-
حرية الوصول المقاله
1 - سریویلی؛ زندانی تقابل‌های دوگانه (بررسی تقابل‌های دوگانه در منظومۀ «خانۀ سریویلی» اثر نیما یوشیج)
سیاوش حق‌جو مرضیه حقیقی مرتضی محسنیتقابل های دوگانه، مهم ترین اساس نظریۀ ساختارگرایی است که نظریه پردازان این حوزه از آن در حوزه های مختلف زبان شناسی، روایت شناسی، فلسفه، مطالعات فرهنگی، انسان‌شناسی و روان شناسی بهره برده اند. «کلودلوی استروس» در انسان شناسی، از تقابل های دوگانه برای شناخت ساختار کلی ذهن أکثرتقابل های دوگانه، مهم ترین اساس نظریۀ ساختارگرایی است که نظریه پردازان این حوزه از آن در حوزه های مختلف زبان شناسی، روایت شناسی، فلسفه، مطالعات فرهنگی، انسان‌شناسی و روان شناسی بهره برده اند. «کلودلوی استروس» در انسان شناسی، از تقابل های دوگانه برای شناخت ساختار کلی ذهن انسان در پسِ اسطوره ها و اعمال مختلف فرهنگی سود جسته و معتقد است این تقابل ها، نخستین تلاش بشر برای ادراک محیط پیرامونش بوده است و هستی انسانی به طور کلی درگیر این دوشاخگی های اجتناب ناپذیر است. در پژوهش حاضر، اندیشه های استروس برای خوانش منظومۀ «خانۀ سریویلی» نیما یوشیج به کار گرفته شده است. در این منظومه، سریویلیِ شاعر، در تقابل با شیطانی است که با تمام زمینه های فکریِ وی در تعارض است. تقابل هایی مانند روستا/ شهر، طبیعت/ فرهنگ، تجدّد/ سنّت و به طور کلی خودآگاهی و ناخودآگاهی در این منظومه، به صورت جدال شاعر و شیطان به تصویر درآمده است. سریویلی در این منظومه، گرفتار کشمکش و تعارض هایی است که در گفت وگو با شیطان به بار نشسته و این جدال دائمی تا پایان شعر ادامه یافته است. ذهن سرکش نیما، با استفاده از تقابل های دوگانه به بیان مهم ترین تفاوت ها، تضادها و تعارض های اندیشه ا ی خود با صاحبان قدرت سیاسی پرداخته است. قدرتمندانی که اندیشه‌های آنان با نماد شیطان به عرصۀ خودآگاهی شاعر درآمده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
2 - بازنمایی جامعه پیش و پس از انقلاب با تکیه بر دو رمان رازهای سرزمین من و آزاده خانم و نویسنده‌اش اثر رضا براهنی
شهرام زمانی سبزی تقی آزاد ارمکیساز و کار اندیشة اجتماعی در ادبیات براهنی اساس تحقیق حاضر است. بدین منظور تصویر جامعه ایران در دو دورة قبل و بعد از انقلاب اسلامی در ادبیات داستانی رضا براهنی بر اساس ساختگرایی تکوینی لوسین گلدمن مورد بررسی قرار گرفت. از میان آثار براهنی دو رمان رازهای سرزمین من و آزاده أکثرساز و کار اندیشة اجتماعی در ادبیات براهنی اساس تحقیق حاضر است. بدین منظور تصویر جامعه ایران در دو دورة قبل و بعد از انقلاب اسلامی در ادبیات داستانی رضا براهنی بر اساس ساختگرایی تکوینی لوسین گلدمن مورد بررسی قرار گرفت. از میان آثار براهنی دو رمان رازهای سرزمین من و آزاده خانم و نویسنده‌اش (آشویتس خصوصی دکتر شریفی) انتخاب گردید و به مفهوم‌شناسی و مقوله‌بندی این مفاهیم پرداخته شد. این مطالعه با تاسی از پارسنز در چهار حوزة فرهنگ، اجتماع، سیاست و اقتصاد انجام گرفت و مشخص گردید ساز و کار اندیشه اجتماعی در ادبیات براهنی رویکرد فرهنگی‌ـ سیاسی است. به‌عبارتی رمان‌های وی سیاسی هستند، لیکن از طریق فرهنگ دستیابی می شوند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
3 - تحليل تعاريف نقیضه
