محله

دسترسی آزاد مقاله

1 - «ارزیابی شاخص های توانمندسازی در سکونتگاه های غیررسمی با رویکرد دارایی مبنا در کلانشهر تهران (نمونه موردی: محله میان آباد اسلام شهر)
مصطفی بهزادفر سید کمیل صالحی عبدالحمید نقره‌کار

امروز وضعیت شهرنشینی و اسکان غیررسمی در جهان و نظریه ها و تجارب آن حاوی نکات روشن و مفیدی است. در حالی که آمارها حاکی از روند رو به رشد جمعیت شهری، به ویژه در کشورهای در حال‌ توسعه است، فقر به‌ مثابه یکی از جنبه های تمرکز جمعیت در شهرهای این کشورها از اهمیت روزافزونی ب چکیده کامل

امروز وضعیت شهرنشینی و اسکان غیررسمی در جهان و نظریه ها و تجارب آن حاوی نکات روشن و مفیدی است. در حالی که آمارها حاکی از روند رو به رشد جمعیت شهری، به ویژه در کشورهای در حال‌ توسعه است، فقر به‌ مثابه یکی از جنبه های تمرکز جمعیت در شهرهای این کشورها از اهمیت روزافزونی برخوردار می باشد. هدف اصلي پژوهش حاضر در وهله اول، شناسایی شاخص های توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی با تأکید بر رویکرد دارایی مبنا به عنوان رویکردی نوین در تقابل با رویکرد نیاز مبنا و در وهله دوم، سنجش شاخص های استخراجی به منظور درک میزان تأثیرگذاری هر یک در رضایتمندی ساکنان این سکونتگاه ها از شرایط زندگی و نقش هر کدام از شاخص ها در ارتقای شرایط زندگی این افراد می باشد. محدوده مورد مطالع پژوهش محله میان آباد اسلام شهر می باشد که در سال 1395 نزدیک به 24 هزار نفر جمعیت داشته و در پایان سال 1386 و ابتدای سال 1387، حدود 45 هزار نفر در میان آباد زندگی می کردند. روش به کار گرفته شده در پژوهش به صورت تركيبي مبتني بر اسنادي، پيمايشي و تحليلي است، نتايج پژوهش نشان دهنده این است که، همبستگی در زیرشاخص ساختمان مسکونی مربوط به شاخص سرمایه کالبدی بالاتر از بقیه موارد بوده و بعد از آن زیرشاخص درآمد ماهیانه مربوط به شاخص نیاز مالی بالاترین میزان همبستگی را به میزان رضایت ساکنان سکونتگاه غیررسمی را به خود اختصاص می دهد. بعد از این دو زیرشاخص می توان گفت بالاترین امتیازها مربوط به زیرشاخص های شاخص سرمایه اجتماعی از قبیل: پاسخگویی، اعتمادنهادی، مشارکت، ظرفیت سازی نهادی می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - تحلیلی بر کیفیت محله‌های شهری با تأکید بر مؤلفه‌های شهر پایدار مطالعه موردی: محله هوسم، شهر رودسر
سیدرضا آزاده شیرین زربخش رضا پرویزی نادر زالی

محله‌ها و واحدهاي همسايگي به عنوان محيطي كـه بيشترين وقت افراد در آن‌ها سپري مي‌شـود، پلـي بـين جنبه اجتماعي و زيسـتي زنـدگي آن‌هـا بوده و تأثير بسـيار عميقي بر سلامت جسماني و رواني دارند. هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارزیابی کیفیت محله هوسم واقع در شهر رودسر براساس مؤل چکیده کامل

محله‌ها و واحدهاي همسايگي به عنوان محيطي كـه بيشترين وقت افراد در آن‌ها سپري مي‌شـود، پلـي بـين جنبه اجتماعي و زيسـتي زنـدگي آن‌هـا بوده و تأثير بسـيار عميقي بر سلامت جسماني و رواني دارند. هدف اصلی از انجام این تحقیق، ارزیابی کیفیت محله هوسم واقع در شهر رودسر براساس مؤلفه‌های شهر پایدار است. در گام اول از پژوهش پس از مطالعه مبانی نظری و ادبیات تحقیق، معیارها و شاخص‌های مؤثر بر مطلوبیت پیاده‌راه های شهری شناسایی شده است. در مرحله دوم با استفاده از پرسشنامه کارشناسان و فرایند تحلیل سلسله مراتبی این شاخص‌ها وزن‌دهی و اولویت‌بندی می‌شوند. در مرحله سوم با استفاده از مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه از ساکنین محله هوسم، وضعیت این محله از حیث شاخص‌های مورد نظر (در قالب پرسشنامه و طیف لیکرت) ارزیابی می‌گردد. نتایج ارزیابی‌های انجام شده در زمینه ضریب اهمیت ابعاد چهارگانه مورد بررسی در پژوهش نشان داد که بعد اجتماعی با وزن نسبی 399/0 نسبت به سایر ابعاد اهمیت بیشتری در سطح پایداری محله‌های شهری دارد. نتایج یافته های پژوهش در رابطه با وضعیت محله مورد مطالعه از لحاظ چهار معیار اجتماعی، کالبدی، زیست محیطی و اقتصادی حاکی از آن است که معیار اجتماعی با نمره میانگین 578/2 و نمره نسبی 263/0 در جایگاه اول قرار دارد. اما باید گفت طبق طیف لیکرت میزان پایداری محله براساس این شاخص که نسبت به دیگر شاخص ها رتبه برتر دارد، در حد متوسط به پایین است. این موضوع بیانگر این است که میزان پایداری محله مورد مطالعه در سطح ضعیف و بسیار ضعیف قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - الگوی بهینه تاب آوری در بافت های مسئله دار شهری نمونه موردی: محله فرحزاد تهران
نسا خزاعی حسین مجتبی زاده خانقاهی ابوالفضل مشکینی ناصر اقبالی

هدف اصلی از انجام این پژوهش ارزیابی تاب آوری در محله فرحزاد تهران است. برای ارزیابی تاب آوری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و نهادی ـ مدیریتی از تکنیک پرسشنامه و برای ارزیابی تاب آوری در بخش کالبدی، از مطالعات میدانی و نرم افزار GIS استفاده شد. یکی از مهم‌ترین ایده‌هایی که د چکیده کامل

هدف اصلی از انجام این پژوهش ارزیابی تاب آوری در محله فرحزاد تهران است. برای ارزیابی تاب آوری در ابعاد اجتماعی، اقتصادی و نهادی ـ مدیریتی از تکنیک پرسشنامه و برای ارزیابی تاب آوری در بخش کالبدی، از مطالعات میدانی و نرم افزار GIS استفاده شد. یکی از مهم‌ترین ایده‌هایی که در دهه حاضر هم در مدیریت بحران و هم در مدیریت شهري مطرح شده است، ایجاد شهرهاي تاب آور و مقاوم در برابر بحران‌های مختلف است. تاب‌آوری شهري را می‌توان به توانایی یک محدوده شهري در معرض خطرات مانند تغییرات آب و هوایی، سوانح، فقر اقتصادي و اجتماعی براي مقاومت، جذب، تطبیق به آن‌ها و یا دوري از آن‌ها تعریف کرد. تفكر تاب آوري در سيستم هاي پيچيده مانند شهرها درك پويايي و روابط غيرخطي در اين نوع سيستم ها را ميسر مي سازد. اين تفكر، در بستر اكولوژي شهري مدرن امكان يكپارچه سازي عوامل انساني و اكولوژيكي در سيستم هاي شهري و درك تعاملات بين آنها، بسط راهبردهاي پايداري با توجه به تعاملات شناسايي شده را فراهم مي آورد .امروزه عمدتاً شهرها و جوامع سکونت گاهی در مکان هایی ایجاد یا بنا شده اند که به لحاظ مخاطرات طبیعی در معرض وقوع انواع سوانح طبیعی و یا به دلیل پیشرفت های تکنولوژی در معرض انواع سوانح انسان ساخت هستند. نگاهی که تاکنون در مدیریت سوانح و مدیریت شهری وجود داشته، بیشتر نگاه مقابله ای و کاهش مخاطرات بوده است. در باره ارزیابی های صورت گرفته در زمینه تاب آوری اجتماعی در محله فرحزاد براساس پرسشنامه های تکمیل شده می توان گفت که شاخص تمایل اجتماعی به مشارکت با میانگین 94/3 در رتبه اول قرار دارد. در رتبه دوم شاخص پیوندهای اجتماعی با همسایگان با میانگین 82/3 و در رتبه سوم شاخص توانایی انطباق با آشفتگی ها و تنش ها با میانگین 64/3 قرار دارد. شاخص های مشارکت در تصمیم گیری و میزان مشارکت برای رفع بحران به ترتیب با میانگین های 55/3 و 46/3 در رتبه های چهارم و پنجم قرار دارند. درک محلی از خطر با میانگین 15/3 در رتبه ششم و دانش و آگاهی نسبت به بحران با میانگین 95/2 در رتبه هفتم قرار دارند. در مجموع میانگین تاب آوری اجتماعی در محله مورد مطالعه برابر با 50/3 است که می توان گفت میزان تاب آوری اجتماعی در محله فرحزاد در سطح متوسط قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - سنجش توسعه ی پایدار محله ای (مطالعه ی موردی : شهر خرم آباد)
سمیه رحیمی یکتا اصغر شکرگزار مریم جعفری مهرآبادی

تحلیل پایداری و وضعیت شاخصهای پایداری در سطح محله های شهری به عنوان رهیافتی جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری همواره یکی از اهداف مدیران شهری بوده است. بر این اساس هدف از این پژوهش بررسی وضعیت توسعه پایدار محله ای در سطح محلات شهر خرم آباد و به طور کلی شناخت وضعیت متف چکیده کامل

تحلیل پایداری و وضعیت شاخصهای پایداری در سطح محله های شهری به عنوان رهیافتی جهت دستیابی به توسعه پایدار شهری همواره یکی از اهداف مدیران شهری بوده است. بر این اساس هدف از این پژوهش بررسی وضعیت توسعه پایدار محله ای در سطح محلات شهر خرم آباد و به طور کلی شناخت وضعیت متفاوت بین محلات و نشان دادن سطوح مختلف محلات از نظر شاخصهای توسعه پایدار محله ای بوده است. با توجه به نتایج حاصل از آزمون آنوا، در همه ی شاخص های توسعه ی پایدار محله ای (شاخص اجتماعی ـ فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی، کالبدی)،بین محلات مورد بررسی از نظر تفاوت میانگینها اختلافات معنادار است به عبارت دیگر در سطح معناداری آزمون فیشر برای هرچهار شاخص برابر با 0/000 میباشد و در سطح اطمینان 95/0 درصد کوچکتر از 05/0 است بنابراین تفاوت معنی داری از نظر میانگین بین گروهها وجود دارد و همه محلات از نظر این شاخص ها در وضعیت متفاوتی قرار دارد. همچنین به منظور پاسخگویی به سوال پژوهش وجهت تعیین سطوح همگن توسعه پایدار محله ای و رتبه بندی محلات از نظر سطح برخورداری از شاخصهای توسعه ی پایدار محله ای از نتایج تحلیل خوشه ای و آزمون توکی استفاده شده است.بر اساس نتایج حاصل از آن محله شیرخوارگاه دارای توسعه ی پایدار محله ای بالا در سطح 3 (پایدار)، محله های ساحلی خواجوی، تفکیکی دلفان، شهدا، فازیک، علوی دارای توسعه پایدار محله ای متوسط در سطح 2(نیمه پایدار) ، محله کرگانه، اسپستان شرقی و گل سفید دارای توسعه پایدار محله ای پایین در سطح 1 (ناپایدار) در محدوده مورد مطالعه می‌باشند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - ارزیابی محله گرایی درطرح های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری (مطالعه موردی منطقه 10تهران)
علی موحد علی شماعی نبی اوهانی زنوز

