Share To

Article Url


Manuscript ID : Visit : 17513 Page: -

Article Type: Original Research

Subject Areas : General

علی¬اصغر شکرشکن 1 , جهانبخش اسدنیا 2 , حامد سیار 3

1 -
2 -
3 -

Accepted : 2018-05-10 Published : 2020-06-16

Keywords:

Abstract :

References:
Full-Text:


تأثیر همزمان ساز و کارهای راهبردی شرکتی و مدیریت سودبر چسبندگی هزینه­های نوآوری شرکت­ها

 

*علی­اصغر شکرشکن     **جهانبخش اسدنیا     **حامد سیار      

* کارشناس رسمی دادگستری و کارشناسی ارشدحسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین

** استاد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملارد

***استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین

تاریخ دریافت: 20/02/1397             تاریخ پذیرش: 05/10/1397

 

چکيده

درک رفتار هزینه­ها یکی از عناصر اصلی در تحقیقات حسابداری مدیریت است. در اين تحقيق به بررسی تاثیر همزمان سازوکارهای راهبری شرکتی و مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­های شرکت­ها با تاکید بر هزینه­های بازاریابی و نوآوری در شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته شده است. بدین منظور اطلاعات مربوط به شرکت­های پذیرفته شده طی دوره زمانی 1390 الی 1395 که نمونه تحقیق شامل 113 شرکت بوده، بررسي شده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها و آزمون فرضیه­ها از الگوی رگرسیون چند­متغیره استفاده شده است. نتایج بدست آمده نشان داد که وجود انگیزه مدیریت سود افزاینده، به صورت معناداری چسبندگی هزینه­های نوآوری را کاهش می­دهد. همچنین نتایج نشان­دهنده تاثیر مثبت سازوکارهای حاکمیت شرکتی خوب بر کاهش چسبندگی هزینه­های نوآوری می باشد. افزون بر این نتایج بطور کلی مؤید تاثیر همزمان سازوکارهای راهبری شرکتی و مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­های نوآوری شرکت ها می باشد.

واژه‌های کلیدی: مدیریت سود، چسبندگی هزینه­ها، هزینه­های نوآوری

 

 

مقدمه

وجود چسبندگی هزینه­ها، قویاً در ارتباط با رفتارهای فعالانه مدیران می­باشد (بانکر1، 2011). بنابراین به منظور درک چسبندگی هزینه­ها ضروری است دلایل چرایی تصمیمات سنجیده مدیران به منظور تخصیص و تعدیل منابع را بررسی نمود (سو و هانگ2، 2015).اغلب تحقیقات قبلی نشان
داده­اند که چسبندگی هزینه­ها می­تواند ناشی از تعدیلات هزینه­3 یا انتظارات مدیریت باشد. زمانی­که گستردگی ماهیت مسائل نمایندگی را در مؤسسات مدرن در نظر بگیریم (جنسن و مکینگ4، 1976)، احتمال این­که مدیران طبق انتـظارات مطرح شده در یک جهـان ایده­آل (تعدیلات

 

نویسندة عهده‌دار مکاتبات: جهانبخش اسدنیا Jahan_asadnia@yahoo.com 

هزینه و انتظارات مدیریت) رفتار نمایند کم است (محمدی و همکاران، 1394). تضادهایی بین مدیرانی که فقط منافع خود را در نظر می­گیرند با سایر ذی­نفعان واحد تجاری وجود دارد که یکی از بارزترین آن­ها، رفتار مدیریت سود تحت قراردادهای پاداش است. هیلی5(1985)، دریافت که مدیران، سود را به منظور دریافت پاداش بیش­تر مدیریت می­نمایند. هم­چنین، تحقیقات پیشین نشان داده است که رسیدن به سود دوره قبل، اجتناب از زیان و برآورده نمودن انتظارات تحلیلگران مالی نیز منجر به افزایش در استفاده از مدیریت سود می­گردد (همان). در پیشینه تحقیقاتی مرتبط با مدیریت سود، تحقیقات اندکی در زمینه تأثیر مدیریت سود بر روی چسبندگی هزینه­ها (چن6، 2008؛ دایرینک و رندرز7، 2009؛ کاما و ویس8، 2010 و ...) انجام شده است. به عنوان مثال، کاما و ویس (2010)، شواهدی فراهم نمودند که نشان می­دهد مدیران، چسبندگی هزینه­های عملیاتی را به منظور اجتناب از زیان و جلوگیری از کاهش سود، کاهش می­دهند. بنابراین می­توان انتظار داشت که انگیزه­های مدیریت سود منجر به کاهش شدت چسبندگی هزینه­ها می­شود. این کاهش می­تواند به دلیل افزایش کارایی عملیاتی شرکت ایجاد شده باشد و یا ناشی از دیدگاه کوتاه­مدت مدیریت باشد. مدیری که تحت فشار افزایش سود به سمت بالا می­باشد و دید بلند مدتی دارد، به منظور اجتناب از کاهش سود و گزارش زیان، سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش را به جای هزینه­های تبلیغات و نوآوری کاهش می­دهد. زیرا هزینه­های تبلیغات و نوآوری برای شرکت منافع آتی دارد. در نقطه مقابل، اقدامات فرصت­طلبانه مدیران و دید کوتاه­مدت آن­ها باعث می­گردد که به منظور اجتناب از زیان، کاهش در هزینه­های تبلیغات و نوآوری را به سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش ترجیح دهند از طرف دیگر، زمانی­که مدیران انگیزه­هایی به منظور افزایش ارزش شرکت دارند، حاکمیت شرکتی خوب می­تواند به موفقیت تصمیمات مدیران کمک نماید. بنابراین زمانی که مدیران در تلاش برای کنترل هزینه­ها تحت مدیریت سود به سمت بالا هستند، حاکمیت شرکتی خوب می­تواند مفید باشد و می­توان انتظار داشت، تقابل حاکمیت شرکتی و انگیزه­های مدیریت سود، منجر به کاهش بیش­تر چسبندگی هزینه­ها گردد. اگر حاکمیت شرکتی، رفتارهای فرصت­طلبانه مدیران را محدود نماید، از مدیران انتظار می­رود که
روش­های کارای کاهش در چسبندگی هزینه­ها را ترجیح دهند. در این صورت، تحت مدیریت سود به سمت بالا، حاکمیت شرکتی باعث می­شود مدیران به منظور اجتناب از زیان، کاهش در سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش را به هزینه­های تبلیغات و نوآوری ترجیح دهند (سو و هانگ، 2015).

با توجه به مطالب فوق سؤالاتی که مطرح می­گردد این است که آیا انگیزه­های مدیریت سود به سمت بالا می­تواند چسبندگی هزینه­ها را کاهش دهد؟ و آیا این کاهش در چسبندگی هزینه­ها، ناشی از دیدگاه کوتاه­مدت مدیران و رفتارهای فرصت­­طلبانه آن­ها است و یا به دلیل افزایش کارایی عملیاتی می­باشد؟ هم­چنین حاکمیت شرکتی به عنوان یکی از مهم­ترین عوامل کاهش هزینه­های نمایندگی، آیا می­تواند چسبندگی هزینه­ها را کاهش دهد؟ و با در نظرگرفتن مدیریت سود به سمت بالا، آیا حاکمیت شرکتی می­تواند منجر به کاهش بیش­تری در شدت چسبندگی هزینه­ها گردد؟ و در نهایت، آیا رابطه متقابل انگیزه مدیریت سود به سمت بالا و حاکمیت شرکتی خوب می­تواند میزان کاهش در سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش را نسبت به هزینه­های بازاریابی و نوآوری به میزان بیشتری کاهش دهد؟

پیشینه پژوهش

سو و هونگ (2015)، به بررسی مدیریت سود، حاکمیت شرکتی و چسبندگی هزینه­ها پرداختند. نمونه این تحقیق شامل شرکت­های چینی برای بازه زمانی 2010-2003
می­باشد. در این تحقیق، سود­های مثبت اندک یا افزایش اندک در سود، به عنوان معیاری از مدیریت سود به سمت بالا در نظر گرفته شده است. در این تحقیق مشاهده شده است که چسبندگی هزینه­ها در بین شرکت­هایی که دارای مدیریت سود نبوده­اند، به صورت معناداری بالاتر از
شرکت­هایی است که دارای مدیریت سود افزايشي بوده­اند. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که مدیران هزینه­ها را بیشتر از طریق کاهش سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش کنترل می­نمایند. هم­چنین یافته­های این تحقیق نشان
می­دهد که حاکمیت شرکتی خوب، چسبندگی هزینه­ها را کاهش می­دهد. در نهایت یافته­های این تحقیق در مورد تأثیر متقابل مدیریت سود و حاکمیت شرکتی بر چسبندگی هزینه­ها نشان می­دهد که حاکمیت شرکتی خوب، می­تواند چسبندگی هزینه­ها را مقدار بیش­تری کاهش دهد، اگرچه تأثیر آن بر چسبندگی هزینه­ها به شدت مدیریت سود
نمی­باشد.

کو و همکاران (2015)، در تحقیقی با عنوان مدیریت سود و چسبندگی هزینه­ها به بررسی تأثیرات انگیزه­های مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­های عمومی، اداری و فروش پرداختند. نمونه آماری این تحقیق شامل شرکت­های امریکایی در بازه زمانی 2007-1997 می­باشد. آن­ها نشان دادند که رفتار هزینه­ها برای شرکت­های دارای انگیزه مدیریت سود ، متفاوت از شرکت­هایی است که فاقد این انگیزه هستند. بویژه، شرکت­های دارای انگیزه مدیریت سود، زمانی که با کاهش فروش مواجه هستند، چسبندگی
هزینه­ها را کاهش می­دهند. این یافته می­تواند احتمالاً ناشی از این امر باشد که مدیران به صورت متهورانه هزینه­ها را برای مدیریت سود یا آمادگی برای زمانی که با کاهش فروش مواجه هستند، کاهش می­دهند.

بنکر و همکاران (2011) معتقدند که چسبندگی هزینه و محافظه کاری شرطی منجر به عدم تقارن مدل تجزیه و تحلیل هزینه، حجم فعالیت و سود استاندارد (CVP) می‌شود. آنان همچنین معتقدند که این عدم تقارن در شرکت‌ها با حجم دارایی و تعداد کارکنان بیشتر، بالاتر و در شرکت‌ها با اندازه‌ی بزرگ‌تر، کمتر است. بنابراین، آنان مدل CVP استاندارد را با ترکیب چسبندگی هزینه و محافظه کاری شرطی تعدیل کردند. کاما و ویس (2010)، به بررسی انگیزه­های تعدیل منابع مدیران پرداختند. نتایج این تحقیق نشان می­دهد که انگیزه­های ناشی از اجتناب از زیان و کاهش سود یا دستیابی به سود مورد نظر تحلیل­گران مالی، زمانی­که فروش کاهش می­یابد، تعدیلات منابع را به سمت پایین (چسبندگی هزینه­ها) تسریع می­بخشد.

هامبورگ و ناسو (2010) تاثیر چسبندگی هزینه بر تقارن زمانی سود با تاکید بر ارتباط میان چسبندگی هزینه و محافظه کاری شرطی را بررسی کردند. نتایج تحقیق آنان نشان می‌دهد چسبندگی هزینه عدم تقارن زمانی سود را به وسیله‌ی تضعیف در به موقع بودن سود برای شرکت‌ها با اخبار مثبت افزایش داده و از سوی دیگر، به موقع بودن سود برای شرکت‌ها با اخبار منفی را تشدید می‌کند. همچنین، نتایج آنان تایید کردند عدم تقارن زمانی سود برای شرکت‌های دارای چسبندگی هزینه از طریق فاکتورهای حسابداری منعکس شده در اقلام تعهدی نسبت به فاکتورهای غیر حسابداری منعکس در جریان‌های نقدی به صورت قوی‌تری تقویت می‌شود. ویس (2010) تاثیر رفتار هزینه را بر دقت پیش‌بینی سود برای 2520 شرکت از سال 1986 تا سال 2005 مورد بررسی قرار داد. نتایج تحقیق وی نشان می‌دهد در شرکت‌هایی که هزینه‌های چسبنده‌تری دارند، دقت پیش‌بینی سود توسط تحلیلگران کمتر است و سرمایه گذاران در ارزیابی ارزش شرکت، چسبندگی هزینه‌ها را لحاظ می‌کنند.

صباغ نیل فروش و آقایی (1396) در پژوهشی به بررسی رابطه بین مدیریت سود، حاکمیت شرکتی و چسبندگی هزینه  پرداختند. نتایج پژوهش نشان داد که افزایش مدیریت سود منجر به کاهش هزینه های عمومی، اداری و تشگیلاتی می شود و همچنین افزایش حاکمیت شرکتی منجر به کاهش چسبندگی هزینه های عمومی، اداری و تشکیلاتی می شود. منصورفر و همکاران (1396) در پژوهشی به بررسی تأثیر مدیریت واقعی سود و انگیزه­های مدیریت بر میزان چسبندگی هزینه­ها طی دوره زمانی 1383 الی 1392 پرداختند. آن­ها به این نتیجه رسیدند که مدیران هنگام کاهش فروش یعنی زمانی که برای پرهیز از زیان انگیزه دارند، کنار گذاشتن منابع بدون استفاده را سرعت می­بخشند و منابع را به طور آگاهانه تعدیل می­کنند. این تصمیم آگاهانه، چسبندگی هزینه­ها را کاهش می­دهد.

هاشمی و همکاران (1394) در پژوهشی به بررسی تأثیر مدیریت سود بر چسبندگی هزینه­ها طی دوره زمانی 1385 الی 1393پرداختند. نتایج پژوهش آن­ها نشان­دهنده رابطه منفی میان مدیریت سود و چسبندگی هزینه­ها است.

هاشمی و همکاران (1393) به بررسی تأثیر چسبندگی هزینه­ها بر محافظه­کاری شرطی و عدم تقارن اطلاعاتی در سال­های 1382 الی 1391 پرداختند. آنها به این نتیجه رسیدند که رابطه مثبت معناداری بین عدم تقارن اطلاعاتی و چسبندگی هزینه­ها وجود دارد که این رابطه تاثیر عدم تقارن اطلاعاتی بر محافظه­کاری شرطی را کاهش می­دهد.

کردستانی و مرتضوی (1391)، معتقدند انتظار افزایش فروش در آینده توسط مدیریت، موجب کاهش چسبندگی بهای تمام شده فروش می‌شود و هر چه این خوش‌بینی بیشتر باشد، چسبندگی بهای تمام شده فروش بیشتر کاهش می‌یابد. اما، خوش‌بینی مدیریت، چسبندگی هزینه‌های فروش، عمومی و اداری را افزایش می‌دهد و چسبندگی این هزینه‌ها در صورت خوش‌بینی زیاد مدیریت، بیشتر از حالت خوش‌بینی کم است که شواهدی قوی از تایید فرضیه تصمیم‌های سنجیده در مورد هزینه‌های فروش، عمومی و اداری محسوب می‌شود .

نمازی و همکاران (1391) وجود رفتار چسبنده‌ی هزینه‌های اداری عمومی و فروش، بهای تمام شده و مجموع بهای تمام شده و هزینه‌های اداری عمومی و فروش را تایید کردند. یافته‌های آنان نشان می‌دهد هزینه‌های عمومی اداری و فروش برای تغییرات بیش از 30 درصد در درآمد فروش، بهای تمام شده برای تغییرات کم‌تر از 10 درصد و بیش‌تر از 30 درصد در درآمد فروش، از خود رفتار چسبنده نشان می‌دهد.

بولو و همكاران ( 1391 ) به بررسي رابطه بين ديدگاه مديريت و چسبندگي هزينه­ها پرداختند. بر اساس نتايج اين پژوهش كه بر اساس اطلاعات شركت­هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، براي دوره پنج ساله از سال 1384 تا 1388 انجام شده است، نشان داده شده است كه زماني كه مديران به فروش در آينده خوش بين هستند، شدت چسبندگي هزینه­ها افزايش مي يابد. در این تحقیق از هزینه­های عمومی، اداری و فروش و بهای تمام شده کالای فروش رفته استفاده شده است در صورتی که در تحقیق حاضر اجزای هزینه­های اداری، عمومی و فروش مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین منظور از دیدگاه مدیریت در این تحقیق، انتظار مدیران در رابطه با افزایش فروش در سال بعد می­باشد در حالی که در تحقیق حاضر از مدیریت سود استفاده شده است.می­توان نکات برجسته این تحقیق نسبت به سایر موارد انجام شده را تفکیک اجزای هزینه­های اداری، عمومی و فروش و استفاده از هزینه­های نوآوری و تبلیغات برشمرد. با توجه به اینکه در سرفصل هزینه­های اداری، عمومی و فروش، هزینه­های مختلفی با ماهیت متفاوت وجود دارند تفکیک این هزینه­ها باعث می­شود تا فرضیات مربوط به چسبندگی هزینه­ها با اعتبار بیشتری مطرح و نتیجه گیری شوند و صرفاً اتکا به رقم کلی هزینه­های اداری، عمومی و فروش برای نتیجه گیری در مورد چسبندگی هزینه­ها ممکن است به نتایج بعضاً غیر قابل اتکائی بیانجامد.

مبانی نظری پژوهش

مفهوم مدیریت سود: مدیریت سود، انتخاب مدیران از سیاست­های حسابداری یا اقدامات واقعی است که بر سود به منظور دستیابی به اهداف خاص گزارشگری تأثیر می­گذارد بنابراین مدیریت سود شامل هر دوی انتخاب­های
سیاست­های حسابداری و اقدامات واقعی می­شود (اسکات، 2013). درگیر شدن با مسئله مدیریت سود برای شرکت­ها کاری خالی از مخاطره نیست. مخاطراتی چون مخدوش شدن اعتبار شرکت­ها و مدیران عامل و خطر دادخواهی از آن­ها (این مورد بیش­تر در مورد تقلب روی می­دهد) از این قبیل است. بنابراین منطق حکم می­کند تنها هنگامی اقدام به مدیریت سود شود که انگیزه کافی برای آن وجود داشته باشد و منافع این کار از هزینه­ها و مخاطرات آن بیش­تر باشد (دستگیر و حسینی،1392؛ کردنائیچ و همکاران، 1393). مدیران شرکت­ها ممکن است به روش­های گوناگونی بر سود گزارش­شده اثر بگذارند و آن را کنترل کنند. به این روش­ها یا ابزارها، ابزارهای مدیریت سود گفته می­شود. پژوهشگران ابزارهای مدیریت سود را از زوایا و دیدگاه­های مختلف، به روش­های متفاوت و در طبقه­بندی­های متنوعی مورد بررسی قرار داده­اند. از جمله این روش­ها می­توان به انتخاب اصول حسابداری، زمان­بندی فروش دارایی­های ثابت، تصمیمات اقتصادی اساسی و یا اهمیت، روش مبتنی بر دوش گرفتن، دستکاری هزینه­های مالی و تعدیل برآوردهای حسابداری اشاره کرد. (اردکانی،1388؛ فیض و همکاران، 1391).

چسبندگی هزینه­ها: مفهوم چسبندگي هزينه­ها اولين بار در سال 2008 توسط آندرسون9 و جاناكيرامان10، بانکر مطرح شد (اندرسون و همکاران، 2003). مفهوم چسبندگی هزينه ممکن است به عنوان افزايش بیشتر در هزينه ها، در زمانی که فروش افزايش می­يابد، در مقايسه با کاهش در هزينه­ها در زمانی که فروش به همان میزان افت می­کند، توضیح داده شود. بانکر11 و همکاران (2011) بر اين عقیده اند که اصطلاح چسبندگی هزينه، درواقع مفهوم کلی تر برای تشريح الگوی پیچیده تر رفتار هزينه است که بسته به شرايط، هم چسبندگی و هم ناچسبندگی (رفتار متقارن و نامتقارن) رفتار هزينه ها را نشان می دهد. به طور کلی، چسبندگی هزينه زمانی ايجاد می­شود که میزان افزايش در هزينه، به موازات افزايش درآمدها، کمتر از میزان کاهش در هزينه­ها به موازات همان اندازه کاهش در درآمدهای شرکت باشد. براي مثال، اگر درآمد فروش 15 درصد افزايش يابد، هزينه­ها 10 درصد افزايش مي يابند؛ اما اگر درآمد فروش معادل همان 15 درصد كاهش يابد، هزينه­ها كمتر از 10 درصد كاهش مي­يابند. در چنين وضعيتي رفتار هزينه­ها چسبنده خواهد بود د (ويس12، 2010).

مفهوم حاکمیت شرکتی13

در سال 1999 در فاينشنال تايمز تعريف حاكميت شركتي درج شده است:"حاكميت شركتي را مي­توان در تعريف محدود آن، رابطه شركت با سهامدارانش و در تعريف گسترده آن، رابطه شركت با جامعه دانست." تري­گر، صاحبنظر ديگري است كه در سال 1984 نوشته است: "...حاكميت شركتي تنها مربوط به اداره عمليات شركت نيست بلکه به هدايت، نظارت و كنترل اعمال مديران اجرايي و پاسخگويي آنها به تمام ذينفعان شركت (اجتماع) نيز مربوط است." تعريف هاي گسترده تر نشان مي دهند كه شركتها در برابر كل جامعه، نسلهاي آينده و منابع طبيعي (محيطزيست) مسئوليت دارند. در اين ديدگاه، سيستم حاكميت شركتي موانع و اهرمهاي تعادل درون سازماني و برون سازماني براي شركتهاست كه تضمين مي كند آنها مسئوليت خود را نسبت به تمام ذينفعان انجام مي دهند و در تمام زمينه هاي فعاليت تجاري، به صورت مسئولانه عمل مي كنند. همچنين، استدلال منطقي در اين ديدگاه آن است كه منافع سهامداران را فقط ميتوان با در نظر گرفتن منافع ذينفعان برآورده كرد. بررسي تعريفها و مفاهيم حاكميت شركتي و مرور ديدگاه هاي صاحبنظران، حکايت از آن دارد كه: حاكميت شركتي يك مفهوم چند رشته­اي است، و هدف نهايي حاكميت شركتي دستيابي به چهار مورد زير در شركتهاست: پاسخگويي، شفافيت، عدالت (انصاف)، رعايت حقوق ذينفعان (فلاح و احتشام، 1396).

