نیما یوشیج

حرية الوصول المقاله

1 - سریویلی؛ زندانی تقابل‌های دوگانه (بررسی تقابل‌های دوگانه در منظومۀ «خانۀ سریویلی» اثر نیما یوشیج)
سیاوش حق‌جو مرضیه حقیقی مرتضی محسنی

تقابل های دوگانه، مهم ترین اساس نظریۀ ساختارگرایی است که نظریه پردازان این حوزه از آن در حوزه های مختلف زبان شناسی، روایت شناسی، فلسفه، مطالعات فرهنگی، انسان‌شناسی و روان شناسی بهره برده اند. «کلودلوی استروس» در انسان شناسی، از تقابل های دوگانه برای شناخت ساختار کلی ذهن أکثر

تقابل های دوگانه، مهم ترین اساس نظریۀ ساختارگرایی است که نظریه پردازان این حوزه از آن در حوزه های مختلف زبان شناسی، روایت شناسی، فلسفه، مطالعات فرهنگی، انسان‌شناسی و روان شناسی بهره برده اند. «کلودلوی استروس» در انسان شناسی، از تقابل های دوگانه برای شناخت ساختار کلی ذهن انسان در پسِ اسطوره ها و اعمال مختلف فرهنگی سود جسته و معتقد است این تقابل ها، نخستین تلاش بشر برای ادراک محیط پیرامونش بوده است و هستی انسانی به طور کلی درگیر این دوشاخگی های اجتناب ناپذیر است. در پژوهش حاضر، اندیشه های استروس برای خوانش منظومۀ «خانۀ سریویلی» نیما یوشیج به کار گرفته شده است. در این منظومه، سریویلیِ شاعر، در تقابل با شیطانی است که با تمام زمینه های فکریِ وی در تعارض است. تقابل هایی مانند روستا/ شهر، طبیعت/ فرهنگ، تجدّد/ سنّت و به طور کلی خودآگاهی و ناخودآگاهی در این منظومه، به صورت جدال شاعر و شیطان به تصویر درآمده است. سریویلی در این منظومه، گرفتار کشمکش و تعارض هایی است که در گفت وگو با شیطان به بار نشسته و این جدال دائمی تا پایان شعر ادامه یافته است. ذهن سرکش نیما، با استفاده از تقابل های دوگانه به بیان مهم ترین تفاوت ها، تضادها و تعارض های اندیشه ا ی خود با صاحبان قدرت سیاسی پرداخته است. قدرتمندانی که اندیشه‌های آنان با نماد شیطان به عرصۀ خودآگاهی شاعر درآمده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - تأثیر سمبولیسم در شیوه‌های بیانی اندیشه‌های نیما یوشیج
حاتم قادری عباس منوچهری محمد کمالی‌زاده

در این مقاله با مطالعۀ برخی رویکردهای سیاسی شاعران سمبولیست اروپایی و بازخوانی نحوۀ تعامل «نیما» با جریان‌های روشنفکری زمانۀ خود، به دنبال آن خواهیم بود تا نشان دهیم که جهت‌گیری‌های سیاسی نیما و نوع رابطۀ او با ایدئولوژی‌ها و گفتمان‌های روشنفکری زمانه، قرابت فراوانی با أکثر

در این مقاله با مطالعۀ برخی رویکردهای سیاسی شاعران سمبولیست اروپایی و بازخوانی نحوۀ تعامل «نیما» با جریان‌های روشنفکری زمانۀ خود، به دنبال آن خواهیم بود تا نشان دهیم که جهت‌گیری‌های سیاسی نیما و نوع رابطۀ او با ایدئولوژی‌ها و گفتمان‌های روشنفکری زمانه، قرابت فراوانی با رویکردهای کلی حاکم بر اندیشه و عمل سمبولیست‌های اروپایی دارد. به عبارت دیگر سمبولیست بودن نیما – البته نه به عنوان تنها مؤلفه - تأثیر فراوانی بر نوع موضع‌گیری‌ها و انتخاب‌های سیاسی او داشته است. در این میان، گفتمان‌های روشنفکری حاکم بر زمانه و نوع مواجهه نیما با این گفتمان‌ها نیز نقشی تعیین‌کننده در تقویت این جهت‌گیری‌ها ایفا کرده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - تحلیل بوطیقای «سیمرغ» و «ققنوس» در گذار از حماسه و عرفان به شعر نو فارسی با تکیه بر شعرِ «ققنوس» نیما یوشیج
سارا حسینی رحمان ذبيحي علیرضا شوهانی

سیمرغ و ققنوس به مثابۀ موجوداتی اسطوره ای، جلوه های تصویری متفاوتی در هر یک از گونه های ادبی دارند. مدعای مقاله اثبات، این است که این پرندگان از حیث وجودی دارای ویژگی های متعددی هستند که هر گونة ادبی به فراخور بافتار خود، بر بخشی از آن ویژگی ها توجه می‌کند و این نکته در أکثر

سیمرغ و ققنوس به مثابۀ موجوداتی اسطوره ای، جلوه های تصویری متفاوتی در هر یک از گونه های ادبی دارند. مدعای مقاله اثبات، این است که این پرندگان از حیث وجودی دارای ویژگی های متعددی هستند که هر گونة ادبی به فراخور بافتار خود، بر بخشی از آن ویژگی ها توجه می‌کند و این نکته در گذارِ شعرِ کلاسیک به نو فارسی کاملاً مشهود است. برای اثبات مدعای مطرح شده، شباهت ها و تمایزهای وجودی سیمرغ و ققنوس را در نمونه های برجستۀ حماسی، عرفانی و شعر نو بررسی کرده ایم و تمایز نگاه نیما را از این منظر تحلیل نموده‌ایم. پژوهش حاضر در پی پاسخگویی به دو سؤال اساسی است: خوشه‌های تصویری سیمرغ و ققنوس در گذار از حماسه و عرفان به شعرِ نو فارسی دچار چه تحولاتی شده‌‌ است؟ بوطیقای تصویرِ ققنوس در شعرِ «ققنوس» نیما تا چه اندازه معرفِ نگاه نوی است که او به دنبال طرح و بسط آن در شعرِ نو فارسی بوده است؟ نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که نیما با بهره‌گیری از آشنایی ذهن انسان ایرانی با تصاویرِ سیمرغ و ققنوس، این بار ققنوس را در ساختاری سمبولیک و با غلبه‌ دادن وجه عینیت‌گرای شعرش و برای ارائه اندیشه سیاسی- اجتماعی‌اش به کار می‌گیرد، حال آنکه در اشعار سمبولیک پیش از او، همواره وجه انتزاعی شعر غلبه داشت. علاوه بر این ارائه روایت تام و البته کوتاه این شعر، در پرتو انسجام تصاویر شعری، تلاش تازه نیما را برای جایگزین کردن «تصویر به جای تصریح» نشان می‌دهد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - نسبت مبادی سمبولیستی و تفکر آرمان‌شهری در شعر نیما یوشیج
عباس منوچهری

درک خاص نیما از شعر و جایگاه شاعر، متضمن نوعی دلالت هنجاری است که به ترسیم نوعی وضعیت آرمان‌شهری در شعر او منجر می شود. بر مبنای دیدگاه این مقاله، نیما نیز همانند سمبولیست های اروپایی با تأکید بر مرجعیت «تخیل» در شعر، میان شعر و حقیقت و به دنبال آن جایگاه شاعری و مقام ر أکثر

درک خاص نیما از شعر و جایگاه شاعر، متضمن نوعی دلالت هنجاری است که به ترسیم نوعی وضعیت آرمان‌شهری در شعر او منجر می شود. بر مبنای دیدگاه این مقاله، نیما نیز همانند سمبولیست های اروپایی با تأکید بر مرجعیت «تخیل» در شعر، میان شعر و حقیقت و به دنبال آن جایگاه شاعری و مقام رازبینی و رازگویی قرابت و یکسانی ایجاد می کند. چنین قرابتی که با خود نفی وضعیت نابسامان موجود و ترسیم و القاي جهان آرمانی را به دنبال دارد، همسویی فراوانی با مفهوم ایدئولوژی در اندیشه سیاسی پیدا می‌کند. بدین‌گونه، درک خاص نیما از شاعری به آن نوع از تفکر آرمان‌شهری در شعر او منجر می شود که می‌تواند به عنوان بارزترین جلوه تفکر اجتماعی در اشعار او شناخته شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - دو تأویل از یک شعر: «کک‌کی»
فاطمه راکعی

تکرار کاربرد گسترده و متنوع نیما یوشیج از نمادها در شعر، به‌ویژه نمادهای جدید و گاه بکر از میان واژگان زادگاهش یوش مازندارن، ویژگی و تازگی خاص به شعرهای آثار دورۀ سوم حیات شاعرانۀ وی (از شعر «خواب زمستانی» (زمان سرایش: 1320 به بعد)) بخشیده است. این نوع شعرها عموماً دارا أکثر

تکرار کاربرد گسترده و متنوع نیما یوشیج از نمادها در شعر، به‌ویژه نمادهای جدید و گاه بکر از میان واژگان زادگاهش یوش مازندارن، ویژگی و تازگی خاص به شعرهای آثار دورۀ سوم حیات شاعرانۀ وی (از شعر «خواب زمستانی» (زمان سرایش: 1320 به بعد)) بخشیده است. این نوع شعرها عموماً دارای پیام‌های اجتماعی- سیاسی است که نیما به دلیل فضای سیاسی پراختناق روزگار خود، آنها را به صورت نمادین بیان کرده است. از نظر نویسنده، دستیابی به دلالت‌های موجود در این آثار، یا دست‌کم نزدیک ‌شدن به ذهنیّت شاعر در هنگام سرودن آنها، با استفاده از روش هرمنوتیکی «شلایرماخر» بهتر امکان‌پذیر است. از طرف دیگر این شاعر سمبولیست بر وجود چندمعنایی و ابهام در شعر تأکید بسیار دارد و آن را یکی از معیارهای شعریت اثر می‌داند. از‌ این‌رو نویسنده، کشف معانی چندگانه‌ در شعرهای نمادین نیما را جزء وظایف تأویلگر در قبال این شعرها تلقی می‌کند. از آنجا‌ که واژۀ «کک‌کی» در فرهنگ‌های مختلف با معانی متفاوت آورده شده و تحقیقات محلی از بومیان مازندران نیز بر این امر صحه گذاشته است و نیز برخی واژه‌های موجود در شعر مانند «پری‌وار»، ویژگی «زنانگی» را به ذهن متبادر می‌کند، نویسنده با تأمل بیشتر در واژگان و برخی ویژگی‌ها که فرهنگ قزوانچاهی و بومیان مازندران برای «کک‌کی» برشمرده‌‎اند، در کنار برخی تأملات دیگر، به تأویل دومی از «کک‌کی» دست ‌یافت که این مقاله به آن می‌پردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - مقایسه شاخصه های تصویر رمانتیسم در شعر نیما و فروغ فرخزاد
منیژه همراه بهروز رومیانی مصطفی سالاری

<p>مسألة اساسي اين مقاله، مقایسه تصویر در شعر نیما و فروغ فرخزاد از منظر شاخصه های تصویر رمانتيك است. تصوير رمانتيك از نظر ماهيت معرفتي و زيبايي شناختي اساساً با تصوير كلاسيك، نمادگرا و سوررئاليستي متفاوت است. نويسنده در سه بخش كوشيده تا ماهيت تصوير رمانتيك را تبيين نما أکثر

<p>مسألة اساسي اين مقاله، مقایسه تصویر در شعر نیما و فروغ فرخزاد از منظر شاخصه های تصویر رمانتيك است. تصوير رمانتيك از نظر ماهيت معرفتي و زيبايي شناختي اساساً با تصوير كلاسيك، نمادگرا و سوررئاليستي متفاوت است. نويسنده در سه بخش كوشيده تا ماهيت تصوير رمانتيك را تبيين نمايد: در بخش نخست ويژگي&zwnj;هاي خاص ايماژ رمانتيك را با بحث از چهار مشخصه: استحاله در طبيعت، سايه&zwnj;واري تصوير، پويايي، و فرديت در تصوير تبيين مي كند. در ضمن در این پژوهش دو شاخه ی مجزا از رمانتیسم ایرانی مشاهده می شود: شاخه ی رمانتیسم انقلابی که نیما، طلایه دار آن است و رمانتیسم عاشقانه و ایده آل گرا که مختص فروغ و همفکران او است.</p> تفاصيل المقالة

فهرس المقالات نیما یوشیج

رایمگ

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية