مذهب

دسترسی آزاد مقاله

1 - تأثیر ایدئولوژی سیاسی بر ارتقاء سطح فضای جغرافیایی مطالعه موردی: استان قم
حسن کامران دستجردی سید عباس احمدی حسین بقایی نیا زهرا انصاری

تقسیمات کشوری از مصادیق بارز نقش‌آفرینی دولت‌ها در مدیریت فضای سرزمینی است که در بسیاری رشته‌های علمی به خصوص در جغرافیای سیاسی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. دولت‌ها با انجام تقسیمات کشوری و قلمروسازی هدفمند در حوزه سرزمینی خود، اهداف خاصی را دنبال کرده و بر اساس قواعد چکیده کامل

تقسیمات کشوری از مصادیق بارز نقش‌آفرینی دولت‌ها در مدیریت فضای سرزمینی است که در بسیاری رشته‌های علمی به خصوص در جغرافیای سیاسی مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. دولت‌ها با انجام تقسیمات کشوری و قلمروسازی هدفمند در حوزه سرزمینی خود، اهداف خاصی را دنبال کرده و بر اساس قواعد و مقررات مشخصی، مدیریت موردنظر خویش را در فضای سرزمینی اعمال می‌کنند. در فرایند تغییر سطح واحدهای سیاسی ـ اداری عوامل متعددی نقش‌آفرینی می‌کنند که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به جمعیت، وسعت، فرهنگ و قومیت، قدمت، امنیت، دسترسی و ... اشاره کرد. درعین‌حال در مواردی مشاهده می‌شود که وجود یک سری ملاحظات سیاسی و ژئوپلیتیک و یا ویژگی‌های دینی و مذهبی، معیارهای مذکور را در حاشیه قرار داده و خود به تنهایی نقش اصلی را در ارتقاء سطح تقسیمات کشوری ایفا می‌نماید. یکی از این موارد در ایران تبدیل شهرستان قم به استان قم است که در این مقاله چرایی و چگونگی آن و نیز عوامل تأثیرگذار در آن مورد بررسی و مطالعه قرار می‌گیرد. این تحقیق با روش توصیفی ـ تحلیلی انجام‌شده و اطلاعات و داده‌های موردنیاز آن از طریق منابع کتابخانه‌ای، الکترونیک و مراجعه به اسناد و مدارک مربوطه گردآوری شده است. نتیجه تحقیق نشان داد که در ارتقای سطح سیاسی شهرستان قم و شکل‌گیری استان قم، عامل سیاسی ـ مذهبی نقش اصلی را ایفا کرده و نسبت به دیگر عوامل تأثیر بیشتری داشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - نمادهای اسطوره‌ای ملی و دینی در شعر دفاع مقدس
محمد قربانی

اسطوره، در تمام فرهنگ‌ها الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است و شاعران و نویسندگان در هر دوره با توجه به مقتضیات زمان و میزان قبول در آن دوره از آن بهره جسته‌اند. این است که در دوره‌ای اسطوره‌ها به دیدۀ احترام و در دوره‌ای خوار و زبون نگریسته شده‌اند. یکی از این دورا چکیده کامل

اسطوره، در تمام فرهنگ‌ها الهام بخش شاعران و نویسندگان بوده است و شاعران و نویسندگان در هر دوره با توجه به مقتضیات زمان و میزان قبول در آن دوره از آن بهره جسته‌اند. این است که در دوره‌ای اسطوره‌ها به دیدۀ احترام و در دوره‌ای خوار و زبون نگریسته شده‌اند. یکی از این دوران، دورانی است که عمدتاً از آن به عنوان ادبیات دفاع مقدس و یا ادبیات جنگ نام برده می شود. شاعران و نویسندگان دوران دفاع مقدس از اسطوره‌های ملی و مذهبی در بیداری روحیۀ مقاومت و ایستادگی در برابر دشمن بهره جسته‌اند. نمادها و اسطوره‌ها در شعر این دوره به مثابۀ یک رسانه عمل کرده‌اند. تهییج مخاطب به حضور در میدان نبرد در اکثر مواضع مدیون همین نمادها و اسطوره‌هاست. مقالۀ حاضر عهده دار بحث دربارۀ حضور اسطوره‌های ملی و مذهبی در شعر دفاع مقدس و نوع نگاه شاعران دفاع مقدس به اساطیر است و می‌کوشد تا روشن کند تا چه میزان نام‌های اسطوره‌ای در تحریک مخاطب در مقابله با دشمن سهیم بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - واکاوی خشونت سیاسی از منظر دلاپورتا: خشونت پنهان
سید جواد صالحی فاتح مرادی نیاز

تحوّلات موسوم به بهار عربی که بسیاری از آن تعبیر به بهار و بیداری می‌کردند و وجه بارز آن را مطالبۀ آزادی و دموکراسی می‌دانستند، خیلی زود به خزان نشست. مسیر این روند منحرف و خشونت به وجه بارز آن مبدّل شد. گروه‌های بنیادگرایی چون داعش، رژیم‌های دیکتاتوری، گروه‌های تندروی چکیده کامل

تحوّلات موسوم به بهار عربی که بسیاری از آن تعبیر به بهار و بیداری می‌کردند و وجه بارز آن را مطالبۀ آزادی و دموکراسی می‌دانستند، خیلی زود به خزان نشست. مسیر این روند منحرف و خشونت به وجه بارز آن مبدّل شد. گروه‌های بنیادگرایی چون داعش، رژیم‌های دیکتاتوری، گروه‌های تندروی چون القاعده و گروه‌های شبه نظامی در عراق، سوریه و یمن، ابعاد تازه‌ی از سبعیت و خشونت لجام گسیخته را به کمک ظرفیت‌ رسانه‌‌های دیداری- شنیداری به نمایش گذاشتند. در حقیقت خشونت به شکل بی‌سابقه‌ای به اهرم نمایش قدرت کنشگران مختلف مبدل شد. از این رو اهمیت این متغیر و نقشی که این عامل در تحولات اخیر خاورمیانه بر عهده دارد، نویسندگان را مجاب ساخت تا به بررسی علل و پیامدهای شکل‌گیری خشونت، به ویژه با انگیزه‌های سیاسی بپردازند. این هدف حول این پرسش شکل گرفت که ویژگی‌های محوری خشونت سیاسی از دیدگاه دلاپورتا چیست. از این رو تلاش می‌شود تا با رویکردی تحلیلی- تبیینی و با استناد به آرای «دوناتلا دلاپورتا» در حوزۀ خشونت سیاسی و رجوع به منابع کتابخانه‌ای و اینترنتی به واکاوی این پدیده در قالب فکری و گفتمانی پرداخته شود. فرضيه پژوهش بر اين اصل استوار است كه خشونت سیاسی و به طور ویژه خشونت پنهان، فرآیندی پیچیده و چندبُعدی است که سازوکارهای مختص خود را دارد. خشونت سیاسی پنهان در حقیقت برآیند تعامل و تقابل چندسویۀحاکمیت و گروه‌های اجتماعی و کنشگران با توجه به امکانات و ظرفیت‌های موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - فضاهای مذهبی در کالبد شهر زرتشتی؛ مطالعه موردی: یزد
حسن کریمیان فاطمه کریمی

بی تردید می توان فضاهای شهرهای تاریخی را به آینه ای تشبیه کرد که عقاید و فرهنگ سازندگان و ساکنان را منعکس می نمایند. شهر تاریخی یزد یکی از معدود شهرهای ایران است که بافت کهن و محلات تاریخی آن نسبتا سالم باقی مانده است. با استناد به منابع تاریخی، به روزگار قاجار، نُه محل چکیده کامل

بی تردید می توان فضاهای شهرهای تاریخی را به آینه ای تشبیه کرد که عقاید و فرهنگ سازندگان و ساکنان را منعکس می نمایند. شهر تاریخی یزد یکی از معدود شهرهای ایران است که بافت کهن و محلات تاریخی آن نسبتا سالم باقی مانده است. با استناد به منابع تاریخی، به روزگار قاجار، نُه محله از 77 محله بافت تاریخی این شهر سکونتگاه زرتشتیان بوده است. از آنجا که سلامت فضاهای این محله ها، مطالعه فضاهای آنها را آسان می کند، در پژوهش حاضر تلاش گردیده تا میزان اثربخشی دستورات دین زرتشت بر شکل گیری فضاهای مذهبی محله های زرتشتیان مورد سنجش قرار گیرد. اصلی ترین پرسشی که در پژوهش حاضر تلاش می گردد تا بدان پاسخ داده شود، این است که کدامیک از عناصر معماری در کالبد یک شهر زرتشتی نشین تحت تأثیر دستورات دین زرتشت احداث می شوند و چه دستورات مذهبی بر شکل گیری این فضاها اثرگذارند؟ بدین منظور، یکی از محلات زرتشتی نشین یزد که بیشتر از سایر محله ها سلامت و رونق گذشته خود را حفظ نموده انتخاب شد و با استفاده از مکتوبات تاریخی و یافته های میدانی، آن دسته از فضاهای شهری که با دستورات دین زرتشت ایجاد شده و فضای کالبدی شهر یزد را فرم بخشیده اند، شناسایی و معرفی گردیدند و مشخص شد که فضاهای مذهبی نقشی کلیدی در فرم یابی و توسعه کالبد شهرهای زرتشتیان ایفا می نماید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - خوانش ساختارِ معنایی و کالبدی حریم اماکن مقدس؛ با استناد بر سفرنامه‌های قرن پنجم تا چهاردهم هجری قمری
محمد سعید ایزدی نسیم عسگری شهریار ناسخیان

نگرشِ اسلامی و خاصه تفکرِ شیعی، قداست و کرامت هر عنصری را وابسته‌‌به ذاتِ مقدسِ الهی دانسته و معتقد است هرچه بر این ‌وابستگی افزوده گردد، آن عنصر درجة تقدس بالاتری خواهد یافت؛ به‌مانندِ اماکن مقدسه شهرهای زیارتی که در طول تاریخ، همواره مورد تکریم و مرکز تجمعِ تعدادِ کثی چکیده کامل

نگرشِ اسلامی و خاصه تفکرِ شیعی، قداست و کرامت هر عنصری را وابسته‌‌به ذاتِ مقدسِ الهی دانسته و معتقد است هرچه بر این ‌وابستگی افزوده گردد، آن عنصر درجة تقدس بالاتری خواهد یافت؛ به‌مانندِ اماکن مقدسه شهرهای زیارتی که در طول تاریخ، همواره مورد تکریم و مرکز تجمعِ تعدادِ کثیری از عبادت‌کنندگان بوده‌ است. حال‌آنکه متأسفانه ضعف در شناختِ متقن نسبت‌به مفهوم حریمِ مرتبط با این اماکن، منجر ‌به برهم‌زدن یکپارچگی محیطِ پیرامونی و بالطبع ازبین‌رفتنِ اصالت این بناها، گاه به ‌بهانه‌ طرح‌های توسعه و گاه به‌منظورِ تسهیلِ امرِ معنوی زیارت، شده است. بی‌شک مداقه در اسنادی نظیر سفرنامه‌ها که بتوانند حتی در یک چهارچوب کلی، بر بازنگری طرح‌های فوق‌الذکر و اقدامات جاری مرتبط با این اماکن سهمی داشته باشند، خالی از لطف نخواهد بود. بدین‌منظور پژوهشِ حاضر با هدفِ دستیابی به ساختارِ معنایی و کالبدی حریمِ اماکن مقدس، درصدد یافتنِ چیستی ابعاد دربرگیرنده این گستره بوده و از این حیث باتکیه‌بر روش تفسیری-تاریخی و رویکردی استنتاجی، به بررسی متون و تصاویر 48 سفرنامه که در طی قرن‌های پنجم تا چهاردهم ه.ق به رشته تحریر درآمده‌اند، پرداخته است. یافته‌ها حکایت‌ از آن دارد که این اماکن به‌عنوان «نماد و شاخصه شهر زیارتی»، همواره «متمایز از محیط پیرامونِ» خود و درعینِ‌حال با «انسجام یکپارچه» نسبت‌‌‌به آن، در تعامل با کاربری‌های مسکونی، تجاری، آموزشی و غیره با رعایت «سلسله‌مراتب فضایی» در یک نظامِ واحد شهری مستقر بوده‌ است. نتیجه حاصل‌شده بیانگر بایستگی حرمت‌گذاری و حریم‌گذاری در دو بعد کالبدی و فراکالبدی و اذعان به حفظ تمامیتِ عناصر ملموس و ناملموس این گروه از میراث مذهبی، در طیِ بازه زمانی یادشده است. ساختارِ کالبدی حریم مکان های مذکور در سه مقیاس عرصه، منطقه حائل و حوزه مقدس تقسیم‌پذیر بوده، که خود نشانگر تک‌واحدی نبودن حرم‌های متبرکه در سطحِ شهر و نیز اثرگذاری سنت‌ها، آداب‌و‌رسوم و ارزش‌های مذهبی در شکل‌گیری ساختارِ معنایی حریم وابسته‌به آن‌ها است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - مطالعه جرم شناختی تروریسم دینی از منظر اخلاق شیعی
محمدرضا جلالی سیدمحمود میرخلیلی عباسعلی حیدری مهدی شیدائیان ذبیح پیرانی

به اعتقاد برخی نویسندگان، اواسط دهه 1970 میلادی، با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، نسل جدیدی از تروریسم شکل می گیرد و هر گونه اقدام آزادیخواهانه در دُوَلِ شيعي خاورميانه، در نتیجه تحريكِ ايران و از مصادیق تروریسم مذهبی است. لذا نویسندگان این مقاله با استناد به حقایق تار چکیده کامل

به اعتقاد برخی نویسندگان، اواسط دهه 1970 میلادی، با پيروزي انقلاب اسلامي در ايران، نسل جدیدی از تروریسم شکل می گیرد و هر گونه اقدام آزادیخواهانه در دُوَلِ شيعي خاورميانه، در نتیجه تحريكِ ايران و از مصادیق تروریسم مذهبی است. لذا نویسندگان این مقاله با استناد به حقایق تاریخی و اخلاق کاربردی، نشان خواهند داد که آنچه امروزه تحت عنوان «تروریسم شیعی» شناخته می شود، ریشه در اصطلاح «ترور مقدسِ» انجیلی دارد. تقدیسی که از بی اخلاقی دینی در نتیجه تفکرات یهود و بنیادگرایی مسیحیت ناشی شده و این اصطلاح اول بار، در کتب دینی تحریفی آنان آمده و اخلاق شیعی اسلامی، برنامه های خود را برای ممنوع دانستن این گونه از رفتارها ارائه کرده است. اخلاقی که برگرفته از سیره ائمه اطهار علیهم السلام و در نتیجه پایبندی به آموزه های قرآن کریم است که به موجب آن، همه انسان ها با هم برابر دانسته شده و غافلگیری در کشتن آن ها، با هر بهانه و انگیزه ای ممنوع بوده و هست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - نقد و پاسخ‌گویی به شبهه‌افکنی دکتر قفاری در باب عصمت با تکیه بر نظریات متکلمان شیعه
مهدی محمدزاده

پژوهش در باب فقه امامیه و کلام شیعه، از دیرباز در میان اهل سنت طرفدارانی داشته است، چنان که متکلم معتزلی؛ قاضی عبدالجبار در کتب خود از جمله المغنی، به نقد آرای امامیه پرداخته است. از همان دوران، شیعه با استقبال از این متون، ضمن احترام به نویسنده، به نقد آنها اقدام کرده؛ چکیده کامل

پژوهش در باب فقه امامیه و کلام شیعه، از دیرباز در میان اهل سنت طرفدارانی داشته است، چنان که متکلم معتزلی؛ قاضی عبدالجبار در کتب خود از جمله المغنی، به نقد آرای امامیه پرداخته است. از همان دوران، شیعه با استقبال از این متون، ضمن احترام به نویسنده، به نقد آنها اقدام کرده؛ شرح یا ردیه نوشته است. چنانکه سیدمرتضی در آثار خویش، به این شبهات پاسخ گفته است. در عصر کنونی که تقریب مذاهب در کشورهای اسلامی به عنوان اصلی اخلاقی و دینی پذیرفته شده است، این جدل های مذهبی جای خود را به یافتن موارد مشترک در اصول عقاید و تأکید بر آن‌ها داده است. در عربستان سعودی، جریانات فکری وهابی، که اعتقادی به تقریب مذاهب ندارند، با حمایت جدی حاکمیت، ناجوانمردانه‌ترین اتهامات را به مذهب شیعه وارد می کنند و شبهاتی مطرح می نمایند که از اساس، رنگ و بوی سفسطی دارد. کتاب اصول مذهب الشیعه الامامیه اثنی عشریه، رساله دکتری تخصصی ناصر القفاری از علمای وهابی سعودی، همچنان که از نام کتاب پیداست، به بررسی بنیادهای فکری و فرهنگی و دینی شیعه پرداخته است. نگارنده، با توجه به شبهه مطرح شده در باب «عصمت» در کتاب مذکور، کوشیده است با آرای دو تن از متکلمان شیعه مذهب؛ سیدمرتضی و جرجانی به این شبهه، پاسخ دهد. با توجه به اینکه آرای جرجانی در کتاب قفاری ذکر نشده است و گویا از وجود وی بی خبر بوده، این مقاله، نخستین مقاله‌ای است که بر اساس آرای مطرح شده در باب عقائد شیعه در کتب فارسی کهن را به عنوان اساس پاسخ گویی به شبهات علمای وهابی در کنار کتب عربی برگزیده است. در این مقاله علاوه بر آرای این دو بزرگوار شیعه، از آرای سایر فقها و متکلمان شیعه نیز ذکر شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - واکاوی میزان ونقش باورهای مذهبی در حمایت ازحقوق زنان با محوریت قانون حمایت از خانواده
نفیسه نکویی مهر عاطفه حسینی فر

هر چند اسلام شدیداً مخالف تبعیض علیه زنان است اما از برابری مطلق آنان جانبداری نمی کند طبیعت زن و مرد را به صورت موجودات مکمل یکدیگر در زندگی و جامعه آفریده است به همین دلیل برخلاف تمدن غرب، اسلام به زنان و مردان حقوق طبیعی آنها را بخشیده نه حقوق مشابه، اسلام با تساوی ح چکیده کامل

هر چند اسلام شدیداً مخالف تبعیض علیه زنان است اما از برابری مطلق آنان جانبداری نمی کند طبیعت زن و مرد را به صورت موجودات مکمل یکدیگر در زندگی و جامعه آفریده است به همین دلیل برخلاف تمدن غرب، اسلام به زنان و مردان حقوق طبیعی آنها را بخشیده نه حقوق مشابه، اسلام با تساوی حقوق زن و مرد مخالف نیست با تشابه حقوق آنها مخالف است.در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران منزلت والایی برای زن قائل شده است و در همین ارتباط دولت را موظف نموده است حقوق زنان را در تمام جهات با رعایت موازین اسلامی تضمین نماید و به تامین حقوق همه جانبه افراد اعم از زن و مرد و تساوی عموم در برابر قانون تاکید شده است.باتوجه به موازین اسلامی حاکم برکشوردراین مقاله قانون جدیدحمایت ازخانواده که درسال 1392 به تصویب رسیده را,ازجهت حمایت ازحقوق زنان موردبررسی قرارمی دهیم و سه ماده مهم که ارتباطی مستقیم با چالش های حقوق زنان دارد بررسی می شود.وهمچنین به سوال اصلی این نوشتار,که آیا این قانون نسبت به قوانین قبلی گامی موثرتردرجهت ثبات بنیان خانواده برداشته است یاخیر؟پاسخ داداه شده است وهمچنین به بررسی تطابق این قانون باباورهای مذهبی ایرانیان پرداخته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - سازه انگاری و ریشه های تروریسم در پاکستان
مهدی ایمانی کیهان برزگر

تروریسم یکی از موضوعات اصلی و درهم تنیده در حوزه امنیت ملی و فراملی در دنیای مدرن امروز می‌باشد. این مظهر امروزی به علت ارتباط با فن آوری های جدید، به یک مسئله راهبردی مبدل گشته و توانسته با اهمیت دادن به افراد و گروه های کوچک آنها را به یکی از بازیگران عرصه امنیتی جها چکیده کامل

تروریسم یکی از موضوعات اصلی و درهم تنیده در حوزه امنیت ملی و فراملی در دنیای مدرن امروز می‌باشد. این مظهر امروزی به علت ارتباط با فن آوری های جدید، به یک مسئله راهبردی مبدل گشته و توانسته با اهمیت دادن به افراد و گروه های کوچک آنها را به یکی از بازیگران عرصه امنیتی جهان تبدیل نماید. به طوری که در یکی دو دهه اخیر، با بسط پدیده تروریسم، اجتماع انسانی مورد تهدید قرار گرفته است. با بررسی اخبار و خبرهای روزانه منتشر شده می توان دریافت که یکی از کانون های اصلی حملات تروریست ها پاکستان است . حال با توجه به ساختار پیچیده شرایط و حضور تروریسم در پاکستان ، این مقوله سعی دارد ریشه های تروریسم در پاکستان را از منظر سازه انگاری مورد بررسی قرار دهد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - جستاری در مناسبات مذهب شیعه امامیه در عصر سلجوقی
نسا باقری

یافته های پژوهش حاکی از آن است که، شيعيان امامى مذهب كه در دوره‏ى سيطره خاندان بويه از آسايش نسبى و اقتدار حكومتى برخوردار بودند، در پى يورش سلجوقيان سنى به بغداد و بر افتادن حاكميت بویيان، دوران سختى را تجربه كردند. سلجوقيان، آنان را از مناصب ادارى راندند؛ پيشواى دينى چکیده کامل

یافته های پژوهش حاکی از آن است که، شيعيان امامى مذهب كه در دوره‏ى سيطره خاندان بويه از آسايش نسبى و اقتدار حكومتى برخوردار بودند، در پى يورش سلجوقيان سنى به بغداد و بر افتادن حاكميت بویيان، دوران سختى را تجربه كردند. سلجوقيان، آنان را از مناصب ادارى راندند؛ پيشواى دينى آنان شيخ طوسى مجبور به ترك بغداد شد و در پى سركوب شورش بساسيرى شيعيان ساكن شهر كرخ، مورد حمله سنيان قرار گرفتند. اما اين وضع پايدار نماند و در طى سلطنت سلجوقيان، شيعيان به تدريج مواضع قدرت را مجدداً اشغال كردند. در اين پژوهش با اشاره به وجود اميران و وزيران شيعى مذهب در ايران از برخورد متقابل شیعه و دستگاه خلافت، آگاهی از فعالیت ها و پیشرفت های علمی و فرهنگی و چگونگی حضور شیعیان در امورات مهم دولتی در دوره سلجوقی بحث می شود. محدوده ی زمانی که این پژوهش را در برمی گیرد، تقریباً از اوایل قرن پنجم(485-430 هـ ق)یعنی دوره ی تسلط حکمرانی سلجوقیان در ایران می باشد. اين پژوهش با استفاده از منابع اسنادی وکتابخانه ای و به روش توصيفي، تحليلي وبا هدف بررسی مناسبات و تعاملات شیعیان امامیه در ایران با حاکمان عصرسلجوقی نگارش یافته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - تحولات ساختاری وتطورات اعتقادی مذهب تشیع در دوره صفویه
تورج قدیمی منیره کاظمی راشد معصومه قره داغی منیژه صدری

صفويان پس از دورۀ فترت در ايران دولتي متمركز تشکيل دادند و با تقويت هويت ملي ايرانيان و استفاده از عنصر هويت بخش دين، تحولاتي اساسي در ساختار حکومت و جامعه ايجاد كردند. رسمي كردن مذهب تشيع اماميه، مهم ترين اقدام حکومت صفو يه در شروع كار بود كه موجب تحول اساسي در ارزش ها چکیده کامل

صفويان پس از دورۀ فترت در ايران دولتي متمركز تشکيل دادند و با تقويت هويت ملي ايرانيان و استفاده از عنصر هويت بخش دين، تحولاتي اساسي در ساختار حکومت و جامعه ايجاد كردند. رسمي كردن مذهب تشيع اماميه، مهم ترين اقدام حکومت صفو يه در شروع كار بود كه موجب تحول اساسي در ارزش ها و هنجارهاي جامعۀ ايران شد.محور اصلی پژوهش، بررسی تحولات ساختاری وتطورات اعتقادی مذهب تشیع در دوره صفویه می باشد. با توجه به تاريخي بودن موضوع ، اين پژوهش با استفاده از روش توصیفی و تحلیلی انجام شده است.این مقاله با استناد به منابع اصلی و عقاید متفاوت پژوهشگران معاصر در صدد پاسخ گویی به مسایل فوق با روش بر آمده ایم.در نتیجه در می یابیم مذهب تشيع، يکي از عناصر مهم در وحدت ايرانيان در دورة صفوي بود که ساختار انديشه اي صفويان را تشکيل می داد.. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بازشناسی جایگاه بقاع متبرکه در ساختار شهر و اثرات آن بر شکل‌دهی آیین‌های مذهبی (مطالعه موردی: مقبره‌ی علی بن مهزیار اهوازی)
محمدابراهیم مظهری فاطمه پودات هادی سلطانی فرد

برگزاری آیین‌ها در شهر بازتابی از زندگی جمعی و تقویت کننده‌ی پیوندهای اجتماعی است. اماکن و بقاع متبرکه، عناصر تاثیرگذار بر ساخت شهرها و هم‌پیوندی کالبد شهر ایرانی می‌باشند. بقاع مذهبی، بستر اجتماع گروه‌ها از نقاط مختلف و پیوند دهنده‌ی جریان مراسم‌ها و آیین‌ها می‌باشند. چکیده کامل

برگزاری آیین‌ها در شهر بازتابی از زندگی جمعی و تقویت کننده‌ی پیوندهای اجتماعی است. اماکن و بقاع متبرکه، عناصر تاثیرگذار بر ساخت شهرها و هم‌پیوندی کالبد شهر ایرانی می‌باشند. بقاع مذهبی، بستر اجتماع گروه‌ها از نقاط مختلف و پیوند دهنده‌ی جریان مراسم‌ها و آیین‌ها می‌باشند. هدف این پژوهش بررسی جایگاه مقبره‌ی علی بن مهزیار اهوازی در ساختار فضای- کالبدی شهر اهواز و تاثیر آن بر شکل‌دهی به آیین‌های مذهبی به ویژه مراسم عزاداری تاسوعا و عاشورای حسینی در شهر اهواز می‌باشد. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی است و با استفاده از روش مشاهده و برداشت‌های میدانی و نیز بررسی نتایج حاصل از تحلیل‌های چیدمان فضا و مدل‌سازی گراف به دنبال انطباق جریان‌های مرتبط با آیین‌های مذهبی(جهت حرکت هیات‌های عزاداری) و ساختار موجود شهر و به‌ویژه موقعیت مقبره‌ی علی بن مهزیار است. در این مطالعه پس از برداشت‌های میدانی، مدل‌سازی اولیه‌ای با استفاده از رویکرد تئوری گراف و تحلیل داده‌ها با شاخص مرکزیت و سنجه‌های BC و DC انجام شد و سپس تحلیل چیدمانی از شهر اهواز و با استفاده از شاخص‌های هم‌پیوندی، اتصال و انتخاب انجام شد. نتایج حاصل گواه آن است که مقبره‌ی علی بن مهزیار نقش کانونی در جذب عزاداران از سطح محلات مختلف شهر و تقویت تعاملات اجتماعی و حضور شهروندان ایفا می‌کند. موقعیت کانونی مقبره در پیکربندی شهر گویای رابطۀ تنگاتنگ این عنصر موثر فضایی با الگوی اجتماعی شهر می‌باشد که در طی زمان به رغم تغییرات انجام شده همچنان در مرکز مراسمات آیینی و تعاملات اجتماعی قرار دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - بررسی مقایسه ای تأثیر باورهای مذهبی بر سلامت اجتماعی نخبگان و غیرنخبگان (موارد مطالعاتی: اعضای هیئت علمی دانشگاه و شهروندان تهرانی)
سارا حاجی مظفری نیره پیراهری شیده پرنیان

نوشتار حاضر به بررسی تحلیلی و مقایسه ای بین باورهای مذهبی و سطح سلامت اجتماعی در دو جامعه نخبگان و غیرنخبگان پرداخته است. چارچوب نظری پژوهش برمبنای نظریه های کییز، و دیدگاه نظریه پردازان کارکردگرا می باشد. در پژوهش حاضر از روش پیمایش استفاده شد و جامعه های آماری آن را ا چکیده کامل

نوشتار حاضر به بررسی تحلیلی و مقایسه ای بین باورهای مذهبی و سطح سلامت اجتماعی در دو جامعه نخبگان و غیرنخبگان پرداخته است. چارچوب نظری پژوهش برمبنای نظریه های کییز، و دیدگاه نظریه پردازان کارکردگرا می باشد. در پژوهش حاضر از روش پیمایش استفاده شد و جامعه های آماری آن را اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و شهروندان فاقد تحصیلات آکادمیک شهر تهران تشکیل دادند. حجم نمونه آماری جامعه نخبگان 265 نفر و جامعه غیرنخبگان 385 نفر برحسب فرمول کوکران برآورد گردید. تحلیل داده ها با نرم افزار spss انجام شد. یافته های پژوهش نشان داد که بین باورهای مذهبی و سلامت اجتماعی در جامعه نخبگان و غیرنخبگان رابطۀ مستقیم معنی دار وجود دارد. از میان ابعاد باورهای مذهبی، بعد عمل به وظایف با هیچیک از ابعاد سلامت اجتماعی بجز پیوستگی اجتماعی رابطۀ معنی دار ندارد. همچنین رابطه بعد اعتقادی و عاطفیِ مذهب با سلامت اجتماعی جامعه نخبگان بیشتر از جامعه غیرنخبگان است. از طرفی متغیرهای زمینه ای سن، درآمد، تحصیلات با سلامت اجتماعی رابطه معنی دار دارد. همچنین متغیرهای عواطف مذهبی، تحصیلات، عمل به وظایف مذهبی و سن به ترتیب 7/21 درصد از تغییرات سلامت اجتماعی را تبیین می کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - تأملی در محتوای شعر دفاع مقدس
یوسف کرمی چمه

چکیده در هر اثر هنری، دو جزء وجود دارد؛ صورت و محتوا. این مطلب درباره شعر نیز صادق است و در مطالعات و بررسی‌های پیرامون شعر، به این دو جزء توجه می‌شود. نگاهی به تاریخ ادبیات فارسی نشان می‌دهد که شاعران برتر کسانی هستند که به هر دو جزء فرم و محتوا در شعر خویش توجه کرده چکیده کامل

چکیده در هر اثر هنری، دو جزء وجود دارد؛ صورت و محتوا. این مطلب درباره شعر نیز صادق است و در مطالعات و بررسی‌های پیرامون شعر، به این دو جزء توجه می‌شود. نگاهی به تاریخ ادبیات فارسی نشان می‌دهد که شاعران برتر کسانی هستند که به هر دو جزء فرم و محتوا در شعر خویش توجه کرده و جانب یکی را به نفع آن دیگری فرو ننهاده‌اند. در این پژوهش با نگرشی کلی و همه جانبه، محتوای شعر دفاع مقدس (مورد مطالعه: دفترهای ریشه در ابر، از نخلستان تا خیابان، همصدا با حلق اسماعیل و تولد در میدان) مورد بررسی قرار گرفته است. آنچه در ابتدا باعث شد گونه‌ای شعر به نام شعر دفاع مقدس شناخته شود، مفهوم و محتوای شعری همسان بود؛ بنابراین نویسنده با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و روش تحلیل محتوا تلاش کرده است تا اشتراکات و رگ و ریشه‌های همانند را در محتوای اشعار دفاع مقدس مشخص سازد. مهم‌ترین مضامین و مفاهیم مطرح شده در شعر دفاع مقدس، شهید و شهادت، واقعۀ کربلا و فرهنگ عاشورا، امید به آینده و انتظار موعود، وطن دوستی، رجزخوانی و حماسه، اعتراض به افول ارزش‌ها و... است. شاعران در طرح این مضامین از آموزه‌های ایرانی - اسلامی بهره گرفته‌اند و درواقع بخش عظیمی از محتوای شعر دفاع مقدس، آیینی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - بررسی درون¬مایه¬های آموزشی- مهارتی و تربیتی- اخلاقی داستان¬های منتخب کودک ایران و جهان
دکتر سجاد نجفی بهزادی فاطمه صالحی بروجنی

انتخاب نوع درون مایه داستان های کودک و نوجوان از اهمیت زیادی برخوردار است. آنچه از روزگار گذشته تا اکنون در داستان های کودکان دیده می شود، درون مایه های اخلاقی و تربیتی است. این نوع درون مایه ها دارای پیام های ارزشمندی هستند که کودک را در رشد و تعالی اخلاقی یاری می دهند چکیده کامل

انتخاب نوع درون مایه داستان های کودک و نوجوان از اهمیت زیادی برخوردار است. آنچه از روزگار گذشته تا اکنون در داستان های کودکان دیده می شود، درون مایه های اخلاقی و تربیتی است. این نوع درون مایه ها دارای پیام های ارزشمندی هستند که کودک را در رشد و تعالی اخلاقی یاری می دهند. کودک امروز علاوه بر مسایل اخلاقی و تربیتی، به آموزش مهارت های زندگی نیز نیاز دارد. هدف این جستار بررسی و تحلیل درون مایه های تربیتی، اخلاقی و مهارتی داستان های منتخب کودک ایران و جهان است. روش تحقیق به صورت تحلیل محتوا و شیوه گردآوری اطلاعات نیز اسنادی و کتابخانه ای است. آثار بررسی شده از داستان های منتخب کودکان و از انتشارات کانون پرورش فکری کودک و نوجوان هستند. نتایج پژوهش نشان داد که با بررسی درون مایه 45 داستان منتخب از 30 نویسنده کودک ایران و جهان، درون مایه های تربیتی و اخلاقی و مهارتی به ترتیب بیشترین کاربرد را داشته اند. شیوه ارائه درون مایه در اغلب اثار بررسی شده به شکل غیر مستقیم بوده که از ویژگی های مثبت داستان ها به شمار می رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - شیوه های تأثیرپذیری از قرآن و حدیث در شعر وصال شیرازی
سید امیر جهادی حسینی حمیدرضا خوارزمی علیرضا خداونددوست

10.52547/qap.22465.4.3.4

میرزا محمّد شفیع شیرازی متخلّص به وصال در سدۀ سیزدهم هجری، شاعری مسلمان و شیعه ای دلسوخته، از محبّان اهل بیت و از جملۀ شاعرانی است که در سرودن اشعار خود به آیات قرآن، روایات، احادیث و وقایع مذهبی نظر داشته و به گونه‌ای استادانه با طبعی روان و زبانی گویا از دانسته‌های دی چکیده کامل

میرزا محمّد شفیع شیرازی متخلّص به وصال در سدۀ سیزدهم هجری، شاعری مسلمان و شیعه ای دلسوخته، از محبّان اهل بیت و از جملۀ شاعرانی است که در سرودن اشعار خود به آیات قرآن، روایات، احادیث و وقایع مذهبی نظر داشته و به گونه‌ای استادانه با طبعی روان و زبانی گویا از دانسته‌های دینی خود در شعرش استفاده کرده است. در این پژوهش سعی شده که گونه‌‌های تأثیرپذیری از قرآن و حدیث در دیوان وصال شیرازی نشان داده شود. از جمله وجوه اهمیّت‌ این تحقیق این است که روش‌های بازتاب احادیث و آیات قرآن را در دیوان وصال از میان انبوه اشعار مدحی و توصیفی برجسته‌سازی و طبقه‌بندی شده و مواردی از قبیل، بررسی اعلام مذهبی «انبیاء، ائمة اطهار، اولیا»، بررسی تلمیحات مذهبی، همچنین نشان دادن بازتاب باورهای مذهبی در دیوان و کاربرد آیات قرآنی و احادیث را شامل می‌شود و به تحلیل بسامدی آن ها می‌پردازد. بسامد تأثیرپذیری از قرآن و حدیث در دیوان وصال به لحاظ قالب شعری، در درجۀ نخست، به قصاید و سپس به مثنوی‌های او اختصاص یافته است و در غزلیات وصال علیرغم تعداد بالا، در این قالب، تأثیرپذیری کمتری مشاهده می‌شود؛ همچنین وصال در تأثیرپذیرفتن از قرآن و احادیث که هرگاه فرصتی مناسب دیده از این امر بهره برده و با شیوه‌های مختلف این کار را انجام داده است؛ ازجمله اصرار ویژه‌ای به وام‌گیری از کلماتِ آیات قرآن، قرینه‌ سازی با آیات و احادیث، و معطوف کردن ذهن مخاطب به آیات. روش مد نظر در این پژوهش، روش کتابخانه‌ای و مبتنی بر تحلیل و توصیف محتوای کمّی و کیفی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - مطالعه عوامل مؤثر بر پيامدهاي فرهنگي آپارتمان‌نشيني در ايران (با تأکيد بر کلانشهر تهران)
علي قلي جوکار مجيد کاشاني حسين فکرآزاد

پژوهش حاضر براي شناخت عوامل مؤثر بر پيامدهاي فرهنگي آپارمان‌نشيني در کلانشهر تهران انجام گرفته است. در بخش مباني نظري، ديدگاه‌هاي مهم‌ترين صاحبنظران مکاتب مختلف مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته و از روش پيمايشي و ابزار پرسشنامه، که با استفاده از طيف ليکرت تدوين گرديد، است چکیده کامل

پژوهش حاضر براي شناخت عوامل مؤثر بر پيامدهاي فرهنگي آپارمان‌نشيني در کلانشهر تهران انجام گرفته است. در بخش مباني نظري، ديدگاه‌هاي مهم‌ترين صاحبنظران مکاتب مختلف مورد مطالعه و بررسي قرار گرفته و از روش پيمايشي و ابزار پرسشنامه، که با استفاده از طيف ليکرت تدوين گرديد، استفاده شد. از تعداد430 پرسشنامه توزيع شده، 386 نفرپاسخنامه خود را عودت دادند. براي تحليل يافته‌ها از نرم‌افزار SPSS بهره گرفته شد. نتايج پژوهش نشان داد که متغيرهاي مستقلي همچون محدوديت فضا- مکان، نوع معماري بر «کاهش کارکردهاي نهاد خانواده آپارتمان‌نشين»، اِشرافِ پنجره خانه‌هاي آپارتمان‌نشين بر خانه‌هاي همسايه و مجاور بر «افزايش روابط اجتماعي خارج از عرف»، افزايش سابقه آپارتمان‌نشيني بر 4تغيير و تحول «سبک و شيوه زندگي از سنتي به زندگي مدرن»، محدوديت‌هاي فضا (متراژ) و تنوع قوميتي و فرهنگي بر «کاهش روابط همسايگي»، تأخير در ازدواج، کاهش تعداد فرزندان، افزايش تحصيلات، مالکيت ملک، افزايش تراکم جمعيتي و خانواده، همگي بر «کاهش روح ديني در زندگي آپارتمان‌نشيني»، و مالکيتِ ملک، تراکم جمعيت و افزايشِ تعدادِ بلوک‌هاي آپارتماني بر «کاهش روحيه مشارکتِ مدني و مذهبي»، داراي تأثير مستقيم و معنادار بودند. تأثير متغيرهاي مستقلي چون افزايش سوابق آپارتمان‌نشيني و معماري مدرن نيز بر «رعايت حقوق شهروندي» مستقيم و معنادار بود و اکثر ساکنان بر رعايت حقوق شهروندي تأکيد داشتند. 89 درصد ساکنان آپارتمان‌نشين نيز از «امنيت زندگي آپارتمان‌نشيني احساس امنيت خاطر و رضايت» داشتند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - بررسی ابعاد و زوایای اقتصادی-مدیریتی اکو توریسم، توریسم مذهبی-تاریخی و مدرن در ایران
سمیرا متقی اصغر ابوالحسنی

توریسم یکی از رهیافت های مدیریتی کارامد در افزایش بهره وری اقتصادی در دنیای امروز است. دولت ها برای افزایش درآمدهای خود، رغبت فزاینده ای به مدیریت کارامد توریسم و افزایش مزیت های اقتصادی آن نشان داده اند. در ایران نیز بررسی راهکارها و شیوه های بهره وری مناسب از ظرفیت ها چکیده کامل

توریسم یکی از رهیافت های مدیریتی کارامد در افزایش بهره وری اقتصادی در دنیای امروز است. دولت ها برای افزایش درآمدهای خود، رغبت فزاینده ای به مدیریت کارامد توریسم و افزایش مزیت های اقتصادی آن نشان داده اند. در ایران نیز بررسی راهکارها و شیوه های بهره وری مناسب از ظرفیت های توریستی و مزیت های اقتصادی آن، از جمله ضروریات کشور به شمار می آید. با توجه به اهمیت شناخت رابطه میان ابعاد مختلف مدیریت توریسم یا ظرفیت های اقتصادی آن، پژوهش حاضر به بررسی این مسأله پرداخته است که مدیران و مسئولان ذیربط نسبت به ابعاد مختلف توریسم شامل توریسم مذهبی-تاریخی، محلی و مدرن چه اولویت هایی در نظر دارند و ترجیحات بهره ورانه (اقتصادی) آنها بیشتر متمایل به کدام نوع از توریسم است. بدین منظور این پژوهش با روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه به بررسی ابعاد و زوایای اقتصادی-مدیریتی توریسم در ایران پرداخته است. نتایج نشان داد که رابطۀ تمام متغیرهای مستقل پژوهش با ابعاد اقتصاد توریسم (مذهبی-تاریخی، اکوتوریسم و مدرن) معنا‌دار بوده است. متغیرهای نظام تمایلات ارزشی با ضریب 130/0 و دین‌داری با ضریب 215/0 مؤثرترین متغیرها بر توریسم مذهبی-تاریخی هستند. متغیرهای فرهنگ و طبیعت با میزان تأثیر 183/0، مؤثرترین متغیرها بر اکوتوریسم هستند. در خصوص توریسم مدرن نیز متغیرهای نظام تمایلات ارزشی با میزان تأثیر 136/0، و حقوق و آزادی گردشگران با ضریب 176/0- مؤثرترین متغیرها محسوب می شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - تبیین خِرَد بر اساس هوش معنوی و جهت گیری مذهبی
رسول کردنوقابی

هدف از مطالعۀ حـاضر، بررسي نقش تبیین کنندگیِ هوش معنوی و جهت گیری مذهبی در سازة خِرَد بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی است. شرکت کنندگان اين مطالعه را 120 نفر از دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا تشکیل می دادند. در این مطالعه، ابزارهای پژوهش عبارت بودند از مقیاس چکیده کامل

هدف از مطالعۀ حـاضر، بررسي نقش تبیین کنندگیِ هوش معنوی و جهت گیری مذهبی در سازة خِرَد بود. روش پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی است. شرکت کنندگان اين مطالعه را 120 نفر از دانشجویان دانشگاه بوعلی سینا تشکیل می دادند. در این مطالعه، ابزارهای پژوهش عبارت بودند از مقیاس جهت گیری مذهبی (SAWS)، مقیاس هوش معنوی (SII)، و سه مقیاس سنجش خِرَد شامل مقیاس سه بعدی خرد (3D-WS)، مقیاس ارزش های بنیادین (FVS)، و مقیاسِ از خودفراروی (ASTI). براي تحليل داده ها، از آزمون های همبستگی پیرسون و رگرسيون چندگانه استفاده شد. نتایج نشان می دهند که در مقیاس سه بعدی، ترکیب مؤلفه های هوش معنوی و جهت گیری مذهبی 20% از واریانس خِرَد را تبیین می کنند. دیگر مقیاس‌های خِرَد با جهت گیری مذهبی ارتباط معناداری ندارند اما ارتباط آنها با هوش معنوی معنادار است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - بررسی احساس امنیت گردشگران مذهبی در اماکن فراغتی (مورد مطالعه : شهر مشهد)
حامد بخشی فائزه اعظم کاری

احساس امنیت، بعد ذهنی وجود امنیت در مقصدهای گردشگری زیارتی است و نقش مهمی را در توسعۀ کمّی و کیفی امر گردشگری مذهبی ایفا می‏کند. شهر مشهد به علت همجواری با حرم مطهر امام رضا (ع) همواره شاهد حضور زائران در عرصۀ اجتماعی خود می‏باشد. در این میان حضور دائمی زائران در مکان‏ه چکیده کامل

احساس امنیت، بعد ذهنی وجود امنیت در مقصدهای گردشگری زیارتی است و نقش مهمی را در توسعۀ کمّی و کیفی امر گردشگری مذهبی ایفا می‏کند. شهر مشهد به علت همجواری با حرم مطهر امام رضا (ع) همواره شاهد حضور زائران در عرصۀ اجتماعی خود می‏باشد. در این میان حضور دائمی زائران در مکان‏های تفریحی شهر مشهد، مکان‏های تاریخی و دیدنی درون و بیرون شهر، زیارتگاه‏هایی نظیر خواجه ربیع و ییلاقات بیرون شهر و ... به عنوان اماکن گذران اوقات فراغت برای گردشگران و زائران،وجود سطح قابل قبولی از احساس امنیت را در این محیط ضروری می‎سازد. نوشتار حاضر به سنجش میزان احساس امنیت زائران در سه بعد احساس امنیت جانی، مالی و اخلاقی در این مکان‏ها از دیدگاه گردشگران پرداخته است. این تحقیق با استفاده از روش پیمایش بر روی نمونۀ400 نفری از زائرانی که قصد ورود به حرم از درهای چهارگانه را داشتند، صورت پذیرفته است. نتایج نشان می‎دهد که ‏به‏طور کلی زائران اماکن تاریخی را از لحاظ عدم دستبرد به اموالشان، مواجه شدن با مزاحمت اخلاقی و یا صدمه و تهدید جانی و بدنی خود و همراهانشان محیطی امن‏تر از سایر اماکن فراغت ارزیابی کرده‏اند. همچنین میزان احساس امنیت جانی نسبت به احساس امنیت مالی و اخلاقی در میان پاسخگویان بیشتر است. احساس امنیت در اماکن گذران اوقات فراغت در شهر مشهد کمی بیشتر از حد میانگین(در بازه 1 تا 3)در سه بعد امنیت مالی، جانی و اخلاقی برآورد شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - تأثیر گردشگري مذهبی بر کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی خانوارهای روستایی (مطالعه موردي: روستاي بردی؛ شهرستان دهلران)
جواد علی‌بیگی

گردشگری مذهبی یک از کهن ترین انواع گردشگری می‌باشد که از دیرباز مورد توجه بشر واقع شده است و از طریق تغییر در کنش‌هاي متقابل میان انسان‌‎ها تحولاتی را در کیفیت زندگی و سرمایه‌های اجتماعی جامعه میزبان ایجاد می‌کند. این امر به خصوص در نواحی روستایی کشورهاي جهان سوم که مرا چکیده کامل

گردشگری مذهبی یک از کهن ترین انواع گردشگری می‌باشد که از دیرباز مورد توجه بشر واقع شده است و از طریق تغییر در کنش‌هاي متقابل میان انسان‌‎ها تحولاتی را در کیفیت زندگی و سرمایه‌های اجتماعی جامعه میزبان ایجاد می‌کند. این امر به خصوص در نواحی روستایی کشورهاي جهان سوم که مراحل اولیه توسعه گردشگري را سپري می‌کند داراي نمود بیشتري می‌باشد. بر همین اساس، هدف تحقیق حاضر، بررسی اثرات گردشگري مذهبی بر کیفیت زندگی و سرمایه اجتماعی خانوارهای روستایی در روستای بردی از توابع شهرستان دهلران می‌باشد. نوع تحقیق کاربردي، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، روش گردآوري اطلاعات کتابخانه‌اي و میدانی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات به صورت آمار توصیفی و استنباطی (آزمون‌های فریدمن و ویلکاکسون) صورت گرفته است. جامعه آماري تحقیق، شامل خانوارهاي روستاي بردی که طبق سرشماري سال 1390، داراي 165 خانوار و 857 نفر جمعیت می‌باشد، طبق فرمول کوکران تعداد 102 خانوار به‌ عنوان حجم نمونه بهدست آمد. یافته‌هاي تحقیق نشان می‌دهد، گردشگري مذهبی در مؤلفه کیفیت زندگی در تمامی ابعاد اعم از اجتماعی، زیست محیطی (در حد بالاتر از متوسط) و اقتصادی، کالبدي (در حد متوسط)، بهبود وضعیت کیفیت زندگی خانوارهاي روستاهاي مورد مطالعه به همراه داشته است، همچنین یافته‌هاي تحقیق در ارتباط با مؤلفه سرمایه اجتماعی نشان می‌دهد، بعد از گسترش گردشگري مذهبی در بعد مشارکت اجتماعی، شبکه‌های اجتماعی و انسجام اجتماعی بهبود داشته، اما در بعد اعتماد اجتماعی، بعد از گسترش گردشگري مذهبی از سطح این بعد کاسته شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - اولویت¬بندی انگیزه¬های گردشگران عراقی بازدید کننده از شهر مقدس مشهد
وحید مرزی

با وجودی که در سال های اخیر تحقیقات بسیاری در مورد انگیزه های گردشگری انجام شده است، اما می توان گفت تحقیق در مورد انگیزه های گردشگری مذهبی در دوران نوباوگی خود قرار دارد و مطالعات انگشت شماری در این زمینه صورت گرفته است. محققان این حوزه تا کنون در ایجاد تمایز میان بخش چکیده کامل

با وجودی که در سال های اخیر تحقیقات بسیاری در مورد انگیزه های گردشگری انجام شده است، اما می توان گفت تحقیق در مورد انگیزه های گردشگری مذهبی در دوران نوباوگی خود قرار دارد و مطالعات انگشت شماری در این زمینه صورت گرفته است. محققان این حوزه تا کنون در ایجاد تمایز میان بخش های گردشگری مذهبی و زیارتی به اجماع دقیقی نرسیده اند. موفقیت بازاریابی مقصد باید از طریق یک تحلیل جامع از انگیزش گردشگران هدایت شود، و بدین دلیل این مقاله به بررسی و اولویت بندی انگیزه های گردشگران مذهبی عراقی پرداخته است. مرور ادبیات گذشته در مورد انگیزش نشان می دهد که تحلیل انگیزه ها بر اساس دو بعد عوامل رانشی و کششی مورد قبول بسیاری از پژوهشگران گردشگری بوده است. این تحقیق توصیفی- پیمایشی مبتنی بر مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و استفاده از پرسشنامه است. در این مطالعه 385 پرسشنامه در میان گردشگران عراقی شهر مشهد توزیع شد. 38 گویه و 10 متغیر پنهان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل متغیرهای اصلی از روش تحلیل عاملی تأییدی بهره گرفته شد. پس از بازبینی نهایی، 247 پرسشنامه پذیرفته شدند. روایی، پایایی و برازش داده ها تأیید، و در نهایت برای رتبه بندی عوامل از آزمون فریدمن بهره گرفته شد. نتایج نشان داد که در میان عوامل رانشی انگیزه های معنوی و خودشکوفایی از بالاترین اولویت برخوردارند و بعد از آن انگیزه احترام و کسب پرستیژ، انگیزه خانوادگی، جست وجوی امنیت و آرامش، انگیزه تفریحی و فراغتی، انگیزه یادگیری و کنجکاوی، انگیزه فرهنگی و در میان عوامل کششی به ترتیب انگیزه های مذهبی- فرهنگی، جاذبه های تفریحی و ویژگی های زیرساختی قرار دارند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - تحليل جامعه شناختي عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران به مقصد گردشگری
آرش قهرمان

اين مقاله در چارچوب پژوهشی پيمايشي و با تکنيک مدل برابری ساختاری، به تحليل جامعه شناختي عوامل مؤثر بر وفاداری به مقصد گردشگری پرداخته است. بر اساس رهيافت مورد استفاده در اين مطالعه، گردشگر يک «مشتري» است که خريدار خدمات فراغتی از نهادهای ارائه دهنده و شهر ميزبان است. چکیده کامل

اين مقاله در چارچوب پژوهشی پيمايشي و با تکنيک مدل برابری ساختاری، به تحليل جامعه شناختي عوامل مؤثر بر وفاداری به مقصد گردشگری پرداخته است. بر اساس رهيافت مورد استفاده در اين مطالعه، گردشگر يک «مشتري» است که خريدار خدمات فراغتی از نهادهای ارائه دهنده و شهر ميزبان است. يکي از مدل هاي مناسب در اين رويکرد مدلی معروف به شاخص رضايت مشتريان اروپايي از کالا است. بر اساس مدل مذکور مي توان گفت که متغيرهاي مؤثر بر وفاداری گردشگران به جامعه ميزبان تنها خدمات ارائه شده از سوي جامعه ميزبان نيست؛ بلکه بخشي از وفاداری، به تصور از جامعه ميزبان و انتظارات شکل گرفته بر اساس آن مربوط مي شود که در اين مقاله به تفصيل به آنها پرداخته شده است. جامعه آماري اين پژوهش كليه خانواده هاي جانباز و والدين شاهد شرکت کننده در سفرهاي بنياد شهيد در استان خراسان رضوي است. حجم نمونه 400 گردشگر و از نمونه‌گيري طبقه اي استفاده شده است. بر اساس ضرايب رگرسيوني، ارزشيابي دستاورد و ارزيابي کيفيت از عوامل تأثيرگذار بر رضايت خانواده‌ها از سفر است. بر اساس مدل نهايي تحليل مسير، ارزيابي کيفيت و ارزشيابي دستاورد تأثير مستقيم بر رضايت از سفر دارند و ارزيابي کيفيت علاوه بر تأثير مستقيم، داراي تأثيري غيرمستقيم بر رضايت از سفر نيز هست، كه با واسطه متغير «ارزشيابي دستاورد» مي باشد. به عبارت ديگر ارزيابي کيفيت سبب مي شود كه فرد ارزشيابي مثبتي از دستاورد سفر داشته باشد و اين ارزيابي مثبت سبب افزايش رضايت از سفر مي گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - تحليل جامعه شناختي عوامل مؤثر بر وفاداری گردشگران به مقصد گردشگری
آرش قهرمان فائزه اعظم کاری سميه عفتی

اين مقاله در چارچوب پژوهشی پيمايشي و با تکنيک مدل برابری ساختاری، به تحليل جامعه شناختي عوامل مؤثر بر وفاداری به مقصد گردشگری پرداخته است. بر اساس رهيافت مورد استفاده در اين مطالعه، گردشگر يک «مشتري» است که خريدار خدمات فراغتی از نهادهای ارائه دهنده و شهر ميزبان است. چکیده کامل

اين مقاله در چارچوب پژوهشی پيمايشي و با تکنيک مدل برابری ساختاری، به تحليل جامعه شناختي عوامل مؤثر بر وفاداری به مقصد گردشگری پرداخته است. بر اساس رهيافت مورد استفاده در اين مطالعه، گردشگر يک «مشتري» است که خريدار خدمات فراغتی از نهادهای ارائه دهنده و شهر ميزبان است. يکي از مدل هاي مناسب در اين رويکرد مدلی معروف به شاخص رضايت مشتريان اروپايي از کالا است. بر اساس مدل مذکور مي توان گفت که متغيرهاي مؤثر بر وفاداری گردشگران به جامعه ميزبان تنها خدمات ارائه شده از سوي جامعه ميزبان نيست؛ بلکه بخشي از وفاداری، به تصور از جامعه ميزبان و انتظارات شکل گرفته بر اساس آن مربوط مي شود که در اين مقاله به تفصيل به آنها پرداخته شده است. جامعه آماري اين پژوهش كليه خانواده هاي جانباز و والدين شاهد شرکت کننده در سفرهاي بنياد شهيد در استان خراسان رضوي است. حجم نمونه 400 گردشگر و از نمونه‌گيري طبقه اي استفاده شده است. بر اساس ضرايب رگرسيوني، ارزشيابي دستاورد و ارزيابي کيفيت از عوامل تأثيرگذار بر رضايت خانواده‌ها از سفر است. بر اساس مدل نهايي تحليل مسير، ارزيابي کيفيت و ارزشيابي دستاورد تأثير مستقيم بر رضايت از سفر دارند و ارزيابي کيفيت علاوه بر تأثير مستقيم، داراي تأثيري غيرمستقيم بر رضايت از سفر نيز هست، كه با واسطه متغير «ارزشيابي دستاورد» مي باشد. به عبارت ديگر ارزيابي کيفيت سبب مي شود كه فرد ارزشيابي مثبتي از دستاورد سفر داشته باشد و اين ارزيابي مثبت سبب افزايش رضايت از سفر مي گردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - تحلیل اثرات اقتصادی- اجتماعی گردشگری مذهبی در توسعۀ فضایی استان قم
علی صادقی ولی اله نظری محمد غلامی محمدامیر امراللهی

10.52547/journalitor.36277.10.19.195

در پژوهش حاضر اثرات اقتصادی- اجتماعی گردشگری مذهبی بر توسعه فضایی استان قم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. روش تحقيق حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی و ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه‌ محقق ساخته است كه با روش تحلیل سلسله مراتبی طراحی شده است. در این پژوهش معیارهای مورد ن چکیده کامل

در پژوهش حاضر اثرات اقتصادی- اجتماعی گردشگری مذهبی بر توسعه فضایی استان قم مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. روش تحقيق حاضر از نوع توصیفی - تحلیلی و ابزار گردآوري اطلاعات پرسشنامه‌ محقق ساخته است كه با روش تحلیل سلسله مراتبی طراحی شده است. در این پژوهش معیارهای مورد نیاز در دو بخش اقتصادی با پنج زیرمعیار «افزایش اشتغال، افزایش درآمد، کاهش تورم، افزایش تولیدات منطقه‌ای و مشارکت بخش خصوصی»، و بخش اجتماعی با سه زیرمعیار «افزایش امنیت، توسعۀ فرهنگ اجتماعی، بهبود خدمات و زیرساخت‌ها»، به منظور سنجش و ارزیابی اثرات گردشگری مذهبی در دو بخش اقتصادی و اجتماعی بر توسعه فضایی استان قم گردآوری و تدوین شده اند. نتایج بررسی اولویت بندی این معیارها، نشان از بالا بودن تأثیر بخش اقتصادی گردشگری مذهبی بر توسعه فضایی استان قم دارد. به اعتقاد کارشناسان هر چه توان اقتصادی مردم بیشتر باشد، تأثیر مطلوب آن بر بخش اجتماعی جامعه نیز قابل مشاهده و درک می‌باشد. همچنین این معیارها در محدوده مورد مطالعه که بخش‌های تشکیل دهنده استان قم می‌باشد نیز ارزیابی و اولویت‌بندی شدند که بخش مرکزی در پنج معیار از هشت معیار شناسایی شده، دارای بیشترین تأثیر از گردشگری مذهبی در بخش های اقتصادی و اجتماعی بر توسعه فضایی خود می‌باشد. این نتیجه نشان می‌دهد که بخش مرکزی استان ( شهر قم) به عنوان مرکز و کانون گردشگری برای گردشگران، فاصله زیادی در توسعه با سایر بخش‌های استان دارد. این فاصله موجب بروز مشکلاتی در آینده در این بخش و به خصوص در شهر قم خواهد شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - بخش¬بندی و تعیین نیمرخ روانشناختی- جمعیت شناختی و رفتاری زائرین کربلا در آیین سالانه¬ اربعین (مورد مطالعه: زائرین عبوری از مرزهای هوایی و زمینی استان خوزستان)
بعقوب دغاغله مریم درویشی

10.52547/journalitor.36278.10.19.221

گردشگری مذهبی یکی از پنج‌‌ شاخه ی اصلی گردشگری از نظر سازمان تجارت جهانی می باشد. محبوبیت سفرهای زیارتی در دهه های اخیر افزایش یافته و گردشگری مذهبی بخش مهمی از پویایی اقتصاد گردشگری جهان را به خود اختصاص داده است. هدف از انجام این پژوهش بخش بندی و تعیین نیمرخ روانشناخت چکیده کامل

گردشگری مذهبی یکی از پنج‌‌ شاخه ی اصلی گردشگری از نظر سازمان تجارت جهانی می باشد. محبوبیت سفرهای زیارتی در دهه های اخیر افزایش یافته و گردشگری مذهبی بخش مهمی از پویایی اقتصاد گردشگری جهان را به خود اختصاص داده است. هدف از انجام این پژوهش بخش بندی و تعیین نیمرخ روانشناختی– جمعیت شناختی و رفتاری زائرین کربلا در آیین سالانه ی اربعین است. این پژوهش بر اساس هدف، كاربردي و براساس چگونگي جمع آوري داده ها توصـيفی- پيمايشي است. جامعه ی آماری این پژوهش شامل زائرین کربلا در آیین سالانه ی اربعین است که از مرزهای استان خوزستان تردد کرده اند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از الگوریتم شبکه های عصبی با استفاده از نقشه های خود سازمانده استفاده شده است. یافته های پژوهش سه دستة متفاوت از زائرین با انگيزه هاي مختلف سفر را نشان داد. اين سه دسته از گردشگران به نام های بیشتر گردشگر تا زائر (گردشگران زائر)، بیشتر زائر تا گردشگر (زائرین گردشگر) و زائرین نام گذاري شدند. نتایج این پژوهش نشان داد که گردشگران هر بخش دارای ویژگی های روانشناختی، جمعیت شناختی و رفتاری خاص خود می باشند. بر اين اساس، راهبردهاي بازاريابي براي توسعة فعاليت هاي گردشگري متناسب با هر بخش باید متفاوت باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - عوامل مؤثر بر ارتقاء کیفیت زندگی جامعه محلی در مقصد گردشگری مذهبی (مورد مطالعه: شهر شیراز)
عباس جاویدیان

10.52547/journalitor.36284.10.19.369

گردشگری مذهبی یکی از انواع گردشگری است که از دیرباز مورد توجه بسیاری از گردشگران واقع شده و از طریق تغییر در کنش های متقابل میان انسان ها، تحولاتی را در کیفیت زندگی جامعه میزبان ایجاد می نماید. بنابراین، هدف از انجام این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر ارتقاء کی چکیده کامل

گردشگری مذهبی یکی از انواع گردشگری است که از دیرباز مورد توجه بسیاری از گردشگران واقع شده و از طریق تغییر در کنش های متقابل میان انسان ها، تحولاتی را در کیفیت زندگی جامعه میزبان ایجاد می نماید. بنابراین، هدف از انجام این پژوهش شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر ارتقاء کیفیت زندگی جامعه محلی در مقصد گردشگری مذهبی شهر شیراز، با استفاده از رویکرد نگاشت شناختی فازی می باشد. پژوهش از نوع توصیفی پیمایشی است. در این پژوهش از دو نوع گروه جامعه آماری استفاده شد، گروه اول که به منظور تعدیل و تعیین عوامل انتخاب شدند، شامل ده نفر از خبرگان حوزه گردشگري مذهبی در شهر شیراز می باشند که به صورت قضاوتی و هدفمند انتخاب شدند؛ سپس پرسشنامه ماتریسی تهیه شده و در اختیار گروه دوم، شامل 30 نفر از شاغلان بومی در زمینه گردشگری مذهبی، قرار گرفت. در گام بعد داده‌ها و سناریوها با استفاده از تکنیک‌ نگاشت شناختی فازی تحلیل و مدل پژوهش با استفاده از تحلیل شبکه‌های اجتماعی طراحی شد. در راستای ارتقای کیفیت زندگی جامعه محلی در مقصد گردشگری مذهبی شهر شیراز، عوامل متعددی دخیل هستند که از میان آنها افزایش رفاه اجتماعی و فرهنگی، افزایش سرمایه گذاری و احساس تعلق خاطر در ساکنان و گردشگران به ترتیب بیشترین اهمیت را داشتند؛ زیرا از مرکزیت بیشتری برخوردار بودند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - تحلیلی بر نقش بقاع متبرکه در توسعه گردشگری مذهبی (مطالعه موردی بقاع متبرکه بخش سرفاریاب استان کهگیلویه و بویراحمد)
بهروز خشت زر

گردشگری مذهبی یكی از اشكال عمده ی گردشگری است که شامل دیدار از اماکن مذهبی و انجام فرایض دینی و مذهبی است. گردشگری زیارتی، از قدیمی ترین اشکال در گذشته و از جمله پر رونق ترین گردشگری ها در زمان حاضر است. درواقع در مقوله گردشگری فرهنگی باید به گردشگری زیارتی و گردشگری مذ چکیده کامل

گردشگری مذهبی یكی از اشكال عمده ی گردشگری است که شامل دیدار از اماکن مذهبی و انجام فرایض دینی و مذهبی است. گردشگری زیارتی، از قدیمی ترین اشکال در گذشته و از جمله پر رونق ترین گردشگری ها در زمان حاضر است. درواقع در مقوله گردشگری فرهنگی باید به گردشگری زیارتی و گردشگری مذهبی اشاره نمود که در نوع اول، گردشگر فقط با انگیزه زیارت اماکن مورد احترام و اعتقاد خویش به سفر نموده، ولی در نوع دوم، علاوه بر زیارت اماکن مقدسه به سیاحت و تفریح نیز می پردازد. به این خاطر در این پژوهش گردشگری زیارتی در مفهوم گردشگری مذهبی بیان می شود، چرا که در منطقه مورد مطالعه علاوه بر وجود مقبره امامزادگان، وجود طبیعتی بکر و زیبا در جذب گردشگران مؤثر است. در گردشگری مذهبی از یک سو باور مذهبی نقش دارد و از دیگر سو زمانی که گردشگران صرف دیدن مکان های مذهبی می کنند. جنبۀ دیگر واقعیت این است که این گردشگران قبل از اینکه قصد سفر داشته باشند، انگیزه های مذهبی برای سفر دارند. زیارت یکی از مصادیق کنش دینی است که در ادیان ومذاهب مختلف مورد تاکید قرار گرفته است. این نوع گردشگری در کشور ما به جهت بافت مذهبی و همچنین جاذبه های زیارتی که در آن وجود دارد اهمیت بیشتری می یابد و می تواند موجبات افزایش سرمایه گذاری های کلان و خرد در نواحی روستایی، خود اشتغالی روستاییان، توسعه گردشگری روستایی، شناخت جاذبه های تاریخی، طبیعی، مذهبی و خدمترسانی بهتر به روستاییان را سبب شود. هدف اين پژوهش ارائه توصیفی نو به مقوله گردشگري مذهبي و توسعه آن در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخصوص بخش سرفاریاب می باشد. براي اين منظور ابتدا مباني نظري گردشگري مذهبي، مورد مطالعه قرار گرفته سپس، جاذبه هاي گردشگري مذهبي سرفاریاب ذکر و ظرفيت هاي گردشگري مذهبي در سرفاریاب معرفي گرديد. روش تحقيق اين مطالعه، مشاهده مستقيم ظرفيت هاي محدوده مورد بررسي و استفاده از مطالعات اسنادی و اطلاعات ثانويه است. در پايان، پيشنهادهايي براي توسعه گردشگري مذهبي در منطقه مورد مطالعه بيان شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - رابطه امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی با سلامت معنوی مربیان قرآن
جمال عاشوری

سلامت معنوی تحت تأثیر متغیرهای زیادی است که از مهمترین آنها می‌توان به امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی اشاره کرد. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی با سلامت معنوی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش همه مربیان قرآن شهرستان ورامین بودند. برای انجام چکیده کامل

سلامت معنوی تحت تأثیر متغیرهای زیادی است که از مهمترین آنها می‌توان به امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی اشاره کرد. این پژوهش با هدف بررسی ارتباط امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی با سلامت معنوی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش همه مربیان قرآن شهرستان ورامین بودند. برای انجام این پژوهش 120 مربی به روش تصادفی ساده انتخاب شدند. همه آنها پرسشنامه‌های امید (اسنایدر و همکاران، 1991)، شادکامی (آرگایل و لو، 1990)، جهت‌گیری مذهبی (آلپورت و راس، 1967) و سلامت معنوی (پولوتزین و الیسون، 1982) را تکمیل کردند. داده‌ها به روش رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که امید، شادکامی و جهت‌گیری مذهبی درونی با سلامت معنوی رابطه مثبت و معنادار داشتند. در یک مدل پیش‌بین صرفاً جهت‌گیری مذهبی درونی، شادکامی و امید توانستند 39 درصد از واریانس سلامت معنوی را پیش‌بینی کنند؛ بنابراین برای افزایش سلامت معنوی نخست باید به آموزش جهت‌گیری مذهبی درونی، سپس به آموزش شادکامی و درنهایت به آموزش امید اقدام کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - مرور صوری و محتوایی مطالعات زیارت و گردشگری مذهبی در ایران (1382-1400)
ندا رضوی زاده سمیه ورشوی

10.52547/journalitor.37470.11.22.93

به رغم قدمت سنت زیارت در جامعه ایرانی و شیعی، در دو دهه اخیر با رونق گردشگری، زیارت و سفرهای مذهبی افزایش چشمگیری یافت. همزمان پژوهش های پرشماری نیز درباره ابعاد مختلف سفرهای زیارتی انجام شد. این مطالعات هم از زاویه مدیریتی به مقاصد زیارتی پرداخته اند و هم تجربه زیارت ر چکیده کامل

به رغم قدمت سنت زیارت در جامعه ایرانی و شیعی، در دو دهه اخیر با رونق گردشگری، زیارت و سفرهای مذهبی افزایش چشمگیری یافت. همزمان پژوهش های پرشماری نیز درباره ابعاد مختلف سفرهای زیارتی انجام شد. این مطالعات هم از زاویه مدیریتی به مقاصد زیارتی پرداخته اند و هم تجربه زیارت را بررسی کرده اند. اگرچه در دنیای پژوهش های منتشرشده انگلیسی زبان، چندین پژوهش مروری انجام شده است، اما در فضای پژوهشی ایرانی فارسی زبان، با وجود انباشت یافته ها، چنین مقالاتی به چشم نمی خورد و مرور و جمع بندی پژوهش های انجام شده در زمینه زیارت و گردشگری مذهبی در ایران صورت نگرفته است. از این رو پژوهش حاضر در صدد است ویژگی های صوری و محتوایی مقالات علمی-پژوهشی فارسی زبان را در زمینه زیارت و گردشگری مذهبی بررسی، و شکاف های تحقیقاتی را شناسایی کند. به این منظور مقالات منتشرشده در نشریات فارسی زبان مصوب علمی-پژوهشی وزارت علوم در بازه 1382-1400 به روش مرور نظام مند و با تکنیک تحلیل مضمون بررسی شد. سپس مشخصات مقالات از لحاظ: توزیع زمانی، فراوانی، پراکنش جغرافیایی، مشخصات نویسندگان از لحاظ: جنسیت، فراوانی و حوزه مطالعاتی، و مشخصات روش شناختی مقالات از لحاظ: روش تحقیق، منبع داده ها، ابزار گردآوری داده ها، واحد مشاهده، شیوه نمونه گیری، آزمونهای آماری احصا و توصیف شد. سپس محتوای مقالات بر حسب ارتباط با نظام های جامعوی پارسونزی طبقه بندی شدند و ابعاد بررسی ها، حوزه های پرکار و کم کار و شکاف های پژوهشی در مطالعات زیارت و گردشگری مذهبی در ایران شناسایی و معرفی شد تا ایده ها و مسیرهایی برای تحقیقات جدید و توسعه دانش در این حوزه فراهم آید. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - چالش‌های سازمان ملل متحد در دموکراسی‌سازی جوامع قومی ـ مذهبی (موارد مطالعه پس از جنگ سرد در افريقا)
قدرت احمدیان ندا حیدری

در دوره پس از جنگ سرد منازعات قومی ـ مذهبی در افریقا با شدت و عمق بیشتری از سر گرفته شد. ازآنجاکه دولت‌های داخلی ناتوان از کنترل این منازعات بودند و منازعات تهدیدی برای امنیت بین‌الملل بود، جامعه بین‌المللی برای مدیریت این منازعات وارد عمل شد. به‌این‌ترتیب که سازمان ملل چکیده کامل

در دوره پس از جنگ سرد منازعات قومی ـ مذهبی در افریقا با شدت و عمق بیشتری از سر گرفته شد. ازآنجاکه دولت‌های داخلی ناتوان از کنترل این منازعات بودند و منازعات تهدیدی برای امنیت بین‌الملل بود، جامعه بین‌المللی برای مدیریت این منازعات وارد عمل شد. به‌این‌ترتیب که سازمان ملل متحد در قالب نسل دوم عملیات‌های حفظ صلح به دموکراسی‌سازی در کشورهای افریقا پرداخت. اما با وجود این تلاش‌ها، منازعات نه‌تنها حل نشد بلکه افزایش و استمرار یافت. ناکارامدی این الگوی سازمان ملل برای مدیریت منازعات، به‌عنوان یک مسئله مهم مطرح می‌شود. هدف این مقاله، بررسی و علت‌یابی مسئله شکست الگوی مدیریتی سازمان ملل، یعنی دموکراسی‌سازی برای حل منازعات قومی ـ مذهبی در افریقای پس از جنگ سرد است. ازاین‌رو در موضوع مورد بحث با بهره‌گیری از نظریه نهادگرایی در مقوله گذار به دموکراسی، دلایل شکست اقدام سازمان ملل در زمینة دموکراسی‌سازی و ناکامی زمامداری دموکراتیک و استمرار منازعات، در افریقا مورد ارزیابی قرار گرفته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - عوامل فرهنگی مؤثر بر فرزند آوری زنان تحصیل‌کرده و عادی در شهر یاسوج
مریم عزیزی ساعد حیدرپور مینا هلالی ستوده

با توجه به شرایط باروری ایران در طول سه دهه‌ی گذشته، تدوین و اجرای موفق هرگونه سیاست جمعیتی، متکی به ارتقای شناخت ما از رفتارها، ترجیحات و تمایلات فرزند آوری زوجین، عوامل مؤثر بر تمایلات فرزند آوری آن‌ها، و شناسایی زیرگروه‌های جمعیتی دارای تمایلات فرزند آوری پایین و بسی چکیده کامل

با توجه به شرایط باروری ایران در طول سه دهه‌ی گذشته، تدوین و اجرای موفق هرگونه سیاست جمعیتی، متکی به ارتقای شناخت ما از رفتارها، ترجیحات و تمایلات فرزند آوری زوجین، عوامل مؤثر بر تمایلات فرزند آوری آن‌ها، و شناسایی زیرگروه‌های جمعیتی دارای تمایلات فرزند آوری پایین و بسیار پایین است. هدف از این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر تمایلات فرزند آوری زنان تحصیل‌کرده ساکن در شهر یاسوج است. داده‌ها حاصل پیمایشی است که در زمستان 1401 در میان ۵۰۰ خانوار نمونه‌ی شهر یاسوج صورت گرفته است. روش نمونه‌گیری روش خوشه‌ای چندمرحله‌ای است. نتایج نشان داد که ۴۴ درصد از زنان در مقابل ۴۰ درصد زنان تحصیل‌کرده اظهار داشته‌اند که علاوه بر فرزندانی که در زمان تحقیق داشته‌اند، تمایل به داشتن فرزند دیگر دارند. از میان زنان تحصیل‌کرده که تمایل به فرزند آوری داشتند، ۶۲ درصد آن‌ها ۱ فرزند دیگر و تنها۳ درصد از آن‌ها ۳ فرزند دیگر و بیشتر می‌خواهند. نسبت‌های متناظر برای زنان به ترتیب4/66 درصد و8/1درصد می‌باشد. نتایج تحلیل دومتغیره نشان داد که رابطه‌ی معنی‌داری بین پایگاه اقتصادی - اجتماعی، استفاده از وسایل ارتباط‌جمعی، استقلال زنان، سن ازدواج و شمار فرزندان در قید حیات و تمایلات فرزند آوری زنان وجود دارد. نتایج تحلیل چند متغیره بیانگر این واقعیت است که مشخصه‌های اقتصادی - اجتماعی به‌تنهایی نمی‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در پیش‌بینی احتمال تمایل داشتن به فرزند آوری داشته باشند. درواقع ترکیبی از مشخصه‌های اقتصادی _ اجتماعی، فرهنگی و جمعیتی تبیین بهتری از تمایلات فرزند آوری زنان تحصیل‌کرده به دست می‌دهد (59/9درصد در مقابل4/67درصد). پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - رستم‌نامه تلاشی برای حفظ حماسۀ ملّی و پهلوانان بومی‌
ابراهیم استاجی هستی قادری‌ سهی

حماسه‌ها در تجدید حیات فرهنگ ملّی، نقش درخور توجهی داشته‌اند؛ به همین روی برخی از جریان‌های فکری جزم‌اندیش، با هرگونه نماد و اثر بومی و ملّی با رنگ و بوی فرهنگ ایرانِ پیش از اسلام، مخالف بودند و به مقابله با آن می‌پرداختند. پیداست رستم‌نامه از آن دست آثاری است که سرایند چکیده کامل

حماسه‌ها در تجدید حیات فرهنگ ملّی، نقش درخور توجهی داشته‌اند؛ به همین روی برخی از جریان‌های فکری جزم‌اندیش، با هرگونه نماد و اثر بومی و ملّی با رنگ و بوی فرهنگ ایرانِ پیش از اسلام، مخالف بودند و به مقابله با آن می‌پرداختند. پیداست رستم‌نامه از آن دست آثاری است که سراینده در منظومۀ خود با موضوع مسلمان شدنِ رستم به دست حضرت علی(ع)، در پیِ آن بوده است که با آمیختن دو شخصیت ملّی ـ داستانی و دینی ـ مذهبی در میانۀ این دو بُعد، تعادل ایجاد کند و در برابر نگاه تک‌بعدی برخی از افراد، مدعی شود که اگر قهرمان ملّی ایرانیان، رستم در شرایط زمانی و تاریخی متفاوتی قرار می‌داشت و امکان آشنایی با اهل بیت برای او فراهم بود، بی‌تردید مسلمان می‌شد. در این پژوهش با رویکرد توصیفی ـ تحلیلی چرایی و چگونگی در آمیختن شخصیت‌های دینی و حماسۀ ملّی در رستم‌نامه مورد بررسی قرار می‌گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - كاوشي میان رشته ای در مفهوم ایدئولوژی
محمد علی آیت الهی

ایدئولوژی شکلی از فلسفه اجتماعی یا سیاسی است که در آن عناصر عملی به همان میزان که عناصر تئوریک برجسته و مهم هستند، حائز اهمیت می باشند. ایدئولوژی سیستمی از افکار و عقاید است که در صدد فهم جهان و تغییر آن برمی آید. در این مقاله ماهیت، تاریخ، مفهوم و اهمیت ایدئولوژی های چکیده کامل

ایدئولوژی شکلی از فلسفه اجتماعی یا سیاسی است که در آن عناصر عملی به همان میزان که عناصر تئوریک برجسته و مهم هستند، حائز اهمیت می باشند. ایدئولوژی سیستمی از افکار و عقاید است که در صدد فهم جهان و تغییر آن برمی آید. در این مقاله ماهیت، تاریخ، مفهوم و اهمیت ایدئولوژی های مختلف در زمینه های فلسفی، سیاسی و شرایط و موقعیت های بین المللی که منشأ اینگونه ایدئولوژی هاست شرح داده شده است. طبقه بندی های مشخص ایدئولوژی در مقالات مربوط به سوسیالیزم، کمونیسم، آنارش پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - شیوه مواجهه خانواده‌های مذهبی با موقعیت‌های تعارضی هویتی: مقایسه دو نسل
جواد حاتمی

هدف از این مطالعه شیوه مواجهه خانواده‌های مذهبی نسبت به موقعیت‌های تعارضی هویتی است. بدین منظور 30 خانواده مذهبی (30 والد و 30 فرزند) انتخاب شدند. در گام اول سه پرسشنامه هویت مذهبی، ملی و مدرن ارایه شد و در گام دوم از آزمودنی‌ها درخواست شد در موقعیت‌های تعارضی 1. میزان چکیده کامل

هدف از این مطالعه شیوه مواجهه خانواده‌های مذهبی نسبت به موقعیت‌های تعارضی هویتی است. بدین منظور 30 خانواده مذهبی (30 والد و 30 فرزند) انتخاب شدند. در گام اول سه پرسشنامه هویت مذهبی، ملی و مدرن ارایه شد و در گام دوم از آزمودنی‌ها درخواست شد در موقعیت‌های تعارضی 1. میزان تنش، 2. منطقی دانستن احساس و 3. میزان حقی که به دیگران می‌دهند که رفتار متضادی با عقاید آنها را انتخاب کنند، نمره‌گذاری کنند. نتایج نشان می‌دهد تفاوت معناداری بین هویت مدرن و ملی در دو نسل مشاهده نشد. تنها در هویت مدرن تفاوت معنادار شده است. دیگر این که میزان تنش نسل جوان کمتر و میزان حقی که به دیگران می دادند بیشتر بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - تاملی بر دو بعد حقوق بشری وحقوق گردشگری زائران فاجعه منا با تاکیدی بر نقش سازمان های ذیربط
سمیه اشکوریان

10.61186/ahrar.45963.4.8.1

نقض حقوق بشری هم به عنوان قاعده ای عرفی وهم به عنوان حقوق مندرج در اسناد حقوق بشری ،امری بدیهی در فاجعه منا بوده است وبیش از هروقت دیگری نیازمند مداخله سازمان ملل به عنوان سازمانی که حافظ صلح وحقوق بشری می باشد،بوده است تا با استفاده از ظرفیت های شورای امنیت وشورای حقو چکیده کامل

نقض حقوق بشری هم به عنوان قاعده ای عرفی وهم به عنوان حقوق مندرج در اسناد حقوق بشری ،امری بدیهی در فاجعه منا بوده است وبیش از هروقت دیگری نیازمند مداخله سازمان ملل به عنوان سازمانی که حافظ صلح وحقوق بشری می باشد،بوده است تا با استفاده از ظرفیت های شورای امنیت وشورای حقوق بشر به یاری قربا نیان بشتابد.همچنین حل وفصل مسالمت آمیز این فاجعه نیازمندمداخله سازمان همکاری های اسلامی بوده است که با توجه با اهداف خود می بایست واردتنش ها شده وزمینه همکاری بین دو دولت را فراهم می ساخت. اما از بعدی دیگر این حجاج به عنوان توریسم مذهبی شناخته می شوند وگردشگری هم از حقوق فطری بشر بوده است وهر دولتی که این حق را به رسمیت بشناسد واجازه ورود به خاک خود را دهد، در مقابل موظف به رعایت حقوق گردشگران خواهد بود در حالی که این حقوق توسط دولت عربستان به عنوان دولت میزبان نقض شده است واین هم دلیلی بر مسئولیت دولت عربستان خواهد بود وشایسته بود که سازمان جهانی جهانگردی توجهی به این حقوق نقض شده می داشت .در نهایت باید گفت احقاق حق این قربانیان تاحد زیادی به نقش هیات دیپلماسی ایران در مذاکرات پیش رو برمی گردد تا با اصرار بر تشکیل کمیته حقیقت یاب وسایر طرق سیاسی این فاجعه را پی گیری کنند وبا پیشبینی تدابیری مانع وقوع فجایعی این چنینی شوند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - بررسی نقش جنبش‌های نوپدید دینی در ایجاد چالش‌های معنوی در جامعه ایران
منصور دیانی سید حسین واعظی اکبر گلی ملک‌آبادی

انسان به&zwnj;واسطه خصلت حقیقت&zwnj;خواهی&zwnj;اش و برای اقناع معرفتی خود تلاش عظیمی انجام داده که ماحصل این چهار معرفت علم، هنر، فلسفه و عرفان می&zwnj;باشد. در بین این معارف، عرفان یکی از رهاوردهای پرطرفدار بشمار می&zwnj;رود. دستاوردی که عده&zwnj;ای آن را راهی برای چکیده کامل

انسان به&zwnj;واسطه خصلت حقیقت&zwnj;خواهی&zwnj;اش و برای اقناع معرفتی خود تلاش عظیمی انجام داده که ماحصل این چهار معرفت علم، هنر، فلسفه و عرفان می&zwnj;باشد. در بین این معارف، عرفان یکی از رهاوردهای پرطرفدار بشمار می&zwnj;رود. دستاوردی که عده&zwnj;ای آن را راهی برای نیل به حقیقت وعده&zwnj;ای دیگر دستاویزی برای رسیدن به مطامع خود قرار داده&zwnj;اند. هدف در این نوشتار بررسی نقش معارف بشری با عنوان معنویت&zwnj;های نوپدید در ایجاد چالش&zwnj;های موقتی و معنوی در جامعه است. این تحقیق که به روش تحلیلی توصیفی و با بهره&zwnj;گیری از منابع کتابخانه&zwnj;ای انجام&zwnj;شده به دنبال معرفی اجمالی، بیان اهداف و مقاصد معنویت&zwnj;های نوپدید و تبیین خطر این&zwnj;گونه شبه عرفان&zwnj;ها برای طالبان عرفان حقیقی می&zwnj;باشد. عرفان&zwnj;هایی که مؤلفه&zwnj;های قدرت حقیقی جامعه را هدف قرار داده&zwnj;اند. همچنین این مقاله در حد وسع به معرفی عرفان حقیقی و جایگاه انسان توجه نموده است. باید گفت ارائه فهم صحیح از معرفت حقیقی مانع از آن می&zwnj;شود که عرفان واره¬ها و عارف نمایان نتوانند با پرچم سفید خدعه عرفانی به خیمه معرفت الهی و طالبان آن یورش برده و ناعرفان خود را به&zwnj;جای عرفان در دل&zwnj;وجان طالبان ناآشنا قرار دهند. نتایج تحقیق نشان می&zwnj;دهد در پشت پرده جنبش&zwnj;های نوپدید دینی در جامعه ایران مقاصد نامبارکی نهفته است، مروجان این معنویت&zwnj;ها انسان&zwnj;های ناموجه و شیادی هستند، تخریب اعتقادات، ترویج مفاسد به&zwnj;جای عرفان، روا انگاری فساد و بی&zwnj;بندوباری به&zwnj;جای معنویت ازجمله اعمالی است که حامیان این نحله&zwnj;ها در بین مریدان و جامعه دنبال می&zwnj;کنند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - جستارهایی در انکار «ضروری مذهب» و آثار آن در فقه امامیه
بهنام عباسی حسین صابری سید محمود میر نوربخش

انکار ضروری یا غیر ضروری از احکامی که معلوم الصدور از پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) هستند با تصدیق اجمالی منافاتی ندارد و سبب سلب ایمان به خدا و رسول گرامی اسلام نبوده و موجب کفر نمی¬گردد. منکر ضروری اگر تنافی بین انکارش و تصدیق اجمالی داشته باشد، این از واضح ترین مص چکیده کامل

انکار ضروری یا غیر ضروری از احکامی که معلوم الصدور از پیامبر(ص) و ائمه اطهار(ع) هستند با تصدیق اجمالی منافاتی ندارد و سبب سلب ایمان به خدا و رسول گرامی اسلام نبوده و موجب کفر نمی¬گردد. منکر ضروری اگر تنافی بین انکارش و تصدیق اجمالی داشته باشد، این از واضح ترین مصادیق کفر(کفر در برابر اسلام) است و در غیر این صورت کافر محسوب نمی¬شود. فقهای معاصر، اعتقادی به سببیّت مستقل برای انکار ضروری و حکم به خروج از دین یا مذهب ندارند. انکار ضروری مذهب به خودی خود موجب خروج از مذهب نیست، مگر به سبب انکار امام(ع) و از روی توجه و علم و التفات به موضوع باشد. منکر ضروریات مذهب شیعه، مسلمان غیر شیعی است ولی از همه حقوق اسلام برخوردار است و احکام مسلمانان بر او جاری بوده و در صورت رجوع به مذهب، عبادات او قبول و نیاز به اعاده ندارد. ولی احتمال فسق در او وجود دارد. روش پژوهش در این مقاله توصیفی- تحلیلی است. پرونده مقاله

فهرست مقالات مذهب

رایمگ

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی