-
المقاله
1 - مروری بر سر زندگی در پارک مهروزی شهر یاسوجعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 2 , السنة 1 , زمستان 1400سرزندگی محیط های شهری موضوعی است که در مطالعات، تحقیقات و پروژه های شهرسازی ایران از آن غفلت شده است . امروزه به دلایل گوناگون تأمین نشاط و سرزندگی شهری، به ویژه در فضاهای تفریحی و اجتماعی، به یکی از دغدغه های اصلی نظام های مدیریت و برنامه ریزی شهری در کشورها، به ویژه د أکثرسرزندگی محیط های شهری موضوعی است که در مطالعات، تحقیقات و پروژه های شهرسازی ایران از آن غفلت شده است . امروزه به دلایل گوناگون تأمین نشاط و سرزندگی شهری، به ویژه در فضاهای تفریحی و اجتماعی، به یکی از دغدغه های اصلی نظام های مدیریت و برنامه ریزی شهری در کشورها، به ویژه در کشورهای توسعه یافته، تبدیل شده است. درحالی که علیرغم تأثیر مستقیم سرزندگی پارک های شهری در ایفای نقش های مهم این فضاها از طریق حضور مستمر شهروندان و ارتقای سطح محیط زیستی آن ها، کمتر پژوهشی به بررسی سرزندگی این فضاها پرداخته است. به همین منظور در این مقاله، پارک مهرورزی یاسوج از لحاظ سرزندگی مورد بررسی قرار گرفته است، این پژوهش با هدف ارتقای سرزندگی پارک از نوع پژوهش کاربردی بوده و روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی است. بر همین اساس این مقاله سعی دارد تا در قالب پژوهشی ابتدا معیارهای مؤثر بر سرزندگی پارک های شهری را شناسایی و سپس برای "پارک مهرورزی " یاسوج آنها را بررسی و اولویت بندی نماید تا در نهایت پیشنهادهایی برای ارتقای سطح سرزندگی این پارک ارائه دهد. نتایج به دست آمده بیانگر این است که وجود فضاهای متنوع و مکانهای فرهنگی برای برگزاری مراسمات بر ارتقا سرزندگی فضای شهری در این سایت مؤثر است. همچنین مؤلفه زیباشناسی از بالاترین سطح مطلوبیت و مؤلفه خدماتی از پایین ترین سطح برخوردار است. تفاصيل المقالة -
المقاله
2 - بررسی تطبیقی طراحی المان های شهری با رویکرد هویت شهری در ایران و جهانعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 2 , السنة 1 , زمستان 1400در اين پژوهش سعي بر آن است تا ضمن پرداختن به جايگاه المان هاي خاص در شهر یاسوج، اثرات آنها در هويت بخشي به شهر مورد بررسي قرار گيرد. روش پژوهش، تحليلي – پيمايشي بوده و شيوه گردآوري اطلاعات، ميداني و با استفاده از ابزار پرسشنامه است. سپس به بررسی تطبیقی المانهای شاخص ایر أکثردر اين پژوهش سعي بر آن است تا ضمن پرداختن به جايگاه المان هاي خاص در شهر یاسوج، اثرات آنها در هويت بخشي به شهر مورد بررسي قرار گيرد. روش پژوهش، تحليلي – پيمايشي بوده و شيوه گردآوري اطلاعات، ميداني و با استفاده از ابزار پرسشنامه است. سپس به بررسی تطبیقی المانهای شاخص ایران و جهان با المانهای میادین اصلی شهر یاسوج پرداختیم. در انتها بامقایسه اصول کارشناسی طراحی المان های شهری که به صورت تئوری به انها دست یافتیم و نظرات عمومی مردم میزان تطبیق ها مشخص شد. با تلفیق این دو معیار به اصولی برای طراحی المان های شهری رسیدیم ک علاوه بر دارا بودن پارامتر های تئوری معماری و شهرسازی، با در نظر گرفتن روانشناسی شهری مردم منطقه موجب رضایت عمومی مردم نیز می شود. نمونه هاي مورد مطالعه شامل شش المان شهري در شهر یاسوج است كه مورد توجه شهروندان و گردشگران قرار دارد. نتايج بدست آمده از تحليلهاي توصيفي و استنباطي روي داده هاي جمع آوري شده نشان ميدهد ارزيابي كيفي شهروندان از هويت (كالبدي) المانها، متأثر از جنسيت و سطح تحصيلات آنها است. بر پايه نتايج، المانهای فلکه سنگی درمحله راهنمایی و خیابان جمهوری به ترتيب داراي بيشترين امتياز و كمترين امتياز كسب شده از طرف شهروندان (كاربران) هستند. همچنين نتايج نشان ميدهد مهمترين مؤلفه هاي اثرگذار بر هويت كالبدي المانهاي شهري بر اساس نظر شهروندان شامل «طراحي، فرم و معماري المان»،«تاريخي بودن» و «بومي بودن(زمينه گرايي)» است. تفاصيل المقالة -
