نماد

حرية الوصول المقاله

1 - نمادهای اسطوره‌ای ملی و دینی در شعر دفاع مقدس
محمد قربانی

اسطوره، در تمام فرهنگ‌ها الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است و شاعران و نویسندگان در هر دوره با توجه به مقتضیات زمان و میزان قبول در آن دوره از آن بهره جسته‌اند. این است که در دوره‌ای اسطوره‌ها به دیدۀ احترام و در دوره‌ای خوار و زبون نگریسته شده‌اند. یکی از این دورا أکثر

اسطوره، در تمام فرهنگ‌ها الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است و شاعران و نویسندگان در هر دوره با توجه به مقتضیات زمان و میزان قبول در آن دوره از آن بهره جسته‌اند. این است که در دوره‌ای اسطوره‌ها به دیدۀ احترام و در دوره‌ای خوار و زبون نگریسته شده‌اند. یکی از این دوران، دورانی است که عمدتاً از آن به عنوان ادبیات دفاع مقدس و یا ادبیات جنگ نام برده می شود. شاعران و نویسندگان دوران دفاع مقدس از اسطوره‌های ملی و مذهبی در بیداری روحیۀ مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن بهره جسته‌اند. نمادها و اسطوره‌ها در شعر این دوره به مثابۀ یک رسانه عمل کرده‌اند. تهییج مخاطب به حضور در میدان نبرد در اکثر مواضع مدیون همین نمادها و اسطوره‌هاست. مقالۀ حاضر عهده دار بحث دربارۀ حضور اسطوره‌های ملی و مذهبی در شعر دفاع مقدس و نوع نگاه شاعران دفاع مقدس به اساطیر است و می‌کوشد تا روشن کند تا چه میزان نام‌های اسطوره‌ای در تحریک مخاطب در مقابله با دشمن سهیم بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - نيماي معترض؛ تأويل هرمنوتيكي «كك¬كي»
فاطمه راکعی

«كک كي» از آن دسته شعرهاي نمادین نيماست كه تاريخ سروده شدنشان ذيل شعر ذكر نشده است؛ امّا نیماپژوهان آن را ميان دو شعر «برف» و «پاس ها از شب گذشته» قرار داده‌اند كه به ترتيب داراي تاريخ هاي 1334 و زمستان 1336 هستند. ساختار، پيام و محتواي شعر نيز بر اين امر صحّه مي گذارد. أکثر

«كک كي» از آن دسته شعرهاي نمادین نيماست كه تاريخ سروده شدنشان ذيل شعر ذكر نشده است؛ امّا نیماپژوهان آن را ميان دو شعر «برف» و «پاس ها از شب گذشته» قرار داده‌اند كه به ترتيب داراي تاريخ هاي 1334 و زمستان 1336 هستند. ساختار، پيام و محتواي شعر نيز بر اين امر صحّه مي گذارد. نگارنده در مقالة حاضر، به روشی برگرفته از آراء شلاير ماخر با مطالعه آثار نيما و دربارة نيما و اوضاع و شرايط اجتماعي، سياسي، فرهنگي سال هاي پس از كودتا تا پايان عمر نيما، به تأويل «كك كي» پرداخته است. وي در مورد شعرهاي نماديني كه شاعر در آنها سعي در ابلاغ پيامي اجتماعي- سياسي دارد، تلاش براي دست يافتن به معناي مورد نظر مؤلّف را از وظايف تأويلگر مي داند؛ ضمن اين كه به سبب تراوش معني از نماد و اهميّت افق معنايي تأويلگر، بر امكان تأويل هاي مختلف از اين گونه شعرها، با انگيزه‌هاي زبان‌شناختيِ محض، تأكيد مي ورزد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - بررسی کاربرد لاله از قلمرو قاموسی تا گسترة نمادین
محرم رضایتی‌‌کيشه‌‌خاله فیروز فاضلی اسماعیل نقدی

نماد، نشانه‌ای است که هم ارجاع به خود دارد و هم مفاهیمی فراتر از وجود عینی خود است. با نگاهی دقیق به نمادها، در می‌یابیم که ثبت نمادها در فرهنگنامه‌های موجود، معنای لغوی آنها را درپی داشته‌ است و نزد اکثر فرهنگ‌نویسان، نوزایی مفهومی نمادها در عرصة هنری شعر مغفول مانده ‌ أکثر

نماد، نشانه‌ای است که هم ارجاع به خود دارد و هم مفاهیمی فراتر از وجود عینی خود است. با نگاهی دقیق به نمادها، در می‌یابیم که ثبت نمادها در فرهنگنامه‌های موجود، معنای لغوی آنها را درپی داشته‌ است و نزد اکثر فرهنگ‌نویسان، نوزایی مفهومی نمادها در عرصة هنری شعر مغفول مانده ‌است. هدف اصلی مقالة زیر نشان دادن تقابل بین معنای نمادها در فرهنگنامه‌ها با نوزایی هنری آنها در اشعار دوره‌های مختلف سبکی است. در این مقاله، ضمن معرّفی نمادها و بیان تاریخچة نمادهای گیاهی در دو فرهنگ شرق و غرب از دیدگاه فلاسفه، روان‌شناسان و اسطوره‌گرایان، نخست به تبیین اهمیت معانی و کاربرد نمادین واژه‌‌ها، سپس به طور اختصاصی به معانی لاله و توسیع هنری آن براساس اشعار منوچهری، سعدی، صائب و سپهری به عنوان نمایندگان شعری سبک‌های خراسانی، عراقی، هندی و نونیمایی پرداخته‌‌‌ایم تا سیر تحول و تکامل معنای آن از قالب قاموسی و محدود، به کاربرد گسترده و نمادین به طور جامع آشکار گردد و از طرفی، ظرفیت‌ها و امکانات زبان هنری و ادبی در خلق و گسترش معنای واژه‌‌ها با نقل شواهدی، بیش از بیش مشخص و برجسته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - بررسی و تحلیل آرایة نماد در سروده‌هاي قيصر امين‌پور
علی محمدی جميله زارعي

