ارائه الگوی پیوند با مدرسه بر اساس سبک‌های هویت و جوّ مدرسه با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی
الموضوعات :
علیرضا مرآتی
1
,
عزت اله قدم پور
2
1 - گروه روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
2 - گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایرا ن
الکلمات المفتاحية: پیوند با مدرسه, سبک هویت, جوّ مدرسه, خودکارآمدی,
ملخص المقالة :
متغیرهای متعددی در رابطه بین دانش‌آموز و مدرسه نقش داشته و آن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. ااین پژوهش با هدف ارائه الگوی پیوند با مدرسه بر اساس سبک‌های هویت و جوّ مدرسه با میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش کلیه دانش‌آموزان دوره متوسطه اول شهر کنگاور به تعداد 3600 نفر در سال تحصیلی 1400-1399 بود. به این منظور تعداد 520 نفر از دانش‌آموزان با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای انتخاب شدند و پرسشنامه‌های پیوند با مدرسه رضایی‌شریف و همکاران (1393)، جومدرسه لی و همکاران (2017)، سبک هویت برزونسکی (1992) و خودکارآمدی تحصیلی جینکس و مورگان (2003) را به صورت الکترونیکی تکمیل کردند. پس از گردآوری داده ها، مدل‌یابی معادلات ساختاری برای آزمون مدل پیشنهادی و فرضیه ها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که جومدرسه و سبک هویت با خودکارآمدی تحصیلی و پیوند با مدرسه رابطه معنی‌دار و مثبت دارد. همچنین سبک هویت و جو مدرسه از طریق خودکارآمدی بر پیوند با مدرسه اثرگذار است. با توجه به برازش مدل تدوین شده، یافته‌ها نشان می‌دهد توجه داشتن به متغیرهای سبک‌هویت، جومدرسه و خودکارآمدی، می‌تواند به افزایش پیوند با مدرسه در دانش‌آموزان منجر شود. در جهت بهبود پیوند با مدرسه، توجه به سبک‌ها هویت خودکارآمدی تحصیلی و جو مدرسه ضروری به نظر می‌رسد.
امامقلی‌وند، فاطمه؛ کدیور، پروین و شریفی، حسنپاشا. (1398). شاخص های روان سنجی پرسشنامه دو وجهی جوّ و هویت مدرسه. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، 9(35). 107-132
امینی، شهین و سامانی، سیامک. (1400). مدل علی حمایت‌های اجتماعی تحصیلی، مهارت‌های تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی. فصلنامه مشاوره کاربردی 11(1)، 20-1
اخوی ثمرین، زهرا؛ ابراهیمی، سودابه؛ شاکری، رسول و شکوهی راد، مریم. (1401). مدل‌یابی معادلات ساختاری سازگاری تحصیلی بر مبنای خودکارآمدی تحصیلی با میانجی-گری خستگی هیجانی در دانش‌آموزان. مجله مطالعات روانشناسی تربیتی 19(45)، 1-13
بیابانگرد، اسماعیل. (1390). روانشناسی نوجوانان. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
بلوچ، سلیم؛ وکیلی‌یکان، طیبه؛ حسنی، محمد؛ قلعه‌ای علیرضا. (1399). کارایی جمعی معلم، جومدرسه و خوش‌بینی علمی معلم در موفقیت تحصیلی دانش‌اموزان: سهم متغیر اثربخشی مدرسه. فصلنامه توسعه حرفه‌ای معلم، 5(4)، 42-25
پورطالب، نرگس و واحدی، شهرام. (1400). بررسی شاخص‌های روانسنجی پرسشنامه تابآوری تحصیلی دانشجویان با استفاده از تحلیل عامل تأییدی. مجله روانشناسی. 66(3)، 373-388
جعفری‌هرندی، ر،. ستایشی‌اظهری، م،. فضل‌اللهی قمیشی، س،. (1398). روابط ساختاری پیوند با مدرسه و اهمال‌کاری تحصیلی در دانش‌آموزان دبستانی: نقش میانجی‌گری خودکارآمدی تحصیلی. دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی، 20 (3)، 121-110
جمالی، مکیه. نوروزی، آزیتا. طهماسبی، رحیم. (1392). عوامل موثر بر خودکارآمدی تحصیلی و ارتباط آن با موفقیت تحصیلی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی بوشهر سال 93-1392. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 13(1)، 641-629 .
حسینی‌ابریشمی، ملیحه؛ اسلامیان، الهام؛ شاه‌حسینی، ثمین؛ فاضلی، فاطمه و حیدری، زهرا. (1401). پیش‌بینی شادکامی بر مبنای منبع کنترل، ویژگی‌های شخصیتی و خودکارآمدی تحصیلی در دانش آموزان دختر. پژوهش‌های برنامه‌ریزی درسی و آموزشی. 12(1). 89-102
رضوی، اقدس سادات. (1388). نوجوانی و هویت‌یابی. مشاور مدرسه، 5(1)، 20-16
رضایی‌شریف، ع،. حجازی، ا،. قاضی‌طباطبایی، م،. اژه‌ای، ج،. (1393). ساخت و آماده سازی پرسشنامه پیوند با مدرسه(SBQ) در دانش‌آموزان، فصلنامه ارزشیابی و آموزش. 10(7). 142-125
شمس اسفندآباد، حسن؛ کاکاوند، علیرضا و ترابی، زهرا (1390). رابطه سبک‌های دلبستگی و هویت با سلامت عمومی و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پیش دانشگاهی شهر قزوین. اندیشه‌های نوین تربیتی، 7 (2)، 128-107
شهرآرای، مهرناز. (1384). روانشناسی رشد نوجوانان/دیدگاه تحولی. تهران: علم.
غضنفری، احمد. (1383). اعتباریابی و هنجاریابی پرسشنامه سبک هویت. مطالعات تربیتی و روانشناسی دانشگاه امام‌حسین. 5(1)، 94-81
غلامی، سمانه؛ غفاری، مجید. (1396). کمال‌گرایی مثبت و منفی و عملکرد تحصیلی: اثرات واسطه‌ای سبک هویت و تعهد هویت. دست‌آوردهای روان‌شناختی، 24(2)، 136-117
قدم‌پور، عزت‌اله؛ حیدریانی، لیلا؛ برزگربفرویی، مهدی. (1399). شاخص‌های روانسنجی مقیاس جومدارس متوسطه با تأکید بر امنیت، تعهد و محیط مدرسه. نشریه علمی آموزش و ارزشیابی، 13(50)، 33-13
قاسمی، زهرا. مکتبی، علامحسین، حاجی یخچالی، علیرضا. (1396). رابطه انسجام خانواده، حمایت تحصیلی و تابآوری تحصیلی با پیوند با مدرسه و مولفه‌های آن. روانشناسی خانواده، 4(2)، 103-89
محمدی، حمیده و فولادچنگ، محبوبه. (1397). نقش واسطه‌ای سبک‌های پردازش هویت در رابطه بین سبک‌های دلبستگی و راهبردهای تنظیم هیجان. مجله روانشناسی. 87(3)، 308-325
مرادی، ک،. واعظی، م،. فرزانه، م،. میرزایی، م. (1393). رابطه خوش‌بینی تحصیلی در بین دانش‌آموزان مدارس متوسطه پسرانه مناطق 6 و 9 شهر تهران. فصلنامه پژوهش در یادگیری آموزشگاهی، 5(2)، 80-70
میرزابیگی، احمد. بختیارپور، سعید. افتخارصعادی، زهرا. مکوندی، بهنام. پاشا، رضا. (1397). مقایسه سرزندگی تحصیلی، احساس تعلق به مدرسه، انگیزه پیشرفت تحصیلی در بین دانش‌آموزان دختر و پسر مدارس متوسطه دوم شهر ایلام. پژوهش در نظامهای آموزشی. 12(2)، 1104-1085
مقصودی، شاهرخ؛ رحیمی‌محسنی، مائده؛ امامی‌سیگارودی، عبدالحسین؛ کاظم نژادلیلی، احسان. (1394). ارتباط سبک هویت و وضعیت تحصیلی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی گیلان. پرستاری و مامایی جامع‌نگر، 25(76)، 32-24
نقی‌زاده علمداری، ماهک و اسمخانی اکبری نژاد، هادی. (1401). اثر بخشی روایت درمانی بر نگرانی از بدریختی بدن و خودکارآمدی ادراک شده دانش‌آموزان دختر مبتلا به چاقی و اضافه وزن. مجله روانشناسی. 102(2)، 182-189
Artino, A. R. (2012). Academic self-efficacy: from educational theory to instructional practice. Perspectives on medical education, 1(2), 76-85.
Altunsoy, S., Çimen, O., Ekici, G., Atik, A. D., & Gökmen, A. (2010). An assessment of the factors that influence biology teacher candidates’ levels of academic self-efficacy. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 2(2), 2377- 2382.
Bradshaw, C., Waasdorp, T., Debnam, K., & Johnson, S. (2014). Measuring school climate in high schools: A focus on safety, engagement, and the environment. Journal of School Health, 84(9), 593- 604.
Berzonsky, M. D. (1992). Identity style and coping strategies. Journal of Personality, 60(4), 771-788.
Berzonsky, M. D., & Kinney, A. (2019). Identity Processing Style and Depression: The Mediational Role of Experiential Avoidance and Self-Regulation.Identity,19(2), 83-97.
Brown, R., & Evans, W. P. (2002). Activity and ethnicity: Creating greater school connection among diverse student populations. Journal of Urban Education, 37, 41-58.
Cohen, J., McCabe, E.M., Michelli, N.M., & Picjeral, T. (2013). School climate practice. Journal of Teachers College Record, 111, 180-213.