المقاله
3 - تاثیر آب و هوای سرد کوهستانی بر شکل گیری معماری همساز با اقلیم (نمونه مورد مطالعه مناطق روستایی شهرستان بویراحمد)علوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 2 , السنة 2 , بهار 1401در طرح خانه های روستایی، شاهد تفاوت های آشکاری در آن ها هستیم. در بعضی روستاها، خانه ها دارای سقف های مدور و کروی، مسطح و دارای زاویه ی تند و شیب فراوان، که شکل غالب دارند هستند. دیوارهای ضخیم، دیوارها بسیار نازک، پنجره ها کوچک ، پنجره های بزرگ از جمله این تفاوت ها به أکثردر طرح خانه های روستایی، شاهد تفاوت های آشکاری در آن ها هستیم. در بعضی روستاها، خانه ها دارای سقف های مدور و کروی، مسطح و دارای زاویه ی تند و شیب فراوان، که شکل غالب دارند هستند. دیوارهای ضخیم، دیوارها بسیار نازک، پنجره ها کوچک ، پنجره های بزرگ از جمله این تفاوت ها به حساب می آید. هدف از این تحقیق بررسی تاثیر آب و هوای سرد کوهستانی بر شکل گیری معماری همساز با اقلیم می باشد. روش مورد استفاده در این تحقیق، توصیفی - تحلیلی است و بررسی نقش آب و هوا کوهستانی در فرم دادن به مسکن روستایی مورد بررسی و آنالیز قرار می گیرد. مؤلفههای مورد بررسی، انواع مسکن روستایی و بافت آنها در اقلیم سرد است.گردآوری اطلاعات، از طریق متون، منابع، سایتهای مختلف و سایر تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع در منطقه مورد مطالعه است. در ایران معماری مناطق سرد و کوهستانی یکی از بارزترین و مشخص ترین نمودهای تاثیر اقلیم بر فرم و کالبد اصلی روستاها است، طراحی اقلیمی و مبتنی بر اقلیم علاوه بر تاثیر بر بافت معمای می تواند با بکارگیری انرژی های تجدید شونده مصرف انرژی را تا حد قابل ملاحظه ای کاهش دهد و نیاز به فعالیت تجهیزات گرمایشی و سرمایشی را به حداقل ممکن برسانند. استفاده از مصالح بوم آورد را پیشنهاد می شود تا از مصالح در دسترس که به درستی با خصوصیات آن آشنا بوده اند و در شرایط اقلیم مربوطه برآورد کننده نیازهای مربوطه بوده، در جاهای مختلف بنا بهره گیری کنند. با طراحي معماری مناسب و منطبق با شرایط اقلیمي و معماری بومی منطقه ضمن همراهی با معماری پایدار و صرفه جویي در مصرف انرژي از منابع رایگان یا ارزانتر و قابل تجدید می توان بهره مند شد. تفاصيل المقالة -
المقاله
4 - بررسی معیارهای فضای شهروندی و تاثیر آن بر رضایت شهروندان از فضاهای شهر نمونه مورد مطالعه شهر یاسوجعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 2 , السنة 1 , زمستان 1400مفهوم فضا در دهه های گذشته و ایجاد درک مشترک از اینکه فضا یک سازه اجتماعی و اجتماع نیز یک سازه فضایی است، از یک سو و در نظر گرفتن حقوق شهروندان به مثابه اساس برنامه ریزی های اجتماعی در گفتمان های شهروندی از سوی دیگر، اساس نظری تبلور فضای شهروندمدار است. مفهومی که شناخت أکثرمفهوم فضا در دهه های گذشته و ایجاد درک مشترک از اینکه فضا یک سازه اجتماعی و اجتماع نیز یک سازه فضایی است، از یک سو و در نظر گرفتن حقوق شهروندان به مثابه اساس برنامه ریزی های اجتماعی در گفتمان های شهروندی از سوی دیگر، اساس نظری تبلور فضای شهروندمدار است. مفهومی که شناخت ابعاد و نحوه عینیت یافتن آن موضوع بسیاری از پژوهش ها، برنامه ریزی ها و طرح های شهری در چند سال اخیر بوده است. این پژوهش به دنبال بررسی و تحلیلی بر میزان تحقق شاخص های فضای شهروند مدار و تاثیر آن بر رضایتمندی شهروندان از فضای شهر (مطالعه موردی: شهر یاسوج) بر اساس این شناخت است. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و اساس آن مبتنی بر مدل CSI یا شاخص رضایت شهروندان از طریق مطالعه میدانی (۳۸۴ پرسش نامه) و بهره گیری از روشهای آماری مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شده است. نرم افزار مورد استفاده در این پژوهش، نرم افزار Smart-PLS3.2.8 است. نتایج نشان می دهد که شاخص های CSI در شهر یاسوج در وضعیت نامطلوب و نسبتا مطلوب قرار دارد و شهروندان از فضای شهر تهران رضایتی کمتر از حد متوسط داشته اند. همچنین دوری و فاصله فضای شهر یاسوج از ابعاد و شاخص های فضای شهروندمدار به مثابه مهم ترین حلقه مفقوده نظام برنامه ریزی شهری یاسوج است که این امر می تواند هشداری برای بروز آسیب های اجتماعی - فضایی باشد و ضروری است از هم اکنون چاره ای برای حل آن اندیشیده شود. تفاصيل المقالة -
المقاله
5 - بررسی حوزههای آبریز در ساختار ابنیه فنی در حاشیه مسیر راههای روستایی نمونه موردی: شهرستان بویراحمدعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 2 , السنة 2 , بهار 1401بررسی جامع حوضه های آبریز از نظر هیدروموفولوژی یک راه حل اساسی برای مدیریت اکوسیستم است که منجربه حفاظت بهتر منابع طبیعی خواهد شد تغییرات کاربری اراضی و نوسانات اقلیمی از جمله عواملی هستند که بر چرخه طبیعی آب در اکوسیستم اثر می گذراند. شیب دامنه هاو طبقه بندی آنها ، شی أکثربررسی جامع حوضه های آبریز از نظر هیدروموفولوژی یک راه حل اساسی برای مدیریت اکوسیستم است که منجربه حفاظت بهتر منابع طبیعی خواهد شد تغییرات کاربری اراضی و نوسانات اقلیمی از جمله عواملی هستند که بر چرخه طبیعی آب در اکوسیستم اثر می گذراند. شیب دامنه هاو طبقه بندی آنها ، شیب بستر، پوشش گیاهی، نوع و شکل زمین و نوع محصول کاشت شده در زمین، رژیم های جریانی و یا نحوه جریان رژیم قشری، رژیم عمقی، رژیم دائمی و فصلی، لیتوژی و ضخامت سازنده ها و نوع سازنده و روان آبهای موجود در یک حوضه به همراه شکل حوضه از جمله مواردی هستند که در ساختار ابنیه فنی در حاشیه مسیر راههای روستایی مورد مطالعه قرار می گیرند. در این پژوهش نقشه های مختلف زمین شناسی، توپوگرافی، ژئومورفولوژی، هیدرولوژی و ابزارآلات برداشت میدانی از قبیل دوربین عکاسی و فیلمبرداری، کامپیوتر و دانش GIS جهت تهیه نقشه های مورد نیاز از اطلاعات پایه ضروری می باشد. با توجه به داده های تحقیق می توان نتیجه گرفت که جاده هاي مواصلاتی نقش مهمي در توسعه مراکز جمعیتی واقع در دل کوهستان هاي شهرستان بویراحمد دارند. جاده های اصلی و فرعی روستايي مورد مطالعه ، از جمله اين راه هاست که اهالي این شهرستان نيز به ترميم و بهسازي آن علاقه مند هستند، ولي بايد در نظر داشت که بي توجهي به تأثيرات بعدي مي تواند ما را به همان پارادايمي که از طريق قطع جنگل ها يا فعاليت هاي نابجاي کشاورزي و دامداري دچار شديم ، گرفتار کند. تفاصيل المقالة -
المقاله
6 - بررسی کیفیت و حس دلبستگی به مکان در فضاهای باز مجموعه مسکونیعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 1 , السنة 2 , بهار 1401مکان پديده ايست که انسان در طول زندگي خود به آن معنا بخشيده و به آن وابسته میشود. وابستگي به مکان از کيفيت فضا و نحوه طراحي متأثر است و افراد طي دوره زماني خاص آن را میآفرینند. ميان دلبستگي به مکان و ادراک و شناخت مکان از سوي فرد رابطه مثبت وجود دارد تا آنجا که خود را أکثرمکان پديده ايست که انسان در طول زندگي خود به آن معنا بخشيده و به آن وابسته میشود. وابستگي به مکان از کيفيت فضا و نحوه طراحي متأثر است و افراد طي دوره زماني خاص آن را میآفرینند. ميان دلبستگي به مکان و ادراک و شناخت مکان از سوي فرد رابطه مثبت وجود دارد تا آنجا که خود را با آن باز میشناسد؛ بنابراین پیوند بین انسان و مکان یا «دلبستگی به مکان» مبنایی برای ارضای بسیاری از نیازهای انسان بهواسطه مکان و معنا بخشی به زندگی برشمرده شده است. بهویژه دلبستگی به مکان های با اهمیت برای انسان که شاخصترین آنها فضای سکونت است. فضاهای باز مابین ساختمانهای مسکونی بستر پیوند ساکنان با طبیعت و محل گذران اوقات فراغت در مکانِ بیرونی بلافصل خانه است درنتیجهی این امر، واحد مسکونی در ارتباط با بخشی از نیازهای انسانی مرتبط با فضاهای مورد نظر، ناتوان شده و سطح کیفیت زندگی ساکنان پایین آمده است. اين پژوهش به بررسی کیفیت و حس دلبستگی به مکان در فضاهای باز مجموعه مسکونی میپردازد. پس از پرداختن به نظریههای موجود در زمينه دلبستگي به مکان و در فضاهای باز مجموعه مسکونی با رويکردي استنتاجي و با استفاده از تحقيق گذشته و مبانی نظری به تحلیل میپردازد، نتايج نشان مي دهد که کیفیت و حس دلبستگی به مکان در فضاهای باز مجموعه مسکونی، سازماندهي، کيفيت فضاهاي داخلي، تعاملات اجتماعي، نوع دسترسي و ديد و منظر و نوع دسترسي و ديد و منظر میتواند بهعنوان عوامل تأثیرگذار در افزايش کیفیت و حس دلبستگی به مکان در فضاهای باز مجموعه مسکونی باشد. تفاصيل المقالة -
المقاله
7 - بررسی پارامترها و مدلهای روسازی در تصادفات جادهایعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 1 , السنة 2 , بهار 1401رشد سریع فنّاوری ساخت وسیله نقلیه، باعث افزایش دائم سرعت و نیاز بیشازپیش به ترمز و اصطکاک شده است. مطالعات بینالمللی نشان دادهاند که افزایش متوسط سرعت، باعث ایجاد خسارات بیشتر در تصادفات شده است. براي تعيين عملکرد راه میتوان از پارامترهاي مختلفي نظير حجم، سرعت، ايمن أکثررشد سریع فنّاوری ساخت وسیله نقلیه، باعث افزایش دائم سرعت و نیاز بیشازپیش به ترمز و اصطکاک شده است. مطالعات بینالمللی نشان دادهاند که افزایش متوسط سرعت، باعث ایجاد خسارات بیشتر در تصادفات شده است. براي تعيين عملکرد راه میتوان از پارامترهاي مختلفي نظير حجم، سرعت، ايمني، وضعيت روسازي استفاده کرد. يکي از پارامترهاي مرتبط با ايمني تعداد تصادفات میباشد. تحقيقات بسياري درباره بررسي روابط بين پارامترهاي مختلف راه و تعداد تصادفات صورت گرفته است ولي درزمینه پارامترهاي مختلف راه و تعداد تصادفات صورت گرفته است ولي درزمینه پارامترهاي مختلف روسازي راه و بررسي آن بر سطح عملکردي آن (خصوصاً شاخصهای گوناگون تصادفات) مطالعات جامع و کافي خصوصاً در ايران صورت نگرفته است در مطالعاتي که تاکنون صورت گرفته است ارتباط نرخ تصادفات يا فراواني تصادف در حيطه تعداد باندها، عرض باند، وجود خط ميانه، نوع خط ميانه، عرض شانه، چگالي دسترسي، تعداد تقاطعهای مشاهدهشده در هر بخش جاده، محدوديت سرعت، درجه قوس قائم، قوس افقي، طول قطعهراه، وضعيت آبوهوا، زمان هرروز هفته و ساير متغيرهاي مؤثر پرداختهاند. در اين مقاله سعي شده است که به بررسی پارامترها و مدلهای روسازی در تصادفات جادهای بپردازد. تفاصيل المقالة -
المقاله
