• فهرس المقالات آلودگی

      • حرية الوصول المقاله

        1 - مروری بر آلودگی های نفتی در دریای خزر
        هامون جلیل زاده مهران پارسا محمدرضا گلریز ارم ساداتی
        نفت خام آميزه اي از تركيبات خالص است، اما تعداد آن‌ها بي شمار بوده و شرح آن‌ها در برش ها با افزايش تعداد اتم هاي كربن مشكل است، از ديدگاه شيميايي، نفت مخلوطي از صدها تركيب مولكولي است كه هيدروكربن ناميده مي‏شوند. بنابراين در این مقاله به‌طور خلاصه خانواده‌هاي گوناگون هي أکثر
        نفت خام آميزه اي از تركيبات خالص است، اما تعداد آن‌ها بي شمار بوده و شرح آن‌ها در برش ها با افزايش تعداد اتم هاي كربن مشكل است، از ديدگاه شيميايي، نفت مخلوطي از صدها تركيب مولكولي است كه هيدروكربن ناميده مي‏شوند. بنابراين در این مقاله به‌طور خلاصه خانواده‌هاي گوناگون هيدروكربن ها بدون پرداختن به شيمي آلي بررسي مي‌شود. سپس هیدروکربن های نفتی و به‌طور خاص PAH ها که موضوع اصلی این تحقیق می باشند مورد بررسی قرار می گیرند و مروری بر اطلاعات جمع آوری شده در مورد تاثیرات و سمیت این ترکیب ها صورت می گیرد. وجود آلودگی های نفتی در سال های متمادی در دریاها و سواحل نقاط مختلف جهان باعث شده تا این موضوع بسیار مورد توجه قرار بگیرد. مطالعات زیادی به منظور بررسی این آلودگی ها انجام شده است که به تعدادی از آن‌ها در این مقاله اشاره شده است. مطالعات آلودگی نفتی مربوط به دریای خزر به‌طور گسترده در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بازیافت آب پنیر، رهیافت مناسب جلوگیری از آسیب های محیط زیست
        زهرا  کتبه ئی مرادی مریم  حقیقی خمامی حامد کیومرثی هوشنگ دهقان زاده سعید  تمدنی جهرمی
        امروزه با افزایش تولید و گسترش تنوع تولیدات لبنی در کارخانه‌ها و تولید آب‌پنیر، این فرآورده غذایی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. آب‌پنیر بخش آبکی جداشده از شیر است که طی مراحل افزودن اسید، حرارت دادن و انعقاد مایه‌پنیر حاصل می‌شود. این مایع زردرنگ حاوی لاکتوز فراوان أکثر
        امروزه با افزایش تولید و گسترش تنوع تولیدات لبنی در کارخانه‌ها و تولید آب‌پنیر، این فرآورده غذایی از اهمیت بالایی برخوردار شده است. آب‌پنیر بخش آبکی جداشده از شیر است که طی مراحل افزودن اسید، حرارت دادن و انعقاد مایه‌پنیر حاصل می‌شود. این مایع زردرنگ حاوی لاکتوز فراوان و ترکیبات معدنی نظیر کلسیم و فسفر است و با توجه به ارزش بیولوژیکی بالای پروتئین‌ این فرآورده جانبی صنعت پنیرسازی نسبت به پروتئین کازئین و تخم‌مرغ، استفاده از آن را به‌عنوان یک منبع غذایی جهت جلوگیری از آلودگی‌های محیط‌زیست حائز اهمیت می‌باشد. همچنین از آب پنیر فرآورده‌هایی نظیر کنسانتره پروتئینی (WPC)، مشتقات پروتئین‌های سرم (لاکتوپراکسیداز، لاکتوفرین)، پروتئین‌های کافتی (کنسانتره‌های پپتیدی) و املاح نظیر نمک‌های کلسیم به‌دست می‌آید. از آنجا که پساب‌های صنعت لبنیات دارای بالاترین میزان آلودگی از جمله مقدار زیادی مواد آلی، ماده ضدعفونی کننده قلیایی و مواد شیمیایی، کربن و نیتروژن هستند باعث افزایش غلظت آمونیوم در گستره‌های آبی شده و با توجه به غنی بودن این ماده از ترکیبات آلی، تقاضاي اکسيژن زيستي (BOD) آب را بالا می‌برند، بنابراین در صورت تخلیه و رهاسازی پساب‌های تصفیه نشده این صنعت در طبیعت بروز مشکلات محیط‌زیستی جدی اجتناب‌ناپذیر خواهد بود. از طرف دیگر، استفاده روزافزون از سوخت‌های فسیلی به سبب کاهش ذخایر موجود و مشکلات