بررسی تحلیلی مبانی ارزش‌شناختی تعلیم و تربیت اسلامی ازمنظر استاد مطهری به منظور تدوین الگوی مدرسهی مطلوب
الموضوعات :لیلا میرزائی 1 , سعید بهشتی 2 , محسن ایمانی نائینی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، واحدعلوم تحقیقات تهران
2 - عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی
3 - تربیت مدرس
الکلمات المفتاحية: فلسفه‌ی تعلیم و تربیت اسلامی, ارزش‌شناختی, مطهري, الگو, مدرسهی مطلوب,
ملخص المقالة :
اين پژوهش، با هدف معرّفي الگوي مدرسه‌‌ي مطلوب براساس تحليل مباني ارزش‌شناختی استادمطهري (ره) به نگارش درآمده است. نوع پژوهش، پژوهش تربيتي از نوع بنيادي-کاربردي و روش مورد استفاده، تحليلي-استنباطي بوده و با استفاده از روش کتابخانه‌اي (واقعي ومجازي) اطّلاعات جمع‌آوري و ابزار گردآوري اطّلاعات نيز فيش‌برداري است. ابتدا مفهوم تعلیم و تربیت اسلامی، الگو، ارزش‌شناختی و مدرسهی مطلوب تعریف و سپس مبانی ارزش‌شناختی از منظر شهیدمطهری(ره) مورد بررسی قرار گرفته و استخراج شده است و در ادامه الگوی مدرسهی مطلوب با نگاه تحلیلی به مبانی ارزش‌شناختی استاد، استنباط و ترسیم شده است. یافته‌های پژوهش نشان داد که: از منظر استادمطهری، مدرسهی مطلوب، مدرسه‌ای است که انسانیّت، پذیرش ارزش‌ها درفضایی آکنده از آرامش، تکریم و احترام فراگیران، آموزش رفتاری توام با تدبر و تامّل در مقابل ارزش‌ها، مادی نبودن صرف ارزش‌ها، تدوین اهداف ارزشمند و پرجاذبه، توام بودن علم و عمل، اخلاق‌محوری، پرورش انسان‌های صاحب‌درد دوری از حق، طالب کمال مطلق ، پرورش مصلحان اجتماعی عابد و عالمان مصلح اجتماعی، انسان‌های آزاده، ، مسئولیّت‌پذیر، تقویت اراده‌ی دانش‌آموزان، عدالت‌محوری، احقاق‌حق، تقویت عاطفه‌ی به‌جا و توجّه به برنامه‌های عبادی، تقويت و پرورش جنبه‌‌هاي هنري و خلّاقيت و درس شرف و انسانيت و معنويت و تعادل در ارزش‌ها از جمله آموزه‌های مدرسهی مطلوب می‌باشد.
قرآن کريم
آقازاده، محرّم. (1390). تکنولوژي آموزشي بر پايه‌‌ي رويکرد ساخت‌گرايي، تهران: آييژ.
باقري، خسرو. (1387). نگاهي دوباره به تربيت اسلامي، تهران: مدرسه.
بانشي، سعيد. (1388). تبيين نظام تعليم و تربيت از ديدگاه شهيد مطهري، پايان‌نامه‌ی کارشناسي ارشد: دانشگاه شيراز.
بصيري‌خواه، اسماعيل. (1391). اصول فلسفهي تعليم و تربيت اسلامي از ديدگاه شهيد مطهري.، ترجمه‌‌ي خدايار ابيلي، تهران: موسسهي بين المللي.
بهشتی، سعید.(1377).زمینه‌ای برای بازاندیشی در فلسفه‌ی تعلیم وتربیت، ترجمه و تالیف سعید بهشتی، تهران: ویرایش.
بهشتي، سعيد. (1389). تاملات فلسفي در تعليم و تربيت، تهران: بين املل.
تاجديني، علي. (1385). تعليم و تربيت اسلامي در پرتو کلام استاد شهيد مطهري، تهران: موسسهي فرهنگي برهان: انتشارات مدرسه.
جمشيدي، مهدي. (1392). هستي‌شناسي فرهنگي آيت‌ا... مطهري، دو فصل‌نامه علمي- پژوهشي نظريه‌هاي اجتماعي متفکران مسلمان، سال دوم: 1.
خرم آبادي، يدالله و ملکي، سکينه. (1393). ارزش‌شناسي و تأثير تربيتي آن از ديدگاه شهيد مطهري(ره)، مقاله، فصل‌نامه‌ي ارزش‌شناسي و آموزش، سال اول: شماره‌ي 2.
خضرايي‌شولايي‌فر، مريم. (1395). روش‌هاي تعليم و تربيت اسلامي با تکيه بر ديدگاه استاد مطهري، مقاله، سال اول: شماره 4.
رشيدي، شيرين. (1396). طراحي الگوي تربيت عقلاني بر مبناي قرآن کريم از منظر تبيين بنيان‌‌هاي معرفت‌شناختي آن، رساله‌‌ي دکترا، چاپ نشده، دانشگاه خوارزمي.
سند تحول بنيادين در آموزش و پرورش. (1390). وزارت آموزش وپرورش.
شمشيري، بابک و دوستداري، اعظم. (1389). تبيين ديدگاه‌هاي اخلاقي شهيد مطهري و استنتاج دلالت‌هاي تربيتي آن، مقاله چاپ شده، شيراز، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي و مطالعات اسلامي در علوم رفتاري.
صاحبکار، علي‌رضا. (1388). بررسي نظريه‌ي انسان‌شناسي شهيد مطهري و دلالت‌هاي آن در حوزه‌ي تربيت اخلاق، پايان‌نامه‌ی چاپ نشده، دانشگاه علامه طباطبايي، دانشکده روان‌شناسي و علوم تربيتي.
صالحي، اکبر و همکاران. (1394). نگاهي جامع به تعليم و تربيت اسلامي از ديدگاه شهيد مطهري با تأکيد بر اصول، اهداف و روش‌هاي تربيتي، فصل‌نامه‌ی پژوهش در مسايل تعليم و تربيت اسلامي: شماره‌ي 25
محبی، عظیم و همکاران. (1394). مدرسه در آینه‌ی تعالی. تهران، معین.
مطهري، مرتضي. (1361). گفتارهاي معنوي، قم: صدرا.
مطهري، مرتضي. (1368). شرح مبسوط حکمت 4، 14، جلد 2 و 3، قم: صدرا.
مطهري، مرتضي. (1372). اصول تربيت در دوران کودکي، تهران: صدرا
مطهري، مرتضي. (1372). انسان کامل، تهران: صدرا.
مطهري، مرتضي. (1372). فلسفهي اخلاق، تهران: صدرا.
مطهري، مرتضي. (1373). اسلام و مقتضيات زمان، قم: صدرا.
مطهري، مرتضي. (1372). انسان در قرآن، قم: صدرا.
مطهري، مرتضي. (1390). ارزش شناخت آزادي، مجله‌‌ي پگاه حوزه، ش: 129.
مطهري، مرتضي. (1392). خدا در زندگي انسان، تهران: صدرا.
مطهري، مرتضي. (1393) . تعليم و تربيت دراسلام. تهران: صدرا
مطهري، مرتضي. (1395). انسان و سرنوشت، تهران: صدرا
مطهري، مرتضي. (1395). انسان و ايمان، تهران: صدرا
مطهري، مرتضي. (1395). مجموعه‌‌ي گفتارها، تهران: صدرا
ملکي، سکينه.(1394). بررسي مفاهيم انسان‌شناسي: هستي‌شناسي، شناخت‌شناسي و ارزش‌شناسي از ديدگاه شهيد مطهري، پايان‌نامه، دانشگاه پيام نور، مرکز همدان. www.motahari.ir