محله گرایی و پایداری محله های شهری به پایداری اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی وحکمروایی خوب شهری منجر می شود. مهمترین اصول و معیارهای های محله پایدار شامل؛ مشارکت، سرمایه اجتماعی، انسجام فرهنگی، امنیت، هویت شهری، کاهش مصرف انرزی، سرزندگی و پویایی است. محله گرایی در شهرهای چکیده کامل

محله گرایی و پایداری محله های شهری به پایداری اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی وحکمروایی خوب شهری منجر می شود. مهمترین اصول و معیارهای های محله پایدار شامل؛ مشارکت، سرمایه اجتماعی، انسجام فرهنگی، امنیت، هویت شهری، کاهش مصرف انرزی، سرزندگی و پویایی است. محله گرایی در شهرهای ایرانی- اسلامی از پیوندهای قومی، مذهبی و اقتصادی و اجتماعی ساکنان آن نشأت گرفته است. طرح‌های توسعه شهری از جمله طرح‌های بهسازی و نوسازی شهری در محلات فرسوده از جمله طرح هایی هستند که می تواند دارای تأثیر مثبت یا منفی، بویژه موجب گسست ساختار و سازمان محله و محله گرایی گردد. ما در این پژوهش به ارزیابی تغییرات شاخص های محله گرایی در طرح‌های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری در منطقه 10 شهرداری تهران پرداخته ایم. این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و از روش تلفیقی اکتشافی- تحلیلی و تحلیل محتوا استفاده شده است. نتایج بدست‌آمده مشخص می سازد، باتوجه به اجرای طرح‌های بهسازی و نوسازی بافت فرسوده شهری ازلحاظ ساختاری و کالبدی که نتایج چشم گیری در منطقه موردمطالعه داشته اند؛ اما از لحاظ تأثیرگذاری این طرح ها بر ساختار اجتماعی و احساس تعلق مردم به منطقه و هویت محلی ضعیف عمل کرده و در بعضی موارد موجب کاهش سرمایه های اجتماعی و حس تعلق مردم به محل زندگی و گسست ساختار و سازمان فضایی محلات شده اند. موفقیت این طرح ها ازلحاظ اجتماعی آنچنان چشم گیر و موفق-آمیز به نظر نمی‌رسند و موفق به تقویت بنیان های محله گرایی نشده اند. به‌طورکلی طرح بافت فرسوده شهری هماهنگی لازم بین راهبردها و سیاستهای طرحهای بالادستی و پایین دستی یا طرح های اجرایی را برآورده نکرده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - ارزیابی اثرات واگذاری مدیریت فضاهای اجتماعی محلات شهر تهران به مدیریت محله (مطالعه موردی: محلات تجریش و نعمت آباد تهران)
لطفعلی کوزه گر کالجی سید محمد رضازاده احمد عالی محمدی

پس از طرح برخی انتقادها در مورد ناکارآمدی و نبود تخصص در انجمن های شورایاری، مدیریت شهر تهران بر آن شد تا الگوی جدیدی برای مدیریت در سطح محلات طراحی کند. بدین ترتیب، طرح مدیریت محله پیشنهاد شد. برای تحقق این هدف، بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر مشارکت مردم چکیده کامل

پس از طرح برخی انتقادها در مورد ناکارآمدی و نبود تخصص در انجمن های شورایاری، مدیریت شهر تهران بر آن شد تا الگوی جدیدی برای مدیریت در سطح محلات طراحی کند. بدین ترتیب، طرح مدیریت محله پیشنهاد شد. برای تحقق این هدف، بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر مشارکت مردم در فعالیت های اجتماعی و واگذاری اماکن فرهنگی، ورزشی و هنری از طرف شهرداری تهران بر اساس قراردادهای منعقده به مدیریت محله واگذار خواهد شد. محله های تجریش در منطقه یک شهرداری تهران و نعمت آباد در منطقه نوزده تهران نیز از جمله محلاتی هستند که شهرداری تهران نسبت به واگذاری فضاهای اجتماعی و تأسیس سرای محله در آنها اقدام نموده است. هدف این پژوهش بررسی اثرات واگذاری این فضاها به مدیریت محله بر مشارکت، توانمند سازی و کیفیت زندگی ساکنان می باشد. روش تحقیق تلفیقی از دو روش توصیفی ـ تحلیلی و روش میدانی است. داده های موردنیاز با استفاده از آزمون های آماری کولموگروف ـ اسمیرنوف، آزمون تی تک نمونه ای در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت. نتایج نشان می دهد که میزان مشارکت اجتماعی و توانمندسازی و کیفیت زندگی شهروندان با واگذاری فضاهای اجتماعی به مدیریت محله، در هر دو محله تجریش و نعمت آباد افزایش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - بازخوانی مفهوم سکونت در محلات تهران در دورۀ قاجار و پهلوی (مبتنی بر بررسی تفسیری تاریخ نوشته های فرهنگی و اجتماعی)
غلامرضا حقیقت نائینی محمد شیخی مرتضی محمودی مهماندوست

بررسی تاریخ و شواهد زیست در محلات سنتی ایران مبین ساختار و نظام کالبدی و اجتماعی منسجم و خودساخته و بیان گر مفاهیم عالیۀ سکونت انسان است. در حالی که محلات امروز به تبع تغییر الگوی زیست و توسعه های نوین شهری، دیگر از مشارکت اهالی و نظام خود انگیختۀ محله محوری برخوردار نی چکیده کامل

بررسی تاریخ و شواهد زیست در محلات سنتی ایران مبین ساختار و نظام کالبدی و اجتماعی منسجم و خودساخته و بیان گر مفاهیم عالیۀ سکونت انسان است. در حالی که محلات امروز به تبع تغییر الگوی زیست و توسعه های نوین شهری، دیگر از مشارکت اهالی و نظام خود انگیختۀ محله محوری برخوردار نیستند. لذا توجه به اصول و آموزه های حاکم بر جریان زندگی اجتماعی و مفاهیم متعالی سکونت محلۀ سنتی برای ارتقاء کیفی زیست در شهر امروز امری ضروری است. هدف از این پژوهش، بازشناسی مفهوم سکونت در محلات تهران در دورۀ قاجار و پهلوی و روش تحقیق، ترکیبی از روش های تفسیری تاریخی و تحلیل محتوای داده ها است. این پژوهش ابتدا مختصری به تعریف و مفهوم محله پرداخته؛ سپس عوامل ادراک مفهوم محله و ویژگی ها و شاخص های هر عامل و نحوۀ ردیابی آن از محتوای متون ارائه شده است. درنهایت در بررسی متون به بازشناسی جریان زندگی و تجارب زیستۀ ساکنان محلات تهران پرداخته شده که این بخش با بهره گیری از چند تاریخ نوشتۀ فرهنگی اجتماعی از محلات تهران صورت پذیرفته است. نتیجه این که عوامل و معیارهای ادراک مفهوم محله حاکی از نقش اجتماعی و مشارکت شهروندان در جنبه های مختلف سکونت از جمله امور خیر و نهضت های اجتماعی سیاسی در محلات است. محلاتی که مکان ظهور و تبلور ارزش های اجتماعی و فرهنگی از جمله وقف، نیکوکاری، احترام به بزرگان و دستگیری محرومان بوده؛ در حالی که مفاهیم قلمرو، سلسله مراتب و حریم در کالبد محله و ادراک ساکنان تعریف و نمود یافته و به واسطۀ تامین نسبی بسیاری از خدمات در محله و آرامش حاکم بر سکونت اجتماعی، ساکنان از رضایت مندی نسبی برخوردارند. در نتیجه ساکنان خود را جزئی از محله دانسته و می توان تبلور تعلقات مکانی به محله را در ابعاد مختلف کالبدی، رفتاری و معنایی شاهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - تأثیر فضاهای بی‌دفاع بر احساس امنیت شهروندان مورد مطالعه: محله بازار تهران
حسین فرهادی خواه احمد پوراحمد محمود آروین سیدخلیل سید علیپور

از جمله تبعات فضاهای بی دفاع در شهرها، کاهش امنیت و مهم تر از آن کاهش احساس امنیت در بین شهروندان می باشد، لذا، بررسی این فضاها و ارزیابی اثرات آنان بر احساس امنیت شهروندان ضروری است. در همین راستا، هدف از این تحقیق نیز بررسی تأثیر فضاهای بی دفاع بر احساس امینت شهروندان چکیده کامل

از جمله تبعات فضاهای بی دفاع در شهرها، کاهش امنیت و مهم تر از آن کاهش احساس امنیت در بین شهروندان می باشد، لذا، بررسی این فضاها و ارزیابی اثرات آنان بر احساس امنیت شهروندان ضروری است. در همین راستا، هدف از این تحقیق نیز بررسی تأثیر فضاهای بی دفاع بر احساس امینت شهروندان در محله بازار تهران است. این تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اسنادی – میدان (پرسشنامه ای) می باشد. برای بررسی فضاهای بی دفاع از سه شاخص (فیزیکی، اجتماعی و اجتماعی – فیزیکی) و احساس امنیت سه شاخص (احساس امنیت لسانی، فیزیکی و بصری) استفاده شده است. حجم نمونه نیز با استفاده از فرمول کوکران، با توجه به جامعه آماری (23696نفر)، 384 به دست آمده است. جهت تجزیه و تحلیل داده ها نیز از دو نرم افزار SPSS و SMART – PLS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که بین شاخص فیزیکی و اجتماعی با احساس امنیت شهروندان رابطه معناداری وجود دارد، ولی بین شاخص اجتماعی – فیزیکی با احساس امنیت رابطه معناداری وجود ندارد. همچنین شاخص اجتماعی (ازدحام، خلوتی و...) بیشترین تأثیر را بر احساس امنیت شهروندان دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - تدوین اصول طراحی فضاهای بازی کودکان در مقیاس محله با تأکید بر احیای بازی‌های بومی ایرانی؛ مطالعه موردی: محله باغ فیض شهر تهران
مجید خرمشاد سیدعلی صفوی

