-
حرية الوصول المقاله
1 - بررسی تطبیقی مساله امامت در تفسیر المنار و تفسیر تسنیم
تقی بوربور اژدری جعفر تابان رضا کهساریامامت و ولایت از کلیدواژههای قرآن و از بنیادیترین بحثهای کلامی میان شیعه و اهلسنت است. مفسران و متکلمان شیعه آیاتی از قرآن را دال بر اثبات امامت على(ع) و اهلبیت(ع) میدانند و با توجه به براهین عقلی و روایات موثق وسیره عملی پیامبر(ص) ، معتقدند که امامت یک امر انتصا أکثرامامت و ولایت از کلیدواژههای قرآن و از بنیادیترین بحثهای کلامی میان شیعه و اهلسنت است. مفسران و متکلمان شیعه آیاتی از قرآن را دال بر اثبات امامت على(ع) و اهلبیت(ع) میدانند و با توجه به براهین عقلی و روایات موثق وسیره عملی پیامبر(ص) ، معتقدند که امامت یک امر انتصابی از جانب حق تعالی می باشد و زمین هیچگاه از حجت الهی خالی نخواهد بود .مفسران اهلسنت بر تفسیر شیعه از این آیات شبهههایی واردکردهاند. محمدعبده و رشیدرضا (صاحبان تفسیر المنار) با تأثیر از اندیشههای کلامی ابنتیمیه و فرقۀ وهابیت به این موضوع پرداختهاند. در مقابل مفسران شیعه از جمله آیتالله جوادی آملی در تفسیر تسنیم کوشیده است به این شبهات پاسخ دهد و قراین محکمی برای اثبات آیات امامت بیابد. با توجه به اینکه مسئلۀ امامت بهعنوان یکی از مناقشهبرانگیزترین بحثهای اعتقادی میان فرق اسلامی است، به مقایسه میان آرای متکلمان و مفسران کمتر توجه شده، هدف این پژوهش بررسی تطبیقی دو دیدگاه و بیان اختلافنظر دو تفسیر شاخص اهل سنت و تشیع است. پس از نقل هفت آیه و نقل روایات معتبر از مجامع حدیثی فریقین، دیدگاههای صاحب المنار (به عنوان نمونهای از علمای معاصر اهلسنت) و دیدگاه صاحب تسنیم (به عنوان نمونهای از علمای معاصر شیعه) طرح شده است. این پژوهش به شیوۀ توصیفی- تحلیلی، با تکیه بر دادههای کتابخانهای سامان یافته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - تحلیلی بر گونهشناسی عناصر فضایی نیمه باز در معماری خانههای اسلامی؛ « بررسی تطبیقی خانههای یزد (دوره قاجاری) و خانههای دمشق (دوره عثمانی)»
سميه اميدواري مهدی حمزه نژاد الهام امیدواریاندام وارههای فضایی در معماری خانههای گذشته واجد تنوع بسیاری بوده است. هر خانه میتواند به واسطه فضاهای بسته و باز و همنشینی فضاهای نیمه باز در کنار آنها معنا یابد. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد خانههای اسلامی، وجود عناصر فضایی نیمه باز در آنها میباشد که ضمن پاسخگ أکثراندام وارههای فضایی در معماری خانههای گذشته واجد تنوع بسیاری بوده است. هر خانه میتواند به واسطه فضاهای بسته و باز و همنشینی فضاهای نیمه باز در کنار آنها معنا یابد. یکی از ویژگیهای منحصر به فرد خانههای اسلامی، وجود عناصر فضایی نیمه باز در آنها میباشد که ضمن پاسخگویی به نیازهای عملکردی و رفتاری؛ واجد تنوع بسیاری بوده است. این پژوهش با هدف گونهشناسی این عناصر فضایی از روش تحقیق کیفی بهره میگیرد و از آنجا که امکان حضور و ادراک فضایی در خانههای یزد و دمشق برای پژوهشگران فراهم بوده، مستند بر مطالعات میدانی میکوشد تا به گونههای متفاوت فضاهای نیمه باز در این خانهها از منظر شکلی و استقراری دست یابد. به این منظور در ابتدا به پیشینه تاریخی عناصر نیمه باز و وجوه کارکردی و عملکردی آن پرداخته شده است. سپس با مروری بر جایگاه عناصر نیمه باز در برخی شهرهای اسلامی، دو شهر یزد و دمشق در دو دوره تاریخی قاجاری و عثمانی انتخاب شد و با گونهشناسی عناصر فضایی نیمه باز، به مقایسه و تحلیل تطبیقی آنها پرداخته شد. بر اساس بررسیهای اولیه این نتیجه حاصل آمد که خانههای یزد دارای چهارگونه فضاهای نیمه باز از جمله ایوان اصلی (تالار)، ایوان کم عمق، ایوانچه و رواق (ایوان ستون دار) و خانههای دمشق واجد سه گونه فضایی ایوان اصلی، ایوان فرعی و ایوان ستوندار بوده است. مقایسه این گونههای فضایی در دو منطقه و تحلیل اشتراکات و افتراقات در آنها؛ مخاطبان را به یک گونه اصلی در این دو منطقه از جمله گونه ایوان اصلی هدایت خواهد کرد. وجود این گونه فضایی و اشتراکات آنها بیانگر ضرورت وجود یک فضای نیمه باز در همه این خانهها بوده است اما بسته به بسترهای شکل دهنده آنها، تفاوتهایی در نحوه ظهور کالبدی این عناصر وجود داشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - تحليل و طراحي ساختار مناسب پارکهاي علم و فناوري ايران
سعید شادان داريوش پورسراجيان رامين زارعساختار سازمانی به عنوان بستر عملیاتی برنامهها و راهبردهاي سازمان، رابطه بین کارکنان یا عوامل اجرای کار را تبیین میکند. سازمانها به موازات تغییر در سایر عناصر تحول میبایست به تغییر در ساختار سازمانی خود نيز توجه نمایند. پاركهاي علم و فناوري ايران نيز به عنوان مراكزي أکثرساختار سازمانی به عنوان بستر عملیاتی برنامهها و راهبردهاي سازمان، رابطه بین کارکنان یا عوامل اجرای کار را تبیین میکند. سازمانها به موازات تغییر در سایر عناصر تحول میبایست به تغییر در ساختار سازمانی خود نيز توجه نمایند. پاركهاي علم و فناوري ايران نيز به عنوان مراكزي كه به دنبال ترويج نوآوري در يك جامعه ملي و محلي هستند، نيازمند ساختاري متناسب با رسالت، اهداف و وظايف و فعاليتهاي محوري خود ميباشند. در این مقاله، ضمن مروری بر مفاهیم ساختار و ابعاد ساختاری و محتوایی آن و نيز معرفی پارکهای علم و فناوری به عنوان یک ساز و کار توسعهای، به منظور دستيابي به ساختار مناسب پاركهای علم و فناوری کشور، ابتدا فعاليتهاي محوري پاركها در قالب بررسي مأموریت و اهداف آنها، مطالعه تطبيقي ساختار و تشكيلات اجرايي 12 پارك علم و فناوري كشورهاي پيشرو و نيز استفاده از نظرات مديران و خبرگان پاركهای علم و فناوري استخراج گرديد. سپس الگوي مفهومي ساختار سازماني پاركها مبتني بر مطالعه تطبيقي و ادبيات ساختار سازماني و نيز بررسي چالشهاي ساختار سازماني موجود پاركها تدوين گرديد. در پايان با استفاده از نظرسنجي و مصاحبه با خبرگان و مديران برخي از پاركهاي علم و فناوري كشور، ساختار مناسب پیشنهادی و نيز پيشنهادهاي لازم به مديران و محققان آينده ارائه گرديده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - ساختارمندی لهو و لعب از منظرمذاهب خمسه وحقوق موضوعه
معصومه پورشبانان نجف آبادی محمد علی حیدری مسعود راعی دهقیاعمال لهو و لعب از دیرباز تا کنون در زندگی انسان وجود داشته داشته است ، این اعمال امری هستند منفی و بر علم فقه مومن هرگز عمر خود را به بطالت نمیگذراند .درگذشته این اعمال به دلیل عدم پیشرف ت جوامع و تکنولوژیهای نوین ارتباطی توسط افراد به شکل قمار، مشروبات الکلی، رقص، أکثراعمال لهو و لعب از دیرباز تا کنون در زندگی انسان وجود داشته داشته است ، این اعمال امری هستند منفی و بر علم فقه مومن هرگز عمر خود را به بطالت نمیگذراند .درگذشته این اعمال به دلیل عدم پیشرف ت جوامع و تکنولوژیهای نوین ارتباطی توسط افراد به شکل قمار، مشروبات الکلی، رقص، مواد مخدر و... پیش آمد اما امروزه با گسترش اینترنت و دنیای مجازی به شکل دیگری نمو پیدا کرد. این مقاله در صدد است تا با روشی توصیفی تحلیلی به تبیین لهو و لعب و اقسام آن در فضای مجازی با بیان کیفر آن در حقوق ایران بپردازد و در مقام پاسخدهی به این سوال باشد که لهو و لعب از گذشته تا به امروز به چه میزان دستخوش تغییر گشتهاند و چالشهای پیش رو در این زمینه چیست ؟ یافتههای دراین مقاله نشان میدهد که همزمان با توسعهی تکنولوژی قسمهای لهو ولعب و تمرکز بیشتر افراد نسبت به گذشته به این اعمال افزایش یافته است ، علاوه بر اینها ، این مساله سبب اختلال در زمینهی تربیتی و تجمیع پروندههای قضایی گشته است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - مطالعه تطبیقی سلسله مراتب قوانین و مقررات گردشگری ایران با سایر کشورها
عذرا عزیزی علی اصغر شالبافیان ابوطالب قاسمینقش دولتها در سیاستگذاری توسعه گردشگری، ارزیابی، کنترل و تنظیم روابط بین ذی¬نفعان بخش گردشگری نیازمند ابزار اجرایی و نظارتی است که قوانین و مقررات یکی از مهمترین آنهاست. در این مقاله با استفاده از رویکرد متن¬محور از روش حقوق تطبیقی، ساختار و عناوین موضوعات در قوانین أکثرنقش دولتها در سیاستگذاری توسعه گردشگری، ارزیابی، کنترل و تنظیم روابط بین ذی¬نفعان بخش گردشگری نیازمند ابزار اجرایی و نظارتی است که قوانین و مقررات یکی از مهمترین آنهاست. در این مقاله با استفاده از رویکرد متن¬محور از روش حقوق تطبیقی، ساختار و عناوین موضوعات در قوانین گردشگری کشورهای چین، فرانسه، مالزی و ترکیه مورد بررسی قرار گرفته تا با بررسی تطبیقی این موضوعات در قوانین و مقررات گردشگری ایران جایگاه محورهای کلیدی در نظام سلسله مراتب قوانین و مقررات مشخص گردد. بر اساس یافتههای تحقیق، بسیاری از موضوعاتی که در کشورهای مورد مطالعه جایگاه قانونی دارد، در کشور ایران در سطح پایینتر و به صورت آییننامه یا دستورالعمل اجرایی مورد ملاحظه قرار گرفته است. برخی از موضوعات نیز، در هیچ یک از سطوح پیشبینی نشده است؛ لذا میتوان بیان نمود که بخش گردشگری ایران دارای جایگاه قانونی مناسبی نسبت به کشورهای مورد مطالعه نیست؛ به طوری که بسیاری از موضوعات کلیدی این بخش که میتواند به تنظیم روابط بین ذی¬نفعان مختلف آن منجر شود و از بروز مداخلات بین دستگاهی و مسائل حقوقی بین عرضهکنندگان و گردشگران بکاهد یا به هماهنگی در دستیابی به اهداف توسعه کمک نماید، در قوانین و مقررات به درستی مشخص نشده است. بنابراین بخش گردشگری به قانونی متمرکز، شفاف و جامع نیاز دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - ارائه مدل بلوغ امنیت سایبری برای زیرساختهای حیاتی
محمد اختری محمدعلی کرامتی سید عبداله امین موسویبا پیشرفت بشر در عصر اطلاعات و ورود به عصر اطلاعات دیجیتال، وابستگی به زیرساختهای ملی بیش از گذشته اهمیت یافته است. عدم وجود امنیت سایبری در زیرساختها، سبب اختلال در کارکرد بخشهای گوناگون نظیر دولت، اقتصاد و خدماترسانی میشود. با ایجاد اختلال در زیرساختهای حیاتی، م أکثربا پیشرفت بشر در عصر اطلاعات و ورود به عصر اطلاعات دیجیتال، وابستگی به زیرساختهای ملی بیش از گذشته اهمیت یافته است. عدم وجود امنیت سایبری در زیرساختها، سبب اختلال در کارکرد بخشهای گوناگون نظیر دولت، اقتصاد و خدماترسانی میشود. با ایجاد اختلال در زیرساختهای حیاتی، ممکن است زیانهای جبرانناپذیری در زمینههای مختلف از قبیل تلفات انسانی، خسارتهای اقتصادی و از دستدادن اعتماد عمومی ایجاد شود. بدین ترتیب فناوری اطلاعات و امنیت سایبری جایگاه ویژهای در عرصه دیجیتال یافته است. بر همین اساس یکی از مهمترین چالشهایی که امروزه کشورهای مختلف با آن روبرو هستند که میتواند امنیت ملی را نیز مورد آسیب قرار دهد، حملات سایبری است. این پژوهش به دنبال ارائه مدل بلوغ امنیت سایبری برای زیرساختهای حیاتی میباشد. در این پژوهش پنج مورد از مهمترین مدلهای بلوغ امنیت سایبری مورد واکاوی قرار گرفته است. پژوهش صورتگرفته نشان میدهد که مدلهای بلوغ امنیت سایبری شباهت قابل توجهی به یکدیگر دارند با بررسی تطبیقی و مقایسهای بین مدلهای مورد واکاوی، 48 شاخص احصاء گردید، بررسی این شاخصها نشان میدهد برخی از آنها دارای همپوشانی با سایر شاخصها میباشند. بنابراین شاخصهای دارای همپوشانی براساس فراوانی در 16 گروه دستهبندی شد. سپس این گروهها به روش تجزیه و تحلیل خوشهبندی و با توجه به دادههای بهدست آمده، مورد تحلیل و آنالیز قرار گرفت و در پنج سطح ساماندهی گردید، از اینرو سطوح معرفیشده تمامی ویژگیها و شاخصهای مدلهای واکاوی شده را در بر میگیرد. از سطوح بهدست آمده و با توجه به شاخصهای معین شده در هر سطح، مدل بلوغ امنیت سایبری برای زیرساختهای حیاتی پیشنهاد گردید. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - مطالعه تطبیقی اقناع درمدل یادگیری ومدل قرآن
ابراهیم کاملی حسام¬الدّین آشناانسان درزندگی خود بادیگران ارتباط برقرارمی کند.برقراری ارتباط به قصد تأثیرگذاری بر دیگران است. این تأثیرگذاری، در قالب اقناع درعلم ارتباطات و روان شناسی اجتماعی مورد مطالعه قرار می گیرد. به خاطر اهمیت تأثیرگذاری بر دیگران، مدل های گوناگونی ابداع شده است. یکی از مدل ه أکثرانسان درزندگی خود بادیگران ارتباط برقرارمی کند.برقراری ارتباط به قصد تأثیرگذاری بر دیگران است. این تأثیرگذاری، در قالب اقناع درعلم ارتباطات و روان شناسی اجتماعی مورد مطالعه قرار می گیرد. به خاطر اهمیت تأثیرگذاری بر دیگران، مدل های گوناگونی ابداع شده است. یکی از مدل های اقناع،مدل«یادگیری» است که به وسیله ی«کارل هاولند» ابداع شده است. این مدل دو مؤلفه ی اساسی«عناصر ارتباط و ظرفیت های روان شناسی یادگیری» را پایه ی مدل خود قرار داده و به بررسی میزان تأثیرگذاری این دو می پردازد.قرآن کریم مجموعه ای از پیام های الهی به بندگان استکه برای تأثیرگذاری بر آن ها نازل شده است. این کتاب مقدس،مدلی برای ارائه پیام هایش دارد. مدل قرآن دارای سه مؤلفه است. مؤلفه ها ی مدل قرآن عبارتند از: عناصرارتباط؛ ظرفیت های روان شناسی و تفکر. این مقاله به مطالعه ی تطبیقی مدل یادگیری با مدل اقناعی قرآن می پردازد تا وجوه اشتراک و تفاوت مؤلفه ها ی موجود در این دو مدل را واکاوی کند . تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - مطالعه تطبیقی تاریخی زمینه های انقلابات ایران ، مصر ، لیبی، تونس، یمن: تاکید برتمایزات وتشابهات انقلاب ایران با چهار انقلاب دیگر
علی ویسمه ای فرانک سيدی پیمان عین القضاتیانقلاب تحولی ، با اهداف سیاسی اجتماعی است .فرایندی است که به مدد عمل توده ای با رهبری آرمان های برخاسته از اندیشه های بلند رخ می دهد و با گسستن از گذشته ای که توام با نابرابری وستم است وآینده ای که هنجارهای جدید همراه با عدالت وآزادی را نوید می دهد، توام است.همانگونه أکثرانقلاب تحولی ، با اهداف سیاسی اجتماعی است .فرایندی است که به مدد عمل توده ای با رهبری آرمان های برخاسته از اندیشه های بلند رخ می دهد و با گسستن از گذشته ای که توام با نابرابری وستم است وآینده ای که هنجارهای جدید همراه با عدالت وآزادی را نوید می دهد، توام است.همانگونه که ارسطو معتقد است نابرابری های موجود از عوامل زمینه ساز انقلابات هستند .هدف مقاله تبیین جامعه شناختی و مقایسه انقلابات مصر ،تونس ، لیبی و ایران است که با استفاده از نظریات جانسون و فوران به تحلیل وتبیین پرداخته شده است .روش تحقیق روش اسنادی است که به تحلیل محتوی متون مربوطه پرداخته می شود و ابزار گردآوری اطلاعات میدانی است .نتایج نشان داد از جمله عوامل مشترک زمینه ساز این انقلابات : بی کفایتی سیاسی ومدیریتی حاکمان ،استبداد وقدرت مطلقه وفاصله گرفتن از مردم ، بحران های مالی واجتماعی گسترده وپیامدهای آن (بیکاری، تورم ، کاهش رشد اقتصادی ، آسیب های اجتماعی، کاهش اعتماد وسرمایه اجتماعی، بی هنجاری و...) ، حضور روشنفکران ومردم درصحنه ،وجود شبکه های اجتماعی مجازی والگوگیری از سایر انقلابات ، وجود رهبران هدایت کننده وخوش فکر ، وابستگی وتوسعه نامتوازن است .تمایز انقلاب ایران با این انقلابات : ریشه اصلی انقلاب ایران مذهبی ولی ریشه اصلی انقلابات دیگر اجتماعی است .اهداف آرمانی انقلاب ایران حکومت مهدی (عج ) است وعدالت برگرفته از اسلام ولی اهداف آرمانی سایر انقلابات عدالت برگرفته از نظرات وفلاسفه غربی (مثل افلاطونی ) است. تمایز دیگر رهبری برخاسته از مردم ایران و فرهمندانه بود. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - درآمدی بر صورتبندی اخلاق سیاسی در تاریخ فلسفۀ چین (با تأکید بر چین باستان)
علی آقاجانیتاریخ انديشه در چين از زمان پيدايش و سپس تحول و تكامل آن، همواره ريشۀ اخلاقی و سياسي داشته است. وابستگی ارزش و اعتبار دولت و حاکمیت به حیثیت اخلاقي آن، وجه اشتراک میان تمامی فیلسوفان سیاسی چین، با وجود همۀ تفاوتهای نظری آنان است. آنها میكوشیدند از اين راه به اصول اخلاقي أکثرتاریخ انديشه در چين از زمان پيدايش و سپس تحول و تكامل آن، همواره ريشۀ اخلاقی و سياسي داشته است. وابستگی ارزش و اعتبار دولت و حاکمیت به حیثیت اخلاقي آن، وجه اشتراک میان تمامی فیلسوفان سیاسی چین، با وجود همۀ تفاوتهای نظری آنان است. آنها میكوشیدند از اين راه به اصول اخلاقي دست يابند تا بتوانند چينيان را مقيد به هماهنگي با حكومتي آرماني نمايند. بر این اساس، با اذعان به غموض زبانی و معنایی و نظریات مختلف صاحبنظران، نوشتار حاضر با روش تطبیقی، به مسئلۀ ماهیت اخلاق سیاسی و ارتباط آن با دولت در فلسفۀ سیاسی چین (با تأکید بر چین باستان) میپردازد و با این فرضیه پیش میرود که با وجود دیدگاههای کلی و مشترک، رویکردهای متفاوتی دربارۀ چیستی و چگونگی اخلاق سیاسی و ارتباط آن با نهاد دولت و وظایف و اختیارات اخلاقیـسیاسی آن وجود دارد. اختلاف میان رویکردها را میتوان از سویی در هستیشناسی، معرفتشناسی و انسانشناسی، و از سوی دیگر، در رابطۀ اخلاق و سیاست، ماهیت دولت، مشروعیت دولت و وظایف دولت پیگیری کرد. بعنوان مثال، در مسئلۀ ماهیت دولت، لائوتزه، یانگ تزو و تسونگ تزو که تائوئیست هستند، منتقد نهاد دولتند و آن را بنوعی شر غیرضروری میدانند که جز افزودن بر پیچیدگی و خرابی اوضاع، ثمری ندارد؛ از اینرو به دولت حداقلی و نبود یک قدرت متمرکز و دارای سلطه رأی داده و هماهنگی سیاسی بشر با طبیعت غیرمتمرکز را تجویز میکنند. در طرف مقابل، کنفوسیوس، منسیوس، تونگ چونگ شو، هان في تسو و چو هسي، دولت را خیر ضروری میدانند و وظایف اخلاقیـسیاسی حداکثری برایش قائلند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
10 - بررسی تطبیقی فطرت به مثابهی یکی از پیامدهای عوالم پیشین در حکمت متعالیه و معارف دینی
محمد شریفانی علی عباس آبادی محمدکاظم خواجه احسنیآیات و روایات فراوانی که دربارهی آموزهی عوالم پیشین وارد شده، اندیشمندان مسلمان را در طول تاریخ به نظریهپردازی پیرامون آن وا داشته است. حکمت متعالیه نیز به عنوان یک دستگاه معرفتی مبتنی بر روششناسی فلسفی و الهامگرفته از آموزههای ناب دینی، از این قاعده برکنار نیست؛ أکثرآیات و روایات فراوانی که دربارهی آموزهی عوالم پیشین وارد شده، اندیشمندان مسلمان را در طول تاریخ به نظریهپردازی پیرامون آن وا داشته است. حکمت متعالیه نیز به عنوان یک دستگاه معرفتی مبتنی بر روششناسی فلسفی و الهامگرفته از آموزههای ناب دینی، از این قاعده برکنار نیست؛ لذا ملاصدرا نظریهی ویژهای در مورد عوالم پیشین و نحوهی حضور انسان در آنجا ابراز داشته است. او معتقد است انسانها در رتبهای (نه زمانی) پیش از ظهور در عالم دنیا، هویات عقلیای داشتهاند که از پشت پدران عقلیشان بیرون کشیده شده و با شهود ربوبیت پروردگار، با زبان حال «بلی» گفتهاند و میثاق سپردهاند. در روایات شیعی نیز به وضوح از دو عالم «ارواح» (روحهای بدون بدن) و «ذر» (طینتهای دارای اراده و ادراک) سخن به میان آمده است. اما یکی از پیامدهای کلامی-معرفتی باور به این آموزه، مسألهی فطرت است. بر اساس نظریهی صدرالمتألهین، حضور در عوالم پیشین تأثیری در پیدایی و نیز کیفیت این حقیقت در انسان ندارد؛ زیرا فطرت عبارت است از خلقت ویژهی آدمی که در همهی انسانها مشترک و یکسان است. اما با توجه به روایات شیعی، فطرت انسان نتیجهی حضور و معرفت او در عوالم پیشین است؛ از این رو اولاً فطرتهای انسانها کاملاً یکسان نیستند، ثانیاً اختیار و انتخابهای انسان در نحوهی شکلگیری فطرت او نقش دارد، و ثالثاً برخی فطرتها ممدوح و برخی دیگر مذمومند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
11 - بررسی تطبیقی عاملیت انسانی در نظریه شناختی- اجتماعی بندورا و رویکرد اسلامیِ«انسان به منزله عامل
مهدی ناصر زعیم رضا محمدی چابکی خسرو باقری جلیل فتح آبادی امید شکریهدف مقاله حاضر بررسی تطبیقی-اجتماعی بندورا و رویکرد اسلامیِ «انسان به منزله عامل» است. بندورا، عاملیت را به معنای تأثیر ارادی بر عملکرد خود و رویدادهایی میداند که واجد خصیصههای عامل «محیطی بودن، عمدی بودن، پیشاندیشی، خود واکنشسازی و تأمّل در خود» است. از سوی دیگر د أکثرهدف مقاله حاضر بررسی تطبیقی-اجتماعی بندورا و رویکرد اسلامیِ «انسان به منزله عامل» است. بندورا، عاملیت را به معنای تأثیر ارادی بر عملکرد خود و رویدادهایی میداند که واجد خصیصههای عامل «محیطی بودن، عمدی بودن، پیشاندیشی، خود واکنشسازی و تأمّل در خود» است. از سوی دیگر در دیدگاه اسلامی، انسان براساس مفهوم عاملیت مورد نظر است و عمل و عاملیت شناختی، گرایشی و ارادی است. مطالعه عاملیت او، بر پایه سه مبنای اساسی حاضر به لحاظ روششناختی، مطالعهای تطبیقی است که مبتنی بر مقایسه شباهتها و تفاوتها و ریشهیابی آنهاست. در بخش تربیتی نیز از روش استنتاجی فرانکنا استفاده شده است. مبانی و جنبههای عاملیت در هر دو دیدگاه اشتراک زیادی با هم دارند به نوعی که پیشاندیشی و تأمّل در خود از دیدگاه اول را میتوان ناظر بر شناخت در رویکرد دوم؛ همچنین خود واکنشسازی و عمدی بودن در رویکرد اول را به ترتیب ناظر بر مبنای عاطفی و ارادی در رویکرد دوم دانست. با این وجود، دو دیدگاه در موضوعاتی همچون مفهوم عمل و عملکرد، ماهیت تعامل، جنبههای شناختی، عاطفی و ارادی، فطرت، مسئولیت و اخلاق تفاوتهایی دارند که پیامدهایی برای تعلیموتربیت خواهند داشت از جمله اینکه رویکرد اول بر اهمیت ساختار تأکید دارد در حالی که رویکرد دوم، وزن بیشتر را به عاملیت فردی میدهد. با توجه به اهمیت بحث عاملیت انسان که در هر دو دیدگاه مورد توجه قرار گرفته، در استنتاجهای تربیتی بر وجوه مشترک دو دیدگاه تأکید شده است. تفاصيل المقالة