تأملی بر نسبت آموزش و پرورش و حقوق کودک
الموضوعات :
1 - استادیار روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: حقوق کودک, آموزش و پرورش, عملکرد مدرسه,
ملخص المقالة :
گستردگی مضامین حقوقی مطرح‌شده در پیمان‌نامه بین‌المللی حقوق کودک موجب ارتباط تنگاتنگ آن با نهادها و فعالیت‌های مختلف اجتماعی مرتبط با کودک شده است، از جمله مهم‌ترین نهاد یا فعالیت اجتماعی که اغلب کودکان تقریباً همه روزه با آن مواجهه متقابل دارند، آموزش و پرورش است که بررسی ارتباط آن با حقوق کودک اهمیت دارد. بر این اساس در مقاله حاضر، با مروری تحلیلی بر متون نظری و گزارش‌های پژوهشی موجود در ادبیات حوزه حقوق کودک، الگویی تفسیری از نسبت چندگانه بین نظام آموزش و پرورش و پیمان‌نامه حقوق کودک ارائه و دلالت‌هایی برای ارزیابی عملکرد مدرسه از چشم‌انداز حقوق کودک استنباط شده است. طبق نتایج این بررسی، بین آموزش و پرورش و حقوق کودک ارتباطی سه وجهی برقرار است: آموزش و پرورش حق کودک است؛ آموزش مدرسه‌ای ابزار تأمین حقوق کودک است؛ آموزش و پرورش موضوع پایش حقوق کودک است. سومین وجه این ارتباط، تأکیدی است بر لزوم ارزیابی عملکرد مدرسه از چشم‌انداز حقوق کودک. از بین 41 ماده مربوط به حقوق کودک در پیمان‌نامه، حق مشارکت، عدم تبعیض، دفاع و دادرسی، حفاظت از خشونت، رعایت منافع عالیه، حریم خصوصی، آزادی بیان و امنیت، از جمله حقوق اساسی هستند که می‌توانند معیار ارزیابی عملکرد آموزش و پرورش و به طور خاص، مدرسه در رعایت حقوق کودک و عمل به پیمان‌نامه بین‌المللی باشند.
1. Stier S. Children’s rights and society’s duties. Journal of Social Issues 1978; 34(2): 46-58.
2. Hallett C, Prout A. Hearing the voices of children. London, UK: Routledge; 2003.
3. Alaimo K, Klug B. Children as equals: Exploring the rights of the child. Landham: University Press of America; 2002.
4. Peterson-Badali M, Ruck MD. Studying children’s perspectives on self-determination and nurturance rights: Issues and challenges. Journal of Social Issues 2008; 64(4): 749-769.
5. Cherney ID, Shing YL. Children’s nurturance and self-determination rights: A crosscultural perspective. Journal of Social Issues 2008; 64(4): 835-856.
6. Hart SN, Prasse DP. Theme editors’ comments: Children’s rights and school psychology. School Psychology Review 1991; 20(3): 344-345.
7. Krappmann L. The weight of the child’s view (Article 12 of the Convention on the Rights of the Child). International Journal of Children’s Rights 2010; 18(4): 501-513.
8. Reynart D, Bie MB, Vandevelde S. A review of children’s rights literature since the adoption of the United Nations Convention on the Rights of the Child. Childhood 2009; 16(4): 518-534.
9. Nastasi BK, Naser S. Child rights as a framework for advancing professional standards for practice, ethics and professional development in school psychology. School Psychology International 2014; 35(1): 36-49.
10. Garbarino J, Briggs A. An Approach to Assessing "Accountability" in Implementing the UN Convention on the Rights of the Child. School Psychology International 2014; 35(1): 29-35.
11. Kosher H, Jiang X, Ben-Arieh A, Huebner E. Advances in Children's Rights and Children's Well-Being Measurement: Implications for School Psychologists. School Psychology Quarterly 2014; 29(1): 7-20.
12. Prasse DP. Children’s rights and the educational enterprise: Form versus function. School Psychology Review 1991; 20(3): 359-368.
13. Shriberg D, Desal P. Bridging social justice and children’s rights to enhance school psychology scholarship and practice. Psychology in the Schools 2014; 51(1): 3-14.
14. Bradshaw J, Hoelscher P, Richardson D. An index of child well- being in the European Union. Social Indicators Research 2007; 80(1): 133-177.
15. Bracy NL. Learning locked down: Evaluating the treatment of Students' Rights in high security school environments. Pro Quest LLC, Ph.D. Dissertation. Newark: University of Delaware; 2009.
16. Mayer MJ, Leone PE. School violence and disruption revisited: equity and safety in the school house. Focus on Exceptional Children 2007; 40(1): 1-28.
17. Hyman IA, Snook PA. Dangerous schools and what you can do about them. Phi Delta Kappan 2000; 81(7): 489-501.
18. Edwards CH. Classroom discipline and management. 5th ed. US: Wiley; 2008.
19. Sava FA. Causes and effects of teacher conflict-inducing attitudes towards pupils: A path analysis model. Teaching and Teacher Education 2002; 18(8): 1007-1021.
20. UNICEF. Rights under the Convention on the Rights of the Child 2011. 2019. Available at: http://www.unicef.org/crc/index_30177.html.
21. International School Psychology Association (ISPA) & Child Rights Education for Professionals (CRED-PRO). Child rights for school psychologists and other school-based mental health professionals curriculum. New Orleans, LA: School Psychology Program, Tulane University; 2010. Available at: http://www.cred-o.org /group/international_school_psychology_curriculum.