محیط‌زیستی، محققان را به سمت تولید منابع جدید انرژی‌های تجدید‌پذیر ترغیب نموده است و می‌توان بیان کرد که فن‌آوری‌های زیستی جدید، همچون استفاده از آب‌پنیر به‌عنوان راهی به‌منظور تولید سوخت‌های زیستی، باعث کاهش مشکلات محیط‌زیستی دفع این پساب‌ها به طبیعت می‌گردد. امروزه با استفاده از فن‌آوری زیستی از این ترکیبات می‌توان به‌منظور تولید سوخت‌های زیستی ازجمله هیدروژن، متان و اتانول استفاده نمود. تاکنون روش‌ها و آزمون‌های مختلفی برای تولید این منابع سوختی صورت گرفته است که در این مطالعه به بررسی راهکارهای مؤثر به‌منظور بازیافت آب‌پنیر و جلوگیری از آسیب‌های محیط‌زیستی آن پرداخته می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - ارزیابی فنی و زیست محیطی تولید بیوگاز از بقایای کشاورزی (کلش برنج)
        مهسا خدابخشی پور محسن محمدی گلنگش محسن خدابخشی پور
        انرژی مصرفی در جهان به سرعت در حال افزایش است و انتظار می‌رود که منابع انرژی غیرقابل تجدید در آینده به پایان برسد. بنابراین، روش‌های نوین تولید انرژی در سراسر جهان متداول شده است. بیوگاز یکی از انرژیهای جدید و پاک است که از تخمیر بی‌هوازی زیست توده تولید می‌شود. استان أکثر
        انرژی مصرفی در جهان به سرعت در حال افزایش است و انتظار می‌رود که منابع انرژی غیرقابل تجدید در آینده به پایان برسد. بنابراین، روش‌های نوین تولید انرژی در سراسر جهان متداول شده است. بیوگاز یکی از انرژیهای جدید و پاک است که از تخمیر بی‌هوازی زیست توده تولید می‌شود. استان گیلان با 238000 هکتار سطح زیر کشت برنج، پتانسیل قابل ملاحظهای برای تولید بیوگاز از بقایای آلی را دارا می‌باشد. بر این اساس این تحقیق به منظور بررسی تولید بیوگاز از ترکیب کاه و کلش برنج و فضولات دامی به ترتیب با نسبت‌های (100-0)، (95-5)، (90-10)، (85-15)، (80-20) در سه تکرار انجام شد. آزمایش در دمای مزوفیلیک با روش هضم بیهوازی درون بطری‌های 5/1 لیتری اجرا شد. ارزیابی اقتصادی و زیست محیطی بهمنظور جایگزینی بیوگاز تولیدی در این فرایند با سوخت فسیلی در روستای پونل استان گیلان انجام شد. نتایج نشان داد نسبت 10 درصد کلش بیشترین راندمان تولید بیوگاز را داشته و با جایگزینی بیوگاز 21 درصد در مصرف سوخت فسیلی صرفهجویی خواهد شد. همچنین از انتشار مقدار 14/328 کیلوگرم گاز CO2 در سال به اتمسفر جلوگیری خواهد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - بررسی حذف رنگ کنگورد از پساب های صنعتی با استفاده از روش جذب سطحی
        محدثه توکلی نیلوفر  عابدین زاده
        امروزه، حذف رنگ‌های مختلف از پسابهای صنعتی به دغدغه‌ای مهم تبدیل شده است. رنگ‌های مصنوعی مورد استفاده در صنایعی مانند نساجی، موادی آلی با ساختاری پیچیده، سمی و جهش‌زا هستند. کنگورد نیز، رنگی اسیدی است که یک منبع آلودگی پرخطر به حساب می‌آید و زندگی انسان و سایر جانداران أکثر
        امروزه، حذف رنگ‌های مختلف از پسابهای صنعتی به دغدغه‌ای مهم تبدیل شده است. رنگ‌های مصنوعی مورد استفاده در صنایعی مانند نساجی، موادی آلی با ساختاری پیچیده، سمی و جهش‌زا هستند. کنگورد نیز، رنگی اسیدی است که یک منبع آلودگی پرخطر به حساب می‌آید و زندگی انسان و سایر جانداران زمین را مورد تهدید قرار می‌دهد. روش‌های مختلفی مانند فرآیندهای الکتروشیمیایی، فیزیکی و بیولوژیکی به منظور حذف رنگینه آلی کنگورد از نمونه‌های آبی وجود دارد. جذب سطحی، یکی از مؤثرترین روش‌های مدرن تصفیه پساب‌های صنعتی می‌باشد که فرآیندی نسبتاً ساده و ارزان بوده و محصولات غیرسمی و کم‌خطر ایجاد می‌کند. هدف از این پژوهش، لزوم حذف رنگینه کنگورد از محلول‌های آبی و مروری بر پژوهش‌های انجام گرفته برای حذف آن است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - امکان‌سنجی بازار مجوز انتشار آلودگی در رودخانه
        شروین  جمشیدی عماد  محجوبی مجتبی  اردستانی
        هدف از این پژوهش، امکان‌سنجی تشکیل بازار مجوز انتشار بار نیتروژن و تخصیص بهینه پساب منابع آلاینده نقطه‌ای و غیرنقطه‌ای واقع در اطراف رودخانه در دو حوضه سفیدرود و قره‌سو می‌باشد. بدین منظور، محدوده مورد مطالعه از نظر کمی و کیفی با مدل Qual2kw شبیه‌سازی شده و مقدار بار مج أکثر
        هدف از این پژوهش، امکان‌سنجی تشکیل بازار مجوز انتشار بار نیتروژن و تخصیص بهینه پساب منابع آلاینده نقطه‌ای و غیرنقطه‌ای واقع در اطراف رودخانه در دو حوضه سفیدرود و قره‌سو می‌باشد. بدین منظور، محدوده مورد مطالعه از نظر کمی و کیفی با مدل Qual2kw شبیه‌سازی شده و مقدار بار مجاز تخلیه آلودگی روزانه (TMDL) تعیین شده است. همچنین به روش آنالیز حساسیت، مقدار ضرائب تاثیر هر منبع آلاینده پس از نرمال‌سازی مشخص شده است. در نهایت بهینه‌سازی با هدف حداقل نمودن هزینه‌های کل تصفیه بار نیتروژن با محاسبه تابع هزینه به ازای مقدار مجاز تخلیه آلودگی صورت گرفته و تخصیص مجوزهای انتشار بار آلودگی انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که علی‌رغم مزایای بازار و امکان مبادله 150 واحد مجوز در حوضه سفیدرود، این روش به‌دلیل محدودیت منابع آلاینده نقطه‌ای در تامین مجوزهای مورد نیاز بخش کشاورزی، با محدودیت همراه بوده و تنها می‌تواند نسبت به شرایط متعارف حفاظت کیفی مبتنی بر TMDL تا 2% صرفه‌جویی هزینه در پی داشته باشد. همچنین مشخص شد که تعاملات بازار نسبت به تغییر قیمت شکننده بوده و مشارکت فعال تمامی ذی‌نفعان نیازمند آن است تا برخی از منابع آلاینده نقطه‌ای بین 15 تا 25 درصد از قیمت‌های فروش خود کم نمایند. این در حالی است که تشکیل بازار مجوز در حوضه قره‌سو مطمئن‌تر بوده و سودآوری بیش از 35% به همراه خواهد داشت. بنابراین چنین نتیجه گرفته می‌شود که بازار مجوز انتشار آلودگی برای هر منبع رودخانه به‌عنوان یک گزینه پایدار محسوب نمی‌شود و نیازمند مطالعات موردی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - بررسی پتانسیل زیست پالایی آلودگی¬های نفتی در آبخوان محدوده مجتمع پالایشگاه شازند
        عبدالرضا  واعظی¬هیر ساناز  قبادیان
        در این پژوهش، با توجه به آلودگی آبخوان محدوده پالایشگاه شازند، قابلیت خودپالایی زیستی آبخوان براساس نتایج حاصل از نمونه‌برداری‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. بدین منظور پارامترهای هیدروشیمیایی از قبیل EC (هدایت الکتریکی)، pH ، دما و اکسیژن محلول (DO) و همچنین میزا أکثر
        در این پژوهش، با توجه به آلودگی آبخوان محدوده پالایشگاه شازند، قابلیت خودپالایی زیستی آبخوان براساس نتایج حاصل از نمونه‌برداری‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفته است. بدین منظور پارامترهای هیدروشیمیایی از قبیل EC (هدایت الکتریکی)، pH ، دما و اکسیژن محلول (DO) و همچنین میزان غلظت یون های اصلی (شامل کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم و نیز سولفات، کلراید، کربنات و بی کربنات)، فلزات سنگین (آهن و منگنز) و مواد مغذی (نیترات و سولفات) در نمونه های آب