«ارزیابی سیاست¬های مدیریت یکپارچه شهری در ایران با رویکرد حکمروایی»
محورهای موضوعی : علوم جغرافیا (کلیه گرایشها)
محمد رامیان
1
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر)
آزاده اربابی سبزواری
2
(دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر)
کلید واژه: حکمروایی, مدیریت شهری, حکمرانی, مدیریت یکپارچه شهری,
چکیده مقاله :
در دهه های اخیر مسائل و مشکلات شهرها پیچیده تر شده است و مدیریت یکپارچه شهری به تحول و نگرشی فراتر از نگرش و عملکرد سیستم مدیریتی سنتی پیشین نیاز دارد. تعدد مديريت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امور شهری از مسائل اساسی در حوزه مديريت شهری، است؛ امروزه اداره مطلوب شهرها، بدون مديريت يکپارچه شهری امکان پذير نيست. تحقق مدیریت و تغییرات در رویکردهای مدیریتی در بستری اتفاق می افتد که به بستر حکمرانی شناخته می شود. مفهوم حکمرانی( Governance ) هم خانواده با با مفهوم حکومت ( Government )، اما متفاوت از آن است. حکمرانی به جای تمرکز بر دولت، قدرت را در داخل و خارج از اقتدار رسمی و نهادهای حکومت و در قالب سه رکن: «حکومت » ،« بخش خصوصی » و «جامعه مدنی » جریان می دهد. به علاوه شالودۀ حکمرانی، فرآیند تصمیم سازی و اجرای تصمیمات است که مشخص می کند چگونه سه بازیگر یادشده با اولویت ها و سلایق متفاوت، به هماهنگی می رسند. به این ترتیب موضوعات مطرح در مقوله حکمرانی، شامل قدرت و نظام توزیع آن، چگونگی سیاست گذاری، اولویت بندی ها و پاسخ گویی می شود. در این مطالعه، به ابعاد مختلف حکمروایی و مدیریت یکپارچه، پرداخته شده و موانع و چالش های حکمروایی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که مولفه هایی از قبیل « فقدان شهر و نظریه ای پایه برای تعریف شهر در ایران »، « عدم شکل گیری جامعه مدنی قدرتمند و تاثیرگذار»، « عدم تکوین مفهوم برنامه ریزی در ایران»، « فقدان جایگاه مفهوم شهروندی»، « جایگاه مدیریت شهری در قوانین و اسناد فرادست»، « عدم وجود یکپارچگی در مدیریت شهری» و « تامین مالی ناپایدار شهرداری ها و مشکلات تبعی آن» از مهم ترین موانع در این زمینه به شمار می روند (آشناور و همکاران،1400).
In recent decades, the issues and problems of cities have become more complex, and integrated urban management needs a transformation and an attitude beyond the attitude and performance of the previous traditional management system. The multiplicity of management and inconsistency of public and private organizations and institutions in charge of urban affairs is one of the basic issues in the field of urban management; Nowadays, the proper administration of cities is not possible without integrated urban management. Realization of management and changes in management approaches happen in a platform known as governance platform. The concept of governance is related to the concept of government, but it is different from it. Instead of focusing on the government, governance flows power inside and outside the official authority and government institutions in the form of three pillars: "Government", "Private Sector" and "Civil Society". In addition, the foundation of governance is the process of decision-making and implementation of decisions, which determines how the three mentioned actors with different priorities and tastes reach harmony. In this way, the topics raised in the category of governance include power and its distribution system, how to make policies, priorities and accountability. In this study, various aspects of governance and integrated management have been addressed and obstacles and challenges of governance in Iran have been investigated. The results show that components such as "the lack of a city and a basic theory to define the city in Iran", "the lack of formation of a powerful and influential civil society", "the lack of development of the concept of planning in Iran", "the lack of the place of the concept of citizenship" ", "the place of urban management in the laws and documents of Faradast", "lack of integration in urban management" and "unstable financing of municipalities and its related problems" are among the most important obstacles in this field (Ashnavar and colleagues, 1400).
• اجزا شکوهی، م. رهنما، م.ر. و گوهری قاس مپور، ن. (1393) . مطالعه تطبیقی شاخص¬های حکمروایی خوب شهری در کلان¬شهرهای ایران. ششمین کنفرانس ملی برنامه ریزی و مدیریت شهری با تأکید بر مؤلفه های شهر اسلامی. مشهد.
شورای اسلامی شهر مشهد.
• اکبری، س. غلامی، ز. و تقوی، م. ع. (1395 ). تأملی در باب نقش «حکم رانی خوب » برای تحقق زندگی مطلوب در سیرۀ امام
علی (ع). معرفت سیاسی، 8( 1): 99 - 114 .
• ایمانی، م.، جلیلوند، ح. و زندبصیری، ح.( 1391). بررسی مهمترین شاخص های اجتماعی- اقتصادی در جنگل های چهارمحال
و بختیاری، مطالعه موردی: سامان عرفی کلگچی لردگان.
• اشرف، احمد. ( 1353 ). ویژگی هاي تاریخی شهرنشینی در ایران دورة اسلامی. نامۀ علوم اجتماعی.7-49. شمارة 4
• اقبال آشتیانی، پیرنیا، باستانی پاریزي، عباس و حسن و محمد ابراهیم. ( 1387 ) . تاریخ ایران: تاریخ مفصل ایران از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه. تهران: انتشارات علم.
• آشنا، محسن. واشقانی فراهانی، ابراهیم. ربیعی فرداد، ابوالفضل(1400). مطالعه موانع و چالش های زمینه ای فراروی حکمروایی و مدیریت شهرها در ایران. جغرافیا و روابط انسانی، زمستان 1400 ، دوره 4 ، شماره 3 ، صص 31 -18
• بابایی، مهناز، ابراهیمی، سعید، (1395). « مطالعه و بررسی مؤلفه های مدیریت یکپارچه در شهر اصفهان فصلنامه اقتصاد شهری، سال اول، 36-17.
• برک پور، ناصر؛ اسدی، ايرج. ( 1388 ). مديريت و حکمروايى شهر . ى تهران: معاونت پژوهشى دانشگاه هنر، 79
• تاتار، م.، پاپ زن، ع.، احمدوند، م. (1394 ) . حکمروایی خوب کلید بحران مدیریت آب کشاورزی: الگوی مفهومی بر مبنای مدیریت تضاد. اولین کنگره سالانه جهان و بحران انرژی.
• حائري، وحید ( 1394 ). کندوکاوي ساختاري در مساله حق بر شهر، نشریه هفت شهر، 4 (50)165-182.
• حیدرزاده،احسان، آراسته،مجتبی،رحمانی، جواد(1400). مقایسه تطبیقی الگوي مدیریت شهري در کشورهاي ایران، ترکیه و مالزي و کره جنوبی با تأکید بر چالشهاي مدیریت شهري در ایران. فصلنامه راهبرد توسعه/ سال هفدهم/ شماره 4 (پیاپی 68 )/ زمستان1400/131-154
• حبیبی،داود، سحر، محبوبی(1398)، تبیین رابطه حکمروایی خوب شهری و رضایتمندی شهروندان از عملکرد شهرداری )مطالعه موردی: شهر دوگنبدان(. مطالعات محیطی هفت حصار شماره سیام/ سال هشتم/ زمستان 1398صص.47-58.
• زیاری، کرامت¬اله. یدااله نیا، هاجر. یداله¬نیا، حسین(1397). تحلیل عملکرد مدیریت شهری با تأکید بر شاخصهای حکمروایی خوب از منظر شهروندان (مورد مطالعه: شهر ساری). فصلنامه علمی پژوهش و برنامه¬ریزی شهری سال 11 ، شمارۀ پیاپی 40 ، بهار1399
• سعيدی، عباس.( 1388 ). شالودهی مکانيابی و استقرار روستاهای جدي . د تهران: انتشارات شهيدی.
• شيعه، اسماعيل. ( 1380 ). کارگاه برنامهريزی شهری. تهران: انتشارات دانشگاه پيام نور.
• شریفیان ثانی، م. (1380) . مشارکت شهروندی، حکمرانی شهری و مدیریت شهری. فصلنامه مدیریت شهری، 37: 7-42.
• صفریان، ر. ا. و اما مجمعه¬زاده، ج. (1396 ) . الگوی حکمرانی خوب؛ سرمایۀ اجتماعی و توسعۀ همه¬جانبه. فصلنامه دولت پژوهی، (21): 181-145.
• قرخلو، مهدی؛ حسينی، سيد هادی. ( 1386 ). شاخصهای توسعه پايدار شهری. مجله جغرافيا و توسعه ناحيه¬ای 4 ( 8)، 177 - 157
• کایر، آ. م .( 1386) . حاکمیت (مفاهیم کلیدی)، ترجمه ابراهیم گلشن و علی آدوسی. تهران، موسسه عالی آموزش و پژوهش
مدیریت وبرنامه ریزی.
• کاظميان، غلامرضا. ( 1392 ). مديريت شهر . ی جلد سوم: بررسی تطبيقی نظام مديريت شهری در کشورهای نمونه. تهران: انتشارات تيسا.
• کاظميان، غلامرضا. ( 1392 ). مديريت شهر . ی جلد اول: مبانی و حوزه¬ها. تهران: انتشارات تيسا.
• کاميار ،غلامرضا،. ( 1385 ). حقوق شهری و شهرساز ی تهران: انتشارات مجد.
• کوهستانی، ح. و قاسمی، ن.( 1393) . نقش حکمرانی خوب در مدیریت توسعه روستایی پایدار، اولین همایش ملی توسعه پایدار روستایی در افق 1404 ، اصفهان. شرکت توسعه سازان گردشگری اصفهان.
• لاله پور، م.( 1386 ). حکمرانی شهری و مدیریت شهری در کشورهای درحال توسعه. فصلنامه جستارهای شهرسازی، 19-20: 71-60.
• معینیان میاندوآب، غزال و برنجی، نسیم. ) 0۹۳۱ (. بررسی تحققپذیری حکمروایی خوب شهری با تاکید بر نقش نهاد شهرداری(مورد مطالعه: شهر تبریز). معماری شناسی،8(2)،29-37.
• محمدی،علی اصغر، حسین عزیزی، محمد مرادی) 1399 ( تاثیر حکمرانی مطلوب در توسعه شهری در ایران، مجله جغرافیا و روابط انسانی، دوره 3، شماره 3 - شماره پیاپی 11 زمستان 1399 صفحه 273-289.
• ناظمی، شمسالدين؛ حسينی، زهرا و صنيعی، عاطفه. ( 1388 ). بررسی امکانسنجی استقرار مديريت يکپارچه شهری در ايران)موردمطالعه شهر مشهد(. مجله تخصصی مديريت شهری: دو فصلنامه شورای اسلامی شهر مشه ، د 1 ( 2 ،) 1 - 21
• یگانگی، س.ع.، الوانی، س.م. و معمارزاده طهران، غ. (1395 ). اولویت بندی شاخص های حکمرانی خوب در سازما نهای کارا (مطالعه موردی: شعب بانک رفاه استان قزوین. خط مشی¬گذاری عمومی در مدیریت رسالت مدیریت دولتی)، 7( 1): ۱- ۹.
• Bakker K. and Morinville C. 2013. The governance dimensions of water security: a review, Program onWater Governance, Institute for Resources, Environment and Sustainability, The University of British Columbia, 2202 MainMall, Vancouver, BC V6T 1Z4, Canada.
• Berkpour, N,. Asadi, I (2011): "Management and Urban Governance", Art University Press,
Number of Pages: 272.
• European Union. (2011), Cities of Tomorrow - Challenges, Visions, Ways forward, European Commission, Directorate General for Regional Policy.
• Khandakar E. 2009. UNDP on good governance. International Journal of Social Economics, 36: 1167-1180. 10.1108/03068290910996981.
• Lemanski, C. (2017): Unequal citizenship in unequal cities: participatory urban governance
in contemporary South Africa, IDPR, 39 (1).
• Hekmatnia, H؛ Mousavi, M؛ Afshani, A؛ Maleki, M. (2017): "Investigation and Analysis of
Good Urban Governance in Iran (Case Study: Ilam City)", Journal of Geographical Space
Preparation, University Scientific Journal Golestan, Seventh Year, No. 24.
• Movahed, A; Kaman Rudi, M; Sasanpour, F; Ghasemi Kafroodi, S. (2014): "Investigation of
Good Urban Governance in Urban Neighborhoods (Case Study: District 19 of Tehran
Municipality)", Journal of Planning Studies Urban, Second Year, No. 7, pp. 176-147.
• Nadin, V. (2006), The Role and Scope of Spatial Planning: Literature Review, Department of Communities and Local
• Government, University of the West of England, Bristol, UK
• UN-Habitat. 2006. Global campaign on urban Governance concept paper, 2nd Edition, Nairobi.
• Uzun, C.N. (2007): Globalization and urban governance in Istanbul, ORIGINAL PAPER,
ORIGINAL PAPER, 127-138.
