بررسی ارتباط شکستگی¬ها و تشكيل آسفالتن در مخزن آسماری، ميدان نفتی كوپال
الموضوعات :بهمن سلیمانی 1 , عقیل حیدری 2 , شهرام تقوی پور 3
1 - استاد دانشگاه چمران اهواز
2 - گروه زمین شناسی دانشگاه آزاد، واحد زرند کرمان
3 - مناطق نفتخیز جنوب
الکلمات المفتاحية: نمودارهای تصویرگر, مخزن آسماری, میدان کوپال, سیستم شکستگی, آسفالتن,
ملخص المقالة :
مطالعه شکستگیها نقش مهمی در شناخت رفتار مخزن دارد و این نقش با فرایند رسوب اسفالتن می تواند کاهش یابد. این فرایند در بسیاری از میادین نفتی جهان و در بخشهای مختلف صنعت مشکلات بسیار جدی را بوجود آورده و فرایندی متداول محسوب می شود. مهمترین جنبه آن در مهاجرت سیالات نفتی مخزن است. در این مقاله سعی شده تأثیر شکستگی ها در پیدایش اسفالتن را در مخزن آسماری میدان نفتی کوپال با استفاده از نمودارهای تصویرگر OBMI-UBI مورد بررسی قرار گیرد. اكثر شكستگي ها با توجه به الگوي شكستگي هاي مرتبط با چين خوردگي از نوع درزهاي مورب و طولي اند. شكستگي ها در فواصل عمقی هیدروكربن دار نسبت به بقيه فواصل عمقی كمتر در نمودارهای تصویرگر آشكار شده است. لايه ماسه سنگي پاييني با بيشترين شكستگي و اكثرا از نوع باز مشخص مي شوند. عمده شكستگي هاي باز در نيمه پايينی آسماري شناسایی گردید كه متشكل از پلمه سنگ و ماسه سنگ است. بررسی چگالي شكستگي باز نشان مي دهد زون هاي 2 و 3 بيشترين و زون 4 كمترين تراكم شكستگي را دارا هستند. با توجه به راستای شکستگیهای ریزشی ناشی از حفاری، جهت حداكثر تنش افقي (δHmax)، N55E و جهت حداقل تنش افقي (δHmin) N35W است. این راستا با راستای عمومی زاگرس مطابقت دارد. داده های مربوط به هرز روی گل نشان داد که حداکثر مقدار با محل تمرکز شکستگی ها انطباق دارد. نتایج آنالیز نمونه های نفتی نشان داد که درصد اسفالتن در مخزن آسماری پایین بوده و در چاه های مختلف هیچ ارتباطی به فاصله زمانی تولید ندارد. درصد آسفالتن از 6/0 تا 75/2 درصد متغیر است. بطور کلی آسفالتن اولیه در نفت ها وجود ندارند. افزایش درصد شکستگیها در مخزن نسبت به عمق نیز با افزایش درصد اسفالتن تولید شده همراه است.
رضايي،م، 1380، زمين شناسي نفت- انتشارات علوي 472 صفحه
اشكان،ع، 1383 ، اصول مطالعات ژئوشيمیا يي سنگهاي منشا هيدروكربوري، رساله دكتري- دانشگاه نانسي فرانسه.
حيدري فرد، م.ح.، شايسته، م.، قلاوند، ه.، سراج، م.، و اشرفی، ا.، 1386، مطالعه تغییرات گرادیان حرارتی مخزن آسماری در ناحیه فروافتادگی دزفول، گزارش پ-6008، اداره مطالعات شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب
Andersen, S. I., 1994, Dissolution of Solid Boscan Asphaltenes in Mixed Solvents, Fuel Sci. Tech. bzt., 12, 1551.
Andersen, S.I., and Birdi, K.S., 1990, Influence of Temperature Solvent on the precipitation of Asphaltene. Fuel Science and Technology, Int. 8: 593-615.
Anthony, E.J., Talbot, R., Jia, L., and Granatstein, D.L., 2000, Agglomeration and fouling in three industrial petroleum coke-fired CFBC boilers due to carbonation and sulfation, Energy & Fuels, v.14, 5, 1021-1027.
Burke, N.E., Hobbs, R.D., and Kashou, S.F., 1990, Measurement and modeling of asphaltene precipitation, JPT, November, 1440-1446.
