تفاوت رژيم تنش برجا وابسته به موقعيت ساختاري و ويژگيهاي ژئومكانيكي، نمونه موردي در سازندهاي گچساران و آسماري، جنوب باختري ايران
الموضوعات :حسين طالبي 1 , سید احمد علوی 2 , محمدرضا قاسمی 3 , شهرام شركتي 4
1 - دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشگاه شهید بهشتی
3 - سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور
4 - شركت ملي نفت ايران
الکلمات المفتاحية: تنش برجا ميدان­, هاي لالي و مارون رژيم­, هاي تنش راستالغز و نرمال سازندهاي آسماري و گچساران ,
ملخص المقالة :
برآورد تانسور تنش برجا درحوضههاي رسوبي با استفاده از اطلاعات به دست آمده در طي حفاري و نمودارگيري در چاههاي اكتشافي و توسعهاي نفت و گاز امکانپذیر است. محاسبه بزرگا و اندازهگيري راستاي تنشهاي برجا و رژيم تنش حاصل شده درمحدوده چاههاي مورد مطالعه دربرنامههاي بازيافت ثانويه از مخازن هيدروكربوري و همچنينتحليلپايداري ديواره چاهها كاربردهاي متعددي خواهد داشت. افزايش توليد با طراحي شكافت هيدروليكي، كاهش توليد ماسه در مخازن چند لايهاي همچون ميدان بزرگ مارون با افقهاي ماسهاي سست و همچنين بهبود عملكرد حفاري در سازندهاي غيرمخزني همچون گچساران با ويژگيهاي رئولوژيك خاص، نيازمند شناخت و آگاهي از شرايط تنش حاكم ميباشد. در اين پژوهش تلاش گرديده است تا رژيم تنش برجا با استفاده از نتايج حاصل از مدلهاي مكانيكي زمين در چند حلقه چاه منتخب در ميدانهاي هيدروكربوري مارون و لالي در سازند مخزني آسماري و سازند غير مخزني گچساران تحليل گردد. نتايج حاصله نشان دهنده افت قابل ملاحظه بزرگاي تنشهاي افقي در گذر از سازند گچساران به سازند مخزني آسماري بويژه در ميدان مارون ميباشد. بزرگاي تنشهاي اصلي محاسبه شده در سازندهايگچساران و آسماري ميدان لالي، نشاندهنده رژيم تنش راستالغز(Shmax>Sv>Shmin) است، گرچه در سازند گچساران ميدان مارون، رژيم تنش تخمين زده شده در محدوده معكوس تا راستالغز ميباشد ولي رژيم تنش غالب در مخزن آسماري اين ميدان از نوع نرمال است. اين وضعيت تنش برجا، بيانكننده آن است كه شرايط ساختاري و همچنين اختلاف درعمق جايگيري اين ساختارها نقش مهمي در تغيير رژيم زمینساختي بازی مينمايد.
طالبي، ح. و نريماني، ح.، 1388. ارتباط ساختاري تاقديس هاي زيلويي، لالي و كارون. گزارش فني شركت ملي مناطق نفت خيز جنوب.
طالبي، ح.، علوي، ا.، قاسمي، م.ر.، پرهيزگار، م.ر. و بقاء دشتكي، ب.، 1392. راستا و بزرگاي تنش برجا در سازند آسماري حوضه زاگرس- فروبار دزفول شمالي. اولين همايش ملي زمين ساخت ايران.
فارسي مدان، م.، مهدور، م. و محمديان، ر.، 1392. بررسي عملكرد و تعيين جهت تنش برجا در سازند مخزني آسماري ميدان نفتي مارون (بر اساس نتايج تفسير نمودارهاي تصويرگر). سي و دومين گردهمايي و نخستين كنگره بين المللي تخصصي علوم زمين.
Biot, M.A.,1941. General theory of three‐dimensional consolidation. Journal of Applied Physics, 12, 155-164.
Blanton, T. and Olson, J.,1999. Stress magnitudes from logs: effects of tectonic strains and temperature. SPE Reservoir Evaluation and Engineering, 2, 62-68.
Fossen, H.,2010. Structural Geology. Cambridge University Press.
Hamison, B., 2007. Micromechanisms of borehole instability leading to breakouts in rocks. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 44, 157-173.
Heidbach, O., Reinecker, J., Tingay, M., Müller, B., Sperner, B., Fuchs, K. and Wenzel, F.,2007. Plate boundary forces are not enough: Second- and third-order stress patterns highlighted in the World Stress Map database. Tectonics, 26. 3-7.
Jaeger, C.,1979. Rock mechanics and engineering. Cambridge Univ. Press.
Lee, D., Bratton, T. and Birchwood, R.,2004. Leak-Off Test Interpretation and Modeling with Application to Geomechanics. Gulf Rocks 2004, the 6th North America Rock Mechanics Symposium (NARMS). American Rock Mechanics Association.
Rasouli, V., Pallikathekathil, Z. and Elike, M.,2010. Optimum well trajectory design in a planned well in Blacktip field, Australia: a case study. APPEA. J., (The Australian Petroleum Production and Exploration Association), 50, 535-548.
Reinecker, J., Tingay, M. and Muller, B.,2006. The use of the WSM database for rock engineers. International Symposium on In-Situ Rock Stress, Trondheim, Norway,19-21 June 2006.
Sayers, C.M.,2010. Geophysics under stress: Geomechanical applications of seismic and borehole acoustic waves. Society of Exploration Geophysicists, Volume13.
Tingay, M., Reinecker, J. and Müller, B.,2008. Borehole breakout and drilling-induced fracture analysis from image logs. World Stress Map Project, 1-8.
Yaghoubi, A.A. and Zeinali, M.,2009. Determination of magnitude and orientation of the in-situ stress from borehole breakout and effect of pore pressure on borehole stability — Case study in Cheshmeh Khush oil field of Iran. Journal of Petroleum Science and Engineering, 67, 116-126.
Zang, A., Stephansson, O. and Stephansson, O.,2010. Stress Field of the Earth's Crust. Springer. 324 .
Zoback, M.D.,2010. Reservoir Geomechanics. Cambridge University Press. 461.