محمدرضا صدرياننقضیه و نقیضه‌گوئی از دیرباز در ادبیات کهن فارسی به دو صورت جدّ و هزل وجود داشته است. نقیضه‌گویی در ادب فارسی به نظم محدود نبوده و در نثر هم استفاده می‌شده است. در ادبیات انگلیسی نزدیک‌ترین واژه به نقیضه، پارودی می‌باشد. پارودی در ادبیات اروپا به شکلهای مختلف استفاد أکثرنقضیه و نقیضه‌گوئی از دیرباز در ادبیات کهن فارسی به دو صورت جدّ و هزل وجود داشته است. نقیضه‌گویی در ادب فارسی به نظم محدود نبوده و در نثر هم استفاده می‌شده است. در ادبیات انگلیسی نزدیک‌ترین واژه به نقیضه، پارودی می‌باشد. پارودی در ادبیات اروپا به شکلهای مختلف استفاده شده ولی تعاریف متفاوت معاصر آن، بیانگر نبود تعریفی مورد قبول همگان از این نوع ادبی است. با تاکید بر نظریه گفتگویی باختین و با توجه به دیدگاه‌های ژنت و بارت، این مقاله تعریفی دیگر از پارودی در ادبیات انگلیس ارائه می‌کند که می‌تواند مثالهای بیشتری از استفاده آن را در بر بگیرد. بر این اساس می‌توان پارودی را چنین تعریف کرد: پارودي تقليد يا تغيير شكل عامدانة محصولي فرهنگي-اجتماعي (شامل انواع متون ادبی و غير ادبی و گفتار در معنای بسيار گستردة باختينی آن) است كه با ديدگاهي دست كم سرگرم كننده، نه لزوماً تمسخرآميز، موضوع اصلي خود را باز آفرينی مي‌کند. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
4 - از ساختار معنادار تا ساختار رباعي (نگاهي جامعه‌شناختي به ارتباط ميان جهان‌بيني عصر رودكي با ساختار رباعي)
احمد خاتمي منا علي‌‌مددي عیسی امنخانيرباعي قالب شعري‌اي است كه نخست در ميان شاعران ايراني رواج يافته، سپس به شعر عرب راه پيدا كرده است؛ امّا با وجود آنكه عدّه‌اي چون شمس قيس رازي رباعي را ساختة رودكي مي‌دانند، به دليل عدم وجود اسناد كافي، دربارة اينكه مبدع آن چه كسي است، اتّفاق نظري وجود ندارد؛ تا جايي كه أکثررباعي قالب شعري‌اي است كه نخست در ميان شاعران ايراني رواج يافته، سپس به شعر عرب راه پيدا كرده است؛ امّا با وجود آنكه عدّه‌اي چون شمس قيس رازي رباعي را ساختة رودكي مي‌دانند، به دليل عدم وجود اسناد كافي، دربارة اينكه مبدع آن چه كسي است، اتّفاق نظري وجود ندارد؛ تا جايي كه گروهي معتقدند كه رباعي ريشه در خسرواني‌هاي پيش از اسلام داشته است و برخي نيز نخستين رباعي‌ها را به صوفيه منسوب كرده‌اند. در اين مقاله نويسندگان با اعتقاد به اينكه چنين پژوهش‌هايي نتيجة متقني نخواهد داشت، اين موضوع را از منظري ديگر نگريسته، تلاش كرده‌اند تا با استفاده از نظرية ساختارگرايي تكويني لوسين گلدمن ـ كه ميان شكل اثر و جهان‌نگري حاكم بر عصري كه اثر در آن شكل گرفته است، ارتباط برقرار مي‌كند ـ نشان دهند كه چگونه قالب رباعي ـ البتّه در معناي مصطلح و امروزي آن ـ كه از ساختاري منطقي برخوردار است، انعكاس جهان‌نگري عقلاني شاعران خردگراي سبك خراساني است، نه شکل تکامل يافتة شعر ايران پيش از اسلام. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
5 - بررسي تقابل‌هاي دوگانه در ساختار حديقه سنايي
محمد امير عبيدي‌نيا علي دلائي ميلانتقابلهاي دوگانه، يکي از مفاهيم اساسي در نقد ساختارگرايي، پساساختارگرايي و نظريات زبان‌شناسي و نشانه‌شناسي است که در باورهاي اساطيري و فرهنگي بشر ريشه دارد. در جاي جاي حديقه سنايي، مي‌توان رد پاي تقابل‌هاي دوگانه را يافت. در سطح روساختي حديقه، تركيب واژگان، عنوان سر فصل أکثرتقابلهاي دوگانه، يکي از مفاهيم اساسي در نقد ساختارگرايي، پساساختارگرايي و نظريات زبان‌شناسي و نشانه‌شناسي است که در باورهاي اساطيري و فرهنگي بشر ريشه دارد. در جاي جاي حديقه سنايي، مي‌توان رد پاي تقابل‌هاي دوگانه را يافت. در سطح روساختي حديقه، تركيب واژگان، عنوان سر فصل‌ها، تناسب ابيات و چينش مطالب، تقابل دوگانه دارند و در سطح ژرف ساختي اين كتاب هم، ميان مضامين متوالي بيان شده، چنين تقابلي وجود دارد. در سطح روساختي حكايت‌ها، ميان شخصيت‌ها، تقابل‌دوگانه حاكم است و ژرف ساخت حكايت‌ها هم حول همين محور مي‌چرخد. در اين مقاله ابتدا مفهوم اصطلاحي تقابل‌هاي دوگانه در نظريات مختلف مورد بررسي و تحليل قرار گرفته، آنگاه ريشه تقابل‌هاي دوگانه در سطح روساختي و ژرف‌ساختي، بخصوص در شخصيت‌پردازي حکايت‌هاي حديقه، مشخص و طبقه بندي شده است. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
6 - نقد و بررسی مفروض‌های هستی‌شناسانه نهادگرایی نولیبرال
سید جلال دهقانی فیروزآبادی هرمز جعفریکشورها به عنوان مهم ترین بازیگران عرصۀ روابط بین الملل، کشورها به عنوان بازیگرانی عاقل و خردمند، نظام بین الملل به عنوان تعیین کننده رفتار کشورها و داده های سیاست بین الملل، نظام بین الملل به عنوان سیستمی فاقد اقتدار مرکزی و در نهایت قائل شدن هویت مستقل برای نهادهای بین أکثرکشورها به عنوان مهم ترین بازیگران عرصۀ روابط بین الملل، کشورها به عنوان بازیگرانی عاقل و خردمند، نظام بین الملل به عنوان تعیین کننده رفتار کشورها و داده های سیاست بین الملل، نظام بین الملل به عنوان سیستمی فاقد اقتدار مرکزی و در نهایت قائل شدن هویت مستقل برای نهادهای بین المللی، پنج مفروضۀ اصلی نظریۀ نهادگرایی نولیبرال است که مورد نقد دیگر نظریه‌پردازان مکاتب نظری روابط بین الملل قرار گرفته است. پرسشی که در این زمینه مطرح می شود این است که با توجه به میزان تأثیرگذاری و قدرت تبیین یک نظریه، واکنش متفکران و مکاتب فکری مختلف در علم روابط بین الملل به مفروض های هستی شناسانۀ نظریۀ نهادگرایی نئولیبرال چگونه بوده است؟ چنین به نظر می‌رسد که تمرکز نظریه های جریان اصلی روابط بین الملل بر نقد جنبه های کارکردی مفروض های هستی شناختی نظریۀ نهادگرایی نئو لیبرال و تمرکز نظریه های اجتماعی بر نقد هر دو بعد هستی شناختی و کارکردی مفروض های آن قرار دارد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
7 - امکانات روش‌شناسی ساختارگرایی تکوینی در تحلیل چگونگی ساخته شدن اندیشه‌ها
علی خداوردی علی علی حسینیمفروض اساسی این پژوهش این است که ایده ها، اندیشه‌ها و طرز تلقی اندیشمندان به مثابه کنش آنها، جملگی برساخته اند. پرسش بنیادین ما نیز این است که کدام چشم انداز و الگوی روش‌شناختی، بهتر می‌تواند به تبیین و توضیح مسئله چگونگی برساخته شدن اندیشه‌ها و دیدگاه‌ها نزد اندیشمندان أکثرمفروض اساسی این پژوهش این است که ایده ها، اندیشه‌ها و طرز تلقی اندیشمندان به مثابه کنش آنها، جملگی برساخته اند. پرسش بنیادین ما نیز این است که کدام چشم انداز و الگوی روش‌شناختی، بهتر می‌تواند به تبیین و توضیح مسئله چگونگی برساخته شدن اندیشه‌ها و دیدگاه‌ها نزد اندیشمندان کمک کند. به عقیدۀ ما، رویکرد و الگوی روش‌شناختی تعاملی یا رابطه‌ای «پی یر بوردیو»، فیلسوف و جامعه‌شناس فرانسوی که به ساختارگرایی تکوینی موسوم است، می‌تواند پاسخ بهتر و کامل تری به پرسش بنیادین چگونگی برساخته شدن اندیشه‌ها به مثابه کنش‌های ذهنی نزد اندیشمندان پاسخ دهد. بدیهی است که به کارگیری این رویکرد در تحلیل چگونگی برساخته شدن اندیشه‌ها نزد اندیشمندان، متوقف بر تلقی اندیشه‌ها به مثابه «کُنش» صاحب آنهاست. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
8 - نگاهی مجمل با دیدی ساختارگرایانه بر نفثه‌المصدور زیدری