در سروده های قیصر امین پور دو دسته نماد می توان یافت. یکی نمادهای مرسوم که با نمادهای معمول در ادبیات فارسی و کاربردهای نمادین دیگر شاعران به نوعی همپوشانی دارد. در این مورد هر چند امین پور کوشیده است که در حوزة این ابزار زیبایی آفرین نوآوری هایی داشته باشد؛ میان نمادها أکثر

در سروده های قیصر امین پور دو دسته نماد می توان یافت. یکی نمادهای مرسوم که با نمادهای معمول در ادبیات فارسی و کاربردهای نمادین دیگر شاعران به نوعی همپوشانی دارد. در این مورد هر چند امین پور کوشیده است که در حوزة این ابزار زیبایی آفرین نوآوری هایی داشته باشد؛ میان نمادهای او و دیگران اشتراکاتی می توان يافت. نمادهای دیگری که در سروده های امین پور قابل توجه هستند، نمادهای ابداعی یا نمادهایی هستند که پیش از قیصر در شعر فارسی دیده نمی‌شوند. درست است که در این مورد می توان امین پور را نوآور ساخت های نمادین دانست؛ اما نباید فراموش کرد که خاستگاه هر دو نوع نماد به کار رفته؛ طبیعت، باورها و اعتقادات مذهبی و ملی او است. برخی از نتایجی که نویسندگان این مقاله با بررسی نماد در سروده های امین پور به آنها دست یافته اند؛ عبارت است از: 1. خاستگاه بیشتر نمادهای امین پور دین و مذهب است. 2. دفتر شعری «تنفس صبح» بیشترین نماد را در خود جا داده است. 3. لاله، رنگ های زرد، سرخ، سبز، کال و... در سروده های او دارای معنای نمادین هستند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - خيال و جايگاه آن در چهره‌نگاری نقاشي ايراني
جواد عليمحمدي اردكاني مصطفی گودرزی محسن مراثی

مقاله حاضر در نظر دارد تا به بررسي جايگاه و اهميت خيال و همچنين تأثير آن بر چهره‌نگاری در نقاشي ايراني بپردازد. در اين مقاله سعي بر آن است تا با بهره‌گيري از تفكر و نگرش عرفاني ايراني و استفاده از آثار منظوم ادبيات پارسي و تطبيق آن با عناصر مورد اشاره در نقاشي ايراني، ت أکثر

مقاله حاضر در نظر دارد تا به بررسي جايگاه و اهميت خيال و همچنين تأثير آن بر چهره‌نگاری در نقاشي ايراني بپردازد. در اين مقاله سعي بر آن است تا با بهره‌گيري از تفكر و نگرش عرفاني ايراني و استفاده از آثار منظوم ادبيات پارسي و تطبيق آن با عناصر مورد اشاره در نقاشي ايراني، تحليلي بينامتني ارائه گردد. در هر بخش نیز مستندات تصويري از مكاتب مختلف نقاشي ايراني ارائه شده است تا به روشن شدن اين امر كه هنر تصويرگری ايران همواره و در طول تاريخ خود بهره مند از عنصر خيال بوده و با توسل به‌اين تفكر خالق جهاني مثالي شده است، كمك نمايد. بدین منظور در بخش نخست به خیال و جایگاه آن در نقاشی ایرانی پرداخته شده و در بخش‌های دیگر مقاله عناصر خیالی و مثالی ادبیات با چهره‌نگاری نقاشی ایرانی تطبیق یافته است. نتیجه حاصل از تحقیق آنکه، نقاشی ایرانی با بهره‌گیری از نمادها و نشانه‌های نهادینه شده در ادبیات منظوم که برآمده از نگرش خیال محور شاعران بوده به خلق انسان آرمانی و مثالی خود پرداخته، چنانکه این مشخصه را تا نقاشی نیمه نخست قاجار در سده سیزدهم هجری قمری به وضوح می‌توان شاهد بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - جستاری در چگونگی کارکرد نمادهای جانوران دراشعار صائب تبریزی و بیدل دهلوی
پروین سلاجقه

این مقاله، تحلیل نشانه‌شناسانة تعدادی از نمادهای جانوران در شعر صائب تبریزی و بیدل دهلوی، دو شاعر برجستة سبک هندی است. هدف اصلی از این بررسی، نمایش چگونگی کارکرد نمادهای جانوران در ساختار زبان شاعرانه است. این نمادها به شکل بن مایه‌های اصلی، در دوره‌های مختلف و در آثار أکثر

این مقاله، تحلیل نشانه‌شناسانة تعدادی از نمادهای جانوران در شعر صائب تبریزی و بیدل دهلوی، دو شاعر برجستة سبک هندی است. هدف اصلی از این بررسی، نمایش چگونگی کارکرد نمادهای جانوران در ساختار زبان شاعرانه است. این نمادها به شکل بن مایه‌های اصلی، در دوره‌های مختلف و در آثار ادبی تکرار می‌شوند و با توجه به مقتضای حال، محور دلالتی آنها را گسترش می‌دهند. پایة تحلیلی این بررسی به طور عمده، بر موقعیت نمادین این نشانه‌ها در شعر بنا شده است و ضمن تحلیل کارکرد و نقش این نشانه‌های نمادین در گسترش دامنة معنایی اشعار مورد نظر، نوعی طبقه‌بندی صوری بر اساس پیش فرض‌های دلالتی نقش این جانوران در حافظة اجتماعی و ذهنیت راوی این سروده‌ها در نظر گرفته شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - نمادانگاري قصيده‌ عينيّه ابن‌سينا و بازتاب آن در انديشه‌ عارفان مسلمان
علی فتح اللهی علي نظري