8 - ایمنی در حفاری تونلهای سنگی تمام مقطع به روش انفجاریعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 1 , السنة 3 , تابستان 1401امروزه افزایش آگاهی درزمینه احداث تونل منجر به بهبود شرایط کاری در کارگاههای زیرزمینی شده است بطوریکه آمار حوادث مرگبار و خطرناک بهطور قابلملاحظهای کاهش پیداکرده است. مسئول ایمنی بهعنوان ناظر و کنترلکننده عملیات و انطباق دادن با بندهای مندرج در آییننامه و دیگر آی أکثرامروزه افزایش آگاهی درزمینه احداث تونل منجر به بهبود شرایط کاری در کارگاههای زیرزمینی شده است بطوریکه آمار حوادث مرگبار و خطرناک بهطور قابلملاحظهای کاهش پیداکرده است. مسئول ایمنی بهعنوان ناظر و کنترلکننده عملیات و انطباق دادن با بندهای مندرج در آییننامه و دیگر آییننامههای مصوب شورای عالی حفاظت فنی تعیین میگردد. محیطهای كاری مخصوص ساخت فضاهای زیرزمینی، خطرات خاص و منحصربهفردی را دارا میباشند كه پرسنل فعال در آنها باید آگاهیهای لازم را نسبت به این خطرات داشته باشند. این حوادث باید در برنامه ایمنی كارگاه شناخته شوند و پیشبینیهای لازم ارائه گردد. سقف و دیوارهها و سینه كار در جبهههای كاری مختلف تونل باید بهطور مداوم موردبررسی قرارگیرد. کلیه مسیرهای دسترسی و ورودیهای غیرمجاز در عملیات تونل سازی به زیر سطح زمین باید به طریق ایمن مسدود و با علائم هشداردهنده مشخص شوند.پیشبینی و تأمین سامانه ارتباطی مطمئن و مناسب در طول عملیات تونل سازی و در شرایط اضطراری توسط کارفرما الزامی است؛ همچنین قبل از شروع هر نوبتکاری، باید از صحت عملکرد وسایل ارتباطی اطمینان حاصل شود. حفاظت کارگران برای جلوگیری از خطر ریزش و رانش زمین هنگام نصب سامانههای تحکیم و نگهداری الزامی است. مجموعه سامانه نگهداری باید بهگونهای نصب شود که تکیهگاه نگهدارنده ها بهقدر کافی مقاوم بوده تا از لنگر وارده ناشی از فشار زمین جلوگیری کرده و از محل خود خارج نشود؛ پیشبینی نصب سریع مهارهای جانبی بین تجهیزات نگهداری مجاور برای اطمینان از مقاومت و پایداری بیشتر ضروری است. تدوین و ارائه آییننامه ایمنی دقیق و كارآمد برای کارگاههای تونل سازی امری ضروری است. رعایت اصول و مقررات ایمنی در کارگاههای زیرزمینی علاوه بر كاهش خطرات تهدیدكننده زندگی انسانها ازنظر اقتصادی نیز به نفع جامعه و منافع ملی است. تفاصيل المقالة -
المقاله
9 - مبانی و معیارهای مکانیابی شبکه پایانههای مسافربری حملونقل مسافران درونشهریعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 1 , السنة 3 , تابستان 1401یکی از مهمترین مقولات در برنامهریزی شهری، مکانیابی مناسب برای استقرار خدمات و کاربریهای شهری است. این به آن معنا است که فعالیتهای مختلف شهری نیازمند فضای مناسب خود میباشند و امکان استقرار آنها در هر ناحیه شهری وجود ندارد. این امر از طریق در نظر گرفتن ویژگیهای کا أکثریکی از مهمترین مقولات در برنامهریزی شهری، مکانیابی مناسب برای استقرار خدمات و کاربریهای شهری است. این به آن معنا است که فعالیتهای مختلف شهری نیازمند فضای مناسب خود میباشند و امکان استقرار آنها در هر ناحیه شهری وجود ندارد. این امر از طریق در نظر گرفتن ویژگیهای کاربریها و نحوه ارتباط آنها با سایر کاربریهای شهری امکانپذیر است. از جمله کاربریهای مهم شهری، پایانههای مسافربری برون و درونشهری هستند. در برنامهریزی شهری تعیین مکان مناسب برای استقرار کاربریهای شهری از جمله موارد مهم و تأثیرگذار میباشد. از جمله کاربریهای مهم پایانههای مسافربری هستند به دلیل افزایش جمعیت و حجم تردد در شهرها و در نتیجه گستردگی آنها شرایط سنتی حاکم بر استقرار این عملکرد با مشکلات زیاد توأم گردیده است. الزامات اقتصادی، اجتماعی، آب و هوایی، ترافیکی و ... از جمله مواردی هستند که بایستی در تعیین مکان مناسب این کاربری در نظر گرفته شوند. هدف این پژوهش بررسی مکانیابی شبکه پایانههای مسافربری حملونقل مسافران درونشهری میباشد . نتایج تحقیقات گذشته در ایران نشان میدهد که در مکانیابی پایانههای موجود و مطلوبیت مکانی و سازگاری فعالیتها به نحو مقتضی مورد توجه قرار نگرفته است در خاتمه پیشنهادهایی جهت رفع مشکلات موجود و اصلاح الگوهای مکانیابی پیشنهاد گردیده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
10 - مدل سازی دو و سهبعدی نشت با استفاده از نتایج ابزارهای دقیق در سدهای خاکیعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 1 , السنة 3 , تابستان 1401نفوذ و نشت آب از پدیدههای مخربی هستند که بعد از احداث سدهای خاکی میتواند ایمنی و پایداری این سازهها را به مخاطره بیندازد. پژوهشهای متعددی درباره مدلسازی عددی جریانهای نشتی از سدهای خاکی انجامشده است. بحث تراوش از بدنه و پی سد و تحلیل آن هست. وجود تراوش در سدهاي خ أکثرنفوذ و نشت آب از پدیدههای مخربی هستند که بعد از احداث سدهای خاکی میتواند ایمنی و پایداری این سازهها را به مخاطره بیندازد. پژوهشهای متعددی درباره مدلسازی عددی جریانهای نشتی از سدهای خاکی انجامشده است. بحث تراوش از بدنه و پی سد و تحلیل آن هست. وجود تراوش در سدهاي خاکی غیرقابلاجتناب است اما اگر شرایط مناسبی براي فرسایش خاك وجود داشته باشد تراوش موجب شسته شدن ذرات خاك در نقاط مساعد میگردد. مطالعات انجامشده بر روي تعداد زیادي از سدهاي خاکی تخریبشده نشان داده است که حدود % 38 از این خرابیها ناشی از تراوش کنترل نشده از بدنه سد بوده است. با تجزیهوتحلیل نتایج حاصل از ابزار دقیق و مدل عددي میتوان از صحت اطلاعات ابزار دقیق تعبیهشده در سد اطمینان حاصل کرد. روشهای عددی میتواند یک ابزار خوب، دقیق و سودمند برای مدلسازی پدیدههای فیزیکی ازجمله حرکت و جریان آب درون نهشتههای متخلخل باشد در این مقایسه نقاط ضعف و قوت مدل عددی مشخصشده و تلاش میشود که پیشبینی جریان نشتی و فشار بالابر بهصورت دقیق صورت پذیرد. درنهایت راهکارهای لازم برای تشخیص مسیر نشت، میزان فرار آب و سایر تمهیدات مربوط به ایمنی سد پیشنهاد میشود. تفاصيل المقالة -
المقاله
11 - نوسازی بافتهای فرسوده شهری با تأکید بر ارتقاء کیفیت زندگی مطالعه موردی: بافت فرسوده شهر لردگانعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 3 , السنة 3 , تابستان 1401امروزه مفهوم بازسازی و نوسازی در برنامهریزی و طراحی شهری با پیشبینیهای بهبود کیفیت بافتها و ایجاد امکانات جدید همسو شده است. با بازسازی و نوسازی بافتهای قدیمی، امنیت محلی، سرزندگی، راههای تمیز، ترافیک رایگان و گشتوگذار شیک همراه با ساختمانهای خوشساخت ایجاد میش أکثرامروزه مفهوم بازسازی و نوسازی در برنامهریزی و طراحی شهری با پیشبینیهای بهبود کیفیت بافتها و ایجاد امکانات جدید همسو شده است. با بازسازی و نوسازی بافتهای قدیمی، امنیت محلی، سرزندگی، راههای تمیز، ترافیک رایگان و گشتوگذار شیک همراه با ساختمانهای خوشساخت ایجاد میشود. بازسازی و نوسازی بافتهای قدیمی متعلق به گروه خاصی از جامعه نیست، بلکه ارتباطی مشارکتی بین سازمانهای دولتی و ساکنان است. بافتهای قدیمی شهر لردگان در سه منطقهA، B،C تعیین میشوند که منطقه C مرکز شهر است و این قدیمیتر است که مسیرهای دسترسی مشکلات بیشتری نسبت به بقیه دارند. در این خصوص پیشنهادهایی ازجمله: بهسازی و نوسازی تپههای مرکزی شهر در منطقه C با مشارکت سازمانهای دولتی و اهالی، ارتقای کیفی میدان امام خمینی (ره)، ارائه مشوقهای ویژه برای مشارکت مردم، نوسازی کانالها، ساختوساز. پارکینگها، تعریض عابران پیاده در صورت امکان. تفاصيل المقالة -
المقاله
12 - بررسی خوردگی فلزات در لولههای نفت نمونه موردی شرکت نفت گچسارانعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 1 , السنة 4 , پاییز 1401تجزیهوتحلیل یک ابزار پراکندگی نور پویا DLS "Wyatt DynoproNanoStar" برای تشخیص تجمع سورفکتانت در فاز روغن استفاده شد. اندازهگیریهای سهگانه برای هر نمونه انجام شد و حداقل دو نمونه برای هر سطح غلظت سورفکتانت مورد آزمایش قرار گرفتند تا از تکرارپذیری اطمینان حاصل شود. د أکثرتجزیهوتحلیل یک ابزار پراکندگی نور پویا DLS "Wyatt DynoproNanoStar" برای تشخیص تجمع سورفکتانت در فاز روغن استفاده شد. اندازهگیریهای سهگانه برای هر نمونه انجام شد و حداقل دو نمونه برای هر سطح غلظت سورفکتانت مورد آزمایش قرار گرفتند تا از تکرارپذیری اطمینان حاصل شود. دمای تشخیص در همان دما با آزمایشهای تقسیمبندی کنترل شد. خواص تجمع سورفکتانت BAC در تولوئن با استفاده از DLS موردبررسی قرار گرفت و نمونههایی در شکل 3 ارائه شد که شامل شعاع کل و شدت سیگنال نور جمعآوریشده، C12، C14، و تولوئن C16، که از فاز روغن در تعادل پارتیشنبندی آب-روغن از سطح خالص BAC نمونهبرداری شد. همانطور که مشاهده میشود، هم شعاع ذرات و همشدت سیگنال C12 و C14 بهسختی در محدوده غلظت ارزیابیشده تغییر کرده است، که نشان میدهد C12 و C14 در تولوئن میسل تشکیل نمیدهند. در این پژوهش به ارائه و بررسی یک مدل چند فیزیکی، مدل یکپارچه بازدارندگی خوردگی (ICI)، ازنظر تئوری معرفیشده و ازنظر تجربی برای ارزیابی یکپارچه تقسیمبندی آب-روغن، تجمع، جذب/واجذب، و مهار خوردگی بازدارندههای سورفکتانت مخلوط در روغنهای آب حاوی نمک در شرکت نفت گچساران میپردازیم. محیطهای لوله فولادی (WOS). مدل ICI بر اساس سه مدل فرعی اصلی است که تقسیمبندی سورفکتانت آب-روغن، میسلسازی، جذب/واجذب مؤثر روی بستر، نوع سورفکتانت، برهمکنشهای سورفاکتانت-حلال، جفت سورفکتانت-کنتریون، و برهمکنشهای سورفکتانت جانبی و غیره را در نظر میگیرد و در نظر گرفتهشده است. بهعنوان یک چارچوب اساسی در طراحی، انتخاب، بهینهسازی و استفاده از بازدارندههای مختلف سورفکتانت خالص و مخلوط در محیطهای WOS عمل میکند. بهطور خلاصه، یک مدل جامع، مدل ICI، ازنظر تئوری توسعهیافته و ازنظر تجربی برای ارزیابی پارتیشنبندی، تجمع و مهار خوردگی بازدارندههای مخلوط سورفاکتانت (هم همولوگ و هم غیر همولوگ) در داخل آب (حاوی نمک) - لوله فولادی نفت تأییدشده است. تفاصيل المقالة -
المقاله
13 - روش های اجرایی تونل تمام مقطع سنگی دو قلوی پونه به روش انفجاری و انواع حفاری ها نمونه موردی: تونل خرم آبادعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 1 , السنة 4 , پاییز 1401در سالهاي اخیر و به دنبال افزایش نیاز به ایجاد فضا هاي زیر زمینی با ابعاد بزرگتر و در اعماق بیشتر یا حفر آنهادر زمینهاي نا مناسب، ضرورت شناسائی هر چه کاملتر شرایط زمین و انتخاب روش مناسب جهت حفر این فضاها آشکار شده است. در بسیاري ازموارد این فضاها در محل هایی که جنس زمی أکثردر سالهاي اخیر و به دنبال افزایش نیاز به ایجاد فضا هاي زیر زمینی با ابعاد بزرگتر و در اعماق بیشتر یا حفر آنهادر زمینهاي نا مناسب، ضرورت شناسائی هر چه کاملتر شرایط زمین و انتخاب روش مناسب جهت حفر این فضاها آشکار شده است. در بسیاري ازموارد این فضاها در محل هایی که جنس زمین از نوع سنگ بوده ایجاد می شوند که به منظور حفر این فضاها درزمینهاي سنگی روشهاي مختلفی از جمله استفاده از دستگاهاي حفاری نظیر TBM ،دریل توپی و ... وجود دارد، که بکار گیري خرج گذاري یکی از رایجترین روشهاي حفاري در زمین هاي سنگی به شمار می آید بعد از این عملیات لتیس گذاری می گردد و فاصله آن با توجه به جنس خاک تعیین می گردد.