دکتر ابوالفضل غنی زادهمأموریت ساختارگرایی در حوزه‌ی ادبیات، تجزیه‌وتحلیل نوشته، تفکیک آثار و انواع ادبی، بررسی مؤلفه‌های بیرونی تأثیرگذار در ظهور یک ژانر هنری است. ساختارگرایان قواعدی برای تشریع آثار نویسندگان معرفی نموده‌اند؛ که جنبه‌های زیباشناختی یک اثر را معرفی کرده و نوشته را در مقام مق أکثرمأموریت ساختارگرایی در حوزه‌ی ادبیات، تجزیه‌وتحلیل نوشته، تفکیک آثار و انواع ادبی، بررسی مؤلفه‌های بیرونی تأثیرگذار در ظهور یک ژانر هنری است. ساختارگرایان قواعدی برای تشریع آثار نویسندگان معرفی نموده‌اند؛ که جنبه‌های زیباشناختی یک اثر را معرفی کرده و نوشته را در مقام مقایسه با سایر آثار قرار می‌دهد و ضمن تسهیل نقد و ارزشیابی اثر، میزان توانمندی آفریننده آن را معلوم می‌سازد. آثار ادبی سنتی بیشتر از نوشته‌های معاصر نیاز به این نوع بررسی‌ها دارد و در این راستا این مقاله، نفثه‌المصدور را از دیدگاه ساختارگرایی به بررسی نشسته و تجزیه‌وتحلیل عوامل بیرونی (ارزش‌های اجتماعی و سیاسی، درآمدهای فکری مؤلف و اراده‌ی تاریخی) و عوامل درونی (فرم، تکنیک و محتوی) آفرینش این متن ادبی را عهده‌دار است. آرایش کلامی نفثه‌المصدور، مصنوع و فنی است و تاکنون اقدامات ادبی- پژوهشی صورت گرفته در حد شرح و توضیح بوده یا حداقل بضاعت مزجات نگارنده توانایی تحصیل یافته‌های دیگر را احراز ننموده است. امید است این بررسی ساختاری، در حوزه‌ی ادب، هرچند با قلت داده‌ها، مورداستفاده‌ی ارباب تحقیق و پژوهش قرار گیرد. تفاصيل المقالة -
حرية الوصول المقاله
9 - بررسي و مقایسه¬ی رابطة متقابل جهان‌نگري و صنايع بديعي در اشعار سهراب سپهری و محمدرضا شفیعی کدکنی ( با استفاده از نظريّة ساختارگرايي تكويني لوسین گولدمن)
دکتر ساره تربیت محمد عنایتی قادیکلاییبا مطالعه و بررسي آثاري كه پيرامون نقد ادبي نگاشته شده‌اند، مي‌توان دو رويكرد عمده را از يكديگر متمايز كرد: در رويكرد اوّل، اثر و متن ادبي، تنها انعكاس دهنده ی ذهنيّت مؤلّف خويش دانسته شده و متن، تابعي از عوامل تعيين‌كننده ی بيروني است. رويكرد دوم امّا بر خلاف رويكرد او أکثربا مطالعه و بررسي آثاري كه پيرامون نقد ادبي نگاشته شده‌اند، مي‌توان دو رويكرد عمده را از يكديگر متمايز كرد: در رويكرد اوّل، اثر و متن ادبي، تنها انعكاس دهنده ی ذهنيّت مؤلّف خويش دانسته شده و متن، تابعي از عوامل تعيين‌كننده ی بيروني است. رويكرد دوم امّا بر خلاف رويكرد اوّل، محوريّت را به متن و اثر ادبي می دهد و ادبيات را تنها يك مسأله ی زباني مي‌داند. با این وجود، برخی از صاحب نظران مانند آلبر كامو و لوسين گلدمن در ادبیات غربی و صائب تبریزی و دكتر شفيعي كدكني در ادب فارسی، اعتقادي به جدايي لفظ (متن) و محتوا (درون مايه) ندارند. این گروه برآنند که زبان و اندیشه دو روی یک سکه اند و نمی توان آنها را جدای از هم انگاشت. در مقاله‌ی حاضر با استفاده از نظريّه ی ساختارگرايي تكويني لوسين‌گلدمن، متفكّر و جامعه‌شناس مجارستاني، رابطه ی متقابل صنايع بديعي (به عنوان يكي از عناصر لفظي متن) در شعر سهراب سپهری و محمدرضا شفیعی کدکنی با جهان نگری (درون مايه‌هاي فكري) آنها مورد بررسي و مقایسه قرار گرفت. شیوه‌ی پژوهش، تحلیل محتوا بر اساس مطالعات کتابخانه ای و هدف اصلی مقاله نشان دادن میزان تأثیر متقابل زبان و معنا در شعر این دو شاعر معاصر است. تفاصيل المقالة
رایمگ
يقوم نظام رایمگ بتنفيذ جميع عمليات الاستلام والتقييم والحكم والتحرير وتخطيط الصفحة والنشر الإلكتروني للمجلات العلمية.
الروابط
المراكز ذات الصلة
دعامة
الصفحات الرسمية
حقوق هذا الموقع الإلكتروني مملوكة لنظام Rimag Press Management. © 1438-1446