چگونگي هبوط روح آدمي از عالم علوي و نزول آن در قفس جسماني، از مباحث غامض فلسفی و عرفانی است. دوگانگي ميان جان لطیف و جسم کثیف از موضوعات مورد بحث در بيشتر مكاتب فكري- فلسفي و عرفاني است. در این زمینه ابن سینا با دفاع از نظریه‌ی «دوگانگی روح و تن» مانند بسیاری عرفای مسلم أکثر

چگونگي هبوط روح آدمي از عالم علوي و نزول آن در قفس جسماني، از مباحث غامض فلسفی و عرفانی است. دوگانگي ميان جان لطیف و جسم کثیف از موضوعات مورد بحث در بيشتر مكاتب فكري- فلسفي و عرفاني است. در این زمینه ابن سینا با دفاع از نظریه‌ی «دوگانگی روح و تن» مانند بسیاری عرفای مسلمان، از پیشگامان تصویر هبوط روح در جسم به صورت نمادین است. قصيده‌ي عينيه‌ي ابن‌سينا نيز در بين آثار انديشمندان مسلمان، در زمره‌ي آثاری به‌شمار مي‌آيد كه با زبان نمادين به تبیین دوگانگي روان و بدن مي‌پردازد. اين نوشتار به بيان رمزپردازي، چگونگي شکل گیری آن و عوامل مؤثردر پيدايش داستان‌هاي رمزي- عرفاني در آثار متفكران مسلمان مي‌پردازد. مطالعه‌ی منشأهای گنوسی، نوافلاطونی و اخوان الصفا درقصیده و تأثير آن بر مفاهيم عرفاني و تطبيق بيان نمادين اين قصيده با مفاهيم صوفيانه‌ي عارفان مسلمان در کنار پردازش تعلّق روح به عالم بالا، هبوط غیر ارادی آن و بیان دوگانگی تن و جان و چگونگی رابطه‌ی آن دو با هم، ازديگر موضوعات مورد بحث در اين مقاله است. در پایان به بررسی راه‌های رهایی نفس لطیف باقی، از اسارت زندان جسم فانی خواهیم پرداخت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - حاکمیّت و جامعه در شعر و اندیشهی فرّخی یزدی
رسول حسن‌زاده

میرزا محمّد فرّخی یزدی، یکی از معروفترین شاعران ادبیّات کارگری زبان فارسی است. در این نوشته به تحلیل حاکمیّت مطلوب فرّخی یزدی مي‌پردازيم و سير تحوّل اندیشهی سیاسی او را در مراحل مختلف حیات سیاسی‌اش نشان مي‌دهيم و حاکمیّت مشروطهی مورد نظر او، اصول و ارکان این شیوهی حکومت أکثر

میرزا محمّد فرّخی یزدی، یکی از معروفترین شاعران ادبیّات کارگری زبان فارسی است. در این نوشته به تحلیل حاکمیّت مطلوب فرّخی یزدی مي‌پردازيم و سير تحوّل اندیشهی سیاسی او را در مراحل مختلف حیات سیاسی‌اش نشان مي‌دهيم و حاکمیّت مشروطهی مورد نظر او، اصول و ارکان این شیوهی حکومت و علل شکست آن را از ديدگاه شاعر، بررسی مي‌كنيم. سپس دلایل گرایش فرخي به اندیشهی انقلاب تکاملی مشروطه و موضع منتقدانهی او را در مقابل اندیشهی اقتدارگرایی یا حکومت قدرت و طرح جمهوری بيان مي‌كنيم. در نهایت علل و انگیزههای طرفداریش از اندیشههای کمونیستی و ابعاد مختلف این تفکّر با استناد به آثار مکتوب، بخصوص اشعارش ارزيابي مي‌گردد. همچنين برای نشاندادن عمق اندیشههای سیاسی او به بررسی و تحلیل کاربرد نمادهای ملّی- مذهبی و شیوهی بهرهگیری از این نمادها در راستای تحقّق اندیشههای شاعر مي‌پردازيم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - دگرديسي نمادها در شعر معاصر
حسن شاهی‌پور محمد خسروی شکیب

نمادها اين قابليت و توانايي را دارند که در مسير زمان و تاريخ تغيير کرده، دچار پوست اندازي معنايي شوند. گرايش‌هاي نمادين و سمبليک در حوزه ادبيات معاصر، علاوه بر اوضاع استبدادي و حکومت‌هاي ديکتاتوري و احتياط و ترس از سانسورهاي رسانه اي، و دگرگوني سبکي، ماحصل دقت و تلاش بر أکثر

نمادها اين قابليت و توانايي را دارند که در مسير زمان و تاريخ تغيير کرده، دچار پوست اندازي معنايي شوند. گرايش‌هاي نمادين و سمبليک در حوزه ادبيات معاصر، علاوه بر اوضاع استبدادي و حکومت‌هاي ديکتاتوري و احتياط و ترس از سانسورهاي رسانه اي، و دگرگوني سبکي، ماحصل دقت و تلاش براي غناي جوهر هنري- ابهام- و همچنين شرکت دادن خواننده در امر خواندن و آفرينش ادبي، جهت لذت بيشتر است. شاعراني که از استقلال فکري و توانايي ابتکار بهره مند هستند نمادها را مواظبت کرده، آنها را از ابتذال و روزمره‌گي و حتي مرگ نجات مي‌دهند. نيما و پيروان نظريه ادبي او با تکيه بر دو واژه «تناسب» و «طبيعي بودن» در به کارگيري نمادها، سعي داشته‌اند تا نمادهاي تکراري، کهنه و مرده شعر کلاسيک را در معناهاي نو به کار گيرند تا علاوه بر عمق بخشيدن به شعر، نظريه سبکي خود را نيز غني کنند. تعدادي از نمادها را مي‌توان به دليل ماهيت و ارزش ذاتي ناشي از قدمت يا معنا پذيري بيشتر و همچنين عملکرد موثر در سطح انواع هنر، ابر نماد خواند؛ چرا که قرار گرفتن روي مسير درست معنا يابي اثر ادبي در گرو درک و تلقي درست از اين ابرنمادها است. «آب»، «باد»، «شب»، «ديوار»، «آينه» و... از اين گونه هستند که در شعر معاصر فراوان به کار رفته‌اند. چگونگي دگـرديسي معـنايي اين ابرنمـادها در حـوزه شعر معاصر سوالي است که در اين مقاله بررسي مي‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - "شب پره" و "سيوليشه"- دو نماد براي يك موقعيت تأويل دو شعر نمادين از نيمايوشيج
فاطمه راکعی

در تأويل شعرهاي نمادين نيما يوشيج، با اين پيش فرض روبرو هستيم كه تعدادي از اين شعرها داراي درونماية اجتماعي- سياسي است كه شاعر به دلايلي نمي‌توانسته يا نمي‌خواسته آنها را به طور روشن و صريح بيان كند و براي ابلاغ آنها به نمادهاي شاعرانه متوسل شده است. نگارنده سعي دارد با أکثر

در تأويل شعرهاي نمادين نيما يوشيج، با اين پيش فرض روبرو هستيم كه تعدادي از اين شعرها داراي درونماية اجتماعي- سياسي است كه شاعر به دلايلي نمي‌توانسته يا نمي‌خواسته آنها را به طور روشن و صريح بيان كند و براي ابلاغ آنها به نمادهاي شاعرانه متوسل شده است. نگارنده سعي دارد با استفاده از شيوه‌هاي تأويل شلايرماخر و همفكرانش، به معنا و پيام مورد نظر مؤلّف هنگام سرودن شعر، نزديك شود. براي اين منظور، از طريق مطالعات مستمر و دقيق در زندگي، آثار، افكار و اوضاع اجتماعي- سياسي روزگار نيما و نيز راهنمايي خود متن، به عنوان يك اثر زباني، مدّعي است كه توانسته است تا حدودي به اين منظور دست يابد. در مقالة حاضر، علاوه بر تأويل دو شعر«شب پرة‌ ساحل نزديك » و «سيوليشه»، به لحاظ نزديكي فضاي حاكم بر دو شعر، كه از تلنگر زدن كسي به شيشة پنجرة‌ اتاق شاعر سخن مي‌گويند، و نيز از نحوة سخن گفتن و برخورد شاعربا هر دو مورد، نگارنده به اين نتيجه رسيده است كه نمادهاي «شب پرة‌ ساحل نزديك» و «سيوليشه»، هر دو به موقعيّتي يكسان يا مشابه كه درآن شخصي با گرايش‌هاي كمونيستي، به اميد رخنه كردن درخانة نيما، به شيشة اتاق وي مي‌كوبد، اشاره دارند. اين رويكرد به شعرهاي نمادين نيما، به هيچ وجه به معني انكار رويكرد مخاطب محور به متون ادبي نيست؛ و نگارنده حتّي در مورد شعرهاي نمادين داراي پيام‌هاي اجتماعي- سياسي، تأويل‌هاي متفاوت را از ديدگاههاي مختلف ممكن مي‌داند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - اپونیم «نام‌بخش»، گونه‌ای بلاغی در زبان فارسی
حسین قربانپور آرانی المیرا تسلیمی

اپونیم اسم‌ و صفتی است که به یک مفهوم تبدیل شده و در واقع مفهوم با مصداق یکی شده است و اینک در مفهومی به‌کار می‌‌رود که ناخودآگاه جمعی آن را پذیرفته است. اپونیم برخلاف استعاره، در زبان ادبی به‌کار نمی‌رود؛ بلکه بیشتر در زبان عامیانه کاربرد دارد و برخلاف استعاره که قرینه أکثر

اپونیم اسم‌ و صفتی است که به یک مفهوم تبدیل شده و در واقع مفهوم با مصداق یکی شده است و اینک در مفهومی به‌کار می‌‌رود که ناخودآگاه جمعی آن را پذیرفته است. اپونیم برخلاف استعاره، در زبان ادبی به‌کار نمی‌رود؛ بلکه بیشتر در زبان عامیانه کاربرد دارد و برخلاف استعاره که قرینه‌ای برای فهم آن لازم است، اپونیم ریشه در ناخودآگاه جمعی قوم یا فرهنگی خاص دارد. در واقع اپونیم‌ها، استعاره‌های کلیشه‌شده‌ای‌ هستند که فهم آنها منوط به همسانی فرهنگی است. اینگونه واژه‌ها در زبان، کاربرد فراوان دارد؛ اما در زبان فارسی تا کنون تحقیقی در باب این ژانر یا صنعت ادبی انجام نشده و حتی به‌عنوان یک آرایۀ ادبی نیز مطرح نشده است. این تحقیق به دنبال آن است که این نوع کاربرد را به‌عنوان یک ژانر، معرفی و نیز اینگونه اسم‌ها را بر اساس قلمرو معنایی و نوع کاربرد آنها تقسیم‌بندی کند. روش این پژوهش کیفی بوده است و داده‌های آن بر مبنای روش توصیفی- تحلیلی و با بهره‌گیری از ابزار مطالعات کتابخانه‌ای به دست آمده است. نتیجۀ این تقسیم‌بندی قرار دادن اپونیم‌ها در هشت گروه مختلف است: مذهبی و غیرمذهبی، حیوان و انسان، مثبت و منفی، سیاست و مکان. از طرفی دیگر در شش دستۀ: نام اشخاص، جانوران، مکان، لوازمی مربوط به بزرگان مذهبی و اسطوره‌ای، در معنای صفت و دنیای مجازی قرار داده شده‌اند. پربسامدترین اپونیم‌ها در زبان فارسی اسم‌هایی خاص هستند که به صفت تبدیل شده‌اند؛ مانند: ابلیس و دجال. بعضی از اپونیم‌ها نام‌ حیواناتی است که به صفت تبدیل شده‌اند؛ مثل: لاشخور و کفتار. برخی از نام‌های مکان نیز به صفت تبدیل شده‌اند؛ همچون: صحرای کربلا و قیامت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - گفت و گوی تمدن‌ها و مسأله جنسيت
فاطمه صادقی

