امکان‌سنجی بازار مجوز انتشار آلودگی در رودخانه
الموضوعات :شروین جمشیدی 1 , عماد محجوبی 2 , مجتبی اردستانی 3
1 - دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران
2 -
3 -
الکلمات المفتاحية: تجارت کیفیت آب مجوز انتشار آلودگی سفیدرود.,
ملخص المقالة :
هدف از این پژوهش، امکان‌سنجی تشکیل بازار مجوز انتشار بار نیتروژن و تخصیص بهینه پساب منابع آلاینده نقطه‌ای و غیرنقطه‌ای واقع در اطراف رودخانه در دو حوضه سفیدرود و قره‌سو می‌باشد. بدین منظور، محدوده مورد مطالعه از نظر کمی و کیفی با مدل Qual2kw شبیه‌سازی شده و مقدار بار مجاز تخلیه آلودگی روزانه (TMDL) تعیین شده است. همچنین به روش آنالیز حساسیت، مقدار ضرائب تاثیر هر منبع آلاینده پس از نرمال‌سازی مشخص شده است. در نهایت بهینه‌سازی با هدف حداقل نمودن هزینه‌های کل تصفیه بار نیتروژن با محاسبه تابع هزینه به ازای مقدار مجاز تخلیه آلودگی صورت گرفته و تخصیص مجوزهای انتشار بار آلودگی انجام شده است. نتایج نشان می‌دهد که علی‌رغم مزایای بازار و امکان مبادله 150 واحد مجوز در حوضه سفیدرود، این روش به‌دلیل محدودیت منابع آلاینده نقطه‌ای در تامین مجوزهای مورد نیاز بخش کشاورزی، با محدودیت همراه بوده و تنها می‌تواند نسبت به شرایط متعارف حفاظت کیفی مبتنی بر TMDL تا 2% صرفه‌جویی هزینه در پی داشته باشد. همچنین مشخص شد که تعاملات بازار نسبت به تغییر قیمت شکننده بوده و مشارکت فعال تمامی ذی‌نفعان نیازمند آن است تا برخی از منابع آلاینده نقطه‌ای بین 15 تا 25 درصد از قیمت‌های فروش خود کم نمایند. این در حالی است که تشکیل بازار مجوز در حوضه قره‌سو مطمئن‌تر بوده و سودآوری بیش از 35% به همراه خواهد داشت. بنابراین چنین نتیجه گرفته می‌شود که بازار مجوز انتشار آلودگی برای هر منبع رودخانه به‌عنوان یک گزینه پایدار محسوب نمی‌شود و نیازمند مطالعات موردی است.