Collie, R. J., Shapka, J. D., & Perry, N. E. (2011). Predicting teacher commitment: the impact of school climate and social- emotional learning. Psychology in the Schools, 48(10), 1034- 1048.
Chon, Y. V., & Shin, T. (2019). Profile of second language learners' metacognitive awareness and academic motivation for successful listening: A latent class analysis. Learning and Individual Differences, 70(2), 62-75.
Cleare S, Gumley A, & O'Connor RC. (2019). Self‐compassion, self‐forgiveness, suicidal ideation, and self‐harm: A systematic review. Clinical psychology & psychotherapy, 26(5), 511-530.
Dipaola, M., & Tschannen- Moran, M. (2014). Organizational behavior in schools and its relationship to school climate. Journal of School Leadership, 11(5), 424- 442.
Eith, Christine A. (2005) Delinquency, schools, and the social bond. New York: LFB Scholarly Publishing LLC.
Emam GHolivand, F., Kadivar, P., Pasha Sharifi, H. (2019). Psychometric indices of the two-dimensional questionnaire of school atmosphere and identity. Quarterly of Educational Measurement Allameh Tabatabaie University, vol 9(35), 107-132. [In Persian]
Flores-Crespo, P. (2007). Ethnicity, identity and educational achievement in Maxico. International Journal of Educational Development; 27, 331-339.
Hui, W. K., & Miskel, C. J. (2001). Theory, research and practice in educational management. Translated by Mir Mohammad Seyed Abbaszadeh (2003). Urmia: Urmia University Press.
Hasking P, Boyes ME, Finlay-Jones A, McEvoy PM, & Rees CS. (2019). -Common pathways to NSSI and suicide ideation: the roles of rumination and self-compassion. Archives of Suicide Research, 23(2), 247-260.
Hill, C. (2014). An examination of the effectiveness of the Louisiana GEAR UP program in promoting self-efficacy, improving academic achievement and increasing teachers' aspirations for their students.
Jinks, J., & Morgan, V. (1999). Children's perceived academic self-efficacy: An inventory scale. The Clearing House, 72(4), 224-230.
Jiang Y, You J, Zheng X, & Lin MP. (2017). The qualities of attachment with significant others and self-compassion protect adolescents from non-suicidal self-injury. School psychology quarterly, 32(2), 143.
Lee, E., Reynolds, K. J., Subasic, E., Bromhead, D., Lin, H., Marinov, V., & Smithson, M. (2017). Development of a
dual school climate and school identification measure–student (SCASIM-St). Contemporary Educational Psychology, 49, 91-106.
Lee, C. H., & Song, J. (2012). Functions of Parental Involvement and Effects of School Climate on Bullying Behaviors Among South Korean Middle School Students. Journal of Interpersonal Violence, 27(12), 2437–2464.
Mapfumo, J., & Muchena, P. (2013). School connectedness: Exploring the concept in Zimbabwean schools. Journal of Academic Research International, Social Sciences and Humanities, 4, 558-575.
Meyers, L. S., Gamst, G., & Guarino, A. J. (2016). Applied multivariate research: Design and interpretation: Sage publications.
Meriosto, M., & Eisenschmidt, E. (2014). Novice teacher's perceptions of school climate and self- efficacy. International Journal of Educational Research, 67,1- 10.
Machingambi, S. (2012). How do schools push students out of schools? A case study of two rural secondary schools in Masvingo district in Zimbabwe. Journal of Social Science, 30, 55-68
Petar, C., Snezana, S., & Dusanka, M. (2009). Personality traits, age and sex as predictors for self-handicapping tendency. Psychological, 42(4), 549-566.
Raffery, T. J. (2003). School climate and teacher attitudes toward upward communication in secondary schools. American Secondary Education, 31(2), 49-70.
Shams-Morgani, Gh. R., & Grivani, K. (2011). Relationship between school organizational climate and teacher empowerment: A case study. Journal of Management and Planning in Educational Systems, 4 (7), 84-64 [In Persian]
Topcu, S., & Leana-Taşcılar, M. Z. (2016). The role of motivation and self-esteem in the academic achievement of Turkish gifted students. Gifted Education International, 34(1), 3-18.
Thijs, J., & Verkuyten, M. (2008). Peer victimization and academic achievement in a multiethnic sample: the role of perceived academic self-efficacy. Journal of Educational Psychology, 100(4), 754.
Urdan, T., & Bruchmann, K. (2018). Examining the academic motivation of a diverse student population: A consideration of methodology. Educational Psychologist, 53(2), 114-130.
Whitlock, J. L. (2016). Youth perceptions of life at school: Contextual correlates of school connectedness in adolescence. Journal of Applied Developmental Science, 10, 13-29.
Xavier A, Pinto-Gouveia J, & Cunha M. (2016). The protective role of self-compassion on risk factors for non-suicidal self-injury in adolescence. School Mental Health, 8(4), 476-485.
