• فهرس المقالات مخزن

      • حرية الوصول المقاله

        1 - فاکتورهای کنترل کننده بافت¬های مختلف انیدریتی و ارتباط آن با کیفیت مخزنی در مخزن آسماری میدان نفتی اهواز
        نسترن  آزادبخت
        فرآیندهای دیاژنزی مختلفی کیفیت مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی اهواز در چاه شماره 19 به ضخامت 357 متر و لیتولوژی آهک، دولومیت، آهک دولومیتی، دولومیت آهکی، دولومیت آهکی ماسه ای، ماسه سنگ آهکی و ماسه سنگ، سیلتستون و شیل را تحت تاثیر قرار داده است. بررسی 1100 مقطع نازک أکثر
        فرآیندهای دیاژنزی مختلفی کیفیت مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی اهواز در چاه شماره 19 به ضخامت 357 متر و لیتولوژی آهک، دولومیت، آهک دولومیتی، دولومیت آهکی، دولومیت آهکی ماسه ای، ماسه سنگ آهکی و ماسه سنگ، سیلتستون و شیل را تحت تاثیر قرار داده است. بررسی 1100 مقطع نازک از مغزه های موجود از این چاه و نیز داده های رقومی چاه و تخلخل و تراوایی مغزه ها مهم ترین این فرآیندها را تشکیل سیمان و بافت های مختلف انیدریتی نشان می دهد. که به ترتیب فراوانی به صورت پویکیلوتوپیک، پر کننده تخلخل و فراگیر، ندولی، پر کننده شکستگی و بلورهای پراکنده تبخیری و رگچه ای مشاهده می شوند. این بافت ها طی مراحل مختلف دیاژنزی، به صورت جانشینی و نیز پرکننده تخلخل (سیمان)، انواع رخساره ها را به درجات متفاوتی متاثر ساخته اند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که سیمان انیدریتی عمدتاً در رخساره های دولومیتی و ماسه سنگی تشکیل شده و بر کیفیت مخزنی آن-ها تاثیر به سزایی داشته است که بیان گر تاثیر شورابه های غنی از سولفات در فرایند دولومیتی شدن نیز می باشد. این در حالی است که در رخساره های آهکی، حضور سیمان انیدریتی به صورت پراکنده و خیلی اندک بوده و به همین سبب تاثیری بر روی کیفیت مخزنی آن ها نداشته است. هر چند بافت حفره پرکن و فراگیر انیدریت با پر کردن تمامی فضاهای خالی در رخساره های دولوگرینستونی و دولوپکستونی دانه پشتیبان طی تدفین کم عمق کیفیت مخزنی آن ها را به شدت کاهش داده اما با انحلال این سیمان در مراحل بعدی دیاژنز (ایجاد تخلخل ثانویه ) کیفیت مخزنی بهبود یافته است. همچنین با انحلال بافت انیدریت پویکیلوتوپیک در رخساره های ماسه سنگی و تبدیل آن به انیدریت پویکیلوتوپیک با توزیع نامنظم و تکه ای تخلخل کاهش می یابد ولی سایز گلوگاه ها را تغییر نمیدهد بنابراین بافت تکه-ای انیدریت پویکیلوتوپیک با کم کردن تخلخل نمونه را از کلاس 2 لوسیا به کلاس یک تبدیل می کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تعیین نقش محیط رسوبی و فرایندهای دیاژنزی در کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سورمه در میدان سلمان
        ابراهیم  سفیداری عبدالحسین  امینی محمدرضا  یوسف پور سید محمد  زمانزاده
        بخش بالایی سازند سورمه به سن ژوراسیک بالایی با لیتولوژی آهک، دولومیت و میان لایه های انیدریت معادل سازند عرب در بخش عربی خلیج فارس به‌حساب می آید. توالی ذکر شده بزرگ‌ترین سنگ مخزن سیستم ژوراسیک پلیت عربی را تشکیل می دهد. مطالعه حاضر بر اساس داده های مغزه (مقطع نازک، تخل أکثر
        بخش بالایی سازند سورمه به سن ژوراسیک بالایی با لیتولوژی آهک، دولومیت و میان لایه های انیدریت معادل سازند عرب در بخش عربی خلیج فارس به‌حساب می آید. توالی ذکر شده بزرگ‌ترین سنگ مخزن سیستم ژوراسیک پلیت عربی را تشکیل می دهد. مطالعه حاضر بر اساس داده های مغزه (مقطع نازک، تخلخل و تراوایی مغزه و فشار موئینه تزریق جیوه) و لاگ های چاه پیمایی به بررسی محیط رسوبی، فرایندهای دیاژنزی و نقش آنها در کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سورمه پرداخته است. بر اساس مطالعات میکروسکپی نه میکروفاسیس رسوبی شناسایی گردید. رخساره های شناسایی شده به قسمت داخلی یک رمپ کربناته کم شیب، متشکل از زیرمحیط های سوپرتایدال، لاگون و شول نسبت داده شده اند. فرایندهای دیاژنزی نقش متغیری بر کیفیت مخزنی سازند مورد مطالعه داشته اند. دلومیتی شدن، انحلال و شکستگی باعث افزایش کیفیت مخزنی شده اند، حال آنکه سیمانی شدن، دلومیتی شدن بیش از اندازه، انیدریتی شدن و فشردگی باعث کاهش کیفیت مخزنی شده اند. بر اساس داده های تخلخل، تراوایی و فشار موئینه حاصل از تزریق جیوه، رخساره های انیدریتی و مادستون حاوی انیدریت مربوط به بخش پرتایدال، دارای پایین ترین کیفیت مخزنی می-باشند و در مقابل رخساره‌های گرین استون اائیدی و پکستون تا گرینستون بایوکلاستی مربوط به زیرمحیط شول از بهترین کیفیت مخزنی برخوردار می باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - زون‌بندي مخزن با استفاده از روش تفکيک تخلخل مفيد و غيرمفيد در يكي از ميادين نفتي جنوب غرب ايران؛ با نگرش ويژه به نمودارهای مقاومت
        جواد هنرمند ژیلا رضائیان دلوئی ارسلان زینل زاده
        چکيده در اين مقاله نمونه های مغزه از بخش کربناته بالايی (به سن ميوسن) سازند آسماري متعلق به يکی از ميادين نفتی جنوب غرب ايران مورد مطالعات ماکروسکوپی و ميکروسکوپی قرار گرفت. سپس نتايج مطالعات بر روی نمونه های مغزه و مقاطع نازک با داده های تخلخل و تراوايي مغزه و نموداره أکثر
        چکيده در اين مقاله نمونه های مغزه از بخش کربناته بالايی (به سن ميوسن) سازند آسماري متعلق به يکی از ميادين نفتی جنوب غرب ايران مورد مطالعات ماکروسکوپی و ميکروسکوپی قرار گرفت. سپس نتايج مطالعات بر روی نمونه های مغزه و مقاطع نازک با داده های تخلخل و تراوايي مغزه و نمودارهاي پتروفيزيکي، به ويژه نمودارهای مقاومت، مقايسه گرديد. تنوع بافت (مادستون تا گرينستون) و پديده های دياژنزی (دولوميتي شدن، انحلال و گسترش سيمانهاي کلسيتي و انيدريتي) باعث تغييرات زيادی در مقدار و نوع تخلخل در اين سازند گرديده است. اين مطالعه نشان داد که نمودارهای مقاومت می توانند به عنوان ابزاری کارآمد در تفکيک زونهای دارای تخلخل های مفيد و غيرمفيد مورد استفاده قرار گيرند. بازه های عمقی با تراوايي بالا از مقادير نسبتاً بالاي مقاومت عميق يا مقاومت منطقه دست نخورده و جدايش خوب بين لاگهاي مقاومت اين منطقه و منطقه کم عمق يا شسته شده برخوردارند در حاليکه در بازه های عمقی غيرمخزني مقاومت پايين بوده و جدايش بين لاگهاي مقاومت اين دو بخش کم است. بر اين اساس توالی کربناته مورد مطالعه از سازند آسماري به 13 زون تفکيک گرديد. با استفاده از جدايش لاگهاي مقاومت کم عمق و عميق مي توان اين واحدهاي جرياني را در سراسر ميدان مورد مطالعه با يکديگر انطباق داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تشخیص سطوح سیالات مخزنی با استفاده از تبدیل موجک پیوسته نگار مقاومت ویژه
        امیر ملا جان مصطفی جاوید حسین معماریان بهزاد تخم چی
        توصیف دقیق توزیع سیالات وارزیابی سطوح تماس بین آنها نقش بسیار مهمی در کاهش عدم قطعیت در ارزیابی ذخیره هیدرو کربنی مخزن ودر نتیجه انتخاب استراتژی توسعه میدان دارد .سطوح سیالات مخزن را می توان با نمودار گیری ،انجام تست چاه ،آزمایشات ویژه مغزه ویا عملیات لرزه نگاری تخمین ز أکثر
        توصیف دقیق توزیع سیالات وارزیابی سطوح تماس بین آنها نقش بسیار مهمی در کاهش عدم قطعیت در ارزیابی ذخیره هیدرو کربنی مخزن ودر نتیجه انتخاب استراتژی توسعه میدان دارد .سطوح سیالات مخزن را می توان با نمودار گیری ،انجام تست چاه ،آزمایشات ویژه مغزه ویا عملیات لرزه نگاری تخمین زد .اما در عمل با توجه به غیر اقتصادی بودن ونیز در دسترس نبودن اطاعات مربوط به تست چاه یا ازمایشات ویژه مغزه وعملیات لرزه نگاری برای همه چاه ها ، رایج ترین رویکرد تفسیرنگار های پترو فیزیکی است .از انجا که عموماً مرز سیالات مخزنی به علت پیچید گی خصوصیات وضخامت سنگ مخزن ،ونیز عواملی همچون اثر واگ ،درز وهجوم فیلترای گل حفاری مختل می شود وجود روشی که بتواند این اثرات را تا حد ممکن کاهش دهدضروری به نظر می رسد .در این مقاله که بر روی داده ها 3 چاه مربوط به یکی از میادین جنوب غرب کشور وبه منظور یافتن مرز آب -نفت صورت گرفته روشی جدید وبر مبنای تبدیل موجک پیوسته نگار مقاومت ویژه جهت شناسائی سطوح مختلف سیالات مخزنی ارائه شده است. نتایج عملکرد این روش که با اطاعات تست چاه مورد اعتبار سنجی قرار گرفته است نشان می دهد ،که این روش قادر است به نحو مطلوبی مرز سیالات مخزنی را مشخص کند . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - فرایند های دیاژنزی کنترل کننده کیفیت مخزنی توالی کربناته سازند آسماری در میدان چشمه خوش ،جنوب غرب ایران
        جواد هنرمند عبدالحسین امینی
