هدف این مقاله، شناسایی و واکاوی پیشران‌های کلیدی پیاده‌سازی امضای دیجیتال در ایران با رویکرد دلفی فازی است. پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازلحاظ گردآوری اطلاعات، از رویکرد فراترکیب بهره برده است. جامعه آماری را کلیه خبرگان و متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و امضای دیجیتال و مقالات این حوزه تشکیل می‌دهند. حجم نمونه جامعه آماری خبرگان 13 نفر است که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. مقالات نیز براساس در دسترس و دانلودبودن، غیرفنی بودن و مرتبط بودن با موضوع تعداد 30 مقاله انتخاب شد. روش تحلیل داده‌ها با توجه به رویکرد دلفی فازی انجام شد. روایی و پایایی به ترتیب با استفاده از شاخص CVR و آزمون کاپای کوهن با ضریب 83/0 و 93/0 محاسبه و تائید شد. نتایج گواه این است که پیشران‌های کلیدی پیاده‌سازی امضای دیجیتال در ایران شامل 5 بعد اصلی و 30 مفهوم است که عبارت‌اند از 1) امنیتی (محرمانگی اطلاعات، امنیت اطلاعات، احراز هویت فرستنده، احراز هویت سند، حفظ حریم خصوصی، اعتماد میان طرفین)، 2) کسب‌وکاری (مدل‌های کسب‌وکار دیجیتال، نیازهای ارتباطی سریع، مدیریت کارکنان عملیاتی، اندازه سازمان، ساختار سازمانی، منابع سازمان، فرهنگ‌سازمانی، مدیران ارشد، اکوسیستم رقابت، حکمرانی الکترونیک)، 3) کاربری (سهولت درک شده، منفعت درک شده، رفتار مصرف‌کننده، سواد مصرف‌کننده، سبک زندگی مصرف‌کننده)، 4) فنی (توسعه زیرساخت‌های فنی، یکپارچگی سیستم‌ها، پیچیدگی سیستمی، باک‌های سیستمی، کیفیت طراحی، سرعت فنی تولید و تائید گواهی، نفوذناپذیری هکرها) و 5) قانونی (مجوزهای قانونی، قوانین مجازاتی، نهاد قانون‌گذار، قوانین تجارت الکترونیک). Manuscript profile

با وجود تأکید محققان و متخصصان بر لزوم پیاده‌سازی امضای دیجیتال و سیر و روند پیشروی تکنولوژی به سمت دیجیتالی شدن همه امور و حکمرانی الکترونیک، همچنان ایران با چالش پیاده‌سازی امضای دیجیتال در سازمان‌های خود روبرو است. هدف این مقاله، شناسایی و واکاوی پیشران‌های کلیدی پیاده‌سازی امضای دیجیتال در ایران با رویکرد دلفی فازی است. پژوهش ازنظر هدف کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات، از رویکرد فراترکیب بهره برده است. جامعه آماری را خبرگان و متخصصان حوزه فناوری اطلاعات و امضای دیجیتال و مقالات این حوزه تشکیل می‌دهند. حجم نمونه جامعه آماری خبرگان 13 نفر است که با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. مقالات نیز براساس در دسترس و دانلود بودن، غیرفنی بودن و مرتبط بودن با موضوع تعداد 31 مقاله انتخاب شد. روش تحلیل داده‌ها با توجه به رویکرد دلفی فازی انجام شد. روایی و پایایی به ترتیب با استفاده از شاخص CVR و آزمون کاپای کوهن با ضریب 83/0 و 93/0 محاسبه و تائید شد. نتایج گواه این است که پیشران‌های کلیدی پیاده‌سازی امضای دیجیتال در ایران شامل 5 بعد اصلی و 30 مفهوم است که عبارت‌اند از 1) امنیتی (محرمانگی اطلاعات، امنیت اطلاعات، احراز هویت فرستنده، احراز هویت سند، حفظ حریم خصوصی، اعتماد میان طرفین)، 2) کسب‌وکاری (مدل‌های کسب‌وکار دیجیتال، نیازهای ارتباطی سریع، مدیریت کارکنان عملیاتی، اندازه سازمان، ساختار سازمانی، منابع سازمان، فرهنگ‌سازمانی، مدیران ارشد، اکوسیستم رقابت، حکمرانی الکترونیک)، 3) کاربری (سهولت درک شده، منفعت درک شده، رفتار مصرف‌کننده، سواد مصرف‌کننده، سبک زندگی مصرف‌کننده)، 4) فنی (توسعه زیرساخت‌های فنی، یکپارچگی سیستم‌ها، پیچیدگی سیستمی، اِشکال‌ و خطاهای سیستمی، کیفیت طراحی، سرعت فنی تولید و تائید گواهی، نفوذناپذیری هکرها) و 5) قانونی (مجوزهای قانونی، قوانین مجازاتی، نهاد قانون‌گذار، قوانین تجارت الکترونیک). پیشنهاد می‌گردد در زمینه پیاده‌سازی امضای دیجیتال به‌طور خاص به بازنویسی قوانین، آموزش کاربران، ایجاد فرهنگ امنیتی توجه ویژه داشت و سیاستگذاران امضای دیجیتال از شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه زیرساخت‌ها و رقابتی کردن نرم‌افزارهای مربوطه، دعوت به همکاری کنند. Manuscript profile