رابطه بین حاکمیت شرکتی، مدیریت سود و چسبندگی هزینه­ها

اغلب تحقیقات قبلی نشان داده­اند که چسبندگی هزینه­ها می­تواند ناشی از تعدیلات هزینه­ یا انتظارات مدیریت باشد. زمانی­که گستردگی ماهیت مسائل نمایندگی را در مؤسسات مدرن در نظر بگیریم (جنسن و مکینگ، 1976)، احتمال این­که مدیران طبق انتظارات مطرح شده در یک جهان
ایده­آل (تعدیلات هزینه و انتظارات مدیریت) رفتار نمایند کم است. تضادهایی بین مدیرانی که فقط منافع خود را در نظر می­گیرند با سایر ذی­نفعان واحد تجاری وجود دارد که یکی از بارزترین آن­ها، رفتار مدیریت سود تحت قراردادهای پاداش است. هیلی (1985)، دریافت که مدیران، سود را به منظور دریافت پاداش بیش­تر مدیریت می­نمایند. هم­چنین، تحقیقات پیشین نشان داده است که رسیدن به سود دوره قبل، اجتناب از زیان و برآورده نمودن انتظارات تحلیلگران مالی نیز منجر به افزایش در استفاده از مدیریت سود
می­گردد (همان).

در پیشینه تحقیقاتی مرتبط با مدیریت سود، تحقیقات اندکی در زمینه تأثیر مدیریت سود بر روی چسبندگی هزینه­ها (چن، 2008؛ دایرینک و رندرز، 2009؛ کاما و ویس، 2010 و ...) انجام شده است. به عنوان مثال، کاما و ویس (2010)، شواهدی فراهم نمودند که نشان می­دهد مدیران، چسبندگی هزینه­های عملیاتی را به منظور اجتناب از زیان و جلوگیری از کاهش سود، کاهش می­دهند. بنابراین می­توان انتظار داشت که انگیزه­های مدیریت سود منجر به کاهش شدت چسبندگی هزینه­ها می­شود. این کاهش
می­تواند به دلیل افزایش کارایی عملیاتی شرکت ایجاد شده باشد و یا ناشی از دیدگاه کوتاه­مدت مدیریت باشد. مدیری که تحت فشار افزایش سود به سمت بالا می­باشد و دید بلند مدتی دارد، به منظور اجتناب از کاهش سود و گزارش زیان، سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش را به جای
هزینه­های تبلیغات و نوآوری کاهش می­دهد. زیرا هزینه­های تبلیغات و نوآوری برای شرکت منافع آتی دارد. در نقطه مقابل، اقدامات فرصت­طلبانه مدیران و دید کوتاه­مدت آن­ها باعث می­گردد که به منظور اجتناب از زیان، کاهش در هزینه­های تبلیغات و نوآوری را به سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش ترجیح دهند ( سو و هانگ، 2015؛ شفیعی و شمس، 1395).

تحقیقات نشان می­دهد که حاکمیت شرکتی می­تواند ­چسبندگی هزینه­ها را محدود (چن و همکاران2012 ؛ علیمرادی و احمیدی، 1392 و ...) ­نماید. گاهی اوقات، رفتارهای فرصت­طلبانه مدیران منجر به چسبندگی هزینه­ها می­گردد. حاکمیت شرکتی خوب با نقشی که می­تواند در زمینه کنترل شرکت ایفا نماید، می­بایست چسبندگی هزینه­ها را به نحوی کاهش دهد. زمانی­که مدیران در تلاش برای بهبود کنترل هزینه­ها هستند، انتظار می­رود حاکمیت شرکتی خوب فرایند کنترل هزینه­ها را تسهیل نموده و چسبندگی هزینه­ها را کاهش دهد. از یک سو، حاکمیت شرکتی خوب می­تواند رفتارهای فرصت­طلبانه مدیران را که ممکن است ثروت سهامداران را کاهش دهد، محدود نماید. از طرف دیگر، زمانی­که مدیران انگیزه­هایی به منظور افزایش ارزش شرکت دارند، حاکمیت شرکتی خوب می­تواند به موفقیت تصمیمات مدیران کمک نماید. بنابراین زمانی که مدیران در تلاش برای کنترل هزینه­ها تحت مدیریت سود به سمت بالا هستند، حاکمیت شرکتی خوب می­تواند مفید باشد و می­توان انتظار داشت، تقابل حاکمیت شرکتی و انگیزه­های مدیریت سود، منجر به کاهش بیشتر چسبندگی هزینه­ها گردد. اگر حاکمیت شرکتی، رفتارهای فرصت­طلبانه مدیران را محدود نماید، از مدیران انتظار می­رود که
روش­های کارای کاهش در چسبندگی هزینه­ها را ترجیح دهند. در این صورت، تحت مدیریت سود به سمت بالا، حاکمیت شرکتی باعث می­شود مدیران به منظور اجتناب از زیان، کاهش در سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش را به هزینه­های تبلیغات و نوآوری ترجیح دهند (سو و هانگ، 2015).

 

 

 

مدل­ها و متغیرهای پژوهش

بر اساس مدل ارائه شده توسط اندرسن و همکاران (2003) به منظور بررسی چسبندگی هزینه­ها از مدل لگاریتمی زیر استفاده می­شود:

 

img0(1)

که در آن:

SGA = مجموع هزینه­های عمومی، اداری و فروش؛ 

SALE = فروش شرکت؛ 

DUM = یک متغیر مجازی که اگر فروش سال جاری کمتر از سال قبل باشد برابر 1 و در غیر این­ صورت مقدار آن صفر است.

CON = متغیرهای کنترلی. در این تحقیق CAPR و TOBQ به عنوان متغیرهای کنترلی در نظر گرفته می­شود.

CAPR = شدت سرمایه (Capital Intensity ) که به صورت خالص ارزش دارائی­های ثابت تقسیم بر درآمد عملیاتی بدست می­آید.

TOBQ = نرخ رشد که با استفاده از کیوی توبین اندازه­گیری می­شود که به صورت نسبت ارزش بازار سهام به ارزش دفتری دارایی­های شرکت تعریف می­شود (ژو و هانگ، 2015).

مدل فوق را می­توان به صورت رابطه دو نیز بیان نمود:

img0 

 

 

 

 

 

 

 

 (2) بنابر تعریف چسبندگی هزینه­ها، اگر ضریب β2 در معادله فوق منفی و معنادار باشد، هزینه­های عمومی، اداری و فروش چسبنده می­باشند. بر اساس مدل و متغیرهای ارائه شده فرضیه های پژوهش عبارتند از :

فرضيه اول: مدیریت سود افزایشی، به صورت معناداری چسبندگی هزینه­های عمومی، اداری و فروش را کاهش
می­دهد.

فرضيه دوم: فرضیه 2-1:در شرکت­هایی که اقدام به مدیریت سود افزایشی نموده­اند، مدیران بطور معناداری هزینه­های بازاریابی یا نوآوری را کاهش می­دهند.

فرضیه 2-2: در شرکت­هایی که اقدام به مدیریت سود افزایشی نموده­اند، مدیران بطور معناداری سایر هزینه­های عمومی را کاهش می­دهند.

فرضيه سوم: سازوکارهای حاکمیت شرکتی خوب به صورت معناداری چسبندگی هزینه­ها را کاهش می­دهد.

فرضیه 5-2:تأثیر متقابل بین سازوکارهای حاکمیت شرکتی خوب و انگیزه­های مدیریت سود افزایشی، می­تواند چسبندگی سایر هزینه­های عمومی را نسبت به بازاریابی یا نوآوری به صورت معناداری کاهش دهد.

2-روش پژوهش

این پژوهش بر مبناي هدف، از نوع كاربردي و بر مبناي ماهيت و روش، از نوع همبستگي است. زيرا در اين پژوهش سعي شده تا به سرمايه­گذاران و ساير استفاده­كنندگان اطلاعات مالي، براي پيش بيني دقيقتر میزان رفتار هزینه­ها و اخذ تصميمات اقتصادي و سرمايه­گذاري صحيح از طريق بررسي تأثیر مدیریت سود بر چسبندگی هزینه ها با تأکید بر نقش هزینه های نوآوری و بازاریابی كمك شود. قلمرو زماني اين پژوهش فاصله ي زماني بين سال هاي 1390 تا 1395 تعيين شده است. همچنین قلمرو مکانی پژوهش شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران هستند که با توجه به محدودیت­های زیر 113 شرکت انتخاب شده اند . در مجموع 678 سال شرکت به عنوان نمونه آماری مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در پژوهش حاضر براي تعيين نمونه ي آماري، از رابطه ي خاصي جهت برآورد حجم نمونه و نمونه گيري استفاده نشده است. به بيان ديگر، آن دسته از شرکت هايي که شرايط زير را دارا بودند، به عنوان نمونه ي آماري انتخاب و مابقي حذف شدند.

·       شركت­ها بايد از ابتدای سال 1390 در بورس اوراق بهادار پذیرفته شده باشند.

·       نمونه آماري شامل شركت­هاي واسطه­گري مالي و سرمايه گذاري نمي­شود.

·       شركت­هايي كه سال مالي آنها به پايان اسفند ختم
مي­شود.

·       اطلاعات مورد نیاز پژوهش در دسترس باشند.

در این مقاله به منظور بررسی فرضیه اول، ابتدا شرکت­ها را به دو دسته تقسیم می­نمائیم. شرکت­هائی که مشکوک به مدیریت سود به سمت بالا هستند و شرکت­هایی که مشکوک به مدیریت سود نیستند. شرکت­هائی که در طبقه اول هستند، دارای سود اندکی هستند که نشان­دهنده انگیزه­های آن­ها برای اجنتاب از زیان است. از متغیر EAMG به عنوان یک متغیر نشان­دهنده استفاده می­شود که اگر مشاهدات در طبقه اول باشد برابر با 1 و در غیر این صورت برابر با صفر است. زمانی فرضیه یک تحقیق مورد تأیید قرار خواهد گرفت که مقدار ضریب β2 در شرکت­های دارای مدیریت سود به طور معناداری از شرکت­هایی که مدیریت سود ندارند بالاتر باشد. ضریب β2 در شرکت­هایی که مدیریت سود ندارند باید منفی باشد.

به منظور آزمون قسمت­های 1 و 2 از فرضیه دوم تحقیق، هزینه­های نوآوری (R&D)، تبلیغات (ADV) یا سایر
هزینه­های عمومی (GSGA) را با هزینه­های عمومی، اداری و فروش (SGA) در مدل 2 جایگزین می­نماییم. قسمت 1 از فرضیه دوم، زمانی تأیید می­شود که β2 در گروه شرکت­های مشکوک به مدیریت سود به صورت معناداری بالاتر از گروه دوم باشد و ضریب β2  در شرکت­های گروه دوم زمانی که از هزینه­های بازاریابی و نوآوری به جای هزینه­های عمومی، اداری و فروش استفاده می­شود، باید به صورت معناداری منفی باشد. زمانی قسمت 2 از فرضیه دوم تحقیق تأیید
می­شود که عکس نتایج فوق حاصل گردد. یعنی زمانی که شرکت­های دارای مدیریت سود هستند بجای کاهش در هزینه­های بازاریابی و نوآوری، سایر هزینه­های عمومی و اداری را کاهش دهند.

به منظور آزمون فرضیه سوم از مدل زیر استفاده می­شود:img0

(3)

CGSC فاکتورهای حاکمیت شرکتی را نشان می­دهد و متغیرهای دیگر در مدل 1 توضیح داده شده است. به منظور اینکه فرضیه سوم تحقیق تأیید شود، باید iβ به صورت معناداری مثبت باشد زیرا حاکمیت شرکتی می­تواند چسبندگی هزینه­ها را کاهش دهد.

به منظور آزمون فرضیه چهارم، مدل 2 را بر روی چهار گروه اجرا می­کنیم. مقدار بالاتری از CGSC نشان­دهنده حاکمیت شرکتی بهتر است. در این تحقیق، مکانیزم­های حاکمیت شرکتی را از پایین­ترین تا بالاترین مقدار رتبه­بندی
می­نمائیم. زمانی­که مقدار آن (هر مکانیزم) از میانه بالاتر باشد، برابر یک در نظر گرفته می­شود و در غیر این­صورت برابر با صفر است. بدین صورت میزان کل امتیازدهی حاکمیت شرکتی که آن را با CGID نشان می­دهیم به دست می­آید. سپس شرکت­ها را بر اساس CGID به دو دسته تقسیم می­کنیم که در صورتی که میزان مکانیزم­های حاکمیت شرکتی (CGSC) بالاتر از میانه باشد، مقدار آن برابر یک است و در غیر این صورت صفر در نظر گرفته
می­شود. بدین طریق شرکت­ها بر اساس حاکمیت شرکتی که  CGID=1 حاکمیت شرکتی خوب و CGID=0 متناظر با حاکمیت شرکتی بد و مدیریت سود (EAMG=1 و EAMG=0) به چهار طبقه تقسیم می­شوند. اگر نمونه را در قالب ترکیبی از (EAMG/CGID) بیان کنیم، چهار طبقه به صورت (0/0)، (1/0)، (0/1) و (1/1) به دست می­آید.

فرضیه چهارم در صورتی تأیید می­گردد که β2 در گروه (1/1) به صورت معناداری بالاتر از سه گروه دیگر باشد زیرا ارتباط متقابل بین حاکمیت شرکتی و انگیزه مدیریت سود به سمت بالا، بیش­تر می­تواند چسبندگی هزینه­ها را کاهش دهد.

به منظور آزمون فرضیه پنجم، هزینه­های نوآوری (R&D)، تبلیغات (ADV) و سایر هزینه های عمومی (GSGA) را با هزینه های عمومی، اداری و فروش (SGA) در مدل 2 جایگزین می­کنیم. در صورت استفاده از هزینه­های بازاریابی و نوآوری به جای سایر هزینه­های عمومی، در صورتی قسمت اول از فرضیه پنجم تأیید می­شود که انگیزه­های مدیریت سود فقط در گروه (CGID=0) به صورت معناداری چسبندگی هزینه­ها را کاهش دهد. در صورتی قسمت دوم از فرضیه پنجم تأیید می­شود که چسبندگی هزینه­های بازاریابی و نوآوری در هر دو گروه (CGID=0 و CGID=1) بر اثر انگیزه­های مدیریت سود، کاهش یابد.

 

 

3-یافته­های پژوهش

آماره­های توصیفی

آماره­های توصیفی مربوط به متغیرهای تحقیق در نگاره زیر ارائه شده­اند. نتایج ارائه شده شمایی کلی از وضعیت
داده­های تحقیق ارائه می­کند. آمارهای توصیفی متغیر نسبت هزینه های عمومی و اداری نشان می دهد که میانگین این متغیر برابر 04/1 بوده که نشان­دهنده رشد نسبی این متغیر در دوره جاری نسبت به دوره­های قبل می باشد. همچنین آمارهای توصیفی نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل نیز موثد این است که بطور میانگین فروش شرکت ها دارای رشد بوده است.در کل نیز با توجه به مقادیر جدول بالا که اطلاعات آمار توصیفی متغیرهای پژوهش را نشان می‌دهد می‌توان نتیجه گرفت در تمامی متغیرها پراکندگی متوسطی وجود دارد که این موضوع را می‌توان از روی مقدار انحراف استاندارد استنباط کــرد، همچنین از روی فاصله میانگین و میانه می‌توان متقارن بودن یا نبودن متغیر را نتیجه گرفت که همه متغیرها دارای تقارن نسبی هستند. بر اساس شاخص حاکمیت شرکتی شرکت­های نمونه به دو دسته شرکت دارای مکانیزم­های حاکمیت شرکتی خوب و شرکت های با حاکمیت شرکتی ضعیف تقسیم­بندی شده که در نتیجه آن تعداد 550 سال – شرکت در دسته شرکت دارای مکانیزم­های حاکمیت شرکتی خوب و تعداد 128 سال – شرکت در دسته شرکت­های با حاکمیت شرکتی ضعیف تقسیم­بندی شدند.

جدول1. آماره‌های توصیفی تحقیق

متغیرها

میانگین

میانه

حداکثر

حداقل

انحراف معیار

نسبت هزینه های اداری، عمومی و فروش

04/1

01/1

3/2

43/0

248/0

نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل

036/1

1

98/2

33/0

259/0

نسبت سایر هزینه ها

30/4

01/5

3/12

899/1

752/4

هزینه های بازاریابی و نوآوری

35/5

11/6

01/20

0

75/4

شاخص حاکمیت شرکتی

09/3

3

4

0

874/0

نسبت دارایی های ثابت به درآمدعملیاتی

02/1

22/1

54/11

9/29-

89/5

نسبت کیو توبین

98/4

85/1

57/24

02/0

96/6

 

آزمون فرضیه های تحقیق

همانطور که قبلا نيز بيان گرديد هدف این تحقیق بررسی تأثیر مدیریت سود و حاکمیت شرکتی بر چسبندگی هزینه­ها با تأکید بر نقش هزینه­های بازاریابی و نوآوری در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. بدین منظور 5 فرضیه اصلی تدوین و در ادامه به آزمون آنها پرداخته شده است.

آزمون فرضیه اول: از طریق تخمین مدل چسبندگی هزینه در دو دسته شرکت­های دارای انگیزه و فاقد انگیزه به آزمون این فرضیه پرداخته شده است. در ادامه نتایج تجزیه و تحلیل آنها ارائه شده است. برآورد مدل­ها نشان می­دهد که ضریب و سطح خطای متغیر (نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( در دسته شرکت­های دارای انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (035/0) و (000/0) بوده و در دسته شرکت­های فاقد انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (033/0) و (000/0) می­باشد. نتایج بدست آمده نشان­دهنده تفاوت در ضرایب بدست آمده وجود داشته و هر دو ضریب نیز معنادار می­باشد. همچنین ضریب مربوط به دسته شرکت­های دارای انگیزه بیشتر از شرکت­های فاقد انگیزه می­باشد. بنابراين شواهدي مبني بر رد این فرضيه يافت نشده و این فرضيه مورد تاييد قرار
مي­گيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فرضیه فرعی شماره یک: هدف این فرضیه بررسی این موضوع می پردازد که آیا وجود انگیزه مدیریت سود به سمت بالا، به صورت معناداری چسبندگی هزینه­های نوآوری و تبلیغات را کاهش می­دهد یا خیر. در ادامه از طریق تخمین مدل چسبندگی هزینه در دو دسته شرکت های دارای انگیزه و فاقد انگیزه به آزمون این فرضیه پرداخته شد.در ادامه نتایج تجزیه و تحلیل آنها ارائه شده است. برآورد مدل ها نشان می دهد که ضریب و سطح خطای متغیر (نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( در دسته شرکت های دارای انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (282/0) و (000/0) بوده و در دسته شرکت های فاقد انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (14/2-) و (000/0) می باشـد. نـتایج بدسـت آمـده نشـان­دهنده تفـاوت در

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 2. نتایج برآورد مدل

 

 

 

شرکت های دارای انگیزه

شرکت های فاقد انگیزه

متغیر

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

عرض از مبدا

004/0-

000/0

01/0

000/0

نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل

352/0

000/0

669/0

000/0

)نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( (A)

035/0

000/0

033/0

000/0

A* نسبت کیوتوبین

038/0

558/0

016/0

489/0

A* نسبت دارایی های ثابت به درآمدعملیاتی

011/0

000/0

024/0

000/0

آماره F لیمر (معناداری)

341/0 (975/0)

339/0 (977/0)

آماره هاسمن (معناداری)

-------

-------

نوع برآورد

داده های ترکیبی معمولی

داده های ترکیبی معمولی

آماره F فیشر (معناداری)

79/117 (000/0)

39/820 (000/0)

ضریب تعیین تعدیل شده

614/0

79/0

آماره دوربین واتسون

46/2

03/2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ضرایب بدست آمده وجود داشته و هر دو ضریب نیز معنادار می باشد. همچنین ضریب مربوط به دسته شرکت­های دارای انگیزه و فاقد انگیزه به آزمون این فرضیه پرداخته شد.در ادامه نتایج تجزیه و تحلیل آنها ارائه شده است. برآورد مدل ها نشان می دهد که ضریب و سطح خطای متغیر (نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( در دسته شرکت های دارای انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (282/0) و (000/0) بوده و در دسته شرکت های فاقد انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (14/2-) و (000/0) می باشد. نتایج بدست آمده نشان­دهنده تفاوت در ضرایب بدست آمده وجود داشته و هر دو ضریب نیز معنادار می باشد. همچنین ضریب مربوط به دسته شرکت های دارای انگیزه بیشتر از شرکت های فاقد انگیزه می باشد. بنابراين شواهدي مبني بر رد این فرضيه يافت نشده و این فرضيه مورد تاييد قرار
مي گيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فرضیه فرعی شماره دو

هدف این فرضیه بررسی این موضوع می پردازد که آیا وجود انگیزه مدیریت سود به سمت بالا، به صورت معناداری چسبندگی سایر هزینه­های عمومی را کاهش می­دهد یا خیر.

در ادامه از طریق تخمین مدل چسبندگی هزینه در دو دسته شرکت های دارای انگیزه و فاقد انگیزه به آزمون این فرضیه پرداخته شده است. در ادامه نتایج تجزیه و تحلیل آنها ارائه شده است. برآورد مدل ها نشان می دهد که ضریب و سطح خطای متغیر (نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( در دسته شرکت های دارای انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (46/4) و (000/0) بوده و در دسته شرکت­های فاقد انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (93/1) و (000/0) می­باشد. نتایج بدست آمده
نشان­دهنده تفاوت در ضرایب بدست آمده وجود داشته و هر دو ضریب نیز معنادار می­باشد. همچنین ضریب مربوط به دسته شرکت­های دارای انگیزه بیشتر از شرکت های فاقد انگیزه می باشد. بنابراين شواهدي مبني بر رد این فرضيه يافت نشده و این فرضيه مورد تاييد قرار
مي گيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

img0 

 

جدول 3. نتایج برآورد مدل

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 فروش( در دسته شرکت های دارای انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (46/4) و (000/0) بوده و در دسته شرکت های فاقد انگیزه مدیریت سود به ترتیب برابر (93/1) و (000/0) می باشد. نتایج بدست آمده نشان دهنده تفاوت در ضرایب بدست آمده وجود داشته و هر دو ضریب نیز معنادار می باشد. همچنین ضریب مربوط به دسته شرکت های دارای انگیزه بیشتر از شرکت های فاقد انگیزه می باشد. بنابراين شواهدي مبني بر رد این فرضيه يافت نشده و این فرضيه مورد تاييد قرار مي گيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 4. نتایج برآورد مدل

 

 

 

شرکت های دارای انگیزه

شرکت های فاقد انگیزه

متغیر

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

عرض از مبدا

55/4-

000/0

78/4-

000/0

نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل

83/1-

127/0

12/1-

087/0

)نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( (A)

46/4

000/0

93/1

002/0

A* نسبت کیوتوبین

104/0-

474/0

195/0

024/0

A* نسبت دارایی های ثابت به درآمدعملیاتی

215/0-

114/0

036/0-

87/0

آماره F لیمر (معناداری)

54/1 (175/0)

18/2 (07/0)

آماره هاسمن (معناداری)

-------

-------

نوع برآورد

داده های ترکیبی معمولی

داده های ترکیبی معمولی

آماره F فیشر (معناداری)

98/3 (00/0)

69/3 (000/0)

ضریب تعیین تعدیل شده

213/0

218/0

آماره دوربین واتسون

38/2

89/1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آزمون فرضیه سوم

هدف این فرضیه بررسی این موضوع می پردازد که آیا وجود مکانیزم های حاکمیت شرکتی خوب به صورت معناداری چسبندگی هزینه­ها را کاهش می­دهد یا خیر. در ادامه از طریق تخمین مدل چسبندگی هزینه به آزمون این فرضیه پرداخته شد که نتایج در جدول 5 ارائه شد. برآورد مدل نشان می دهد که ضریب و سطح خطای متغیر (نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آزمون فرضیه چهارم

هدف این فرضیه بررسی این موضوع می پردازد که آیا تأثیر متقابل مکانیزم های حاکمیت شرکتی خوب و انگیزه­های ناشی از مدیریت سود به سمت بالا، می­تواند چسبندگی هزینه­ها را مقدار
 بیش­تری کاهش دهد یا خیر. در ادامه از طریق تخمین مدل چسبندگی هزینه در ۴ دسته به شرح ادامه فرضیه مورد بررسی قرار گرفته است. در این فرضیه شرکت ها ابتدا به دو دسته شرکت های دارای انگیزه و فاقد انگیزه مدیریت سود تقسیم بندی شده سپس بر اساس ویژگی های حاکمیت شرکتی به دو دسته شرکت های خوب و شرکت های ضعیف طبقه بندی شده اند و در نهایت 4 دسته شرکت شامل شرکت های دارای انگیزه مدیریت سود

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کاهش فروش*شاخص حاکمیت شرکتی (به ترتیب برابر (092/0) و (000/0) می باشد. نتایج بدست آمده نشان دهنده این است که متغیر شاخص حاکمیت شرکتی تاثیر مثبتی بر چسبندگی هزینه ها داشته و سبب افزایش آنها شده است. بنابراين شواهدي مبني بر تایید این فرضيه يافت نشده و این فرضيه مورد تاييد قرار نمي گيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 5. نتایج برآورد مدل

 

 

متغیر

 

ضریب

آماره t

معناداری

عرض از مبدا

 

004/0

51/3

000/0

نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل

 

555/0

15/41

000/0

)نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش(

A

184/0-

51/1-

131/0

A* نسبت کیوتوبین

B

053/0

27/3

001/0

A* نسبت دارایی های ثابت به درآمدعملیاتی

C

003/0

12/0

907/0

شاخص حاکمیت شرکتی* A

 

092/0

54/3

000/0

شاخص حاکمیت شرکتی* B

 

009/0-

074/0-

074/0

شاخص حاکمیت شرکتی* C

 

007/0

878/0

38/0

آماره F لیمر (معناداری)

 

336/0 (995/0)

 

نوع برآورد

 

داده های ترکیبی معمولی

 

آماره F فیشر (معناداری)

 

3/33 (000/0)

 

ضریب تعیین تعدیل شده

 

853/0

 

آماره دوربین واتسون

 

32/2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

4 دسته شرکت شامل شرکت های دارای انگیزه مدیریت سود و مکانیزم های حاکمیت شرکتی ضعیف(دوم)، شرکت های فاقد انگیزه مدیریت سود و مکانیزم های حاکمیت شرکتی خوب(سوم) و شرکت های فاقد انگیزه مدیریت سود و مکانیزم های حاکمیت شرکتی ضعیف (چهارم) ایجاد شده و مدل چسبندگی هزینه در این ۴ دسته مورد تخمین قرار گرفته است. این فرضیه در صورتی مورد تایید قرار می گیرد که ضریب چسبندگی هزینه در دسته اول بصورت معناداری بیشتر از سایر دسته ها باشد. در ادامه نتایج تجزیه و تحلیل آنها در جدول 6 ارائه شده است.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

برآورد مدل ها نشان می دهد که ضریب و سطح خطای متغیر (نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( در دسته اول به ترتیب برابر (149/0) و (000/0) بوده و در دسته دوم به ترتیب برابر (192/0-) و (011/0) و در دسته سوم به ترتیب برابر (024/0) و (944/0) و در دسته چهارم به ترتیب برابر (002/0-) و (586/0) می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که تفاوت در ضرایب بدست آمده وجود دارد. همچنین ضریب مربوط به دسته شرکت های دارای انگیزه مدیریت سود و مکانیزم های حاکمیت شرکتی خوب (اول) بیشتر از سایر دسته ها می باشد. بنابراين شواهدي مبني بر رد این فرضيه يافت نشده و این فرضيه مورد تاييد قرار مي گيرد.

آزمون فرضیه پنجم

هـدف این فرضـیه بررسی این موضوع می پردازد که آیا

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دسته اول

دسته دوم

دسته سوم

دسته چهارم

متغیر

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

عرض از مبدا

004/0-

000/0

003/0

414/0

009/0

644/0

00003/0-

195/0

نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل

205/0

000/0

105/0

015/0

476/0

049/0

007/0

003/0

)نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( (A)

149/0

000/0

192/0-

011/0

0244/0

944/0

002/0-

586/0

A* نسبت کیوتوبین

029/0

000/0

011/0

063/0

031/0

000/0

0002/0-

003/0

A* نسبت دارایی های ثابت به درآمدعملیاتی

013/0

000/0

008/0-

052/0

036/0

000/0

00009/0-

066/0

آماره F لیمر (معناداری)

413/0 (998/0)

56/7 (000/0)

363/0 (978/0)

066/0 (992/0)

آماره هاسمن (معناداری)

-------

03/37 (000/0)

-------

-------

نوع برآورد

داده های ترکیبی معمولی

داده های تابلویی با اثرات ثابت

داده های ترکیبی معمولی

داده های ترکیبی معمولی

آماره F فیشر (معناداری)

34/80 (00/0)

047/5 (000/0)

08/2 (000/0)

55/4 (000/0)

ضریب تعیین تعدیل شده

519/0

31/0

251/0

255/0

آماره دوربین واتسون

37/2

34/2

57/1

27/2

 

جدول 6. نتایج برآورد مدل

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

تأثیر متقابل مکانیزم های حاکمیت شرکتی خوب و انگیزه­های ناشی از مدیریت سود به سمت بالا، می­تواند چسبندگی هزینه­ها را مقدار بیش­تری کاهش دهد یا خیر. در ادامه از طریق تخمین مدل چسبندگی هزینه در ۴ دسته به شرح زیر این فرضیه مورد بررسی قرار گرفته است. این فرضیه در صورتی مورد تایید قرار می گیرد که ضریب چسبندگی هزینه در دسته اول بصورت معناداری بیشتر از سایر دسته ها باشد. در واقع این فرضیه مشابه فرضیه چهار بوده با این تفاوت که در این فرضیه بجای متغیر هزینه های اداری و فروش، هزینه­های بازاریابی و نوآوری (و یا سایر هزینه ها) لحاظ شده است که در قالب دو فرضیه فرعی مورد آزمون قرار می گیرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فرضیه فرعی شماره یک

هدف این فرضیه بررسی این موضوع می پردازد که آیا تأثیر متقابل مکانیزم های حاکمیت شرکتی خوب و انگیزه­های ناشی از مدیریت سود به سمت بالا، می­تواند چسبندگی هزینه­های بازاریابی و نوآوری را مقدار بیش­تری کاهش دهد یا خیر. در ادامه نتایج تجزیه و تحلیل آنها ارائه شده است.

برآورد مدل ها نشان می دهد که ضریب و سطح خطای متغیر (نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( در دسته اول به ترتیب برابر (496/0-) و (829/0) بوده و در دسته دوم به ترتیب برابر (7/2-) و (073/0) و در دسته سوم به ترتیب برابر (24/1) و (954/0) و در دسته چهارم به ترتیب برابر (074/0-) و (014/0) می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ضرایب بدست آمده از لحاظ آماری معنادار نیستند. بنابراين شواهدي مبني بر تایید این فرضيه يافت نشده و این فرضيه مورد تاييد قرار نمي گيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

دسته اول

دسته دوم

دسته سوم

دسته چهارم

متغیر

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

عرض از مبدا

33/4

000/0

062/1

000/0

54/4

000/0

038/0

000/0

نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل

02/1

568/0

844/0-

343/0

258/0-

069/0

076/0

015/0

)نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( (A)

496/0-

829/0

7/2-

073/0

24/1-

954/0

074/0-

014/0

A* نسبت کیوتوبین

427/0-

055/0

448/0

000/0

069/0

000/0

003/0-

002/0

A* نسبت دارایی های ثابت به درآمدعملیاتی

277/0

000/0

194/0-

022/0

264/0

028/0

009/0

000/0

آماره F لیمر (معناداری)

509/1 (187/0)

29/6 (000/0)

339/1 (254/0)

351/0 (843/0)

آماره هاسمن (معناداری)

-------

63/11 (031/0)

-------

-------

نوع برآورد

داده های ترکیبی معمولی

داده های تابلویی با اثرات ثابت

داده های ترکیبی معمولی

داده های ترکیبی معمولی

آماره F فیشر (معناداری)

65/4 (000/0)

15/6 (000/0)

77/11 (000/0)

07/4 (000/0)

ضریب تعیین تعدیل شده

265/0

669/0

771/0

342/0

آماره دوربین واتسون

37/2

67/1

69/1

03/2

 

جدول 7. نتایج برآورد مدل

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فرضیه فرعی شماره دوم

هدف این فرضیه بررسی این موضوع می پردازد که آیا تأثیر متقابل مکانیزم های حاکمیت شرکتی خوب و انگیزه­های ناشی از مدیریت سود به سمت بالا، می­تواند چسبندگی سایر هزینه­های عمومی را مقدار بیش­تری کاهش دهد یا خیر. در ادامه نتایج تجزیه و تحلیل آنها ارائه شده است. برآورد مدل ها نشان می دهد که ضریب و سطح خطای متغیر (نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( در دسته اول به ترتیب برابر (496/0-) و (829/0) بوده و در دسته دوم به ترتیب برابر (239/0-) و (501/0) و در دسته سوم به ترتیب برابر (24/1) و (046/0) و در دسته چهارم به ترتیب برابر (074/0-) و (013/0) می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ضرایب بدست آمده از لحاظ آماری معنادار نیستند. بنابراين شواهدي مبني بر تایید این فرضيه يافت نشده و این فرضيه مورد تاييد قرار نمي گيرد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

5-بحث و نتیجه گیری

در پیشینه تحقیقاتی مرتبط با مدیریت سود، تحقیقات اندکی در زمینه تأثیر مدیریت سود بر روی چسبندگی هزینه­ها انجام شده است. به عنوان مثال، کاما و ویس (2010)، شواهدی فراهم نمودند که نشان می­دهد مدیران، چسبندگی هزینه­های عملیاتی را به منظور اجتناب از زیان و جلوگیری از کاهش سود، کاهش می­دهند. در نقطه مقابل، اقدامات فرصت­طلبانه مدیران و دید کوتاه­مدت آن­ها باعث می­گردد که به منظور اجتناب از زیان، کاهش در هزینه­های بازاریابی و نوآوری را به سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش ترجیح دهند ( سو و هانگ، 2015). تحقیقات نشان می­دهد که حاکمیت شرکتی می­تواند ­چسبندگی هزینه­ها را محدود (چن و همکاران2012 ؛ علیمرادی و حمیدی، 1392) نماید. از یک سو، حاکمیت شرکتی خوب می­تواند رفتارهای فرصت­طلبانه مدیران را که ممکن است ثروت سهامداران را کاهش دهد، محدود نماید. از ط

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

جدول 8. نتایج برآورد مدل

 

 

 

دسته اول

دسته دوم

دسته سوم

دسته چهارم

متغیر

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

ضریب

معناداری

عرض از مبدا

33/4

000/0

052/0-

000/0

54/4

000/0

038/0

000/0

نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل

02/1

068/0

084/0

097/0

258/0-

031/0

076/0

015/0

)نسبت فروش جاری به فروش دوره قبل * متغیر مجازی کاهش فروش( (A)

496/0-

829/0

239/0-

501/0

24/1-

046/0

074/0-

013/0

A* نسبت کیوتوبین

427/0-

055/0

025/0

049/0

069/0

093/0

003/0-

002/0

A* نسبت دارایی های ثابت به درآمدعملیاتی

277/0

000/0

0009/0-

002/0

264/0

241/0

009/0

000/0

آماره F لیمر (معناداری)

51/1 (187/0)

499/0 (776/0)

339/1 (255/0)

351/0 (843/0)

آماره هاسمن (معناداری)

-------

-------

-------

-------

نوع برآورد

داده های ترکیبی معمولی

داده های ترکیبی معمولی

داده های ترکیبی معمولی

داده های ترکیبی معمولی

آماره F فیشر (معناداری)

65/4 (000/0)

05/8 (000/0)

77/11 (000/0)

07/6 (000/0)

ضریب تعیین تعدیل شده

425/0

413/0

771/0

51/0

آماره دوربین واتسون

37/2

54/1

69/1

03/2

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

طرف دیگر، زمانی­که مدیران انگیزه­هایی به منظور افزایش ارزش شرکت دارند، حاکمیت شرکتی خوب می­تواند به موفقیت تصمیمات مدیران کمک نماید. بنابراین زمانی که مدیران در تلاش برای کنترل هزینه­ها تحت مدیریت سود به سمت بالا هستند، حاکمیت شرکتی خوب می­تواند مفید باشد و می­توان انتظار داشت، تقابل حاکمیت شرکتی و انگیزه­های مدیریت سود، منجر به کاهش بیش­تر چسبندگی هزینه­ها گردد. اگر حاکمیت شرکتی، رفتارهای فرصت­طلبانه مدیران را محدود نماید، از مدیران انتظار می­رود که روش­های کارای کاهش در چسبندگی هزینه­ها را ترجیح دهند. در این صورت، تحت مدیریت سود به سمت بالا، حاکمیت شرکتی باعث می­شود مدیران به منظور اجتناب از زیان، کاهش در سایر هزینه­های عمومی، اداری و فروش را به هزینه­های بازاریابی و نوآوری ترجیح دهند (سو و هانگ، 2015). نتایج به دست آمده حاکی از این است که میان مدیریت سود و چسبندگی هزینه­های نوآوری و تبلیغات رابطه منفی معناداری وجود دارد و نتایج بدست آمده در این مورد مشابه با نتایج بنکر و همکاران (2011)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

[1]  Banker

[2]  Xue & Hong

[3]  adjustment costs

[4]  Jensen & Mecking

[5]  Healy

[6]  Chen

[7]  Dierynck & Renders

[8]  Kama & Weiss

[9]  Anderson

[10]  Janakiraman

[11]  Banker

[12]  Weis

[13]  Corporate Governance


Rimag

Rimag is an integrated platform to accomplish all scientific journal requirements such as submission, evaluation, reviewing, editing, DOI assignment and publishing in the web.

Links

Related Centers

Technical Support

Official pages

The rights to this website are owned by the Raimag Press Management System.
Copyright © 2017-2025

Home| Login| About Rimag| Contact Us|
[فارسی] [العربية] [fa] [ar]