مطالعه رخساره¬های رسوبی سازند فراقان در میادین خلیج‌فارس و بررسی کیفیت مخزنی آنها با استفاده از لاگ¬های چاه‌پیمایی
الموضوعات :ابراهیم سفیداری 1 , جواد امرايي 2
1 - استادیار، گروه زمین‌شناسی نفت، پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی
2 - استادیار رسوب¬شناسی و سنگ¬های رسوبی، شرکت ملی نفت ایران
الکلمات المفتاحية:
ملخص المقالة :
سنگ¬های آواری از نظر ذخیره هیدروکربنی دارای اهمیت بالایی در مطالعات مخزنی می¬باشند. در سال¬های اخیر و به دنبال افزایش پی¬جویی¬ها و بهبود روش¬های اکتشافی، سنگ¬های آواری مربوط به پالئوزوئیک در سرتاسر خاورمیانه بخصوص کشورهای حاشیه خلیج‌فارس، اهمیت ویژه¬ای پیدا کرده است. مشخصات سنگ¬شناسی و محیط رسوبی این توالی از پارامترهای مهم، تاثیر گذار بر کیفیت مخزنی آنها می¬باشد. مطالعه حاضر به بررسی مشخصات رسوب¬شناسی و تعیین رخساره¬های سازند فراقان با استفاده از مطالعات رسوب¬شناسی در چهار چاه از میادین دور از ساحل کشور و انطباق آن با استفاده از مفهوم رخساره¬های لاگ در میادینی که تا فراقان حفاری شده¬اند پرداخته است. بر اساس مطالعات پتروگرافی حاصل از خرده¬های حفاری شش رخسارة ماسه‌سنگ، ماسه گری وکی، گلسنگ قرمز، شیل سیاه و سبز، سنگ‌آهک و رخسارة سنگ مختلط در چاه مغزه¬دار تشخیص داده شد و در چهار زیرمحیط رسوبی (همراهی رخساره¬ای) دشت ساحلی، محیط ساحلی، تدریجی و دور از ساحل تقسیم‌بندی شدند با استفاده از داده¬های موجود از لاگ¬های چاه پیمایی، شش رخساره لاگ در چاهی که رخساره¬های رسوبی آن استخراج شده بود مشخص شد. انطباق نتایج حاصل از رخساره¬های لاگ با رخساره¬های رسوبی و همراهی رخساره¬ها نشان می-دهد، رخساره¬های لاگ استخراج شده انطباق مناسبی با رخساره¬های رسوبی دارند. رخساره لاگ یک دارای سنگ‌شناسی آهکی، رخساره لاگ دو و سه ماسه¬ای، رخساره لاگ چهار ماسه حاوی شیل، رخساره پنج شیلی و رخساره شش حاوی شیل¬های قرمز رنگ می¬باشد. گسترش رخساره¬های لاگ به چاه¬های فاقد مغزه حفاری شده در سازند فراقان نشان از تغییرات فراوانی این رخساره¬ها دارد و نشان‌دهنده تغییر جانبی محیط رسوبی سازند فراقان است. بررسی کیفیت مخزنی رخساره¬ها نشان می¬دهد، رخساره لاگ دو و چهار بهترین کیفیت مخزنی را دارا می¬باشند. رخساره¬های مذکور در بخش¬های فراقان دو (F2) و فراقان یک (F1) دارای بیشترین فراوانی می¬باشند. بنابراین می¬توان نتیجه¬گیری کرد، بهترین بازه از نظر کیفیت مخزنی در سازند فراقان به گستره دو و یک سازند اختصاص دارند.
