رستاخیز کهن الگوهای یونگ دربیدارکردن ابلیس معاویه راخیز وقت نماز است
الموضوعات :
آزاده ابراهیمی پور
1
(دانشگاه آزاد اسلامی )
الکلمات المفتاحية: مولانا, کهن‌الگو, شخصیت, موقعیت, نماد,
ملخص المقالة :
کهن الگوهاصورت های ازلی مشترک در ذهن و ضمیر ناخودآگاه جمعی افراد بشر هستندکه در هردوره ای به صورت عقاید رایج آن دوره خود را نشان می دهند و نگرش آنها می تواند شناخت ما را در مورد جریانهای عمیق فرهنگی،ادبی و مذهبی در دورههای تاریخی افزایش دهد. یونگ در آثار خود از کهن الگوهای متعددی نام می برد و هر یک از آنها را به تنهایی و در پیوند کلی با هم در شمارپرمعناترین تجلیات ناخوداگاه جمعی به شمار می آورد. در این مقاله کهن الگوهایی یونگ در قالب داستانی ازدفتر دوم مثنوی)بیدار کردن ابلیس معاویه را خیز وقت نماز است) تحلیل گردیده در این پژوهش با دید مکتـب روانکـاوی یونـگ و از منظر کهن الگویی به جهان شعری مولانا نگریسته شده و مشخص شد که این دسته از کهن الگوها تأثیربسزایی بر ذهن و زبان این شاعر داشته اند. همچنین تأثیر کهن الگوهایی نظیر عشق، مرگ،تولد دوباره، قهرمان، و ... که همواره ذهن بشر را به خودمشغول کردهاند، در شعرمولانا بررسی شده است.داستان بیدارکردن ابلیس معاویه در سه بخش شخصیت،نماد،موقعیت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
منابع:
- علوي مقدم، مهيار و مريم ساساني.سال۱۳۸۷ .«فرآيند نقد اسطورهاي در نقد و تحليل كهن الگوي مرگ و تولّد دوباره»، مجلة مطالعات ايراني دانشکده ادبيات و علوم انساني دانشگاه شهيد باهنر کرمـان، سال هفتم، شمارة ۱۴ ،ص 221تا 236.
- فوردهام،فریدا.(1381). مقدمه ای برروان شناسی یونگ. ترجمه مسعود میربها. تهران: نشر اشرفی.
- کزازی،میر جلال الدین.(1376).رویا،حماسه،اسطوره،چاپ نخست. تهران: نشرمرکز.
- مورنو،آنتونیو.(1376).یونگ و خدایان و انسان مدرن.ترجمه داریوش مهرجویی. تهران:نشرمرکز.
- همايي، جلال الدين.(1376). مولوي نامه. تهران: هما.
- یونگ،کارل گوستاو.(1377). تحليل رؤيا. ترجمة رضا رضايي. تهران: نشر افكار.
-..........................................(1390). بررسی و تحلیل کهن الگو آنیما در غزلی از مولانا،دوفصلنامه علمی پژوهشی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهراء، صص 111-153.
-الیاده،میرچا.(1383). اسطوره و رمزدر اندیشه میرچاه الیاده. ترجمه جلال ستاری،تهران : نشرمرکز.
-اسپرهم،داوود،زهرا خدایاری.(1390). کهن الگوی دریا،ماهی در اندیشه مولوی»فصلنامه تخصصی مولوی پژوهی ، سال پنجم ،شماره دهم.
-امامی،صابر. ابراهیمی پور آزاده. دکتر عبدالحسین، فرزاد.(1401). چالش کهن الگو آنیما در داستان مرد اعرابی مولانا. فصلنامه دهخدا کرج، شماره 53.
-امامی،نصرالله.(1377). مبانی و روش های نقد ادبی. تهران: نشرجامی
آموزگار، ژاله.(1385). تاريخ اساطيري ايران. تهران: انتشارات سمت.
-حسینی ،مریم .(1387). نقد کهن الگویی غزلی از مولانا . دو فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش زبان و ادبیات فارسی ،صص97- 118.
-زرين كوب، عبدالحسين.(1383). تصوف ايراني در منظر تاريخي آن ترجمة مجدالدين كيواني. تهران: انتشارات سخن.
-ستاري، جلال.(1374). رمز و مثل در روان كاوي. تهران: توس.
-شميسا، سيروس.(1370). بيان. تهران: فردوس.
-شولتز، دو آن، سيدني الن شولتز.(1377). نظريه هاي شخصيت. ترجمة يحيي سيد محمدي. تهران: نشر هما.
-صلاحی مقدم،سهیلا.(1396). نمادهای کهن الگویی در مثنوی معنوی. فصلنامه تخصصی مولوی پژوهی.
-گلی زاده ،پروین،نسرین گلبانجی.(1392). روانکاوی شخصیت های نمادهای عرفانی مولانا در داستان رومیان و چینیان مثنوی معنوی. فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی، شماره 3، صص164-179.
-محمدی،علی. اسمعیلی پور مریم.(1391). بررسی تطبیقی کهن الگوی نقاب در آراء یونگ و ردپای آن در غزل های مولانا (غزلیات شمس)،فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره شناختی.
-محمودی،علی. علی اصغر ریحانی فرد.(1391). تحلیل کهن الگوی حکایت پادشاه و کنیزک مثنوی بر پایه دیدگاه یونگ. پژوهشنامه ادب غنایی، شماره 18، صص 145-166.
-مشیری،جلیل. سونیا نوری .(1396). نقد کهن الگویی داستان دژ هوش ربا. فصلنامه فنون ادبی. دوره نهم ، صص 109-118.
-موسـوي، سـيد كـاظم و اشـرف خـسروي.(1387). آنيمـا و راز اسـارت خـواهران همـراه در شاهنامه. مجلة پژوهش زنان، ، دورة 6 ،شمارة 3 ، صص 133تا153 .
-مولانا، جلال الدين محمد.(1373). مثنوي معنوي، تصحيح و تحليل دكتر محمـد اسـتعلامي. دفتر اول. تهران: انتشارات زوار.
-ياوري، حورا.(1374). روانكاوي و ادبيات. تهران: نشر تاريخ ايران.
-يونگ، كارل گوستاو.(1377). انسان و سمبولهايش. ترجمة محمود سلطانيه. تهران: جامي.
-یونگ،کارل گوستاو.(1372). جهان نگري. ترجمة جلال ستاري. تهران: نشر افكار.
..........................................(2011). Review and analysis of anime archetype In a lyric by Rumi, Journal of Mystical Literature, Al-Zahra University, Fall and Winter, pp. 111-153.
Alavi Moghadam, M., & Maryam, S.(2008). "The Process of Mythical Criticism in Critique and Analysis of the Archetype of Death and Rebirth", Journal of Iranian Studies, Faculty of Literature and Humanities, Shahid Bahonar Kerman University, Year 7, No. 14, pp. 221-236.
Aliadeh, M. (2004) .Myth and Mystery in Mirchah Eliadeh's Thought, translated by Jalal Sattari, Tehran, Markaz Publishing.
Amoozgar, J.(2006). Mythical History of Iran, Tehran: Samat Publications.
Emami, N. (1998). Principles and Methods of Literary Criticism, Tehran, Nashrjami.
Emami, S .,&Ebrahimipour, A.,& Abdolhossein , F.(1401). "The Challenge of the Anima Archetype in the Story of Rumi's Arab Man" Dehkhoda Karaj Quarterly, No. 53-Fall.
Fordham, F. (2003). Introduction to Jungian Psychology, translated by Massoud Mirbaha, Tehran, Nashra Ashrafi.
Golizadeh, P.,& Nasrin, G.(2013)Psychoanalysis of the characters of Rumi's mystical symbols in the story of the Romans and Chinese of the spiritual Masnavi" Quarterly Journal of Mystical Literature and Mythology, No. 3, pp. 164-179.
Homayi, J.(1997). Molavi Nameh, Tehran: Homa.
Hosseini, M.(2008). Critique of the Ghazal Archetype of Rumi", a bi-monthly quarterly journal of "Persian Language and Literature Research", pp. 97-118.
Jung, C.(1993). Worldview, translated by Jalal Sattari, Tehran: Afkar Publishing.
Jung, C.(1998). Man and His Symbols, translated by Mahmoud Soltanieh, Tehran: Jami.
Jung, C.(1998). Dream Analysis, translated by Reza Rezaei, Tehran: Afkar Publishing.
Kazazi, M.j. (1997). Roya, Epic, Myth, First Edition, Tehran, Markaz Publishing.
Mahmoudi, A.,& Ali Asghar R.(2012).Analysis of the archetype of the story of the king and the maid of Masnavi based on Jung's view" Journal of Lyrical Literature, No. 18, pp. 145-166.
Mohammadi, A .,& Ismailipour M.(2012). A Comparative Study of the Archetype of the Niqab in Jung's Opinions and Its Traces in Rumi's Ghazals (Shams Ghazals), Quarterly Journal of Mystical Literature and Mythology.
Moreno, A. (1376). Jung and the Gods and Modern Man, translated by Dariush Mehrjoui, Tehran, Markaz Publishing.
Moshiri, J.,&Sonia N.(1396). Archetypal Critique of the Story of the Fortress of Usury" Literary Technologies Quarterly, Volume 9, pp. 109-118 .
Mousavi, S Kazem., & Ashraf Kh.(2008). Anima and the Secret of Captive Sisters in the Shahnameh", Journal of Women's Research, Volume 6, Number 3, pp. 133-153, University of Tehran.
Rumi, J.(1994). Masnavi Manavi, Correction and Analysis by Dr. Mohammad Estalami, First Office, Tehran: Zavar Publications.
Salahi Moghadam, S.(2017). Archetypal Symbols in the Spiritual Masnavi" Quarterly Journal of Rumi Research.
Sattari, J. (1374). Mystery and Proverb in Psychoanalysis, Tehran: Toos
Schultz.(1998). Two of them and Sydney Allen Schultz, Personality Theories, translated by Yahya Seyed Mohammadi, Tehran: Homa Publishing.
Shamisa, Sirus, Bayan, Tehran: Ferdows.
Spraham, D.,& Zahra Kh.(2011).The Archetype of the Sea, Fish in Rumi's Thought" Rumi Research Quarterly, Year 5, Issue 10.
Yavari, H.(1995). Psychoanalysis and Literature, Tehran: Publication of Iranian History.
Zarrinkoob, A.(2004). Iranian Sufism in its Historical Perspective, translated by Majdaldin Kiwani, Tehran: Sokhan Publications.