        سازند آسماری به سن الیگو-میوسن در میدان نفتی چشمه خوش از توالی مخلوط کربناته –آواری تشکیل شده است .توالی کربناته این سازند ناهمگونی های عمودی شدید ی نشان می دهد که ناشی از تاریخچه دیاژنزی پیچیده آن می باشد .در این مطالعه که با هدف بررسی تاثیر فرایند های دیاژنزی رکیفیت م أکثر
        سازند آسماری به سن الیگو-میوسن در میدان نفتی چشمه خوش از توالی مخلوط کربناته –آواری تشکیل شده است .توالی کربناته این سازند ناهمگونی های عمودی شدید ی نشان می دهد که ناشی از تاریخچه دیاژنزی پیچیده آن می باشد .در این مطالعه که با هدف بررسی تاثیر فرایند های دیاژنزی رکیفیت مخزنی توالی کربناته این سازند انجام شده ،نمونه های مغزه ومقاطع نازک از نظر ویژگی های رسوب شناسی ودیاژنزی مورد مطالعه قرار گرفت .به منظور شناخت دقیق تر محصولات دیاژنزی ،از میکروسکوپ الکترونی وکاتدولومینسانس استفاده گردید .داده های آنالیز مغزه (تخلخل وتراوایی9ونمودار های پترو فیزیکی (تخلخل واشباع نفت )سازند اسماری نیز جهت بررسی خواص مخزنی آن بکار گرفته شد . مطالعات دیاژنزی ومقایسه آن با داده های پترو فیزیکی نشان داد که دولومیتی شدن فسیمانی شدن (سیمان های کلسیت ،انیدریت وسلستیت )،تراکم وانحلال مهم ترین پدید ه های دیاژنزی کنتر ل کننده تخلخل وتراوائی در این سازند می باشند.بر مبنای توزیع عمودی پدید های دیاژنزی وخواص مخزنی ،زون های دیاژنزی در سازند آسماری معرفی شد .زون های دولومیتی با بلور های متوسط که دارای آثار تراکم وسیمان انیدریتی خیلی کم هستند از بالاترین مقادیر تخلخل وتراوائی برخوردارند0زون های( 27،23و30).در حالی که عملکرد شدید تراکم وتشکیل سیمان های انیریت وسلستیت در برخی افق ها به شدت خواص مخزنی را کاهش داده است (زون های 20،3 و17) اما سیمانی شدن وتراکم محدود ووجود تخلخل بین دانه ای وانحلالی در بخش هایی از توالی آهکی سازند آسماری خواص مخزنی را بهبود بخشده است (زون های 31و31). با توجه به اینکه خواص مخزنی سازند آسماری در این میدان به شدت متاثر از فرایند های دیاژنزی است لذا مدل سازی استاتیک این مخزن وتعیین روند توزیع پارامتر های مخزنی مستلزم مطالعات دیاژنزی وتعیین زون های دیاژنزی در گستره میدان خواهد بود . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - ارزیابی مخزنی سازند کنگان با استفاده از مطالعات پترو فیزیکی وپترو گرافی در یکی از میادین خلیج فارس
        سید نظام الدین  طبیبی حسین   اصیلیان مهابادی بهرام موحد حسن حاجی حسنلو
        سازند کنگان به سن تریاس زیرین یکی از مخازن اصلی در خلیج فارس می باشد در این مطالعه گروه های سنگی مخزنی بر مبنای لیتولوژی ، فابریک سنگی ، هندسه فضا های خالی ومیزان تخلخل تعیین گردیده اند .بر این اساس هفت گروه سنگی مخزنی تعیین وشناسایی شده است که عبارتند از 1- انیدریت لای أکثر
        سازند کنگان به سن تریاس زیرین یکی از مخازن اصلی در خلیج فارس می باشد در این مطالعه گروه های سنگی مخزنی بر مبنای لیتولوژی ، فابریک سنگی ، هندسه فضا های خالی ومیزان تخلخل تعیین گردیده اند .بر این اساس هفت گروه سنگی مخزنی تعیین وشناسایی شده است که عبارتند از 1- انیدریت لایه ای، فاقد کیفیت مخزنی 2-دولومیت آهکی با فابریک گل افزون ، فاقد کیفیت مخزنی 3-دولومیت آهکی با فابریک گل افزون دارای کیفیت مخزنی متوسط 4-دولومیت با فابریک بلورین دارای کیفیت مخزنی بد 5- دولومیت با فابریک بلورین دارای کیفیت مخزنی متوسط6- آهک با فابریک دانه افزون دارای کیفیت مخزنی خوب 7- دولومیت با فابریک بلورین دارای کیفیت مخزنی خوب بر اساس لاگ های پترو فیزیکی (اشعه گاما،چگالی ،نوترون وصوتی )،اینتر وال های مخزنی وغیر مخزنی شناسائی وتفکیک شدند .بر این اساس 5 واحد مخزنی و6 واحد غیر مخزنی تشخیص داده شده ،واحد های مخزنی دارای لیتو لوژی آهک /دولومیت متخلخل با فابریک بلورین ودر برخی موارد فابریک گلی می باشد و واحد های غیر مخزنی عمد تاً شامل انیدریت وآهک /دولومیت فاقد تخلخل با فابریک گلی می باشند . مطالعات پترو گرافی وپترو فیزیکی انجام شده نشان می دهد که تخلخل های قالبی به هم مرتبط ، بین بلور ین وبین ذره ای از بهترین تخلخل های موثر در کیفیت مخزنی این سازند بشمار می روند ودیگر تخلخل هانظیر حفره ای ،شکستگی ودرون ذره ای عوامل فرعی در این امرند . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بکار گیری روش های تشخیص الگو جهت شناسائی سیالات مخزنی با استفاده از داده های پترو فیزیکی
        امیر ملا جان حسین معماریان بهزاد تخم چی
        تشخیص نوع ونحوه ی توزیع سیالات مخزنی یکی از کارهای اصلی در چاه پیمائی وتست چاه محسوب می شود .تاکنون روش های مختلفی برای شناسائی نوع سیالات مخزنی ارائه شده است که در یک تقسیم بندی کلی می توان آن ها را دو گروه روش های مستقیم(تست چاه و.....)وروش های غیر مستقیم (مطالعات لرز أکثر
        تشخیص نوع ونحوه ی توزیع سیالات مخزنی یکی از کارهای اصلی در چاه پیمائی وتست چاه محسوب می شود .تاکنون روش های مختلفی برای شناسائی نوع سیالات مخزنی ارائه شده است که در یک تقسیم بندی کلی می توان آن ها را دو گروه روش های مستقیم(تست چاه و.....)وروش های غیر مستقیم (مطالعات لرزه سه بعدی واستفاده از چاه نمودار های پترو فیزیکی )تقسیم بندی نمود .در این بین استفاده از داده های مربوط به چاه نمودار های پترو فیزیکی به دلیل قدرت تفکیک بالا وانطباق بیشتر بر واقعیت چاه های نفتی ،بسیار مرسوم تر از روش های مستقیم ونیز داده های ژئوفیزیک لرزه ای هستند .در این مقاله با استفاده از چاه نمودار های پترو فیزیکی نسبت به شناسائی نوع سیالات مخزنی در سه گروه نفت، نفت آبداروآب در یک مخزن کربناته اقدام شده است .در الگوریتم طراحی شده از دو تکنیک آنالیز موجک وطبقه بندی استفاده شده وروش انتخابی بر روی داده های مربوط به پنج چاه از یک میدان نفتی در جنوب غرب ایران پیاده سازی شده است .در نهایت نیز نتایج بدست آمده از این روش با پاسخ های تست چاه مورد مقایسه وصحت سنجی قرار گرفته است .نتایج حاکی از آن است که با استفاده از این روش می توان با دقت قابل قبولی نوع سیالات درون مخزن را شناسایی نمود . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - مقايسه تفسير لاگ‌های تصويرگر با مطالعه مغزه‌ها در آشکارسازی شکستگی‌های مخازن نفتی (مطالعه موردی مخزن آسماری ميدان آغاجاری)
        معصومه وطن دوست علی فرضی پور صائین اسماعیل سالاروند
        سازند آسماری (الیگومیوسن) یکی از سنگ مخزن های اصلی جنوب غرب ایران با چندین دهه تاریخ تولید از میادین مختلف در کمربند چین و رانده زاگرس است. یکی از مهمترین دلایل کیفیت مخازن سازند آسماری وجود سیستم شکستگی‌های توسعه یافته در آن است. خصوصیاتی از شکستگی از قبیل نوع، باز شدگ أکثر
        سازند آسماری (الیگومیوسن) یکی از سنگ مخزن های اصلی جنوب غرب ایران با چندین دهه تاریخ تولید از میادین مختلف در کمربند چین و رانده زاگرس است. یکی از مهمترین دلایل کیفیت مخازن سازند آسماری وجود سیستم شکستگی‌های توسعه یافته در آن است. خصوصیاتی از شکستگی از قبیل نوع، باز شدگی و جهت، با تحلیل مغزه و تحلیل لاگ های تصویری قابل تعیین است. هدف این مطالعه بررسی توانایی لاگ‌های تصویرگر الکتریکی در آشکارسازی شکستگی و دیگر خصوصیات زمین‌شناسی در لایه های مخزنی مختلف سازند آسماری است. در این راستا، شکستگی‌ها و دیگر خصوصیات زمین شناختی در مغزه و لاگ تصویری چاه شماره 89 میدان آغاجاری تشخیص داده شده و سپس اقدام به مقایسه آن ها به منظور تعیین توانایی لاگ تصویری در مطالعه شکستگی شد. مقایسه مغزه‌های بدست آمده از چاه 89 میدان آغاجاری با لاگ تصویری این چاه نشان داد که آشکارسازی سطوح لایه بندی در مغزه نسبت به لاگ تصویری آسانتر و واقعی‌تر است. همچنین این مطالعه نشان داد که لاگ تصویری نسبت به مغزه در شناسایی شکستگی‌های باز تواناتر بوده در حالیکه برای شناسایی شکستگی‌های بسته (پرشده) مناسب نیست. لاگ تصویری ندرتا قادر به آشکارسازی شکستگی‌های برشی بوده ولی در صورتیکه با مغزه تطابق داده شود قادر به شناسایی شکستگی برشی با دقت مناسب خواهد بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - مطالعه ژئوشميايي تشکيل ميان لايه هاي قيري در مخزن بنگستان در ميدان نفتي کوپال
        sima torabi
        تاقديس کوپال در حدود 60 کيلومتري شمال شرقي شهرستان اهواز، که از دو کوهانک شرقي و غربي تشکيل شده است. بر اساس مطالعات ژئوشيميايي صورت گرفته بر روي سنگ منشاء ميتوان بيان نمود که سازند پابده در اين ميدان در ابتداي پنجره نفت زايي (Oil-window) قرار دارد. سازند کژدمي در اين م أکثر
        تاقديس کوپال در حدود 60 کيلومتري شمال شرقي شهرستان اهواز، که از دو کوهانک شرقي و غربي تشکيل شده است. بر اساس مطالعات ژئوشيميايي صورت گرفته بر روي سنگ منشاء ميتوان بيان نمود که سازند پابده در اين ميدان در ابتداي پنجره نفت زايي (Oil-window) قرار دارد. سازند کژدمي در اين ميدان حفاري نشده و براي ارزيابي پختگي و تطابق ژئوشيميايي اين سازند با نفت ميدان کوپال از نمونه هاي سازند کژدمي در چاه هاي ميادين مجاور يعني مارون و هفتگل استفاده شده است؛ نتايج نشان ميدهد اين سازند به عنوان سنگ منشاء اصلي محسوب ميشود. با توجه به اين که در مخزن سروک ميدان کوپال ميان لايه هاي قيري مشاهده شده است، هدف بررسي ژئوشيميايي بر روي ميان لايه هاي قيري در مخزن سروک و علل تشکيل آن در ميدان کوپال مي باشد. نتايج نشان مي دهد که تشکيل ميان لايه هاي قيري در سطح تماس آب و نفت در اثر عوامل مختلفي از جمله آسفالتين گيري طبيعي(Natural Deasphaltening)، جدايش ثقلي (Gravity Segregation) و مخلوط شدن نفت ها(oil-mixing) ايجاد شده است. آناليز هاي ژئوشيميايي دلالت بر آن دارد که آسفالتن اوليه که از سنگ منشاء ايجاد مي شود در نفت وجود ندارد بلکه آسفالتن ثانويه است که به علت فعل و انفعالات شيميايي درون چاهي و به واسطه مخلوط شدن نفت هاي توليدي حاصل از لايه هاي مختلف از هر چاه ايجاد مي گردد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - ارزيابي ژئوشيميايي نفت¬هاي خام مخازن سروک و فهليان با استفاده از داده هاي بيومارکري در يکي از ميادين نفتي دشت آبادان
        الهام  اسدی مهماندوستی سید علی معلمی مهناز امیر حسینی عزیز اله حبیبی
        در اين مطالعه 8 نمونه نفت خام از مخازن سروک (5 نمونه) و فهليان (3 نمونه) يکي از مهم ترين ميادين نفتي دشت آبادان با استفاده از تکنيک هاي کروماتوگرافي ستوني، کروماتوگرافي گازي (GC) و کروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS)، مورد ارزيابي ژئوشيميايي قرار گرفت. نوع نفت مخاز أکثر
        در اين مطالعه 8 نمونه نفت خام از مخازن سروک (5 نمونه) و فهليان (3 نمونه) يکي از مهم ترين ميادين نفتي دشت آبادان با استفاده از تکنيک هاي کروماتوگرافي ستوني، کروماتوگرافي گازي (GC) و کروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS)، مورد ارزيابي ژئوشيميايي قرار گرفت. نوع نفت مخازن سروک از نوع پارافينيک- نفتنيک و آروماتيک حدواسط و نوع نفت مخزن فهليان از نوع پارافينيک تشخيص داده شد. نسبت هاي بيومارکري مختلف برش هاي اشباع از قبيل نمودار تغييرات نسبت-هايPr/nC17 و Ph/nC18 و نمودار تغييرات نسبت Pr/Ph در برابر نسبت استران هاي C29/C27 (20R) نشانه ي تشکيل سنگ منشأ در يک محيط دريايي احيايي براي نفت هاي هر دو مخزن مورد مطالعه است. همچنين غلظت بالاي استران C29 در برابر C27و C28 نشان مي‎دهد که مواد آلي سنگ منشأ مورد نظر در يک محيط دريايي تشکيل شده که آثار ورود مواد آلي با کروژن قاره اي نيز در آن مشاهده مي شود. نسبت بالاي مقادير هوپانC29 به هوپانC30 ، تغييرات نسبت استران C27 (Dia/Dia+Reg) در برابر مقادير Pr/(Pr+Ph)، پايين بودن مقادير ديااستران ها در مقابل استران و نمودار تغييرات Sterane/Hopane در مقابل نسبت استران هاي C27/C29 نشانه ليتولوژي کربناتي تا شيلي براي منشأ نفت هاي مورد مطالعه است. با توجه به بالا بودن ميزان رزين، پراکندگي آلکان هاي نرمال، ميزان بالاي نسبت هاي Pr/nC17 و Ph/nC18 و UCM بالاتر نسبت به سايرين، نمونه‎هايK15 و K11 مخزن فهليان و نمونه B5 از مخزن سروک تخريب زيستي کم تا متوسط و نمونه B19 از مخزن سروک تخريب زيستي کمي را نشان مي دهند. برطبق نمودارهاي تغييرات نسبت Pr/nC17 در برابر Ph/nC18، تغييرات C29 Sterane 20S/(20S+20R) در برابر C32 hopane 22S/(22S+22R)، تغييرات نسبت C29 Sterane 20S/(20S+20R) در برابر نسبت C29 Sterane αββ/(αββ+ααα)، زمان تشکيل نمونه هاي دو مخزن مربوط به ابتداي پنجره ي نفتي مي شود و نمونه هاي مخزن فهليان مراحل پيشرفته تري از سطح پختگي را نسبت به نمونه هاي مخزن سروک نشان مي دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - ارزيابي ژئوشيميايي نفت هاي خام مخازن سروک و فهليان با استفاده از داده هاي بيومارکري در يکي از ميادين نفتي دشت آبادان
        سید علی معلمی مهناز امیرحسینی عزیز اله حبیبی
        در اين مطالعه 8 نمونه نفت خام از مخازن سروک (5 نمونه) و فهليان (3 نمونه) يکي از مهم ترين ميادين نفتي دشت آبادان با استفاده از تکنيک هاي کروماتوگرافي ستوني، کروماتوگرافي گازي (GC) و کروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS)، مورد ارزيابي ژئوشيميايي قرار گرفت. نوع نفت مخاز أکثر
        در اين مطالعه 8 نمونه نفت خام از مخازن سروک (5 نمونه) و فهليان (3 نمونه) يکي از مهم ترين ميادين نفتي دشت آبادان با استفاده از تکنيک هاي کروماتوگرافي ستوني، کروماتوگرافي گازي (GC) و کروماتوگرافي گازي- طيف سنجي جرمي (GC-MS)، مورد ارزيابي ژئوشيميايي قرار گرفت. نوع نفت مخازن سروک از نوع پارافينيک- نفتنيک و آروماتيک حدواسط و نوع نفت مخزن فهليان از نوع پارافينيک تشخيص داده شد. نسبت هاي بيومارکري مختلف برش هاي اشباع از قبيل نمودار تغييرات نسبت-هايPr/nC17 و Ph/nC18 و نمودار تغييرات نسبت Pr/Ph در برابر نسبت استران هاي C29/C27 (20R) نشانه ي تشکيل سنگ منشأ در يک محيط دريايي احيايي براي نفت هاي هر دو مخزن مورد مطالعه است. همچنين غلظت بالاي استران C29 در برابر C27و C28 نشان مي‎دهد که مواد آلي سنگ منشأ مورد نظر در يک محيط دريايي تشکيل شده که آثار ورود مواد آلي با کروژن قاره اي نيز در آن مشاهده مي شود. نسبت بالاي مقادير هوپانC29 به هوپانC30 ، تغييرات نسبت استران C27 (Dia/Dia+Reg) در برابر مقادير Pr/(Pr+Ph)، پايين بودن مقادير ديااستران ها در مقابل استران و نمودار تغييرات Sterane/Hopane در مقابل نسبت استران هاي C27/C29 نشانه ليتولوژي کربناتي تا شيلي براي منشأ نفت هاي مورد مطالعه است. با توجه به بالا بودن ميزان رزين، پراکندگي آلکان هاي نرمال، ميزان بالاي نسبت هاي Pr/nC17 و Ph/nC18 و UCM بالاتر نسبت به سايرين، نمونه‎هايK15 و K11 مخزن فهليان و نمونه B5 از مخزن سروک تخريب زيستي کم تا متوسط و نمونه B19 از مخزن سروک تخريب زيستي کمي را نشان مي دهند. برطبق نمودارهاي تغييرات نسبت Pr/nC17 در برابر Ph/nC18، تغييرات C29 Sterane 20S/(20S+20R) در برابر C32 hopane 22S/(22S+22R)، تغييرات نسبت C29 Sterane 20S/(20S+20R) در برابر نسبت C29 Sterane αββ/(αββ+ααα)، زمان تشکيل نمونه هاي دو مخزن مربوط به ابتداي پنجره ي نفتي مي شود و نمونه هاي مخزن فهليان مراحل پيشرفته تري از سطح پختگي را نسبت به نمونه هاي مخزن سروک نشان مي دهند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - تجزیه و تحلیل گونه های سنگی الکتریکی مخزن بنگستان در میدان نفتی مارون
        ابوذر محسنی پور بهمن  سلیمانی احسان ابهرک پور قدرت الله  نیکخواه
        مطالعات مربوط به گونه های سنگی الکتریکی نقش بسیار مهمی را در فرایند توسعه یک میدان ایفا می کند. در این مطالعات از داده های تخلخل-تراوایی مغزه و لاگ های چاهپیمایی جهت شبیه سازی مخزن استفاده می شود. در پژوهش حاضر در ابتدا با استفاده از داده های تخلخل و تراوایی حاصل از مغ أکثر
        مطالعات مربوط به گونه های سنگی الکتریکی نقش بسیار مهمی را در فرایند توسعه یک میدان ایفا می کند. در این مطالعات از داده های تخلخل-تراوایی مغزه و لاگ های چاهپیمایی جهت شبیه سازی مخزن استفاده می شود. در پژوهش حاضر در ابتدا با استفاده از داده های تخلخل و تراوایی حاصل از مغزه چاه پیمایی به روش شاخص منطقه ای جریان چهار واحد جریانی برای این مخزن تعیین گردید. در تعدادی از چاههای میدان با استفاده از لاگ های چاهپیمایی مدل اولیه گونه سنگی الکتریکی به سه روش SOM ، MRGC و DYNAMICتعیین گردید، رخساره های تعیین شده با روشهای مختلف با واحد جریانی تعیین شده تطابق داده و از بین آنها روش SOM که دارای بیشترین تطابق بود انتخاب گردید،از بین 9 الکتروفاسیس اولیه ایجاد شده با توجه به شباهت برخی از پارامترها مانند تخلخل موثر و لاگ گاما به 4 الکتروفاسیس تقلیل داده شد، جهت اطمینان از دقت تعئین گونه سنگی الکتریکی توسط شبکه های عصبی، این الکتروفاسیس ها با داده های فشار موئینه تطابق داده و پس از تائید الکتروفاسیس های تعیین شده با فشار موئینه این رخساره ها در سایر چاههای میدان انتشار داده شد که منجر به ایجاد مدلی گردید که توانایی جدایش بخش های مختلف مخزنی را از همدیگر دارا بود. در این مدل قسمت های مختلف مخزن از نظرکیفیت مخزنی تعیین گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - ارتباط ریز رخساره ها، محیط رسوبی و دیاژنز با کیفیت مخزنی سازند جهرم در چاه شماره 11، میدان نفتی گلخاری، حوضه ی زاگرس
        مریم  سیناپور ناصر ارزانی
        در این پژوهش رابطه ی بین مطالعات پتروگرافی (ریز رخساره ها، محیط رسوبی و دیاژنز) و داده های پتروفیزیکی حاصل از آنالیز مغزه در جهت شناسایی خصوصیات مخزنی سازند جهرم در چاه شماره 11 واقع در میدان نفتی گلخاری بررسی شده است. میدان نفتی گلخاری در غرب گسل قطر-کازرون، مابین میاد أکثر
        در این پژوهش رابطه ی بین مطالعات پتروگرافی (ریز رخساره ها، محیط رسوبی و دیاژنز) و داده های پتروفیزیکی حاصل از آنالیز مغزه در جهت شناسایی خصوصیات مخزنی سازند جهرم در چاه شماره 11 واقع در میدان نفتی گلخاری بررسی شده است. میدان نفتی گلخاری در غرب گسل قطر-کازرون، مابین میادین نفتی بینک و نرگسی قرار دارد. سنگ شناسی این توالی عمدتاً آهک، آهک دولومیتی و دولومیت می باشد. مطالعات پتروگرافی در دو بخش صورت گرفته است، مطالعه ریز رخساره ها منجر به شناسایی 9 ریز رخساره در سه کمربند رخساره ای دریای باز، لاگون و پهنه ی جذر و مدی شده است. در مطالعات دیاژنز، مهمترین فرآیندها شامل زیست آشفتگی، میکرایتی شدن، تراکم مکانیکی، تخلخل ثانویه، شکستگی، سیمان انیدریتی ثانویه، سیمان دفنی کلسیتی، استیلولیت و رگچه های انحلالی، دولومیت های جانشینی، سیمان دولومیتی، جای گیری هیدروکربن می باشد و انواع تخلخل عبارت است از بین بلوری، بین دانه ای، درون فسیلی و درون دانه ای، قالبی، شکستگی، انحلال در راستای استیلولیت، چتری و انحلال زیاد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که ریز رخساره ی دانه پشتیبان MF3 (وکستون/ پکستون/ گرینستون روتالیا و نومولیتیده بایوکلاست دار) و MF4 (پکستون/ گرینستون/ فلوتستون اوربیتولیتس و نومولیتیده بایوکلاست دار) به دلیل حضور در محیط پرانرژی، نبود میکرایت، عدم سیمانی شدن گسترده و حضور تخلخل های مفید از جمله تخلخل بین دانه ای و تخلخل بین بلوری جزء رخساره های مخزنی معرفی شده اند. داده های پتروفیزیکی نیز با بالا بودن میزان تراوایی و تخلخل مفید در حد فاصل این دو ریز رخساره تاییدی بر نتایج حاصل از مطالعات پتروگرافی می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - ميدان نفتی الخليج قطر با ویژگی تله دیاژنتیکی و احتمال گسترش ان بسمت ابهای ایران در خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        میدان الخلیج در محدوده دریایی قطر واقع است. این میدان در سال 1991 توسط شرکت نفت توتال کشف و در سال 1997 به بهره برداری رسید. این میدان از دیدگاه گوناکون زمین شناسی نفت بی نظیر و حاوی تله نفتی از نوع استراتیگرافی می باشد. تجمع نفت در بخش بالای این منوکلینال بسبب تغیی أکثر
        میدان الخلیج در محدوده دریایی قطر واقع است. این میدان در سال 1991 توسط شرکت نفت توتال کشف و در سال 1997 به بهره برداری رسید. این میدان از دیدگاه گوناکون زمین شناسی نفت بی نظیر و حاوی تله نفتی از نوع استراتیگرافی می باشد. تجمع نفت در بخش بالای این منوکلینال بسبب تغییرات رخساره ای در سازند میشریف بوجود آمده است. این لایه مخزنی مابین لایه های غیر متخلخل با تراوایی پایین محصور شده است. عملیات لرزه نگاری سه بعدی در این میدان در توسط قطر سال 2002 به کشف نواحی جدید نا شناخته جدیدی گردید که قبلا اقتصادی بنظر نمی رسید. با عملیات لرزه نگاری سه بعدیHigh resolution 3D), ) مشخص شدکه يك آنومالي لرزه‌اي پرگسترش در رسوبات سنومانين (سازند ميشريف) كه فاقد برجستگي قائم (Vertical Relif) بوده، منطبق بر يك لايه آهكي متخلخل مي باشد. آنومالي مذكور تحت عنوان افق لرزه‌اي درون ميشريف (Intra – Mishrif Seismic Horizon H2) نامگذاري گرديده است. بنظر میرسد اين افق بسمت ميدان رشادت و چاه R6 گسترش داشته و قابل پيگيري مي باشد.عملیات پایلوتی لرزه نگاری چهار بعدی “4D”که اخیراً توسط قطری ها انجام گرفته است بسیار نوید بخش اعلام گردیده. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - تجزیه و تحلیل رخساره¬های الکتریکی سازند سروک (کرتاسه میانی) با روش MRGC و مطابقت با ریزرخساره‌های رسوبی در یکی از میادین نفتی جنوب غرب
        زهرا  اقبال کیانی طاهر گلی علی حسین  جلیلیان رحیم کدخدائی
        تجزیه و تحلیل رخساره های الکتریکی روشی مطمئن در خوشه‌بندی نمودارهای پتروفیزیکی است که می‌تواند تغییرات ویژگی‌های زمین‌شناسی و مخزنی واحدهای سنگ چینهای مختلف را به خوبی نشان دهد. در این تحقیق با استناد به داده های حاصل از پتروگرافی 120 مقطع نازک از مغزه های حفاری مربوط أکثر
        تجزیه و تحلیل رخساره های الکتریکی روشی مطمئن در خوشه‌بندی نمودارهای پتروفیزیکی است که می‌تواند تغییرات ویژگی‌های زمین‌شناسی و مخزنی واحدهای سنگ چینهای مختلف را به خوبی نشان دهد. در این تحقیق با استناد به داده های حاصل از پتروگرافی 120 مقطع نازک از مغزه های حفاری مربوط به بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین جنوب غربی ایران، تعداد 6 ریزرخساره رسوبی شناخته شد. این داده ها گواه آن هستند که مجموعه رسوبات کرتاسه میانی در ناحیه مورد مطالعه عمدتاً در دو زيرمحيط سد ارگانیکی تکه ای و تالاب وابسته به بخش داخلی رمپ هموکلینال نهشته شده اند. همچنین، با استفاده از نمودارهای پتروفیزیکی در چاه مورد مطالعه 10 رخساره الکتریکی تعیین گردید. با تجزیه و تحلیل داده های پتروفیریکی در نرم افزار ژئولاگ بر اساس اینکه داده های موجود در هر خوشه حداکثر شباهت (نزدیک ترین فاصله از نظر آماری) را با یکدیگر داشته اند، رخساره های الکتریکی بهینه سازی و تعداد آن ها به 6 عدد کاسته شد. با توجه به انطباق تقریباً خوب نتایج رخساره های الکتریکی بهینه شده با ریزرخساره های رسوبی بخش بالایی سازند سروک امکان تعمیم این نتایج به کل ضخامت سازند سروک میسر گردید. بررسی تغییرات تخلخل واحد سنگ چینه ای مورد نظر در نمودارهای الکتریکی نظیر گامای تصحیح شده، نوترون و صوتی گویای کاهش مشخص میزان تخلخل از رخساره الکتریکی شماره 1 تا 6 است. علاوه بر این، نتایج به دست آمده نشان داد که این رخساره ها به ترتیب کاهش کیفیت مخزنی با ریزرخساره های فلوتستون/ رودستون رودیستی بایوکلاست دار، وکستون/ پکستون رودیستی- بنتیک فرامینیفردار، گرینستون/ پکستون پلوئیدی- بنتیک فرامینیفری، وکستون/ پکستون همراه با فرامینیفرهای بنتیک متنوع، وکستون/ پکستون پلوئیدی بایوکلاست دار، مادستون/ وکستون با تنوع کم فرامینیفرهای بنتیک مطابقت دارند. با این مطالعه مشخص شد که مقایسه و مطابقت رخساره های الکتریکی با ریزرخساره های رسوبی روشی کارآمد در تجزیه و تحلیل کیفیت بخش مخزنی سیستم های هیدروکربنی است و به خصوص می-تواند در چاه های فاقد مغزه مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - مطالعه موردی تعیین تراوایی مخازن کربناته با استفاده از لاگ NMR در یکی از میادین جنوب غربی ایران
        هدایت اله طیبی بهرام حبیب نیا
        تراوايی يكی از پارامترهاي بسیار پراهمیت در تعیین مشخصه‏هاي مخازن هیدروكربنی محسوب می‏شود كه تقريباً در تمامی مسائل مهندسی نفت نقش اساسی ايفا می‏نمايد. تعیین دقیق تراوایی مخزن اغلب در آزمایشگاه مغزه طی فرایندی زمانبر صورت می‏گیرد. در چاه‏آزمایی نیز مقادیر تراوایی محاسبه أکثر
        تراوايی يكی از پارامترهاي بسیار پراهمیت در تعیین مشخصه‏هاي مخازن هیدروكربنی محسوب می‏شود كه تقريباً در تمامی مسائل مهندسی نفت نقش اساسی ايفا می‏نمايد. تعیین دقیق تراوایی مخزن اغلب در آزمایشگاه مغزه طی فرایندی زمانبر صورت می‏گیرد. در چاه‏آزمایی نیز مقادیر تراوایی محاسبه شده به صورت میانگین به ناحیه‏ای که تولید آن صورت گرفته است تخصیص می‏یابد. به علت هزینه‏بر بودن دو روش مذکور، عموماً در تمام چاه‏ها صورت نمی‏پذیرند، در حالی که ابزار نمودارگیری در تمامی چاه‏ها به دلیل صرفه اقتصادی و زمانی اغلب انجام می‏شود. با پیشرفت‏های صورت گرفته در ابزارهای نمودارگیری تلاش‏هایی برای تخمین تراوایی به صورت مستقیم از نمودارهای ویژه مانند نمودار NMR انجام شد. داده‏های حاصل از نمودار NMR به عنوان یک منبع پر استفاده‌ی مستقل از لیتولوژی برای تخمین درجه اشباع آب، تخلخل و آنالیز سیستم‏های فضای متخلخل مورد استفاده قرار گرفته است. یکی از پارامترهای مهمی که در NMR اندازه‏گیری می‏شود مقدار زمان آرامیدگی عرضی ( ) می‏باشد. در این مقاله از اندازه‏گیری‏های صورت گرفته مربوط به نمودارهای NMR یکی از میادین کربناته جنوب غربی ایران برای تخمین مقدار تراوایی با استفاده از مدل‏های Timur، SDR و مدل رگرسیونی استفاده شده است. همچنین در ادامه، نتایج حاصل از این سه روش با مقادیر محاسبه شده تراوایی از مغزه مقایسه گردید و روش SDR به عنوان مناسب‏ترین روش با میزان دقت 1/44 وخطای 12/23 برای اندازه‏گیری تراوایی در این مخزن معرفی شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - مطالعه نقش مدلسازی هرزروی گل حفاری و نمودار تصویرگر FMI در تعیین شکستگی¬های مخزن آسماری در یکی از میادین نفتی جنوب غرب ایران
        کیومرث طاهری محمدرضا رسایی عباس  اشجعی
        شناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می کند. در بررسی ویژگی های ساختمان های نفتی، مطالعه شکستگی های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله ب أکثر
        شناخت هرچه بیشتر مخازن نفت و گاز، در برداشت حداکثری هیدروکربور از آنها کمک شایانی می کند. در بررسی ویژگی های ساختمان های نفتی، مطالعه شکستگی های سنگ مخزن در مراحل تولید و توسعه میدان بسیار ضروری است. امروزه بکارگیری مدلسازی هرزروی و نمودارهای تصویرگر در تحقق این مسئله به زمین شناسان نفتی کمک شایانی می نماید. از آنجایی که اکثر مخازن ایران از نوع کربناته هستند، بررسی و شناسایی هرچه بیشتر شکستگی ها، میزان باز شدگی شکاف ها و توزیع تخلخل در مخزن آسماری میدان مورد مطالعه، جزو موثرترین عوامل در تولید هیدروکربن از این میدان محسوب می شود. یکی از بهترین راه های شناسایی و تفسیر زمین شناسی درون چاه، استفاده از نمودار تصویری FMI است، که می تواند تصاویری با کیفیت بالا از چاه ایجاد کند. به کمک تصاویر تهیه شده، می توان انواع شکستگی ها، تخلخل، توزیع فضاهای خالی دیاژنتیکی و تخمین روند تراوایی را مشخص کرد. در این مقاله ابتدا، ساختار و نحوه عملکرد نمودار تصویرگر FMI و سپس مشکلات حفاری و تولید در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفته شد. در ادامه نقش کاربردی نمودار در تفسیر و تعیین میزان باز شدگی شکاف ها، توزیع تخلخل و میزان نفوذپذیری در 8 حلقه چاه در مخزن آسماری، مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این مطالعه، شناسایی شکستگی های مخزن آسماری و نحوه گسترش این شکستگی ها در مخزن با استفاده از مدلسازی هرزروی، تفسیر نمودار تصویرگر FMI و تاثیر این شکستگی ها بر تخلخل و تراوایی مخزن انجام شد. در این مطالعه مشخص شده است که، شکستگی های شناسایی شده در چاه ها انطباق بسیار خوبی با نقشه های هرزروی گل حفاری و گسل های پی سنگی در تاقدیس مخزن آسماری دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - تغييرات رخساره ای، ضخامتی و سرشت نمایی سازند عرب (سورمه) در بخش شرقی خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        زونهاي مخزني سازند عرب به سن كيمرجين- تیتونین Kimmerigian-Tithonian)) حاوي هيدروكربور مي باشند كه در كشورهاي ايران امارات قطر و بویژه عربستان داراي بالا ترین پتانسيل نفتي مي باشند . اين زونها در آب و هوايي بسيار گرم رسوب كرده اند وبا گرمتر شدن هوا در زمان بريازين تا أکثر
        زونهاي مخزني سازند عرب به سن كيمرجين- تیتونین Kimmerigian-Tithonian)) حاوي هيدروكربور مي باشند كه در كشورهاي ايران امارات قطر و بویژه عربستان داراي بالا ترین پتانسيل نفتي مي باشند . اين زونها در آب و هوايي بسيار گرم رسوب كرده اند وبا گرمتر شدن هوا در زمان بريازين تا تيتونين محيطهاي سبخايي گسترش بيشتري پيدا كرده است. سازند متراكم هيت از جنس انيدريت كه نقش پوش سنگ سازند عرب را بازي مي كند بر روي سازند عرب رسوب كرده است زونهاي مخزني سازند عرب شامل سيكلهاي رسوبي متعددي از محيطهاي بين حد جزر ومدي وبالاي حد جزر ومدي ومحيطهاي كم عمق زير حد جزر ومدي مي باشند واز انيدريت توده اي يا بين لايه اي با نسبتهاي گوناگون از سنگ آهك ودولوميت تشكيل شده اند . در این مطالعه زونهاي مخزني سازند عرب و هيت يك روند كاهش ضخامتي را از غرب (میادین سلمان، رسالت و رشادت)بسوی شرق (میادین سیری) نشان مي دهند كه بسوی نواحي شرقي با توجه به ضخامت كم، دور بودن از سنگ منشا وهمچنين نداشتن پوش سنگ مناسب، و نداشتن کیفیت مخزنی مناسب، پتانسيل هيدروكربوري در اين افق مخزني دیده نشده است . سازند عرب تشکیل دهنده تناوب انیدریت با مقادیر گوناگون اهک و دولومیت و عموما حاوی واحد های پسرونده که در یک پلات فرم کربناته رسوب نموده است. این سازند در میدان سلمان حاوی لایه های مخزنی ضخیم که در بر گیرندهintertidal Pack/ grainstones همراه با تخلل و تراوایی بالا و پوش سنگ مناسب میباشد. مطالعات انجام یافته نوید وجود هیدروکربور در ساختمانهای حفاری نشده در بخش هایی از این ناحیه را نشان میدهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - افزايش حجم و شوري آبهاي توليدي چاههاي نفت و گاز، مطالعه موردي: مخزن گازي مزدوران
        رحیم باقری مهدی میری فرشید  خبیری محمدرضا  اخلاقی
        توليد نفت و گاز در ميادين نفتي و گازي همراه با توليد آب ((Produced Water مي باشد. اکثر مخازن در ابتداي توليد، حاوي آب توليدي شيرين بوده که با گذر زمان و افزايش برداشت و افت فشار، شوري آب توليدي افزايش يافته است. توليد آب شور باعث ايجاد خوردگي و گرفتگي در تاسيسات سرچاهي أکثر
        توليد نفت و گاز در ميادين نفتي و گازي همراه با توليد آب ((Produced Water مي باشد. اکثر مخازن در ابتداي توليد، حاوي آب توليدي شيرين بوده که با گذر زمان و افزايش برداشت و افت فشار، شوري آب توليدي افزايش يافته است. توليد آب شور باعث ايجاد خوردگي و گرفتگي در تاسيسات سرچاهي و در نتيجه کاهش توليد گاز مي‌گردد. منشايابي اين پديده به منظور ارائه راهکار مناسب جهت کم کردن شوري امري ضروري است. ميدان گازي خانگيران واقع در شمال شرق ايران داراي دو سازند گازي مجزاي مزدوران در پايين و شوريجه در قسمت بالاتر مي باشد. نمونه آب توليدي سرچاهي از چاههاي شور و شيرين در مخزن مزدوران و 2 نمونه درون چاهي از آبران زير مخزن (عمق حدود 3 کيلومتري) جهت مقايسه و آناليزهاي مختلف گرفته شد. مخزن مزدوران داراي دو مشکل عمده شوري بالاي آب توليدي و همچنين حجم آب توليدي زياد بوده که در برخي از چاهها باعث مرگ آنها شده است. نتايج نشان داد که دو نمونه عمقي آبران رفتار متفاوتي نشان مي دهند. بطوريکه نمونه عمقي شماره 17 که در ارتفاع بالاتري از نمونه شماره 13 گرفته شده است، منشا انحلال نمک را نشان داده است، در حاليکه نمونه 13، منشا آب درياي قديمي تبخير شده را نشان مي دهد. بنابراين در مخزن خانگيران، آبرانهاي مختلفي وجود دارد که مي توانند هر کدام منشا احتمالي آبهاي توليدي سرچاهي باشند. نمونه هاي آب توليدي سرچاهي شور رفتاري مشابه با آبران شماره 13 را نشان دادند. منشا آب توليدي شيرين نيز حاصل ميعان بخارات آب موجود در مخزن در طي توليد است. بنابراين آبهاي توليدي شور سرچاهي حاصل اختلاط آب شورابه با ترکيب مشابه آبران شماره 13 با آب شيرين مانند بخار آب مايع شده موجود در مخزن مي باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - مطالعه اثرات تغييرات فشار متوالي بر خواص پتروفيزيکي سنگ مخازن کربناته
        علی  مرادزاده یاسر سلیمی دلشاد عزت اله کاظم زاده عباس  مجدی
        امروزه صنعت نفت بسيار متكي به تعيين دقيق خصوصيات سنگ مخزن است كه اين مهم مي تواند سبب كاهش هزينه ها و ريسك برنامه ريزي توليد شود. سنگ مخزن همواره با افت فشار منفذي ناشي از توليد متراكم‏ مي‏شود که اين امر سبب افزايش تنش مؤثر، فشردگي مخزن و تغييرات در خواص مخزني مي‏گردد. أکثر
        امروزه صنعت نفت بسيار متكي به تعيين دقيق خصوصيات سنگ مخزن است كه اين مهم مي تواند سبب كاهش هزينه ها و ريسك برنامه ريزي توليد شود. سنگ مخزن همواره با افت فشار منفذي ناشي از توليد متراكم‏ مي‏شود که اين امر سبب افزايش تنش مؤثر، فشردگي مخزن و تغييرات در خواص مخزني مي‏گردد. از آنجاييکه اين تغييرات فشار مي تواند بر خواص پتروفيزيکي اثرگذار باشد، در اين مطالعه، چندين نمونه سنگ مخزن کربناته با بافت و نوع تخلخل متفاوت براساس تصاوير سي‌تي اسکن و طبقه بندي آرچي تحت بارهاي متوالي و کوتاه مدت، از 600 تا 6000 پوند بر اينچ مربع قرارگرفته اند و خصوصيات پتروفيزيکي و تراکمي آنها شامل حجم فضاي منفذي، نفوذپذيري و تراکم‌پذيري توسط دستگاه CMS-300 مورد مطالعه قرار گرفته است. همچنين بررسي ساختاري و ناهمگني نمونه مغزه ها توسط تصاوير سي‌تي اسکن مورد آناليز قرار گرفته اند. در واقع به کمک اين پژوهش شناسايي اندازه اثر پسماند بر روي نمونه سنگ مخزن در اثر افزايش و کاهش فشار، طي اعمال بار سيکليک مقدور خواهد بود. نتايج حاصل نشان دادند که در اثر بارگذاري تغييرات حجم فضاي منفذي و نفوذپذيري روند کاهشي از خود نشان مي دهند، بطوريکه کاهش نفوذپذيري چندين برابر کاهش حجم منفذي است. همچنين اين کاهش حجم فضاي منفذي در نمونه هاي داراي تخلخل حفره اي با شدت کمتري است که اثر همگني و نوع تخلخل بر ميزان پديده پسماند را نشان مي دهد. همچنين نتايج به‌دست آمده از چگونگي رفتار سنگ مخزن تحت تنش-هاي مختلف در اين مطالعه، مي تواند الگوي مناسب براي مطالعات مربوط به تزريق گاز به منظور ازدياد برداشت و همچنين متناسب با اهداف مرتبط ديگر نظير ذخيره‌سازي گاز طبيعي را فراهم آورد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - تاثیر ویژگی های ریزرخساره ای و دیاژنزی در کنترل کیفیت مخزنی سازند آسماری در میدان گازی گورزین، حوضه زاگرس، جنوب ایران
        کریم ممبنی نصراله عباسی احمد یحیایی
        سازند آسماری در میدان گازی گورزین با مرز ناپیوستگی فرسایشی بر روی نهشته های پلاژیک و مارن سازند پابده قرار دارد و با یک مرز تدریجی توسط نهشته های تبخیری سازند گچساران به عنوان سنگ پوش مخزن آسماری پوشیده می شود. مجموع ضخامت بررسی شده در یکی از چاه های این میدان، 183 متر أکثر
        سازند آسماری در میدان گازی گورزین با مرز ناپیوستگی فرسایشی بر روی نهشته های پلاژیک و مارن سازند پابده قرار دارد و با یک مرز تدریجی توسط نهشته های تبخیری سازند گچساران به عنوان سنگ پوش مخزن آسماری پوشیده می شود. مجموع ضخامت بررسی شده در یکی از چاه های این میدان، 183 متر است. سنگ شناسی آسماری در این برش شامل تناوبی از سنگ آهک، آهک دولومیتی و رسی و شیل، به همراه مارن سبز است. با مطالعات سنگ شناسی و آنالیز رخساره ای توالی این سازندها، 12ریزرخساره شناسایی شدند که یک رمپ کربناته از مناطق ژرف دریایی تا محیط سبخایی است و در یک سکانس پسرونده ایجاد گردیده است. این رمپ شامل محیط های عمیق، دریای باز، ریف کومه ای، سد زیستی- غیر زیستی، لاگون و محیط جزر و مدی است که با توجه به تغییرات سریع رخساره ها و نهشته شدن رسوبات تبخیری گچساران، موید یک محیط در حال بسته شدن می باشد. تاریخچه دیاژنزی که کربنات های آسماری در برش مورد مطالعه طی کرده اند شامل: الف) دیاژنز فریاتیک دریایی: جایی که زیست آشفتگی، میکریتی شدن و سیمانی شدن رخ داده است. ب) دیاژنز آبهای جوی: جایی که باز بلوری شدن، سیمانی شدن و انحلال به ثبت رسیده است. ج) دیاژنز دفنی: جایی که انحلال حاصل از فشار-تراکم و شکستگی رایج هستند رخ داه است. ریزرخساره ها دارای تنوع گسترده ای از خصوصیات مخزنی می باشند به همین دلیل یک مخزن ناهمگن را شکل داده اند. در این بین ریز شکستگی ها عمدتاً یک تاثیر بسیار قوی بر کیفیت مخزن در این رخساره ها اعمال می کنند. حضور همزمان فضاهای انحلال یافته و شکستگی در مخزن مقدار زیادی تراوایی را افزایش داده است. بهترین کیفیت مخزنی در ریزرخساره گرینستون/ پکستون دارای دانه های پوششی با تخلخل از نوع قالبی می باشد که به واسطه انحلال لیتولوژی پکستون اووئیددار در جریان دیاژنز آب های جوی ایجاد شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - تفسیر محیط رسوبی و عوامل موثر بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین نفتی ناحیه دشت آبادان
        محمدحسین صابری بهمن  زارع نژاد الهام  اسدی نسیم  رحمانی
        سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس م أکثر
        سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی 13 ریزرخساره در قالب 4 کمربند پهنه جزر و مدی، لاگون، پشته سدی و دریای باز برای نهشته های سازند سروک در میدان نفتی مورد مطالعه شناسایی شده است که بیانگر نهشته شدن بخش بالایی سازند سروک در یک محیط رمپ کربناته هموکلینال یا هم شیب است. از جمله فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده می توان به انحلال، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، شکستگی، تراکم، نوشکلی، میکرایتی شدن، آشفتگی زیستی، پیریتی شدن، هماتیتی شدن، فسفاتی شدن و سیلیسی شدن اشاره کرد. فرآیندهای دیاژنزی سازند سروک در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی رخ داده اند. از بین فرآیندهای دیاژنزی انحلال و شکستگی مهمترین نقش را در افزایش کیفیت مخزنی داشته اند و سیمانی شدن، تراکم و دولومیتی شدن مهمترین عامل کاهش کیفیت مخزنی بوده اند. با بررسی های چینه نگاری سکانسی 3 سکانس رسوبی از نوع درجه سوم به سن تورونین، سنومانین پسین و سنومانین میانی شناسایی شد و رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی در چارچوب آن مورد مطالعه قرار گرفت. تطابق داده های تخلخل و تراوایی مغزه نشان داد که کیفیت مخزنی در این سازند تحت تاثیر رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی بوده است. به صورتی که ریز رخساره های حاوی رودیست بیشترین کیفیت مخزنی را داشته اند. باتوجه به فرآیندهای دیاژنزی، رسوبی و داده های تخلخل و تراوایی، رخساره های پشته سدی و دریای باز به سمت خشکی بهترین کیفیت مخزنی را داشته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        23 - تفسیر محیط رسوبی و عوامل موثر بر کیفیت مخزنی بخش بالایی سازند سروک در یکی از میادین نفتی ناحیه دشت آبادان
        آراد کیانی محمدحسین صابری بهمن زارع نژاد الهام  اسدی مهماندوستی نسیم  رحمانی
        سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس م أکثر
        سازند سروک به سن آلبین - تورونین یکی از مهمترین مخازن هیدروکربوری در جنوب و جنوب غربی ایران محسوب می شود. در این پژوهش به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی از مطالعات پتروگرافی و داده های تخلخل و تراوایی مغزه یک چاه مهم در یکی از میادین نفتی دشت آبادان استفاده شده است. براساس مطالعات میکروسکوپی 13 ریزرخساره در قالب 4 کمربند پهنه جزر و مدی، لاگون، پشته سدی و دریای باز برای نهشته های سازند سروک در میدان نفتی مورد مطالعه شناسایی شده است که بیانگر نهشته شدن بخش بالایی سازند سروک در یک محیط رمپ کربناته هموکلینال یا هم شیب است. از جمله فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده می توان به انحلال، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، شکستگی، تراکم، نوشکلی، میکرایتی شدن، آشفتگی زیستی، پیریتی شدن، هماتیتی شدن، فسفاتی شدن و سیلیسی شدن اشاره کرد. فرآیندهای دیاژنزی سازند سروک در سه محیط دریایی، جوی و تدفینی رخ داده اند. از بین فرآیندهای دیاژنزی انحلال و شکستگی مهمترین نقش را در افزایش کیفیت مخزنی داشته اند و سیمانی شدن، تراکم و دولومیتی شدن مهمترین عامل کاهش کیفیت مخزنی بوده اند. با بررسی های چینه نگاری سکانسی 3 سکانس رسوبی از نوع درجه سوم به سن تورونین، سنومانین پسین و سنومانین میانی شناسایی شد و رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی در چارچوب آن مورد مطالعه قرار گرفت. تطابق داده های تخلخل و تراوایی مغزه نشان داد که کیفیت مخزنی در این سازند تحت تاثیر رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی بوده است. به صورتی که ریز رخساره های حاوی رودیست بیشترین کیفیت مخزنی را داشته اند. باتوجه به فرآیندهای دیاژنزی، رسوبی و داده های تخلخل و تراوایی، رخساره های پشته سدی و دریای باز به سمت خشکی بهترین کیفیت مخزنی را داشته است تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        24 - مطالعه ای بر سرشت نمایی مخازن ماسه ای بورگان واقع در شمال غرب خلیج فارس بسوی کویت
        علیرضا  بشری
        سازند کزدمی بسن البین از دیدگاه زمین شناسی نفت یکی از سازند های مهم نفتی محسوب میگردد. زبانه های ماسه ای این سازند این سازند در شمال غرب خلیج فارس ادامه سازند های ماسه ای بورگان کویت، نهر عمر عراق و خفجی و صفا نیا در عربستان که از بزرگترین مخازن ماسه سنگی دنیا به حسب أکثر
        سازند کزدمی بسن البین از دیدگاه زمین شناسی نفت یکی از سازند های مهم نفتی محسوب میگردد. زبانه های ماسه ای این سازند این سازند در شمال غرب خلیج فارس ادامه سازند های ماسه ای بورگان کویت، نهر عمر عراق و خفجی و صفا نیا در عربستان که از بزرگترین مخازن ماسه سنگی دنیا به حسب میاید. شیل های این سازند هم نقش سنگ منشا و پوش سنگ مهم مخازن نفت محسوب میگردد. با مروری مجدد به برسی این سازند در میادین شما ل خلیج فارس بسمت میادین نفتی کویت و عربستان نتایج با ارزش بدست امده است. این سازند بصورت غیر رسمی به سه ذون مخزنی بقرار زیر: ویا به بورگان پاینی، میانی، و بالایی، تقسیم میگرددC, B, A فرو افتادکی سریع سطح آب دریا در ابتدای البین ،شروع ته نشست رسوبات تخریبی سازند بورگان بروی سازند شعیبا ، مطالعات چینه شناسی سکانسی و تعیین و ابداع مدل های رسوبی در بهبود شناخت مجموعه های رخساره این سازند کمک شایانی مینماید. , مطالعات پتروگرافی نمایانگر وجود بورگان ماسه ای بالای 70% و فلدسپات کمتر از 5 % را گزارش میدهد. چهار نه تیپ کانی اتوژنیکی در این سازند قابل تشخی بوده، کوارتز، کلسیت ، کوارتز، سیدریت، پیریت، گلوکونیت همراه با چهار نوع کانی رسی. انالیز کانی های رسی مخزن نشانگر وجود کانی های کائولینیت، بمیزان فراوان ایلیت/ مونت موریلونیت بمیزان جزیی در مخزن میباشد. منشا رسوبات آواری در این سامانه دلتایی از سمت سپر عربستان به سمت ایران بوده است. این مسئله را مطالعات و بررسی های پتروفیزیکی انجام گرفته نشان میدهد که نوار جنوبی میدان (سپر عربستان) کیفیت مخزنی بالاتری نسبت به نوار شمالی (سپر ایران) داردو کیفت مخزن بورگان بسمت کویت و عربستان از کیفیت بسیار بالایی برخوردار میباشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        25 - تخمین تراوایی با بکارگیری لاگ های پتروفیزیکی و روش های هوش مصنوعی: مطالعه موردی در مخزن آسماری میدان نفتی اهواز
        ابوذر محسنی پور بهمن  سلیمانی ایمان زحمتکش ایمان ویسی
        تراوایی از جمله مهمترین پارامترهای پتروفیزیکی است که نقشی اساسی را در بحث های تولید و توسعه میادین هیدروکربونی دارند. در این پژوهش ابتدا نمودار تشدید مغناطیسی هسته ای در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفت و تراوایی با استفاده از دو روش مرسوم مدل سیال آزاد(Coates) و مد أکثر
        تراوایی از جمله مهمترین پارامترهای پتروفیزیکی است که نقشی اساسی را در بحث های تولید و توسعه میادین هیدروکربونی دارند. در این پژوهش ابتدا نمودار تشدید مغناطیسی هسته ای در مخزن آسماری مورد ارزیابی قرار گرفت و تراوایی با استفاده از دو روش مرسوم مدل سیال آزاد(Coates) و مدل شلمبرژه یا میانگین T2 (SDR) محاسبه شد. سپس با ساخت مدل ساده شبکه عصبی مصنوعی و همچنین ترکیب آن با الگوریتم های بهینه سازی رقابت استعماری (ANN-ICA) و ازدحام ذرات (ANN-PSO) تراوایی تخمین زده شد. در نهایت نتایج حاصل با مقایسه تراوایی COATES و تراوایی SDR تخمین زده شده نسبت به مقدار واقعی، مورد بررسی قرار گرفتند و دقت تخمین از نظر مجموع مربع خطا و ضریب همبستگی مقایسه شد. نتایج حاصل از این مطالعه، بیانگر افزایش دقت تخمین تراوایی با استفاده از ترکیب الگوریتم های بهینه سازی با شبکه عصبی مصنوعی بود. نتایج حاصل از این روش می تواند به عنوان روشی قدرتمند جهت بدست آوردن سایر پارامترهای پتروفیزیکی استفاده شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        26 - جریان هیدرو دینامیکی در مخزن میشریف با نگرشی بر سرشت نمایی سازند سروک در بخش شرقی خلیج فارس
        علیرضا  بشری
        جریان هیدرو دینامیکی و تاثیر آن بر سطح تماس آب و نفت در میادین ناحیه سیری اولین بار در زمان مغزه گیری چاه سیری D( A1 ) میدان نفتی دنا فعلی ، در ژوئن 1972 کشف و بسال 1976 در پایان حفر سومین حلقه چاه بر روی این میدان مشخص گردید. این چاه در منتها الیه شمالی این می أکثر
        جریان هیدرو دینامیکی و تاثیر آن بر سطح تماس آب و نفت در میادین ناحیه سیری اولین بار در زمان مغزه گیری چاه سیری D( A1 ) میدان نفتی دنا فعلی ، در ژوئن 1972 کشف و بسال 1976 در پایان حفر سومین حلقه چاه بر روی این میدان مشخص گردید. این چاه در منتها الیه شمالی این میدان حفر گردید . تمامی سازند مخزنی میشریف در این چاه مغزه گیری کامل بعمل آمد . لیکن بسبب وجود اثر شیب سطح آب ونفت تنها 5 متر بالای این مخزن محتوی نفت بوده و تحت آزمایش تولید قرار گرفته است. شیب بسیار واضح سطح آب و نفت در دومیدان دنا و سیوند تایید کننده یک جریان هیدرو دینامیک فعال در مخزن میشریف در این دو میدان میباشد. مطالعات انجام یافته بروی این دو میدان حکایت از بر جا ماندن اثرات نفت در مغزه ها، و نا همخوانی سطح آب و نفت را در مخزن میشریف ایندو میدان به اثبات میرساند. نتایج مدلسازی بکار رفته جهت تعیین سط آب و نفت در میدان الوند تاییدی بر شیب دار بودن سطح آب و نفت در این میدان و میادین مجاور را پیش بینی مینمود، که این امر پس از انجام کامل حفاری گسترشی این میادین و مطالعات پتروفیزیکی همخوانی آن با مدلسازی پیشین، در سال [ 2002] مورد تائید قرار گرفت. آزمایشات و آنالیز اولیه زمین شناسی بروی مغزه های گرفته شده، وجود سطح شیب دار تماس آب و نفت که ناشی از وجود جریان هیدرو دینامیکی فعال در در میدان دنا ودر نتیجه تمامی بخش شرقی خلیج فارس را در مخزن میشریف به اثبات میرساند. مطاله کنونی، نگرشی به سرشت نمایی سازند سروک ناحیه سیری و تاثیر جریان هیدرو دینامیکی در سطح آب و نفت ، تاییدی بر صحت مطالعات اولیه پس از تعبییر و تفسیر داده های جدید میباشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        27 - مدلسازی سه بعدی گونه های سنگی با استفاده از ادغام داده های مغزه، نگارهای چاه و لرزه ای در یکی ازمخازن کربناته جنوب غربی ایران
        مهدی  خیرالهی گلناز  جوزانی کهن رضا محبیان علی مرادزاده
        تعیین گونه های سنگی، فرآیند اختصاص خواص مخزن به رخساره های زمینشناسی است و یک گونه سنگی تعیین شده دارای خواص زمین شناسی و مخزنی مشابه و حدوداً یکسان است. امروزه روش های بسیار مختلفی برای تعیین گونه های سنگی پیشنهاد شده و توسعه یافته است. از آن جمله می توان به روش رخساره أکثر
        تعیین گونه های سنگی، فرآیند اختصاص خواص مخزن به رخساره های زمینشناسی است و یک گونه سنگی تعیین شده دارای خواص زمین شناسی و مخزنی مشابه و حدوداً یکسان است. امروزه روش های بسیار مختلفی برای تعیین گونه های سنگی پیشنهاد شده و توسعه یافته است. از آن جمله می توان به روش رخساره حفرات و روش لوسیا اشاره کرد که از ویژگی های سنگ شناسی در کنار تخلخل و تراوایی استفاده می کند. از مهمترین این روش ها، تعیین گونه های سنگی به روش شاخص منطقه جریان می باشد. همچنین، معادلات مختلفی مانند وینلند-پیتمن و تابع جی-لورت در این زمینه وجود دارد که از روش های بسیار معتبر در تعیین گونه های سنگی می باشد. در این مطالعه با طراحی یک مسیر کار جدید و با استفاده از مهم ترین و کاراترین روش های تعیین گونه های سنگی اعم از روش های شاخص منطقه جریان، تفکیک تخلخل، شاخص وینلند-پیتمن، شاخص تغییر یافته منطقه جریان و لگاریتم های شاخص منطقه جریان و شاخص تغییر یافته منطقه جریان و اعمال روش های مذکور بر روی داده های مغزه، نگار چاه و لرزه ای، به تعیین گونه های سنگی در سه بعد و در کل میدان مورد بررسی پرداخته ایم. پس از اعتبار سنجی نهایی، به ترتیب، مقادیر ضرایب همبستگی بیش از 83%، 57%، 70%، 70%، 73% و 78% برای روش های مورد استفاده به دست آمد که بیانگر دقت و کارایی بیشتر روش شاخص منطقه جریان جهت تفکیک گونه های سنگی در این میدان می باشد. همچنین مقایسه جزئی نتایج اعتبارسنجی انجام شده پس از به کار گیری هر روش نیز تاییدکننده بیشترین دقت برای روش مبتنی بر شاخص منطقه جریان است. در نتیجه، با ادغام این روش با نشانگرهای لرزه ای، گونه های سنگی را در کل میدان و در سه بعد تفکیک کرده که چهار گونه سنگی مجزا تعیین گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        28 - بررسی نقش ریزرخساره ها، شرایط ته نشینی و دیاژنز بر کیفیت بخش مخزنی، سازند ایلام(سانتونین - کامپانین) در یکی از میادین جنوب باختری ایران، فروبوم دزفول
        سیده اکرم جویباری پيمان  رضائي مجید مهدی پور
        سازند ایلام یکی از مخازن نفتی کربناتی مهم حوضه زاگرس و فروبوم دزفول است. به منظور شناسایی ریز رخساره و شرایط ته نشینی و فرآیندهای دیاژنزی تعداد 100 مقطع نازک میکروسکوپی از یک چاه این مخزن در یکی از میادین نفتی فروبوم دزفول مورد ارزیابی قرار گرفت. از داده های تخلخل و أکثر
        سازند ایلام یکی از مخازن نفتی کربناتی مهم حوضه زاگرس و فروبوم دزفول است. به منظور شناسایی ریز رخساره و شرایط ته نشینی و فرآیندهای دیاژنزی تعداد 100 مقطع نازک میکروسکوپی از یک چاه این مخزن در یکی از میادین نفتی فروبوم دزفول مورد ارزیابی قرار گرفت. از داده های تخلخل و تراویی برای بررسی کیفیت مخزنی استفاده شد. مطالعه پتروگرافی منجر به شناسایی 9 ریز رخساره متعلق به کمربندهای رخساره ای لاگون، پشته کربناته، رمپ میانی و رمپ خارجی گردید که در محیط رمپ کربناته تک شیب نهشته شده اند. مهم ترین فرآیندهای دیاژنزی شناسایی شده مخزن ایلام شامل سیمان شدگی، انحلال، شکستگی، میکرایتی شدن، استیلولیت زایی و دولومیتی شدن هستند. بر مبنای طبقه بندی کیفی مخزن و نمودارهای پتروفیزیکی لوسیا رخساره های لاگون و رمپ میانی وضعیت مخزنی متوسط و رخساره های پشته کربناته و رمپ خارجی وضعیت مخزنی ضعیفی دارند. کیفیت مخزنی رخساره های لاگون و رمپ میانی در ارتباط با وجود تخلخل-های بهم مرتبط و کانالی می باشد. رخساره های پشته کربناته نیز به دلیل سیمانی شدن شدید و وجود تخلخل های غیرمرتبط مانند تخلخل قالبی ، دارای تراوایی پایینی است و وضعیت مخزنی ضعیفی دارد. به طور کلی سازند ایلام در میدان مورد مطالعه به لحاظ مخزنی در وضعیت ضعیفی قرار دارد که این مهم می تواند علاوه بر کنترل کننده های رخساره ای در ارتباط با عدم گسترش شکستگی و دولومیتی شدن و گسترش بیش از حد سیمانی شدن در این رخساره ها باشد. از این رو سازند ایلام در در میدان مورد مطالعه علی رغم داشتن توالی کم عمق بیشتر نسبت به عمیق به دلیل فرآیندهای دیاژنتیکی از عملکرد مخزنی ضعیفی برخوردار می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        29 - بررسی کیفیت مخزنی سازند سروک با استفاده از آنالیز خوشه ای گرافیکی و مقایسه آن با داده های پتروگرافی در یکی از میدان های نفتی فروبوم دزفول
        سیده اکرم جویباری پيمان  رضائي مجید مهدی پور
        سازند سروک یکی از مخازن مهم کربناته در فرو بوم دزفول است. به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی این سازند در یکی ازمیدان های فروبوم دزفول از روش آنالیز خوشه ای گرافیکی و مقایسه با یافته های پتروگرافی استفاده گردید. یافته ها نشان داد که سازند سروک در میدان مورد مطالعه از 8 ریزرخ أکثر
        سازند سروک یکی از مخازن مهم کربناته در فرو بوم دزفول است. به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی این سازند در یکی ازمیدان های فروبوم دزفول از روش آنالیز خوشه ای گرافیکی و مقایسه با یافته های پتروگرافی استفاده گردید. یافته ها نشان داد که سازند سروک در میدان مورد مطالعه از 8 ریزرخساره متعلق به زیرمحیط های لاگون، پشته کربناته، رمپ میانی و رمپ خارجی که در یک محیط رمپ تک شیب نهشته شده اند تشکیل شده است. عمده فرآیندهای دیاژنزی موثر بر این مخزن، شامل سیمانی شدن، انحلال، شکستگی، استیلولیتی شدن و دولومیتی شدن هستند. نتایج آنالیزخوشه ای گرافیکی منجر به شناسایی 3 رخساره الکتریکی گردید که رخساره EF1 ضعیف ترین پارامترهای مخزنی و رخساره EF3 بهترین وضعیت مخزنی را به خود اختصاص دادند. عمده ریزرخساره های EF1 ریزرخساره های گرینستونی و عمده ریزرخساره های EF3 منطبق بر ریزرخساره های وکستونی و پکستونی بوده است. بر این اساس به نظر می رسد زیرمحیط لاگون نسبت به سایر زیرمحیط ها به خصوص پشته کربناته از وضعیت مخزنی بهتری برخوردار می باشد و این مهم نشانه عملکرد متفاوت فرآیندهای دیاژنزی در این زیر محیط ها می باشد. در یک روند قائم نیز بیشترین حجم ستون هیدروکربنی در ستبرای رخساره الکتریکی EF3 و کمترین منطبق بر EF1 است این مهم حاکی از صحت و دقت رخساره های الکتریکی شناسایی شده است به منظور ارزیابی کیفیت مخزنی می باشد. درمجموع می توان بیان نمود که استفاده از آنالیز خوشه ای گرافیکی و مقایسه با یافته های پتروگرافی راهکار مناسبی برای ارزیابی دقیق از کیفیت مخزنی مخازن کربناته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        30 - تاریخچه نهشت و پسانهشت و اثرات آن¬ها بر کیفیت مخزنی سازند آسماری در میدان نفتی اهواز
        اکبر حیدری میلاد فرجی نرگس شکری
        توالی¬های کربناته سازند آسماری همراه با نهشته¬هایی از ماسه¬سنگ در اغلب نواحی حوضه رسوبی زاگرس از جمله ناحیه اهواز در بازه زمانی الیگو - میوسن ته¬نشین شده¬اند. در این مطالعه اثرات محیط¬های رسوب¬گذاری و پس از رسوب¬گذاری بر کیفیت مخزنی زون A7 سازند آسماری در چاه¬ شماره 4 م أکثر
        توالی¬های کربناته سازند آسماری همراه با نهشته¬هایی از ماسه¬سنگ در اغلب نواحی حوضه رسوبی زاگرس از جمله ناحیه اهواز در بازه زمانی الیگو - میوسن ته¬نشین شده¬اند. در این مطالعه اثرات محیط¬های رسوب¬گذاری و پس از رسوب¬گذاری بر کیفیت مخزنی زون A7 سازند آسماری در چاه¬ شماره 4 میدان نفتی اهواز مورد مطالعه قرار گرفته است. مطالعه توالی¬های سازند آسماری در این برش منجر به شناسایی تعداد 11 رخساره کربناته، یک رخساره تبخیری، یک رخساره آمیخته کربناته - آواری و یک رخساره سیلیسی آواری شد. محیط¬های رسوبی پهنه جزر و مدی، لاگونی، ریف مرجانی و دریای باز برای ته¬نشینی رخساره¬های شناسایی شده معرفی شده است. با توجه به عدم وجود تغییرات ناگهانی، به نظر می¬رسد نهشته¬های مورد مطالعه در یک پلتفرم کربناته نوع رمپ ته¬نشین شده¬-اند که تحت اثر ورود رسوبات سیلیسی-آواری از سیستم¬های رودخانه¬ای زاگرس بوده است. همچنین از فرآیندهای دیاژنتیکی که توالی¬های مورد بررسی را تحت تأثیر قرار داده¬اند می¬توان به میکرایتی¬شدن، سیمانی¬شدن، نئومورفیسم افزایشی، تراکم فیزیکی و شیمیایی، انحلال، شکستگی و پرشدگی، دولومیتی¬شدن و انیدریتی¬شدن اشاره نمود که در محیط¬های پسارسوبی دریایی، متئوریک و تدفینی رخ داده¬اند. بسیاری از شکستگی¬ها توسط مواد نفتی پر شده¬اند که این نشان‌دهنده این موضوع است که شکستگی¬ها در کنار دولومیتی¬شدن، تراکم شیمیایی و روزنه¬های فنسترال از مهم‌ترین عارضه¬های پسارسوبی جهت افزایش کیفیت مخزن هستند. درحالی‌که سیمانی¬شدن و انیدریتی¬شدن با بستن فضاها در کاهش کیفیت مخزن اثرگذار بوده¬اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        31 - پیش بینی و بررسی اختصاصات مخزن با استفاده از مدل زمین آمار، مطالعه موردی: مخزن بنگستانی میدان زیلایی، جنوب¬غرب ایران
        سمیه خرم آبادی بهمن  سلیمانی حسین شیخ زاده
        مدل زمین آمار ابزار مفیدی برای پیش بینی پتانسیل نفتی مخازن محسوب می شود. در مطالعه کنونی سعی بر این است که ضمن مروری بر اهمیت مدل زمین آمار در توصیف مخزن، تغییرات پارامترهای پتروفیزیکی مخزن بنگستانی میدان زیلایی را علیرغم تعداد محدود چاه¬های حفاری شده، مدل سازی و مورد ب أکثر
        مدل زمین آمار ابزار مفیدی برای پیش بینی پتانسیل نفتی مخازن محسوب می شود. در مطالعه کنونی سعی بر این است که ضمن مروری بر اهمیت مدل زمین آمار در توصیف مخزن، تغییرات پارامترهای پتروفیزیکی مخزن بنگستانی میدان زیلایی را علیرغم تعداد محدود چاه¬های حفاری شده، مدل سازی و مورد بررسی قرار گیرد. این مخزن کربناته از سازندهای ایلام، سورگاه و سروک تشکیل شده و به هشت زون تقسیم گردید. در فرایند مدل¬سازی، اطلاعات مورد نیاز جهت مدل سه بعدی شامل تفاسیر ژئوفیزیکی، اطلاعات توصیف چاه، و نقشه¬های دو بعدی همراه با کنترل کیفی آنها در نرم افزار RMS وارد گردید. تهیه مدل ساختمانی بر اساس سطوح سر سازندها و عمق ورود چاه¬ها به آنها صورت گرفت. این داده¬ها به طور غیر مستقیم و یا مستقیم در نرم افزار موجود با قابلیت گرید بندی بالا جهت ایجاد سطوح استفاده گردید. نقشه همتراز عمقی سر سازند ایلام به عنوان سطح تفسیری، رقومی سازی و به عنوان نقشه کنتوری پایه در نظر گرفته شد. نقشه¬های هم تراز عمقی سایر زون¬ها نیز تهیه شد. پیش بینی الگوی توزیع تغییرات اختصاصات پتروفیزیکی مخزن با تکیه به روش¬های زمین آمار، نقشه¬های میانگین تخلخل، و اشباع آب تهیه شد. با توجه به نتایج حاصل از مدل سازی آشکار گردید که میدان زیلایی دارای پیچیدگی ساختاری بوده، ناهمگنی مخزن را موجب شده و ریسک پیش بینی رفتار مخزن را بالا برده است. مقایسه زون¬های مخزنی نشان داد که زون 3 دارای پتانسیل هیدروکربوری بهتری نسبت به سایر زون ها می¬باشد. یکی از عوامل مؤثر در بهبود کیفیت مخزنی آن، فرایند دولومیتیزاسیون است. بر اساس تغییرات مقادیر توزیعی اشباع آب و تخلخل خصوصیات مخزنی ازجنوب شرق به طرف شمال غرب میدان بهبود می¬یابد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        32 - بررسی هیدرودینامیکی و هیدروشیمی در مخازن نفتی: مخزن آسماری میدان رگ سفید
        بهمن  سلیمانی عبداله  مؤمنی فیض آباد موسی ظهراب زاده
        شناخت ویژگی¬های هیدرودینامیکی مخازن نفتی در یک میدان می¬تواند در درک رفتاری میدان و میزان بهره¬برداری از آن بسیار مفید باشد. مطالعه کنونی در زمره اولین تلاشها برای بررسی جریان هیدرودینامیکی بوده که در مخزن آسماری میدان رگ¬سفید صورت گرفته است. سطح تماس آب-نفت¬(WOC) در یا أکثر
        شناخت ویژگی¬های هیدرودینامیکی مخازن نفتی در یک میدان می¬تواند در درک رفتاری میدان و میزان بهره¬برداری از آن بسیار مفید باشد. مطالعه کنونی در زمره اولین تلاشها برای بررسی جریان هیدرودینامیکی بوده که در مخزن آسماری میدان رگ¬سفید صورت گرفته است. سطح تماس آب-نفت¬(WOC) در یال شمالی 200 متر بالاتر از یال جنوبی بوده در نتیجه سطح پتانسیومتری آبده به صورت اریب است. نمودارهای پایپر و ترکیبی از اختلاط دو نوع آب شور کلروره سدیک با TDI بالا¬تر با آب تیپ بیکربناته کلسیک- منیزیک با TDI پایین¬تر در مخزن حکایت دارند. منشأ شورابه¬های کلروره سدیک از بخش¬های نمکی سازند گچساران و منشأ آبهای بیکربناته کلسیک- منیزیک از بخش¬های آهکی- دولومیتی سازند آسماری است. این موضوع توسط نمودار عمق در برابر TDI نیز تایید می شود. مطالعه نقشه هیدرودینامیک و خطوط جریان نشان دهنده یک جریان پیوسته از سمت شمال¬شرق به سمت غرب و جنوب¬غربی میدان بصورت جریان نسبتأ قوی در کوهانک غربی و جریان ضعیف¬تری در بخش یال شمالی می¬باشد. اندیس تولید و داده های فشاری در بخش جنوبی- جنوبغربی میدان شرایط بهتری را نشان می دهد. با توجه به ورودی جریان از سمت شمال¬شرق به سمت نواحی غربی و جنوب¬غربی قویاً توصیه می¬گردد حفاری در بخش غربی میدان متمرکز و برنامه تزریق آب در سمت شمال¬شرقی صورت گیرد. تفاصيل المقالة