زیرزمینی تعیین گردید. مقادیر پارامترهای اندازه‌گیری شده با حد بهینه آن پارامترها در پاک‌سازی زیستی مورد مقایسه قرار گرفت که نتیجه نشان داد از نظر مقادیر pH و EC شرایط جهت تجزیه زیستی آلاینده ها مناسب بوده ولی از نظر متوسط میزان دما شرایط بهینه وجود ندارد. غلظت اکسیژن محلول (DO) در آب زیرزمینی منطقه برای پالایش طبیعی به روش هوازی مناسب می باشد ولی از نظر مواد مغذی شرایط بهینه وجود ندارد به‌طوری‌که نسبت کربن به نیتروژن و فسفر و نسبت نیتروژن به فسفر برای انجام فرآیند پالایش زیستی مناسب نمی باشد. بنابراین آبخوان منطقه به‌صورت طبیعی شرایط بهینه برای پاکسازی را نداشته و انجام عملیات پاکسازی تهاجمی در منطقه اجتناب‌ناپذیر می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسی الگوهای اخلاق زیست محیطی از منظر آرا و رويه هاي قضايي در نظام بين الملل
        سید حسین  موسوی سید باقر  میرعباسی محمود  باقری
        امروزه، وخامت بحران هاي زيست محيطي تا حدي است که حيات انسان و ساير موجودات بر کره خاکي را به مخاطره انداخته است. به همين دليل، مباني نظري تعيين کننده تعامل انسان با طبيعت، از جمله اخلاق، مورد توجه علاقه مندان به محيط زيست مي باشد و تبيين نظريه اخلاق زيست محيطي از منظر آ أکثر
        امروزه، وخامت بحران هاي زيست محيطي تا حدي است که حيات انسان و ساير موجودات بر کره خاکي را به مخاطره انداخته است. به همين دليل، مباني نظري تعيين کننده تعامل انسان با طبيعت، از جمله اخلاق، مورد توجه علاقه مندان به محيط زيست مي باشد و تبيين نظريه اخلاق زيست محيطي از منظر آرا و رویه های قضایی در نظام بین الملل ، از ضروريات حفاظت و بهره برداري از محيط زيست جهانی محسوب مي گردد. اخلاق زيست محيطي رايج، بر طيفي از مباني ارزش ذاتي قرار دارند که انسان محوري و زيست بوم محوري، دوسر آن را تشکيل مي‌دهند. در مقاله حاضر سعي شده است تا ديدگاه هاي اخلاق زيست محيطي با توجه به دو پرسش اساسي اخلاق درباره «محیط زیست جهانی» و «رویه های قضایی بین المللی» تشريح شوند و نشان داده شود که چرا تبيين اخلاق زيست محيطي مبتني بر ديدگاه نظام حقوقی بین المللی، ديدگاهي جامع تر براي حفاظت از محيط زيست مي باشد.از همين رو، در سال‌هاي اخير فاکتورهای اخلاقی در حقوق بين‌الملل محيط زيست به عنوان بخشي از نظم عمومي اجتماع بين‌المللي مورد توجه قرار گرفته است و همچنين به نحو فزاينده‌ و برجسته‌اي با عملكرد ديوان بين‌المللي دادگستري ارتباط پيدا كرده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - چرخه حیات پروژه کنترل آلودگی هوا شهر تهران: رویکرد تحلیل ذینفعان کلیدی
        مجتبی دشتی میثم شهبازی عادل آذر محمد حسن ملکی
        هدف: هدف این تحقیق تجزیه‌وتحلیل ذینفعان کلیدی پروژه کنترل آلودگی هوا شهر تهران در طول چرخه حیات پروژه است. روش: این تحقیق از نوع کیفی می‌باشد پس از انجام مطالعات کتابخانه‌ای و جمع‌آوری ادبیات موضوعی تحقیق، بازيگران پروژه کنترل آلودگی هوا شهر تهران شناسايي شد و خروجی‌ها أکثر
        هدف: هدف این تحقیق تجزیه‌وتحلیل ذینفعان کلیدی پروژه کنترل آلودگی هوا شهر تهران در طول چرخه حیات پروژه است. روش: این تحقیق از نوع کیفی می‌باشد پس از انجام مطالعات کتابخانه‌ای و جمع‌آوری ادبیات موضوعی تحقیق، بازيگران پروژه کنترل آلودگی هوا شهر تهران شناسايي شد و خروجی‌های به‌دست‌آمده با استفاده از روش دلفی تحلیل گردید. پس از انجام روش دلفي، بازيگران كليدي تعيين و به وسيله ماتريس قدرت – علاقه در طول چرخه حيات مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها: در این پژوهش 12 بازيگر كليدي در بين 23 بازيگر شناسایی‌شده انتخاب گرديدند كه عبارت‌اند از: «وزارت صنعت، معدن و تجارت»، «سازمان حفاظت محیط‌زیست»، «سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی»، «سازمان ملی استاندارد ایران»، «شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران»، «معاونت حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران»، «سازمان‌های بیمه‌گر»، «وزارت نفت»، «پلیس راهنمایی و رانندگی»، «خودروسازان»، «وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی»، «سازمان حفاظت از محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران». نتیجه‌گیری: در این پژوهش بازیگران کلیدی در هر مرحله از چرخه حیات پروژه تغییر می‌کند و این در حالی است که در عموم پژوهش‌های مشابه این تغییر اساسی در طول زمان اجرای یک پروژه نادیده گرفته شده است. همچنین با بررسی اسناد رسمی، قوانین، طرح‌ها و استراتژی‌هایی که در گذشته به منظور حل بحران آلودگی هوا تدوین گردیده است مشخص شد «سازمان‌های بیمه‌گر»، به عنوان یک بازیگر کلیدی در حل این بحران نادیده گرفته شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - حذف نفت از آب‌های آلوده به آن توسط جاذب های مقرون به صرفه
        زهرا ضمیرایی
        آلودگی‌هـاي نفتـی تــاثیـر مهمـی روي گیاهــان و حیوانـات دریـایی، جزایـر مرجـانی، مـاهیگیري، سـواحل، سـلامت انسـان و صـنعت توریسـم دارد. بنابراین بازیابی مواد نفتی یا جلوگیری از نشت آنها و همچنین حذف آنها از آب‌های آلوده اهمیت بسیار بالایی دارد. در این زمینه روش‌های مخت أکثر
        آلودگی‌هـاي نفتـی تــاثیـر مهمـی روي گیاهــان و حیوانـات دریـایی، جزایـر مرجـانی، مـاهیگیري، سـواحل، سـلامت انسـان و صـنعت توریسـم دارد. بنابراین بازیابی مواد نفتی یا جلوگیری از نشت آنها و همچنین حذف آنها از آب‌های آلوده اهمیت بسیار بالایی دارد. در این زمینه روش‌های مختلفی برای حذف و بازیابی نفت وجود دارد، از جمله این روش‌ها می‌توان روش‌های فیزیکی، مکانیکی، بیولوژیکی و فوتوشیمیایی، فیلتراسیون و از همه پرکاربردتر روش‌های جذبی را نام برد. انتخاب یک جاذب آبگریز مناسب از لحاظ اقتصادی باید قابلیت دسترستی راحتی داشته باشد، گران قیمت نباشد و همچنین در دسته‌بندی مواد خطرناک قرار نگیرد. ماده اولیه جاذب می تواند آلی یا غیرآلی باشد. مواد آلی معمولا شامل: گیاهان، جانوران و یا دیگر ترکیبات با میزان کربن بالا هستند ( مانند پسماند های میوجات، پوسته برنج، ماکروجلبک ها، جلبک ها، کراتین و...). همچنین امکان بکارگیری از ترکیبات آلی تولید شده در صنایع مانند: صنایع نفتی و کودسازی نیز وجود دارد. ترکیبات غیرآلی بکارگرفته شده بعنوان جاذب نیز معمولا موادی مانند: خاک، رس، لای، زئولیت، مواد معدنی، اکسید های فلزی و هیدروکسید می باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - بررسی اثرات زیست محیطی پسماند لاستیک و روش‌های پیشنهادی در مدیریت این نوع پسماندها
        علی ناهد
        لاستیک از جمله موادی است که کاربرد وسیعی در صنعت دارد و زمانی‌که عمر مصرفی آن‌ها به پایان می‌رسد در رده مواد زائد خطرناک قرار می‌گیرند. رهاسازی پسماندهای لاستیک در محیط زیست سبب ایجاد مشکلات زیادی اعم از بیماری‌ها، منظره بد آن‌ها در طبیعت و آتش‌سوزی‌های مهیب ناشی از انب أکثر
        لاستیک از جمله موادی است که کاربرد وسیعی در صنعت دارد و زمانی‌که عمر مصرفی آن‌ها به پایان می‌رسد در رده مواد زائد خطرناک قرار می‌گیرند. رهاسازی پسماندهای لاستیک در محیط زیست سبب ایجاد مشکلات زیادی اعم از بیماری‌ها، منظره بد آن‌ها در طبیعت و آتش‌سوزی‌های مهیب ناشی از انباشتگی آن‌ها و آلودگی‌های زیست‌محیطی می‌شود. همچنین لاستیک به علت عدم تخریب پذیری و داشتن خاصیت الاستیکی، قابلیت استفاده مجدد را دارا می‌باشد. در نتیجه مدیریت لاستیک‌های فرسوده از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌گردد. روش‌های متعددی برای مدیریت پسماند لاستیک وجود دارد که وقتی به درستی اجرا شود می‌تواند امن و موثر باشد. این روش‌ها عبارتند از: دفن بهداشتی، سوزاندن برای تولید انرژی، پیرولیز، آسیاب کردن، استفاده مجدد در مقیاس مختلف و روکش مجدد است. در این مقاله، به بررسی هر یک از روش‌ها پرداخته و معایب و مزایای آن‌ها بیان شده است. همچنین مواردی از کاربردهای مختلف پسماند لاستیک در صنایع گوناگون آورده شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - مبانی مسئولیت مدنی دولت در قبال آلودگی های زیست محیطی
        سید احمد  عسگری ارجنکی
        امروزه با گسترش تعاملات و روابط در سطح بین المللی، مسئله ی حقوق محیط زیست در کانون توجه مجامع بین المللی قرار گرفته است و تمامی دول و اشخاص تلاش بر این دارند که تا شرایط زیست محیطی را در شرایط سالم نگه دارند. چه بسا بتوان یکی از مولفه های دولت خوب یا حکمرانی مطلوب را م أکثر
        امروزه با گسترش تعاملات و روابط در سطح بین المللی، مسئله ی حقوق محیط زیست در کانون توجه مجامع بین المللی قرار گرفته است و تمامی دول و اشخاص تلاش بر این دارند که تا شرایط زیست محیطی را در شرایط سالم نگه دارند. چه بسا بتوان یکی از مولفه های دولت خوب یا حکمرانی مطلوب را مسئله محیط زیست و به صورت اخص هوای پاک برشمرد. در حقیقت یکی از مهم ترین معظلات در زمینه ی محیط زیست، مسئله ی آلودگی هواست که امروزه یافتن راه حل هایی برای مقابله و کاهش این پدیده امری اجتناب ناپذیر است.شایان ذکر است که حق بر محیط زیست سالم جز حقوق بشری و از جمله حقوق ذاتی انسان هاست. در این میان برای مقابله با این پدیده، بحث مسئولیت مدنی مطرح گردید که بر اساس آن، عامل زیان بایستی جبران خسارت نماید. از جمله مبانی مسئولیت مدنی، نظریه ی تقصیر است که این نظریه به دلیل عدم شناخت سبب واقعی خسارت، کمتر مورد استفاده قرار می گیرد و برای حل این مشکل، نظریات مسئولیت بدون تقصیر و مسئولیت محض مورد قبول اکثریت کشورهای اروپایی است. راه های جبران خسارت در این زمینه نیز اعاده ی وضع به حالت سابق، از بین بردن منبع ضرر، جبران نقدی خسارت و تعهد به عدم آلودگی می باشد. در حوزه ی مسئولیت مدنی ناشی از آلودگی ها، پیچیدگی هایی وجود دارد که از جمله این مشکلات می توان به تعدد اسباب، تدریجی بودن و پنهان بودن خسارات، دشواری ارزیابی خسارات ودشواری اثبات رابطه ی سببیت است.بنابراین لازم است که در این زمینه، ابتدا به ساکن اقدامات پیشگیرانه توسعه داده شود، و همچنین با تصویب قوانین و مقررات دقیق و جامع در این زمینه، می توان این مسائل را کاهش داد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - بررسی تأثیر انتقال انرژی بر محیط زیست و انسان
        سید حسین عالمی پور سید مجید کشاورز
        هدف از این تحقیق بررسی تأثیر انتقال انرژی بر محیط زیست و انسان می‌باشد و با توجه به اینکه امروزه انرژی و استفاده از آن جزء لاینفک زندگی ست به‌طوری‌که حتی یک دقیقه قطعی انرژی باعث خسارات میلیاردی خواهد شد. اگر خطوط انتقال انرژی تاکنون کشف و ابداع نشده بود چه‌بسا بشر هیچ‌ أکثر
        هدف از این تحقیق بررسی تأثیر انتقال انرژی بر محیط زیست و انسان می‌باشد و با توجه به اینکه امروزه انرژی و استفاده از آن جزء لاینفک زندگی ست به‌طوری‌که حتی یک دقیقه قطعی انرژی باعث خسارات میلیاردی خواهد شد. اگر خطوط انتقال انرژی تاکنون کشف و ابداع نشده بود چه‌بسا بشر هیچ‌گاه به چنین سطحی از رفاه نمی‌رسید و هنوز هم مجبور به استفاده از گاری و اسب بود. این تحقیق به بررسی خصوصیات محیط‌های شهری و اثرات خطوط انتقال انرژی بر محیط زیست و انسان پرداخته است. در کنار همه فوائدی که انرژی دارد به طبع اثرات زیان‌باری را نیز بر روی انسان و محیط زیست خواهد داشت و به همین دلیل افرادی که در معرض جریان‌های عبوری خطوط انتقال انرژی قرار دارند بیشتر از سایرین در معرض احتمال ابتلا به انواع خسارات قرار دارند. با توجه به پیشرفت‌های بشر می‌توان راه‌کارهای مقابله با آن را پیدا کرد برای مثال می‌توان خطوط انتقال انرژی را از زیرزمین رد کرد که اثرات مخرب آن‌هم ازلحاظ سلامت جسمانی وهم سیمای محیطی در مقابل‌انتقال خطوط به‌صورت هوایی کمتر است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - بررسی میزان کادمیوم و سرب در خاک پایین دست محل دفن زباله تایباد
        اکرم   قربانی محمد غفوری محمدجواد علیپور
        این پژوهش با هدف بررسی میزان انتشار فلزات سنگین (کادمیوم و سرب) در خاک اراضی پایین دست سایت دفن زباله شهر تایباد انجام شد. جهت نمونه برداری 15 ایستگاه به فاصله 100 متری از یکدیگر و در امتداد آبراهه خروجی از سایت از فاصله 100 تا 1500 متری مکان دفن زباله شهر تایباد انت أکثر
        این پژوهش با هدف بررسی میزان انتشار فلزات سنگین (کادمیوم و سرب) در خاک اراضی پایین دست سایت دفن زباله شهر تایباد انجام شد. جهت نمونه برداری 15 ایستگاه به فاصله 100 متری از یکدیگر و در امتداد آبراهه خروجی از سایت از فاصله 100 تا 1500 متری مکان دفن زباله شهر تایباد انتخاب شدند. بعد از نمونه برداری به تعداد 5 نمونه و تکرار 3 بار از هر ایستگاه، نمونه ها جهت آنالیز به آزمایشگاه جهت بررسی میزان شاخص های بارآلودگی منتقل شدند. فرضیه ها با استفاده از آزمون تی- تک نمونه‌ای و ضریب همبستگی پیرسون با نرم افزار spss 24 مورد تحلیل قرار گرفتند. مشخص شد میانگین کل غلظت سرب برابر با 04/52 و میانگین کل غلظت کادمیوم برابر با 748/1 است. غلظت فلزات مذکور از میانگین خاک جهانی و پوسته زمین به طور معنی‌داری با اطمینان 95 درصد بیشتر است .در مورد سرب وکادمیوم بیشترین آلودگی به ترتیب در ایستگاه 10و4 و کمترین آلودگی در ایستگاه 6 و12 بود. درنتیجه با افزایش فاصله مقدار آلودگی خاک تغییر معنی‌داری نمی‌کند، چون حجم و غلظت آلودگی روان آب جاری شده از داخل سایت (عامل انتقال آلودگی) در طول مسیر ثابت است. بنابراین انتشار آلودگی به فواصل دور تر از سایت نیز وجود دارد. که این انتشار به علت قرارگرفتن این محل در مسیر آبراهه و یک زمین شیبدار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - الگوی مواجهه با پیامدهای خارجی منفی اقتصادی آلودگی هوای شهر تهران بر اساس موازین اسلامی
        عطیه  شفیعی حسن سبحانی
        پیامد های خارجی منفی اقتصادی ناشی از فعالیت های بنگاه های اقتصادی و وسایل نقلیه موتوری است که به صورت مستقیم وغیر مستقیم آلودگی را انتشار داده و عاملان آن عمدتا درصدد جبران این پیامدها بر نمی آیند. دین اسلام بر اساس قواعدی مخالفت جدی خود را با آسیب رساندن به محیط و جبرا أکثر
        پیامد های خارجی منفی اقتصادی ناشی از فعالیت های بنگاه های اقتصادی و وسایل نقلیه موتوری است که به صورت مستقیم وغیر مستقیم آلودگی را انتشار داده و عاملان آن عمدتا درصدد جبران این پیامدها بر نمی آیند. دین اسلام بر اساس قواعدی مخالفت جدی خود را با آسیب رساندن به محیط و جبران نکردن آن ابراز نموده است. این مطالعه به بررسی نحوه ی مواجهه دین اسلام با آثار خارجی منفی اقتصادی می پردازد. روش تحقیق کیفی داده بنیاد بوده و به کمک نمونه گیری غیر تصادفی 15 نفره از مدیران و کارکنان دولتی و شهرداری تهران و نخبگان اقتصاد اسلامی و انجام مصاحبه ی دقیق با آنها صورت گرفته است. براساس نتایج الگو ، کارایی آموزه های اقتصادی اسلام در جهت بهبود مشکلات ناشی از پیامدهای خارجی اقتصادی، وابسته به ارتقاء جایگاه اقتصاد محیط زیست بوده و پس از انجام این مهم است که می توان به کمک عوامل زمینه ای، مداخله گر و توسعه ای متوازن، الگوی محیط زیستی اسلامی را تجربه نمود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - بررسی قوانین آلودگی‌ محیط‌ زیست‌ در حقوق ایران
        رضا  دهقان
        ایران در منطقه ای خشک از آسیا و جهان قرار گرفته است که دو سوم آن را بیابان ها تشکیل می دهند و فقط در قسمت شمالی آن و بخشی از قسمت غربی و جنوبی جنگل وجود دارد که آن هم به شدت در حال تخریب است. اما آن چه در کنار این همه تخریب باعث توجه بیشتر به مسایل زیست محیطی شده است ، أکثر
        ایران در منطقه ای خشک از آسیا و جهان قرار گرفته است که دو سوم آن را بیابان ها تشکیل می دهند و فقط در قسمت شمالی آن و بخشی از قسمت غربی و جنوبی جنگل وجود دارد که آن هم به شدت در حال تخریب است. اما آن چه در کنار این همه تخریب باعث توجه بیشتر به مسایل زیست محیطی شده است ، موضوعات ناشی از آلودگی ها ، به ویژه آلودگی هوا است. گسترش بی رویه شهرها در کنار عدم کنترل ازدیاد جمعیت که در کشور ما بیشترین رشد را دارد و نیز متمرکز شدن بی رویه صنایع و به وجود آمدن بی قاعده کارخانه ها علت اصلی این آلودگی هاست.گاهی اوقات و در ساعتی از روز شدت آلودگی به سبب معلق بودن ذرات شیمیایی و گازهای سمی در هوا به قدری زیاد میشود که مسوولان به ناچار اقدام به اعلام وضعیت فوق العاده می کنند و مردم را از رفت و آمد در برخی مناطق شهری که خطر بیشتری دارد ، باز می دارند. موضوع‌ حمایت‌ از محیط‌ زیست‌ در جهت‌ منافع‌ بشري و از بین‌ بردن‌ آثار مخرب‌ فعالیت هاي صنعتی‌ تبدیل‌ به‌ مسأله‌ اي جدي در جهان‌ معاصر گردیده‌ است‌ و بشریت‌ را مورد تهدید قرار داده‌ است‌. براي مقابله‌ با این‌ تهدید نیاز به‌ اقدامی‌ قاطع‌ از طریق‌ اتخاذ تدابیر مناسب‌ دارد. رویه‌ عملی‌ محاکم‌ ایران‌ براساس‌ مسئولیت‌ مبتنی‌ بر تقصیر است‌ و آنچنان‌ که‌ شایسته‌ است‌ پاسخگوي این‌ همه‌ آلودگی‌ و تخریب‌ و جبران‌ خسارت‌ وارد بر محیط‌ زیست‌ نمی‌ باشد لذا با توجه‌ به‌ لزوم‌ جبران‌ خسارات‌ وارده‌ بر محیط‌ زیست‌ و مسئولیت‌ مدنی‌ ناشی‌ از آن‌، که‌ از جایگاه‌ ویژه‌ اي در علم‌ حقوق‌ برخوردار است‌. در این‌ پژوهش‌ تلاش‌ بر این‌ است‌ که‌ مبناي این‌ بررسی تأثیر بازدارندگی مجازات تخریب محیط‌زیست بر مرتکبین آن در شهر یاسوج تبیین‌ و تشریح‌ و واکاوي قرار گرفته‌ و مبناي مناسب‌ براي این‌ مسئولیت‌ یافت‌ گردد. تفاصيل المقالة