اين مقاله كوششي است برای تبيين برخی از جنبه‌های تعاملات تمدنی شامل ايدة گفت و گوی تمدن‌ها از منظر ديدگاههای جنسيت، به ويژه ديدگاه ژوليا کريستوا، فمينيست بلغاری‌الاصل فرانسوی. پرسش‌های بنياديني كه مقاله حاضر در صدد پاسخ دادن به آنهاست، عبارتند از: چنانچه به تعبير کريست أکثر

اين مقاله كوششي است برای تبيين برخی از جنبه‌های تعاملات تمدنی شامل ايدة گفت و گوی تمدن‌ها از منظر ديدگاههای جنسيت، به ويژه ديدگاه ژوليا کريستوا، فمينيست بلغاری‌الاصل فرانسوی. پرسش‌های بنياديني كه مقاله حاضر در صدد پاسخ دادن به آنهاست، عبارتند از: چنانچه به تعبير کريستوا سامان نمادين جوامع مدرن را از يکسو و آنارشی نشانه ـ ای ساير جوامع را از سوی ديگر در نظر بگيريم، آيا امکان برقراری يک گفت و گوی تفاهم‌آميز ميان آنها وجود دارد يا خير؟ آيا اين گفت و گو صرفا نوعی گفت و گوی جدلی خواهد بود که به تعبير ليوتار در «چنبر تعارض‌ها» و منازعات قدرت خواهد افتاد؟ نهايتاً آنکه تحت کدام شرايط، امکان چنين گفت و گوی تفاهم‌آميزی وجود خواهد داشت؛ گفت و گويی که در آن تحول و تقليل يک فرهنگ به ديگری (در اينجا تقليل امر نشانه‌ای به امر نمادين) صورت نگيرد؟ تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - روان‌کاوی و سیاست
محمدرضا تاجيك

روان‌کاوی پسافرویدی، آنچنان که در آموزه‌های لاکان تبلور یافته، تأثیر بسزایی بر تئوری انتقادی معاصر، فمينیسم، نظريه فيلم، پساساخت‌گرایی و مارکسیسم داشته است. این نحله از روان‌کاوی، در واقع، گسستی پسامدرن از آموزه‌های روان‌کاوانه زیگموند فروید است. اين نظريه‌‌، تا حدي نيز أکثر

روان‌کاوی پسافرویدی، آنچنان که در آموزه‌های لاکان تبلور یافته، تأثیر بسزایی بر تئوری انتقادی معاصر، فمينیسم، نظريه فيلم، پساساخت‌گرایی و مارکسیسم داشته است. این نحله از روان‌کاوی، در واقع، گسستی پسامدرن از آموزه‌های روان‌کاوانه زیگموند فروید است. اين نظريه‌‌، تا حدي نيز،‌ مبتني‌ بر كشفيات‌ انسان‌شناسي‌ ساختاري‌ و زبان‌شناسي‌ است‌. يكي‌ از بنيادي‌ترين‌ باورهاي‌ لاكان، به عنوان بارزترين چهره اين مكتب، اين‌ است‌ كه‌ ناخودآگاه‌، ساختاري‌ نهان‌ و ملفوف‌ دارد كه‌ بسيار شبيه‌ ساختار زبان‌ است‌. شناخت‌ جهان‌، ديگران‌ و خود به‌ وسيله زبان‌ تعيين‌ مي‌شود. زبان‌ پيش‌شرط‌ كسب‌ آگاهي‌ فرد از خودش‌ به‌ مثابه‌ يك‌ هستي‌ متمايز است‌. لاكان، همچنين از منظر روان‌كاوي، الگويي سه ضلعي از جهان اجتماعي ـ رواني، شامل امر خيالي، امر نمادين و امر واقعي عرضه مي‌كند كه در ساحت انديشه‌ سياسي جديد (پسامدرنيسم، پساساخت‌گرايي، پساماركسيسم و فمينيسم) تأثير ژرف و گسترده‌اي به جا مي‌گذارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - نقد رمان «شکار کبک» از رضا زنگی‌آبادی براساس مبانی روان‌شناسی ژاک لاکان
ایوب مرادی

ژاک لاکان بدون‌شک یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های دانش روان‌شناسی بعد از زیگموند فروید است که اندیشه‌هایش نه‌تنها در زمینة روان‌شناسی، بلکه در سایر زمینه‌ها همچون ادبیات، انسان‌شناسی، علوم اجتماعی و مطالعات زنان اثرگذار بوده است. مهم‌ترین ایدة این روان‌شناس، تشریح فرایند أکثر

ژاک لاکان بدون‌شک یکی از تأثیرگذارترین چهره‌های دانش روان‌شناسی بعد از زیگموند فروید است که اندیشه‌هایش نه‌تنها در زمینة روان‌شناسی، بلکه در سایر زمینه‌ها همچون ادبیات، انسان‌شناسی، علوم اجتماعی و مطالعات زنان اثرگذار بوده است. مهم‌ترین ایدة این روان‌شناس، تشریح فرایند فردیت، ذیل نظام سه‌گانة «ساحت‌های خیالی»، «نمادین» و «امر واقع» است. دیدگاه‌های وي که در شرح ایده‌هایش در زمینة سوبژکتیویته و ناخودآگاه، به اصطلاحاتي همچون استعاره و مجاز توجهی ویژه دارد، در مطالعات ادبی در مرکز توجه قرار گرفته است و یکی از شاخه‌های نقد روان‌شناسانه، خوانش متون ادبی براساس آموزه‌های اوست. رمان «شکار کبکِ» رضا زنگی‌آبادی ازجمله آثار داستاني سالیان اخیر است كه مورد اقبال مخاطبان و منتقدان قرار گرفته است. این رمان، سرگذشت نوجوانی معصوم را روايت مي‌كند که به دلیل مصائب و پيش‌آمدهاي زندگی‌، به قاتلی بی‌رحم تبديل می‌شود. مقالة حاضر در صدد است تا به شیوة توصیفي- تحلیلی با رويكرد تحليل مضمون و با در نظر گرفتن مبانی فکری ژاک لاکان، این رمان را تحلیل کند و در پي ارزيابي ميزان تأثير عواملي همچون، فقدان مادر و ساير ابژه‌هاي جانشين مادر و همچنين ناكارآمدي پدر و نقش منفي ساير ابژه‌هاي جانشين پدر، در فرايند تبديل «قدرت» از نوجواني معصوم به فردي روان‌پريش و منزوي است. نتایج نشان می‌دهد گذار این شخصیت از دوران كودكي به بزرگسالي يا به تعبير لاكان، از «ساحت خیالی» به «ساحت نمادین» به دليل فقدان مادر و ناكارآمدي نقش پدر -که از نظر لاکان گره‌گاه روانی سوژه در ساحت نمادین محسوب می‌شود- باعث تعلیق دائمی و بدگمانی او نسبت به نظم اجتماعی و درنتیجه پناه‌بردنش به دامن ابژه‌های مادرانه شده است. موضوعی که به دليل تعارض با ماهیت ساحت نمادین، زمينة شكل‌گيري اختلال‌هايي همچون پارانویا، ترس، انزوا و بدگمانی را در اين شخصيت فراهم آورده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - نمادگرایی درشعر فروغ فرخزاد
زینب رحمانیان لیلا عدل پرور

بررسی و کارکرد نمادپردازی در شعر فرخزاد و رویکرد او به نماد مسأله پژوهش حاضر است. نماد یکی از روش های هنجارگریزی و آشنایی زدایی در شعر است. شاعر با این شیوه معنا و مفهومی را که برای خواننده تکراری است بیگانه می کند بنابراین موجب گسترش معنای متن و تأویل پذیری آن می شود. أکثر

بررسی و کارکرد نمادپردازی در شعر فرخزاد و رویکرد او به نماد مسأله پژوهش حاضر است. نماد یکی از روش های هنجارگریزی و آشنایی زدایی در شعر است. شاعر با این شیوه معنا و مفهومی را که برای خواننده تکراری است بیگانه می کند بنابراین موجب گسترش معنای متن و تأویل پذیری آن می شود. پیچیدگی و عدم صراحت در بیان نماد آن را به یکی از هنری ترین صور خیال تبدیل کرده است. شاعران و نویسندگان به خوبی از این ویژگی نماد برای بیان عقاید و اندیشه های اجتماعی و سیاسی خود بهره برده اند. فروغ فرخزاد از شاعران معاصری است که برای بیان افکار خود از نماد و اساطیر نمادین بهره گرفته است. پژوهش حاضر که به روش تحلیلی- توصیفی صورت گرفته چنین نتیجه می دهد که وی در آفرینش اشعار خود از نماد برای عمق بخشی، ابهام و چند معنایی کردن شعرش یاری گرفته است. نمادهای او در برگیرنده ی مضامین اجتماعی است و انتقادهای جامعه شناسانه دارد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - رستاخیز کهن الگوهای یونگ دربیدارکردن ابلیس معاویه راخیز وقت نماز است
آزاده ابراهیمی پور

10.52547/qap.22471.4.3.71

کهن الگوهاصورت های ازلی مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه جمعی افراد بشر هستندکه در هردوره ای به صورت عقاید رایج آن دوره خود را نشان می دهند و نگرش آنها می تواند شناخت ما را در مورد جریانهای عمیق فرهنگی،ادبی و مذهبی در دورههای تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگ أکثر

کهن الگوهاصورت های ازلی مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه جمعی افراد بشر هستندکه در هردوره ای به صورت عقاید رایج آن دوره خود را نشان می دهند و نگرش آنها می تواند شناخت ما را در مورد جریانهای عمیق فرهنگی،ادبی و مذهبی در دورههای تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگوهای متعددی نام می برد و هر یک از آنها را به تنهایی و در پیوند کلی با هم در شمارپرمعناترین تجلیات ناخوداگاه جمعی به شمار می آورد. در این مقاله کهن الگوهایی یونگ در قالب داستانی ازدفتر دوم مثنوی)بیدار کردن ابلیس معاویه را خیز وقت نماز است) تحلیل گردیده در این پژوهش با دید مکتـب روانکـاوی یونـگ و از منظر کهن الگویی به جهان شعری مولانا نگریسته شده و مشخص شد که این دسته از کهن الگوها تأثیربسزایی بر ذهن و زبان این شاعر داشته اند. همچنین تأثیر کهن الگوهایی نظیر عشق، مرگ،تولد دوباره، قهرمان، و ... که همواره ذهن بشر را به خودمشغول کردهاند، در شعرمولانا بررسی شده است.داستان بیدارکردن ابلیس معاویه در سه بخش شخصیت،نماد،موقعیت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - تبیین مفاهیم حکمت اشراقی در خانه ایرانی
تکامه عباس نیا طهرانی خسرو صحاف حسن رضائی ابوالقاسم قوام

حکمت اشراقی، حکمتی بحثی ‌‌ـ‌ ذوقی و نورمحور است که با دربرداشتن مفاهیم حکمی ایرانی‌ـ اسلامی، تأثیر بسزایی در هنر و معماری ایرانی داشته است. این نوشتار به بررسي نحوۀ کاربرد و تأثیر آراء حکمت اشراقی، بعنوان معیار و منبع الهامی برای معماری و ساخت خانه‌هایی براساس معنویت پر أکثر

حکمت اشراقی، حکمتی بحثی ‌‌ـ‌ ذوقی و نورمحور است که با دربرداشتن مفاهیم حکمی ایرانی‌ـ اسلامی، تأثیر بسزایی در هنر و معماری ایرانی داشته است. این نوشتار به بررسي نحوۀ کاربرد و تأثیر آراء حکمت اشراقی، بعنوان معیار و منبع الهامی برای معماری و ساخت خانه‌هایی براساس معنویت پرداخته است. هدف اصلی مقاله آنست که با توجه به مفاهیم حکمت اشراقی، قدمی را بمنظور ارتقاء طراحی و معماری خانه‌های ایرانی در زمان حاضر بردارد. در این راستا، ابتدا با تکیه بر روش توصیفی ـ ‌تحلیلی، به تبیین مفاهیم و آراء حکمت اشراقی سهروردی پرداخته شده و در وهلۀ بعد، نمود و کاربرد این مفاهیم و نظریات در معماری خانۀ ایرانی، مورد بررسی قرار گرفته است. بعبارت دیگر، تلاش میکنیم با تحلیل مبانی و مفاهیم حکمت اشراقی و تطبیق آنها بر معماری و ساخت خانۀ ایرانی، بتوانیم نمود مفاهیم حکمی ـ اشراقي را در آن مشاهده کنیم و خانۀ ایرانی را مجلی و مظهر آموزه‌های حکمت اشراقی قرار دهیم تا سرانجام، از این طریق به اصول و مبانی مشخصی بعنوان الگو و معیار در طراحی و ساخت خانه‌هایی توأم با معنویت دست یابیم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - بررسي عوامل مؤثر بر ايجاد ارزش ويژه برند در آموزش عالي (مورد مطالعه دانشگاه پيام نور)
میرزا حسن حسینی رومينا فرهادي نهاد

هدف تحقيق حاضر بررسي عوامل مؤثر بر ارزش ويژه برند در آموزش عالي مي باشد. از جامعه آماري تحقيق که دانشجويان مقطع كارشناسي دانشگاه پيام نور تهران بوده اند، نمونه 423 نفر انتخاب شده و برای گردآوری اطلاعات، پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفته و در نهايت داده های حاصل از 304 دا أکثر

هدف تحقيق حاضر بررسي عوامل مؤثر بر ارزش ويژه برند در آموزش عالي مي باشد. از جامعه آماري تحقيق که دانشجويان مقطع كارشناسي دانشگاه پيام نور تهران بوده اند، نمونه 423 نفر انتخاب شده و برای گردآوری اطلاعات، پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفته و در نهايت داده های حاصل از 304 دانشجو با استفاده از نرم افزارهاي Spss18و Amos18مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه از ميان عناصر بعد آگاهي از برند در مدل تحقيق، اشتهار داراي تأثير مستقيم و معناداري بر روي ارزش ويژه برند دانشگاه مي باشد. همچنين از ميان ابعاد تصوير ذهني از برند، ارزش ادراكي و خدمات پس از فروش از بعد ويژگي هاي خدمت، شخصيت برند از بعد ويژگي هاي نمادين و در نهايت ارتباطات بين المللي از بعد ويژگي هاي عرضه كننده خدمت، تأثيرات مثبتي بر روي ارزش ويژه برند دانشگاه پيام نور دارند. بدين ترتيب با توجه به نتايج، به ترتيب ابعاد ويژگي هاي خدمت و ويژگي هاي عرضه كننده خدمت داراي بيشترين و كمترين تأثير بر ارزش ويژه برند دانشگاه هستند. بعلاوه، در تحقيق حاضر پيشنهادات كاربردي به مسئولين دانشگاه پيام نور جهت ارتقاي ارزش ويژه برند اين دانشگاه ارائه شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - بررسی کارکرد نمادگرایی در برندسازی شرکتی
معبود عباس زاده سیدمحمد طباطبایی نسب

هدف پژوهش حاضر بررسی نظام مند ادبیات پژوهشی در حوزه نمادگرایی و شناسایی خلاء های پژوهشی در این حوزه و استفاده از یافته های مربوطه برای طراحی الگوی برند شرکتی است. روش اجرای این پژوهش مرور نظام مند مبتنی بر نظریه داده بنیاد می باشد. با بررسی کلیدواژه ها در پایگاه های اطل أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی نظام مند ادبیات پژوهشی در حوزه نمادگرایی و شناسایی خلاء های پژوهشی در این حوزه و استفاده از یافته های مربوطه برای طراحی الگوی برند شرکتی است. روش اجرای این پژوهش مرور نظام مند مبتنی بر نظریه داده بنیاد می باشد. با بررسی کلیدواژه ها در پایگاه های اطلاعاتی این حوزه همچون امرالد، ساینس آو دایرکت، سیج و غیره و بر اساس ملاک های از پیش تعیین شده 130 مقاله شناسایی و پس از حذف مقالات نامرتبط 56 مقاله برای بررسی متن اصلی انتخاب گردید. بمنظور شناسایی مقوله‌های محوری از نظریه داده بنیاد برای کدگذاری و جهت تسهیل در کدگذاری از نرم افزارMAXQDA استفاده گردید. مقوله‌های استخراج شده با نظریه‌های برندسازی شرکتی تطبیق و خلاء های این حوزه شناسایی گردید. نتایج حاصل از تطبیق در این پژوهش نشان می‌دهد که بین مقوله‌های محوری و نظریه‌های برندسازی شرکتی ارتباط ساختاری و ماهوی وجود دارد به گونه ای معنا، نماد و ارزش به عنوان سازه‌های به هم پیوسته اکوسیستم برند شرکتی را شکل می‌دهند. اکوسیستم برند دارای سه سطح ایدئولوژی بنیادین، ایدئولوژی سازماندهی و ایدئولوژی مصرف می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - تشخیص جنسیت نویسنده مستقل از متن و زبان نوشتاری با استفاده از پالایش پویای نمادین مبتنی بر تبدیل رادن
کاظم نوری هفت‌چشمه رضا خدادادي یونس اکبری سيدمحمد رضوي حسن احمدی ترشیزی

در این مقاله یک سیستم خودکار بر مبنای روشی جدید در استخراج ویژگی برای تشخیص جنسیت افراد از روی تصاویر اسکن‌شده نمونه دست‌خط ارائه شده است. در روش پیشنهادی به منظور نشان‌دادن تمایز بین نمونه‌های دست‌خط زنان و مردان، ابتدا از تصویر دست‌نوشته، تبدیل رادن گرفته می‌شود و سپس أکثر

در این مقاله یک سیستم خودکار بر مبنای روشی جدید در استخراج ویژگی برای تشخیص جنسیت افراد از روی تصاویر اسکن‌شده نمونه دست‌خط ارائه شده است. در روش پیشنهادی به منظور نشان‌دادن تمایز بین نمونه‌های دست‌خط زنان و مردان، ابتدا از تصویر دست‌نوشته، تبدیل رادن گرفته می‌شود و سپس با استفاده از یک ابزار تحلیلی در سیستم‌های دینامیکی با عنوان پالایش پویای نمادین، ویژگی‌های هر نمونه دست‌خط استخراج می‌گردد. آموزش و طبقه‌بندی ویژگی‌های استخراج‌شده از نمونه‌های دست‌خط با شبکه عصبی پرسپترون چندلایه انجام شده است. در پایان با هدف بررسی کارایی روش پیشنهادی، آزمایش‌هایی بر روی بانک اطلاعاتی MSHD صورت پذیرفت. علاوه بر آزمایش تشخیص جنسیت بر روی کل بانک اطلاعاتی، دو چالش جدید تشخیص جنسیت مستقل از متن و زبان نوشتاری نیز بررسی شده است. آزمایش‌های انجام‌شده نشان می‌دهد روش پیشنهادی میزان دقت تشخیص را نسبت به کارهای قبلی که از روش‌های جدیدی در تحلیل دست‌خط از قبیل فرکتال‌ها، کدهای زنجیره‌ای و بافت‌ها بهره می‌برند، بهبود داده است. بهترین نرخ دقت به دست آمده در آزمایش‌ها 9/84 درصد گزارش شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - وارسی نمادین گزاره‌های منطق زمانی فازی روی گراف برنامه فازی
غلامرضا ستوده علی موقر رحیم‌آبادی

با ترکیب منطق‌های زمانی و منطق فازی می‌توان منطق‌های جدیدی ایجاد و از آن در وارسی خودکار مدل‌های پویای فازی استفاده نمود. تاکنون در چند مقاله مدل‌های کریپکه فازی FzKripke و گراف برنامه فازی FzPG به عنوان دو مدل زمانی فازی تعریف و جهت وارسی خواص زمانی روی این مدل‌ها، منط أکثر

با ترکیب منطق‌های زمانی و منطق فازی می‌توان منطق‌های جدیدی ایجاد و از آن در وارسی خودکار مدل‌های پویای فازی استفاده نمود. تاکنون در چند مقاله مدل‌های کریپکه فازی FzKripke و گراف برنامه فازی FzPG به عنوان دو مدل زمانی فازی تعریف و جهت وارسی خواص زمانی روی این مدل‌ها، منطق زمانی FzCTL ارائه شده و بدون ارائه الگوریتم وارسی مدل، کاربردهایی از آنها در وارسی مدارات منطقی فازی مانند فلیپ- فلاپ‌های فازی معرفی شده است. در این مقاله جهت برخورد با مشکل انفجار فضای حالت در مدل‌های زمانی فازی، روشی نمادین ارائه شده که به کمک آن، مدل‌ها در قالبی بسیار فشرده ذخیره و پردازش می‌شوند. در این مقاله کارایی الگوریتم‌های طراحی‌شده نیز مورد ارزیابی تحلیلی و تجربی قرار می‌گیرند. به عنوان مطالعه موردی، کارایی روش در وارسی و کشف مخاطره پویای یک مدار فلیپ- فلاپ D فازی، مورد بررسی قرار گرفته و زمان اجرا و حافظه مصرفی الگوریتم در شرایط مختلف مدل، ارائه شده است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - نقد و تحلیل داستان (باده کهن)
سارا حسین آبادی

یکی از کارکردهای نقد ادبی معاصر، نقد و تحلیل شخصیت های داستان براساس دگرگونی و اثر بخشی در سیر داستان است. امروزه می توان شخصیت های آثار ادبی را هم با توجه به واقعیت عالم بیرون بررسی کرد. یکی از اهداف ادبیات پی بردن به موضوع شخصیت و ارتباط و چگونگی تأثیر گذاری شخصیت ها أکثر

یکی از کارکردهای نقد ادبی معاصر، نقد و تحلیل شخصیت های داستان براساس دگرگونی و اثر بخشی در سیر داستان است. امروزه می توان شخصیت های آثار ادبی را هم با توجه به واقعیت عالم بیرون بررسی کرد. یکی از اهداف ادبیات پی بردن به موضوع شخصیت و ارتباط و چگونگی تأثیر گذاری شخصیت ها در روند داستان بر مخاطب است. براساس دیدگاه های علوم مختلف از جمله ادبیات،جامعه شناسی،روان شناسی و... شخصیت مجموعه پایدار از کردار، رفتار و احساسات فرد است که وی را از دیگران متمایز می کند و با تحلیل و نقد شخصیت و جایگاه آن در داستان می توان علت و معلول‌های بسیاری از حوادث بزرگ و اتفاقات شگفت را نمایان کرد، این امر به درک بهتر اثر و تعالی ادبیات کمک شایانی می کند در این مقاله، پس از مقدمه کوتاه درباره معراج روح درعالم خاکی و طرح آن در داستانهای تخیلی به بررسی و موشکافی نمادها و تحلیل اجزاء داستان مانند شخصیت ها، مکان ها، زمان ها و ... و ارتباط منطقی آنها با یکدیگر در جهت تأثیر بر مخاطب در (داستان باده کهن) از اسماعیل فصیح پرداخته شده است. (باده کهن) یکی از داستانهای معاصر است که با رویکرد عرفانی ه قلم درآمده است. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات نماد

رایمگ

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية