• فهرس المقالات تنش

      • حرية الوصول المقاله

        1 - تبيين تنش هاي سياسي - اجتماعي ناشي از آب در خراسان جنوبي مورد: منطقه اسفدن و افين
        سید عباس احمدی اسدالله رمضانی
        آب يکي از زيرساختهاي اصلي توسعه در بخش هاي مختلف اقتصادي اجتماعي کشورها محسوب مي شود. روند افزايش جمعيت و نياز به آب براي تامين غذاي بشر، محدوديت ذاتي منابع آب به خصوص در مناطق خشک و نيمه خشک، بهره برداري بي رويه از منابع آبي و فقدان مديريت صحيح سبب شده است کمبود آب به أکثر
        آب يکي از زيرساختهاي اصلي توسعه در بخش هاي مختلف اقتصادي اجتماعي کشورها محسوب مي شود. روند افزايش جمعيت و نياز به آب براي تامين غذاي بشر، محدوديت ذاتي منابع آب به خصوص در مناطق خشک و نيمه خشک، بهره برداري بي رويه از منابع آبي و فقدان مديريت صحيح سبب شده است کمبود آب به تدريج بحران ها و چالش هاي مختلفي را بوجود آورد. به عنوان نمونه در سال هاي اخير تنش بر سر آب رودخانه افين در منطقه قاينات خراسان جنوبي افزايش پيدا کرده است که در اين تحقيق بررسي می شود. اين تحقيق از نوع مطالعات موردي است که اطلاعات و داده هاي آن علاوه بر منابع کتابخانه اي و الکترونيکي، از طريق اسناد و مدارک مرتبط، مصاحبه با کارشناسان، مسئولين و نيز افراد بومي به دست آمده است. نتايج حاصله نشان مي دهد افزايش سطح زير کشت باغات در منطقه و افزايش جمعيت از يک طرف، و کاهش منابع آبي به دليل خشکسالي هاي اخير و استفاده هاي نادرست و بي رويه از سوي ديگر، باعث کاهش سهم هر فرد از آب هاي قابل مصرف و افزايش تقاضا براي آب و بروز اختلافات در منطقه شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تعیین وضعیت تنش و تغییرات رژیم تکتونیکی در ساختارهای شکننده ارتفاعات چاه یوسف (شرق گناباد)
        فرهاد  زارعی فرزین  قائمی فرخ  قائمی
        ارتفاعات چاه یوسف در خاور شهرستان گناباد بر اساس عناصر زمین‌ساختی مانند گسل‌ها و شکستگی‌ها شناسایی شد و سازوکار هر یک و ارتباط آن‌ها با رژیم زمین‌ساختی ایجادکننده موردبررسی قرار گرفت و نقشه شکستگی‌های منطقه بر اساس داده‌های حاصل از پردازش تصاویر ماهواره‌ای و برداشت‌های أکثر
        ارتفاعات چاه یوسف در خاور شهرستان گناباد بر اساس عناصر زمین‌ساختی مانند گسل‌ها و شکستگی‌ها شناسایی شد و سازوکار هر یک و ارتباط آن‌ها با رژیم زمین‌ساختی ایجادکننده موردبررسی قرار گرفت و نقشه شکستگی‌های منطقه بر اساس داده‌های حاصل از پردازش تصاویر ماهواره‌ای و برداشت‌های صحرایی به تصویر درآمد. گسل‌های مهم منطقه با استفاده از مشخصه‌های صفحه گسلی مانند خش‌لغز ها، رگه‌های کششی و پله‌های تجمعی کانی‌ها شناسایی و به کمک آن‌ها سازوکار گسل‌ها مشخص گردید. درمجموع گسل‌های منطقه در سه راستای اصلی جهت‌یابی شدند: 1) گسلش معکوس در راستای N90-120°، 2) گسل‌های راستالغز راست‌گرد با راستای N140-160° و 3) گسل‌های نرمال در راستای N0-15° هستند. بر مبنای داده‌های به‌دست‌آمده و با استفاده از برنامه رایانه‌ای به روش برگشتی، جهت‌گیری محورهای اصلی تنش (σ1،σ2وσ3) و نرخ اختلاف تنش‌های اصلی R در گستره موردمطالعه تحلیل شد. نتایج حاصل، دو رژیم زمین‌ساختی متفاوت را در شکل‌گیری ساختارهای منطقه مشخص می‌کند: 1) رژیم زمین‌ساختی فشارشی؛ راستای اعمال تنش بیشینه NNE-SSW که چین‌ها و گسل‌های معکوس را ایجاد کرده است و 2) رژیم زمین‌ساختی برشی؛ راستای اعمال تنش فشاری NE-SW و تنش کششی در راستای NW-SEکه گسل‌های راستالغز، نرمال، رگه‌ها و درزهای کششی را به وجود آورده است. بر این اساس جهت تنش بیشینه وارد بر منطقه NNE-SSW است که ناشی از برخورد مورب اواخر سنوزوئیک صفحات عربستان- اوراسیا است.   تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تحلیل تنش دیرینه گستره ‌منصورآباد (جنوب باختر رفسنجان- استان کرمان) به روش وارون‏سازی چندگانه
        لیلا  عبادی سید احمد  علوی محمدرضا  قاسمی
        در این مقاله به ارزیابی و تحلیل تنش دیرینه در گستره منصورآباد، به روش وارون‌سازی چندگانه با اندازه گیری سطوح برشی دارای خط‌خش و صفحات گسلی در واحدهای سنگی مختلف، پرداخته می‌شود. به این منظور، در 18 ایستگاه براساس سن چینه‌شناسی واحدها، داده‌های برشی برداشت شدند که مهم‌تر أکثر
        در این مقاله به ارزیابی و تحلیل تنش دیرینه در گستره منصورآباد، به روش وارون‌سازی چندگانه با اندازه گیری سطوح برشی دارای خط‌خش و صفحات گسلی در واحدهای سنگی مختلف، پرداخته می‌شود. به این منظور، در 18 ایستگاه براساس سن چینه‌شناسی واحدها، داده‌های برشی برداشت شدند که مهم‌ترین معیارهای مورد استفاده در تعیین سوی برش پله‌های کانیایی، برش‌های ریدل و بازشدگی‌های کششی می‌باشند. براساس روش وارون‏سازی چندگانه که تنسور تنش را از داده‌های گسلی ناهمگن (داده‌هایی بدون هیج شناخت قبلی از جهت‌گیری تنش‌ها و یا طبقه‌بندی گسل‌ها) آشکار می‌سازد، چهار پارامتر شکل بیضوی و محورهای تنش محاسبه گردید. در تفکیک فازهای صورت گرفته با این روش، عملکرد سه فاز تنش فشاری، کششی- برشی و برشی- فشاری مشخص گردید که جهت‌گیری محورهای تنش بیشینه در موقعیت‌های مختلف گستره، تغییر روند از˚24N به˚ 162N را در دوره زمانی اواخر کرتاسه – نئوژن نشان می‌دهد در حالی‌که تغییرات جهت‌گیری محور تنش کمینه از ˚ 79N به ˚116 Nمی‌باشد. براساس روند شمال‌باختری – جنوب‌خاوری گسل‌های معکوس به‌نظر می‌رسد که این گسل‌ها، تحت تاثیر تنش فشاری بیشینه جهت‌گیری نموده‌اند. با تغییر سازوکار فشاری به کششی- برشی، جایگیری رسوبات محلی صورت گرفته و در ادامه فرایند برش و تغییر جهت‌گیری تنش، چرخش بلوکی سبب ایجاد شکستگی‌ها شده است و در اثر افزایش چرخش، ابعاد شکاف‌ها افزایش یافته و محل مناسبی جهت تزریق ماگما فراهم گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تحلیل تنش دیرین در کوه¬های بزقوش، شمال غرب ایران
        احد نوری پریسا امینی شریفی محسن  مؤید
        اطلاع از میدان تنش محلی در یک منطقه، در بررسی های ساختاری و عوامل موثر بر کینماتیک ساختارهای منطقه حائز اهمیت است. ازاین‌رو، در این پژوهش ضمن توضیح مبانی نظری اساسی روش وارون سازی تنش از صفحات گسل-خش لغزش، برداشت های صحرایی ناهمگن لغزش گسلی به‌عنوان داده های خام برای أکثر
        اطلاع از میدان تنش محلی در یک منطقه، در بررسی های ساختاری و عوامل موثر بر کینماتیک ساختارهای منطقه حائز اهمیت است. ازاین‌رو، در این پژوهش ضمن توضیح مبانی نظری اساسی روش وارون سازی تنش از صفحات گسل-خش لغزش، برداشت های صحرایی ناهمگن لغزش گسلی به‌عنوان داده های خام برای تعیین موقعیت میانگین محورهای اصلی تنش به‌منظور تحلیل وضعیت ژئودینامیک منطقه، مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل از حل تنسور تنش تقلیل یافته داده های گسل-خش لغزش برداشت شده، نشانگر موقعیت های 156/21، 012/64 و 251/14 برای (به ترتیب) σ1، σ2 و σ3 است. نتایج حاصل از تحلیل این داده ها، نشان می دهد که هم خوانی قابل توجهی بین سوگیری محورهای اصلی تنش محاسبه شده و پیشینه مطالعات زمین‌ساختی منطقه، وجود دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - لرزه¬زمین¬ساخت غرب استان گلستان، شرق ناحیه خزر جنوبی
        مریم  آق اتابای مرجان  تورانی
        استان گلستان در یکی از پهنه‌های لرزه‌خیز ایران قرار دارد. نقشه های لرزه خیزی استان نشان می-دهند که تراکم زمین لرزه ها در غرب استان بیشتر از شرق آن است. در این تحقیق، برای بررسی لرزه خیزی غرب استان گلستان، پارامترهایی نظیر b-value، دوره بازگشت زمین لرزه ها و گشتاور لرزه أکثر
        استان گلستان در یکی از پهنه‌های لرزه‌خیز ایران قرار دارد. نقشه های لرزه خیزی استان نشان می-دهند که تراکم زمین لرزه ها در غرب استان بیشتر از شرق آن است. در این تحقیق، برای بررسی لرزه خیزی غرب استان گلستان، پارامترهایی نظیر b-value، دوره بازگشت زمین لرزه ها و گشتاور لرزه ای محاسبه شد. همچنین برای تعیین سوی تنش در منطقه از داده های حل کانونی زمین لرزه ها و داده های صحرایی بهره گرفته شد. مقدار b-value منطقه 2/0±24/1 به دست آمد که مشابه مقدار آن برای زون البرز- کپه داغ است. از آن جایی که بخش جنوبی )کوهپایه( و شمالی محدودۀ مطالعه شده (دشت گرگان) از نظر خصوصیات ژئومورفولوژیکی و زمین ساختی با هم تفاوت دارند، پارامترها برای دو بخش به‌طور مجزا محاسبه شد. نتایج نشان داد که در دشت گرگان نسبت به کوهپایه، زمین لرزه های کوچک تر با دوره بازگشت کم تر روی می دهند. روند محور فشارش در کوهپایه با استفاده از تحلیل برگشتی تنش تقریباً شمالی به دست آمد. تحلیل حرکتی گسل های منطقه حداقل دو جهت محور فشارش شمال و شمال غربی نشان داد. نتیجه حاصله نشان دهنده تغییر در روند حرکتی ساختار ها در طی تکامل زمین ساختی منطقه است. محور فشارش محاسبه شده توسط تحلیل برگشتی تنش در منطقه دشت شمال شرق به دست آمد. در هر دو بخش شمالی و جنوبی منطقه، سازوکار کانونی زمین لرزه های بزرگ‌تر منطبق بر روند گسل های اصلی بخصوص خزر بوده و از نوع راندگی و معکوس می باشد. ولی زمین لرزه های کوچک‌تر در بخش شمالی یعنی دشت گرگان، روند و سازوکار متفاوتی نشان می دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بازسازی میدان تنش محلی امروزی مؤثر بر گسل شمال تبریز و مناطق پیرامون آن براساس سازوکاز کانونی زلزله¬ها با استفاده از روش وارون
        احد  نوری مخوری بهنام  رحیمی
        در این مطالعه، میدان تنش زمین ساختی امروزی مؤثر بر گسل شمال تبریز و نواحی پیرامون آن با استفاده از 37 سازوکار کانونی زلزله های جمع آوری شده از منابع مختلف، بازسازی شده است. برای تعیین ماهیت سازوکار کانونی زلزله ها و دامنه تغییرات ماهیت آن ها در رژیم های مختلف زمین ساختی أکثر
        در این مطالعه، میدان تنش زمین ساختی امروزی مؤثر بر گسل شمال تبریز و نواحی پیرامون آن با استفاده از 37 سازوکار کانونی زلزله های جمع آوری شده از منابع مختلف، بازسازی شده است. برای تعیین ماهیت سازوکار کانونی زلزله ها و دامنه تغییرات ماهیت آن ها در رژیم های مختلف زمین ساختی از نمودارهای مثلثی استفاده شده است. ماهیت سازوکار این داده ها از رژیم امتدادلغزی تا راندگی تغییر می کند. برای به دست آوردن تنسورهای تنش تقلیل یافته ای که بیشترین تعداد داده ها در آن شرکت کنند و میدان های بازسازی شده، پوشش کاملی نسبت به تنش های مؤثر بر منطقه داشته باشد، فرایند جدایش تنش ها برروی داده ها برای جداسازی رژیم های زمین ساختی متفاوت از سیستم چند مرحله ای اعمال شد. نتایج تحلیل وارون و جدایش داخلی داده ها، نشان می دهد در این منطقه سه سامانه تنش عمل می کنند. به‌طور جالب توجهی هر سه سامانه تنش دارای جهت فشارش افقی در جهت شمال غرب-جنوب شرق تا شمال شمال غرب-جنوب جنوب شرق هستند. جهت بیشینه فشارش در هر کدام از رژیم های تنش اول، دوم و سوم به ترتیب 329/09، 310/28 و 138/03 می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - تفاوت رژيم تنش برجا وابسته به موقعيت ساختاري و ويژگي­هاي ژئومكانيكي، نمونه موردي در سازندهاي گچساران و آسماري، جنوب باختري ايران
        حسين  طالبي سید احمد  علوی محمدرضا  قاسمی شهرام  شركتي
        برآورد تانسور تنش برجا درحوضه­‏هاي رسو‏بي با استفاده از اطلاعات به دست آمده در طي حفاري و نمودارگيري در چاه­هاي اكتشافي و توسعه­اي نفت و گاز امکان‏پذیر است. محاسبه بزرگا و اندازه­گيري راستاي تنش­هاي برجا و رژيم تنش حاصل شده درمحدوده چاه­هاي مورد مطالعه دربرنامه­هاي بازي أکثر
        برآورد تانسور تنش برجا درحوضه­‏هاي رسو‏بي با استفاده از اطلاعات به دست آمده در طي حفاري و نمودارگيري در چاه­هاي اكتشافي و توسعه­اي نفت و گاز امکان‏پذیر است. محاسبه بزرگا و اندازه­گيري راستاي تنش­هاي برجا و رژيم تنش حاصل شده درمحدوده چاه­هاي مورد مطالعه دربرنامه­هاي بازيافت ثانويه از مخازن هيدروكربوري و همچنين­تحليل­پايداري ديواره چاه­ها كاربردهاي متعددي خواهد داشت. افزايش توليد با طراحي شكافت هيدروليكي، كاهش توليد ماسه در مخازن چند لايه­اي همچون ميدان بزرگ مارون با افق­هاي ماسه­اي سست و همچنين بهبود عملكرد حفاري در سازندهاي غيرمخزني همچون گچساران با ويژگي­هاي رئولوژيك خاص، نيازمند شناخت و آگاهي از شرايط تنش حاكم مي­باشد. در اين پژوهش تلاش گرديده است تا رژيم تنش برجا با استفاده از نتايج حاصل از مدل­هاي مكانيكي زمين در چند حلقه چاه منتخب در ميدان­هاي هيدروكربوري مارون و لالي در سازند مخزني آسماري و سازند غير مخزني گچساران تحليل گردد. نتايج حاصله نشان دهنده افت قابل ملاحظه بزرگاي تنش­هاي افقي در گذر از سازند گچساران به سازند مخزني آسماري بويژه در ميدان مارون مي­باشد. بزرگاي تنش­هاي اصلي محاسبه شده در سازندهاي­گچساران و آسماري ميدان لالي، نشان­دهنده رژيم تنش راستالغز(Shmax>Sv>Shmin) است، گرچه در سازند گچساران ميدان مارون، رژيم تنش تخمين زده شده در محدوده معكوس تا راستالغز مي­باشد ولي رژيم تنش غالب در مخزن آسماري اين ميدان از نوع نرمال است. اين وضعيت تنش برجا، بيان­كننده آن است كه شرايط ساختاري و همچنين اختلاف در­­عمق جايگيري اين ساختارها نقش مهمي در تغيير رژيم زمین‏ساختي بازی مي­نمايد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - تحلیل رژیم تنش در مخزن هیدروکربوری و پایداری دیواره چاه در میدان شاه دنیز، حوضه خزر
        پروانه  علیزاده سعید محمد حسنپور صدقی علی  کدخدائی ملک محمد گیتی
        ناپایداری دیواره چاه یکی از مشکلات اساسی در عملیات حفاری چاه‌های نفت و گاز است. تحلیل و پیش‌بینی ناپایداری دیواره چاه از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست. از موارد دارای اهمیت در ناپایداری مشخص کردن رژیم تنشی و اندازه‌گیری مقدار تنش ها می باشد. این مطالعه در یکی از میدان‌های ح أکثر
        ناپایداری دیواره چاه یکی از مشکلات اساسی در عملیات حفاری چاه‌های نفت و گاز است. تحلیل و پیش‌بینی ناپایداری دیواره چاه از اهمیت ویژه‌ای برخورداراست. از موارد دارای اهمیت در ناپایداری مشخص کردن رژیم تنشی و اندازه‌گیری مقدار تنش ها می باشد. این مطالعه در یکی از میدان‌های حوضه خزر جنوبی در ایران انجام شده است. و رژیم تنشی فشارشی در میدان مورد مطالعه با توجه به مشاهدات تکتونیکی بزرگ مقیاس و نشانه‌های تنش ناحیه‌ای شناسایی شده است. با داده های صوتی و چگالی و فشار منفذی پیش‌بینی شده از روش ایتون، بزرگی تنش‌های برجا مورد محاسبه قرار گرفته است. این مطالعه تاثیر شیب و آزیموت را روی ناپایداری چاه در رژیم گسلی فشارشی ارائه می‌دهد. در این مطالعه برای محاسبه پایداری در آزیموت و شیب‌های مختلف از معیار گسیختگی اصلاح شده لید استفاده شده است.مطالعه پایداری در این میدان توسط نرم افزار STABview انجام شده است و نتایج نشان می دهد که پایداری در امتداد آزیموت تنش افقی حداکثر (NE-SW) مشکلات کمتری نسبت به سایر جهات دارد. در یک مسیر نزدیک به جهت تنش افقی حداقل، چاه قائم بیشترین پایداری را دارد. اما در جهت نزدیک به جهت تنش افقی حداکثر چاه افقی بهترین گزینه می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - تعیین موقعیت تنش دیرین بر پایه مطالعه ناپیوستگی‌ها و چین‌خوردگی‌های موجود در پهنه برخوردی زاگرس- مطالعه موردی منطقه کرمانشاه
        سپیده  رضابیک عبدالله  سعیدی مهران  آرین علی  سربی
        پهنه مورد مطالعه در بخش شمالی پهنه برخوردی زاگرس واقع شده است. وجود واحدهایی از نهشته‌های ژرف بستر اقیانوس، افیولیت‌ها و سنگ‌های رسوبی کربناته زاگرس چین‌خورده در کنار هم نشان‌دهنده یک سیستم تکتونیکی فشارشی از کرتاسه پسین تا زمان کنونی است.در نتیجه این همگرایی ، زمین‌ساخ أکثر
        پهنه مورد مطالعه در بخش شمالی پهنه برخوردی زاگرس واقع شده است. وجود واحدهایی از نهشته‌های ژرف بستر اقیانوس، افیولیت‌ها و سنگ‌های رسوبی کربناته زاگرس چین‌خورده در کنار هم نشان‌دهنده یک سیستم تکتونیکی فشارشی از کرتاسه پسین تا زمان کنونی است.در نتیجه این همگرایی ، زمین‌ساخت و ساختارهای پیچیده‌ای در این پهنه به وجود آورده است. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل و تعیین موقعیت تنش در پهنه ساختاري زاگرس (كرمانشاه) است. برای شناخت و بررسی آرایش محورهای تنش ، برداشت‌های ساختاری به روش مستقیم صحرایی صورت گرفته است. برداشت‌ها شامل صفحات گسلی، سطوح لغزش گسلی، درزهای هم یوغ و سطح محوری چین‌خوردگی‌ها هستند. الگوهای ثبت تنش در این پژوهش برای داده‌ها روش وارون سازی و مقایسه آن با موقعیت تنش با کمک سطح محوری چین‌ها است. براساس تعیین موقعیت تنش و روندهای کوتاه‌شدگی ناشی از فشردگی بر روی ساختارهای موجود در گستره تنها یک مرحله دگرشکلی به دست آمد. با استفاده از روش وارون سازی موقعیت تنش‌های اصلی ، و در گستره مورد پژوهش به ترتیب 059، 304 و 194 و با کمک چین‌ها 029، 127 و 234 به‌دست‌آمده است. برپایه بررسی‌های انجام شده در منطقه مورد پژوهش و اندازه‌گیری‌های انجام شده بر روی سنگ‌های به سن کرتاسه و نتایج نشان می‌دهند که جهت تنش اصلی حداکثر از زمان کرتاسه تاکنون با تغییرات نه‌چندان زیادی رو به شمال شرقی بوده است. برآورد جهت تنش هم در چین‌ها و هم در گسل‌ها کم‌وبیش یکسان بوده است. در نتیجه جهت کوتاه‌شدگی ثابت بوده است بنابراین گسل‌های منتسب به کوتاه شدگی همگی یک جهت تنش را نشان می‌دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - تحلیل و توزیع تنش در چرخ دنده‌های پلیمری
        رسول محسن زاده
        با به روی کار آمدن پلیمرها و افزایش کابرد آن در صنعت، چرخ دنده‌های پلیمری نیز به علت برخورداری از امتیازاتی همچون، خود‌روانکار بودن، هزینه تولید پایین و صدای کم، جایگاه خود را در صنعت تثبیت کرده‌اند. توجه به رفتار چرخ دنده‌های پلیمری در گشتاور‌های متفاوت، باعث افزایش عم أکثر
        با به روی کار آمدن پلیمرها و افزایش کابرد آن در صنعت، چرخ دنده‌های پلیمری نیز به علت برخورداری از امتیازاتی همچون، خود‌روانکار بودن، هزینه تولید پایین و صدای کم، جایگاه خود را در صنعت تثبیت کرده‌اند. توجه به رفتار چرخ دنده‌های پلیمری در گشتاور‌های متفاوت، باعث افزایش عمر آن ها خواهد شد. چرخ دنده‌های پلیمری، به دلیل استحکام پایین نسبت به چرخ دنده‌های فلزی، مدهای واماندگی متفاوتی داشته و حساسیت زیادی به تنش و توزیع تنش دارند. بررسی هر چه دقیق‌تر تنش تماسی و نحوه توزیع تنش در حین درگیری جفت دنده، درک بهتری در طراحی هر چه بهتر چرخ دنده خواهد کرد. در این پژوهش، از مدل المان محدود برای تعیین تنش تماسی در ده موقعیت متفاوت از سر تا ته دنده چرخ دنده در حین درگیری جفت دنده استفاده شده است. برای کاهش زمان محاسبات، از یک جفت دنده محرک و متحرک استفاده شد. علاوه‌براین، برای افزایش دقت تحلیل المان محدود، از مش بندی ریز برای همگرایی نتایج استفاده شد. مش بهینه به تمام قسمت های مدل اعمال شد. نسبت درگیری و زاویه درگیری جفت دنده با مشخصات هندسی و جنس مشخص برای اعمال شرایط مرزی محاسبه شد. بیش ترین مقدار تنش (45.47 مگاپاسگال) در زیر خط گام، مشاهده شد. علاوه‌بر‌این، توزیع تنش به صورت مورب و در راستای خط فشار، مشاهده شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - تحليل پايداري ديواره چاه در زمان حفاري با استفاده از مدل ژئومکانيکي و نرم افزار FLAC3D در مخزن آسماري ميدان نفتي اهواز
        محمد میرانی
        چکيده مخازن نفتي، يکي از مهمترين منابع توليد انرژي به شمار مي آيند که به دليل داشتن شرايط ويژه مکانيک سنگي، قابليت حفظ و نگهداري سيالات هيدروکربني را دارند. از آنجاکه مهمترين عامل جهت دسترسي به اين مخازن نفتي و آگاهي از شرايط زمين در اعماق بيشتر حفر چاه مي باشد، لذا ي أکثر
        چکيده مخازن نفتي، يکي از مهمترين منابع توليد انرژي به شمار مي آيند که به دليل داشتن شرايط ويژه مکانيک سنگي، قابليت حفظ و نگهداري سيالات هيدروکربني را دارند. از آنجاکه مهمترين عامل جهت دسترسي به اين مخازن نفتي و آگاهي از شرايط زمين در اعماق بيشتر حفر چاه مي باشد، لذا يکي از مهمترين فرآيندهايي که در طول زمان بهره برداري از مخزن نفتي، بايستي بدان توجه ويژه اي نمود، پيش بيني و طراحي دقيق پايداري ديواره چاه نفتي و داشتن اطالاعات کافي از وضعيت تنش هاي برجا منطقه در زمان حفاري چاه هاي نفتي مي باشد. عدم تجزيه و تحليل دقيق پايداري چاه مي تواند مشکلات بسياري مانند ريزش چاه، شکست، مچالگي لوله جداري،گيرکردن لوله ها و مته حفاري را بوجود آورد. در اين تحقيق پايداري يک چاه نفتي، در سازند آسماري واقع در ميدان نفتي اهواز با استفاده از نرم افزار عددي FLAC3D و اطلاعات بدست آمده از نمودار هاي چاه پيمايي در دو بخش مورد ارزيابي و تحليل قرار گرفته و نتايج آن ارائه شده است. فشار و وزن گل حفاري در آغاز حرکت پلاستيک ديواره چاه و همچنين آغاز گسيختگي برشي در ديواره چاه نيز بدست آمده است. فشار و وزن گل حفاري در آغاز حرکت پلاستيک ديواره چاه و همچنين آغاز گسيختگي برشي در ديواره چاه، براي 7.5 متر از سازند که ليتولوژي آن عمدتا شامل آهک مارني و ماسه سنگ بوده، و نيز براي 6متر از سازند که داراي خصوصيت آهک سخت مي باشد،بدست آمده است. همچنين تحليل پايداري چاه در امتداد قائم، تنش افقي حداقل و تنش افقي حداکثر انجام شده است. آغاز حرکت پلاستيک و گسيختگي برشي در ديواره چاه در بخش اول به ترتيب در فشار گل هاي33 و4/26 مگاپاسکال و در بخش دوم در فشار گل هاي 45 و 30 مگاپاسکال اتفاق مي افتد. نتايج نشان مي دهد شکست کششي در امتداد تنش افقي حداکثر و گسيختگي برشي در امتداد تنش افقي حداقل مي باشند. همچنين نتايج تحليل به دليل پايين بودن خصوصيات مکانيک سنگي لايه ماسه سنگي حاکي از بيشترين ميزان جابجايي و ريزش، و کوچک بودن محدوده اي ايمن گل حفاري در اين لايه مي باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - تعیین محدوده¬ی¬ تنش¬ برجا در اطراف چاه¬های آسیب¬دیده¬ی¬ میدان نفتی مارون
        میثم فارسی مدان مرتضی احمدی کاوه آهنگری جاسم  دشت بزرگی
        چكيده تعیین محدوده ای دقیق از تنش برجا در میادین نفتی از اهمیت ویژه ای جهت عملیات حفاری، تکمیل و نگهداری چاه و همچنین در علم ژئومکانیک نفت برخوردار می باشد. به زبانی ساده تر تعیین مقدار و جهت تنش های القایی ناشی از حفاری در اطراف چاه های حفاری شده اولین گام در بررسی ژئ أکثر
        چكيده تعیین محدوده ای دقیق از تنش برجا در میادین نفتی از اهمیت ویژه ای جهت عملیات حفاری، تکمیل و نگهداری چاه و همچنین در علم ژئومکانیک نفت برخوردار می باشد. به زبانی ساده تر تعیین مقدار و جهت تنش های القایی ناشی از حفاری در اطراف چاه های حفاری شده اولین گام در بررسی ژئومکانیکی و تحلیل پایداری چاه می باشد. در این مقاله به دلیل اهمیت موضوع مچالگی لوله های جداری در میدان مارون، در گام نخست مطالعات ژئومکانیکی به تعیین محدوده ی تنش برجا در چاه های آسیب دیده پرداخته شده است. مقدار تنش قائم (SV) در بازه 85 تا 90 مگاپاسکال برای تمامی چاه ها برآورد شد. برای تخمین مقدار محدوده ی تنش افقی حداکثر (SHmax) از روش تئوری گسلش آندرسون و چندضلعی تنش استفاده شد که مقداری نزدیک به تنش قائم بدست آمد. همچنین تنش افقی حداقل (Shmin) به وسیله روش های مختلف محاسبه و مقایسه شد که دارای کم‌ترین مقدار تنش برجا بود. در انتها رژیم گسلش منطقه از نوع گسلش نرمال / امتداد لغز تعیین و مشخص شد که به دلیل لیتولوژی نمک و وجود فشار منفذی بالا در سازند گچساران (منطقه مشکل زا)، تنش ها دارای مقدار نزدیک به هم می باشند و می توان حالت تنش را نزدیک به تنش هیدرو استاتیک در نظر گرفت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - مدل سازی ساختاری و برآورد تنش‎های تکتونیکی میدان نفتی لالی در فروافتادگی دزفول
        نسرین کیانی زاده بهزاد  زمانی رحیم  کدخدائی حسین  طالبی
        مطالعات زمین شناسی ساختاری از مهمترین مراحل اکتشاف و بهره برداری از میادین نفتی می باشد چرا که آشنایی با ساختارهای موجود می تواند نقش اساسی در توسعه ی میدان نفتی داشته باشد. هدف اصلی این مطالعه ایجاد یک مدل سه بعدی ساختاری و آگاهی از جهت تنش‎های تکتونیکی با استفاده ازد أکثر
        مطالعات زمین شناسی ساختاری از مهمترین مراحل اکتشاف و بهره برداری از میادین نفتی می باشد چرا که آشنایی با ساختارهای موجود می تواند نقش اساسی در توسعه ی میدان نفتی داشته باشد. هدف اصلی این مطالعه ایجاد یک مدل سه بعدی ساختاری و آگاهی از جهت تنش‎های تکتونیکی با استفاده ازداده های ژئوفیزیکی زیرسطحی میدان نفتی لالی است. منطقه مورد مطالعه در جنوب غرب ایران و در استان خوزستان واقع شده است. جهت تهیه مدل سه بعدی مخزن، روش زمین‎آمار در قالب نرم‎افزار پترل به کار گرفته شده است. از طریق داده های لاگ چگالی و با استفاده از فرمول‎نویسی در نرم افزار اکسل، ضرایب الاستیک مخزن محاسبه و سپس با استفاده از روابط پروالاستیک، حداکثر و حداقل تنش افقی محاسبه شدند. نتایج مدل‎سازی گسل‎ها نشان می‎دهد که با افزایش عمق و به سمت مرکز میدان مقدار شیب گسل افزایش می‎یابد. مقدار تنش‎هایی بدست آمده با روابط پروالاستیک نشان می‎دهد >σ_h>σ_v σ_Hکه تایید کننده سیستم تنش معکوس در منطقه است و با مطالعات قبلی در این منطقه همخوانی دارد. همچنین مقدار نسبت شکلی تنش Φ=(σ2-σ3) / (σ1-σ3)، که از روابط پرو الاستیک به‎دست آمده و مقدار نسبت شکلی تنش که با روش تحلیل وارون بدست آمده، انطباق خوبی در این ناحیه با هم نشان می‎دهد. نهایتا میانگین آزیموت گسل‎های معکوس یال جنوبی مدل شده با نرم افزار پترل و شکستگی‎های بدست آمده از تصاویر FMI و مغزه ها، N305 و N315(میانگین N310) می‎باشد بنابراین میانگین جهت حداکثر تنش، N40E استنباط شده و در نتیجه حداکثر تنش عمدتا در جهت NE-SW یعنی عمود بر امتداد عمومی کوهزاد زاگرس بوده که احتمالا حاصل عملکرد جوان‎ترین فاز کوهزایی زاگرس می‎باشد. تطابق بین جهت حداکثر تنش بدست آمده از شکستگی‎ها و گسل ها و مکانیزم کانونی زمین‎لرزه در پایگاه نقشه جهانی تنش(WSM)، اعتبار این تحقیق را تایید می‎کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - تحلیل و بازنگرشی بر روش‌شناسیِ مدل‌های ریاضی، به‌منظور پیش‌بینی طول‌عمر قطعات لاستیکی به‌ویژه در درزگیرهایِ لوله‌هایِ پلاستیکی
        سیدحمیدرضا  صباغی علی عباسیان
        رویکرد مدل WLF به‌منظور پیش‌بینی طول‌عمر کارایی بسپار، زمانی که بسپار تحت پدیده پیرش (Ageing) فیزیکی-مکانیکی است یا به عبارتی تحلیل فرسایش فیزیکی به علت رخداد فرایندهای گرانروکشسان (Visco-Elastic) مانند واهلش تنش (Stress Relaxation)، بسیار مناسب واقع شده است. در این مدل أکثر
        رویکرد مدل WLF به‌منظور پیش‌بینی طول‌عمر کارایی بسپار، زمانی که بسپار تحت پدیده پیرش (Ageing) فیزیکی-مکانیکی است یا به عبارتی تحلیل فرسایش فیزیکی به علت رخداد فرایندهای گرانروکشسان (Visco-Elastic) مانند واهلش تنش (Stress Relaxation)، بسیار مناسب واقع شده است. در این مدل با استفاده از اصل انطباق زمان-دما و انجام آزمون واهلش تنش، از طریق ضریب جابجایی (Shift Factor) طول‌عمر بسپار پیش‌بینی خواهد شد. اما از آن طرف، هنگامی که فرایندها و سازوکارهای فیزیکی-شیمیایی در بسپار غالب است و هدف آن است که کارایی قطعه در مدت زمان‌های طولانی‌تری بررسی شود، رویکرد مدل Arrhenius به طور گسترده جهت تحلیل و بررسی پیش‌بینی طول‌عمر بسپار با انجام آزمون پیرش شتاب‌یافته (Accelerated Aging Test) صورت می‌پذیرد. در این گزارش جمع بندی روش های پیش‌بینی طول‌عمر کارایی بسپارها به‌خصوص لاستیک‌ها در کاربرد «درزگیر» با استفاده از دو مدل ریاضی WLF و Arrhenius در آزمون واهلش‌تنش آورده شده است. کاربرد اصلی هدف این گزارش پیش بینی طول عمر آب‌بندهای لاستیکی لوله های پلاستیکی در کاربردهای مختلف است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - مروری بر روش‌های تعیین تنش تماسی در چرخ‌دنده‌های پایه پلیمری
        رسول محسن زاده
        اساساً چرخ دنده‌ها، شکل تکامل‌یافته چرخ‌های اصطکاکی هستند که برای جلوگیری از لغزش و اطمینان از یکنواختی حرکت نسبی، دندانه به آن‌ها اضافه شده است. استفاده از چرخ دنده‌های پلیمری به‌دلیل مزایایی همچون مقاومت خوردگی، قابلیت قالب‌گیری تزریقی، عملکرد بدون روانکار و صدای کم ر أکثر
        اساساً چرخ دنده‌ها، شکل تکامل‌یافته چرخ‌های اصطکاکی هستند که برای جلوگیری از لغزش و اطمینان از یکنواختی حرکت نسبی، دندانه به آن‌ها اضافه شده است. استفاده از چرخ دنده‌های پلیمری به‌دلیل مزایایی همچون مقاومت خوردگی، قابلیت قالب‌گیری تزریقی، عملکرد بدون روانکار و صدای کم رو به افزایش است. با این وجود، استحکام مکانیکی، مقاومت حرارتی و دوام در چرخ دنده‌های پلیمری نسبت به چرخ دنده‌های فلزی کمتر است. سازوکار واماندگی در چرخ دنده‌های فلزی متفاوت با چرخ دنده‌های پلیمری است. از جمله آسیب‌های مهم که منجر به واماندگی چرخ دنده‌های پلیمری می‌شود، تغییر شکل حرارتی است که این نوع واماندگی در چرخدنده‌های فلزی وجود ندارد. در چرخ دنده‌های پلیمری، به‌دلیل ماهیت گرانروکشسان و پلاستیک پلیمرها، در طی درگیری دنده‌ها حرارت زیادی ایجاد شده و دما افزایش می‌یابد. افزایش دما باعث نرم شدن دنده‌ها و در نتیجه تغییر شکل آن‌ها می‌شود. گود‌شدگی، خستگی و سایش از دیگر عواملی هستند که منجر به واماندگی چرخ دنده‌های پلیمری می‌شوند. تنش تماسی حاصل از گشتاور اعمالی به چرخ دنده، مهم‌ترین نقش در شدت هر کدام از واماندگی‌های اشاره‌شده را ایفا می‌کند. بررسی تنش تماسی در چرخ دنده‌های پلیمری از جمله چالش‌های صنعت گران و محققان برای دریافت درک بهتری برای طراحی هر چه بهتر این نوع چرخ دنده‌ها و همچنین پیش‌بینی عمر را حاصل خواهد کرد. این پژوهش مروری بر انواع روش‌های تعیین و بررسی تنش تماسی اعم از مدل عددی هرتز، روش استاندارد و روش المان محدود است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - مروری بر رئولوژی مواد منفجره پیوندی با پلیمر
        محمود  حیدری
        امروزه مواد منفجره پیوندی با پلیمر در صنایع دفاعی و تجاری کاربرد گسترده‌ای دارند. در این نوع مواد منفجره، مقادیر بسیار بالای بلورهای انفجاری (حدود 90% وزنی) با محمل‌های پلیمری (حدود 10%) احاطه شده‌اند که منجر به کاهش حساسیت و افزایش ایمنی قابل توجه حین کاربری و انباردار أکثر
        امروزه مواد منفجره پیوندی با پلیمر در صنایع دفاعی و تجاری کاربرد گسترده‌ای دارند. در این نوع مواد منفجره، مقادیر بسیار بالای بلورهای انفجاری (حدود 90% وزنی) با محمل‌های پلیمری (حدود 10%) احاطه شده‌اند که منجر به کاهش حساسیت و افزایش ایمنی قابل توجه حین کاربری و انبارداری می‌شود. این آمیزه‌ها به روش‌های متفاوتی همچون فشاری، ریخته‌گری، اکستروژن و تزریق قالبگیری می‌‌شوند. مطالعه رئولوژی این آمیزه‌های با درصد بالای جامد، منجر به یافتن روش مناسب کنترل کیفیت در مراحل مختلف تولید می‌شود. در ابتدا به مرور مطالعات انجام ‌شده پیرامون جایگزین‌های شبیه‌ساز رفتار رئولوژیکی مواد منفجره همچون دکلران،کربنات‌کلسیم، شکر و ... پرداخته شد. رفتار عمومی آمیزه‌های شبیه‌ساز همچون تنش تسلیم، وابستگی به نرخ برشی، وابستگی به زمان و ... با آمیزه‌های انفجاری اصلی مقایسه شد. نتایج نشان داد باوجود مشابهت‌ در برخی از رفتارهای رئولوژیکی، امکان پیش‌بینی و مطالعه همه رفتارهای رئولوژیکی آمیزه‌های انفجاری پیوندی با پلیمر با استفاده از مواد شبیه‌ساز وجود ندارد. در ادامه عوامل تأثیرگذار بر رئولوژی آمیزه‌های منفجره پیوندی با پلیمر، همچون توزیع اندازه ذرات بلورهای انفجاری، اصلاح سطح بلورهای انفجاری، حضور نرم‌کننده و . . . مرور شد. بررسی منابع علمی نشان داد استفاده از توزیع پهن اندازه ذرات بلورهای انفجاری نسبت به توزیع باریک منجر به کاهش قابل توجه گرانروی و وابستگی به نرخ برشی و زمان آمیزه شد. عدم برهم‌کنش‌های نیرومند میان ذرات بلوری و محمل پلیمری منجر به عدم مشاهده رفتار شبه‌جامد حتی در 85% وزنی از بلورهای انفجاری همچون اکتوژن در بستر پلی‌بوتادین‌خاتمه یافته با هیدروکسیل می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - نگاهی نو به چرخش ایران مرکزی: مطالعه موردی گسل انار،شرق بلوک یزد
        حمیدرضا  افخمی اردکانی فرزین  قائمی فریبا کارگران بافقی احد نوری
        گسل انار در شرق شهر یزد با امتداد شمال شمال غرب- جنوب جنوب شرق گسلی است پی سنگی که بلوک یزد را ازبلوک پشت بادام جدا نموده است و فعالیت عهدحاضر آن امتدادلغز راستگرد با مولفه معکوس می¬باشد. تحلیل تنش دیرین بر روی این گسل به این منظور انجام گرفت تا سرگذشت زمین ساختی ایران أکثر
        گسل انار در شرق شهر یزد با امتداد شمال شمال غرب- جنوب جنوب شرق گسلی است پی سنگی که بلوک یزد را ازبلوک پشت بادام جدا نموده است و فعالیت عهدحاضر آن امتدادلغز راستگرد با مولفه معکوس می¬باشد. تحلیل تنش دیرین بر روی این گسل به این منظور انجام گرفت تا سرگذشت زمین ساختی ایران مرکزی در بازه زمانی دونین تا کرتاسه بدست آید. پس از بررسی 110 داده گسلی در 13 ایستگاه 2 فاز زمین ساختی تشخیص داده شد که بیشینه تنش بدست آمده بین آزیموت های 90 تا 110 و 190 تا 220 قرار دارد و زاویه تغییرات جهت تنش را در بازه زمانی دونین تا کرتاسه 130 درجه نمایش می دهد. بر اساس مطالعاتی که روی رگه های باریت و جابجایی های راستگردی که روی آنها دیده می شد تفکیک فازهای تنش صورت گرفت که نشان دهنده قدیمی¬تر بودن جهت تنش NNE می باشد. در ادامه باتوجه به مطالعات پیشین رسوب شناسی و زمین ساختی که در ایران مرکزی صورت گرفته این نتیجه حاصل گردید که علت این تغییر جهت در تنش، حرکت به سمت شمال شرق توام با چرخش 130 درجه ای پادساعتگرد ایران مرکزی بوده است. تفاصيل المقالة