-
Article
1 - زیست پذیری محلات شهری با رویکرد توسعه پایداردر منطقه یک شهرداری کرجEnvironmental sciences and geography knowledge , Issue 1 , Year , Winter 2022امروزه برخورداری از خصوصیات زیست پذیری برای شهرها و بهویژه کلانشهرها ضرورت یافته است. ازاینرو پژوهش حاضر می-کوشد میزان زیست پذیری محلات شهریِ منطقه یک شهرداری کرج را ارزیابی کند. روش پژوهش بهصورت ارزیابی-مقایسه ای بوده و جمع آوري اطلاعات مبتنی بر اطلاعات کتابخانه ای Moreامروزه برخورداری از خصوصیات زیست پذیری برای شهرها و بهویژه کلانشهرها ضرورت یافته است. ازاینرو پژوهش حاضر می-کوشد میزان زیست پذیری محلات شهریِ منطقه یک شهرداری کرج را ارزیابی کند. روش پژوهش بهصورت ارزیابی-مقایسه ای بوده و جمع آوري اطلاعات مبتنی بر اطلاعات کتابخانه ای و داده های اسنادی و میدانی به صورت پيمايشي صورت گرفته است در هر محله با توزيع و تكميل پرسشنامه و بهره گيري از مدل ELECTERE وضعيت پایداری در زیست پذیری و رتبهبندی محلات مشخصشدهاند. نمونه آماری به روش تصادفی و با استفاده از مدل کوکران به تعداد 385 انتخابشده است. زیست پذیری محلات در چهار بعد ارزیابیشده است. که درمجموع محلات شمالی منطقه (حوزه 1) بهعلاوه محله یک (واقع در حوزه 2) سطح پایداری بالاترین را در زیست پذیری نشان داده اند. از ابعاد موردبررسی می توان نتیجه گرفت که محلات منطقه به لحاظ پایداری و زیست-پذیری از سطح بالا به پایین به ترتیب این گونه بوده اند: 5، 1، 4، 8، 6، 9، 7، 2، 11، 10 و 3 . درمجموع محلات شمالی منطقه (حوزه 1) بهعلاوه محله یک (واقع در حوزه 2) سطح پایداری بالاتری را نشان داده اند که به مهمترین دلایل آن اشاره می شود: وسعت محدوده فضای سبز ، کم بودن میزان آلودگی هوا، دسترسی بهتر به امکانات و خدمات و فضای سبز بیشتر و طراحی از پیش تعیینشده و بافت منظم، تراکم پایین ، وجود فرصتهای شغلی بیشتر و سطح اجتماعی بالاتر این محلات بوده است. همچنین در محلات جنوبی (حوزه 1) سطح پایداری پایین تری ملاحظه گردید. مهمترین دلایل پایین بودن پایداری وضعیت نامطلوب معابر و پیاده روها و تراکم بسیار بالاو معابر با عرض کم و کمبود امکانات و خدمات مختلف، امنیت پایین ساکنان، بیکاری بالا و درآمد کم و ساخت و سازهای بدون مجوز و املاک بدون سند و حضور کاربری های ناسازگار در کنار بافت مسکونی و کمبود فضای سبز، وجود انواع آلودگی ها و بافت فرسوده اشاره کرد. Manuscript profile -
Article
2 - بررسی روند طرحریزی شهری درکشورهای توسعهیافته با تأکید بر بازآفرینی شهری در سه¬دهة اخیر«موردمطالعه ایران»Environmental sciences and geography knowledge , Issue 1 , Year , Winter 2022شهر بهعنوان واقعیتی جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی و جامعهشناختی در هر دوره ای از رشد و تحول خود از هرکدام از این عوامل تأثیر پذیرفته و بر هرکدام از آنها تأثیر گذاشته است. پیچیدگی هر یک از این عوامل خود موجب پیچیدگی شهر بهعنوان تبلور فضائی آنها بوده است. مطمئناً سازمان Moreشهر بهعنوان واقعیتی جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی و جامعهشناختی در هر دوره ای از رشد و تحول خود از هرکدام از این عوامل تأثیر پذیرفته و بر هرکدام از آنها تأثیر گذاشته است. پیچیدگی هر یک از این عوامل خود موجب پیچیدگی شهر بهعنوان تبلور فضائی آنها بوده است. مطمئناً سازمان دادن و نظم بخشیدن به شهر و چگونگی رشد و تحول آن نیازمند موضوع شناسی شهر و مسائل شهری و سپس برنامه ریزی برای آن میباشد. در دهه های اخیر، سیاست های متعددی در رویارویی با مسئله افت کیفیت محیطی، منزلت اجتماعی و سرزندگی اقتصادی شهرها (بهویژه در نواحی درونی آنها) مطرح و برنامه های گوناگونی در این خصوص به اجرا درآمده اند. طی سه دهه اخیر در کشورهای توسعهیافته بهمنظور حل معضلات و تنگناها در محدوده های شهری رو به افول، رویکردهای مختلفی در تئوری و عمل تجربهشدهاند. سياست گذاري هاي توسعه در ايران طيّ دهههای اخير، به رشد ناموزون و عدم تعادل هاي شديدي در توسعه، چه به لحاظ بخشي(ميان بخش هاي کشاورزي، صنعت و خدمات يا بخش هاي سنّتي و مدرن) و چه به لحاظ فضايي- مکاني ميان شهرها و روستاها و حتّي در سطوح مختلف جوامع شهري منجر شده است. نهادهای زی ربط، برای توسعة متوازن شهری و به حداقل رساندن مشکلات، به ایجاد «طرحهای شهری» روی آورده اند که بهخودیخود، بنیادی ترین ابزار شکل دهی و نظم دهی به شمار می روند. بیش از سه دهه از زمان تهیه و اجرای طرحهای شهری به هدف ساماندهی فضای شهری می گذرد بهرغم همه تمهیدات صورت گرفته، ارزشیابی ها نشان می دهد که این طرح ها در دستیابی به اهداف خود ناموفق بوده اند. هدف اصلی، بررسی دیدگاه های اندیشمندان و برنامه ریزان در راستای عوامل مؤثر بر طرحهای شهری است. Manuscript profile -
Article
3 - «ارزیابی سیاست¬های مدیریت یکپارچه شهری در ایران با رویکرد حکمروایی»Environmental sciences and geography knowledge , Issue 1 , Year , Winter 2023در دهه های اخیر مسائل و مشکلات شهرها پیچیده تر شده است و مدیریت یکپارچه شهری به تحول و نگرشی فراتر از نگرش و عملکرد سیستم مدیریتی سنتی پیشین نیاز دارد. تعدد مديريت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امور شهری از مسائل اساسی در حوزه مديريت شهری، است؛ ا Moreدر دهه های اخیر مسائل و مشکلات شهرها پیچیده تر شده است و مدیریت یکپارچه شهری به تحول و نگرشی فراتر از نگرش و عملکرد سیستم مدیریتی سنتی پیشین نیاز دارد. تعدد مديريت و ناهماهنگی سازمان ها و نهادهای دولتی و خصوصی متولی امور شهری از مسائل اساسی در حوزه مديريت شهری، است؛ امروزه اداره مطلوب شهرها، بدون مديريت يکپارچه شهری امکان پذير نيست. تحقق مدیریت و تغییرات در رویکردهای مدیریتی در بستری اتفاق می افتد که به بستر حکمرانی شناخته می شود. مفهوم حکمرانی( Governance ) هم خانواده با با مفهوم حکومت ( Government )، اما متفاوت از آن است. حکمرانی به جای تمرکز بر دولت، قدرت را در داخل و خارج از اقتدار رسمی و نهادهای حکومت و در قالب سه رکن: «حکومت » ،« بخش خصوصی » و «جامعه مدنی » جریان می دهد. به علاوه شالودۀ حکمرانی، فرآیند تصمیم سازی و اجرای تصمیمات است که مشخص می کند چگونه سه بازیگر یادشده با اولویت ها و سلایق متفاوت، به هماهنگی می رسند. به این ترتیب موضوعات مطرح در مقوله حکمرانی، شامل قدرت و نظام توزیع آن، چگونگی سیاست گذاری، اولویت بندی ها و پاسخ گویی می شود. در این مطالعه، به ابعاد مختلف حکمروایی و مدیریت یکپارچه، پرداخته شده و موانع و چالش های حکمروایی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که مولفه هایی از قبیل « فقدان شهر و نظریه ای پایه برای تعریف شهر در ایران »، « عدم شکل گیری جامعه مدنی قدرتمند و تاثیرگذار»، « عدم تکوین مفهوم برنامه ریزی در ایران»، « فقدان جایگاه مفهوم شهروندی»، « جایگاه مدیریت شهری در قوانین و اسناد فرادست»، « عدم وجود یکپارچگی در مدیریت شهری» و « تامین مالی ناپایدار شهرداری ها و مشکلات تبعی آن» از مهم ترین موانع در این زمینه به شمار می روند (آشناور و همکاران،1400). Manuscript profile