ارزیابی اثرات واگذاری مدیریت فضاهای اجتماعی محلات شهر تهران به مدیریت محله (مطالعه موردی: محلات تجریش و نعمت آباد تهران)
محورهای موضوعی :لطفعلی کوزه گر کالجی 1 , سید محمد رضازاده 2 , احمد عالی محمدی 3
1 - شهيد بهشتي
2 - شهيد بهشتي
3 - شهيد بهشتي
کلید واژه: مدیریت محله, مشارکت اجتماعی, توانمندسازی, کیفیت زندگی,
چکیده مقاله :
پس از طرح برخی انتقادها در مورد ناکارآمدی و نبود تخصص در انجمن های شورایاری، مدیریت شهر تهران بر آن شد تا الگوی جدیدی برای مدیریت در سطح محلات طراحی کند. بدین ترتیب، طرح مدیریت محله پیشنهاد شد. برای تحقق این هدف، بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران مبنی بر مشارکت مردم در فعالیت های اجتماعی و واگذاری اماکن فرهنگی، ورزشی و هنری از طرف شهرداری تهران بر اساس قراردادهای منعقده به مدیریت محله واگذار خواهد شد. محله های تجریش در منطقه یک شهرداری تهران و نعمت آباد در منطقه نوزده تهران نیز از جمله محلاتی هستند که شهرداری تهران نسبت به واگذاری فضاهای اجتماعی و تأسیس سرای محله در آنها اقدام نموده است. هدف این پژوهش بررسی اثرات واگذاری این فضاها به مدیریت محله بر مشارکت، توانمند سازی و کیفیت زندگی ساکنان می باشد. روش تحقیق تلفیقی از دو روش توصیفی ـ تحلیلی و روش میدانی است. داده های موردنیاز با استفاده از آزمون های آماری کولموگروف ـ اسمیرنوف، آزمون تی تک نمونه ای در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهند گرفت. نتایج نشان می دهد که میزان مشارکت اجتماعی و توانمندسازی و کیفیت زندگی شهروندان با واگذاری فضاهای اجتماعی به مدیریت محله، در هر دو محله تجریش و نعمت آباد افزایش یافته است.
After raising some criticisms about the inefficiency and lack of specialty at the neighborhood’s associations, Tehran management department decided to plan a new pattern for management of the neighborhoods. Therefore, the plan of neighborhood management was proposed. To achieve this goal and based on the directive enacted by Islamic Council of Tehran on people participation at social activities, cultural, artistic and sport complexes will be transferred to neighborhood management association based on the signed contracts on behalf of Tehran Municipality. Tajrish neighborhood within the region 1 of the Tehran municipality and Nemat Abad located in region 19 of the Tehran municipality were neighborhoods, their social spaces were transferred to neighborhood management association and a neighborhood association building was established. The research aims to investigate the effect of transferring management of the neighborhoods to neighborhood management on participation, empowerment and life quality of the inhabitants. The research method is a mixture of descriptive-analytical and field study. The required data were analyzed by using statistical tests of Kolmogorov-Smirnov and one sample t-test by using the APSS software. The results showed transferring the management of the social spaces to neighborhood management association has increased social participation rate, empowerment and life quality of the citizens residing in both Tajrish and Nemat Abad neighborhoods.
1. ادیب¬زاده، بهمن و عسگری تفرشی، حدیثه و حسینی، سید ابراهیم (1389)، مهندسی اجتماعی و نقش مشارکت مردمی در تحقق¬پذیری نوسازی در بافت¬های فرسوده شهری (نمونه موردی: محله نعمت¬آباد، منطقه نوزده، تهران)، دو فصلنامه دانشکده هنر ـ شماره چهار/ نامه معماری و شهرسازی، صص158-141؛
2. ادیب¬زاده، بهمن و بلانیان، ندا و شمس¬الاحرار، فرزانه (1387)، نقش الگوی بوم¬آور در نوسازی
بافت¬های فرسوده (نمونه موردی: محله نعمت¬آباد تهران)، اولین همایش بهسازی و نوسازی بافت¬های فرسوده شهری، مشهد؛
3. تیمورنژاد، کاوه و مسایلی، فاطمه و تاجیک، محمدرضا (1392)، نقش مدیریت محله در جلب مشارکت اجتماعی، فصلنامه مطالعات مدیریت شهری، سال پنجم/شماره چهاردهم؛
4. حاجی¬پور، خلیل(1385 )، برنامه¬ریزی محله مبنا رهیافتی کارآمد در ایجاد مدیریت شهری پایدار، مجله هنرهای زیبا، شماره 26، تهران، صص46-37؛
5. رضازاده، راضیه و سلسله، علی (1391)، بررسی رابطه سرمایه¬های اجتماعی و برنامه¬ریزی توسعه محله مبنا، مدیریت شهری، شماره 32، صص 100 – 81.؛
6. رمضانی فرخد، احمد و گزلان طوسی، رمضان (1391)، مدیریت محله¬ای در ایران: برگزیده تجارب مشارکت محله¬ای در ایران، انتشارات بوی شهر بهشت، چاپ اول، مشهد؛
7. سلطان¬زاده، اکبر (1392)، ارزیابی اثر بخشی عملکرد سرای محله به¬منظور ارائه الگوی متناسب با ویژگی¬های مناطق و محلات، مطالعه موردی: سرای محله¬های اوین، تجریش و نیاوران، منطقه یک شهرداری تهران، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر زهره فنی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، گروه جغرافیای انسانی؛
8. سند راهبردی محلات 26 گانه منطقه یک شهرداری تهران، 1388؛
9. صرافی، مظفر؛ توکلی¬نیا، جمیله و محمدیان مصمم، حسن (1393)، اندیشه¬های نو در برنامه¬ریزی شهری، موسسه انتشارات قدیانی، چاپ اول، تهران؛
10. عسکری¬آزاد، محمود (1392)، مدیریت امور محلی مبتنی بر مشارکت شهروندان، انتشارات آذرخش، چاپ اول؛
11. عسگری تفرشی، حدیثه و ادیب¬زاده، بهمن و رفیعیان، مجتبی و حسینی، سیدابراهیم (1389)، بررسی عوامل محیطی موثر در نوسازی بافت¬های فرسوده شهری به¬منظور افزایش امنیت محلی (نمونه موردی: نعمت¬آباد تهران)، نشریه هویت شهر/سال چهارم/ شماره 6؛
12. غفاری، غلامرضا (1392)، مدیریت شهری و مشارکت¬ های اجتماعی، انتشارات تیسا، چاپ اول؛
13. فنی، زهره (1387)، نگرشی بر تحولات جغرافیای فرهنگی شهری (مطالعه موردی: مناطق 1 و 12 شهر تهران طی سه دهه اخیر)، طرح پژوهشی دانشگاه شهید بهشتی تهران؛
14. کارگر، بهمن (1389)، فضا، جامعه و امنیت اجتماعی در حاشیه جنوب کلانشهر تهران (مطالعه موردی: شهرستان اسلامشهر)، رساله دکتری، استاد راهنما: دکتر مومنی و دکتر صرافی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، گروه جغرافیای انسانی؛
15. کریمی، سرگل (1388)، نقش مدیریت محلی و شورایاری¬ها در توسعه پایدار محله¬ای نمونه موردی: محله اوین، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر جمیله توکلی¬نیا، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، گروه جغرافیای انسانی؛
16. کلانتری، بهرنگ (1392)، نقش فضاهای عمومی در شکل گیری شهر شهروند مدار، نمونه موردی: محله یوسف¬آباد در منطقه 6 تهران، پایان¬نامه کارشناسی ارشد، استاد راهنما: دکتر ژیلا سجادی، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکده علوم زمین، گروه جغرافیای انسانی؛
17. کمانرودی کجوری، موسی (1383)، محدودیت¬های ساختاری مدیریت شهرداری و ضرورت تحول در الگوی مدیریت محله¬های تهران، همایش توسعه محله ای، تهران؛
18. نوریان، فرشاد و مظفری¬پور، نجمه (1392)، ارزیابی عملکرد مدیریت محله محور با تأکید بر
شاخصه¬های سرمایه اجتماعی مورد پژوهشی: محلات 7 گانه ناحیه 1 منطقه 21 شهرداری تهران، نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره، شماره 4، زمستان 1392، صص 47- 56؛
19. Birmingham City Council June ) 2011), Neighborhood Management, A report from Overview & Scrutiny. Areas, London School of Economics & Political Science (LSE);
20. Townsend, Carol. L. (2005), Building Great Neighborhood, A Citizens ’Guide for Neighborhood Planning. Michigan : Michigan State University;
21. MaCall, Tony, (2003), Intitutional Design for Community Economic Development Models;
22. Oana,J R(2003), community Based Approach for Sustainable Urban renewal in Maniala;
23. Power,Anne(2005), Neighborhood Management and The Future of Urban Areas, Center of Analysis of Social Exclusion, London school of Economics;
24. Sharma,S.K(1989),Municipal management, Urban Affairs Quarterly- India.Vol.21.pp:47-53;
25. Rakodi,C.(2001), Forget, put politics First? Priorities for Urban Management in Developing Countries. Journal of JAG.Vol.3.pp:54-69.
26. www.actpla.act.gor.au