De Boer, R., K. Leeloyer, M. Eigner, and van Bergen, A., 1995, Screening of crude oils for asphalt precipitation: Theory, practice, and the selection of inhibitors,” Soc. Petrol. Eng., Feb.,v.2, 55-61.
Escobedo, J., Mansoori, G.A., Balderas-Joers, C., Carranza-Becerra, L.J., and Mendez-Garcia, M.A., 1997, Heavy organic deposition during oil production from a hot deep reservoir: A field experience, Proceedings of the 5th Latin American and Caribbean Pet. Eng. Conf. and Exhib., Rio de Janeiro, Brazil, 30 Aug. - 3Sep.
Fotland, P., H. Anfinsen, H. Foerdedal, and Hjermstad, H.P., 1997, The phase diagrams of asphaltenes: Experimental technique, results and modeling on some North Sea crude oils,” Symposium on the Chemistry of the Asphaltene and Related Substances, Cancun, Mexico.
Georgiadis, M.C., Papageorgiou, L.G., and Macchietto, S, 2000, Optimal Cleaning Policies in Heat Exchanger Networks under Rapid Fouling, Ind. & Eng. Chem. Res., v.39(2); 441-454.
Hammami, A., Phelps, C.H., Monger-McClure, T., and Little, T.M., 2000, Asphaltene Precipitation from Live Oils; An Experimental Investigation of Onset Conditions and Reversibility,” Energy Fuels, v.14, 14-20.
Hirschberg, A., deJong, L.N.J., Schipper, B.A., and Meijer, J.G., 1984, Influence of temperature and pressure on asphaltene flocculation," SPEJ, June, 283-293.
Karabelas, A.J., 1998, Comprehensive modeling of precipitation and fouling in turbulent pipe flow, Ind. & Eng. Chem. Res., v. 37(4); 1536-1550.
Kawanaka, S., Leontaritis, K.J. Park, S.J. and Mansoori, G.A. 1989, Thermodynamic and colloidal models of asphaltene flocculation in "Oil field chemistry", ACS Symposium Series No. 396, Chapter 24, Am. Chem. Soc., Washington. D.C.
Khurshid, I., AlShalabi, E.W., Al-Attar, H., AL-Neaimi, A.K., 2020, Analysis of formation damage and fracture choking in hydraulically induced fractured reservoirs due to asphaltene deposition. J Petrol Explor Prod Technol 10, 3377–3387. https://doi.org/10.1007/s13202-020-00910-8.
Kokal S.L. and Sayegh S.G., 1995, Asphaltenes: The cholesterol of petroleum Proceedings V1. SPE 9th Middle East Oil Conference, 169-181.
Koots, J. A., and Speight, J.G., 1975, Relation of Petroleum Resins to Asphaltenes,” Fuel, v. 54, no.3, 179-84.
Leontaritis, K.J., Amaefule, J.O. and Charles, R.E., 1994, A systematic approach for the prevention and treatment of formation damage caused by asphaltene deposition," SPE Production & Facilities, Auguest, p. 157-164.
Leontaritis, K.J., and Mansoori, G.A., 1989, Fast crude-oil heavy-component characterization using Combination of ASTM, HPLC, and GPC Methods, J. Petrol. Sci. & Eng., v. 2, 1-12.
Li, M., Tian, Y., Wang, C., Jiang, C., Yang, C., and Zhang, L., 2022, Effect of Temperature on Asphaltene Precipitation in Crude Oils from Xinjiang Oilfield. ACS Omega. 2022 Oct 18; 7(41): 36244–36253. doi: 10.1021/acsomega.2c03630
Ma, H., Bowman, C.N., and Davis, R.H., 2000, Membrane fouling reduction by backpulsing and surface modification, J. of Membrane Sci., v. 73, 2, 15, 191-200.
Mansoori, G. A., Jiang, T.S., and Kawanaka, S., 1988, Asphaltene deposition and its role in petroleum production and processing, Arab. J. Sci. Eng., 13, 17.
Mansoori, G.A. 1997b, Prevention and remediation of heavy organics deposits in petroleum fluid transfer lines Proceedings of the International Conference on Fluid and Thermal Energy Conversion '97, ISSN 0854-9346, K17-K39.
Mansoori, G.A. and Jiang, T .S., 1985, Asphaltene deposition and its role in EOR miscible flooding, FlOC. Third AGIP SPA Improved Oil Recovery European Meeting, Rome, Italy 75.
Mansoori, G.A., 1997a, Modeling of heavy organics depositions, J. Petrol. Sci. & Eng., v. 17, 101-121.
Mansoori, G.A., 2000, Thermophysical behavior and control of fouling materials in petroleum processing, in the Proceedings of "Heat Exchanger Seminar" Lecture 1, 18 pages, AIChE (Chicago Section) and ASME International (Chicago Section), Chicago, IL, February 9.
Muralidhara, H.S., 1996, Electrokinetics methods to control membrane fouling, Ind. & Eng. Chem. Res., v.35(4), 1233-1240.
Narve Aske, N., Kallevik, H., Johnsen, E.E., and Sjo¨blom, J., 2002, Asphaltene aggregation from crude oils and model systems studied by high-pressure NIR spectroscopy, Energy & Fuels, v.16, 1287-1295
Pan, H. Q., and Firoozabadi, A., 1997, Thermodynamic micellization model for asphaltene precipitation from reservoir crude at high pressure and temperatures, SPE 38857, SPE Ann. Tech. Conf. and Exhib., San Antonio, TX, Oct. 5–8.
Panchal, C.B., (Ed.)1997, Fouling Mitigation of Industrial Heat Exchange Equipment, Begell House, New York, NY,
Park, S.J., and Mansoori, G.A., 1988, Aggregation and Deposition of Heavy Organics in Petroleum Crudes, J. of Energy Sources, v.10, 109-125.
Pathak, V., Babadagli, T., Edmunds, N., 2012, Mechanics of heavy-oil and bitumen recovery by hot solvent injection. SPE Reserv Eval Eng 15:182–194.
Pereira, C.J., 1998, Design of a Monolith Catalyst for Fouling Resistance, Ind. & Eng. Chem. Res., v. 37, 2, 388-390.
Reid, R.C., Prausnitz, J.M., and Poling, B.E., 1987-04, The properties of gases and liquids, 4th edition. McGraw-Hill, Inc. New York, ISBN-10/ASIN: 0070517991, 741p.
Schlumberger, 2004, FMI full bore formation micro imager, Schlumberger Ltd.
Srivastava, R.K., Huang, S.S., Dyer, S.B., Mourits, F.M., 1995, Quantification of asphaltene flocculation during miscible CO2 flooding in the Weyburn reservoir J.of Canadian Petrol. Tech., v.34, no. 8, 31-42.
Telmadarreie, A., Trivedi, J., 2017, Dynamic behavior of asphaltene deposition and distribution pattern in fractured porous media during hydrocarbon solvent injection: pore-level observations. Energy Fuels 31(9):907–9079.
Thomas, F. B., Bennion, M.C., Bennion, D.W., and Hunter, B.E., 1992, Experimental and theoretical studies of solids precipitation from reservoir fluid, J. Can. Petrol. Technol., v.31, 1, 22-31.
Vasquez, D., and Mansoori, G.A., 2000, Identification and Measurement of Petroleum Precipitates, J. Petrol. Sci. & Eng., v. 26, 1-4, 49-56.
Vazquez, D., Excobedo, J., Mansoori, G.A., 1998. Characterization of crude oils from southern mexican oilfields. Proceedings of the EXITEP 98, Inter. Petrol. Tech. Exhib., Placio de Los Deportes, Mexico City, Mexico, D.F., 15th– 18th Nov. PEMEX, Mexico City.
Zekri, A.Y., and Shedid, S.A., 2004,The effect of fracture characteristics on reduction of permeability by asphaltene precipitation in carbonate formation. Journal of Petroleum Science and Engineering, 42 (2–4), 171-182. https://doi.org/10.1016/j.petrol.2003.12.009.
Lai, J., Wang, G., Fan, Z., Wang, Z., Chen, J., Zhou, Z., Wang, S., Xiao, C., 2017, Fracture detection in oil-based drilling mud using a combination of borehole image and sonic logs. Marine and Petroleum Geology, 84, 195-214. https://doi.org/10.1016/j.marpetgeo.2017.03.035.
Sherkati, S., and Letouzey, J., 2004, Variation of structural style and basin evolutionin in the central Zagros Izeh zone and Dezful Embayment, Iran. Marine and Petroleum Geology, 21, 535–554.