برای بررسی و ارائه راهکار مناسب برای پایدارسازی تونلها، روشهای مختلف تجربی، تحلیلی و عددی موجود میباشد.در ارائه طرح تحکیمات اولیه تونلها علاوه بر شرایط زمین شناسی در نظر گرفتن مسائل مهم اجرایی باربری لتیسگیردرها تا زمان قبل از گیرش شاتکریت میباشد. از آنجایی که در ساعات اولیه شاتکریت به مقاومت کافی نرسیده است، ضروریست لتیسگیردرها تحمل بارهای ناشی از وزن پوشش اولیه را داشته باشند تا دچار آسیب های سازه ای نشوند. روش های اجرایی ساخت شامل سپری و NATM و روش برآورد بار شامل تجربی و تحلیل پایداری وی باشد در روش اجرایی سپری قطر تونل از ابتدا تا انتها ثابت می باشد ولی در نواحی خاص نیاز به افزایش قطر می باشد و روش NATM (ٱتریشی) ایمنی بالا و مقرون به صرفه بودن و همچنین مورد استفاده در انواع خاک ها و اعماق می باشد.روش تحلیل پایداری که بتوان پیش بینی و تحلیل کرد که قسمت های مختلف تونل از نظر پایداری کم، متوسط و زیاد باشد. در حفاری تونل سنگی عملیات چالزنی، انفجار، نصب لتیس ها، تحکیمات و اجرای شاتکریت بارها تکرار می گردد. تفاصيل المقالة -
المقاله
14 - تعیین مسیر بهینه محور یاسوج – اصفهان با مسیر احداثی با gisعلوم زیست محیطی و دانش جغرافیا , العدد 1 , السنة 7 , تابستان 1402مسیریابی از جمله اقدامات اولیة عملیات طراحی یک مسیر به شمار می رود و به علت نقش بسزایی که در چگونگی قرارگیری مسیر در ارتباط با سایر تأسیسات، محیط، و عوارض مجاور خود از یک طرف و تأثیر قابل توجهی که در هزینه های اجرایی مسیر از طرف دیگر دارد بایستی بررسی دقیق شود. همز أکثرمسیریابی از جمله اقدامات اولیة عملیات طراحی یک مسیر به شمار می رود و به علت نقش بسزایی که در چگونگی قرارگیری مسیر در ارتباط با سایر تأسیسات، محیط، و عوارض مجاور خود از یک طرف و تأثیر قابل توجهی که در هزینه های اجرایی مسیر از طرف دیگر دارد بایستی بررسی دقیق شود. همزمان با رشد و توسعة پایدار و تحولات اساسی در امور اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی، نقش شبکة راه ها به عنوان یکی از بخش های مهم و زیربنایی در توسعه بیشتر نمایان می شود؛ علاوه بر اینکه منابع و استعدادهای بالقوة سرزمین را بارور و زمینة رشد و شکوفایی را فراهم می کند. لحاظ کردن معیارهای صحیح و جامع در مرحلة تعیین مسیر می تواند نقش عمدهای در کاهش هزینه های اقتصادی، افزایش ایمنی، و دسترسی جاده ها و حفظ محیط زیست ایفا کند. بدین منظور، در تحقیق حاضر، عوامل متعددی مانند شیب، ارتفاع، کاربری اراضی، زمینشناسی، زمینلغزش، فاصله از گسل، فاصله از مراکز شهری برای مسیریابی بهینه در مسیر رودسر در نظر گرفته شده است. لذا،در پژوهش حاضر به تعیین کوتاه ترین مسیر در محور یاسوج – اصفهان پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و برای تحلیل دادهها از نرمافزار ArcGIS و از مدل AHP استفاده شده است. با توجه به مسیر بهینه، با استفاده از این روش به علت قرارگیری در شیب مناسب و نزدیکی به مراکز اقتصادی و دوری از گسل انتخاب شد. نتایج به دست آمده نشان می دهد مسیر به دست آمده از لحاظ مدت زمان و رسیدن به بهینة این مسیر نسبت به مسیر قبلی کوتاه تر است و این موضوع سبب کاهش هزینة سوخت و کاهش ترافیک می شود. تفاصيل المقالة