بر پایه دیدگاه‌های امروز جوامع علمی، بازی برای کودک صرفاً جنبه تفریح و سرگرمی نداشته و در حقیقت، بازی، زندگی کودک بوده و او توانمندی‌ها و مهارت‌های مورد نیاز زندگی آینده خود را از این راه کسب کرده و پرورش می‌دهد. از این‌رو توجه به طراحی علمی فضاهای بازی کودکان، به‌ویژه چکیده کامل

بر پایه دیدگاه‌های امروز جوامع علمی، بازی برای کودک صرفاً جنبه تفریح و سرگرمی نداشته و در حقیقت، بازی، زندگی کودک بوده و او توانمندی‌ها و مهارت‌های مورد نیاز زندگی آینده خود را از این راه کسب کرده و پرورش می‌دهد. از این‌رو توجه به طراحی علمی فضاهای بازی کودکان، به‌ویژه در سطح محله که به نوعی اولین و اصلی‌ترین بستر زندگی اجتماعی کودکان است، اهمیت بسیار بالایی دارد. پژوهش حاضر با دو هدف اصلی صورت گرفته است: 1) استخراج اصول طراحی شهری به منظور ارتقای کیفیت فضاهای بازی برای کودکان و نوجوانان در سطح محله 2) برداشتن گامی به پیش، برای احیای بازی‌های بومی ایرانی به وسیله طراحی فضاهای بازی متناسب در سطح محلات شهری. روش تحقیق این پژوهش کیفی و مبتنی بر روش «فراتحلیل کیفی یا فراترکیب» بوده و در ادامه به منظور تحلیل ساختارمند نمونه موردی انتخاب شده، از روش تحلیلی «سوآت» بهره گرفته شده است. بر اساس یافته‌های این پژوهش، کیفیت‌های متنوعی برای موفقیت و پاسخگویی تام و تمام یک فضای بازی، دارای اهمیت هستند. ایمنی و امنیت به عنوان توقعات اصلی والدین از فضای بازی، در کنار جذابیت به عنوان کیفیت اصلی مد نظر کودکان، نقش اصلی را در موفقیت یک فضای بازی ایفا می‌نماید. جذابیتی که هسته اصلی آن تنوع عملکردی است. تنوعی که فقدان آن در فضاهای بازی محله‌ای سبب جذب بیش از پیش کودکان به بازی‌های رایانه‌ای، کوتاه شدن بازه زمانی حضور کودکان در این فضاها و حضورپذیری پایین دوره‌های مختلف سنی کودکان شده است. در این میان، با بهره‌گیری از ظرفیت بازی‌های بومی ایرانی به عنوان یک میراث ناملموس تاریخی- فرهنگی ارزشمند، با توجه به تمرکزی که بر بازی‌های گروهی و جمعی دارند، غنای فرهنگی- اجتماعی فضاهای بازی افزایش خواهد یافت و گامی بزرگ در راستای بر طرف کردن فردگرایی ایرانیان برداشته خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - تاثیرات مگامال‌ها بر هویت محله‌ای در شهر تهران؛ مطالعه موردی: اطلس مال نیاوران
اسماعیل شیعه مهسا حاجیانی

بازارها، نقش اساسی و غیر قابل انکاری در هویت‌بخشی فرهنگی، ملی و بومی به شهرهای ایرانی - اسلامی بر عهده داشته‌اند، به نحوی که حیات شهر در پیوند با بازار رقم می‌خورد؛ اما با تغییر و تحول این‌گونه فضاهای تجاری و شکل‌گیری مجتمع‌های تجاری در فضای مدرن و به‌خصوص با تاسیس مگام چکیده کامل

بازارها، نقش اساسی و غیر قابل انکاری در هویت‌بخشی فرهنگی، ملی و بومی به شهرهای ایرانی - اسلامی بر عهده داشته‌اند، به نحوی که حیات شهر در پیوند با بازار رقم می‌خورد؛ اما با تغییر و تحول این‌گونه فضاهای تجاری و شکل‌گیری مجتمع‌های تجاری در فضای مدرن و به‌خصوص با تاسیس مگامال‌ها نگرانی‌های جدی درباره تاثیرات این فضاها بر هویت‌های مکانی به وجود آمده است. بر این اساس سوال اصلی مقاله حاضر آن است که احداث و فعالیت مگامال‌ها چه تاثیری بر هویت‌های جمعی و به طور مشخص هویت محله‌ای به جا خواهد گذاشت؟ پیش‌فرض اصلی نویسندگان آن است که هویت محله‌ای (به عنوان یک سطح از هویت مکانی) پدیده‌ای متغیر است و تحت تاثیر بافت‌های شهری و عناصری مانند مگامال‌ها قرار گرفته و تضعیف می‌شود. به منظور بررسی این فرضیه، مورد مطالعاتی اطلس مال که در منطقه نیاوران در حال احداث است، انتخاب شد. این پژوهش با رویکرد آینده‌پژوهی انجام شده و روش تحقیق آن ترکیبی از روش‌های کمی و کیفی بوده است. در ابتدا وضعیت کنونی هویت محله‌ای با روش نظرسنجی و با حجم نمونه 300 نفری از اهالی سه محله اطراف (محلات بلافصل) پروژه مورد سنجش قرار گرفت. همچنین برای پیش‌بینی تاثیرات احتمالی پروژه بر هویت محله‌ای ساکنان توأمان از روش‌های مراجعه به خبرگان دانشگاهی، مراجعه به مطلعین و خبرگان محلی و نیز بررسی تاثیر سه مجتمع در حال فعالیت (تیراژه، ارگ و کوروش) استفاده شد. یافته اصلی مقاله آن است که هویت محله‌ای فعلی در محلات سه‌گانه اطراف اطلس مال در حدی قوی (بالاتر از میانگین) قرار دارد و دیگر آنکه تاثیر اطلس مال بر هویت محله‌ای اهالی، در ارتباط با (و منوط به) شش پیشران کلیدی دیگر مانند مصرف گرایی، حضور برندهای خارجی، معماری مدرن، ترافیک و حمل و نقل، ازدحام و شلوغی بازدید کنندگان، قیمت زمین و املاک قرار دارد. در نهایت باید گفت پیش‌بینی می‌شود تاثیرگذاری پروژه اطلس مال بر هویت محله‌ای به صورت بسیار تدریجی، آهسته و کند خواهد بود و امکان سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی برای کاهش اثرات منفی آن وجود دارد که این مهم بر عهده مدیران شهری و مدیریت پروژه، پیش و پس از شروع فعالیت‌های مجتمع اطلس مال است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - فضاهای مذهبی در کالبد شهر زرتشتی؛ مطالعه موردی: یزد
حسن کریمیان فاطمه کریمی

بی تردید می توان فضاهای شهرهای تاریخی را به آینه ای تشبیه کرد که عقاید و فرهنگ سازندگان و ساکنان را منعکس می نمایند. شهر تاریخی یزد یکی از معدود شهرهای ایران است که بافت کهن و محلات تاریخی آن نسبتا سالم باقی مانده است. با استناد به منابع تاریخی، به روزگار قاجار، نُه محل چکیده کامل

بی تردید می توان فضاهای شهرهای تاریخی را به آینه ای تشبیه کرد که عقاید و فرهنگ سازندگان و ساکنان را منعکس می نمایند. شهر تاریخی یزد یکی از معدود شهرهای ایران است که بافت کهن و محلات تاریخی آن نسبتا سالم باقی مانده است. با استناد به منابع تاریخی، به روزگار قاجار، نُه محله از 77 محله بافت تاریخی این شهر سکونتگاه زرتشتیان بوده است. از آنجا که سلامت فضاهای این محله ها، مطالعه فضاهای آنها را آسان می کند، در پژوهش حاضر تلاش گردیده تا میزان اثربخشی دستورات دین زرتشت بر شکل گیری فضاهای مذهبی محله های زرتشتیان مورد سنجش قرار گیرد. اصلی ترین پرسشی که در پژوهش حاضر تلاش می گردد تا بدان پاسخ داده شود، این است که کدامیک از عناصر معماری در کالبد یک شهر زرتشتی نشین تحت تأثیر دستورات دین زرتشت احداث می شوند و چه دستورات مذهبی بر شکل گیری این فضاها اثرگذارند؟ بدین منظور، یکی از محلات زرتشتی نشین یزد که بیشتر از سایر محله ها سلامت و رونق گذشته خود را حفظ نموده انتخاب شد و با استفاده از مکتوبات تاریخی و یافته های میدانی، آن دسته از فضاهای شهری که با دستورات دین زرتشت ایجاد شده و فضای کالبدی شهر یزد را فرم بخشیده اند، شناسایی و معرفی گردیدند و مشخص شد که فضاهای مذهبی نقشی کلیدی در فرم یابی و توسعه کالبد شهرهای زرتشتیان ایفا می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بازخوانی سازمان فضایی محله در شهر ایرانی از منظر فرهنگ وقف؛ مطالعه موردی: محله علی‌قلی‌آقا، شهر اصفهان
مینا کشانی همدانی حسن سجاد زاده

فرهنگ وقف در حوزه شهرسازی از دیرباز وجود داشته و در ابعاد گوناگونی همچون کالبدی، عملکردی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت است. شناسایی سازوکار تأثیر فرهنگ وقف در عناصر سازنده شهرهای ایرانی-اسلامی به‌ویژه با رویکردی تاریخی، به روشن‌تر شدن این مفهوم کمک خواهد کرد. شهر اصفهان چکیده کامل

فرهنگ وقف در حوزه شهرسازی از دیرباز وجود داشته و در ابعاد گوناگونی همچون کالبدی، عملکردی، اجتماعی و اقتصادی حائز اهمیت است. شناسایی سازوکار تأثیر فرهنگ وقف در عناصر سازنده شهرهای ایرانی-اسلامی به‌ویژه با رویکردی تاریخی، به روشن‌تر شدن این مفهوم کمک خواهد کرد. شهر اصفهان با محلات تاریخی منحصربه فرد، به عنوان یکی از شهرهایی که در دوران صفویه و متاثر از فرهنگ وقف رشد و توسعه یافته است، بستر مناسبی برای پژوهش‌های تاریخی با نگاه نوآورانه را فراهم می‌آورد. از این رو از میان محلات شهر اصفهان، با توجه به وجود وقف‌نامه‌ای مستند، محله علی‌قلی‌آقا به منظور بستر این پژوهش به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده و پژوهش با فرض تاثیرگذاری سنت وقف بر شکل محله علی‌قلی‌آقا، در پی یافتن پاسخی برای این پرسش است که فرهنگ وقف چگونه بر ساختار و خلق فضاهای محله سنتی تأثیر گذاشته است؟. براین اساس، هدف مقاله تحلیل ساخت‌شناسی فضایی و عناصر کالبدی محلات سنتی از منظر فرهنگ وقف و مبتنی بر رویکرد ساختارگرایی در مطالعات شهر اسلامی می‌باشد، تا براین اساس بتوان در فرایند بازآفرینی محلات سنتی با اتکاء به یافته‌های تحقیق به سازمان فضایی پایداری دست یافت. به همین منظور، پژوهش با روش توصيفي - تحليلی ضمن مرور ادبیات جایگاه وقف در تفکر اسلامی و تاثیر آن بر ساختار شهر اسلامی، در بخش تحلیلی با استفاده از گردآوري اطلاعات بصورت كتابخانه‌اي - اسنادي، مشاهدات ميداني، اسناد، نقشه‌های تاریخی و همچنین بررسی وقف‌نامه‌ها و سفرنامه‌های تاریخی، مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که فرهنگ وقف، در ایجاد نطفه اولیه مرکز محله علی‌قلی‌آقا شهر اصفهان و ایجاد بناهای عمومی نظیر: مسجد، حسینیه، حمام و سایر ابنیه عام‌المنفعه در این محله، اثرگذار بوده است. همچنین به دلایل ابعاد اعتقادی و اجتماعی فرهنگ وقف، توسعه و ایجاد ابنیه محله‌ علی‌قلی‌آقا، موجب ایجاد ساختار درهم تنیده در مرکز محله و ایجاد حساسیت و مشارکت مردم در حفظ و احیاء ابنیه سنتی در این محله شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - بازنمایی گستره و عناصر شاخص محلۀ لنبان اصفهان در دورۀ قاجاریه
مهسا پایه‌دار محسن افشاری

زندگی در شهرهای سنتی ایران تا اواخر دورۀ قاجاریه در قالب محله انتظام و معنا می‌یافت که در پی توسعه‌های شهری دورۀ پهلوی دچار تخریب و گسست کالبدی و کارکردی گردید. به مرور زمان تغییر سبک زندگی و تسریع در روند آن موجب تحولات معنایی، انزوا و نابودی ساختار محلات از حافظۀ جمعی چکیده کامل

زندگی در شهرهای سنتی ایران تا اواخر دورۀ قاجاریه در قالب محله انتظام و معنا می‌یافت که در پی توسعه‌های شهری دورۀ پهلوی دچار تخریب و گسست کالبدی و کارکردی گردید. به مرور زمان تغییر سبک زندگی و تسریع در روند آن موجب تحولات معنایی، انزوا و نابودی ساختار محلات از حافظۀ جمعی شهروندان گردید. از آن‌جا که محله بستر زندگی جاری در شهر قدیمی و مهم‌ترین مقیاس سکونتی محسوب می‌شود مطالعۀ ساختار و عناصر شاخص آن حائز اهمیت است. حال آن‌که پیرامون ساختار محلات شهر اصفهان در دورۀ قاجاریه و به منظور شناخت هریک از محلات با دیدگاه مطالعات تاریخ معماری تحقیق زیادی صورت نگرفته است. در این راستا محلۀ لنبان که از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین محلات اصفهان و واقع در جانب غربی این شهر بوده است در دورۀ مذکور مورد مطالعه قرارخواهد گرفت. هدف این بازنمایی تدقیق و ترسیم پیشینۀ تاریخی یکی از مهم‌ترین شهرهای تاریخی ایران است. پژوهش حاضر از روش تاریخی‌تفسیری و با استفاده از منابع مکتوب معتبر تاریخی صورت پذیرفته است. داده‌‌های تاریخی که وجود محله از آن نشات می‌گرفت و یا برای افراد محلی اهمیت داشت به عنوان مولفه‌های شاخص از منابع گوناگون شامل نقشه‌ها، سفرنامه‌ها، تاریخ‌نگاری‌ها و ... تدوین و استخراج شد و با نگرشی متفاوت در پنج دستۀ شاخصه‌های طبیعی، تاریخی، اقتصادی و شغلی، جمعیتی و کالبدی تبیین گردید. در نهایت با استفاده از مطالعات انجام شده و تطبیق با نقشۀ سیدرضاخان گسترۀ این محله در شهر دورۀ قاجاریه بازترسیم شد و شناخت عناصر شاخص در این محله و موقعیت‌یابی آنان صورت پذیرفت. این مطالعات نه تنها به لحاظ تاریخ‌نگاری شهری ارزشمند است بلکه چنان که ساختاری برگرفته از رفتارها و فعالیت‌های انسان‌ها در بازۀ زمانی طولانی و منطبق با محیط طبیعی خود بوده است برای فرایند ارتقاء کیفی شهرهای امروزی امری ضروری است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تبیین ماهیت دلبستگی به محله ایرانی-اسلامی: مطالعه کیفی محله اختیاریه
سمانه خبیری محمدرضا پورجعفر محمد سعید ایزدی

محله در شهر ایرانی-اسلامی سازنده بنیان هویتی افراد و احساس دلبستگی در ساکنان بر شمرده می‌شود. این درحالی است که با غلبه گفتمان مهندسی در توسعه شهرها، محله دستخوش تغییر ساختار فضایی و سازمان اجتماعی و تضعیف پیوند روانشناختی مردم-محله شده که افول مشارکت اجتماعی، تهدید هوی چکیده کامل

محله در شهر ایرانی-اسلامی سازنده بنیان هویتی افراد و احساس دلبستگی در ساکنان بر شمرده می‌شود. این درحالی است که با غلبه گفتمان مهندسی در توسعه شهرها، محله دستخوش تغییر ساختار فضایی و سازمان اجتماعی و تضعیف پیوند روانشناختی مردم-محله شده که افول مشارکت اجتماعی، تهدید هویت‌محله‌ای و تضعیف سرمایۀ اجتماعی را در پی داشته است. با توجه به خلاءهای نظری در ابعاد ماهوی، فرایندی، رفتاری دلبستگی به محله و از آن‌جا که درک عمیق نسبت به ماهیت این پدیده در بستر شهرهای کشور و عوامل تاثیرگذار بر آن گامی راهبردی در برنامه‌ریزی محله‌محور است، هدف این مقاله مطالعه عمیق تجربه زیسته ساکنان محله اختیاریه به منظور بازشناسی ماهیت روانشناختی این پیوند و مولفه‌های موثر بر آن در محله‌ای است که بر اساس پیمایش شهرداری تهران (1396) سطح بالایی از تعلق ساکنان و پایداری نسبی سکونت را دارد. بنابراین با اتخاذ راهبرد کیفی و روش تحقیق نظریه داده‌بنیاد و به‌کارگیری تکنیک نمونه‌گیری هدفمند و نظری، 24 نفر از ساکنان اختیاریه به‌عنوان مشارکت‌کنندگان تحقیق در فرایند گردآوری اطلاعات از طریق ترکیبی از ابزارهای مصاحبه عمیق، پرسشنامه، نقشه شناختی و مطالعات اسنادی انتخاب و تحلیل داده‌ها به صورت همزمان، غیرخطی، تکوینی و با تکنیک کدگذاری باز، محوری و انتخابی انجام شد. نتایج و یافته‌های پژوهش نشان داد که دلبستگی به محله همچون امتداد حس خانه در مقیاس محله در ابعاد احساسی، شناختی-ادارکی و رفتاری تجربه می‌شود. بعد احساسی این پیوند با غرور، رفاه روانی، اندوه دوری از محله، تعلق و عضویت و بعد شناختی-ادراکی دلبستگی با رسش و پختگی پیوند عاطفی، شکل‌گیری خود اجتماعی، دگردیسی در نظام معنایی مکان و از آن خود کردن مکان ادراک می‌شود. دلبستگی با الگوهای رفتاریِ جوارجویی انطباق‌پذیر، پیوندجویی، عمل جمعی و مشابهت‌جویی بازنمایی می‌شود. همچنین دلبستگی به خانه، خودتعیین‌گری، هویت مکان، دلپذیری بصری-شنیداری، منزلت مکان، مکان‌-رویدادهای پیونددهنده، کیفیت پاسخگویی و ثبات، عوامل سازنده و تقویت‌کننده دلبستگی به اختیاریه شناسایی گردید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - تحلیل وضعیت زیست¬پذیری مجتمع¬های مسکونی انبوه(مورد پژوهی:محله بهار شهر اصفهان)
فرزانه دهقانی گیشی داریوش مرادی چادگانی

10.29252/.1.4.39

افزايش جمعیت در شهرها ، منجر به انبوه سازي مسكن شده است. امروزه فرسودگی مناطق متراکم و ساختمانهای بلند مرتبه از جمله واقعیتهای شهرهای بزرگ می باشند و به همراه خود مسائل، مشکلات و نیازهای خاصی را ایجاد کرده است چنین بافتهای روز به روز با کاهش شرایط زیست پذیری روبرو می ش چکیده کامل

افزايش جمعیت در شهرها ، منجر به انبوه سازي مسكن شده است. امروزه فرسودگی مناطق متراکم و ساختمانهای بلند مرتبه از جمله واقعیتهای شهرهای بزرگ می باشند و به همراه خود مسائل، مشکلات و نیازهای خاصی را ایجاد کرده است چنین بافتهای روز به روز با کاهش شرایط زیست پذیری روبرو می شود ، چرا که به دلیل فرسودگی کالبدی، عدم برخورداری مناسب از تاسیسات، خدمات و زیرساختهای شهری آسیب پذیر بوده و از ارزش مکانی، محیطی و اقتصادی نازلی برخوردارمی شود. محله بهار که در جنوب شهر اصفهان واقع شده ، پس از گذشت 47 سال از ساخت آن، با افت شرایط زست پذیری روبرو گردیده است و این ساختمانهای قدیمی، نمای نامطلوبی را برای منطقه 6 شهر اصفهان ایجاد کرده است. هدف اصلی این پژوهش تحلیل وضعیت زیست پذیری مؤلفه های مسکونی، مؤسسات تولیدی-خدماتی و روفاه عمومی، ،وضعیت مجراهای انطباق یافته و ساختار تصمیم گیری می -باشد که برای ارزیابی وضعیت شاخص های ذکر شده پرسشنامه ای با حجم نمونه 135 نفر از ساکنان محله بهار تدوین گردیده و با استفاده از آمارتوصیفی و استنباطی و آزمون میانگین به کمک نرم افزار SPSS تحلیل شده است. براساس نتایج حاصل از پژوهش، ساختار فضائی-فعالیتی مسکونی و ساختار تصمیم گیری مهمترین زمینه-هایی در وضعیت نامناسب، و ساختمانهای فرسوده و کم دوام، عدم جذب سرمایه گذار در زمینه مسکن ، عدم مشارکت ساکنان با یکدیگر، توان اقتصادی پایین ساکنان، عدم اعتماد ساکنان به شهرداری، دشورا بودن دریافت پروانه ساخت و ساز در محله از مهمترین مؤلفه های آن می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - بررسی معیارهای پیاده مداری در سطح محله های قدیمی شهر اصفهان(نمونه موردی محله سنگ تراش ها اصفهان)
اسلام کرمی احسان عباسیه

با پیشرفت صنعتی و اختراع اتومبیل، عابر پیاده نقش محوری خود را در طراحی فضاهای شهری از دست داده و همین مساله سبب شده است کیفیت فضایی عرصه های عمومی شهر و پیاده راه ها نسبت به قبل تقلیل یابد. به نظر می رسد مطالعه نمونه های موجود از فضاهای شهری که هنوز جاذب جمعیت پیاده است چکیده کامل

با پیشرفت صنعتی و اختراع اتومبیل، عابر پیاده نقش محوری خود را در طراحی فضاهای شهری از دست داده و همین مساله سبب شده است کیفیت فضایی عرصه های عمومی شهر و پیاده راه ها نسبت به قبل تقلیل یابد. به نظر می رسد مطالعه نمونه های موجود از فضاهای شهری که هنوز جاذب جمعیت پیاده است و بررسی این کیفیات از لحاظ کالبدی، محیطی، اجتماعی، فردی و ... بتواند الگوهایی برای خلق فضاهای جدید با این ویژگی و اصلاح فضاهای پیاده گریز در اختیار جامعه قرار دهد. این تحقیق به دنبال پاسخ این سوال است که کدام عوامل باعث ایجاد فضایی جاذب جمعیت پیاده در محله سنگ تراشها گردیده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی – تحلیلی با استفاده از ابزار پرسشنامه به روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام شده است. تحلیل کمی داده های پرسشنامه و هم چنین تبدیل یافته های کیفی به مولفه های کمی به کمک نرم افزار SPSS انجام گردیده است. همزمان با آزمون فرضیه تحقیق، میزان همبستگی و ارتباط بین مولفه ها توسط آزمون های پیرسون و رگرسیون بررسی شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در نمونه موردی، ارتباط خطی بین مولفه های پیاده مداری بجز خود اتکایی شهری برقرار است. از نظر میزان کیفیت، مولفه تامین امنیت و ایمنی از بیش ترین معدل بین مولفه های پیاده مداری برخوردار بوده است بنابراین می توان نتیجه گرفت توجه به امنیت و ایمنی پیاده در طراحی کالبدی خیابان های محله سنگ تراشها، یکی از عوامل حضور پررنگ پیاده طی سال ها حیات این محله بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - تحلیل‌ فضایی‌ فقر شهری ‌در جهت ‌رسیدن به عدالت اجتماعی (مطالعه موردی: محله دزاشیب منطقه یک شهرداری تهران)
کسری اصغرپور نسیم خانلو کرامت الله زیاری وحید شالی امینی

این پژوهش با هدف تحلیل فضایی فقر شهری در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی در محله دزاشیب برمبنای میزان دسترسی ساکنان محله به خدمات شهری با روش کمی انجام شده است. از هشت شاخص شامل، دسترسی به خدمات درمانی، آموزشی، حمل و نقل، انتظامی، پارک، تأسیسات و تجهیزات، مذهبی و تجاری استفا چکیده کامل

این پژوهش با هدف تحلیل فضایی فقر شهری در جهت رسیدن به عدالت اجتماعی در محله دزاشیب برمبنای میزان دسترسی ساکنان محله به خدمات شهری با روش کمی انجام شده است. از هشت شاخص شامل، دسترسی به خدمات درمانی، آموزشی، حمل و نقل، انتظامی، پارک، تأسیسات و تجهیزات، مذهبی و تجاری استفاده شده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن، توصیفی ‌- تحلیلی می باشد. از روش AHP (تحلیل سلسه مراتبی) جهت تحلیل فضایی فقر شهری استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد، تمرکز فقر در بخش‌های مرکزی و شرقی محله بیشتر بوده و عدم یکنواختی در توزیع خدمات عمومی شهری را در این بخش محله نمایش می‌دهد. بنابراین یافته‌های این مطالعه، بر شناخت نواحی فقیر محله و اهمیت ترسیم نقشه های فقر و از طرف دیگر چگونگی دسترسی به خدمات شهری در سطح محله تأکید دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - بررسی ویژگی های اجتماعی، اقتصادی و کالبدی سکونت گاه های غیر رسمی (مطالعه موردی: محله عینک شهر رشت)
مريم جعفري مهرآبادي مريم سجودي سيده فاطمه امامي

سکونتگاه های غیررسمی غالبا معلول عواملی چون رشد و توسعه ناموزون و تراکم های خارج از اندازه هستند. این پدیده رو به رشد؛ محروميت و عدم برخورداري سکونتگاه هاي غيررسمي از امكانات زندگي شهري در قياس با ديگر نواحي شهري را سبب می گردد و سکونتگاه های غیر رسمی را به كانون مسائل چکیده کامل

سکونتگاه های غیررسمی غالبا معلول عواملی چون رشد و توسعه ناموزون و تراکم های خارج از اندازه هستند. این پدیده رو به رشد؛ محروميت و عدم برخورداري سکونتگاه هاي غيررسمي از امكانات زندگي شهري در قياس با ديگر نواحي شهري را سبب می گردد و سکونتگاه های غیر رسمی را به كانون مسائل بغرنج شهري و انساني تبدیل می کند؛ شهر رشت به عنوان یکی از مهم ترین کانون های جمعیتی شمال کشور از جمله شهرهایی است که با پدیده اسکان غیر رسمی مواجه بوده است. هدف این تحقیق شناسایی چالش های محله عینک به عنوان یکی از سکونتگاه های غیررسمی در شهر رشت است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع آوری اطلاعات به شیوه میدانی و با استفاده از پرسشنامه بوده است. جامعه آماری شامل افراد ساکن در محله عینک شهر رشت بوده است که به صورت تصادفی و با توجه به شناخت از محدوده مورد مطالعه 100 نفر انتخاب شده اند تا با انتخاب حداقل نمونه امکان تعمیم یافته ها فراهم آید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS انجام شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که وضعیت محله عینک از نظر ویژگی های اجتماعی، کالبدی و اقتصادی پایین تر از حد متوسط قرار دارد. همچنین بین کیفیت کالبدی و کیفیت اجتماعی محله عینک، ارتباط معنادار و مثبت وجود دارد و شدت این ارتباط بسیار قوی است. نهایتا بیشترین نارضایتی در بخش اقتصادی با میانگین رتبه ی 2.19، در رتبه ی اول و بخش اجتماعی با 1.96 در رتبه ی دوم و کم ترین نارضایتی متعلق به بخش کالبدی با میانگین رتبه ی 1.85 بوده است. همچنین ساکنین؛ وضعیت این محله را از نظر چالش هایی چون: دسترسی و راه ارتباطی ضعیف با شهر، عدم جمع آوری زباله، جاده های خاکی، دسترسی ناکافی با خدمات اصلی شهری، گسترش بحران های اجتماعی و فقر، ویرانی محیط زیست و... متوسط ارزیابی کردند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - مدلی برای تغییر ساختارهای حاکمیتی برای اجرای حکومت دینی مبتنی بر ولایت ‏فقیه
سید حاتم مهدوی نور

مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) برای برپایی حکومت اسلامی قیام کردند. امروز در دنیا گفتمان غالب ‏دموکراسی است و به این منظور ماهیت حکومت ایران، جمهوری اسلامی شد که از لحاظ شکلی دموکراسی و از لحاظ محتوا ‏اسلامی است. با توجه به بی‌تجربه بودن کشورهای اسلامی در دموک چکیده کامل

مردم ایران به رهبری حضرت امام خمینی (ره) برای برپایی حکومت اسلامی قیام کردند. امروز در دنیا گفتمان غالب ‏دموکراسی است و به این منظور ماهیت حکومت ایران، جمهوری اسلامی شد که از لحاظ شکلی دموکراسی و از لحاظ محتوا ‏اسلامی است. با توجه به بی‌تجربه بودن کشورهای اسلامی در دموکراسی نظام‌های حاکمیتی غربی برای اجرای دموکراسی ‏پذیرفته شد. برای اسلامی کردن آن ولی فقیه در رأس و شورای نگهبان ناظر بر مصوبات مجلس شورای اسلامی شد. حال بعد از ‏حدود چهار دهه ضروری است در ساختارهای حاکمیتی بازنگری شود و در صورت وجود ایراد نظامی مبتنی بر دین و متناسب با ‏شرایط مکان و زمان برای اجرای قوانین دینی که در رأس آن ولی فقیه در زمان غیبت قرار دارد طراحی شود.‏ در این پژوهش مبتنی بر مبانی دینی، ویژگی‌های مردم ایران و خصوصیات حکومت اسلامی مدلی برای اجرای حکومت دینی ‏مبتنی بر ولایت فقیه ارائه شده است. از روش تحلیل محتوا برای به دست آوردن مبانی‌ای که در طراحی ساختارهای حاکمیتی به ‏آن توجه شود استفاده شده است. روش پژوهش برای به دست آوردن خصوصیات مردم ایران تحلیل ۱۰۰۰ ساعت فیلم از رفتار ‏مردم در حین رانندگی، از خیابان رد شدن و ... است که نگارنده از سال ۱۳۸۵ تا سال ۱۳۹۲ در موقعیت‌های مختلف ضبط کرده ‏است و برای یافتن ویژگی‌های حکومت دینی (اسلامی) پرسش‌نامه‌ای بین ۳۰ نفر از خبرگان مدیریتی و دینی که به صورت گلوله ‏برفی انتخاب شدند توزیع و با ستفاده از ای‌اچ‌پی تحلیل و رتبه‌بندی شد. برای تحقق این ویژگی‌ها با توجه به مبانی دینی و ‏ویژگی‌های مردم نظامی طراحی شد که با مصاحبه با ده از از خبرگان مدیریتی و دینی اصلاح شد.‏ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - ارزیابی تأثیرات اجتماعی مجموعه فرهنگی، گردشگری و تفریحی مُرادآب
طلیعه خادمیان حبیب جباری

هدف این پژوهش، ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه ساخت مجموعه فرهنگی و گردشگردی مُرادآب در محله اسلام آباد واقع در منطقه 1 شهرداری کرج و ارائه راهکارهایی به منظور افزایش پیامدهای مثبت و کاهش پیامدهای منفی ناشی از آن است. روش این پژوهش از نظر فرایند اجرا، تلفیقی (کمی و کیفی) چکیده کامل

هدف این پژوهش، ارزیابی تأثیرات اجتماعی پروژه ساخت مجموعه فرهنگی و گردشگردی مُرادآب در محله اسلام آباد واقع در منطقه 1 شهرداری کرج و ارائه راهکارهایی به منظور افزایش پیامدهای مثبت و کاهش پیامدهای منفی ناشی از آن است. روش این پژوهش از نظر فرایند اجرا، تلفیقی (کمی و کیفی) و از نظر زمان، مقطعی بوده است. اطلاعات در بخش کمی داده ها با نمونه ای 400 نفری از اهالی اسلام آباد کرج به دست آمده است و در بخش کیفی هم مصاحبه هایی با مدیران شهرداری منطقه کرج، عوامل اجرایی، مطلعان طرح و افراد شاخص و نخبگان محلی انجام شده است و برای تعیین اعتبار پرسشنامه از اعتبار صوری و به منظور تعیین پایایی از روش آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اجرای این پروژه، اثرات مثبتی مانند بهبود گذران اوقات فراغت، بهبود سیمای محلی و بهبود محیط زیست، احساس آرامش و نشاط اجتماعی، افزایش احساس امنیت، افزایش دسترسی به خدمات تفریحی و فرهنگی، افزایش قیمت مسکن، ایجاد فرصت شغلی و درآمدزایی، بهبود سیمای محله، افزایش مشارکت و تعلق محلی و افزایش رضایت و اثرات منفی مانند دل زدگی و بی‌اعتمادی مردم به مسئولان و طرح، مهاجرت اجباری و ایجاد نارضایتی از ازدحام و شلوغی بعد از اجرای طرح به همراه خواهد داشت که با اجرای سیاست های درست سامان دهی و جلب رضایت اهالی و طراحی اصولی و بهره مندی از سرمایه گذار خصوصی جهت تسریع امور می توان اثرات منفی را کاهش داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - بررسی عوامل موثر بر تصویر ذهنی شهروندان از بافت فرسوده و راهکارهای بهبود آن (نمونه موردی بافت فرسوده اطراف مسجد جامع قم)
اشرف ماندنی

بافت های فرسوده شهری صرف نظر از گونه های متفاوت آنها محصول برخی کم توجهی های مدیریت شهری است که در طول زمان به صورت پهنه ای از شهر درآمده که فاقد پایداری و استحکام لازم کالبدی بوده ، دسترسی مناسبی برای خانه های آنها بوجود نیامده و از کمبود شدید خدمات رنج می برند . به ه چکیده کامل

بافت های فرسوده شهری صرف نظر از گونه های متفاوت آنها محصول برخی کم توجهی های مدیریت شهری است که در طول زمان به صورت پهنه ای از شهر درآمده که فاقد پایداری و استحکام لازم کالبدی بوده ، دسترسی مناسبی برای خانه های آنها بوجود نیامده و از کمبود شدید خدمات رنج می برند . به همین دلیل با توجه به کیفیت پایین زندگی در بخشهایی از آنها محل سکونت اقشار محروم و مهاجران روستایی و بعضاً غیر ایرانی شده ودر نهایت به مکان های ناامن و با ناهنجاریهای فراوان اجتماعی در پایین‫ترین سطح کیفیت محیطی تبدیل شده اند . آنچه در کشور ما امر مداخله، بهسازی و نوسازی بافت‫های فرسوده را با مشکل روبرو کرده فقدان یک استراتژی مشخص متکی به شناسایی گونه های بافت فرسوده و عزم جدی مدیریت شهری برای نوسازی و بهسازی آنها بوده است. در بسياري از عرصه ها بهسازي بافت و اقدام خرد و مشارکتي با مردم ساکن در آن، شيوه بسيار مطلوب و پايداري را ارائه مي دهد که مي تواند در طول دوره کوتاه مدت صورت پذيرد. شهر قم به واسطه داشتن حدود 1074 هکتار بافت تاريخي و فرسوده يکي از شهرهايی است که به وضوح با مساله فرسودگي روبروست و بافت مسکوني اطراف مسجد جامع قم، به واسطه موقعيت ويژه و همچنين واقع شدن در محدوده مرکزي و تاريخي شهر قم و فرسودگي اين محدوده با مشکلات خاصي روبروست. یافته ها نشان داد بررسي ميزان موافقت ساكنين نشان مي دهد كه 32 درصد با تخريب و نوسازي بناها كاملا ً موافقند 23 درصد موافقند، 20 درصد تا حدودی موافقند و كساني هستند كه به اين محدوده علاقه دارند و قصد ادامه زندگي در محدوده را دارند. 15درصد از ساكنين محدوده با تعمير و بازسازي محدوده موافق اما با تخریب و نوسازی مخالفند 10 درصد نيز از هرگونه تغييري در ابنيه و ساختمان هاي محدوده ناراضي هستند. ‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬ پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - مقایسه کارآمدی الگوهای اقتصاد پایدار شهری بر توسعۀ محلی (مطالعه موردی: منطقه ۱۰ شهر تهران)
زهره تاجیک سیدموسوی موسوی رحيم سرور

اقتصاد شهری به عنوان شاخه‌ای از اقتصاد خُرد، پس از شکل‌گیری رویکردهای مبتنی بر پایداری همچون توسعۀ پایدار، بیش از پیش با این رویکردها پیوندیافت و مقوله‌ای جامع با عنوان «اقتصاد پایدار شهری» را شکل داد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی الگوهای اقتصاد پایدار شهری به منظور تح چکیده کامل

اقتصاد شهری به عنوان شاخه‌ای از اقتصاد خُرد، پس از شکل‌گیری رویکردهای مبتنی بر پایداری همچون توسعۀ پایدار، بیش از پیش با این رویکردها پیوندیافت و مقوله‌ای جامع با عنوان «اقتصاد پایدار شهری» را شکل داد. هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی الگوهای اقتصاد پایدار شهری به منظور تحول و توسعه مجدد محله های ناکارآمد شهری می باشد که تاکنون کفایت آنها ارزیابی نگردیده است.بدین منظور با استفاده از یک روش کمّی- کیفی مبتنی بر مصاحبه و پرسشگری از خبرگان شهر تهران، داده‌های تحقیق گردآوری شد. نتایج به‌دست‌آمده، حاکی از تأثیر مثبت و معنادار تمامی مدل‌های مورد بررسی بر متغیر وابسته یعنی توسعۀ محلی بود. با این حال برخی از الگوهای اقتصاد پایدار شهری همچون «کارآفرینی اجتماعی» و «الگوی LED»، تأثیر بیشتری بر توسعۀ محلی داشت. این بدان معنی است که دو الگوی یادشده می‌تواند بیش از سایر الگوها در انطباق با شرایط محله‌های ناکارآمد منطقه ۱۰ شهر تهران به کار گرفته شود. در نهایت ایننتیجه به دست آمد که برای کاربست الگوهای اقتصاد پایدار شهری در توسعۀ محلی و تحول محله‌های ناکارآمد شهری منطقه ۱۰ شهر تهران، باید دو پیش‌شرط اساسی مدنظر قرار گیرد. یکی اینکه اولویت انتخاب الگوهای توسعه مجدد، مبتنی بر تطابق آنها با «توسعۀ محلی درون‌زا» باشد و شرط دیگر شرایط و اقتضائات جامعه‌شناختی محله‌های ناکارآمد شهری در انتخاب الگوی توسعه لحاظ گردد. با پذیرش و به‌کارگیری این دو پیش‌شرط، می‌توان الگویی بومی از توسعه محلی مبتنی بر رویکرد اقتصاد پایدار شهری در شهر تهران را تحقق بخشید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - ارزيابي تأثيرات اجتماعي و فرهنگي احداث مجموعة ورزشي مرودشت منطقة 7 شهرداري تهران
خليل ميرزايي مرجان پاکدامن فرزاد عباسي ندا عظیمی

پروژة حاضر با هدف پاسخگويي به نيازهاي اهالي محلة قصر- حشمتيه در زمينه امکانات ورزشي اجرا شده است. از مهمترين اهداف اجراي اين طرح، توانمندسازي و آگاه‌سازي مستقيم و غير مستقيم اهالي با مسائل بهداشتي، دسترسي به امکانات ورزشي، ايجاد فضاي عمومي و افزايش تعاملات اجتماعي در اي چکیده کامل

پروژة حاضر با هدف پاسخگويي به نيازهاي اهالي محلة قصر- حشمتيه در زمينه امکانات ورزشي اجرا شده است. از مهمترين اهداف اجراي اين طرح، توانمندسازي و آگاه‌سازي مستقيم و غير مستقيم اهالي با مسائل بهداشتي، دسترسي به امکانات ورزشي، ايجاد فضاي عمومي و افزايش تعاملات اجتماعي در اين مکان، افزايش حس امنيت و سلامت در ساکنان محلة قصر- حشمتيه به واسطة وجود محلي امن براي ورزش، افزايش سلامت جسماني ساکنان به دليل دسترسي آسان‌تر نسبت به گذشته به امکانات و وسايل ورزشي، افزايش مراجعات از ساير نقاط منطقه براي استفاده از امکانات مجموعه و ايجاد تعاملات جديد و... است. نوع مطالعه در اين پژوهش از نظر مسير، توصيفي و از نظر هدف، كاربردي است. روش مورد استفاده براي گردآوري اطلاعات نيز ميداني و اسنادي بوده است. البته بايد اشاره كرد كه پژوهش حاضر را مي‌توان در شمار پژوهش‌هايي قرار داد كه با عنوان ارزيابي مطرح شده‌اند. تأثيرات ساخت مجموعه ورزشي مرودشت واقع در منطقة 7 شهرداري تهران منجر به پيامدهاي مثبت و منفي مي‌شود. پيامدهاي مثبت عبارتند از: افزايش ارتباطات اجتماعي، سرماية اجتماعي، امنيت بانوان، سلامت، مشارکت در فعاليت‌هاي ورزشي، کاهش اعتياد، تغيير سبک زندگي، اشتغال‌زايي، ايجاد مشاغل جديد، کسب درآمد براي شهرداري و کاهش سر و صداي نوجوانان و جوانان و پيامدهاي منفي نيز عبارتند از: آلودگي‌هاي محيط‌زيستي، افزايش ترافيک، کمبود جاي پارک خودرو و شلوغي و ازدحام در محله. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - برنامه‌ریزی توسعۀ مجدد زمین در محله‌های بافت تاریخی (مطالعۀ موردی: محله زرتشتی‌ها در بافت تاریخی شهر یزد)
نجما اسمعیل پور فاطمه فروغی نسب

ثبت بافت تاریخی شهر یزددر مجموعه شهرهای میراث جهانی یونسکو، مطابق معیار سوم و پنجم فرهنگی یونسکو، در سال 2017 صورت گرفت. یکی از استراتژی های تداوم سکونت در آن، استفاده مجدد از آن دسته از اراضی است که پیشتر تحت استفاده بوده و امروز به صورت زمین افتاده یا اراضی تحت ساختما چکیده کامل

ثبت بافت تاریخی شهر یزددر مجموعه شهرهای میراث جهانی یونسکو، مطابق معیار سوم و پنجم فرهنگی یونسکو، در سال 2017 صورت گرفت. یکی از استراتژی های تداوم سکونت در آن، استفاده مجدد از آن دسته از اراضی است که پیشتر تحت استفاده بوده و امروز به صورت زمین افتاده یا اراضی تحت ساختمان های مخروبه و متروکه به فضاهای ناکارآمد تبدیل شده است. هدف پژوهش، در مرحله اول، اولویت بندی محله های بافت تاریخی یزد از حیث میزان پتانسیل این اراضی برای توسعۀ مجدد و سپس ارائه برنامۀ ارتقای کارایی در استفاده از آنها را در پهنه (محله) دارای بیشترین قابلیت است. سنجش میزان پتانسیل اراضی با کاربست روش تصمیم گیری چندمعیاره ANP و برنامه ریزی استفاده مجدد اراضی در پهنه دارای بیشترین قابلیت به روش برنامه ریزی راهبردی انجام شده است. بنا بر یافته های پژوهش، تمام محله های بافت تاریخی شهر یزد، دارای سهم قابل ملاحظه ای از اراضی واجد ارزش توسعۀ مجدد در لبه و درون خود هستند. محله زرتشتی هابه واسطه «مطلوبیت اجتماعی، توان اقتصادی به ویژه در حوزه گردشگری و دسترسی مناسب تر» دارای پتانسیل بیشتری برای توسعه مجدد است. همچنین کاربری های مناسب پیشنهادی در اراضی دارای قابلیت توسعه و نیز راه کارهای رونق زندگی در محله زرتشتیان ارائه شده است. پژوهش، نمونه کاربست برنامه ریزی توسعه مجدد اراضیناکارآمد در بافت های تاریخی و قدیمی را نشان می دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - ارزیابی و تحلیل میزان تحقق‌پذیری شاخص‌های مؤثر هویت محله‌ای در محلات تاریخی،موردمطالعه محله نوغان شهر مشهد
فاطمه براربختی مهدی زنگنه یعقوب زنگنه

شهرها، فضاهای شهری گذشته از استقلال دارای شخصیت هویت خاصی نیز می‌باشند. درحالی‌که شهر جایی می‌باشد که تعاملات شهری در آن منجر می‌شود. مردم حس شهروندی نسبت به شهر خود نیز دارا می‌باشند به عبارتی آنچه منجر به ساخته‌شدن شهر می‌شود، مجموعه‌ای از ساختمان‌های عظیم و پارک‌ها ن چکیده کامل

شهرها، فضاهای شهری گذشته از استقلال دارای شخصیت هویت خاصی نیز می‌باشند. درحالی‌که شهر جایی می‌باشد که تعاملات شهری در آن منجر می‌شود. مردم حس شهروندی نسبت به شهر خود نیز دارا می‌باشند به عبارتی آنچه منجر به ساخته‌شدن شهر می‌شود، مجموعه‌ای از ساختمان‌های عظیم و پارک‌ها نمی‌باشند بلکه مردم خود می‌باشند که با سلایق ویژگی‌های خاصشان سبب ساخته‌شدن هویت شهری، شهروندیشان نیز می‌شوند در مبحث هویت شهری، عناصر سازنده آن می‌توان به موضوعاتی همچون (زمان، مکان، قومیت، اعتقادات، آداب‌ورسوم، زبان مشترک، گویش‌ها و پوشش‌های محلی) اشاره کرد(نوفل و همکاران، 1388: 57-69). یکی از عناصر اصلی و مهم در ارتقای معنی شهر، محلات شهر می‌باشد. طی سال‌های متمادی محلات بخشی جدانشدنی از محیط شهری بوده‌اند. لذا بخش عظیمی از باز معنایی و هویتی شهر بر عهده محله‌هاست (445 : 2000،Eben Saleh). محلات می‌توانند احساس هویت و تعلق به محیط را در بین ساکنان گسترش دهند. در این پژوهش روش تحقیق از نوع توصیفی – تحلیلی است بخشی از اطلاعات آن به‌صورت کتابخانه‌ای و بخشی دیگر از طریق مطالعه میدانی حاصل گردیده است همچنین برای تحلیل محله موردمطالعه از آمار، منابع و روش‌های پیمایشی استفاده خواهد شد. در ادامه تکمیل پرسشنامه‌های فوق و با تحلیل داده‌های به‌دست‌آمده از برداشت‌های میدانی و اسناد موجود در خصوص هویت شهری در محله بیان‌شده روش تحلیل داده‌های آن به دو طریق نیز صورت می‌پذیرد. به‌منظور محاسبه پایایی و روایی آن، از روش آلفای کرونباخ استفاده می‌شود برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از آزمون‌های همبستگی بهره‌گیری خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - شناسایی و تبیین پیشران‌های کلیدی مؤثر بر کیفیت منظر در بافت‌های تاریخی شهرها (مطالعه موردی: محله سنگ سیاه شهر شیراز)
ابوالفضل بادآهنگ حسین کلانتری خلیل آباد کرامت اله زیاری

بافت‌های تاریخی به عنوان شاهکارهای معماری و فرهنگی، بخشی ارزنده از هویت و تاریخ یک شهر و منطقه را تشکیل می‌دهند. حفظ و نگهداری این بافت¬ها و توجه به کیفیت منظر آنها امری بسیار حائز اهمیت است که متأسفانه امروزه به دلایل اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی، مورد غفلت واقع شده¬اند. چکیده کامل

بافت‌های تاریخی به عنوان شاهکارهای معماری و فرهنگی، بخشی ارزنده از هویت و تاریخ یک شهر و منطقه را تشکیل می‌دهند. حفظ و نگهداری این بافت¬ها و توجه به کیفیت منظر آنها امری بسیار حائز اهمیت است که متأسفانه امروزه به دلایل اقتصادی‌، اجتماعی و فرهنگی، مورد غفلت واقع شده¬اند. هدف پژوهش حاضر، شناسایی و تبیین پیشران¬های کلیدی مؤثر بر منظر بافت تاریخی محله سنگ¬سیاه شهر شیراز است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. جهت گردآوری داده¬ها و اطلاعات مورد نیاز از مطالعات کتابخانه¬ای-اسنادی و میدانی توزیع پرسشنامه و جهت تجزیه و تحلیل داده¬های جمع¬آوری شده از نرم افزار MicMac و تکنیک دلفی بهره¬گیری شده است. یافته¬های پژوهش بیانگر آن است که از میان 22 عامل اصلی مؤثر بر منظر بافت¬های تاریخی محله سنگ¬سیاه شهر شیراز، در مجموع 7 عامل کلیدی در وضعیت منظر بافت¬های تاریخی محله سنگ¬سیاه شهر شیراز تأثیرگذارند بدین صورت که این عامل¬ها بیشترین تأثیر‌گذاری را بر دیگر عوامل و کمترین تأثیرپذیری را از دیگر مولفه‌های مؤثر بر کیفیت منظر بافت¬های تاریخی محله سنگ¬سیاه شهر شیراز دارند وشامل عوامل «وحدت فضایی (هماهنگی‌های عناصر) (V4)، رنگ و مصالح (V16)، فضای پیاده روها (V19)، احساس امنیت و ارامش (V14)، فضای سبز (V20)، مبلمان شهری (V12) و نورپردازی‌ها (V15)» می‌باشند. نتایج پژوهش بیانگر آن است که منظر شهری مطلوب، تأثیرات بسیاری بر کیفیت¬زندگی شهروندان و افزایش میزان رضایتمندی آنان از عملکرد مدیریت شهری دارد که به دنبال آن سبب ارتقا مشارکت شهروندان در طرح‌های توسعه شهری خواهد شد. دستیابی به منظر شهری مطلوب، مستلزم، شناسایی عوامل مؤثر بر آن و برنامه‌ریزی برای بهبود وضعیت این عوامل می‌باشد. چرا که به واسطه ارتباط درونی عوامل تشکیل دهنده منظر، تغییر در هر عامل سبب تغییر در سایر عوامل می‌شود. در این میان مداخله در منظر بافت¬های تاریخی شهرها به سبب ارزشمندی این بافت‌ها، بسیار حساس است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - بررسی شاخص های توسعه پایدارمحله ای منطقه سه تهران نمونه موردی محله زرگنده
زیبا حاتمی غریبوند فاطمه ادیبی سعدی نژاد

هدف از این پژوهش بررسی شاخص های توسعه پایداردر محله زرگنده منطقه 3تهران و بطور کلی شناخت تفاوت ها و نابرابری ها بین محلات و رتبه بندی از نظر وضعیت و سطح برخورداری از شاخص های توسعه پایدار محله ای ونشان دادن سطوح توسعه محلا ت از نظر میزان امکانات و دسترسی ها و بهره مند چکیده کامل

هدف از این پژوهش بررسی شاخص های توسعه پایداردر محله زرگنده منطقه 3تهران و بطور کلی شناخت تفاوت ها و نابرابری ها بین محلات و رتبه بندی از نظر وضعیت و سطح برخورداری از شاخص های توسعه پایدار محله ای ونشان دادن سطوح توسعه محلا ت از نظر میزان امکانات و دسترسی ها و بهره مندی می باشد. و در این مقاله سعی می شود پس از مروری بر مفاهیم پایداری , تعاریف و اهداف پایداری و بررسی وتحلیل شاخص های پایداری وتطبیق آنها بر محه زرگنده در منطقه 3 تهران برروش تحلیلی توصیفی وبا استفاده از مدل SWOT شاخص های توسعه پایدار محله ای در این پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – تحلیلی تایج حاصل از این پژوهش, بیانگر آن است که محله زرگنده یکی از محله های منطقه 3 تهران از لحاظ توسعه پایدار در رتبه بسیار پایینی نسبت به محلات دیگر منطقه3 تهران قرار دارد این محله ازلحاظ پایداری با توجه به شاخص های کالبدی فضایی ، اقتصادی ، فرهنگی اجتماعی وزیست محیطی از نقاط ضعف بسیار بالایی برخوردار می باشد که در ادامه با مطالعه شاخص ها ، معیارها و زیر معیارها و.... به ارائه راهکارها و پیشنهادات سازند های جهت رفع معضلات ان پرداخته ایم. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - « سیاست¬های موثر بر ساختارهای اقتصادِفرهنگ با رویکرد توسعه¬اجتماع¬محور» (مورد مطالعه، محله اسلام¬آباد کرج)
سیما کاظمی

رشد فزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت منسجم شهری منجر به ناکارامدی برنامه ریزی در شهرها شده، به طوری که این ناکارامدی در سطح خُرد«محله ای» بیشتر نمایان است. مفهوم توسعه اجتماع مبنا بسط یافته مفهوم توسعه مردم محور است که در پاسخ به رهیافت توسعه ای که مبنای آن رشد اقتصادی اس چکیده کامل

رشد فزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت منسجم شهری منجر به ناکارامدی برنامه ریزی در شهرها شده، به طوری که این ناکارامدی در سطح خُرد«محله ای» بیشتر نمایان است. مفهوم توسعه اجتماع مبنا بسط یافته مفهوم توسعه مردم محور است که در پاسخ به رهیافت توسعه ای که مبنای آن رشد اقتصادی است ظهو یافته است که باعث رفاه اجتماعی نمی شود بلکه بی عدالتی را خصوص درکشورهای در حال توسعه گسترش می دهد. بطورکلی نگرش مبتنی بر اجتماع در توسعه شهری و برنامه ریزی می تواند باعث افزایش کنترل مردم بر زندگی و معیشت خودشان گردد و همچنین باعث افزایش مشارکت در تأمین خدمات عمومی می شود و نهایتا باعث ارائه طرح ها و برنامه هایی می شود که با نیازها و شرایط محلی همخوانی بیشتری دارد. در علم اقتصادِفرهنگ، به زمینه ها و بسترهای اقتصادی مورد نیاز در یک مقوله فرهنگی پرداخته می شود. مثلا سیاست ها و مسائل مالی، بودجه ریزی، قیمت گذاری، بازار عرضه و تقاضای عرصه فرهنگی. شناسایی و توجه به یکایک این عناصر به عنوان بسترها و خاستگاه اصلی تدوین راهبردهای کارآمد و عملیاتی هستند که موجبات رشد و رونق اقتصادفرهنگ را تا رسیدن به نقطه هدف آن کشور فراهم می سازند. تعیین سیاست‌های صحیح در حوزه و بخش‌های اقتصادِ فرهنگ؛ یعنی تولید، توزیع و مصرف کالاها و خدمات فرهنگی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین عوامل توسعۀ آن است. رشد و پیشرفت اقتصادِ فرهنگ، یکی از عرصه‌هایی است که بالقوه در درون خود می‌تواند به رشد بخش‌های دیگر منجر شود. در این راستا در پژوهش حاضر ؛ سیاست های موثر در اقتصادفرهنگ در محله مرادآب کرج(اسلام آباد) با رویکرد محله مبنا مورد بررسی گردید. نتایج گویای آن است که شورای محله و مدیریت شهری با تغییر بنیادی ساختارهای برنامه ریزی محله می-توانند به پایداری اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی محله در راستای توسعه پایدار محله ای کمک شایان توجهی نمایند. در نهایت می توان گفت مدیریت منسجم محله ای، در شکل گیری محله و حفظ ساز و کار اقتصادی محله و همچنین صنایع خلاق نقش بسزایی دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - بازآفريني ساختار فضايي محلات تاريخي با رويكرد فرهنگ ‌‌مبنا (مورد مطالعه: محله ارگ مشهد)
فرید گنجعلی ایمان قلندریان

ساختار فضایی محلات شهری نقش اساسی در احیای و ارتقای کیفی محلات دارد با توجه به تأکید بازآفرینی فرهنگ ‌‌مبنا بر احیای محلات تاریخی، لذا این رویکرد می تواند به عنوان مولدی مناسب برای تقویت موضوعات مرتبط یا ساختار فضایی محلات تاریخی اعمال شود. این پژوهش با هدف باز آفرینی س چکیده کامل

ساختار فضایی محلات شهری نقش اساسی در احیای و ارتقای کیفی محلات دارد با توجه به تأکید بازآفرینی فرهنگ ‌‌مبنا بر احیای محلات تاریخی، لذا این رویکرد می تواند به عنوان مولدی مناسب برای تقویت موضوعات مرتبط یا ساختار فضایی محلات تاریخی اعمال شود. این پژوهش با هدف باز آفرینی ساختار فضایی محله ارگ مشهد انجام شده است. روش این پژوهش از نوع آمیخته (کمی ‌‌و کیفی) است، به طوریکه در ابتدا با تعریف معیارهای بازآفرینی فرهنگ ‌‌مبنا در دو محیط نرم و سخت و تفکیک آن در قالب ابعاد هفت گانه محیط شهری به تبیین معیارهای فرهنگی در مؤلفه‌‌های ساختارفضایی پرداخته است. در گام دوم، مسائل محله ارگ مشهد از دید نگارندگان، متخصصان و مردم با استفاده از برداشت و مصاحبه استخراج و سپس شبکه مسائل با ابزار تحلیل پژوهش کیفی (نرم افزار Gephi) ترسیم و تحلیل شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد مهمترین مسائل ساختار فضایی محله ارگ مشهد عبارتند از عدم وجود فعالیت‌‌های شبانه روزی در محله، بی توجهی به ارزش‌‌های کهن اجتماعی، اختلال عملکردی فضا و فعالیت‌ها، کیفیت‌‌های محیطی نامناسب، از بین رفتن حس مکان است که می توان با ارائه مدلی براساس مسائل شناسایی شده پیشنهاداتی در خصوص بهبود این محله ارائه کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - تأثیر هندسه و سطح نورگیر بر ویژگی¬های نور روز اتاق در معماری مسکونی دوره قاجار (نمونه موردی خانه¬های سنتی واقع در محله عودلاجان شهر تهران)
علی هاشمی محمدرضا بمانیان

باوجود تخمین‌های مختلفی که در خصوص راهبردهای مؤثر در ایجاد روشنایی طبیعی و آسایش بصری در پیکره‌ی خانه¬های سنتی ایران بیان گردیده، ارزیابی کمی دقیق بر میزان کارایی و کیفیت آن، مشخص نشده است. در معماری دوره قاجار جهت استفاده حداکثری از نور طبیعی روز چه راهبردهایی به کار گ چکیده کامل

باوجود تخمین‌های مختلفی که در خصوص راهبردهای مؤثر در ایجاد روشنایی طبیعی و آسایش بصری در پیکره‌ی خانه¬های سنتی ایران بیان گردیده، ارزیابی کمی دقیق بر میزان کارایی و کیفیت آن، مشخص نشده است. در معماری دوره قاجار جهت استفاده حداکثری از نور طبیعی روز چه راهبردهایی به کار گرفته می‌شده و این مهم تا چه میزان در بناهای مسکونی سنتی شهر تهران به‌واسطه نوسان شدت تابش و امکان بروز خیرگی موردتوجه بوده است؟ این پژوهش سعی دارد تا به تدقیق و شناسایی راهبردهای مؤثر بر میزان مطلوبیت بهره¬مندی از نور طبیعی روز و آسایش بصری در خانه‌های سنتی دوره قاجار در محله عودلاجان شهر تهران بپردازد. نوشتار حاضر از پارادایم کمی و راهبرد شبیه‌سازی برخوردار بوده که برای محاسبات خود، از نرم‌افزار راینوسروس و مبتنی بر شواهد برگرفته از خوانش کالبدی ساختار فضایی خانه¬های سنتی شهر تهران در دوره قاجار به‌صورت نمونه‌گیری غیر تصادفی استفاده نموده است. نتایج به دست آمده نشان داد که آتونومی نور روز فضایی در اکثریت اتاق‌های تحت بررسی در سطح قابل قبولی (بیش از 50٪) بوده و بنابراین این اتاق‌ها به‌خوبی توسط نور طبیعی روشن شده¬اند. علاوه بر این، مقایسه داده¬های این تحلیل¬ها نشان می¬دهد که نسبت به‌کاررفته در سطح نورگیرها در حدود 19.20% مساحت کف اتاق و جهت غالب نورگیری از جبهه جنوبی بوده است. همچنین، تمام اتاق‌ها ازلحاظ احتمال بروز خیرگی در سطح قابل‌قبول ذکر شده در استانداردهای نورپردازی قرار می¬گیرند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - سیاست¬های موثر بر ساختارهای اقتصاد ِفرهنگ با رویکرد توسعه¬اجتماع¬محور (مورد مطالعه، محله اسلام¬آباد کرج)
محمّد¬تقی¬ حیدری سیما کاظمی

چكيده رشدفزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت¬منسجم¬شهری منجر به ناکارامدی برنامه¬ریزی¬در شهرها شده، به¬طوری¬که این ناکارامدی¬درسطح خُرد«محله¬ای» بیشتر نمایان است. بطورکلی نگرش مبتنی بر اجتماع در توسعه¬شهری و برنامه¬ریزی می¬تواند باعث افزایش کنترل مردم بر زندگی¬و معیشت خودشا چکیده کامل

چكيده رشدفزاینده شهرنشینی و نبود مدیریت¬منسجم¬شهری منجر به ناکارامدی برنامه¬ریزی¬در شهرها شده، به¬طوری¬که این ناکارامدی¬درسطح خُرد«محله¬ای» بیشتر نمایان است. بطورکلی نگرش مبتنی بر اجتماع در توسعه¬شهری و برنامه¬ریزی می¬تواند باعث افزایش کنترل مردم بر زندگی¬و معیشت خودشان گردد و نهایتا باعث ارائه طرح¬ها و برنامه¬هایی¬شود که با نیازها و شرایط¬محلی همخوانی بیشتری دارد. در علم اقتصادِفرهنگ، به زمینه¬هاوبسترهای اقتصادی مورد نیاز در یک مقوله-فرهنگی پرداخته می¬شود. تعیین سیاست‌های صحیح در حوزه و بخش‌های اقتصادِ¬فرهنگ؛ از مهم‌ترین وکلیدی‌ترین عوامل توسعۀ آن¬است. دراین¬راستا در پژوهش¬حاضر؛ سیاست¬های¬موثر در اقتصادفرهنگ در محله مرادآب¬کرج(اسلام¬آباد) با رویکرد محله¬مبنا با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر منابع اسنادي و پیمایشی تدوین شده است. ابتدا مبادرت به بررسي وتبيين ماهيت اقتصاد-فرهنگ و نقش صنایع¬خلاق و سیاست¬های موثر بر اقتصادفرهنگ خواهيم پرداخت و در نهايت راهكارهايي راهبردي-اجرايي در راستاي رسيدن به توسعه¬محله¬¬¬مبنا ارائه شده¬است. داده¬های مورداستفاده در این پژوهش به روش ترکیبي(کمي وکیفی) است. تجزیه و تحلیل اطلاعات با توجه به شیوه توصیفی تحلیلی و با توجه به استنباط¬های نظری صورت گرفته است. جامعه¬آماري این تحقیق را کارشناسان و صاحب¬نظران در زمینه شهرسازي و بخشی هم توسط افراد بومی محله تشکیل می¬دهند به منظور شناخت عمیق¬تر مسائل و مشکلات به¬ویژه شناخت ویژگی¬های اجتماعي و اقتصادی با استفاده از روش پیمایشی¬و¬ابزار پرسشنامه به گردآوری اطلاعات اقدام شد. پس¬از احصا شدن نظرات¬و¬پاسخ¬ها از روش تجزیه وتحلیل محتوا و به طور خاص از نرم افزار (MAXQDA) استفاده¬گردیدکه از آن¬طریق داده¬های پاسخ¬های مصاحبات و پرسشنامه¬ها خلاصه¬سازی و کدگزاری گردید. نتایج،گویای آن است¬که شورای¬محله و مدیریت¬شهری با تغییر بنیادی ساختارهای برنامه¬ریزی محله می¬توانند به پایداری اکولوژیک، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی¬محله در راستای توسعه¬پایدار محله¬ای کمک شایان توجهی نمایند. درنهایت می¬توان گفت مدیریت منسجم محله¬ای، در شکل¬گیری محله و حفظ ساز و کار اقتصادی محله و همچنین صنایع خلاق نقش بسزایی دارد. پرونده مقاله

فهرست مقالات محله

رایمگ

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی