• فهرس المقالات Water

      • حرية الوصول المقاله

        1 - بررسی تخریب کاربری اراضی جنگلی در اثر احداث سد با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای
        ماندانا عزیزی محمد پناهنده
        شناسایی کاربری ها و تغییرات کاربری اراضی جهت بررسی و پایش مناطق حساس به منظور طرح ریزی و مدیریت پایدار سرزمین امری ضروری می باشد. هدف اصلی از این مطالعه بررسی تغییرات کاربری اراضی ناشی از احداث سد شفارود در عرصه جنگل های هیرکانی شمال کشور طی یک دوره 17 ساله با استفاده ا أکثر
        شناسایی کاربری ها و تغییرات کاربری اراضی جهت بررسی و پایش مناطق حساس به منظور طرح ریزی و مدیریت پایدار سرزمین امری ضروری می باشد. هدف اصلی از این مطالعه بررسی تغییرات کاربری اراضی ناشی از احداث سد شفارود در عرصه جنگل های هیرکانی شمال کشور طی یک دوره 17 ساله با استفاده از تصاویر ماهواره لندست می باشد. براي این کار 3 تصویر ماهواره اي متعلق به سال هاي 2013،2000 و2017 استفاده شد و تصحیح‌هاي (هندسی و اتمسفري) بر روي تصاویر اعمال و با روش طبقه‌بندي حداکثر احتمال نقشه کاربري اراضی منطقه برای هر مقطع تهیه شد که به ترتیب داراي صحت کاربري و ضریب کاپاي بالاتر از 86‌% و 83/0 بودند. روش مقایسه پس از طبقه بندی برای پایش تغییرات کاربری اراضی مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد بیش ترین پوشش اراضی حوزه شفارود در هر سه سال متعلق به طبقه جنگل و در رتبه بعدی طبقه مرتع می باشد. نتایج تحقیق کاهش مستمر کلاس جنگل از 63.05 درصد در مقطع نخست به ترتیب به مقادیر 57.27 و 57.22 برای سال‌های 2013 و 2017 کاهش یافته است که شواهد تأیید کننده این موضوع افزایش مستمر کلاس هاس صخره (8.15-9.10-10.45) و بدون پوشش (3.5- 4.47-5.08 درصد) می باشد. چالش های محیط-زیستی ساخت سد مورد بررسی تأکیدی دیگر بر اهمیت انجام مطالعات تخصصی مبتنی بر دانش اکولوژی و ارتقای نوع نگرش تصمیم گیران به جنگل به عنوان یک زیستگاه پیچیده و شکل گرفته در مقیاس زمانی طولانی‌مدت می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تعیین رابطه کدورت آب (NTU) و کل مواد معلق (TSS) در آبیاری قطره‌ای
        فرهاد میرزایی زینب سجودی
        صافی های شنی از مخازن پر از شن و ماسه با دانه بندی های مشخص و با ضخامت معینی از لایه های شن و ماسه تشکیل می‌شوند که تحت فشار کار می کنند و در سیستم کنترل مرکز‌ی بعد از سیکلون و قبل از فیلتر توری یا دیسکی قرار می‌گیرند. هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین کدورت آب و کل مواد أکثر
        صافی های شنی از مخازن پر از شن و ماسه با دانه بندی های مشخص و با ضخامت معینی از لایه های شن و ماسه تشکیل می‌شوند که تحت فشار کار می کنند و در سیستم کنترل مرکز‌ی بعد از سیکلون و قبل از فیلتر توری یا دیسکی قرار می‌گیرند. هدف از این تحقیق تعیین رابطه بین کدورت آب و کل مواد معلق در آب است. برای تعیین کدورت با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر نمونه‌ها مورد آزمایش قرار گرفتند و درصد عبور نور از هر نمونه بصورت جداگانه بدست آمد. همچنین آزمون تعیین کل مواد معلق نیز انجام گرفت. نتایج این آزمایش نشان داد که یک معادله درجه دوم بین درصد عبور نور و کل مواد معلق جامد وجود دارد که این معادله از نمودار شکل 3 که همبستگی بیشتری بین داده‌ها دارد به‌عنوان معادله اصلی معرفی می‌شود. همان‌طور که مشاهده می‌شود در طول موج 450 نانومتر بین کدورت و درصد عبور نور همبستگی بیشتری داشته و خطای کمتری وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تغييرات مكاني تركيبات نفتي سبك (LNAPL)، در آبخوان گسترده شهر صنعتي ري (جنوب تهران)
        حمید رضا ناصری
        در گستره شهر صنعتي ري واقع در جنوب تهران، فعاليت هاي نفتي زمينه ساز آلودگي آبخوان شده است، به نحوي كه ضخامت تركيبات نفتي سبك (LNAPL) بر سطح آب زيرزميني در برخي بخش ها به بيش از 20 متر مي رسد. در اين راستا، تعيين تغييرات مكاني ضخامت، چگالي و ويسكوزيته LNAPL براي شناخت ل أکثر
        در گستره شهر صنعتي ري واقع در جنوب تهران، فعاليت هاي نفتي زمينه ساز آلودگي آبخوان شده است، به نحوي كه ضخامت تركيبات نفتي سبك (LNAPL) بر سطح آب زيرزميني در برخي بخش ها به بيش از 20 متر مي رسد. در اين راستا، تعيين تغييرات مكاني ضخامت، چگالي و ويسكوزيته LNAPL براي شناخت لازم از كيفيت مواد نفتي موجود در آبخوان بسيار ضروري است. طبق نتايج اندازه گيري در 10 حلقه از چاه هاي گستره مورد مطالعه، مقدار ضخامت LNAPL در آبخوان مورد مطالعه بين 73/2 تا 305/14 متر، مقدار چگالي نسبي LNAPL بين 78/0 تا 83/0 و مقدار ويسكوزيته بين 60/0 تا 91/1 سانتي استوكس متغير است. بيشترين مقدار ضخامت LNAPL در بخش شرقي و شمال شرقي گستره مورد مطالعه است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تأثیر مهاجرت روستایی در امنیت غذایی با تأکید بر منابع آب (مطالعه موردی : روستاهای شهرستان خوانسار استان اصفهان )
        حمیده سادات  آقامیری بیژن رحمانی
        پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر بحران آب بر مهاجرت روستایی و امنیت غذایی در روستاهای شهرستان خوانسار صورت گرفته است . آمارها نشان می دهد در سال های اخیر کاهش منابع آب روستایی منجر به افزایش مهاجرت در این منطقه شده ، جمعیت کشاورز روستایی کاهش و بر سطح تولید و امنیت أکثر
        پژوهش حاضر به منظور بررسی تأثیر بحران آب بر مهاجرت روستایی و امنیت غذایی در روستاهای شهرستان خوانسار صورت گرفته است . آمارها نشان می دهد در سال های اخیر کاهش منابع آب روستایی منجر به افزایش مهاجرت در این منطقه شده ، جمعیت کشاورز روستایی کاهش و بر سطح تولید و امنیت غذایی اثر گذاشته است. بر این اساس، سوال اصلی این تحقیق این است که آیا مهاجرت روستایی ناشی از منابع آب تهدیدی برای امنیت غذایی در مقیاس کل است؟ برای پاسخ به این سوال با توجه به نگرش منطقه ای تحقیق ابتدا وضعیت منابع آب روستایی در این نقاط و سطح استان بررسی و در ادامه تعاریف مختلف از امنیت غذایی مورد ارزیابی قرار گرفت . با توجه به نظریه ها و شاخص های تحقیق 5 روستا از 3 دهستان بخش مرکزی خوانسار به صورت تصادفی سیستماتیک انتخاب شد . شاخص مهاجرت در کنار امنیت غذایی بررسی و با توجه به ارتباط نزدیک امنیت غذایی و کشاورزی شرایط اجتماعی و اقتصادی روستاییان در این بخش مورد توجه ویژه قرار گرفت . این شاخص شامل اهداف و سن مهاجرت، شرایط محیطی ، اقتصادی و اجتماعی مهاجران روستایی است. نتایج پژوهش نشان داد بیش از 60٪ مهاجرت به صورت مهاجرت روستاشهری است که جوانان در رأس قرار دارند. بنابراین، کاهش نیروی کار در جامعه روستایی و تفاوت جنسی به دلیل درصد بالای مهاجرت مردان نسبت به زنان، نتیجه اصلی وضعیت مهاجرت های وابسته به آب در مناطق روستایی بود. طبق نتایج با وجود رابطه نزدیک بین کشاورزی و امنیت غذایی، افزایش مهاجرت روستایی به دلیل آب، باعث کاهش نیروی تولید در روستاها شده و تهدید جدی برای امنیت غذایی است. این تحقیق یک یادآوری است که با با استفاده از روش توصيفی- تحليلی انجام شده و با توجه به تأثیر این مهاجرت در شرایط اقتصادی بررسی تئوری های اقتصادی در این بخش در رأس قرار دارد. نتیجه گیری این بررسی بر اساس ضریب همبستگی کندال صورت گرفته است . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - ارزیابی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از داده های سنجش از دور (مطالعه موردی: حوزه آبخیز نوک‌آباد، شهرستان خاش)
        حسین پیری صحراگرد محمدرضا دهمرده قلعه نو منصور ریگی
        شناسایی و بررسی تغییرات کاربری اراضی می تواند به مدیران و برنامه ریزان در شناخت عوامل مؤثر بر تغییر کاربری و اتخاذ تصمیمات صحیح مدیریتی سطوح مختلف کمک نماید. پژوهش حاضر باهدف بررسی تغییرات کاربری اراضی و تعیین طبقات کاربری اراضی با استفاده از روش سنجش ‌از دور در حوزه آب أکثر
        شناسایی و بررسی تغییرات کاربری اراضی می تواند به مدیران و برنامه ریزان در شناخت عوامل مؤثر بر تغییر کاربری و اتخاذ تصمیمات صحیح مدیریتی سطوح مختلف کمک نماید. پژوهش حاضر باهدف بررسی تغییرات کاربری اراضی و تعیین طبقات کاربری اراضی با استفاده از روش سنجش ‌از دور در حوزه آبخیز نوک‌آباد شهرستان خاش در استان سیستان و بلوچستان انجام شد. بدین منظور پس از تعیین مرز محدوده مورد مطالعه با استفاده از نقشه‌های 1:50000، داده‌های چند زمانه مرتبط، از ماهواره لندست سازمان زمین‌شناسی آمریکا اخذ شد. پس از انجام تصحیحات هندسی، رادیومتری و اتمسفری، طبقه‌بندی کاربری اراضی بر روی تصاویر ماهواره‌ای برای دوره‌های زمانی موردمطالعه (سال‌های 2016 -2010 -2005 -2000 -1994) تعیین شد. صحت نقشه‌های تولیدی با استفاده از آزمون صحت کلی و آماره کاپا تعیین شد. پس از تهیه نقشه کاربری اراضی در محیط نرم‌افزار ArcGIS، مقایسه تغییرات کاربری اراضی بین دوره‌های مطالعاتی مذکور (هر دوره آماری با دوره آماری قبلی) انجام شد. بر اساس نتایج حاصل، صحت کلی طبقه-بندی نقشه های کاربری تولیدی برای سال های 1994 (45/97%)، 2000 (21/97%)، 2005 (04/98%)، 2010 (09/97%) و 2016 (06/97%) نسبتاً خوب ارزیابی شد. نتایج حاصل از بررسی روند تغییرات کاربری های اراضی مشخص نمود که بیشترین تغییرات از نظر وسعت مربوط به مراتع کوهستانی و کمترین تغییرات مربوط به رودخانه ها بوده و در این بین اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی تغییرات متوسطی را داشته است که علت عمده این تغییرات را می توان تغییرات اقلیمی و دخالت‌های انسانی دانست. این نتایج گویای آن است که شناخت صحیح تغییرات کاربری اراضی موجب می گردد، مدیران نقاط قوت و ضعف طرح های اجرایی خود را شناسایی نموده و نسبت به برطرف ساختن آن‌ها اقدام نمایند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - برآورد ارتفاع رواناب با استفاده از روش شماره منحنی و ابزار Arc CN-Runoff مطالعه موردی: حوضه آبخیز کشار، تهران
        محمدمهدی حسین زاده رعنا نوروزی طیولا
        با توجه به بحران جهانی آب، داشتن اطلاعات درست از آن در نقاط مختلف برای مدیریت برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی ضروری است. روش‌های مرسوم اندازه‌گیری بسیار پرهزینه، وقت‌گیر و دشوار است که سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به‌منظور تخمین رواناب حوضه آبریز در سال‌های اخیر جهت کاهش این أکثر
        با توجه به بحران جهانی آب، داشتن اطلاعات درست از آن در نقاط مختلف برای مدیریت برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی ضروری است. روش‌های مرسوم اندازه‌گیری بسیار پرهزینه، وقت‌گیر و دشوار است که سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) به‌منظور تخمین رواناب حوضه آبریز در سال‌های اخیر جهت کاهش این مشکل مورداستفاده قرارگرفته است. در این تحقیق، با استفاده از بارندگی روزانه در نرم‌افزار SMADA دوره بازگشت 2 و 50 ساله حاصل شد. ابزار ArcCN-Runoffبا توجه به صحت و دقت بالایی که در پژوهش‌های متعدد از آن حاصل‌شده جهت ایجاد نقشه‌های شماره منحنی و ارتفاع و حجم رواناب در حوضه کشار مورداستفاده قرار گرفت. منطقه کشار به سه گروه هیدرولوژیکی B,C,Dو هفت کاربری تقسیم شد. نتایج تحقیق نشان داد CN 79 در گروه هیدرولوژیکی C بیشترین مساحت (08/56 درصد )از اراضی سطح حوضه را شامل می شود، ﺧﺎكﻫﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻧﻔﻮذﭘﺬﯾﺮي ﮐﻢ کهﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺗﻮﻟﯿﺪ رواﻧﺎب آنﻫﺎ ﻧﺴﺒﺘﺎً زﯾﺎد اﺳﺖ و 15 درصد از منطقهCN بالای80 را دربر می گیرند، این درحالیست که به دلیل وقوع رگبارهای شدید و کوتاه مدت، ریزش باران های طولانی مدت همزمان با بالارفتن درجه حرارت و ذوب شدید برف، این حوضه در معرض خطر سیلاب قرار می گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسی تاثیر آب¬های سطحی در عملیات¬های دوران دفاع مقدس در جبهه جنوبی
        یوسف همتی علی امیری حامد عباسی
        یکی از جنگ هایی که در تاریخ ایران رخ داده است، حمله سراسری و گسترده کشور همسایه، عراق، به خاک آن است که از سال 1359 تا 1367 طول کشید. در این دوره که در منابع ایران تحت عنوان دوران دفاع مقدس از آن یاد می شود، عملیات های آفندی و پدافندی فراوانی در نوار مرزی غرب ایران که د أکثر
        یکی از جنگ هایی که در تاریخ ایران رخ داده است، حمله سراسری و گسترده کشور همسایه، عراق، به خاک آن است که از سال 1359 تا 1367 طول کشید. در این دوره که در منابع ایران تحت عنوان دوران دفاع مقدس از آن یاد می شود، عملیات های آفندی و پدافندی فراوانی در نوار مرزی غرب ایران که در قالب سه جبهه شمالی، میانی و جنوبی قابل تقسیم بندی است، شکل گرفت. در جبهه جنوبی که از جنوب مهران تا آبادن و راس البیشه گسترش دارد، مهمترین و سرنوشت سازترین عملیات های طرفین جنگ رخ داد. از آنجا که شرایط هیدرولوژیکی و ژئوموفولوژیکی این جبهه به گونه ای است که امكان استفاده از تاكتيك آب يا جنگ هيدروليك در آن وجود دارد، مساله پژوهشی بررسی تاثیر آب های سطحی بر عملیات های انجام شده شکل گرفت. نحوه گردآوري اطلاعات اين تحقيق با توجه به ماهيت آن شكل گرفته است. یعنی با توجه به ماهيت تاريخي آن، با روش كتابخانه اي و اسنادی اطلاعات گردآوری شده است. اطلاعات به دست آمده نيز به صورت توصیفی- تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. بررسی ها نشان می دهد که آب های سطحی اعم از رودها، هورها و کانال های آب و آب بندها و سدها در تمام مراحل عملیات های آفندی اعم از طرح ریزی، اجرا و پشتیبانی و مخصوصا عملیات های پدافندی دارای نقش تاثیرگذار و سرنوشت سازی بوده اند و همچنین در هر عملیات چند اصل از اصول نه گانه جنگ را تحت تاثیر قرار داده اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - ارتباط الگوهای پیوند از دور بر چرخه آب در اتمسفر ایران
        سحر شعبانپور نوذری همت اله  رورده طاهر  صفرراد
        پژوهش کنونی، سعی دارد چرخه هیدرولوژیک در ایران و روند آن را مورد بررسی قرار دهد. همچنین، تلاش میشود تأثیر الگوهای پیوند از دور NAO، AISMR و ONI بر نوسانات مکانی بارش ایران مطالعه گردد. در این راستا، داده های بارش و آب قابل بارش طی دوره زمانی 1979 تا 2014 از پایگاه داده أکثر
        پژوهش کنونی، سعی دارد چرخه هیدرولوژیک در ایران و روند آن را مورد بررسی قرار دهد. همچنین، تلاش میشود تأثیر الگوهای پیوند از دور NAO، AISMR و ONI بر نوسانات مکانی بارش ایران مطالعه گردد. در این راستا، داده های بارش و آب قابل بارش طی دوره زمانی 1979 تا 2014 از پایگاه داده های NCEP/NCAR تهیه و واکاوی شدند. سپس چرخه هیدرولوژیکی نقاط ایران در 36 سال بر اساس فرمول زمان تجدید پذیری محاسبه شد و نقشه های این چرخه در پهنه ایران ترسیم گردید. جنوب غربی دریای خزر، کرمانشاه، لرستان به علت وجود عامل صعود و اثر همسایگان دارای کوتاه ترین چرخه بارش با تناوب 5/5 تا 5/11ساله اند و طولانی ترین چرخه بارش کشور با تناوب 30/98 تا 17/141ساله در شرق و جنوب استان سیستان و بلوچستان اتفاق افتاده است. AISMR در سطح اطمینان 99 درصد با چرخه هیدرولوژیک جنوب شرق ایران همبستگی معکوس دارد. فاز منفی NAO در قسمت میانی کشور، منجر به کوتاه شدن چرخه شده است. ONI فصل بهار ارتباط معکوس معنادار در سطح 95 درصد با چرخه هیدرولوژیک در شمال شرق و جنوب شرق دارد. چرخه هیدرولوژیک در غرب ارتباط معکوس معنادار در سطح 95 درصد با ONI فصل پاییز و بهار دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - تغییرات مکانی ترکیبات نفتی سبک (LNAPL) در آبخوان گسترة شهر صنعتی ری (جنوب تهران)
        حمیدرضا  ناصری سارا  سعیدی کمال  خدایی یاسر  نیک‌پیمان
        در گستره شهر صنعتی ری واقع در جنوب تهران، فعالیت‌های نفتی زمینه‌ساز آلودگی آبخوان شده‌ است، به‌نحوی‌که ضخامت ترکیبات نفتی سبک (LNAPL) بر سطح آب زیرزمینی در برخی بخش‌ها به بیش از 20 متر می‌رسد. در این راستا، تعیین تغییرات مکانی ضخامت، چگالی و ویسکوزیته LNAPL برای شناخت ل أکثر
        در گستره شهر صنعتی ری واقع در جنوب تهران، فعالیت‌های نفتی زمینه‌ساز آلودگی آبخوان شده‌ است، به‌نحوی‌که ضخامت ترکیبات نفتی سبک (LNAPL) بر سطح آب زیرزمینی در برخی بخش‌ها به بیش از 20 متر می‌رسد. در این راستا، تعیین تغییرات مکانی ضخامت، چگالی و ویسکوزیته LNAPL برای شناخت لازم از کیفیت مواد نفتی موجود در آبخوان بسیار ضروری است. طبق نتایج اندازه‌گیری در 10 حلقه از چاه‌های گستره مورد مطالعه، مقدار ضخامت LNAPL در آبخوان مورد مطالعه بین 73/2 تا 305/14 متر، مقدار چگالی نسبی LNAPL بین 78/0 تا 83/0 و مقدار ویسکوزیته بین 60/0 تا 91/1 سانتی‌استوکس متغیر است. بیشترین مقدار ضخامت LNAPL در بخش شرقی و شمال شرقی گستره مورد مطالعه است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - عنوان: ارزیابی تاب آوری اجتماعی-اقتصادی روستاهای حوزه آبخیز سامان (استان مرکزی) در نوسانات آب سالهای اخیر (مقاله پژوهشی)
        گیتی صلاحی اصفهانی
        نوسانات آب طی سالیان گذشته آسیب های زیادی به بخش کشاورزی و جامعه روستایی وارد کرده است. در دهه اخیر رویکرد مقابله با رخدادهای طبیعی جای خود را به کنار آمدن با آنها داده است و در واقع تاب آوری جای خود را به آسیب پذیری داده است. هدف این تحقیق ارزیابی تاب آوری اجتماعی-اقت أکثر
        نوسانات آب طی سالیان گذشته آسیب های زیادی به بخش کشاورزی و جامعه روستایی وارد کرده است. در دهه اخیر رویکرد مقابله با رخدادهای طبیعی جای خود را به کنار آمدن با آنها داده است و در واقع تاب آوری جای خود را به آسیب پذیری داده است. هدف این تحقیق ارزیابی تاب آوری اجتماعی-اقتصادی روستاهای حوزه آبخیز سامان(استان مرکزی) در نوسانات آب سالهای اخیر(1395-1385) می باشد. نوع تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت توصیفی-پیمایشی می باشد. جامعه آماری خانوارهای ساکن در 7 روستای حوزه آبخیز سامان می باشد. با استفاده از فرمول کوکران تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه 110 خانوار بدست آمد و روایی و پایایی نیز 84/0 محاسبه گردیده است. به منظور سنجش تاب آوری اجتماعی-اقتصادی، سرپرستان خانوارها مورد ارزیابی قرار گرفته است. تدوین شاخص های سنجش مؤلفه های اجتماعی و اقتصادی سکونتگاههای انسانی در برابر نوسانات آب براساس مفهوم تاب آوری و ویژگیهای اجتماعی-اقتصادی در برابر بحران آب تدوین گردید و شاخص ها و عوامل مؤثر بر تاب آوری شناسایی و تعریف عملیاتی شدند. پس از جمع آوری داده ها در قالب پرسشنامه میدانی و با استفاده از ابزارهای تحلیل مکانی و قابلیت های نرم افزارهای آماری SPSS و Excel و GIS سنجش صورت پذیرفت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که میزان تاب آوری اجتماعی-اقتصادی روستاها در وضعیت قابل قبولی قرار ندارند و از میان دو بعد تاب آوری عوامل بعد اقتصادی با میانگین کمترین و عوامل بعد اجتماعی با میانگین بیشترین تأثیر را در تاب آوری روستاها داشته است. براساس آزمون T میانگین واقعی نظر کلی پاسخگویان از 3 کوچکتر و در حد متوسط رو به پایین است. روستاهای سامان و یاری آباد در بعد اقتصادی نوسانات آب دارای تاب آوری بیشتری بوده اند و در بخش اجتماعی نیز حدودا میانگین ها به هم نزدیک و بیشترین تاب آوری اجتماعی در روستاهای چهارحد و یاری آباد و ورکبار علیا بود که بالای میانگین 3 را اخذ کرده اند. در مجموع دو شاخص تاب آوری اجتماعی- اقتصادی روستاها هیچکدام میانگین 3 را به دست نیاورده اند که نشان از تاب آوری پایین محدوده دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - طراحي و ساخت ميني‌پيزومتر براي اندازه‌گيري ميزان تبادل آب سطحي و زيرزميني
        بهزاد حمامی پور بارنجی
        بررسي تبادل آب‌هاي سطحي و زيرزميني يکي از چالش‌هاي مهم هيدروژئولوژيست‌ها است. براي محاسبه ميزان تبادل آب سطحي و زيرزميني، برآورد شيب هيدروليکي بين دو منبع آب سطحي و زيرزميني و تخمين هدايت هيدروليکي رسوبات کف رودخانه مورد نياز است. ميني‌پيزومترها تجهيزات ساده‌اي براي اند أکثر
        بررسي تبادل آب‌هاي سطحي و زيرزميني يکي از چالش‌هاي مهم هيدروژئولوژيست‌ها است. براي محاسبه ميزان تبادل آب سطحي و زيرزميني، برآورد شيب هيدروليکي بين دو منبع آب سطحي و زيرزميني و تخمين هدايت هيدروليکي رسوبات کف رودخانه مورد نياز است. ميني‌پيزومترها تجهيزات ساده‌اي براي اندازه‌گيري جهت جريان و شيب هيدروليکي بين منابع آب زيرميني و آب سطحي هستند. ميني‌پيزومترها که غالباً به‌صورت موقت نصب مي‌شوند، کوچک مقياس شده همان پيزومترهايي هستند که به‌طور معمول براي اندازه‌گيري سطح آب زيرزميني به‌کار مي‌روند و با تلفيق اندازه‌گيري‌هاي سطح آب رودخانه مي‌توان از آن‌ها براي تعيين جهت جريان استفاده کرد. ميني‌پيزومترها به‌ويژه در جاهايي که اندازه‌گيري‌هاي زيادي مورد نياز است، کاربرد دارند. نمونه‌هاي خارجي و تجاري ميني‌پيزومترها از بازار قابل تهيه هستند که مستلزم صرف هزينه‌هاي زيادي است. هدف اصلي مقاله حاضر، طراحي و ساخت ميني‌پيزومتر براي تعيين ميزان تبادل آب بين رودخانه و آب زيرزميني است. در اين مطالعه، بر‌اساس طرح تهيه شده از ميني‌پيزومتر و استفاده از وسايلي ساده و در دسترس نظير لوله استيل، لوله آهني، ميله فولادي، شيلنگ شفاف پلاستيکي، شير گازي، پمپ مکش دستي، چکش، لوله شيشه‌اي U شکل، تخته مدرج مانومتر و استوانه مدرج پلاستيکي شفاف، اقدام به ساخت آن شده و با موفقيت در رودخانه سولقان در غرب تهران مورد آزمايش قرار گرفته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - سنتز نانوذرات پلیمری هوشمند برای استخراج سموم فنوكسي¬اسيد از نمونه¬های آب رودخانه
        مجید  طاشی غلامعباس فنایی خیرآباد سوگل میرزائی نمین مهرداد  پاکزاد بهروز  اسکویی نوربخش میرزایی نسیم  حیدریان دهکردی هادی  تابانی
        علف‌کش‌های فنوکسی اسید ترکیبات قطبی بوده و حلالیت نسبتا زیادی در آب دارند که با بارندگی از سطح خاک و گیاهان شسته شده و وارد آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مجاز این علف‌کش‌ها را در آب 70 میکروگرم بر لیتر اعلام نموده ‌است. بنابراین أکثر
        علف‌کش‌های فنوکسی اسید ترکیبات قطبی بوده و حلالیت نسبتا زیادی در آب دارند که با بارندگی از سطح خاک و گیاهان شسته شده و وارد آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی حداکثر مقدار مجاز این علف‌کش‌ها را در آب 70 میکروگرم بر لیتر اعلام نموده ‌است. بنابراین اندازه‌گیری این علف‌کش‌ها در آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها که مهمترین منبع برای آب‌های آشامیدنی هستند، از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین توسعه‌ یک روش پیش تغلیظ کارآمد در این زمینه ضروری به نظر می‌رسد. لذا در این پروژه، از مایکروژل مغناطیسی برای پیش تغلیظ علف‌کش‌های فنوکسی اسید در نمونه های محیطی استفاده شد. این مایکروژل در محیط های بازی بسته شده و آنالیت را به دام انداخته و جذب می کند و در محیط های اسیدی باز شده و آن را آزاد می کند. برای اندازه‌گیری سموم استخراج شده، از تکنیک الکتروفورز موئین استفاده شد. در این مطالعه، پارامترهایی مانند نوع حلال، مقدار جاذب، زمان استخراج و سایر پارامترهای مورد نیاز بهینه شدند. در نهایت روش بهینه شده، مورد ارزیابی قرار گرفته و برای اندازه‌گیری سموم مورد نظر در آب‌های زیرزمینی و رودخانه‌ها به کار گرفته شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - طراحي و ساخت ميني‌پيزومتر براي اندازه‌گيري ميزان تبادل آب سطحي و زيرزميني
        بهزاد حمامی پور بارنجی غلامعباس فنایی خیرآباد بهزاد  دلخواهي راحله  هاتفي مختار  کرمی سيد محمد امين  نجيبي
        بررسي تبادل آب‌هاي سطحي و زيرزميني يکي از چالش‌هاي مهم هيدروژئولوژيست‌ها است. براي محاسبه ميزان تبادل آب سطحي و زيرزميني، برآورد شيب هيدروليکي بين دو منبع آب سطحي و زيرزميني و تخمين هدايت هيدروليکي رسوبات کف رودخانه مورد نياز است. ميني‌پيزومترها تجهيزات ساده‌اي براي اند أکثر
        بررسي تبادل آب‌هاي سطحي و زيرزميني يکي از چالش‌هاي مهم هيدروژئولوژيست‌ها است. براي محاسبه ميزان تبادل آب سطحي و زيرزميني، برآورد شيب هيدروليکي بين دو منبع آب سطحي و زيرزميني و تخمين هدايت هيدروليکي رسوبات کف رودخانه مورد نياز است. ميني‌پيزومترها تجهيزات ساده‌اي براي اندازه‌گيري جهت جريان و شيب هيدروليکي بين منابع آب زيرميني و آب سطحي هستند. ميني‌پيزومترها که غالباً به‌صورت موقت نصب مي‌شوند، کوچک مقياس شده همان پيزومترهايي هستند که به‌طور معمول براي اندازه‌گيري سطح آب زيرزميني به‌کار مي‌روند و با تلفيق اندازه‌گيري‌هاي سطح آب رودخانه مي‌توان از آن‌ها براي تعيين جهت جريان استفاده کرد. ميني‌پيزومترها به‌ويژه در جاهايي که اندازه‌گيري‌هاي زيادي مورد نياز است، کاربرد دارند. نمونه‌هاي خارجي و تجاري ميني‌پيزومترها از بازار قابل تهيه هستند که مستلزم صرف هزينه‌هاي زيادي است. هدف اصلي مقاله حاضر، طراحي و ساخت ميني‌پيزومتر براي تعيين ميزان تبادل آب بين رودخانه و آب زيرزميني است. در اين مطالعه، بر‌اساس طرح تهيه شده از ميني‌پيزومتر و استفاده از وسايلي ساده و در دسترس نظير لوله استيل، لوله آهني، ميله فولادي، شيلنگ شفاف پلاستيکي، شير گازي، پمپ مکش دستي، چکش، لوله شيشه‌اي U شکل، تخته مدرج مانومتر و استوانه مدرج پلاستيکي شفاف، اقدام به ساخت آن شده و با موفقيت در رودخانه سولقان در غرب تهران مورد آزمايش قرار گرفته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - ارزیابی کیفیت آب زیرزمینی دشت دوزدوزان جهت مصارف کشاورزی با استفاده از رهيافت فازی
        حسين  رجب پور جعفر  ادراكي غلامرضا  احمدزاده
        دشت دوزدوزان در 80 کيلومتري جنوب شرقي تبريز قرار دارد و یکي از دشت هاي حاصل‌خيز آذربايجان شرقي است. اقتصاد اصلي ساکنان این منطقه بر پايه کشاورزي است و به تبع آن و با توجه به کمبود منابع آب های سطحی، عمده مصرف آب زيرزميني در بخش کشاورزي است. در اين تحقيق، کاربرد نظری مجم أکثر
        دشت دوزدوزان در 80 کيلومتري جنوب شرقي تبريز قرار دارد و یکي از دشت هاي حاصل‌خيز آذربايجان شرقي است. اقتصاد اصلي ساکنان این منطقه بر پايه کشاورزي است و به تبع آن و با توجه به کمبود منابع آب های سطحی، عمده مصرف آب زيرزميني در بخش کشاورزي است. در اين تحقيق، کاربرد نظری مجموعه هاي فازي برای ارزيابي کيفيت آب نشان داده شده است. به منظور ارزيابي کيفيت آب کشاورزي دشت دوزدوزان به روش فازي، از 7 پارامتر موثر بر کيفيت آب زيرزميني استفاده شده است. بدين منظور، داده‌هاي کيفي 50 حلقه چاه آب‌ زيرزميني در سال آبي 1391-1390 تهيه شد. با استفاده از مدل فازي، کيفيت آب زيرزميني به سه طبقه مطلوب، قابل قبول و غير قابل قبول تقسيم شد. بر اساس نتايج، 17 نمونه در رده مطلوب و با سطح اطمينان 6/63 درصد تا 84 درصد و 28 نمونه در رده قابل قبول و با سطح اطمينان 48 درصد تا 5/64 درصد قرار گرفتند. 5 نمونه باقيمانده نيز در رده غير قابل قبول و با حداکثر سطح اطمينان 7/13 درصد قرار گرفتند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - نقش ساختارهای تکتونیکی در هدایت آب¬های زیرزمینی به قطعه دوم تونل انتقال آب زاگرس – استان کرمانشاه
        حميدرضا  ناصري نرگس  بیات لیلی  ایزدی کیان فرشاد  عليجاني
        جریان های محلی آب زیرزمینی با دبی بالا در تونل های سنگی، باعث ایجاد مسائل تکنیکی و زیست‌محیطی در ساختارهای زیرسطحی می شوند. ساختار های زمین‌شناسی مانند گسل ها، شکستگی های باز و کانال های انحلالی نقش مهمی در هدایت آب های زیرزمینی به داخل تونل دارند. بااین‌حال، اغلب پیش‌ب أکثر
        جریان های محلی آب زیرزمینی با دبی بالا در تونل های سنگی، باعث ایجاد مسائل تکنیکی و زیست‌محیطی در ساختارهای زیرسطحی می شوند. ساختار های زمین‌شناسی مانند گسل ها، شکستگی های باز و کانال های انحلالی نقش مهمی در هدایت آب های زیرزمینی به داخل تونل دارند. بااین‌حال، اغلب پیش‌بینی‌های جریان آب از این ساختارها با استفاده از روش های تحلیلی و تجربی، به دلیل مفرضیات هیدرولوژیکی و ساده کننده ای از قبیل محیط متخلخل همگن و همسو) ایزوتروپ (در اطراف تونل، ناکارآمد هستند. تونل انتقال آب زاگرس در شمال غرب استان کرمانشاه واقع شده است. در زمان حفاري قطعه دوم تونل زاگرس، سطوح شکستگی موجب هدایت حجم زیاد آب‌ زیرزمینی به داخل تونل شدند. حفاري این قطعه از تونل زاگرس از سازند پابده شروع شد و پس از عبور از سازند گورپی، با ورود به سازند ایلام در تاقدیس ازگله، حجم زیاد آب‌های زیرزمینی، موجب ایجاد مشکلات و خسارات فراوانی در عملیات حفاري شد. در این مطالعه به‌منظور شناسایی عوامل مؤثر بر ورود جریان آب به تونل، ساختارهای زمین‌شناسی در پهنه‌های دارای دبی بالا مشخص و مورد بررسی قرار گرفته اند. بیشترین دبی ورودی 800 لیتر بر ثانیه در پهنه 23Hz در تاقدیس آهکی کردی قاسمان بوده است. ارتباط ساختارهای زمین‌شناسی در مسیر تونل و جریان آب زیرزمینی ورودی نشان داد که گسل ها به‌عنوان مجرایی موجب هدایت آب زیرزمینی به داخل تونل شده اند. ارزیابی جریان های مقطعی آب زیرزمینی با دبی بالا در تونل های سنگی بر اساس خصوصیات ساختار-های زمین‌شناسی نسبت به روش های تحلیلی و تجربی مناسب‌تر می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - توانایی چاه‌های فلمن در بهبود پارامترهای فیزیکی و میکروبی آب رودخانه
        مجتبی  قره محمودلو مصطفی  سید سید مصطفی  خضری غلامعباس فنایی خیرآباد سید محمد  سید خادمی
        فیلتراسیون کف رودخانه می‌تواند به‌عنوان یک روش ارزان و موثر در تصفیه آب رودخانه‌ها برای مصارف شرب مورد استفاده قرار گیرد. در زمين‌هاي آبرفتی متشکل از رسوبات سست و منفصل، شامل شن و ماسه و يا قلوه سنگ با سطح آب نزديك به سطح زمين، یکی از اقتصادي‌ترين روش‌های استحصال آب در أکثر
        فیلتراسیون کف رودخانه می‌تواند به‌عنوان یک روش ارزان و موثر در تصفیه آب رودخانه‌ها برای مصارف شرب مورد استفاده قرار گیرد. در زمين‌هاي آبرفتی متشکل از رسوبات سست و منفصل، شامل شن و ماسه و يا قلوه سنگ با سطح آب نزديك به سطح زمين، یکی از اقتصادي‌ترين روش‌های استحصال آب در حجم زياد، استفاده از چاه‌های دهان گشاد نظیر فلمن می‌باشد. در این تحقیق به بررسی تاثیر چاه‌های فلمن و فرآیند فیلتراسیون آبرفت کف رودخانه در بهبود پارامترهای کیفی آب‌های سطحی برای مصرف در بخش شرب پرداخته شده است. ازاین‌رو، به‌طور همزمان از آب رودخانه دوغ و چاه فلمن در یک دوره پنج ماهه نمونه‌برداري شده است. برای تعیین تفاوت معنی‌دار داده‌های حاصل از آنالیز کیفی، از نرم‌افزارSPSS و آزمون t استفاده شد. مقایسه پارامترهای کیفی رودخانه دوغ و چاه فلمن نشان داد که فیلتراسیون بستر رودخانه می‌تواند نقش مهمی در کاهش بیشتر پارامترهای فیزیکی و میکروبی آب در چاه فلمن حفر شده در مجاورت یک رودخانه داشته باشد. این تحقیق همچنین به بررسي كيفيت آب رودخانه دوغ و چاه فلمن با استفاده از شاخص جهاني NSFWQI بـراي مصـرف شـرب پرداخته است. این شاخص برای آب رودخانه دوغ از ۵۰ تا ۵۷ متغیر است که این عدد نشان‌دهنده کیفیت متوسط آب رودخانه دوغ می‌باشد. درحالی‌که این شاخص برای چاه فلمن بین ۶۴ تا ۷۵ می‌باشد که بیانگر کیفیت خوب آب در چاه فلمن است. نتایج این تحقیق نشان داد چاه‌هاي فلمن حفر شده در مجاورت بستر رودخانه می‌توانند نقش مهمی در بهبود پارامترهای کیفی آب‌هاي سطحي برای مصرف شرب داشته باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - بیلان هیدروژئولوژیکی تالاب برم¬شور در شهرستان هفتکل، استان خوزستان
        فرزاد  اکبری رحیم باقری آرش ندری
        تالاب ها مهم ترين و درعین‌حال آسيب پذيرترين منابع زيست محيطي جهان محسوب مي شوند. اين اكوسيستم های آبي از لحاظ ذخيره-سازي آب براي كشاورزي، تغذيه چشمه ها و آب هاي زيرزميني و از دیدگاه اکولوژی از اهميت بالایی برخوردار مي باشند. بنابراین جهت حفظ و پایداری تالاب ها، مدیریت أکثر
        تالاب ها مهم ترين و درعین‌حال آسيب پذيرترين منابع زيست محيطي جهان محسوب مي شوند. اين اكوسيستم های آبي از لحاظ ذخيره-سازي آب براي كشاورزي، تغذيه چشمه ها و آب هاي زيرزميني و از دیدگاه اکولوژی از اهميت بالایی برخوردار مي باشند. بنابراین جهت حفظ و پایداری تالاب ها، مدیریت صحیح و اصولی آنها اهمیت داشته و نیاز به مطالعات مختلف هیدروژئولوژی و هیدرولوژی دارد. تالاب برم شور یکی از مهم ترین تالاب های استان خوزستان بوده که جهت مصارف مختلف شرب و کشاورزی استفاده می شود. این تالاب در بین سازند تبخیری گچساران قرار گرفته است. هیچ منبع تغذیه کننده دائمی سطحی در اطراف تالاب وجود ندارد و از طرفی دیگر با توجه به خشکسالی های اخیر و کمبود شدید منابع آب، این تالاب در طول سال دارای آب می باشد. تاکنون هیچ گونه مطالعه ای بر روی این تالاب انجام نشده است. جهت تعیین منشا و منبع اصلی تغذیه‌کننده این تالاب نیاز به محاسبه بیلان هیدروژئولوژیکی می باشد. در این راستا نقشه هم عمق آب تالاب، تغییرات تراز سطح آب تالاب در طول یک سال به طور ماهانه، حوضه آبگیر آن و پارامترهای مختلف ورودی و خروجی بیلان محاسبه گردید. حداکثر عمق این منبع ‌آبی مهم با توجه به اندازه گیری انجام شده در دوره آماری فصل خشک (شهریور) در حدود 3 متر بوده است. بررسی خصوصیات هیدرژئولوژیکی و بیلان آبی تالاب نشان داد که بیلان آبی تالاب برم شور مثبت می باشد به‌طوری‌که سالانه 10912متر مکعب آب وارد تالاب می شود که نشانگر وجود یک منبع تغذیه کننده زیرزمینی به تالاب است. بنابراین ضمن ارزیابی توسعه کارست منطقه و با توجه به مطالعات ایزوتوپی و ارتباط هیدرولیکی، تاقدیس آهکی آسماری محتمل ترین منشا تغذیه‌کننده تالاب برم شور در نظر گرفته شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - کاربرد مدل EPM در ارزیابی فرسایش خاک (مطالعه موردی، حوزه شازند)
        علی‌محمد  رجبی عادل  یاوری حمیدرضا  سلوکی
        در این مقاله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی با دقت10×10 متر، حوضه آبریز شازند شبیه سازی و پارامترهای مختلف مورد نیاز به‌صورت لایه های رقومی در محیط ArcGIS تعریف شده است. سپس با استفاده از مدل EPM نقشه پهنه بندی فرسایش این حوضه در محدوده سد ساوه تهیه و میزان تول أکثر
        در این مقاله با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی با دقت10×10 متر، حوضه آبریز شازند شبیه سازی و پارامترهای مختلف مورد نیاز به‌صورت لایه های رقومی در محیط ArcGIS تعریف شده است. سپس با استفاده از مدل EPM نقشه پهنه بندی فرسایش این حوضه در محدوده سد ساوه تهیه و میزان تولید رسوب سالیانه آن برآورد شده است. در ادامه، خروجی حاصل از مدل با روش هیدرومتری مقایسه شده است. بر اساس نتایج حاصل از مدل EPM، میزان تولید رسوب سالیانه در ایستگاه های پل دوآب، بازنه، توره و شازند به ترتیب برابر با 81/288103، 83/18963، 2/43079 و 76/20583 و مطابق با روش هیدرومتری به ترتیب معادل با 42/335285، 42/23937، 09/36459 و 69/42781 تن در سال پیش بینی می شود. مقایسه نتایج حاصل از مدل EPM با روش هیدرومتری در ایستگاه‌های پل دوآب، توره، شازند و بازنه به ترتیب 86، 82، 48 و 79 درصد هم خوانی نشان می دهد. ارزیابی ها نشان می دهد که مدل EPM در برآورد حداکثر رسوب سالیانه از دقت قابل قبولی برخوردار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - هیدروژئوشیمی رودخانه گرگانرود در محدوده شهر گنبدکاووس، استان گلستان
        عباس  تیموری گیتی فرقانی تهرانی هادی جعفری عبدالرضا  کابلی
        رودخانه‌ها از منابع اصلی تأمین آب برای مصارف شرب و کشاورزی هستند و ارزیابی کیفیت آنها بسیار حائز اهمیت است. هدف از این مطالعه، تعیین فرآیندهای طبیعی و انسانی مؤثر بر کیفیت آب رودخانه گرگانرود و شاخه های فرعی آن در محدوده شهر گنبدکاووس می‌باشد. رودخانه گرگانرود بزرگترین أکثر
        رودخانه‌ها از منابع اصلی تأمین آب برای مصارف شرب و کشاورزی هستند و ارزیابی کیفیت آنها بسیار حائز اهمیت است. هدف از این مطالعه، تعیین فرآیندهای طبیعی و انسانی مؤثر بر کیفیت آب رودخانه گرگانرود و شاخه های فرعی آن در محدوده شهر گنبدکاووس می‌باشد. رودخانه گرگانرود بزرگترین رودخانه در استان گلستان (شمال شرق ایران) است. در طی سال‌های گذشته این رودخانه دریافت‌کننده فاضلاب‌های مختلف شهری، کشاورزی و صنعتی به‌ویژه در محدوده شهر گنبدکاووس بوده است. به‌منظور ارزیابی کیفیت شیمیایی آب رودخانه گرگانرود و بررسی عوامل مؤثر بر ویژگی‌های کیفی در محدودۀ مورد مطالعه، 37 نمونه آب و 6 نمونه فاضلاب برداشت شد و پارامترهای فیزیکوشیمیایی و غلظت یون‌های اصلی اندازه‌گیری گردید. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، pH و EC نمونه‌های آب در محدوده شهر در اثر تخلیه رواناب‌های شهری و یا ورود شاخه‌های فرعی، که pH و EC پایین‌تری نسبت به شاخه اصلی دارند، کاهش می‌یابد. به دلیل رخداد فرآیند نیترات‌زدایی، غلظت نیترات در نمونه‌های محدوده شهر نسبت به سایر نمونه‌ها پایین‌تر است. تیپ اغلب نمونه‌های آب رودخانه گرگانرود و شاخه‌های فرعی به ترتیب سولفاته سدیک و بی‌کربناته سدیک می‌باشد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده، اتصال شاخه‌های فرعی باعث بهبود کیفیت آب رودخانه برای مصارف شرب و کشاورزی شده است. در طی مسیر رودخانه، فرآیندهای طبیعی شامل انحلال کانی‌ها (هالیت، ژیپس و انیدریت) و تبادل یونی، و نیز فعالیت انسان (تخلیه پساب‌های کشاورزی و شهری) باعث افت کیفیت آب رودخانه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - بررسی تکامل هیدروشیمیایی و کاهش کیفیت آب رودخانه گرگانرود
        مجتبی  قره محمودلو نادر  جندقی مریم  صیادی
        در این پژوهش، تکامل هیدروشیمیایی و کاهش کیفیت آب رودخانه گرگانرود در فاصله حدود 100 کیلومتری از حاشیه شمالی ارتفاعات البرز تا دریای خزر بررسی شد. بدین منظور از نتایج آنالیز 11 پارامتر فیزیکوشیمیایی مربوط به چهار ایستگاه‌ هیدرومتری در طی یک دوره آماری ده ساله استفاده شد. أکثر
        در این پژوهش، تکامل هیدروشیمیایی و کاهش کیفیت آب رودخانه گرگانرود در فاصله حدود 100 کیلومتری از حاشیه شمالی ارتفاعات البرز تا دریای خزر بررسی شد. بدین منظور از نتایج آنالیز 11 پارامتر فیزیکوشیمیایی مربوط به چهار ایستگاه‌ هیدرومتری در طی یک دوره آماری ده ساله استفاده شد. برای بررسی تکامل هیدروشیمیایی رودخانه از نمودار‌های گیبس، استیف، پایپر، دوروف و همچنین پنج شاخص اشباع مربوط به کانی‌های کربناته، سولفاته و کلروره استفاده شد. همچنین تغییرات کیفی آب در بخش‌های شرب (با استفاده از نمودار‌شولر)، کشاورزی (با استفاده از نمودار ‌ویلکوکس) و صنعت (با استفاده از شاخص‌های خوردگی) در طول مسیر رودخانه گرگانرود بررسی شد. در این تحقیق برای تجزیه واریانس داده ها از آزمون F و در نهایت از آنالیز خوشه‌بندی سلسه مراتبی برای تعیین تعداد عوامل تأثیرگذار بر هیدروشیمی آب استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که واکنش آب-سنگ، تبخیر و نفوذ آب شور دریای خزر از مهمترین عوامل کنترل کننده شیمی آب رودخانه هستند. همچنین تیپ غالب آب رودخانه گرگانرود در حاشیه ارتفاعات بیکربناته می‌باشد و با ورود به دشت، تمایل به رسیدن به بلوغ کامل یعنی تیپ کلروره سدیک دارد. در تمامی ایستگاه‌ها آب رودخانه نسبت به کلسیت و دولومیت فوق اشباع، اما نسبت به انیدریت، ژیپس و هالیت تحت اشباع می‌باشند. اگرچه در جهت جریان بر میزان اشباعیت کانی‌های تبخیری افزوده می‌شود. کیفیت آب برای شرب و کشاورزی در حاشیه ارتفاعات مناسب و با ورود به دشت و در ادامه مسیر به سمت دریای خزر بشدت کاهش می‌یابد. نتایج تمامی شاخص‌های کیفی در بخش صنعت نشان‌ از افزایش خاصیت رسوبگذاری آب در طول مسیر رودخانه دارد. براساس نتایج آنالیز آماری، بیشترین تغییرات مربوط به پارامترهای فیزیکوشیمیایی بین ایستگاه لزوره در حاشیه ارتفاعات و ایستگاه قزاقلی واقع در قسمت میانی دشت دیده می‌شود و بعد از آن تا خروجی گرگانرود تغییرات فاحش و معنی داری بین پارامترهای کیفی آب مشاهده نشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - بررسی تراکم و تنوع گونه‌ای پرندگان تالاب بین المللی امیرکلایه طی دوره 10 ساله (1386-1395)، بر اساس سرشماری زمستانه
        هادی پورموسی شیخعلی کلایه سعید نادری
        تالاب بین المللی امیرکلایه، یکی از زیستگاه های مهم زمستان گذرانی پرندگان است. در این مطالعه، تراکم و تنوع گونه ای پرندگان (آبزی، کنارآبزی و خشکی‌زی وابسته به تالاب) در این تالاب بر اساس داده های مربوط به سرشماری نیمه زمستانه پرندگان در یک دوره آماری 10 ساله مورد مطالعه أکثر
        تالاب بین المللی امیرکلایه، یکی از زیستگاه های مهم زمستان گذرانی پرندگان است. در این مطالعه، تراکم و تنوع گونه ای پرندگان (آبزی، کنارآبزی و خشکی‌زی وابسته به تالاب) در این تالاب بر اساس داده های مربوط به سرشماری نیمه زمستانه پرندگان در یک دوره آماری 10 ساله مورد مطالعه و آنالیز قرار گرفته است. در طی این دوره ده ساله، 46 گونه پرنده با تعداد کل 334776 قطعه در این تالاب به ثبت رسیده است. در بین سال های مورد مطالعه، بیشترین تعداد پرنده در سال 1387 با تعداد 72188 قطعه و کمترین تعداد پرنده در سال 1394 با تعداد 1877 قطعه، شمارش شده است. از لحاظ کیفیت و مواد غذایی، این تالاب به همراه شالیزارهای اطراف آن، پناهگاه مناسبی برای تیره‌های مرغابی سانان و یلوه سانان است که به ترتیب با درصد فراوانی 86/64 و 06/50 درصد با توجه به رژیم غذایی شان، بیشترین فراوانی را در بین تیره های شناسایی شده دارا هستند. شاخص های تنوع زیستی، مقادیر نسبتاً بالا، اما با یک روند کاهشی و شاخص یکنواختی گونه ای، روند نسبتاً ثابتی را در این بازه ده ساله در تالاب امیرکلایه نشان می دهند. با توجه به روند کاهشی شاخص های تنوع زیستی طی سال های اخیر در تالاب امیرکلایه، افزایش حفاظت اکولوژیک تالاب از طریق انجام طرح‌های مدیریتی مانند حفاظت ساختار زیستگاه، کنترل شکار غیرمجاز و نیز کنترل آلودگی ها، پیشنهاد می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - بررسی ﮐﯿﻔﯿﺖ آب ﺳﺪﻫﺎي ﺷﺎﺧﺺ اﺳﺘﺎن ﮔﯿﻼن ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش¬های ﭼﻨﺪ ﻣﺘﻐﯿﺮه
        هانیه میربلوکی بابک رازدار متین محافظت کار
        اﻣﺮوزه اﻫﻤﯿﺖ آب، به‌عنوان عامل ﺣﯿﺎت و ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي حفاظت و مدیریت آن ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﺖﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و اﻧﺪﮐﺲ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ بررسی ﮐﯿﻔﯿﺖ آب در ﺳﺪﻫﺎي اﻧﺤﺮاﻓﯽ ﺷﺎﺧﺺ اﺳﺘﺎن ﮔﯿﻼن بوده که ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از أکثر
        اﻣﺮوزه اﻫﻤﯿﺖ آب، به‌عنوان عامل ﺣﯿﺎت و ﻣﺤﻮر ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار ﺑﯿﺶ از ﭘﯿﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮاي حفاظت و مدیریت آن ﻧﯿﺎز ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﺴﺖﻫﺎي آزﻣﺎﯾﺸﮕﺎﻫﯽ و اﻧﺪﮐﺲ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺪف اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ بررسی ﮐﯿﻔﯿﺖ آب در ﺳﺪﻫﺎي اﻧﺤﺮاﻓﯽ ﺷﺎﺧﺺ اﺳﺘﺎن ﮔﯿﻼن بوده که ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش های آﻧﺘﺮوﭘﯽ ﺷﺎﻧون و ﺗﺎﭘﺴﯿﺲ ﺑﻪ رﺗﺒﻪ‌ﺑﻨﺪي کیفیت آب ﺳﺪﻫﺎ اﻗﺪام ﺷﺪه است. ﺳﺪﻫﺎي ﻣﻮردﻧﻈﺮ ﺷﺎﻣﻞ پسیخان، ﺷﺎﺧﺰر، ﭘﻠﺮود و ﺗﺎرﯾﮏ ﺑﻮدﻧﺪ و ﺷﺎخص های ﻣﻮرد اﻧﺪازه‌ﮔﯿﺮي ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻫﺪاﯾﺖ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ (Ec)، pH، ﮐﻞ ﺟﺎﻣﺪات ﻣﺤﻠﻮل (TDS)، دﻣﺎ، ﺳﻮﻟﻔﺎت (SO4)، ﺑﯽﮐﺮﺑﻨﺎت (HCO3)، ﮐﻠﺮ (Cl)، ﮐﻠﺴﯿﻢ (Ca)، ﻣﻨﯿﺰﯾﻢ (Mg)، ﺳﺪﯾﻢ، ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ در آب (TSS)، اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﻠﻮل (DO)، اﮐﺴﯿﮋن ﻣﻮرد‌ﻧﯿﺎز واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ (BOD5)، اﮐﺴﯿﮋن ﻣﻮرد ﻧﯿﺎز واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ (COD) ﺑﻮد. ﻧﺘﺎﯾﺞ اﻧﺘﺮوﭘﯽ ﺷﺎﻧون ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ در ﺑﯿﻦ ﺷﺎخص ها، بیشترین وزن ﺷﺎﺧﺺ مربوط به ﻣﻮاد ﻣﻌﻠﻖ در آب (TSS) با مقدار 1973/0 و کمترین آن مربوط به pH با مقدار صفر می باشد. ﻧﺘﺎﯾﺞ آزﻣﻮن ﺗﺎﭘﺴﯿﺲ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺑﺮ اﺳﺎس وزن های ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﻪ از اﻧﺘﺮوﭘﯽ و ﺷﺎخص های ﮐﯿﻔﯿﺖ آب، سد پسیخان رتبه اول، ﺳﺪ ﭘﻠﺮود رﺗﺒﻪ دوم، ﺳﺪ ﺷﺎﺧﺰر رﺗﺒﻪ سوم و ﺳﺪ ﺗﺎرﯾﮏ در رﺗﺒﻪ آﺧﺮ ﻗﺮار دارد. بر این اساس می توان با توجه به روش های انتخاب چند متغیره، به بررسی کیفیت آب در سدهای مختلف پرداخت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - A New Robust Digital Image Watermarking Algorithm Based on LWT-SVD and Fractal Images
        Fardin Akhlaghian Tab Kayvan Ghaderi پرهام مرادی
        This paper presents a robust copyright protection scheme based on Lifting Wavelet Transform (LWT) and Singular Value Decomposition (SVD). We have used fractal decoding to make a very compact representation of watermark image. The fractal code is presented by a binary im أکثر
        This paper presents a robust copyright protection scheme based on Lifting Wavelet Transform (LWT) and Singular Value Decomposition (SVD). We have used fractal decoding to make a very compact representation of watermark image. The fractal code is presented by a binary image. In the embedding phase of watermarking scheme, at first, we perform decomposing of the host image with 2D-LWT transform, then SVD is applied to sub-bands of the transformed image, and then the watermark, “binary image,” is embedded by modifying the singular values. In the watermark extraction phase, after the reverse steps are applied, the embedded binary image and consequently the fractal code are extracted from the watermarked image. The original watermark image is rendered by running the code. To verify the validity of the proposed watermarking scheme, several experiments are carried out and the results are compared with the results of the other algorithms. In order to evaluate the quality of image, we use parameter peak value signal-to-noise ratio (PSNR). To measure the robustness of the proposed algorithm, the NC coefficient is evaluated. The experimental results indicate that, in addition to high transparency, the proposed scheme is strong enough to resist various signal processing operations, such as average filter, median filter, Jpeg compression, contrast adjustment, cropping, histogram equalization, rotation, etc. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - A New High-Capacity Audio Watermarking Based on Wavelet Transform using the Golden Ratio and TLBO Algorithm
        Ali Zeidi joudaki Marjan Abdeyazdan Mohammad Mosleh Mohammad Kheyrandish
        Digital watermarking is one of the best solutions for copyright infringement, copying, data verification, and illegal distribution of digital media. Recently, the protection of digital audio signals has received much attention as one of the fascinating topics for resear أکثر
        Digital watermarking is one of the best solutions for copyright infringement, copying, data verification, and illegal distribution of digital media. Recently, the protection of digital audio signals has received much attention as one of the fascinating topics for researchers and scholars. In this paper, we presented a new high-capacity, clear, and robust audio signaling scheme based on the DWT conversion synergy and golden ratio advantages using the TLBO algorithm. We used the TLBO algorithm to determine the effective frame length and embedded range, and the golden ratio to determine the appropriate embedded locations for each frame. First, the main audio signal was broken down into several sub-bands using a DWT in a specific frequency range. Since the human auditory system is not sensitive to changes in high-frequency bands, to increase the clarity and capacity of these sub-bands to embed bits we used the watermark signal. Moreover, to increase the resistance to common attacks, we framed the high-frequency bandwidth and then used the average of the frames as a key value. Our main idea was to embed an 8-bit signal simultaneously in the host signal. Experimental results showed that the proposed method is free from significant noticeable distortion (SNR about 29.68dB) and increases the resistance to common signal processing attacks such as high pass filter, echo, resampling, MPEG (MP3), etc. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - طنین سوررئالیسم غربی در صدای پای آب سپهری
        مهرداد آقائی فاضل عباس اده سوسن  غایبزاده
        چکیده سوررئالیسم با تمام شبهه ها و سردرگمی های خود چنان آتشی بر جان ادبیات انداخته که همچون سیلی ویرانگر خاوران را به سان باختران درنوردیده و شوری به همه عالم زده است. سهراب سپهری، شاعر و نقاش و طبیعت‌گرای ایرانی، طی سفرهایی که به شرق و غرب عالم داشت و نیز آشنایی او ب أکثر
        چکیده سوررئالیسم با تمام شبهه ها و سردرگمی های خود چنان آتشی بر جان ادبیات انداخته که همچون سیلی ویرانگر خاوران را به سان باختران درنوردیده و شوری به همه عالم زده است. سهراب سپهری، شاعر و نقاش و طبیعت‌گرای ایرانی، طی سفرهایی که به شرق و غرب عالم داشت و نیز آشنایی او با عرفان شرقی و مکتب‌های ادبیات غرب باعث شد که در شعر او الهامات سوررئالیستی جلوه-گری کند. این مقاله بر آن است که ضمن معرفی مکتب سوررئالیسم به بررسی ویژگی های آن در شعر «صدای پای آب» سپهری بپردازد. با توجه به شواهد موجود در این شعر مشهور، این نتیجه حاصل شد که سپهری در سبک شعری خود در«صدای پای آب» بسیاری از اصول و مبانی سوررئالیستی را درنوردیده و پا به عرصه فراواقعیت هایی نهاده که حتی خود غربی ها هم به آن دست نیازیده اند. هدف از این پژوهش، ترسیم جهان واقعی با زبانی فراواقعی و رسیدن به حقیقت برتر از طریق امور ذهنی و روحی، با بهره گیری از مکتب سوررئالیسم در این اثر شاعر مذکور است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - سير تطوّرات اصطلاح هيولاي اولي در آثار انديشمندان مسلمان
        محمود هدايت افزا محمد‌جواد  رضايي ره
        ميدانيم اصطلاح «هيولاي اولي» در فلسفة مشّاء منبعث از آراء ارسطو در باب ماده و صورت يا قوه و فعل است. اگرچه اين عنوان با وصف «امري فاقد فعليت و صرف قابليت» در فلسفة اسلامي شهرت دارد، ليکن با تأمل در آثار انديشمندان مسلمان مشاهده ميشود که بدليل تلفيق برخي آراء فلسفي با اي أکثر
        ميدانيم اصطلاح «هيولاي اولي» در فلسفة مشّاء منبعث از آراء ارسطو در باب ماده و صورت يا قوه و فعل است. اگرچه اين عنوان با وصف «امري فاقد فعليت و صرف قابليت» در فلسفة اسلامي شهرت دارد، ليکن با تأمل در آثار انديشمندان مسلمان مشاهده ميشود که بدليل تلفيق برخي آراء فلسفي با ايده‌هاي عرفاني و تأثيرپذيري از معارف اسلامي، تطوّرات معنايي گوناگوني در اين اصطلاح رخ داده است؛ بطوري که در بعضي از مکاتب فکري، بنحو آگاهانه، بر امور بالفعل نيز اطلاق شده است. در نوشتار حاضر هشت معنا از «هيولاي اولي» احصاء گرديده که بترتيب زماني بدين‌قرارند: 1. امري فاقد هر نوع فعليت و صرف قابليت نزد مشّائيان که معادل مفهوم ارسطويي آن است. 2. مرتبه‌ چهارم هستي در نزد اسماعيليه که متأخر از نفس و مقدّم بر طبيعت است. 3. صرف اتصال جوهري در برخي کلمات شيخ‌اشراق که به همراه مقدار عرضي حقيقت جسم را تشکيل ميدهد. 4. ماده جميع عوالم امکاني و عبارت اخراي وجود منبسط در اصطلاح برخي عرفا 5. حيثيتي از حيثيات صورت در راستاي قول به ترکيب اتحادي ماده و صورت نزد ملاصدرا 6. معادل وجود امکاني يا وجه‌الرّب مخلوقات در اصطلاح شيخ احسائي 7. بسط مفهوم ارسطويي هيولاي اولي تحت عنوان ماهيت ظلماني‌الذّات در مکتب تفکيک 8. اطلاق هيولاي عالم بر ماء بسيط به استناد نصوص ديني در مکتب تفکيک تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - ارزیابی سیاست¬های مواجهه با بحران حوضه آبریز «دریاچه ارومیه» با رویکرد پویایی¬شناسی سیستم
        علیرضا  لاری جابر  مهرکار میرسامان  پیشوایی
        دریاچه ی ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیست‌بوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخ أکثر
        دریاچه ی ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه ی ایران و دومین دریاچه ی شور جهان به شمار می رود. این زیست‌بوم دربرگیرنده ی تعداد زیادی از گونه های گیاهی و جانوری می باشد. دریاچه ی ارومیه در شمال غربی ایران واقع شده و از اهمیت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی بسزایی برای ساکنین منطقه برخوردار است. متأسفانه در سال های اخیر به علت مشکلات مختلف و پیچیده، تراز آب دریاچه به‌شدت کاهش‌یافته و ادامه ی حیات دریاچه به مخاطره افتاده است چنانچه طیِ 10 سال اخیر حدود نیمی از مساحت دریاچه به دشت های نمک تبدیل‌شده است. پژوهش های بسیاری در حوضه ی آبریز ارومیه انجام‌شده ولی اکثر آن ها از مدل سازی پویایی حوضه ی آبریز به‌عنوان یک سیستم، در افق درازمدت عاجز می باشند. در این مقاله در راستای تبيين بحران درياچه اروميه به تبیین عوامل مؤثر در کاهش تراز آب دریاچه ی ارومیه پرداخته شده است. علاوه بر این، مدل شبیه سازی حوضه ی آبریز دریاچه با استفاده از رویکرد پویایی‌شناسی سیستم ها توسعه داده شده است. مدل توسعه داده شده از طريق مقايسه با داده‌های تاريخي اعتبارسنجي شده و نتايج شبيه‌سازی نشان‌دهنده ی دقت بالای مدل (حدود 97%) مي‌باشد. سه سياست برای افزایش دبی ورودی و تراز آبی دریاچه پیشنهاد و مورد ارزيابي قرار گرفته است. نتايج نشان‌دهنده ی آن است که سياست ترکیبی اثربخشي بيشتری نسبت به دو سياست ديگر دارد. همچنین پس از اعمال سیاست های پیشنهادی، پیش بینی برای حجم دریاچه تا سال 1405 براساس مدل پیشنهادی صورت گرفته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - سنجش رضايتمندی و ارايه راهكارهاي ايجاد رضايت در مشتريان شركت آب منطقه ای با رويكرد حفاظت از منابع آب (منطقه مورد تحقيق : خراسان رضوي)
        مریم  حسن نژاد ناصر  شاهنوشی فروشانی حجت  هریوندی
        امروزه سازمان های تولیدی یا خدماتی، میزان رضایت مشتری را به عنوان معیاری مهم برای سنجش کیفیت کار خود قلمداد می کنند و این روند همچنان در حال افزایش است، به طوریکه رضایت مشتری یکی از اصلی ترین ابعاد نظام های مدیریت کیفیت و مدل های تعالی سازمان می باشد. در این میان شرکتها أکثر
        امروزه سازمان های تولیدی یا خدماتی، میزان رضایت مشتری را به عنوان معیاری مهم برای سنجش کیفیت کار خود قلمداد می کنند و این روند همچنان در حال افزایش است، به طوریکه رضایت مشتری یکی از اصلی ترین ابعاد نظام های مدیریت کیفیت و مدل های تعالی سازمان می باشد. در این میان شرکتهای دولتی نظیر شركتهاي آب منطقه‎اي از اين قاعده مستثني نیستند. در مطالعه حاضر ضمن بررسی میزان رضایت مشتریان شرکت آب منطقه-ای خراسان رضوی با رویکرد حفاظت از منابع آب و با استفاده از شاخص رضایتمندی مشتریان (CSI)، به ارائه راهکارهای ایجاد و افزایش رضایت مشتریان پرداخته شده است. براساس نتایج حاصل از مطالعه، میزان رضایتمندی کلی مشتریان از شرکت حدود 60 درصد بوده که در این میان بالاترین میزان رضایت مربوط به مولفه پاسخگویی به شکایات و مشکلات می باشد. هم چنین با استفاده از ماتریس تجزیه و تحلیل عملکرد اهمیت، نقاط قوت و ضعف شرکت در این زمینه شناسایی شد. نتایج نشان داده که شرکت در اکثر مولفه های رضایتمندی طراحی شده در مطالعه دارای ضعف نسبی است. در ادامه براساس نقاط ضعف شناسایی شده در شرکت، راهکارهای مدیریتی جهت ایجاد و افزایش رضایتمندی مشتریان ارائه گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - ارائه مدل آینده‌پژوهانۀ مدیریت پایدار منابع آب مبتنی بر رویکرد برنامه‌ریزی سناریو محور (مورد کاوی: استان گلستان)
        سیدمنصور رحیم حسینی علی اکبر حسنی
        منابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدن‌ها بوده و جوامع بشری ابتدابه‌ساکن حول محور این منابع شکل گرفته‌اند لذا صیانت از منابع آبی برای نسل‌های آینده و بهره برداری اصولی و صحیح از آن‌ها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدن‌ها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحب أکثر
        منابع آب همواره در طول تاریخ کانون شکل گیری تمدن‌ها بوده و جوامع بشری ابتدابه‌ساکن حول محور این منابع شکل گرفته‌اند لذا صیانت از منابع آبی برای نسل‌های آینده و بهره برداری اصولی و صحیح از آن‌ها، اهمیت بسیاری در پایداری و توسعه تمدن‌ها و کشورها دارد، تا جایی که اغلب صاحب‌نظران، جنگ‌های قرن 21 را جنگ بر سر منابع آب شیرین و سالم می دانند. امروزه و با افزایش چشمگیر عدم‌قطعیت های محیطی، روش‌های سنتی برنامه ریزی کارآیی خود را از دست داده اند. برنامه ریزی سناریو یکی از ابزارهای آینده نگاری است که به منظور مواجهه با عدم قطعیت ها در برنامه ریزی، طی دوران جنگ سرد ایجادشده و توسعه یافته است. در این روش، برخلاف روش‌های برنامه ریزی سنتی، آینده امتداد روندهای گذشته در نظر گرفته نمی شود بلکه نیروهای عمدۀ محیطی هستند که وضعیت آیندۀ یک سیستم را نشان می دهند. این پژوهش با توجه به عدم‏قطعیت‏های موجود در مدیریت منابع آب، از رویکرد برنامه‏ریزی سناریو جهت شناخت آینده استفاده نموده‏است و از طریق مصاحبه با خبرگان، داده‏های مورد نیاز را جمع‏آوری و سپس مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در نهایت 4 سناریوی مختلف را دربارۀ وضعیت آیندۀ منابع آبی در استان گلستان ارائه نموده و ضمن تعیین سناریوی مطلوب، راهکارهایی را نیز جهت تحقق این سناریو در مدیریت پایدار منابع آب ارائه کرده‏است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - مروری بر مطالعه و بررسی کاربرد چارچوب های آلی- فلزی نانوساختار به عنوان غشاء در نمک زدایی از آب دریا
        یوسفعلی قربانی سید مهدی  قریشی میلاد غنی
        با توجه به افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش فعالیت های اقتصادی در جهان، تقاضای مصرف آب به طور چشمگیری افزایش یافته است. آب های دریا دو سوم سطح زمین را پوشش می دهند، بنابراین استفاده از این منابع برای تامین آب آشامیدنی منطقی بوده و می تواند یک مولفه مهم برای حل مشکل کمبود أکثر
        با توجه به افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش فعالیت های اقتصادی در جهان، تقاضای مصرف آب به طور چشمگیری افزایش یافته است. آب های دریا دو سوم سطح زمین را پوشش می دهند، بنابراین استفاده از این منابع برای تامین آب آشامیدنی منطقی بوده و می تواند یک مولفه مهم برای حل مشکل کمبود آب باشد .علاوه بر این، فن‌آوری های موجود برای تصفیه آب، برای برآورده شدن نیازهای خاصی از کیفیت آب وجود دارد، بنابراین استفاده مجدد از آب مصرف شده برای رفع مسئله کمبود آب می تواند مورد بررسی های بیشتر قرار گیرد. در سال های اخیر چارچوب های آلی فلزی به علت شیمی جالب و کاربردهای بالقوه آنها مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. در علم جداسازی، محققان چارچوب های آلی - فلزی را به طور گسترده ای برای جداسازی گازها و تصفیه آب مورد بررسی قرار داده اند. در این مقاله، هدف بر آن است تا امکان استفاده از چارچوب های آلی - فلزی برای نمک زدایی غشایی را مورد بررسی قرار گیرد. لذا، پس از معرفی مختصر چارچوب های آلی - فلزی، روش‌های متعددی برای تهیه غشاهای چارچوب های آلی - فلزی، تکنیک های شیرین سازی آب و روش های کاربرد چارچوب های آلی - فلزی و در نهایت غشاهای چارچوب های آلی - فلزی برای کاربردهای مختلف آب مانند آب شیرین کن، نانو فیلترینگ، اولترافیلتراسیون و میکروفیلتراسیون مورد بررسی قرار می گیرد. استفاده از چارچوب های آلی - فلزی به عنوان غشاء در تصفیه آب، در مقایسه با کاربردهای دیگر مثل جداسازی گازها، هنوز در مرحله ابتدایی خود هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - طرحي مقاوم و غيركور براي درج واترمارك‌هاي به صورت طيف گسترده در حوزه تبديل موجك با استفاده از خواص بينايي
        علیرضا ذوالقدر اصلی سروش رضازاده
        در اين مقاله ما يك روش واترماركينگ مقاوم به منظور حفاظت از حق كپي تصاوير معرفي مي‌كنيم. اين روش بر مبناي اصول چندوضوحي تصوير استوار است و از تبديل موجك گسسته (DWT) استفاده مي‌كند. واترمارك مورد استفاده يك رشته از اعداد تصادفي با توزيع نرمال مي‌باشد. براي اينكه بتوانيم أکثر
        در اين مقاله ما يك روش واترماركينگ مقاوم به منظور حفاظت از حق كپي تصاوير معرفي مي‌كنيم. اين روش بر مبناي اصول چندوضوحي تصوير استوار است و از تبديل موجك گسسته (DWT) استفاده مي‌كند. واترمارك مورد استفاده يك رشته از اعداد تصادفي با توزيع نرمال مي‌باشد. براي اينكه بتوانيم واترمارك را به صورت مقاوم و غير محسوس درج كنيم مؤلفه‌هاي واترمارك، به ضرايب مهم هر زير باند كه بر اساس مشخصات سيستم بينايي انسان (HVS) تعيين شده‌اند اضافه مي‌شود. به منظور بهبود عملكرد مدل بينايي، تغييراتي بر روي آن اعمال شده است. براي عمل استخراج واترمارك تصوير اصلي واترمارك‌نشده مورد احتياج مي‌باشد. براي اندازه‌گيري شباهت واترمارك‌هاي استخراج‌شده و اصلي، از هم‌بستگي نرماليزه استفاده مي‌شود. با استفاده از شبيه‌سازي نشان داده شده است كه اين روش نسبت به انواع مختلف حملات نظير افزودن نويز، فيلترينگ پايين‌گذر، فشرده‌سازي، برش، تغيير ابعاد و تعديل هيستوگرام مقاوم مي‌باشد. مقايسه اين روش با برخي از روش‌هاي مطرح موجود بيانگر عملكرد بهتر اين روش مي‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - حذف نفت از آب‌های آلوده به آن توسط جاذب های مقرون به صرفه
        زهرا ضمیرایی
        آلودگی‌هـاي نفتـی تــاثیـر مهمـی روي گیاهــان و حیوانـات دریـایی، جزایـر مرجـانی، مـاهیگیري، سـواحل، سـلامت انسـان و صـنعت توریسـم دارد. بنابراین بازیابی مواد نفتی یا جلوگیری از نشت آنها و همچنین حذف آنها از آب‌های آلوده اهمیت بسیار بالایی دارد. در این زمینه روش‌های مخت أکثر
        آلودگی‌هـاي نفتـی تــاثیـر مهمـی روي گیاهــان و حیوانـات دریـایی، جزایـر مرجـانی، مـاهیگیري، سـواحل، سـلامت انسـان و صـنعت توریسـم دارد. بنابراین بازیابی مواد نفتی یا جلوگیری از نشت آنها و همچنین حذف آنها از آب‌های آلوده اهمیت بسیار بالایی دارد. در این زمینه روش‌های مختلفی برای حذف و بازیابی نفت وجود دارد، از جمله این روش‌ها می‌توان روش‌های فیزیکی، مکانیکی، بیولوژیکی و فوتوشیمیایی، فیلتراسیون و از همه پرکاربردتر روش‌های جذبی را نام برد. انتخاب یک جاذب آبگریز مناسب از لحاظ اقتصادی باید قابلیت دسترستی راحتی داشته باشد، گران قیمت نباشد و همچنین در دسته‌بندی مواد خطرناک قرار نگیرد. ماده اولیه جاذب می تواند آلی یا غیرآلی باشد. مواد آلی معمولا شامل: گیاهان، جانوران و یا دیگر ترکیبات با میزان کربن بالا هستند ( مانند پسماند های میوجات، پوسته برنج، ماکروجلبک ها، جلبک ها، کراتین و...). همچنین امکان بکارگیری از ترکیبات آلی تولید شده در صنایع مانند: صنایع نفتی و کودسازی نیز وجود دارد. ترکیبات غیرآلی بکارگرفته شده بعنوان جاذب نیز معمولا موادی مانند: خاک، رس، لای، زئولیت، مواد معدنی، اکسید های فلزی و هیدروکسید می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        33 - تغليظ لجن تصفيه خانه بهداشتي شركت ايران¬خودرو با استفاده از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي
        ليلي معصومي قلعه علي صيادي ملكامي امیر  امامی نعيمه  شيراكبري جواد مدبر مجيد جواديان سرچشمه
        به منظور متراكم سازي لجن هاي بهداشتي معمولا از دو نوع دستگاه آبگيري تكميلي سانتريفيوژ و اسكروپرس استفاده مي شود. در اين مقاله به منظور افزايش راندمان و رطوبت گيري حداكثر در مرحله نهايي تصفيه خانه از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي استفاده شد. نمونه ورودي سيستم مورد بررسي، لج أکثر
        به منظور متراكم سازي لجن هاي بهداشتي معمولا از دو نوع دستگاه آبگيري تكميلي سانتريفيوژ و اسكروپرس استفاده مي شود. در اين مقاله به منظور افزايش راندمان و رطوبت گيري حداكثر در مرحله نهايي تصفيه خانه از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي استفاده شد. نمونه ورودي سيستم مورد بررسي، لجن خروجي فرآيند تصفيه خانه فاضلاب بهداشتي شركت ايران خودرو پس از ورود به حوض هاضم و ماند يك ساعت است. با استفاده از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي توسط ركتيفاير، ولتاژ 50 ولت و جريان 110 آمپر به 5 الكترود آهني موجود در مخزن راكتور كاويتاسيون به حجم 1 متر مكعب اعمال شده و نمونه طي مدت 8 روز و هر روز به مدت زمان 8 ساعت تست شد. سپس تاثير حضور راكتور كاويتاسيون بر روي ميزان درصد ماده خشك در مقايسه با زماني كه سيستم سانتريفيوژ و مولتي ديسك اسكرو پرس به تنهايي استفاده مي شد مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس نتايج صنعتي و آزمايشگاهي، كاهش بيش از ٨٠ درصد حجم لجن مرطوب روزانه (تبديل ١٠٠ مترمكعب لجن دفعي روزانه به حدود ٢٠ مترمكعب) مشاهده شد. همچنين،COD آب خروجي از مخزن نهايي كاويتاسيون كمتر از 200 ميليگرم بر ليتر بود، به علاوه، ميزان كدورت پس از تصفيه با گذشتن از فيلتر هاي شني در مراحل نهايي به زير 50 NTU رسيد كه اين ميزان قابليت استفاده در مصارف آبياري و كشاورزي را دارد . استفاده از راكتور كاويتاسيون پلاسمايي در كاهش زمان ته نشيني و حجم نهايي لجن مرطوب تاثيرگذار بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        34 - تخمين اشباع آب سازندي با استفاده از رگرسيون قطعه‌اي غيرخطي، آناليز خوشه‌اي و روش شبيه سازي مونت کارلو در يکي از مخازن هيدروکربوري جنوب غربي ايران
        هادی فتاحی زهر ورمزیاری مصطفی  یوسفی راد
        تخمين اشباع آب سازندي با استفاده از داده‌هاي چاه‌نگاري، يک روش‌ مهم برای اکتشاف نفت و تعيين ويژگي‌هاي مخزن به حساب مي‌آيد که شبيه‌سازي و تخمين اين پارامتر را امري اجتناب ناپذير مي‌کند. در اين پژوهش در گام نخست براي ايجاد يک مدل و تخمين اشباع آب سازندي از ترکيب آنال أکثر
        تخمين اشباع آب سازندي با استفاده از داده‌هاي چاه‌نگاري، يک روش‌ مهم برای اکتشاف نفت و تعيين ويژگي‌هاي مخزن به حساب مي‌آيد که شبيه‌سازي و تخمين اين پارامتر را امري اجتناب ناپذير مي‌کند. در اين پژوهش در گام نخست براي ايجاد يک مدل و تخمين اشباع آب سازندي از ترکيب آناليز خوشه‌اي با رگرسيون قطعهاي غيرخطي بهره گرفته شده است. در مرحله‌ي بعد به کمک مدل ايجاد شده و روش شبيه سازي مونت کارلو، مقادير اشباع آب سازندي شبيه‌سازي شده است. براي اين کار از بانک اطلاعاتي مجموعه داده‌هاي تصحيح شده در ميدان نفتي مارون استفاده شده است. نتايج بدست آمده از ترکيب آناليز خوشه‌اي با رگرسيون قطعهاي غيرخطي و شبيه‌ساري مونت کارلو نشان از دقت و کارايي قابل قبول اين شبيه‌سازي را مي‌دهد، به طوري که ميانگين مقادير اشباع آب سازندي در مدلسازي با مقادير اندازه‌گيري شده در آزمايشگاه بسيار به هم نزديک مي‌باشند. بعلاوه در اين تحقيق از آناليز حساسيت جهت تعيين موثرترين پارامتر ورودي، در تعيين اشباع آب سازندي استفاده شده است. بر اساس نتايج بدست آمده تاثيرگذارترين متغير در تخمين درجه اشباع آب لاگ چگالي ميباشد. لازم به ذکر است که نتايج اين پژوهش تنها براي منطقه مورد مطالعه صادق است و براي ساير مناطق تنها استفاده از متودولوژي اين پژوهش توصيه مي‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        35 - افزايش حجم و شوري آبهاي توليدي چاههاي نفت و گاز، مطالعه موردي: مخزن گازي مزدوران
        رحیم باقری مهدی میری فرشید  خبیری محمدرضا  اخلاقی
        توليد نفت و گاز در ميادين نفتي و گازي همراه با توليد آب ((Produced Water مي باشد. اکثر مخازن در ابتداي توليد، حاوي آب توليدي شيرين بوده که با گذر زمان و افزايش برداشت و افت فشار، شوري آب توليدي افزايش يافته است. توليد آب شور باعث ايجاد خوردگي و گرفتگي در تاسيسات سرچاهي أکثر
        توليد نفت و گاز در ميادين نفتي و گازي همراه با توليد آب ((Produced Water مي باشد. اکثر مخازن در ابتداي توليد، حاوي آب توليدي شيرين بوده که با گذر زمان و افزايش برداشت و افت فشار، شوري آب توليدي افزايش يافته است. توليد آب شور باعث ايجاد خوردگي و گرفتگي در تاسيسات سرچاهي و در نتيجه کاهش توليد گاز مي‌گردد. منشايابي اين پديده به منظور ارائه راهکار مناسب جهت کم کردن شوري امري ضروري است. ميدان گازي خانگيران واقع در شمال شرق ايران داراي دو سازند گازي مجزاي مزدوران در پايين و شوريجه در قسمت بالاتر مي باشد. نمونه آب توليدي سرچاهي از چاههاي شور و شيرين در مخزن مزدوران و 2 نمونه درون چاهي از آبران زير مخزن (عمق حدود 3 کيلومتري) جهت مقايسه و آناليزهاي مختلف گرفته شد. مخزن مزدوران داراي دو مشکل عمده شوري بالاي آب توليدي و همچنين حجم آب توليدي زياد بوده که در برخي از چاهها باعث مرگ آنها شده است. نتايج نشان داد که دو نمونه عمقي آبران رفتار متفاوتي نشان مي دهند. بطوريکه نمونه عمقي شماره 17 که در ارتفاع بالاتري از نمونه شماره 13 گرفته شده است، منشا انحلال نمک را نشان داده است، در حاليکه نمونه 13، منشا آب درياي قديمي تبخير شده را نشان مي دهد. بنابراين در مخزن خانگيران، آبرانهاي مختلفي وجود دارد که مي توانند هر کدام منشا احتمالي آبهاي توليدي سرچاهي باشند. نمونه هاي آب توليدي سرچاهي شور رفتاري مشابه با آبران شماره 13 را نشان دادند. منشا آب توليدي شيرين نيز حاصل ميعان بخارات آب موجود در مخزن در طي توليد است. بنابراين آبهاي توليدي شور سرچاهي حاصل اختلاط آب شورابه با ترکيب مشابه آبران شماره 13 با آب شيرين مانند بخار آب مايع شده موجود در مخزن مي باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        36 - تأثیر حفاظت از آب و مدیریت کاهش ضایعات بر افزایش وفاداری مشتریان در صنعت هتلداری
        مهدی  دهقانی سلطانی مریم مصباحی شکریه  طاهری زهرا  اکبری
        امروزه توسعه صنعت گردشگری موجب اثرات مثبت (ایجاد اشتغال و زیباسازی محیط زیست) یا منفی (آلودگی آب و هوا و تخریب اکوسیستم) شده است. افزایش آگاهی از اثرات زیست محیطی گردشگری نشانه تغییر نگرش نسبت به محیط زیست است که طی دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در نتیجه هدف از أکثر
        امروزه توسعه صنعت گردشگری موجب اثرات مثبت (ایجاد اشتغال و زیباسازی محیط زیست) یا منفی (آلودگی آب و هوا و تخریب اکوسیستم) شده است. افزایش آگاهی از اثرات زیست محیطی گردشگری نشانه تغییر نگرش نسبت به محیط زیست است که طی دهه های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. در نتیجه هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر حفاظت از آب و مدیریت کاهش ضایعات بر افزایش وفاداری مشتریان با تبیین نقش ارزش های لذت جویانه در صنعت هتلداری می باشد. جامعه آماری در این پژوهش مشتریان هتل های چهار و پنج ستاره در شهر تهران بود. برای به دست آوردن حجم نمونه از روش نمونه گیری در دسترس و فرمول کوکران استفاده گردید و برای جمع آوری داده ها نیز پرسشنامه استاندارد بکار برده شد که روایی آن از طریق روایی صوری و پایایی آن نیز با آلفای کرونباخ محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از مدل سازی معادلات ساختاری استفاده شده است.یافته-ها نشان می دهد که رویه حفاظت از آب و کاهش ضایعات تأثیر مثبت معناداری بر ارزش های لذت جویانه و وفاداری مشتریان دارد. همچنین ارزش های لذت جویانه تأثیر معناداری روی وفاداری مشتریان دارد. علاوه بر این، یافته‎ها موید این است که رویه حفاظت از آب و کاهش ضایعاتاز طریق ارزش های لذت جویانهبر وفاداری مشتریان تأثیر مثبت معناداری دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        37 - تأویل آيه 82 سوره اسراء در رابطه با دعا و درمان
        فرزانه  مفتون
        و نُنَزِّلُ مِن الْقُرآن ماهُوَ شِفاء وَ رَحمةً لِلْموُمنين(1) و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل می كنيم قرآن حكيم كلام وحي و معجزه حضرت محمد(ص) مي‌باشد. در طب سنتي ايران پزشك، حكيم ناميده مي‌شد. او كه حكمت الهي مي‌دانست، دعا و دارو را براي بهبود بيمارش أکثر
        و نُنَزِّلُ مِن الْقُرآن ماهُوَ شِفاء وَ رَحمةً لِلْموُمنين(1) و از قرآن، آنچه شفا و رحمت است براى مؤمنان، نازل می كنيم قرآن حكيم كلام وحي و معجزه حضرت محمد(ص) مي‌باشد. در طب سنتي ايران پزشك، حكيم ناميده مي‌شد. او كه حكمت الهي مي‌دانست، دعا و دارو را براي بهبود بيمارش ادغام مي‌نمود به اين صورت كه پس از تجويز نسخه دست بر سر بيمار مي‌گذاشت و در دل دعا مي‌خواند دعايي كه عبارت از آيات و اذكار قرآن مجيد بود. مي‌دانيم آيات و احاديث اسلامي گنجينه‌اي عظيم از دستورهای مربوط به دعا و شفاست. دعادرماني در طب سنتي ما چهار ركن اساسي دارد: 1. خواندن دعا با گذاردن دست بر سر بيمار 2. تعويذ (دعاي مكتوب) 3. انتقال دعا به آب يا مواد خوراكي 4. دعا از راه دور محققي ژاپني به نام دكتر ايموتو در گزارش خود كه به صورت چهار جلد كتاب منتشر نموده مي‌گويد: آب قابليت نسخه‌برداري و حفظ اطلاعات دارد. آب اطلاعات را ضبط مي‌كند و همچنان كه در سراسر كره خاكي مي‌چرخد اطلاعات را پخش مي‌كند. آنگاه كه صوت ايجاد مي‌شود شنونده‌اي خبره وجود دارد كه صدا را دريافت مي‌كند وقتي نوشته‌اي به آب نشان داده مي شود، آب آن را به صورت ارتعاش دريافت مي‌كند و پيام را با شكل بخصوص ارائه مي‌دهد. اكنون ديگر آب صرفاً ماده نيست بلكه نيروي با ابهت حيات است. آيا نظرات او يكي از تحليلات آيه 30 سوره انبياء نيست: «وَجَعلنْا مِن الْماء كُل شيء حَي» اين دانشمند كه بخشي از تحقيقات خود را به آيه‌هايي از قرآن مجيد اختصاص داده مي‌گويد زيباترين و موزون‌ترين كريستال ها را در تصوير برداري از امواج قرآن دريافت كرده است. نتايج تكميلي و مشابه در مطالعات ساير پژوهشگران نظير «وستوم روي و حميده بي‌طرف نشان داده شده است». اگر سلامت را نوعي نظم در دستگاه‌هاي مختلف بدن تعبير كنيم، مسلماً بيماري ضد آن يعني اغتشاش و بي‌نظمي است. در اين جا اين سوال مطرح مي‌شود كه اگر دعا نظم دارد آيا نمي‌توان توجيه كرد كه موج دعا بي‌نظمي بيماري ها را جايگزين مي‌كند؛ زيرا بيش از 70 درصد محتويات جسم انسان آب است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        38 - قواعد حاکم بر بهره‌برداری از منابع آبی در مخاصمات مسلحانه
        ابراهيم  رحماني سيدداود  آقايي سيامك  مؤذني
        اثرگذاري انسان بر محيط پيراموني خود به حدي رسيده كه ماهيت و اهميت جهاني يافته و بقاي نسل انسان و سلامت او به وجود محیط‌زیست سالم و پاك منوط شده است. مأموریت بنيادين سازمان ملل، حفظ نسل‌های آينده از مخاصمه و هدف اصلي يونسكو نيز یاری‌رسانی به‌منظور حفظ صلح و امنيت به‌واسط أکثر
        اثرگذاري انسان بر محيط پيراموني خود به حدي رسيده كه ماهيت و اهميت جهاني يافته و بقاي نسل انسان و سلامت او به وجود محیط‌زیست سالم و پاك منوط شده است. مأموریت بنيادين سازمان ملل، حفظ نسل‌های آينده از مخاصمه و هدف اصلي يونسكو نيز یاری‌رسانی به‌منظور حفظ صلح و امنيت به‌واسطه توسعه همكاري ميان ملل و با مدد از آموزش و پژوهش علم و فرهنگ عنوان ‌شده است. طي سده اخير، مخاصمات فراگير و متعدد بین‌المللی و غیربین‌المللی، حیاتی‌ترین عنصر خارجي براي دوام حيات نوع بشر در معرض تجاوزات بي‌شمار را هدف قرار داده و بشريت را مشغول خود كرده است. از نخستین روزهاي شکل‌گیری تمدن انساني، مديريت آب چالش اصلي بشر بوده و آب به‌عنوان نخستين منبع حياتي، جوامع انساني و اقتصاد را دچار محدوديت کرده است. در قرن 21 نحوه مديريت و حفاظت از منابع آب (رودخانه‌ها، تأسیسات و آب‌های زيرزميني) به هنگام بروز مخاصمات، همت همگاني را می‌طلبد تا جايي كه مجمع عمومي در جولاي 2010، حقي نوين به ميثاق حقوق بشر با عنوان «حق همگاني دسترسي به آب سالم» اضافه نمود و دهه 2005 تا 2015 را دهه آب و شعار «آب گنج هزاره سوم» اعلام كرده است. هدف از اين مقاله، بررسي اين موضوع است كه آيا حقوق بشردوستانه حاوي اصول و قواعدي هست كه ناظر بر نحوه حمايت و حفاظت از آب در همه انواع آن از قبيل رودخانه‌ها، تأسیسات آبي، منابع زيرزمين و غير است و چگونگي مواجهه نيروهاي نظامی با این ماده حیات‌بخش است؟ تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        39 - قواعد حاکم بر بهره‌برداری از منابع آبی در مخاصمات مسلحانه
        ابراهيم  رحماني سيدداود  آقايي سيامك  مؤذني
        اثرگذاري انسان بر محيط پيراموني خود به حدي رسيده كه ماهيت و اهميت جهاني يافته و بقاي نسل انسان و سلامت او به وجود محیط‌زیست سالم و پاك منوط شده است. مأموریت بنيادين سازمان ملل، حفظ نسل‌های آينده از مخاصمه و هدف اصلي يونسكو نيز یاری‌رسانی به‌منظور حفظ صلح و امنيت به‌واسط أکثر
        اثرگذاري انسان بر محيط پيراموني خود به حدي رسيده كه ماهيت و اهميت جهاني يافته و بقاي نسل انسان و سلامت او به وجود محیط‌زیست سالم و پاك منوط شده است. مأموریت بنيادين سازمان ملل، حفظ نسل‌های آينده از مخاصمه و هدف اصلي يونسكو نيز یاری‌رسانی به‌منظور حفظ صلح و امنيت به‌واسطه توسعه همكاري ميان ملل و با مدد از آموزش و پژوهش علم و فرهنگ عنوان ‌شده است. طي سده اخير، مخاصمات فراگير و متعدد بین‌المللی و غیربین‌المللی، حیاتی‌ترین عنصر خارجي براي دوام حيات نوع بشر در معرض تجاوزات بي‌شمار را هدف قرار داده و بشريت را مشغول خود كرده است. از نخستین روزهاي شکل‌گیری تمدن انساني، مديريت آب چالش اصلي بشر بوده و آب به‌عنوان نخستين منبع حياتي، جوامع انساني و اقتصاد را دچار محدوديت کرده است. در قرن 21 نحوه مديريت و حفاظت از منابع آب (رودخانه‌ها، تأسیسات و آب‌های زيرزميني) به هنگام بروز مخاصمات، همت همگاني را می‌طلبد تا جايي كه مجمع عمومي در جولاي 2010، حقي نوين به ميثاق حقوق بشر با عنوان «حق همگاني دسترسي به آب سالم» اضافه نمود و دهه 2005 تا 2015 را دهه آب و شعار «آب گنج هزاره سوم» اعلام كرده است. هدف از اين مقاله، بررسي اين موضوع است كه آيا حقوق بشردوستانه حاوي اصول و قواعدي هست كه ناظر بر نحوه حمايت و حفاظت از آب در همه انواع آن از قبيل رودخانه‌ها، تأسیسات آبي، منابع زيرزمين و غير است و چگونگي مواجهه نيروهاي نظامی با این ماده حیات‌بخش است؟ تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        40 - طراحی الگوی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست تامین آب شرب کلانشهر رشت
        سید عباس اسدی مژگان  زعیم دار سید علی جوزی
        حفاظت از زنجیره تأمین آب شرب کلانشهرها از جمله موضوعات مهمی است که تمامی کشورها همواره باید به آن توجه کنند، چرا که هر گونه اتفاقی در این زنجیره تأمین، می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را متحمل کند. هدف از مطالعه حاضر، طراحی الگوی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست أکثر
        حفاظت از زنجیره تأمین آب شرب کلانشهرها از جمله موضوعات مهمی است که تمامی کشورها همواره باید به آن توجه کنند، چرا که هر گونه اتفاقی در این زنجیره تأمین، می‌تواند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را متحمل کند. هدف از مطالعه حاضر، طراحی الگوی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست در زمینه تأمین آب شرب است. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع مطالعات بنیادین بوده و برای بررسی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست منابع تأمین آب، تصفیه‌خانه‌ها، خطوط انتقال و مخازن ذخیره آب شرب کلانشهر رشت، از تئوری داده‌بنیاد استفاده شد. جمع‌آوری داده‌ها از طریق مصاحبه با خبرگان انجام گرفت و در نهایت، 14 خبره از بین اساتید مدیریت محیط زیست و کارشناسان حوزه آب به روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شدند تا دیدگاه‌ها به اشباع نظری برسند. برای تحلیل متن، کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) و مقوله‌ای کردن و تولید شبکه‌های مقوله‌ای از نرم‌افزار MAXQDA 2020 استفاده شد. بررسی دیدگاه‌ها در خصوص راهکارهای کاهش و مقابله با تهدیدات محیط زیستی مراحل مختلف آب‌رسانی کلانشهر رشت نشان داد که می‌توان از پنج جنبه زیرساختی، خط‌مشی‌گذاری، فرهنگی، فنی و انسانی به بررسی راهکارها پرداخت. در نهایت، با تکیه بر تئوری داده‌بنیاد و الگوی اشتراوس و کوربین، الگوی نهایی مدیریت یکپارچه پدافند غیرعامل محیط زیست تأمین آب شرب کلانشهر رشت شامل شرایط علّی، مقوله اصلی، شرایط مداخله‌گر، عوامل زمینه‌ای، راهبردها و پیامدها ارائه شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        41 - تحلیل و طراحی زیست‌بوم نوآوری نیرو: تجربیات و درس‌های آینده
        علیرضا ولیان محمدصالح اولیاء
        با افزایش سهم نوآوری در اقتصاد کشورها و تبدیل آن به مهم‌ترین مزیت رقابتی، توجه به این مفهوم به صورت فزاینده‌ای افزایش یافته است. از جمله، تحلیل و طراحی نظام‌هایی که بتواند پرورش‌دهنده نوآوری باشد در کانون توجه سیاست‌گذاران علم و فناوری در سال‌های اخیر قرار گرفته است. یک أکثر
        با افزایش سهم نوآوری در اقتصاد کشورها و تبدیل آن به مهم‌ترین مزیت رقابتی، توجه به این مفهوم به صورت فزاینده‌ای افزایش یافته است. از جمله، تحلیل و طراحی نظام‌هایی که بتواند پرورش‌دهنده نوآوری باشد در کانون توجه سیاست‌گذاران علم و فناوری در سال‌های اخیر قرار گرفته است. یکی از این نظام‌ها که در طول قریب به یک دهه گذشته، بحث‌های زیادی را در جوامع علمی و حرفه‌ای حوزه نوآوری پدید آورده، زیست‌بوم نوآوری است. برخی از ویژگی‌های مطرح‌شده برای زیست‌بوم نوآوری نظیر استقلال بازیگران، تعاملات غیرخطی در سطح خرد، الگوهای پدیدارشونده و مرزهای سست، آنرا از نظام‌های سنتی متمایز کزده است. مجموعه صنعت آب و برق شامل شرکت‌های متعدد تولیدی و خدماتی، مؤسسات آموزشی تحقیقاتی و فناوری، شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان، و نهادهای پشتیبان را می‌توان بعنوان یک زیست‌بوم نوآوری بخشی در نظر گرفت که عناصر آن در تعامل با یکدیگر به تبادل ارزش برای رسیدن به هدف تأمین آب و برق مطمئن و پایدار برای جامعه می‌پردازند. این مقاله حاصل پروژه‌ای است که به منظور تحلیل، طراحی و استقرار زیست‌بوم نوآوری نیرو از نیمه دوم سال 1398 آغاز گردید. در این راستا و مبتنی بر روش‌های مدل‌سازی نرم، کارگاه‌های تحلیل و نگاشت نقش‌ها با حضور ذینفعان و بازیگران کلیدی زیست‌بوم نوآوری نیرو برگزار و رویکرد سیستم‌های انطباقی پیچیده برای شناسایی و تحلیل پویایی‌های این زیست‌بوم استفاده شده است. بر‌اساس نتایج بدست‌آمده، نقش‌ها و وظایف هر کدام از بازیگران زیست‌بوم نوآوری نیرو در قالب یک ساختار همراستا شامل دو سطح عناصر پیشخوان و پشتیبان در گستره فرایند تجاری‌سازی بدست آمد. نتایج این مقاله می‌تواند دیدگاه تازه‌ای برای سیاست‌گذاری زیست‌بوم‌های نوآوری در اختیار پژوهشگران و فعالان این حوزه قرار دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        42 - : بررسی وضعیت آلودگی میکروبی (آنتروکوک روده¬¬¬¬ای) آب شناگاه‌های دریای خزر در سواحل استان گیلان
        اعظم نظام هاشمی آمنه  منصورقناعی محمد وفاجوی دیانتی موسی امینی تورج صادقی
        عوامل میکروبی از جمله آلاینده‌هاي بسیار مهمی هستند که از طریق فاضلاب هاي شهري و روستایی تصفیه نشده به دریاي کاسپین وارد می شود و موجب ایجاد خطراتی براي سلامت شناگران می شود. انتروکوک روده‌ای علائم التهاب معده‌ای و رود‌ه‌ای را ایجاد می‌کند. این تحقیق یک مطالعه توصیفی و ت أکثر
        عوامل میکروبی از جمله آلاینده‌هاي بسیار مهمی هستند که از طریق فاضلاب هاي شهري و روستایی تصفیه نشده به دریاي کاسپین وارد می شود و موجب ایجاد خطراتی براي سلامت شناگران می شود. انتروکوک روده‌ای علائم التهاب معده‌ای و رود‌ه‌ای را ایجاد می‌کند. این تحقیق یک مطالعه توصیفی و تحقیقی است و با هدف بررسی وضعیت آلودگی با آنتروکوک روده‌ای آب شناگاه‌های دریای کاسپین در سواحل استان گیلان و مقایسه با استانداردهای سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت بهداشت انجام گرفت. از 11 منطقه نوار ساحلی دریای کاسپین در استان گیلان به عنوان شناگاه تابستانی که فعال بوده و بیشترین گردشگر را داشت تعداد 55 نمونه (هر شناگاه 5 تکرار) در شهریور ماه در سال 1401 نمونه‌برداری انجام شد. متغییرهای آنتروکوک روده‌ای، دمای آب، pH، شوری و کدورت مطابق روش‌های موجود در کتاب استاندارد متد سنجش گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد کل باکتری آنتروکوک روده‌ای در هر 100 میلی‌لیتر نمونه، 54/52 MPN را نشان داد. مقایسه میانگین تعداد استرپتوکوک روده‌ای در ایستگاه های مختلف با استاندارد محیط‌زیست و وزارت بهداشت نشان داد که 5 ایستگاه (سفیر امید، صدف، گیسوم، تازه‌آباد و چمخاله) بالاتر از حد مجاز بودند. همچنین بین تعداد استرپتوکوک روده‌ای با pH آب، همبستگی منفی وجود داشت (P<0.05). در نتیجه این تحقیق بیانگر آلودگی میکروبی با آنتروکوک روده‌ای در بعضی از شناگاه‌های طبیعی سواحل دریای کاسپین در استان گیلان می‌باشد که می‌تواند سلامت شناگران را تهدید نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        43 - بررسی الگوی تغییرات کیفیت آب و شناسایی گیاهان مهاجم آبزی در سدهای آب شرب استان مازندران و ارائه راهکارهای کنترلی دوستدار محیط زیست
        پویان مهربان جوبنی هادی مدبری سید محمد موسوی
        این مطالعه با هدف بررسی تغییرات زیست محیطی و ارزیابی وجود گیاهان آبزی مهاجم و تاثیر آن بر کیفیت آب سدهای آب شرب استان مازندران شامل سد البرز، سد شهید رجایی و سد میجران انجام گرفت. اندازه‌گیری صفات کیفیت آب نشان داد که بهترین شرایط اکسیژن محلول در سد البرز، شهید رجایی و أکثر
        این مطالعه با هدف بررسی تغییرات زیست محیطی و ارزیابی وجود گیاهان آبزی مهاجم و تاثیر آن بر کیفیت آب سدهای آب شرب استان مازندران شامل سد البرز، سد شهید رجایی و سد میجران انجام گرفت. اندازه‌گیری صفات کیفیت آب نشان داد که بهترین شرایط اکسیژن محلول در سد البرز، شهید رجایی و میجران در ماه فروردین بود. به علت لایه‌بندی حرارتی ایجاد شده در ماه مرداد و شهریور میزان اکسیژن محلول همه سدها در عمق 7 تا 10 متری به حدود صفر رسید. بیشترین مقدار کلروفیل سد البرز در ماه‌های اردیبهشت و خرداد و در عمق 5 متری با حدود 4، در سد شهید رجایی در مرداد با حدود 4/5 و در سد میجران در ماه مرداد در عمق 10 متری با حدود 11 میلی‌گرم در لیتر بود که بر اساس شاخص کارلسون در این ماه‌ها سدها در وضعیت یوتروف و تغذیه‌گرا بود. بیشترین مقدار فسفات اندازه‌گیری شده در هر سه ماه تیر، مرداد و شهریور در سد میجران مشاهده شد. دو گیاه هیدریلا و گوشاب شناور به عنوان گیاه مهاجم بیشتر در سد میجران شناسایی شد که به نظر می‌رسد با پرنده باکلان که در حاشیه سد میجران شب‌نشین هستند، وارد شده است. تغییر لایه‌های ایجاد شده در سدها از طریق هوادهی به ویژه در ماه‌های مرداد و شهریورماه، جلوگیری از ورود احشام در بالادست سدها و ایجاد بستری مناسب جهت تغییر محل زندگی پرندگان باکلان می‌تواند راهکار مناسبی جهت کمک به بالابردن شرایط کیفی آب سدهای آب شرب باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        44 - بررسی و آسیب شناسی آموزش های سازمانی مهندسان صنعت آب و برق برمبنای الگوی (ADDIE)
        زینب شرف محمدرضا نیلی احمد آبادی محمد جواد  لیاقتدار
        آموزش های سازمانی مشروط به اینکه با توجه به اصول و روش های علمی پایه‌گذاری شود به‌عنوان یک عامل توانمند ساز، نقش مهمی در بروز رسانی دانش، مهارت و نگرش کارکنان دارد. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و شناسایی محدودیت های آموزش سازمانی مهندسان صنعت آب و برق است. رو أکثر
        آموزش های سازمانی مشروط به اینکه با توجه به اصول و روش های علمی پایه‌گذاری شود به‌عنوان یک عامل توانمند ساز، نقش مهمی در بروز رسانی دانش، مهارت و نگرش کارکنان دارد. در همین راستا، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و شناسایی محدودیت های آموزش سازمانی مهندسان صنعت آب و برق است. رویکرد پژوهش ترکیبی بود که در بخش کمی، از روش پیمایشی و در بخش کیفی از پدیدارشناسی استفاده شده است. ابزار بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته و بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته بود. شرکت-کنندگان بخش کمی، مهندسان آموزش‌دیده، طی سال 1400 به تعداد 900 نفر و در بخش کیفی مدرسان و کارفرمایان صنعت آب و برق بوده اند. حجم نمونه در بخش کمی، به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان 269 نفر تعیین شد و در بخش کیفی با توجه به سطح اشباع نظری با 20 نفر مصاحبه شد. به‌منظور تحلیل اطلاعات کمی از نرم‌افزار SPSS و برای تحلیل اطلاعات کیفی از روش تحلیل مضمون استفاده‌شده است. بر اساس یافته‌های بخش کمی پژوهش، وضعیت موجود آموزش سازمانی مهندسان صنعت آب و برق در هر 5 بعد آموزش در حد متوسط و پایین‌تر از متوسط است و بر اساس یافته‌های بخش کیفی، عمده-ترین محدودیت‌های نظام آموزش شغلی سازمانی مشتمل بر محدودیت‌های فرایندی، انگیزشی، فرهنگی و ساختاری اداری است. نتایج پژوهش نشان می دهد که آموزش های سازمانی صنعت آب و برق از کیفیت لازم برخوردار نیست؛ مشکلات فرهنگی و بی توجهی به جایگاه آموزش، فقدان مشوق‌های انگیزشی، مشکلات ساختاری- اداری و مشکلات فرایندی و عدم تبعیت آموزش های سازمانی از رویکردهای علمی و منطقی در ایجاد این وضعیت تأثیرگذار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        45 - تعیین منشاء و ارزیابی ریسک سلامت آرسنیک در منابع آب گستره معدنی تکاب
        راحله هاتفی نسیم  حیدریان
        آرسنیک یک شبه فلز بالقوه سمی است، در صورت ورود به محیط زیست و منابع آبی می‌تواند اثرات زیان‌باری بر سلامتی انسان داشته باشد به‌طوری‌که بزرگ‌ترین خطر در معرض قرارگیری آرسنیک مربوط به آب آشامیدنی است. گستره مطالعاتی حوضه آبریز شهرستان تکاب در آذربایجان غربی است، دو معدن أکثر
        آرسنیک یک شبه فلز بالقوه سمی است، در صورت ورود به محیط زیست و منابع آبی می‌تواند اثرات زیان‌باری بر سلامتی انسان داشته باشد به‌طوری‌که بزرگ‌ترین خطر در معرض قرارگیری آرسنیک مربوط به آب آشامیدنی است. گستره مطالعاتی حوضه آبریز شهرستان تکاب در آذربایجان غربی است، دو معدن فعال و بزرگ طلای زرشوران و آغ دره با تیپ کارلین را در خود جای داده است. معادن طلای کارلین از نوع سولفیدی هستند که به دلیل ماهیت خود پتانسیل آلودگی منابع محیطی پایین‌دست از جمله آرسنیک را دارند. بنابراین، هدف از این مطالعه، تعیین منشاء و ارزیابی ریسک سلامت در جامعه است که در معرض آرسنیک از طریق بلع و تماس پوستی با منابع آبی آلوده است. در این راستا 45 نمونه از براساس قضاوت کارشناسی از منابع آبی به‌طور تصادفی چاه، چشمه و آب سطحی برداشت شد و به روش ICP-MS آنالیز شد و ریسک سلامتی با استفاده از خطر سرطان هدف (TR)، ضریب خطر (HQ) و شاخص خطر (HI) ارزیابی شد. نتایج کلی مبین آلودگی آرسنیک منابع آبی شرق و شمال گستره ناشی از فعالیت‌های آتشفشانی و دگرسانی کواترنری و فعالیت‌های معدنکاری است. بیشتر نمونه‌ها در بازه pH 9-10 و پتانسیل اکسایش- کاهش بین 100- تا 250- میلی ولت است که نشان‌دهنده غلبه گونه آرسنات (As5+) و به فرم H2AsO4 – است. مقدار HQ و HI در 52% از نمونه‌ها بالاتر از 10 هستند که مبین خطر بالای ابتلای جامعه در صورت مواجهه با آب آلوده هستند. مقادیر ریسک سرطان‌زایی گستره از 0 تا 2-10×7 متغیر است که مبین نبود ریسک سرطان‌زایی تا ریسک بسیار بالای ناشی از آرسنیک منابع آبی است. به‌طورکلی ریسک سرطان‌زایی و بیماری‌های غیر سرطانی در شرق و شمال گستره از دو مسیر مصرف مستقیم شامل بلع و آشامیدن و تماس پوستی به دلیل آلودگی ناشی از دو منبع زمین زاد و بشرزاد وجود دارد. بنابراین، توصیه می‌شود، توجه ویژه‌ای به پایش مستمر آلاینده‌های احتمالی، روش‌های مختلف جلوگیری از مواجهه با منابع آبی آلوده و روش‌های پاک‌سازی به‌منظور حداقل کردن خطر بهداشتی جامعه ساکن صورت پذیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        46 - بررسی فقه ، حقوقی جایگاه آب دریاها در اموال و مشترکات عمومی
        سحر حقانی
        با توجه به اينكه آب ها جزيي از مباحات هستند و مباحات از طريق حيازت قابليت تملك پيدا مي كنند، اين سوال به وجود مي آيد كه آيا آب هاي عمومي توسط اشخاص تملك شدني است يا خير؟ بر اساس قانون آب و نحوه ملي شدن آن در سال 1347 آب هاي مباح به صورت يكي از اموال عمومي درآمد كه از طر أکثر
        با توجه به اينكه آب ها جزيي از مباحات هستند و مباحات از طريق حيازت قابليت تملك پيدا مي كنند، اين سوال به وجود مي آيد كه آيا آب هاي عمومي توسط اشخاص تملك شدني است يا خير؟ بر اساس قانون آب و نحوه ملي شدن آن در سال 1347 آب هاي مباح به صورت يكي از اموال عمومي درآمد كه از طرف دولت اداره مي شود. به عقيده برخي از حقوقدانان با تصويب قانون ملي شدن آب در 27/4/1347 مواد 149 به بعد قانون مدني منسوخ و مسئله تملك آب منتفي شده است. اموال عمومی ثروت ملی یک کشور محسوب میشود و به تمامی نسلها تعلق دارد. ارزش اقتصادی این اموال در درجهی نخست سببساز حمایت و نگهداری ویژه از این اموال است. برای جلوگیری از دستاندازیهای اشخاص خصوصی به اموال عمومی و جلوگیری از تعدیات دولت و اشخاص عمومی نسبت به این اموال، راهکارهای متعددی مانند استفاده از فناوریهای نوین، تقویت نهادهای نظارتی و... مطرح است. اما از مهمترین شیوهها در این زمینه، ارائهی راهکارهای حقوقی بهعنوان روشی برای حل ریشهای معضلات است. در این پژوهش ديدگاه هاي فقهي و حقوقي در اين زمينه بررسي مي شود و راهکارهايي نيز در راستاي حل مشکلات قانوني آب هاي عمومي ارائه خواهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        47 - بررسی تغییرات کاربري اراضی و روند تحولات شاخص هاي هیدرومورفولوژیکی بر روي مساحت و حجم پهنه آبی دریاچه اوان براساس سري هاي زمانی داده هاي لندست
        مرتضی کریمی هادی مدبری بابک رازدار
        یکی از مهمترین رویکردهای حفظ و احیاء تالاب‌ها، شناسایی تغییرات محیط‌زیستی از گذشته تاکنون و تدوین برنامه مدیریت جامع و یکپارچه برای کنترل این تغییرات و تصمیم‌سازی برای ارائه راهکار به‌منظور بهبود وضعیت این اکوسیستم‌های پرارزش است. دریاچه اوان به‌عنوان یکی از چشم‌اندازها أکثر
        یکی از مهمترین رویکردهای حفظ و احیاء تالاب‌ها، شناسایی تغییرات محیط‌زیستی از گذشته تاکنون و تدوین برنامه مدیریت جامع و یکپارچه برای کنترل این تغییرات و تصمیم‌سازی برای ارائه راهکار به‌منظور بهبود وضعیت این اکوسیستم‌های پرارزش است. دریاچه اوان به‌عنوان یکی از چشم‌اندازهای زیبا و گردشگری در منطقه شکار ممنوع الموت شرقی قزوین دارای زیستگاه‌های بارز کوهستانی و انواع گونه‌های حیات وحش است. در این تحقیق روند تغییرات رخ ¬داده در دریاچه اوان و کاربری اراضی در واحد هیدرولوژیکی منتهی به آن در یک دوره زمانی 30 ساله با استفاده از سنجش از دور شناسایی و روند تغییرات آن‌ها به‌صورت کمی به‌دست آمد. سپس تأثیر شاخص¬های هیدرومورفولوژیکی مرتبط با دریاچه بر روی مساحت و حجم دریاچه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که میانگین مساحت پهنه آبی دریاچه اوان بر اساس شاخص MNDWI در طول 8 سال گذشته 15/8 هکتار بوده و براساس رگرسیون¬های تک متغیره، رژیم هیدرولوژیکی آن به‌طور عمده با دو فاکتور مهم بارش و تبخیر ارتباط دارد. به‌طوری که با افزایش مقدار بارندگی و مساحت و حجم پهنه آبی نیز افزایش یافته است. پارامتر تبخیر نیز روند منطقی را در طول سال‌های آماری از خود نشان داد به‌طوری‌که مساحت و حجم پهنه آبی دریاچه با افزایش تبخیر از سطح آزاد آب کاهش یافته است. همچنین، نتایج رگرسیون چندمتغیره بین حجم آب دریاچه و مؤلفه¬های بارندگی و تبخیر نشان داد که حجم دریاچه با بارندگی همبستگی بیشتری دارد، اما در مقابل تبخیر با شیب یا نرخ بیشتری تغییر می کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        48 - شناسایی گاز در سنگ کربنات با استفاده از تبدیل موجک
        حسن  عمرانی هاشم عمرانی
        از نمودارهای پتروفیزیکی برای شناسایی جنس سنگ و نوع سیال در مخزن استفاده می شود. شناسایی گاز در سنگ ماسه و کربنات یکی از کاربرد های مهم نمودارهای پتروفیزیکی است. اما شناسایی گاز در سنگ کربنات توسط نمودارهای پتروفیزیکی گاهی با عدم قطعیت همراه است .لذا در این حالت برای ش أکثر
        از نمودارهای پتروفیزیکی برای شناسایی جنس سنگ و نوع سیال در مخزن استفاده می شود. شناسایی گاز در سنگ ماسه و کربنات یکی از کاربرد های مهم نمودارهای پتروفیزیکی است. اما شناسایی گاز در سنگ کربنات توسط نمودارهای پتروفیزیکی گاهی با عدم قطعیت همراه است .لذا در این حالت برای شناسایی گاز از ابزار R.F.T (Repeat Formation Tester) استفاده می شود. ابزار R.F.T فشار را در اعماق مختلف سنگ مخزن اندازه گیری می کند و با محاسبه گراديان فشار نسبت به عمق نوع سيال شناسایی مي شود. از معايب ابزار R.F.T راندن آن در حضور دكل حفاري (افزايش دكل - روز)، هزينه راندن ابزار، ضرورت مناسب بودن قطر حفره چاه (عدم ريزش حفره چاه ) ، نقاط با تخلخل نوترون بيش از 15 درصد و همچنین گير كردن ابزار در حفره چاه و مانده يابي آن است. هدف از این مطالعه ارائه روشی ساده و کاربردی جهت شناسایی گاز در سنگ کربنات می باشد. در این مطالعه با استفاده از تبدیل موجک ، نویز های موجود در داده های تخلخل و اشباع آب حذف و سپس با استفاده از داده های نویززدایی شده تخلخل و اشباع هیدروکربور، روشی ساده و کاربردی جهت شناسایی گاز در سنگ کربنات ارائه می شود. مهمترين دستاورد اين مطالعه حذف ابزار R.F.T و در نتيجه كاهش هزينه حفاري و مخاطرات ناشي از گير ابزار R.F.T در چاه است. نتایج این مطالعه نشان می دهند که با استفاده از روش ارائه شده با اطمینان می تواند نوع سیال را در سنگ مخزن شناسایی داد. تفاصيل المقالة