت با خودکارآمدی تحصیلی و پیوند با مدرسه رابطه معنیدار و مثبت دارد. همچنین سبک هویت و جو مدرسه از طریق خودکارآمدی بر پیوند با مدرسه اثرگذار است. با توجه به برازش مدل تدوین شده، یافتهها نشان میدهد توجه داشتن به متغیرهای سبکهویت، جومدرسه و خودکارآمدی، میتواند به افزایش پیوند با مدرسه در دانشآموزان منجر شود. در جهت بهبود پیوند با مدرسه، توجه به سبکها هویت خودکارآمدی تحصیلی و جو مدرسه ضروری به نظر میرسد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
12 - بررسی پیكربندى ساختار فضایی کاروانسرای شاه عباسی در کرج به روش نحو فضا
نسرین مختاری الهام اسفندیاری فردچيدمان فضا مجموعهاي از روشها و تئوريهايي است كه به مطالعه چگونگي اثر متقابل ساختار پيكربندي فضا و سازمان و رفتارهاي اجتماعي میپردازد. بررسی چیدمان فضایی یکی از راهکارهای اساسی ارزیابی کاربریهای هر بنایی است. این موضوع بهویژه در بناهای تاریخی نمود خاصی مییابد ز أکثرچيدمان فضا مجموعهاي از روشها و تئوريهايي است كه به مطالعه چگونگي اثر متقابل ساختار پيكربندي فضا و سازمان و رفتارهاي اجتماعي میپردازد. بررسی چیدمان فضایی یکی از راهکارهای اساسی ارزیابی کاربریهای هر بنایی است. این موضوع بهویژه در بناهای تاریخی نمود خاصی مییابد زیرا تکنیک چیدمان فضا و ترسیم نمودارهای توجیهی، امکان تحلیل روابط فضایی بناهای معماری را میسر میسازد. کاروانسرای شاه عباسی از تاریخچه چند قرنی برخوردار است که در مقاطع مختلف از کاربریهای مختلف برخوردار بوده است. این مقاله به بررسی چيدمان فضایی كاروانسرای شاهعباسی کرج در دورههای زمانی صفویه و قاجاریه با استفاده از تكنيك اسپیسسینتکس یا همان چیدمان فضا میپردازد و باتوجهبه تغییر کاربری کاروانسرای شاه عباسی به مدرسه در دوره قاجار به دنبال پاسخدادن به این سؤال اصلی است که کاربری جدید به چه اندازه با روابط فضایی کاروانسرای شاه عباسی انطباق داشته است؟ و مزایا و معایب تغییر این کاربری چیست؟ برای پاسخگویی به این سؤال ابتدا با استفاده از روش توصيفي تحليلي و مطالعات كتابخانهاي و برداشتهاي ميداني به بررسي چيدمان فضايي کاروانسرای شاه عباسی در دو دوره صفویه و قاجار پرداخته شده است. در ادامه ترسيم نمودارهاي توجيهي با استفاده از تکنیک نحو فضا و تحليل آنها بر اساس عوامل گوناگون اثرگذار انجام گرفت. نتیجه تحقیق با تحلیل دادهها و مقایسه نمودار توجیهی با نمودارهای مدارس در دوره قاجار حاکی از آن است که چیدمان فضایی جدید کاروانسرای شاه عباسی در عصر قاجار که در نتیجه تغییر کاربری از کاروانسرا به مدرسه صورت پذیرفته بود علیرغم برخی معایب همچون کمتوجهی به سلسلهمراتب دسترسی مناسب و تهویه و تناسبات، به مقدار زیادی با روابط فضایی مدارس آن زمان انطباق دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
13 - واکاوی گفتمان تاریخی تولد مدرسه مدرن از منظر مناسبات قدرت پیرامون زندگی کودکان
مرضیه عالیهدف اصلی این مقاله واکاوی گفتمان تاریخی تولد مدرسه مدرن از منظر مناسبات قدرت در زندگی کودکان است. از اینرو جهت تحلیل مناسبات قدرت در زندگی کودکان، با استفاده از مفروضههای تحلیل گفتمان انتقادی میشل فوکو به بررسی شرایط تولد و تحولات مدرسه در گفتمان مدرن پرداخته شد و همس أکثرهدف اصلی این مقاله واکاوی گفتمان تاریخی تولد مدرسه مدرن از منظر مناسبات قدرت در زندگی کودکان است. از اینرو جهت تحلیل مناسبات قدرت در زندگی کودکان، با استفاده از مفروضههای تحلیل گفتمان انتقادی میشل فوکو به بررسی شرایط تولد و تحولات مدرسه در گفتمان مدرن پرداخته شد و همسویی این تحولات با قدرت مورد تحلیل قرار گرفت. برای تأمین هدف مطالعه ابتدا با استفاده از روش تحلیل اسناد، تاریخچه شکلگیری مدرسه از منظر فوکو و شارحان رویکرد او در نظامهای تربیتی توصیف شد. با توجه به توصیف انجامشده نحوه این دگردیسی از مراقبتهای تعذیبی مبتنی بر بدن تا شکل گیری شیوههای نهادی مراقبت از زندگی کودکان و توسعه مدارس بوده است. بر این مبنا، مهمترین تحولات گفتمانی عبارتاند از ظهور شیوههای مراقبت مدرن پیرامون کودکی، پنهانشدگی مراقبت تنبیهی پیرامون کودکان و درنهایت گسترش قدرت مدرن بر روح کودک در مدرسه مدرن. پس از توصیف تحولات گفتمانی، مناسبات قدرت پیرامون آن بر مبنای تحلیل اسناد پیرامون رویکرد گفتمانی به کودکی و تربیت مورد واکاوی قرار گرفت و نتایج نشان داد که تولد مدرن و شاخههای مختلف دانشی همچون روانشناسی کودکی و جامعهشناسی که به دانش تربیتی شکل داده است، حاصل تحول در ساختارهای زیرین اجتماعی، اقتصادی و سیاستهای جمعیتی و فناوریهای انضباطی بوده و لزوماً به رهایی کودکان منجر نشده و ازاینرو به تعبیر فوکو زندگی کودکان نیازمند رهاییبخشی نه از نهادها بلکه از نظام های سلطه است تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
14 - بازخوانی انضباط در مدرسه، مبتنی بر تحلیل تناقض آزادی و اقتدار
مرضیه عالی پریسا کاظمیمقاله حاضر با هدف بازسازی انضباط در مدرسه و مناسبات تحقق آن، به تحلیل نقدهایی که به طور عمده از سوی نظریهپردازان جنبش مدرسهزدایی ارائه شده و بازسازي مؤلفههای انضباطی مدرسه بر مبنای آن پرداخته است. در گام تحلیلِ نقدها، از روش تحلیلی- توصیفی و در بازسازیِ انضباط در م أکثرمقاله حاضر با هدف بازسازی انضباط در مدرسه و مناسبات تحقق آن، به تحلیل نقدهایی که به طور عمده از سوی نظریهپردازان جنبش مدرسهزدایی ارائه شده و بازسازي مؤلفههای انضباطی مدرسه بر مبنای آن پرداخته است. در گام تحلیلِ نقدها، از روش تحلیلی- توصیفی و در بازسازیِ انضباط در مدرسه، از روش ترکیبی استفاده شده است. بر مبنای یافتههای حاصل از مطالعه، حدود آزادی و اقتدار در مدرسه، شامل تحقق خویشتن و نفی اقتدار آمرانه، کنش در موقعیت، پذیرش اقتدار ساختارهای زندگی، کسب تجربه و آگاهی و پذیرش اقتدار حامیانه بزرگسالی است. بر مبنای این حدود، مؤلفههای انضباطی در بازسازی مدرسه، شامل توجه و تأکید بر مسئولیت متقابل دانشآموز- معلم، بازتعریف نقش معلم به گونه ای که امکان تعامل دو سویه و آزاد با دانشآموز فراهم شود، ارائه محتوا مبتنی بر اصول حاکم بر دانش و با نظر به نياز و علاقه دانشآموز به مثابه کنشگر فعال و انتخابگر است. با نظر به این مؤلفهها و در جهت تحقق آن، لازم است مدرسه در اين تعریف جدید، امکان انتخابگری در سطح خرد و کلان را داشته و به عبارتی مدرسهای مستقل باشد. زیرا امکان انتخابگری دانشآموز و معلم، بدون امکان انتخاب در سطح کلان توسط مدرسه، همچون آزادی در ارائه محتوا و برنامه درسی- مشروط به رعایت ضوابط دانشی و اجتماعی- امکانپذیر نیست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
15 - آزمایش مدل رابطه التزام تحصیلی با اهمالکاری تحصیلی، غیبت از مدرسه و عملکرد تحصیلی از طریق نقش میانجیگری پایستگی تحصیلی در دانشآموزان
ولی پیری منیجه شهنی ییلاق عسکر آتش افروزپژوهش حاضر با هدف آزمایش مدل رابطه التزام تحصیلی و اهمالکاری تحصیلی، غیبت از مدرسه و عملکرد تحصیلی با میانجیگری پایستگی تحصیلی در دانشآموزان دوره متوسطه دوم استان ایلام انجام گرفت. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان پایه یازدهم مقطع متوسطه اس أکثرپژوهش حاضر با هدف آزمایش مدل رابطه التزام تحصیلی و اهمالکاری تحصیلی، غیبت از مدرسه و عملکرد تحصیلی با میانجیگری پایستگی تحصیلی در دانشآموزان دوره متوسطه دوم استان ایلام انجام گرفت. روش پژوهش از نوع همبستگی و جامعه آماری شامل کلیه دانشآموزان پایه یازدهم مقطع متوسطه استان ایلام بود. نمونه تحقیق شامل 625 نفر بود که با روش خوشهای انتخاب شدند. دادهها با استفاده از پرسشنامههای التزام تحصیلی ریو و تسنگ (2011)، پایستگی تحصیلی مارتین و مارش (2008) و اهمالکاری تحصیلی سولومون و راث بلوم (1984) جمعآوری شد. برای محاسبه نتایج از روش مدلیابی معادلات ساختاری استفاده شد. شاخصهای مدل نشان داد که مدل برازنده دادههاست. نتایج نشان داد که بین التزام تحصیلی با پایستگی تحصیلی، پایستگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانشآموران رابطه مستقیم مثبت و معناداری وجود دارد. بین پایستگی تحصیلی با اهمالکاری تحصیلی و غیبت از مدرسه دانشآموزان و اهمالکاری تحصیلی با عملکرد تحصیلی و غیبت از مدرسه با عملکرد تحصیلی رابطه مستقیم منفی و معناداری وجود دارد. بین التزام تحصیلی با اهمالکاری تحصیلی و غیبت از مدرسه با میانجیگری پایستگی تحصیلی رابطه غیرمستقیم منفی و عملکرد تحصیلی رابطه غیرمستقیم مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین بین پایستگی تحصیلی با عملکرد تحصیلی دانش آموزان از طریق اهمالکاری تحصیلی و غیبت از مدرسه رابطه چندگانه غیرمستقیم معنادار وجود دارد. نتایج حاکی از تأیید نقش میانجیگری پایستگی تحصیلی بین التزام تحصیلی با غیبت از مدرسه، اهمالکاری تحصیلی و عملکرد تحصیلی است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
16 - ارتباط کیفیت زندگی و سازگاري تحصیلی با اهمالکاري تحصیلی در مدارس شهر یاسوج
گلنار صالحی خواه عطاءالله نیک گفتار فرشته طاووسیهدف این پژوهش، بررسی ارتباط کیفیت زندگی و سازگاري تحصیلی با اهمالکاري تحصیلی در مدارس شهر یاسوج بود. بدین منظور نمونه ای به حجم380نفر از دانش آموزان دختر پایه ششم مدارس یاسوج با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه های اهمالکاری سولومون و راثبلوم (1984)، أکثرهدف این پژوهش، بررسی ارتباط کیفیت زندگی و سازگاري تحصیلی با اهمالکاري تحصیلی در مدارس شهر یاسوج بود. بدین منظور نمونه ای به حجم380نفر از دانش آموزان دختر پایه ششم مدارس یاسوج با روش نمونه گیری چند مرحله ای انتخاب شدند. پرسشنامه های اهمالکاری سولومون و راثبلوم (1984)، پرسشنامه سازگاری دانش آموزان (1993)، و پرسشنامه کیفیت زندگی در مدرسه اندرسون و بروک(2000) توسط آزمودنی ها تکمیل شد.تحلیل نتایج حاصل از اجرای همبستگی پیرسون نشان داد که اهمالکاری تحصیلی با سازگاری تحصیلی و کیفیت زندگی در مدرسه و معدل تحصیلی همبستگی منفی معنیدار دارند. همچنین سازگاری تحصیلی با کیفیت زندگی در مدرسه همبستگی مثبت معنی دار دارند. از طریق رگرسیون چندگانه مشخص شد که سازگاری تحصیلی و کیفیت زندگی در مدرسه پیش بینی کننده های مناسبی برای اهمالکاری تحصیلی بوده و سازگاری تحصیلی، قوی ترین پیش بینی کننده اهمالکاری تحصیلی می باشد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
17 - بررسی اهمیت مؤلفههای اجتماعی در دانش آموزان دوره ابتدایی
صادق پیشگو ژاله الماسی طیبه آرونهدف از این تحقیق بررسی مؤلفههای اجتماعی در دانش آموزان دوره ابتدایی میباشد. مهارتهای اجتماعی دارای مؤلفههای مختلفی است و صاحبنظران در مورد مؤلفههای مهارتهای اجتماعی دیدگاههای متفاوتی دارند. اما همه صاحبنظران بر مؤلفههایی چون همدلی، همیاری، توانایی دیداری و شنی أکثرهدف از این تحقیق بررسی مؤلفههای اجتماعی در دانش آموزان دوره ابتدایی میباشد. مهارتهای اجتماعی دارای مؤلفههای مختلفی است و صاحبنظران در مورد مؤلفههای مهارتهای اجتماعی دیدگاههای متفاوتی دارند. اما همه صاحبنظران بر مؤلفههایی چون همدلی، همیاری، توانایی دیداری و شنیداری، مسئولیتپذیری، ابراز وجود، حل مسئله و غیره توافق دارند. در این مقاله به نقش نهادهای مختلف در پرورش مهارتهای اجتماعی دانش آموزان پرداختهشده است. ارتباط برقرار کردن و حضور مستمر در فعالیتهای گروهی یکی از موضوعاتی است که زندگی فردی و اجتماعی هر کس را تحت تأثیر قرار میدهد. آموزش و تقویت روابط اجتماعی در فرزندان میتواند در کسب موقعیتهای شغلی آنها در آینده کمک کند. آموزش این روابط از دوران کودکی و قبل از ورود به مدرسه باید توسط والدین به آنها داده شود. کودکانی که قبل از شروع مدرسه این آداب رایاد گرفتهاند بهتر از سایرین میتوانند جدا شدن از پدر و مادر و ورود به محیط آموزشی جدید را بپذیرند. البته آموزش والدین هیچکدام از مسئولیتهای معلم و کادر آموزشی را برای تقویت این مهارت کم نمیکند. دانشآموزانی که مهارتهای اجتماعی را کسب میکنند، معمولاً در بین همسالان محبوبترند، نمرات بالایی دارند و موردتوجه دبیران قرار میگیرند. از طرفی پایین بودن روابط اجتماعی کودکان باعث منزوی شدن و بروز عواقب درازمدت بر سلامت روانی آنها میشود. به همین دلیل آموزش این روابط به کودکان در مدارس یکی از موارد ضروری برای غلبه بر مشکلات پیش روی آنها است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
18 - شکلبندیهای چندگانۀ برنامهدرسی تربیت دینی در منازعه با نیروهای اجتماعی در مدارس اسلامی دورۀ پهلوی دوم
ایران دخت فیاض زهرا مینائی نرگس سادات سجادیه محمدرضا جوادی یگانهاین مقاله در پی به تصویر کشیدن چگونگی شکلبندی برنامهدرسی تربیتدینی در مواجهه با نیروهای اجتماعی در مدارس اسلامی دورۀ پهلوی دوم با روش تحلیل گفتمان تاریخی است. این مواجهات در قالب چهار شکلبندی از دانش به نامهای «همهفهم کردن دانش دینی» در مدارس جامعه تعلیمات اسلامی، أکثراین مقاله در پی به تصویر کشیدن چگونگی شکلبندی برنامهدرسی تربیتدینی در مواجهه با نیروهای اجتماعی در مدارس اسلامی دورۀ پهلوی دوم با روش تحلیل گفتمان تاریخی است. این مواجهات در قالب چهار شکلبندی از دانش به نامهای «همهفهم کردن دانش دینی» در مدارس جامعه تعلیمات اسلامی، «اثبات عقلانی دانش دینی» در مدرسۀ علوی، «تطبیق علمی دانش دینی» در مدرسۀ کمال و «نظاممند کردن دانش دینی» در مدرسه رفاه صورت گرفته است. در شکلبندی اول مصاف با مبانی گفتمانهای رقیب دین با تأکید بر قرآن، مقابله با دین عامیانه و خرافات بهوسیله دین فقهی، مواجهه با قوانین مدنی برای رفع فساد و رسیدن به ترقی مطرح میشود. شکلبندی دوم رویارویی فلسفی با مبانی مارکسیسم و بهائیت، دین عاقلانه برای مصونیت از اشکال زندگی مفسدانه، اخلاقاسلامی بهمثابه برنامۀ عمومی زندگی در مصاف با قوانین اجتماعی بشری صورتبندی میشود. شکلبندی سوم تطبیق علم و دین در مقابله با خرافات دینی و مادیون، احکام انتخابی در مقابل دین فقهی، تقابل با دولت مدرن از طریق دین مبارزاتی است و شکلبندی آخر دینشناسی و کلام جدید برای طرد هرگونه جهانبینی رقیب، طرح نظامهایاجتماعی کارآمد در مواجهه با دولت مدرن، خودسازی برای محیطسازی در مقابل اشکال زندگی فردی صورت میگیرد. براساس یافتههای این مقاله با توجه به نتایج هر شکلبندی میتوان چهار الهامبخشی به شرح زیر داشت: چرخش از زبان دروندینی به زبان عمومی و بروندینی، چرخش از زبان اثباتی در فلسفه مسلمین به زبان ظنی در فلسفۀعمومی، چرخش از رابطۀ ضروری میان علم و دین به رابطۀ امکانی، چرخش از رابطه عموموخصوصمطلق دین و اخلاق به رابطه عموموخصوصمنوجه. تفاصيل المقالة