Historical Trends of Epistemological Issues in Pre-Sadrian Philosophical Tradition
Subject Areas : Comparison of philosophical thoughts within the Islamic traditionAli Asghar Jafari Valani 1 , Donya Asadi Fakhrnejad 2
1 - Associate Professor, Philosophy and Kalam Department, Shahid Motahari University, Tehran, Iran
2 - MA student of Islamic Philosophy, Shahid Motahari University, Tehran, Iran
Keywords: Epistemology, sources of knowledge, presential knowledge, acquired knowledge, unveiling and intuition, Peripatetic philosophy, Illuminationist philosophy,
Abstract :
A study of epistemological developments in Islamic philosophy indicates that, although the issues in this philosophical trend have not been independently dealt with and have been generally discussed under epistemological issues, there are other problems in Islamic philosophy that, if organized and classified, can open the door to philosophical approaches to ontological discussions. Perhaps, some of the fundamental ambiguities in epistemology can be clarified based on the outcomes of such discussions. For example, reference can be made to the effects of ontological views of Ibn Sīnā and Suhrawardī over their epistemology. The main question of this study is how an epistemological approach can be extracted from an investigation and analysis of a collection of problems and demonstrate it with reference to the standpoints and views of Islamic philosophers. In order to achieve this purpose, it must be said that an epistemology based on the sense, reason, and intuition can lead to the development of Islamic philosophers’ epistemology. The Peripatetic philosophy is mainly based on the intellect and reasoning, and the Illuminationist philosophy, although relying on reasoning, basically draws on unveiling and intuition in epistemological analyses. However, logic, as a gateway to epistemology, usually opens the discussion because almost all Islamic philosophers consider the theory of definition as a tool for unveiling the unknown (unveiling the general nature of affairs) relying on acquired knowledge and the five predicables (universals). Nevertheless, Suhrawardī and his followers, while relying on presential knowledge, believe that a genus-differentia definition is not justified and, by criticizing the theory of definition, try to discover the particular unknown through observation and illumination. Accordingly, the problem of vision and imagination in the common epistemological system is usually viewed as one of the sides of acquired knowledge. In contrast, it is explained under presential knowledge in Illuminationist philosophy.
ابن¬سينا (1375) الإشارات و التنبیهات مع المحاکمات، ج 1 و 2 و 3، قم: نشر البلاغة.
ابن¬سينا (1379) النجاة من الغرق فی بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح محمدتقی دانش پژوه، تهران: دانشگاه تهران.
ابن¬سينا (1417) النفس من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن‌زاده آملی، قم: مرکز النشر التابع لمکتب الأعلام الإسلامی.
ابن¬سينا (2010) منطق المشرقيين و القصیدة المزدوجة فی المنطق، بغداد: بيت الوراق.
ابوريان، محمدعلی (1959) أصول الفلسفة الإشراقية، قاهره: الآنجلو المصريه.
ارسطو (1398) منطق ارسطو(ارگانون)، ترجمة میرشمس¬الدین ادیب سلطانی، تهران: مؤسسة انتشارات نگاه.
اصغری، ایرج (1394) «مقايسه علم حضوری از ديدگاه ابن‌سینا و سهروردی»، نشریه دانشگاه شهیدمدنی آذربایجان، اسفند.
آل یاسین، جعفر (1985) الفارابي في حدوده و رسومه، بیروت: عالم الکتاب.
بهمنيار بن المرزبان، ابوالحسن (1375) التحصيل، تصحیح مرتضی مطهری، تهران: دانشگاه تهران.
پورجوادی، نصرالله؛ شریف، میان محمد (1362) تاریخ فلسفه در اسلام، جمعی از مترجمین، ج1، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
حسین زاده، محمد (1386) «عقلانیت و معرفت؛ نگاهی گذرا به پیامد رویکرد قدما در معرفت‌شناسی»، نشریه معارف عقلی، شمارة 6، تابستان.
خسروپناه، عبدالحسین (1384) «تاریخچه معرفت‌شناسی»، نشریه آیینه معرفت، شمارة 5، بهار.
سهروردی، شهاب¬الدین (1372) شرح حکمة الإشراق، ج2، تحقیق و مقدمه حسین رضایی تربتی، تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
سهروردی، شهاب¬الدین (1373) مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج1، مقدمه و تصحیح هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى.
سهروردی، شهاب¬الدین (1380) مجموعه مصنفات شیخ اشراق، ج2، مقدمه و تصحیح هانری کربن، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
سهروردی، شهاب¬الدین (1969) اللمحات، بیروت: دارالنهار.
شیرازی، قطب الدین (1369) درة التاج، تهران: حکمت.
شیرازی، قطب الدین (بی‌تا) شرح حکمة الاشراق، ج1، محقق مهدی نورانی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
ضیایی، حسین (1384) معرفت و اشراق در اندیشه سهروردی، ترجمه سیماسادات نوربخش، تهران: فرزان.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1397) مجموعه آثار علامه طباطبایی، بکوشش سید هادی خسروشاهی، قم: بوستان کتاب.
فارابی، ابونصر (1358) سیاست اهل مدینه، ترجمه جعفر سجادی، تهران: انجمن فلسفه ایران.
فارابی، ابونصر (1375) موسیقی کبیر، ترجمة آذرتاش آذرنوش، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
فارابی، ابونصر (1376) السیاسة المدنیة، ترجمه و شرح حسن ملکشاهی، تهران: سروش.
فارابی، ابونصر (1379) اندیشه‌های اهل مدینه فاضله، ترجمه و تعلیق جعفر سجادی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
فارابی، ابونصر (1384) تحصیل السعادة و التنبیه علی سبیل السعادة، ترجمه علی¬اکبر جابری مقدم، قم: دارالهدی.
فارابی، ابونصر (1397) الحروف، ترجمه سمیه ماستری فراهانی و طیبه سیفی، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
فارابی، ابونصر (1405) فصول منتزعة، تحقیق فوزی متری نجار، تهران: الزهراء.
فارابی، ابونصر (1405) الجمع بین رأیی الحکیمین، تحقیق البیر نصری نادی، تهران: الزهراء.
فارابی، ابونصر (1405) فصوص الحكم، تحقیق محمدحسن آل¬یاسین، قم: بيدار.
فارابی، ابونصر (1408) المنطقيات، تحقيق محمدتقی دانش پژوه و السيد محمود المرعشی، قم: كتابخانه آيت الله مرعشی نجفی
فارابی، ابونصر (1413) الأعمال الفلسفية، بیروت: دار المناهل.
فارابی، ابونصر (1413) التعلیقات، تحقیق جعفر آل¬یاسین، بیروت: دارالمناهل.
فارابی، ابونصر (1987) رسالتان فلسفیتان، تحقیق جعفر آل یاسین، بیروت: دار المناهل.
فارابی، ابونصر (1995) آراء اهل المدينة الفاضلة و مضاداتها، بیروت: مكتبة الهلال.
فارابی، ابونصر (بی‌تا) عیون المسائل، بی‌جا.
فولکیه، پل (1396) فلسفه عمومی یا مابعدالطبیعه، یحیی مهدوی، تهران: دانشگاه تهران.
کندی (1978) رسائل الکندی الفلسفیة، مصر: دارالفکر العربی.
مطهری، مرتضی (1376) مجموعه آثار شهید مطهری، تهران: صدرا.
معلمی، حسن (1387) نگاهی به معرفت‌شناسی در فلسفه اسلامی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
مفتونی، نادیا و فرامرز قراملکی، احد (1386) «جایگاه خیال در نظام فلسفی فارابی»، نشریه مقالات و بررسی‌ها، شمارة 93، بهار.
ملاصدرا (1362) رساله فی تصور والتصدیق، قم: بیدار.
میری حسینی، سیدمحسن و حائری یزدی، مهدی (1379) «تاریخ علم حضوری»، نشریه فلسفه و کلام، شمارة 3، پاییز.
هاشمی اردکانی، سیدحسن و نوروزی، رضاعلی؛ بختیار نصرآبادی، حسنعلی (1387) «درآمدی بر معرفت‌شناسی سهروردی و دلالت‌های تربیتی آن»، نشریه تربیت اسلامی، دوره 3، شمارة 6، بهار و تابستان.
یوسفی راد، مرتضی (1381) «درآمدى بر اندیشه سیاسى قطبالدین شیرازى»، نشریه روش‌شناسی علوم انسانی، شمارة 30، بهار.
